België - Belgique P.B. Antwerpen X BC 5895 Erkenningsnummer
HIER ONS BLOED WANNEER ONS RECHT
P 309548 DRIEMAANDELIJKS TIJDSCHRIFT VAN DE VZW IJZERWAKE - NR. 32 - OKTOBER - NOVEMBER - DECEMBER 2010 - AFGIFTEKANTOOR ANTWERPEN X
VOOR WANNEER DE ULTIEME OPLOSSING? Voor enkele dagen - deze tekst wordt geschreven op 29 september 2010 - verklaarde Ministerpresident Kris Peeters in zijn Septemberverklaring in het Vlaams Parlement: “Om de welvaart in Vlaanderen te bewaren moeten we meer doen, maar met minder”. Om dat mogelijk te maken heeft Vlaanderen - maar ook Wallonië - een verregaande staatshervorming nodig die aan de regio’s de slagkracht, de instrumenten en de bevoegdheden toekent om dit doel te kunnen realiseren. Maar omdat we nog lange tijd geen wijziging zien komen in het Franstalig afwijzingsfront tegenover een echte staatshervorming is de kans dat dit ooit lukt nagenoeg onbestaande. Met als gevolg dat men – meer dan 100 dagen na de verkiezingen van juni jongstleden – nog nergens staat met de vorming van een Belgische regering. Prof. Carl Devos zal misschien nog gelijk krijgen als hij in de ‘De Standaard’ van 14 september schrijft dat “België niet zal verdwijnen door de onafhankelijkheid van Vlaanderen, maar door de onmogelijkheid om een nationale regering te vormen”. Zelfs Karel de Gucht komt tot het besluit dat de onbestuurbaarheid van België een structureel probleem is. Want laten we eerlijk zijn: toen Di Rupo onlangs beweerde dat hij op een zucht van een akkoord stond, dan nam hij meer dan een loopje met de waarheid. Zijn “zogenaamde eindvoorstellen” bevatten nog niet eens een aanloop naar een echte staatshervorming.
Ver.uitg.: Wim de Wit, Oudeheerweg - Ruiter 114, 2950 Waasmunster
SECRETARIAAT Lieve van Onckelen Van Schoonbekestraat 20/2 2018 Antwerpen secretariaat@ijzerwake.org Tel./fax: 03 238 27 49 Meer informatie over de IJzerwake is te vinden op www.ijzerwake.org. Bent u nog geen lid? Betaal dan nu (min. € 5) en u bent lid voor heel 2010. Rekening 733-0112827-46 van IJzerwake vzw. IBAN: BE33 7330 1128 2746 BIC: KREDBEBB Postbode: onbestelbare nummers graag terug naar Secretariaat IJzerwake Van Schoonbekestraat 20/2, 2018 Antwerpen
Er is helemaal geen sprake van fiscale autonomie en responsabilisering van de gemeenschappen. Een autonomie zonder zeggenschap over eigen inkomsten en uitgaven is geen autonomie, en zolang de financiering van de gewesten gebeurt op basis van Belgische wetten en niet van fiscale autonomie verandert er in dit land helemaal niets. En wat de andere zogezegde Franstalige toegevingen betreffen kunnen we kort zijn: de Vlamingen krijgen zoals steeds enkel mondelinge beloften, tegenover sterk geformuleerde verbintenissen ten voordele van de Franstaligen. Het gaat bovendien over minder dan borrelnootjes, bevoegdheden die eerst in stukjes worden gehakt om er dan een kleinigheid uit te pikken om de Vlamingen te paaien. Op die manier gaat men nooit zo ver dat door de overheveling van deze habbekratsen een regionaal gezondheids-, werkverschaffings-, fiscaal of enig ander beleid kan worden gevoerd. Men komt stilaan tot het punt dat men ter gelegenheid van een regeringsvorming volkomen vast zit. En dan moet men maar beginnen met de ultieme dialoog over het verder bestaan van België. De Belgische staat wordt dan in een fase van ontbinding gesteld, zoals in 1999 voorspeld door Dirk Achten in “De Brusselse Post”. Hoog tijd dus om de huidige steriele onderhandelingen stop te zetten en te beginnen met de enige zinvolle onderhandelingen: die over een ordentelijke opdeling van het Belgisch wangedrocht. Intussen kan men zich best beginnen voorbereiden op de volgende parlementsverkiezingen… Wim de Wit Voorzitter IJzerwake Provinciale contacten Provincie Antwerpen:
