"Ikastola" aldizkaria: 183. zenb. - maiatza by Ikastolen Elkartea

www.ikastola.net

MAIATZA 2010

Ikastolen Konfederazioa, 84/933872/6/6

ISBN:

GERTU inprimategia. Oñati. Tel.: 943 78 33 09

183 INPRIMATZAILEA:

Txema Garzia Urbina

DISEINUA ETA MAKETAZIOA:

Imanol Artola

EUSKARA ZUZENTZAILEA:

Joxean Agirre eta Eva Domingo

ERREDAKZIOA:

Zuriñe Mendizabal aldizkaria@ehik.ikastola.net

KOORDINATZAILEA:

16 18

IKASTOLEN KONFEDERAZIOA Zamudioko Teknologi Elkartegia, 208 B-1 48170 ZAMUDIO Tel.: 606 33 41 45

12 14

ELKARRIZKETA: EDURNE ERAUSKINEKIN SOLASEAN ERREPORTAJEA: XABIROIK BERE AZKEN ALBUMA ERAMAN ZUEN BARTZELONAKO FICOMIC-ERA OPORRETAKO KOADERNO DIGITALA KALIFORNIATIK OIONERA MARTXOAN, OIONDIK KALIFORNIARA ABUZTUAN NEGU GORRIKO GARAIAK ATZEAN UTZI DITU BETIKOK ERAIKIN BERRIA EGINGO DU EGOITZA NAGUSIAREN KONTRA ANDOAINGO IKASTOLAK IKASTOLA BERRIAK, LAUGARREN KOLEGIOA ETA BESTE HAINBAT EGITASMO DITU SEASKAK EUSKARA ATZERRIKO AZENTUAREKIN

EDITATZAILEA:

3 8

IKASTOLA ALDIZKARIA

iks www.ikastola.net

Arizmendi Ikastolako Lanbide Heziketako zuzendaria

“Lanbide Heziketa aukeratzeak ez du inongo aterik ixten; alderantziz, askori unibertsitateko ateak zabaltzen dizkio.” Ikastola183

MAIATZA 2010

Ikastolen Konfederazioa, 84/933872/6/6

ISBN:

GERTU inprimategia. Oñati. Tel.: 943 78 33 09

183 INPRIMATZAILEA:

Txema Garzia Urbina

DISEINUA ETA MAKETAZIOA:

Imanol Artola

EUSKARA ZUZENTZAILEA:

Joxean Agirre eta Eva Domingo

ERREDAKZIOA:

Zuriñe Mendizabal aldizkaria@ehik.ikastola.net

KOORDINATZAILEA:

16 18

IKASTOLEN KONFEDERAZIOA Zamudioko Teknologi Elkartegia, 208 B-1 48170 ZAMUDIO Tel.: 606 33 41 45

12 14

EDITATZAILEA:

3 8

IKASTOLA ALDIZKARIA

iks www.ikastola.net

Arizmendi Ikastolako Lanbide Heziketako zuzendaria

“Lanbide Heziketa aukeratzeak ez du inongo aterik ixten; alderantziz, askori unibertsitateko ateak zabaltzen dizkio.” Ikastola183

EDURNE DONOSTIARRA DA. SALAMANCAN IKASI ZUEN PEDAGOGIA ETA UMEZAINTZAKO ZUZENDARI IZAN ZEN 1980AN HASI ETA BOST URTEZ. HAMALAU URTE EMAN ZITUEN SAN FRANTZISKO XABIERREN ZUZENDARI, ETA ARIZMENDI SORTU ZENETIK LANBIDE HEZIKETAKO ZUZENDARI DA AZKEN HAMAR URTEOTAN.

iks

“LANBIDE HEZIKETA AUKERATZEAK EZ DUELA INOLAKO ATERIK IXTEN. ARE GEHIAGO, IKASTEN JARRAITU NAHI DUENARI SAMURTU EGITEN DIO UNIBERTSITATEKO SARBIDEA.”

Paradigma honen araberako gogoeta-saioa antolatu zuen aurten Ikastolen Elkarteko Lanbide Heziketako mintegiak. Duela urte batzuetatik hona Lanbide Heziketan diharduen ikastola bat bisitatzen da, eta bisita horren egitasmoaren barruan ekiten zaio hausnartzeari. Aurreko urteetan beste ikastola batzuk izan diren moduan, aurten Leintz bailaran kokatutako Arizmendi izan da gogoetaren egoitza. rtez urte jarraipen handiagoa lortuz doa gogoeta-saio hau. Horren adierazgarri, bertan ikastola desberdinetako berrogei lagun inguru (zuzendari, tutore, orientatzaile eta ikasketaburuak) bildu ziren aurten, maiatzaren 6an. Partaidetza handia eta aberatsa sustatu zuen mahai-inguru baten baitan garatu zen hausnarketa. Bertan hizlari izan ziren Josu Galartza, Mondragon Unibertsitateko zuzendaritzako kidea; Mila Loidi, Fagor elektrotresna enpresako pertsonal saileko kidea; Enaitz Alustiza, Arizmendi ikastolako irakaslea; eta Jose Antonio Romero, Hezkuntza Saileko Ikuskaritza Nagusiko Lanbide Heziketako arduraduna. Ikastolen Elkarteak urrats handiak eman ditu Lanbide Heziketan ere. Dagoeneko lau zentro handi baditugu arlo horretan lanean ari direnak: Inmakulada Tolosan (303 ikasle), Txorierri Derion (278), Oteiza Zarautzen (179) eta Arizmendi Arrasaten (121); horiez gainera, badira txikiago batzuk ere (Barandiaran 66 ikaslerekin, eta Ibaizabal 40rekin). Arizmendiko Lanbide Heziketako zuzendari den Edurne Erauskinek, tartetxo bat egin zigun gure galderei erantzuteko. Edurne donostiarra da. Salamancan ikasi zuen Pedagogia eta Umezaintzako zuzendari izan zen 1980an hasi eta bost urtez. Hamalau urte eman zituen San Frantzisko Xabierren zuzendari, eta Arizmendi sortu zenetik Lanbide Heziketako zuzendari da azken hamar urteotan.

Bide osagarri bezala aurkezten dituzue Lanbide Heziketa eta Unibertsitatea. Kasu batzuetan gomendagarria ere iruditzen zaizue Unibertsita-

tera goi ziklo bat egin ondoren sartzea. Ideia bat ari gara behin eta berriro errepikatzen: Lanbide Heziketa aukeratzeak ez duela inolako aterik ixten. Are gehiago, ikasten jarraitu nahi duenari samurtu egiten dio Unibertsitateko sarbidea. Gure ikasle askori gertatu zaie. Heziketa Zikloko ikasgaiei eta praktikei esker lan munduaren arlo bat ezagutzen dute, gustatu egiten zaie, heldutasun gehiagorekin planteatzen dituzte ikasketak eta Unibertsitatean hasten dira. Zer-nolako profesionala izan nahi duen ikusi eta gero hasten da Unibertsitateko ikasketak egiten, askoz ere konbentzimendu, askoz ere heldutasun, askoz ere motibazio gehiagorekin. Goi mailako ikasketak bost edo sei urtetakoak dira askotan, eta heldutasuna, motibazioa eta konbentzimendua oso garrantzitsuak dira.

tzuetatik sar daitezke ikasketa horietara. Gure kirol zikloan, esate baterako, hogei kirol mota baino gehiago ikasi eta landuko ditu ikasleak, eta ezagutza handiarekin joango da IVEFera, adibide bat jartzearren. Bi urteko zikloa eta praktikak egin, eta Unibertsitatera sartzen dira. Arizmendiko datuei begiratu besterik ez dago ziklo batzuetatik Unibertsitatera joan diren ikasleen kopurua oso handia dela ikusteko. Eraikuntzako ziklotik %30 aparejadore ikasketak egitera joaten da. Kirol ziklotik, berriz, magisteritza, fisio eta IVEF egitera ateratzen direnen kopurua ere handia da.

Goi zikloa egiten duten ikasle guztiek Unibertsitatera sartzeko aukera dutela esan nahi al du horrek? Ez. Orain arte Lanbide Heziketatik zihoazen ikasleentzako kupo bat gordetzen zuen UnibertsiAskotan pentsatzen dugu tateak. Lizentziaturetan goi zikloetatik Unibertsi%7 gordetzen zen eta di“BOLONIAKO PLANEN tatera doazen ikasleak plomatura eta ingenieriARABERA, ZIKLOETAN bakan batzuk baizik ez tza teknikoetan %30. direla. Zuk erakutsi di- EGITEN DIREN ZENBAIT GAI 2006ko LOE legeak hori tuzun Arizmendiko daezabatu egin zuen eta paKONBALIDATU EGIN tuek harritu egin gairez pare jarri zituen seBEHARKO DITU tuzte. Zikloen arabera da. lektibitatetik zetozenak Ziklo batzuetatik ikasle eta Lanbide Heziketatik UNIBERTSITATEAK ETA gehienak lan mundura zetozenak. Bakoitzaren HORREK ERE BIDEA doaz zuzenean, baina babataz besteko notari beZABALDU EGINGO DIO dira beste ziklo batzuk giratzen diote. Goi ziklo zubi bezala erabiltzen di- AUKERA HAU EGITEN DUEN batean 7,30eko bataz renak. Eskakizun handibestekoa ateratzeko auIKASLEARI.” koak diren ikasketak egikera gehiago daukate bateko, esate baterako Heziketa Fisikoan lizentziatura txilergo eta selektibitatean baino. Gaurko gure edota Fisioterapeuta ikasketak egiteko, oso nota seme-alabek ez dute lanean azkar hasteko presiorik, altuak eskatzen dituzte eta ikasle asko iritsi ezinik zorionez. “Ahal duzun bitartean ikasi”, esaten zaie. geratzen dira atean. Lanbide Heziketako ziklo ba- Eta hori ikusten da gure ikasleen artean ere. Ziklo ▼

Ikastola183 · maiatza 2010

Ikastola183

iks

“LANBIDE HEZIKETA AUKERATZEAK EZ DUELA INOLAKO ATERIK IXTEN. ARE GEHIAGO, IKASTEN JARRAITU NAHI DUENARI SAMURTU EGITEN DIO UNIBERTSITATEKO SARBIDEA.”

Bide osagarri bezala aurkezten dituzue Lanbide Heziketa eta Unibertsitatea. Kasu batzuetan gomendagarria ere iruditzen zaizue Unibertsita-

Ikastola183 · maiatza 2010

Ikastola183

Lau aditu Lanbide Heziketaz hizketan

bat egiten dute, ez dute sentitzen presarik lan munduan eta ikasten jarraitzen dute. Lehen ez zen hori gertatzen, alde batetik Unibertsitatera sartzeko erraztasun gutxiago zegoelako eta lanean gazterik hasten zirelako ere bai. Gaur goizeko mahai-inguruan Fagor elektrotresnak enpresako pertsonal buruak esan duenez, bost urtez atzeratu da lehen kontratua egiteko adina: lehen 20 urterekin egiten zen eta orain hogeita bostekin. Bataz besteko adinaz ari gara, noski.

