PB- PP B-
BELGIE(N) - BELGIQUE
HIER ONS BLOED WANNEER ONS RECHT
ERKENNINGSNUMMER P 309548
DRIEMAANDELIJKS TIJDSCHRIFT VAN DE VZW IJZERWAKE – NR. 62 – OKTOBER NOVEMBER DECEMBER 2018 – AFGIFTEKANTOOR ANTWERPEN X
Herfederaliseren: weg er mee! Herfederaliseren is een schuldbekentenis van formaat. Door de diverse staatsmisvormingen heen werden diffuse en overlappende bestuursstructuren gecreëerd die het gevolg zijn van een heilloze compromiscultuur om een staatsbestel in stand te houden met partners met diametraal tegengestelde politieke inzichten en beleidsopties, en met Vlaanderen als derde betaler. De versnippering van de bevoegdheden is onder druk van de Franstalige minderheid, met de collaboratie van “Vlaamse partijen”, doorgedrukt om de Belgische eenheidsstructuur niet volledig te ontmantelen. Deze bewust ondoorzichtig gehouden staatsstructuur is voor de Franstalige minderheid, de gouden toegangspoort tot het Vlaamse financiële manna, zonder hetwelk zij regelrecht onder de voogdij zouden vallen van het IMF, de ECB en de OESO omdat zij niet in staat zijn, en nog lang niet zullen zijn, hun politieke beslissingen te financieren, noch hun financiële schuld aan te zuiveren. Door te herfederaliseren binnen Belgisch federaal staatsverband blijft de Franstalige minderheid nog meer dan vandaag in de mogelijkheid om haar wettelijk blokkeringsarsenaal – door “Vlaamse partijen” in geschenkverpakking cadeau gegeven (de grendelgrondwet, de belangenconflictprocedure en de alarmbel) – naar believen te blijven gebruiken en iedere redelijk Vlaams voorstel af te stoppen. De enige aanvaardbare oplossing is het toekennen van homogene bevoegdheden aan de deelstaten, met inbegrip van de volledige financiële verantwoordelijkheid. De deelstaten moeten zelf de bevoegdheid en de verantwoordelijkheid krijgen voor de inning van hun ontvangsten en verantwoording afleggen voor het gebruik ervan.
Ver.uitg.: Wim de Wit, Oudeheerweg – Ruiter 114, 9250 Waasmunster
SECRETARIAAT / MAATSCHAPPELIJKE ZETEL
Volkstraat 30 2000 Antwerpen secretariaat@ijzerwake.org Tel.: 03 238 27 49 Meer informatie over de IJzerwake is te vinden op www.ijzerwake.org Bent u nog geen lid van IJzerwake vzw? Betaal dan nu (min. € 5) en u bent lid voor heel 2019. Iban: BE33 7330 1128 2746 Bic: KREDBEBB Postbode: onbestelbare nummers graag terug naar Secretariaat IJzerwake Volkstraat 30, 2000 Antwerpen
Het is dus aangewezen en vanzelfsprekend dat grondwettelijk de weg moet worden vrijgemaakt om Vlaanderen en Wallonië toe te laten in te staan voor de ordening van hun grondgebied, hun fiscaliteit en hun sociale voorzieningen en vrij te beslissen over hun economische organisatie zonder inmenging van derden. Via confederalisme, als een eventuele tijdelijke tussenstap, moet dit zo vlug mogelijk uitmonden in een onafhankelijke Vlaamse republiek. De geschiedenis heeft aangetoond dat de grondwet naar believen kan gemanipuleerd worden. Het voorstel om een nieuwe grondwet op te stellen is perfect uitvoerbaar en het is de enig mogelijkheid om de Vlaamse demografische meerderheid te herstellen, hetgeen binnen de huidige grondwet onmogelijk is. Deze autonomie zal het meteen mogelijk maken in Vlaanderen een financierbaar sociaaleconomisch beleid te voeren dat niet gehypothekeerd wordt door het afromen van de resultaten van de baten van zijn economische activiteiten. In plaats van zich onledig te houden met een schimmig herfederaliseren zouden de initiatiefnemers er beter voor zorgen een totaal nutteloze en overbodige Senaat af te schaffen die op kosten van de belastingbetaler (55 miljoen € per jaar) in leven wordt gehouden als opvangcentrum voor niet verkozen kandidaten en die alle moeite heeft om een vergaderagenda vast te stellen. Wim De Wit Vo or z i t t e r I Jz e r wa k e v z w
ZELFBESTUUR — NOOIT MEER OORLOG — GODSVREDE
Nieuws van het secretariaat Hartelijk bedankt Ook dit jaar willen we graag iedereen bedanken die er voor zorgde dat de 17de IJzerwake een succes werd: busverantwoordelijken, priesters, medewerkers, groepen die optraden op IJzerfolk en zeker ook: alle aanwezigen. Want zonder jullie kunnen we de IJzerwake niet organiseren. Aan allen: jullie zorgden voor een geslaagde editie. Op naar de volgende!