Lieve van Onckelen, Van Schoonbekestraat 20/2, 2018 Antwerpen, 03 238 27 49, antwerpen@ijzerwake.org Provincie Limburg: Walter Winkeler, Heilig Hartplein 25/5, 3500 Hasselt, 011 72 03 30, limburg@ijzerwake.org Provincie Oost-Vlaanderen: Peter Fransoo, Galgenberg 2, 9000 Gent, 09 225 48 27, oost-vlaanderen@ijzerwake.org Provincie Vlaams Brabant: Eddy Longeval, A. Quintusstraat 22, 1600 Sint-Pieters-Leeuw, 0494 173 919, vlaams-brabant@ijzerwake.org Provincie West-Vlaanderen: Francis Vervisch, Zandbeekstraat 21, 8554 Sint-Denijs (Zwevegem), 056 45 50 33, west-vlaanderen@ijzerwake.org
ZELFBESTUUR • NOOIT MEER OORLOG • GODSVREDE
NIEUWS VAN HET SECRETARIAAT Aanvulling dodenherdenking Tijdens de bloemenhulde van de 9de IJzerwake werd onder andere mevrouw Huguette de Bleecker herdacht. Naast haar inzet voor haar Gentse buurt en de brede Vlaamse Beweging via VVB en OVV dient zeker ook vermeld dat zij een van de oprichtsters was van de Federatie (nu het Forum) van Vlaamse vrouwengroepen, een organisatie waar zij vele jaren van haar leven als voorzitster en erevoorzitster voor werkte. En dat mag zeker niet onvermeld blijven. Hernieuwing lid- en steungelden Graag vragen we uw aandacht voor het volgende: de lidmaatschapsbijdrage geldt per kalenderjaar en nu het jaar stilaan ten einde loopt willen we u vragen het lid-of steungeld voor 2011 over te maken. Daarbij graag uw aandacht voor het volgende: bij dit nummer vindt u voor het laatst een binnenlands overschrijvingsformulier. Deze formulieren zijn nog geldig tot 31.12.2010. Daarna worden de Europese SEPA-overschrijvingsformulieren verplicht. Ons rekeningnummer wordt dan BE33 7330 1128 2746 EUR . GELIEVE HIERMEE REKENING TE HOUDEN BIJ UW BETALING VAN LIDGELD OF STEUNGELD EN DE BETALING DUS LIEFST NOG DIT JAAR UIT TE VOEREN AUB. Wie twijfelt of de betaling reeds gebeurde vindt meer uitleg op bijgevoegde brief. Alvast bedankt voor uw medewerking.
DE TIENDE IJZERWAKE
Adressen gevraagd Wie personen kent van mogelijke belangstellenden mag nog altijd hun gegevens (naam, adres, telefoon en eventueel epostadres) doorgeven aan het secretariaat. We sturen hen dan graag een proefnummer van dit tijdschrift.
ZAL PLAATS VINDEN OP ZONDAG 21 AUGUSTUS 2011
KENT U ADRESSEN VAN PERSONEN DIE DIT TIJDSCHRIFT WILLEN ONTVANGEN? Graag een seintje naar IJzerwake, Lieve van Onckelen Van Schoonbekestraat 20/2, 2018 Antwerpen, 03 238 27 49 of adressen@ijzerwake.org.
COLOFON Identificatienummer vzw: 5667/2003
Financies: financies@ijzerwake.org (Francis Vervisch) Hoofdredacteur: Frans.crols@telenet.be
Maatschappelijke zetel: Grotesteenweg 426
Redactie tijdschrift: redactie@ijzerwake.org
2600 Berchem (Antwerpen) Secretariaat: Lieve van Onckelen Van Schoonbekestraat 20/2, 2018 Antwerpen Tel. + fax: 03 238 27 49 secretariaat@ijzerwake.org Ledenadministratie + adreswijzigingen: adressen@ijzerwake.org Regie + Persverantwoordelijke: regie@ijzerwake.org 0475 814 804 (Gino Smits)
Aanmelding e-postrondzendlijst: internet@ijzerwake.org Technische coördinatie manifestatie: logistiek@ijzerwake.org 0475 295 765 (Luc Vermeulen) Verantwoordelijke bussennetwerk: bussen@ijzerwake.org 015 33 72 33 (Ward Steffens) Aanmelding (nieuwe) medewerkers: secretariaat@ijzerwake.org Tel. + fax: 03 238 27 49 (Lieve van Onckelen)
-2-
Algemene Vergadering: Wilfried Aers (beheerder) – Christian Bauwens – Mia BransDujardin (beheerder) – Ledy Broeckx – Frans Crols – Michael de Bronett – Gilbert de Corte – Wim de Wit (voorzitter) – Peter Fransoo – Luk Lemmens – Toon Pauli – Hugo Pieters – Egwin Six – Gino Smits – Ward Steffens – Rien Vandenberghe – Jurgen van Hauwermeiren – Lieve van Onckelen (secretaris-beheerder) – Peter van Windekens – Johan Vanslambrouck (beheerder) – Luc Vermeulen (beheerder) – Hans Verreyt – Erik Verstraete – Francis Vervisch (financieel beheerder) – Walter Winkeler.
