WWW.IKASTOLA.NET | 200. ZENBAKIA | 2012ko URRIA
Schleicher
“Finlandiako eredua ona da Euskal Herriarentzat”
4
ELKARRIZKETA:
Andreas Schleicher 8
IRITZIA:
Ana Gandarias, hezkuntza aholkularia < 10 Ikasturtearen
16
ORIENTAZIOA:
hasierako ekitaldia.
Bego Gordillo, psiko-pedagogoaren idatzia;
Orain 20 urte
liburuak, jokoa, filma…
Elkartasun Kutxa bultzatu zutenei
18
22
IKASTOLEN JAIAK:
Kilometroak, on egiteko
IKASTOLAK BANAKA
moduko eguna. Nafarroa Oinez, “kolore&hitz”
omenaldia
SARRERA Aldizkari berriztatua daukazu eskuetan, ikusle. IKASTOLA aldizkariaren azken alean, 199.an, iragarri genizun hala izango zela. Oraingo honetan atal berriak aurkituko dituzu. Hasteko, pedagogia arloko profesional baten iritzia haurren heziketan beti ardura handikoa izaten den gai batean, alegia semealaben, ikasleen, autonomiaz. Behar bezala, behar baino gutxiago, behar baino gehiago babesten ditugu gure haurrak?
Zer berrikuntza gehiago? ‘Orientazioa’ deituko dugun atala daukazu bestalde. Labur-labur irakurgaiak, ikuskizunak, hitzaldi interesgarrien berri jasoko duzu bertan. Eta ikastolei buruzko albiste laburrak ere bai, ‘ikastolak banaka’ sailean. Lurraldekako orrialdeak desagertu egin dira, eta, haien ordez, aipatutako beste hau aurkituko duzu. Ea zer iruditzen zaizun.
•
Zure esanetara gaude, irakurle.
IKASTOLA 200 / 2012ko URRIA
EUSKAL HERRIKO IKASTOLAK
3
4
ELKARRIZKETA:
Andreas Schleicher 8
IRITZIA:
Ana Gandarias, hezkuntza aholkularia < 10 Ikasturtearen
16
ORIENTAZIOA:
hasierako ekitaldia.
Bego Gordillo, psiko-pedagogoaren idatzia;
Orain 20 urte
liburuak, jokoa, filma…
Elkartasun Kutxa bultzatu zutenei
18
22
IKASTOLEN JAIAK:
Kilometroak, on egiteko
IKASTOLAK BANAKA
moduko eguna. Nafarroa Oinez, “kolore&hitz”
omenaldia
SARRERA Aldizkari berriztatua daukazu eskuetan, ikusle. IKASTOLA aldizkariaren azken alean, 199.an, iragarri genizun hala izango zela. Oraingo honetan atal berriak aurkituko dituzu. Hasteko, pedagogia arloko profesional baten iritzia haurren heziketan beti ardura handikoa izaten den gai batean, alegia semealaben, ikasleen, autonomiaz. Behar bezala, behar baino gutxiago, behar baino gehiago babesten ditugu gure haurrak?
Zer berrikuntza gehiago? ‘Orientazioa’ deituko dugun atala daukazu bestalde. Labur-labur irakurgaiak, ikuskizunak, hitzaldi interesgarrien berri jasoko duzu bertan. Eta ikastolei buruzko albiste laburrak ere bai, ‘ikastolak banaka’ sailean. Lurraldekako orrialdeak desagertu egin dira, eta, haien ordez, aipatutako beste hau aurkituko duzu. Ea zer iruditzen zaizun.
•
Zure esanetara gaude, irakurle.
IKASTOLA 200 / 2012ko URRIA
EUSKAL HERRIKO IKASTOLAK
3
E
uskal Herriari begira PISA txostenak ezagutarazi dituen emaitzei erreparatu eta zer irakurketa egingo zenuke? Emaitza horiek orokorrean hartzen baditugu, bataz bestekoaren barruan daudela esan dezakegu, normalak direla, alegia. Baina emaitza horiek onak diren ala ez erabakitzeko markatutako helburuen baitan aztertu behar dira. Gaurko ekonomia globala da, eta ondorioz ezin dira hezkuntza mailako emaitzak auzokoen emaitzekin bakarrik kontuan hartuta egin; nazioarteko hezkuntza sistema onenen emaitzei begiratuz egin behar dira alderaketak. Gure helburua Finlandiako emaitzak lortzea dela esango bagenizu, zentzuzkoa irudituko al litzaizuke? 60ko hamarkadan, nazioarteko ebaluazioak egiten hasi zirenean, Finlandiako emaitzak bataz bestekoaren barruan zeuden, gaur Euskal Herriko emaitzak dauden bezalaxe. Baina gaur egun Finlandia da hezkuntza-arlo mailako alderaketa guztietan garaile agertzen dena. Begira dezagun Asiako Ekialdera ere: orain bi belaunaldi Hego Koreak gaur Afganistanek duen bizi maila zuen, eta hezkuntza mailako emaitzetan ere nazioarteko zerrendaren beheko aldean agertzen zen. Gaur Koreako ia gazte guztiek bukatzen dute bigarren maila, eta emaitzetan nazioarteko onenen artean daude.
Schleicher â&#x20AC;&#x153;Zenbait lurraldetan lekurik erakargarriena eskola da, ez merkataritza-guneaâ&#x20AC;? A txostenen arduraduna da. Orain 12 urte
leicher PIS â&#x20AC;&#x153;Mister Pisaâ&#x20AC;? deitzen diote. Andreas Sch zituzten neska-mutilek hezkuntza mailan lortzen
ra hasi ziren 30 herrialdetako 15 urteko OCDEko lehen PISA txostena. Lurrika en zut atu itar arg n 1ea 200 eta n, rtze ezagutzak neu ten dira lan egiten duten arduradunak zain ego n tza kun hez tik roz Ge . rek hor lan n eragin zue ikerketan, herrialde gehiagok hartzen dute parte ra urte etik Urt . ngo esa zer rek hor ta ikerke mburgon e emaitzak. Andreas Schleicher Ha ber n tuta kon zte ditu n tze har tiek guz eta (Alemania) jaio zen 1964an.
4
IKASTOLA 200
Ondorioa garbia da: hobekuntzak posible dira.
Beste zein erreferentzia interesgarri aipatuko zenituzke? Beste bat aipatzekotan, Poloniara joko nuke, azken sei urtetan aurrerapauso ikusgarriak lortu dituelako. Herrialde batek PISA txostenean lortzen duen postua gehienbat baldintza sozialen eta kulturalen araberakoa dela uste dutenek ere onartu egiten dute posible direla hobekuntza hauek. Poloniak ez du kulturaren arloan aldaketa ikusgarririk eman, ez da bere populazioan ere gorabehera handirik izan, ez ditu lehengo irakasleak ka-
leratu. Beste gauza bat egin du: hezkuntza mailako politikak eta praktikak aldatu ditu. Ondorioa, beraz, garbia da: hobekuntzak posible dira. Halaxe da. Hezkuntzari dagokionean hobekuntzak posible dira eta ez dut arrazoirik ikusten beste lekuetan posible izan dena, Euskal Herrian ez izateko. Finlandiako esperientzia eredugarri izan daiteke Euskal Herrian. Zein eratako neurriak proposatuko zenituzke helburu horri begira lanean hasteko? Ez da batere erraza galdera horri erantzutea. Bistakoa da hezkuntza sistemak ezin direla kopiatu eta erantsi beren horretan. Baina PISA txostenek gauza bat erakutsi dute, hala nola, mundu mailan arrakasta lortzen ari diren hezkuntza sistemek ezaugarri komun asko dituztela eta merezi duela ezaugarri horiek zein diren ikertzen hastea. Zeintzuk dira, bada, ezaugarri horiek? Denok bat etorri ohi gara hezkuntzak garrantzia handia duela esatean, baina baieztapen hori berehala jartzen dugu zalantzan lehentasunak zerrendatzen hasten garenean. Profesional kualifikatuen soldatak hartu, eta zer postutan daude irakasleak? Nahiago al zenuke zure semea edo alaba abokatu izatea irakasle baino? PISA informeak egiten zerbait ikasi badugu, horixe izan da: emaitzen bikaintasuna lortu duten herrialdeetan buruzagiak gai izan direla hezkuntzak zer balio duen herritarrei erakusteko, eta herritarrak beren aldetik gai izan direla hezkuntzari kontsumoan oinarritzen den eguneroko bizimoduari baino garrantzia handiagoa emateko, etorkizunari garrantzia handiagoa emateko, alegia. Sinesteak ere lanak ematen ditu, baina zenbait herrialdetan lekurik erakargarriena eskola da, eta ez merkataritza-gunea. Alabaina, hezkuntzari balio handia ematea ekuazioaren erdia baizik ez da. > 5
E
uskal Herriari begira PISA txostenak ezagutarazi dituen emaitzei erreparatu eta zer irakurketa egingo zenuke? Emaitza horiek orokorrean hartzen baditugu, bataz bestekoaren barruan daudela esan dezakegu, normalak direla, alegia. Baina emaitza horiek onak diren ala ez erabakitzeko markatutako helburuen baitan aztertu behar dira. Gaurko ekonomia globala da, eta ondorioz ezin dira hezkuntza mailako emaitzak auzokoen emaitzekin bakarrik kontuan hartuta egin; nazioarteko hezkuntza sistema onenen emaitzei begiratuz egin behar dira alderaketak. Gure helburua Finlandiako emaitzak lortzea dela esango bagenizu, zentzuzkoa irudituko al litzaizuke? 60ko hamarkadan, nazioarteko ebaluazioak egiten hasi zirenean, Finlandiako emaitzak bataz bestekoaren barruan zeuden, gaur Euskal Herriko emaitzak dauden bezalaxe. Baina gaur egun Finlandia da hezkuntza-arlo mailako alderaketa guztietan garaile agertzen dena. Begira dezagun Asiako Ekialdera ere: orain bi belaunaldi Hego Koreak gaur Afganistanek duen bizi maila zuen, eta hezkuntza mailako emaitzetan ere nazioarteko zerrendaren beheko aldean agertzen zen. Gaur Koreako ia gazte guztiek bukatzen dute bigarren maila, eta emaitzetan nazioarteko onenen artean daude.
Schleicher â&#x20AC;&#x153;Zenbait lurraldetan lekurik erakargarriena eskola da, ez merkataritza-guneaâ&#x20AC;? A txostenen arduraduna da. Orain 12 urte
leicher PIS â&#x20AC;&#x153;Mister Pisaâ&#x20AC;? deitzen diote. Andreas Sch zituzten neska-mutilek hezkuntza mailan lortzen
ra hasi ziren 30 herrialdetako 15 urteko OCDEko lehen PISA txostena. Lurrika en zut atu itar arg n 1ea 200 eta n, rtze ezagutzak neu ten dira lan egiten duten arduradunak zain ego n tza kun hez tik roz Ge . rek hor lan n eragin zue ikerketan, herrialde gehiagok hartzen dute parte ra urte etik Urt . ngo esa zer rek hor ta ikerke mburgon e emaitzak. Andreas Schleicher Ha ber n tuta kon zte ditu n tze har tiek guz eta (Alemania) jaio zen 1964an.
4
IKASTOLA 200
Ondorioa garbia da: hobekuntzak posible dira.
Beste zein erreferentzia interesgarri aipatuko zenituzke? Beste bat aipatzekotan, Poloniara joko nuke, azken sei urtetan aurrerapauso ikusgarriak lortu dituelako. Herrialde batek PISA txostenean lortzen duen postua gehienbat baldintza sozialen eta kulturalen araberakoa dela uste dutenek ere onartu egiten dute posible direla hobekuntza hauek. Poloniak ez du kulturaren arloan aldaketa ikusgarririk eman, ez da bere populazioan ere gorabehera handirik izan, ez ditu lehengo irakasleak ka-
leratu. Beste gauza bat egin du: hezkuntza mailako politikak eta praktikak aldatu ditu. Ondorioa, beraz, garbia da: hobekuntzak posible dira. Halaxe da. Hezkuntzari dagokionean hobekuntzak posible dira eta ez dut arrazoirik ikusten beste lekuetan posible izan dena, Euskal Herrian ez izateko. Finlandiako esperientzia eredugarri izan daiteke Euskal Herrian. Zein eratako neurriak proposatuko zenituzke helburu horri begira lanean hasteko? Ez da batere erraza galdera horri erantzutea. Bistakoa da hezkuntza sistemak ezin direla kopiatu eta erantsi beren horretan. Baina PISA txostenek gauza bat erakutsi dute, hala nola, mundu mailan arrakasta lortzen ari diren hezkuntza sistemek ezaugarri komun asko dituztela eta merezi duela ezaugarri horiek zein diren ikertzen hastea. Zeintzuk dira, bada, ezaugarri horiek? Denok bat etorri ohi gara hezkuntzak garrantzia handia duela esatean, baina baieztapen hori berehala jartzen dugu zalantzan lehentasunak zerrendatzen hasten garenean. Profesional kualifikatuen soldatak hartu, eta zer postutan daude irakasleak? Nahiago al zenuke zure semea edo alaba abokatu izatea irakasle baino? PISA informeak egiten zerbait ikasi badugu, horixe izan da: emaitzen bikaintasuna lortu duten herrialdeetan buruzagiak gai izan direla hezkuntzak zer balio duen herritarrei erakusteko, eta herritarrak beren aldetik gai izan direla hezkuntzari kontsumoan oinarritzen den eguneroko bizimoduari baino garrantzia handiagoa emateko, etorkizunari garrantzia handiagoa emateko, alegia. Sinesteak ere lanak ematen ditu, baina zenbait herrialdetan lekurik erakargarriena eskola da, eta ez merkataritza-gunea. Alabaina, hezkuntzari balio handia ematea ekuazioaren erdia baizik ez da. > 5
<
“Errendimendu handiko sistemak berrikuntza pedagogikoak bereganatzera animatzen du irakaslea, bere praktikak hobetzera eta profesionalki garatzera bultzatzen du; irakasle sortzaileak bultzatzen ditu; eta guztien artean berrikuntzak ezartzeko sareak osatzen”
Gizartearen ezaugarriek izango dute eraginik hezkuntzaren emaitzetan. Lehenik eta behin, neska-mutiko guztiak hezkuntzaren esparruan arrakasta izateko gai direla sinetsi behar dugu. Finlandian eta Japonian, esate baterako, irakasle eta gurasoen artean konpromiso hori hitzarturik dute: ikasle guztiei emango zaie mailarik altuena lortzeko bidea. Bitxia bada ere, sinesmen horrek sekulako eragina du ikasleen jarreran. Ikasleei Matematikan arrakasta lortzeko arrazoiak aipatzeko eskatzen badiegu, AEBetako ikasleek talentu kontua dela erantzungo dizute: Matematikak ikasteko dohainik gabe jaio bazara, hobe beste zerbaiten saiatzen bazara. Japonian, aldiz, hamar ikasletik bederatzik esaten du Matematiketan lor dezakegun arrakasta, zure ahaleginaren baitan dagoela. Horrek asko esaten du herrialde horretako hezkuntza sistemaren alde. Ezaugarri komun horien artean irakasleak ere sar al ditzakegu? Bai, noski. Garai batean ikasle guztiek, nolakoak ziren kontuan hartu gabe, heziketa berbera jasotzen zuten. Hezkuntza sistema onenek aniztasunari erantzuten diote eta jarduera berezituak jartzen dituzte praktikan; jakitun dira ikasle arruntek talentu oso bereziak dituztela eta hezkuntzaren esperientzia pertsonalizatu egiten dute. Errendimendu handiko hezkuntza sistematan eredu oso garbiak partekatzen dituzte, eta guztiek dakite zer egin behar den maila gorena lortzeko. Eta ez dago herrialde bakar bat irakasleen bikaintasunik gabe hezkuntza sistema hobetzen duenik. Are gehiago, irakasleen bi-
6
kaintasunak mugatzen du sistemaren bikaintasun maila. Adierazpen nabarmengarria da hori… Bai, hori horrela da. Errendimendu handiko hezkuntza sistemek garrantzia izugarria ematen diote irakasleak formatu eta hautatzeko moduari. Arazoak dituzten irakasleen praktikak nola hobetu ikertzen dute, eta irakasleen soldatak nola egituratu ere begiratzen dute. Irakasleek praktika onak taldean landu ditzaten aukerak eskaintzen dituzte, eta hezitzaileen ibilbide profesionala hobetzeko ere aukerak jartzen dituzte. Sistema burokratikoetan irakasleak bakarrik sentitzen dira gela barruan eta zer erakutsi behar zaien esaten zaie etengabe. Errendimendu handiko hezkuntza sistematan helburu handiak markatzen dira, ikasleek zer egiteko gai izan behar duten ere argi eta garbi markatzen da, baina ondoren irakasleei uzten zaie ikasleei zer erakutsi behar dieten erabakitzen. Aldaketak ezinbestekoak dira, beraz. Bai, noski. Iragana jakituriaren transmisioan oinarritzen zen. Orain erabiltzaileak berak sortzen duen jakiturian oinarritzen da arrakasta. Errendimendu handiko sistemak ere administrazioaren kontrolean, erantzukizunean edo kontu-ematean oinarritzen ziren orain gutxi arte; orain, ordea, lan egiteko antolaketa gero eta profesionalagoetan oinarritzen ari dira. Errendimendu handiko sistemak berrikuntza pedagogikoak bereganatzera animatzen du irakaslea, bere praktikak hobetzera eta profesionalki garatzera bultzatzen du. Garai batean estandarizazioa eta adostasuna zuten helburu. Errendimendu handiko sistemak irakasle sortzaileak bultzatzen ditu. Iraganeko sistemak heziketa ematen zuen. Errendimendu handiko sistemak emaitzak bilatzen ditu. Lehen eskala burokratikoan gora begira lan egiten zuten, goitik zer aginduko zain egoten ziren. Orain kanpora begiratu behar dute, ondoan dauden ikastetxeei jartzen diete arreta, eta guztien
Schleicher artean berrikuntzak ezartzeko sareak osatzen saiatzen dira. Aldaketa funtsezkoak lortu dituzten sistemen inguruan zer nabarmenduko zenuke? Maila handiko hezkuntza sistemak aztertzen hasi eta gehien harritzen gaituena sare osoan lortzen duten bikaintasuna da, azken batean ikasle guztiek ateratzen baitiote antzeko etekina eskolari. Zuek badakizue zer-nolako emaitzak lortzen dituen Finlandiak PISA txostenetan, baina horretarako herrialde honek zer egiten duen ikustea oso da interesgarria. Ikastetxe batetik bestera dagoen aldea %5ekoa da gehienez ere. Zer esan nahi du horrek? Ikastetxe guztiak iristen direla emaitza bikainak lortzera eta hori lortu ahal izateko, baliabideetan inbertitzen dutela, zuzendaritza talderik onenak eskolarik zailenetara bidaltzen dituztela, eta irakaslerik onenak arazoak dauden leIKASTOLA 200
“Ez dago herrialde bakar bat irakasleen bikaintasunik gabe hezkuntza sistema hobetzen duenik”
kuetara. Hitz batean esateko, errendimendu handiko hezkuntzak sistemaren arlo eta maila guztietan indartzen eta bultzatzen ditu hobekuntzak, eta praktika zein politika horiek denboran zehar luzaz mantentzen ahalegintzen dira. Zenbat denbora behar da aldaketa hauek gauzatu ahal izateko? Galdera horri erantzuteko modurik onena denbora gutxian hobekuntza handienak lortu dituzten hezkuntza sistemen ibilbideari begiratzea da.
