www.ikastola.net
“IKASTOLEN MUGIMENDUA. DABILEN HERRIA”
Ikastolen historia osoa biltzen duen liburua
AZAROA 2010
Ikastolen Konfederazioa, 84/933872/6/6
ISBN:
GERTU inprimategia. Oñati. Tel.: 943 78 33 09
186 INPRIMATZAILEA:
Txema Garzia Urbina
DISEINUA ETA MAKETAZIOA:
Imanol Artola
EUSKARA ZUZENTZAILEA:
Joxean Agirre eta Eva Domingo
ERREDAKZIOA:
Zuriñe Mendizabal aldizkaria@ehik.ikastola.net
KOORDINATZAILEA:
22
IKASTOLEN KONFEDERAZIOA Zamudioko Teknologi Elkartegia, 208 B-1 48170 ZAMUDIO Tel.: 606 33 41 45
10 14 16 18 20
ELKARRIZKETA: MARCE MASAREKIN SOLASEAN ERREPORTAJEA: “IKASTOLEN MUGIMENDUA. DABILEN HERRIA” DURANGOKO AZOKA, GURE LANEN ERAKUSLEIHO SAN BIZENTE, EUSKAL GIROAREN ARIMA OIONEN GARAPEN INTEGRALA, OSASUNA ETA OSOTASUNA ELGOIBARKO IKASTOLA SEASKAKO AHALMEN URRIKO TALDEAK 175.000 EURO BEHAR DITU AURTEN TABLET PCAK GELA BARRUAN VIANAKO ERENTZUNEN
EDITATZAILEA:
3 8
IKASTOLA ALDIZKARIA
iks www.ikastola.net
Soziologian doktorea, berrikuntza alorrean aditua
“Ikastolak berrikuntza sozialaren eredu dira” Ikastola186
3
AZAROA 2010
Ikastolen Konfederazioa, 84/933872/6/6
ISBN:
GERTU inprimategia. Oñati. Tel.: 943 78 33 09
186 INPRIMATZAILEA:
Txema Garzia Urbina
DISEINUA ETA MAKETAZIOA:
Imanol Artola
EUSKARA ZUZENTZAILEA:
Joxean Agirre eta Eva Domingo
ERREDAKZIOA:
Zuriñe Mendizabal aldizkaria@ehik.ikastola.net
KOORDINATZAILEA:
22
IKASTOLEN KONFEDERAZIOA Zamudioko Teknologi Elkartegia, 208 B-1 48170 ZAMUDIO Tel.: 606 33 41 45
10 14 16 18 20
ELKARRIZKETA: MARCE MASAREKIN SOLASEAN ERREPORTAJEA: “IKASTOLEN MUGIMENDUA. DABILEN HERRIA” DURANGOKO AZOKA, GURE LANEN ERAKUSLEIHO SAN BIZENTE, EUSKAL GIROAREN ARIMA OIONEN GARAPEN INTEGRALA, OSASUNA ETA OSOTASUNA ELGOIBARKO IKASTOLA SEASKAKO AHALMEN URRIKO TALDEAK 175.000 EURO BEHAR DITU AURTEN TABLET PCAK GELA BARRUAN VIANAKO ERENTZUNEN
EDITATZAILEA:
3 8
IKASTOLA ALDIZKARIA
iks www.ikastola.net
Soziologian doktorea, berrikuntza alorrean aditua
“Ikastolak berrikuntza sozialaren eredu dira” Ikastola186
3
MarceMasa
k e r r o h a t e , ik t u d n n mu le o t s a ik r o t a d z e an t , e a e n r o o t h k u o s d a k n ia io g d lo n Sozio gainbalioa emate etara ekartzeko. orrialde hau adan k r a m a h n e r r a ig e Hirurog Gaztelatik Euskal en in k r o t e o k a t u t a ir r Her oko b il B . io d la e d a z emait a, Boluetako auzoko a t e a o ik il m a f in g r beha egun bere hiru seme-alabak D ereduan, eskola u. it d n e t z e h , n a o k publi an o ik g lo io z o s a t e k r Ike dihardu bereziki profesionalki, n ió c a ig t s e v n I n e Adim enpresan, alegia.
Hezkuntzan eta berrikuntzan jarritako arretaren bidetik iritsi zen ikastoletara. Berrikuntza sozialaz idatzitako liburu bateko kapitulu bat idatzi du, eta berau abenduan argitaratuko da ziurrenik. Horren aurrerapen bat, “Ikastolen
mugimendua. Dabilen herria” liburuan ageri da.
kastolak "gizarte-berrikuntzaren fenomeno paradigmatikoa" direla esaten duzu zure artikuluan. Azalduko al diguzu baieztapen hori? Herritarrek asetu gabe sumatzen dituzten beharrei erantzuteko sortutako ideia edo ekintzei buruz ari bagara berrikuntza sozialaz hitz egiten dugunean, ikastolak planteamendu horretan sartzen dira, zalantzarik gabe. Horregatik hartu zen ikastolen fenomenoa, bere sorreratik gaur arte, berrikuntza sozialaren kasu paradigmatikotzat. Javier Echeverriak diseinatutako lan ildoari jarraituz egin da hori. Egile horrek Young Foundationek eta NESTAk egindako ikerketak ditu oinarri. Duela ia 30 urte, Jesus Arpal, Begoña Asua eta Pauli Davilaren lanak jada aipatu zuen nolabait izaera berritzaile hori, modu iragarlean.
I
Ikastolek "hezkuntza publiko/pribatuaren logikan berezko leku baten bilaketa" adierazten dutela esaten duzu baita ere. Argituko al diguzu? Dauden aukeren inguruan taldeak duen atsekabe pertzepziotik abiatzen dira gizarte-berrikuntza prozesuak. Egitura instituzionalek asetzen ez dituzten beharrei
gizarte-segmentuek ematen dieten erantzuna direla esan genezake. Egia esateko, "gizarte" terminoa zentzu lau samarrean erabiltzen dut, kultural eta egunerokoa denetik gertuago. Aurretiko izaera luke, sedimentua litzateke, eta haren gainean sortuko luke gizarteak bere eraikina. Ikuspegi hau bat dator Michel Maffesoli edo Hannan Arendt-en lanekin, eta baita Aristotelesen usteekin ere. Eta, beste irakurketa posible batzuen artean, gizarte zibila deitzen dugun horretan kokatuta zeuden pertsona eta sare sozialek sortu zituzten ikastolak. Horregatik erabiltzen da gizarte "mugimendu" terminoa haiei buruz hitz egiteko. Une horretan sare publikoak eta pribatuak eskaintzen ez zuten euskarazko hezkuntza eskaerarentzat "ad hoc" erantzuna bilatu zuten. Ikastolen Elkarteak berak ondo jaso zuen hori 1988. urteko txosten batean. Hezkuntza eskaintzan publikoaren (edo Estatuarena denaren) eta pribatuaren (merkatuari dagokiona edo erlijiosoa) logika hori gainditu nahi izanak beren berezitasuna eskaintzen die ikastolei; hirugarren hezkuntza-eremu baten bilaketa, ez dena ez publikoa, ez pribatua, baizik eta soziala, herriarena, Alfonso Uncetak bere lan batzuetan agertu izan duen bezala, eta modu batean edo bestean, edo indar aldakorrarekin, gaur arte iraun duena. "Ikastolek soilik hezkuntzari edo hizkuntzari dagokiona gainditzen" dutela ere adierazten duzu. Bai. Esan zitekeen hezkuntza edo hizkuntza direla dimentsio handiagoak hartzen dituen fenomeno hori elkartzen duten elementuak. Esan dezagun dimentsio horiek sozialak direla; bizimoduari eta sozializazioari dagozkio. Baina gizarteko edo komunitateko partaide sentitzearekin ere badute zerikusia. Bere garaian ikastolek "estatuarena ez den eskola publiko" estatusa izan zutela aipatzen duzu. Definizio hori beren ezaugarriekin bat datorrela uste duzu? Nere ustez, 1979. urteko 1049 Dekretua ikastolen izaerari hobekien egokitzen zaion arauetako bat da seguru aski. Berezkoa duten lekuan kokatzen ditu, publikoa den le
4
Ikastola186 · azaroa 2010
Ikastola186
5
MarceMasa
k e r r o h a t e , ik t u d n n mu le o t s a ik r o t a d z e an t , e a e n r o o t h k u o s d a k n ia io g d lo n Sozio gainbalioa emate etara ekartzeko. orrialde hau adan k r a m a h n e r r a ig e Hirurog Gaztelatik Euskal en in k r o t e o k a t u t a ir r Her oko b il B . io d la e d a z emait a, Boluetako auzoko a t e a o ik il m a f in g r beha egun bere hiru seme-alabak D ereduan, eskola u. it d n e t z e h , n a o k publi an o ik g lo io z o s a t e k r Ike dihardu bereziki profesionalki, n ió c a ig t s e v n I n e Adim enpresan, alegia.
