"Ikastola" aldizkaria: 161zenb. - abendua by Ikastolen Elkartea

www.ikastola.net

BARANDIARAN ETA ZURRIOLA: ETORKIZUNEKO APUSTUA IbilArte, EUSKARA ETA ARTEA LOTZEN AGONISTA TOLEN SORRERAN PROT AS IK .): .B (G XA AT S SU JE PARTAIDEREN TOPAKETAK 2007

OLENTZERO BIDASOAZ GAINDI

ABENDUA 2007

161 Ikastolen Konfederazioa, 84/933872/6/6

ISBN:

GERTU inprimategia. Oñati. Tel.: 948 35 10 14

INPRIMATZAILEA:

Txema Garzia Urbina

DISEINUA ETA MAKETAZIOA:

Imanol Artola

EUSKARA ZUZENTZAILEA:

Joxean Agirre eta Eva Domingo

16 19 20

ERREDAKZIOA:

Zuriñe Mendizabal aldizkaria@ehik.ikastola.net

KOORDINATZAILEA:

IKASTOLEN KONFEDERAZIOA Zamudioko Teknologi Elkartegia, 208 B-1 48170 ZAMUDIO Tel.: 606 33 41 45

ETORKIZUNEKO APUSTUA DONOSTIAN LAUDIOKOA, 0-18 URTEKO ESKAINTZA DUEN IKASTOLA IbilArte, EUSKARA ETA ARTEA LOTZEN / EUSKARA ETXETIK MUNDURA AXULAR LIZEOA, HERRI AMETSA ETA LASKORAIN IKASTOLAK JESUS ATXA (G.B.): IKASTOLEN SORRERAN PROTAGONISTA FLANDESETIK DIRU-LAGUNTZA LARTZABALEKO KOLEGIOARI PARTAIDEKO TOPAKETAK 2007 IKASTOLAK, ORAIN ETA GERO GOGOETA ERREPORTAJEA: EGUBERRIAK IPARRALDEAN

EDITATZAILEA:

3 7

IKASTOLA ALDIZKARIA

ZURRIOLA IKASTOLA – BARANDIARAN LIZEOA

iks www.ikastola.net

ETORKIZUNEKO APUSTUA DONOSTIAN BALEREN BAKAIKOA eta XABIER ELORTZA “Zurriola Ikastola eta Barandiaran Li zeoa proiektu bakar bat diseinatzen ari gara”

DONOSTIAKO IBAETAN DAGOEN BARANDIARAN LIZEOAREN EGOITZA SALDU, HIRIAREN BESTE PUNTAN, GROSEN, DAGOEN ZURRIOLAKO IKASTOLA ZABALTZEKO ORUBEA AURKITU ETA ERAIKITZE LANAK BURUTU ONDOREN, BIGARREN HONETAN BILDUKO DITUZTE 0-18-20 URTE BITARTEKO ETAPA GUZTIAK, GAUR IBAETAKO IKASTETXEAN EMATEN DIREN BATXILERGOA ETA LANBIDE HEZIKETAKO GOI ZIKLOAK BARNE. ZERGATIK OPERAZIO HORI? BARANDIARAN LIZEOA 1974AN SORTU ZEN ZURRIOLA, JAKINTZA, IKASBIDE, ORIXE, ETA ARANTZAZUKO AMA IKASTOLETAN GARAI HARTAKO OHO-REN ONDOKO ESKAINTZARI ERANTZUTEKO. 3

ABENDUA 2007

161 Ikastolen Konfederazioa, 84/933872/6/6

ISBN:

GERTU inprimategia. Oñati. Tel.: 948 35 10 14

INPRIMATZAILEA:

Txema Garzia Urbina

DISEINUA ETA MAKETAZIOA:

Imanol Artola

EUSKARA ZUZENTZAILEA:

Joxean Agirre eta Eva Domingo

16 19 20

ERREDAKZIOA:

Zuriñe Mendizabal aldizkaria@ehik.ikastola.net

KOORDINATZAILEA:

IKASTOLEN KONFEDERAZIOA Zamudioko Teknologi Elkartegia, 208 B-1 48170 ZAMUDIO Tel.: 606 33 41 45

EDITATZAILEA:

3 7

IKASTOLA ALDIZKARIA

ZURRIOLA IKASTOLA – BARANDIARAN LIZEOA

iks www.ikastola.net

ETORKIZUNEKO APUSTUA DONOSTIAN BALEREN BAKAIKOA eta XABIER ELORTZA “Zurriola Ikastola eta Barandiaran Li zeoa proiektu bakar bat diseinatzen ari gara”

iks ZURRIOLA IKASTOLA / BARANDIARAN LIZEOA ETORKIZUNEKO APUSTUA DONOSTIAN

1993ko legearen ondorioz, ZURRIOLA ez beste guztiak publifikatu egin ziren, eta BARANDIARAN Lizeora zetorren ikasle kopurua arras urritu zen, Zurriola ikasleak hartu ezinda zebilen bitartean. Lantzen ari diren proiektuaren arabera, Zurriolak hiru lerro izan ditzake, gaurko bi lerroen ordez. Eta gaur Barandiaran Lizeoak eskaintzen duen batxilergoa eta hezkuntza zikloen eskaintza ere aberastu egin dezakete. Xabier Elortza, Zurriolako lehendakaria, eta Baleren Bakaikoa, Barandiaran Lizeokoa, bildu genituen gaiaz hitz egiteko. Eta ondoren bi ikastola horietan sariak irabazi berri dituzten ikasle eta ikasle ohi batzuekin solasean aritu ginen.

ikastola_abendua

2007

Noizko aurreikusten duzue gauzatu daitekeela proiektu hori? Ba, egia esan, hiruzpalau urte da-

ramatzagu jada norabide horretan lanean. Alde

ENEKO JAKA.

Azken urteotan Zurriolak 2 urtetik DBHra bitarteko bi lerro izan ditu, eta Barandiaran Lizeoak DBH, batxilergoa eta goi-mailako heziketa zikloak. Eskaintza bakar eta bateratua egitea da gure asmoa, Donostiako ekialdean, Gros auzoan, 2 urtetik 18-20 urtera bitartean joango dena, eta hiru lerroko eskaintza osatuz. Horrek eskatzen digu, azpiegiturari dagokionez, Zurriolak Grosen dituen bi egoitzetan handitze lanak egitea eta hirugarren egoitza berri bat eraikitzea, eta, horretarako, gaur egungo Barandiaran Lizeoaren Ibaetako egoitza saldu.

ZORTZI ARTISTA ETA APARTEKO SARI BAT

NEREA EZEIZA.

buNEREA EZEIZAk hamarreko notarekin oa ilerg katu zuen batx k Eusko Jaurlaritzako Hezkuntza saila o urter du ohi latu anto bat zi bere azterketa rekin altua oso te batxilergoa espedien asei amaitu duten ikasleen artean. Ham Apar oko ilerg Batx ien zitza ikasleri eman Nerea teko saria eta horietako bat izan zen Ezeiza, Barandiaran lizeoko ikaslea. “Azterketa berezi bat antolatzen du etik Hezkuntza Sailak batxilergoan 8,75 zen, 10 Nirea n. artea nen dute gorako nota eta azselektibitateko behin betikoa 9,78 nuen”, atera a onen nota tan horre ta terke kin. esan zuen Nereak lotsa puntu bate zietan Ulertu behar diren arloetan, zient a aiesate baterako, oso erraz ikasten duel iago, tortu zuen, Historia esaterako gutx ea. baina oro har gustatu egiten zaio ikast atzen Euskara eta Filosofia ere asko gust a ikaszaizkio, baina Ingeniaritza industrial

“Eskaintza bakar eta bateratua egitea da gure asmoa, Donostiako ekialdean, Gros auzoan, 2 urtetik 18-20 urtera bitartean joango dena, hiru lerroko eskaintza osatuz.”

Zertxobait aurreratu duzue, baina zertan da proiektua zehatz-mehatz?

Hanten hasi da. Datorren udan, Britainia edo etan AEB dan, Kana dian, Irlandan, ordainAustralian lau astetako egonaldia diru laduko diote sari gisa eta 800 euroko dara joguntza emango diote. “Aitak Kana ateko esaten dit eta

XABIER ELORTZA, ZURRIOLA IKASTOLAREN LEHENDAKARIA ETA BALEREN BAKAIKOA BARANDIARAN LIZEOARENA.

batetik, lerro bat gehiago ezartzen hasiak gara Haur Hezkuntzan, eta Barandiaran Lizeoko DBHko ikastaldeak ere Grosen daude dagoeneko. Aurtengo irailean batxilergoko ikasgelak ere Grosen lekutu ditugu. Horretarako, aurtengo udan bukatu ditugu egoitzetako bateko handitze

eralagunek Australiara. Ez dut oraindik tzeko baki”, esan zigun. Nota hori atera nahi duen sekretuaz ez du luzaz hitz egin orrizk oina da ea egot izan. “Klasean adi ena”, erantzun zigun. an ENEKO JAKAk Barandiaran lizeo

lanak eta, bestalde, hainbat ikasgela alokatu behar izan ditugu han inguruko ikastetxe batean. Bien bitartean, bateratzearen egitura juridikoa aztertu eta finantzabideak lantzen aritu gara. Ondo-bidean ikasturte honetan bertan zehaztu samartuta beharko genituzke hurrengo urratsak. Gure asmoa da oso hilabete gutxitan for-

esa bukatu zuen batxilergoa iaz eta Enpr “Ikas . stian Dono da ari n ikasketak egite esen keta bikoitzak dira. Alde batetik Enpr ikasten Administrazio eta Zuzendaritza komati Infor a aket dugu eta bestetik Kude horiek rako Ingeniaritza Teknikoa. Baina

BINGEN ELORTZA.

gabeak izan dira, baina proiektu bateratua lantzen, duela bost urte hasi ginen. Ikastola bakoitzaren egoeraren diagnostiko bateratua egin genuen. Horrekin batera, bi ikastetxeon egitura eta hezkuntza-proiektuak alderatu genituen, puntu sendoak eta ahulak ezagutu, eta etorkizunerako ildo nagusiak eztabaidatzen aritu ginen. Hori guztia egin ondoren, ikusi genuen biak bateratzeak proiektu aberatsagoa eta sendoagoa egiteko aukera ematen zigula. Laburlabur esateko, Zurriola Ikastola ikasleak hartu ezinda aritu da azken urteotan, baina, era berean, DBH bukatzen duten ikasleak Donostiaren beste aldean dauden ikastola proiektuko batxilergoetara bideratu ezinik. Hein berean, Barandiaran Lizeoa behar beste ikasle lortzeko ahalegin handiegitan sartuta ibili da. Egoera horretan iruditu zitzaigun irtenbide egokia izan zitekeela Barandiaran Lizeoaren eskaintza akademikoa Donostian Urumea ibaiaren beste al-

ko. Gainera, hiri erdian honelako euskal ikastetxe integral bat egoteak, berez dakarkio euskarari balio erantsi gehigarri bat.