Ba al dago loturarik sistemaren antolaketa ereduaren eta hezkuntzan lortzen den bikaintasunaren artean? Gizarte eta kultura baldintzak alde batera utzita, oso diferentzia urriak daude eskola publikoek eta pribatuek lortzen dituzten emaitzen artean. Beraz, herrialde batentzat auzirik funtsezkoena ez da zenbat eskola publiko eta pribatu dituen, horietako bakoitzean eskolak eta irakasleek beren ardurak hartu eta sormena bultzatzeko zer bide dituzten baizik.
“MISTER PISA” Andreas Schleicher es el responsable de los tan traídos y llevados informes PISA. Desde esa perspectiva analiza los datos relativos a Euskal Herria y concluye que la mejora es posible. Añade que PISA ha revelado que los sistemas educativos con más éxito a nivel mundial poseen una cantidad sorprendente de características comunes y analiza algunas de ellas. ANDREAS SCHLEICHER Surnommé “Mister Pisa”, il est responsable du rapport PISA. Depuis 12 ans, les performances scolaires d’élèves de 15 ans de 30 pays sont évaluées. Depuis, tous les professionnels de l’Education attendent ce rapport avec impatience. Andreas Schleicher est né à Hambourg (Allemagne) en 1964.
Hezkuntza sistema arautuaren eta ez unibertsitarioaren finantziazio tasa Barne Produktu Gordinaren %4 ingurukoa da Euskal Herrian. Lehen aipatu ditugun helburuak lortu ahal izateko aski inbertsio badela uste al duzu? Zein izango litzateke zure ustetan egin beharreko ahalegina? Nazioarteko estandarrak kontutan hartzera, txiki samarra da kopuru hori. PISAko txostenetan parte hartzen duten herrialdeen artean %20ko diferentziak daude emaitzei dagokienean, eta inbertsioek ez dute lotura zuzenik emaitza horiekin. Beste hitz batzuekin agertzeko: antzeko inbertsioa egiten duten bi herrialde egon daitezke hezkuntza mailako oso emaitza ezberdinekin. Badago irudi bat zaharkitu samarra geratu dena: herrialde aberatsek hezkuntza mailan emaitza onak lortzen dituzte eta herrialde pobreek txarrak. Esan dudan bezala, irudi horrek ez du gaur egun balio.• 7
<
“Errendimendu handiko sistemak berrikuntza pedagogikoak bereganatzera animatzen du irakaslea, bere praktikak hobetzera eta profesionalki garatzera bultzatzen du; irakasle sortzaileak bultzatzen ditu; eta guztien artean berrikuntzak ezartzeko sareak osatzen”
Gizartearen ezaugarriek izango dute eraginik hezkuntzaren emaitzetan. Lehenik eta behin, neska-mutiko guztiak hezkuntzaren esparruan arrakasta izateko gai direla sinetsi behar dugu. Finlandian eta Japonian, esate baterako, irakasle eta gurasoen artean konpromiso hori hitzarturik dute: ikasle guztiei emango zaie mailarik altuena lortzeko bidea. Bitxia bada ere, sinesmen horrek sekulako eragina du ikasleen jarreran. Ikasleei Matematikan arrakasta lortzeko arrazoiak aipatzeko eskatzen badiegu, AEBetako ikasleek talentu kontua dela erantzungo dizute: Matematikak ikasteko dohainik gabe jaio bazara, hobe beste zerbaiten saiatzen bazara. Japonian, aldiz, hamar ikasletik bederatzik esaten du Matematiketan lor dezakegun arrakasta, zure ahaleginaren baitan dagoela. Horrek asko esaten du herrialde horretako hezkuntza sistemaren alde. Ezaugarri komun horien artean irakasleak ere sar al ditzakegu? Bai, noski. Garai batean ikasle guztiek, nolakoak ziren kontuan hartu gabe, heziketa berbera jasotzen zuten. Hezkuntza sistema onenek aniztasunari erantzuten diote eta jarduera berezituak jartzen dituzte praktikan; jakitun dira ikasle arruntek talentu oso bereziak dituztela eta hezkuntzaren esperientzia pertsonalizatu egiten dute. Errendimendu handiko hezkuntza sistematan eredu oso garbiak partekatzen dituzte, eta guztiek dakite zer egin behar den maila gorena lortzeko. Eta ez dago herrialde bakar bat irakasleen bikaintasunik gabe hezkuntza sistema hobetzen duenik. Are gehiago, irakasleen bi-
6
kaintasunak mugatzen du sistemaren bikaintasun maila. Adierazpen nabarmengarria da hori… Bai, hori horrela da. Errendimendu handiko hezkuntza sistemek garrantzia izugarria ematen diote irakasleak formatu eta hautatzeko moduari. Arazoak dituzten irakasleen praktikak nola hobetu ikertzen dute, eta irakasleen soldatak nola egituratu ere begiratzen dute. Irakasleek praktika onak taldean landu ditzaten aukerak eskaintzen dituzte, eta hezitzaileen ibilbide profesionala hobetzeko ere aukerak jartzen dituzte. Sistema burokratikoetan irakasleak bakarrik sentitzen dira gela barruan eta zer erakutsi behar zaien esaten zaie etengabe. Errendimendu handiko hezkuntza sistematan helburu handiak markatzen dira, ikasleek zer egiteko gai izan behar duten ere argi eta garbi markatzen da, baina ondoren irakasleei uzten zaie ikasleei zer erakutsi behar dieten erabakitzen. Aldaketak ezinbestekoak dira, beraz. Bai, noski. Iragana jakituriaren transmisioan oinarritzen zen. Orain erabiltzaileak berak sortzen duen jakiturian oinarritzen da arrakasta. Errendimendu handiko sistemak ere administrazioaren kontrolean, erantzukizunean edo kontu-ematean oinarritzen ziren orain gutxi arte; orain, ordea, lan egiteko antolaketa gero eta profesionalagoetan oinarritzen ari dira. Errendimendu handiko sistemak berrikuntza pedagogikoak bereganatzera animatzen du irakaslea, bere praktikak hobetzera eta profesionalki garatzera bultzatzen du. Garai batean estandarizazioa eta adostasuna zuten helburu. Errendimendu handiko sistemak irakasle sortzaileak bultzatzen ditu. Iraganeko sistemak heziketa ematen zuen. Errendimendu handiko sistemak emaitzak bilatzen ditu. Lehen eskala burokratikoan gora begira lan egiten zuten, goitik zer aginduko zain egoten ziren. Orain kanpora begiratu behar dute, ondoan dauden ikastetxeei jartzen diete arreta, eta guztien
Schleicher artean berrikuntzak ezartzeko sareak osatzen saiatzen dira. Aldaketa funtsezkoak lortu dituzten sistemen inguruan zer nabarmenduko zenuke? Maila handiko hezkuntza sistemak aztertzen hasi eta gehien harritzen gaituena sare osoan lortzen duten bikaintasuna da, azken batean ikasle guztiek ateratzen baitiote antzeko etekina eskolari. Zuek badakizue zer-nolako emaitzak lortzen dituen Finlandiak PISA txostenetan, baina horretarako herrialde honek zer egiten duen ikustea oso da interesgarria. Ikastetxe batetik bestera dagoen aldea %5ekoa da gehienez ere. Zer esan nahi du horrek? Ikastetxe guztiak iristen direla emaitza bikainak lortzera eta hori lortu ahal izateko, baliabideetan inbertitzen dutela, zuzendaritza talderik onenak eskolarik zailenetara bidaltzen dituztela, eta irakaslerik onenak arazoak dauden leIKASTOLA 200
“Ez dago herrialde bakar bat irakasleen bikaintasunik gabe hezkuntza sistema hobetzen duenik”
kuetara. Hitz batean esateko, errendimendu handiko hezkuntzak sistemaren arlo eta maila guztietan indartzen eta bultzatzen ditu hobekuntzak, eta praktika zein politika horiek denboran zehar luzaz mantentzen ahalegintzen dira. Zenbat denbora behar da aldaketa hauek gauzatu ahal izateko? Galdera horri erantzuteko modurik onena denbora gutxian hobekuntza handienak lortu dituzten hezkuntza sistemen ibilbideari begiratzea da.
Ba al dago loturarik sistemaren antolaketa ereduaren eta hezkuntzan lortzen den bikaintasunaren artean? Gizarte eta kultura baldintzak alde batera utzita, oso diferentzia urriak daude eskola publikoek eta pribatuek lortzen dituzten emaitzen artean. Beraz, herrialde batentzat auzirik funtsezkoena ez da zenbat eskola publiko eta pribatu dituen, horietako bakoitzean eskolak eta irakasleek beren ardurak hartu eta sormena bultzatzeko zer bide dituzten baizik.
“MISTER PISA” Andreas Schleicher es el responsable de los tan traídos y llevados informes PISA. Desde esa perspectiva analiza los datos relativos a Euskal Herria y concluye que la mejora es posible. Añade que PISA ha revelado que los sistemas educativos con más éxito a nivel mundial poseen una cantidad sorprendente de características comunes y analiza algunas de ellas. ANDREAS SCHLEICHER Surnommé “Mister Pisa”, il est responsable du rapport PISA. Depuis 12 ans, les performances scolaires d’élèves de 15 ans de 30 pays sont évaluées. Depuis, tous les professionnels de l’Education attendent ce rapport avec impatience. Andreas Schleicher est né à Hambourg (Allemagne) en 1964.
Hezkuntza sistema arautuaren eta ez unibertsitarioaren finantziazio tasa Barne Produktu Gordinaren %4 ingurukoa da Euskal Herrian. Lehen aipatu ditugun helburuak lortu ahal izateko aski inbertsio badela uste al duzu? Zein izango litzateke zure ustetan egin beharreko ahalegina? Nazioarteko estandarrak kontutan hartzera, txiki samarra da kopuru hori. PISAko txostenetan parte hartzen duten herrialdeen artean %20ko diferentziak daude emaitzei dagokienean, eta inbertsioek ez dute lotura zuzenik emaitza horiekin. Beste hitz batzuekin agertzeko: antzeko inbertsioa egiten duten bi herrialde egon daitezke hezkuntza mailako oso emaitza ezberdinekin. Badago irudi bat zaharkitu samarra geratu dena: herrialde aberatsek hezkuntza mailan emaitza onak lortzen dituzte eta herrialde pobreek txarrak. Esan dudan bezala, irudi horrek ez du gaur egun balio.• 7
IRITZIA ANA GANDARIAS SÁEZ ALBOR-COHS TALDEKO HEZKUNTZA AHOLKULARIA
ESTILOS EDUCATIVOS En el modo en que los adultos enseñan a los menores habilidades y hábitos adaptativos, podemos diferenciar tres estilos. El primero de ellos se caracteriza por la sobreprotección, el segundo por un exceso de exigencia; y el tercero, por la inhibición. Los tres estilos dificultan el desarrollo de habilidades de autonomía, y pueden favorecer en inseguridad en los menores. La clave está en facilitar que los menores acumulen diversas experiencias en las que hayan sido capaces de hacer algo por sí mismos, situación que les habrá llevado a sentirse bien. MODES D’ÉDUCATION Trois modes sont à distinguer parmi l’éducation donnée par les adultes aux mineurs. Le premier se caractérise par la surprotection, le second par un excès d’exigences et le troisième par l’inhibition. Les trois rendent difficile le développement des aptitudes à l’autonomie et peuvent favoriser le manque de confiance en soi. L’accumulation d’expériences au cours desquelles l’enfant est capable de faire les choses lui-même est la clé pour l’aider à se sentir bien.
I
kasle batek autonomia ohiturak eta gaitasunak garatu behar dituela diogunean zera esan nahi dugu: bere buruaren jabe izan eta ingurumarira egokitzeko eman beharreko pausoak bere kabuz emateko gai dela; eta, horretarako, bereganaturik dituela beharrezkoak diren gaitasun kognitiboak, bitartekoak eta kontrol emozionala. Pauso hauek eman, edo beste hainbat ekimen bere kabuz burutzeko gai izateak, bestalde, eragin zuzena izango du gaztetxoaren garapen pertsonal eta sozialean. Gaztetxo batek ekimen bat burutzen duen aldioro ongizate emozio bat senti dezake, edo kontrakoa. Ekimenak baloratzeko orduan, beren familiartekoek, irakasleek edo berarentzat garrantzitsuak diren helduen irizpideak jarraituko ditu. Eta bidenabar, bere kideei ere jarriko die arreta, ekimen horiek nola burutzen dituzten ikusteko. Gisa horretan joango da bere formaziorako hain garrantzitsuak diren esperientziak pilatzen eta bere buruari buruzko irudia edo iritzia osatzen: “gai naiz/ ez naiz gai”… “badut horretarako gaitasunik/ ez dut gaitasunik…” usteak bere egiten. Heldu batek gaztetxo baten edo haur baten jarduera bat baloratzen duenean, emozio bat adierazten du eta haurrak edo gaztetxoak emozio horren jabe egingo da; eta, etorkizunean, burutuko dituen jardueretan erabiliko du. Gaztetxoari edo haurrari eguneroko bizimoduko jarduerak modu autonomoan planifikatzen badizkiogu, ara-
8
Garapen pertsonalerako giltzarriak dira autonomia eta ekimen gaitasunak lantzea
“Esango nuke, heziketaren ardatzak hauek direla: eroapena, iraupena, ulermena eta lasaitasun egoera bati eustea”
zoei aurre egiteko beharrezkoak dituen gaitasun kognitiboak garatzen lagunduko diogu, eta erabakiak hartzen erakutsiko: zer egin behar dut?, nola egin behar dut?, noiz?, zer beste aukera ditut?, zein da une honetan egokiena den aukera, eta aukera hori ezinezkoa bada, ba al dut beste biderik? Helduek gaztetxoei edo haurrei egoerari egokitzeko gaitasunak eta ohiturak nola erakusten dizkien begi-
IKASTOLA 200
Ikastola aldizkari digitala, aurki, web gunean izango duzu, irakurle; informazioa osatuagoa aurkituko duzu paperean argitaratutakoa baino. >> ratzen badugu, hiru jarrera daudela esan daiteke: beste hitz batzuetan esateko, hezteko hiru estilo ezberdin daudela, alegia. Lehen jarreraren arabera, hezitzaileek oso eroapen gutxi erakusten dute gaztetxoaren edo haurraren sufrimenduaren aurrean, eta hauek egoera deseroso batean ikuste hutsarekin gaizki sentitzen dira, angustiaz beterik. Hezitzaile hauek ez diote mesederik egiten gaztetxoari edo haurrari eta beren kabuz arazoei aurre egiteko aukerak murrizten dizkiete. Beste hezitzaile batzuk, berriz, uste dute gaztetxoak bere ingurura egokitzen ikas dezan gauzak ahal dituen ondoen egiteko eskatu behar zaiola; eta honek egiten dituen hutsegiteetan jartzen dute arreta, gaizki egin duela gogaraziz eta zer zuzendu behar duen esanez. Gaztetxo hauek, garbi dago, esperientziak pilatzen badakitela, jarduera asko beren kabuz egiten saiatzen direlako. Baina, gauzak gaizki egiten dituzten bakoitzean, hezitzaileak haserretzen ote diren sentipena dute. Ondorioz, beren buruari buruzko iritzi oker bat garatzeko arriskua dute; ez ote diren gauzak ondo egiteko gai pentsatzen has daitezke. Eta bidenabar, gauzak ondo egiten dituztenean, bakarrik, sentituko dira ondo. Hirugarren jarrerako hezitzaileak gaztetxo edo haurrarengan konfiantza handia dutelako nabarmentzen dira. Helduek uste dute ez dutela gaztetxoen edo haurren ordez ezer egin behar; eta ez dutela, gainera, eurei gustatuko litzaizkieken moduan egite-
ko esateko aginpiderik ere. Umeari edo gaztetxoari berari uzten diote, ondorioz, beren ekintzak juzgatzeko eta aurrerantzean nola egin behar dituen erabakitzeko ardura. Gaztetxo edo haur hauek segurtasunik gabe aurkitzen dira, ez dutelako helduen irizpiderik ezagutzen. Gidaririk ez dutenez, beren ekintzak okerrak edo akasdunak izateko arriskua dute, eta ereduak, askotan, beren kideen artean aurkituko dituzte. Beraz, babes gehiegizkoa, eskakizun gehiegizkoa, edo inhibizioa, hiru jarrera horiek kaltegarriak dira autonomiarako bidea galarazten baitute, eta segurtasun falta eragin baitezakete gaztetxoengan. Heziketaren funtsa gaztetxoei eta haurrei esperientzia ezberdinak bizi ditzaten bideak erraztea da; eta horretarako, ezinbestekoa dute beren
“‘Entzundakoa ahaztu egiten dut, ikusitakoa, gogoratu; eta egindakoa, ikasi’. Horregatik, zer egin behar duen esatea baino eraginkorragoa da, bere esperientziak bizi ditzan ikasketa planifikatzea”
kabuz pausoak ematen ikastea. Horrela, bakarrik, sentituko dira ondo, eta lortu dituzten emaitzez harro. Gaztetxoak edo haurrak, ondorioz, edozein egoerari aurre egiteko prestaturik izango dira, aldez aurretik beste hainbat egoerari aurre egiteko gai izan direlako. Galdera da: noiz hasi behar dugu autonomia gaitasunak lantzen? Lehenbailehen hastea ezinbestekoa da. Zein dira gaitasun horiek lantzen hasteko orduan irizpide nagusiak? Lehenik eta behin eroapena behar da, gaztetxo batek esperientziak pilatzeko denbora behar baitu. Bigarrenik, iraupena behar da. Hirugarren irizpidea zera da, esatea baino eraginkorragoa dela bizitzea. Confuciok hala esaten zuen: “Entzundakoa ahaztu egiten dut, ikusitakoa gogoratu; eta egindakoa, ikasi”. Horregatik, zer egin behar duen esatea baino eraginkorragoa da, bere esperientziak bizi ditzan ikasketa planifikatzea. Bainan badira kontuan hartu beharreko beste hainbat irizpide ere: gaztetxoa ulertzea eta konprenitzea ezinbestekoa da. Eman beharreko mezuak argiak eta laburrak izan behar dute. Zer egin behar duen, noiz eta nola egin agertzeko orduan, hizkuntza zuzena eta argia behar du izan. Eskakizunak dosifikatu egin behar dira. Kritikak egin ordez, proposamenak egitea eraginkorragoa da. Laburbilduz esango nuke, heziketaren ardatzak hauek direla: eroapena, iraupena, ulermena eta lasaitasun egoera bati eustea.•
9
IRITZIA ANA GANDARIAS SÁEZ ALBOR-COHS TALDEKO HEZKUNTZA AHOLKULARIA
ESTILOS EDUCATIVOS En el modo en que los adultos enseñan a los menores habilidades y hábitos adaptativos, podemos diferenciar tres estilos. El primero de ellos se caracteriza por la sobreprotección, el segundo por un exceso de exigencia; y el tercero, por la inhibición. Los tres estilos dificultan el desarrollo de habilidades de autonomía, y pueden favorecer en inseguridad en los menores. La clave está en facilitar que los menores acumulen diversas experiencias en las que hayan sido capaces de hacer algo por sí mismos, situación que les habrá llevado a sentirse bien. MODES D’ÉDUCATION Trois modes sont à distinguer parmi l’éducation donnée par les adultes aux mineurs. Le premier se caractérise par la surprotection, le second par un excès d’exigences et le troisième par l’inhibition. Les trois rendent difficile le développement des aptitudes à l’autonomie et peuvent favoriser le manque de confiance en soi. L’accumulation d’expériences au cours desquelles l’enfant est capable de faire les choses lui-même est la clé pour l’aider à se sentir bien.