JOSU GALARTZA, MONDRAGON UNIBERTSITATEKO ZUZENDARITZAKO KIDEA; MILA LOIDI, FAGOR ELEKTROTRESNA ENPRESAKO PERTSONAL SAILEKO KIDEA; ENAITZ ALUSTIZA, ARIZMENDI IKASTOLAKO IRAKASLEA; ETA JOSE ANTONIO ROMERO, HEZKUNTZA SAILEKO IKUSKARITZA NAGUSIKO LANBIDE HEZIKETAKO ARDURADUNA IZAN ZIREN MAHAI INGURUKO PARTAIDEAK.

▼

Badirudi, hala ere, guraso gehienek seme-alabak Unibertsitatera bidali nahi dituztela zuzenean. Azken hamar urteotan lan asko egin da EAEn behintzat ikusmolde hori aldatzeko. Hemen Lanbide Heziketak tradizio handia du eta prestigioa ere bai. Administraziotik bultzada handia eman zaio eta LOEk Unibertsitate sarrerako kupoa kentzeak sekulako mesedea egin dio, hori ere egia da, Unibertsitatera sartzeko zeharbide bat ireki duelako. Boloniako planen arabera, zikloetan egiten diren zenbait gai konbalidatu egin beharko ditu Unibertsitateak eta horrek ere bidea zabaldu egingo dio aukera hau egiten duen ikasleari. Krisialdiak ere bultzada bat eman dio Lanbide Heziketari. Lan merkatuak ere zer esan handia du auzi honetan. Erdi mailako titulazioen premia dago eta guk prestatzen ez baditugu, kanpotik ekarri beharko ditugu. Krisialdiarekin Lanbide Heziketako matrikulek gora egin dute, eta nabarmen egin dute gora gainera. ikaStola

“Ikastolaren eguneroko bizitzan hartzen dute parte gurasoek”. o Romero Lanbide Josu Galartzak (Mondragon Unibertsitatea), Jose Antoni -eko pertsonal saileko tresnak elektro (Fagor Loidik Mila iak, Heziketako ikuskar eak, hartu zuten parte irakasl ako ikastol kidea) eta Enaitz Alustizak, Arizmendi n. ingurua mahaiako ikastol ndi Arizme tsitatera jauzia egindakoa Josu Galartzak bera ere Lanbide Heziketatik Uniber erantsi zuen. dela zela gogoratu, eta hori enpresetan antzeman egiten eta prestakuntza ditugu, behar u prestat onalak profesi egiteko “Enpresetan lan i. Ikerketarako ikaslee diegu ematen untza akademikoaz gainera lanerako prestak aritzea, proiektuak nean Elkarla . egiteko lan taldean eta ditugu zen prestat ilea izatea…; horiek dira lantzea, erabakiak hartzea, negoziatzen jakitea, ekintza utako oinarrit nean lantzen ditugun konpetentziak. Arazoen ebazpe esan zuen. n”, haueta urte hamar azken lanean gara ari metodologiarekin izan duten tan Hezike e Lanbid LOEk eta k Jose Antonio Romerok LOGSE zuen. aztertu eragina munduan hiru Mila Loidik, bestalde, konpetentzia teknikoez gain lan talde-lana eta motibazioa. konpetentzia hobesten direla esan zuen: konpromisoa, tu ditzakete langileek, Hauek garatuta izanik, prestijiozko lanpostuak eskura endua ere kontuan atxikim iko ntzarek Lanbide Heziketakoak izanik ere. “Hizku an euskara sartzeko mundu lan eta gaude, Herrian Euskal dugu. behar izan Gure kooperatibetan ikastolek zeregin handia dutela nabarmendu nahi nuke. esango nuke Lanbide Nik n. pausoak ematen ari gara euskararen normalizazioa esan zuen. bai”, ere a euskar eta dela stekoa ezinbe a Heziketan ingeles pertsonala agertu zuen, Eta, azkenik, Enaitz Alustizak, azkenik, bere ibilbide gaur goi mailako 21 urterekin lanean hasteko ziklo bat egiten hasi eta l.• ingeniaritza egitekotan baitabi

UN CAMINO DE IDA Y VUELTA “Entre la Formación Profesional y la Universidad hay un amplio pasillo abierto para acoger el tránsito en las dos direcciones”. Este ha sido el paradigma sobre el que ha versado la jornada de reflexión organizado por el seminario de Formación Profesional de las ikastolas y en el que se han dado cita cerca de cuarenta profesionales de nuestro sector. La iniciativa ha tenido como sede este año a la ikastola Arizmendi de Arrasate. En el programa de actividades de la jornada se desarrolló una mesa redonda

Ikastola183 · maiatza 2010

UNE PASSERELLE À DOUBLE SENS en la que intervinieron representantes de Mondragon Unibertsitatea, la empresa cooperativa Fagor Electrodomésticos, la Administración educativa y la propia ikastola Arizmendi. La directora de FP de este centro, Edurne Erauskin, considera que “La Formación Profesional no sólo no cierra la vía de entrada a la universidad, sino que la favorece, al tiempo que mantiene las puertas abiertas para los universitarios que buscan una dimensión práctica en la Formación Profesional”.

“Entre la Formation Professionnelle et l’Université il y a un long couloir permettant le passage en direction de l’une ou de l’autre!” C’est sur ce paradigme qu’a porté la journée de réflexion sur la FP organisée par les ikastola et à laquelle ont participé une quarantaine de professionnels de notre secteur. Cette journée s’est déroulée à l’ikastola Arizmendi d’Arrasate. Au programme, une table ronde avec la participation des représentants de l’Université de Mondragon, de

l’entreprise coopérative Fagor Electroménagers, du ministère de l’éducation et de l’ikastola Arizmendi. Selon la responsable de la Formation Professionnelle du centre Edurne Erauskin, “non seulement la formation professionnelle ne ferme pas la porte de l’Université mais en plus favorise son accès, tout comme elle permet d’accueillir les universitaires désireux de passer de la théorie à la pratique par le biais de la formation professionnelle”.

Lau aditu Lanbide Heziketaz hizketan

▼

Ikastola183 · maiatza 2010

iks

ERREPORTAJEA

XABIROI K BERE AZKEN ALBUMA ERAMAN ZUEN

BARTZELONAKO FICOMIC-ERA Bost urte dira Ikastolen Elkartea gazteentzako komikia ateratzen hasi zela

Bi belaunaldi lehenago ikasleek liburuen azpietan ezkutatuta irakurtzen zituzten eskolan komikiak. Gaur egun, ordea, ikastoletako ikasleek komikiekin egiten dute lan gelan Euskarako orduan. Ikastolen Elkartea orain bost urte hasi zen “Xabiroi” ateratzen, gazteen euskararen erabileran bitarteko garrantzitsua izan zitekeelakoan.

Ikastola183 · maiatza 2010

DANI FANO ETA ARANTZA MUNDUATE HURRENEZ HURREN XABIROIREN IBILBIDEAZ SOLASEAN. 2004-2005 IKASTURTEAN SORTU ZEN ‘XABIROI’ EUSKARAZ BIZI PROIEKTUTIK, GAZTEEN ARTEAN EUSKARAREN ERABILERA SUSTATZEKO BITARTEKO ERAKARGARRIA.

NOIZ BIGARREN MAILAKO GENEROTZAT HARTZEN ZEN KOMIKIA, baina 60ko hamarkadatik aurrera indartu egin zenez, asko ‘bederatzigarren artea’ deitzera iritsi dira, zinemaren eta argazkigintzaren ondoren zerrendan jarriz. Paperezko heroi horien joan-etorriak irakurriz hezi dira dagoeneko belaunaldi batzuk. Euskarazko komikiari, hala ere, kostatu egin zitzaion bidea egitea. 80ko hamarkadan ezagutu zuen, nolabait esatearren, ‘urrezko aroa’, “Ipurbeltz” eta “Habeko Mik” ateratzen ziren urteetan. Orain bost urte Ikastolen Elkarteak hartu zuen lekukoa “Xabiroi”rekin. Urtean lau zenbaki eta album bat atera ditu geroztik. Azken albumarekin (“TeleAtoi”) Bartzelonako Ficomic-en izan berria den Dani Fanorekin, eta berarekin batera Arantza Munduate Ikastolen Elkarteko idazkariarekin mintzatu gara. “Ficomic-en barruan EAEko standean bazegoen euskal komikigileen erakusketa bat ere. Hogeita bi egile ziren guztira. Banan-

banan kontatzen aritu nintzen, eta erdiak pasa ‘Xabiroi’n kolaboratutakoak zirela ikusi nuen”, hasi zen Dani Fano Bartzelonako bere inpresioak kontatzen.

eta ‘Ipurbeltz’ haur txikientzat bakarrik zuzenduta, euskarazko komiki oso gutxi zegoen gazte eta helduentzat. Hutsune hori bete nahi genuen, beraz. Komikian erabiltzen den hizkuntza oso zuzena da, EUSKARAZ BIZIK BULTZATUTA bigarrenik. Kaleko euskara jasotzeko eta berritzeko generoak balio zuela “2004-2005 ikasturtean sortu zen ikusten genuen. Esamolde zaharrak ‘Xabiroi’ Euskaraz Bizi proiektutik, berritu eta berriak asmatzeko balio gazteen artean euskararen erabilera dezakeela uste dugu. Espazioak sustatzeko bitarteko erakargarria izan mugatzen gaituenez, oso esaldi zitekeela pentsatuta. Euskaraz Bizi laburrak eta zuzenak erabiltzera Haur Hezkuntzan eta Lehen behartuta gaude, ahozko hizkera Hezkuntzan dago zentratuta. DBH eta lantzera, alegia”, jarraitu zuen Fanok. Batxilergorako gauza gutxi ditugu Hasiera batean, ezagutzera gazteak euskararen erabilerara emateko ‘Ikastola’ aldizkariaren tirada erakartzeko, eta erabilera hori zein berdina egin zuten, 34.000 alekoa, irakurzaletasuna biak batean alegia, eta gero, ikastola bakoitzetik bultzatzeko sortu zen komiki hau”, egin dizkiguten eskaeren arabera, hasi zen Arantza Munduate tirada hori doituz joan ziren. komikiaren historia egiten. Ikastola batzuetan oso harrera Komikia bultzatu zutenen ona izan du komikiak; beste batzuetan ustetan, generoak oso hizkuntza epelagoa. Arantza Munduatek eta zuzena erabiltzen du, ahozkotasunetik Dani Fanok irakasleen baitan dagoela oso gertu dagoena. “Bi helbururekin uste dute giltza. jaio zen ‘Xabiroi’. “Irakasle Ikasle asko daude, Alde batetik, dezente daude ‘Habekomik’ Euskarazko halaber, komikiko aspaldi desagertuta klaseetan istorioek nola istorioak

“XABIROI”, UN CÓMIC EN LAS AULAS

Aunque los padres lo lean siempre con una sonrisa de satisfac ción en los labios, “Xabiroi” es un cómic promovido por Euskaraz Bizi para reforzar el uso del euskara coloquial entre los alumnos de las ikas tolas y vino a llenar el hueco que dejaron “Ipurbeltz” y “Habeko Mik ”, dos de los títulos que marcaron la historia del cómic en euskara en los 80. La Federación de Ikastolas ha

jarraitzen duten jakin nahirik irrikan egoten direnak.

publicado durante estos cinco años cuatro números y un álbum al año. El último álbum, “TeleAtoi”, es precisamente de Dani Fano, coordinador de la pub licación que presentó el producto en Ficomic de Barcelona. En la entrevis ta junto a Arantza Munduate nos exp lica los objetivos con los que nac ió esta publicación.

irakurtzen eta lantzen dituztenak. Ikasle asko daude, halaber, komikiko istorioek nola jarraitzen duten jakin nahirik irrikan egoten direnak”, gaineratu zuen Arantzak. “Xabiroi”k idazle ezagun asko erakarri ditu bere orrialdeetara gidoiak egitera, hala nola, Harkaitz Cano, Iban Zaldua, Eider Rodriguez, Patxi Zubizarreta, Pako Aristi edo Unai Iturriaga.