Uw steun blijft nodig Een aantal lezers heeft ondertussen reeds zijn lid- of steungeld voor 2019 betaald. We hopen dat wie dat nog niet deed dat nu snel zal in orde brengen. Lid worden of blijven van IJzerwake kan door een storting van minimum 5 euro en steun blijft welkom. Gelieve wel duidelijk te vermelden of het om lidgeld of steungeld gaat. Ons rekeningnummer is nog altijd BE33 7330 1128 2746. Alvast bedankt.
OPROEP VRIENDEN VAN DE IJZERWAKE Een aantal lezers steunt IJzerwake al langer op geregelde basis, door middel van een maandelijkse storting voor de ‘Vrienden van de IJzerwake’. Deze bijdragen – klein of groot – zijn voor ons zeer belangrijk om de toekomst van de IJzerwake veilig te stellen. Daarom herhalen we met nadruk onze oproep om u aan te sluiten bij de ‘Vrienden van de IJzerwake’. U geeft daarvoor een opdracht aan uw bank voor een maandelijkse overschrijving op rekening BE33 7330 1128 2746 van IJzerwake of brengt dit in orde via internetbankieren. Wel zeker vermelden ‘Vrienden van de IJzerwake’.
De 18de IJzerwake vindt plaats op zondag 25 augustus 2019 met als motto ‘Vlaanderen Vlaams, Europa Europees’
Colofon Ondernemingsnummer: 0479.914.725 Maatschappelijke zetel: Volkstraat 30, 2000 Antwerpen Secretariaat: Lieve van Onckelen Volkstraat 30 2000 Antwerpen Tel. + fax: 03 238 27 49 secretariaat@ijzerwake.org
Persverantwoordelijke: pers@ijzerwake.org (Wouter Opdenacker) Redactie tijdschrift: redactie@ijzerwake.org Aanmelding e-postrondzendlijst: internet@ijzerwake.org Technische coördinatie manifestatie: logistiek@ijzerwake.org 0475 295 765 (Luc Vermeulen)
Ledenadministratie + adreswijzigingen: adressen@ijzerwake.org
Verantwoordelijke bussennetwerk: bussen@ijzerwake.org
Regieverantwoordelijke: regie@ijzerwake.org (Jan Boons)
Aanmelding (nieuwe) medewerkers: secretariaat@ijzerwake.org Tel. 03 238 27 49 (Lieve van Onckelen)
Financies: financies@ijzerwake.org (Pascal Declercq)
Algemene Vergadering: Christian Bauwens – Jan Boons – Frans Crols – Pascal de Clercq – Robin de Wilde – Wim de Wit (voorzitter) – Wouter Opdenacker – Karl Peeters – Hugo Pieters – Hilde Roosens – Leo Ryckeboer – Egwin Six – Nancy Six (beheerder) – Stef Storme – prof. Matthias Storme – Lieve van Onckelen (secretaresse/beheerder) – Johan Vanslambrouck (beheerder) – Joeri van Olmen – Luc Vermeulen (beheerder) – Hans Verreyt – Rob Verreycken – Francis Vervisch (financieel beheerder)
Verkoopsmateriaal Programmabrochures 2003 tot 2017 Video IJzerwake 2004 tot 2006 Dvd IJzerwake 2004 tot 2008 Foto CD IJzerwake 2007 Foto CD IJzerwake 2008 Verslagboek 2003 tot 2008 Verslagboek 2009 tot 2011 met foto-CD Verslagboek 2012 tot 2016 met foto-CD Nieuw: verslagboek 2017 met foto-CD Frontbrieven Vlaamse Leeuw raamvlag (1,50 op 1,15 m) Vlaamse Leeuw mastvlag (1,50 op 1,15 m) Vlaamse Leeuw mastvlag (2 op 1,50 m) Vlaamse Leeuw actievlag (zonder stok!) Vlaamse Leeuw fietswimpel Vlaamse Leeuw kampeervlag (40 x 30 cm) Vlaamse Leeuw tafelvlaggetje op houten voet Vlaamse Leeuw zwaaivlaggetje Oranje-blanje-bleuvlag (mastvlag) Oranje-blanje-bleuvlag (raamvlag)
