België - Belgique P.B. Antwerpen X BC 5895 Erkenningsnummer
HIER ONS BLOED WANNEER ONS RECHT
P 309548 Dr iemaandelijks tijdschr ift van de vzw IJzerwak e - nr. 38 - a pr il mei juni 2012 - A fgiftek antoor A nt wer pen X
Laat ons niet ondergaan in haat, in broedertwist en schande! “De argumenten en strategieën zullen vaak verschillen, maar ze dienen hun energie te steken in onze echte tegenstanders! Laat ons niet ondergaan in haat, in broedertwist en schande!” Met dit citaat riep ANZ-Voorzitter Erik stoffelen tijdens het voorbije Zangfeest de V-partijen op om hun onderlinge vetes te beëindigen. De recente wederzijdse verwijten maken duidelijk dat N-VA en Vlaams Belang de boodschap nog niet begrepen hebben. De herhaaldelijke diepgemeende en zeer aanvaardbare oproepen vanuit de Vlaamse beweging en van wijlen Herman Wagemans om geen “kemphanen maar kompanen” te zijn moet nog eens zeer duidelijk onderstreept worden. Zondag 26 augustus 2012, 11u.
Lang niet iedereen is gelukkig met deze broederstrijd onder Vlaams-Nationalisten. Vlaams Belang en de N-VA delen de Vlaamse onafhankelijkheid als gemeenschappelijk doel. Als ze echt hun programma van Vlaamse onafhankelijkheid willen realiseren, zijn ze op elkaar aangewezen. De weigering om samen te werken, maakt meteen de realisatie van het belangrijkste programma-onderdeel onmogelijk.
Bij het monument Gebroeders van Raemdonck
Steenstrate (Zuidschote - Ieper) WWW.IJZERWAKE.ORG
Van Schoonbekestraat 20/2, 2018 Antwerpen - tel.: 03 238 27 49 info@ijzerwake.org - IBAN: BE33 7330 1128 2746 - BIC: KREDBEBB V.u.: Wim De Wit, Oudeheerweg-Ruiter 114, 9250 Waasmunster
Wij willen ons niet mengen in partijpolitiek en ons evenmin uitspreken over partijpolitieke standpunten. Dat de V-partijen niet akkoord gaan met bepaalde wederzijdse standpunten is perfect verdedigbaar, maar het is volstrekt onverdedigbaar dat ze weigeren samen te werken aan hun hoofddoel, nl. de Vlaamse onafhankelijkheid. Ik ben er trouwens van overtuigd dat dergelijke toestanden als een boemerang in het gezicht van beide partijen zullen terecht komen. Het middenveld van de Vlaamse beweging uitte zopas zijn onvrede met deze aanslepende vete. Enkele topfiguren van de Vlaamse Beweging schreven een open brief, getiteld “Stop de vete onder de V-partijen”, om beide partijen aan te sporen tot strategische samenwerking.
Ver.uitg.: Wim de Wit, Oudeheerweg - Ruiter 114, 2950 Waasmunster
SECRETARIAAT Lieve van Onckelen Van Schoonbekestraat 20/2 2018 Antwerpen secretariaat@ijzerwake.org Tel./fax: 03 238 27 49
De initiatiefnemers beklemtonen dat het cordon sanitaire moet gezien worden als “een tactisch middel om het geradicaliseerde deel van de Vlaamse beweging politiek uit te sluiten, en het Belgische status-quo te handhaven”. Zij roepen de twee V-partijen op om “de broedertwist te staken en elkaar te vinden in een vergelijk dat zich op het einddoel afstemt. Concreet willen wij allianties zien, strategisch overleg, gemeenschappelijke platformen, netwerking, coalities, zichtbaar op het politieke terrein én in de media.”
Meer informatie over de IJzerwake is te vinden op www.ijzerwake.org Bent u nog geen lid van IJzerwake vzw? Betaal dan nu (min. € 5) en u bent lid voor heel 2012. Rekening 733-0112827-46 Iban: BE33 7330 1128 2746 Bic: KREDBEBB
De open brief eindigt met een waarschuwing: “De partij die deze oproep naast zich neer legt, moet beseffen dat ze daarmee haar draagvlak binnen het middenveld van de Vlaamse beweging, en de basis, ernstig aantast.” De open brief circuleert ook als petitie op het internet en kreeg na één dag al zo’n 1000 handtekeningen. U kan hem ook onderschrijven op: www.petities24.com/stop_de_vete_onder_de_v-partijen
Postbode: onbestelbare nummers graag terug naar Secretariaat IJzerwake Van Schoonbekestraat 20/2, 2018 Antwerpen
zelfbestuur
Wim De Wit V o o r zi t t e r I J ze r wa k e
•
nooit meer oorlog
•
godsvrede