BEÑAT ELORTZA.

dera ekartzeko aukera aztertzea, Zurriola Ikastolaren hazkunde eta egokitze premiei erantzunez eta Barandiaran Lizeoko profesional koalifikatuei irtenbide egoki bat eskainiz. Gipuzkoako Ikastolen Elkartearekin eta Partaiderekin alderatu genuen gure gogoeta, eta beraiei ere oso egokia iruditu zitzaien proposamena, besteak beste, Donostia barruko batxilergoaren eskaintza orekatzea ere bazekarrela-

UNA CABEZON.

erk bultzatu zintuzten proiektu bateratu bat lantzera? Gure arteko hartu-emanak eten-

malki gauzatzea bi ikastolon bateratzea. Proiektua lehen aipatutako neurritan erabat burututa izatea, berriz, sei urte barrurako aurreikusten dugu. Zailtasunak ere izango dira, ezta? Horretatik gehiago, bestelakotik baino. Bultzatzen ari garen proiektua ez da txantxetakoa, eta bi ikastolon

Mitxeaurtengo kontuak dira. Iaz Koldo pozuen izan a men aipa ko keta lehia lena ak gauz itako idatz etik esia sailean. Aurr zati nituen gordeta, birmoldatu, txukundu, gauza batzuk gehitu eta bidali nituen. Oso tu niezberdinak nituenez, bi zatitan bana onak, alde zaren bizit tik bate alde : tuen tik. Bilesan dezagun, eta ilunagoak beste argiari dumari ‘Ortzia’ deitu nion, zati ri iluna eta nion jarri a buru ‘Ekia’ izen jain‘Eate’, euskal mitologian ekaitzaren ok. koa edo delako”, esan zigun Enek k Ea bizitzan alde ilunak edo argia ian irabazten duen galdetu, eta bere poes tzun zibederen biak parean daudela eran gun. a UNAI CABEZONek Koldo Mitxelen sia nagu sari an saile ikia lehiaketako kom berri irabazi zuen 16-18 urtekoetan. “Ele sDono . zuen a tram eko antz n beltz bate onaia tiako detektibe pribatu bat da perts

okiko nagusia eta ‘Victoria Eugenia antz tan gerkasua’ du izenburua. Antzoki horre da tatzen den tiroketa batekin bukatzen oki antz ere keta bana eta kasualitatez sari ktore horretan izan zen. DVD erreprodu orko razio gene n azke eta bat eramangarri sadenagailu eramangarri bat izan ziren riak”, kontatu zigun. n, Pertsonaiak eskuz marraztu zitue iak egibaina ordenagailuz landu eta paisa teko Photoshop erabili zuen. Informatika egiten hasi da, eta proa du. gramazioan espezializatzeko asmo gaimaz eskri eta ez ojoko Marrazteaz, bide rri bat nera literatura du gustuko, eta elebe idatzirik du etxean. Hirurak, Nerea, Eneko eta Unai, gela izan ziren eta azken sei urteak elkoak bere tu dikarrekin egin zituzten. Eta orain bana ran Lirelarik, ohartu omen dira Barandia urte zeoan elkarrekin eman dituzten sei > > >

abendua

2007_ikastola

iks ZURRIOLA IKASTOLA / BARANDIARAN LIZEOA ETORKIZUNEKO APUSTUA DONOSTIAN

ikastola_abendua

2007

Noizko aurreikusten duzue gauzatu daitekeela proiektu hori? Ba, egia esan, hiruzpalau urte da-

ramatzagu jada norabide horretan lanean. Alde

ENEKO JAKA.

ZORTZI ARTISTA ETA APARTEKO SARI BAT

NEREA EZEIZA.

“Eskaintza bakar eta bateratua egitea da gure asmoa, Donostiako ekialdean, Gros auzoan, 2 urtetik 18-20 urtera bitartean joango dena, hiru lerroko eskaintza osatuz.”

Zertxobait aurreratu duzue, baina zertan da proiektua zehatz-mehatz?

XABIER ELORTZA, ZURRIOLA IKASTOLAREN LEHENDAKARIA ETA BALEREN BAKAIKOA BARANDIARAN LIZEOARENA.

BINGEN ELORTZA.

ko. Gainera, hiri erdian honelako euskal ikastetxe integral bat egoteak, berez dakarkio euskarari balio erantsi gehigarri bat.

BEÑAT ELORTZA.

UNA CABEZON.

erk bultzatu zintuzten proiektu bateratu bat lantzera? Gure arteko hartu-emanak eten-

abendua

2007_ikastola

iks ZURRIOLA IKASTOLA / BARANDIARAN LIZEOA ETORKIZUNEKO APUSTUA DONOSTIAN

UNA APUESTA DE FUTURO EN DONOSTIA

ikastola_abendua

2007

mar agertzeko, baina, oro har, laguntza handia ari gara jasotzen alde askotatik. Beti gustatuko litzaiguke gehixeago ere izatea, baina ezingo gara kexatu. Oso pozik gaude, esate baterako, Donostiako alderdi politikoen aldetik jaso dugun harrerarengatik, baina, batez ere, gure kooperatibetan antzeman dugun ilusioarekin eta gogoarekin, bai gurasoen aldetik, baita profesionalen aldetik ere. Ikastolengandik ere eskertuko genuke luze baino lehen Kilometroak jaia antolatzeko aukera eskainiko balitzaigu. Oso erronka handia da guztiontzat, nahiz eta, jakin, badakigun zailtasunik eta arazorik ere ez zaigula faltako.•

polita kideek esan zutenez, hain gutun uten. baitz egin rri iraku zen, sari banaketan JOSEBA AMIANO Zurriolan seigarren kemailan dago eta Koldo Mitxelena lehia irabazi tako bertso idatzien sari nagusia sleadu. “Gelan Joxe Mari Aranburu iraka bete rekin astean behin lantzen dugu ordu

JOSEBA AMIANO.

giroaz. horietan izan zuten adiskidetasun hiru Dagoeneko unibertsitatean ari diren izan lau beste olako Zurri an bate horiekin ere ziren bileran, horietako bi anaiak. “Nik sia nagu sari en ikiar kom n goria kate nire gatik eztea Aurk . ketan lehia lortu nuen KM komibakarrik nota igotzen ziguten eta bidali nez, zaida tzen gusta asko a kiak egite TZAk, egin nuen”, esan zuen BEÑAT ELOR emadenoi pragmatismo erakustaldi bat nez. Bere anaia gazteenak, BINGEN sia ELORTZAk, gutunen saileko sari nagu da Beirabazi zuen. Adarra jotzen artista guñat, eta ez genuen jakin kontatu zizki zizki atu kont atan brom nak benetan edo niri gun. “Epaimahaikideei idatzi nien Bueno, saria emateko konbentzitzeko. rtzen amak sariketara aurkeztera beha nuen, zuen mutiko baten ahotik idatzi bat baina epaimahaikideei zurikeria pixka . Bere egiteko baliatu nuen”, esan zuen

Barandiaran Lizeoa (bachillerato y ciclos formativos) y Zurriola Ikastola (0-16), dos ikastolas donostiarras que rechazaron la publificación, están diseñando un proyecto que podría llevarles a la fusión. La operación prevé la venta del centro de Ibaeta que posibilitaría la reacomodación de espacios para la ampliación de la ikastola de Gros, donde se podría ofertar una educación de tres líneas de 0 a 18 años, además de los ciclos formativos que hoy se imparten en el Barandiaran.

Eta laguntzak? Beti dago arrazoiren bat ezkor sa-

n. Arbertsoa, eta idatziak bidali nitue ta rizke elkar o artek ten zapa ko bate mairu . idatzi nuen bertsotan”, esan zigun aIÑIGO CALAFELek (Zurriola, bosg du, zi iraba an bere keta rren maila) lehia ko mubaina ipuinaren sailean. “Jon izene en kadaki en idazt an arret hond k tiko bate n, eta rramarro bat aurkitzen du hondartza a”, karamarro horren inguruan da ipuin ua libur n azke duen rri Iraku esan zigun. bukatu zein izan den galdetu eta “atzo tzun zinuen ‘Capitán Canzoncillos’”, eran atu begun. Mari Karmen Zubiaurre, jubil era eta rri den andereñoa, izan da idazt zuena. lehiaketan parte hartzera bultzatu Gazteak oso nostalgikoak dira nosa Ezeitalgiko jartzen direnean, eta Nere dela zen oroit asko olaz zak, esaterako, ikast eak alaitortu zuen. “Unibertsitatean sartz godaketa handia suposatzen du eta asko gegoratu naiz ikastolako giroarekin. Han onena. arik gauz da giroa n lagu nuen

DONOSTIA MISE SUR L’AVENIR Le lycée Barandiaran (lycée et formation professionnelle) et l’ikastola Zurriola (0-16 ans), deux ikastola de Donostia qui refusèrent d’intégrer le public, sont en train d’élaborer un projet qui pourrait les amener à fusionner. Le plan prévoit la vente du centre d’Ibaeta, ce qui permettrait d’aménager de nouveaux espaces pour l’agrandissement de l’ikastola de Gros qui pourrait alors proposer un enseignement pour les 0-18 ans en plus des formations professionnelles dispensées actuellement à Barandiaran.

irteeKlasean pasatako uneak, egindako gauza rak, harremanak eta beste hainbat kioditut gogoan. Arlo akademikoari dago ten, nez, ikastolan ikasten irakatsi zigu tratu lana egiten eta ardurak hartzen, eta a rbad Beha zen. izan a pertsonala oso goxo zuen.• ondoegi ohitu gaituzte”, kontatu

IÑIGO CALAFEL.

baitan eragiten dituen aldaketa eta egokitzapenez gain, inguruko herri administrazioak ere eragiten ditu: Udala, Aldundia, Hezkuntza Saila… Egoitza bat saldu, berria eraikitzeko orubea aurkitu eta eraikitze lanak egiteak konplexutasun handia dakarte eta, horrekin batera, denboraren kudeaketa eragozten dute. Horrek guztiak dakar aurreikusitako zenbait urrats inork nahi baino motelago eman behar izatea eta sarritan, baita ere, ziurtasun osorik gabe eman behar izatea. Zenbaitetan apustuak egin beharrean aurkitzen duzu zeure burua, eta horixe da urratsak ematen joateko bide bakarra. Dena lotu arte zain geratuz gero, ia ezinezkoa litzateke aurrera egitea.

araba:

LAUDIOKOA, 0-18 URTEKO ESKAINTZA DUEN IKASTOLA

Orain lau urte zabaldu zuen 0-3 etapa eta erantzun oso ona izan dute Laudio Ikastolak 2003-04 ikasturtean zabaldu zuen 0-3 zikloa bost gelarekin. Zero urteko gela bat, urte batekoen beste gela bat eta bi urtekoen hiru gelarekin hasi ziren lanean, eta gaur egun sei gelarekin ari dira, urte beteko bi gela baitituzte. Sei irakasle eta hiru laguntzaile dituzte etapa horretan. “Gure gurasoen eskariari erantzunez eta matrikula ziurtatu nahian 1991-92an bi urteko gela bat zabaltzea erabaki genuen: Laudio Txiki. Ikastolaren egoitza nagusian lekurik ez eta auzo batean (Lamuzan) genituen lonja batzuetan zabaldu genuen gela hori. Oso hasiera zaila izan zen. Orduantxe hasi ziren beste ikastoletan ere bi urteko gelak irekitzen, eta ez genuen esperientziarik. Gela hori ikastolatik oso urrun egoteak ere ez zigun bat ere lagundu, baina asmatu egin genuen. Hurrengo urtean bigarren gela zabaldu behar izan genuen eta jarraian hirugarrena. Funtzionamenduan ere polikipoliki egokituz joan ginen, hasierako ordutegi eskolarretik

asistentzialera zabalduz. Proiektua poliki-poliki moldatuz joan gara, eta gaur egun bi urteko hiru gela ditugu. Bi urteko hiru gela izateak bi lerroko ikastola mantentzea segurtatzen digu. Oraindik haur gehiago har genitzake, batzuek kanpoan uzten baititugu, baina oraingoz ez daukagu gela gehiago irekitzerik. Gure muga, beraz, 50 haurrekoa da. Gero ikasle horiek bi gelatan banatzen ditugu”, esan ziguten Arantza Arrizabalagak eta Ziortzia Uriartek, HHko Ikasketa Buruak eta 0-3 zikloko koordinatzaileak, hurrenez hurren. 2001-02 ikasturtean hasi ziren 0-3 zikloari buruzko gogoeta egiten, eta hurrengo urtean ekin zioten Udalak

utzitako ondoko eskola publiko ohi baten lokaletan obrak egiteari. “Obra handia egin behar izan genuen, eraikina erabat zahartuta zegoelako

eta, bestalde, 0-3 zikloak moldaketa handiak eskatzen dituelako. Gelak egokitu, jantokia jarri, berogailua berritu, igogailua ipini… goitik

behera berritu genuen eraikin hori. Laudion 0-3 ziklorik ez zegoenez, Udalarekin adostu genuen obrak finantzatzeko modua, eta 2003-04 ikasturtean zabaldu genuen 03 zikloa. Ez genekien zer erantzun izango genuen. Herrian aitona-amonen esku geratzen ziren adin horretako umeak, baina oso erantzun ona izan genuen. Lehen urtean bost gelarekin hasi ginen (0 urteko bat, urte bateko gela bat eta bi urteko hiru gela). Baina berehala ohartu ginen berriro ere asmatu egin genuela, zabaldutako bost gela horiek txiki geratu baitzitzaizkigun, eta seigarren gela bat zabaltzeko bideak egiten hasi ginen”, jarraitu zuen Arantzak. “Egutegi zein ordutegi zabalarekin funtzionatzen du gaur Laudio Txikik (0-3 zikloa dagoen guneak). Horrek gurasoei askatasun handia ematen die beren beharrei aurre egin ahal izateko. Guk garrantzia handia ematen diogu guraso eta irakasleen arteko harremanari eta informazioa elkarrekin trukatzeari, eta horretarako antolatuta ditugun taldeez gainera, egunero gurasoekin egoten saiatzen gara”, esan zuen Ziortzak. Laudio Ikastola, beraz, 0 urtetik 18ra bitarteko heziketa eskaintza duen ikastetxe bakarra da herrian. Publikoak ere badu eskaintza hori, baina ikastetxe ezberdinetan banaturik. Orain hiru eraikin ditu ikastolak. Eraikin batean 0-3 daukagu, 3-4-5 beste batean eta LH, DBH eta Batxilergoa eraikin nagusian, baina guztiak daude elkarren inguruan. Laudioko ikastolak 744 ikasle eta 68 irakasle ditu 40 gelatan banatuta.•

abendua

2007_ikastola

iks ZURRIOLA IKASTOLA / BARANDIARAN LIZEOA ETORKIZUNEKO APUSTUA DONOSTIAN

UNA APUESTA DE FUTURO EN DONOSTIA

ikastola_abendua

2007

JOSEBA AMIANO.

Eta laguntzak? Beti dago arrazoiren bat ezkor sa-

IÑIGO CALAFEL.

araba:

LAUDIOKOA, 0-18 URTEKO ESKAINTZA DUEN IKASTOLA

utzitako ondoko eskola publiko ohi baten lokaletan obrak egiteari. “Obra handia egin behar izan genuen, eraikina erabat zahartuta zegoelako

eta, bestalde, 0-3 zikloak moldaketa handiak eskatzen dituelako. Gelak egokitu, jantokia jarri, berogailua berritu, igogailua ipini… goitik

abendua

2007_ikastola

bizkaia: iks

IbilArte

EUSKARA ETA ARTEA LOTZEN

Hogeita sei euskal artista Bilbon Ibilaldia 08ren alde

BIZKAIKO IKASTOLEN ELKARTEAK ETA IBILALDIA 08 ANTOLATUKO DUEN ZORNOTZAKO ANDRA MARI IKASTOLAK 26 EUSKAL ARTISTAREN LANAK BILDU DITUZTE IBILARTEN, BILBOKO GRAN VIAN, BBKREN ERAKUSKETA ARETOAN. Andoni Euba, Koldobika Jauregi, Jesus Mari Lazkano, Xabier Morras eta beste hainbat artista ezagunekin batean orain izen bat egiten ari direnak bildu ditu erakusketak. Mikel Azanza Ibilaldiko koordinatzaile iraunkorrak esan zigunez, euskal artearen panoramika bat ematea izan ohi da 2003tik Ibilaldiak urtero antolatzen duen erakusketaren helburua, eta bidenabar, noski, artea ikastolarekin eta euskal kulturarekin elkartzea. Baina bide hori, ez da bakarka egindakoa, eta horren erakusgarri da IbilArte, eskuzabaltasunez euren artelanak eskaini dituzten artistei esker egin den erakusketa. “Bost edizio egin dira Bilbon, BBKren erakusketa aretoan edo Aldundiarenean, txandaka, eta aurtengoa ere arrakastatsua izan da. Markatuta geneuzkan helburuak, hala nola, euskal artistek euskararekin eta euskal kulturarekin duten konpromisoa agerian jartzea edo arteak gure hezkuntzan izan behar duen lekua aldarrikatzea bete ditugu, eta pozik gaude. Arteak hizkuntza asko erabiltzen ditu, eta horietan barrena bidaiatzeko aukera eskaintzen digu erakusketa honek urtero”, esan zuen Ibilaldiko koordinatzaileak. “Erakusketak gaur egungo euskal arteak duen aniztasuna nabarmendu ohi du. Aurten,

Baditu IbilArtek beste helburu garrantzitsuak, hala nola, euskal artistek euskararekin eta euskal kulturarekin duten konpromisoa agerian jartzea, edo arteak gure hezkuntzan izan behar duen lekua aldarrikatzea. Arteak hizkuntza asko erabiltzen ditu, eta horietatik bidaiatzeko aukera eskaintzen du erakusketa honek.

izen handiko artistei formatu txikiko lanak eskatu zaizkie. Jon Almazan, Elena Aitzkoa, Begoña Artabe, Adrian Caparros, Ismene Costilla, Iñaki De la Fuente, Andoni Euba, Andoni Fernandez, Ibon Garagarza, Iñaki Garcia Erguin, Angel Garraza, Koldobika Jauregi, Jesus M. Lazkano, Xabier Morras, Kiko Miyares, Carmen Olabarri, Vicente Paredes, Ramon Perez, Josue M. Peña, Javier Riaño, Ektor Rodriguez, Jorge Rubio, Alberto Urkiza eta Begoña Zuberok izan ditugu gure artean”, esan zigun Mikel Azanzak. Publikoari dagokionez, erakusketetara joan ohi diren artezaleak hurbildu ohi dira IbilArtera, “erakusketa oso freskoa delako, izen handiko artistekin batean urtero jende berria ekartzen saiatzen garelako. Aurten, artezaleez eta kultura elkarteez gainera, kirolaren inguruko jende asko ere pasatu da erakusketatik, Caparrosen semeak lan bat ekarri baitzuen erakusketara” esan zuen Mikelek. IbilArte erakusketaz gainera, Andra Mari Ikastolak eta Bizkaiko Ikastolen elkarteak Ibilarte Txiki antolatuko dute, Haur eta Gazteentzako Marrazki Lehiaketa, eurak ere protagonista izan daitezen eta euren arte lanak ikus ditzagun.

www.ibilarte.net Amore bi eta…ARTEA!•

AITOR OCIO ETA JOAQUIN CAPARROS, ATHLETIC-EKO JOKALARI ETA ENTRENATZAILEA, JUAN CARLOS GOMEZ, BIE-KO LEHENDAKARIA, BELEN GREAVES, KULTURA FORU AHALDUNA, ITSASO GEREDIAGA, ANDRAMARI IKASTOLAKO LEHENDAKARIA, ETA ALBERTO RODRIGUEZ, BBK-KO ORDEZKARIA.

ikastola_abendua

2007

EUSKARA ETXETIK MUNDURA EUSKARAREN NAZIOARTEKO EGUNEAN euskararen aldeko motibazioa eta partaidetza areagotzeko eta egun hau ospatzeko ikastolek beren ekarpentxoa egin dute beti. Aurten ere, Bizkaiko Euskaraz Bizik abagune aparta eskaini die bertako ikastolei, iaz hasitako bideari jarraituz, Euskara Etxetik Mundura proiektua aurrera ateratzeko. Bizkaiko 12 ikastola lanean hasi ziren Euskal kulturara eta hizkuntzara hurbiltzeko aparteko saioak prestatuz, jaialdi erraldoiari bizitasuna emateko. Esan eta egin, Euskararen Eguna aurreko ostiralera aurreratu zen, eta azaroaren 30ean Zornotza Aretoan aldez aurretik antolatutako hainbat jarduera oholtzaren gainera eraman ziren: abestiak, poesia, jolasak, antzerkitxoak, dantzak… Ekitaldiari Zornotzako Andra Mari ikastolakoek hasiera eman zioten agurrarekin, Trapagako Itxaropenakoek “Anttoni, Anttoni” kantatu zuten, Leioako Betiko ikastolako ikasleek euskal jolasak erakutsi zituzten, Balmasedako ikastolak beren Zubi Zaharra eta bertako “putxeren” erakusketa eskaini zuen, Eguzki Begi ikastolakoek funk dantza eta abesti batekin gozarazi ziguten , Lekeitioko R. M. Azkuekoek poesia errezitaldia eman zuten, Ondarroako Zubi Zahar ikastolatik aurten Euskal Kantu Txapelketa irabazi duten bi ikasle izan ziren, hala nola, Lore eta Loinatz, abesti batzuk kantatuz, Algortako San Nikolasekoek umorezko

