België - Belgique P.B. Antwerpen X BC 5895 Erkenningsnummer
HIER ONS BLOED WANNEER ONS RECHT
P 309548 Dr iem a a ndelijk s tijdschr ift va n de vz w IJzerwak e - NR. 26 - APRIL-MEI-JUNI 2009 - Afgiftek a ntoor A nt w er pen X
ACTIVISME OF PASSIVISME ? Twee jaar geleden trok het kartel CD&V/N-VA naar de verkiezingen met de belofte: geen regering te vormen zonder verregaande staatshervorming met inbegrip van de splitsing van Brussel-HalleVilvoorde zonder prijs. Er is niets van in huis gekomen. Om de simpele reden dat de Walen niet mee willen en de Vlaamse partijen nog steeds blijven zweren bij het Belgisch overlegmodel. De Walen willen niet mee en dat zal de komende jaren niet veranderen. Verhofstadt heeft hen de afgelopen jaren zoveel geld toegestopt dat ze voor niets nog vragende partij zijn. En dus kunnen zij het zich permitteren om simpelweg “non” te zeggen tegen elk Vlaams voorstel. De economische crisis bezorgt de Belgicistisch denkende politici ondertussen een welkom excuus om voor het staatkundig status-quo te pleiten. “De mensen liggen nu niet wakker van een staatshervorming”, klinkt het dan. En toch moet juist de economische crisis een krachtig argument zijn om Vlaanderen eindelijk uit dat Belgisch kluwen te halen. Vlaamse onafhankelijkheid is niet de oplossing voor alle problemen, maar geen enkel probleem zal nog opgelost geraken zonder die Vlaamse onafhankelijkheid. Van het federale niveau moet men niets meer verwachten. De vorige staatshervormingen werden allemaal afgekocht met het toestoppen van extra geld aan de deelgebieden. Met als gevolg dat het federale niveau vandaag blut is. Het ontbreekt de federale regering aan middelen, maar vooral ook aan visie. En dat laatste komt nooit meer goed. De limieten om twee totaal verschillende landen met één regering te besturen, zijn duidelijk overschreden. Maar hoe komen we daar nu uit? Langs Vlaamse kant doken recent stemmen op om dan maar te kiezen voor het status-quo. Met de Walen is het in de huidige omstandigheden toch niet mogelijk om tot goede afspraken te komen. Er is iets voor te zeggen. Als de splitsing van Brussel-Halle-Vilvoorde een federale kieskring (en dus heel Vlaanderen als één groot Halle-Vilvoorde) als prijs heeft laten we die kieskring inderdaad beter ongesplitst. Meer autonomie afkopen met een paritaire Senaat is ook al geen optie. Nog meer geld naar Wallonië laten vloeien al evenmin.
SECRETARIAAT
Ver.uitg.: Johan Vanslambrouck, Tulpenlaan 38, 2240 Zandhoven
Lieve van Onckelen Van Schoonbekestraat 20/2 2018 Antwerpen secretariaat@ijzerwake.org Tel./fax: 03 238 27 49 Meer informatie over de IJzerwake is te vinden op www.ijzerwake.org. Bent u nog geen lid? Betaal dan nu (min. € 5) en u bent lid voor heel 2009. Rekening 733-0112827-46 van IJzerwake vzw. IBAN: BE33 7330 1128 2746 BIC: KREDBEBB Postbode: onbestelbare nummers graag terug naar Van Schoonbekestraat 20/2, 2018 Antwerpen
Maar het blijft naïef om te denken dat België vanzelf zal verdwijnen. En zelfs al zou dat gebeuren: daar kunnen we echt niet meer op wachten. Enkele jaren geleden was Vlaanderen één van de topregio’s in Europa, maar het Belgisch immobilisme zorgt ervoor dat we snel afzakken naar de middenmoot. Vanaf 2010 – over luttele maanden dus – zal de opa-boom (de vergrijzing) in Vlaanderen op gang komen. Wil Vlaanderen zijn welvaart en welzijn veilig stellen, dan moet het ook over de nodige politieke instrumenten beschikken om dat te doen. Een eigen staat dus. Meer Vlaamse autonomie afkopen binnen het Belgisch kader is waanzin. Passief afwachten al evenzeer. Het is tijd voor een doortastende keuze: het Vlaams Parlement dat we straks verkiezen moet resoluut het lot in eigen hand nemen en zonder meer de onafhankelijkheid uitroepen. Johan Vanslambrouck Provinciale contacten Provincie Antwerpen: Lieve van Onckelen, Van Schoonbekestraat 20/2, 2018 Antwerpen, 03 238 27 49, antwerpen@ijzerwake.org Provincie Limburg: Walter Winkeler, Heilig Hartplein 25/5, 3500 Hasselt, 011 72 03 30, limburg@ijzerwake.org Provincie Oost-Vlaanderen: Peter Fransoo, Galgenberg 2, 9000 Gent, 09 225 48 27, oost-vlaanderen@ijzerwake.org Provincie Vlaams Brabant: Eddy Longeval, A. Quintusstraat 22, 1600 Sint-Pieters-Leeuw, 0494 173 919, vlaams-brabant@ijzerwake.org Provincie West-Vlaanderen: Francis Vervisch, Zandbeekstraat 21, 8554 Sint-Denijs (Zwevegem), 056 45 50 33, west-vlaanderen@ijzerwake.org
zelfbestuur • nooit meer oorlog • godsvrede Ijzerwake_nr26.indd 1
03-04-2009 19:35:16
Nieuws van het secretariaat Graag ook uw medewerking Voor de komende IJzerwake kunnen wij nog steeds nieuwe medewerkers gebruiken (omhaling, verkoop van kentekens en programma’s, opbouw en afbraak podium enz.). Daarom deze oproep: ziet u kans mee te werken op de dag van de wake zelf of bij opbouw (vanaf donderdag!) en/of opruim (ook op maandag!) bezorg dan zo snel mogelijk uw gegevens (naam, adres, telefoonnummer (bij voorkeur GSM!) en e-postadres) aan Lieve van Onckelen via secretariaat@ijzerwake.org of 03 238 27 49 (best na 18 uur). Personen die al langer meewerken en van wie het briefpostadres, telefoonnummer of e-postadres het afgelopen jaar wijzigde, worden eveneens verzocht hun nieuwe gegevens aan het secretariaat te bezorgen. Gebruik hiervoor de medewerkersbon op pagina 5. Alvast bedankt. Propagandisten gevraagd Om de komende IJzerwake te doen slagen is propaganda meer dan noodzakelijk. Daarvoor rekenen we op alle lezers en, zoals de ervaring leert, met groeiend succes. De eerste pamfletten en affiches zijn ondertussen verspreid en het secretariaat helpt u graag aan het nodige materiaal: pamfletten, A3-affiches en affiches op groot formaat. Bel 03 238 27 49 of stuur een bericht naar secretariaat@ijzerwake.org en het gevraagde materiaal wordt u zo snel mogelijk bezorgd. Wilt u grote aantallen neem dan a.u.b. in ieder geval contact op met het secretariaat. Iedereen bedankt voor de medewerking. Gisteren telt alleen voor morgen De lezers die gehoor gaven aan de oproep in vorig nummer om ons materiaal te bezorgen over de geschiedenis van de IJzerbedevaarten en de IJzerwaken worden hierbij van harte bedankt. Dit materiaal (tijdschriften, brochures, foto’s, gedateerde persknipsels, maar ook persoonlijke getuigenissen, enz.) blijven we zoeken in verband met de rubriek Gisteren telt alleen voor morgen. Gelieve hiervoor contact op te nemen met hoofdredacteur Luk Dieudonné, Volkstraat 30 Antwerpen – redactie@ijzerwake.org. Foto’s en films gezocht Heel wat mensen maken op de IJzerwake foto’s en ook filmopnamen. Kopies daarvan zijn steeds welkom bij ons secretariaat. Niet enkel van de IJzerwake 2008, maar ook van vorige IJzerwaken! Bij voorkeur liefst op cd of dvd, dit vanwege een zo optimaal mogelijke kwaliteit (hoge resolutie) van de opnamen! Graag uw reacties naar het IJzerwakesecretariaat, p/a Lieve van Onckelen, Van Schoonbekestraat 20/2, 2018 Antwerpen – secretariaat@ijzerwake.org. Adressen gezocht Elk jaar zenden wij ons julinummer op een extra grote oplage naar zoveel mogelijk mensen. Ook elk jaar komen heel wat van die propagandanummers terug omdat heel wat mensen verhuisd zijn of overleden. Daarom langs deze weg de oproep om ons namen en adressen te bezorgen van mogelijke geïnteresseerden die wij het julinummer kunnen toezenden. Kunt u ons daarbij helpen? Bezorg dan uw lijstjes aan ons secretariaat of rechtstreeks aan adressen@ijzerwake.org.