I
kasle batek autonomia ohiturak eta gaitasunak garatu behar dituela diogunean zera esan nahi dugu: bere buruaren jabe izan eta ingurumarira egokitzeko eman beharreko pausoak bere kabuz emateko gai dela; eta, horretarako, bereganaturik dituela beharrezkoak diren gaitasun kognitiboak, bitartekoak eta kontrol emozionala. Pauso hauek eman, edo beste hainbat ekimen bere kabuz burutzeko gai izateak, bestalde, eragin zuzena izango du gaztetxoaren garapen pertsonal eta sozialean. Gaztetxo batek ekimen bat burutzen duen aldioro ongizate emozio bat senti dezake, edo kontrakoa. Ekimenak baloratzeko orduan, beren familiartekoek, irakasleek edo berarentzat garrantzitsuak diren helduen irizpideak jarraituko ditu. Eta bidenabar, bere kideei ere jarriko die arreta, ekimen horiek nola burutzen dituzten ikusteko. Gisa horretan joango da bere formaziorako hain garrantzitsuak diren esperientziak pilatzen eta bere buruari buruzko irudia edo iritzia osatzen: “gai naiz/ ez naiz gai”… “badut horretarako gaitasunik/ ez dut gaitasunik…” usteak bere egiten. Heldu batek gaztetxo baten edo haur baten jarduera bat baloratzen duenean, emozio bat adierazten du eta haurrak edo gaztetxoak emozio horren jabe egingo da; eta, etorkizunean, burutuko dituen jardueretan erabiliko du. Gaztetxoari edo haurrari eguneroko bizimoduko jarduerak modu autonomoan planifikatzen badizkiogu, ara-
8
Garapen pertsonalerako giltzarriak dira autonomia eta ekimen gaitasunak lantzea
“Esango nuke, heziketaren ardatzak hauek direla: eroapena, iraupena, ulermena eta lasaitasun egoera bati eustea”
zoei aurre egiteko beharrezkoak dituen gaitasun kognitiboak garatzen lagunduko diogu, eta erabakiak hartzen erakutsiko: zer egin behar dut?, nola egin behar dut?, noiz?, zer beste aukera ditut?, zein da une honetan egokiena den aukera, eta aukera hori ezinezkoa bada, ba al dut beste biderik? Helduek gaztetxoei edo haurrei egoerari egokitzeko gaitasunak eta ohiturak nola erakusten dizkien begi-
IKASTOLA 200
Ikastola aldizkari digitala, aurki, web gunean izango duzu, irakurle; informazioa osatuagoa aurkituko duzu paperean argitaratutakoa baino. >> ratzen badugu, hiru jarrera daudela esan daiteke: beste hitz batzuetan esateko, hezteko hiru estilo ezberdin daudela, alegia. Lehen jarreraren arabera, hezitzaileek oso eroapen gutxi erakusten dute gaztetxoaren edo haurraren sufrimenduaren aurrean, eta hauek egoera deseroso batean ikuste hutsarekin gaizki sentitzen dira, angustiaz beterik. Hezitzaile hauek ez diote mesederik egiten gaztetxoari edo haurrari eta beren kabuz arazoei aurre egiteko aukerak murrizten dizkiete. Beste hezitzaile batzuk, berriz, uste dute gaztetxoak bere ingurura egokitzen ikas dezan gauzak ahal dituen ondoen egiteko eskatu behar zaiola; eta honek egiten dituen hutsegiteetan jartzen dute arreta, gaizki egin duela gogaraziz eta zer zuzendu behar duen esanez. Gaztetxo hauek, garbi dago, esperientziak pilatzen badakitela, jarduera asko beren kabuz egiten saiatzen direlako. Baina, gauzak gaizki egiten dituzten bakoitzean, hezitzaileak haserretzen ote diren sentipena dute. Ondorioz, beren buruari buruzko iritzi oker bat garatzeko arriskua dute; ez ote diren gauzak ondo egiteko gai pentsatzen has daitezke. Eta bidenabar, gauzak ondo egiten dituztenean, bakarrik, sentituko dira ondo. Hirugarren jarrerako hezitzaileak gaztetxo edo haurrarengan konfiantza handia dutelako nabarmentzen dira. Helduek uste dute ez dutela gaztetxoen edo haurren ordez ezer egin behar; eta ez dutela, gainera, eurei gustatuko litzaizkieken moduan egite-
ko esateko aginpiderik ere. Umeari edo gaztetxoari berari uzten diote, ondorioz, beren ekintzak juzgatzeko eta aurrerantzean nola egin behar dituen erabakitzeko ardura. Gaztetxo edo haur hauek segurtasunik gabe aurkitzen dira, ez dutelako helduen irizpiderik ezagutzen. Gidaririk ez dutenez, beren ekintzak okerrak edo akasdunak izateko arriskua dute, eta ereduak, askotan, beren kideen artean aurkituko dituzte. Beraz, babes gehiegizkoa, eskakizun gehiegizkoa, edo inhibizioa, hiru jarrera horiek kaltegarriak dira autonomiarako bidea galarazten baitute, eta segurtasun falta eragin baitezakete gaztetxoengan. Heziketaren funtsa gaztetxoei eta haurrei esperientzia ezberdinak bizi ditzaten bideak erraztea da; eta horretarako, ezinbestekoa dute beren
“‘Entzundakoa ahaztu egiten dut, ikusitakoa, gogoratu; eta egindakoa, ikasi’. Horregatik, zer egin behar duen esatea baino eraginkorragoa da, bere esperientziak bizi ditzan ikasketa planifikatzea”
kabuz pausoak ematen ikastea. Horrela, bakarrik, sentituko dira ondo, eta lortu dituzten emaitzez harro. Gaztetxoak edo haurrak, ondorioz, edozein egoerari aurre egiteko prestaturik izango dira, aldez aurretik beste hainbat egoerari aurre egiteko gai izan direlako. Galdera da: noiz hasi behar dugu autonomia gaitasunak lantzen? Lehenbailehen hastea ezinbestekoa da. Zein dira gaitasun horiek lantzen hasteko orduan irizpide nagusiak? Lehenik eta behin eroapena behar da, gaztetxo batek esperientziak pilatzeko denbora behar baitu. Bigarrenik, iraupena behar da. Hirugarren irizpidea zera da, esatea baino eraginkorragoa dela bizitzea. Confuciok hala esaten zuen: “Entzundakoa ahaztu egiten dut, ikusitakoa gogoratu; eta egindakoa, ikasi”. Horregatik, zer egin behar duen esatea baino eraginkorragoa da, bere esperientziak bizi ditzan ikasketa planifikatzea. Bainan badira kontuan hartu beharreko beste hainbat irizpide ere: gaztetxoa ulertzea eta konprenitzea ezinbestekoa da. Eman beharreko mezuak argiak eta laburrak izan behar dute. Zer egin behar duen, noiz eta nola egin agertzeko orduan, hizkuntza zuzena eta argia behar du izan. Eskakizunak dosifikatu egin behar dira. Kritikak egin ordez, proposamenak egitea eraginkorragoa da. Laburbilduz esango nuke, heziketaren ardatzak hauek direla: eroapena, iraupena, ulermena eta lasaitasun egoera bati eustea.•
9
ESKOLA ITUN BERRI BATEN ORAIN 20 URTE ELKARTASUN KUTXA BULTZATU ZUTENEI OMENALDIA EGIN ZITZAIEN lde hauetara. Alde batetik, aurten 20 orria gaia u dug rri eka ra hari n zare koit hiru ia i Kointzidentz n ezaguna den Elkartasun Kutxa abian. jarr nik, garre urte betetzen dira ikastolen baitan haiikoa Hiru horri a kutx eta hedadura nazionala eman berri dio urte ikast zenetik. Bestetik, Ikastolen Elkarteak izaera jurid gaia ta en honen balioa. Hori guztia kontuan hartu u beharra dago ekim gauden bezalako krisi egoeran azpimarrat Andoaingo Bastero Kulturgunean burutu da. hasierako ekitaldira eraman dugu. Aurten
Goiko argazkian, agintariekin batera; behekoetan, Koldo Tellitu, Julen Bengoetxea eta Martin Garitano.
“N
azioarteko ebaluazio ezberdinek adierazi digute gure hezkuntza emaitzak, ikastolakoak barne, ez daudela gure maila sozio-ekonomiko-kulturalaren pare. Baztertu beharra daukagu inguru hurbila baino hobeto egotearen autokonplazentzia. Autokritikoak izan behar dugu. Badugu ispilurik, badugu non begiratutik. Hor dugu esate baterako Finlandia”, esan zuen Koldo Tellituk bere hitzaldiaren pasarte batean eta azaroaren bigarren
Andoaingo Aita Larramendi Ikastolako haurrak omenduekin batera Basteroko Kulturguneko atarian.
10
IKASTOLA 200
hamabostaldian, EAEko hauteskundeak igaro eta berehala, antolatuko diren Topaketen helburuetako bat emaitza horiek nola hobetu gogoeta egitea izango dela iragarri zuen. Topaketa horietara “Europa Batasuneko adituak ekarriko dira eta hezkuntza eredu alternatiboak jorratuko ditugu. Gure artean ukiezinak diruditen tabuak gainditzen hasteko, ereduak tokian tokiko neurrira egin daitezkeela eta egin behar direla frogatzeko”, erantsi zuen. Baina Topaketa horietan beste gai
>
11
ESKOLA ITUN BERRI BATEN ORAIN 20 URTE ELKARTASUN KUTXA BULTZATU ZUTENEI OMENALDIA EGIN ZITZAIEN lde hauetara. Alde batetik, aurten 20 orria gaia u dug rri eka ra hari n zare koit hiru ia i Kointzidentz n ezaguna den Elkartasun Kutxa abian. jarr nik, garre urte betetzen dira ikastolen baitan haiikoa Hiru horri a kutx eta hedadura nazionala eman berri dio urte ikast zenetik. Bestetik, Ikastolen Elkarteak izaera jurid gaia ta en honen balioa. Hori guztia kontuan hartu u beharra dago ekim gauden bezalako krisi egoeran azpimarrat Andoaingo Bastero Kulturgunean burutu da. hasierako ekitaldira eraman dugu. Aurten
Goiko argazkian, agintariekin batera; behekoetan, Koldo Tellitu, Julen Bengoetxea eta Martin Garitano.
“N
azioarteko ebaluazio ezberdinek adierazi digute gure hezkuntza emaitzak, ikastolakoak barne, ez daudela gure maila sozio-ekonomiko-kulturalaren pare. Baztertu beharra daukagu inguru hurbila baino hobeto egotearen autokonplazentzia. Autokritikoak izan behar dugu. Badugu ispilurik, badugu non begiratutik. Hor dugu esate baterako Finlandia”, esan zuen Koldo Tellituk bere hitzaldiaren pasarte batean eta azaroaren bigarren
Andoaingo Aita Larramendi Ikastolako haurrak omenduekin batera Basteroko Kulturguneko atarian.
10
IKASTOLA 200
hamabostaldian, EAEko hauteskundeak igaro eta berehala, antolatuko diren Topaketen helburuetako bat emaitza horiek nola hobetu gogoeta egitea izango dela iragarri zuen. Topaketa horietara “Europa Batasuneko adituak ekarriko dira eta hezkuntza eredu alternatiboak jorratuko ditugu. Gure artean ukiezinak diruditen tabuak gainditzen hasteko, ereduak tokian tokiko neurrira egin daitezkeela eta egin behar direla frogatzeko”, erantsi zuen. Baina Topaketa horietan beste gai
>
11
“Sare sozialean geratu ziren ikastolentzat garai latzak iritsi ziren. Testu inguru horretan eratu zen Elkartasun Kutxa. Ekimen horri esker iraun zuten ikastola zenbaitek, eta sortu ziren berri batzuk”
HASIERAKO ELKARTASUN KUTXAREN ZENBAIT ERAGILE, OMENDUAK
JOSE LUIS SUKIA
ALBERTO MENDIA J.IÑAKI ETXEZARRETA
Laudio Ikastolako ikasle ohiak ikurrina-dantzan; Xabier Oleaga, aurkezlea; eta agintariak, lehen ilaran.
<
garrantzitsu bat jorratu nahi du Ikastolen Elkarteak, gaurko bi sareen egitura gaindituko duen hezkuntza sare publiko bakar bat bideratzeko proposamena. “Beste esparru administratiboetatik datozen erasoen aurrean babesturik egoteko, sistema integrala behar dugu, Hezkuntza Sistema Publikoa, sare desberdinetako ikastetxez hornitua eta osatua”, gogoratu zuen Koldo Tellituk. Euskal Herriko ikastola guztietatik etorritako 200 bat ordezkariren aurrean
eta ikastolen mugimendura hausturak ekarri zituen. Sare sozialean geratu ziren ikastolentzat garai latzak iritsi ziren. Testuinguru horretan eratu zen Elkartasun Kutxa. Ekimen horri esker iraun zuten ikastola zenbaitek eta sortu ziren berri batzuk, Gasteizko Armentia esate baterako”, esan zuen. Elkartasun hura egonkortu egin dela gaineratu zuen eta ekaineko batzarrean egitura juridiko berria eman eta Euskal Herri osoko hedapena lortu duela erantsi zuen. Txaloen artean igo ziren omenduak agertokira eta Andoaingo ikastolako ikasleek opari bana eman zieten.
