www.ikastola.net
LEHENIK LEZO, ONDOREN ATARRABIA
IRAILA 2010
Ikastolen Konfederazioa, 84/933872/6/6
ISBN:
184
GERTU inprimategia. Oñati. Tel.: 943 78 33 09
INPRIMATZAILEA:
Txema Garzia Urbina
DISEINUA ETA MAKETAZIOA:
Imanol Artola
EUSKARA ZUZENTZAILEA:
Joxean Agirre eta Eva Domingo
ERREDAKZIOA:
Zuriñe Mendizabal aldizkaria@ehi.ikastola.net
KOORDINATZAILEA:
EUSKAL HERRIKO IKASTOLAK Zamudioko Teknologi Elkartegia, 208 B-1 48170 ZAMUDIO Tel.: 606 33 41 45
EDITATZAILEA:
3 ELKARRIZKETA: PAUL BILBAOREKIN SOLASEAN 8 IKASTOLEN JAIAK: 10 KILOMETROAK, URRIAREN 3AN 13 BABESLEEI ESKERRAK 14 NAFARROA OINEZ, URRIAREN 17AN 17 IKASTOLAK, 50 URTE 18 LEHENA ETA ORAINA UZTARTUTA 20 KONPOSTAGAILUAK IKASTOLAN 22 GLISSEGUNA, IKASTURTE HASIERA GOZATZEKO
IKASTOLA ALDIZKARIA
iks www.ikastola.net
Kontseiluko idazkari nagusi berria
“Euskararen berreskurapen prozesuak erritmoa bizkortu behar du” Ikastola184
3
IRAILA 2010
Ikastolen Konfederazioa, 84/933872/6/6
ISBN:
184
GERTU inprimategia. Oñati. Tel.: 943 78 33 09
INPRIMATZAILEA:
Txema Garzia Urbina
DISEINUA ETA MAKETAZIOA:
Imanol Artola
EUSKARA ZUZENTZAILEA:
Joxean Agirre eta Eva Domingo
ERREDAKZIOA:
Zuriñe Mendizabal aldizkaria@ehi.ikastola.net
KOORDINATZAILEA:
EUSKAL HERRIKO IKASTOLAK Zamudioko Teknologi Elkartegia, 208 B-1 48170 ZAMUDIO Tel.: 606 33 41 45
EDITATZAILEA:
3 ELKARRIZKETA: PAUL BILBAOREKIN SOLASEAN 8 IKASTOLEN JAIAK: 10 KILOMETROAK, URRIAREN 3AN 13 BABESLEEI ESKERRAK 14 NAFARROA OINEZ, URRIAREN 17AN 17 IKASTOLAK, 50 URTE 18 LEHENA ETA ORAINA UZTARTUTA 20 KONPOSTAGAILUAK IKASTOLAN 22 GLISSEGUNA, IKASTURTE HASIERA GOZATZEKO
IKASTOLA ALDIZKARIA
iks www.ikastola.net
Kontseiluko idazkari nagusi berria
“Euskararen berreskurapen prozesuak erritmoa bizkortu behar du” Ikastola184
3
PAUL BILBAOK HILABETE GUTXI BATZUK DARAMATZA EUSKARAREN GIZARTE ERAKUNDEEN KONTSEILUKO IDAZKARI NAGUSI IZATEN, UDABERRIAN HARTU BAITZION XABIER MENDIGURENI ERRELEBOA. ALGORTARRA DA, SAN NIKOLAS IKASTOLAKO IKASLE OHIA.
Bilbao
4
Ikastola184 · iraila 2010
iks
Herrigintzan sinesten du. Hezkuntza sare bat eraikitzeko, egunkari bat sortzeko gai izan bagara, euskaraz bizitzeko bideak aurkitzeko ere gai izango garela uste du. Hilabete gutxi batzuk bakarrik daramatza Euskararen Gizarte Erakundeen Kontseiluko idazkari nagusi izaten, udaberrian hartu baitzion Xabier Mendigureni erreleboa, baina indartsu dagoela agerikoa da. ederatzi urte eman zituen Hizkuntza Eskubideen Behatokian, eta erakunde horretan egin zuen lanaz hitz egiteko erakusten duen pasio bertsuaz hitz egiten du orain esku artean dituen egiteko handiez. Talde lanean zaildua, izaeraz beroa da, ideiak oso argi ditu eta argi adierazten daki. Euskal Filologia egin zuen, baina graduondo eta masterrak hizkuntza plangintzan zein giza eskubideetan burutu zituen, eta arlo honetan ibili da buru-belarri. Berak gidatuko duen Kontseiluak 30 bat langile ditu. Egoitzak eta bulegoak lurralde gehienetan barreiaturik ditu, Bizkaian izan ezik. Paul bizkaitarra izaki, herrialde horretan presentzia indartzea dago bere asmoen artean. Erronka handienetako bat Bilbo dela uste du, euskaldun kopuru handi bat han bizi delako.
B
Behatokiaren zuzendari izan zara. Zertarako sortu zen erakundea eta zein izan dira landu dituen arloak? Bere txikitasunean Behatokiak hizkuntza eskubideez hitz egitea lortu du. Hizkuntzaren normalizazioaz ere hitz egin behar da, baina abstraktuago geratzen da beti. Hizkuntza eskubideez hitz egitea, ordea, herritarrez hitz egitea da. Behatokiari askok leporatu diote ikuspegi partziala erabili dugula, baina guztiek aitortu digute era berean gure txostenetan oso zorrotzak izan garela. Mila herritarrek hizkuntz urraketa bat salatzen badute eta guk gure txostenean gertakari hori jasotzen badugu, sekulako pisua du gertakari horrek, ez Euskal Herrian bakarrik, baita nazioartean ere, guk lan handia egin baitugu Europako Kontseiluan eta Nazio Batuetan. Gure salaketak beti izan dira ondo dokumentatuak. Gurearen ostean Katalunian sortu zuten antzeko erakunde bat, Galizian ondoren eta Bretañan gero. Behatokiak bere txikitasunean bidea egin duela esango nuke eta Kontseiluak markatu zizkion helburuak betetzen ari dela.
Egoitza nagusia Iruñean izatea berariaz hartutako erabakia izan al zen? Hogeita bost urte baziren EAEan euskararen normalizazio prozesua martxan jarri zela, baina erritmoak euskaltzale askok uste baino motelagoak ziren. Nafarroan, berriz, atzera pausoak ematen ari ziren zantzuak zeuden. 2000. urtean, esaterako, dekretu murriztaileak jarri zituen abian Nafar Gobernuak, eta egokiago ikusi zen gure egoitza Iruñean jartzea.
egiturazko arazoez hitz egin dezakegu eta hitz egin izan dugu. Gaur egun Euskal Herrian eskaintzen den hezkuntzak, oro har hartuta, bermatzen al du ikasleek derrigorrezko hezkuntza amaitzen dutenean euskara jakingo dutela? Garbi dago ezetz, baina egitura mailako arazoa da hori. Euskararen gaitasuna lortu ez duten ikasleek, ordea, ez dute zoritxarrez Behatokira jo. Hamasei urteko gazteek egin beharko lukete salaketa hori, eta gurasoen baimena behar dute horretarako.
Hizkuntz eskubideen urraketen mapan beltzune gisa justizia, osasun zerbitzuak edo Ertzaintza aipatu izan dituzue, baina hezkuntzarik ez da agertzen. Zergatik? Herritarrek bidalitako kasuen arabera egin izan dugu lan Behatokian. Izan ditugu hezkuntzaren inguruko kasuak, baina isolatuak izan dira. Hezkuntzan
Oso gogor salatu izan duzue Nafarroako zonifikazioa. Nafar Gobernuak euskararekin egin duena surrealista da erabat. Kanpoan azaldu dugun bakoitzean harrituta geratu dira. Nafarroan euskaldun kopuru handiena Iruñean bizi da, eta hor euskara ez da ofiziala. Herritar batzuei aitortzen diote eskubide bat eta beste batzuei ez. Uler liteke lurralde berean herritarrei bizi diren herriaren arabera aitortzea oinarrizko eskubidea? Inondik inora ez.
Zuk harreman estua izan duzu Nafarroako ikastolen proiektu zenbaitekin, Txikiak Handi izenekoarekin, esate baterako. Nik proiektu horri buruzko oroitzapen oso onak ditut. Behatokian harreman sare bat genuen eta uste dut oso lan polita egin genuela. Askotan ez gara ohartzen Euskal Herrian herrigintzan zenbat gauza egiten diren eta, modu xumean bada ere, esportatzeko modukoak dira egitasmo horiek. Herrigintzatik gai izan gara hez“HEZKUNTZAN ESKUBIDEAREN kuntza sistema bat eratzeko, eta hori edozein lekutan erakusteko SUBJEKTUA HAURRA DA. moduko gertakaria da. Sarea osaHAURRA TXIKIA DENEZ, tzeaz gainera, bitarteko didaktiko GURASOEK BABESTU BEHARKO eta pedagogiko propioak eta proiektuak garatu dira, eta gizarDITUZTE ESKUBIDE HORIEK. tea bera izan da hori guztia bulBAINA GURASOEN ESKU EGON tzatu duena. Errealitate hori guzDAITEKE HALAKO ESKUBIDE BAT tia erakusteko balio izan zuen Txikiak Handi-k. HAURRARI MUGATZEA?”.
Ikastola184
5
PAUL BILBAOK HILABETE GUTXI BATZUK DARAMATZA EUSKARAREN GIZARTE ERAKUNDEEN KONTSEILUKO IDAZKARI NAGUSI IZATEN, UDABERRIAN HARTU BAITZION XABIER MENDIGURENI ERRELEBOA. ALGORTARRA DA, SAN NIKOLAS IKASTOLAKO IKASLE OHIA.
Bilbao
4
Ikastola184 · iraila 2010
iks
Herrigintzan sinesten du. Hezkuntza sare bat eraikitzeko, egunkari bat sortzeko gai izan bagara, euskaraz bizitzeko bideak aurkitzeko ere gai izango garela uste du. Hilabete gutxi batzuk bakarrik daramatza Euskararen Gizarte Erakundeen Kontseiluko idazkari nagusi izaten, udaberrian hartu baitzion Xabier Mendigureni erreleboa, baina indartsu dagoela agerikoa da. ederatzi urte eman zituen Hizkuntza Eskubideen Behatokian, eta erakunde horretan egin zuen lanaz hitz egiteko erakusten duen pasio bertsuaz hitz egiten du orain esku artean dituen egiteko handiez. Talde lanean zaildua, izaeraz beroa da, ideiak oso argi ditu eta argi adierazten daki. Euskal Filologia egin zuen, baina graduondo eta masterrak hizkuntza plangintzan zein giza eskubideetan burutu zituen, eta arlo honetan ibili da buru-belarri. Berak gidatuko duen Kontseiluak 30 bat langile ditu. Egoitzak eta bulegoak lurralde gehienetan barreiaturik ditu, Bizkaian izan ezik. Paul bizkaitarra izaki, herrialde horretan presentzia indartzea dago bere asmoen artean. Erronka handienetako bat Bilbo dela uste du, euskaldun kopuru handi bat han bizi delako.
B
Behatokiaren zuzendari izan zara. Zertarako sortu zen erakundea eta zein izan dira landu dituen arloak? Bere txikitasunean Behatokiak hizkuntza eskubideez hitz egitea lortu du. Hizkuntzaren normalizazioaz ere hitz egin behar da, baina abstraktuago geratzen da beti. Hizkuntza eskubideez hitz egitea, ordea, herritarrez hitz egitea da. Behatokiari askok leporatu diote ikuspegi partziala erabili dugula, baina guztiek aitortu digute era berean gure txostenetan oso zorrotzak izan garela. Mila herritarrek hizkuntz urraketa bat salatzen badute eta guk gure txostenean gertakari hori jasotzen badugu, sekulako pisua du gertakari horrek, ez Euskal Herrian bakarrik, baita nazioartean ere, guk lan handia egin baitugu Europako Kontseiluan eta Nazio Batuetan. Gure salaketak beti izan dira ondo dokumentatuak. Gurearen ostean Katalunian sortu zuten antzeko erakunde bat, Galizian ondoren eta Bretañan gero. Behatokiak bere txikitasunean bidea egin duela esango nuke eta Kontseiluak markatu zizkion helburuak betetzen ari dela.
Egoitza nagusia Iruñean izatea berariaz hartutako erabakia izan al zen? Hogeita bost urte baziren EAEan euskararen normalizazio prozesua martxan jarri zela, baina erritmoak euskaltzale askok uste baino motelagoak ziren. Nafarroan, berriz, atzera pausoak ematen ari ziren zantzuak zeuden. 2000. urtean, esaterako, dekretu murriztaileak jarri zituen abian Nafar Gobernuak, eta egokiago ikusi zen gure egoitza Iruñean jartzea.
egiturazko arazoez hitz egin dezakegu eta hitz egin izan dugu. Gaur egun Euskal Herrian eskaintzen den hezkuntzak, oro har hartuta, bermatzen al du ikasleek derrigorrezko hezkuntza amaitzen dutenean euskara jakingo dutela? Garbi dago ezetz, baina egitura mailako arazoa da hori. Euskararen gaitasuna lortu ez duten ikasleek, ordea, ez dute zoritxarrez Behatokira jo. Hamasei urteko gazteek egin beharko lukete salaketa hori, eta gurasoen baimena behar dute horretarako.
Hizkuntz eskubideen urraketen mapan beltzune gisa justizia, osasun zerbitzuak edo Ertzaintza aipatu izan dituzue, baina hezkuntzarik ez da agertzen. Zergatik? Herritarrek bidalitako kasuen arabera egin izan dugu lan Behatokian. Izan ditugu hezkuntzaren inguruko kasuak, baina isolatuak izan dira. Hezkuntzan
Oso gogor salatu izan duzue Nafarroako zonifikazioa. Nafar Gobernuak euskararekin egin duena surrealista da erabat. Kanpoan azaldu dugun bakoitzean harrituta geratu dira. Nafarroan euskaldun kopuru handiena Iruñean bizi da, eta hor euskara ez da ofiziala. Herritar batzuei aitortzen diote eskubide bat eta beste batzuei ez. Uler liteke lurralde berean herritarrei bizi diren herriaren arabera aitortzea oinarrizko eskubidea? Inondik inora ez.
Zuk harreman estua izan duzu Nafarroako ikastolen proiektu zenbaitekin, Txikiak Handi izenekoarekin, esate baterako. Nik proiektu horri buruzko oroitzapen oso onak ditut. Behatokian harreman sare bat genuen eta uste dut oso lan polita egin genuela. Askotan ez gara ohartzen Euskal Herrian herrigintzan zenbat gauza egiten diren eta, modu xumean bada ere, esportatzeko modukoak dira egitasmo horiek. Herrigintzatik gai izan gara hez“HEZKUNTZAN ESKUBIDEAREN kuntza sistema bat eratzeko, eta hori edozein lekutan erakusteko SUBJEKTUA HAURRA DA. moduko gertakaria da. Sarea osaHAURRA TXIKIA DENEZ, tzeaz gainera, bitarteko didaktiko GURASOEK BABESTU BEHARKO eta pedagogiko propioak eta proiektuak garatu dira, eta gizarDITUZTE ESKUBIDE HORIEK. tea bera izan da hori guztia bulBAINA GURASOEN ESKU EGON tzatu duena. Errealitate hori guzDAITEKE HALAKO ESKUBIDE BAT tia erakusteko balio izan zuen Txikiak Handi-k. HAURRARI MUGATZEA?”.
Ikastola184
5
formazio hori guztia. Kontseiluak badu alternatiba, badaki zer-nolakoa izan beharko lukeen Euskal Herriko osoko hizkuntza politika berri eta eraginkorrak. Hori praktikara eramateko aukerak bideratu behar ditugu. Kontseiluak “Bai Euskarari” leloarekin bost estadio beteaz abiatu zuen ibilbidea, baina hizkuntzarekiko atxikimenduaren garaia bukatu da. Orain konpromisoaren garaian gaude, “Euskaraz Bai”ren garaian. Euskaraz bizi nahi dugu, baina horretarako baldintza egokiak behar ditugu. Modan jarri da hizkuntza askatasunaz hitz egitea, baina behin eta berriz errepikatuko dut hizkuntza askatasunaz elebidunok bakarrik mintza gaitezkeela. 6
Xabier Mendigurenen erreleboa hartu berri duzu. Behatokiarekin alderatuta itsasontzi handi samarra izango da Kontseilua. Kontseiluaren handitasuna bazkideetan dago. Euskalgintzan ari diren erakunde nagusienek sortu zuten Kontseilua. Berrogei bazkide dira eta horrek ematen dio bermea. Nire lehen lana bazkide horiengana hurbildu eta zer pentsatzen duten jakitea izan da. Zuzendaritzan bazkide horietako handienek hartzen dute parte: Ikastolen Elkarteak, Bertsozale Elkarteak, Berriak, AEK-k, Elkarrek eta Emun Hizkuntza Zerbitzuak. Nire asmoa zuzendaritza talde hori zabaltzea da. Zerbait egin daitekeela ikusi eta batu garenean emaitza ikusgarriak lortu ditu Kontseiluak. Kontseilua ez zen sortu mobilizazioak egiteko, baina “Egunkaria” itxi zutenean euskalgintzaren indarra erakusteko deialdia egin zuen eta erantzuna izugarria izan zen. Iruñean udaberrian egin zen manifestazioa ere Kontseiluak deitu zuen, bazkideek hala eskatuta, eta inoiz euskararen alde bildu den jende multzorik handiena biltzea lortu zuen. “Euskaraz bizi nahi dut” leloarekin aurrerantzean ere jarraitzekotan gaude Nafarroan. Jendeak eskertu egin zuen Iruñean ere euskalgintzak erakutsi zuen batasuna. Baina Kontseiluaren lana askoz ere zabalagoa da. Kon-
Matrikulazio kanpainaren garaian ere diskurtso hori erabili zuten A ereduaren alde. A ereduan matrikulatzeko eskubidea aldarrikatu zuen plataforma batek. Nor da eskubidearen subjektua? Hezkuntzan eskubidearen subjektua haurra da. Haurra txikia denez, gurasoek babestu beharko dituzte eskubide horiek. Baina gurasoen esku egon daiteke halako eskubide bat haurrari mugatzea? Gurasoei eman dakieke lizentzia gizaki batzuen oinarrizko eskubide bat murrizteko? Hori ez da posible. Eskubidearen subjektua haurra da eta honek eskubidea du bere herrialdeko bi hizkuntza ofizialak ikasteko, eta gurasoek eskubide hori babestu egin behar dute.