Nieuws van het secretariaat Welkom op de 11de IJzerwake We hopen dat u, lezer, er opnieuw bij zal zijn en vele vrienden en bekenden mee zal brengen naar Steenstrate. Wij verwachten u op zondag 26 augustus 2012, 11 uur op de IJzerwakeweide bij het monument van de gebroeders van Raemdonck. Medewerking gevraagd Wie belangstellenden kent voor IJzerwake en/of deze Nieuwsbrief mag steeds hun gegevens (naam, adres, telefoon en eventueel e-postadres) doorgeven aan het secretariaat. We sturen hen dan graag een proefnummer van de Nieuwsbrief. U kan ook helpen bij het bekendmaken van de IJzerwake door affiches en/of pamfletten aan te vragen bij het secretariaat. Affiches zijn er op groot en op A3-formaat. Zeker doen. Het secretariaat zorgt ook dit jaar voor de coördinatie van de medewerkers. Als u dit leest zijn de eerste oproepen daarvoor reeds vertrokken. Maar we zijn nog steeds op zoek naar nieuwe medewerkers o.a. voor de parking, de verkoop van kentekens en programmabrochures en de omhaling. Alle hulp is welkom maar we moeten wel vooraf weten op wie we kunnen rekenen. Daarom deze oproep: als u dit jaar (opnieuw) wil meewerken, geef dan aub zo snel mogelijk uw gegevens (naam, epostadres, GSM-nummer en de taak die u verkiest) door aan het secretariaat (secretariaat@ijzerwake.org). Bedankt alvast. Help ons opbouwen Voor het opstellen van de tenten van IJzerwake zoeken we nog een aantal personen die op vrijdag 24 augustus vanaf 11 uur kunnen helpen bij het opstellen van kleinere tenten. En voor het opstellen van de grote tent van het IJzertreffen blijft hulp welkom vanaf 13 uur. Gelieve hiervoor uw naam op te geven aan het secretariaat (info@ijzerwake.org of 03 2382749). We rekenen op u. Praktische schikkingen Inkom Door de stijgende kosten zien we ons verplicht de prijs voor het herkenningsteken te verhogen naar 5 euro. Kinderen krijgen ook nu weer een gratis polsbandje. Mogen we iedereen, ook de kinderen, aub vragen het kenteken zichtbaar te dragen? Vervoer Hoewel de vervoerkosten blijven stijgen is de bijdrage voor de bussen naar Steenstrate onverminderd 3 euro. Dit bedrag dient betaald te worden aan de busverantwoordelijke. Kinderen tot en met 12 jaar rijden gratis. Bloemenhulde Ook dit jaar willen we tijdens de bloemenhulde een aantal personen herdenken, namelijk: fronter Frans van der Linden, Wies Moens, Roger Vanhoutte, Walter Kunnen, Dries de Schepper en Bruno Huygebaert. Voor bloemtuilen en -kransen blijven de prijzen van vorig jaar behouden. Alleen de prijs voor de bloemstukken moesten we verhogen. Hopelijk zullen ook dit jaar veel personen en verantwoordelijken van een organisatie ook dit jaar een bijdrage willen leveren zodat de bloemenhulde alweer tot een indrukwekkend onderdeel van de IJzerwake kan uitgroeien. Gelieve het gekozen bedrag voor 17 augustus te storten op rekeningnummer BE33 7330 1128 2746 met vermelding ‘bloemen’. Wie
een lint met tekst wenst wordt verzocht deze per telefoon of e-postbericht door te geven aan het secretariaat en dit graag voor 19 augustus. Daarnaast is een vrije bijdrage welkom voor de kransen van de personen die zullen herdacht worden. Tarieven Deelname bloemenhulde Bloementuil Bloementuil met lint en tekst Bloemstuk Bloemstuk met lint en tekst Bloemenkrans Bloemenkrans met lint en tekst
vrije bijdrage € 13 € 18 € 28 € 33 € 103 € 108
Meer info: secretariaat@ijzerwake.org of 03-238 27 49, best na 18.00 uur.
Informatie voor adverteerders en sponsors Ook dit jaar wordt een programmabrochure uitgegeven waarin personen, firma’s en organisaties hun advertentie kunnen plaatsen. Mandatarissen van politieke partijen kunnen een advertentie ‘uit sympathie’ laten plaatsen met vermelding van naam en mandaat maar zonder vermelding van hun partij. Per politieke partij worden maximaal twee advertenties opgenomen, dit om duidelijk te maken dat de IJzerwake een niet-partijpolitieke manifestatie is. De programmabrochure wordt gedrukt op formaat A5, volledig in kleur. Ter informatie: afmeting pagina = 123 op 190 mm. De tarieven blijven ongewijzigd. Advertentietarieven 1/8ste pagina zwart/wit 1/4de pagina 1/2de pagina A5 pagina Dubbele A5 Spandoek op herrashek (338 x 174 cm) kostprijs: Spandoek dient u zelf aan te leveren (kostprijs €99 excl. BTW bij PrintR.be)
€ 30 € 50 € 85 € 150 € 250 € 200
Afsluitdatum: 15 juli 2012 Meer informatie: www.ijzerwake.org, tel. 0496 533 138, opmaak@ijzerwake.org of via het secretariaat. Daarnaast bestaat ook de mogelijkheid om de komende IJzerwake te sponsoren. Een sponsormap kan aangevraagd worden via het secretariaat. Sponsors kunnen contact opnemen via het secretariaat of meer informatie bekomen bij Egwin Six via 0475 781 934 of egwin.six@telenet.be. Overnachting IJzerwake Zoals steeds zorgen wij voor de medewerkers van IJzerwake op zaterdagavond voor een gratis warme maaltijd, gratis overnachting en gratis ontbijt op zondagmorgen. Let wel: dit aanbod is enkel geldig voor diegenen die zaterdag én zondag actief meewerken aan de IJzerwake. Alle overige sympathisanten betalen voor de warme maaltijd/de overnachting en het ontbijt. Adres: Vleterranch, Kruisstraat 6, Westvleteren. Ruime parkeermogelijkheden. Overnachting: er zijn slechts 38 bedden. Ruime mogelijkheid om tenten te plaatsen in de grote overdekte manègehal. Eten: zaterdag stipt 18u, ontbijt zondag 7u stipt. Inschrijven via Luc Vermeulen 0475-295 765 of oranje1302@hotmail.com