Hezkuntzan eta berrikuntzan jarritako arretaren bidetik iritsi zen ikastoletara. Berrikuntza sozialaz idatzitako liburu bateko kapitulu bat idatzi du, eta berau abenduan argitaratuko da ziurrenik. Horren aurrerapen bat, “Ikastolen
mugimendua. Dabilen herria” liburuan ageri da.
kastolak "gizarte-berrikuntzaren fenomeno paradigmatikoa" direla esaten duzu zure artikuluan. Azalduko al diguzu baieztapen hori? Herritarrek asetu gabe sumatzen dituzten beharrei erantzuteko sortutako ideia edo ekintzei buruz ari bagara berrikuntza sozialaz hitz egiten dugunean, ikastolak planteamendu horretan sartzen dira, zalantzarik gabe. Horregatik hartu zen ikastolen fenomenoa, bere sorreratik gaur arte, berrikuntza sozialaren kasu paradigmatikotzat. Javier Echeverriak diseinatutako lan ildoari jarraituz egin da hori. Egile horrek Young Foundationek eta NESTAk egindako ikerketak ditu oinarri. Duela ia 30 urte, Jesus Arpal, Begoña Asua eta Pauli Davilaren lanak jada aipatu zuen nolabait izaera berritzaile hori, modu iragarlean.
I
Ikastolek "hezkuntza publiko/pribatuaren logikan berezko leku baten bilaketa" adierazten dutela esaten duzu baita ere. Argituko al diguzu? Dauden aukeren inguruan taldeak duen atsekabe pertzepziotik abiatzen dira gizarte-berrikuntza prozesuak. Egitura instituzionalek asetzen ez dituzten beharrei
gizarte-segmentuek ematen dieten erantzuna direla esan genezake. Egia esateko, "gizarte" terminoa zentzu lau samarrean erabiltzen dut, kultural eta egunerokoa denetik gertuago. Aurretiko izaera luke, sedimentua litzateke, eta haren gainean sortuko luke gizarteak bere eraikina. Ikuspegi hau bat dator Michel Maffesoli edo Hannan Arendt-en lanekin, eta baita Aristotelesen usteekin ere. Eta, beste irakurketa posible batzuen artean, gizarte zibila deitzen dugun horretan kokatuta zeuden pertsona eta sare sozialek sortu zituzten ikastolak. Horregatik erabiltzen da gizarte "mugimendu" terminoa haiei buruz hitz egiteko. Une horretan sare publikoak eta pribatuak eskaintzen ez zuten euskarazko hezkuntza eskaerarentzat "ad hoc" erantzuna bilatu zuten. Ikastolen Elkarteak berak ondo jaso zuen hori 1988. urteko txosten batean. Hezkuntza eskaintzan publikoaren (edo Estatuarena denaren) eta pribatuaren (merkatuari dagokiona edo erlijiosoa) logika hori gainditu nahi izanak beren berezitasuna eskaintzen die ikastolei; hirugarren hezkuntza-eremu baten bilaketa, ez dena ez publikoa, ez pribatua, baizik eta soziala, herriarena, Alfonso Uncetak bere lan batzuetan agertu izan duen bezala, eta modu batean edo bestean, edo indar aldakorrarekin, gaur arte iraun duena. "Ikastolek soilik hezkuntzari edo hizkuntzari dagokiona gainditzen" dutela ere adierazten duzu. Bai. Esan zitekeen hezkuntza edo hizkuntza direla dimentsio handiagoak hartzen dituen fenomeno hori elkartzen duten elementuak. Esan dezagun dimentsio horiek sozialak direla; bizimoduari eta sozializazioari dagozkio. Baina gizarteko edo komunitateko partaide sentitzearekin ere badute zerikusia. Bere garaian ikastolek "estatuarena ez den eskola publiko" estatusa izan zutela aipatzen duzu. Definizio hori beren ezaugarriekin bat datorrela uste duzu? Nere ustez, 1979. urteko 1049 Dekretua ikastolen izaerari hobekien egokitzen zaion arauetako bat da seguru aski. Berezkoa duten lekuan kokatzen ditu, publikoa den le
4
Ikastola186 · azaroa 2010
Ikastola186
5
BILBOKO ETXEBERRIA PARKEAN AGERTZEN DA MARCE MASA, BERE INGURUAN, BERE AUZOAN, TXIKITAN OSO GERTUTIK EZAGUTU ZUEN TXIMINIA ATZEAN DUELA. BERTAKO LANTEGIAN AITAK LAN EGIN BAITZUEN.
MarceMasa kuan, baina ez botere instituzionalaren (udal, autonomiko, estatala…) logikak baldintzatuta dagoen eremuaren zentzu horretan, baizik eta herriari, gizarteari lotuta dagoen maila publikoan.
Aurreko galderaren ildotik eta gaur egun ikastolak ezagutzen dituzun moduan ezagututa, eztabaida hori ireki zitekeela uste duzu? Badirudi eztabaida hori bertan izan dela, ikastolak diren berrikuntza sozial fenomenoaren ibilbidean zehar. Hemen funtsezko gai bat ageri da berriz ere: zein mailatan egokitzen zaizkien arauak gizarte fenomenoei, eta alderantziz. Nire iritziz, sozialak logika arauemailea gainditu egiten du beti, araua egin aurretik zein egin ondoren. Halere, puntu honetan eztabaida etengabea da. Agian irtenbide hau posibilistatzat jo badaiteke ere, beharbada mailaz hitz egitea da egokia; alegia, aztertu egin behar da Euskal Eskola Publikoaren Legea zein puntutaraino ari den lortzen batetik ikastolek izaera berezkoa eta berezia mantentzea (hezkuntzatik abiatzen den mugimendu sozialari dagokiona) eta, bestetik, egungo egoerarekin publiko-instituzional logika asetzea. Baldintza egokiak al daude eztabaida horretarako? Ez dakit alde guztientzat ona ote den ezkutuan dagoen eztabaida horrek argia ikustea, publikoki agertzea. Eta egia esan, kanpotik ikusita ez daukat nahikoa informazio beharrezko baldintzak ematen ote diren jakiteko edota horiek eman daitezen beharrezko lana egiten ari den jakiteko.
