IJzerwake magazine 59

PB- PP B-

BELGIE(N) - BELGIQUE

HIER ONS BLOED WANNEER ONS RECHT

Erkenningsnummer P 309548

DRIEMAANDELIJKS TIJDSCHRIFT VAN DE VZW IJZERWAKE – NR. 59 – OKTOBER NOVEMBER DECEMBER 2017 – AFGIFTEKANTOOR ANTWERPEN X

Catalonië wijst de weg Voor de IJzerwake kan het conflict tussen Spanje en Catalonië enkel een duurzame en vreedzame oplossing krijgen door het respecteren van het recht op zelfbeschikking.

Catalonië is niet zomaar een opstandige regio, het is een volwaardige natie met een grondgebied, eigen politieke instellingen, een eigen taal en cultuur en een samenhorigheidsgevoel. Bovendien is er een democratisch draagvlak om de onafhankelijkheid op te eisen. Dat volstaat voor een volwaardige internationale erkenning.

Landen verwerven hun onafhankelijkheid niet door een ultieme staatshervorming. Landen maken wetten, wetten maken geen landen. België is destijds ook niet ontstaan door een grondwetsherziening in het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden. Nederland heeft zich in de zestiende eeuw van Spanje losgemaakt met een Plakaat van Verlatinge dat toen ook in strijd was met het heersende staatsrecht.

IJzerwake vraag het Vlaams Parlement om de Catalaanse republiek formeel te erkennen.

Van Vlaams-nationalisten verwachten wij dat ze deze onafhankelijkheid krachtig ondersteunen op alle niveaus van het politieke leven.

De Europese Unie blijft schrijnend in gebreke om haar eigen waarden van democratie en subsidiariteit te verdedigen in dit conflict. De EU is de bondgenoot van vastgeroeste conservatieven die ten koste van alles de stilstand willen bewaren.

Wim De Wit Vo or z i t t e r I Jz e r wa k e v z w

Ver.uitg.: Wim de Wit, Oudeheerweg – Ruiter 114, 9250 Waasmunster

SECRETARIAAT / MAATSCHAPPELIJKE ZETEL

N.B. Deze tekst werd geschreven voor de Catalaanse onafhankelijkheid werd uitgeroepen en de verkozen president naar Brussel kwam. Er zijn een aantal Catalaanse ministers en leiders van organisaties, die ijveren voor de Catalaanse onafhankelijkheid, in Spanje gevangen gezet, ver van Catalonië en hun familie. Op die daad, een rechtstaat onwaardig, wordt vanuit de EU niet of nauwelijks gereageerd. Zo kiezen Juncker en de zijnen voor Spanje en tegen Catalonië. Die houding kan elke nationalist alleen maar veroordelen (LVO).

Volkstraat 30 2000 Antwerpen secretariaat@ijzerwake.org Tel.: 03 238 27 49 Meer informatie over de IJzerwake is te vinden op www.ijzerwake.org Bent u nog geen lid van IJzerwake vzw?

Betaal dan nu (min. € 5) en u bent lid voor heel 2018.

Iban: BE33 7330 1128 2746 Bic: KREDBEBB Postbode: onbestelbare nummers graag terug naar Secretariaat IJzerwake Volkstraat 30, 2000 Antwerpen

ZELFBESTUUR – NOOIT MEER OORLOG – GODSVREDE

Nieuws van het secretariaat Bedanking Graag willen we iedereen bedanken die er op een of andere manier voor zorgde dat de 16de IJzerwake een succes werd: de busverantwoordelijken, de priesters, de zangers, de sprekers, de medewerkers, de groepen die optraden op IJzerfolk en vooral: alle aanwezigen. Want zonder jullie allemaal kunnen we de IJzerwake niet organiseren. Aan allen: jullie zorgden voor een geslaagde editie. Op naar de volgende!