Verkoopsmateriaal Programmabrochures 2003 tot 2010 Video IJzerwake 2004 tot 2006 DVD IJzerwake 2005 tot 2007 DVD IJzerwake 2008 Foto CD IJzerwake 2007 Foto CD IJzerwake 2008 Verslagboek 2003 tot 2008 Verslagboek 2009 met foto-CD Verslagboek 2010 met foto-CD Verslagboek 2011 met foto-CD Frontbrieven Vlaamse Leeuw raamvlag (1,50 op 1,15 m) Vlaamse Leeuw mastvlag (1,50 op 1,15 m) Vlaamse Leeuw mastvlag (2 op 1,50 m) Vlaamse Leeuw actievlag (zonder stok!) Vlaamse Leeuw fietswimpel Vlaamse Leeuw kampeervlag (40 x 30 cm)
€ 2,00 € 8,00 € 9,00 € 10,50 € 7,00 € 7,00 € 7,50 € 9,00 € 9,00 € 9,00 € 8,50 € 9,00 € 9,00 € 17,50 € 6,50 € 2,00 € 4,00
Vlaamse Leeuw tafelvlaggetje op houten voet Vlaamse Leeuw zwaaivlaggetje Vlaamse leeuw zelfklever Oranje-blanje-bleuvlag (mastvlag) Oranje-blanje-bleuvlag (raamvlag) Speldje met Vlaamse leeuw Speldje IJzerwake T-shirt (alle maten) Polo (alle maten) Klevers VL (per stuk) Klevers VL vanaf 10 stuks
€ 6,50 € 1,50 € 1,50 € 11,50 € 11,50 € 1,50 € 3,00 € 10,00 € 12,00 € 1,25 € 0,75
Deze klevers zijn beschikbaar in de uitvoering: VL zwart op wit, VL Vlaanderen zwart op wit, VL + leeuw, zwart op geel en VL met leeuwenschild zwart wit geel. Aub duidelijk het gewenste model en aantal vermelden. In de prijs zijn verzendingskosten voor binnenland inbegrepen. Voor verzendingen buitenland gelieve contact op te nemen met het secretariaat. Levering gebeurt altijd na voorafgaande betaling. Gelieve duidelijk te vermelden wat gewenst wordt en bij polo/t-shirt ook de maat op te geven aub. Dank bij voorbaat.
Kameraadschaps- en zangavond Op de vooravond van de IJzerwake organiseert Voorpost traditioneel een grootse Vlaamse zangavond. Deze vindt plaats op dezelfde locatie als vorig jaar: de Vleterranch te Westvleteren. Wegens het beperkt aantal plaatsen is de toegang omwille van de veiligheidsvoorschriften enkel op uitnodiging. Aanvang: deuren 20u. Begin zangavond 20u30. Einde zangavond 23u. 1.30 gaat de cafetaria definitief dicht. Inkom € 2.
Colofon Identificatienummer vzw: 5667/2003 Maatschappelijke zetel: Van Schoonbekestraat 20/2 2018 Antwerpen Secretariaat: Lieve van Onckelen Van Schoonbekestraat 20/2, 2018 Antwerpen Tel. + fax: 03 238 27 49 secretariaat@ijzerwake.org Ledenadministratie + adreswijzigingen: adressen@ijzerwake.org Regie + Persverantwoordelijke: regie@ijzerwake.org 0475 814 804 (Gino Smits) Financies: financies@ijzerwake.org (Francis Vervisch)
Hoofdredacteur: hoofdredacteur@ijzerwake.org Redactie tijdschrift: redactie@ijzerwake.org Aanmelding e-postrondzendlijst: internet@ijzerwake.org Technische coördinatie manifestatie: logistiek@ijzerwake.org 0475 295 765 (Luc Vermeulen) Verantwoordelijke bussennetwerk: secretariaat@ijzerwake.org 03 230 24 62 (Mia Brans-Dujardin) Aanmelding (nieuwe) medewerkers: secretariaat@ijzerwake.org tel./fax: 03 238 27 49 (Lieve van Onckelen)
Algemene Vergadering: Wilfried Aers (beheerder) – Christian Bauwens – Mia BransDujardin (beheerder) – Ledy Broeckx – Frans Crols – Gilbert de Corte – Wim de Wit (voorzitter) – Peter Fransoo – Luk Lemmens – Toon Pauli – Hugo Pieters – Egwin Six – Nancy Six – Gino Smits – Ward Steffens – prof. Matthias Storme – Stef Storme – Rien Vandenberghe – Jurgen van Hauwermeiren – Lieve van Onckelen (secretaris-beheerder) – Peter van Windekens – Johan Vanslambrouck (beheerder) – Luc Vermeulen (beheerder) – Hans Verreyt – Erik Verstraete – Francis Vervisch (financieel beheerder) – Walter Winkeler
De elfde IJzerwake zal doorgaan op zondag 26 augustus 2012
Busregeling Vanuit gans Vlaanderen rijden er bussen naar de IJzerwake. Alle ritten kosten 3 euro per persoon. Kinderen reizen gratis mee. Inschrijven voor de bussen is verplicht, om precieze aantallen te reserveren! Alle bussen vertrekken zeer stipt, laatkomers hebben pech, de autobussen moeten ten laatste om 10.45u in Steenstrate zijn. Alle bussen vertrekken terug uit Steenstrate om 16.30u. Voor senioren en/of gehandicapte personen is een pendeldienst voorzien tussen Steenstrate (brug) en de busparking en ook tot op de IJzerwakeweide.