€ 2,00 € 5,00 € 10,50 € 6,50 € 6,50 € 6,00 € 7,00 € 8,00 € 9,00 € 8,50 € 9,00 € 9,00 € 17,50 € 6,50 € 2,00 € 4,00 € 6,50 € 1,50 € 11,50 € 11,50
Kalender 2015 – 2018 Nieuw: pakket met 5 kalenders Speldje met Vlaamse leeuw Speldje met leeuw en N Vlaamse leeuw zelfklever Speldje IJzerwake Sjaaltjes met Vlaanderen (meertalig) T-shirt (alle maten) Polo (alle maten) Geldbeugel met leeuw Klevers VL (per stuk) Klevers VL vanaf 10 stuks
€ 3,00 € 10,00 € 1,50 € 4,00 € 1,50 € 3,00 € 3,00 € 10,00 € 12,00 € 7,00 € 1,25 € 0,75
Deze klevers zijn beschikbaar in de uitvoering: VL zwart op wit, VL Vlaanderen zwart op wit, VL + leeuw, zwart op geel en VL met leeuwenschild zwart wit geel. Aub duidelijk het gewenste model en aantal vermelden. In de prijs zijn verzendingskosten voor binnenland inbegrepen. Voor verzendingen buitenland gelieve contact op te nemen met het secretariaat. Levering gebeurt altijd na voorafgaande betaling. Gelieve duidelijk te vermelden wat gewenst wordt en bij polo/ t-shirt ook de maat op te geven aub. Dank bij voorbaat.
Verslag van de 17de IJzerwake De IJzerwake startte naar jaarlijkse gewoonte met de eucharistieviering. Vervolgens was er de bloemenhulde ter nagedachtenis aan onze geliefde doden uit een ver en nabij verleden. The Last Post weerklonk naar aloude militaire traditie als eerbetoon aan alle soldaten die in de Westhoek zijn gevallen en in het bijzonder aan Petrus Pintens, Felix Jacquet, Gerard Dethier en hun vierde naamloos gebleven kompaan, die in 2016, toevalligerwijze in Diksmuide werden opgegraven. Momenteel hebben ze een gepaste, laatste rustplaats gevonden op het militair kerkhof van De Panne. Met het lied ‘Volk word staat’ zette het koor de aanzet naar het thema van dit jaar. Een tijdlijn schetste de weg die wij als Vlamingen aflegden sinds de repressie op de Fronters in 1918. De bouwstenen stapelden zich op tot de ultieme sluitsteen met de tekst “Volk, word staat”. Guido Moons, de gastspreker van dit jaar, heeft een verleden bij het Taal Aktie Komitee en bij de Vlaamse Volksbeweging. Hij begon zijn toespraak met een tekst van Anton van Wilderode. Deze tekst was geschreven voor de IJzerbedevaart in 1978 en is nu nog steeds een duidelijk teken van zijn Vlaams-nationaal engagement. Hiermee maakte hij een link naar de frontsoldaten en de Frontbeweging om zo naadloos tot de Vlaamse Beweging te komen. De eis van Vlaams zelfbestuur destijds is nu een eis voor Vlaamse onafhankelijkheid.