tomiaren interpretazio mugak" ere aipatzen dituzu. Errealitate horrek dikotomia horretan biltzen diren kontzeptuak gainditu egiten dituela uste duzu? Gizarte fenomenoak interpretatzeko erabiltzen den publiko/pribatu logikak badauzka bere mugak. Eta horrek eguneroko euskal errealitatearentzat zein beste edozeinentzat balio du. Sozialak, kulturalak, haien agerpen eta praktikek etengabean gainditzen dituzte publiko-instituzional eta pribatu-merkataritza planteamenduak. Hirugarren jokalari batek bi jokalarirentzat pentsatuta dagoen taulan sartu nahi du. Hau da azken
batean gertatzen dena. Ikastolen ibilbidea metafora horretatik abiatuta azal daiteke. Interesgarriak irudituko litzaizkidake, era berean, taulak xakean jokatzekoa dirudiela baina partxisekoa dela esan dezaketen beste interpretazio batzuk. Dikotomia hori gaindituko duen marko batera jotzeko zerbait egin beharko litzateke? Gaur atzo bezala, logika publikoinstituzionaletik ez dirudi marko dikotomiko hori aldatzeko baldintzak ematen direnik. Eta hori hala da kontuan hartu gabe zein kolore ideologikok duen une bakoitzean boterea. Horrela erakusten du Euskadin eman den iragan hurbileko garapen autonomikoak. Edozein kasutan, ikastolei eta, oro har, hezkuntza esparruari dagokionez, interesgarria litzateke ikustea zein ibilbide izango lukeen "publiko" kontzeptuak "zerbitzu" eta "interes orokorra"-ren ideiari lotuta, eta ez soilik titulartasunari lotuta, agertuko lukeen erabilerak. Izan ere, aztertu ditudan ikuspegitik, eta titulartasun publikoa ez badaukate ere, ikastolen zerbitzua publikotzat jo liteke. Edonola ere, “publiko” bezala identifikatuko den zerbitzuaren ezaugarriak adostu egin beharko lirateke. Egindako azterketan, halere, kanpotik ikusita niri interesatu zaidana zera izan da, hots, ikastolak gai izan direla, prozesuan zehar, alor sozialean duten izaera berriztatzaile hori mantentzeko. Eta hori arrakastatsua da. ikaStola
"Euskal Herriaren eguneroko errealitatearen analisian publiko/pribatu dikoLAS IKASTOLAS MODELO DE INNOVACIÓN SOCIAL Marce Masa, doctor en Sociología por la UPV y experto en cuestiones relativas a la innovación, considera que “las ikastolas son un fenómeno paradigmático de innovación social”. Opina que el estatus de “escuelas públicas no estatales” es el que mejor va con la idiosincrasia de las ikastolas, y no duda de que éstas si no en la titularidad sí en cuanto al servicio son “públicas”. Es la opinión de un
6
Ikastola186 · azaroa 2010
L’IKASTOLA EST UN MODÈLE D’INNOVATION SOCIALE entendido en innovación que ni por extracción social ni por opción escolar personal tiene nada que ver con el mundo de las ikastolas. Su punto de vista será expuesto bajo su firma en un capítulo de un libro sobre innocación social que será publicado en breve.
Marce Masa, docteur en Sociologie pour l’Université du Pays Basque et expert sur les questions liées à l’innovation, considère que “les ikastola sont un phénomène paradigmatique d’innovation sociale”.
Pense que le statut “d’école publique non étatale” sied le mieux l’idiosyncrasie des ikastola et est persuadé que même si elles ne sont pas “publiques”, elles remplissent une mission de service public. Le point de vue de cet expert qui n’est d’aucune manière que ce soit lié au milieu des ikastola figurera dans un livre sur l’innovation sociale à paraître prochainement.
BILBOKO ETXEBERRIA PARKEAN AGERTZEN DA MARCE MASA, BERE INGURUAN, BERE AUZOAN, TXIKITAN OSO GERTUTIK EZAGUTU ZUEN TXIMINIA ATZEAN DUELA. BERTAKO LANTEGIAN AITAK LAN EGIN BAITZUEN.
MarceMasa kuan, baina ez botere instituzionalaren (udal, autonomiko, estatala…) logikak baldintzatuta dagoen eremuaren zentzu horretan, baizik eta herriari, gizarteari lotuta dagoen maila publikoan.
Aurreko galderaren ildotik eta gaur egun ikastolak ezagutzen dituzun moduan ezagututa, eztabaida hori ireki zitekeela uste duzu? Badirudi eztabaida hori bertan izan dela, ikastolak diren berrikuntza sozial fenomenoaren ibilbidean zehar. Hemen funtsezko gai bat ageri da berriz ere: zein mailatan egokitzen zaizkien arauak gizarte fenomenoei, eta alderantziz. Nire iritziz, sozialak logika arauemailea gainditu egiten du beti, araua egin aurretik zein egin ondoren. Halere, puntu honetan eztabaida etengabea da. Agian irtenbide hau posibilistatzat jo badaiteke ere, beharbada mailaz hitz egitea da egokia; alegia, aztertu egin behar da Euskal Eskola Publikoaren Legea zein puntutaraino ari den lortzen batetik ikastolek izaera berezkoa eta berezia mantentzea (hezkuntzatik abiatzen den mugimendu sozialari dagokiona) eta, bestetik, egungo egoerarekin publiko-instituzional logika asetzea. Baldintza egokiak al daude eztabaida horretarako? Ez dakit alde guztientzat ona ote den ezkutuan dagoen eztabaida horrek argia ikustea, publikoki agertzea. Eta egia esan, kanpotik ikusita ez daukat nahikoa informazio beharrezko baldintzak ematen ote diren jakiteko edota horiek eman daitezen beharrezko lana egiten ari den jakiteko.