“ORAIN KONPROMISOAREN GARAIAN GAUDE, ‘EUSKARAZ BAI’-REN GARAIAN. EUSKARAZ BIZI NAHI DUGU, BAINA HORRETARAKO BALDINTZA EGOKIAK BEHAR DITUGU”. tseiluaren helburua euskararen berreskurapen prozesuaren abiadura arintzea da. Egia da hogeita hamar urteotan aurrerapausoak eman direla, baina ohartu gara erritmo horrekin, hizkuntza gutxituek arazoak izango dituztela. Zein dira eskuartean dituzuen egiteko nagusiak? Orain Udalen Hizkuntz Politikaren Neurketa ari gara egiten. Neurketaren datu bilketa uztailean bukatu zen eta hil honetan hasiko gara udalei txostenak bidaltzen, behar diren erabakiak har ditzaten. Badugu beste azterketa bat ere esku artean: Euskal Herri osoan aplikatzen ari diren hizkuntza politiken azterketa. Orain asmatu egin behar dugu nola gizarteratu egindako azterketa hori; alegia, instituzioei, euskalgintzari eta gizarte-eragileei nola helarazi in-
Zein dira Kontseiluaren baitan une honetan eztabaidatzen ari zareten egitasmoak? “Euskaraz bizi nahi dut” leloak laburbiltzen duen pentsaera gizarteratzeko bideak aztertzen ari gara hilabete hauetan. Hezkuntza sare bat eraiki badugu, egunkari bat egiteko gai izan bagara eta beste hainbat proiektu gauzatu baldin baditugu, euskaraz bizitzeko bideak aurkitzeko ere gai izango gara. ikaStola
RELEVO EN EL CONSEJO DEL EUSKARA
PASSAGE DE TÉMOIN À KONTSEILUA
Paul Bilbao, que durante diez años ha sido director del Behatokia (Observatorio de los derechos lingüísticos) ha ocupado el despacho del secretario general del Kontseilua, que desde su creación estuvo en manos de Xabier Mendiguren. A lo largo de la entrevista, el nuevo secretario general pasa revista a su labor anterior, su trabajo en los foros internaciones y su relación con las
Paul Bilbao, qui a été pendant dix ans le directeur de l’Observatoire des droits linguistiques Behatokia, a pris la suite de Xabier Mendiguren au poste de secrétaire général de Kontseilua. Ce dernier l’occupait depuis la création de l’association. Tout au long de cet entretien Paul Bilbao passe en revue le travail effectué jusqu'à présent, ses interventions lors des conférences
Ikastola184 · iraila 2010
ikastolas y analiza los retos a los que se enfrenta en su nueva etapa. Kontseilua se sustenta en la labor de casi cincuenta organizaciones que trabajan en la normalización del euskara. Ikastolak Elkartea forma parte de su dirección. Paul Bilbao fue alumno de San Nikolas Ikastola. de Algorta, donde coincidió con Xabier Mendiguren, cuando éste era profesor.
internationales, son rapport aux ikastola, et analyse les nouveaux défis qui l’attendent. Kontseilua regroupe une cinquantaine d’associations oeuvrant en faveur de l’euskara. Ikastola Elkartea fait partie du comité directeur. Paul Bilbao a été élève de l’ikastola San Nikolas où il rencontra Xabier Mendiguren alors enseignant dans cette même ikastola.
formazio hori guztia. Kontseiluak badu alternatiba, badaki zer-nolakoa izan beharko lukeen Euskal Herriko osoko hizkuntza politika berri eta eraginkorrak. Hori praktikara eramateko aukerak bideratu behar ditugu. Kontseiluak “Bai Euskarari” leloarekin bost estadio beteaz abiatu zuen ibilbidea, baina hizkuntzarekiko atxikimenduaren garaia bukatu da. Orain konpromisoaren garaian gaude, “Euskaraz Bai”ren garaian. Euskaraz bizi nahi dugu, baina horretarako baldintza egokiak behar ditugu. Modan jarri da hizkuntza askatasunaz hitz egitea, baina behin eta berriz errepikatuko dut hizkuntza askatasunaz elebidunok bakarrik mintza gaitezkeela. 6
Xabier Mendigurenen erreleboa hartu berri duzu. Behatokiarekin alderatuta itsasontzi handi samarra izango da Kontseilua. Kontseiluaren handitasuna bazkideetan dago. Euskalgintzan ari diren erakunde nagusienek sortu zuten Kontseilua. Berrogei bazkide dira eta horrek ematen dio bermea. Nire lehen lana bazkide horiengana hurbildu eta zer pentsatzen duten jakitea izan da. Zuzendaritzan bazkide horietako handienek hartzen dute parte: Ikastolen Elkarteak, Bertsozale Elkarteak, Berriak, AEK-k, Elkarrek eta Emun Hizkuntza Zerbitzuak. Nire asmoa zuzendaritza talde hori zabaltzea da. Zerbait egin daitekeela ikusi eta batu garenean emaitza ikusgarriak lortu ditu Kontseiluak. Kontseilua ez zen sortu mobilizazioak egiteko, baina “Egunkaria” itxi zutenean euskalgintzaren indarra erakusteko deialdia egin zuen eta erantzuna izugarria izan zen. Iruñean udaberrian egin zen manifestazioa ere Kontseiluak deitu zuen, bazkideek hala eskatuta, eta inoiz euskararen alde bildu den jende multzorik handiena biltzea lortu zuen. “Euskaraz bizi nahi dut” leloarekin aurrerantzean ere jarraitzekotan gaude Nafarroan. Jendeak eskertu egin zuen Iruñean ere euskalgintzak erakutsi zuen batasuna. Baina Kontseiluaren lana askoz ere zabalagoa da. Kon-
Matrikulazio kanpainaren garaian ere diskurtso hori erabili zuten A ereduaren alde. A ereduan matrikulatzeko eskubidea aldarrikatu zuen plataforma batek. Nor da eskubidearen subjektua? Hezkuntzan eskubidearen subjektua haurra da. Haurra txikia denez, gurasoek babestu beharko dituzte eskubide horiek. Baina gurasoen esku egon daiteke halako eskubide bat haurrari mugatzea? Gurasoei eman dakieke lizentzia gizaki batzuen oinarrizko eskubide bat murrizteko? Hori ez da posible. Eskubidearen subjektua haurra da eta honek eskubidea du bere herrialdeko bi hizkuntza ofizialak ikasteko, eta gurasoek eskubide hori babestu egin behar dute.
“ORAIN KONPROMISOAREN GARAIAN GAUDE, ‘EUSKARAZ BAI’-REN GARAIAN. EUSKARAZ BIZI NAHI DUGU, BAINA HORRETARAKO BALDINTZA EGOKIAK BEHAR DITUGU”. tseiluaren helburua euskararen berreskurapen prozesuaren abiadura arintzea da. Egia da hogeita hamar urteotan aurrerapausoak eman direla, baina ohartu gara erritmo horrekin, hizkuntza gutxituek arazoak izango dituztela. Zein dira eskuartean dituzuen egiteko nagusiak? Orain Udalen Hizkuntz Politikaren Neurketa ari gara egiten. Neurketaren datu bilketa uztailean bukatu zen eta hil honetan hasiko gara udalei txostenak bidaltzen, behar diren erabakiak har ditzaten. Badugu beste azterketa bat ere esku artean: Euskal Herri osoan aplikatzen ari diren hizkuntza politiken azterketa. Orain asmatu egin behar dugu nola gizarteratu egindako azterketa hori; alegia, instituzioei, euskalgintzari eta gizarte-eragileei nola helarazi in-
Zein dira Kontseiluaren baitan une honetan eztabaidatzen ari zareten egitasmoak? “Euskaraz bizi nahi dut” leloak laburbiltzen duen pentsaera gizarteratzeko bideak aztertzen ari gara hilabete hauetan. Hezkuntza sare bat eraiki badugu, egunkari bat egiteko gai izan bagara eta beste hainbat proiektu gauzatu baldin baditugu, euskaraz bizitzeko bideak aurkitzeko ere gai izango gara. ikaStola
RELEVO EN EL CONSEJO DEL EUSKARA
PASSAGE DE TÉMOIN À KONTSEILUA
Paul Bilbao, que durante diez años ha sido director del Behatokia (Observatorio de los derechos lingüísticos) ha ocupado el despacho del secretario general del Kontseilua, que desde su creación estuvo en manos de Xabier Mendiguren. A lo largo de la entrevista, el nuevo secretario general pasa revista a su labor anterior, su trabajo en los foros internaciones y su relación con las
Paul Bilbao, qui a été pendant dix ans le directeur de l’Observatoire des droits linguistiques Behatokia, a pris la suite de Xabier Mendiguren au poste de secrétaire général de Kontseilua. Ce dernier l’occupait depuis la création de l’association. Tout au long de cet entretien Paul Bilbao passe en revue le travail effectué jusqu'à présent, ses interventions lors des conférences
Ikastola184 · iraila 2010
ikastolas y analiza los retos a los que se enfrenta en su nueva etapa. Kontseilua se sustenta en la labor de casi cincuenta organizaciones que trabajan en la normalización del euskara. Ikastolak Elkartea forma parte de su dirección. Paul Bilbao fue alumno de San Nikolas Ikastola. de Algorta, donde coincidió con Xabier Mendiguren, cuando éste era profesor.
internationales, son rapport aux ikastola, et analyse les nouveaux défis qui l’attendent. Kontseilua regroupe une cinquantaine d’associations oeuvrant en faveur de l’euskara. Ikastola Elkartea fait partie du comité directeur. Paul Bilbao a été élève de l’ikastola San Nikolas où il rencontra Xabier Mendiguren alors enseignant dans cette même ikastola.
a da datorrena, urria te be la hi o uk od m ko tze go gorriz mar Lizeoak eta hamabost egtaun zo Le Ikastola zaleen agendanan iasa Pa tu iti ba o uk lat rla n, to alegia, 3an Kilometroak Oinez egingo baitu Paz de Zigandak Atarrabian, Bu gandak geroago (17an) Nafarroa ikastolek antzeko helburuak dituzte. • Paz de Zihasteko; Arren eta Uharten. • Bidotorea handitu nahi du bertan BATXILERGOA ematenZAKO lerro Atarrabiako bere egoitza eraikin berria egin nahi du Lezon HAUR HEZKUNT Horrela, • Gipuzkoakoak, berriz, n Hezkuntzako hasiera zikloa bertara eramateko.dute. • Bi berri bat ireki, eta Lehe egoitza nagusian duten leku arazoa konponduko metaren Jaizkibelgo maldan duen uko zituen azalerako argazki baten bila Jose Luis Zu a Oinez herrialdeetako ikastolak lot zkoarra izanik, Nafarroako Gaitzan bizi, eta Arte duen artista baita. Berarekin rtu ha tailerrera jo genuen, gipu rte pa be ga in eg ts hu kula Ander Garaiar, Maider n: ea lan en erakusketan hasieratik seok tu ni ge ri jar o lau gazte batean Pasaia-Lezo Lizero eta Maider Otxoa de Alda. Argintxona, Ion Linazaso
8
Ikastola184 · iraila 2010
OINEZ KAMISETADUNA ANDER GARAIAR DUGU ETA ION LINAZASORO KILOMETROKOAREKIN. ILE LUZEDUNA MAIDER ARGITXONA, MAIDER OTXOA DE ALDA-REKIN BATERA ZUMETAREN TAILLERREAN. BAI ESPERIENTZIA BEREZIA IZAN ZELA ARTISTAREKIN ALLON ELKARTU, MARRAZKIA EGIN, ARGAZKIAK ATERA ETA TXORIZO BEROA JATEA.
KILOMETROAK LEZON NAFARROA OINEZ ATARRABIAN
Ikastola184
9
a da datorrena, urria te be la hi o uk od m ko tze go gorriz mar Lizeoak eta hamabost egtaun zo Le Ikastola zaleen agendanan iasa Pa tu iti ba o uk lat rla n, to alegia, 3an Kilometroak Oinez egingo baitu Paz de Zigandak Atarrabian, Bu gandak geroago (17an) Nafarroa ikastolek antzeko helburuak dituzte. • Paz de Zihasteko; Arren eta Uharten. • Bidotorea handitu nahi du bertan BATXILERGOA ematenZAKO lerro Atarrabiako bere egoitza eraikin berria egin nahi du Lezon HAUR HEZKUNT Horrela, • Gipuzkoakoak, berriz, n Hezkuntzako hasiera zikloa bertara eramateko.dute. • Bi berri bat ireki, eta Lehe egoitza nagusian duten leku arazoa konponduko metaren Jaizkibelgo maldan duen uko zituen azalerako argazki baten bila Jose Luis Zu a Oinez herrialdeetako ikastolak lot zkoarra izanik, Nafarroako Gaitzan bizi, eta Arte duen artista baita. Berarekin rtu ha tailerrera jo genuen, gipu rte pa be ga in eg ts hu kula Ander Garaiar, Maider n: ea lan en erakusketan hasieratik seok tu ni ge ri jar o lau gazte batean Pasaia-Lezo Lizero eta Maider Otxoa de Alda. Argintxona, Ion Linazaso
8
Ikastola184 · iraila 2010
OINEZ KAMISETADUNA ANDER GARAIAR DUGU ETA ION LINAZASORO KILOMETROKOAREKIN. ILE LUZEDUNA MAIDER ARGITXONA, MAIDER OTXOA DE ALDA-REKIN BATERA ZUMETAREN TAILLERREAN. BAI ESPERIENTZIA BEREZIA IZAN ZELA ARTISTAREKIN ALLON ELKARTU, MARRAZKIA EGIN, ARGAZKIAK ATERA ETA TXORIZO BEROA JATEA.
KILOMETROAK LEZON NAFARROA OINEZ ATARRABIAN
Ikastola184
9
gipuzkoa:
Egitura berezia duen ikastola da Pasaia-Lezo Lizeoa, Pasaiako lau barrutietako eta Lezoko guraso eta ikasleak batzen dituelako. “Ikastolagatik izan ez balitz, badiaren bueltan bizi garen bizilagun askok eta askok ez genuen elkar ezagutu ere egingo. Badiak batu egiten gaitu, baina banatu ere bai”, esan zigun Agustin Migeltorena ikastolako zuzendariak. Hiru gune ezberdinetan dute Haur Hezkuntza, eta orain Lezon eraikitzen ari dira laugarrena. Ikasle guztiak Lizeoan elkartzen dira. Orain hiru urte Antxon egin zen eraikina oraindik ordaindu gabe dute. Hori eta Lezon egiten ari direna ordaintzeko izango da urriaren 3ko festa.
ONDOKO ARGAZKIAN IKASTOLAKO ARTEZKARITZA BATZORDEA GOIKO LIZEOKO PATIOAN. ESKUBITIK HASITA AGUSTIN MIGELTORENA ZUZENDARIA ETA JUNKAL MINTEGIA LEHENDAKARIA. ≠ AZPIKOAN, KILOMETROAK 2010EKO TALDE IRAUNKORRA. EZKERRETIK ESKUINERA, GOIALDEAN: LOREA MUGURUZA (KOORDINATZAILEA), OLATZ ARRIETA (GIZA BALIABIDETAKO BURUA), AGUSTIN MIGELTORENA (PASAIA-LEZO LIZEOKO ZUZENDARIA), AMAIA AGIRREGABIRIA (KOMUNIKAZIOKO BURUA), GOTZON BEREZIARTUA (EKONOMIAKO BURUA), MIKEL IRAÑETA (IKUSKIZUNETAKO BURUA), JUNKAL MINTEGIA (PASAIALEZO LIZEOKO LEHENDAKARIA), AGURTZANE SISTIAGA (ARROPA SALMENTAKO BURUA), ASIER ESKITXABEL (GARBITASUNEKO BURUA), MARTXELO SAIZAR (ZIRKUITUKO BURUA), HILARIO SEIN (SEGURTASUNEKO BURUA). BEHEAN: ALAIN IDIGORAS (TRAFIKOKO BURUA), AITOR ASKASIBAR (MUNTAKETAKO BURUA), MARIJO BELOKI (ARROPA SALMENTAKO ARDURADUNA), KARLOS TORRECILLA (TXOSNATAKO BURUA), IGOR ELORTZA (KOORDINATZAILEA) ETA AINARA ZABALA (OSASUNEKO BURUA).
t e n . k a o r t e www.kilom
KILOMETROAK U IT D N E IT G E K IA B U IKASTOLAK Z BADIAREN GAINETIK
en tu di en tz lo oa as its a et ria st du in , ria er Bas k oa ze Li o ez -L ia sa Pa du tu ta es pr ea id ibilb 10
Ikastola184 · iraila 2010
URRIAREN 3AN
OSTEKOA EMATEKO MODUKO LANA EGIN DUTE Asier Altunak eta Telmo Esnalek, laburmetraietan hainbat sari irabazitako zinegileek, Kilometroetarako filmatu duten spota hunkigarria baita eta maila handikoa. Pasaiako lau barrutietako (San Pedro, Donibane, Antxo eta Trintxerpe) eta Lezoko 75 lagun agertzen dira kameren aurrean ikusleari bostekoa luzatzen, horixe baita festaren leloa ere: “Hona bostekoa”, ikastolak ere bost gune, hala nola, Pasaiako lau barrutiak eta Lezo biltzen dituelako. Logoak ere badiako zurrunbiloaren gainean bost leku horietako koloreak biltzen ditu gandor batean: Donibaneko arrosa da, Lezoko berdea, Antxoko gorria, Trintxerpeko urdina eta San Pedroko morea. Zurrunbiloak ikastola du
B
erdigunean. Ibilbidea, hala ere, Lezora mugatuko da. Beronek sei kilometro ditu, eta Bekoerrota Kiroldegiaren ingurutik, herriko sarreratik esan dezagun, abiatuko da. Hor jarriko da lehen gunea. Hortik Altamira auzora egingo du gora bideak, baina Lorea Muguruza eta Igor Elortza koordinatzaileek diotenez, bost minutuko igoeratxoa baizik ez da izango. Hor, baserri giroko zati bat izango du ibilbideak Herriondo bailaran barrena. Bertako bi baserriren izenak aukeratu dituzte beste bi gune jartzeko, Darieta eta Amuttene. Gain horretatik Gaintxurizketako errepidera jaitsiko da ibilbidea eta Urrullo baserrian egongo da laugarren gunea. Errepidea moztuta egongo denez, Lezorantz etorriko da bidea. Algeposa lantegiaren kontra jarri dute bosgarrena, eta egiten ari diren herri-bide
bat baliatuz etorriko da ibilbidea Saldise plazara lehenik eta Euskal Herria plazara ondoren. “Naturaren eta industriaren arteko kontrastea bilatu nahi izan dugu. Bista aldetik, beraz, ikusgarria da ibilbidea. Talaia ezberdinak ditu. Portu guztia ikus daiteke puntu batzuetatik, badiaren sarrera bera ere bai, bokalea alegia, eta beste puntu batzuetatik Jaizkibel bera, Aiako Harria edo Oarsoaldea osoa”, esan digu Loreak.