Tous les élèves de l’ikastola Bihotz Gaztea de Santurtzi ont participé à une expérience inédite : à l’occasion du 40ème anniversaire de l’ikastola célébré l’année dernière, ils ont réalisé 35 entretiens auprès des personnes ayant fait l’histoire de l’ikastola. A partir des informations recueillies ils ont pu réaliser entre autres des CD, une bande dessinée, des sessions de

esketxekin alaitu gintuzten, Abusu ikastolakoek musika jarri zuten, Durangoko Ibaizabalekoek “Pouporri eta kolorea” emanalditxoa egin zuten, eta jaialdia ixteko Urretxindorra ikastolako “Insanity” izeneko Hardcore taldea aritu zen. Kanpoan, Portugaleteko Asti Lekukoak talogintzan ibili ziren han bildu zen jendetzari dastatzera emateko. Jai giro alaia nabarmendu zen trikitilarien musika plazan barrena entzuten zen bitartean. Onintza Enbeita bertsolaria izan zen jaialdiko

aurkezlea eta hizlaria, gatza eta piperra jarri ziena eszenatokira igo behar zutenei, girotze lana egin zuena eta euskararen balioaren eta prestigioaren alde aldarrikatu zuena. Laurehun bat ikasle bildu zituen Euskararen Egunaren bigarren edizioak. Eta ez dugu ahaztu behar Euskal Etxeek beren ekarpentxoa egin zutela, heldutako mezuek hantxe izan baitzuten beren lekua. “Euskararen aldeko lelo lehiaketa antolatu genuen, ikastola guztien artean. Ikastola bakoitzetik lelorik onena aukeratu genuen, eta jaialdian banatu genituen sariak ere” kontatu zigun Mari Karmen Lejarzak, Bizkaiko Euskaraz Biziren arduradunak. “DBH eta batxilergoko ikasleek elkar ezagutu eta elkarrekin euskaraz ordu atsegin batzuk igaro ditzaten antolatu da hau guztia. Txikien artean gisako topaketa asko egiten da, baina gazteen artean gutxi, eta hutsune hori bete nahi genuen eta aldi berean euskararen erabilera sustatu edo areagotu. Hain zuzen, egun honek eremu erabat euskaldunetako gazteak batzen ditu eremu erdaldunetakoekin” esan zuen.•

rap, des expositions, un livret et une vidéo qui sera projetée lors du festival de l’ikastola le 1er décembre prochain. Toutes ces productions seront précieusement conservées à l’intérieur d’un coffre qui sera ouvert dans dix ans car si à l’ikastola on s’est rendu compte d’une chose, c’est que Bihotz Gaztea possède un véritable trésor.

abendua

2007_ikastola

bizkaia: iks

IbilArte

EUSKARA ETA ARTEA LOTZEN

Hogeita sei euskal artista Bilbon Ibilaldia 08ren alde

www.ibilarte.net Amore bi eta…ARTEA!•

ikastola_abendua

2007

abendua

2007_ikastola

gipuzkoa:

iks

HERRI AMETSA + KEI = KALITATE INTEGRALA Herri Ametsa Ikastolan hezkuntzan oinarritutako kalitate

AXULAR LIZEOKO “IKASGELA BIRTUALA”RI, PRAKTIKA ONENAREN SARIA

Herri Ametsa Ikastola azken bost urteotan, Juanjo Gomez bideratzailearen laguntzaz lan handia egiten ari da bere kudeaketa osoa Kalitate Integralak eskatzen duen irizpideetara eraldatzen.

Euskalitek urtero Praktika Onen Sariak banatzen ditu zilarrezko edo urrezko Qa eskuratu duten 400 Klubeko enpresen artean. Aurten Euskalitek zortzi berrikuntza-praktika aukeratu ditu (Eroski, Euskaltel eta Osakidetzarenak, besteak beste). Zamudioko Parke Teknologikoan azaroan egin zen ekitaldian zortzi praktikak azaldu ziren. 400 Klubeko partaideen bozketaz Axular Lizeoko Juan Ezeizak eta Xabier Larretxeak aurkeztutako “Software askearen erabilpena pertsonen formaziorako eta baliabideen kudeaketarako: Eskola birtual irekia” izenburuko ponentziak lehenengo saria lortu zuen. “SOFTWARE ASKEA, hau da, kode irekiko eta doakoa den softwarea, ikasgela birtualean edukiak sartzeko, ariketak egiteko eta baliabideak kudeatzeko nola erabil daitekeen agertzen duen proiektua aurkeztu genuen. Software horretan komunitateak osatzen dira eta hor pedagogoak, software garatzaileak, programatzaileak eta doan lan egiten duten beste hainbat langile daude. Gure lan nagusia programa batzuk euskaratzea izan da. Komunitate hauetan lan egiteak dituen abantailak agertu ditugu proiektuan”, esan zigun Juan Ezeizak, lizeoko IKT arduradun eta Filosofiako irakasleak. Ikasgela birtuala osatzeko erabili duten softwarea Moodle deritzana da, pedagogian nahikoa ezaguna, 70 hizkuntza baino gehiagotara itzulia dagoelako. “Euskara, itzulpen mailari dagokionez, uste dut hamabosgarren hizkuntza dela. Ia programa osoa itzulita dago. Software askean, beraz, euskarak sarbide handia izan du. EHUk, Mondragon Unibertsitateak eta beste hainbatek dituzte hor ikasgela birtualak, klase presentzialen osagarri moduan erabiltzeko. Gure irakaskuntza, noski, presentziala da eta ariketa

10 ikastola_abendua 2007

osagarriak edo etxeko lanak egiteko erabiltzen dugu ikasgela hori. Irakasleak badaki edozein unetan ikasleek zer egin duten edo zer ez duten egin, zenbat denbora pasatu duten, ikasleak elkarrekin

harremanetan jar daitezke, foroak eta txatak ere badituelako. Gelan ere, ordenagailuarekin eta kainoi batekin ireki daiteke ikasgela birtual hori. Edukiak argitaratzeko ere balio du eta

batez ere ariketak ditu, azterketak, zereginak, egunkariak, tailerrak…”, jarraitu zuen Ezeizak. DBH osoan eta Batxilergoan erabiltzen dute ikasgela birtuala.

Iaz ikastolaren ingurumenaren proiektua foro berean aurkeztu zuten, eta hirugarren geratu ziren. Duela bi urte ikastolaren web atariaren aurkezpena egin zuten eta lehen saria lortu zuten.•

Zer da KEI? Hezkuntza munduan oinarritutako kalitate eredu honek, batez ere hezkuntzan hain garrantzi handia duten curriculuma, orientazioa eta elkarbizitza arloak jorratzen ditu. Zergatik sartu zarete? Ikaslearen hezkuntza integrala bultzatu, eta hezkuntza komunitate osoaren partaidetzarekin, itxaropen eta beharrei erantzuten dielako. Zer lan egin duzue? Ibilbide honetan langileria osoak, Kontseilu Errektorearekin batera hiru fase jorratu ditu: sentsibilizazio, barneratze eta

gauzatze faseak. Egoerari buruz hausnarketa sakona eta indarrak non jarri zehaztu ondoren, hobekuntza bidean ikastolaren egin beharrak, kalitatezko zerbitzua eta kudeaketarako ibilbide honetarako jomugak zehaztu genituen. Hau dela eta, gaur egun gauzatze eta akreditazio fasean gaude.

KARMELE BERASATEGI, GOTZONE ARBONA, KORO AGIRIANO, MARIJO GARAMENDI, XABIER AMILIBIA ETA JUAN OLAETXEA.

Zer onura nabaritu duzue? Talde lanean oinarrituz etengabeko hausnarketa eta hobekuntza bidean planifikazio, hedapen eta ebaluazioaren prozesuen sistematizazioa ezarriz, gure eguneroko lana koherentzia osoz bete eta gure elkarlanaren hobekuntza ziurtatu dugula.•

“40 EMOZIO URTE” TOLOSAN Laskorain ikastolak jaialdi handi batean irudikatu zituen bere 40 urteak “Berrogei emozio urte” izendatu zuen Tolosako Laskorain Ikastolak bere 40. urteurrena ospatzeko abenduaren 1ean herriko Usabal Kiroldegian antolatu zuen jaialdi nagusia, eta emozioa izan zen bertaratu zirenek ordu eta erdiz bizi izan zuten sentipen nagusia. Ikuskizunak ikastolaren 40 urteak irudikatu zituen agertokian, antzerki sketch-en, pantaila erraldoian bideoen eta musikaren bidez. Bidenabar 40 urte horietako protagonista nagusiak eszenatokitik igaro ziren, hasi sortzaile, zuzendari eta irakasleetatik, eta ikasle ohietaraino. TOLOSAKO IKASTOLAREN SORTZAILEEN ARTEAN euskalgintzan oso ezagunak diren izenak atzeman daitezke, hala nola, Antonio Labaien, Juanito Garmendia, Juanito Uria, Asintxo Ondarzabal eta beste hainbat, 1967an ikastola martxan jarri zuten guraso taldekoak baitziren. Horietako batzuk agertokitik pasatu ziren. Partaide guztiak iraganeko eta gaurko ikasle, guraso eta irakasleak izan dira. Arantxa Iturbe eta Kike Amonarriz izan ziren gidoigile. Lehena ikastolako ikasle ohi eta gurasoa da, eta bigarrena lehendakaria. Baita jaialdia antolatzen aritu diren profesional taldea ere.

“Gurasoek lan izugarria egin zuten jaialdia prestatzen. Lehendakariaz aparte profesional asko da hedabideetan edo ikuskizunen arloan lan egiten duena, eta horrek erraztu egin zizkigun gauzak; bestalde ikastolan Joxemi Saizar irakaslea izan genuen guztia koordinatzen”, esan zuen Jonek. “Hiru baliabide artistiko nahasi genituen. Agertokia bitan banatu, eta alde batean hiru musikari finko jarri genituen: Juantxo Zeberio, Josu Gabellanes eta Jon Arruabarrena. Lehena guraso eta ikasle ohia da, eta beste biak ikasle ohiak. Agertokiaren zati nagusian, berriz, gela bat irudikatu genuen, eta bertan

sketch laburren bidez ikastolako zenbait uneren berri eman zen. Pantaila handi batean, bestalde, sortzaileei eta langileei egin zaizkien elkarrizketak, argazki zaharrak eta beste hainbat gauza proiektatu ziren”, kontatu zigun Jone Urteagak. Musikaren txoko horretatik hainbat artista pasatu zen, hala nola, Ubeda anaiak, Jone bakarlaria, Laskorain Abesbatza, Idoia Iraola kantaria, Katixa Perea eta bere dantza taldea, eta kanpoko gonbidatu gisa, Natxo de Felipe. “Hitz batean esateko, ikastolaren historiari lotutako ikuskizuna izan zen, audiobisuala, musika eta antzerkia txandakatuz. Hiru

osagarri horiekin batean oholtzatik pasatu ziren protagonistek ere berotasun handia eman zioten jaialdiari; unerik hunkigarriena agian bukaerako kantua izan zen”, jarraitu zuen Jonek. “Ikasleek protagonismo handia izan zuten jaialdian: sketch laburrak antzeztu zituzten, Nekane Karrera irakasle zutelarik, Erik Probanza eta Asier Unsainen partaidetzarekin; txarangarekin batera saltoka aretoa alaitu zuten… Kantua ikastolako abesbatzaren esku geratu zen. Nahiara Mintegia musika irakaslea da abesbatzaren zuzendaria, eta oraindik orain Hodeiertz Abesbatza eta Juantxo Zeberiokin Umama

diskoaren grabazioan parte hartu dute”, erantsi zuen Jonek. Gaur egun, Laskorain Ikastolak Sakramentinotan HH eta LHko lehen eta bigarren zikloa ditu. Bi urteko gelak Berazubin eta beste guztiak Usabalen. 1240 ikasle ditu. Eraikin guztiak zerbitzari informatiko batekin loturik daude. Orain hiru urte EFQM ereduaren zilarrezko Q-a lortu zuen, eta adimen emozionalean ikasleak eta gurasoak hezteko proiektu zabal batean murgildurik ari dira lanean. Ikastolaren 40. urteurrena ospatzeko beste hainbat ekintza eratu dituzte; horien artean ikasle ohien afari bat egin zuten ferialekuan udaberrian eta 600 bildu ziren.•

abendua

2007_ikastola

gipuzkoa:

iks

HERRI AMETSA + KEI = KALITATE INTEGRALA Herri Ametsa Ikastolan hezkuntzan oinarritutako kalitate

AXULAR LIZEOKO “IKASGELA BIRTUALA”RI, PRAKTIKA ONENAREN SARIA

Herri Ametsa Ikastola azken bost urteotan, Juanjo Gomez bideratzailearen laguntzaz lan handia egiten ari da bere kudeaketa osoa Kalitate Integralak eskatzen duen irizpideetara eraldatzen.