tomiaren interpretazio mugak" ere aipatzen dituzu. Errealitate horrek dikotomia horretan biltzen diren kontzeptuak gainditu egiten dituela uste duzu? Gizarte fenomenoak interpretatzeko erabiltzen den publiko/pribatu logikak badauzka bere mugak. Eta horrek eguneroko euskal errealitatearentzat zein beste edozeinentzat balio du. Sozialak, kulturalak, haien agerpen eta praktikek etengabean gainditzen dituzte publiko-instituzional eta pribatu-merkataritza planteamenduak. Hirugarren jokalari batek bi jokalarirentzat pentsatuta dagoen taulan sartu nahi du. Hau da azken
batean gertatzen dena. Ikastolen ibilbidea metafora horretatik abiatuta azal daiteke. Interesgarriak irudituko litzaizkidake, era berean, taulak xakean jokatzekoa dirudiela baina partxisekoa dela esan dezaketen beste interpretazio batzuk. Dikotomia hori gaindituko duen marko batera jotzeko zerbait egin beharko litzateke? Gaur atzo bezala, logika publikoinstituzionaletik ez dirudi marko dikotomiko hori aldatzeko baldintzak ematen direnik. Eta hori hala da kontuan hartu gabe zein kolore ideologikok duen une bakoitzean boterea. Horrela erakusten du Euskadin eman den iragan hurbileko garapen autonomikoak. Edozein kasutan, ikastolei eta, oro har, hezkuntza esparruari dagokionez, interesgarria litzateke ikustea zein ibilbide izango lukeen "publiko" kontzeptuak "zerbitzu" eta "interes orokorra"-ren ideiari lotuta, eta ez soilik titulartasunari lotuta, agertuko lukeen erabilerak. Izan ere, aztertu ditudan ikuspegitik, eta titulartasun publikoa ez badaukate ere, ikastolen zerbitzua publikotzat jo liteke. Edonola ere, “publiko” bezala identifikatuko den zerbitzuaren ezaugarriak adostu egin beharko lirateke. Egindako azterketan, halere, kanpotik ikusita niri interesatu zaidana zera izan da, hots, ikastolak gai izan direla, prozesuan zehar, alor sozialean duten izaera berriztatzaile hori mantentzeko. Eta hori arrakastatsua da. ikaStola
"Euskal Herriaren eguneroko errealitatearen analisian publiko/pribatu dikoLAS IKASTOLAS MODELO DE INNOVACIÓN SOCIAL Marce Masa, doctor en Sociología por la UPV y experto en cuestiones relativas a la innovación, considera que “las ikastolas son un fenómeno paradigmático de innovación social”. Opina que el estatus de “escuelas públicas no estatales” es el que mejor va con la idiosincrasia de las ikastolas, y no duda de que éstas si no en la titularidad sí en cuanto al servicio son “públicas”. Es la opinión de un
6
Ikastola186 · azaroa 2010
L’IKASTOLA EST UN MODÈLE D’INNOVATION SOCIALE entendido en innovación que ni por extracción social ni por opción escolar personal tiene nada que ver con el mundo de las ikastolas. Su punto de vista será expuesto bajo su firma en un capítulo de un libro sobre innocación social que será publicado en breve.
Marce Masa, docteur en Sociologie pour l’Université du Pays Basque et expert sur les questions liées à l’innovation, considère que “les ikastola sont un phénomène paradigmatique d’innovation sociale”.
Pense que le statut “d’école publique non étatale” sied le mieux l’idiosyncrasie des ikastola et est persuadé que même si elles ne sont pas “publiques”, elles remplissent une mission de service public. Le point de vue de cet expert qui n’est d’aucune manière que ce soit lié au milieu des ikastola figurera dans un livre sur l’innovation sociale à paraître prochainement.
Ikastolen historia osoa biltzen duen liburua Ikastolako kide bazara edo zure inguruan ikastolazale porrokatuak baldin badituzu, ez duzu aurtengo Eguberritan opari bila nekatu beharrik: eskura duzu lehen aldiz ikastolen historia osoa biltzen duen liburua. Sorreratik gaurdaino, ikastolek mende erdian egin duten ibilbide korapilatsu baina aberatsaren berri ematen du lanak. I
kastola mugimenduaren sorreraz denok dakigu gehiago edo gutxiago. Bakoitzak bere herriko ikastolaren historiaz ere bai. Seaskaz, Nafarroako ikastolez edota Euskal Autonomi Erkidegoan 1993an bizitako krisiaz ere gaurko guraso gehienek entzun dute zerbait, edo bizi ere bizi izan zuten giro hura ikasle zirela. Baina ikastolen historiak mende erdia egin du, ibilbide korapilatsu eta aberatsa osatu du, liburu mardul batean biltzea merezi zuena.
Bazela ordua erabaki zuen Ikastolen Konfederazioak 2008an historia hori liburu batean biltzeko. Ez zuten lan akademiko bat egin nahi. “Ikastolako edozein kidek gustura irakurtzeko moduko liburua egin nahi genuen, kazetaritza estiloan idatzia”, gogoratu du J. Iñaki Etxezarretak. Ereiten kultur zerbitzuen enpresara jo zuten, eta bertako langile den Iban Iza kazetariak hartu zuen bere gain barreiaturik zegoen dokumentazioa hustu,
ahozko lekukotasunak bildu eta lanaren idazketa. Urte eta erdi eman ditu lan horretan. Talde bat izan du, noski, ondoan laguntzen. Talde horretan Iñaki Lekuona, Joxin Azkue, J. Iñaki Etxezarreta bera, Xabier Garagorri eta Erramun Osa zeuden. Dokumentuak, pertsonak eta bestelako erreferentziak Iban Izari eskura jartzeko balio izan du taldeak, baita ahozko lekukotasun horietan maiz pasarte garratzak leuntzeko ere, besteak beste. HOGEITA BOST LEKUKO Ikastolen Elkartea Euskal Herrian sekulako eragina izan duen taldea izan da, baina ez zegoen bere ibilbide osoa jasotzen zuen lanik. ”Konfederazioak, noski, bazuen barruan ikastolen historia barrutik
8
Ikastola186 · azaroa 2010
bizitako jendea, baina nahiago izan zuen objetibotasunaren mesedetan lan hau kanpoko enpresa bati ematea. Nik sekulako erantzukizuna sentitu nuen, baina gogotsu heldu nion erronkari. Oso metodikoa naiz, eta ordu asko eta asko eskaini dizkiot lan honi. Mundutik aparte ibili naiz bolada luze batean. Nire abiapuntua egina zegoena irakurri eta aztertzea izan zen, eta horren ostean hasi nintzen lekukotasunak biltzen. Mugimendu barruko ordezkariak dira hitz egiten duten gehienak, baina badaude ikastolekin harreman estua izan zuten kanpoko eragileak ere, alderdi politiko eta sindikatuetako ordezkariak edo Hezkuntza eta Kultura sailburuak, esate baterako”, hasi zitzaigun Iban Iza. Iban Iza Pasai-Lezo Lizeoan egin zituen ikasketak. Kontakizuna kronologikoa da, eta kontakizunaren barruan txertatzen dira lekukoen esanak. Atalak idatzi ahala, taldearekin bilerak egiten zituen egindakoa orrazteko. “Ikastolen sorrera eta legeztatzearen aldeko borroka, 93ko krisia eta beste zenbait atal ikastolako kideek ongi asko ezagutzen dituzte, baina badaude beste zenbait atal, beste zenbait mugarri, ezezagunagoak direnak, 80ko hamarkada hasierako EIKE legea, esate baterako, Pedro Migel Etxenike sailburu zela Jaurlaritzak berak bultzatu, onartu, baina sortu
zuen kalapitagatik inoiz indarrean jarri ez zena. Gisa horrelako beste zenbait mugarri ere badira, guztiz ahaztuak ditugunak. Nik urtebetean ikastolei buruz ikasi dudana izugarria da eta liburua irakurtzen dutenek ere sentipen hori izatea espero dut. Badaude gaur mende erdiko historia hau osorik beren larruan bizi izan duten pertsonak. Pertsona horiekin bi edo hiru hizketaldi luze egin ditut eta izugarria izan da. Izugarri balio duen jendea ezagutu dut. Gutxi da proiektuarekin bat eginda bizi direla esatea; bizitza eta proiektua nahastu egiten dituzte. Ez buruak bakarrik, ikastolen sortzaileen artean ere sekulako jendea aurkitu ditut”, esan zuen Izak.
ANDRES URRUTIA: Euskararen garapenean eta erabilpenean lan egiten duen erakunde indartsuena da guretzat Ikastolen Elkartea, eta ekimen batzuk elkarrekin aurrera eramateko hitzarmena izenpeturik dugu. Erregistroen tratamenduari buruzko liburua atera genuen elkarrekin eta orain hau argitaratu dugu, biak Jagon Sailaren bilduman.