IJzerwake plaatst enkel aankondigingen voor nationale initiatieven die kaderen in het statutair doel van IJzerwake.
Indien u dit tijdschrift niet meer wenst te ontvangen, kan u dit melden bij het secretariaat op 03 238 27 49 (tel/fax) of via e-post aan adressen@ijzerwake.org.
Colofon Identificatienummer vzw: 5667/2003 Maatschappelijke zetel: Grotesteenweg 426 2600 Berchem (Antwerpen) Secretariaat: Lieve van Onckelen Van Schoonbekestraat 20/2, 2018 Antwerpen Tel. + fax: 03 238 27 49 secretariaat@ijzerwake.org Ledenadministratie + adreswijzigingen: adressen@ijzerwake.org
Regie + Persverantwoordelijke: regie@ijzerwake.org 0475 814 804 (Gino Smits) Financies: financies@ijzerwake.org (Francis Vervisch) Redactie tijdschrift: redactie@ijzerwake.org (Luk Dieudonné) Aanmelding e-postrondzendlijst: internet@ijzerwake.org Technische coördinatie manifestatie: logistiek@ijzerwake.org 0475 295 765 (Luc Vermeulen) Verantwoordelijke bussennetwerk: bussen@ijzerwake.org 015 33 72 33 (Ward Steffens)
Aanmelding (nieuwe) medewerkers: medewerkers@ijzerwake.org Tel. + fax: 03 238 27 49 (Lieve van Onckelen) Algemene Vergadering: Wilfried Aers - Christian Bauwens Mia Brans-Dujardin - Ledy Broeckx Michael de Bronett - Gilbert de Corte Luk Dieudonné - Peter Fransoo Luk Lemmens - Toon Pauli Hugo Pieters - Gino Smits Ward Steffens - Jurgen van Hauwermeiren Lieve van Onckelen - Peter van Windekens Johan Vanslambrouck - Luc Vermeulen Hans Verreyt - Erik Verstraete Francis Vervisch - Walter Winkeler.
-2-
Ijzerwake_nr26.indd 2
03-04-2009 19:35:21
8ste IJzerwake – Zondag 23 augustus 2009
Op de IJzerwake 2009 gedenken wij… Op de IJzerwake wordt jaarlijks traditiegetrouw aandacht besteed aan het leed van de Fronters. Verder biedt de bloemenhulde gelegenheid om belangrijke figuren uit de Vlaamse ontvoogdingsstrijd te gedenken. Dit jaar komen, naast de Frontersgeneratie in de persoon van IJzerbedevaartpioniers als Juliaan Platteau en Clemens de Landtsheer, en aansluitend bij het motto ‘Welvaart en welzijn door onafhankelijkheid’ personen aan bod die de Vlaamse strijd meer als een sociaaleconomische strijd beschouwden. Uiteraard mogen ook twee belangrijke componisten, waarvan we dit jaar een verjaardag vieren niet ontbreken: Jef van Hoof en Peter Benoit.
ontwikkeling waren sleutelwoorden in zijn geschriften. In zijn scholierentijd was hij medestichter van een Vlaamse kring ‘Help U zelf’ die het gebruik van het Nederlands propageerde. Ook was hij betrokken bij de uitbouw van ‘De Vlaamsche Wacht’ in Brussel, een vereniging van Brusselse flaminganten. Hiervoor ontwikkelde hij een Vlaams economisch programma. Doel: het Vlaamse volk opnieuw groot en sterk te maken. Lodewijk de Raet stelde dat de Vlamingen moesten kunnen beschikken over eigen Nederlands onderwijs. Daarom ijverde hij voor de vernederlandsing van de Gentse universiteit want de universiteiten moesten de leiders vormen die het volk economisch, cultureel, sociaal en politiek konden verheffen, volksverheffing dus. Volgens De Raet moest de economische politiek rekening houden met de tradities en de mogelijkheden van een volk. Voor hem waren de Vlaamse en de materiële belangen niet te scheiden. Lodewijk de Raet was dé vertegenwoordiger van de economische richting.
Juliaan Platteau (1894-1964) is een van die vele kunstenaars die hun talenten in dienst stelden van de Vlaamse strijd. Zo stichtte hij begin twintigste eeuw in de schoot van de Groeningerwacht een koor en werkte hij reeds vóór de Eerste Wereldoorlog mee aan het initiatief van o.a. dr. August Borms om onder de naam ‘Pro Westlandia’ Vlaamse avonden te organiseren in Zuid-Vlaanderen. In 1914 meldde hij zich als vrijwilliger en aan het IJzerfront werd hij lid van het Fronttoneel van Jan Oscar de Gruyter. Na de Eerste Wereldoorlog zette Platteau zijn toneelcarrière verder en werd hij vooral bekend als declamator op vele Vlaamse avonden en voorzegger op de IJzerbedevaarten; later ging hij deze mee regisseren. Hij was ook een van de medestichters van het Verbond der Vlaamse Oudstrijders. In 1946 was hij een van de initiatiefnemers bij het heropstarten van de IJzerbedevaarten maar bij de repressie werd hij tot een gevangenisstraf van vijf jaar veroordeeld. Die straf werd in beroep verminderd tot een jaar. In 1949 werd hij opnieuw lid en beheerder van het IJzerbedevaartcomité waar hij zich als radicale nationalist bleef verzetten tegen de CVP-greep op het IJzerbedevaartcomité en de bedevaarten. In 1961 werd hij, samen met o.a. Clemens de Landtsheer, niet meer verkozen in de raad van beheer van het IJzerbedevaartcomité maar hij bleef tot zijn dood lid van het comité zelf. Omwille van zijn levenslange inzet van het IJzerfront tot de IJzerbedevaarten verdient hij 45 jaar na zijn overlijden een plaats in de dodenhulde.
Geeraard Slegers (1926-2005): Niet alleen bedrijfsleiders en economisten droegen bij tot welvaart en welzijn in Vlaanderen, ook arbeiders speelden daarbij een grote rol. Een daarvan was de Limburgse mijnwerker en activist Geeraard Slegers, die een belangrijke rol speelde bij de grote mijnstaking van 1970. Hij slaagde erin als onafhankelijk stakingsleider met zijn Permanent Komitee de looneisen van de mijnwerkers te doen inwilligen. Zelf schreef hij daarover kort na de gebeurtenissen (in de inleiding van het boek van Toon van Overstraeten Dossier Limburg. De grote mijnstaking, 1970): “Mijn eigen aandeel in de staking – die ik meegemaakt heb als voorzitter van het Permanent Komitee – is slechts het aandeel geweest van iedereen die aan de aktie heeft meegewerkt. Toen de staking door de afwezigheid van de sindikaten zonder leiding viel, werd uit de wil van de mijnwerkers het Permanent Komitee geboren; het ontleende zijn rol en betekenis aan het vertrouwen van de stakers; het is uitsluitend de uitdrukking geweest van wat leefde bij iedereen in en rond de mijnen…Moge het bewustzijn, dat tijdens de weken van strijd is gegroeid, bewaard blijven: dat de mijnwerkers uit het kempens bekken de spits hebben afgebeten in een strijd die uiteindelijk moet leiden naar sociale rechtvaardigheid, gelijkberechtiging voor de vlaamse arbeider en normale verhoudingen in ons land”.