Verslag ijzerwake
HET GEDULD GERAAKTOP D Dagen was het twijfelen: zou het VNJ lachen en zingen. De Gentse professor politologie gieten, plenzen, stormen op de Carl Devos zei in een gesprek met Doorbraak (VVB) gi IJzerwake? De weerberichten van mei 2010 dat de Vlaamse Beweging een opvallend IJ w waren pessimistisch, de rit naar sociologisch geval blijft. Van generatie op generatie leeft S Steenstrate op zondag 22 augustus zij verder, trekt zij een bekwame minderheid aan en blijft v verliep af en toe onder stapelwolken. zij wegen op de samenleving en de Wetstraat. Devos zou De D weergoden waren echter zijn stelling bevestigd gezien hebben op de IJzerwake flamingantisch. Geen spatje, geen 2010. Je moet er niet zijn, je krijgt er geen toelage voor, drup, geen donderslag bij heldere je zit er uren voor in de wagen, je hebt de dag nadien in d of bewolkte hemel. De IJzerwake de kranten het genoegen om uitgescholden te worden als 2010 vond haar beslag tijdens rabauwen, marginalen, uitschot. ‘De Morgen’ verwoordde een zomerse sfeer. Waarom het op maandag voor de zoveelste maal op de fijnzinnige trekken 5000 bedevaarders naar wijze eigen aan het progressieve volksgedeelte. Steenstrate? Uit houe trouwe, uit Wim De Wit, voorzitter van IJzerwake, speechte dat de sympathie voor vrienden, kameraden, militanten die stukken er af vlogen. Geen zoetwatertaal was het. Hij men twaalf maanden niet of te weinig heeft gezien. Om zei onder meer: “Nog nooit kozen zo veel Vlamingen voor de broedertwist en schande, vaak te veel in de Vlaamse een radicale, Vlaams-nationale partij. Een onafhankelijke Beweging, in de partijen van Vlaanderen, gedurende een Vlaamse staat moet meer dan ooit het doel zijn.”… “België dag aan de kant te schuiven (God, wat zijn wij ruziemakers) is een staat van institutionele bricolage en klungelarij. België en te drinken aan de bron van de Vlaamse renaissance: de is een opeenstapeling van grendels, blokkeringsmechanismen, IJzeridealen, voor de IJzerwake onversneden Zelfbestuurspeciale regelingen en uitzonderingen op uitzonderingen. Nooit meer Oorlog - Godsvrede. België is een, met elk communautair compromis, hoger Na gepaste woorden van dank en herinnering voor de op geworden institutionele vuilnisbelt.”….”Het Vlaams6 februari ll. overleden pater Aernouts (die ondertussen, nationalisme is vandaag onmiskenbaar de sterkste politieke stroming in dit land. De Vlaamse politici hebben van de kiezer een dwingend mandaat gekregen voor een assertieve en consequente communautaire strategie.”… “Het enige compromis dat Vlaanderen zich vandaag kan permitteren bestaat erin dat de onafhankelijkheid in stappen gerealiseerd wordt, maar het moet dan wel om fundamentele stappen voorwaarts gaan.”
op 2 oktober, herdacht werd in de Heilig Hartkerk in Kalmthout) concelebreerde E.P Jean-Marie d’Hollander met vijf medepriesters de eucharistieviering. Een mooie traditie met een deels vernieuwde generatie van celebranten. Voor pater Adriaan Aernouts had Anton Aldi de volgende woorden: “Voor ons blijft gij de onvermoeibare predikheer met het bronzen stemgeluid die van meet af aan en consequent op de Vlaamse barricaden is gaan staan en die het zonder aarzelen heeft aangedurfd om ons hier vanaf de eerste IJzerwake in geloof en gebed verenigd, vurig getuitend en belijdend voor te gaan.” Het leeuwendeel van de bedevaarders was aanwezig bij de eucharistieviering. Een minderheid bleef aanschuiven tot aan het strijdgedeelte. Oud en jong zijn op de weide bij de gebroeders Van Raemdonck. Een opa stapt met een kleinkind in de nek, een jonge moeder duwt een kinderwagen, leden van
Professor dr. Matthias Storme zette de reeks van gastsprekers van de voorbije IJzerwakes verder. De media maken er graag een potje van. IJzerwake inviteert de gastspreker in functie van het hoofdthema van het jaar en de genodigde vult dat op zijn of haar manier in. Er is geen controle op de tekst. Hij of zij zegt wat op het hart ligt. Dat kan leiden tot wrevel bij aanwezigen, echter het is een vorm van dialoog binnen de Vlaamse stroming. Storme is een internationale deskundige van het volkenrecht en een liberaal-conservatieve denker. Hij is advocaat aan de balie van Brussel, buitengewoon hoogleraar aan de KU Leuven en de Universiteit Antwerpen. Lid en bestuurders is hij van tal van Vlaamse en internationale genootschappen. Matthias Storme betoogde onder meer: “Zolang Vlaanderen geen staat is, maar slechts een deelstaat van België, of nog niet eens, bestaat het niet voor Europa”… ”Niet om ons af te sluiten, willen wij een staatsgrens trekken, maar om een einde te maken aan de staat van chantage, van grendels en belangenconflicten.”… “Dus, Vlaamse onderhandelaars, splits die sociale zekerheid. Als het niet in één keer lukt, dan moet het maar in twee. Maar wacht niet te lang, de tijd dringt.”….”Want al is Brussel niet alleen van ons, het is ook van ons. Het is recht daar minstens de persoonsgebonden bevoegdheden te blijven uitoefenen, zelfs al zou Brussel geen deel vormen van de Vlaamse staat.”… “En wanneer de mentale grens een politieke grens zal zijn, zal het geen grens meer zijn tussen mensen.” Verspreid over het terrein knikken de hoofden en gaan de handen telkens op mekaar. Echter, wie tussen de deelnemers -3-