AUTOAK KAIRA Pasaiako portuko kaia autoak uzteko erabiliko dela kontuan izanik, oso Kilometroak gutxi egingo ziren autoak aparkatzeko horrenbeste lekurekin. Garraio publikoak ere aukeran ditu Lezora joan nahi duenak. “Irun aldetik autoz datozenak Gaintxurizketa gainetik barrena Sagasti industrigunera iritsiko dira. Donostia aldetik datozenak, berriz, Lezoko kaira bideratuko ditugu. Gure gomendioa, hala ere, garraio publikoen aldekoa da. Era guztietako garraio publikoak ditu Lezok. Renferen geltokia ibilbidetik bertan geratzen da. Sei bagoiko trenak jarriko ditu Renfek egun horretan eta ordutegia bikoiztu egingo du. Autobus zerbitzuak ere ugariak dira Donostiatik. Topoa ere badu…”, hasi zaigu Igor Elortza. Bazkaltoki nagusia kiroldegian izango da, eta
bi menu eskainiko dira, bat sagardotegikoa, Gartziategi sagardotegiak prestatua (sagardozalea ikastolako gurasoa delako), eta babesleen produktuekin Lizeoko sukaldean prestatua bigarrena. Egitarau aldetik, Darietako bigarren gunean gazteentzako emankizun gehiago jarriko dituzte, eta hirugarren guneak, berriz, Amuttenekoak, haurrei begirako ikuskizun gehiago izango du. “Gure asmoa edo nahia goiz partean gazteak eta familiak ibilbidea egitera bultzatzea izan da. Horretarako bi gune horiei arreta berezia eskaini diegu. Arratsalderako ikuskizun handienak behean programatu ditugu”, esan du Igor Elortzak. Gazteentzako egitarauan rock eta ska erritmoak izango dira. Horrela, Deskontrol, Esne Beltza, Zesatek eta Betagarri sartu dituzte. Folk musikaren arloan, Okzitaniako Xarnege taldeak joko du, eta Bizkaiko Korrontzik ere bai. Iñaki Plazak eta Jon Garmendiak, bestetik, beren “20 hatz project” ekarriko dute. Ikasle ohien rock taldeek ere egiten duten musika erakusteko aukera izango dute egun horretan. Ange Duhaldek ere kantaldia emango du, eta Oskarbi ere, 70eko hamarkadan hain ezaguna zen taldea, berriro agertuko da. Eguneko egitarauan, azkenik, dantzarako erromeria taldeek ere presentzia handia izango dute. Gozategi, Kupela eta
Ikastola184
11
gipuzkoa:
Egitura berezia duen ikastola da Pasaia-Lezo Lizeoa, Pasaiako lau barrutietako eta Lezoko guraso eta ikasleak batzen dituelako. “Ikastolagatik izan ez balitz, badiaren bueltan bizi garen bizilagun askok eta askok ez genuen elkar ezagutu ere egingo. Badiak batu egiten gaitu, baina banatu ere bai”, esan zigun Agustin Migeltorena ikastolako zuzendariak. Hiru gune ezberdinetan dute Haur Hezkuntza, eta orain Lezon eraikitzen ari dira laugarrena. Ikasle guztiak Lizeoan elkartzen dira. Orain hiru urte Antxon egin zen eraikina oraindik ordaindu gabe dute. Hori eta Lezon egiten ari direna ordaintzeko izango da urriaren 3ko festa.
ONDOKO ARGAZKIAN IKASTOLAKO ARTEZKARITZA BATZORDEA GOIKO LIZEOKO PATIOAN. ESKUBITIK HASITA AGUSTIN MIGELTORENA ZUZENDARIA ETA JUNKAL MINTEGIA LEHENDAKARIA. ≠ AZPIKOAN, KILOMETROAK 2010EKO TALDE IRAUNKORRA. EZKERRETIK ESKUINERA, GOIALDEAN: LOREA MUGURUZA (KOORDINATZAILEA), OLATZ ARRIETA (GIZA BALIABIDETAKO BURUA), AGUSTIN MIGELTORENA (PASAIA-LEZO LIZEOKO ZUZENDARIA), AMAIA AGIRREGABIRIA (KOMUNIKAZIOKO BURUA), GOTZON BEREZIARTUA (EKONOMIAKO BURUA), MIKEL IRAÑETA (IKUSKIZUNETAKO BURUA), JUNKAL MINTEGIA (PASAIALEZO LIZEOKO LEHENDAKARIA), AGURTZANE SISTIAGA (ARROPA SALMENTAKO BURUA), ASIER ESKITXABEL (GARBITASUNEKO BURUA), MARTXELO SAIZAR (ZIRKUITUKO BURUA), HILARIO SEIN (SEGURTASUNEKO BURUA). BEHEAN: ALAIN IDIGORAS (TRAFIKOKO BURUA), AITOR ASKASIBAR (MUNTAKETAKO BURUA), MARIJO BELOKI (ARROPA SALMENTAKO ARDURADUNA), KARLOS TORRECILLA (TXOSNATAKO BURUA), IGOR ELORTZA (KOORDINATZAILEA) ETA AINARA ZABALA (OSASUNEKO BURUA).
t e n . k a o r t e www.kilom
KILOMETROAK U IT D N E IT G E K IA B U IKASTOLAK Z BADIAREN GAINETIK
en tu di en tz lo oa as its a et ria st du in , ria er Bas k oa ze Li o ez -L ia sa Pa du tu ta es pr ea id ibilb 10
Ikastola184 · iraila 2010
URRIAREN 3AN
OSTEKOA EMATEKO MODUKO LANA EGIN DUTE Asier Altunak eta Telmo Esnalek, laburmetraietan hainbat sari irabazitako zinegileek, Kilometroetarako filmatu duten spota hunkigarria baita eta maila handikoa. Pasaiako lau barrutietako (San Pedro, Donibane, Antxo eta Trintxerpe) eta Lezoko 75 lagun agertzen dira kameren aurrean ikusleari bostekoa luzatzen, horixe baita festaren leloa ere: “Hona bostekoa”, ikastolak ere bost gune, hala nola, Pasaiako lau barrutiak eta Lezo biltzen dituelako. Logoak ere badiako zurrunbiloaren gainean bost leku horietako koloreak biltzen ditu gandor batean: Donibaneko arrosa da, Lezoko berdea, Antxoko gorria, Trintxerpeko urdina eta San Pedroko morea. Zurrunbiloak ikastola du
B
erdigunean. Ibilbidea, hala ere, Lezora mugatuko da. Beronek sei kilometro ditu, eta Bekoerrota Kiroldegiaren ingurutik, herriko sarreratik esan dezagun, abiatuko da. Hor jarriko da lehen gunea. Hortik Altamira auzora egingo du gora bideak, baina Lorea Muguruza eta Igor Elortza koordinatzaileek diotenez, bost minutuko igoeratxoa baizik ez da izango. Hor, baserri giroko zati bat izango du ibilbideak Herriondo bailaran barrena. Bertako bi baserriren izenak aukeratu dituzte beste bi gune jartzeko, Darieta eta Amuttene. Gain horretatik Gaintxurizketako errepidera jaitsiko da ibilbidea eta Urrullo baserrian egongo da laugarren gunea. Errepidea moztuta egongo denez, Lezorantz etorriko da bidea. Algeposa lantegiaren kontra jarri dute bosgarrena, eta egiten ari diren herri-bide
bat baliatuz etorriko da ibilbidea Saldise plazara lehenik eta Euskal Herria plazara ondoren. “Naturaren eta industriaren arteko kontrastea bilatu nahi izan dugu. Bista aldetik, beraz, ikusgarria da ibilbidea. Talaia ezberdinak ditu. Portu guztia ikus daiteke puntu batzuetatik, badiaren sarrera bera ere bai, bokalea alegia, eta beste puntu batzuetatik Jaizkibel bera, Aiako Harria edo Oarsoaldea osoa”, esan digu Loreak.
AUTOAK KAIRA Pasaiako portuko kaia autoak uzteko erabiliko dela kontuan izanik, oso Kilometroak gutxi egingo ziren autoak aparkatzeko horrenbeste lekurekin. Garraio publikoak ere aukeran ditu Lezora joan nahi duenak. “Irun aldetik autoz datozenak Gaintxurizketa gainetik barrena Sagasti industrigunera iritsiko dira. Donostia aldetik datozenak, berriz, Lezoko kaira bideratuko ditugu. Gure gomendioa, hala ere, garraio publikoen aldekoa da. Era guztietako garraio publikoak ditu Lezok. Renferen geltokia ibilbidetik bertan geratzen da. Sei bagoiko trenak jarriko ditu Renfek egun horretan eta ordutegia bikoiztu egingo du. Autobus zerbitzuak ere ugariak dira Donostiatik. Topoa ere badu…”, hasi zaigu Igor Elortza. Bazkaltoki nagusia kiroldegian izango da, eta
bi menu eskainiko dira, bat sagardotegikoa, Gartziategi sagardotegiak prestatua (sagardozalea ikastolako gurasoa delako), eta babesleen produktuekin Lizeoko sukaldean prestatua bigarrena. Egitarau aldetik, Darietako bigarren gunean gazteentzako emankizun gehiago jarriko dituzte, eta hirugarren guneak, berriz, Amuttenekoak, haurrei begirako ikuskizun gehiago izango du. “Gure asmoa edo nahia goiz partean gazteak eta familiak ibilbidea egitera bultzatzea izan da. Horretarako bi gune horiei arreta berezia eskaini diegu. Arratsalderako ikuskizun handienak behean programatu ditugu”, esan du Igor Elortzak. Gazteentzako egitarauan rock eta ska erritmoak izango dira. Horrela, Deskontrol, Esne Beltza, Zesatek eta Betagarri sartu dituzte. Folk musikaren arloan, Okzitaniako Xarnege taldeak joko du, eta Bizkaiko Korrontzik ere bai. Iñaki Plazak eta Jon Garmendiak, bestetik, beren “20 hatz project” ekarriko dute. Ikasle ohien rock taldeek ere egiten duten musika erakusteko aukera izango dute egun horretan. Ange Duhaldek ere kantaldia emango du, eta Oskarbi ere, 70eko hamarkadan hain ezaguna zen taldea, berriro agertuko da. Eguneko egitarauan, azkenik, dantzarako erromeria taldeek ere presentzia handia izango dute. Gozategi, Kupela eta
Ikastola184
11
iks
KILOMETROAK Triki Ta Ke hortxe izango dira. Haurrentzako ere, noski, emankizun andana antolatuko dute. Bertan izango dira, beste askoren artean, Lezokoak diren Korri, Xalto eta Brinko pailazoak. Lezon lan handia egin duten pailazoak dira hauek, eta Euskal Herriko haurren aurrean jardungo dute orain. Txan Magoa, Hipo eta Tomax, Poxpolo
iks
IKASTOLEN JAIAK 2010
eta Konpainia… ere bertan ariko dira. Itsasoarekin lotutako ekintzak ere izango dira, batelak esaterako. Kilometroetako kanta Esne Beltza taldeak egin du, bertako kide bat, Jon Lonbide, ikastolako gurasoa delako. Hitzak, berriz, Jon Garmendia, “Txuria”, bertsolariarenak dira. Kantak berehalako arrakasta izan zuen. “Antxoko sanferminetan era
guztietako jendea ikusten zen kantaren erritmoarekin dantzan”, esan zuen Loreak. Lezok gaur ikastolarik ez izan arren, garai batean izan zuen, eta Agustina Pontestak “Lezoko ikastolaren sustraiak” izeneko liburu batean bildu du bere historia.•
Lezo geratzen zen hanka-motz P
Lau Laskorain eta Santo Tomasen ondoren). n koare Publi la Esko zen izan ola ikast lerroko u Legea iritsi zen arte, eta gero hirura pasat LHko zen. Egun berriro lau lerro iritsiak ditu n genituen egiten baina guk sekulako juergak egite berria in eraik Lezon ra. hirugarren maila aulki bi ginen n eta hirunaka joate bi dutenean 0-6ko gelez gain, LHko lehen bakoitzeko”, gogoratu du. 100 ro “Urte ete. lituzk ango eram hara mailak dugu ez eta u ditug bat ikasle berri hartzen nahi MENDIAREN MORRONTZA gehitu nahi, baina zerbitzua hobetu egin ola Orain dela 35 bat urte eman zen ikast gertu ik etxet ere ak haurr ko dugu, eta Lezo aldera eramateko joera. i mend iak hand n”, areki berri egotea lortuko genuke eraikin s, Herri Donostia aldean bakarrik, Santo Toma riak. zehaztu du Junkal Mintegia, lehendaka egin la horre a Lizeo zo ia-Le Pasa Ametsa eta Gauza jakina da Pasaiako barrutien ibel mendiaren azken Jaizk hau n Azke . ziren en artean zer nolako lehiak izan diren. maldan dago, Pasaiako portu osoa ikust e i, eta “Barregarria da, baina joan den mend ekarr iak hand ontza duela. “Horrek morr hasieran bakarrik izan dugu Pasaian garestitzen digu, rri izuga tzua zerbi us autob n ltzen arraunean traineru bakar bat, La Unio baina aldi berean kuota solidarioa erabi ez izenekoa. Bandera bat irabazi zuen eta oa izango gara, netak baka ola ikast duen gutxi dakigu non dagoen ere. Oso osagarri te hemen guraso guztiek ordaintzen baitu k. ere ditugu herri bezala lotzen gaituztena ek duten ez ltzen erabi autobus zerbitzua, ola Musika eskola da horietako bat eta ikast uentzia izan zen, konfl olen ikast bost Hori bai. digu hori”, da, noski, lotura garrantzitsuena”, esan eta guztiek hartutako erabakia izan zen Agustin Migeltorenak, giak.• Minte al Junk du azi adier bai eta Bai Junkal Mintegia lehendakaria hala nola, stolak ere bost gune, “Hona bostekoa”, ika Agustin Migeltorena zuzendaria o. Lezo biltzen dituelak Antxokoak dira. Junkal gainera ako lau barrutiak eta sai Pa leku horietako ikastolako ikasle ohia da, pisuz pisu iloaren gainean bost nb rru zu ko dia dea ba ibilbi zuen ere Logoak eta etxapez etxape egin gandor batean. koloreak biltzen ditu luze samarra bada ere. “Orain k zen Lizeoa eta Udala autobusean txukun-txukun joaten dira indarrak batuta eraiki en kir txi la sto ika mo st kis Bo banaka gure seme-alabak, iektu horretan. “Fran LOREA MUGURUZA AURTENGO KOORDINATZAILEA ETA IGOR ELORTZA KILOMETROTAKOA LEZOKO SALDISE PLAZAN.
dela asaia-Lezo ikastolaren egitura berezia Haur bere itzak bako ti esan dugu, barru in Hezkuntza baitu (bi lerro Antxoko eraik n). Pedro San zein anen Donib berrian eta bana Lezo gelditzen zen hanka-motz, eta hor o altxatzen hasi diren eraikina ordaintzek erabiliko da aurtengo Kilometroak. Orain sei urte egindako ikerketa baten ak Lezon ondoren hartu zuen Pasaia-Lezo Lizeo oso eraikin hori egiteko erabakia. “Ikastolak ik etxet untza Hezk Haur beti du i garbi eduk aren gertu behar zuela, eta orain 28 urte Lizeo HHko ere, bazen egin ian mend sia nagu n eraki gelak beti izan ditugu San Pedron eta Donibanen; Antxon, berriz, 2006an ireki orain genuen ikastola berria. Lezon, ordea, , eta hogei bat urte itxi egin genituen gelak bertako zuten nahi hartu moa gonis prota o berrir , beraz die, o zung erant gurasoek. Bi premiari o dira Lezoko eraikin berriak: HHko gelak jarrik ere, bertan, baina baita LHko lehen zikloa luzatu Lizeoan laugarren lerroa Batxilergoraino tin Agus digu si erant ko”, ahal izate dariak. Migeltorena, Pasaia-Lezo Lizeoko zuzen Donibanen 0-6 urte bitarteko lerro bat oentzat dute, San Pedron beste bat 2-6 urtek eta Antxon 0-6koentzat beste bi lerro. Trintxerpeko Udal Haur Eskola (Lilitegia olak deitzen diote) udalarena da, baina ikast du. atzen kude Gipuzkoako ikastola handien zerrendan a goiko postuetan dago Pasaia-Lezo Lizeo ta, Orere endi, (Arizm rekin 1.155 ikasle
n zuen pro inplikazioa handia iza duko alkateak iki zen eraikin hau. Or bukaerako urteetan era da harreman n raitzen du, eta beti iza laguntzaile izaten jar estua udalarekin”.
UN EDIFICIO QUE DESCONGESTIONARÁ EL LICEO
UN ÉDIFICE QUI ALLÈGE LE LYCÉE
El nuevo edificio que se está construyendo en Lezo y que los Kilometroak ayudarán a financiar, permitirá descongestionar la sede central de la ikastola, Pasaia-Lezo Lizeoa, construido en los aledaños del Jazkibel hace 28 años, para que este centro pueda dar continuidad a la cuarta línea que se va afianzando en la Educación Primaria. Para ello, el edificio de Lezo acogerá en sus aulas a todo el alumnado del primer ciclo de Primaria, donde, además, se ubicarán las aulas de 0 a 6 años que posibiliten la etapa
Le nouveau bâtiment en construction à Lezo, et qui sera financé en partie avec le Kilometroak, permettra de désengorger le siège central de l’ikastola Pasaia-Lezo Lizeoa construit près du Jazkibel il y a 28 ans. Ce centre pourra ouvrir plus de classes de primaire. Pour cela, le bâtiment de Lezo accueillera dans ses classes tous les élèves du premier cycle du primaire et
12
Ikastola182 · apirila 2010
de Educación Infantil en la propia localidad. Pasaia-Lezo Lizeoa es una ikastola que nació de la confluencia de las ikastolas que los distritos que bordean la bahía de Pasaia, y sigue sosteniéndose sobre esa estructura descentralizada. Antxo cuenta con dos líneas de 0 a 6 años; Donibane con una línea de 0 a 6 y San Pedro con otra de 2 a 6. El circuito, que servirá de escenario para la fiesta, combina la belleza del paisaje con vistas al mar y la montaña, con la tradición industrial y marinera de la comarca.
pourra ainsi offrir la continuité de la maternelle. Pasaia-Lezo Lizeoa est une ikastola née de la confluence des ikastola des localités qui bordent la baie de Pasaia. Antxo compte deux cycles de 0 a 6 ans, Donibane un cycle de 0 à 6 ans et San Pedro un cycle de 2 à 6 ans. Le parcours du Kilometroak combinera beauté du site, avec vue sur mer et montagne, et tradition industrielle navale.