Clemens de Landtsheer (1894-1984) was meer dan vijfendertig jaar secretaris van het IJzerbedevaartcomité (van 1924 tot 1960) en in die functie organisator van de IJzerbedevaarten. Als Temsenaar was hij zeer getroffen door het sneuvelen van zijn stadsgenoten Frans en Edward van Raemdonck. Nationalist geworden in de loopgraven van het IJzerfront werd de Landtsheer later dé man van de Vlaams-nationale film met zijn bedrijf Flandria Films. Redenen genoeg dus om 25 jaar na zijn overlijden hulde te brengen aan deze boeiende persoonlijkheid. Meer over hem kan u lezen in ons vorige nummer (p. 8).
Amedee Verbruggen (1886-1980) had zijn overtuiging gevormd door het lezen van het weekblad De werkman van Pieter Daens. Hij was geboren en getogen in Bazel en had een goed inzicht in het sociale leven en een flinke dosis gezond verstand. Aan het IJzerfront werden zijn Vlaamse en zijn sociale overtuiging versterkt want daar vonden intellectuelen en volksjongens elkaar; de Vlaamse Beweging werd er verbreed tot een sociale beweging. Amedee werd na de oorlog een vooraanstaand lid van het Verbond der Vlaamse Oudstrijders en van de Frontpartij. Weldra werd hij verkozen, eerst als gemeenteraadslid, later als schepen. Hij werd in Vlaanderen opgemerkt als begunstigd redenaar en wegbereider van dokter Gerard de Paepe die in 1929 provincieraadslid en bestendig afgevaardigde werd. August Borms, ook een geboren Waaslander, zei over zijn vriend Amedee Verbruggen: “Een man uit het volk, voor het volk, onze volksgenoot, die leeft en strijdt voor ons ideaal. Hij heeft het Vlaamse bewustzijn aan velen bijgebracht, het was voor hem nooit te veel indien het zijn aanbeden Vaderland betrof.”(*) Amedee Verbruggen kreeg van het Vlaamse volk weldra de eretitel “ de kasseilegger van de Vlaamse Beweging” omwille van zijn inzet als wegbereider voor de moeizame Vlaamse ontvoogding. Wie aandacht heeft voor welvaart en welzijn van ons volk mag hem niet vergeten.
Lieven Gevaert (1868-1935) is vooral bekend als stichter van de naar hem genoemde fabriek voor fotoproducten. Niemand kan beter dan deze sociaal bewogen bedrijfsleider het streven naar meer welvaart en welzijn belichamen. Als autodidact begon hij in het familieatelier met het vervaardigen van fotopapier. Door de degelijke kwaliteit van zijn producten ontwikkelde de firma zich snel en in 1904 werd te Mortsel de eerste steen gelegd voor een nieuwe fabriek en stilaan groeide het familiebedrijf uit tot een bloeiende industrie. Lieven Gevaert was niet alleen een succesvol zakenman, zijn persoonlijkheid werd vooral bepaald door zijn sociaal en Vlaams bewustzijn. In zijn beleid was hij vele jaren op zijn tijd vooruit. Zo was hij een van de eersten om een vorm van sociale zekerheid in te voeren voor zijn arbeiders. Beroepshalve kwam zijn Vlaamse overtuiging vooral tot uiting in het consequent gebruik van het Nederlands in zijn bedrijf. Hij was reeds van in zijn jeugd actief in de Vlaamse Beweging en toen in 1906 het Vlaamsch Handelsverbond gesticht werd, zette hij daar mee zijn schouders onder. In 1926 werd hij voorzitter van de opvolger, het Vlaams Economisch Verbond. Toen in de jaren 1920 financiële middelen gezocht werden voor de bouw van de eerste IJzertoren kreeg Frans Daels het voor elkaar dat Lieven Gevaert niet alleen zelf bijdroeg maar ook Frans van Cauwelaert overtuigde hetzelfde te doen. Bedevaartcomitévoorzitter Daels had daarop aangedrongen omdat hij van die IJzertoren het monument van alle Vlamingen wilde maken. Lieven Gevaert hoort dus zeker thuis op de hulde van deze IJzerwake.
HIER ONS BLOE D W
André Vlerick (1919-1990) was na zijn academische studies o.a. in de economie, een van de jongste medewerkers aan het Marshallplan in 1949. Vanaf 1949 doceerde hij aan de Rijksuniversiteit Gent. Daar stichtte hij een ‘Seminarie voor productiviteitsstudie en -onderzoek’ dat later uitgroeide tot de bekende Vlerickschool. Ook was hij beheerder van het Vlaams Economisch Verbond en later onder andere minister-staatssecretaris voor Vlaams streekbeleid. In die functie kon hij belangrijke multinationals naar Vlaanderen halen en trachtte hij ook de Vlaamse meerderheid te geven waar ze recht op had, bv. door het initiatief te nemen om taalkaders in te voeren bij de ASLK. In de regering voerde hij actie voor een rechtvaardige, en dus niet paritaire, verdeling van de middelen. Hij had daarnaast ook een bijzondere sympathie voor Zuid-Afrika en werd medestichter van Protea en het Vlaams cultuurhuis Johannesburg. Zoals die andere bedrijfsleider, Lieven Gevaert, werkte hij voor de welvaart en het welzijn van Vlaanderen en dat mag niet vergeten worden.
De geschriften van Lodewijk de Raet (1870-1914) vormden voor personen als Lieven Gevaert een belangrijke inspiratiebron. De Raet ijverde voor de economische emancipatie van de Vlaamse gemeenschap en voegde zo een belangrijke dimensie toe aan de Vlaamse Beweging van toen. Logisch dus dat ook hij dit jaar op de IJzerwake herdacht wordt. Volkskracht en volks-
-3-
Ijzerwake_nr26.indd 3
03-04-2009 19:35:21
Op de IJzerwake 2009 gedenken wij…
De vrienden van de IJzerwake
Peter Benoit (1834-1901) werd geboren te Harelbeke en werkte na meerdere studiereizen een tijdje in Parijs. In 1863 keerde hij terug en vestigde zich eerst te Brussel en later, in 1867, te Antwerpen. Daar richtte hij de Vlaamsche Muziekschool op, een uniek initiatief voor die tijd, ook omdat de leerlingen er les kregen in hun moedertaal. Hij werkte hard om deze school uit te bouwen en dit werk werd bekroond toen deze na in 1890 werd gepromoveerd tot Koninklijk Vlaams Muziekconservatorium. Het is dan ook onbegrijpelijk dat onlangs het Vlaams uit de naam van de instelling werd geschrapt, zogenaamd omdat de term geen meerwaarde zou bieden. Benoit vormde een hele reeks grote componisten zoals Lodewijk Mortelmans en Paul Gilson. Peter Benoit componeerde onder andere de oratoria De Oorlog, De Schelde en De Rubenscantate. Hij bracht vernieuwing in de Vlaamse muziek, die hij in dienst stelde van de Vlaamse bewustwording. Zo blijft zijn naam verbonden aan de herleving van de Vlaamse muziek en het streven naar culturele verheffing. Op die manier leverde hij zeker een bijdrage tot Vlaams welzijn.