ALBUM BERRI BAT: “TeleATOI” Dani Fanoren “TeleAtoi” albuma izan da azkena atera dena. “Xabiroi”n emandako sei atalekin osatua da eta liburu-dendetan saltzen da. Lau pertsonaia “trakets” ditu. “Txikitandik maite dut zientzia-fikzioa, baina ez nuen ezer serioa egin nahi, eta umoreari heldu nion. Espazioan lan egiten duen laguntza-zerbitzu bat irudikatu nuen eta Gus etorri zitzaidan burura, behin eta berriz porrot egiten duen, baina horregatik etsitzen ez duen pertsonaia. Eta ondoren asmatu nituen Vladimir gizon handi bezain sentibera eta arazo psikologikoak dituen Dionixi konputagailua, edo Hiroko izeneko gidaria”, gogoratu zuen Danik.•

“XABIROI”, UNE BD EN CLASSE

Même si les parents la lisent avec un sourire de satisfaction au coin des lèvres, la BD “Xabiroi” est née d’un projet impulsé par Euskara z Bizi dans le but de renforcer l’us age oral de l’euskara chez les élèv es des ikastola. Cette BD a comblé le vide laissé par “Ipurbeltz” et “Ha beko Mik”, deux titres phares qui ont

marqué la BD en euskara dans les années 80. La Fédération des Ikastola a publié quatre num éros et un album par an lors des cinq dernières années. Le dern ier album, “TeleAtoi”, est de Dani Fan o, coordinateur de la publica tion qui a présenté le produit au Fico mic de Barcelone. Il nous expliqu e, avec Arantza Munduate, les obje ctifs visés par le projet.

Ikastola183

iks

ERREPORTAJEA

XABIROI K BERE AZKEN ALBUMA ERAMAN ZUEN

BARTZELONAKO FICOMIC-ERA Bost urte dira Ikastolen Elkartea gazteentzako komikia ateratzen hasi zela

Ikastola183 · maiatza 2010

banan kontatzen aritu nintzen, eta erdiak pasa ‘Xabiroi’n kolaboratutakoak zirela ikusi nuen”, hasi zen Dani Fano Bartzelonako bere inpresioak kontatzen.

“XABIROI”, UN CÓMIC EN LAS AULAS

jarraitzen duten jakin nahirik irrikan egoten direnak.

“XABIROI”, UNE BD EN CLASSE

Ikastola183

IA LAU MILA ARTISTA II. ELKAR IPUIN ETA

ILUSTRAZIO LEHIAKETAN IPUIN ETA ILUSTRAZIO LEHIAKETAREN BIGARREN EDIZIOAK MARKA GUZTIAK HAUTSI DITU: 700 ipuin eta 3.000 ilustrazio bildu ditu. Euskal Herriko bazter guztietatik jaso dituzte lanak. Ilustrazioak egiteko Xabier Mendigurenen “Hiru triku, hiru truku” ipuina erabili dute, “Baziren behin hiru triku ume —Kirikiño, Sagarroi eta Kirikolatz—, ama galduta basoan bakarrik gelditu zirenak”, hasten dena.

Yassin El Aznani Srassi (Eibarko San Andres herri ikastetxea) (HH 4 eta HH5). Aitana Lekuona Betelu (Hondarribiko Talaia ikastola) (HH 4 eta HH5). Aitor Garitano Agirreolea (Bergarako Aranzadi ikastola) (LH 3 eta 4). Nerea Garai (Eskoriatzako Arizmendi ikastola) (LH 3 eta 4). Asier Bravo Lasheras (Lodosako Ibaialde ikastola) (LH 1 eta 2). Eider Vegas Aresti (Sondikako Gorondagane) (LH 1 eta 2).

EPAIMAHAIA • Jokin Mitxelena (ilustratzailea). • Ainhoa Lucas (Elkar argitaletxeko haur liburuen diseinu burua). • Marta Garcia (Gasteizeko elkar liburu dendako haur sailaren arduraduna). “Epaimahai honek txunditurik jaso ditu milaka marrazki, kolore, burutazio, forma, itxura eta tamaina guzietakoak. Harriduraz eta barrez ikusi ditugu neska-mutikoek egindako marrazki xelebreak maiz, zorrotzak askotan, politak gehienetan, iaioak batzuetan eta ez hain iaioak besteetan eta ikaragarri originalak tartean. Hori bai, umeen bihotz garbiak erakusten zizkigutenak beti”. (Epaimaiak) ●

Altxor gogoa piztu zitzaien haurrei. Gainera, Blairen jabea aurkitu zuten: Margari, ikaratuta gaixoa, zakurra galdu zuelakoan. Harekin hizketan jakin zuten semeak denda bat zuela portuan, eta galdetzera joan ziren (…)

• • • • • •

Bat galdu nuen, Bestea bainuen Bera baino gehiago maitatzen.

ILUSTRAZIO LEHIAKETAKO IRABAZLEAK

Nik banituen Bi harribitxi Pasaiako portuan.

“Ipuin polit asko aurkitu ditugu. Kalitatez ere narrazio maila polita eta oro har euskara maila ere oneko lanak. Idazleek lan zaila zuten, eta hala ere, erakutsi dute irudimena eta baita originaltasuna ere, hiru ilustrazio berdin erabiliz istorio ezberdin eta polit asko kontatu baitituzte. Zorionak guztiei!”. (Epaimaiak) ●

Larunbat hartan, txakur bat gurutzatu zen Ane, Mikel, Ainhoa eta Xabierren parkerako bidean. Blai deitu zioten, busti-bustita baitzegoen. Etengabe zaunkaka ari zitzaien, eta segitzea erabaki zuten. Belardi Handiraino iritsita, banku batean zegoen zaku zahar bat hartu eta haurren oinetan utzi zuen zakurrak. Mezudun botila bat zegoen barruan. Bertan, argazki eta paper zahar bana. Azkenak hala zioen:

EPAIMAHAIA • Xabier Mendiguren (idazlea, Elkar argitaletxeko editorea). • Itziar Irastorza (Ttartalo argitaletxeko aditorea). • Jesus Mari Mendizabal (idazlea).

“Itsasgizonaren azken kantua”

Paulo Albisu Idiakez (Urretxu-Zumarragako ikastola) (LH 5 eta 6). Naia Begiristain Etxezarreta (Lazkaoko San Benito ikastola) (LH 5 eta 6). Teresa Barbara Uriarte (Gasteizko Olabide ikastola) (DBH 1 eta 2). Maialen Elorza (Oiartzungo Haurtzaro ikastola) (DBH 1 eta 2). Ana Garcia Lopez (Hondarribiko Talaia ikastola) (DBH 3 eta 4). Arantzazu Irigoien Sola (Hondarribiko Talaia ikastola) (DBH 3 eta 4).

Bildu diren ilustrazioekin erakusketa ibiltaria egingo da Elkar liburu denda sareak dituen sei artoetan txandaka. Ana Garcia Lopez, DBH 3 eta 4 saileko IPUIN IRABAZLEAREN HASIERA

• • • • • •

SARI BANAKETA MAIATZAREN 29AN EGIN ZEN Donostiako Elkar liburu dendan.

IPUIN LEHIAKETAKO IRABAZLEAK

GOIKO ILARAN EZKERRETIK ESKUINERA: AITANA LEKUONA, YASSIM AL AZMANI, EIDER VEGAS, ASIER BRAVO, NEREA GARAI, AITOR GARITANO. • BEHEKO ILARAN EZKERRETIK ESKUINERA: ELI BETELU, JOKIN GALARRAGA, NAIA BEGIRISTAIN, PAULO ALBISU, MAIALEN ELORZA, XABIER MENDIGUREN, TERESA BARBARA, ARANTZAZU IRIGOIEN, ANE GARCIA.

publierreportajea

iks

IA LAU MILA ARTISTA II. ELKAR IPUIN ETA

• • • • • •

Bat galdu nuen, Bestea bainuen Bera baino gehiago maitatzen.

ILUSTRAZIO LEHIAKETAKO IRABAZLEAK

Nik banituen Bi harribitxi Pasaiako portuan.

EPAIMAHAIA • Xabier Mendiguren (idazlea, Elkar argitaletxeko editorea). • Itziar Irastorza (Ttartalo argitaletxeko aditorea). • Jesus Mari Mendizabal (idazlea).

“Itsasgizonaren azken kantua”

Bildu diren ilustrazioekin erakusketa ibiltaria egingo da Elkar liburu denda sareak dituen sei artoetan txandaka. Ana Garcia Lopez, DBH 3 eta 4 saileko IPUIN IRABAZLEAREN HASIERA

• • • • • •

SARI BANAKETA MAIATZAREN 29AN EGIN ZEN Donostiako Elkar liburu dendan.