VOLK, WORD STAAT Op sociaal-economisch gebied is Vlaanderen heel sterk dankzij schrandere en gedreven ondernemers. Toch is volgens Moons ons Vlaams Bewegen niet louter en alleen een materieel gegeven. “Het gaat om het ongrijpbare, het immateriële dat mee de grondstroom uitmaakt van de Beweging, over datgene wat ons bindt op dagen zoals vandaag, over wat ons drijft in ons engagement en in onze inzet.” Onze Vlaamse identiteit is één van die drijvende en bindende elementen en het cement van die identiteit is onze taal: het Nederlands. Lange tijd was de Vlaamse Beweging een taalbeweging omdat taal de sleutel is tot de volledige ontvoogding en ontknechting van ons volk. Een halve eeuw geleden was er een hevige strijd voor “Leuven Vlaams”. Sinds 1968 is het mogelijk om aan de Leuvense universiteit onderwijs te genieten enkel in het Nederlands en zo ontstond Louvain-la-Neuve. Vandaag is onze strijd er om deze taal te behouden als volwaardige onderwijs- en wetenschappelijke taal. De verengelsing – die niet alleen zichtbaar is in het straatbeeld – mogen we niet aanzien als een tijdelijk fenomeen en hier zeker niet licht overgaan. Moons bedankt in het bijzonder Johan Laeremans, dr. André Lerminiaux, Stefaan Dedoncker en de overige medewerkers van het tijdschrift ‘De Zes’ voor hun inzet om het Nederlands in de Rand te behouden. Niet alleen in de Vlaamse Rand rond Brussel, maar ook in Ronse is gebleken dat de faciliteiten enkel zorgen voor meer verfransing. Namens de VVB roept hij ons op om 13 september naar Ronse af te zakken en aldaar de strijd tegen de faciliteiten te ondersteunen.
Voordat hij afsloot met een gedicht van Anton van Wilderode citeerde hij Lucebert: “Alles van waarde is weerloos” en doelt hiermee op onze Nederlandse taal en dus eveneens onze Vlaamse identiteit. Wim De Wit, voorzitter van de IJzerwake, legde in zijn toespraak de focus op de pijler “Nooit meer oorlog”. Volgens hem staan we aan de vooravond van een grote oorlog. Het gaat niet om een fysieke of politieke oorlog, Vlamingen hebben al meer dan 100 jaar een vreedzame en lijdzame houding. De strijd van morgen draait om wie we zijn. We dienen te strijden voor onze identiteit, het gezin, de gemeenschap en onze cultuur. Genderneutraliteit, decadente praalwagens en geen duidelijk beeld van man en vrouw zijn een eerste aanslag op het gezin, dat de hoeksteen van onze maatschappij vormt. Als tweede aanslag op onze Vlaamse identiteit verwees De Wit naar de islam. Het opengrenzenbeleid met bijhorende massaimmigratie, halalmaaltijden op school, gescheiden zwemuren, … zorgen ervoor dat we niet meer de baas zijn in eigen land. Onze vrijheid wordt beknot en dat allemaal met de steun van onze politici. Doch kan het tij keren, dit bewezen landen als Polen, Hongarije, Kroatië, … Vlaanderen kan onafhankelijk worden, indien alle V-partijen de handen in elkaar slaan. “Eendracht maakt macht”. Het is belangrijk om voor ogen te houden dat onze Vlaamse strijd er nu meer dan ooit een is voor zelfbehoud. Hierbij is onze taalstrijd – die nog steeds aan de gang is – van fundamenteel belang. De Wit kaart de verdere uitholling van onze taalwetgeving aan waar diezelfde politici aan hebben bijgedragen. Er is nog steeds verfransing in de Rand rond Brussel, Franstalige rechtbanken die opduiken op