Wenst u een extra inspanning te doen om onze dagelijkse werking én voorbereiding van de volgende IJzerwake financieel te ondersteunen? Vervoeg dan de ‘Vrienden van de IJzerwake’ door uw financiële instelling een bestendige opdracht te bezorgen om maandelijks een door u te bepalen bedrag over te maken op rekening 733-0112827-46 van vzw IJzerwake met de vermelding ‘Maandelijkse bijdrage Vrienden van de IJzerwake’. Deze vermelding is van wezenlijk belang, zo niet herkennen wij die betalingen niet als maandelijkse bijdragen voor de Vrienden! De leden van de ‘Vrienden van de IJzerwake’ zijn vanzelfsprekend automatisch lid van de vzw IJzerwake en hoeven dus geen aparte ledenbijdrage te betalen! Wij danken de tientallen trouwe ‘Vrienden van de IJzerwake’ voor hun maandelijkse steun. Geen fiscale attesten: Voor alle duidelijkheid: de vzw IJzerwake heeft geen ministeriële toelating om fiscale attesten uit te reiken.
Jef van Hoof (1886-1959) was een van de belangrijkste Vlaamse componisten van zijn generatie. Hij studeerde aan het Koninklijk Vlaams Conservatorium waarvan hij later (1942-1944) nog directeur zou worden. Met zijn liederen en koorwerken speelde hij een belangrijke rol in de Vlaamse Beweging, maar hij schreef ook andere muziek: voor beiaard, voor blaasinstrumenten en voor piano. Van huis uit flamingant, stelde hij zijn talent in dienst van de Vlaamse ontvoogding. Hij werd een belangrijk vertegenwoordiger van de Vlaamse muziekbeweging na Peter Benoit. Bij heel wat Vlamingen is hij vooral bekend als dirigent op tal van Vlaamse manifestaties, ook op de IJzerbedevaarten, en als mede-oprichter van de Vlaams Nationale Zangfeesten in 1933. Liederen als Groeninghe en Daar is maar één Vlaanderen waren bijzonder populair en behoren ondertussen tot het vaste repertorium van de Vlaamse Beweging. Ze zullen op de IJzerwake dan ook niet ontbreken.
Verslagboek en dvd IJzerwake 2007 Terwijl momenteel naarstig gewerkt wordt aan de dvd van de IJzerwake 2008 kunt u alvast de dvd met de hoogtepunten van de IJzerwake 2007 bestellen.
medewerkers die Met dank aan alle de realisatie van meehielpen aan deze DVD. deze IJzerwake en
Lieve van Onckelen
Zondag 19 augustus 2007 Aanvang: 11u. .IJZERWAKE.
IJzertreffen
(*) Bron: http://www.verbruggenkring.be/avk/verbruggenkring.nsf/pages/ amedee_verbruggen.html?OpenDocument vzw IJzerwakeestra at 20/2
nbek p/a Van Schoo 2018 Antwerpen .ijzerwake.org
De verkoopprijs is 9 euro voor de dvd 2007 en 7,50 euro voor het Verslagboek 2007. (inclusief verzendkosten) te storten op 733-0112827-46 met vermelding “dvd 2007” of “verslagboek 2007”.
www en de eigenaar van aan de producenten rechten voorbehouden jke toestemming zijn kopiëren, verhuur, Waarschuwing: Alle Behoudens schrifteli g verboden. de opgenomen werken.openbare uitvoering en/of uitzendin uitlenen en
PRAKTISCHE INFORMATIE TOEGANGSTARIEF
BLOEMENHULDE OP DE IJZERWAKE
Ook voor IJzerwake stijgen de kosten voor de realisatie van een geslaagde IJzerwake elk jaar. Zeven jaar lang slaagden we erin de toegangsprijs ongewijzigd te houden. Dit jaar zien we ons verplicht het toegangstarief op te trekken tot 4 euro. Kinderen onder de twaalf jaar hebben uiteraard nog steeds gratis toegang en ontvangen een gratis kinderkenteken.
Ook dit jaar willen we de bloemenhulde laten uitgroeien tot een indrukwekkend herinneringsmoment. We gedenken dit jaar onder andere Juliaan Platteau, Clemens de Landtsheer, Lodewijk de Raet, Lieven Gevaert, Amedee Verbruggen en Geeraard Slegers. Goed nieuws: ook dit jaar blijven de prijzen voor de bloemen ongewijzigd ten opzichte van vorig jaar! Misschien een reden om organisaties (of afdelingen ervan) waarvan u lid bent aan te zetten om ook aan de IJzerwakebloemenhulde mee te werken. Wie wil bijdragen kan dit doen door overschrijving vóór 18 augustus 2009 op rekening 733-0112827-46 van vzw IJzerwake met vermelding ‘bloemen’. Wie een lint met tekst wenst, wordt verzocht de tekst telefonisch, per brief of per e-post door te geven aan het secretariaat vóór 20 augustus. We zijn genoodzaakt dit uitdrukkelijk te vragen aangezien de ervaring leert dat een betaling soms gebeurt vanaf een rekening met een andere naam dan degene die op het lint moet komen! En wij kunnen dat niet weten als men ons dat niet meldt!
WENST U TE ADVERTEREN IN DE PROGRAMMABROCHURE VAN DE IJZERWAKE ?
Geïnteresseerde firma’s, verenigingen of privépersonen die wensen te adverteren inde programmabrochure van de 8ste IJzerwake worden verzocht hun gegevens te bezorgen aan het secretariaat. Zij ontvangen dan een bestelformulier dat ze samen met hun kant-en-klare advertentie of tekst en illustratie (bv. logo) digitaal kunnen bezorgen aan opmaak@ijzerwake.org of per briefpost aan het secretariaat. De volledige sponsormap (met bestelformulier) is ook terug te vinden op onze webstek. De afsluitdatum voor advertenties is 4 augustus 2008. Meer informatie via: 0496 533 138. Mandatarissen van politieke partijen kunnen een advertentie ‘uit sympathie’ plaatsen met vermelding van hun naam en mandaat, evenwel zonder vermelding van de naam van hun partij. Per politieke partij worden maximaal twee advertenties toegelaten. IJzerwake is een niet-partijpolitiek gebonden initiatief en wil dat graag zo houden. Te veel advertenties van de ene of de andere partij zouden verkeerdelijk een indruk van partijgebondenheid kunnen wekken. De programmabrochure wordt gedrukt in zwart-wit op het formaat A5.
TARIEVEN BLOEMENHULDE:
Deelname bloemenhulde . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . vrije gift Bloementuil zonder lint . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . € 13 Bloementuil met lint en tekst . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . € 18 Bloemstuk zonder lint . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . € 23 Bloemstuk met lint en tekst . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . € 28 Bloemenkrans zonder lint . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . € 103 Bloemenkrans met lint en tekst . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . € 108
Advertentietarieven :
1/8 bladzijde A5 (59 x 43,75 mm) = . . . . . . . . . . . . . . . . . . € 30 1/4 bladzijde A5 (59 x 92,5 mm) = . . . . . . . . . . . . . . . . . . € 50 1/2 bladzijde A5 (123 x 92,5 mm) = . . . . . . . . . . . . . . . . . . € 85 1 bladzijde A5 (123 x 190 mm) = . . . . . . . . . . . . . . . . . . . € 150 2 bladzijden A5 (267 x 190 mm) = . . . . . . . . . . . . . . . . . . . € 250
Informatie: secretariaat@ijzerwake.org of 03 238 27 49 (na 18 u. !). -4-
Ijzerwake_nr26.indd 4
03-04-2009 19:35:28
GEZOCHT: MEDEWERKERS VOOR DE IJZERWAKE ! VRIJDAG 21 AUGUSTUS
org) met behulp van de onderstaande bon. Ook de medewerkers van vorig jaar a.u.b.! Wij weten immers niet of iedereen ook dit jaar wil meewerken! Alle vrijwilligers die meehelpen tijdens de IJzerwake op zondag worden verzocht om 8.30 u. STIPT aanwezig te zijn bij de secretariaatstent voor een briefing en het in ontvangst nemen van hun badge of armband (die na afloop terug daar moeten worden afgegeven!). Enkel de verkopers van de herkenningstekens en programmabrochures melden zich om 8.30 u. rechtstreeks aan de tent van het financieel secretariaat. Mogen we iedereen vragen om tijdig aanwezig te zijn? Daarna hebben we immers slechts twee uur om alles terdege voor te bereiden! Om 11 u. stipt begint de plechtigheid met de eucharistieviering. Mensen die met een bus meekomen, dienen er rekening mee te houden dat ze niet vóór 10.30 u. ter plaatse zullen zijn! Zij kunnen zich concreet dus enkel melden voor de omhaling! Bij aankomst a.u.b. even melden bij de tent van het financieel secretariaat om te vernemen op welke plaats en hoe laat de mensen van de omhaling verzamelen. We komen voor de omhaling overigens elk jaar handen te kort! Gelieve de aanmeldingsbon voor medewerkers (verder in dit blad) terug te zenden naar het secretariaat. Met goedbedoelde aanmeldingen als “Ik kom, zeg me maar wat ik moet doen.” zijn we helaas niets. Geef dus duidelijk aan op welke dag en bij welke taak u wilt helpen. We zoeken ook dit jaar meer vrijwilligers voor de opruim van de IJzerwakeweide. Vele handen maken het werk immers licht. Gelieve u aan te melden vóór het podium onmiddellijk NA het einde van de IJzerwake.