(
KOLDO TELLITU: Egiteko genuen lana zen hauxe. Ikastolen ibilbide osoa hartzen du bere baitan, eta protagonisten lekukotasunak biltzen ditu. Alde horretatik polemikarako bidea zabaltzen duen liburua dela uste dut. Garai
TODO LO QUE QUERÍA SABER SOBRE LAS IKASTOLAS El libro “Ikastolen mugimendua. Dabilen herria”, cuya traducción al castellano iniciarán en breve, recoge la difícil pero apasionante trayectoria que las ikastolas han recorrido desde su creación hace ya medio siglo hasta su configuración actual. Fue la propia Confederación de Ikastolas la que decidió hace dos años que ya era hora de plasmar esa trayectoria en un libro y recurrieron a la
ezberdinak eta garai konplexuak bizi izan ditugu, eta irakurtzen hasi orduko gogoa pizten duen liburua da. Ikastolen historia soziala jasotzen duen liburu hau irakurtzea Euskal Herriaren historiaren zati bat ezagutzeko bidea ere bada. ))))))
ikastolei buruz ikerketa akademikoak sustatzea, horretarako oinarrizko dokumentazioa eta erreferentzia bibliografikoak bilduz”, erantsi zuen Erramun Osak. Liburuak oso harrera ona izan du, eta dagoeneko hasita daude gaztelerazko bertsioa prestatzen. Datorren urterako argitara daiteke itzulpena.•
IKASTOLEI BURUZKO IKERKETA ETA DOKUMENTAZIO ZENTROA “Lehenbiziko aldiz eskaintzen da liburu honetan ahalik eta modurik osatuenean ikastolei buruz argitaratu diren artikulu, azterketa eta liburuen zerrenda bat”, adierazi zuen J.I. Etxezarretak. “Ikastola mugimenduaren iragana eta oraina bilduko dituen dokumentazio eta ikerketa zentro bat sortzeko ere akuilu izan nahi luke liburuak, eta hori bezain garrantzitsua dena,
IBAN IZAK IDATZITAKO LIBURUA DA “IKASTOLA MUGIMENDUA. DABILEN HERRIA”, KAZETARITZA ESTILOAN JASOA. LEKUKOEN ESANAK BILDU ONDOREN, TALDEAREKIN ELKARTZEN ZEN IBAN EGINDAKOA ORRAZTEKO.
“IKASTOLEN MUGIMENDUA. DABILEN HERRIA ”
KOLDO TELLITU ETA ANDRES URRUTIA BILBON, BIZKAIKO FORU ALDUNDIKO LIBURUTEGIAREN ATARIAN “IKASTOLA MUGIMENDUA. DABILEN HERRIA” LIBURUA ESKUETAN DUTELA. OIHARTZUN HANDIKO LIBURUA IZANGO DA. IKASTOLEN HISTORIAZ JAKIN NAHI DUEN EDONORENTZAT APROPOSA.
iks
TOUT CE QUE VOUS AVEZ TOUJOURS VOULU SAVOIR… empresa Ereiten. El joven periodista Iban Iza reconoce que se sintió abrumado por la responsabilidad. “He vivido prácticamente un año aislado del mundo, pero he podido conocer a mucha gente que me ha impactado”, dijo. Ha contado con un grupo de personas de las ikastolas que le ha asesorado constantemente en su trabajo.
L’ouvrage “Ikastolen mugimendua. Dabilen herria”, dont la traduction en castillan est pour bientôt, rectrae la mouvementée mais passionnante histoire des ikastola depuis leur création il y a un demi siècle jusqu’à aujourd’hui. C’est la Confédération des Ikastola elle-même qui a décidé, il y a deux ans, qu’il était temps de coucher anecdotes et péripéties du
mouvement sur papier. Le livre sera édité par la maison Ereiten. Le jeune journaliste Iban Iza reconnaît qu’il n’est pas sorti indemne de l’aventure. “J’ai vécu coupé du monde pendant presque un an mais j’ai rencontré des gens qui m’ont beaucoup marqué” confie-t-il. Pendant tout son travail il a été épaulé par un groupe de personnes du milieu des ikastola.
Ikastola186
9
Ikastolen historia osoa biltzen duen liburua Ikastolako kide bazara edo zure inguruan ikastolazale porrokatuak baldin badituzu, ez duzu aurtengo Eguberritan opari bila nekatu beharrik: eskura duzu lehen aldiz ikastolen historia osoa biltzen duen liburua. Sorreratik gaurdaino, ikastolek mende erdian egin duten ibilbide korapilatsu baina aberatsaren berri ematen du lanak. I
kastola mugimenduaren sorreraz denok dakigu gehiago edo gutxiago. Bakoitzak bere herriko ikastolaren historiaz ere bai. Seaskaz, Nafarroako ikastolez edota Euskal Autonomi Erkidegoan 1993an bizitako krisiaz ere gaurko guraso gehienek entzun dute zerbait, edo bizi ere bizi izan zuten giro hura ikasle zirela. Baina ikastolen historiak mende erdia egin du, ibilbide korapilatsu eta aberatsa osatu du, liburu mardul batean biltzea merezi zuena.
Bazela ordua erabaki zuen Ikastolen Konfederazioak 2008an historia hori liburu batean biltzeko. Ez zuten lan akademiko bat egin nahi. “Ikastolako edozein kidek gustura irakurtzeko moduko liburua egin nahi genuen, kazetaritza estiloan idatzia”, gogoratu du J. Iñaki Etxezarretak. Ereiten kultur zerbitzuen enpresara jo zuten, eta bertako langile den Iban Iza kazetariak hartu zuen bere gain barreiaturik zegoen dokumentazioa hustu,
ahozko lekukotasunak bildu eta lanaren idazketa. Urte eta erdi eman ditu lan horretan. Talde bat izan du, noski, ondoan laguntzen. Talde horretan Iñaki Lekuona, Joxin Azkue, J. Iñaki Etxezarreta bera, Xabier Garagorri eta Erramun Osa zeuden. Dokumentuak, pertsonak eta bestelako erreferentziak Iban Izari eskura jartzeko balio izan du taldeak, baita ahozko lekukotasun horietan maiz pasarte garratzak leuntzeko ere, besteak beste. HOGEITA BOST LEKUKO Ikastolen Elkartea Euskal Herrian sekulako eragina izan duen taldea izan da, baina ez zegoen bere ibilbide osoa jasotzen zuen lanik. ”Konfederazioak, noski, bazuen barruan ikastolen historia barrutik
8
Ikastola186 · azaroa 2010
bizitako jendea, baina nahiago izan zuen objetibotasunaren mesedetan lan hau kanpoko enpresa bati ematea. Nik sekulako erantzukizuna sentitu nuen, baina gogotsu heldu nion erronkari. Oso metodikoa naiz, eta ordu asko eta asko eskaini dizkiot lan honi. Mundutik aparte ibili naiz bolada luze batean. Nire abiapuntua egina zegoena irakurri eta aztertzea izan zen, eta horren ostean hasi nintzen lekukotasunak biltzen. Mugimendu barruko ordezkariak dira hitz egiten duten gehienak, baina badaude ikastolekin harreman estua izan zuten kanpoko eragileak ere, alderdi politiko eta sindikatuetako ordezkariak edo Hezkuntza eta Kultura sailburuak, esate baterako”, hasi zitzaigun Iban Iza. Iban Iza Pasai-Lezo Lizeoan egin zituen ikasketak. Kontakizuna kronologikoa da, eta kontakizunaren barruan txertatzen dira lekukoen esanak. Atalak idatzi ahala, taldearekin bilerak egiten zituen egindakoa orrazteko. “Ikastolen sorrera eta legeztatzearen aldeko borroka, 93ko krisia eta beste zenbait atal ikastolako kideek ongi asko ezagutzen dituzte, baina badaude beste zenbait atal, beste zenbait mugarri, ezezagunagoak direnak, 80ko hamarkada hasierako EIKE legea, esate baterako, Pedro Migel Etxenike sailburu zela Jaurlaritzak berak bultzatu, onartu, baina sortu
zuen kalapitagatik inoiz indarrean jarri ez zena. Gisa horrelako beste zenbait mugarri ere badira, guztiz ahaztuak ditugunak. Nik urtebetean ikastolei buruz ikasi dudana izugarria da eta liburua irakurtzen dutenek ere sentipen hori izatea espero dut. Badaude gaur mende erdiko historia hau osorik beren larruan bizi izan duten pertsonak. Pertsona horiekin bi edo hiru hizketaldi luze egin ditut eta izugarria izan da. Izugarri balio duen jendea ezagutu dut. Gutxi da proiektuarekin bat eginda bizi direla esatea; bizitza eta proiektua nahastu egiten dituzte. Ez buruak bakarrik, ikastolen sortzaileen artean ere sekulako jendea aurkitu ditut”, esan zuen Izak.