Euskaltel, Baqué, Naturgas, Kaiku, Coca-Cola, Lumagorri, Eroski, Mahou eta Eusko Label, guztiok ongi-etorri! Lankidetzaren jarrera izanik bide askoren jatorri zuen izenez bete ditugu hainbat asmo, hainbat orri bultz egin nahirik denona eta guztiontzat dugun horri, Babes ederrez jantzi duzue Ikastolen ingurua urte gogorrak heldu zaizkigu hala ere tente burua, konpromezua estimatzen da, ez da bakarrik dirua herri txikien sostengu denez elkarlanaren mundua eskergarria zaigu benetan zuen atxikimendua. Mikel Mendizabal Bertsolaria
iks
KILOMETROAK Triki Ta Ke hortxe izango dira. Haurrentzako ere, noski, emankizun andana antolatuko dute. Bertan izango dira, beste askoren artean, Lezokoak diren Korri, Xalto eta Brinko pailazoak. Lezon lan handia egin duten pailazoak dira hauek, eta Euskal Herriko haurren aurrean jardungo dute orain. Txan Magoa, Hipo eta Tomax, Poxpolo
iks
IKASTOLEN JAIAK 2010
eta Konpainia… ere bertan ariko dira. Itsasoarekin lotutako ekintzak ere izango dira, batelak esaterako. Kilometroetako kanta Esne Beltza taldeak egin du, bertako kide bat, Jon Lonbide, ikastolako gurasoa delako. Hitzak, berriz, Jon Garmendia, “Txuria”, bertsolariarenak dira. Kantak berehalako arrakasta izan zuen. “Antxoko sanferminetan era
guztietako jendea ikusten zen kantaren erritmoarekin dantzan”, esan zuen Loreak. Lezok gaur ikastolarik ez izan arren, garai batean izan zuen, eta Agustina Pontestak “Lezoko ikastolaren sustraiak” izeneko liburu batean bildu du bere historia.•
Lezo geratzen zen hanka-motz P
Lau Laskorain eta Santo Tomasen ondoren). n koare Publi la Esko zen izan ola ikast lerroko u Legea iritsi zen arte, eta gero hirura pasat LHko zen. Egun berriro lau lerro iritsiak ditu n genituen egiten baina guk sekulako juergak egite berria in eraik Lezon ra. hirugarren maila aulki bi ginen n eta hirunaka joate bi dutenean 0-6ko gelez gain, LHko lehen bakoitzeko”, gogoratu du. 100 ro “Urte ete. lituzk ango eram hara mailak dugu ez eta u ditug bat ikasle berri hartzen nahi MENDIAREN MORRONTZA gehitu nahi, baina zerbitzua hobetu egin ola Orain dela 35 bat urte eman zen ikast gertu ik etxet ere ak haurr ko dugu, eta Lezo aldera eramateko joera. i mend iak hand n”, areki berri egotea lortuko genuke eraikin s, Herri Donostia aldean bakarrik, Santo Toma riak. zehaztu du Junkal Mintegia, lehendaka egin la horre a Lizeo zo ia-Le Pasa Ametsa eta Gauza jakina da Pasaiako barrutien ibel mendiaren azken Jaizk hau n Azke . ziren en artean zer nolako lehiak izan diren. maldan dago, Pasaiako portu osoa ikust e i, eta “Barregarria da, baina joan den mend ekarr iak hand ontza duela. “Horrek morr hasieran bakarrik izan dugu Pasaian garestitzen digu, rri izuga tzua zerbi us autob n ltzen arraunean traineru bakar bat, La Unio baina aldi berean kuota solidarioa erabi ez izenekoa. Bandera bat irabazi zuen eta oa izango gara, netak baka ola ikast duen gutxi dakigu non dagoen ere. Oso osagarri te hemen guraso guztiek ordaintzen baitu k. ere ditugu herri bezala lotzen gaituztena ek duten ez ltzen erabi autobus zerbitzua, ola Musika eskola da horietako bat eta ikast uentzia izan zen, konfl olen ikast bost Hori bai. digu hori”, da, noski, lotura garrantzitsuena”, esan eta guztiek hartutako erabakia izan zen Agustin Migeltorenak, giak.• Minte al Junk du azi adier bai eta Bai Junkal Mintegia lehendakaria hala nola, stolak ere bost gune, “Hona bostekoa”, ika Agustin Migeltorena zuzendaria o. Lezo biltzen dituelak Antxokoak dira. Junkal gainera ako lau barrutiak eta sai Pa leku horietako ikastolako ikasle ohia da, pisuz pisu iloaren gainean bost nb rru zu ko dia dea ba ibilbi zuen ere Logoak eta etxapez etxape egin gandor batean. koloreak biltzen ditu luze samarra bada ere. “Orain k zen Lizeoa eta Udala autobusean txukun-txukun joaten dira indarrak batuta eraiki en kir txi la sto ika mo st kis Bo banaka gure seme-alabak, iektu horretan. “Fran LOREA MUGURUZA AURTENGO KOORDINATZAILEA ETA IGOR ELORTZA KILOMETROTAKOA LEZOKO SALDISE PLAZAN.
dela asaia-Lezo ikastolaren egitura berezia Haur bere itzak bako ti esan dugu, barru in Hezkuntza baitu (bi lerro Antxoko eraik n). Pedro San zein anen Donib berrian eta bana Lezo gelditzen zen hanka-motz, eta hor o altxatzen hasi diren eraikina ordaintzek erabiliko da aurtengo Kilometroak. Orain sei urte egindako ikerketa baten ak Lezon ondoren hartu zuen Pasaia-Lezo Lizeo oso eraikin hori egiteko erabakia. “Ikastolak ik etxet untza Hezk Haur beti du i garbi eduk aren gertu behar zuela, eta orain 28 urte Lizeo HHko ere, bazen egin ian mend sia nagu n eraki gelak beti izan ditugu San Pedron eta Donibanen; Antxon, berriz, 2006an ireki orain genuen ikastola berria. Lezon, ordea, , eta hogei bat urte itxi egin genituen gelak bertako zuten nahi hartu moa gonis prota o berrir , beraz die, o zung erant gurasoek. Bi premiari o dira Lezoko eraikin berriak: HHko gelak jarrik ere, bertan, baina baita LHko lehen zikloa luzatu Lizeoan laugarren lerroa Batxilergoraino tin Agus digu si erant ko”, ahal izate dariak. Migeltorena, Pasaia-Lezo Lizeoko zuzen Donibanen 0-6 urte bitarteko lerro bat oentzat dute, San Pedron beste bat 2-6 urtek eta Antxon 0-6koentzat beste bi lerro. Trintxerpeko Udal Haur Eskola (Lilitegia olak deitzen diote) udalarena da, baina ikast du. atzen kude Gipuzkoako ikastola handien zerrendan a goiko postuetan dago Pasaia-Lezo Lizeo ta, Orere endi, (Arizm rekin 1.155 ikasle
n zuen pro inplikazioa handia iza duko alkateak iki zen eraikin hau. Or bukaerako urteetan era da harreman n raitzen du, eta beti iza laguntzaile izaten jar estua udalarekin”.
UN EDIFICIO QUE DESCONGESTIONARÁ EL LICEO
UN ÉDIFICE QUI ALLÈGE LE LYCÉE
El nuevo edificio que se está construyendo en Lezo y que los Kilometroak ayudarán a financiar, permitirá descongestionar la sede central de la ikastola, Pasaia-Lezo Lizeoa, construido en los aledaños del Jazkibel hace 28 años, para que este centro pueda dar continuidad a la cuarta línea que se va afianzando en la Educación Primaria. Para ello, el edificio de Lezo acogerá en sus aulas a todo el alumnado del primer ciclo de Primaria, donde, además, se ubicarán las aulas de 0 a 6 años que posibiliten la etapa
Le nouveau bâtiment en construction à Lezo, et qui sera financé en partie avec le Kilometroak, permettra de désengorger le siège central de l’ikastola Pasaia-Lezo Lizeoa construit près du Jazkibel il y a 28 ans. Ce centre pourra ouvrir plus de classes de primaire. Pour cela, le bâtiment de Lezo accueillera dans ses classes tous les élèves du premier cycle du primaire et
12
Ikastola182 · apirila 2010
de Educación Infantil en la propia localidad. Pasaia-Lezo Lizeoa es una ikastola que nació de la confluencia de las ikastolas que los distritos que bordean la bahía de Pasaia, y sigue sosteniéndose sobre esa estructura descentralizada. Antxo cuenta con dos líneas de 0 a 6 años; Donibane con una línea de 0 a 6 y San Pedro con otra de 2 a 6. El circuito, que servirá de escenario para la fiesta, combina la belleza del paisaje con vistas al mar y la montaña, con la tradición industrial y marinera de la comarca.
pourra ainsi offrir la continuité de la maternelle. Pasaia-Lezo Lizeoa est une ikastola née de la confluence des ikastola des localités qui bordent la baie de Pasaia. Antxo compte deux cycles de 0 a 6 ans, Donibane un cycle de 0 à 6 ans et San Pedro un cycle de 2 à 6 ans. Le parcours du Kilometroak combinera beauté du site, avec vue sur mer et montagne, et tradition industrielle navale.
Euskaltel, Baqué, Naturgas, Kaiku, Coca-Cola, Lumagorri, Eroski, Mahou eta Eusko Label, guztiok ongi-etorri! Lankidetzaren jarrera izanik bide askoren jatorri zuen izenez bete ditugu hainbat asmo, hainbat orri bultz egin nahirik denona eta guztiontzat dugun horri, Babes ederrez jantzi duzue Ikastolen ingurua urte gogorrak heldu zaizkigu hala ere tente burua, konpromezua estimatzen da, ez da bakarrik dirua herri txikien sostengu denez elkarlanaren mundua eskergarria zaigu benetan zuen atxikimendua. Mikel Mendizabal Bertsolaria
nafarroa:
NAFARROA URRIAREN 17AN
OINEZ
EN T U D N E Z T N A L A R A K S EU MUNDUKO UNIBERTSITATEAKZTE OMENDUKO DITU
u it d o k u t lo i a ib i b a t e i r r e h u la k a e id b Ibil
USKARAK EZ GAITU ZOKORATZEN, MUNDURA IREKITZEN GAITU. Hori da Nafarroa Oinezek aurten zabaldu nahi duen mezua, eta martxoan Euskara Munduan jardunaldian munduko hainbat unibertsitatetan euskara erakusten ari diren irakasleak bildu zituzten bezalaxe, urriaren 17an eguerdiz egingo den ekitaldian euskararen alde lan egiten duten munduko beste hainbat unibertsitate omendu nahi dituzte, hala nola, Bartzelona, Madril, Mexiko, Boise eta Reno, Txile, Argentina, Uruguay, Polonia, Mosku, Alemania edo Erromako unibertsitateak. Eguerdiko ekitaldi horretan Topagunea (euskara elkarteen federazioa) ere omenduko du Nafarroa Oinezek. Ordu batzuk lehenago, berriz, ibilbidea irekitzeko orduan euskararen aldeko lanean nabarmendu ziren Paz de Ziganda bertako guraso eta irakasleak omenduko dituzte.
PAZ DE ZIGANDAKO IKASLE GUZTIAK AURTENGO LOGOAREN INGURUAN.
E
IBILBIDEA Maila planetariotik Atarrabiara jaisten bagara ere, mugak gainditzeko moduko ibilbidea antolatu
14
Ikastola184 · iraila 2010
ISABEL ELIZALDE ETA MARTA IGOA (NAFARROA OINEZEN KOORDINATZAILEAK), IÑAKI SAENZ (AURTENGO KOORDINATZAILEA), PATXI ARELLANO (SEGURTASUN TEKNIKARIA ETA JASOKO IRAKASLEA) ETA ANUSKA SOTES (MATERIALAREN ETA ARROPAREN ARDURADUNA).
Mila ikasle pasarekin hiru lerroko ikastola da Paz de Ziganda; hala eta guztiz ere ez dute Batxilergorik, eta pauso hori eman ahal izateko gaurko eraikin ederrari atal bat erantsiko diote. Atal horren aurrekontuari erantzuteko balioko du urriaren 17ko Nafarroa Oinezek, baina bidenabar Lodosako ikastolari laguntzeko ere bai, bilduko denaren %20 Ibaialde ikastolara joango baita, bizi duten egoera larria arintzeko.
dute Paz de Zigandakoek, ibilbideak lau herri (Atarrabia, Burlata, Arre eta Uharte) eta bi ibai (Ultzama eta Arga) zeharkatuko baititu. “Sei kilometro pasatxo ditu ibilbideak, eta erdia gutxi gora behera ibaien inguruan egingo ditu. Hiri barruko ibilbidea izanik ere, izadiaz eta parkeez gozatzeko modukoa da, beraz. Bost gune ditu eta bakoitzari lekuan lekuko herriaren izena jarri diogu, hala nola, Arre, Uharte, Burlata eta Atarrabia. Bosgarren gunea ikastolakoa izango da, eta bilduko den diruaren %20 Lodosako ikastolari emango zaionez, Lodosa deitu
diogu”, esan zigun Iñaki Saenzek, Paz de Ziganda ikastolako irakasle eta aurtengo edizioaren koordinatzaileak. Arre eta Uharteko guneetan gazteentzako kontzertuak antolatuko dituzte. Aurten bertako taldeei ere lekua egiten saiatu dira, Iruñea bueltako herriotan talde asko dagoelako eta ikasle ohiak ere ez gutxi. Talde horien artean batzuk, Bizardunak esaterako, ezagunak dira. “Badaude talde batzuk urtez urte Nafarroako ikastolen festara hutsik egin gabe etortzen direnak, eta horiei ere aitorpen berezia egin nahi diegu. Oskorri da talde horietako
bat”, esan zuen Isabel Elizalde NIEko koordinatzaileak. Beste guneak familia girokoak izango dira gehiago. “Atarrabiako gunea da bereziena, bertan herri ezberdinetako dantzen tailerrak antolatuko direlako eta tailer horien inguruan musika saioak izango direlako”, erantsi zuen Marta Igoak, NIEko bigarren koordinatzaileak.
ESKOZIARRAK Aurten ere Nafarroa Oinezek Txikiak Handi proiektuarekin jarraitzen du eta Burlatako gunean Eskoziarrak izango dira beren herri-kirolak
Ikastola184
15
nafarroa:
NAFARROA URRIAREN 17AN
OINEZ
EN T U D N E Z T N A L A R A K S EU MUNDUKO UNIBERTSITATEAKZTE OMENDUKO DITU
u it d o k u t lo i a ib i b a t e i r r e h u la k a e id b Ibil
USKARAK EZ GAITU ZOKORATZEN, MUNDURA IREKITZEN GAITU. Hori da Nafarroa Oinezek aurten zabaldu nahi duen mezua, eta martxoan Euskara Munduan jardunaldian munduko hainbat unibertsitatetan euskara erakusten ari diren irakasleak bildu zituzten bezalaxe, urriaren 17an eguerdiz egingo den ekitaldian euskararen alde lan egiten duten munduko beste hainbat unibertsitate omendu nahi dituzte, hala nola, Bartzelona, Madril, Mexiko, Boise eta Reno, Txile, Argentina, Uruguay, Polonia, Mosku, Alemania edo Erromako unibertsitateak. Eguerdiko ekitaldi horretan Topagunea (euskara elkarteen federazioa) ere omenduko du Nafarroa Oinezek. Ordu batzuk lehenago, berriz, ibilbidea irekitzeko orduan euskararen aldeko lanean nabarmendu ziren Paz de Ziganda bertako guraso eta irakasleak omenduko dituzte.
PAZ DE ZIGANDAKO IKASLE GUZTIAK AURTENGO LOGOAREN INGURUAN.
E
IBILBIDEA Maila planetariotik Atarrabiara jaisten bagara ere, mugak gainditzeko moduko ibilbidea antolatu
14
Ikastola184 · iraila 2010
ISABEL ELIZALDE ETA MARTA IGOA (NAFARROA OINEZEN KOORDINATZAILEAK), IÑAKI SAENZ (AURTENGO KOORDINATZAILEA), PATXI ARELLANO (SEGURTASUN TEKNIKARIA ETA JASOKO IRAKASLEA) ETA ANUSKA SOTES (MATERIALAREN ETA ARROPAREN ARDURADUNA).
Mila ikasle pasarekin hiru lerroko ikastola da Paz de Ziganda; hala eta guztiz ere ez dute Batxilergorik, eta pauso hori eman ahal izateko gaurko eraikin ederrari atal bat erantsiko diote. Atal horren aurrekontuari erantzuteko balioko du urriaren 17ko Nafarroa Oinezek, baina bidenabar Lodosako ikastolari laguntzeko ere bai, bilduko denaren %20 Ibaialde ikastolara joango baita, bizi duten egoera larria arintzeko.
dute Paz de Zigandakoek, ibilbideak lau herri (Atarrabia, Burlata, Arre eta Uharte) eta bi ibai (Ultzama eta Arga) zeharkatuko baititu. “Sei kilometro pasatxo ditu ibilbideak, eta erdia gutxi gora behera ibaien inguruan egingo ditu. Hiri barruko ibilbidea izanik ere, izadiaz eta parkeez gozatzeko modukoa da, beraz. Bost gune ditu eta bakoitzari lekuan lekuko herriaren izena jarri diogu, hala nola, Arre, Uharte, Burlata eta Atarrabia. Bosgarren gunea ikastolakoa izango da, eta bilduko den diruaren %20 Lodosako ikastolari emango zaionez, Lodosa deitu
diogu”, esan zigun Iñaki Saenzek, Paz de Ziganda ikastolako irakasle eta aurtengo edizioaren koordinatzaileak. Arre eta Uharteko guneetan gazteentzako kontzertuak antolatuko dituzte. Aurten bertako taldeei ere lekua egiten saiatu dira, Iruñea bueltako herriotan talde asko dagoelako eta ikasle ohiak ere ez gutxi. Talde horien artean batzuk, Bizardunak esaterako, ezagunak dira. “Badaude talde batzuk urtez urte Nafarroako ikastolen festara hutsik egin gabe etortzen direnak, eta horiei ere aitorpen berezia egin nahi diegu. Oskorri da talde horietako
bat”, esan zuen Isabel Elizalde NIEko koordinatzaileak. Beste guneak familia girokoak izango dira gehiago. “Atarrabiako gunea da bereziena, bertan herri ezberdinetako dantzen tailerrak antolatuko direlako eta tailer horien inguruan musika saioak izango direlako”, erantsi zuen Marta Igoak, NIEko bigarren koordinatzaileak.