Hernieuwing lidgelden Een aantal lezers heeft ondertussen reeds zijn lid- of steungeld voor 2018 betaald. We hopen dat wie dat nog niet deed dat nu snel zal in orde brengen. Lid worden of blijven van IJzerwake kan door een storting van minimum 5 euro en steun blijft welkom.

Gelieve wel duidelijk te vermelden of het om lidgeld of steungeld gaat. Ons rekeningnummer vindt u op de voorzijde van dit tijdschrift. Alvast bedankt.

Oproep vrienden van de IJzerwake Een aantal lezers steunt onze vereniging al langer door middel van een maandelijkse storting voor de ‘Vrienden van de IJzerwake’. Door deze bijdrage – klein of groot – helpt u de financiële toekomst van de IJzerwake veilig te stellen. Daarom doen we hier een oproep aan al onze lezers om ook ‘Vriend van de IJzerwake’ te worden. U geeft daarvoor een opdracht aan uw bank of brengt dit in orde via internetbankieren. Wel zeker vermelden ‘Vrienden van de IJzerwake’.

De 17de IJzerwake vindt plaats op zondag 26 augustus 2018 met als motto ‘Volk, word staat!’

Colofon Ondernemingsnummer: 0479.914.725 Maatschappelijke zetel: Volkstraat 30, 2000 Antwerpen Secretariaat: Lieve van Onckelen Volkstraat 30 2000 Antwerpen Tel.: 03 238 27 49 secretariaat@ijzerwake.org

Persverantwoordelijke: pers@ijzerwake.org (Wouter Opdenacker) Redactie tijdschrift: redactie@ijzerwake.org Aanmelding e-postrondzendlijst: internet@ijzerwake.org Technische coördinatie manifestatie: logistiek@ijzerwake.org 0475 295 765 (Luc Vermeulen)

Ledenadministratie + adreswijzigingen: adressen@ijzerwake.org

Verantwoordelijke bussennetwerk: bussen@ijzerwake.org

Regieverantwoordelijke: regie@ijzerwake.org (Jan Boons)

Aanmelding (nieuwe) medewerkers: secretariaat@ijzerwake.org Tel. 03 238 27 49 (Lieve van Onckelen)

Financies: financies@ijzerwake.org (Francis Vervisch)

Algemene Vergadering: Christian Bauwens – Jan Boons – Frans Crols – Pascal de Clercq – Gilbert de Corte – Wim de Wit (voorzitter) – Wouter Opdenacker – Karl Peeters – Hugo Pieters – Hilde Roosens – Leo Ryckeboer – Egwin Six – Nancy Six (beheerder) – Stef Storme – prof.

Matthias Storme – Lieve van Onckelen (secretaresse/beheerder) – Johan Vanslambrouck (beheerder) – Luc Vermeulen (beheerder) – Hans Verreyt – Rob Verreycken – Francis Vervisch (financieel beheerder) – Walter Winkeler

Verkoopsmateriaal Programmabrochures 2003 tot 2015 Video IJzerwake 2004 tot 2006 Dvd IJzerwake 2004 tot 2008 Foto CD IJzerwake 2007 Foto CD IJzerwake 2008 Verslagboek 2003 tot 2008 Verslagboek 2009 tot 2011 met foto-CD Verslagboek 2012 tot 2015 met foto-CD Nieuw: verslagboek 2016 met foto-CD Frontbrieven Vlaamse Leeuw raamvlag (1,50 op 1,15 m) Vlaamse Leeuw mastvlag (1,50 op 1,15 m) Vlaamse Leeuw mastvlag (2 op 1,50 m) Vlaamse Leeuw actievlag (zonder stok!)