IPUIN LEHIAKETAKO IRABAZLEAK

publierreportajea

iks

UDAN

OkD OPORRETAKO KOADERNO DIGITALA

MEDIA HORA DE REPASO CADA DÍA

Ikastola183 · maiatza 2010

▼▼▼▼▼ ▼

▼▼▼ ▼ ▼ ren hasieran eg ▼ taila in

ESKHASI AER E G I www TENAK : .ik

943. astola.n 3772 et 1 943.44 1 5108

go d

▼▼▼▼▼ ▼ ▼ ▼▼▼▼▼ ▼ ▼ ▼ ▼

•• Zailtasunaren arabera mailakatutako jarduerez osatuta. / •••• Multimedia baliabideez hornitutako ariketak. / ••••••• Ikasle bakoitzak zenbat lan egin duen, zenbat denboran eta lortu duen zuzentasun portzentajea neurtzen du. / ••• Gurasoek, nahi badute, seme-alabek zenbat lan egin duten eta zer emaitza lortu dituzten jakin ahal izango dute. /

ta ake an ab

IKASYS PROIEKTUKO JARDUERETAN OINARRITUTA, KOADERNO HAUEK ORDU ERDIKO 40 SAIOZ DAUDE OSATUTA, ETA BOST ARLO LANTZEN DITUZTE: EUSKARA, GAZTELANIA, INGELESA, MATEMATIKA ETA INGURUNEA. OPORRETAN ERABILTZEKO DIRA.

•••• Egunean ordenagailuan zertxobait arituz, ikasturteko lana berrikusteko aukera. / ••••••••• IKASYS proiektuko jardueretan oinarrituta. / ••••••••• USB euskarrian 25 eurotan dago salgai, eta ohiko moduan, webgune bidez, telefonoz edo Ikastolen Elkarteko dendara etorriz eros daiteke. / ••• Lau koaderno digital kaleratuko dira Lehen Hezkuntzako 3. mailatik 6. mailara bitartean (maila bakoitzerako bana). Koaderno hauek ordu erdiko 40 saioz daude osatuta, eta bost arlo lantzen dituzte: euskara, gaztelania, ingelesa, matematika eta ingurunea. /

El equipo que trabaja en el proyecto Ikasys de las ikastolas acaba de preparar un “cuaderno digital para vacaciones”que contiene 40 bloques de ejercicios de media hora en las cinco materias más importantes que han trabajado a lo largo del curso: euskara, castellano, matemáticas, inglés y medio ambiente, correspondientes a los cursos de 3, 4, 5 y 6 de Primaria. Se trata de ejercicios de repaso que se realizan en el ordenador de casa y que cuentan con el apoyo de los multimedia. Cada Pendrive cuesta 25 euros.

UNE DEMI-HEURE DE RÉVISION PAR JOUR L’équipe chargée de développer le projet Ikasys au sein des ikastola vient de terminer la préparation d’un “cahier de vacances numérique” contenant 40 séries d’exercices d’une demi-heure chacune dans les matières suivantes: euskara, espagnol, mathématiques, anglais et environnement. Ces exercices, correspondant aux différents niveaux du Primaire, sont à réaliser par ordinateur, à la maison, et font appel au multimédia. Chaque “cahier” coûte 25 euros.

Ikastola183

iks

UDAN

OkD OPORRETAKO KOADERNO DIGITALA

MEDIA HORA DE REPASO CADA DÍA

Ikastola183 · maiatza 2010

▼▼▼▼▼ ▼

▼▼▼ ▼ ▼ ren hasieran eg ▼ taila in

ESKHASI AER E G I www TENAK : .ik

943. astola.n 3772 et 1 943.44 1 5108

go d

▼▼▼▼▼ ▼ ▼ ▼▼▼▼▼ ▼ ▼ ▼ ▼

ta ake an ab

Ikastola183

KALIFORNIATIK OIONERA MARTXOAN, OIONDIK KALIFORNIARA ABUZTUAN Hamahiru estatubatuarrek bost egun igaro dituzte San Bizente Ikastolako ikasleen etxeetan

anta Rosako 13 ikasleak martxoren bukaeran etorri ziren Oionera, bertan bost egun igaro eta Andaluziara bidaiatzeko asmoarekin. Santa Rosa Kalifornia iparraldean dago, ardoagatik hain famatua den Napa Valley-tik gertu, San Franciscotik ordubeteko bidean. “Ikastetxe horretan urtean bidaia kultural handi bat egiteko ohitura dute ikasle guztiek. Maitane Elortzaren ikasleak, esate baterako, Tailandian izan ziren orain hiru urte, iaz

Ikastola183 · maiatza 2010

Txinan, eta Euskal Herrira zein Andaluziara etorri dira aurten”, hasi zitzaigun kontatzen Eugenio Jimenez, Oiongo San Bizente ikastolako ikasketa-burua. Maitane bera izan zen San Bizente ikastolako bere kide ohiekin harremanetan jarri zena, eta ikasleen truke bat proposatu zien. “Guri oso ondo iruditu zitzaigun eta 13 ikasleko taldea izan dugu hemen. 16urtetik 18ra bitartekoak ziren. Gure ikasleen etxeetan eman dituzte egun horiek, eta

ordainetan, abuztuaren erdi aldera Kaliforniara joan daitezke, bertako familiekin egun batzuk pasatu eta, azken astean ikasturtea hasten dutenez, beste astebete klaseetara joanez emateko. Baina, uda izaki, bidaia oso garesti ateratzen da, eta oraingoz hiruk bakarrik eman dute izena. Hiru bakarrik joan daitezkeela jakin dutenean, ekintzak antolatzen hasi dira han, diruz laguntzeko asmoarekin, baina ez dakigu bidaia hori zertan geratuko den”, jarraitu

zuen Eugenio Jimenezek. Etorri aurretik facebook bidez talde bat sortu zuten, Basque-American Experience izenekoa, eta harremanetan hasi ziren. “Bideo-konferentzia pare bat ere egin genituen elkar ezagutzeko, eta facebook-en jarraitzen dute interesa daukatenek. Harreman guztiotan ingelera eta gaztelania erabiltzen dituzte”, erantsi zuen Jimenezek. Igande batean iritsi eta Logroñoko autobus geltokitik

MAITANE ELORTZA OIONGO IRAKASLE OHIA ETA IKASLE TRUKEAREN ERAGILE NAGUSIA.

Maitane Elortza, Oiongo San Bizente ikastolako irakasle ohia da ikasle trukearen eragile nagusia. Ingelera eta euskara ematen zituen Oionen, baina senarra Floridan zeukanez, orain lau urte hara bizitzera joatea erabaki zuen. Bertan urtebete eman eta gero Kalifornia iparraldean dagoen Santa Rosa hiriko Sonoma Academy ikastetxe pribatuan ari da orain espainola erakusten eta bera izan da trukea proposatu zuena.

SANTA ROSA KALIFORNIAN DAGO, ARDOAGATIK HAIN FAMATUA DEN NAPA VALLEY-TIK GERTU, SAN FRANCISCOTIK ORDUBETEKO BIDEAN. HANDIK ETORRITAKO IKASLEAK OIONGO SAN BIZENTE IKASTOLAKO ATARIAN, BIASTERIKO BODEGA BATEAN, FRONTOIAN JOLASEAN ETA AFARI BATEAN IKUS DITZAKEGU.

araba:

zuzenean etxeetara joan ziren, hogei orduko bidaia eginda zetozelako. Astelehenean aurkezpena egin zuten ikastolan. Biasterira joan ziren ondoren, eta herria eta Ysios upategia bisitatu zituzten. “Batez ere herria gustatu zitzaien. Kontuan izan Kaliforniako eraikinik zaharrenak orain bi mendekoak direla, eta gurea Erdi Arokoa dela”, gogoratu zuen Eugeniok. Bigarren eguna ikastolan pasa zuten; herri kirolak egin, eta arratsaldea Logroñon pasa zuten. Beste egun batean Bilbora joan, eta Guggenheim zein itsasadarra ikusi zituzten. Ondoren Gaztelugatxera joan ziren, eta han ere harrituta geratu ziren paisaiarekin eta mila urte dituen elizarekin. “Esker ona adierazteko gure gurasoak eta ikasleak jatetxe batean

afaltzera gonbidatu nahi izan zituzten. Agindu horrekin etorri ziren beren etxeetatik. Trajeak ere ekarri nahi zituzten etiketa pixka batekin afaltzeko. Hala ere, gazteek bakarrik giro hobea izango zutela erabaki zuten hemengo gurasoek, eta halaxe egin zuten; trajerik gabe joan ziren, noski. Napa Valley gertu dutenez, bertako ardoak eta ikastetxeko elastikoak ekarri zituzten opari”, esan zigun Eugeniok. Kaliforniarrak etorri aurretik ikasketa bidaia egin zuten Londresera, ingelerarekin beroketa ariketak egitearren.•

“Guri oso ondo iruditu zitzaigun eta 13 ikasleko taldea izan dugu hemen. 16urtetik 18ra bitartekoak ziren. Gure ikasleen etxeetan eman dituzte egun horiek”. “Batez ere herria gustatu zitzaien. Kontuan izan Kaliforniako eraikinik zaharrenak orain bi mendekoak direla, eta gurea Erdi Arokoa dela”.

ESTUDIANTES DE CALIFORNIA VISITAN OION Maitane Elorza fue profesora de Inglés y Euskara en la ikastola San Bizente de Oion. Hace cuatro años se estableció en Florida, de donde es su marido, y un año después empezó a trabajar en un colegio de Santa Rosa, norte de California, muy cerca del Napa Valley, una zona famosa por sus vinos. Fue esta antigua profesora de ikastola la que a principios de este curso les propuso un intercambio de alumnos. A finales de marzo estuvieron en Oion 13 de los alumnos de español que tiene en el colegio y los alumnos de la ikastola de Oion tendrán la posibilidad de devolverles la visita en agosto.

ETUDIANTS CALIFORNIENS EN VISITE À OION Maitane Elorza a enseigné l’anglais et l’euskara à l’ikastola San Bizente de Oion. Il y a quatre ans elle s’est installée en Floride, d’où est originaire son mari, et un an plus tard elle a commencé à travailler dans un collège de Santa Rosa, au nord de la Californie, tout près de la Napa Valley, zone réputée pour ses vins. C’est elle qui a proposé en début d’année scolaire un échange entre élèves. Ainsi, fin mars, 13 élèves californiens apprenant l’espagnol sont venus à Oion. Les élèves de l’ikastola d’Oion leur rendront visite à leur tour, en Californie, en août prochain.