Vlaamse grond, … En de Vlaming keek ernaar en deed niets. De voorzitter roept ons op om onze burgerplicht uit te voeren en zodus de taalwetten toe te passen in Brussel. Het is niet langer voldoende om te klagen, actie is nodig. Na deze krachtige woorden volgde de vlaggenronde onder begeleiding van de VNJ-muziekkapel. Alle kinderen – die voorheen in de kinderwake verbleven – werden erbij geroepen. Het officiële gedeelte van de Wake sloten we af met de eed van trouw en het zingen van de nationale liederen. Het IJzerwakedorp had naast de grote tent ook enkele kleinere tentjes waar onder andere boeken, vlaggen, drinkbekers,… te koop waren. IJzerfolk, dat dit jaar voor de 2e maal plaatsvond, trok nog meer volk dan vorig jaar. Tijdens de optredens van: Peperkoek, Jong volk, Speelschaar Ossaart en de 3 Stijnen werd er volop op de houten dansvloer gedanst. Ondanks het frissere weer en enkele regenbuien was het een geslaagde IJzerwake. Tot volgend jaar! — M achteld K a mer s
Zeg het met bloemen…
Naar jaarlijkse gewoonte reed ik de dag na de IJzerwake samen met mijn mama in een met bloemenkransen gevulde bestelwagen doorheen de Westhoek waar de vele oorlogskerkhoven een stille getuige zijn van een onzinnige oorlog. Wij hielden halt daar waar er heldenhuldenzerkjes staan om aldaar één van de vele kransen of bloemstukjes neer te leggen die afkomstig zijn van de bloemenhulde tijdens de IJzerwake. Dit jaar hadden we geluk met het weer want de zon was van de partij en er stond amper wind. Ideaal om de tijd te kunnen nemen om niet enkel een krans neer te leggen maar ook de beplantingen (of onkruid) rond de zerkjes te snoeien of te verwijderen. Een kleine moeite voor ons in vergelijking met het offer dat de gesneuvelden hebben gegeven… Deze op de militaire kerkhoven liggen er echter wel keurig bij in vergelijking met deze op de burgerlijke begraafplaatsen. Wij betreuren het dat de gemeentebesturen deze zerkjes zo laten verloederen want wij stelden dit jaar vast dat de staat van sommige zerkjes in één jaar tijd enorm verslechterd is. Als bestuurslid van IJzerwake zal ik alvast mijn verantwoordelijkheid opnemen en de gemeentebesturen aansporen daar iets aan te doen. Een laagje verf, een kleine restauratie en een beter groenonderhoud kan het verschil maken. Maar het mag gezegd worden dar er ook gemeentebesturen zijn die de voorbije jaren wel de zerkjes onderhouden.
Dit jaar hebben wij voor het eerst een krans neergelegd op het graf van Gaston Denecker. Ware het niet dat ik te horen had gekregen dat de concessie van “een AVV-VVK-zerk” vervallen was, had ik van het bestaan ervan nooit geweten. Een beetje overtijd werd de concessie van dit graf alsnog verlengd (door V.O.S.), mede door toedracht van mezelf die, in mijn hoedanigheid van gemeenteraadslid, de nodige informatie had ingewonnen hierover. En tijdens het stappen naar dit graf zagen wij in de verte nog een op een heldenzerk gebaseerde grafsteen namelijk van mevrouw Ernestine Vandenbussche waar wij dan ook maar een krans hebben neergelegd. In Alveringem maakten we een praatje met een hoogbejaarde man die ons dankbaar was omdat wij kapelaan Cyriel Verschaeve elk jaar zo vereren met mooie bloemenkransen afkomstig “van bie de torre van Diksmuide”. Heb hem dan verduidelijkt dat die kransen niet afkomstig