EUSKAL CURRICULUMA egin zituen aurrean adierazpenok. Ekitaldia Laudio Ikastolako ikasle ohien ikurriña dantza ikusgarriarekin ireki zen, eta Et Incarnatus Orkestrak eta Laskorain Ikastolako Abesbatzak eskaini zuten kontzertu hunkigarriarekin itxi zen. Bien bitartean Koldo Tellituz gainera, Julen Bengoetxea Hezkuntza saileko ordezkariak eta Martin Garitano Gipuzkoako ahaldun nagusiak hitz egin zuten. Ekitaldian, bestalde, orain 20 urte Elkartasun Kutxa bultzatu zuten sei kide ere izan ziren protagonista. Aurkezleak, Xabier Oleagak, garaiko ikastolek bizitako itzalguneak gogoratu zituen. “Krisialdi bat bizi izan genuen orduan ere, EAEn Euskal Eskolaren Legea jarri zen indarrean 12
Ikastolek bizi duen testuinguruari gainbegirada emateko baliatu zuen elkarteko lehendakariak bere hitzaldia eta azken bi hamarkada hauetan indarrean egon den heziketa sistema agorturik zegoela ondorioztatu aurretik sintoma batzuk aipatu zituen. “Konpetentzietan oinarritutako Euskal Curriculuma ez da garatu. Gure ustez, hezkuntza ikuspegi batetik ezaugarri biak, konpetentzien planteamendua zein euskalduntasun ireki baten aldeko aukera, ezinbestekoak dira hezkuntzaren kalitatea eta eskola emaitza onak bermatu eta hobekuntza prozesuak bultzatu ahal izateko. Zergatik ez dira behar bezala indartu? Non egon dira, non daude hezkuntza era-
kundeak prozesu honetan?”, galdetu zuen lehenik eta behin. PPk Madrildik bultzatu nahi duen hezkuntza lege berria ere aipatu zuen pasadan eta hezkuntza kalitateari, gizarte kohesioari, hezkuntza sistema propioa izateko aukerari izugarrizkoa kaltea ekar diezaiekeen legea izanik, salaketatik harago doan jarrera eskatu zien euskal alderdi politikoei. Gaurko testuinguruaren itzalak bakarrik ez, argiuneak ere aipatu zituen, Seaskak 3.000 ikasleren muga gainditu izana pozteko berritzat jo zuen eta 2011an izenpetu zen Bizikidetzarako Hezkuntzaren aldeko Adierazpenari buruzko balantzea ere baikorra zela esan zuen eta
“Elkartasun Kutxaren ideia bilera batean jaio zen. Meriturik handiena ez zen izan hori aurrera eramatea, baizik kudeatzea; eta gaur egun ikastola ereduaren ezaugarri garrantzitsu bihurtu da”
“Garai gogorrak bizi izan genituen orduan, baina oraingoak ez dira hobeak eta elkartasuna orduan bezain premiakoa dela ikusten dut gaur”
“bizi izandako esperientziaren arabera, baikor gara kontsentsu berriak, zeharkako kontsentsuak, transbertsalak, egin daitezkeela ikusi dugulako”.
IÑAKI ZUBELDIA FERNANDO BABAZE
“Hogei urtez izan nintzen Txingudi ikastolako gerente eta garai hori bete-betean bizitzea egokitu zitzaidan, nahiz eta nire kasuan ez zuen jarraipenik izan, ikastola publifikatu zenean beste arlo batera joan bainintzen lanera”
INAZIO ARREGI
“Bergarako Aranzadiko gerentea nintzen Elkartasun Kutxa sortu zenean, eta gure lana Elkarteko organoen erabakiak exekutatzea zen”
Et Incarnatus orkestra, Tolosako Laskorain Ikastolako abesbatzarekin batera.
“Oso garai zailak ziren, mailegu bat lortzeko ere zailtasun handiak genituen eta, beste gauza batzuen artean, Elkartasun Kutxari esker sinesgarritasuna lortu genuen”
“Elkartasun Kutxaz hitz egitean aipatu ohi ditugu, Abusu, Armentia edo Ibaizabal, baina lagundutakoen zerrenda handiagoa da. Balmaseda eta Agurain aipa daitezke eta Beasain, Azpeitia eta Elorrio ere bai. Hauetatik lehen bostak laguntzari esker atera dira aurrera. Batxilergoak ere laguntza honi esker jarri ziren martxan 93an sei edo zazpi ikastolatan”
Kutxa hori kudeatu zuen lehen lan taldekoak ziren. Baina handik kontatu zutenaren arabera, garbi zegoen beste hainbatek ere merezi zutela omenaldi hori, J.Iñaki Etxezarreta zen omenduetako bat eta, aipatu zutenez, bilera batean kutxa horren beharraren ideia mahai gainean jarri zuena. Omendu guztiak gizonezkoak zirela ikusirik, Elkartasun Kutxa hori bultzatzen eta kudeatzen emakumeek egindako lana ere gogoratu nahi izan zuen eta Mirari Bereziartuaren izena nabarmendu. “Gizonezkook luziten ditugu zapatak as- >
OMENALDIA Ekitaldiaren ardatzetako bat, dena den, orain 20 urte Elkartasun Kutxa sortu zutenei egin zitzaien omenaldia izan zen. Sei kide igo ziren agertokira. Gehienak IKASTOLA 200
13
“Sare sozialean geratu ziren ikastolentzat garai latzak iritsi ziren. Testu inguru horretan eratu zen Elkartasun Kutxa. Ekimen horri esker iraun zuten ikastola zenbaitek, eta sortu ziren berri batzuk”
HASIERAKO ELKARTASUN KUTXAREN ZENBAIT ERAGILE, OMENDUAK
JOSE LUIS SUKIA
ALBERTO MENDIA J.IÑAKI ETXEZARRETA
Laudio Ikastolako ikasle ohiak ikurrina-dantzan; Xabier Oleaga, aurkezlea; eta agintariak, lehen ilaran.
<
garrantzitsu bat jorratu nahi du Ikastolen Elkarteak, gaurko bi sareen egitura gaindituko duen hezkuntza sare publiko bakar bat bideratzeko proposamena. “Beste esparru administratiboetatik datozen erasoen aurrean babesturik egoteko, sistema integrala behar dugu, Hezkuntza Sistema Publikoa, sare desberdinetako ikastetxez hornitua eta osatua”, gogoratu zuen Koldo Tellituk. Euskal Herriko ikastola guztietatik etorritako 200 bat ordezkariren aurrean
eta ikastolen mugimendura hausturak ekarri zituen. Sare sozialean geratu ziren ikastolentzat garai latzak iritsi ziren. Testuinguru horretan eratu zen Elkartasun Kutxa. Ekimen horri esker iraun zuten ikastola zenbaitek eta sortu ziren berri batzuk, Gasteizko Armentia esate baterako”, esan zuen. Elkartasun hura egonkortu egin dela gaineratu zuen eta ekaineko batzarrean egitura juridiko berria eman eta Euskal Herri osoko hedapena lortu duela erantsi zuen. Txaloen artean igo ziren omenduak agertokira eta Andoaingo ikastolako ikasleek opari bana eman zieten.
EUSKAL CURRICULUMA egin zituen aurrean adierazpenok. Ekitaldia Laudio Ikastolako ikasle ohien ikurriña dantza ikusgarriarekin ireki zen, eta Et Incarnatus Orkestrak eta Laskorain Ikastolako Abesbatzak eskaini zuten kontzertu hunkigarriarekin itxi zen. Bien bitartean Koldo Tellituz gainera, Julen Bengoetxea Hezkuntza saileko ordezkariak eta Martin Garitano Gipuzkoako ahaldun nagusiak hitz egin zuten. Ekitaldian, bestalde, orain 20 urte Elkartasun Kutxa bultzatu zuten sei kide ere izan ziren protagonista. Aurkezleak, Xabier Oleagak, garaiko ikastolek bizitako itzalguneak gogoratu zituen. “Krisialdi bat bizi izan genuen orduan ere, EAEn Euskal Eskolaren Legea jarri zen indarrean 12
Ikastolek bizi duen testuinguruari gainbegirada emateko baliatu zuen elkarteko lehendakariak bere hitzaldia eta azken bi hamarkada hauetan indarrean egon den heziketa sistema agorturik zegoela ondorioztatu aurretik sintoma batzuk aipatu zituen. “Konpetentzietan oinarritutako Euskal Curriculuma ez da garatu. Gure ustez, hezkuntza ikuspegi batetik ezaugarri biak, konpetentzien planteamendua zein euskalduntasun ireki baten aldeko aukera, ezinbestekoak dira hezkuntzaren kalitatea eta eskola emaitza onak bermatu eta hobekuntza prozesuak bultzatu ahal izateko. Zergatik ez dira behar bezala indartu? Non egon dira, non daude hezkuntza era-
kundeak prozesu honetan?”, galdetu zuen lehenik eta behin. PPk Madrildik bultzatu nahi duen hezkuntza lege berria ere aipatu zuen pasadan eta hezkuntza kalitateari, gizarte kohesioari, hezkuntza sistema propioa izateko aukerari izugarrizkoa kaltea ekar diezaiekeen legea izanik, salaketatik harago doan jarrera eskatu zien euskal alderdi politikoei. Gaurko testuinguruaren itzalak bakarrik ez, argiuneak ere aipatu zituen, Seaskak 3.000 ikasleren muga gainditu izana pozteko berritzat jo zuen eta 2011an izenpetu zen Bizikidetzarako Hezkuntzaren aldeko Adierazpenari buruzko balantzea ere baikorra zela esan zuen eta
“Elkartasun Kutxaren ideia bilera batean jaio zen. Meriturik handiena ez zen izan hori aurrera eramatea, baizik kudeatzea; eta gaur egun ikastola ereduaren ezaugarri garrantzitsu bihurtu da”
“Garai gogorrak bizi izan genituen orduan, baina oraingoak ez dira hobeak eta elkartasuna orduan bezain premiakoa dela ikusten dut gaur”
“bizi izandako esperientziaren arabera, baikor gara kontsentsu berriak, zeharkako kontsentsuak, transbertsalak, egin daitezkeela ikusi dugulako”.
IÑAKI ZUBELDIA FERNANDO BABAZE
“Hogei urtez izan nintzen Txingudi ikastolako gerente eta garai hori bete-betean bizitzea egokitu zitzaidan, nahiz eta nire kasuan ez zuen jarraipenik izan, ikastola publifikatu zenean beste arlo batera joan bainintzen lanera”
INAZIO ARREGI
“Bergarako Aranzadiko gerentea nintzen Elkartasun Kutxa sortu zenean, eta gure lana Elkarteko organoen erabakiak exekutatzea zen”
Et Incarnatus orkestra, Tolosako Laskorain Ikastolako abesbatzarekin batera.
“Oso garai zailak ziren, mailegu bat lortzeko ere zailtasun handiak genituen eta, beste gauza batzuen artean, Elkartasun Kutxari esker sinesgarritasuna lortu genuen”
“Elkartasun Kutxaz hitz egitean aipatu ohi ditugu, Abusu, Armentia edo Ibaizabal, baina lagundutakoen zerrenda handiagoa da. Balmaseda eta Agurain aipa daitezke eta Beasain, Azpeitia eta Elorrio ere bai. Hauetatik lehen bostak laguntzari esker atera dira aurrera. Batxilergoak ere laguntza honi esker jarri ziren martxan 93an sei edo zazpi ikastolatan”
Kutxa hori kudeatu zuen lehen lan taldekoak ziren. Baina handik kontatu zutenaren arabera, garbi zegoen beste hainbatek ere merezi zutela omenaldi hori, J.Iñaki Etxezarreta zen omenduetako bat eta, aipatu zutenez, bilera batean kutxa horren beharraren ideia mahai gainean jarri zuena. Omendu guztiak gizonezkoak zirela ikusirik, Elkartasun Kutxa hori bultzatzen eta kudeatzen emakumeek egindako lana ere gogoratu nahi izan zuen eta Mirari Bereziartuaren izena nabarmendu. “Gizonezkook luziten ditugu zapatak as- >
OMENALDIA Ekitaldiaren ardatzetako bat, dena den, orain 20 urte Elkartasun Kutxa sortu zutenei egin zitzaien omenaldia izan zen. Sei kide igo ziren agertokira. Gehienak IKASTOLA 200
13
<
AZKEN SARIAK
kotan, eta emakumeak dira distira ematen dietenak”, bota zuenean txaloak entzun ziren entzuleen aldetik. Tellituk berak ere behin eta berriz nabarmendu zuen elkartasunak ikastolen historian izan duen garrantzia. “Ondotxo dakigu zenbat ikastola berri ahalbidetu dituen, zenbat odolberritu Aurkezleak galdera bana egin zien omenduei. Argazkian, Iñaki Zubeldia “Visa Ikastola” erakusten.
dituen, ezinak ziruditen zenbat proiektu egia bihurtu dituen; beste bitarteko guztiek huts egin digutenean elkartasun kutxa izan dugu mirakuluak egin dizkiguna”, esan zuen eta kutxa horrek 20 urte bete dituenean Ikastolen Elkarteak ekimena indartzea erabaki duela erantsi zuen: “Hedadura nazionala eta izaera juridiko berria eman dizkiogu. Hori guztia helburu jakin batekin egin dugu: eraginkorrago bihurtzeko”.•
“Batxilergoak ere Elkartasun Kutxari esker jarri ziren martxan 1993an, sei edo zazpi ikastolatan”
AITOR FERNANDEZ ETA IRATI IZAGIRRE, BATXILERGOKO SARI BEREZIAK
COCA-COLA IDAZLAN LEHIAKETAN IKASTOLAKO IKASLEAK
Eusko Jaurlaritzako Hezkuntza sailak ekainaren amaieran eman zuen ezagutzera Batxilergoko Sari Bereziak irabazitako ikasleen zerrenda. Hamabost ikasle horien artean bi ikastolakoak dira: Aitor Fernandez, Laudio Ikastolako ikaslea; eta Irati Izagirre, Urretxu-Zumarraga Ikastolakoa. Aitor Fernandez Fisika ikasten hasiko da EHU-UPV ikasturte honetan. Kontatu zigunez, Matematika da gehien gustatzen zaion ikasgaia, baina azken urtean Fisika egitea erabaki du; erabaki horretan eraginik izan du Fisikako irakasleak. Irati Izagirre, bestalde, Medikuntza ikasten hasiko da aurten, bere ahizpa zaharragoak bezala. Batxilergoko lehen mailan ikasgai guztietan 10ekoa eta, bigarrenean ere, ia denetan 10ekoa ateratakoak dira biak.•
Gero eta gehiago dira Coca-Colak Hego Euskal Herri mailan antolatzen duen Narrazio Laburren Lehiaketan parte hartzen duten ikastolak. Betiko, Bihotz Gaztea, Txintxirri, San Nikolas, Ander Deuna, Azkue, Andra Mari, Orereta, San Fermin, Assa eta Oiongo San Bizente daude horien artean. Joan den ikasturteko irabazleen zerrenda ere begiratzen badugu, ikastolako ikasleen izenak ikus daitezke: lehen sei onenen artean sailkatu ziren, esate baterako, Jone Mencos, San Fermin Ikastolako ikaslea eta Paule Artabe, Andra Marikoa; bigarren seikotean Laudio Ikastolako Irantzu Azkunaga sartu zen, hirugarren seikotean Assa Ikastolako Nerea Casado eta Paz Zigandako Enrique Unzu; aipatutako horiez gainera, beste hainbat ere ageri dira sarituen zerrendan. Lehiaketan parte hartzeko ikastolak berak eman behar du izena martxoaren 15a baino lehen. DBH2ko ikasleek hartzen dute parte.•
ALDAKETA HANDIAK
O
rioko batzarrean, ekainaren 21ean, onartu zen Elkartasun Kutxaren egituraketa juridiko berria. “Bi aldaketa nabarmen ezarri dira. Orain arte beti laguntzak itzulerarik gabekoak ziren eta, aurrerantzean, kapital ekarpen edo mailegu bezala emango dira. Beste era batera esanda, ikastolen taldea egingo litzateke kapital ekarpenen bidez lagundutako ikastolaren ondare zati baten jabe, eta horrelakotan taldearekiko loturak sortuko dira. Itzultzen zaigun maileguetako diruarekin, berriz, premian diren beste ikastola batzuei lagunduko zaie”, esan zuen Jose Luis Sukia, Ikastolen Elkarteko Egonkortasun
14
arduradunak. Horretarako enpresa berri bat sortu da, Ikastolen Elkarteak bezalaxe europar kooperatiba izaera eta hedapen nazionala dituena. “Orain arte, elkartasunerako bideak EAEn, Nafarroan eta Iparraldean
desberdinak ziren; horiek guztiak bildu eta bide batean jarri ditugu. Orain denok elkartasun sistema bera izango dugu”, erantsi zuen EHIko zuzendari Imanol Igeregik. Enpresaren izen ofiziala izango da, ‘kutxa’ hitz komertziala ezin delako erabili. Dirua mailegatu edo kapital ekarpenak egiteaz aparte, mailegu arruntak abalatzea izango da enpresaren egitekoetako bat. Elkartasun kutxa berriak zuzendari bat izango du, baina artezkaritza kontseilua EHIrena bera izango da, eta, zuzendaria ere, EHIren zuzendaritza taldean integratuko da.•
IKASTOLA 200
15
<
AZKEN SARIAK
kotan, eta emakumeak dira distira ematen dietenak”, bota zuenean txaloak entzun ziren entzuleen aldetik. Tellituk berak ere behin eta berriz nabarmendu zuen elkartasunak ikastolen historian izan duen garrantzia. “Ondotxo dakigu zenbat ikastola berri ahalbidetu dituen, zenbat odolberritu Aurkezleak galdera bana egin zien omenduei. Argazkian, Iñaki Zubeldia “Visa Ikastola” erakusten.