Provincie Oost-Vlaanderen Linkeroever-Burcht-Zwijndrecht-Beveren-Lokeren 7.00u. Antwerpen L.O. (Frederik Van Eedenplein) 7.15u. Burcht (Carrefour) 7.25u. Zwijndrecht (kerk) 7.45u. Beveren (kerk) 8.25u. Lokeren (Sint-Laurentiuskerk) Inschrijven: Julia De CaluwĂŠ (03 253 03 56 (na 18u.) - juliadc@msn.com) Gent 8.15u. Gent (P+R Carpoolparking E17, Gentbrugge)
Provincie Antwerpen Berchem 8.00u. Berchem (kerk)
Inschrijven: Wilfried Aers (09 282 52 74 - wilfried.aers@telenet.be), Peter Fransoo (09 225 48 27 - peterfransoo@gmail.com) of Christian Bauwens (09 329 58 52 - christian.bauwens@telenet.be)
Inschrijven: Leo Rouchet (03 830 11 53 - 0486 06 30 81 leo.rouchet@telenet.be) of Mia Brans-Dujardin (03 230 24 62 mia.dujardin@scarlet.be)
Nevele 8.15u. Nevele (Hansbeke station)
Deurne 8.00u. Deurne (Arizona, Boterlaarbaan 451) 8.05u. Rode Kruisplein / Lakborslei 8.10u. Antwerpen (Sint-Jansplein, kant Van Den Wervestraat) Inschrijven: Roger De Ridder(03 289 93 05 - 0486 11 28 54 roger.greta.deridder@gmail.com) Brasschaat-Schoten 8.00u. Brasschaat (kerk, bushalte De Lijn) 8.20u. Schoten (parking Carrefour) Inschrijven: Mieke Langmans (0498 77 48 71 miekedebats@hotmail.com) Lier-Duffel-Rumst-Kontich 7.30u. Lier (parking Carrefour) 7.50u. Duffel (naast postgebouw) 8.00u. Rumst (oprit E19, richting Antwerpen) 8.10u. Kontich (Carpoolparking) Inschrijven: Annemie Van Noten (015 75 62 21 janvangorp.lier@skynet.be) Mechelen-Klein Brabant 8.00u. Mechelen (Rode-Kruisplein) 8.10u. Blaasveld (kerk) 8.15u. Willebroek (kerk H. Familie) 8.30u. Bornem (station) 8.35u. Temse (station) Inschrijven: Lode Herbosch (0478 59 72 31), Marleen Van den Broeck (015 33 64 18 - marleenvandenbroeck@live.be) Mol-Geel-Herentals-Grobbendonk 7.05u. Mol (Alma) 7.25u. Geel (nieuwe Alma) 7.50u. Herentals (Kleding Wellens - Brandweerkazerne) 8.05u. Grobbendonk (Aldhem hotel) Inschrijven: Frans Wouters (0497 20 39 31 frans.wouters@telenet.be) of Lieve Van den Berghe (014 50 17 85 - vdblieve@telenet.be)
Inschrijven: Olaf Evrard (0475 73 02 45 - olaf.evrard@telenet.be) Aalst-Lede-Wetteren 7.30u. Aalst (‘t Apostelken, kerk Mijlbeek) 7.45u. Lede (Markt kerkplein) 8.30u. Wetteren (parking Mariagaard) Inschrijven: Gustaaf Cooreman (0486 08 21 96 gustaaf.blauwvoet@telenet.be) Sint-Niklaas 7.45u. Sint-Niklaas (parking Syntra, Heimolenstraat) Inschrijven: Hector Van Oevelen (0472 82 10 99 hector.van.oevelen@hotmail.com) Hamme-Dendermonde-Zele 8.15u. Hamme (Tweebruggenplein) 8.30u. Dendermonde (De Bruynkaai) 8.45u. Zele (Zandberg) Inschrijven: Stefaan Van Gucht (052 38 01 02 - 0475 55 45 01 - stefaan.vangucht@skynet.be) Ninove-Brakel-Ronse 8.00u. Ninove (Stationsplein) 8.15u. Brakel (kerk) 8.30u. Ronse (Grote Markt) Inschrijven: Jurgen Reygaerts (054 58 74 76 - 0479 76 44 69 jurgen.reygaerts@pandora.be)
Provincie Limburg Bree-Peer-Leopoldsburg-Beringen 6.30u. Bree (hospitaal) 6.50u. Peer (kerk) 7.10u. Leopoldsburg (station) 7.30u. Beringen (Superconfex vlak bij uitrit 26 autostrade) Inschrijven: Jos Drykoningen (0479 64 07 92 jos.drykoningen@live.be) of Eddy Van Buggenhout (089 46 33 39 - kreta1585@skynet.be) Maasmechelen-Genk-Hasselt-Lummen 6.30u. Maasmechelen (gemeentehuis) 6.50u. Genk (Café Slagmolen, Slagmolenstraat 76) 7.10u. Hasselt (parking achter het Dussartplein) 7.30u. Lummen (carpoolparking) Inschrijven: Richard De Becker (089 35 41 10 rdebecker@raadlimburg.be) of Jean Simons (089 75 53 14) Provincie Vlaams-Brabant Bekkevoort-Holsbeek-Leuven-Nossegem 7.25u. Bekkevoort (carpoolparking E314, uitrit 24) 7.35u. Holsbeek-Rotselaar (rondpunt