Die dag worden podium, stoelen en tenten geleverd op de weide. We zoeken enkele bereidwillige en stevige handen om ons daarbij te helpen.
ZATERDAG 22 AUGUSTUS
Zaterdags worden IJzerwakeweide, parking en omgeving klaargemaakt voor de plechtigheid op zondag: stoelen klaarzetten, podium ‘aankleden’, afrasteringen en bordjes aanbrengen, tenten inrichten,… Medewerkers voor de opbouw op zaterdag worden verwacht om 10 u. op de IJzerwakeweide vóór het podium. Gelieve u VOORAF aan te melden bij het secretariaat met de onderstaande bon. Voor diegenen die zaterdag én zondag meewerken, wordt gratis een avondmaaltijd op zaterdag, overnachting en ontbijt op zondagmorgen voorzien. Gelieve wel een slaapzak, laken en kussensloop mee te brengen! Gelieve avondmaaltijd en overnachting met ontbijt OP DE ONDERSTAANDE BON te reserveren! Geen reservatie = geen slaapplaats!
ZONDAG 23 AUGUSTUS
We zoeken concreet vrijwilligers voor: de verkoop van herkenningstekens op de toegangswegen (vanaf 8.30 u.) de verkoop van programmabrochures op de toegangswegen en de weide zelf (vanaf 8.30 u.) de bemanning van de kassa’s (vanaf 8.30 u.) de geldomhaling tijdens de IJzerwake (een half uurtje inzet, omstreeks 11.30 u.) de controle herkenningstekens aan de ingangen (vanaf 8.30 u.) de verkoop IJzerwakemateriaal in het secretariaat (vanaf 8.30 u.) parkingtoezicht (vanaf 8.00 u.) podiummedewerkers (vanaf 8.30 u.) chauffeurs met een minibusje of monovolumewagen voor de pendeldienst (vanaf 8.30 u.)
MAANDAG 24 AUGUSTUS
’s Maandags worden het podium, de stoelen en de tenten terug afgehaald. Ook hiervoor zoeken we enkele bereidwillige en stevige handen om ons te helpen. Medewerkers die over een GSM en/of e-postadres beschikken, maar ons dat nog niet hebben bezorgd of er niet zeker van zijn dat wij beschikken over hun actuele gegevens, doen er best aan deze bij hun aanmelding op te geven aan secretariaat@ijzerwake.org. Per e-post gaat berichtgeving immers heel wat sneller en vooral goedkoper. Alvast bedankt voor uw medewerking! U wilt helpen? Vergeet dan a.u.b. niet de onderstaande bon TIJDIG aan het secretariaat te bezorgen. Een mondelinge mededeling aan een van de bestuursleden kan immers altijd verloren gaan.
Gelieve uw keuze duidelijk aan te geven op de bon hieronder. Als een van de groepen volzet is, contacteren wij u zo snel mogelijk om u een andere taak voor te stellen. Alle medewerkers worden verzocht zich VOORAF aan te melden bij Lieve van Onckelen (03 238 27 49 – secretariaat@ijzerwake.
MEDEWERKERSBON IJZERWAKE 2009 Dhr. Mevr. Voornaam: . ....................................................................................................................................................................................... Naam: ............................................................................................................................................................................................................................................................................... Straatnaam + huis- en busnummer: ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ Postcode en Gemeente (Fusiegemeente): ..................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... Telefoonnummer: ......................................................................................................................... GSM-nummer: ................................................................................................................................. Faxnummer:....................................................................................................................................................... E-postadres: ............................................................................................................................................................................................................................................................... Ja, ik wil propaganda voeren voor de IJzerwake: en wil …… pamfletten (15 cm x 21 cm/A5) ontvangen. en wil …… IJzerwakemanifesten ontvangen. en wil …… affiche(s) op groot formaat (42 cm x 60 cm/A2) ontvangen. en wil …… affiche(s) op klein formaat (30 cm x 42 cm/A3) ontvangen. Ja, ik wil helpen op VRIJDAG 21 AUGUSTUS bij de levering van de stoelen en de tenten. Ja, ik wil helpen op ZATERDAG 22 AUGUSTUS bij de opbouw vanaf 10 uur. Ja, ik wil helpen op ZATERDAG 22 AUGUSTUS bij de opbouw vanaf 10 uur en OOK OP ZONDAG 23 AUGUSTUS (hieronder uw keuze aankruisen!) en schrijf in voor het gratis avondmaal op zaterdag en de gratis overnachting te Diksmuide met ontbijt op zondagmorgen. Ja, ik wil meewerken op ZONDAG 23 AUGUSTUS: (op de zondag slechts één mogelijkheid aankruisen a.u.b., ‘cumul’ is niet mogelijk!) aan de verkoop van herkenningstekens of programmabrochures en zal aanwezig zijn om STIPT 8.30 uur! bij de verkoop van herkenningstekens aan een kassa aan de ingang en zal aanwezig zijn om STIPT 8.30 uur! aan de geldomhaling en meld mij bij de tent van het Financieel Secretariaat om 11.15 u. Medewerkers die met een bus meekomen, kunnen enkel helpen bij de omhaling, waar we steeds handen te kort komen. aan de controle van herkenningstekens aan de ingangen als parkingtoezichter bij de verkoop van propagandamateriaal in de secretariaatstent aan het podiumgebeuren (wisselen rekwisieten) en zal aanwezig zijn om STIPT 10.35 uur! bij de pendeldienst: ik heb een monovolumewagen of een minibusje en wil helpen bij de pendeldienst voor bejaarden en gehandicapten en zal aanwezig zijn om STIPT 9.30 u.!) op de kleine parking naast de brug. Deze medewerkers dienen zo snel mogelijk de gegevens van hun nummerplaat te bezorgen aan het secretariaat. Dit is nodig voor de verplicht aan te vragen toelating voor het gebruik van het jaagpad! Ja, ik kan opplooibare rolstoelen laden. Ja, ik heb een laadplatform Ja, ik wil helpen op ZONDAG 23 AUGUSTUS bij de opruim van de weide (onmiddellijk NA afloop van de IJzerwake). Ja, ik wil meehelpen op MAANDAG 24 AUGUSTUS bij de afhaling van de stoelen en de tenten en de allerlaatste opruim.