ESKOZIARRAK Aurten ere Nafarroa Oinezek Txikiak Handi proiektuarekin jarraitzen du eta Burlatako gunean Eskoziarrak izango dira beren herri-kirolak
Ikastola184
15
1991. URTEAN NAFARROA OINEZEN ATERATAKO IRUDIAN IBILBIDEA JENDEZ GAINEZKA.
Ibilbidean badira ondare aldetik ikusteko moduko gauzak: Ulzama ibaiaren gaineko zubi erromanikoa, Done Jakue bideko Trinitatate aterpea eta Batana, arropa prestatzeko errota. erakusteko. “Urtero eskoziarren arteko herrikirolen olinpiadak egiten dituzte, eta kirolari horietako batzuk izango dira Atarrabiako gunean, dantzari eta musikariekin batean. Tartean enbor jaurtitzaile famatuak eta galeseko ordezkaritza bi ere etorriko dira. Munduz Mundu leloarekin ondo
ezkontzen direlako ekarriko ditugu, Idiazabalgoek Eskoziarekin dituzten harremanak baliatuz”, jarraitu zuen Iñakik. Bazkaltzeko hiru aukera emango dira: 500 lagunentzako paella prestatuko dute Altsasuko ikastolako gurasoek, self service bat antolatuko da ikastolako jangelan, eta
NIEk Nafarroa Oinezen segurtasuna prestatzeko fitxatu zuen. Anuska Sotes, material eta arropa arduraduna ere, ekimen handiko emakumea da eta aurten sekulako erakustaldia egin dute arropa saltzen: bi denda zaintzeaz gainera, Nafarroako herri ezberdinetan 300 irteera egin dituzte, eta udako
arroparik gabe zeuden abuztu erdirako. “Ikastola honetan lan egitea, dena den, plazer handia izan da, gurasoen aldetik sekulako inplikazioa izan baita. Oso argi du talde bakoitzak zer egin behar duen eta izugarri ondo funtzionatu dute batzordeek”, esan zuen Isabelek.•
berria in ik ra e o k te a iz l a h a i k e Batxilergoa ir rain hiru urte Iñaki Erroz Elorrioko n ikastolatik Paz de Zigandara joan zenea hiru nola, hala , zuen u harrit batek gauza lerroko ikastola izanik, Batxilergorik ez ren izateak. “Bizkaiko edo Gipuzkoako gurea a. lergo Batxi dute ek guzti ola ikast tamainako en, Estrategia hausnarketa bat abiatu genu bat eta Batxilergoa emateko eraikin berri zen Oine rroa Nafa ngo aurte egitea izango da inek helburuetako bat. Nafarroan San Ferm sarean bakarrik du Batxilergoa eta ikastolen arazoak ditugu ikasturte horiek euskaraz herri egiteko. Gure ikastolako hiru lerroei eta hori ra auke ei zkeen horietatik etor daite o ematea da gure asmoa. Arazoak izang ztu aurke ektua -proi aurre baina ditugu,
O
16
Zapiainek sagardotegiko beste 500 menu emango ditu. Eta gutxiagorekin konformatzen direnentzako “euskal saltxitxak” egongo dira. Koordinazio taldean Patxi Arellano Jaso ikastolako irakaslea dago. Orain bi urte ikastola horretako muntaia arduradun izan zen eta, bere eraginkortasuna ikusirik,
dugu”, genuen batzarrean eta aurrera egingo handia ia rientz Espe . Erroz Iñaki gun hasi zitzai dari duen zuzendaria da Erroz. Elorrion zuzen ntxe ordua hori; ola ikast zuen atu bider la zegoe ko 2006 eta bai Q-a, ko atera zuten Urrez Ibilaldia antolatu ere. Paz de Ziganda ikastola ikusgarria da eraikuntza aldetik. “L” baten itxura zuen egiten oraindainokoan, eta eraikuntza berria du. ko hartu forma denean “U” baten “Bi milioiko aurrekontua du eraikin uzke, berriak. Kontzertazioak beharko genit ik baina horretarako ez dugu geure aldet Nafar ik. bider beste a haste en emat oak paus tila leiha n lortze dira ez ak Gobernuarekin gauz politiko batera joan eta besterik gabe. Alderdi
k guztiekin hitz egin dugu. Prozesuak luzea izan, izaten dira. Gure aldetik gauzak prest eta aukeraren bat egokitzen denean erantsi kontzertuak lortzea da gure asmoa”, olako ikast da Zigan de Paz n Asiai l Mike zuen
lehendakariak. Paz de Zigandak 1.075 ikasle ditu. Hiru ditu lerroko ikastola da eta aukera guztiak Batxilergoan ere bi lerro izateko. ola da “Geografikoki oso ondo kokatutako ikast eta , abian Atarr , dago gurea. Hiri barruan inguruan Txantrea, Errotxapea eta Burlata ere zeko etort bidez koen publi io ditu. Garra zalantza moduko puntua da. Ez dugu, beraz, ematen bat o paus ko izune etork n egite k izpiri nek.• Asiai l Mike zuen tu ari garela”, jarrai
PAZ DE ZIGANDA IMPARTIRÁ EL BACHILLERATO
PAZ DE ZIGANDA PROPOSERA LE BACCALAURÉAT
La nueva edición del Nafarroa Oinez, que organizará la ikastola Paz de Ziganda el 17 de octubre, servirá para recaudar los fondos necesarios para habilitar las aulas del Bachillerato en una construcción adosada al actual edificio, una obra que costará dos millones de euros. El circuito, en el que se desarrollará la fiesta, atravesará cuatro localidades (Arre, Huarte, Atarrabia y Burlata) y dos ríos (Ultzama y Arga) y contará con cinco áreas, dos con
La nouvelle édition de Nafarroa Oinez, organisée par l’ikastola Paz de Ziganda le 17 octobre prochain, permettra de recueillir les fonds nécessaires à l’aménagement de salles de classes du Baccalauréat dans un bâtiment adossé à l’actuelle ikastola. Ce bâtiment coûtera quelque deux millions d’euros. Tout au long du parcours du Nafarroa Oinez de cette année, qui
Ikastola184 · iraila 2010
un programa en el que predominan los conciertos para jóvenes y el resto con actuaciones para un público más amplio. El acto de homenaje, al mediodía, servirá para reconocer la labor de las universidades que a lo largo del mundo están trabajando en la divulgación del euskara en todos los países.
50URTE
Guraso aitzindariak izango dira ikasturte irekierako ekitaldian protagonista Orain hiru urte ikastola mugimenduaren hasierako andereñoak izan ziren protagonista Tolosako Leidorren egin zen ikasturte irekierako ekitaldian. Ehun eta bost ikastola dira gaur Ikastolen taldean, eta horien guraso sortzaileak bildu nahi ditu Euskal Herriko Ikastolak kooperatibak Gasteizen hilaren 25ean egingo denean. DUELA HIRU URTE TOLOSAKO LEIDORREN ATERATAKO ARGAZKIA DUGU HAU NON HASERAKO ANDEREÑOAK OMENDU ZIRENEKO EKITALDIA GOGORA DATORKIGUN. IRAILAREN 25EAN DUGU AURTENGO ZITA-LEKU, GASTEIZEKO IBAIONDO ANTZOKIAN.
NAFARROA OINEZ IÑAKI ERROZ ETA MIKEL ASIAIN, PAZ DE ZIGANDAKO ZUZENDARIA ETA LEHENDAKARIA.
iks
ko HAMARKADA HASIERAN HASI ZIREN LEHEN IKASTOLAK LORATZEN, ETA HOGEI URTETAN ZEHAR OSATU ZEN GAUR EZAGUTZEN DUGUN SAREAREN EGITURA NAGUSIA. Hogei urte horietan gurasoek, andereñoen laguntzarekin noski, jarri zituzten ikastola mugimenduaren oinarriak. Hasirako andereñoei orain hiru urte omenaldi hunkigarria egin zien Ikastolen Elkarteak Tolosako Leidorren burutu zen irekiera ekitaldian. Aurten, ikastolen sortzaile izan ziren eta diren gurasoei egingo zaie omenaldia, lehengo eta oraingo guraso aitzindariak bildu nahi baitira bertan. • “Ez dira hasirako ikastoletako guraso aitzindariak bakarrik izango. Egia da ikastola gehienak 60-70 hamarkadetan sortu zirena, baina badira gaur ere ikastola berriak sortzen ari diren gurasoak. 2000. urtetik hona, esate baterako, ikastola berriak sortu dira Iparraldean; Hegoaldean ere badira bi berri, hala nola, Lautadakoa Araban eta Etxebarrikoa Bizkaian. Guztiak omendu nahi ditugu. Ikastolen sarea 105 ikastolak osatzen dute. Horietako bakoitzetik ordezkaritza bat, bizpahiru guraso, biltzea da gure asmoa”, esan zuen Xabier Olegak, EHIko Komunikazio arduradunak. • Omenaldiak ez ezik, Euskal Herriko Ikastolak erakundeko lehendakari Koldo Tellituk egingo duen hitzaldiak ere izango du interesik ekitaldian, ikasturte berriari begira ikastolek dituzten helburu eta ildo nagusiak markatu, eta bizi dugun egoerari buruzko gogoetak eskainiko baititu. • Ekitaldiaren hirugarren ardatza emanaldi artistikoa izango da. Aurten, ikastola bateko kantari talde batek emango du sorpresa. Ez dugu, beraz, ez ikastolaren eta ez taldearen izenik aurreratuko, baina seguru gaude entzuleak txundituta utziko dituela, kideak oso gazteak izanik ere, maila handikoa baita taldea. Musikari profesional batzuek lagunduko diete beren egitekoan. • “Aitzindari izan ziren guraso hauetako askok jaso dituzte omenaldiak ikastolen jai nagusietan. Ikastola bakoitzak bere etxean egin dizkie omenaldiak, baina talde bezala ere bildu eta aitortza bat zor geniela uste izan dugu. Hori izango da ekitaldiaren ardatz nagusia”, erantsi zuen Xabier Oleagak. • Ekitaldiak izango ditu osagarri gehiago ere. Ikastolen mapa osatuz nola joan den erakusten duen bideo bat erakutsiko da, eta hasierako andereñoei ere tartetxo bat egingo die egitarauak. • Ikastoletako lehendakari eta zuzendariak, guraso aitzindarien ordezkariak, erakundeko langileak eta gonbidatuak bilduko ditu ekitaldiak.•
60
RECONOCIMIENTO A LOS PROMOTORES El grueso de la red de ikastolas que conocemos hoy se conformó durante las décadas de los 60 y los 70, aunque también han surgido ikastolas con posterioridad, incluso a partir del 2000, como es el caso de varias ikastolas de Iparralde, el de Lautada en Araba o el de Etxebarri en Bizkaia. La apertura oficial del curso, que tendrá lugar el día 25 en Gasteiz, servirá para reconocer públicamente la labor callada de las madres y los padres que promovieron cada una de las 105 ikastolas. El presidente de la entidad Koldo Tellitu pronunciará un discurso y el programa hará también un hueco a una actuación artística a cargo de un grupo coral de alumnas.
HOMMAGE AUX PROMOTEURS DES IKASTOLA La plupart des ikastola du réseau que nous connaissons aujourd’hui ont été bâties durant les années 60 et 70, même si certaines sont postérieures à ces deux décennies avec par exemple la naissance d’ikastola en Iparralde, de l’ikastola Lautada en Araba ou Etxebarri en Bizkaia dans les années 2000. La cérémonie d’ouverture officielle de la prochaine année scolaire sera l’occasion de rendre publiquement hommage au travail effectué par les parents ayant participé à la naissance des 105 ikastola. Le président de Ikastolen Elkartea Koldo Tellitu prononcera un discours puis aura lieu une prestation artistique avec une chorale d’élèves.
traversera les localités de Arre, Huarte, Atarrabia et Burlata et les fleuves Ultzama et Arga, seront répartis cinq sites, deux essentiellement destinés aux jeunes et trois qui proposeront des animations pour un public plus large. A midi un hommage sera rendu à des universités étrangères oeuvrant à la diffusion de l’euskara aux quatre coins du monde.
Ikastola184
17
1991. URTEAN NAFARROA OINEZEN ATERATAKO IRUDIAN IBILBIDEA JENDEZ GAINEZKA.
Ibilbidean badira ondare aldetik ikusteko moduko gauzak: Ulzama ibaiaren gaineko zubi erromanikoa, Done Jakue bideko Trinitatate aterpea eta Batana, arropa prestatzeko errota. erakusteko. “Urtero eskoziarren arteko herrikirolen olinpiadak egiten dituzte, eta kirolari horietako batzuk izango dira Atarrabiako gunean, dantzari eta musikariekin batean. Tartean enbor jaurtitzaile famatuak eta galeseko ordezkaritza bi ere etorriko dira. Munduz Mundu leloarekin ondo
ezkontzen direlako ekarriko ditugu, Idiazabalgoek Eskoziarekin dituzten harremanak baliatuz”, jarraitu zuen Iñakik. Bazkaltzeko hiru aukera emango dira: 500 lagunentzako paella prestatuko dute Altsasuko ikastolako gurasoek, self service bat antolatuko da ikastolako jangelan, eta
NIEk Nafarroa Oinezen segurtasuna prestatzeko fitxatu zuen. Anuska Sotes, material eta arropa arduraduna ere, ekimen handiko emakumea da eta aurten sekulako erakustaldia egin dute arropa saltzen: bi denda zaintzeaz gainera, Nafarroako herri ezberdinetan 300 irteera egin dituzte, eta udako
arroparik gabe zeuden abuztu erdirako. “Ikastola honetan lan egitea, dena den, plazer handia izan da, gurasoen aldetik sekulako inplikazioa izan baita. Oso argi du talde bakoitzak zer egin behar duen eta izugarri ondo funtzionatu dute batzordeek”, esan zuen Isabelek.•
berria in ik ra e o k te a iz l a h a i k e Batxilergoa ir rain hiru urte Iñaki Erroz Elorrioko n ikastolatik Paz de Zigandara joan zenea hiru nola, hala , zuen u harrit batek gauza lerroko ikastola izanik, Batxilergorik ez ren izateak. “Bizkaiko edo Gipuzkoako gurea a. lergo Batxi dute ek guzti ola ikast tamainako en, Estrategia hausnarketa bat abiatu genu bat eta Batxilergoa emateko eraikin berri zen Oine rroa Nafa ngo aurte egitea izango da inek helburuetako bat. Nafarroan San Ferm sarean bakarrik du Batxilergoa eta ikastolen arazoak ditugu ikasturte horiek euskaraz herri egiteko. Gure ikastolako hiru lerroei eta hori ra auke ei zkeen horietatik etor daite o ematea da gure asmoa. Arazoak izang ztu aurke ektua -proi aurre baina ditugu,
O
16
Zapiainek sagardotegiko beste 500 menu emango ditu. Eta gutxiagorekin konformatzen direnentzako “euskal saltxitxak” egongo dira. Koordinazio taldean Patxi Arellano Jaso ikastolako irakaslea dago. Orain bi urte ikastola horretako muntaia arduradun izan zen eta, bere eraginkortasuna ikusirik,
dugu”, genuen batzarrean eta aurrera egingo handia ia rientz Espe . Erroz Iñaki gun hasi zitzai dari duen zuzendaria da Erroz. Elorrion zuzen ntxe ordua hori; ola ikast zuen atu bider la zegoe ko 2006 eta bai Q-a, ko atera zuten Urrez Ibilaldia antolatu ere. Paz de Ziganda ikastola ikusgarria da eraikuntza aldetik. “L” baten itxura zuen egiten oraindainokoan, eta eraikuntza berria du. ko hartu forma denean “U” baten “Bi milioiko aurrekontua du eraikin uzke, berriak. Kontzertazioak beharko genit ik baina horretarako ez dugu geure aldet Nafar ik. bider beste a haste en emat oak paus tila leiha n lortze dira ez ak Gobernuarekin gauz politiko batera joan eta besterik gabe. Alderdi
k guztiekin hitz egin dugu. Prozesuak luzea izan, izaten dira. Gure aldetik gauzak prest eta aukeraren bat egokitzen denean erantsi kontzertuak lortzea da gure asmoa”, olako ikast da Zigan de Paz n Asiai l Mike zuen
lehendakariak. Paz de Zigandak 1.075 ikasle ditu. Hiru ditu lerroko ikastola da eta aukera guztiak Batxilergoan ere bi lerro izateko. ola da “Geografikoki oso ondo kokatutako ikast eta , abian Atarr , dago gurea. Hiri barruan inguruan Txantrea, Errotxapea eta Burlata ere zeko etort bidez koen publi io ditu. Garra zalantza moduko puntua da. Ez dugu, beraz, ematen bat o paus ko izune etork n egite k izpiri nek.• Asiai l Mike zuen tu ari garela”, jarrai
PAZ DE ZIGANDA IMPARTIRÁ EL BACHILLERATO
PAZ DE ZIGANDA PROPOSERA LE BACCALAURÉAT
La nueva edición del Nafarroa Oinez, que organizará la ikastola Paz de Ziganda el 17 de octubre, servirá para recaudar los fondos necesarios para habilitar las aulas del Bachillerato en una construcción adosada al actual edificio, una obra que costará dos millones de euros. El circuito, en el que se desarrollará la fiesta, atravesará cuatro localidades (Arre, Huarte, Atarrabia y Burlata) y dos ríos (Ultzama y Arga) y contará con cinco áreas, dos con
La nouvelle édition de Nafarroa Oinez, organisée par l’ikastola Paz de Ziganda le 17 octobre prochain, permettra de recueillir les fonds nécessaires à l’aménagement de salles de classes du Baccalauréat dans un bâtiment adossé à l’actuelle ikastola. Ce bâtiment coûtera quelque deux millions d’euros. Tout au long du parcours du Nafarroa Oinez de cette année, qui
Ikastola184 · iraila 2010
un programa en el que predominan los conciertos para jóvenes y el resto con actuaciones para un público más amplio. El acto de homenaje, al mediodía, servirá para reconocer la labor de las universidades que a lo largo del mundo están trabajando en la divulgación del euskara en todos los países.