Verslag IJzerwake vervolg
HET GEDULD GERAAKTOP verwant. Juliaan Wilmots, eveneens genoemd en herdacht, stichter en dirigent van het Ensemble Henric Van Veldeke, was een vaste waarde van de Zangfeesten van het ANZ. Hij dirigeerde voor de 35ste keer in 1997. Stefaan Laureys vertrekt in 1939 als jonge vrijwilliger naar Finland om met het Finse leger te vechten tegen de inval van de Sovjet-Unie. In gans Europa kwamen dergelijke initiatieven tot stand. Van Finland vertrekt Laureys naar het Oostfront en is hij een van de eerste strijders tegen het “goddeloze bolsjewisme”. In 1944 is hij terug in Antwerpen en niet zinnens om zich te verstoppen. Op 23 februari 1945 wordt Stefaan Laureys geëxecuteerd. Dichter bij 2010 passeren op de lijst van getrouwen Eric Crommelynck, erevoorzitter van het Taak Aktie Komitee, organisator van de Voerwandelingen in de jaren 70 en 80 van de vorige eeuw. Een wandelroute in Voeren draagt zijn naam. Eveneens door ziekte geveld is Huguette De Bleecker, die zich inzette in haar Gentse buurt en in de Vlaamse Beweging. Zij combineerde jarenlang haar opdrachten bij de VVB met het voorzitterschap van het OVV en het erevoorzitterschap van FVV. De strijd tegen een hevige kanker won zij niet. De IJzerwake besloot het bedevaartgedeelte met de Eed van Trouw voorgedragen door Wim De Wit en vertegenwoordigers van de jeugd.
stapt en polst naar de hoop dat de onderhandelaars Bart De Wever en Elio di Rupo iets zullen bereiken dat aansluit bij de geest, en de letter, van de twee politieke hoofdboodschappen, stuit op scepticisme. Twee of drie van de aangesprokenen verwijten de N-VA-voorzitter om het Belgische spel mee te spelen door ronduit elke dialoog met de tweede Vlaams-nationale partij, Vlaams Belang, af te wijzen. Vlaamse radicalen wortelen in een traditie en die komt telkens voortreffelijk aan bod bij de bloemenhulde en de herdenking van wie ons ontviel. Uit de Frontbeweging werd herdacht de idealistische studentenleider Firmin Deprez. Hij ging zijn medestudenten voor aan het IJzerfront. Deprez werd na een jaar neergekogeld tijdens een nachtexpeditie. “Om iets te zijn, moet we Vlamingen zijn; wij willen Vlamingen zijn om Europeërs te worden”. Welke flamingant kent deze woorden van de socialist, hoogleraar en auteur August Vermeylen niet? In 1900 was het een gedurfde visie. Vermeylen overleed 65 jaar geleden. Hij bezielde literaire tijdschriften als ‘Van Nu en Straks’ en in de eerste helft van de 20ste eeuw was zijn invloed op het culturele leven van Vlaanderen intens. Het Vermeylenfonds werkt in de traditie van August Vermeylen. Mon De Clopper heeft gans zijn leven gewerkt in de geest van het motto van August Vermeylen. Hij koppelde de nationale bewustwording van de Vlamingen aan het groeiende besef dat Vlaanderen in het Europa der Volkeren zijn plaats moest innemen. Mon de Clopper organiseerde met Robert Muller-Kox, een verdreven Volksduitser uit Silezië, de eerste Europeade in Antwerpen. Zang en dans bracht volksgroepen uit gans Europa samen. Mon de Clopper was 34 jaar lang de bezieler van de Europeade. Hij zou verheugd geweest zijn om de feestelijke muziek van de Red Hackle Pipe Band gehoord te hebben op de IJzerwake van 2010. Deze Vlaamse doedelzakspelers weefden de bedevaarders in een groter geheel van het volkse Europa in. Volkscultuur en Vlaamse strijd zijn -4-
Op zondagavond 22 en maandag 23 augustus was de rapportage in de media rustig en meestal hoffelijk. Zelfs ietsje neutraler dan in de jaren voordien. Aan de ploertenstreek van het belgicistische VTM kan men echter niet voorbijgaan. Tien Waalse amokmakers met boksbeugels en dito op weg naar Steenstrate werden tijdig opgepakt door de federale politie. VTM bestond het om te laten doorschemeren, zonder latere rechtzetting, dat de heethoofden deelnemers waren aan de IJzerwake. Wat voor klein-links, waar die verslaggevers thuis horen, te bewijzen was. Jan Rabbijn