Vlaamse Leeuw fietswimpel Vlaamse Leeuw kampeervlag (40 x 30 cm) Vlaamse Leeuw tafelvlaggetje op houten voet Vlaamse Leeuw zwaaivlaggetje Oranje-blanje-bleuvlag (mastvlag) Oranje-blanje-bleuvlag (raamvlag)

€ 2,00 € 5,00 € 10,50 € 6,50 € 6,50 € 6,00 € 7,00 € 8,00 € 9,00 € 8,50 € 9,00 € 9,00 € 17,50 € 6,50 € 2,00 € 4,00 € 6,50 € 1,50 € 11,50 € 11,50

Kalender 2016 Nieuw: kalender 2018 Speldje met Vlaamse leeuw Vlaamse leeuw zelfklever Speldje IJzerwake Sjaaltjes met Vlaanderen (meertalig) T-shirt (alle maten) Polo (alle maten) Geldbeugel met leeuw Klevers VL (per stuk) Klevers VL vanaf 10 stuks

Deze klevers zijn beschikbaar in de uitvoering: VL zwart op wit, VL Vlaanderen zwart op wit, VL + leeuw, zwart op geel en VL met leeuwenschild zwart wit geel. Aub duidelijk het gewenste model en aantal vermelden. In de prijs zijn verzendingskosten voor binnenland inbegrepen. Voor verzendingen buitenland gelieve contact op te nemen met het secretariaat. Levering gebeurt altijd na voorafgaande betaling. Gelieve duidelijk te vermelden wat gewenst wordt en bij polo/tshirt ook de maat op te geven aub. Dank bij voorbaat.

KALENDER 2018 Ook voor 2018 werd een kalender samengesteld. We hadden van bij de start de bedoeling voor de vijf jaren waarin de Groote Oorlog herdacht wordt een kalender uit te geven. Het succes van de vorige edities heeft ervoor gezorgd dat we dat plan ook uitvoeren. In deze kalender vindt u twaalf beelden die herinneren aan het oorlogsjaar 1918 met op de achterzijde de uitleg daarover. Wie hem wil opgestuurd krijgen stort 7,50 euro op de rekening van IJzerwake met vermelding 'kalender

2018

€ 3,00 € 7,50 € 1,50 € 1,50 € 3,00 € 3,00 € 10,00 € 12,00 € 7,00 € 1,25 € 0,75

2018'. Warm aanbevolen!

Verslag van de 16de IJzerwake Terwijl de mist over het terrrein langzaam wegtrok, werden de laatste voorbereidingen getroffen voor de IJzerwake: de stoelen werden drooggeveegd, de microfoon werd getest, de standen in het IJzerwakedorp werden klaargezet‌ Iedereen kreeg nog de laatste richtlijnen mee.

Terwijl we genoten van de blazers die de aanzet geven van de IJzerwake, kwamen de bezoekers het terrein op. Ook ditmaal was het een blij weerzien voor velen en vormde de IJzerwake het hoogtepunt van het jaar. Hier zien we immers Vlamingen van over het hele land opduiken die de Vlaamse gedachte meedragen: zelfbestuur voor Vlaanderen, nooit meer oorlog en godsvrede.

Bij het heldenhuldenzerkje begon de eucharistieviering. Tijdens deze misviering werd de moedige strijd van de Vlamingen aangehaald. De priesters benadrukten zelfs dat het offer dat de Frontsoldaten brachten en de inzet van onze overleden Vlaamse kameraden niet tevergeefs zijn als we ons door hun laten bezielen.

Want alleen dan heeft dit alles zijn volle betekenis. We moeten ons daarom steeds blijven inzetten voor het Vlaamse volk, onze toekomst. En dat brengt ons meteen tot de kern van de IJzerwake: op eigen kracht naar Vlaamse macht. Een strijd die we al lang voeren maar nog niet vergeten zijn. Deze strijdleuze staat ook op de jaarvlag die zijn intrede deed onder de begeleiding van de VNJ-blazers.

OP EIGEN KRACHT NAAR VLAAMSE MACHT De moeilijke periode van de Vlaamse frontsoldaten was een rode draad in deze IJzerwake.