10 ikastola_abendua 2007

osagarriak edo etxeko lanak egiteko erabiltzen dugu ikasgela hori. Irakasleak badaki edozein unetan ikasleek zer egin duten edo zer ez duten egin, zenbat denbora pasatu duten, ikasleak elkarrekin

harremanetan jar daitezke, foroak eta txatak ere badituelako. Gelan ere, ordenagailuarekin eta kainoi batekin ireki daiteke ikasgela birtual hori. Edukiak argitaratzeko ere balio du eta

batez ere ariketak ditu, azterketak, zereginak, egunkariak, tailerrak…”, jarraitu zuen Ezeizak. DBH osoan eta Batxilergoan erabiltzen dute ikasgela birtuala.

Iaz ikastolaren ingurumenaren proiektua foro berean aurkeztu zuten, eta hirugarren geratu ziren. Duela bi urte ikastolaren web atariaren aurkezpena egin zuten eta lehen saria lortu zuten.•

KARMELE BERASATEGI, GOTZONE ARBONA, KORO AGIRIANO, MARIJO GARAMENDI, XABIER AMILIBIA ETA JUAN OLAETXEA.

abendua

2007_ikastola

iparraldea:

FLANDESETIK DIRU-LAGUNTZA LARTZABALEKO KOLEGIOARI FLIKtaldeko 180 kide bildu zituen Ludo Docx-ek Anberesen Azaroaren 3an festa bat antolatu zen Anberesen Ludo Docx apaiz egin zela 50 urte bete zirelako eta bere anaia misiolariak 70 urte betetzen zituelako. Bazkarian 180 kide bildu ziren. “Tartean hiru euskaldun ziren, eta horietako bat Jojo Bordegarai kantaria. Bazkaldu eta gero kantaldi txiki bat eman zigun elizan. Bazkari goxo baten ostean, laurak aldera, egin genuen kantaldia. Jojok bi bertso kantatu zizkigun niri eta nire anaiari, eta elizara joan ginen. Gehienak nire famili artekoak ziren, ni baino zaharragoak asko; ondorioz, ordu laurden bat behar izan genuen bazkaltokitik elizara berrogeita hamar metro egiteko”, esan zigun Ludok umore handiz.

GOIAN, FLIK-EKO TALDEKIDEAK, 27 URTEZ IPARRALDEKO IKASTOLEN ALDE EGIN DUTENAK. BEHEAN, JOJO BORDEGARAI, PAGATXA KANPAINAKO ORDEZKARIA ETA LUDO DOCX, FLANDRIATIK IKASTOLEN ALDEKO SORTZAILE ETA BULTZATZAILEA.

FLIK

BAZKAL ORDUAN JOJO BORDAGARAIK EMAN ZUEN HASERAKO KANTALDI TXIKIA KANTU BEREZI BATEKIN HASI ZUTEN. “Guk badugu kantu bat ‘Euskadi, Euskadi’ deitzen dioguna, gure hizkuntzan kantatzen duguna, 1976an Gernikan Goardia Zibilak desegindako kantaldi baten ondoren gure gazte batek sortutakoa. Zortzi bat mila ikusle zituen kantaldi hori desegitera, hamabost furgoneta etorri ziren. Biharamunean nire autoari lau gurpilak zulatu zizkiotenean, Herman izeneko nire ikasle horrek egin zuen kanta hori bat batean. Espiritu Sainduak inspiratu zuela uste dut”. Orain Deustuko unibertsitateko irakaslea da”, kontatu zuen.

APAIZA ETA EUSKALTZALEA Ludo Docx orain oso gaixorik dagoen Volksunie alderdi abertzaleko Walter diputatu ohiaren lagun mina izanik, haren bidez ezagutu zuen Euskal Herria eta haren bidez hasi omen zen Euskal Herriaz maitemintzen. 1975ean UEUk Uztaritzen antolatu zuen mintegi batera etorri zen Flandesko egoeraz hitz egitera. Bertan Seaskako andereño batzuk ezagutu zituztenean, ikastolei laguntzeko erabakia hartu zuten bost lagunen artean. Horrela jaio zen FLIK, Flandriatik Ikastolentzat taldea. “Orduz geroztik, hogeita zazpi urtez egin dugu urtero Anberesen Seaskaren aldeko jaialdia Iparraldeko

ikastolei laguntzeko. Eusko Jaurlaritza Seaskako ikastola berrien eraikuntzari laguntza ematen hasi zelarik, utzi genion jaialdia antolatzeari. Halaxe egin du Lartzabaleko Manex Erdozaintzi kolegioarekin eta Oztibarreko ikastolarekin. Baina altzariak eta material didaktikoa erosteko 110.000 euro biltzeko kanpaina martxan jarri zuenean Pagatxa elkarteak, Flandesen berriro ere dirua batzea pentsatu nuen. Hala, 12.200 € jaso ditugu”. PAGO LANDATZE EGUNA Jojo Bordegarai kantaria Pagatxa elkarteko lehendakaria da, eta bera izan zen Anberesko bileran kantatu

zuena. “1975tik 2002ra egin zuten jaialdia Flandesen, eta laguntza hori garrantzitsua izan da beti Iparraldeko ikastolentzat. Ni ere bizpahiru aldiz parte hartutakoa naiz Kantaldian, eta ea aurten zerbait egin zezakeen galdetu nionean Ludori, sekulako eskuzabaltasuna erakutsi digute berriro ere. Nire partaidetza oso xumea izan da. Zazpi edo zortzi kanta eman nituen bertako gazte batek pianoarekin lagunduta elizan. Bazkalorduan bertso batzuk kantatu nizkien Ludori eta bere anaiari”, esan zuen Jojo Bordagaraik. Pagatxa Elkarteak 110.000 euro biltzeko helburua jarri zuen eta “ez gara

helburu horretara iritsi, baina 80.000 inguru bildu ditugu. Kanpaina bukatzeko zorian da. Hilaren 8an egin genuen pago landatze eguna. Donaixtitik gertu 1.200 pago landare sartuko dira. Pago landare bakoitzak emaitza bat irudikatzen du. Ez dakit iritsiko garen helburu horretara, baina Euskal Herri osoak laguntzen digula ikusteko balio izan digu”, esan zuen Bordagaraik. Irailetik hona sostengu ekitaldi ugari egin dute dirua biltzeko, bertso afari, kantaldi eta mendi ibilaldiak. Kantaldietan Benito Lertxundik, Ange Duhaldek, Joseba Tapiak eta Erramun Martirikorenak hartu dute parte, besteak beste.•

abendua

2007_ikastola

iparraldea:

FLIK

abendua

2007_ikastola

nafarroa:

iks

JESUS BERE EMAZTEAREKIN, JULI IGARTZA.

MARIASUN BARANDIARAN, ELORRIOKO 2006KO IBILALDIAN, JESUS ATXAREKIN.

PRIMO DE RIVERAREN DIKTADURA BAINO HIRU URTE LEHENAGO JAIOA ZEN ARETXABALETAN. Errepublika etorri zenean 11 urte zituen, eta gerra zibila piztu zenean, 16. Ordurako Durangoko Jesuitetan ari zen ikasle eta, gerra hasi bezain pronto, Jesuita artean egin zituen Jesus Atxak urte batzuk: Belgikan, Caracasen, Colombiako Santa Rosako Seminarioan eta Bogotan, Jesuita izateari uztea erabaki zuen arte. Ameriketan Ion Oñatibiarekin egin zuen topo, eta euskal kultur lanera hurbildu zen. 1945ean Euskal Herrira itzultzea erabaki, eta Juli Igartzarekin ezkondu zen; lau seme-alaba eduki zituen. Berak zioen abertzale eta euskaltzale itzuli zela Ameriketatik. 1961ean Bilbora joan zen, Edili (Edicion de Libros) erakunde euskaltzalean lan egitera. Jesus Atxa kultur sustatzailea zen, baina ez zuen gustuko lan akademikoetan bakarrik aritzea; bai, ordea, jendearekin egon, hitz egin eta jardutea. Horregatik aritu zen ikastolen sorreren eragile: “kultura herriratzen laguntzea zen nire lana”. Garai biziak ziren horiek. Dena pil-pilean zegoen eta Jesus Atxa ez zen inoren kontsignapean ibiltzen zen gizona. Zabal jokatzen zuen. Askotan aipatzen zuen Algortako Taldea, Algortako ikastola zabaldu zuena (Gotzon Garamendi, Iñaki Azkargorta, Juan Mari Flores eta Rikardo Manzano). Eredugarritzat zuen, taldean funtzionatzen baitzuten: irabaziak bateratuz

bat liberatzen zuten euskal kontuetan lan egiteko. Bizkaian hasieran, herriz herri ibili zen, ikastola sortzeko erabakia hartu berria zutenei bere esperientzia eta iradokizunak kontatzen, eta ikastola sortzeko erabakia oraindik hartua ez zutenei bultzada ematen. Handik aurrera ikastolen genesien mamian sartuta aurkitzen dugu, GIEko eta NIEko sorreran, irakasleen formazio ikastaroen prestakuntzan, gurasoen bileretan elebitasunaren panegirikoa egiten, andereñoen beharra zela eta etxez etxe tituludunak bilatzen, ikastolari begira dirua ateratzeko asmoz aseguruen etxe bat sortzen, Diputazioko buruekin hitz egiten… 1970ean Iruñera jo zuen, Jorge Cortesek (hau Algortako taldearekin ibilia zen) deituta San Fermin ikastolako

IKASTOLEN SORRERAN PROTAGONISTA Jesus Atxaren hitzak: “Herriak berak ikusi zuen ikastolen sena. Hori izan zen Euskal Herriko auzolanik bikainena”

zuzendaritza har zezan. Uxue ikastola zatitu berria zen, eta zatiketaren ondorioz sortu ziren Paz de Ziganda eta San Fermin. Ikastola hau, urte horretan, apirilean, eraman berria zen Verbo Divinoko egoitzara. Iruñeko seme eta alaba belaunaldi ezberdin batzuentzat Atxa Jaun izan zen hamalau urtetan, San Fermin ikastolan zuzendari egin zituenak, 64 urterekin erretiroa hartu zuen arte. Baina bere zereginak ez ziren zuzendaritza horretara mugatzen, beste ikastolen sorreran laguntzeko mandatuarekin etorri baitzen. Ikastolen mugimendua hasia zen Nafarroan, 1970ean sortuak baitira Lizarra, Etxarri, Leitza, Elizondo eta Tafallako ikastolak. Olazti lehenagokoa da. Altsasu 1971koa. Leitzakoa 1968an ireki zen, baina hiru hilabetera itxi zuten. Edozein pertsonarekin hitz egiten ahal zuen Atxak: Amadeo Marco, Nafarroako Diputazioko buru izan zenarekin egon ondoren goiz partean, Carlos Santamariarekin biltzen ahal zen arratsaldean eta gauean guraso bilera batera Altsasura joan. Une horretan Príncipe de Viana erakundearen barruan euskararen sustapenerako sortu zen erakundeko jende