Rotselaar, carpoolparking E314 uitrit 21) 8.00u. Leuven (parking Bodart, brug Kapucijnenvoer) 8.15u. Nossegem-Kortenberg (carpoolparking E40 uitrit 21) Inschrijven: Jan Meulepas (0495 26 76 83 jan.meulepas@valvas.be) Vilvoorde-Grimbergen-Groot-Bijgaarden-Liedekerke 8.00u. Vilvoorde (Portaelsplein aan de kerk) 8.30u. Grimbergen (Brusselsesteenweg, tegenover Q8-parking/voetbalveld Terwilgen) 8.45u. Groot-Bijgaarden (parking E40 richting kust) 9.00u. Liedekerke (afrit E40, afrit Essene/Affligem, carpoolparking) Inschrijven: Ludo Monballiu (02 721 22 54 - 0494 33 12 40 ludo.monballiu@telenet.be) Halle-Brussel-Dilbeek-Affligem-Liedekerke 8.15u. Halle (Sint Rochuskerk) 8.30u. Brussel (Prins van Luikkruispunt – Mettewielaan – Ninovesteenweg) 8.40u. Dilbeek (parking Westrand) 8.50u. Liedekerke-Affligem (E40 carpoolparking)
Provincie West-Vlaanderen Kustlijn 8.40u. Knokke (station) 9.00u. Zeebrugge (Watertoren) 9.10u. Blankenberge (stadhuis) 9.25u. Oostende (busparking Visserijschool Mercatorlaan) 9.50u. Westende (kerk, dorp) 10.00u. Nieuwpoort-stad (tramhalte Vismijn) 10.25u. Diksmuide (station) Inschrijven: Jef Vangheluwe (050 60 08 44 - 0499 47 17 60 jef.vangheluwe@telenet.be) of Erik Jaegers (059 25 13 58 0477 55 10 80 - erik.jaegers@telenet.be) Deze bus uit Oostende wacht te Diksmuide op IJzerwakers die met de trein komen: - uit Gent-Brugge-Roeselare (voorziene aankomst 9.50u.) - uit Kortrijk (voorziene aankomst 9.50u.) - uit De Panne (voorziene aankomst 10.14u.) Vanzelfsprekend moeten de treinreizigers zich inschrijven voor deze busaansluiting, zo niet wacht de bus niet! Brugge 9.30u. Brugge (Magdalena parking) Jef Vangheluwe (050 60 08 44 - 0499 47 17 60 jef.vangheluwe@telenet.be) Moen–Zwevegem-Kortrijk-Marke-Lauwe-Wevelgem-Ieper 8.00u. Moen (kerk) 8.30u. Zwevegem (kerk) 8.50u. Kortrijk (achterkant station) 9.05u. Marke (plaats) 9.20u. Lauwe (plaats) 9.30u. Wevelgem (zwembad, Van Ackerstraat) 10.05u. Ieper (station) Inschrijven: Jan Deweer (0486 22 90 43 - jan.deweer@hotmail.com) of Roger Delaere (0487 16 54 53 - santers@skynet.be) Ingelmunster-Izegem-Roeselare 9.35u. Ingelmunster (Markt) 9.45u. Izegem (Rijksweg, Delhaize) 10.00u. Roeselare (station) Inschrijven: Filip Deforche (051 24 54 12 - f.d.f.@skynet.be)
Inschrijven: Milo Vandemaele (02 360 14 16 milovandemaele@hotmail.com) of Eddy Longeval (0494 17 39 19 - eddy.longeval@telenet.be)
Aangaande de autobussen zijn alle verdere inlichtingen te bekomen bij:
Lieve van Onckelen, secretariaat@ijzerwake.org of Mia Brans-Dujardin, tel/fax. 03 230 24 62 - mia.dujardin@scarlet.be
IJzerwakepoëzie (38) In dit nummer begin ik weer met een strijdbaar gedicht van Wies Moens, onze voornaamste volksverbonden en nadrukkelijk Dietse dichter, voorman en volksopvoeder van de voorbije eeuw, die op 5 sprokkelmaand 1982, 30 jaar geleden dus, overleed. Ik kies voor een gedicht dat de trouw aan de eens gekozen, heelnederlands en de al even sterke katholieke (kristelijke) overtuiging van Moens samenbalt en de schijnwereld waarin wij zijn verzeild direkt voor de geest roept!
Een andere dichter die ik niet mag vergeten, bij de honderdste verjaardag van zijn geboorte, is de volbloed romanticus Jozef L. de Belder die op 69-jarige leeftijd, in december 1981, overleed. Hij was een overtuigd flamingant én bewonderend discipel van de grote jeugdbezieler en letterkundige Ernest van der Hallen (1898-1948). Jef de Belder werd op 18 juni 1912 geboren in de schilderachtige stad Lier, waar in 1924 het trio Nest van der Hallen, Felix Timmermans en architect Flor van Reeth de Pelgrim-beweging stichtten.