Doorheen het programma werden er brieven voorgelezen door een frontsoldaat. Dit gebeurde met een prachtig decor in de achtergrond. Helaas was de werkelijkheid niet zo prachtig. De frontbrieven die voorgelezen werden, was briefwisseling met Nederland, de enige communicatie die nog wel mogelijk was en die de eenzaamheid moest bekampen. Op deze manier waren de frontsoldaten min of meer betrokken met het reilen en zeilen thuis en kregen ze de steun die ze verdienden. Ondertussen werden de helse taferelen van het front ook duidelijk aan de thuisfront. Het verdriet en de onmacht, de Vlaams-Franse taalstrijd, de onrust en angst konden geuit worden en kregen een luisterend oor.

Neen, we zijn onze helden nog niet vergeten.

Intussen is het al 100 jaar geleden dat Frans en Edward van Raemdonck gesneuveld zijn. Als broers stierven zij in elkaars armen. Deze broederliefde, hun inzet en hun Vlaamse strijd werd een iconisch Vlaams IJzersymbool. Zij zijn vereeuwigd in het Van Raemdonckmonument, samen met hun Waalse strijdmakker AimĂŠ Fievez.

Als eersten werden zij dan ook vermeld tijdens de bloemenhulde.

Bloemen als uitdrukking van onze erkentelijkheid en ons onverwerkt verdriet. Maar niet enkel de doden van een ver verleden maar ook zij die ons pijnlijk recent ontvallen zijn, werden gehuldigd.

Na de bloemenhulde sprak Jan Van Malderen ons toe. Hij richtte de aandacht op de huidige politieke kwesties in België. De vraag naar Vlaamse identiteit wordt in de hand gewerkt door alle middelen die ze net willen tegenhouden, vertelde hij. Zo is er de culturele sector die ons een multicultuur opdringt en die overwoekerd wordt door rijkelijk gsubsidieerde vzw’s. Het onderwijs dat niet toe laat zelf kritisch na te denken. De politiek die onder het mom van solidariteit en liefdadigheid hun verborgen agenda’s en obscure deals geen tekort aan zullen doen. Desondanks dat het onze honger naar eigen identiteit voedt, maakt het het ook meteen onmogelijk om ons tot een natie te smeden. Doch gaf hij ook een oplossing mee; we moeten ons vertrouwen in België opgeven en het heft in eigen handen nemen.

We sloten deze toespraak af met het daverend Frontlied, gebracht door Eric De Quick, waarin de eis van zelfbestuur nogmaals weerklonk.

De reden en de vraag naar een Vlaamse staat en de leuze ‘Op eigen kracht naar een Vlaamse macht’ werd nadien verder uitgeklaard door een tekst van Anton Aldi.

De slottoespraak kwam van Wim de Wit, voorzitter van de IJzerwake. Hij begon zijn toespraak met de zielenzang van Frans Van Raemdock, meteen een hulde aan de gebroeders Van Raemdonck. Verder verwees hij naar de Frontbeweging, die ons vandaag de dag inspireert en die ons naar het huidige motto van deze IJzerwake voert. Op eigen kracht naar Vlaamse macht. Wim haalde, net als Jan, de politieke en culturele wantoestanden aan, alleen deed hij dit veel uitgebreider. Hij onderstreepte dat alleen een Vlaanderen dat het voortouw neemt in de ontbinding van België orde en stabiliteit kan verschaffen. We moeten daarbij onze verantwoordlijkheid opnemen en opkomen voor onze eigen normen en waarden en kiezen voor fierheid en zelfzekerheid. Hij sloot zijn toespraak af met een daverende slogan: zonder België omdat het niet anders kan, tegen België omdat het moet.

Nadien stapte de VNJ-muzikapel op waarbij meteen de vlaggenparade begon. Het lied ‘Duizend Vaandels’ werd uit volle borst gezongen. Alle vaandels op het podium vormen een bevestiging van onze strijd naar eigen Vlaamse Staat. Ons geloof in onze toekomst en onze trouw aan het verleden bevestigden we traditiegetrouw met de opzegging van de Eed van Trouw. Nadien sloten we de IJzerwake af met de nationale liederen.