waren van bij de toren van Diksmuide maar wel van de weide van IJzerwake. Hij herinnerde zich dan plots weer het ontstaan van de IJzerwake. Ik had eigenlijk graag wat langer met de man gepraat maar mijn uurwerk tokte gestadig verder en de plicht riep. Na een hartelijk afscheid moesten we onze weg verder zetten. In de vooravond zat onze bloemenronde erop en met een voldaan gevoel konden we terugblikken op een geslaagde dag. Hopelijk kunnen we volgend jaar nog veel meer bloemstukjes ronddragen want dit jaar waren er helaas niet genoeg om er overal neer te leggen. Houzee! — N a nc y S i x
Overzicht bloemenbijdragen Ook dit jaar konden we in Steenstrate een mooie bloemenhulde houden om onze Vlaamse overledenen van lang en minder lang geleden te herdenken. We danken dan ook zeer hartelijk volgende personen en verenigingen: familie Wenmeekers-Colombie, Overlegcentrum Vlaamse verenigingen, Jong En Vlaams, VNJ, Vlaamse Volksbeweging, Vlaams Belang nationaal, Schild en Vrienden, Vlaamse Kring Meldert Moorsel, stichting Piet Heymans, Vlaamse Volksbeweging Land van Aalst, Vlaams Belang Temse, Dr. Geert De Rijcker-Kring Stekene, Vlaams Belang Brasschaat, Bormshuis, Volkszang, Vlaams Belang Merksem, Voorpost, Joris Claessens, Davidsfonds Scheut, Toon van Eylen, Joost Blomme, Jan Debacker, Vlaams Belang Sint-Niklaas, Renaat Vanheusden, Lieske de Fraine, Vlaamse kring Rijkevorsel, Lutgard Volckaert, Vlaams genootschap Nevele, Provinciale fractie Vlaams Belang Oost-Vlaanderen, Emiel Hullebroeckkoor, Herman Keersmaekers, Jan Boydens, A. Luyten, Lidwina van Onckelen en alle anderen die een bijdrage stortten voor de bloemenhulde.
Stel met een legaat mee de toekomst van de IJzerwake veilig Een aantal lezers steunt IJzerwake reeds langere tijd door maandelijks een bedrag over te maken voor de ‘Vrienden van de IJzerwake’. Maar er is nog een andere manier om IJzerwake te steunen, namelijk door onze vereniging op te nemen in uw testament door het toekennen van een legaat of duolegaat. Hierna volgt hierover enige toelichting, met dank aan Hilde Roosens die ons hierover de nodige informatie bezorgde. Als u dat wenst kan u uw nalatenschap of een deel ervan aan de vzw IJzerwake overmaken en zo de toekomst van de IJzerwake mee veilig stellen. Zo zorgt u ervoor dat de eisen van de Fronters ‘Zelfbestuur, Godsvrede en Nooit meer oorlog’ levendig gehouden worden en werkelijkheid worden. Om dit te kunnen doen is het wel nodig om voor een testament te zorgen.
Waarom zou u een testament opmaken? Wanneer u bij uw overlijden geen testament hebt nagelaten, dan gaat uw nalatenschap automatisch, volgens het recht van wettelijke erfopvolging, naar uw wettelijke erfgenamen. De wetgeving is hierover zeer strikt. Wettelijke erfgenamen zijn in de eerste plaats uw echtgeno(o)t(e) en uw kinderen. Het kan ook om uw bloedverwanten in opgaande lijn (ouders, grootouders,…) en in de zijlijn (broers, zussen,…) gaan. Indien er echter geen wettelijke erfgenamen zijn en u heeft geen testament opgesteld, dan komt uw nalatenschap in de handen van de staat. En dat is allicht niet uw bedoeling. Indien u dus een persoonlijke voorkeur wil inbrengen, dan kan u dit best neerschrijven in een testament. Zo kan u ook anderen dan uw naaste familieleden of organisaties van uw erfenis laten genieten.