PARTAIDETZA HANDIA ARMENTIA IKASTOLAREN KROS LASTERKETAN ETA BTT MARTXAN Ekainaren 6an egin zuten Armentia Ikastolak antolatzen duen Kros Lasterketa eta BTT Martxaren bosgarren edizioa. Orain bost urte Armentiak egin zuen Araba Euskaraz zela-eta antolatu zen lehen edizioa, eta geroztik jarraipena eman diote. “Armentiako basoa ikastolaren kontra dago eta lasterketa, gainera, Arabako herri-lasterketen zirkuituan sartu dutenez, partaidetza handia lortzen ari gara”, hasi zitzaigun kontatzen Tomas Antunez gurasoa. Aurreko lau edizioetan senior mailako lasterketa bakarrik egin da. Aurten, lasterketa horretaz gainera beste laburrago bat antolatu da junior mailan, eta 16 urtetik gorako ikastolako ikasle andana batek hartu du parte, berrogeita hamarren batek, alegia. Bukaeran 18 sari banatu ziren, hala nola, gizonezkoetan hiru onenei eta emakumezkoetan hiru onenei alde batetik, eta ikastolako guraso eta irakasleen artean beste sei; junior mailakoen artean, azkenik, beste sei. Lasterketa guztiak kontuan hartuta,

400 partaide inguru izan dira korrika egin dutenak. BTT Martxan, bestalde, beste 300 batek hartu zuten parte, guraso eta haur. Ikastolako gurasoak dira antolatzaile. Aurten errelebo bat egin da, eta laukote bat izan da lan hori burutu duena: Eve Barquilla, Felix Uriarte, Iñigo Lopez de Uralde eta Tomas Antunez. Lau gurasoak lasterketan edo bizikletan ibiltzen direnak dira. Beste hogei bat gurasok laguntzen diete antolaketan. Joseba Beloki txirrindularia, Martin Fiz korrikalaria, Gorka Ortiz de Urbina (Zeledon), Koldo Tellitu Ikastolen Elkarteko lehendakaria eta Iñaki Garitano Armentia Ikastolako lehendakaria izan ziren sariak banatzen.•

Ikastola183

KALIFORNIATIK OIONERA MARTXOAN, OIONDIK KALIFORNIARA ABUZTUAN Hamahiru estatubatuarrek bost egun igaro dituzte San Bizente Ikastolako ikasleen etxeetan

Ikastola183 · maiatza 2010

MAITANE ELORTZA OIONGO IRAKASLE OHIA ETA IKASLE TRUKEAREN ERAGILE NAGUSIA.

araba:

Ikastola183

NEGU GORRIKO GARAIAK

“Plan berezi bat egin genuen instalazioak eguneratu eta bigarren lerroak eskatzen zituen azpiegiturak prestatzeko. Hamar urteotan hainbat obra egin ditugu: 2002an gela berriak atera eta leihoak berritu genituen, 2003ko udan pilotalekua egin genuen, 2004ko udan HHko gela berriak, 2006ko abenduan solairua erantsi genion bigarren eraikinari, eta orain, bi eraikinak eta frontoiaren artean zegoen patioa guztiz estali dugu”, esan zuen Ainhoa Madariagak, hain zuzen ere 2001ean ikastolan lanean hasi zen gerenteak. Obra horiek guztiei erantzuteko bideragarritasun plan berezi bat egin behar izan zuten. Koldo Tellituk larrialdietan irakasleek erakutsi duten konpromisoa nabarmendu zuen eta gurasoek egin duten lana ere bai. Egin dituzten berrikuntzei esker sei bat urteko arnasaldia izango du ikastolak, nahiz eta Tellituren ustez, lauzpabost urte barru berriro gauza berriak egiten has daitezkeen. Burutu dituzten instalazioekin sei urteko arnasaldia izango dute. “Ikastola honek 500 ikasle izango ditu datorren ikasturtean eta bost urte barru 650 izatera iritsiko gara. Seguru nago urte batzuk barru berriro obra

berriak egiten hasiko garela”, esan zuen. HHn, esate baterako, 237 ume dituzte, gela bakoitzeko topea, alegia. LHn, berriz, 158 eta DBHn 57 ikasle. “97ko Ibilaldiaren ondoren zabaldu genuen 20 ikasleko lehen gela eta 2004ko Ibilaldiaren ondoren zabaldu genuen bigarren lerroa. Eragin nabarmena izan dute matrikulazioan”, gogoratu zuen Tellituk. Betiko Ikastolako ikasle erdiak Leioakoak dira eta beste erdiak inguru Erromokoak. Azken hau Getxoko langile auzo bat da. Azken urteotan Erandiotik ere ari dira ikasleak etortzen. Logikoa denez, EHUko irakasle asko dago gurasoen artean. Pedagogia aldetik, Blancak agertu zuenez, Ikastolen Elkarteko proiektu handi guztiak bereganatu ditu Betikok; horrela, EFQM ereduarekin ari dira lanean, Agenda 21ekin iaz hasi ziren, Ikasweb-n, Ikasdat eta Ikasysen daude, datorren urtean frantsesa sartuko dute Eleanintzen, eta beste hainbat eta hainbat proiektutan ere ari dira lanean.•

Familia bakoitzak urtean 40 lanordu sartzen dituen ikastola da Betiko Leioako Betiko Ikastola berezia da. Bertako gurasoak oﬁzioka daude taldetan banatuta eta, mantenuko arduradun batek egiten dituen plangintzen arabera, familia bakoitzak 40 lanordu edo gehiago sartzen ditu urtean. Sistema honi eta langileen inplikazioari esker ikastola aurrera ateratzea lortu dute. Hamar urte hauetan ezagutu zuen hazkunde ikusgarriaz mintzatu zaizkigu Koldo Tellitu lehendakaria, Blanca Lazkano zuzendaria eta Ainhoa Madariaga gerentea, maiatzaren 22an patio estali erraldoia inauguratutakoan. azkunde ikusgarria izan duen ikastola da Leioako Betiko. Publifikazio legearen ondorioak larrutik ordaindu zituen, beste ikastola batzuek bezalaxe. Ikasleen %59 publikora joan zen eta %41 geratu zen ikastolan. Izena ere (Gobela) galdu egin zuen. Baina Ibilaldi ikusgarri bat antolatzeko gai izan ziren 1997an eta izen berria, Betiko, lau haizetara zabaldu zuten. “Emaitza

Ikastola183 · maiatza 2010

ekonomikoak ez ziren onak izan, baina sekula baino ekitaldi gehiago antolatu genuen. Orduan ohartu ginen burua altxatuko genuela, eta hala, 2004ko Ibilaldiari esker bigarren lerrora jauzia egitea lortu genuen. Zortzi urtean ikasle kopurua bikoiztu genuen”, hasi zen Koldo Tellitu, Betiko Ikastolako lehendakaria (Euskal Herriko Ikastolak elkartekoa

ere bada), ezinbestean atzera begiradatxo bat botatzen. Zatiketaren ondoren 145 ikaslerekin geratu ziren eta datorren ikasturtean 500 izango ditu.

HAMAR URTE OBRATAN 2000. urtean ohartu ziren ikastola egonkortzen hasita zegoela, baina ez zeudela ikuspenei erantzuteko prestatuta.

“2002an gela berriak atera eta leihoak berritu genituen, 2003ko udan pilotalekua egin genuen, 2004ko udan HHko gela berriak, 2006ko abenduan solairua erantsi genion bigarren eraikinari, eta orain, bi eraikinak eta frontoiaren artean zegoen patioa guztiz estali dugu”. “Sistema honi esker dirua aurrezteaz gain, gurasoen artean lankidetza giroa ere sortzen da. Denok dakigu zerbait egiten”.

Gurasoak profesioka antolatuta BLANKA LAZKANO ZUZENDARIA; AINHOA MADARIAGA JERENTEA ETA KOLDO TELLITU BETIKO IKASTOLAKO LEHENDAKARIA.

MAIATZAREN 22AN INAUGURATU ZEN BETIKO IKASTOLAKO AZKEN OBRA: ESTALI ERRALDOIA. EGUN HORRETAN BERTAN, URTERO LEZ, IKASTURTEKO JAIA ERE ANTOLATU ZEN NON IKASLE GUZTIEK ETA IRAKASLE GEHIENEK PARTE HARTU ZUTEN.

bizkaia:

Iturginak, arotzak, margolariak, krist al-jartzaileak, elektrikariak, informatikariak, lorezainak…; talde ka dituzte antolatuta gurasoak, eta bakoitzak dakien arlo horretan egiten du lana. “Guraso bat dauk agu, Jabi Aguado, enpresa handi batean man tenuko arduraduna dena. Sekulako gaitasuna du taldeak antolatzeko, eta hark egiten du taldeen plangintz a. Familia bakoitzak urtean 40 ordu sartzen ditu. Guraso gehienak pasa tzen dira ikastolatik, eta zinez esan deza ket gurasoen presentzia hori izug arri garrantzitsua dela ikasleentzat ere, ikastola denona dela ohartzen baiti ra bere aita edo ama bertan lanean ikusirik. Benetan esaten dizuet jarre ra ere aldatu egiten zaiela”, hasi zen siste maren onurak aipatzen Blanca Lazk ano, zuzendaria. Lehen gurasoak naha sian etortzen ziren ikastolako man tenu lanak egitera, baina ofizioka talde ak antolatzen hasi zirenetik, gauz ak askoz ere hobeto ateratzen dira. “Etorri nahi ez duten gurasoek diru bat ordaintzen dute materiala erosteko. Guk ikast olako lanak egitera bultzatzen ditug u. Sistema honi esker dirua aurreztea z gain, gurasoen artean lankidetz a giroa ere sortzen da. Denok dakigu zerb ait egiten. Batek itzulpenak egite n ditu eta badago informatikari talde bat ere gure web gunea daramana. Orain ikasle ohi batzuk sartu ditugu, baina orain lau urte arte kirol entrenatzaile guzt iak gurasoak ziren. Kazetari bat ere badaukagu ikastolako buletinean lanean. Badaude bospasei guraso publizita te enpresak dituztenak, eta matr ikulazio kanpaina haiek bideratzen dute. Gainera, ikastolako zerbitzu guzt ietako langileak pertsonalgo propioa dira, ikastolako langileak dira”, jarraitu zuen Koldo Tellituk. Blanca Lazkano zuze ndariak biltzen ditu gelaz gela konponketa eskaerak; Lazkanok bera k mantenuko arduradunari pasatzen dizkio eta honek antolatzen du plan gintza.•

UN SISTEMA SOFISTICADO DE PARTICIPACIÓN

UN SYSTÈME PARTICIPATIF ÉLABORÉ

Un sistema sofisticado de participación Betiko Ikastola de Leioa ha logrado confeccionar un sofisticado sistema de participación de los padres en el mantenimiento de las instalaciones y la marcha del centro, lo que supone una optimización de los recursos. Los padres se organizan por profesiones (electricistas, fontaneros, informáticos, publicistas o entrenadores deportivos, por citar unos cuantos) y de acuerdo con una planificación minuciosa realizada por un encargado de

L’ikastola Betiko de Leioa a mis en place un système sophistiqué permettant la participation des parents dans l’entretien des locaux et le fonctionnement de l’ikastola, système qui requiert l’optimisation des ressources. Les parents sont organisés par corps de métiers (électriciens, plombiers, informaticiens, publicistes ou encore entraîneurs sportifs) et réalisent, suivant un planning minutieusement préparé par un spécialiste, 40 heures annuelles de

mantenimiento, realizan 40 horas anuales en las tareas asignadas. Betiko fue una de las ikastolas que sufrió las consecuencias de la Ley de la Escuela Pública. Quedó con 145 alumnos. Ahora está a punto de llegar a los 500. El espectacular crecimiento de los últimos diez años les ha obligado a una ampliación y renovación continua de sus instalaciones. El 22 de mayo inauguraron un patio cubierto de grandes dimensiones.

travail dans les tâches qui leur sont confiées. Betiko a été l’une de ces ikastola qui ont pâti des conséquences de la Loi de l’Ecole Publique. Alors qu’elle ne comptait plus que 145 élèves, elle est maintenant sur le point d’en accueillir 500. Cette spectaculaire croissance lors des dix dernières années l’a obligé à s’agrandir et à rénover constamment ses installations. Le 22 mai prochain elle inaugurera un grand préau couvert.