dituen, ezinak ziruditen zenbat proiektu egia bihurtu dituen; beste bitarteko guztiek huts egin digutenean elkartasun kutxa izan dugu mirakuluak egin dizkiguna”, esan zuen eta kutxa horrek 20 urte bete dituenean Ikastolen Elkarteak ekimena indartzea erabaki duela erantsi zuen: “Hedadura nazionala eta izaera juridiko berria eman dizkiogu. Hori guztia helburu jakin batekin egin dugu: eraginkorrago bihurtzeko”.•
“Batxilergoak ere Elkartasun Kutxari esker jarri ziren martxan 1993an, sei edo zazpi ikastolatan”
AITOR FERNANDEZ ETA IRATI IZAGIRRE, BATXILERGOKO SARI BEREZIAK
COCA-COLA IDAZLAN LEHIAKETAN IKASTOLAKO IKASLEAK
Eusko Jaurlaritzako Hezkuntza sailak ekainaren amaieran eman zuen ezagutzera Batxilergoko Sari Bereziak irabazitako ikasleen zerrenda. Hamabost ikasle horien artean bi ikastolakoak dira: Aitor Fernandez, Laudio Ikastolako ikaslea; eta Irati Izagirre, Urretxu-Zumarraga Ikastolakoa. Aitor Fernandez Fisika ikasten hasiko da EHU-UPV ikasturte honetan. Kontatu zigunez, Matematika da gehien gustatzen zaion ikasgaia, baina azken urtean Fisika egitea erabaki du; erabaki horretan eraginik izan du Fisikako irakasleak. Irati Izagirre, bestalde, Medikuntza ikasten hasiko da aurten, bere ahizpa zaharragoak bezala. Batxilergoko lehen mailan ikasgai guztietan 10ekoa eta, bigarrenean ere, ia denetan 10ekoa ateratakoak dira biak.•
Gero eta gehiago dira Coca-Colak Hego Euskal Herri mailan antolatzen duen Narrazio Laburren Lehiaketan parte hartzen duten ikastolak. Betiko, Bihotz Gaztea, Txintxirri, San Nikolas, Ander Deuna, Azkue, Andra Mari, Orereta, San Fermin, Assa eta Oiongo San Bizente daude horien artean. Joan den ikasturteko irabazleen zerrenda ere begiratzen badugu, ikastolako ikasleen izenak ikus daitezke: lehen sei onenen artean sailkatu ziren, esate baterako, Jone Mencos, San Fermin Ikastolako ikaslea eta Paule Artabe, Andra Marikoa; bigarren seikotean Laudio Ikastolako Irantzu Azkunaga sartu zen, hirugarren seikotean Assa Ikastolako Nerea Casado eta Paz Zigandako Enrique Unzu; aipatutako horiez gainera, beste hainbat ere ageri dira sarituen zerrendan. Lehiaketan parte hartzeko ikastolak berak eman behar du izena martxoaren 15a baino lehen. DBH2ko ikasleek hartzen dute parte.•
ALDAKETA HANDIAK
O
rioko batzarrean, ekainaren 21ean, onartu zen Elkartasun Kutxaren egituraketa juridiko berria. “Bi aldaketa nabarmen ezarri dira. Orain arte beti laguntzak itzulerarik gabekoak ziren eta, aurrerantzean, kapital ekarpen edo mailegu bezala emango dira. Beste era batera esanda, ikastolen taldea egingo litzateke kapital ekarpenen bidez lagundutako ikastolaren ondare zati baten jabe, eta horrelakotan taldearekiko loturak sortuko dira. Itzultzen zaigun maileguetako diruarekin, berriz, premian diren beste ikastola batzuei lagunduko zaie”, esan zuen Jose Luis Sukia, Ikastolen Elkarteko Egonkortasun
14
arduradunak. Horretarako enpresa berri bat sortu da, Ikastolen Elkarteak bezalaxe europar kooperatiba izaera eta hedapen nazionala dituena. “Orain arte, elkartasunerako bideak EAEn, Nafarroan eta Iparraldean
desberdinak ziren; horiek guztiak bildu eta bide batean jarri ditugu. Orain denok elkartasun sistema bera izango dugu”, erantsi zuen EHIko zuzendari Imanol Igeregik. Enpresaren izen ofiziala izango da, ‘kutxa’ hitz komertziala ezin delako erabili. Dirua mailegatu edo kapital ekarpenak egiteaz aparte, mailegu arruntak abalatzea izango da enpresaren egitekoetako bat. Elkartasun kutxa berriak zuzendari bat izango du, baina artezkaritza kontseilua EHIrena bera izango da, eta, zuzendaria ere, EHIren zuzendaritza taldean integratuko da.•
IKASTOLA 200
15
ORIENTAZIOA ORIENTAZIOA TORTOLOXAK JOKOA Tortoloxetan jolastea espazioan eta denboran oso hedatutako ohitura izan da, hainbat kulturatako elementu komuna. Mesopotamian nahiz Santimamiñen, besteak beste, aurkitu dira. Izatez bildotsaren belauneko astragalo hezurrak dira. Izen ugari izan ditu: aponak, attinttunak, kurkuluxak, txokoak, xakak, tabak, osseletak… Jolasteko kanika edo pilota bat behar da. Lehendabizi alderdi zehatz baten gainean jarri behar dira guztiak (zulo), ondoren bigarrenaren gainean (lepo), jarraian hirugarrenaren gainean (kosk), eta, azkenik laugarrenaren gainean (belarri). Jolasaren funtsa honako hau da, hots, pilota airera botatzea, eta berriro eskutan hartu bitartean, tortoloxa bat mugitzea unean nahi den posizioan jartzeko.
AITA, AMA, BEHAR ZAITUT AMA, AITA, BEHAR ZAITUZTET
ALDIZKARIA
GURASOAK
A
ma, aita, ohetik altxatzen naizenean zure “egun on maitia” gozoa behar dut. Amets gaiztoak gezurretakoak dira eta gosaria prest dago mahai gainean. • Ama, aita, etxetik ateratzean musua behar dut, indarra ematen didazu eguna goizetik baikortasunez hasteko. Nigan daukazun konfiantza sentitzen dut eta egun luzeari aurre egiteko gai naizela sinesten dut. Tripetan sentitzen dudan larria pasatuko dena badakit. • Aita, ama, behar zaitut, motxila prestatzen laguntzen didazunean, agenda eskuan eta eskolaz kanpokoak buruan, bion artean hurrengo eguneko antolaketa egiten dugunean eta ikasi beharreko gaiarekin laguntzen didazunean. • Ama, aita, behar zaitut iluntzean “portu seguruan” elkartzen garenean baldintzarik gabeko harrera egiten didazunean, eguneko tentsioak, lagunen arteko haserreak, azterketen presioa, hanka sartzeak… txikiagoak iruditzen zaizkit besarkatzen nauzunean. • Aita, ama, behar zaitut, triste ailegatzen naizenean eta berba egiteko gogorik ez daukadanean, hortxe zaudetela jakinda, nahiko daukat. Sentitzen dudanari izena jartzen lagunduko didazula badakit, baina batzuetan denbora behar izaten dut. • Ama, aita, eskerrik asko hitz egiten ausartzen naizenean egunkaria irakurtzeari uzteagatik eta esan behar dudana juzgatu gabe pazientziaz entzuteagatik; nire
16
akatsekin onartua eta maitatua sentitzen dut nire burua. • Ama, aita, eskerrik asko, erabaki zailak hartu behar ditudanean, bideak eta aukerak, eta bakoitzaren ondorioak ikusten laguntzeagatik. Eta, aukera egokiena hartzen ez dudanean, hanka sartzen uzteagatik, eskerrik asko. Orduan ere behar zaitut. • Aita, ama, eskatutakoari ezetz erantzuten didazunean eta haserretzen banaiz ere, ilusioa ez galtzen eta ametsak ahaleginez eta lan eginez lortzen direla ikasten dudalako, eskerrik asko. • Ama, aita, batzuetan ez txarto hartu, baina ez zaituztet behar! Nagusitzen ari naizela sentitzen dut eta lagunek esaten dutena logikoena iruditzen zait; zuen diskurtso eta esperientziak ez zaizkit hain erakargarri iruditzen, eta nire espazioa behar dut. Eskerrik asko ulertzeagatik! • Aita, ama, eskerrik asko, zuek ere egun luzeak eta arduraz beteak eduki arren, niretzako denbora ateratzen duzuelako!
BEGO GORDILLO ZERBITZU PSIKO-PEDAGOGIKOA AZKUE IKASTOLA
GURASO MINTEGI EGITURATUA ARIZMENDIN Guraso eskola gehienak gai puntual edo jakin batzuen bueltan bildu, aditu baten hitzaldia entzun eta eztabaidatzearekin konformatzen dira. Arizmendi
ikastolak gauza egituratuago bat du. Guraso Mintegiaren kudeaketaz arduratzen den Maia Etxebarria irakaslearen esanetan, orain hiru urte hasi ziren gaurko formatuarekin, eta azken ikasturtean 80 bat guraso (60 bat familia) biltzea lortu dute, bi taldetan banatuta. Talde horietako batean 6 urte arteko haurraren garapenari buruzko hastapen teorikoak ematen ditu ikastolako orientatzaile den Arantxa Lejarragak; beste taldean adin tarte horretako haurren kasuak aztertzen aritzen dira Rafael Cristobalekin. Gogora dezagun Rafael Cristobal Psikiatrian doktorea izateaz gain, Mondragon Unibertsitateko irakasle izan dela urte askoan, eta aditua dela haurren psikologian. Ikasturteko 9 saio egiten dituzte larunbat goizetan eta saio bakoitza bi ordukoa.
IKASTOLA 200
HAZI-HEZI LIBURU BILDUMA UMEEN ARAZOEI AURRE EGITEN LAGUNTZEKO Tea argitaletxeak badu atal bat seme-alabei beren eguneroko arazoetan laguntzeko pentsatua. “¿Qué puedo hacer cuando… me obsesiono demasiado?”, “¿Qué puedo hacer cuando… estallo por cualquier cosa?”, “Qué puedo hacer cuando… me da miedo ir a la cama?”, “¿Que puedo hacer cuando… me preocupo demasiado?”, “¿Que puedo hacer cuando… refunfuño demasiado?”, “Qué puedo hacer para… vencer mis manías?” eta beste zenbait izenburu aurki ditzake gurasoak edo irakasleak bilduma horretan. Ariketa atseginak eskaintzen ditu, eta irudi argigarriz lagunduta daude gainera. Terapeuta askok erabiltzen dituzte, baina gurasoek beren semealabekin lan egiteko ere aproposak dira. •
JUAN CARLOS TORREGO APRENDIZAJE COOPERATIVO EN LAS AULAS En un momento en el que el formato de la escuela tradicional deja de responder a las necesidades que demanda la sociedad, surge el aprendizaje cooperativo como una opción metodológica que responde a las necesidades de una sociedad multicultural y diversa como la nuestra. 21,99 € •
JUAN CRUZ IGERABIDE TANTA BATEN ISTORIOA (Elkar, 2011) Ez dakit deus bizitzaren misterioaz, ez nator ezer irakastera. Barrua inarrosten didan tanta baten zirrara adierazi besterik ez dut nahi izan. 12,50 € •
JOXAN ORMAZABAL ILUNORDUAK ETA ARGILAURDENAK / PENUMBRAS Y DESTELLOS (Atenea, 2012; bertsio elebiduna. Bertsio originala: ILUNORDUAK ETA ARGILAURDENAK) Elkar, 2007). Txori baten kantua eztarrian, bizitzaren pozak eta minak poemaz poema. 10,55 €
Rafael Cristobal psikiatrian doktore eta Huheziko irakasleari egin dio “Hazi Hezi” aldizkariak elkarrizketa. Cristobalek konfiantzan oinarritutako pedagogia aldarrikatzen du eta bi irizpide nagusi aipatzen ditu: gurasoak, lehen-lehenik haurraren erritmoetara moldatzea; eta bigarrenik, umearengan konfiantza edukitzea. Bigarren umearen etorreraz mintzatzen da Carmen Ferro emagina. Hiperaktibitateaz idazten du Mikel Haranburu irakasleak, eta nerabezaroari buruz Aitziber Estonba sexologoak hitz egin du, lehen bikote harremanak ulertzeko hainbat klabe mahai gainean jarriz. “Hazi Hezi” etxekoei (guraso, aitona-amona, osabaizebak) zuzenduta dago eta izen bereko aldizkaria argitaratzen duen Hik Hasi elkarteak argitaratzen du. FILMA
débats et apprennent à s’écouter. Pendant deux ans Jean-Pierre Pozzi et Pierre Barougier ont filmé cet atelier dans un quartier ouvrier du sud de Paris. Ce film, très intéressant et qui a beaucoup fait parlé en France, est sorti en septembre en Espagne et sortira certainement très prochainement, sous-titré, au Pays Basque.
WEBGUNEA
SOLOHIJOS.COM Dozenaka dira guraso trebeak izaten laguntzeko edukiak dituzten webguneak. Erabilienetako bat solohijos.com da. Haurdunalditik hasi eta 17 urte bitartean adinez adin informazio interesgarria ematen duen ataria da. Artikulu teorikoak aurki daitezke, baina askoz gehiago dira aholku praktikoak. Nabigatzen orduak egiteko moduko webgunea.
“CE N'EST QU'UN DÉBUT” C’est un documentaire révolutionnaire retraçant les hauts et les bas d’enseignants ayant mis en place un atelier de philosophie pour jeunes élèves. Dans cet atelier, les enfants parlent de divers sujets, ont des
17
ORIENTAZIOA ORIENTAZIOA TORTOLOXAK JOKOA Tortoloxetan jolastea espazioan eta denboran oso hedatutako ohitura izan da, hainbat kulturatako elementu komuna. Mesopotamian nahiz Santimamiñen, besteak beste, aurkitu dira. Izatez bildotsaren belauneko astragalo hezurrak dira. Izen ugari izan ditu: aponak, attinttunak, kurkuluxak, txokoak, xakak, tabak, osseletak… Jolasteko kanika edo pilota bat behar da. Lehendabizi alderdi zehatz baten gainean jarri behar dira guztiak (zulo), ondoren bigarrenaren gainean (lepo), jarraian hirugarrenaren gainean (kosk), eta, azkenik laugarrenaren gainean (belarri). Jolasaren funtsa honako hau da, hots, pilota airera botatzea, eta berriro eskutan hartu bitartean, tortoloxa bat mugitzea unean nahi den posizioan jartzeko.
AITA, AMA, BEHAR ZAITUT AMA, AITA, BEHAR ZAITUZTET
ALDIZKARIA
GURASOAK
A
ma, aita, ohetik altxatzen naizenean zure “egun on maitia” gozoa behar dut. Amets gaiztoak gezurretakoak dira eta gosaria prest dago mahai gainean. • Ama, aita, etxetik ateratzean musua behar dut, indarra ematen didazu eguna goizetik baikortasunez hasteko. Nigan daukazun konfiantza sentitzen dut eta egun luzeari aurre egiteko gai naizela sinesten dut. Tripetan sentitzen dudan larria pasatuko dena badakit. • Aita, ama, behar zaitut, motxila prestatzen laguntzen didazunean, agenda eskuan eta eskolaz kanpokoak buruan, bion artean hurrengo eguneko antolaketa egiten dugunean eta ikasi beharreko gaiarekin laguntzen didazunean. • Ama, aita, behar zaitut iluntzean “portu seguruan” elkartzen garenean baldintzarik gabeko harrera egiten didazunean, eguneko tentsioak, lagunen arteko haserreak, azterketen presioa, hanka sartzeak… txikiagoak iruditzen zaizkit besarkatzen nauzunean. • Aita, ama, behar zaitut, triste ailegatzen naizenean eta berba egiteko gogorik ez daukadanean, hortxe zaudetela jakinda, nahiko daukat. Sentitzen dudanari izena jartzen lagunduko didazula badakit, baina batzuetan denbora behar izaten dut. • Ama, aita, eskerrik asko hitz egiten ausartzen naizenean egunkaria irakurtzeari uzteagatik eta esan behar dudana juzgatu gabe pazientziaz entzuteagatik; nire
16
akatsekin onartua eta maitatua sentitzen dut nire burua. • Ama, aita, eskerrik asko, erabaki zailak hartu behar ditudanean, bideak eta aukerak, eta bakoitzaren ondorioak ikusten laguntzeagatik. Eta, aukera egokiena hartzen ez dudanean, hanka sartzen uzteagatik, eskerrik asko. Orduan ere behar zaitut. • Aita, ama, eskatutakoari ezetz erantzuten didazunean eta haserretzen banaiz ere, ilusioa ez galtzen eta ametsak ahaleginez eta lan eginez lortzen direla ikasten dudalako, eskerrik asko. • Ama, aita, batzuetan ez txarto hartu, baina ez zaituztet behar! Nagusitzen ari naizela sentitzen dut eta lagunek esaten dutena logikoena iruditzen zait; zuen diskurtso eta esperientziak ez zaizkit hain erakargarri iruditzen, eta nire espazioa behar dut. Eskerrik asko ulertzeagatik! • Aita, ama, eskerrik asko, zuek ere egun luzeak eta arduraz beteak eduki arren, niretzako denbora ateratzen duzuelako!
BEGO GORDILLO ZERBITZU PSIKO-PEDAGOGIKOA AZKUE IKASTOLA
GURASO MINTEGI EGITURATUA ARIZMENDIN Guraso eskola gehienak gai puntual edo jakin batzuen bueltan bildu, aditu baten hitzaldia entzun eta eztabaidatzearekin konformatzen dira. Arizmendi
ikastolak gauza egituratuago bat du. Guraso Mintegiaren kudeaketaz arduratzen den Maia Etxebarria irakaslearen esanetan, orain hiru urte hasi ziren gaurko formatuarekin, eta azken ikasturtean 80 bat guraso (60 bat familia) biltzea lortu dute, bi taldetan banatuta. Talde horietako batean 6 urte arteko haurraren garapenari buruzko hastapen teorikoak ematen ditu ikastolako orientatzaile den Arantxa Lejarragak; beste taldean adin tarte horretako haurren kasuak aztertzen aritzen dira Rafael Cristobalekin. Gogora dezagun Rafael Cristobal Psikiatrian doktorea izateaz gain, Mondragon Unibertsitateko irakasle izan dela urte askoan, eta aditua dela haurren psikologian. Ikasturteko 9 saio egiten dituzte larunbat goizetan eta saio bakoitza bi ordukoa.