KRANSNEERLEGGING
“Maandag 23 augustus 2010, de dag na de 9de IJzerwake, had veel weg van een gure herfstdag. Ik voelde me aangekeken door de dreigende, donkere wolken die voorbij kwamen toen ik de wagen aan het laden was en voor mij het signaal om mijn regenjas aan te trekken. Achteraf gezien was dit een goede beslissing want toen ik nog maar een vijftal minuten aan het rijden was, begon het al te regenen en dit voor de rest van de voormiddag. Niet meteen het ideale weer om de kransen en bloemstukken (afkomstig van de bloemenhulde
ik een 500m verder naar het gemeentelijk kerkhof waar een crypte is met daar rond een twintigtal heldenzerkjes. De doodse stilte van het kerkhof was verbroken door de regendruppels die op de zerken kletterden. Het wandelpad lag er drassig bij met als gevolg dat mijn schoenen al snel doornat werden. Maar ik zette toch vlijtig mijn taak verder en troostte mezelf met de gedachte dat onze jongens destijds in de loopgrachten veel meer reden tot klagen hadden… Toen ik gedaan had met het neerleggen van de bloemstukken stapte ik snel terug naar de wagen. Maar eerst keek ik nog eens om en de veelkleurige bloemen deden me heel eventjes het miezerige weertje vergeten. Doorweekt maar met een voldaan gevoel kroop ik de wagen in want ik had weer mijn morele plicht vervuld”. Nancy Six
DE VRIENDEN VAN DE IJZERWAKE op de IJzerwake) op persoonlijke grafzerken te gaan leggen her en der in de frontstreek van weleer. Door het wegbrengen van de bloemstukken voorkomen we dat de stadsdienst die wegneemt en oneervol tussen het tuinafval gooit. Kameraad Walter Verbeke neemt de streek van Diksmuide-Veurne voor zijn rekening en ik doe de omgeving van Ieper-Zonnebeke. Met ons tweetjes nemen we elk jaar met veel plezier deze taak op ons en we laten ons niet afschrikken door de grillen van de natuur. Mijn eerste halte was het stedelijk kerkhof van Ieper waar de laatste rustplaats bezocht werd van enkele Ieperlingen die zich met hand en tand dienstbaar gemaakt hebben in de Vlaamse Beweging. Meer bepaald: Karel Kimpe, Bertha Messelis, Joris Braem en Daniël Merlevede. Vervolgens reed ik verder naar Zonnebeke waar ik halt hield aan het monument bij de kerk van Zonnebeke. Daarna reed -5-
Wenst u een extra inspanning te doen om onze dagelijkse werking én voorbereiding van de volgende IJzerwake financieel te ondersteunen? Vervoeg dan de ‘Vrienden van de IJzerwake’ door uw financiële instelling een bestendige opdracht te bezorgen om maandelijks een door u te bepalen bedrag over te maken op rekening 733-011282746 van vzw IJzerwake met de vermelding ‘Maandelijkse bijdrage Vrienden van de IJzerwake’. Deze vermelding is van wezenlijk belang, zo niet herkennen wij die betalingen niet als maandelijkse bijdragen voor de Vrienden! De leden van de ‘Vrienden van de IJzerwake’ zijn vanzelfsprekend automatisch lid van de vzw IJzerwake en hoeven dus geen aparte ledenbijdrage te betalen! Wij danken de tientallen trouwe ‘Vrienden van de IJzerwake’ voor hun maandelijkse steun. Geen fiscale attesten: Voor alle duidelijkheid: de vzw IJzerwake heeft geen ministeriële toelating om fiscale attesten uit te reiken.
IJZERWAKEPOËZIE: OPNIEUW GEEST EN STIJL (31) Wellicht ziet hun verziekte ook maar weinig. Europa’s schoonste, Dietsland, is mijn bakermat en blijft, ik zweer het, onaantastbaar heilig.
Zowel grote dichters (dichteressen) als gelegenheidspoëten zenden gedichten naar de Nieuwsbrief. Ik publiceer deze graag en weet dat aanleg voor dichtkunst weinigen is gegeven. “De kunste is niet gemeen” schreef ooit Guido Gezelle... “Gemeen” dan wel niet in de huidige betekenis. Laat mij opnieuw beginnen, wat al meermaals is gebeurd, met één van onze grootste Nederlandse dichters - nog wel een radicale nationaliste: ALEIDIS DIERICK!
Het doel Wat ik berekend denk, bezeten voel: het éne Nederland is ons profijt, en boeit ons niet de groeikracht naar dit doel, verloren moeite dan de Vlaamse strijd. Het moederland Mocht Vlaanderen, te lang verweesd, zijn plaats herwinnen in de Nederlanden; van zuid naar noord weer stevig ankeren de losgeslagen band. Want diep in ons bleef aarzelend het vuur van de verbondenheid nog branden; de oude, erfelijke liefde voor het éne moederland.
“Als een wachtvuur gestadig” Als een wachtvuur gestadig, in het laatste uur van de nacht. Als een gloed die blijft gloren. Als een woning waar onderdak wacht voor wie bijna, bijna verloren... als troost voor een somber verdriet, als antwoord op knagende vragen, als recht na het onrecht, het onrecht dat griefde, zo is mijn liefde zo is mijn liefde voor Vlaanderen.