HIER ONS BLOE D W -5-
Ijzerwake_nr26.indd 5
03-04-2009 19:35:29
IJzerwakepoëzie: opnieuw geest en stijl! (25) de toorts. Aan u haar hoog te dragen. Doet gij dit niet, dan zullen wij in deze aarde geen rust kennen, ondanks de klaprozen in Vlaanderens velden.
Onze komende IJzerwake, reeds de achtste, staat in het teken van Welvaart en welzijn door onafhankelijkheid! Dat moet een eerste stap zijn naar de hereniging met onze Noord-Nederlandse verwanten! Vanuit de bedrieglijke belofte dat Vlaanderen vruchten zou plukken van hun onbaatzuchtige inzet voor de verbetering van zijn ellendige situatie, trokken duizenden jongeren, intellectuelen naast arbeidersjongens, op naar “ den IJzer” in 1914 om het volksvijandige belgië te verdedigen tegen de oprukkende Duitsers. Alweer een vijand... Pas in de hel van het front gingen zij beseffen wie hun érgste vijand was. Niemand heeft schrijnender en gebalder dit belgische bedrog verwoord dan de nationalistische en Dietse dichter Ferdinand Vercnocke (1906-1993), in zijn IJzerpsalm:
Herwig Verleyen Van Luk Schatteman uit Aalst ontving ik, al een tijd geleden, een hele reeks eenvoudige, volkse gedichten, met een sterke Vlaams-nationalistische inslag. Ik pluk er één uit, dat wel iedere IJzerbedevaarder en iedere lezer van dit tijdschrift aanspreekt:
‘t Vaarwel was kort, zij trokken vroom ten strijde. Zij waren jong, manhaftig in ‘t gevecht. Werd recht beloofd, voor recht zou Vlaandren strijden. Zij streden fier en vielen zonder recht.
STEENSTRATE Gij kleine vlek in ‘t Vlaamse polderland, getekend door de grote wereldbrand. Een naam, uit heldenmoed geboren, nu naamloos leven rond een klokkentoren. Omarmd door velden ruisend koren, vlekken klaproos rood als bloed, kleuren gouden halmengloed.
Erger dan het vage of ontbrekende bewustzijn van de eigen Vlaamse of Nederlandse identiteit, waren de materiële en lichamelijke nood, vooral armoede én veel voorkomende donkenschap om alle ellende te vergeten. De schandelijke mishandeling van de Vlaamse frontsoldaten door Franstalige officieren wekte, tijdens de Eerste Wereldoorlog en erna, bij bredere lagen van het volk een toenemende woede op. Er groeide hoop: de Vlaamse mensen gingen opnieuw in een eigen toekomst geloven. Tegenover de verzwakking van de Vlaamse weerbaarheid in de jongste tijd, druk ik hier eerst het gedicht Hoop af van een jong meisje: Julie Geirnaert uit Zwevegem. Het persoonlijk bewerken van een gedicht, wellicht naar eigen keuze, was een taak van de leerkracht Nederlands. Dit West-Vlaamse meisje heeft, in een voor haar leeftijd uitzonderlijk poëtische taal, een zeer persoonlijke versie geschreven van het beroemde gedicht van de Canadese legerarts aan het IJzerfront, John McCrae, In Flanders Fields. Behoudens enkele taalkundige aanpassingen, wens ik dit meisje nog méér dichterlijke bewerkingen én ook eigen poëzie toe!
In deze donkere, vruchtbare grond een geliefd broederpaar zijn laatste rustplaats vond: zij en duizenden kameraden. Voor smalend vorst en ondankbaar land, met eigen bloed en vliedende krachten, op hardsteen zij hun laatste wil ter kennis brachten: HIER ONS BLOED, WANNEER ONS RECHT? Zij gaven hun bloed maar kregen geen recht! VOLK, ONTWAAK, maak Vlaanderen groot: tweedracht en profitariaat gaan dood, als gij verbeten en eendrachtig voert de strijd voor eigen haard en onafhankelijkheid! Pas dan zal ’t offer der doden in die graven eindelijk zijn vruchten dragen.
HOOP De geploegde akkers, met tussen de krakende kruisen de gespierde makkers, die fier in de loopgraven huizen. Het zachte gezang van de vogels boven en beneden de klaprozen, daar waar zij hun zielen verloren: dat is wat zij verkozen. Hoewel al hun daden tekortschieten, overhandigen zij moedig de toorts. Blijf alle goede hoop in hen gieten: zij gaan met opgeheven hoofd voorts op de geploegde akkers tussen rode klaprozen.
Luk Schatteman Ik besluit dan met een kort gedicht van een andere volksdichter, Jozef Vandromme uit Geluwe, van wie ik hier al meer dan eens, poëzie heb afgedrukt. Verloren Paradijs is de naam van dit gedicht, dat niet rechtstreeks met de Vlaamse ontvoogdingsstrijd verband houdt. Toch wil ik even speuren naar de onderhuidse en achterliggende redenen van dit pessimisme, deze vertwijfeling bij deze Vlaams-nationale, volkse dichter. De dichter waant zich verloren (“wazige schim”) in de Vlaamse Beweging van de jongste tijd, die weinig weerwerk biedt tegen een heroplevend belgicisme en tegen een volksvreemde, zelfs Vlaamsvijandige belgische overheid (“ de nacht der dwazen”). Zijn (oud) visioen van een herrezen Vlaanderen, als “verloren paradijs”, verdwijnt... Ik meen dat deze interpretatie wel aanvaardbaar is voor deze poëet uit de Westhoek.
Julie Geirnaert Ik gun deze jonge dame mét een, tussen de jongeren van nu, zeldzame belangstelling voor de al zo verwijderde Fronttragedie, een plekje tussen enkele bekende en grote dichters als Anton van Wilderode en Herwig Verleyen. Van deze laatste neem ik, ter vergelijking, het gedicht In Vlaanderens velden op, dat dicht bij de Engelse tekst van John McCrae blijft:
VERLOREN PARADIJS
HIER ONS BLOE D W
ben ik de wazige schim in de nacht der dwazen sleep ik haast roerloos de spit van genadelozen mee zoek ik rusteloos het verloren paradijs nu ik eindelijk weet dat geen enkele morgen nog op mij wacht
IN VLAANDERENS VELDEN
In Vlaanderens velden bloeien de klaprozen tussen de kruisen, rij aan rij, die onze plaat aanwijzen. En aan de hemel blijven de leeuweriken vliegen en dapper kwelen, tussen ‘t geschut beneden nauwelijks te horen.
Jozef Vandromme
Naast oudere en dikwijls niet meer bekende gedichten zijn ook modernere verzen met enige Vlaams-nationalistische of Dietse (Groot-Nederlandse) inslag welkom voor deze rubriek. Stuur je eigen of andermans pogingen – écht sterke gedichten mogen uiteraard altijd! – maar op naar de samensteller: Jos Ratinckxstraat 17, 2600 Berchem (Antwerpen) – erikverstraete@telenet.be. Met dank!
Wij zijn de Doden. Enkele dagen geleden nog leefden we, voelden ochtendstond, zagen de gloed van de avondzon, beminden en werden bemind en nu liggen wij, gevelden, in Vlaanderens velden. Zet onze strijd met de vijand verder. Met falende handen reigen wij u over
Erik Verstraete
-6-
Ijzerwake_nr26.indd 6
03-04-2009 19:35:29
GRATIS BUSSEN NAAR DE IJZERWAKE
INSCHRIJVEN VERPLICHT Vanuit diverse plaatsen in Vlaanderen rijden er gratis bussen naar de IJzerwake. Inschrijven voor de bussen is evenwel verplicht, anders weten we niet hoeveel bussen er moeten besteld worden! Al de bussen vertrekken zeer stipt, ze moeten ten laatste om 10.40 u.: in Steenstrate zijn.
Inschrijven: Lieve van den Berghe, Pallaaraard 14, 2290 Vorselaar 014 50 17 85. - Jan Claessens, 2490 Balen - 0475 292 668.