50URTE
Guraso aitzindariak izango dira ikasturte irekierako ekitaldian protagonista Orain hiru urte ikastola mugimenduaren hasierako andereñoak izan ziren protagonista Tolosako Leidorren egin zen ikasturte irekierako ekitaldian. Ehun eta bost ikastola dira gaur Ikastolen taldean, eta horien guraso sortzaileak bildu nahi ditu Euskal Herriko Ikastolak kooperatibak Gasteizen hilaren 25ean egingo denean. DUELA HIRU URTE TOLOSAKO LEIDORREN ATERATAKO ARGAZKIA DUGU HAU NON HASERAKO ANDEREÑOAK OMENDU ZIRENEKO EKITALDIA GOGORA DATORKIGUN. IRAILAREN 25EAN DUGU AURTENGO ZITA-LEKU, GASTEIZEKO IBAIONDO ANTZOKIAN.
NAFARROA OINEZ IÑAKI ERROZ ETA MIKEL ASIAIN, PAZ DE ZIGANDAKO ZUZENDARIA ETA LEHENDAKARIA.
iks
ko HAMARKADA HASIERAN HASI ZIREN LEHEN IKASTOLAK LORATZEN, ETA HOGEI URTETAN ZEHAR OSATU ZEN GAUR EZAGUTZEN DUGUN SAREAREN EGITURA NAGUSIA. Hogei urte horietan gurasoek, andereñoen laguntzarekin noski, jarri zituzten ikastola mugimenduaren oinarriak. Hasirako andereñoei orain hiru urte omenaldi hunkigarria egin zien Ikastolen Elkarteak Tolosako Leidorren burutu zen irekiera ekitaldian. Aurten, ikastolen sortzaile izan ziren eta diren gurasoei egingo zaie omenaldia, lehengo eta oraingo guraso aitzindariak bildu nahi baitira bertan. • “Ez dira hasirako ikastoletako guraso aitzindariak bakarrik izango. Egia da ikastola gehienak 60-70 hamarkadetan sortu zirena, baina badira gaur ere ikastola berriak sortzen ari diren gurasoak. 2000. urtetik hona, esate baterako, ikastola berriak sortu dira Iparraldean; Hegoaldean ere badira bi berri, hala nola, Lautadakoa Araban eta Etxebarrikoa Bizkaian. Guztiak omendu nahi ditugu. Ikastolen sarea 105 ikastolak osatzen dute. Horietako bakoitzetik ordezkaritza bat, bizpahiru guraso, biltzea da gure asmoa”, esan zuen Xabier Olegak, EHIko Komunikazio arduradunak. • Omenaldiak ez ezik, Euskal Herriko Ikastolak erakundeko lehendakari Koldo Tellituk egingo duen hitzaldiak ere izango du interesik ekitaldian, ikasturte berriari begira ikastolek dituzten helburu eta ildo nagusiak markatu, eta bizi dugun egoerari buruzko gogoetak eskainiko baititu. • Ekitaldiaren hirugarren ardatza emanaldi artistikoa izango da. Aurten, ikastola bateko kantari talde batek emango du sorpresa. Ez dugu, beraz, ez ikastolaren eta ez taldearen izenik aurreratuko, baina seguru gaude entzuleak txundituta utziko dituela, kideak oso gazteak izanik ere, maila handikoa baita taldea. Musikari profesional batzuek lagunduko diete beren egitekoan. • “Aitzindari izan ziren guraso hauetako askok jaso dituzte omenaldiak ikastolen jai nagusietan. Ikastola bakoitzak bere etxean egin dizkie omenaldiak, baina talde bezala ere bildu eta aitortza bat zor geniela uste izan dugu. Hori izango da ekitaldiaren ardatz nagusia”, erantsi zuen Xabier Oleagak. • Ekitaldiak izango ditu osagarri gehiago ere. Ikastolen mapa osatuz nola joan den erakusten duen bideo bat erakutsiko da, eta hasierako andereñoei ere tartetxo bat egingo die egitarauak. • Ikastoletako lehendakari eta zuzendariak, guraso aitzindarien ordezkariak, erakundeko langileak eta gonbidatuak bilduko ditu ekitaldiak.•
60
RECONOCIMIENTO A LOS PROMOTORES El grueso de la red de ikastolas que conocemos hoy se conformó durante las décadas de los 60 y los 70, aunque también han surgido ikastolas con posterioridad, incluso a partir del 2000, como es el caso de varias ikastolas de Iparralde, el de Lautada en Araba o el de Etxebarri en Bizkaia. La apertura oficial del curso, que tendrá lugar el día 25 en Gasteiz, servirá para reconocer públicamente la labor callada de las madres y los padres que promovieron cada una de las 105 ikastolas. El presidente de la entidad Koldo Tellitu pronunciará un discurso y el programa hará también un hueco a una actuación artística a cargo de un grupo coral de alumnas.
HOMMAGE AUX PROMOTEURS DES IKASTOLA La plupart des ikastola du réseau que nous connaissons aujourd’hui ont été bâties durant les années 60 et 70, même si certaines sont postérieures à ces deux décennies avec par exemple la naissance d’ikastola en Iparralde, de l’ikastola Lautada en Araba ou Etxebarri en Bizkaia dans les années 2000. La cérémonie d’ouverture officielle de la prochaine année scolaire sera l’occasion de rendre publiquement hommage au travail effectué par les parents ayant participé à la naissance des 105 ikastola. Le président de Ikastolen Elkartea Koldo Tellitu prononcera un discours puis aura lieu une prestation artistique avec une chorale d’élèves.
traversera les localités de Arre, Huarte, Atarrabia et Burlata et les fleuves Ultzama et Arga, seront répartis cinq sites, deux essentiellement destinés aux jeunes et trois qui proposeront des animations pour un public plus large. A midi un hommage sera rendu à des universités étrangères oeuvrant à la diffusion de l’euskara aux quatre coins du monde.
Ikastola184
17
araba:
HACE NADA ERAN ALUMNOS Hace nada, doce o quince años, eran alumnos de la ikastola, se sentaban en los pupitres y aprendían a leer y a escribir. Ahora se sientan en la sala de los profesores y algunos de ellos ostentan cargos dentro del claustro. Las ikastolas de Araba asisten al relevo generacional y son los propios ex alumnos del centro los que acceden al profesorado. Visitamos las ikastolas de La Puebla de Labarca y Oion.
LEHENA ETA ORAINA UZTARTUTA Ikasle ohiak irakasleen gelan Orain dela urte batzuk ikasleak ziren. Irakurtzen eta idazten erakutsi zitzaien eta orain irakasleen gelan esertzen dira. Arabako ikastoletan aspaldi hasi ziren irakasleen artean belaunaldien erreleboa egiten. Lapueblako eta Oiongo ikastoletan izan ginen, lekuko bila.
LAPUEBLA DE LABARKA AMAIA VISA “Nik erakutsi nion Luziari idazten” asaurikoa naiz. Hemeretzi urterekin irakasle ikasketak bukatu bezain laster, ezagutzen nituen leku guztietan eman nuen izena, Ikastolen Federazioan barne, eta irailean Lapueblan nengoen lanean. Rekartek deitu zigun lagun bati eta bioi. Agurainen bilera bat jarri ziguten; gogoan dut autopistan stop egin eta etorri ginela Gasteizera, eta Alvaro Medrano, ikastolako lehendakaria, eta Antonio Muro alkatea zeudela gure zain. Nik ez nekien Lapuebla non zegoen ere. Lan egiteko gogo galanta
B
18
Ikastola184 · iraila 2010
nuen eta etxetik alde egiteko gogoa ere bai, alaba bakarra bainintzen. 1979ko irailaz ari naiz. Ikastolako bigarren andereñoa izan nintzen, Miren baitzegoen nire aurretik. Hura niretzat sekulako aurkikuntza izan zen, euskara guraso haientzat altxor bat zela ohartu eta ikastolaren alde ari zirela borrokan ikusi bainuen. Ikastola orduan familia handi bat bezalakoa zen. Gurasoekin harreman izugarri estua genuen. Luziaren anaia txikia jaio zenean, esate baterako, etxera deitu zidaten, eta mutikoarentzat euskal izen bat bilatzen jardun genuen. Hasierako urte haietan bi leku ezberdinetan zegoen Assa Ikastola. Plazan
umeak hartu eta egunero sekulako bidea egiten genuen gure gelara joateko. Egia esanda, eskurtsioa egiten genuen egunero. Gaurko gurasoek ez dute, tamalez, ikastolaren historiaren zati hori batere ezagutzen. Finkatutako ikastola bat ezagutu dute eta ez dute, orduan bezala, erronka gisa ikusten. Garai haietan, ordea, herria bitan banatuta zegoen: euskararen aldekoak eta kontrakoak zeuden, eta beste berotasun batekin egiten genuen lan. Irailaren 9an 31 urte egin ditut ikastolan lanean. Irakasle, psikologo, zuzendari, ikasketa-buru…; denetik egitea tokatu zait, eta gogo biziz gainera.•
LUZIA MEDRANO “Umetan sartu nintzen ikastolan eta bertan jarraitzen dut” ik oso garai eroso bezala gogoratzen ditut ikastolako urteak. Oroitzapen bitxienetakoak Urrestillara joaten ginen hilabetekoak dira. Lauzpabost urterekin hasten ginen joaten, euskara indartzeko helburuarekin. Barnetegi moduan funtzionatzen genuen. Sekulako meritua zuten gure irakasleek. Egun batean Donostiaraino eramaten gintuzten Zinemaldia ikustera. Pentsa zer bidaia egiten genuen. Ikastolan oso talde txikiak ginen. Ni bigarren promoziokoa naiz, baina lehen urtea eta bigarrena elkarrekin ibiltzen ginen eta badakit bihurrikeria dezente egiten genuela. Gero, praktikak egitera etorri nintzenean, gogorra egin zitzaidan. Irakasleen gelara sartzeak beldurra ematen zidan, nire irakasle izandako guztiak baitzeuden han. Orain hamar urte hasi nintzen
N
lanean, eta nik ere denetik egin dut ikastolan, hala nola, irakasle, ikasketaburu,…; eskatzen didaten orori erantzuten saiatzen naiz beti. Irakasle ikasketak euskaraz egitearren Donostiara joan, eta Haur Hezkuntza Gasteizen bukatu nuen; ondoren, Eskoriatzara joan nintzen ingelera egiteko. HHn ingelera ematen hasi nintzen bueltan. Gaur mordoxka bat ikasle ohi ari gara ikastolan lanean: Patrizia, Cristina, Nagore, Idoia, Julen, Rober, Enara, Diana, Maite, Bea Viteri, Bea Rodriguez, Ainhoa, Itziar eta ni neu. Nik bizitza osoa daramat ikastolan, baina aldi berean etengabe ikasten jarraitzeko aukera izan dudalako, ez dut itolarririk sentitzen. Aitortu beharra daukat ikastolan oso irakasle bereziak izan genituela. Kike, Aitor, Amaia eta beste zenbaitekin izan genuen harremana izugarria izan zen, eta horrek ere izango zuen eraginik seguru asko irakasle izateko gure erabakian.•
EZKERREKO ORRIALDEAN, LAPUEBLAKO BI ORDEZKARIAK AMAIA VISA ETA LUZIA MEDRANO HURRENAZ HURREN, BIZIKI GOGORATZEN DITUZTE ASSA IKASTOLAREN HASERAKO URTEAK. GOIKO ARGAZKIAN, OIONGO SAN BIZENTE IKASTOLAKO EMMA SANZ ETA MAITE FLORES (IKASLE OHIA) BIAK BAI BIAK ORAINGO IRAKASLE.
ILS ÉTAIENT ENCORE ÉLÈVES IL Y A PEU
OIONGO SAN BIZENTE EMMA SANZ “Dagoeneko hogei urte eman ditut zoriontsu ikastolan” i Oiongoa naiz, eta 17 urterekin hasi ginen koadrilako batzuk euskara ikasten orain Lapueblan dagoen andereño batekin, Mertxe Santamariarekin, alegia. Oionen bizi zen, eta bere etxean hasi zitzaigun euskara irakasten. Ondoren zabaldu zen euskaltegia. Gaurko eraikuntzaren erdia baino ez zuen okupatzen ikastolak. Berogailurik gabeko gelak ziren. Irakasle ikasketak egin nituen Logroñon eta begirale bezala hasi nintzen jangelan lanean. Hogei bat urte izango nituen orduan. Euskara hobetzen jarraitzen nuen bitartean, autobuseko begiraletzan,
B
“Hura niretzat sekulako aurkikuntza izan zen, euskara guraso haientzat altxor bat zela ohartu eta ikastolaren alde ari zirela borrokan ikusi bainuen. Ikastola orduan familia handi bat bezalakoa zen”.
ordezkapenak egiten, erlijioa ematen aritu nintzen, eta ikastolako ikasleei klase partikularrak ematen ere bai. Hemengo andereño bat Armentiara joan zenean sartu nintzen irakasle San Bizente Ikastolan. Jakina, artean udan ikastaroak egiten jarraitu nuen euskara hobetzeko, Lesakan, Lazkaon eta Arantzazun. Hogei urte eman ditut zoriontsu ikastolan. Ni begirale gisa hasi, eta ikasketa-buru izatera iritsi nintzen. Hogei urteotan gauzak asko aldatu dira, bai ikastolan zein gizartean. Lehen gurasoak gehiago inplikatzen ziren, halabeharrez seguru asko. Beren gauza bezala sentitzen zuten ikastola. Baina dena esan behar da, eta baldintzak askoz ere txarragoak ziren.•
MAITE FLORES “Chaman batek iragarri zidan umeekin lan egingo nuela” ublizitatea eta Harreman Publikoak egin nahi nituen, baina selektibitateko nota ez zitzaidan iritsi matrikulatu ahal izateko. Hori horrela izanik, egin nitzakeen ikasketen izenik politenak zein ziren begiratzen hasi nintzen. Gizarte Hezkuntza, Psikologia eta Irakasle Ikasketak aukeratu nituen, eta Gizarte Hezkuntzatik deitu zidaten lehenik. Ez nekien zer zen ere. Karrera bukatu eta herriko taberna batean aritu nintzen lanean gida-baimena atera eta
P
kooperatzaile moduan kanpora joateko, nire bizitzako ametsa baitzen hori. Eta Guatemalan nengoela ikusi nuen umeekin lan egitea oso gustukoa nuela. Sei hilabete eman nituen han lanean, eta genozidio batean hildakoen gorpuzkinak lurpetik ateratzen aritu nintzenean, bertako haur guztiak hurbiltzen zitzaizkigun. Niri izugarri lan gogorra egin zitzaidanez, haiekin jolas egiten hasi nintzen. Geroz eta ume gehiago hurbiltzen zitzaidan, eta bertako txaman moduko batek iragarri zidan umeekin lan egiteko gaitasun handia
Il y a encore douze ou quinze ans, ils étaient élèves à l’ikastola et apprenaient à lire et à écrire. Ils se réunissent maintenant dans la salle des professeurs et certains d’entre eux ont des responsabilités au sein du conseil de classe. Les ikastola d’Araba assistent à la relève générationnelle puisque ce sont les anciens élèves qui sont maintenant enseignants. Nous avons rendu visite aux ikastola de La Puebla de Labarca et Oion.
nuela. Beste hainbat herritara joaten nintzelarik ere, umeak atzetik segika izaten nituen beti. Horrela erabaki nuen Irakasle Ikasketak egitea. Eskoriatzan egon nintzen, laguntzaile gisa hasi nintzen Oiongo ikastolan eta bost urte daramatzat tutore moduan. Niri ere irakasle gelan sartu eta irakasle izandakoekin esertzea “gogorra” egin zitzaidan. Berehala egin nintzen, ordea. Ikasle ohi gehiago ere badira orain irakasle direnak: Rakel eta Maider daude 0-3 zikloan, bai eta Imanol, Ainara eta Abraham ere, horietako batzuk laguntzaileak izan arren.•
Ikastola184
19
araba:
HACE NADA ERAN ALUMNOS Hace nada, doce o quince años, eran alumnos de la ikastola, se sentaban en los pupitres y aprendían a leer y a escribir. Ahora se sientan en la sala de los profesores y algunos de ellos ostentan cargos dentro del claustro. Las ikastolas de Araba asisten al relevo generacional y son los propios ex alumnos del centro los que acceden al profesorado. Visitamos las ikastolas de La Puebla de Labarca y Oion.
LEHENA ETA ORAINA UZTARTUTA Ikasle ohiak irakasleen gelan Orain dela urte batzuk ikasleak ziren. Irakurtzen eta idazten erakutsi zitzaien eta orain irakasleen gelan esertzen dira. Arabako ikastoletan aspaldi hasi ziren irakasleen artean belaunaldien erreleboa egiten. Lapueblako eta Oiongo ikastoletan izan ginen, lekuko bila.