Scheiding der werelden
Ik kies het mij dierbare gedicht dat Jef schreef voor het “Gedenkboek Ernest vander Hallen, voorman der jeugd” (Antwerpen, 1958):
Wereld van de valse goden, van ééndagsmachten, waan en schijn, ik heb een zwaard gezet tussen mij en u. Anderen deden zoals ik. Honderden of enkelen maar? Niet het aantal der zwaarden telt mee, slechts de kracht van het staal waaruit zij werden gesmeed. Wereld, gij dààr, Ik wil uw woordgesnor niet horen, Uw voze vertoning niet zien. Wat gij vooruitgang noemt, laat me koud. Ik erken alleen den opgang, versta dit goed: Den opgang van Mens en Volk. Ik wijs uw aanpassing af, Dan aanpassing benedenwaarts: Een omlaagdrukken Van het Eeuwige naar ’t vergankelijke, Van het Gave naar ’t ontwrichte, Van het Grote naar de middelmaat, Enzovoort. Ik walg van de walmen uit uw mengpot, ademen wil ik in een zuivere lucht. De platte paden uwer gelijkmaking Zal mijn voet nooit betreden. Ik huldig mijn God In de Ordening van het geschapene, Loof Hem in de Harmonie Die het gescheidene tezamenbindt. De enkelen en ik, Wij bvlijven aan dezen kant. Ieder een wachter bij den schat, Ons toevertrouwd door geslacht na geslacht, Bij de dingen die zijn van altijd: geworteld in den warmen grond van het leven, gericht op datgene wat eindloos het leve’ overstijgt. Wij zijn de minderheid, De tegenstand der weinigen, Stil en hardnekkig, Die het brallen van uw menigten Maakt tot een ijdel laweit, Verwaaiend met den wind, Uw faam tot zand Dat wegstuift in zee. Tussen ons en u staat het zwaard: Kruisvormig ’t gevest, de snede vlijmscherp en de spits een ondoofbare vlam. - (u i t ‘A d Ve s pe r a s’, 19 67)
Herinneringen aan een dode vriend Herinneringen aan de vele tochten met je boot over de Nete, als zwevend over de dijken, in de zon. En de weiden en het verre bos en de namiddag over het land. En dan de vrede in je kamer onder de bomen bij het rustig-ademend harmoniumspel dat Bach of Schubert of het Salve Regina vertolkte wanneer de avond mild werd voor de enkele vrienden voor wie het geen echte zomeravond werd zonder uw stil verhaal. Wij waren gelukkig toen, als uw zonen te zijn. En het zwerven met jou door de dennebossen of de avonden onder de grote maan boven het kampvuur als jij ons verhaalde van je reizen naar het oosten en van je vrienden uit de oasen in de Libische woestijn. En de liederen die wij zonden op het marktplein Van een of andere kleine zonbeschenen stad Of het spel dat wij speelden voor de kinderen in de dorpen terwijl jij glimlachend je pijp zat te roken in het gras en gelukkig waart omdat wij uw boodschap hadden verstaan. En het huis dat wij bouwden in de heide, Het tehuis voor allen die uw roep hadden gehoord, Waar wij zouden samen wonen als in een stille abdij. Wij waren gelukkig toen omdat jij bij ons waart, ons leven richtte en in onze harten bestendig een liedf deedt zijn hoewel je eigen tenger lichaam droeg het teken van de pijn. En de goede wijsheid van uw raad steeds En de hulpvaardige trouw van uw groot, rijk hart… Toen was het dat de kleine, felle vlam die heel mijn verder leven bleef doorgloeien in mij ontstoken werd: gij hebt van mij gemaakt de dichter (én de man die u eeuwig dankbaar daarvoor zal zijn). Eén ding spijt mij nog steeds: dat ik bij u niet was toen broeder dood u roepen kwam voor de tocht naar ginder… (Ik was niet hier toen). Pas veel later kon ik leggen op je graf de rode bloemen van de herfst, als mijne laatste hulde aan u, die eens mijn beste vriend en milde meester was.