IKASTOLA 200
HAZI-HEZI LIBURU BILDUMA UMEEN ARAZOEI AURRE EGITEN LAGUNTZEKO Tea argitaletxeak badu atal bat seme-alabei beren eguneroko arazoetan laguntzeko pentsatua. “¿Qué puedo hacer cuando… me obsesiono demasiado?”, “¿Qué puedo hacer cuando… estallo por cualquier cosa?”, “Qué puedo hacer cuando… me da miedo ir a la cama?”, “¿Que puedo hacer cuando… me preocupo demasiado?”, “¿Que puedo hacer cuando… refunfuño demasiado?”, “Qué puedo hacer para… vencer mis manías?” eta beste zenbait izenburu aurki ditzake gurasoak edo irakasleak bilduma horretan. Ariketa atseginak eskaintzen ditu, eta irudi argigarriz lagunduta daude gainera. Terapeuta askok erabiltzen dituzte, baina gurasoek beren semealabekin lan egiteko ere aproposak dira. •
JUAN CARLOS TORREGO APRENDIZAJE COOPERATIVO EN LAS AULAS En un momento en el que el formato de la escuela tradicional deja de responder a las necesidades que demanda la sociedad, surge el aprendizaje cooperativo como una opción metodológica que responde a las necesidades de una sociedad multicultural y diversa como la nuestra. 21,99 € •
JUAN CRUZ IGERABIDE TANTA BATEN ISTORIOA (Elkar, 2011) Ez dakit deus bizitzaren misterioaz, ez nator ezer irakastera. Barrua inarrosten didan tanta baten zirrara adierazi besterik ez dut nahi izan. 12,50 € •
JOXAN ORMAZABAL ILUNORDUAK ETA ARGILAURDENAK / PENUMBRAS Y DESTELLOS (Atenea, 2012; bertsio elebiduna. Bertsio originala: ILUNORDUAK ETA ARGILAURDENAK) Elkar, 2007). Txori baten kantua eztarrian, bizitzaren pozak eta minak poemaz poema. 10,55 €
Rafael Cristobal psikiatrian doktore eta Huheziko irakasleari egin dio “Hazi Hezi” aldizkariak elkarrizketa. Cristobalek konfiantzan oinarritutako pedagogia aldarrikatzen du eta bi irizpide nagusi aipatzen ditu: gurasoak, lehen-lehenik haurraren erritmoetara moldatzea; eta bigarrenik, umearengan konfiantza edukitzea. Bigarren umearen etorreraz mintzatzen da Carmen Ferro emagina. Hiperaktibitateaz idazten du Mikel Haranburu irakasleak, eta nerabezaroari buruz Aitziber Estonba sexologoak hitz egin du, lehen bikote harremanak ulertzeko hainbat klabe mahai gainean jarriz. “Hazi Hezi” etxekoei (guraso, aitona-amona, osabaizebak) zuzenduta dago eta izen bereko aldizkaria argitaratzen duen Hik Hasi elkarteak argitaratzen du. FILMA
débats et apprennent à s’écouter. Pendant deux ans Jean-Pierre Pozzi et Pierre Barougier ont filmé cet atelier dans un quartier ouvrier du sud de Paris. Ce film, très intéressant et qui a beaucoup fait parlé en France, est sorti en septembre en Espagne et sortira certainement très prochainement, sous-titré, au Pays Basque.
WEBGUNEA
SOLOHIJOS.COM Dozenaka dira guraso trebeak izaten laguntzeko edukiak dituzten webguneak. Erabilienetako bat solohijos.com da. Haurdunalditik hasi eta 17 urte bitartean adinez adin informazio interesgarria ematen duen ataria da. Artikulu teorikoak aurki daitezke, baina askoz gehiago dira aholku praktikoak. Nabigatzen orduak egiteko moduko webgunea.
“CE N'EST QU'UN DÉBUT” C’est un documentaire révolutionnaire retraçant les hauts et les bas d’enseignants ayant mis en place un atelier de philosophie pour jeunes élèves. Dans cet atelier, les enfants parlent de divers sujets, ont des
17
IKASTOLAK
Ikastola aldizkari digitala, aurki, web gunean izango duzu, irakurle; informazioa osatuagoa aurkituko duzu paperean argitaratutakoa baino. >>
BASOA OINEZ
EGUZKIBEGI IKASTOLA.
ARBIZUKO EUSKARAREN BASOA ABERASTEKO EKINTZA OSAGARRIAK
GURASO ERDIAK AUZOLANEAN EGUZKIBEGIN
BI EUSKARAREN BASO DAUDE
BOSTEHUN GURASO INGURU DITU GALDAKAOKO EGUZKIBEGI IKASTOLAK,
OSATURIK DAGOENEKO
ETA ERDIEK HARTZEN DUTE PARTE ORAIN
NAFARROAN, BATA 5.200 ZUHAITZEKOA, ARBIZUN; ETA Ebro, Nerbioi eta Urumeako urak elkartu BIGARRENA, 8.400 LANDAREKOA, ziren putzu berrian. TAFALLAN. Arbizukoan ekitaldi interesgarria antolatu zuten irailaren 16an. Hegazti migrariek eskualde horretan lur hartu eta pausatzeko ohitura dutela ikusirik, putzu bat zulatu eta urez betetzen hasi dira. Bertara joan ziren 2008ez geroztik Nafarroa Oinez jaia antolatu duten ikastolen ordezkariak: Jaso, Andra Mari, Paz de Ziganda, Tafalla, San Fermin eta, datorren urtekoak, Argiakoak ere. Hurbildutako guraso eta umeek botila bana ur eraman zuten. Behatoki bat ere eratuko dute bertan hegazti horiei begira egoteko.
BI URTE HEZKUNTZA KOMUNITATE OSOAREN PARTAIDETZA BULTZATZEKO MARTXAN JARRI ZUTEN AUZOLAN EGITASMOAN.
Hogei urte dira Kirikiñon antzerkigintza lantzen ari direla.
KIRIKIÑO IKASTOLA.
KIRIKIÑO, 20 URTE ANTZERKIA LANTZEN ORAIN BI URTE “MAMMA MIA” ETA “HOLLYVOODEKO IZARRAK” ANTZEZLANAK AZPEITIKO ANTZERKI TOPAKETETARA, ETA IAZ “HAIRSPRAY” MUSIKALA. Baina Kirikiño Ikastolak aspaldidanik erabili izan du antzerkia gazteen nortasunari dagozkion hainbat balore lantzeko, eta bidenabar euskara adierazpen tresna gisa aberasteko. Terese Manterola irakasle eta taldearen arduradunak agertu zigunez, hautuzko ikasgaien artean, DBH3n lantzen dute antzerkigintza. Hortaz gain, bada beste talde bat ere Batxilergoan beren borondatez ikastorduetatik kanpo sortu ohi dena, eta hori da, besteen laguntzarekin, Azpeitira joaten dena. “Iazko antzezlana, ‘Hairspray’, Azpeitian estreinatu genuen, baina ondoren Txurdinagan, Otxarkoagan eta beste hainbat lekutan eman genuen, eta ikastola barruan ere bai”. ERAMAN ZITUZTEN
LAZKAO IKASTOLA
OINEZKO METROAN LAZKAOKO IKASTOLARA Martxorako zabaltzen da udalekuen eskaintza.
UDALEKUAK
900 IKASLE INGURU AURTENGO UDALEKUETAN 900 ikasle eta 100 begirale. Horiek dira aurtengo udalekuei buruzko bi datu esanguratsuenak. Enjoy English, Eusk(h)ara Mugara, Kaxkoz Kaxko, Ingeles udalekuak, Surf udalekuak, Gazte egonaldiak eta Atzerriko egonaldiak dira Ikastolen Elkarteak antolatzen dituenak. Nagore Amondarain EHIko Aisialdi arduradunak esan zigunez, Zarautzen egin diren Surf udalekuak iaz abiatu, eta aurten egonkortzea lortu dute (100 gaztetik gora ibili baitira); Espejon egiten ziren Gazte Egonaldiak Nafarroako Arantzara pasatu dira eta oso harrera ona izan dute. Udaleku indartsuenak, hala ere, Ingelesaren inguruan Zarautzen, Ondarroan, Bermeon eta Sopelan egiten direnak dira. Ipar Irlandako Magheran EHIk antolatzen dituen Atzerriko Egonaldiak indartzeko asmoa ere agertu zuen, beste eskaintzetan ez bezala, ikastolako gazteak bertako familietan integratzen baitira, eta kultura trukatzeko aukera ere eskaintzen baitute.
18
IZENA BEHINTZAT POLITA DU, ETA IZANA ERE TXALOGARRIA DA: orain hiru ikasturte hasi ziren Lazkaoko San Beniton goizeko sarrera orduan ikastola atarian sortzen ziren auto pilaketak saihestu, eta jasangarritasuna lantzeko bitarteko gisa Oinezko Metroa antolatzen. Hogei gurasoko taldea dute metroaren bi ibilbidez arduratzen dena. Ibilbide bakoitzak lauzpabost geltoki ditu eta horietan haurrak bilduz iristen dira ikastolara. Guraso bat joaten da taldearen buru eta beste bat taldea ixten.
Mantenua, jantokia, liburuen salmenta, eskolaz kanpoko ekintzak, ikastolako jaiak, herrikoak, gurasoen harrera, IKTak eta komunikazioa dira antolatu dituzten taldeak. “Komunitate osoaren elkarlana bultzatzeko bitartekoa da auzolana, baita dirua aurrezteko modua ere. Ekainean guk ‘barne matrikula’ deitzen diogun ikasle bakoitzaren inguruko informazio bilketa egiten dugu, eta hor galdetzen zaie gurasoei lan egiteko prest dauden ala ez, eta zein taldetan egin nahi duten. Esan bezala, erdiak pasa dira parte hartzen dutenak. Ikasturteko gutxienez 15 bat ordu egiten dituzte. Eta parte hartzen ez duten gurasoei diru kopuru txiki bat kobratzen zaie”, esan zigun Ana Mezo ikasketa buruak.
Gurasoek ez ezik, ikasleek ere parte hartu dute antolakuntzan.
ASSA IKASTOLA.
ASSA IKASTOLAREN PRESENTZIA MAHATSBILKETAREN FESTA EGUNEAN IRAILAREN 16AN OSPATU ZEN LAPUEBLA DE LABARKAN ARABAR ERRIOXAKO MAHATS-BILKETAREN FESTA, ETA ASSA IKASTOLAK PRESENTZIA ZUZENA IZAN ZUEN, UMEENTZAKO TAILERRA ETA PINTXOAK EMATEKO TXOSNA JARRI BAITZITUEN. Arabar Errioxako hamabost herrik gune bana izan zuen ibilbidean, eta Assa Ikastolak berea, propioa, jarri zuen. “Gurea herriko ikastetxe bakarra denez, gure gurasoak festaren antolaketan ibili dira, askok upategietan edo mahastietan egiten baitute lan. Guraso eta irakasleok ikastolako txosna antolatu genuen eta pintxoak eman, gure ikasleak tailer batean ikastolaren logoa egiten ari ziren bitartean. Bertaratzen zirenei kartulinaz egindako logo hori eman genien, gure berri izan zezaten”, kontatu zigun Idurre Arrieta zuzendariak.
Auzolana eta ikastolaren identifikazioa lortzen dira egitasmoarekin.
PASAIA-LEZO LIZEOA
MARINEL GAZTEA, PASAIA-LEZON MARINEL GAZTEAK, GURASOEN ETA IKASLEEN ERABATEKO ONIRITZIAZ INGURUKOEN MIRESPENA SORTU DUEN PROIEKTUA DA.
Duela lau urte hasi ziren Pasaia-Lezo Lizeoa eta Albaola elkartea elkarlanean garatzen. Ikasketetan motibazio ezak jota edo arazoekin dabiltzan DBHko ikasleei begira prestatu zuten, eta ikasturte bakoitzean hogeita bost bat ikaslek hartzen dute parte. Iban Iza irakasleak kontatu zigunez lan mundura hurbiltzeko lehen pausoa ere izan daiteke, dagoeneko badelako hortik igaro eta egurgintzan lan egitea erabaki duen ikaslerik.
50 ikaslerekin abiatu dituzte klaseak. Datorren urtean plazak zabaltzen hasiko dira.
PAZ DE ZIGANDA IKASTOLA.
BATXILERGOA DUEN NAFARROAKO BIGARREN IKASTOLA PAZ DE ZIGANDA HIRU LERROKO IKASTOLA DA, MILA PASATA IKASLE DITU ETA DUEN EGITURAGATIK EZINBESTEKOA ZUEN PAUSO HORI
Hirigoien eta San Prudentzio dira metroaren bi ibilbideen izenak.
EMATEA. Iñaki Erroz zuzendariak esan zigunez, bi lerroko Batxilergoa izango dute. 2010ean Nafarroa Oinez antolatu zuten helburu jakin horrekin. Urrian hasiko dira eraikina egiteko lanak. Gaurko eraikinak, ‘L’ forma izaki, hegal bat erantsi eta ‘U’ forma hartuko du. Nafarroako ikastolen mapan Paz de Ziganda da Batxilergoa emango duen bigarren ikastola, San Ferminen ondotik.
IKASTOLA 200
Aste Santuaren bueltan hasi eta, hiru hilabetean zehar, asteazken goizak ematen dituzte proiektuan.
19
IKASTOLAK
Ikastola aldizkari digitala, aurki, web gunean izango duzu, irakurle; informazioa osatuagoa aurkituko duzu paperean argitaratutakoa baino. >>
BASOA OINEZ
EGUZKIBEGI IKASTOLA.
ARBIZUKO EUSKARAREN BASOA ABERASTEKO EKINTZA OSAGARRIAK
GURASO ERDIAK AUZOLANEAN EGUZKIBEGIN
BI EUSKARAREN BASO DAUDE
BOSTEHUN GURASO INGURU DITU GALDAKAOKO EGUZKIBEGI IKASTOLAK,
OSATURIK DAGOENEKO
ETA ERDIEK HARTZEN DUTE PARTE ORAIN
NAFARROAN, BATA 5.200 ZUHAITZEKOA, ARBIZUN; ETA Ebro, Nerbioi eta Urumeako urak elkartu BIGARRENA, 8.400 LANDAREKOA, ziren putzu berrian. TAFALLAN. Arbizukoan ekitaldi interesgarria antolatu zuten irailaren 16an. Hegazti migrariek eskualde horretan lur hartu eta pausatzeko ohitura dutela ikusirik, putzu bat zulatu eta urez betetzen hasi dira. Bertara joan ziren 2008ez geroztik Nafarroa Oinez jaia antolatu duten ikastolen ordezkariak: Jaso, Andra Mari, Paz de Ziganda, Tafalla, San Fermin eta, datorren urtekoak, Argiakoak ere. Hurbildutako guraso eta umeek botila bana ur eraman zuten. Behatoki bat ere eratuko dute bertan hegazti horiei begira egoteko.
BI URTE HEZKUNTZA KOMUNITATE OSOAREN PARTAIDETZA BULTZATZEKO MARTXAN JARRI ZUTEN AUZOLAN EGITASMOAN.
Hogei urte dira Kirikiñon antzerkigintza lantzen ari direla.
KIRIKIÑO IKASTOLA.
KIRIKIÑO, 20 URTE ANTZERKIA LANTZEN ORAIN BI URTE “MAMMA MIA” ETA “HOLLYVOODEKO IZARRAK” ANTZEZLANAK AZPEITIKO ANTZERKI TOPAKETETARA, ETA IAZ “HAIRSPRAY” MUSIKALA. Baina Kirikiño Ikastolak aspaldidanik erabili izan du antzerkia gazteen nortasunari dagozkion hainbat balore lantzeko, eta bidenabar euskara adierazpen tresna gisa aberasteko. Terese Manterola irakasle eta taldearen arduradunak agertu zigunez, hautuzko ikasgaien artean, DBH3n lantzen dute antzerkigintza. Hortaz gain, bada beste talde bat ere Batxilergoan beren borondatez ikastorduetatik kanpo sortu ohi dena, eta hori da, besteen laguntzarekin, Azpeitira joaten dena. “Iazko antzezlana, ‘Hairspray’, Azpeitian estreinatu genuen, baina ondoren Txurdinagan, Otxarkoagan eta beste hainbat lekutan eman genuen, eta ikastola barruan ere bai”. ERAMAN ZITUZTEN
LAZKAO IKASTOLA
OINEZKO METROAN LAZKAOKO IKASTOLARA Martxorako zabaltzen da udalekuen eskaintza.
UDALEKUAK
900 IKASLE INGURU AURTENGO UDALEKUETAN 900 ikasle eta 100 begirale. Horiek dira aurtengo udalekuei buruzko bi datu esanguratsuenak. Enjoy English, Eusk(h)ara Mugara, Kaxkoz Kaxko, Ingeles udalekuak, Surf udalekuak, Gazte egonaldiak eta Atzerriko egonaldiak dira Ikastolen Elkarteak antolatzen dituenak. Nagore Amondarain EHIko Aisialdi arduradunak esan zigunez, Zarautzen egin diren Surf udalekuak iaz abiatu, eta aurten egonkortzea lortu dute (100 gaztetik gora ibili baitira); Espejon egiten ziren Gazte Egonaldiak Nafarroako Arantzara pasatu dira eta oso harrera ona izan dute. Udaleku indartsuenak, hala ere, Ingelesaren inguruan Zarautzen, Ondarroan, Bermeon eta Sopelan egiten direnak dira. Ipar Irlandako Magheran EHIk antolatzen dituen Atzerriko Egonaldiak indartzeko asmoa ere agertu zuen, beste eskaintzetan ez bezala, ikastolako gazteak bertako familietan integratzen baitira, eta kultura trukatzeko aukera ere eskaintzen baitute.
18
IZENA BEHINTZAT POLITA DU, ETA IZANA ERE TXALOGARRIA DA: orain hiru ikasturte hasi ziren Lazkaoko San Beniton goizeko sarrera orduan ikastola atarian sortzen ziren auto pilaketak saihestu, eta jasangarritasuna lantzeko bitarteko gisa Oinezko Metroa antolatzen. Hogei gurasoko taldea dute metroaren bi ibilbidez arduratzen dena. Ibilbide bakoitzak lauzpabost geltoki ditu eta horietan haurrak bilduz iristen dira ikastolara. Guraso bat joaten da taldearen buru eta beste bat taldea ixten.
Mantenua, jantokia, liburuen salmenta, eskolaz kanpoko ekintzak, ikastolako jaiak, herrikoak, gurasoen harrera, IKTak eta komunikazioa dira antolatu dituzten taldeak. “Komunitate osoaren elkarlana bultzatzeko bitartekoa da auzolana, baita dirua aurrezteko modua ere. Ekainean guk ‘barne matrikula’ deitzen diogun ikasle bakoitzaren inguruko informazio bilketa egiten dugu, eta hor galdetzen zaie gurasoei lan egiteko prest dauden ala ez, eta zein taldetan egin nahi duten. Esan bezala, erdiak pasa dira parte hartzen dutenak. Ikasturteko gutxienez 15 bat ordu egiten dituzte. Eta parte hartzen ez duten gurasoei diru kopuru txiki bat kobratzen zaie”, esan zigun Ana Mezo ikasketa buruak.