ANDRES URRUTIA: Euskararen garapenean eta erabilpenean lan egiten duen erakunde indartsuena da guretzat Ikastolen Elkartea, eta ekimen batzuk elkarrekin aurrera eramateko hitzarmena izenpeturik dugu. Erregistroen tratamenduari buruzko liburua atera genuen elkarrekin eta orain hau argitaratu dugu, biak Jagon Sailaren bilduman.
(
KOLDO TELLITU: Egiteko genuen lana zen hauxe. Ikastolen ibilbide osoa hartzen du bere baitan, eta protagonisten lekukotasunak biltzen ditu. Alde horretatik polemikarako bidea zabaltzen duen liburua dela uste dut. Garai
TODO LO QUE QUERÍA SABER SOBRE LAS IKASTOLAS El libro “Ikastolen mugimendua. Dabilen herria”, cuya traducción al castellano iniciarán en breve, recoge la difícil pero apasionante trayectoria que las ikastolas han recorrido desde su creación hace ya medio siglo hasta su configuración actual. Fue la propia Confederación de Ikastolas la que decidió hace dos años que ya era hora de plasmar esa trayectoria en un libro y recurrieron a la
ezberdinak eta garai konplexuak bizi izan ditugu, eta irakurtzen hasi orduko gogoa pizten duen liburua da. Ikastolen historia soziala jasotzen duen liburu hau irakurtzea Euskal Herriaren historiaren zati bat ezagutzeko bidea ere bada. ))))))
ikastolei buruz ikerketa akademikoak sustatzea, horretarako oinarrizko dokumentazioa eta erreferentzia bibliografikoak bilduz”, erantsi zuen Erramun Osak. Liburuak oso harrera ona izan du, eta dagoeneko hasita daude gaztelerazko bertsioa prestatzen. Datorren urterako argitara daiteke itzulpena.•
IKASTOLEI BURUZKO IKERKETA ETA DOKUMENTAZIO ZENTROA “Lehenbiziko aldiz eskaintzen da liburu honetan ahalik eta modurik osatuenean ikastolei buruz argitaratu diren artikulu, azterketa eta liburuen zerrenda bat”, adierazi zuen J.I. Etxezarretak. “Ikastola mugimenduaren iragana eta oraina bilduko dituen dokumentazio eta ikerketa zentro bat sortzeko ere akuilu izan nahi luke liburuak, eta hori bezain garrantzitsua dena,
IBAN IZAK IDATZITAKO LIBURUA DA “IKASTOLA MUGIMENDUA. DABILEN HERRIA”, KAZETARITZA ESTILOAN JASOA. LEKUKOEN ESANAK BILDU ONDOREN, TALDEAREKIN ELKARTZEN ZEN IBAN EGINDAKOA ORRAZTEKO.
“IKASTOLEN MUGIMENDUA. DABILEN HERRIA ”
KOLDO TELLITU ETA ANDRES URRUTIA BILBON, BIZKAIKO FORU ALDUNDIKO LIBURUTEGIAREN ATARIAN “IKASTOLA MUGIMENDUA. DABILEN HERRIA” LIBURUA ESKUETAN DUTELA. OIHARTZUN HANDIKO LIBURUA IZANGO DA. IKASTOLEN HISTORIAZ JAKIN NAHI DUEN EDONORENTZAT APROPOSA.
iks
TOUT CE QUE VOUS AVEZ TOUJOURS VOULU SAVOIR… empresa Ereiten. El joven periodista Iban Iza reconoce que se sintió abrumado por la responsabilidad. “He vivido prácticamente un año aislado del mundo, pero he podido conocer a mucha gente que me ha impactado”, dijo. Ha contado con un grupo de personas de las ikastolas que le ha asesorado constantemente en su trabajo.
L’ouvrage “Ikastolen mugimendua. Dabilen herria”, dont la traduction en castillan est pour bientôt, rectrae la mouvementée mais passionnante histoire des ikastola depuis leur création il y a un demi siècle jusqu’à aujourd’hui. C’est la Confédération des Ikastola elle-même qui a décidé, il y a deux ans, qu’il était temps de coucher anecdotes et péripéties du
mouvement sur papier. Le livre sera édité par la maison Ereiten. Le jeune journaliste Iban Iza reconnaît qu’il n’est pas sorti indemne de l’aventure. “J’ai vécu coupé du monde pendant presque un an mais j’ai rencontré des gens qui m’ont beaucoup marqué” confie-t-il. Pendant tout son travail il a été épaulé par un groupe de personnes du milieu des ikastola.
Ikastola186
9
Duela hiru urte inguru, Txirri, Mirri eta Txiribiton pailazoek, eskuzabaltasun osoz, beren ekoizpenaren materialen ondarea Ikastolen Elkarteari eskaini zioten, ikastoletan zuzenea n aplikatzeko edota material horretan oinarrituz, proiektu berriak garatzeko. Pailazo famatu hauen bost kanta oinarri dituzten bost animazio labur atera dira orain DVDan, eta horietatik beste hainbeste ipuin argitaratu dira paper formatuan, ZOOTROPO izenburua duen proiektuan, hain zuzen ere. Produktu hori izango da Durangoko Azokan Ikastolen Elkarte ak jartzen duen erakusmahai erraldoiko izarretako bat. Baina ez da bakarra izango: Txanela 5. mailari dagokion “Baga-Biga, Xagu eta Xiga" CD-ROMa batetik, mimika egin, marraztu, kantat u, hitzak definitu eta galderak erantzuteko erabil daitekeen "MatrakA" izeneko mahai-j okoa bestetik, eta hirugarrenik hiru horma-irudi ere, hala nola, Gure gorputza, Organoak eta hezurrak eta Urtaroak eta hilak, hortxe izango dira.