Beste lezers, het dienen niet steeds groten uit onze volkse en Dietse dichtkunst te zijn, zoals hier aangehaald. Ook “kleinere goden” mogen hier hun poëtische pennevruchten aanbieden, op voorwaarde wel van enige kwaliteit. Zend ze naar Erik Verstraete, Jos Ratinckxstraat 17, 2600 Berchem of elektronisch: erikverstraete@telenet.be
Heldenhuldezerkjes… en hun geschiedenis Van bij zijn ontstaan koos IJzerwake als symbool of logo een gestileerd Heldenhuldezerkje. Die keuze sluit aan bij de traditie van de herdenking van de Frontsoldaten, het historische ‘werk van Heldenhulde’. Recente ervaring leert dat dit deel van onze geschiedenis toch niet zo bekend is. Reden genoeg om er hier aandacht aan te besteden. Hoe kwamen het werk van Heldenhulde en de heldenhuldezerkjes tot stand? Tijdens de Eerste Wereldoorlog werd op een bepaald moment het front vastgelegd aan de IJzer in West-Vlaanderen. Aan dat IJzerfront sneuvelden talloze jonge Vlamingen. Zij vochten niet enkel tegen de Duitsers maar kregen het vaak ook hard te verduren van hun doorgaans Franstalige officieren. De vele gesneuvelde frontsoldaten kregen aanvankelijk een zerkje met de tekst ‘Mort pour la patrie’. Daar kwam reactie tegen en op 15 augustus 1916 werd een comité gesticht dat zich tot doel stelde de Vlaamse gevallenen een Vlaamse grafzerk te geven. Stichters waren onder andere Jef Verduyn, Cyriel Verschaeve, Hilaire Gravez, Joris van Severen en prof. Frans Daels. De soldaten zamelden geld in en lieten betonnen zerkjes gieten. Onder meer aalmoezenier Paul Vandermeulen riep hiertoe op. Aanvankelijk zouden de Vlaamse zerkjes bedoeld zijn voor Vlaamse studenten maar later werden ze ook geplaatst op de graven van gesneuvelde volksjongens. In totaal werden een kleine duizend zerkjes geplaatst tijdens de oorlog maar het initiatief werd ook na 1918 verdergezet. Voor die zerkjes was natuurlijk een model nodig en daarvoor werd een beroep gedaan op Joe Englsh. Maar die zerkjes waren de Belgische overheid een doorn in het oog. Ze werden herhaaldelijk geschonden zowel tijdens als na de Eerste Wereldoorlog. Zo is bekend dat in 1925 in Adinkerke tientallen zerkjes werden weggenomen en verbrijzeld om er een weg mee aan te leggen, dader: de dienst der Militaire Grafsteden. Als reden werd aangehaald dat de families de zerkjes niet hadden opgeëist. Deze feiten waren de aanleiding voor het besluit om de zerkjes samen te brengen op een plaats en één gedenkteken op te richten, de latere IJzertoren. Maar voor vele zerkjes kwam dit initiatief te laat: honderden waren weggenomen en gebruikt om wegen aan te leggen. Het Comité van Heldenhulde werd hervormd en organiseerde vanaf 1920 de jaarlijkse IJzerbedevaarten. De eerste ging door in Steenkerke, aan het graf van de ontwerper van de zerkjes, Joe English. Omdat het eerste plan, alle Heldenhuldezerkjes samenbrengen in KaaskerkeDiksmuide, niet kon uitgevoerd worden werd beslist één groot monument op te richten, naar het model van Joe English. Dat is ook gebeurd maar dat is dan weer een ander verhaal. Voor de vormgeving van het Heldenhuldezerkje had Joe English (1882-1918) zich gebaseerd op het Keltische kruis uit zijn vaderland, Ierland. Op de kop plaatste hij de leuze die Albrecht Rodenbach gebruikte in de studentenbeweging ‘Alles voor Vlaanderen Vlaanderen voor Kristus’. Die leuze werd ook in kringen van de Frontbeweging gebruikt. Ook de blauwvoet verwijst naar de studentenbeweging. Onderaan stond het vers ‘Hier liggen hun lijken als zaden in ’t zand. Hoop op den oogst O Vlaanderland’. Deze zerkjes werden niet enkel gebruikt voor frontsoldaten die sneuvelden in de ‘Groote oorlog’ maar ook later voor personen, bekende en onbekende, die actief waren in de Vlaamse Beweging, zoals professor Paul Daels, voorzitter van het IJzerbedevaartcomité tijdens het interbellum. Over Joe English vindt u meer informatie elders in dit nummer.
Waarom koos IJzerwake voor dit symbool? Het bestuur van de vzw IJzerwake wilde van bij zijn ontstaan in 2002 aansluiten bij de traditie van de eerste IJzerbedevaarten, die aanvankelijk vooral bedoeld waren als herdenking voor de gesneuvelde frontsoldaten. Om het met de eerste zin van onze beginselverklaring te zeggen: “De vereniging heeft tot doel in de geest van de Frontbeweging het streven naar zelfbestuur voor Vlaanderen, nooit meer oorlog en godsvrede te stimuleren en uit te dragen.” Het lag dan ook voor de hand om hét symbool van Heldenhulde, het zerkje van Joe English, als logo te kiezen, zij het dan in vereenvoudigde vorm. Het wordt niet enkel gebruikt als symbool op de jaarlijkse IJzerwake maar ook op affiches, briefpapier en tijdschrift. En wat nu? Van een van onze sympathisanten kregen we de suggestie om actie te ondernemen om de nog bestaande zerkjes voor de toekomst te behouden. Want in de loop der jaren zijn vele ervan verwaarloosd en beschadigd geraakt. In het kader van de komende herdenking zijn we daarom begonnen een inventaris op te maken van nog bestaande Heldenhuldezerkjes, zowel de oorspronkelijk als die van latere datum, die nog op begraafplaatsen te vinden zijn. En die kunnen dus ook buiten de historische frontstreek te vinden zijn. Een eerste vraag, gericht aan de gemeentebesturen van de Vlaamse gemeenten, leverde reeds heel wat informatie op. Die bevraging maakte wel duidelijk dat heldenzerkjes ook Belgisch kunnen zijn. Hierbij doen we dan ook graag opnieuw een oproep: als u weet heeft van Vlaamse Heldenhuldezerkjes gelieve ons dan die informatie door te geven. Hoe meer inlichtingen hoe beter: naam overledene, geboorte- en overlijdensdatum, juiste vindplaats van het zerkje en eventueel bijzondere kenmerken (bvb opschrift). Gelieve deze informatie via post of epost te bezorgen aan het secretariaat. Van zodra onze inventaris degelijk vorm heeft gekregen zal beslist worden welke actie verder zal ondernomen worden. We rekenen op al onze lezers om deze inventaris zo uitgebreid mogelijk te maken. Alvast bedankt voor de medewerking. - L i e v e va n O nc k e l e n