Antwerpen-Linkeroever-Burcht-Zwijndrecht-Beveren-Lokeren 7.00 u.: Antwerpen-Linkeroever (Frederik van Eedenplein) 7.15 u.: Burcht (Carrefour) 7.25 u.: Zwijndrecht (kerk) 7.45 u.: Beveren (kerk) 8.20 u.: Lokeren (Sint-Laurentiuskerk) Inschrijven: Julia de Caluwé, Ciamberlanidreef 60/9, 9120 Beveren - 03 253 03 56.
Alle bussen vertrekken uit Steenstrate om STIPT 16 u.! Voor ouderen en/of gehandicapten is een pendeldienst voorzien tussen Steenstrate (brug) en de busparking. Aangaande de autobussen zijn alle verdere inlichtingen te verkrijgen bij Mia Brans-Dujardin, Grotesteenweg 426, 2600 Berchem (Antwerpen), tel/fax 03 230 24 62, mia.dujardin@scarlet.be.
Gent 8.30 u.: Gent (P+R Carpoolparking E 17, Gentbrugge) Inschrijven: Wilfried Aers, Grensstraat 10, 9840 De Pinte 09 282 52 74. • Peter Fransoo - 09 225 48 27. • Christian Bauwens - 09 329 58 52.
Antwerpen 7.30 u.: Berchem kerk Inschrijven: Mia Brans-Dujardin, Grotesteenweg 426, 2600 Berchem (Antwerpen) - tel/fax 03 230 24 62, mia.dujardin@scarlet.be. 8.30 u.: Berchem (kerk) 8.40 u.: Antwerpen (Waalse Kaai) Inschrijven: Leo Rouchet, Goudregenln 12, 2610 Wilrijk - 03 830 11 53.
Nevele 8.15 u.: Nevele (Hansbeke station) Inschrijven: Olaf Evrard, Reibroekstraat 48, 9850 Hansbeke 0475 730 245, olaf.evrard@telenet.be.
Deurne-Antwerpen 8.00 u.: Deurne (Firma Arizona, Boterlaarbaan 451) 8.05 u.: Antwerpen (Sint-Jansplein, kant Van den Wervestraat) Inschrijven: Beets-Vantiechem, Frans Beirenslaan 203, 2150 Borsbeek - 03 322 22 38, 0477 537 555.
Aalst-Wetteren 7.30 u.: Aalst (vroeger Vlaams Huis Den IJzer) 7.45 u.: Lede (Markt – kerkplein) 8.00 u.: Wetteren (parking school Mariagaard Oosterzelesteenweg afrit Wetteren E 40) Inschrijven: Marcel van Londerzeele, Hoogstraat 76, 9450 Haaltert - 0472 489 291, 053 83 95 59.
Deurne 8.00 u.: Deurne (Rode Kruisplein, tegenover Sint-Fredeganduskerk Lakborslei) Inschrijven: Roger Deridder, Boekenberglei 188, 2100 Deurne (Antwerpen) - 03 289 93 05, 0486 112 854, roger.deridder@telenet.be.
Sint-Niklaas 7.45 u.: Sint-Niklaas (parking Syntra – Heimolenstraat) Inschrijven: Erik Waterschoot, Kon. Fabiolalaan 3, 9170 Sint-Pauwels - 03 779 92 13.
Brasschaat 8.00 u.: Brasschaat (Sint-Antoniuskerk) Inschrijven: Magda Soetens, Bredabaan 1089/1, 2930 Brasschaat 03 663 36 34, 0477 571 520. Daarna via Schoten naar Steenstrate.
Hamme-Dendermonde-Zele 8.15 u.: Hamme (Tweebruggenplein) 8.30 u.: Dendermonde (De Bruynkaai) 8.45 u.: Zele (Zandberg) Inschrijven: Stefaan van Gucht, Hof ten Rode 29, 9200 Baasrode 052 38 01 02, 0475 554 501.
Schoten 8.00 u.: Schoten (parking Carrefour) wachten op bus van Brasschaat. Inschrijven: Mieke Langmans-de Bats, Paulusstraat 54, 2930 Brasschaat - 0498 774 871.
Berlare-Wichelen-Wetteren-Laarne-Kalken 8.30 u.: Kalken (kerk) Inschrijven: Guido Allard, Slot 51, 9290 Berlare - 09 367 90 51, 0486 237 552.
Lier-Duffel-Rumst-Kontich 7.30 u.: Lier (parking Carrefour) 7.50 u.: Duffel (naast Postgebouw) 8.00 u.: Rumst (oprit E19, richting Antwerpen) 8.05 u.: Kontich (carpoolparking) Inschrijven: Annemie van Noten, Steenbeek 5, 2580 Putte - 015 75 62 21.
Bree-Peer-Leopoldsburg-Beringen 6.30 u.: Bree (hospitaal) 6.50 u.: Peer (kerk) 7.10 u.: Leopoldsburg (station) 7.30 u.: Beringen (Superconfex vlakbij uitrit 26 autosnelweg) Inschrijven: Jos Drykoningen, Groenstr. 51, 3960 Bree - 0479 640 792. Eddy van Buggenhout, Roermonderstr. 31, 3960 Bree - 089 46 33 39.
Mechelen-Klein Brabant 8.00 u.: Mechelen (Rode Kruisplein) 8.10 u.: Blaasveld (kerk) 8.15 u.: Willebroek (kerk H. Familie) 8.30 u.: Bornem (taverne ’t Zandhof) Inschrijven: Marleen van den Broeck, Lakenmakersstr. 81, 2800 Mechelen - 015 33 64 18, marleen101@telenet.be. Lode Herbosch, Werfheide 3, 1981 Hofstade - 0478 597 231, 015 55 53 29.
Maasmechelen-Genk-Hasselt-Lummen 6.30 u.: Maasmechelen (gemeentehuis) 6.50 u.: Genk (café Slagmolen, Slagmolenstraat 76) 7.10 u.: Hasselt (parking achter het Dussartplein) 7.30 u.: Lummen (carpoolparking) Inschrijven: Richard de Becker, Weg naar As 260, 3600 Genk 089 35 41 10.
Mol-Turnhout-Beerse-Geel-Herentals 7.05 u.: Mol (taverne De Geus) 7.15 u.: Turnhout (station) 7.30 u.: Meerhout (De Kronkelinge) 7.35 u.: Beerse (bushalte parking: kruispunt Antwerpsesteenweg en Gierlesteenweg) 7.30 u.: Groot-Vorst (Laakdal) (café Caro, Markt 21) 7.45 u.: Geel (nieuwe Alma) 7.50 u.: Herentals (kleding Wellens, Brandweerkazerne)
Diest-Bekkevoort-Holsbeek-Leuven-Nossegem 7.15 u.: Diest (voorzijde Station) 7.25 u.: Bekkevoort (carpoolparking E314 uitrit 21) 7.35 u.: Holsbeek-Rotselaar (rond punt Rotselaar, Carpoolparking E314 uitrit 21) 8.00 u.: Leuven (parking Bodart - brug Kapucijnenvoer) 8.15 u.: Nossegem-Kortenberg (Carpoolparking E40 uitrit 21) -7-
Ijzerwake_nr26.indd 7
03-04-2009 19:35:30
GRATIS BUSSEN NAAR DE IJZERWAKE
Inschrijven: Jan Meulepas, Tervuursevest 13/01, 3001 Heverlee (Leuven) - 0495 267 683.