LAPUEBLA DE LABARKA AMAIA VISA “Nik erakutsi nion Luziari idazten” asaurikoa naiz. Hemeretzi urterekin irakasle ikasketak bukatu bezain laster, ezagutzen nituen leku guztietan eman nuen izena, Ikastolen Federazioan barne, eta irailean Lapueblan nengoen lanean. Rekartek deitu zigun lagun bati eta bioi. Agurainen bilera bat jarri ziguten; gogoan dut autopistan stop egin eta etorri ginela Gasteizera, eta Alvaro Medrano, ikastolako lehendakaria, eta Antonio Muro alkatea zeudela gure zain. Nik ez nekien Lapuebla non zegoen ere. Lan egiteko gogo galanta
B
18
Ikastola184 · iraila 2010
nuen eta etxetik alde egiteko gogoa ere bai, alaba bakarra bainintzen. 1979ko irailaz ari naiz. Ikastolako bigarren andereñoa izan nintzen, Miren baitzegoen nire aurretik. Hura niretzat sekulako aurkikuntza izan zen, euskara guraso haientzat altxor bat zela ohartu eta ikastolaren alde ari zirela borrokan ikusi bainuen. Ikastola orduan familia handi bat bezalakoa zen. Gurasoekin harreman izugarri estua genuen. Luziaren anaia txikia jaio zenean, esate baterako, etxera deitu zidaten, eta mutikoarentzat euskal izen bat bilatzen jardun genuen. Hasierako urte haietan bi leku ezberdinetan zegoen Assa Ikastola. Plazan
umeak hartu eta egunero sekulako bidea egiten genuen gure gelara joateko. Egia esanda, eskurtsioa egiten genuen egunero. Gaurko gurasoek ez dute, tamalez, ikastolaren historiaren zati hori batere ezagutzen. Finkatutako ikastola bat ezagutu dute eta ez dute, orduan bezala, erronka gisa ikusten. Garai haietan, ordea, herria bitan banatuta zegoen: euskararen aldekoak eta kontrakoak zeuden, eta beste berotasun batekin egiten genuen lan. Irailaren 9an 31 urte egin ditut ikastolan lanean. Irakasle, psikologo, zuzendari, ikasketa-buru…; denetik egitea tokatu zait, eta gogo biziz gainera.•
LUZIA MEDRANO “Umetan sartu nintzen ikastolan eta bertan jarraitzen dut” ik oso garai eroso bezala gogoratzen ditut ikastolako urteak. Oroitzapen bitxienetakoak Urrestillara joaten ginen hilabetekoak dira. Lauzpabost urterekin hasten ginen joaten, euskara indartzeko helburuarekin. Barnetegi moduan funtzionatzen genuen. Sekulako meritua zuten gure irakasleek. Egun batean Donostiaraino eramaten gintuzten Zinemaldia ikustera. Pentsa zer bidaia egiten genuen. Ikastolan oso talde txikiak ginen. Ni bigarren promoziokoa naiz, baina lehen urtea eta bigarrena elkarrekin ibiltzen ginen eta badakit bihurrikeria dezente egiten genuela. Gero, praktikak egitera etorri nintzenean, gogorra egin zitzaidan. Irakasleen gelara sartzeak beldurra ematen zidan, nire irakasle izandako guztiak baitzeuden han. Orain hamar urte hasi nintzen
N
lanean, eta nik ere denetik egin dut ikastolan, hala nola, irakasle, ikasketaburu,…; eskatzen didaten orori erantzuten saiatzen naiz beti. Irakasle ikasketak euskaraz egitearren Donostiara joan, eta Haur Hezkuntza Gasteizen bukatu nuen; ondoren, Eskoriatzara joan nintzen ingelera egiteko. HHn ingelera ematen hasi nintzen bueltan. Gaur mordoxka bat ikasle ohi ari gara ikastolan lanean: Patrizia, Cristina, Nagore, Idoia, Julen, Rober, Enara, Diana, Maite, Bea Viteri, Bea Rodriguez, Ainhoa, Itziar eta ni neu. Nik bizitza osoa daramat ikastolan, baina aldi berean etengabe ikasten jarraitzeko aukera izan dudalako, ez dut itolarririk sentitzen. Aitortu beharra daukat ikastolan oso irakasle bereziak izan genituela. Kike, Aitor, Amaia eta beste zenbaitekin izan genuen harremana izugarria izan zen, eta horrek ere izango zuen eraginik seguru asko irakasle izateko gure erabakian.•
EZKERREKO ORRIALDEAN, LAPUEBLAKO BI ORDEZKARIAK AMAIA VISA ETA LUZIA MEDRANO HURRENAZ HURREN, BIZIKI GOGORATZEN DITUZTE ASSA IKASTOLAREN HASERAKO URTEAK. GOIKO ARGAZKIAN, OIONGO SAN BIZENTE IKASTOLAKO EMMA SANZ ETA MAITE FLORES (IKASLE OHIA) BIAK BAI BIAK ORAINGO IRAKASLE.
ILS ÉTAIENT ENCORE ÉLÈVES IL Y A PEU
OIONGO SAN BIZENTE EMMA SANZ “Dagoeneko hogei urte eman ditut zoriontsu ikastolan” i Oiongoa naiz, eta 17 urterekin hasi ginen koadrilako batzuk euskara ikasten orain Lapueblan dagoen andereño batekin, Mertxe Santamariarekin, alegia. Oionen bizi zen, eta bere etxean hasi zitzaigun euskara irakasten. Ondoren zabaldu zen euskaltegia. Gaurko eraikuntzaren erdia baino ez zuen okupatzen ikastolak. Berogailurik gabeko gelak ziren. Irakasle ikasketak egin nituen Logroñon eta begirale bezala hasi nintzen jangelan lanean. Hogei bat urte izango nituen orduan. Euskara hobetzen jarraitzen nuen bitartean, autobuseko begiraletzan,
B
“Hura niretzat sekulako aurkikuntza izan zen, euskara guraso haientzat altxor bat zela ohartu eta ikastolaren alde ari zirela borrokan ikusi bainuen. Ikastola orduan familia handi bat bezalakoa zen”.
ordezkapenak egiten, erlijioa ematen aritu nintzen, eta ikastolako ikasleei klase partikularrak ematen ere bai. Hemengo andereño bat Armentiara joan zenean sartu nintzen irakasle San Bizente Ikastolan. Jakina, artean udan ikastaroak egiten jarraitu nuen euskara hobetzeko, Lesakan, Lazkaon eta Arantzazun. Hogei urte eman ditut zoriontsu ikastolan. Ni begirale gisa hasi, eta ikasketa-buru izatera iritsi nintzen. Hogei urteotan gauzak asko aldatu dira, bai ikastolan zein gizartean. Lehen gurasoak gehiago inplikatzen ziren, halabeharrez seguru asko. Beren gauza bezala sentitzen zuten ikastola. Baina dena esan behar da, eta baldintzak askoz ere txarragoak ziren.•
MAITE FLORES “Chaman batek iragarri zidan umeekin lan egingo nuela” ublizitatea eta Harreman Publikoak egin nahi nituen, baina selektibitateko nota ez zitzaidan iritsi matrikulatu ahal izateko. Hori horrela izanik, egin nitzakeen ikasketen izenik politenak zein ziren begiratzen hasi nintzen. Gizarte Hezkuntza, Psikologia eta Irakasle Ikasketak aukeratu nituen, eta Gizarte Hezkuntzatik deitu zidaten lehenik. Ez nekien zer zen ere. Karrera bukatu eta herriko taberna batean aritu nintzen lanean gida-baimena atera eta
P
kooperatzaile moduan kanpora joateko, nire bizitzako ametsa baitzen hori. Eta Guatemalan nengoela ikusi nuen umeekin lan egitea oso gustukoa nuela. Sei hilabete eman nituen han lanean, eta genozidio batean hildakoen gorpuzkinak lurpetik ateratzen aritu nintzenean, bertako haur guztiak hurbiltzen zitzaizkigun. Niri izugarri lan gogorra egin zitzaidanez, haiekin jolas egiten hasi nintzen. Geroz eta ume gehiago hurbiltzen zitzaidan, eta bertako txaman moduko batek iragarri zidan umeekin lan egiteko gaitasun handia
Il y a encore douze ou quinze ans, ils étaient élèves à l’ikastola et apprenaient à lire et à écrire. Ils se réunissent maintenant dans la salle des professeurs et certains d’entre eux ont des responsabilités au sein du conseil de classe. Les ikastola d’Araba assistent à la relève générationnelle puisque ce sont les anciens élèves qui sont maintenant enseignants. Nous avons rendu visite aux ikastola de La Puebla de Labarca et Oion.
nuela. Beste hainbat herritara joaten nintzelarik ere, umeak atzetik segika izaten nituen beti. Horrela erabaki nuen Irakasle Ikasketak egitea. Eskoriatzan egon nintzen, laguntzaile gisa hasi nintzen Oiongo ikastolan eta bost urte daramatzat tutore moduan. Niri ere irakasle gelan sartu eta irakasle izandakoekin esertzea “gogorra” egin zitzaidan. Berehala egin nintzen, ordea. Ikasle ohi gehiago ere badira orain irakasle direnak: Rakel eta Maider daude 0-3 zikloan, bai eta Imanol, Ainara eta Abraham ere, horietako batzuk laguntzaileak izan arren.•
Ikastola184
19
Ez dute oraindik negutegirako proiektua zehaztu, baina ikasleak jarri nahi dituzte lanean. “Ekoizten dutena salduz diru pixka bat atera dezakete ikas bidaietarako. Loreak ekoizten hastea litzateke nire ilusioetako bat”, esan zuen Josu Ojinagak. Jangelako materia organiko gordina (egositako arroza zein pastak, eta kartoizko arrautza ontziak,
ogia, sukaldeko papera…) erabiltzen da batez ere konpostagailu domestikoetan, eta horri egur txirbila nahasten zaio. Materia organikoak bota, nahastu eta kontrola eramateaz lau ikasleak arduratzen dira. Sei hilabetera konposta erabiltzeko moduan ateratzen da. “Joan den ikasturtean 8.000 litro pasa materia organiko erabili genituen”, esan zuen
KONPOSTAGAILUAK IKASTOLAN
EL COMPOSTAJE, UN MEDIO EDUCATIVO
Negutegia jarriko du martxan Seber Altubek ekoizten duen konpostarekin Hondakinen kudeaketaz kezkatutako irakasle bat, arlo honetan esperientzia handia duen guraso bat, sukaldeko langileen prestutasuna eta lau ikasle gogatsu nahikoa izan ditu Gernikako Seber Altube Ikastolak konpostagintzaren arlorrean aitzindari den esperientzia martxan jartzeko. Iaz 8.000 litro materia organiko baliatu zituzten konposta egiteko. Konposta horrekin negutegia jarri nahi dute martxan ikasturte honetan. Beharbada aurki beren barazki edo loreak saltzen ikusiko dituzue herriko azoka famatuan. Baina badu proiektuak helburu pedagogiko bat ere: “Konposta egiten duenak birziklatu egiten du”, diote. Seber Altuberen esperientzia eredugarri izan da herriko beste ikastetxeentzat. LH6ko lau ikasle (Mikel Kaltzakorta, Bingen Carbó, Paul Arriandiaga eta Kepa Madariaga), Josu Ojinaga irakaslea (Agenda 21eko arduraduna) eta arlo honetan esperientzia handia duen guraso bat, Kepa Urionabarrenetxea, izan dira Gernikako Seber Altube ikastolak konpostaren arloan egin duen
L
20
Ikastola184 · iraila 2010
esperientzia aitzindariaren bultzagile nagusiak. Zernahi gisaz, laguntzaile asko izan dituzte, hala nola, jangelako sukaldaria eta begiraleak, eta ikastola osoa azken batean. 2009ko otsailean jarri zuten martxan lehen konpostagailua, eta egunero hogei kilo konposta egiteko gai zirela ikusita, proiektua
bere egin du Udalak. Orain herriko ikastetxeetara zabaltzen ari da. “Hondakinak bereizten hasi, eta berehala ohartu ginen organikoak ez genituela behar bezala kudeatzen. Noraezean geundenean, arlo honetan lan asko egindako guraso bat, Kepa Urionabarrenetxea agertu
zitzaigun”, hasi zitzaigun Josu Ojinaga irakaslea, Agenda 21eko ikastolako arduraduna. Kepak lorezaintza enpresa bat izan zuen orain zortzi urte arte eta konposta egiten zuen baratzean. “Umea ekartzen hasi ginenean ikastolak duen negutegia hutsik ikusi nuen. Konposta egiteko oso leku
Kepak. “Proiektuaren helburua, dena den, pedagogikoa da. Konposta egiten duenak birziklatu egiten du. Kontzientziari eragiteko praktikarik onena konposta egitea da. Eta kontsumo aldaketa bat dakar horrek”, erantsi zuen Kepak. Seber Altube Ikastolan urtebeteko aprobaesperientzia martxan eduki ondoren, proiektuaren emaitzak urrian kaleratu zituzten. Ikasleentzat duen interes pedagogikoa ikusirik, herriko beste ikastetxeak oso interesaturik agertu ziren. Aldi berean GernikaLumoko Udaleko ingurumen sailak konposta gizarteratzeko kanpaina bat ere abiatu zuen; ikastetxeak kanpaina honekin bat egin eta elkarlanean konposta egiteko proiektua aurkeztu zuten. Seber Altubeko proiektuaren bultzagileek Izarbeibar mankomunitateko teknikari den Oskar Rubioren laguntza ere eskertu nahi izan dute.•
La ikastola Seber Altube de Gernika logró durante el pasado curso reciclar 8.000 litros de materia orgánica (en su mayoría proveniente de la cocina del centro) para convertirla en compost. El objetivo del proyecto es poner en marcha durante este curso un invernadero en el que podrían trabajar los alumnos de los cursos superiores, que con la
venta de los productos (hortalizas y flores) podrían costear en parte sus viajes de estudios. Pero el proyecto tiene también un componente pedagógico. “Está comprobado que quien participa en el compostaje recicla más”, repite Kepa Urionabarrenetxea, un padre que tiene una extensa experiencia este campo.
Artista taldea buzoekin
JOSU OJINAGA IRAKASLEA, KEPA URIONABARRENETXEA GURASOA, PAUL ARRIANDIAGA, MIKEL KALTZAKORTA, BINGEN CARBÓ, ETA KEPA MADARIAGA IKASLEAK IZAN DIRA GERNIKAKO SEBER ALTUBE IKASTOLAK KONPOSTAREN ARLOAN EGIN DUEN ESPERIENTZIA AITZINDARIAREN BULTZAGILE NAGUSIAK. OSKAR RUBIO MANKOMUNITATEKO TEKNIKARIAREN LAGUNTZA ERE EZINBESTEKOA IZAN DA.
bizkaia:
Roberto Arteagabeitiarekin, Sebe r Altubeko zuzendariarekin, ikast olari buruz luzaz hitz egin daiteke, bain a baita beste zenbait gairi buruz ere, uso mezulariei buruz, esate baterako . Berarekin izan ginen egunean usoen zain zegoen. “Badira bi egun Biarritzera eraman eta handik kamioi batean Lilleraino igo zituz tela. Lagun batzuenak hasi dira iriste n, baina nireak oraindik ez. 900 kilom etro egin behar dituzte zuzenean ”, esan zigun. Gu, ordea, ikastolari buruz hitz egitera joanak ginen. “Ikastola honek ezaugarri asko ditu, baina bat azpimarratzekotan, gurasoen partaidetza aipatuko nuke . Guraso talde ezberdinak ditugu ikastolaren martxan parte hartzen dutenak, baina badugu bat oso lan praktikoa egiten duena. Ikastola da beren lehen hobbya. Hogeita lau ordutan daukate ikastola buruan. Hamasei bat guraso dira. Jende gehiago behar dutenean, deialdia egin eta gehiago erakartzen dituz te. Espeleologoak dituzte, esate bate rako, taldean, eta orain dela gutx i ibili dira ikastola azpiko saneamendua k nola dauden ikusten. Ateak, hesia k, leihoak… konpontzen dituzte. Argikontadoreak ere aldatu dituzte. Hilean behin pasatzen diegu egin beharren zerrendatxo bat eta bere hala konpontzen dituzte. Artistak dira” , esan zigun Robertok. Seber Altubek 650 ikasle ditu, 0-16 urte bitartekoak, eta orain hiru urte DBHrako eraikin berria egin zuten, goitik behera egurrezkoa dena .•
COMPOSTAGE ET PÉDAGOGIE L’ikastola Seber Altube de Gernika a réussi à recycler durant l’année dernière 8.000 litres de matière organique (provenant en grande partie de la cantine) pour en faire du compost. Le but du projet est de mettre en marche durant cette année une serre où les élèves des classes supérieures planteront des légumes et des
plantes qu’ils revendront ensuite pour financer une partie de leurs séjours scolaires. Mais le projet revêt également un aspect pédagogique. “On vérifie que celui qui participe au compostage recycle plus” nous précise Kepa Urionabarrenetxea, un parent qui possède une grande expérience en la matière.
aproposa iruditu zitzaidan. Ordurako Josu gaiarekin kezkatuta zebilen eta talde bat sortu genuen. Bi urte eman ditugu konposta egiten. Eguneko 50 bat litro hondakin botatzen dituzte, 20 kilo konposta ateratzeko. Ikasturte honetan negutegia martxan jarri nahiko genuke”, esan zigun Kepa Urionabarrenetxeak.
Ikastola184
21
Ez dute oraindik negutegirako proiektua zehaztu, baina ikasleak jarri nahi dituzte lanean. “Ekoizten dutena salduz diru pixka bat atera dezakete ikas bidaietarako. Loreak ekoizten hastea litzateke nire ilusioetako bat”, esan zuen Josu Ojinagak. Jangelako materia organiko gordina (egositako arroza zein pastak, eta kartoizko arrautza ontziak,
ogia, sukaldeko papera…) erabiltzen da batez ere konpostagailu domestikoetan, eta horri egur txirbila nahasten zaio. Materia organikoak bota, nahastu eta kontrola eramateaz lau ikasleak arduratzen dira. Sei hilabetera konposta erabiltzeko moduan ateratzen da. “Joan den ikasturtean 8.000 litro pasa materia organiko erabili genituen”, esan zuen
KONPOSTAGAILUAK IKASTOLAN
EL COMPOSTAJE, UN MEDIO EDUCATIVO
Negutegia jarriko du martxan Seber Altubek ekoizten duen konpostarekin Hondakinen kudeaketaz kezkatutako irakasle bat, arlo honetan esperientzia handia duen guraso bat, sukaldeko langileen prestutasuna eta lau ikasle gogatsu nahikoa izan ditu Gernikako Seber Altube Ikastolak konpostagintzaren arlorrean aitzindari den esperientzia martxan jartzeko. Iaz 8.000 litro materia organiko baliatu zituzten konposta egiteko. Konposta horrekin negutegia jarri nahi dute martxan ikasturte honetan. Beharbada aurki beren barazki edo loreak saltzen ikusiko dituzue herriko azoka famatuan. Baina badu proiektuak helburu pedagogiko bat ere: “Konposta egiten duenak birziklatu egiten du”, diote. Seber Altuberen esperientzia eredugarri izan da herriko beste ikastetxeentzat. LH6ko lau ikasle (Mikel Kaltzakorta, Bingen Carbó, Paul Arriandiaga eta Kepa Madariaga), Josu Ojinaga irakaslea (Agenda 21eko arduraduna) eta arlo honetan esperientzia handia duen guraso bat, Kepa Urionabarrenetxea, izan dira Gernikako Seber Altube ikastolak konpostaren arloan egin duen
L
20
Ikastola184 · iraila 2010
esperientzia aitzindariaren bultzagile nagusiak. Zernahi gisaz, laguntzaile asko izan dituzte, hala nola, jangelako sukaldaria eta begiraleak, eta ikastola osoa azken batean. 2009ko otsailean jarri zuten martxan lehen konpostagailua, eta egunero hogei kilo konposta egiteko gai zirela ikusita, proiektua
bere egin du Udalak. Orain herriko ikastetxeetara zabaltzen ari da. “Hondakinak bereizten hasi, eta berehala ohartu ginen organikoak ez genituela behar bezala kudeatzen. Noraezean geundenean, arlo honetan lan asko egindako guraso bat, Kepa Urionabarrenetxea agertu
zitzaigun”, hasi zitzaigun Josu Ojinaga irakaslea, Agenda 21eko ikastolako arduraduna. Kepak lorezaintza enpresa bat izan zuen orain zortzi urte arte eta konposta egiten zuen baratzean. “Umea ekartzen hasi ginenean ikastolak duen negutegia hutsik ikusi nuen. Konposta egiteko oso leku
Kepak. “Proiektuaren helburua, dena den, pedagogikoa da. Konposta egiten duenak birziklatu egiten du. Kontzientziari eragiteko praktikarik onena konposta egitea da. Eta kontsumo aldaketa bat dakar horrek”, erantsi zuen Kepak. Seber Altube Ikastolan urtebeteko aprobaesperientzia martxan eduki ondoren, proiektuaren emaitzak urrian kaleratu zituzten. Ikasleentzat duen interes pedagogikoa ikusirik, herriko beste ikastetxeak oso interesaturik agertu ziren. Aldi berean GernikaLumoko Udaleko ingurumen sailak konposta gizarteratzeko kanpaina bat ere abiatu zuen; ikastetxeak kanpaina honekin bat egin eta elkarlanean konposta egiteko proiektua aurkeztu zuten. Seber Altubeko proiektuaren bultzagileek Izarbeibar mankomunitateko teknikari den Oskar Rubioren laguntza ere eskertu nahi izan dute.•
La ikastola Seber Altube de Gernika logró durante el pasado curso reciclar 8.000 litros de materia orgánica (en su mayoría proveniente de la cocina del centro) para convertirla en compost. El objetivo del proyecto es poner en marcha durante este curso un invernadero en el que podrían trabajar los alumnos de los cursos superiores, que con la
venta de los productos (hortalizas y flores) podrían costear en parte sus viajes de estudios. Pero el proyecto tiene también un componente pedagógico. “Está comprobado que quien participa en el compostaje recicla más”, repite Kepa Urionabarrenetxea, un padre que tiene una extensa experiencia este campo.