De Egyptenaren en het Heldenhuldezerkje
De vroegste Italiaanse inwijkelingen in de VS aten platte broden met daarop kaas en groente. Die primitieve “pizza” werd bij terugkeer in het vaderland een culinaire lawine. De slingerbeweging van een origineel product dat na een verblijf in het buitenland terug gaat naar de contreien van oorsprong heet onder antropologen (studenten van de mens als oorspronkelijk wezen) het Pizza Effect. Hét symbool van de IJzerwake en de IJzerbedevaart is het Heldenhuldezerkje, getekend door Joe English. Aan zijn graf ging de eerste IJzerbedevaart door op 4 september 1920. Het Heldenhuldezerkje illustreert het Pizza Effect. Joe English was de zoon van de Ierse goudborduurder Henri English, die in Brugge een kunstatelier had. Zoon Joe werd flamingant, ontwierp en verfraaide aan het front brochures, prentkaarten en sluitzegels en tekende het Heldenhuldezerkje met een zogenaamd “wielkruis” dat rechtstreeks stamt uit het Keltische christendom. Dat Keltische christendom is als enige westerse kerk diep beïnvloed in zijn voorwerpen, religieuze kunst, teksten, warmte en rebelsheid door de Koptische kerk, de eerste en oudste monotheïstische godsdienst van Egypte. Tussen de Ieren en de Schotten van de Keltische kerk en de Kopten ontstond een religieuze en artistieke uitwisseling. De Keltische kerk is een rechtstreekse afstammeling van de Vroeg-Egyptische kerk (de landsnaam Egypte is geworteld in het woord Kopt). Dat werd door tijdgenoten bevestigd, bijvoorbeeld in een brief van de geleerde monnik Alcuin aan Karel De Grote (die resideerde in Aken). In zijn brief noemt Alcuin de Keltische kloosterlingen “pueri egyptiaci’, ofte de kinderen van de Egyptenaren. De Ieren en de Kopten delen rituele en symbolische tradities die nergens anders voorkomen in de westerse christelijke kerken. In de beide kerken dragen de bisschoppen kronen en geen mijters en houden zij een staf in T-vorm in de hand in plaats van een kromstaf. De handbel speelde in de Koptische en de vroege Keltische liturgie een rol, in de Latijnse kerk kwam dat gebruik pas in zwang in de tiende eeuw. Het Keltische kruis met zijn cirkel of wiel rond het kruis, het meest bekende symbool van het Keltische christendom, is een Koptische creatie, wat bewezen wordt door een Koptisch lijkkleed van de vijfde eeuw, drie eeuwen voor dat ontwerp opdook in Ierland en Schotland.
Hoe vreemd en buitenissig de oosterse asceten ook waren, zij hadden een buitengewone invloed op het middeleeuwse westen. De Europese monniken van de vroege Middeleeuwen waren provinciale nabootsers van de oosterse woestijnvaders. Het monastieke ideaal kwam uit Egypte, de pilaarheiligen (die letterlijk op hoge kolommen in de blakende zon leefden als uitgemergelde, allernederigste dienaars van hun God) uit Syrië. De meest noordelijke pilaarheilige in onze gewesten bracht een imitatie in Trier tot zijn bisschop hem bad om ermee te stoppen omdat hij vreesde dat de fanatiekeling vast zou vriezen op zijn kolom. Reizen in de eerste duizend jaar van de christelijke jaartelling was moeilijk en toch vestigden oosterse kerkmensen zich in het Verre Westen van Europa. De “zeven monniken van Egypte” die in Disert Uilaig in West-Ierland leefden worden met trots vermeld in de Ierse Heiligenlitanie, naast andere christelijke fundamentalisten die met wankele bootjes arriveerden op het Groene Eiland en bekend werden als “Romani”, dus uit het Groot-Byzantijnse rijk. Tot de achtste eeuw was het Leven van de Heilige Antonius het meest populaire geestelijke boek na de Bijbel in het westen. De verluchtingen van de betere exemplaren werden letterlijk nageaapt door de Keltische illustratoren in hun eerste evangelieboeken. Een verre uitloper van die uitzwerming van oosterse kunst vindt men in de fameuze getijdenboeken van onze Boergondische hertogen. De radicalen uit het oosten waren de modellen en de helden van de Keltische monniken in Ierland en Schotland. Zoals de woestijnkloosterlingen zochten hun Keltische evenknieën naar leefplekken bij eenzame moerassen en wouden of op de naakte eilanden voor de kusten van het Britse westen. De verpletterende eenzaamheid moest hen dichter brengen bij hun Schepper. De bouwstijl van de cellen van de Keltische monniken gelijkt als twee druppels water op cellen die je tot vandaag vindt in de christelijke kloosters, of wat er van overblijft, in Syrië, Libanon en Israël. Zij werden gebouwd zonder specie in bijenkorfvorm. De gebedsnis was aangebracht in de oostelijke wand (de moskeeën hebben deze positie en oriëntering overgenomen van de oosterse christenen). - Fr a n s C r ol s