DURANGOKO AZOKARA ERAMANGO DIREN ZENBAIT PRODUKTU BERRIREKIN AGERTZEN DIRA ORRI HAUETAN ZARAUZKO SALBATORE MITXELENAKO IKASLEAK. PRODUKTUEN ZERRENDAREKIN KATALOGO BEREZI BAT ARGITARATU DA ETA IKASTOLA ALDIZKARIAREKIN BANATU ERE AURREKO HILEAN. INFORMAZIO GEHIAGO NAHI IZANEZ GERO WWW.IKASTOLA.NET.
nobedadeak
ßBost animazio eta bost ipuin Gaur ikastolan umeak dituzten guraso asko Txirri, Mirri eta Txiribiton (Xabier Otaegi, Jose Inazio Ansorena eta Txema Vitoria) pailazoekin barre eginez koxkortu ziren, eta beren seme-alabek ere pailazo horiek utzi duten ondareaz gozatzeko aukera izango dute orain. “Beren material guztia, batez ere abestiak eta ipuinak biltzen dituzten bideo eta audioak, eskaini ziguten Txirri, Mirri eta Txiribitonek, eta oraingoz bost abesti oinarritzat hartu eta bost animazio labur egin ditugu. Narratiboki edo pedagogikoki interesgarrienak ziren abestiak, pailazoekin batera, aukeratu zituen proiektuaren edukiaz arduratu den Kristina Boanek. Xabier eta Martin Etxeberria anaiek ipuinak sortu zituzten, eta Aritz Trueba, Iker Torres, Eider Eibar, Larraitz Zuazo, Manu Ortega, Iñaki G. Holgado, Aritz Aizpurua eta Avelino Lombardero marrazkilariak izan dira animazio horietarako lanean aritu direnak. Bost minutuko laburrak dira, baina bi urteko lana izan da taldearentzat. Hiru pailazoek ere hartu dute parte lan eder honetan, beren ahotsak jarriz, lanaren jarraipenean kontrasteak eginez eta azken emaitzari oniritzia emanaz, batik bat”, esan zigun Ander Iturburuk, egitura informatikoaren arduradunak. Animazio laburrei karaoke gisa abestiak kantatzeko atala ere erantsi diete. Sailaren izena “Zootropo” da, eta “Aitona-amonak txapeldun”, “Asto lehoia”, “Itsua eta sastrea”, “Moro katua” eta “Ttip eta Ttup” dira ipuin eta animazioen izenburuak. Bi urtetik zortzira bitarteko haurrentzako da produktua.•
ß Baga-Biga Xagu eta Xiga Txanela proiektuan 5. mailari (10-11 urte) dagokion CD-ROMa. “Txanelako bi pertsonaiak dira hemengo protagonista: Xagu eta Xiga armiarmak. Gelan lantzen dituen gai berak landuko ditu ikasleak, baina lehiaketa egiturarekin. Lehiaketak hiru fase ditu. Lehen fasean hogei galdera egiten dira. Horietatik gutxienez hamabost egin behar ditu erabiltzaileak ondo bigarren fasera pasatzeko. Bigarren faseko hamar galderei erantzun ondoren, puntu kopuru jakin bat lortu beharko ditu hirugarrenera pasatzeko. Ondotik Xagu arituko zaio zirikatzen. Ikaslea bere buruaren kontra lehiatzen ariko da, baina badu taldekideen rankinean nola doan jakiteko aukera ere. Bidean komodinak ere izango ditu ikasleak nahi dituenean erabiltzeko. Jolasten arituz gelako lanaren baliabide osagarria da produktu hau”, esan zigun Ander Iturburuk. CD-ROM formatuan ez ezik Pen-Drive formatuan ere banatuko dute produktua, CD-ROM irakurlerik ez duten ordenagailu txikietan ere erabili ahal izateko. Gainera, ikastoletako zerbitzarietan ere instala daiteke eta sare lokalean erabiltzeko aukera izango dute.•
10
Ikastola186 · azaroa 2010
Ikastola186
11
Duela hiru urte inguru, Txirri, Mirri eta Txiribiton pailazoek, eskuzabaltasun osoz, beren ekoizpenaren materialen ondarea Ikastolen Elkarteari eskaini zioten, ikastoletan zuzenea n aplikatzeko edota material horretan oinarrituz, proiektu berriak garatzeko. Pailazo famatu hauen bost kanta oinarri dituzten bost animazio labur atera dira orain DVDan, eta horietatik beste hainbeste ipuin argitaratu dira paper formatuan, ZOOTROPO izenburua duen proiektuan, hain zuzen ere. Produktu hori izango da Durangoko Azokan Ikastolen Elkarte ak jartzen duen erakusmahai erraldoiko izarretako bat. Baina ez da bakarra izango: Txanela 5. mailari dagokion “Baga-Biga, Xagu eta Xiga" CD-ROMa batetik, mimika egin, marraztu, kantat u, hitzak definitu eta galderak erantzuteko erabil daitekeen "MatrakA" izeneko mahai-j okoa bestetik, eta hirugarrenik hiru horma-irudi ere, hala nola, Gure gorputza, Organoak eta hezurrak eta Urtaroak eta hilak, hortxe izango dira.
DURANGOKO AZOKARA ERAMANGO DIREN ZENBAIT PRODUKTU BERRIREKIN AGERTZEN DIRA ORRI HAUETAN ZARAUZKO SALBATORE MITXELENAKO IKASLEAK. PRODUKTUEN ZERRENDAREKIN KATALOGO BEREZI BAT ARGITARATU DA ETA IKASTOLA ALDIZKARIAREKIN BANATU ERE AURREKO HILEAN. INFORMAZIO GEHIAGO NAHI IZANEZ GERO WWW.IKASTOLA.NET.