Op de IJzerwake van 2007 hebben we de idealistische IJzerfrontsoldaat, Renaat de Rudder (1897-1917) herdacht, die in december 1917 sneuvelde, geveld door een Belgische kogel (gewild of niet gewild?!). Hij was een jeugdig idealist van het puurste karaat. Geboren in Oostakker, wordt hij al vele jaren speciaal herdacht en geëerd te Evergem (bij Gent). Over hem schreef Anton van Wilderode zeer aangrijpend, als eerste van zijn “zes ridders” in de gelijknamige, beroemde ballade. De Evergemse priester Leo Vercruyssen eerde Renaat met volgend gedicht:
Als een lied in de morgen en de warme stem die het zingt, als de zoen die betovert, als de vriendenwijn die men drinkt; en de maan blinkt over de hoven... Als asse die rust op mijn hart, als de dans van een helder vaandel, als recht na het onrecht, het onrecht dat griefde, zo is mijn liefde, zo is mijn liefde voor Vlaanderen.
De mens van het offer de mens van het off er. De mens van de daad. Wij kennen zijn naam nog. Hij heette Renaat. Zo waren er velen. Wie kent nog hun naam? Zij zijn tot het eind van de wereld gegaan. Zo gingen zij jaren, piotten te voet. Het grote Europa was rood van hun bloed. Zij liggen tezamen gestold hier in steen met dertien gedichten. Hun off er is één. Het off er van Jezus geeft zegen en zin. Daar vinden zij allen zekerheid in. Gezichten van moeders, nog schoon in ‘t verdriet. Want moeders verliezen de trouwe toch niet. Gezichten van vaders van Vlaandren, mijn land, met ogen waarin de verbetenheid brandt. Gezichten van jongens te vroeg als soldaat gevallen in oorlog, geknield zonder haat. De mens van het off er. De mens van de daad. Sla gij die voorbij gaat een kruis voor Renaat.
Als het staal in de vlammen, gehard door de strijd en de slag. Als het wassende water, als de geuren van tarwe en gras, als brood, als een beker op tafel... Als een bloem, als een boom, als zaad, als vrede, als onrust, als wapen als recht na het onrecht, het onrecht dat griefde, zo is mijn liefde zo is mijn liefde voor Vlaanderen. Tot die taaie, oudere en zo getrouwe flamingantische en nationalistische dichters van het huidige Vlaanderen - in het spoor van Gezelle, Verriest, Rodenbach en Verschaeve, behoort al lange tijd de nu bijna tachtigjarige RONI RANKE, een overtuigde (Gentse) Oost-Vlaming. Onlangs verscheen een nieuwe dichtbundel van hem, met consequente Vlaamsnationalistische en Dietse (Heel-Nederlandse) inslag. De korte gedichten die me in dat boekje treffen, zijn “Trouw-Diets” (zoals de groet van het Verdinaso luidde).
Kandidaat-dichters mogen hun poëtische pogingen opsturen met de gewone post naar: Erik Verstraete, Jos Ratinckxstraat 17, 2600/ Berchem; of per e-post: erikverstraete@telenet.be
Mijn bakermat Wat bozen en wat bangen in mijn erfgoed zien? -6-
WALTER SCOTT: DE MAN DIE SCHOTLAND UITVOND Begint je bloed sneller te stromen bij het horen van doedelzakmuziek? Echte of halve “bagpipe bands” zijn de smaakmaker op festivals met een vinnig karakter. De Vlaamse Red Hackle Pipe Band op de IJzerwake deed niet onder voor échte Schotten. Schotland is een van de rolmodellen voor een onafhankelijk Vlaanderen. Alex Salmond van de Scottish National Party leidt een regering die klaarblijkelijk haar beste tijd heeft gehad. De SNP houdt wijselijk en voorlopig de kiezen op mekaar over een volksraadpleging voor “an independent Scotland”. Het land tobt over zichzelf en zijn toekomst. Tijdens een zomerreis naar de Hebriden, ten westen van Schotland, kocht ik in Stornoway, de hoofdstand van de Western Islands, hun officiële naam, een boek dat er op het eerste gezicht folkloristisch uitzag. Stuart Kelly heeft het over “the man who invented a nation”: sir Walter Scott. Ik heb mij de lectuur niet beklaagd. Het is geen marginaal werkje over een folklorist die niemand nog hoeft ernstig te nemen. Binnen de week na de terugkeer van Stornoway pleegt The Economist een bespreking van één bladzijde, lang voor het magazine, over het boek van Kelly. De zuurzoete slotsom is: sham country, but not sham bard (namaaklandje, geen namaakbard). Het cityblad inspireert zich voor de titel op het oordeel van Edwin Muir over Sir Watler Scott: “The sham bard of a sham nation”. Muir (1887-1959) is een Orcadiaan, een inboorling van de Orkney Islands, die na een miserabele tijd als jongvolwassene, in Glasgow in rotjobs (onder meer het verwerken van beenderen tot brandstof ), en een geslaagd huwelijk, dichter, schrijver en vertaler (van Hautpman, Mann, Kafka, Brecht) werd en in 1936 een geruchtmakend boek schreef, op een heilige plek voor de Schotten, de golfstad St Andrews, “Scott and Scotland”. Edwin Muir vervloekte de romantische holheid van Walter Scott.