Ikastola183

NEGU GORRIKO GARAIAK

Ikastola183 · maiatza 2010

ere bada), ezinbestean atzera begiradatxo bat botatzen. Zatiketaren ondoren 145 ikaslerekin geratu ziren eta datorren ikasturtean 500 izango ditu.

HAMAR URTE OBRATAN 2000. urtean ohartu ziren ikastola egonkortzen hasita zegoela, baina ez zeudela ikuspenei erantzuteko prestatuta.

Gurasoak profesioka antolatuta BLANKA LAZKANO ZUZENDARIA; AINHOA MADARIAGA JERENTEA ETA KOLDO TELLITU BETIKO IKASTOLAKO LEHENDAKARIA.

bizkaia:

UN SISTEMA SOFISTICADO DE PARTICIPACIÓN

UN SYSTÈME PARTICIPATIF ÉLABORÉ

Ikastola183

GORKA MATUTE, IKT BURUA “IKTEROA” ZUZENDARITZA TALDEKIDEEN ARTEAN. ARGAZKIAN ATZETIK HASITA LEHENA IÑAKI EIZMENDI DBH KOORDINATZAILEA; ARANTXA IARTZA ORIENTAZIO MINTEGI BURUA; GORKA MATUTE; XANTI ARANBURU ZUZENDARIA; IZASKUN LINAZASORO BATXILERGOKO KOORDINATZAILEA; UNAI AZPIROZ LH KOORDINATZAILEA ETA UDANE JAUREGI, AURREAN, HH KOORDINATZAILEA.

Arrazoi gehiago ere ikusten ditu Xanti Aranburuk bi urte barru Kilometroak antolatzeko. “Andoain herriak berak ere erakusleihoak behar ditu. Bi bailararen artean kokatzen den herri bat gara, Donostiak eta Tolosak egiten digute itzal, eta herri osoak duela gogoa iruditzen zait gauzak ondo egin eta kanpokoei herria erakusteko. 1990eko Kilometro triste eta euritsu haietan ere saiatu ginen.

ERAIKIN BERRIA EGINGO DU EGOITZA NAGUSIAREN KONTRA ANDOAINGO IKASTOLAK Zazpi edizioetatik bostetan irabazi dute ‘Klik eta klik’ sariketa Oria ibaiaren eta N-1 errepidearen artean hesiturik dago Andoingo Aita Larramendi Ikastolaren egoitza nagusia. Errepidea mendi aldera 600 bat metro aldentzekotan da Foru Aldundia, eta hor irabaziko den lur eremuari esker, eraikin berri bat altxatuko du ikastolak. irugarren lerroa osatzeko ezinbestekoa dugu eranskin hori. Errepide ondoan altxatzeko 50 metroko tartea behar genuen, eta orain aukera hori izango dugu. Bi helburu ditugu, beraz, 2012an Kilometroak antolatzeko: hirugarren lerroa sendotzeko behar

“H

Ikastola183 · maiatza 2010

dugun eranskina jasotzea, batetik, eta bestetik, euskaltzaleak ez diren familiei ikastola ezagutzera ematea”, hasi zitzaigun kontatzen Xanti Aranburu, Aita Larramendi Ikastolako zuzendaria. Bi lerroko ikastola izan da Andoaingo Aita Larramendi, baina orain sei urte hirugarren lerroa

sartzea erabaki zuten. “Ausardia ere izan genuen, baina gauzak ondo ateratzen ari zaizkigu. 2005ean pilotaleku estali bat egin genuen; orain bi urte zabaldu genituen Bazkardon (herri barruan ikastolak duen bigarren egoitza) HHko instalazioak, eta gela guztiak beteta ditugu. Hirugarren lerroa

osatzen ari gara, beraz, baina maileguen zama astunegia ari gara jartzen gure gurasoen bizkar, hauen maila sozioekonomikoa kontuan hartuta. Oraindainokoan, larri bada ere, ikastolak erantzun die egin ditugun obrei, baina ezin genezake gure gain hartu erabat eraikin berriaren zama.

Horregatik eskatu genuen, hain juxtu ere, Kilometroak egiteko aukera. Eman digute eta saiatuko gara aukera hori baliatzen, ondo etorriko baitzaigu, bai ekonomia aldetik eta bai herri osoari gure asmoen berri eman zein hirugarren lerroa sendotzeko”, jarraitu zuen ikastolako zuzendariak.

Herri osoak hartu zuen parte, emaitzek lagundu ez baziguten ere. Oraingoan ere herriari eman nahi diogu protagonismoa, eta seguru gaude jende askorentzat ikastolara hurbiltzeko aukera bat izango dela ikastolen festa hori. Andoainen euskararen erabilera areagotzeko eta ikastolara hurbiltzeko balioko duelakoan gaude. Guk jendea erakartzen asmatu behar dugu, hirugarren lerroa egonkortzeko eta herrian zein ingurunean ‘ikastolazaletasuna’ indartzeko” erantsi zuen. Orain 736 ikasle ditu Aita Larramendik (herriko ikasleen %40 pasa). Urtero 70 edo 75 ikasle berri sartzen dira ikastolan, eta 30-35 ateratzen. Ondorioz, urteko 35-40 ikasle gehiago ditu ikastolak. Ikastolen Elkarteak bultzatzen dituen proiektu guztietan ere parte hartzen dute.•

Gorka Matute irakasleak ere ez du arrak astaren sekreturik kontatu nahi. ‘Klik eta klik’ sariketan zazpi edizio egin dira eta Aita Larramend ik bost irabazi ditu, bigarren geratu zen beste batean eta laugarren beste batean. “DBH3koekin egiten da sariketa, eta teknologia berrien erabilera sustatzea du helburu, beti ere talde lana oinarri hartu ta. Informazioa bilatzen ikasten dute, bloga k egiten, audio grabazioak igotzen, foroak antol atzen… Digital Vasca enpresak kontrolatzen du taldeen lana. Bizkaia eta Gipuzkoako 45 ikast etxek hartu dute parte azken edizioan. Zazpi edizi oetatik bost irabazi ditugu”, esan zigun iraka sleak.

‘KLIK ETA KLIK’ SARIKETAN ZAZPI EDIZIO EGIN DIRA ETA AITA LARRAMENDIK BOST IRABAZI DITU. ARGAZKIAN GORKA MATUTE, IKT BURUA (ESKUBIAN), ETA XANTI ARANBURU, ZUZENDARIA.

gipuzkoa:

“Andoain herriak berak ere erakusleihoak behar ditu. Bi bailararen artean kokatzen den herri bat gara, Donostiak eta Tolosak egiten digute itzal, eta herri osoak duela gogoa iruditzen zait gauzak ondo egin eta kanpokoei herria erakusteko”. “Talde bakoitzak bere zalantzak eta galderak zuzentzen dizkio aditu bati, eta honek argitu egiten dizkie. Ondorioak blog batera igotzen dituzte, irudiak eta bideoak lagun dituztela”.

Teknologi berrietan aditu

Gorkak kontatu zigunez, edizio bako itzean bi proga nagusi ere badaude. Batean gai bat jorratzen dute. Aurten sare sozialen gaia izan dute, “ikasleengan hain eragin zuze na duen gaia. Ikasle talde batek aldeko arrazoiak lantz en ditu eta beste batek kontrakoak. Proga hone n barruan, bestalde, ‘Ciberchat’ izene ko ariketa bat ere burutu behar izaten dute. Talde bakoitzak bere zalantzak eta galderak zuzentzen dizkio aditu bati, eta honek argitu egiten dizki e. Ondorioak blog batera igotzen dituz te, irudiak eta bideoak lagun dituztela. Badago, azke nik, blog bat zenbait ikastetxeren artean lantz en duguna. Lan hauek guztiak Informatika ordu an egiten

UN NUEVO EDIFICIO ADOSADO El nuevo trazado de la N-1 a su paso por Andoain, permitirá a la ikastola Aita Larramendi la construcción de un edificio adosado, que le permita la consolidación de la tercera línea en un futuro próximo. Con dicha obra culminará una etapa de ampliaciones que se inició con la construcción de un frontón cubierto en 2005 y siguió con la ampliación de las instalaciones de Bazkardo, que acoge

ditugu azaroan hasi eta martxora bitar tean”, erantsi zuen Gorkak. Beste hainbat sarirekin batean hilero ordenagailu bat bidaltzen diote ikast etxe onenari ikasleen artean banatzeko, eta Ando iango ikastolak mordoa banatu ditu. “Lehen edizioan lau hilabeteak irabazi eta sari guztiak eskuratu genituen. Langa hain goian jarrita, norm ala da ondorengo urteetan ere gure ikasleak gauzak ondo egiten saiatzea”, esan zuen. “Azk en sari banaketan Digital Vasca-ko zuzendar iak esan zidan Amstrong-ekin Tourrean bezala, guk ez irabazteko edizio berezi bat antolatu beharko dutela”, erantsi zuen Xanti Aranburu k.•

NOUVEL ÉDIFICE À ANDOAIN los ciclos de Infantil y el primero de Primaria. La construcción del nuevo edificio y la consolidación de la tercera línea serán los grandes objetivos de Kilometroak que organizará la ikastola en el 2012. Hemos charlado sobre el tema con el director Xanti Aranburu y del concurso ‘Klik eta klik’, de cuyas siete ediciones la ikastola de Andoain ha ganado cinco, con Gorka Matute.

Le nouveau tracé de la N-1 au niveau d’Andoain permettra à l’ikastola Aita Larramendi de construire un nouvel édifice pour développer le Secondaire. Ce bâtiment mettra un point final aux travaux d’agrandissement entamés par la construction d’un fronton couvert en 2005 et poursuivis par l’extension des installations de Bazkardo qui accueille les cycles de maternelle et

du primaire. La construction du nouveau bâtiment et le développement du secondaire seront les grands objectifs du Kilometroak organisé par l’ikastola en 2012. Nous avons évoqué ce sujet avec le directeur Xanti Aranburu ainsi que le concours ‘Klik eta klik’ (l’ikastola a remporté cinq éditions sur sept) avec Gorka Matute.