Reservataire erfgenamen Een aantal van uw naaste familieleden (reservataire erfgenamen) hebben altijd recht op een wettelijk minimumaandeel van uw nalatenschap. Het gaat om kinderen, de langstlevende echtgeno(o)t(e) en (bij gebrek daaraan) de ouders van de overledene. Ze hebben steeds recht op een gedeelte van de erfenis. Voor het andere gedeelte (beschikbare gedeelte), kan u zelf beslissen wat ermee gebeurt. Als u geen reservataire erfgenamen hebt, kan u steeds vrij beschikken over het gehele nalatenschap in uw testament. Als u van plan bent familie en vrienden te laten erven is het soms beter ook IJzerwake te begunstigen. U denkt waarschijnlijk: “Ja, maar dan moeten familie en vrienden inleveren.” Dit klopt NIET. Integendeel: u kan ons royaal steunen en uw erfgenamen evenveel of zelfs MEER netto geven en dat enkel en alleen door hen minder successierechten te laten betalen. Dit kan, dankzij het verlaagd tarief van 8,50% voor de vzw IJzerwake. Deze lagere successierechten maken een duolegaat juist zo zinvol en nuttig, zowel voor de begunstigde erfgenaam als voor de vereniging die het duolegaat ontvangt. Maar een schenking is voor onze vereniging nog aantrekkelijker. Om een en ander correct af te handelen kan u best contact opnemen met een notaris. Dit is de regeling die geldt binnen het Vlaamse gewest, voor het Brusselse gewest bestaat een enigszins andere regeling. Wie daarover of over het toekennen van een duolegaat of schenking in het algemeen meer wil weten kan gerust contact opnemen met het secretariaat. — L i e v e va n O nc k e l e n
Provinciale contacten Provincie Antwerpen: Jos Wouters, Acacialaan 21, 2850 Boom, 03 334 63 55, antwerpen@ijzerwake.org Lieve van Onckelen, Volkstraat 30, 2000 Antwerpen, 03 238 27 49 Provincie Limburg: Walter Winkeler, Heilig Hartplein 25/5, 3500 Hasselt, 011 72 03 30, limburg@ijzerwake.org Provincie Oost-Vlaanderen: Wim de Wit, Oudeheerweg-Ruiter 114, 9250 Waasmunster, 0478 278 012, wim.dewit@skynet.be Provincie Vlaams Brabant: Eddy Longeval, A. Quintusstraat 22, 1600 Sint-Pieters-Leeuw, 0494 173 919, vlaams-brabant@ijzerwake.org Provincie West-Vlaanderen: Francis Vervisch, Zandbeekstraat 21, 8554 Sint-Denijs (Zwevegem), 056 45 50 33, west-vlaanderen@ijzerwake.org
Het einde van de Groote Oorlog en wat daarop volgde Op 11 november werd in binnen- en buitenland het einde van de Eerste Wereldoorlog, ook bekend als de Groote Oorlog, herdacht. Dat gebeurde onder andere in Ieper onder de Menenpoort. Even het verhaal van de laatste maanden van de oorlog: koning Albert had het Belgisch leger steeds uit offensieve operaties gehouden, maar bij het slotoffensief werd het volop ingezet. De aanval begon op zaterdag 28 september 1918 met een artilleriebeschieting en ’s anderendaags werd de infanterieaanval ingezet. Die inzet werd ook vele Vlaamsgezinden fataal want vooral de aanval op het bos van Houthulst werd noodlottig voor heel wat sympathisanten van de Frontbeweging. Luitenant Alfons van Hoeck getuigde hierover als volgt: “Ik had 82 soldaten onder mijn bevel, van wie 74 Vlamingen en 8 Walen. Die 8 Walen zaten verdekt, want voor hen waren de postjes. Van de 74 Vlamingen sneuvelden er 52, de anderen werden verminkt”. Dit getuigenis is wel heel sprekend.
“Ik had 82 soldaten onder mijn bevel, van wie 74 Vlamingen en 8 Walen. Die 8 Walen zaten verdekt, want voor hen waren de postjes. Van de 74 Vlamingen sneuvelden er 52, de anderen werden verminkt”
In Vlaamsgezinde kringen verdacht men de legerleiding ervan met opzet operaties te hebben opgezet om veel soldaten te laten sneuvelen, en dan vooral in eenheden waar de Frontbeweging sterk stond. Dit vermoeden werd bevestigd door de getuigenis van generaal Drubbel op het proces tegen de aktivist Lodewijk Dosfel: “In 1918 nam ik wraak voor de vele deserteurs uit mijn divisie. De regimenten met de meeste vaandelvluchtigen werden in het heetst van de strijd gestuurd en verloren zeer veel manschappen. De oneer was uitgewist in het bloed.” Op verzoek van de regering heeft Generaal Drubbel later die verklaring wel ingetrokken. De Vlaams-nationalisten pakten er graag mee uit en dat vond men schadelijk voor de verstandhouding onder de Belgen. Maar de generaal werd nooit echt verontrust door zijn schokkende verklaringen. Integendeel. In Berchem werd de Lange St-Jacobstraat omgedoopt tot Generaal Drubbelstraat… De wapenstilstand was voor heel veel mensen zeker niet het einde van de ellende. Want het land was op vele plaatsen verwoest, vooral in de Westhoek – de streek waar het IJzerfront vier jaar lag – maar ook daarbuiten. Steden als Ieper en Diksmuide waren bijna volledig verwoest en het zou jaren duren voor ze volledig heropgebouwd waren. 242 gemeenten werden door de overheid erkend als ‘verwoest gewest’ en daarvan lagen er 100 in de provincie West-Vlaanderen. Geen wonder dat daar tot op vandaag heel wat voorwerpen uit de oorlogsperiode worden teruggevonden, ook menselijke resten.