Hauek dira JESUS ATXAk Jakin aldizkarian egin zioten elkarrizketan aipatutako esaldiak eta agian, periodistikoki erabiltzen ahal direnak:

“Ikastolak gauza txikiak ziren orduan. Nahikoa zen hiru lagun biltzea adore pixka batekin ikastola bat sortzeko. Berdin zitzaigun edozein toki, txabola bat izanda ere.” “Legerik zegoenik ez zen pentsatu ere egiten. Horren apal agertzen ziren ikastolak, horren txiki ziren, utzi egiten zigutela ematen zuen. Eta gero, handitu zirenean, jada beranduegi zen. Garapenik ekar zezakeenik ez zuten ikusi ere egin.”

euskaltzalearekin maiz bildu zen: Urmeneta diputatu buru, Jose Maria Satrustegi, Jose Maria Lasarte, Joxe Migel Oreja pilotaria, Jorge Cortes, Pedro Diez de Ulzurrun, Karlos Garaikoetxea… Baina ikastolaz gain euskal munduarekin lotutako hainbat eremu xelebretan aurkitzen dugu Atxa. Durangoko Azokaren sorreran, Leopoldo Zugazarekin batera, parte hartze zuzena izan zuen, eta haurrentzako hainbat film euskarara bikoizten ere aritu zen, Xabier Kintanarekin batera; 8 milimetroko pelikulak grabatzeko eta emateko Eumig makinak berak saldu zituen. Fernando Larrukert eta Nestor Basterretxea izan ziren AMA LUR filmaren eragile. Jesus Atxa film horren hainbat zereginetan ere aritu zen. Erretiroa hartu ondoren, pertsona dinamikoa zenez, ezin etxean geldirik egon eta Konfederaziotik sortutako ideia batetik hasi zen NIEn lanean. Izan ere, Joseba Intxausti jabetua zen ikastolen historiari buruz artxibategi bat osatzearen beharraz, eta Atxa aukeratu zuten Nafarroako dokumentazioa biltzeko. Aunitz bildu zuen, artxibatu ere bai, eta azken batean idazten ere hasi zen Atxa. Ikastola hauen sorreraren historia eta beste ikastola batzuena idatzia ditu: Iruñeko San Fermin eta Jaso ikastolenak, Tafalla, Altsasu, Etxarri, Elizondo, Bera, Lesaka eta Lizarrakoenak. Bere lanarekiko errekonozimendua Ikastolek egin zioten (San Fermin eta Lizarrak Nafarroako Oinezetan, Txintxirrik eta BIEk Ibilaldian), hala nola Konfederazioak (Iruñean egin zuen Kongresuan) eta beste erakunde batzuk (Euskaltzaindiak Euskaltzain urgazle eta Ohorezko izendatu zuen, eta Eusko Ikaskuntzak Lekuona saria eman zion). Baina Atxa Jaunarentzat errekonozimendurik onena, gaur egungo ikastolen osasuna ikustea litzateke.•

NIE-KO LAGUNMINEKIN: IRENE LOPEZ GOÑI, BEGOÑA MUÑOZ ETA RAKEL SUESKUN.

Testua: Xabier Azanza (NIEko Lehendakaria) Nafarroako Ikastolen Elkartean izan dugu azkeneko urteetan, eta bere lanez profitatu eta bere laguntasunaz disfrutatu dugu. Umore onekoa, bizia, azkarra, euskaltzale amorratua, Euskal Herri baten proiektuan sinisten duena. Ikastolei buruz orduak eta orduak solasean ematen ahal zuen. Ikastolen sorreran protagonista. • Jesusek barruan zuen aberastasuna ulertzeko, derrigorrez ezagutu behar dira bere bizitzaren jarduera batzuk, zeinak zertzelada batzuen bitartez margotzen saiatuko baikara. 14 ikastola_abendua 2007

MIRARI BEREZIARTUA, PEDRO ARANBURU, JESUS ATXA ETA XABIER AZANZA.

abendua

2007_ikastola

nafarroa:

iks

JESUS BERE EMAZTEAREKIN, JULI IGARTZA.

MARIASUN BARANDIARAN, ELORRIOKO 2006KO IBILALDIAN, JESUS ATXAREKIN.

IKASTOLEN SORRERAN PROTAGONISTA Jesus Atxaren hitzak: “Herriak berak ikusi zuen ikastolen sena. Hori izan zen Euskal Herriko auzolanik bikainena”

Hauek dira JESUS ATXAk Jakin aldizkarian egin zioten elkarrizketan aipatutako esaldiak eta agian, periodistikoki erabiltzen ahal direnak:

NIE-KO LAGUNMINEKIN: IRENE LOPEZ GOÑI, BEGOÑA MUÑOZ ETA RAKEL SUESKUN.

MIRARI BEREZIARTUA, PEDRO ARANBURU, JESUS ATXA ETA XABIER AZANZA.

abendua

2007_ikastola

PUNTUZ PUNTU

PARTAIDEK DEUSTUKO UNIBERTSITATEAN ANTOLATUTAKO HITZALDIAK Hezkuntzan kalitatea lortzeko bideak, David Hopkinsen arabera

DAVID HOPKINS LONDRESKO UNIBERTSITATEKO KATEDRADUNA IZATEAZ GAINERA, BESTE HAINBAT UNIBERTSITATETAKO IRAKASLEA DA, ETA BESTE KARGU ETA ARDURA BATZUK ERE BADITU HEZKUNTZAREN MUNDUAN. BERA IZAN ZEN, ESATE BATERAKO, TONY BLAIREN LEHEN LEGEALDIAN ERRESUMA BATUKO HEZKUNTZA SISTEMAREN ERREFORMA DISEINATU ZUENA, ETA BERA DA MUNDUAN BARRENA HEZKUNTZAREN KALITATEAZ EGITEN DIREN BATZAR ASKOTAKO IZAR NAGUSIA ERE. GALESTARRA JATORRIZ, HOGEITA HAMARREN BAT LIBURU ARGITARATU DITU ETA KONTA EZIN AHALA ARTIKULU. MUNDUKO HEZKUNTZA ERREALITATEA GERTUTIK EZAGUTZEN DUENEZ, BERE HITZALDIAK IKASTOLAK NON KOKATZEN DIREN JAKITEKO BALIO IZAN ZUEN. “XXI. MENDEKO ESKOLA” IZENBURUAREKIN PARTAIDEK IKASTOLETAKO ZUZENDARITZA TALDEETAKO KIDEENTZAT DEUSTUKO UNIBERTSITATEAN, BILBON, AZAROAREN 13AN ANTOLATU ZUEN TOPAKETAK-2007 SAIOAN ERE (URTERO BURUTZEN DEN EKIMENA AZKEN BOST URTEETAN) BERA IZAN ZEN IZARRA.

16 ikastola_abendua 2007

ESKEMA GARBIA

Eskema garbi baten inguruan eratu zuen bere hitzaldia David Hokinsek. “Demokrazia sozial baten helburu nagusietako bat hezkuntzaren kalitateak izan behar du” esan zuen lehenik eta behin. Baina nola neurtu hezkuntzaren kalitatea? “Bikaintasuna eta ekitatea uztartuz bakarrik lortu daiteke hezkuntzaren kalitatea”, erantzun zuen. Eta bi ideia nagusi horiek nabarmendu ondoren, hezkuntzaren kalitatea sustatzeko lauzpabost eragile nagusi edo “motor” daudela adierazi zuen. Zein dira lau eragile horiek? “Ikasle bakoitzaren gaitasunak garatu ahal izateko hezkuntza pertsonalizatzea” da lehena, Hopkinsen ustez. “Hezkuntzaren prestakuntza” izan liteke bigarrena; ebaluazioa da hirugarren motorra eta “sareko” lana lauga-

rrena, eskola bakoitzak egiten duen lana besteekin partekatzea, alegia. Eragile edo motor nagusi horietako batzuetan ikastolak zein urreraturik dabiltzan komentatu zuten bertan bildu ziren askok eta askok atsedenaldian.

Hitzaldia luzea izan zen, eta Erresuma Batuko nahiz Europako datuak erabili zituen behin eta berriz ideia horiek argitzeko. Hitzaldiaren lehen zatia hezkuntzaren kalitatea definitzeari eman zion. “Ni ez naiz ingelesa, galesa baizik, eta oso ondo ulertzen ditut Euskal Herriak dituen asmo eta helburuak. Baina geurea den kultura horren gainean beste kultura globalizatuago bat eraikitzen ari gara eta, horregatik, irizpide komun batzuk aurki ditzakegu kalitatean aurrera egiteko”, esan zuen, eta bikaintasunari zein ekitateari buruzko mundu mailako mapak erakutsi zituen. Bietan ondoen dabilen herrialdea Finlandia da. Erresuma Batua ondo dabil bikaintasunean eta ez hain ongi ekitatean. Kalitatea hobetzeko eragileez hitz egiten hasi zelarik, ebaluazio eta kontrol sistemei eman zien arreta nagusia, Erresuma Batuan arlo horretan lan asko egin dutelako. Estatu horretan lau kontrol mota dituztela esan zuen: barruko ebaluazioa, estatu mailan egiten diren frogak eta ikasle bakoitzari 7, 11 eta 14 urterekin, lorpenak neurtzeko, egiten zaizkion kanpoko frogak. “Aldi berean, helburu argi batzuk ezarri genituen, sailkapen taulak egin eta ikuskariak jarri genituen emaitza eskasak dituzten eskolak ikuskatzeko. Ebaluazio hauek bitarteko garrantzitsu bilakatu zaizkigu hezkuntza hobetzeko eta gutxieneko mailara iristen ez diren ikastetxeak zein diren jakiteko. Azken urte hauetan hezkuntza praktika eta emaitza oso onak dituzten ikastetxeak emaitza okerragoak dituztenekin elkarlanean jartzen ari gara, bigarrenen maila igotzeko”, esan zuen. Kontrol sistema zentralizatuaren eta ikastetxeen autonomiaren arteko dilemaz ere luze mintzatu zen, eta eskolan zuzendariek duten zereginaz, ikasle bakoitzaren etorkizuna aurre ikusteko balio duten sistema informatikoez, irakasleen formazioaz, “sarean lan egitearen” garrantziaz eta beste hainbat gai interesgarriz

hitz egiten bukatu zuen. Hitzaldi bukaeran ikastoletako zuzendari askok komentatu zutenez, ikastola mugimendua oso ondo kokatuta dago Hopkinsek marraztu zuen argazki zabal horretan, nahiz eta hutsuneak ageri diren. BESTE HIRU HIZLARI

Jose Luis Garcia Bengoak, Confebask-eko formazio arduradunak, zuzendari eta orientatzaileei oso argigarri gertatu zitzaien hitzaldia eman zuen, lan merkatuak izango duen bilakabidea aztertu baitzuen, enpresa munduak gaur dituen eskakizunetatik hasita. “Hemendik 10-15 urterako aurrikuspena egingo dugu. Gaur 87.000 langile ditugu 5052 urtekoak. Demagun gaur 10-12 urte dituzten ikasleak izango direla langile horiek ordezkatuko dituztenak. Eta adin horretan 42.000 gazte bakarrik ditugu. Baina ikasketak luzatu direnez gero, lanean 15.000 bakarrik hasiko dira. Beraz, 50.000 langileko defizita izango dugu. Etorkinekin konpondu beharko den arazoa da hori. Baina zifrak alde batera utzita, begira dezagun zein lanbide beharko diren”, esan zuen. 1997-2004 bitartean unibertsitateko titulu bat dutenen soldatak %40 jaitsi direla erantsi zuen. “Gero eta TONTXU CAMPOS HEZKUNTZA SAILBURUA, DAVID HOPKINS, XABIER ARRIETA. / KOLDO SARATXAGA ETA IMANOL IGEREGI. / KONRADO MUGERTZA, J. IÑAKI ETXEZARRETA ETA KOLDO TELLITU. / JOSE LUIS SUKIA ETA JOSE LUIS GARCIA BENGOA.