Gurasoek ez ezik, ikasleek ere parte hartu dute antolakuntzan.
ASSA IKASTOLA.
ASSA IKASTOLAREN PRESENTZIA MAHATSBILKETAREN FESTA EGUNEAN IRAILAREN 16AN OSPATU ZEN LAPUEBLA DE LABARKAN ARABAR ERRIOXAKO MAHATS-BILKETAREN FESTA, ETA ASSA IKASTOLAK PRESENTZIA ZUZENA IZAN ZUEN, UMEENTZAKO TAILERRA ETA PINTXOAK EMATEKO TXOSNA JARRI BAITZITUEN. Arabar Errioxako hamabost herrik gune bana izan zuen ibilbidean, eta Assa Ikastolak berea, propioa, jarri zuen. “Gurea herriko ikastetxe bakarra denez, gure gurasoak festaren antolaketan ibili dira, askok upategietan edo mahastietan egiten baitute lan. Guraso eta irakasleok ikastolako txosna antolatu genuen eta pintxoak eman, gure ikasleak tailer batean ikastolaren logoa egiten ari ziren bitartean. Bertaratzen zirenei kartulinaz egindako logo hori eman genien, gure berri izan zezaten”, kontatu zigun Idurre Arrieta zuzendariak.
Auzolana eta ikastolaren identifikazioa lortzen dira egitasmoarekin.
PASAIA-LEZO LIZEOA
MARINEL GAZTEA, PASAIA-LEZON MARINEL GAZTEAK, GURASOEN ETA IKASLEEN ERABATEKO ONIRITZIAZ INGURUKOEN MIRESPENA SORTU DUEN PROIEKTUA DA.
Duela lau urte hasi ziren Pasaia-Lezo Lizeoa eta Albaola elkartea elkarlanean garatzen. Ikasketetan motibazio ezak jota edo arazoekin dabiltzan DBHko ikasleei begira prestatu zuten, eta ikasturte bakoitzean hogeita bost bat ikaslek hartzen dute parte. Iban Iza irakasleak kontatu zigunez lan mundura hurbiltzeko lehen pausoa ere izan daiteke, dagoeneko badelako hortik igaro eta egurgintzan lan egitea erabaki duen ikaslerik.
50 ikaslerekin abiatu dituzte klaseak. Datorren urtean plazak zabaltzen hasiko dira.
PAZ DE ZIGANDA IKASTOLA.
BATXILERGOA DUEN NAFARROAKO BIGARREN IKASTOLA PAZ DE ZIGANDA HIRU LERROKO IKASTOLA DA, MILA PASATA IKASLE DITU ETA DUEN EGITURAGATIK EZINBESTEKOA ZUEN PAUSO HORI
Hirigoien eta San Prudentzio dira metroaren bi ibilbideen izenak.
EMATEA. Iñaki Erroz zuzendariak esan zigunez, bi lerroko Batxilergoa izango dute. 2010ean Nafarroa Oinez antolatu zuten helburu jakin horrekin. Urrian hasiko dira eraikina egiteko lanak. Gaurko eraikinak, ‘L’ forma izaki, hegal bat erantsi eta ‘U’ forma hartuko du. Nafarroako ikastolen mapan Paz de Ziganda da Batxilergoa emango duen bigarren ikastola, San Ferminen ondotik.
IKASTOLA 200
Aste Santuaren bueltan hasi eta, hiru hilabetean zehar, asteazken goizak ematen dituzte proiektuan.
19
IKASTOLAK
KEI (KALITATE EGITASMOA)
BASABÜRU ETA EPHERRA IKASTOLAK.
TXIOKAK KEI KREDITAZIOA ESKURATU DU
Ospakizunek balio izan dute mende erdian ikastolako protagonista izan direnen lana eskertzeko.
ZUBERERA EUSKALKIAREN GEROA IKASTOLEN ESKU SOHÜTAKO EPHERRA IKASTOLAK 104 IKASLE DITU, ETA ALOZEKOAK 30. Kopuru txikiak dirudite begiratu batera, baina Zuberoako bizilagun kopurua kontuan hartuta, bada zerbait. Basabürüan (Aterratze hiriburutzat duen eskualdean) 4-7 urteko lau umetatik bat ikastolara doa. Ikastolen gorakada apal honek itxaropena pizten du bertako euskalkiaren geroarekin kezkatuta daudenengan, ikastolak bihurtu baitira zubereraren bultzagile nagusiak. Bi urterekin hasi eta 10 urte bitarte bertako euskalkia darabilte ahozko harremanean, eta idatzian ere saiatzen dira material didaktikoak egokitzen. Lan horrek eman ditu lehen emaitzak.
Hemezortzi ikastola dira KEI (Kalitate Egitasmo Integratua) kalitate ereduarekin lanean ari direnak, eta horietatik bik eskuratuta zuten KEI kreditazioa, hain zuzen, Donostiako Herri Ametsak eta Altsasuko Iñigo Aritzak. Altsasuko Txioka Haur Eskola izan da hirugarrena, eta bidenabar gogoratu behar da bera izan dela, Estatu espainiar osoan, kreditazio hori lortu duen 0-2 urteko lehen haur eskola. Juanjo Gomezek, Ikastolen Elkarteko KEI egitasmoaren arduradunak, Txiokakoen meritua nabarmendu zuen, ereduko estandarrak 0-2 urteko ikastetxe batera egokitu behar izan baitituzte, ereduarekin lan egin eta ebaluaziora aurkeztu Horreum Fundazioa da ahal izateko. Andra Mari, Iñigo ikastetxeak ebaluatu eta Aritza, Txioka, Zangoza, kreditazioak ematen dituena. Arangoiti, Ibaialde, Erentzun, Tafalla, San Bizente, Armentia, Abusu, Ander Deuna, Eleizalde, Herri Ametsa, Pasaia-Lezo eta Haurtzaro dira eredu honekin lanean ari diren ikastolak.
Ikastolako atarian egindako argazkia, Arantxaren ospakizunerako bildutako koadrila.
ELGOIBAR IKASTOLA
750 BAZKALTIAR ELGOIBARREN IKASTOLAREN MENDE ERDIA OSPATZEKO BOSPASEI IKASTOLA DIRA DAGOENEKO MENDE ERDIAREN MUGA GAINDITUTAKOAK.
Zuberoako ikastoletatik atera diren ikasle ohiek zubereraz egiten dute euren artean.
Bertsolari gaztetxoen taldea Joxe Agirrerekin batera egindako solasaldian.
TXINTXIRRI IKASTOLA.
Santo Tomas eta Pasaia-Lezo Lizeoak izan ziren lehenak, Elgoibarko Ikastolak egin zituen ospakizunak joan den ikasturtean, eta San Nikolas eta Asti Leku izango dira ikasturte honetan. Elgoibarkoari dagokionez, ekainaren 9an ospatu zuten Gabon Zaharretan hasitako egitarauko ekitaldi nagusia, eta bertan 750 lagun bildu ziren bazkaritan. Mende erdiko gertakariak eta lekukotasunak biltzen dituen liburuxka eta DVDa argitaratu dituzte, argazki eta liburu zaharren erakusketa antolatu, eta abesti bat grabatu dute okasiorako; hori guztia gaineraz, zigilu bat ere atera dute. Udal bandaren kontzertu berezia, 50 urte 50 mendi egitasmoa, eta beste hainbat ekitaldi antolatu dituzte.
ELORRIOKOAK, BASAMORTUAN ORTUAK EGITEN
SAN BIZENTE IKASTOLA.
ARANTXA IRAKASLEAK MENDE LAURDENA EGIN DU OIONEN ARANTXA SOBRINO ORAIN 25 URTE IRITSI ZEN OIONGO SAN BIZENTERA ETA GEROZTIK BERTAKO IRAKASLE, ZUZENDARI, ARABA EUSKARAZEN INPLIKATU. Joan den ikasturte bukaeran, 25 urte lanean egin dituela ospatzeko, lankideak bildu zituen herriko elkarte batean. Ekitaldia ikastolako irakasleen topaketa izan zen batik bat; era berean, orain bi urte bat-batean hil zen Ane Idarreta gogoratzeko ere balio izan zuen. “25 urte lanean egitea arrazoi bat badela pentsatu nuen bazkari bat antolatzeko”, esan zigun Arantxa Sobrinok. “Adin batetik aurrera askotan pentsatzen duzu bizitza honetan zer den garrantzitsua eta zer ez, eta nik aspaldidanik dakit nire helburua Arabar Errioxan euskararen alde lan egitea dela”.
20
2010EAN HASI ZIREN ELORRIOKO TXINTXIRRI IKASTOLAN FRENTE POLISARIOAK TINDUFEN DITUEN ERREFUXIATUEN ALDEKO EGITASMOEKIN LANEAN. Herriko Institutuak eta Udalak, Lajwad elkarterekin batera kirol gune bat eraiki dute geroztik, El Aaiun lurraldeko Amgala dairan eta, herri horretako familia batzuei egoera arindu gogoz, ortuak eraikitzen lagundu nahi diete orain (putzuak egin, hesiak jarri eta ortua mantentzen erakutsiz), “Baratzak Amgala” proiektuaren bidez. Egitasmoaren barruko ekintza nagusienetako bat da urtero kanpalekuetara DBH3 eta 4ko ikasleekin egiten duten bidaia. Herritik berrogei bat lagun joaten dira guztira. Euskal kantak abestu zituzten taldeka, bazkari goxo baten ondotik.
PIARRES LARZABAL KOLEGIOA. IKASTURTE HASIERA KANTUAN ZIBURUKO PIARRES LARZABAL KOLEGIOKO IKASLE, IRAKASLE ETA LANGILEEK UMORE ONEZ EMAN ZIOTEN HASIERA IKASTURTEARI IRAILAREN 7AN. Horretarako “Mega kantu Piknika” antolatu zuten, Kiki Borda, Jokin Irungaray eta Christian Irigoyen musikariek lagunduta.
IKASTOLA 200
MURGILTZE ASTEAK ASMO BERRIEKIN MURGILTZE ASTEA EUSKARAZ BIZI EGITASMOAREN BARRUAN SORTU ZEN, ETA HIZKUNTZA PROIEKTUA TALDEAK ETA AISIOLA BEGIRALE ESKOLAK ELKARLANEAN GARATZEN DUTEN EKIMENA DA. DBH2/1 eta 4ko ikasleak izaten dira gehienetan Murgiltzen Astean parte hartzen dutenak. Egitasmoaren helburua da egoera komunikatibo guztietan euskararen erabilera bultzatzea eta sentsibilizazioa lantzea. Begirale gazteen laguntzarekin eta ohiko eskola orduen ordez baliatzen dira. Aurten, esaterako, 7 ikastolak hartu dute parte.
GAUR EGUN
ESKOLARTEKO FINALISTA GAZTETXOAK ZUGARRAMURDIN IZAN ZIREN, NAGUSIAK VALDEGOBIARA JOANGO DIRA. Gaztetxoen mailan, Euskal Herriko Eskolarteko finalean parte hartu zuten neska-mutilek, eta beren bertso eskoletako lagun batzuek, iraileko azken bigarren asteburua igaro zuten elkarrekin Senpere eta Zugarramurdi inguruetan. Larunbat arratsaldean elkartu Senpereko lakuan, Joxe Agirre bertsolariarekin solasaldi eta argazkiak osatu eta, ilunabarrean, Zugarramurdiko Graxiana aterpetxean Maddiane Txoperena eta Aimar Karrika bertsolariekin borobildu zuten afalostea. Gogoratzen badugu Aguraingo finaleko irabazleak Maddi Sarasua eta Paul Iruretagoiena izan ziren.
Olatz Zabalondo, egitasmoaren arduradunak agertu zigunez, erabiltzen duten materiala eguneratu beharra geratu da.Bitarteko didaktikoak berritu eta teknologi berriak sartu nahi dira.
21
IKASTOLAK
KEI (KALITATE EGITASMOA)
BASABÜRU ETA EPHERRA IKASTOLAK.
TXIOKAK KEI KREDITAZIOA ESKURATU DU
Ospakizunek balio izan dute mende erdian ikastolako protagonista izan direnen lana eskertzeko.
ZUBERERA EUSKALKIAREN GEROA IKASTOLEN ESKU SOHÜTAKO EPHERRA IKASTOLAK 104 IKASLE DITU, ETA ALOZEKOAK 30. Kopuru txikiak dirudite begiratu batera, baina Zuberoako bizilagun kopurua kontuan hartuta, bada zerbait. Basabürüan (Aterratze hiriburutzat duen eskualdean) 4-7 urteko lau umetatik bat ikastolara doa. Ikastolen gorakada apal honek itxaropena pizten du bertako euskalkiaren geroarekin kezkatuta daudenengan, ikastolak bihurtu baitira zubereraren bultzagile nagusiak. Bi urterekin hasi eta 10 urte bitarte bertako euskalkia darabilte ahozko harremanean, eta idatzian ere saiatzen dira material didaktikoak egokitzen. Lan horrek eman ditu lehen emaitzak.
Hemezortzi ikastola dira KEI (Kalitate Egitasmo Integratua) kalitate ereduarekin lanean ari direnak, eta horietatik bik eskuratuta zuten KEI kreditazioa, hain zuzen, Donostiako Herri Ametsak eta Altsasuko Iñigo Aritzak. Altsasuko Txioka Haur Eskola izan da hirugarrena, eta bidenabar gogoratu behar da bera izan dela, Estatu espainiar osoan, kreditazio hori lortu duen 0-2 urteko lehen haur eskola. Juanjo Gomezek, Ikastolen Elkarteko KEI egitasmoaren arduradunak, Txiokakoen meritua nabarmendu zuen, ereduko estandarrak 0-2 urteko ikastetxe batera egokitu behar izan baitituzte, ereduarekin lan egin eta ebaluaziora aurkeztu Horreum Fundazioa da ahal izateko. Andra Mari, Iñigo ikastetxeak ebaluatu eta Aritza, Txioka, Zangoza, kreditazioak ematen dituena. Arangoiti, Ibaialde, Erentzun, Tafalla, San Bizente, Armentia, Abusu, Ander Deuna, Eleizalde, Herri Ametsa, Pasaia-Lezo eta Haurtzaro dira eredu honekin lanean ari diren ikastolak.
Ikastolako atarian egindako argazkia, Arantxaren ospakizunerako bildutako koadrila.
ELGOIBAR IKASTOLA
750 BAZKALTIAR ELGOIBARREN IKASTOLAREN MENDE ERDIA OSPATZEKO BOSPASEI IKASTOLA DIRA DAGOENEKO MENDE ERDIAREN MUGA GAINDITUTAKOAK.
Zuberoako ikastoletatik atera diren ikasle ohiek zubereraz egiten dute euren artean.
Bertsolari gaztetxoen taldea Joxe Agirrerekin batera egindako solasaldian.
TXINTXIRRI IKASTOLA.
Santo Tomas eta Pasaia-Lezo Lizeoak izan ziren lehenak, Elgoibarko Ikastolak egin zituen ospakizunak joan den ikasturtean, eta San Nikolas eta Asti Leku izango dira ikasturte honetan. Elgoibarkoari dagokionez, ekainaren 9an ospatu zuten Gabon Zaharretan hasitako egitarauko ekitaldi nagusia, eta bertan 750 lagun bildu ziren bazkaritan. Mende erdiko gertakariak eta lekukotasunak biltzen dituen liburuxka eta DVDa argitaratu dituzte, argazki eta liburu zaharren erakusketa antolatu, eta abesti bat grabatu dute okasiorako; hori guztia gaineraz, zigilu bat ere atera dute. Udal bandaren kontzertu berezia, 50 urte 50 mendi egitasmoa, eta beste hainbat ekitaldi antolatu dituzte.
ELORRIOKOAK, BASAMORTUAN ORTUAK EGITEN
SAN BIZENTE IKASTOLA.
ARANTXA IRAKASLEAK MENDE LAURDENA EGIN DU OIONEN ARANTXA SOBRINO ORAIN 25 URTE IRITSI ZEN OIONGO SAN BIZENTERA ETA GEROZTIK BERTAKO IRAKASLE, ZUZENDARI, ARABA EUSKARAZEN INPLIKATU. Joan den ikasturte bukaeran, 25 urte lanean egin dituela ospatzeko, lankideak bildu zituen herriko elkarte batean. Ekitaldia ikastolako irakasleen topaketa izan zen batik bat; era berean, orain bi urte bat-batean hil zen Ane Idarreta gogoratzeko ere balio izan zuen. “25 urte lanean egitea arrazoi bat badela pentsatu nuen bazkari bat antolatzeko”, esan zigun Arantxa Sobrinok. “Adin batetik aurrera askotan pentsatzen duzu bizitza honetan zer den garrantzitsua eta zer ez, eta nik aspaldidanik dakit nire helburua Arabar Errioxan euskararen alde lan egitea dela”.
20
2010EAN HASI ZIREN ELORRIOKO TXINTXIRRI IKASTOLAN FRENTE POLISARIOAK TINDUFEN DITUEN ERREFUXIATUEN ALDEKO EGITASMOEKIN LANEAN. Herriko Institutuak eta Udalak, Lajwad elkarterekin batera kirol gune bat eraiki dute geroztik, El Aaiun lurraldeko Amgala dairan eta, herri horretako familia batzuei egoera arindu gogoz, ortuak eraikitzen lagundu nahi diete orain (putzuak egin, hesiak jarri eta ortua mantentzen erakutsiz), “Baratzak Amgala” proiektuaren bidez. Egitasmoaren barruko ekintza nagusienetako bat da urtero kanpalekuetara DBH3 eta 4ko ikasleekin egiten duten bidaia. Herritik berrogei bat lagun joaten dira guztira. Euskal kantak abestu zituzten taldeka, bazkari goxo baten ondotik.