De IJzerwake die even sterk gebracht werd als voorgaande jaren en die onze honger naar een Vlaamse Staat duidelijk maakte was voorbij. Maar niet iedereen ging meteen naar huis. Terwijl aan het hoofdpodium opgeruimd werd, konden we op een kleiner zijpodium genieten van IJzerfolk. Napraten bij pot en pint of meedansen op deze volksmuziek, voor elk was er wat wils. Feestelijk napratend de avond tegemoet, langzaam huiswaarts kerend met een bevestiging: were di! Tot volgend jaar!

— G oe de l e K a m e r s

De jaarlijkse ‘ronde van de Westhoek’

Maandag 28 augustus 2017, bij het krieken van de dag, werd ik bij het openen van het slaapkamerraam als het ware begroet door een heerlijke bloemengeur die naar binnen kwam. De geur was afkomstig van de tientallen kransen en bloemstukken die in ons voortuintje “overnacht” hadden. Naar jaarlijkse gewoonte werden de kransen en bloemstukken van de bloemenhulde na afloop van de IJzerwake naar Ieper gebracht om de volgende dag ergens bij één van de vele heldenzerkjes in de Westhoek neergelegd te worden.

Gewapend met mijn overzichtslijstje van waar er hoeveel zerkjes te vinden zijn en met een flinke portie goed humeur begon ik met volgeladen wagen aan “de ronde van de Westhoek”.

Dit jaar waren er meer grote kransen dan de voorbije jaren waardoor er wat gepuzzeld moest worden om de kleinere bloemstukjes een beetje evenredig te verdelen over de verschillende locaties.

Onderweg pikte ik nog mijn mama op om samen de klus te klaren. Samen baanden we ons een weg langs de landelijke wegen en de dauw die boven de weiden hing, voorspelde dat we een zonnige dag tegemoet gingen.

Aangezien we niet genoeg bloemstukken/kransen hadden om elk kerkhof met heldenzerkjes te bezoeken, moesten wij ons rittenschema van de voorbije jaren noodgedwongen wat aanpassen.

Dit jaar bezochten we: Jonkershove, Zonnebeke, Vlamertinge, Beveren aan de IJzer, Stavele, Lo, Hoogstade, Alveringem, Oeren en Watou.

In Stavele stelden we vast dat het zerk van Maurice Deloz vervangen werd door een paal met een afbeelding van het zerk met de naam.

Er zat voor mij niets anders op dan hiervoor verduidelijking te vragen bij het betrokken gemeentebestuur. Als antwoord op mijn schriftelijke vraag die ik rechtstreeks aan de burgemeester had gesteld, kreeg ik te lezen dat het zerk in de loods stond om herschilderd te worden. Vervolgens heb ik de burgemeester bedankt voor het in ere houden van het zerkje en hem laten weten dat ik dan wel eens het resultaat van het schilderwerk zou gaan bekijken.

Met uitzondering van de zerkjes die op de militaire begraafplaatsen staan, troffen we de meeste aan tussen onkruid en verwilderde beplantingen. Dat deed me wel wat pijn want hoe is het toch in godsnaam mogelijk om de laatste rustplaats van onze helden zo te verwaarlozen. Ze verdienen toch wel wat meer aandacht uit respect voor de jongens en mannen die hun leven hebben gegeven voor onze vrijheid.

Ook daarvoor heb ik de betrokken burgemeesters gecontacteerd al heb ik het vermoeden dat ze het argument zullen aanhalen dat dit een gevolg is van het verbod op gebruik van pesticiden. Het is nu het tweede jaar op rij dat we ons daaraan storen en daarom dat ik met het idee speel om in de weken voorafgaande aan de IJzerwake de gemeentelijke begraafplaatsen te gaan bezoeken om de beplantingen te snoeien en het onkruid te wieden. Vergt uiteraard weer kostbare tijd maar als de gemeentebesturen hun verant-