DAVID HOPKINS HABLÓ PARA LAS IKASTOLAS

DAVID HOPKINS AU SUJET DES IKASTOLA

David Hopkins, asesor de Tony Blair en temas educativos y experto que interviene en foros internacionales, recaló en Bilbo para participar en la Topaketa 2007 que organiza Partaide. Habló de la necesidad de conjugar la excelencia en la enseñanza con la equidad, equilibrio que en su opinión asegura la calidad en la

David Hopkins, assesesur de Tony Blair sur les sujets touchant à l’enseignement et expert intervenant dans les forums organisés sur la scène internationale, a prit part à Bilbo aux Rencontres organisées par Partaide où il a parlé de la necessité de conjuger l’excellence de l’enseignement et l’équité, équilibre qui selon lui

enseñanza. En su exposición afirmó que el objetivo de la calidad depende de la preparación de los profesores, de la personalización de la enseñanza, de los sistemas de evaluación y de la cooperación entre los centros. De origen galés, se refirió también a la necesidad de engarzar la cultura local con la globalizada.

> > >

assure la qualité de l’enseignement. Il a rajouté que la qualité dépendait de la formation des enseignants, de la personnalisation de l’enseignement, des systèmes d’évaluation et de la coopération interécoles. D’origine galloise, il a également souligné la necessité de relier culture locale et culture globalisée.

abendua

2007_ikastola

PUNTUZ PUNTU

PARTAIDEK DEUSTUKO UNIBERTSITATEAN ANTOLATUTAKO HITZALDIAK Hezkuntzan kalitatea lortzeko bideak, David Hopkinsen arabera

16 ikastola_abendua 2007

ESKEMA GARBIA

DAVID HOPKINS HABLÓ PARA LAS IKASTOLAS

DAVID HOPKINS AU SUJET DES IKASTOLA

> > >

abendua

2007_ikastola

iks TOPAKETAK 2007

iks

IKASTOLAK, ORAIN ETA GERO GOGOETA

unibertsitario gehiago ditugu eta ez dugu denentzat lanposturik, eta %29 kualifikaziorik gabeko lanetan ari dira. Horrek esplikatzen du soldata jaitsiera. Gaur %68 dira batxilergoa egiten dutenak Estatuan. Euskal Herrian %53 izango dira batxilergoa egiten dutenak eta Austrian %20 dira batxilergoa egiten dutenak. Kopuru horiek inbertitzen hasi behar genuke”, esan zuen, eta orientatzaileek arazo hau oso kontutan hartu behar dutela esanez bukatu zuen hitzaldia. Arratsaldeko saioan Koldo Saratxaga, Irizar Group-eko lehendakari ohia eta enpresa-aholkularitzan aditua, eta Antxon Borja, EHU/UPVko Ekonomia fakultateko irakaslea eta EAEko CESeko (Consejo Económico y Social) zuzendaritzako kidea, mintzatu ziren. Lehenak, enpresa proiektuei buruz eta horietan pertsonak izan behar duen garrantziaz hitz egin zuen. Proiektuen kudeaketaz mintzo zenean, sormena, erantzukizuna eta ausardiaren garrantzia bereziki azpimarratu zituen. Bigarrenak euskal ekoizpen sarearen ezaugarriez hitz egin zuen, ikasleek bereganatu beharreko konpetentziak Batxilergoa, Lanbide Hezkuntza eta Unibertsitatera sartzeko unean, eta honen gabeziak kontuak hartuta, ikastolen zeregina eta balio erantsia aztertu, baita eskoletako orientazio-arduradunek enpresa munduarekin beharko luketen harreman estuaz jardun zuen.•

TOPAKETAK 2007KO TESTUINGURUA Topaketak-2007 saioaren helburua honela kokatu zen: bi gairi buruz ikastolei, talde eta ikastetxe bezala harturik, gogoeta egiten laguntzea. Gai horiek dira, alde batetik, etorkizuneko ikaslegoaren prestakuntza bere gizarteratzeari eta lan merkaturatzeari begira, eta bestetik, aztertzea zein den ikastolaren balio erantsia ikaslearen hezkuntza prozesuan. Lehenari dagokionez, gogoeta beharra dago ikastoletatik ikasleak irteten direnean gizarteak eta zenbait gizarte-eragilek (Unibertsitatea, Lanbide Hezkuntza, enpresak,..) eskatzen digutenaz. Horra hor Jose Luis Garcia Bengoaren, Koldo Saratxagaren eta Antxon Borjaren jardunen egitekoa. Bigarrenari dagokionean, gizarteari egiten diogun ekarpenaz eta ikasleen eskola-errendimenduaz pozik egonik, sarri askotan gure buruari ondorengo galdera egiten diogu: emaitzok gure lanari esker lortzen dira, ala ikasleen inguru sozial eta famili giroaren ondorioa dira? Zein da gure balio erantsia prozesu horretan? Zein beharko luke izan? Hezkuntza-adituen ikerketek diotenaren arabera eskola-emaitzen bariantzaren oinarrian % 65ean gizarte-jatorria dago eta % 35ean ikastetxeen lana eta eragina. Horrela bada, zein da ikastolok egin beharreko hausnarketa? Honetaz jarduteko hain zuen aurrikusi zen David Hopkinsen ekarpena.

KANBOKO ELORRI-MENDI ELKARGUNEAN OSPATU ZEN AZAROAREN 24EAN SEASKAKO IKASTOLEN KONTSEILUKO BILERA. BERTAN KOLDO TELLITUK ETA J.IÑAKI ETXEZARRETAK, IKASTOLAK ORAIN ETA GERO TXOSTENA AURKEZTU ZUTEN.

HAUSNARKETAK JAKINMINA SORTU DU BARRUAN ZEIN KANPOAN

“Guk gure lehen urratsa bete dugu, orain ikastolen ekarpenen txanda da” adierazi du Koldo Tellitu lehendakariak “IKASTOLAK ORAIN ETA GERo” goiburupean egiten ari den gogoeta prozesuaren egoerari buruz galdetzean. DAGOENEKO 400DIK GORA LAGUNEK HARTU DUTE PARTE GOGOETARAKO TXOSTENAREN AURKEZPENETAN. Hamahiru eskualdetan egin dira saioak, eta bi gehiago federazioetako, Konfederazioko eta Partaideko langileentzat. Entzuleen aldetik parte-hartze aberatsak izan dira. Izan da bileraren bat hiru ordu t’erditik gora luzatu dena! Aurkezpen hauen ondorioz beste batzuk ere etorri dira, kasuan kasuko ikastolekin, hauetako ordezkariek hala eskatuta. Seaskaren ikastolen kontseiluan, 70 lagunen aurrean aurkezpen sakon eta aberasgarri bat egin genuen. Araba, Bizkaia eta Gipuzkoako ikastoletako zuzendarien bi mintegitan ere aztertu da gaia. Horietako bigarrenean EHIKko lehendakaria eta zuzendaria izan ziren, mintegikideek hala eskatuta. Zuzendariek benetan eskertu zuten, adierazpenak argigarriak izan zirela azpimarratuaz. Harrera hau ikusita, esan daiteke sortutako espektatiba handiaren araberako jarraipena daukala gogoetak. Ikastoletan bertan, gaiak batetik bestera erritmo des-

18 ikastola_abendua 2007

berdinak badaramatza ere, zenbaitetan hasi dira jada lanbatzorde bereziak antolatzen, edota batzar informatiboetan agerrarazten. Gogoetaren oihartzuna ez da, bestalde, ikastolen baitara mugatu. Eragile eta erakunde sozial, politiko eta sindikaletara ere iritsi dira gure txostenak, eta intentsitate gehiago edo gutxiagorekin interesa pizten ari da. Batzuek adierazi digute euren iritziak emateko zein ekarpenak egiteko ere prest daudela. Honen guztiaren isla, komunikabideetan ere izan du gaiak presentziarik. Berria egunkariak bi orrialdetako erreportaia landu eta mamitsua argitaratu du asteotan. Gogoetako lehen fase honetan esan daiteke aitzin helburua lortu duela, alegia, hausnarketarako eta parte-hartzerako giroa sortzea. Bigarrenaren txanda da orain. Eta honetaz arituz, agian gaizkiulertu bat argitzea egoki litzateke. Ikastoletatik egin beharreko ekarpenen txanda dela esan izan denean ulertu da zuzenketa zehatzen garaia dela, eta hau arteztu beharra dago. Ez gaude orain-

dik zuzenketak egiteko txostenaren aurrean. Hemendik eguberriak artean egin beharreko ekarpenak edozein motatakoak izan daitezke. Batez ere adierazi behar da txostenaren planteamendua egokia ala okerra den; aldaketarik egin beharko balitz, zertan aldatu beharko litzatekeen; zerbait falta zaion eta zer; zerbait kendu beharko litzatekeen; zerbait bereziki aberasgarria ikusten den; edota zerbait alternatiborik egin beharko litzatekeen… Hori da egin beharreko lana, Koldo Tellituk azpimarratu duenez. Aurkeztutako txostena ez da jada adostutakoak, gorputza lotuta zuzenketa zehatzen bitartez osatzekoa, baizik eta gogoeta bideratzeko egoki aurkitutakoa. “Jakin nahi dugu txosten honek benetan erantzuten dien ala ez ikastolen asmoei”, dio lehendakariak. Eta aukera profitatu nahi du ikastoletako ordezkariei gogorarazteko “ikastolen garaia dela, ikastola bakoitzaren arduraren garaia, proposamen honi dagokion garrantzi handia emanez”.•

abendua

2007_ikastola

iks TOPAKETAK 2007

iks

IKASTOLAK, ORAIN ETA GERO GOGOETA

KANBOKO ELORRI-MENDI ELKARGUNEAN OSPATU ZEN AZAROAREN 24EAN SEASKAKO IKASTOLEN KONTSEILUKO BILERA. BERTAN KOLDO TELLITUK ETA J.IÑAKI ETXEZARRETAK, IKASTOLAK ORAIN ETA GERO TXOSTENA AURKEZTU ZUTEN.