Ikastola183

“H

Ikastola183 · maiatza 2010

‘KLIK ETA KLIK’ SARIKETAN ZAZPI EDIZIO EGIN DIRA ETA AITA LARRAMENDIK BOST IRABAZI DITU. ARGAZKIAN GORKA MATUTE, IKT BURUA (ESKUBIAN), ETA XANTI ARANBURU, ZUZENDARIA.

gipuzkoa:

Teknologi berrietan aditu

Ikastola183

IKASTOLAK, LAUGARREN KOLEGIOA ETA BESTE HAINBAT EGITASMO DITU SEASKAK Hur Gorostiaga: “Euskararen egoera ilunaren aurrean ikastolak dira esperantzarako leiho eraginkor bakarra” Datozen bost urtetan, 2015era bitartean alegia, barnetegi bat eraiki nahi dute Baionako Bernat Etxepare Lizeoan diren gazteentzat, hiriburu horren inguruan laugarren kolegioa zabalduko dute, eta hainbat ikastola berri ireki ere bai. Horrez gainera, gainezka dauden beste hainbat handituko ditu Seaskak. UR GOROSTIAGA Seaskako zuzendariarekin mintzatu gara Seaskak datozen urteetako dituen egitasmoei buruz, eta bere hitzetan aurpegi biko diagnostiko bat suma daiteke: Iparraldean euskarak bizi duen gainbehera frogatzen dute datuek, batetik, baina ikastolek egin duten lanari esker batik bat egoerari buelta ematea posible dela

ikusten du Seaskako zuzendariak. Seaska garapen betean dagoela dio Hur Gorostiagak, eta horren froga da mahai gainean duten proiektuen zerrenda. “Lekornen eta Itsasun zabalduko dira datorren irailean bi ikastola berri. Beskoitzen-Bardoze eskualdean beste bat irekitzea aztertzen ari gara ondoko ikasturterako.

Hendaian bigarren ikastola bat behar beharrezkoa dugu eta ahal bezain fite, gainera. DonibaneLohizunekoa zaharkitua dago, eta ikastola berria eraikitzeko planak egiten ari gara. Azkainekoa txiki geratu da eta handitu egingo dugu, baina dagoen lekuan ezinezkoa denez, beste leku baten bila ari gara. Hiriburukoa ere dagoen lekuan ezin da

handitu, eta beste leku batean altxatu beharko dugu. Urruñakoa gainezko dute eta handi beharrean. Sohütakoa ere gainezka dago eta handitu egin behar da. Angelukoa handitzen ari dira. Ortzaizekoa handitze lanetan ari gara, eta orain bi urte sortu zen Arberoakoa ere ttipi geldituko da laster”, hasi zitzaigun besteak beste amaierarik ez duen zerrendaren berri ematen.

LEKORNEN ETA ITXASUN SEASKAK ZABALDUKO DITUEN BI IKASTOLA BERRI HAUEN ALDE ANTOLATU DA, BESTEAK BESTE, AURTENGO HERRI URRATS “EUSKARAREN MIHIAN IRRIA BEGIAN”. HUR GOROSTIAGA ZUZENDARIAK ARGITU DITU ELKARRIZKETAN IPARRALDEKO IKASTOLEN GORABEHERAK.

iparraldea:

Zerrenda horretan, hala ere, badaude besteak baino nabarmenagoak diren egitasmoak. Xalbador kolegioa ere ttipi gelditzen ari da, eta egun Kanbon dagoen barnetegia lizeotik hurbildu beharrez, barnategia bertatik ateratzean Xalbadorren handitze lanak hasiko dira Lehen mailak handituz (2-10 urte) kolegioak ere handitu beharrean dira (11-14 urte), eta ondorioz lizeoa ere bai. Laugarren kolegio bat eraikitzeko asmoa dute. “BABn (Biarritz, Angelu, Baiona eskualdea) idekiko genuke. Egitasmo horrekin batean Bernat Etxepare lizeoa berritzea eta bertan ikastera datozenentzako barnetegia eraikitzea dira eskuartean ditugun asmo nagusiak”, jarraitu zuen Seaskako zuzendariak. Ipar Euskal Herriko erakunde publikoek, ordea, debekaturik dute Falloux legea dela-eta eraikuntzetan inbertitzea.

“Borondatea duten udalek zeharkako bideak erabiltzen dituzte. Lekornen herriko eraikin bat berritu du Udalak eta alokairuan eman digu. Itsasun oporretarako eraikin bat egin dute eta ikasturte barruan guri alokatuko digute, baina borondaterik ez duten udaletan Falloux legea aipatzen dute eta lege horren kontrako mobilizazioak eratu nahi ditugu”, esan zuen Gorostiagak. ARGAZKI ILUN SAMARRA 2006an egin zen Eusko Jaurlaritzak bultzatutako Iparraldeko Inkesta Soziolingustikoa, eta bertako datuek euskararen egoerari buruzko argazki ilun samarra erakusten dute. “2006an, Iparraldeko biztanleen %22.5 elebiduna da, %8.5 elebidun hartzailea (ulertzen dute, baina ez dute hitz egiten) eta %68.9 erdalduna.

Borondatea daukan herriko etxeak aurkitzen ditu aterabideak, baina borondaterik ez dagoen lekuetan Falloux legea jartzen digute aurrez aurre. XIX. mendeko lege bat da. Eskola elebidunek lan handia egiten dute euskararen normalizazio bidean, baina badakigu murgilketa sistemak bakarrik segurtatzen duela euskara ikastea.

Ikastola183 · maiatza 2010

1991etik 2006rako epean euskara dakien jende kopuruak gora egin du zerbait Nafarroan, %9,5etik %11,1era igaro baita. Epe horretan bertan %24,1etik %30,1era igaro da EAEn. Ipar Euskal Herria bakarrik da emaitza negatiboa ematen duena, %34,1etik %22,5era jaitsi baita”, gogoratu zuen Seaskako zuzendariak. Egoera ilun honen aurrean ikastolak dira, dena den, esperantzarako leiho eraginkor bakarra. Euskarari buruzko datu gehienek behera doala erakusten badute ere, 16-24 urte artean gorakadatxo bat nabari da, berreskuratze txiki bat dago, edo galera geratu egin dela ikusten da. “Garbi dago hori eskolaren eraginagatik izan dela, eta ikastolen eraginagatik neurri handi batean”, esan zuen Hur Gorostiagak. 3.000 IKASLEKO MUGA “Urtez urte, eta bereziki azken urteotan, urtero 200

SEASKA PLANIFICA SU EXPANSIÓN

SEASKA PLANIFIE SON EXPANSION

La ampliación del liceo Etxepare y un internado para los alumnos que acudan al mismo, así como un cuarto colegio en la zona de BaionaBiarritz-Angelu, son los grandes proyectos que Seaska baraja para los próximos años, pero la lista no termina ahí, puesto que están planificando la creación de nuevas ikastolas, así como la ampliación de las que están saturadas. “Seaska

L’agrandissement du lycée Etxepare, l’ouverture d’un internat pour ses élèves ou encore la construction d’un quatrième collège sur le BAB sont les grands projets de Seaska pour ces prochaines années. Mais la liste ne s’arrête pas là puisque l’agrandissement d’ikastola aujourd’hui saturées et la création de nouvelles sont prévus. « Seaska est en pleine phase d’expansion. Mais je

está inmersa en una fase de expansión y me temo que la lista va a quedar corta, como ha ocurrido otras veces con nuestras previsiones”, dice Hur Gorostiaga, quien añade que las ikastolas constituyen una de las pocas ventanas que quedan abiertas a la esperanza, dada la situación tan crítica que vive el euskara en Iparralde.

ikasle gehiago ditu Seaskak. Erran nahi baita, ateratzen eta sartzen direnen artean 200 ikasleko aldea dugula gure alde. Eta horrek meritu gehiago du, urtero eskoletan oro har haur kopurua gutxitzen ari dela kontuan izanik. Datorren ikasturtean 2.800era iritsiko gara eta ondokoan 3.000ko muga gaindituko genuke”, esan zuen. Eskolatze adinean dauden ikasleen euskalduntze prozesuan beste eskolek ere hartzen dute parte, noski. Lehen Mailan (2-10 urte) eskola publikoetan %25 (4.160 ikasle); eskola pribatuetan %30 (1.700 ikasle); ikastoletan %100 (1.810 ikasle) ari dira euskara ikasten. Orotara, 7.670 ikasle ari dira euskalduntzen, kopuru osoaren %31 (24.500 ikasle). Datu hau, hala ere, kontuz erabili beharrekoa da, Gorostiagaren ustetan, “astean bi ordu euskara emateari ere euskara ikastea deitzen baitiote”. Proiektuak ugari ditu Seaskak, baina sosak urri. Ikastolek egun bizi duten garapena diru arazoengatik oztopatzea edo gelditzea euskararendako “kriminala” litzatekeela dio Gorostiagak, Bidasoaz ipar eta hegoaldeko agintariek Iparraldean euskara salbatzeko azken aukerari muzin ez diezaiotela egin desiratuz.•

crains que ces projets ne soient pas suffisants si l’on se réfère à nos prévisions » nous a confié Hur Gorostiaga avant d’ajouter que les ikastola constituent une des rares fenêtres ouvertes nous permettant de rester optimistes pour l’avenir de l’euskara, tant sa situation est critique en Iparralde.

Ikastola183

iparraldea:

Ikastola183 · maiatza 2010

SEASKA PLANIFICA SU EXPANSIÓN

SEASKA PLANIFIE SON EXPANSION

Ikastola183

nafarroa:

Paz de Ziganda Ikastolak gonbidatuta, lau irakasle izan dira Euskal Herrian Euskarak gero eta jakin-min gehiago pizten du Euskal Herritik kanpo. 166 euskal etxe daude munduan barrena barreiaturik, eta horietatiko 75etan irakasten da euskara. Munduko 30 unibertsitatetan ematen da euskara eta mila ikasle baino gehiago dituzte horietan. Lorea Bilbao-k, Begoñako Andra Mari Unibertsitate Eskolako irakasleak, Iruñeako Gotorlekuan maiatzaren 5ean egin zen mahai-inguruan eman zituen datu horiek. Ekitaldian Hiromi Yoshida-k (Tokioko Waseda Unibertsitatea), Hanna Lantto-k (Helsinkiko Unibertsitatea), Rosana Entizne-k (Bahía Blancako Unibertsitatea) eta Carlos Cid-ek (Madrilgo Complutensea) hartu zuten parte. UNDUZ MUNDU” da Paz Ziganda antolatzen ari den aurtengo Nafarroa Oinezen leloa, eta lelo horrekin ezin hobeto uztartzen da kanpotar euskaltzaleek maiatzean Euskal Herrira egin zuten bisita. HANNA LANTTO finlandiarrak, esate baterako, sei hizkuntza hitz egiten ditu, 28 urte bakarrik dituen arren: soumia edo finlandiera,