VERKOOPSMATERIAAL IJZERWAKE Programmabrochures 2003 tot 2009 € 2,00 Programmabrochures 2010 € 3,00 Video IJzerwake 2004 tot 2006 € 8,00 Dvd IJzerwake 2005 tot 2007 € 9,00 Dvd IJzerwake 2008 € 10,50 Foto CD IJzerwake 2007 € 7,00 Foto CD IJzerwake 2008 € 7,00 Verslagboek 2003 tot 2008 € 7,50 Verslagboek 2009 met foto-Cd € 9,00 Frontbrieven € 8,50 Vlaamse Leeuw raamvlag (1,50 op 1,15 m) € 9,00 Vlaamse Leeuw mastvlag (1,50 op 1,15 m) € 9 ,00 Vlaamse Leeuw mastvlag groot formaat NIEUW! (2 op 1,50 m) € 17,50 Vlaamse Leeuw actievlag (zonder stok!) € 6,50 Vlaamse Leeuw fietswimpel € 2,00 Vlaamse Leeuw kampeervlag (40 x 30 cm) € 4,00 Vlaamse Leeuw tafelvlaggetje op houten voet € 6,50 Vlaamse Leeuw zwaaivlaggetje € 1,50 Oranje-blanje-bleuvlag (mastvlag) € 11,50 Oranje-blanje-bleuvlag (raamvlag) € 11,50 Speldje met Vlaamse leeuw € 1,50 Vlaamse leeuw zelfklever € 1,50 Speldje IJzerwake € 3,00 T-shirt (alle maten) € 10,00 Polo(alle maten) € 12,00 Klevers VL (per stuk) € 1,25 Klevers VL vanaf 10 stuks € 0,75 Deze klevers zijn beschikbaar in de uitvoering: VL zwart op wit, VL Vlaanderen zwart op wit, VL + leeuw, zwart op geel en VL met leeuwenschild zwart wit geel. Aub duidelijk het gewenste model en aantal te vermelden In de prijs zijn verzendingskosten voor binnenland inbegrepen. Voor verzendingen buitenland gelieve contact op te nemen met het secretariaat. Levering gebeurt altijd na betaling. Gelieve duidelijk te vermelden wat gewenst wordt en bij polo/t-shirt ook de maat op te geven aub. Dank bij voorbaat.
Wie leest Hendrik Conscience nog? Weinigen tot niemand, alhoewel ook deze romanticus vleugels gaf aan de Vlaamse verbeelding. Aan letterenexperts is het om uit te maken of hij de Vlaamse Scott was of Scott de Schotse Conscience. Feit is dat Walter Scott een blijvende invloed heeft op de Schotse natie, zonder dat zijn boeken bestsellers gebleven zijn. Een gids op mijn tour, een Duitse gehuwd met een Engelsman, had pas “Ivanhoe” vastgepakt, en was danig onder de indruk. Ter herinnering: je kan Scott kennen langs titels die vaak geleid hebben tot spannende, wilde films. Hier gaan we: “The Bride of Lammermoor”, “Marmion”, “Rob Roy”, “Lady of the Lake”, “The Heart of Midlothian”. De film “Braveheart” van 1995 met Mel Gibson is een “look-alike” van verhalen van Walter Scott, geen verfilming. In toto publiceerde de veelschrijver, wat dat betreft is hij vergelijkbaar met Charles Dickens, 27 boeken in 18 jaar. Dickens schreef “trager”: 16 boeken in 34 jaar. Ho Chi Minh (baas van de Vietcongs), Virginia Woolf (schrijver), Georg -7-
GISTEREN TELT ALLEEN VOOR MORGEN EEN MAN MET DE KRACHT VAN ZIJN OVERTUIGING: PROFESSOR KAREL VAN ISACKER Op 25 augustus 2010, daags na zijn 65ste priesterjubileum, overleed de jezuïet Karel van Isacker in het Limburgse dorpje Nielbij-As. Heel zijn lange leven – hij werd 97 – bleef hij trouw aan zijn roeping en zijn Vlaamse overtuiging. Als zoon van de Vlaamsvoelende CVPminister Philip van Isacker groeide Karel op in een Mechels katholiek gezin. In het voorlaatste jaar van het jezuïetencollege van Aalst koos hij voor zijn roeping en in 1933 trad hij in bij de jezuïeten. Zijn priesterwijding volgde twaalf jaar later. Hij studeerde eerst rechten in Namen en later geschiedenis aan de katholieke universiteit Leuven. In 1949 wordt hij hoofdredacteur van het weekblad van de jezuïeten ‘De Vlaamse Linie’ en onder zijn leiding kreeg het tijdschrift een uitgesproken Vlaamse lijn. Onder meer Lode Claes werd als redacteur aangetrokken en het blad kloeg duidelijk de excessen van de repressie aan. Het werd pater Van Isacker niet in dank afgenomen. Maar hij bleef trouw aan zijn Vlaamse overtuiging en daarom werd hij in 1950 als hoofdredacteur. Datzelfde jaar begon pater Van Isacker aan zijn academische loopbaan. Hij werd een van de meest bevlogen professoren die vele generaties studenten gevormd heeft aan de Antwerpse Sint-Ignatius Handelsschool, de latere UFSIA, nu Universiteit Antwerpen. Hij bleef gewoon hoogleraar tot 1983 en wist al die jaren zijn visie op de geschiedenis duidelijk over te brengen. Hij vond dat geschiedenis geschiedenis voor mensen moest zijn. Daarom richtte hij zich in zijn talrijke publicaties niet tot zijn geleerde