HAUSNARKETAK JAKINMINA SORTU DU BARRUAN ZEIN KANPOAN

18 ikastola_abendua 2007

abendua

2007_ikastola

iks ERREPORTAJEA

Eguberriak Iparraldean OLENTZERO BATELEAN IRISTEN DA BAIONA TXIKIKO KAIRA HEGOALDEAN BIZIRIK DIRAUTE HIRU ERREGEEK ETA ORAINDIK BIZIAGO BIZAR ZURIK (PAPA NOEL) IPARRALDEAN. BAINA BADAGO PERTSONAIA BAT EUSKALDUN HAUR GUZTIEK MAITE DUTENA: OLENTZERO. NAFARROAN JAIO OMEN ZEN GURE IKAZKINA, BAINA ASPALDI JOAN ZEN BIDASOAZ GAINDI. IKAZKINARI BAIONAN EGITEN DIOTEN ONGIETORRIAZ MINTZATU GINEN GUILLAUME IRIGOYENEKIN, ETA GABON KANTUEZ ZEIN BESTE HAINBAT ZERTZELADAZ ERRAMUN MARTIKORENAREKIN.

“Arrantzaleek ekartzen dute Olentzero batelean. Bera txalupatik jaitsi, eta itxoiten ari direnak agurtzen ditu. Argazkiak ateratzen pasatzen du tarte luze bat, azken urteotan mundu guztiak nahi baitu argazki bat Olentzerorekin. Eta desfilea abiatzen da.”

GILLAUME IRIGOYEN, BAIONAKO OLENTZEROREN “MANAGERRA”, AZOKAREN INGURUAN GABON GAUA AURREKO LARUNBATEAN IRISTEN DEN TOPAKELUAN. OLENTZERO BATELAZ IRISTEN DA IPARRALDEKO UMEAK AGURTZERA ETA GAUEZ OPARIAK EKARTZERA.

20 ikastola_abendua 2007

ehen Olentzeroak baditu 31 urte Baionan. Geroztik euskal elkarte askok antolatzen dute berea, baina orain hamabost urte ekitaldi nagusi bat eratzea erabaki zuten. Eguberri aurreko larunbatean izaten da Olentzeroren ongietorri handi hori, arratsaldeko hirurak eta erditan. “Gure Olentzero biziduna da, hitz egin eta edan egiten du. Behin Antena 2 telebista kateko kazetariak ea zintzoa edo gaiztoa zen galdetu, eta zera erantzun zion: zintzoekin zintzoa, eta gaiztoekin gaiztoa zela”, kontatzen du Guillaume Irigoien kazetari ezagunak. Baionako Polo eta Oihana ikastoletako guraso izan zen Guillaume Irigoyen. Bi seme eta alaba izan zituen ikastolan. EITBn egiten du lan, “Iparraldearen orena” programaz arduratzen delarik gehienbat. Guillaume izan zen, halaber, orain hamar urte Baiona Kantuz taldea martxan jarri zuenetakoa. “Olentzero menditik datorrela esaten diegu haurrei, ez baitakigu seguru nondik datorren, Bidarrai aldetik beharbada. Arrantzaleek ekartzen dute batelean. Bera txalupatik jaitsi, eta itxoiten ari direnak agurtzen ditu. Argazkiak ateratzen pasatzen du tarte luze bat, azken urteotan mundu guztiak nahi baitu argazki bat Olentzerorekin. Eta desfilea abiatzen da. Gel-

diune batzuk egiten ditu, bat Euskal Museoan, Udaletxean bigarrena eta kale zenbaitetan ere bai. Leku bakoitzean abesbatza batek kantatzen du. Udaletxera iristean, gora igo eta bere azken gozokiak botatzen ditu leihotik. Olentzerok saski bat darama bizkarrean ikurrina batekin. Eta badu laguntzaile bat ere astoarekin. Aurten pottoka

izango dugu. Aurretik joaldunak joaten dira, ondoren gaiteroak, bi txistulari banda, ikastolako haurrak erdian joaten dira, eskuan xingolaz hornitutako makila bana dutela. Desfile horretan bost abesbatzek hartzen dute parte, ikastolak, Gure Irratiak, Gau Eskolak eta hiriko zenbait elkartek. Elkarte bat osatu genuen, Baionako Olentzero deritzana, ekitaldia eratzeko”, esan zigun Guillaumek. Esan bezala, arratsaldean lehorreratzen da Baiona Txikiko kaian Olentzero, baina ekitaldia goizean hasten da, eta abesbatzek erdigunean zein auzoetan kantatzen dute. “Gure abesbatza Baiona Zaharrean ibiltzen da eta Elkar megadendan egiten dugu hamaiketakoa; denok bazkaritarako biltzen gara. Udalak ordaintzen du bazkaria eta arratsaldeko askaria. Baditugu errepertorioan Olentzerori buruzko kanta batzuk eta baita bi bertakoek egindako bi ere: bata Manex Pagolak duela hogeita bost urte egina eta bigarrena Ernest Alkhatena”, esan zuen. Orain hiru urte Hiruki elkarteak ere ekitaldiak sortu zituen Olentzero eguna girotzeko. Baionan barrena erakusketak, hitzaldiak eta ipuin kontaketak egiten dituzte ikazkinaren inguruan. Claude Labat, Olentzerori buruzko liburua berriki atera duenaren laguntza baliatzen du elkarteak. > > >

abendua

2007_ikastola

iks ERREPORTAJEA

20 ikastola_abendua 2007

abendua

2007_ikastola

iks ERREPORTAJEA EGUBERRIAK IPARRALDEAN “Bi arreba zaharrago eta ni ginen. Gozoki batzuk eta txokolatea izaten ziren opari. Opari txikiak ziren, baina guretzat handiak. Jostailuak geuk egiten genituen orduan geure eskuz.”

BARNE ALDEAN ERRAMUN MARTIKORENAREKIN

aigorritik Iparla aldera errepide bihurri bat igo behar da Bastida auzora iristeko. Han dago Otxobia, Erramun Martikorenaren baserria. Bere semea, Jon, Baigorriko ikastolan dabil, eta bera bezala ikastolan dabilen beste mutikoa du auzoan, Andoni, Belarri baserrikoa, eta biak elkartu genituen argazkitarako. Andoniren aita Jean Leon Larre da, Emile Larreren iloba. Jean Leonek 220 ardiko artaldea du eta esnea, kooperatiba bati saltzen dio. Erramunek 110 ardi ditu, baina gaztak etxean egin eta berak saltzen ditu. Umeak zirela, gau erdiko mezatara jaisten ziren Baigorriraino Eguberritan. “Bi arreba zaharrago eta ni ginen. Gozoki batzuk eta txokolatea izaten ziren opari. Opari txikiak ziren, baina guretzat handiak. Jostailuak geuk egiten genituen orduan geure eskuz”, gogoratu zuen Erramunek. Aitona izan zuen kantaria. “84 urterekin hil zen nik 14 nituenean eta oso zaharturik ere kantatu egiten zuen; ‘Herria’ astekarian aurkitzen zituen kantu zaharrak oroitzen zituen. Bere denbora gehie-

22 ikastola_abendua 2007

tuzten umetan. “Lehen urtetan oinez joaten ginen gauerdian elizara, eta euskaraz kantatzen genuen. Ez genuen hemen, zuek bezala, Gabon eskerik egiten. Inauterietan egiten genuen eskea gazteok”.

na Kalifornian artzain egona zen, eta konprenitzekoa zen. Bi lehen haurrekin etxera itzuli eta 14ko Gerrara eraman zuten, eta kantua defentsa moduan erabili zuela iruditu izan zait beti. Umea nintzela berarekin kantatu ohi nuen. Aitak, aldiz, ez zuen kantatzen. Bi kanta bakarrik entzun nizkion aitari behin astoaren gainean nindoala, ‘Maitatua sobera’ eta euskararen gaineko ‘Gazterik ibilirik mundu zabalean’ hasten dena”, esan zigun. Erramun bera ere artzain hasi zen, eta 15 urterekin mendian etxolan bakarrik lo egiten zuen. Eguberritan elizako kantak kantatzen zi-

Erramun Martikorenak zazpi disko ditu kalean eta milaka kantaldi eman ditu herriz herri. Askoren iritziz, Euskal Herriak duen ahotsik ederrenetakoa da. “Oso gutxi landu dut nik kantua. Jaso dudan bezala eman ditut diskoetan. Errepertorioa, noski, liburuekin eta zabaldu nuen, baina neure erara kantatu izan ditut, grabaketa-etxera joan, eta ateratzen ziren bezala”, esan zuen. Eguberrietako afariaz galdetu eta “zerria hiltzen zen gu umeak ginenean eta zerrikia jaten zen; gaztaina erreak ere bai. Aitak erleak izaten zituen eta urte hondarrean, beraz, eztia izaten genuen. Gazta zuria ere jaten genuen artoarekin edo taloarekin. Gauza horiekin gogoratzen naiz. Urte gutxian gauzak asko aldatu ziren. Autoak, esaterako, asko aldatu zuen baserrietako bizimodua” , erantzun zigun Erramunek. Umetako jolasak, eskolarako joanetorriak, eta batez ere artzaintzak zituen nekeak eta pozak aipatu zizkiguten Erramunek eta Jean Leonek.• JEAN LEON LARRE, ANDONI SEMEAREKIN ETA ERRAMUN MARTIKORENA, JON SEMETXOAREKIN JOLASEAN.

OLENTZERO, DEL BIDASOA AL ERROBI Olentzero, nuestro personaje mitológico que proviene de Nafarroa, pasó el Bidasoa y llegó a la costa labortana hace 31 años. Desde hace quince, entidades culturales de Baiona le organizan un recibimiento en toda regla que tiene lugar el sábado anterior a Nochebuena. Participan en el mismo los alumnos de las ikastolas, así

OLENTZERO, DE LA BIDASSOA À LA NIVE como gaiteros, txistularis y coros de la capital labortana. El periodista Guillaume Irigoyen, manager de Olentzero, nos relató cómo se organiza este recibimiento. Y hablamos del repertorio navideño con el cantante Erramun Martikorena, que es también padre de Seaska.

Il y a 31 ans, Olentzero, personnage mythologique navarrais, traversait la Bidassoa pour arriver sur la côte labourdine. Cela fait maintenant 15 ans que les associations culturelles bayonnaises lui réserve un accueil en bonne et due forme le samedi précédent le réveillon de noël. Participent notamment à cet accueil les

élèves des ikastola, les joueurs de gaïta, de txistu et les chorales de la capitale labourdine. Le journaliste Guillaume Irigoyen, organisateur de l’événement, nous raconte comment s’articule la journée. Nous évoquons également avec le chanteur et parent de Seaska Erramun Martikorena, le recueil de chants de noël.

abendua

2007_ikastola

BARNE ALDEAN ERRAMUN MARTIKORENAREKIN

22 ikastola_abendua 2007

tuzten umetan. “Lehen urtetan oinez joaten ginen gauerdian elizara, eta euskaraz kantatzen genuen. Ez genuen hemen, zuek bezala, Gabon eskerik egiten. Inauterietan egiten genuen eskea gazteok”.

abendua

2007_ikastola

iks