Artista taldea buzoekin
JOSU OJINAGA IRAKASLEA, KEPA URIONABARRENETXEA GURASOA, PAUL ARRIANDIAGA, MIKEL KALTZAKORTA, BINGEN CARBÓ, ETA KEPA MADARIAGA IKASLEAK IZAN DIRA GERNIKAKO SEBER ALTUBE IKASTOLAK KONPOSTAREN ARLOAN EGIN DUEN ESPERIENTZIA AITZINDARIAREN BULTZAGILE NAGUSIAK. OSKAR RUBIO MANKOMUNITATEKO TEKNIKARIAREN LAGUNTZA ERE EZINBESTEKOA IZAN DA.
bizkaia:
Roberto Arteagabeitiarekin, Sebe r Altubeko zuzendariarekin, ikast olari buruz luzaz hitz egin daiteke, bain a baita beste zenbait gairi buruz ere, uso mezulariei buruz, esate baterako . Berarekin izan ginen egunean usoen zain zegoen. “Badira bi egun Biarritzera eraman eta handik kamioi batean Lilleraino igo zituz tela. Lagun batzuenak hasi dira iriste n, baina nireak oraindik ez. 900 kilom etro egin behar dituzte zuzenean ”, esan zigun. Gu, ordea, ikastolari buruz hitz egitera joanak ginen. “Ikastola honek ezaugarri asko ditu, baina bat azpimarratzekotan, gurasoen partaidetza aipatuko nuke . Guraso talde ezberdinak ditugu ikastolaren martxan parte hartzen dutenak, baina badugu bat oso lan praktikoa egiten duena. Ikastola da beren lehen hobbya. Hogeita lau ordutan daukate ikastola buruan. Hamasei bat guraso dira. Jende gehiago behar dutenean, deialdia egin eta gehiago erakartzen dituz te. Espeleologoak dituzte, esate bate rako, taldean, eta orain dela gutx i ibili dira ikastola azpiko saneamendua k nola dauden ikusten. Ateak, hesia k, leihoak… konpontzen dituzte. Argikontadoreak ere aldatu dituzte. Hilean behin pasatzen diegu egin beharren zerrendatxo bat eta bere hala konpontzen dituzte. Artistak dira” , esan zigun Robertok. Seber Altubek 650 ikasle ditu, 0-16 urte bitartekoak, eta orain hiru urte DBHrako eraikin berria egin zuten, goitik behera egurrezkoa dena .•
COMPOSTAGE ET PÉDAGOGIE L’ikastola Seber Altube de Gernika a réussi à recycler durant l’année dernière 8.000 litres de matière organique (provenant en grande partie de la cantine) pour en faire du compost. Le but du projet est de mettre en marche durant cette année une serre où les élèves des classes supérieures planteront des légumes et des
plantes qu’ils revendront ensuite pour financer une partie de leurs séjours scolaires. Mais le projet revêt également un aspect pédagogique. “On vérifie que celui qui participe au compostage recycle plus” nous précise Kepa Urionabarrenetxea, un parent qui possède une grande expérience en la matière.
aproposa iruditu zitzaidan. Ordurako Josu gaiarekin kezkatuta zebilen eta talde bat sortu genuen. Bi urte eman ditugu konposta egiten. Eguneko 50 bat litro hondakin botatzen dituzte, 20 kilo konposta ateratzeko. Ikasturte honetan negutegia martxan jarri nahiko genuke”, esan zigun Kepa Urionabarrenetxeak.
Ikastola184
21
ANGELUKO LA BARRE HONDARTZAN ETA INGURUETAN ANTOLATUKO DA AURTENGO GLISSEGUNA, IRAILAREN 19AN, IGADEAREKIN. GOIZEAN ZEHAR SURF, ROLLER ETA SKATE IKASTAROAK, LEHIAKETAK ETA ERAKUSTALDIAK IZANEN DIRA HURBILDU NAHI DUENARENTZAT. HONEKIN BATERA IAZKO ARGAZKIEN BIDEZ GIROAZ GOZATZEN HASTEKO. ANIMA ZAITEZ!
iparraldea:
“Beren familiekin etortzen dira. Euskara ez dela ikastolako hizkuntza bakarrik, aisialdirako eta atsegin hartzeko ere balio duela erakutsi nahi diegu gazteentzat antolatzen dugun Gliss egunarekin”.
EGITARAUA Angeluko La Barre hondartzan eta inguruetan egiten da Glisseguna. Goizean zehar antolatuko dira surf, roller eta skate ikastaroak, lehiaketak eta erakustaldiak. Aurten lehen aldiz sorospen ikastaro eta erakustaldiak ere egingo dira, eta Hawaiko piraguen
GLISSEGUNA, IKASTURTE HASIERA GOZATZEKO
lasterketak ere bai. “Aurtengo berrikuntzen artean aipagarria izan daiteke skate egile baten erakusketa. Material ekologikoak erabiliz egiten ditu”, gogoratu zuen Estelle Goñik. Arratsalderako muntatuko dira dantza ikuskizunak. Euskal dantzak izaten dira, Angeluko Mutxikoak esate baterako, baina horiekin batean Polinesiako dantzak, capoeira eta hip hop taldeak ere izango dira. Dantza hauek
Surfa, skatea, hip hopa eta capoeira biltzen dituen egun handia hilaren 19an Angelun Hasi da ikasturtea. Mundua ilundu egin zaizu pixka bat, baina baditu ikastolako egutegiak egun alaiak ere; horietako bat izango da Glisseguna. Hilaren 19an egingo da Angeluko La Barre hondartzan eta, aurreko edizioetan bezalaxe, surf, skate eta roller lehiaketak, hip hop edo capoeira dantza erakustaldiak, eta beste hainbat ikuskizun izango dituzu. Glissegunaren helburua euskara kirol berriekin, gazteekin eta kultur adierazpen berriekin lotzea da. LISSEGUNAK ere badu bere historia, laburra bada ere. Euskal Kultur Erakundeak 2003an atera zuen inkesta batean ikusi zuten Iparraldeko gazteek (18-25 urteko gazteei egin zitzaien inkesta) euskara aitona-amonekin, baserri giroarekin eta tradizioarekin lotzen zutela. Horren aurrean, Seaskak ondoko hau erabaki zuen, hala nola, euskarari buruzko irudi
G
22
Ikastola184 · iraila 2010
zaharkitua aldatzeko ekintzak bideratuko zituela. Asmo horrekin jaio zen Glisseguna. “Hasierako gure helburua 15 urtetik gorako gazteak animazio egun honetara erakartzea zen, baina berehala ohartu ginen askoz ere eskuragarriagoa zela ikastaroetan eta gisako ekintzetan gaztetxoagoek parte hartzea. Gehienak,
beraz, ikastolan dabiltzan hamar urtetik gorako ikasleak dira. Horietatik asko beren familiekin etortzen dira, nahiz eta urtero gazteentzako ere ekitaldiak jartzen ditugun, surf, skate eta roller lehiaketak esaterako. Euskara ez dela ikastolako hizkuntza bakarrik, aisialdirako eta atsegin hartzeko ere balio duela erakutsi nahi diegu”, esan
zigun Estelle Goñik, Ramuntxo Etxeberrirekin batean eguna antolatzen aritzen den Seaskako langileak. Iparraldeko surflari batek, Ander Ithurbidek, nazioarteko surf lehiaketetan epaile ibiliak, kolaboratzen du Seaskarekin egunaren antolaketan. “Bera da lehiaketak antolatzen dituena eta, euskalduna
denez, bera da euskaraz komentarioak egiten dituena”, erantsi zuen Estellek. Bere anaia Iban Ithurbidek ematen ditu surf ikastaroak. Kepa Martikorenak, Biarritzeko ikastolako gurasoak, lan handia egiten du egunaren antolaketan, eta Baiona, Biarritz eta Angeluko ikastoletako guraso talde zabal batek egiten du lan eguneko zerbitzuetan.
EL EUSKARA Y LOS DEPORTES DE MODA
EUSKARA ET SPORTS EN VOGUE
Los organizadores del Glisseguna, que se celebrará el día 19 en la playa La Barre de Angelu, pretenden asociar el euskara con los deportes de moda, fundamentalmente el surf, el skate y el patín, o las expresiones de la cultural juvenil, como por ejemplo el hip hop, con el euskara. El programa combina actividades
Le souhait des organisateurs de Glisseguna, qui aura lieu le 19 à la plage de La Barre à Angelu, est d’associer l’euskara aux sports à la mode comme le surf, le skate et le roller mais aussi aux expressions culturelles et artistiques des jeunes comme le hip hop. Le programme compte des activités pour les jeunes
organizadas para los jóvenes, como pueden ser las competiciones y exhibiciones de surf, skate o patín con otras organizadas para un público más amplio. Habrá también un mercadillo de material de segunda mano, un taller de skate, un espacio infantil con juegos y un servicio de talos y bebidas.
ikasteko han bertan eskaintzen diren ikastaroetan parte hartzeko aukera izango da. Haurrek gune berezi bat izango dute, eta ostatua ere muntatuko dute taloa xingarrarekin jateko. Gune horretan Xibak ere urtero parte hatzen duenez, euskal jokoen erakustaldiak egingo ditu. Eta goizeko hamarretatik ordu biak bitartean bigarren eskuko azoka bat eratuko dute, non kiroletako materiala salmentan izango den. Urtero bezala Gure Irratiak ere kolaboratuko du Glissegunarekin, eta egun osoz euskaraz arituko da bertatik animazioa egiten. Anima zaitez irailaren 19an, igandea, Angeluko La Barre hondartza ingurura hurbiltzen, euskal giroaz blai egiteko goizeko 10:00etatik 18:00ak bitartean.•
(avec par exemple compétitions et démonstrations de surf, skate ou roller) et d’autres destinées à un plus large public. Se tiendront également un marché de matériel d’occasion, un atelier de skate, un espace de jeu pour les plus petits et un service de restauration (talo) et buvette.
Ikastola184
23
ANGELUKO LA BARRE HONDARTZAN ETA INGURUETAN ANTOLATUKO DA AURTENGO GLISSEGUNA, IRAILAREN 19AN, IGADEAREKIN. GOIZEAN ZEHAR SURF, ROLLER ETA SKATE IKASTAROAK, LEHIAKETAK ETA ERAKUSTALDIAK IZANEN DIRA HURBILDU NAHI DUENARENTZAT. HONEKIN BATERA IAZKO ARGAZKIEN BIDEZ GIROAZ GOZATZEN HASTEKO. ANIMA ZAITEZ!
iparraldea:
“Beren familiekin etortzen dira. Euskara ez dela ikastolako hizkuntza bakarrik, aisialdirako eta atsegin hartzeko ere balio duela erakutsi nahi diegu gazteentzat antolatzen dugun Gliss egunarekin”.
EGITARAUA Angeluko La Barre hondartzan eta inguruetan egiten da Glisseguna. Goizean zehar antolatuko dira surf, roller eta skate ikastaroak, lehiaketak eta erakustaldiak. Aurten lehen aldiz sorospen ikastaro eta erakustaldiak ere egingo dira, eta Hawaiko piraguen
GLISSEGUNA, IKASTURTE HASIERA GOZATZEKO
lasterketak ere bai. “Aurtengo berrikuntzen artean aipagarria izan daiteke skate egile baten erakusketa. Material ekologikoak erabiliz egiten ditu”, gogoratu zuen Estelle Goñik. Arratsalderako muntatuko dira dantza ikuskizunak. Euskal dantzak izaten dira, Angeluko Mutxikoak esate baterako, baina horiekin batean Polinesiako dantzak, capoeira eta hip hop taldeak ere izango dira. Dantza hauek
Surfa, skatea, hip hopa eta capoeira biltzen dituen egun handia hilaren 19an Angelun Hasi da ikasturtea. Mundua ilundu egin zaizu pixka bat, baina baditu ikastolako egutegiak egun alaiak ere; horietako bat izango da Glisseguna. Hilaren 19an egingo da Angeluko La Barre hondartzan eta, aurreko edizioetan bezalaxe, surf, skate eta roller lehiaketak, hip hop edo capoeira dantza erakustaldiak, eta beste hainbat ikuskizun izango dituzu. Glissegunaren helburua euskara kirol berriekin, gazteekin eta kultur adierazpen berriekin lotzea da. LISSEGUNAK ere badu bere historia, laburra bada ere. Euskal Kultur Erakundeak 2003an atera zuen inkesta batean ikusi zuten Iparraldeko gazteek (18-25 urteko gazteei egin zitzaien inkesta) euskara aitona-amonekin, baserri giroarekin eta tradizioarekin lotzen zutela. Horren aurrean, Seaskak ondoko hau erabaki zuen, hala nola, euskarari buruzko irudi
G
22
Ikastola184 · iraila 2010
zaharkitua aldatzeko ekintzak bideratuko zituela. Asmo horrekin jaio zen Glisseguna. “Hasierako gure helburua 15 urtetik gorako gazteak animazio egun honetara erakartzea zen, baina berehala ohartu ginen askoz ere eskuragarriagoa zela ikastaroetan eta gisako ekintzetan gaztetxoagoek parte hartzea. Gehienak,
beraz, ikastolan dabiltzan hamar urtetik gorako ikasleak dira. Horietatik asko beren familiekin etortzen dira, nahiz eta urtero gazteentzako ere ekitaldiak jartzen ditugun, surf, skate eta roller lehiaketak esaterako. Euskara ez dela ikastolako hizkuntza bakarrik, aisialdirako eta atsegin hartzeko ere balio duela erakutsi nahi diegu”, esan
zigun Estelle Goñik, Ramuntxo Etxeberrirekin batean eguna antolatzen aritzen den Seaskako langileak. Iparraldeko surflari batek, Ander Ithurbidek, nazioarteko surf lehiaketetan epaile ibiliak, kolaboratzen du Seaskarekin egunaren antolaketan. “Bera da lehiaketak antolatzen dituena eta, euskalduna
denez, bera da euskaraz komentarioak egiten dituena”, erantsi zuen Estellek. Bere anaia Iban Ithurbidek ematen ditu surf ikastaroak. Kepa Martikorenak, Biarritzeko ikastolako gurasoak, lan handia egiten du egunaren antolaketan, eta Baiona, Biarritz eta Angeluko ikastoletako guraso talde zabal batek egiten du lan eguneko zerbitzuetan.
EL EUSKARA Y LOS DEPORTES DE MODA
EUSKARA ET SPORTS EN VOGUE
Los organizadores del Glisseguna, que se celebrará el día 19 en la playa La Barre de Angelu, pretenden asociar el euskara con los deportes de moda, fundamentalmente el surf, el skate y el patín, o las expresiones de la cultural juvenil, como por ejemplo el hip hop, con el euskara. El programa combina actividades
Le souhait des organisateurs de Glisseguna, qui aura lieu le 19 à la plage de La Barre à Angelu, est d’associer l’euskara aux sports à la mode comme le surf, le skate et le roller mais aussi aux expressions culturelles et artistiques des jeunes comme le hip hop. Le programme compte des activités pour les jeunes
organizadas para los jóvenes, como pueden ser las competiciones y exhibiciones de surf, skate o patín con otras organizadas para un público más amplio. Habrá también un mercadillo de material de segunda mano, un taller de skate, un espacio infantil con juegos y un servicio de talos y bebidas.
ikasteko han bertan eskaintzen diren ikastaroetan parte hartzeko aukera izango da. Haurrek gune berezi bat izango dute, eta ostatua ere muntatuko dute taloa xingarrarekin jateko. Gune horretan Xibak ere urtero parte hatzen duenez, euskal jokoen erakustaldiak egingo ditu. Eta goizeko hamarretatik ordu biak bitartean bigarren eskuko azoka bat eratuko dute, non kiroletako materiala salmentan izango den. Urtero bezala Gure Irratiak ere kolaboratuko du Glissegunarekin, eta egun osoz euskaraz arituko da bertatik animazioa egiten. Anima zaitez irailaren 19an, igandea, Angeluko La Barre hondartza ingurura hurbiltzen, euskal giroaz blai egiteko goizeko 10:00etatik 18:00ak bitartean.•
(avec par exemple compétitions et démonstrations de surf, skate ou roller) et d’autres destinées à un plus large public. Se tiendront également un marché de matériel d’occasion, un atelier de skate, un espace de jeu pour les plus petits et un service de restauration (talo) et buvette.
Ikastola184
23