De heropbouw verliep helemaal niet vlot. In de lente van 1920 waren er in de Westhoek nauwelijks huizen heropgebouwd. Tienduizenden vluchtelingen konden nog steeds niet naar huis. Dat kwam door het enorme materiële werk, maar ook door de trage werking van administratie en gerecht. Wie een schadevergoeding wilde krijgen moest zich tot een speciale administratieve rechtbank wenden en die had een enorme achterstand. Het zou nog tot eind 1924 duren vooraleer het leven in de voormalige frontstreek terug normaal werd. Het einde van de Groote Oorlog schudde ook de binnenlandse politiek grondig door elkaar. De koning heeft hierin een belangrijke rol gespeeld. Bekend is het – informele – overleg tussen 11 en 14 november te Loppem bij Brugge, waarbij opvalt dat de leiders van de liberale en socialistische partijen gehoord werden terwijl de katholieke partij slechts door tweederangsfiguren vertegenwoordigd was. Er werden belangrijke afspraken gemaakt: het nieuw te verkiezen parlement zou – tegen de grondwet in – verkozen worden volgens het algemeen enkelvoudig mannenkiesrecht en het land zou bestuurd worden door een regering van nationale unie onder leiding van de katholiek Delacroix. Delacroix was niet de keuze van de katholieke partij maar werd aan hen opgedrongen door de koning op voorstel van Emile Francqui. een invloedrijk figuur in de industriële en financiële wereld. In kringen van de katholieke partij sprak men daarom wel eens over de “putch van Loppem”. Wat daar beslist werd was inderdaad een overwinning voor liberalen en socialisten. Op 22 november sprak Albert dan zijn pathetische troonrede uit voor de verenigde kamers. Hij bracht hulde aan het leger en aan de legers van de geallieerden en kondigde het algemeen enkelvoudig stemrecht aan. De Vlamingen verkregen de belofte voor gelijkheid in rechte en in feite, met o.a. deze woorden: “Dat de ambtenaar, de magistraat, de officier de taal moeten kennen van hen die zij besturen, is een grondregel der billijkheid”. En verder “De Regering zal het Parlement voorstellen van nu af aan de grondvesten te leggen van een Vlaamse hogeschool te Gent, behoudens het recht van de Kamers die uit de verkiezingen zullen ontstaan, de bepaalde vormen en wijzen te regelen.” Maar van dit alles kwam weinig in huis: de eerste naoorlogse regeringen legden geen enkel voorstel neer om de Gentse universiteit te vernederlandsen en de Kamers (vooral de vertegenwoordigers van de verfranste bourgeoisie) bleven dwarsliggen. Pas in 1923 werd een meertalige (multiculturele) universiteit opgericht (2/3 van de vakken in het Nederlands en 1/3 in het Frans in de Nederlandstalige afdeling; andersom in de Franstalige afdeling). Een volwaardige Nederlandstalige universiteit kwam er pas in 1930. En twintig jaar later werden bij de Rijkswacht de orders in Vlaanderen nog altijd in het Frans gegeven want ook toen waren er nog amper Vlaamse officieren. Voor die gelijkheid in rechte en in feite heeft de Vlaamse Beweging nog vele jaren moeten vechten. En om even te verwijzen naar de actualiteit: ook in 2018 zijn de teksten van het Migratieverdrag van de V.N. niet eens in het Nederlands vertaald. — LVO