vakgenoten maar tot alle geïnteresseerde lezers. Hij maakte grote indruk op zijn studenten waaronder schrijfster dezes door zijn rake formuleringen en duidelijke visie. In die periode publiceerde hij over de Vlaamse christendemocratie, het daensisme en de Antwerpse dokwerker, maar ook over de geschiedenis als vak en over het milieu. Bij het grote publiek werd hij vooral bekend door zijn tweedelige werk ‘Mijn land in de kering’. De publicatie van dat werk vormde een mijlpaal in de Vlaamse geschiedschrijving. Zelf noemde hij het “een boek van ergernis en verwachting”. Je kan het zien als een sociale geschiedenis van Vlaanderen maar dan wel vanuit een pessimistische visie. De publicatie nam heel wat jaren in beslag, van 1978 tot 1982, omdat Karel van Isacker zich ondertussen had vastgebeten in het dossier van de Vlaamse volksvrouw Irma Laplasse dat dankzij hem heropend werd. Veertig jaar nadat zij gefusilleerd werd na een ongegronde beschuldiging van verklikking werd haar doodstraf omgezet in levenslang. Pater Van Isacker was verbijsterd. Hij was uit sociale bewogenheid en om het
onrecht van haar veroordeling aan te tonen aan het onderzoek begonnen. Zijn teleurstelling was dan ook zeer groot. Het boek ‘Het dossier Irma Laplasse’ werd in de voorbereiding van het proces geschreven. Maar ook in andere werken bleek zijn Vlaamse bewogenheid. Zo was hij een van de hoofdredacteurs van de vijftiendelige “Twintig eeuwen Vlaanderen”, een encyclopedisch werk over de geschiedenis van Vlaanderen waarin heel wat figuren uit de politieke, sociale en culturele wereld, uit kunst en wetenschap aan bod kwamen. Zonder het zo expliciet te willen stellen werd deze boekenreeks een huldebetoon aan allen die zich voor de Lage Landen in de eeuwenlange geschiedenis tot vandaag hadden ingezet, zeker ook binnen de Vlaamse Beweging. Ook uit andere feiten bleek telkens weer zijn Vlaamsgezindheid: zo celebreerde hij in de jaren 1970 mee de eucharistieviering op de IJzerbedevaart en ging ook voor in de herdenkingsdienst voor Lode Claes . Ook ondertekende hij in 1998 met veel overtuiging het OVV-manifest Vlaanderen staat in Europa. En tien jaar later steunde hij ons streven voor het behoud van de Bedevaarttraditie onder andere door lid te worden van het Aanbevelingscomité. We zullen hem daarvoor dankbaar blijven gedenken. De laatste jaren van zijn leven keerde pater Van Isacker terug naar de oorsprong van de religieuze beleving. Volgens hem moesten de gelovigen opnieuw leren knielen, en dat bedoelde hij niet alleen letterlijk. In Niel-bij-As stichtte hij een bijzondere plek voor geestelijk leven, de Sint-Michaëlskapel waar hij de vieringen opnieuw in het Latijn celebreerde zoals voor het tweede Vaticaans concilie. Hij wilde zich zeker niet buiten de Kerk stellen maar zorgen voor inspiratie van binnenuit. Hij was dan ook gelukkig toen hij van Rome de toelating kreeg om de Tridentijnse liturgie te volgen. De media slaagden er in, voor zover ze al berichtten over pater Karel van Isacker, om allemaal de weinig correcte informatie van Wikipedia over te nemen. Hij had heel wat beter verdiend. Want zoals iemand uit de Antwerpse jezuïetengemeenschap, Guido Dierickx s.j., getuigde: Een aristocraat, zo herinner ik me Karel Van Isacker. … Een bezielende lesgever was hij, met respect van en voor de studenten, die ervan hield grote thema’s aan te snijden zonder zich lang te laten ophouden door de voetnoten. … Opkomen voor geringen en vertrapten, dat plegen ware aristocraten wel meer te doen. Ook al ging het nogal eens om riskante en zelfs hopeloze zaken. Dat hield Van Isacker niet tegen. Zijn pleidooien voor de goede zaak waren een kwestie van roeping. … Eén wending in zijn leven hebben wij niet echt goed kunnen volgen. Hij werd erg gevoelig voor bepaalde neveneffecten van het concilie … voor de “ontwijding”, van onze samenleving. … Hij, die ooit de eerste jezuïet was geweest om onder ons in burgerpak te verschijnen, was nu de eerste om een Romeins boordje te dragen. Maar dit moesten wij toegeven: hij had de moed van zijn overtuigingen. En dat kan ik, als oud-studente van Karel van Isacker en in dankbaarheid voor wat hij velen heeft gegeven, enkel beamen. Lieve van Onckelen
-8-