Overzicht bloemenbijdragen Volgende personen en organisaties droegen hun steentje bij tot de bloemenhulde. IJzerwake dankt hen hartelijk voor hun steun die ervoor zorgde dat de bloemenhulde opnieuw uitgroeide tot een hoogtepunt van IJzerwake 2017: Overlegcentrum Vlaamse verenigingen / Vlaams Nationaal Jeugdverbond / Vlaamse Volksbeweging / Vlaams Belang nationaal / provincie Oost-Vlaanderen / Reisfamilie Carlier – De Blauwe Vogel / Schild en Vrienden / Vlaamse Kring Meldert Moorsel / Stichting Piet Heymans / Vlaamse Volksbeweging Land van Aalst / Vlaams Belang Temse / Lieve van Onckelen / Dr. Geert De Rijcker – Kring Stekene / VVB afdeling Meetjesland / Marianne van Acoleyen / Vlaams Belang Kamer / Vlaams Belang Senaat / Vlaams Belang Vlaams Parlement / Vlaams Belang Brussels Hoofdstedelijk gewest / Vlaams Belang Europees parlement / Vlaams Belang Brasschaat / Bormshuis / Volkszang / Vlaams Belang Merksem / Lieve van Obbergen / Joris Claessens / A. Luyten / HEKALO / Toon van Eylen / Vlaams Belang Sint-Niklaas / Emiel Hullebroeckkoor / Vlaamse kring Rijkevorsel / NSV / Erepark Stekene / Vlaamse Volksbeweging Antwerpen / Vlaams Belang Jongeren

woordelijkheid niet opnemen, dan steek ik met plezier de handen uit mijn mouwen.

Dit jaar hebben we het graf van Cyriel Verschaeve eens extra in de bloemetjes gezet als reactie op de controverse die ontstaan was onder impuls van het blauwe burgervadertje die nu opeens aanstoot neemt aan de Cyriel Verschaevestraat in zijn gemeente.

Mama en ik zijn een hele dag in de weer geweest om de 36 bloemstukken, 19 kransen, 4 ruikers een plaatsje te geven bij één van de heldenzerkjes en met een voldaan gevoel kunnen we terugblikken op deze jaarlijkse bloementocht. Hopelijk kunnen wij volgend jaar minstens evenveel bloemstukken een plaatsje geven.

Langs deze weg willen we de schenkers bedanken voor hun bijdrage want zonder hen zouden de meeste heldenzerkjes er elke dag even somber bijliggen. Dankzij hen en de IJzerwake kunnen wij het verschil maken en brengen wij heel eventjes wat kleur bij de zerkjes van onze helden. Dat zij verder in vrede mogen rusten en wij hen nooit mogen vergeten! Houzee!

— N a nc y S i x

November Kil en koud gehuld in mist en nevel verloren is de treurende aarde.

Op verweerde graven lezen we Zwijgzaam vergeten namen.

Flarden van zomerse dagen Verwarmen nu ons hart.

— J o z e f Va n dr o m m e

Provinciale contacten Provincie Antwerpen: Lieve van Onckelen, Volkstraat 30, 2000 Antwerpen, 03 238 27 49, antwerpen@ijzerwake.org Jos Wouters, Acacialaan 21, 2850 Boom, 03 334 63 55 Provincie Limburg: Walter Winkeler, Heilig Hartplein 25/5, 3500 Hasselt, 011 72 03 30, limburg@ijzerwake.org Provincie Oost-Vlaanderen: Peter Fransoo, Zwanebloemstraat 4 9032 Wondelgem, 09 225 48 27, oost-vlaanderen@ijzerwake.org Provincie Vlaams Brabant: Eddy Longeval, A. Quintusstraat 22, 1600 Sint-Pieters-Leeuw, 0494 173 919, vlaams-brabant@ijzerwake.org Provincie West-Vlaanderen: Francis Vervisch, Zandbeekstraat 21, 8554 Sint-Denijs (Zwevegem), 056 45 50 33, west-vlaanderen@ijzerwake.org

Dr. Borms roept de Vlaamse zelfstandigheid uit de bestuurlijke scheiding koos hij einde 1917 resoluut voor de Vlaamse zelfstandigheid. Het was dan ook niet te verwonderen dat hij het was die een belangrijke rol speelde op de buitengewone vergadering van de Raad die op 22 december plaats vond in het Vlaams huis te Brussel.