“M

Ikastola183 · maiatza 2010

ingelera, gaztelera, euskara, estoniera, portugesera; suediera, hungariera eta alemanera ere dezente ezagutzen ditu. Filologia Hispanikoa egiten ari zela, ikastaro batean izan zuen euskararen berri, eta Deustura etorri zen Eramus programari esker. “Gaztelera beharbada hobeto hitz egingo dut, baina euskara azkarrago ikasi nuen, suomierak eta euskarak elkarrekin

antzekotasunak dituztelako”, esan zuen adierazpen batzuetan. Orain sei urte hasi zen Helsinkiko Unibertsitatean euskara erakusten, Eusko Jaurlaritzaren laguntza bati esker. Zazpi ikasle ditu gaur. ROSANA ENTIZNEk amona euskalduna du aitaren aldetik. Beti Aurrera dantza taldearen sortzailea izan zen, eta Bahia Blancako Unibertsitatean

euskara erakusten hasi zen Zornotzan EGA atera ondoren. Kasurik bitxiena, hala ere, HIROMI YOSHIDArena da. Ingeles Filologian lizentziaduna da eta doktoregoa egiten ari da Tokioko Unibertsitatean. Gaia: “Aditz laguntzailearen sistema Azpeitiko euskaran”. Honek ere EGA atera zuen 1990ean. Tokioko lau unibertsitatetan euskarari buruzko klaseak ematen ditu, eta euskara erakusten du Wasedako zein Osakako unibertsitateetan. Lehenengoan 32 ikasle ditu eta ehun bat bigarrenean. CARLOS CID, azkenik, madrildarra da, eta gurasoak ere madrildarrak ditu. 15 urterekin hasi omen zen euskara ikasten. Pragako Unibertsitatean hasi zen euskara erakusten, tesia egiten ari zen bitartean. Esan zuenez, txekiarrek sekulako adurra dute hizkuntzak ikasteko. Orain Complutensean erakusten du euskara, eta euskaraz hitz egiten omen du lau urteko bere alaba Itsasorekin ere. “Lau irakasle hauen presentziak sekulako oihartzuna izan du komunikabideetan eta une hunkigarri asko bizi izan ditugu eurekin. Kanpotik euskaldunak nola ikusten gaituzten jakiteko balio izan du bisitak. Nolabait geure buruak ikusteko ispilu izan direla esango nuke”, esan zigun Iñaki Erroz-ek, Paz Ziganda ikastolako zuzendariak. “Euskarak munduan eta hizkuntzalari eta ikertzaileen artean batik bat jakin-mina eta interesa pizten dituela erakutsi digute”, erantsi zuen.•

ROSANA ENTIZNE

EKITALDIAN CARLOS CID-EK (MADRILGO COMPLUTENSEA), HIROMI YOSHIDA-K (TOKIOKO WASEDA UNIBERTSITATEA), ROSANA ENTIZNE-K (BAHÍA BLANCAKO UNIBERTSITATEA) ETA HANNA LANTTO-K (HELSINKIKO UNIBERTSITATEA) HARTU ZUTEN PARTE.

EUSKARA ATZERRIKO AZENTUAREKIN

ARGAZKIAN LOREA BILBAO, BEGOÑAKO ANDRA MARI IRAKASLEEN UNIBERTSITATE ESKOLATIK ETA HITZALDIAREN MODERATZAILEA, PAZ DE ZIGANDA IKASTOLAKO MIKEL ASIAIN ETA IÑAKI ERROZ LEHENDAKARI ETA ZUZENDARIAREKIN BATERA.

HIROMI YOSHIDA

(ARGENTINA) e bat Bizi izan dituzun par , une hunkigarri aipatu kal mesedez. Bada, Eus a izan Herriko egonaldi oso zina. da hunkigarria, ahazte hitz ian reg jau te uar Bal n, egiten hasi nintzenea ari ote azkenotan ametsetan ala naizen pentsatzen dud , komentatu nuen. Eta benetan, hala sentitu batean nintzen. Amets goxo i nien murgilduta. Azaldu nah dudan guztioi zenbat maite tura. zuen hizkuntza eta kul Normalean euskara eta atzean Nafarroa elkarrekin aip n kio zaiz ten egi ari euskar baina erasoez hitz egiten da, n alde zuen artean euskarare diagoa guk baino borroka han o egiten duten lagun ask horrek ezagutu nituen. Eta an. poz handia eman zid gurea Zuen maitasuna eta jakin neurri berekoak direla a egiten lan o rizk gar Izu n. nue e eta, duzue euskararen ald , ean bat n egu o, ziur nag sentitu, nahiz eta ametsetan egia bihurturik ikusiko duzuela gaur deseatzen ean duzuena. Uneoro etx ua, sentitu nuen nire bur lagunez inguraturik.•

(JAPONIA) Nola ikasi zenuen euskara? Tokion, unibertsitateko azkeneko kurtsoan nengoela hasi nintzen nire kasa gramatika ikasten. Hizkuntzalaritza ikasten ari nintzenez, guztiz interes linguistikoagatik hasi nintzen, euskara bezala gure ama-hizkuntza japoniera ere ahaide linguistiko ezagunik gabekoa baita. Halako batean, gainera, kasualitatez, irakasle batek euskara ikasteko talde bat antolatu zuen, eta hor apuntatu ginen lau mutil eta ni. Irakasle hori klase dibertigarriak ematen oso trebea zen. Gu ikasleon artean ere oso giro ona sortu zen, eta oso ondo pasa genuen. Gustatu egin zitzaidan eta jarraitu egin nuen. Bizi izan dituzun pare bat une hunkigarri aipatu, mesedez. Urtean behin etortzen naiz Euskal Herrira, eta hemengo lagunak berriz ikustean, eta euskara entzutean, beti hunkituta gelditzen naiz. Beste une hunkigarri bat aipatzeko, akordatzen naiz, orain dela urte batzuk, Azpeitian bizi den Pako Aristi idazleak musika-afari bat antolatu zuela Azkoitiko Laja jatetxean bere musikalagunekin. Euskal kantu zaharrak gustatzen zizkidanez, gustura asko joan nintzen, eta, hor, Benitoren “Orreaga” jotzen eta kantatzen hasi zirenean, asko hunkitu nintzen eta malkoak atera zitzaizkidan.•

“Kanpotik euskaldunak nola ikusten gaituzten jakiteko balio izan du bisitak. Nolabait geure buruak ikusteko ispilu izan direla esango nuke”. Iñaki Erroz zuzendaria

KARLOS CID (MADRID) Nola ikasti zenuen euskara? Hamabost urte nituenean, bizkaierazko esku-liburu batekin hasi nintzen neure kasa ikasten. Gero, Madrilgo Euskal Etxean sartu nintzen ikasle, bigarren mailan zuzenean. Hirugarren mailan nengoenean, Bilboko eskolapioek Durangaldean zeukaten baserri batean hamabost eguneko barnetegi batean izan nintzen. Hurrengo urtean, udako hilabete bat eman nuen Orozkoko baserri batean, Miren Intxaurragaren etxean. Aipatu iezazkiguzu bizi izan dituzun pare bat une hunkigarri. Egia esan, une guztiak izan dira hunkigarriak. Bi nabarmentzekotan, hauek lirateke: azken egunean Paz de Ziganda ikastolako abesbatzak gure omenez egin zigun kontzertutxo zoragarria, eta ikasgeletan sartu eta umeen galderei erantzuten ibili ginenekoak.•

EUSKARA CON ACENTO EXTRANJERO

L’EUSKARA AVEC UN ACCENT ÉTRANGER

La visita de cuatro profesores de euskara en otras tantas universidades extranjeras a la ikastola Paz de Ziganda de Iruñea, dentro del programa de actos del Nafarroa Oinez, tuvo un enorme eco mediático y, lo que es más importante, constituyó una ocasión inmejorable para conocer el interés que despierta nuestra lengua más allá de nuestras fronteras. Según los datos que citó Lorea Bilbao, profesora de Begoñako Andra Mari Unibertsitate Eskola, en la mesa redonda en la se

La visite à l’ikastola Paz de Ziganda de Iruñea, dans le cadre du programme de Nafarroa Oinez, de quatre enseignants de basque venus de quatre universités étrangères a eu un large écho médiatique et a été une formidable occasion de voir l’intérêt suscité par notre langue au-delà de nos frontières. Selon les chiffres avancés par Lorea Bilbao de Begoñako Andra Mari Unibertsitate Eskola, lors de la table ronde à laquelle ont participé les quatre enseignants, il y a

sentaron los cuatro profesores, hay 166 casas vascas en la diáspora y en 75 de ellas se dan clases de euskara y hay también 30 universidades en el mundo que dan clases de euskara. A esa tarea se dedican Hiromi Yoshida, en la Universidad de Waseda en Tokio; Hanna Lantto, en la Universidad de Helsinki, Rosana Entizne, en la Universidad de Bahía Blanca, y Carlos Cid, en la Complutense de Madrid. En estas páginas han respondido a nuestras preguntas.

HANNA LANTT O

(FINLANDIA) Aipa iezazkig uzu bizi izan dituzun pare bat une hunkigarri. Un e hunkigarri asko izan dira , oso zaila da bi bakarrik au keratzea. Hala ere, ondo gogoratzen dut egun bate an autobusean gin doazela, Bizkaiko herri xka txikietatik pasa tzen ari ginela, leihotik Euskal Herriko mendi berde sakonak ikusi nituela, mendi hegalet an ardiak eta harrizko ba serriak. Negarrez hasi nintzen, pentsatzen nu elako bi bizitza neuzka la, bata Euskal Herrian eta bestea Finlandian, et a ezin nituela biak ald i berean aukeratu. Beste une hunkigarri ba tzuk musikarekin lot euskal utakoak dira. Behin ba ino gehiagotan em ozionatu naiz euskal ab estiak entzutean. Be rtsoak ere izugarri gusta tzen zaizkit.•

166 euskal etxe (maisons basques) dans la diaspora et des cours de basque sont dispensés dans 75 d’entre elles. L’euskara est également enseignée dans 30 universités à travers le monde. Parmi les enseignants, Hiromi Yoshida (Université de Waseda de Tokyo), Hanna Lantto (Université de Helsinki), Rosana Entizne (Université de Bahía Blanca) et Carlos Cid (Complutense de Madrid).

Ikastola183

nafarroa:

“M

Ikastola183 · maiatza 2010

ROSANA ENTIZNE

EUSKARA ATZERRIKO AZENTUAREKIN

HIROMI YOSHIDA

“Kanpotik euskaldunak nola ikusten gaituzten jakiteko balio izan du bisitak. Nolabait geure buruak ikusteko ispilu izan direla esango nuke”. Iñaki Erroz zuzendaria

EUSKARA CON ACENTO EXTRANJERO

L’EUSKARA AVEC UN ACCENT ÉTRANGER

HANNA LANTT O

Ikastola183