PIARRES LARZABAL KOLEGIOA. IKASTURTE HASIERA KANTUAN ZIBURUKO PIARRES LARZABAL KOLEGIOKO IKASLE, IRAKASLE ETA LANGILEEK UMORE ONEZ EMAN ZIOTEN HASIERA IKASTURTEARI IRAILAREN 7AN. Horretarako “Mega kantu Piknika” antolatu zuten, Kiki Borda, Jokin Irungaray eta Christian Irigoyen musikariek lagunduta.
IKASTOLA 200
MURGILTZE ASTEAK ASMO BERRIEKIN MURGILTZE ASTEA EUSKARAZ BIZI EGITASMOAREN BARRUAN SORTU ZEN, ETA HIZKUNTZA PROIEKTUA TALDEAK ETA AISIOLA BEGIRALE ESKOLAK ELKARLANEAN GARATZEN DUTEN EKIMENA DA. DBH2/1 eta 4ko ikasleak izaten dira gehienetan Murgiltzen Astean parte hartzen dutenak. Egitasmoaren helburua da egoera komunikatibo guztietan euskararen erabilera bultzatzea eta sentsibilizazioa lantzea. Begirale gazteen laguntzarekin eta ohiko eskola orduen ordez baliatzen dira. Aurten, esaterako, 7 ikastolak hartu dute parte.
GAUR EGUN
ESKOLARTEKO FINALISTA GAZTETXOAK ZUGARRAMURDIN IZAN ZIREN, NAGUSIAK VALDEGOBIARA JOANGO DIRA. Gaztetxoen mailan, Euskal Herriko Eskolarteko finalean parte hartu zuten neska-mutilek, eta beren bertso eskoletako lagun batzuek, iraileko azken bigarren asteburua igaro zuten elkarrekin Senpere eta Zugarramurdi inguruetan. Larunbat arratsaldean elkartu Senpereko lakuan, Joxe Agirre bertsolariarekin solasaldi eta argazkiak osatu eta, ilunabarrean, Zugarramurdiko Graxiana aterpetxean Maddiane Txoperena eta Aimar Karrika bertsolariekin borobildu zuten afalostea. Gogoratzen badugu Aguraingo finaleko irabazleak Maddi Sarasua eta Paul Iruretagoiena izan ziren.
Olatz Zabalondo, egitasmoaren arduradunak agertu zigunez, erabiltzen duten materiala eguneratu beharra geratu da.Bitarteko didaktikoak berritu eta teknologi berriak sartu nahi dira.
21
On egiteko moduko eguna Eraikin nagusia handitzeko, Kilometroak Andoainen urriaren 7an Urte osoko inurri lanaren ondoren, oporretatik itzuli orduko Kilometroak eguneko prestaketa lanen azken txanpari indarrez ekin diote Aita Larramendi Ikastolan. Arduradun, guraso, irakasle, ikasle eta gainerako laguntzaileak buru-belarri murgildu dira, berriz ere, lantaldeen dinamikan. 300 lagun ibili dira urtean zehar arlo ezberdinetan lanean, eta egunerako 1.500 lagunetik gora daude izena emanda. Txistokiko egoitza nagusia handitzeko eraikin berria jasotzeko egitasmoa dute esku artean, eta inbertsioen zama ahalik eta gehien arintzea da aurtengo edizioaren helburua. Aita Larramendi hiru lerroko ikastola da (Batxilergoan bi lerro), eta lerro horiek osatzeko behar dituen 8 gelak aterako ditu eraikin berriari esker. Izan ere, ikasleen matrikulazioak gora egin du azken urteotan, matrikulazio plazak %100ean betetzeraino, eta behar hori asetzeko ezinbestekoak dira 8 gela horiek: zehazki LHko 3. mailatik DBH amaitu arteko hirugarren lerroari emango diete aterpe gela horiek. Arkaitz Lasa Kilometroak 2012ko koordinatzailearen hitzetan, eraikin berriaren lanak hastear daude. Kilometroak-en aurtengo edizioak baditu helburu gehiago ere. Aipagarriena, beharbada, Andoaingo ikastolaren proiektuaren berri eskualdean zabaltzea da. “Urnieta, Hernani eta Lasarteko ikastolak sare tpublikora joan ziren 1993an eta, ondorioz,
22
www.kilometroak.net
Ikastolen Elkartean dagoen ikastola bakarra da ingurumari honetan, gertukoenak Usurbilgoa eta Villabonakoa baitira”, erantsi zuen Arkaitzek. Antolatu dituzten ekintza deigarrien artean iazko Kilometroetan estreinatutako Klikmetroak egitasmoa dago, aurten andoaindarrek osatu dutena. “Ibilbide birtuala metroz metro osatzea da egitasmoaren
erronka. Gure ‘On egin’ leloak keinu bat egiten die teknologia berriei, eta ekarpentxo hori bideratzea zegokigun. ‘www.klimetroak.com’ webgunean sartu eta, oso modu errazean, parte-hartzailearen izena jarri behar da, argazkitxo bat zintzilikatu, eta mezu bat utzi behar 250 karakterekoa, eta programak babesle bat esleitzen dio metroari”. Badituzte beste hainbat egitasmo aipagarri, baina bakarra nabarmentzekotan aipa dezagun “Ase arte” errezeta liburua. Bidenabar esan behar da bai leloarekin eta bai liburuaren izenburuarekin bete-betean asmatu dutela. “Igor Zalakain, Arzak jatetxeko sukaldaria, Aita Larramendiko ikasle ohia da. 70 errezeta egin ditu Igorrek; eta liburua ilustratzeko ikasleen esku-lanak edo arte-lanak baliatzea pentsatu genuen, eta izugarri gauza bitxi eta originalak atera dira”.•
Egin nahi den obra ageri da goiko maketan; Igor Zalakainek idatzitako liburua eta ikasleek ilustratutakoa.
IKASTOLA 200
Urriaren 21ean bozkatu, eta Oinezera San Fermin Ikastolak Bigarren Hezkuntza handitzeko beharra
www.nafarroaoinez.net
Nafarroa Oinez antolatzeko ardura Zizur Txikiko San Fermin Ikastolari iritsi zaio berriro. San Fermin Ikastola ibilbide luzeko ikastola da, 1970ean sortua, eta gaur egun 950 familiek, 1.514 ikaslek, 98 irakaslek eta 38 zerbitzuetako profesionalek osatzen dute ikastolako komunitatea. Beraz, erreferentzia argia da Iruñerriko euskaldunentzat. Aurten Nafarroa Oinez urriaren 21ean da, EAEko hauteskundeen egunean, hain zuzen ere. Hortaz, egun horretan bozkatu eta gero Zizur Txikira joan beharko lukete lurralde horietako euskaltzaleek. Festaren helburu nagusia Bigarren Hezkuntza handitzea da. San Fermin ikastolak lau lerro zituen aspaldidanik HHn eta LHn, baina lau gela horiek hiru bilakatzen ziren Bigarren Hezkuntzan. 2002 urtetik aurrera ikasle kopurua, matrikulazioa, etengabe haundituz joan da. Azken urteotan 200 bat ikasle gehiago dituzte. Eta egoera honek leku arazoak ekarri ditu DBHn eta Batxilergoan.
Euskalerria Irratiaren lana aitortzea Aipatu helburuaz gain, aurtengo Nafarroa Oinezen bidez Euskalerria Irratiari euskararen hedapenean Iruñerrian aspalditik egiten ari den lana aitortu nahi dio San Fermin Ikastolak, eta bidenabar haren legalizazioa aldarrikatu.
Horientzako bi gune izango dira, 3. eta 4., eta ahalegin bereziak egin dira batez ere 3. gunean (11-15 urtekoentzat pentsatua). Esaterako, role-playing (gymkana) bat antolatu da, Los juegos del hambre trilogian oinarritua. Bigarren Hezkuntzako lehen zikloko gazteei zuzendutako jarduera da, DBHko 3.goek ere parte hartu ahal izatea aurreikusten bada ere. Asmoa da 30 bat talde osatzea, Nafarroako ikastola guztietakoak. Izena emateko epea urriaren 9an amaituko da. Informazio gehiago:
oinez2012.jarduerak@ sanferminikastola.net.•
Oinez Berdea eta Ekotxozna Ekogunea izango da aurtengo Oinezen berrikuntza nagusietako bat, Oinez Berdearen barrenean. Txosna honek bi ezaugarri nagusi izanen ditu: produktu ekologikoak eta Euskal Herrikoak.
Sar zaitez nafarroaoinez webgunean, eta ikusiko duzu zenbat gauza antolatu diren aurten.
Gazteentzako alternatibak eta kontsumo erantzulea Aurtengo Oinezak nobedade nabarmenak ditu gazteentzako guneetan. Alkoholaren kontsumoaz azkeneko urteetan egindako hausnarketaren ondorioz, prebentzio neurriez gainera, aurten aisialdi alternatibak eskaini nahi zaizkie Bigarren Hezkuntzako gazteei.
23
On egiteko moduko eguna Eraikin nagusia handitzeko, Kilometroak Andoainen urriaren 7an Urte osoko inurri lanaren ondoren, oporretatik itzuli orduko Kilometroak eguneko prestaketa lanen azken txanpari indarrez ekin diote Aita Larramendi Ikastolan. Arduradun, guraso, irakasle, ikasle eta gainerako laguntzaileak buru-belarri murgildu dira, berriz ere, lantaldeen dinamikan. 300 lagun ibili dira urtean zehar arlo ezberdinetan lanean, eta egunerako 1.500 lagunetik gora daude izena emanda. Txistokiko egoitza nagusia handitzeko eraikin berria jasotzeko egitasmoa dute esku artean, eta inbertsioen zama ahalik eta gehien arintzea da aurtengo edizioaren helburua. Aita Larramendi hiru lerroko ikastola da (Batxilergoan bi lerro), eta lerro horiek osatzeko behar dituen 8 gelak aterako ditu eraikin berriari esker. Izan ere, ikasleen matrikulazioak gora egin du azken urteotan, matrikulazio plazak %100ean betetzeraino, eta behar hori asetzeko ezinbestekoak dira 8 gela horiek: zehazki LHko 3. mailatik DBH amaitu arteko hirugarren lerroari emango diete aterpe gela horiek. Arkaitz Lasa Kilometroak 2012ko koordinatzailearen hitzetan, eraikin berriaren lanak hastear daude. Kilometroak-en aurtengo edizioak baditu helburu gehiago ere. Aipagarriena, beharbada, Andoaingo ikastolaren proiektuaren berri eskualdean zabaltzea da. “Urnieta, Hernani eta Lasarteko ikastolak sare tpublikora joan ziren 1993an eta, ondorioz,
22
www.kilometroak.net
Ikastolen Elkartean dagoen ikastola bakarra da ingurumari honetan, gertukoenak Usurbilgoa eta Villabonakoa baitira”, erantsi zuen Arkaitzek. Antolatu dituzten ekintza deigarrien artean iazko Kilometroetan estreinatutako Klikmetroak egitasmoa dago, aurten andoaindarrek osatu dutena. “Ibilbide birtuala metroz metro osatzea da egitasmoaren
erronka. Gure ‘On egin’ leloak keinu bat egiten die teknologia berriei, eta ekarpentxo hori bideratzea zegokigun. ‘www.klimetroak.com’ webgunean sartu eta, oso modu errazean, parte-hartzailearen izena jarri behar da, argazkitxo bat zintzilikatu, eta mezu bat utzi behar 250 karakterekoa, eta programak babesle bat esleitzen dio metroari”. Badituzte beste hainbat egitasmo aipagarri, baina bakarra nabarmentzekotan aipa dezagun “Ase arte” errezeta liburua. Bidenabar esan behar da bai leloarekin eta bai liburuaren izenburuarekin bete-betean asmatu dutela. “Igor Zalakain, Arzak jatetxeko sukaldaria, Aita Larramendiko ikasle ohia da. 70 errezeta egin ditu Igorrek; eta liburua ilustratzeko ikasleen esku-lanak edo arte-lanak baliatzea pentsatu genuen, eta izugarri gauza bitxi eta originalak atera dira”.•
Egin nahi den obra ageri da goiko maketan; Igor Zalakainek idatzitako liburua eta ikasleek ilustratutakoa.
IKASTOLA 200
Urriaren 21ean bozkatu, eta Oinezera San Fermin Ikastolak Bigarren Hezkuntza handitzeko beharra
www.nafarroaoinez.net
Nafarroa Oinez antolatzeko ardura Zizur Txikiko San Fermin Ikastolari iritsi zaio berriro. San Fermin Ikastola ibilbide luzeko ikastola da, 1970ean sortua, eta gaur egun 950 familiek, 1.514 ikaslek, 98 irakaslek eta 38 zerbitzuetako profesionalek osatzen dute ikastolako komunitatea. Beraz, erreferentzia argia da Iruñerriko euskaldunentzat. Aurten Nafarroa Oinez urriaren 21ean da, EAEko hauteskundeen egunean, hain zuzen ere. Hortaz, egun horretan bozkatu eta gero Zizur Txikira joan beharko lukete lurralde horietako euskaltzaleek. Festaren helburu nagusia Bigarren Hezkuntza handitzea da. San Fermin ikastolak lau lerro zituen aspaldidanik HHn eta LHn, baina lau gela horiek hiru bilakatzen ziren Bigarren Hezkuntzan. 2002 urtetik aurrera ikasle kopurua, matrikulazioa, etengabe haundituz joan da. Azken urteotan 200 bat ikasle gehiago dituzte. Eta egoera honek leku arazoak ekarri ditu DBHn eta Batxilergoan.
Euskalerria Irratiaren lana aitortzea Aipatu helburuaz gain, aurtengo Nafarroa Oinezen bidez Euskalerria Irratiari euskararen hedapenean Iruñerrian aspalditik egiten ari den lana aitortu nahi dio San Fermin Ikastolak, eta bidenabar haren legalizazioa aldarrikatu.
Horientzako bi gune izango dira, 3. eta 4., eta ahalegin bereziak egin dira batez ere 3. gunean (11-15 urtekoentzat pentsatua). Esaterako, role-playing (gymkana) bat antolatu da, Los juegos del hambre trilogian oinarritua. Bigarren Hezkuntzako lehen zikloko gazteei zuzendutako jarduera da, DBHko 3.goek ere parte hartu ahal izatea aurreikusten bada ere. Asmoa da 30 bat talde osatzea, Nafarroako ikastola guztietakoak. Izena emateko epea urriaren 9an amaituko da. Informazio gehiago:
oinez2012.jarduerak@ sanferminikastola.net.•
Oinez Berdea eta Ekotxozna Ekogunea izango da aurtengo Oinezen berrikuntza nagusietako bat, Oinez Berdearen barrenean. Txosna honek bi ezaugarri nagusi izanen ditu: produktu ekologikoak eta Euskal Herrikoak.
Sar zaitez nafarroaoinez webgunean, eta ikusiko duzu zenbat gauza antolatu diren aurten.
Gazteentzako alternatibak eta kontsumo erantzulea Aurtengo Oinezak nobedade nabarmenak ditu gazteentzako guneetan. Alkoholaren kontsumoaz azkeneko urteetan egindako hausnarketaren ondorioz, prebentzio neurriez gainera, aurten aisialdi alternatibak eskaini nahi zaizkie Bigarren Hezkuntzako gazteei.
23
Kutxa Zeharo
Lanik gabeentzako zerbitzua
Gureak taldeak eta Kutxako Gizarte Ekintzak sortu zuten “Kutxa Zeharo zerbitzua” 2004an, lan munduan sartzeko arazoak zituztenei (etorkinak, 45 urtetik gorakoak, langabezian urteak zeramatzatenak…) laguntzeko. Gaur, lana aurkitzeko arazoak dituztenen abanikoa zabaldu egin denez (titulazioaren araberako lanik aurkitu ez dutenak…), lan bila dabilenari laguntzeko zerbitzu bihurtu dela esan daiteke, nahiz eta lehentasuna, egoera zailetan daudenei ematen zaien. Bost bulego ditu Kutxa Zeharok Gipuzkoan: Donostian, Irunen, Zumarragan, Eibarren eta Arrasaten. • Zerbitzuak bi erabiltzaile ditu, labur esateko: lan bila dabiltzan pertsonak eta langile bila dabiltzan enpresak; bi eremu horien arteko zubi lana egiten dihardu etengabe. Zerbitzuko teknikariek prospekzioak egiten dituzte lan merkatuan, dituzten premien diagnosia enpresetan, eta hautapen prozesua eskaintzen; eta hori guztia, doan. Lan bila dabilenari aukeren berri emateaz gainera, formaziorako zein lan berrietara egokitzeko laguntzak ematen dizkio. • Maria Jose Astrain koordinatzaileak esan zigunez, ez dute, noski, datozen guztiei lana emateko aukerarik, baina laguntza denei, bai, ematen diete. “Gure bulegoek ge-
ro eta lan gehiago dute. Zifrak esanguratsuak dira. 2004an sortu zenetik 4.174 lagunek aurkitu dute lana gure bitartekaritzari esker; 14.990 elkarrizketa egin ditugu, 7.190 bisita egin dizkiegu enpresei; eta aldi berean, milioi bat euro banatu ditugu enpresen artean lan hitzarmenak bultzatzeko. Hasieran enpresa guztiak bisitatuz abiatu ginen, baina merkatua ezagutuz joan gara, sektore batzuen lan premien gorabeherak gertuagotik ikusten ditugu; eta horrela, gero eta gehiago dakigu sektore jakin batean zer eratako langile profilak behar dituzten”, esan zuen. • Kutxa Zeharo enpleguaren arloan erreferentzia bilakatu da, eta bila datorrenari laguntza integrala eskaintzeagatik bereizten da gisako beste zerbitzuetatik. “Pertsonei arreta eskaintzeko moduarengatik bereizten gara. Erabiltzaile askok hori aitortu digute”, erantsi zuen.
http://www.kutxasocial.net/obra-social-kutxa/obs.nsf/Docs-Kutxa/kutxa-Zeharo.html