August Borms op een Vlaamse betoging voor amnestie in Brussel, 23 mei 1937.

D

e jongste weken zijn de begrippen onafhankelijkheid en zelfbeschikking zeer vaak in het nieuws maar dan wel niet voor hier maar in en voor Catalonië. Toch was 100 jaar geleden ook hier het begrip zelfbestuur zeker actueel. Dat verhaal kan u lezen in onze kalender die nog steeds verkrijgbaar is via het secretariaat. Het klinkt in verkorte versie aldus: Tijdens de Eerste Wereldoorlog kende de Vlaamse Beweging twee strekkingen: de passivisten, die de Vlaamse eisen wilden begraven tot het einde van de oorlog en de Aktivisten die deze, zoals de vernederlandsing van de Gentse universiteit, wilden realiseren met de hulp van de Duitse bezetter.

Eind 1917 hadden de Aktivisten al een hele evolutie doorgemaakt. Dat die beweging er gekomen was had alles te maken met de houding van de Belgische regering die wel beloofd had de godsvrede in stand te houden – wat wilde zeggen dat de Vlaamse eisen en de levensbeschouwelijke tegenstellingen niet aan de orde zouden gesteld worden tot het einde van de oorlog –, maar zich daar niet aan hield. De Belgische regering volhardde in haar anti-Vlaamse houding zowel aan het front als in bezet gebied.

Dr. Borms was een van de oprichters van de Raad van Vlaanderen, dé vertegenwoordiging van de Aktivisten. Binnen die Raad was hij zeker een van de radicaalste figuren. Waar hij aanvankelijk ijverde voor

Jozué de Decker had een hervormingsvoorstel geformuleerd met de bedoeling een uitvoerende commissie aan te stellen. Hij zei o.a.: “Wij moeten bewijzen dat wij Vlaanderen besturen en regeren… Laat ons heden avond het raam vormen, waarop de Politieke Scheiding zal moeten worden gegrondvest”. Tumult volgde tussen de gematigden en de radicalen. Toch werd de onafhankelijkheid uitgeroepen met 53 stemmen voor en 2 onthoudingen, een gebeurtenis waarin dr. August Borms het voortouw nam. De Duitsers weigerden echter deze onafhankelijkheid te erkennen zodat die weinig inhoud kreeg. Wel werd de Commissie van gevolmachtigden opgericht en August Borms wordt verantwoordelijk voor Nationaal. De Duitsers verplichtten de Aktivisten verkiezingen uit te schrijven om hun bestuur te legitimeren maar daar zat de bevolking niet op te wachten. In praktijk werden deze verkiezingen gehouden in publieke vergaderingen van de Aktivisten in verschillende steden.

Borms werd dadelijk gearresteerd maar na tussenkomst van de Duitse bezetter snel weer vrijgelaten.

Hoewel diezelfde bezetter helemaal niet zo opgezet was met die daad. Maar later kwam zijn keuze hem duur te staan, want deze duidelijke stellingname voor Vlaamse zelfstandigheid heeft het Belgische regime Borms nooit vergeven.

In november 1918 was de oorlog, en meteen ook het activisme, ten einde. Borms nam zijn volle verantwoordelijkheid op, week niet uit en werd in februari 1919 aangehouden. Na een geruchtmakend proces werd hij op 6 september 1919 ter dood veroordeeld.

Hij zou gevangen blijven tot 1929, langer dan welke andere Aktivist ook. Waarom? Omdat hij weigerde genade te vragen, omdat hij weigerde schuld te bekennen. Het zou hem later duur te staan komen.

— L i e v e va n O nc k e l e n