(vervolg)
9.50 u.: Nieuwpoort-stad (tramhalte aan vismijn) 10.05 u.: Veurne (station) 10.20 u.: Diksmuide (station) Inschrijven: Lieve Geuns, Vindictivelaan 14/26, 8400 Oostende 059 70 37 98 / 0477 453 346. Deze bus uit Oostende wacht te Diksmuide op deelnemers die met de trein komen: - uit Gent, Brugge, Roeselare (voorziene aankomst 9.43 u.) - uit Kortrijk (trein voorziene aankomst 10.45 u.) - uit De Panne (IR-trein voorziene aankomst 10.16 u.) Vanzelfsprekend moeten de treinreizigers zich inschrijven voor deze busaansluiting!
Vilvoorde-Grimbergen-Groot-Bijgaarden-Liedekerke 8.00 u.: Vilvoorde (Portaelsplein aan de kerk) 8.30 u.: Grimbergen (Brusselsesteenweg tegenover Q8-parking Terwilgen) 8.45 u.: Groot-Bijgaarden (parking E 40 richting kust) 9.00 u.: Liedekerke (E 40 afrit Essene/Affligem - Carpoolparking) Inschrijven: Ludo Monballiu, Woluwedal 12/127, 1932 Sint-Stevens-Woluwe - 02 721 22 54. Halle 8.00 u.: Halle (Sint-Rochuskerk) Inschrijven: Eddy Longeval, A. Quintusstraat 22, 1600 Sint-Pieters-Leeuw – 0494 173 919.
Moen-Zwevegem-Kortrijk-Marke-Lauwe-Wevelgem-Ieper 7.45 u.: Moen (kerk) 8.15 u.: Zwevegem (parking kerk) 8.35 u.: Kortrijk (achterkant station, Pieter Tacklaan) 8.50 u.: Marke (plaats) 9.05 u.: Lauwe (plaats) 9.15 u.: Wevelgem (parking zwembad, Van Ackerstraat) 9.50 u.: Ieper (station) Inschrijven: Roger Delaere, Zilverberkenln 22, 8558 Moen (Zwevegem) - 0487 165 453, 056 70 75 77, santer@telenet.be.
Ninove-Ronse 8.00 u.: Ninove (Vlaams Huis Leeuwenhol – Stationsplein) 8.30 u.: Ronse (Grote Markt) Inschrijven: Jürgen Reygaerts, Cardoenlaan 18, 1570 Galmaarden 054 58 74 76, 0479 764 469. Knokke-Duinbergen-Heist-Zeebrugge-Blankenberge-Brugge 8.40 u.: Knokke (station) 8.45 u.: Duinbergen (voorkant kerk) 8.50 u.: Heist-aan-Zee (Heldenplein) 9.00 u.: Zeebrugge (watertoren) 9.10 u.: Blankenberge (voorkant station) 9.30 u.: Brugge (Magdalenaparking) Inschrijven: (voorlopig) Alain Quataert - 050 39 72 81 (kantooruren!)
Ingelmunster-Izegem-Roeselare 9.35 u.: Ingelmunster (Markt) 9.45 u.: Izegem (Rijksweg, Delhaize) 10.00 u.: Roeselare (station) Inschrijven: Georg Barbary, Heirweg-Zuid 7A, 8770 Ingelmunster 0475 421 929.
Oostende-Westende-Nieuwpoort-Veurne-Diksmuide 9.00 u.: Oostende (busparking visserijschool Mercatorlaan) 9.25 u.: Westende (kerk Dorp)
VNJ – Sint-Niklaas 7.00 u.: VNJ Sint-Niklaas (parking Heimolenstraat) Inschrijven: plaatselijke VNJ-leiding
gISTEREN TELT ALLEEN VOOR MORGEN WIJ EN DE IJZERBEDEVAART Neen, we gaan het niet hebben over het huidige Bedevaartcomité. Hierna volgt wel een tekst van een trouwe Bedevaarder die vele jaren ook jongeren, in zijn geval leden en leiding van het VNJ, opriep tot deelname aan de Bedevaarten. Die vonden toen nog in augustus plaats. (LVO)
Lode de Boninghe, arbeiders met niets dan hun vereelte handen en hun hongerend hart naar huis, en schuwvol ontzag voor de geleerden met hun fijne manieren en hun bleke gezichten. Maar aan de IJzer werden ze naar elkaar gedreven, door het gevaar, door de miserie van vele maanden in het slijk en de barakken van het front; door de hoogmoedige onwil van een legerleiding, die de taal van het volk niet wilde spreken, maar toch nog altijd “een revolver had om zich te doen gehoorzamen”. Onder de ellende en de verachting groeide het bewustzijn van hun eigenheid, waarvoor ze gekleineerd werden, waarvoor de besten werden vervolgd en gekerkerd. Maar boven alles: zij waren EEN.
In mij leeft de herinnering aan vele bedevaarten, die ik vanaf mijn zesde jaar [1927] in de oogstmaand van elke jaar heb meegemaakt naar de weide te Kaaskerke. Ik herinner mij nog het schamele wit-houten kruis van de Heldenhulde op de hoge aarden terp, en de inhuldiging van de IJzertoren [1930], het énige ‘oorlogsgedenkteken’ in West-Europa, dat niets was dan een groot kruis boven de vlakte. Dit kruis droeg de boodschap van het IJzergeslacht in vier talen naar alle windstreken: “NOOIT MEER OORLOG” en daarboven de leuze, waarvoor de Vlaamse soldaten – sommigen bewust, de meesten onbewust – gevallen zijn: AVV-VVK.
Die eensgezindheid is de blijvende boodschap van het IJzergeslacht. Dit voor alles telt voor ons. Eén moeten wij zijn in onze radicale liefde voor ons volk. Ons volk is niet in de eerste plaats het heldenvolk uit de verzen, niet het glorierijke volk, zoals onze schilders het de wereld tonen in een rijke overdaad van hun kleuren; néén, ons volk zijn de mensen, die wij dagelijks ontmoeten op straat, op de tram, in de school, op het werk. Naar allen gaan wij met uitgestoken hand en fiere lach. Wij willen dit volk groot helpen maken, door onze persoonlijke inzet. Daarom gaan wij in de eerste plaats naar hen, die misschien een ander uniform dragen dan wij, maar die ook gedreven worden door een zelfde liefde. Onze taak moet het zijn de eerste stap te zetten tot allen, die zoals wij, de ware vrijheid en grootheid van ons Nederlandse volk betrachten.
En onze generatie heeft nog meegemaakt hoe een dodenmonument kon vernield worden, en uw generatie moet dit gedenkteken grootser weer doen rijzen boven dit land; want zoals de dichter schreef: “er staan namen met bloed geschreven tot de dag der vergelding slaat”. Die heroprichting zal uw vergelding zijn voor al de haat, die ons Vlaanderen heeft moeten verduren, voor al de smaad, die de trouwen van ons volk immer opnieuw ontvingen van de machthebbers. “Nooit meer oorlog” heeft het geslacht van de IJzer, de jeugd uit alle kampen in 1914-1918, geroepen tot de wereld in talloze optochten, geschreven in hun vaandels, die ieder jaar daar rond de toren staan, stille maar in kleuren levende getuigen van een heerlijke boodschap.
Geen spot, geen verdachtmaking, geen geroddel over de anderen, néén, want over al wat schijnbaar verdeelt, koepelt in evangelisch radikalisme één rotsvaste overtuiging die allen bezielt: Voor Vlaanderen!
De IJzersoldaten waren één. Zij waren opgetrokken in augustus 1914 om hun land, hun huizen te beveiligen. Zij waren arbeiders en boeren, geleerden en ongeletterden, uit alle dorpen en gewesten van ons Vlaanderen. Burgerjongens, die de taal van de anderen niet meer kenden zoals
Wim van Onckelen † Voor het eerst gepubliceerd in Van ons (VNJ), 1e jrg. nr. 3, zomermaand 1961, opgenomen in de bundel Gisteren telt alleen voor morgen, Spoor-reeks nr. 1, Antwerpen, VNJ, 1991.
-8-
Ijzerwake_nr26.indd 8
03-04-2009 19:35:30