nobedadeak
ßBost animazio eta bost ipuin Gaur ikastolan umeak dituzten guraso asko Txirri, Mirri eta Txiribiton (Xabier Otaegi, Jose Inazio Ansorena eta Txema Vitoria) pailazoekin barre eginez koxkortu ziren, eta beren seme-alabek ere pailazo horiek utzi duten ondareaz gozatzeko aukera izango dute orain. “Beren material guztia, batez ere abestiak eta ipuinak biltzen dituzten bideo eta audioak, eskaini ziguten Txirri, Mirri eta Txiribitonek, eta oraingoz bost abesti oinarritzat hartu eta bost animazio labur egin ditugu. Narratiboki edo pedagogikoki interesgarrienak ziren abestiak, pailazoekin batera, aukeratu zituen proiektuaren edukiaz arduratu den Kristina Boanek. Xabier eta Martin Etxeberria anaiek ipuinak sortu zituzten, eta Aritz Trueba, Iker Torres, Eider Eibar, Larraitz Zuazo, Manu Ortega, Iñaki G. Holgado, Aritz Aizpurua eta Avelino Lombardero marrazkilariak izan dira animazio horietarako lanean aritu direnak. Bost minutuko laburrak dira, baina bi urteko lana izan da taldearentzat. Hiru pailazoek ere hartu dute parte lan eder honetan, beren ahotsak jarriz, lanaren jarraipenean kontrasteak eginez eta azken emaitzari oniritzia emanaz, batik bat”, esan zigun Ander Iturburuk, egitura informatikoaren arduradunak. Animazio laburrei karaoke gisa abestiak kantatzeko atala ere erantsi diete. Sailaren izena “Zootropo” da, eta “Aitona-amonak txapeldun”, “Asto lehoia”, “Itsua eta sastrea”, “Moro katua” eta “Ttip eta Ttup” dira ipuin eta animazioen izenburuak. Bi urtetik zortzira bitarteko haurrentzako da produktua.•
ß Baga-Biga Xagu eta Xiga Txanela proiektuan 5. mailari (10-11 urte) dagokion CD-ROMa. “Txanelako bi pertsonaiak dira hemengo protagonista: Xagu eta Xiga armiarmak. Gelan lantzen dituen gai berak landuko ditu ikasleak, baina lehiaketa egiturarekin. Lehiaketak hiru fase ditu. Lehen fasean hogei galdera egiten dira. Horietatik gutxienez hamabost egin behar ditu erabiltzaileak ondo bigarren fasera pasatzeko. Bigarren faseko hamar galderei erantzun ondoren, puntu kopuru jakin bat lortu beharko ditu hirugarrenera pasatzeko. Ondotik Xagu arituko zaio zirikatzen. Ikaslea bere buruaren kontra lehiatzen ariko da, baina badu taldekideen rankinean nola doan jakiteko aukera ere. Bidean komodinak ere izango ditu ikasleak nahi dituenean erabiltzeko. Jolasten arituz gelako lanaren baliabide osagarria da produktu hau”, esan zigun Ander Iturburuk. CD-ROM formatuan ez ezik Pen-Drive formatuan ere banatuko dute produktua, CD-ROM irakurlerik ez duten ordenagailu txikietan ere erabili ahal izateko. Gainera, ikastoletako zerbitzarietan ere instala daiteke eta sare lokalean erabiltzeko aukera izango dute.•
10
Ikastola186 · azaroa 2010
Ikastola186
11
ß MATRAKA (8+) Askoren ustez, mahai joko dibertigarriena, erabat eraberritua. Taula berria, diseinu berria, galdera berriak… eta probak, beti bezain harrigarriak. 8 urtetik aurrera jolasteko garatu da materiala, goitik, adinari dagokionez mugarik gabekoa. Joko honen bitartez, honako oinarrizko konpetentzia hauek garatzen dira: Pentsatzen eta ikasten ikasi, Komunikatzen ikasi, Elkarrekin bizitzen ikasi, Norbera izaten ikasi, eta Egiten eta ekiten ikasi. Nagore Iturbe (Abusu Ikastola) eta Nerea Arregi (EHI) ibili dira egile-lanetan, hainbat aholkulariren laguntzarekin. Diseinu berrituaren ardura Di-darena izan da. Talde jokoa da; 500 proba eta galdera ditu 5 kategoriatan banatuta. Originalak, burutsuak eta dibertigarriak. Hona hemen adibide batzuk: MIMIKA atalean: • Pertsonaia: Edurne Pasaban. • Filma: Avatar. definitu atalean: • Argitxo (“kriseilua” eta “euskara” erabili gabe). • Lapikoa (“egosi” eta “janaria” erabili gabe). kantatu atalean: • Noizbait (Ken Zazpi). • Haurtxo txikia. • Single ladies (Beyonce). ERANTZUN atalean: • BA silabaz hasten dena: itsasoko ugaztuna, arrain itxurakoa, eta oso handia. • Nork asmatu zuen teleskopioa? Joko honi esker neska mutilak asko dibertitzen dira, ikasi egiten dute eta, gainera, taldean.•
ß HORMA-IRUDIAK (3+) Gure Gorputza, Organoak eta hezurrak, eta Urtaroak eta hilak. Horma-irudi legez erabil daitezke, ikasgelan edo etxean, ahozko komunikazioa nahiz komunikazio idatzia lantzeko; bestetik, lehendik ditugun puzzleen (Gure gorputza, eta Urtaroak eta hilak) material osagarri legez ere erabil daitezke, puzzlea osatzeko eredu.•
Zornotzako denda, herrian bertan , n ia t s o n o D t a enda b
D
n BelatarDotnoza stiako
arteak, ba a ditu Ikastolen Elk ude Bi biltegi eta dend tzan. “Hiru modu da rno Zo a ste be eta n oa eta on ik lig en po leh tza : lar ko Be ste uden produktuak ero arrenik, big n; gure katalogoan da eta nd de gu menta egiten du eta behin, zuzeneko sal staz bidaltzen da; ailez eskatu eta po e-m o ed z no astola.net) .ik telefo ww (w ian orr ren len Elkartea u hirugarrenik, Ikasto hirugarren modu ha k sartuta. Erosteko ati F nd PD de b ere we oa en og go da go indartzen, katal nda hau ari da gero eta gehia de n, ea urr lab e Ep ertzen baita. formatuan bertan ag bidez ordaintzea ere edo kreditu txartel al yp Pa eta u berrit rraio gastua kobratu ga o rok Postak sei eu modu bat ere, posible izango da. ga . Badago lau rren ohi du bataz beste esan zuen aria egitea, alegia”, ikastolaren bidez esk uradunak. ard o ak nd de , Xabier Etxeberriak kitzen da ire rrik ka alean arratsaldez ba egeak igaro Urtean zehar norm Err itik erd ren roa , baina aza 14.30etik 18.30era aldez (15.30etik 13etara) eta arrats u arte goiz (10etatik bakia honakoxe ha o dute. Telefono zen kaerak: Es 4. 29 19.30era) zabalduk 5 46 3 94 Fax-a, berriz, da: 943 377 211; n egin daitezke. ehi@ikastola.net –e arteak material Elk len sto Ika a Urte asko daramatz ekoizten, eta eta tu joko didaktikoak sor didaktikoak nahiz urte hezkuntzarako joan da. Badira 15 katalogoa handituz hasi zirela. Gaur ere ten en eta ekoiz u softwarea diseinatz ia baino gehiago dit CD-ROM multimed talogoan.• ka k egun, adibidez, 50 ea art Elk len Ikasto
12
Ikastola186 · azaroa 2010
Ikastolen Elkarteko lehen biltegia Zornotzako Karmen kalean egon zen eta 2001ean aldatu zen Ixer kaleko zortzigarren zenbakira. “Biltegia txiki gelditu zen eta egoitza hau erosi genuen. Orduantxe zabaldu zen denda ere bertan. Webgune bidez, telefonoz, faxez edo e-mailez eskatuta edo zuzenean bertara etorrita egiten dira erosketak. Salmenta guztia egiten dugu bertotik. Ikastoletatik kanpo ere hainbat bezero ditugu: eskolak, udalak, kultur elkarteak, erakundeak, banatzaile nagusiak, azalera handiak, dendak…”, hasi zitzaigun kontatzen Iratxe Gerediaga dendako arduraduna. Azaroan hasi eta urtarrilera arte dendako ordutegia 10.00etatik 20.30etara bitartekoa izango da, astelehenetik barikura. Horretarako bigarren pertsona bat ibiliko da lanean, hau ere Iratxe izenekoa; Iratxe Etxebarria, alegia. Urteko beste hilabeteetan 10.00etatik 13.00etara zabaltzen da goizetan eta 15.00etatik 17:00etara arratsaldetan. Tel zenbakia 946 308 687 da eta Fax-a, berriz, 944 062 428. Eskaerak igerediaga@ehi.ikastola.net –en egin daitezke. Biltegia eta dendaz gainera, batzar gela bat ere bada Zornotzako egoitza horretan, Bizkaiko Ikastolen Lurralde Batzarrak erabiltzen duena, alegia.•
DURANGO ABRE LA VEDA La Feria del Libro de Durango abre la veda de las novedades que a lo largo de un mes intentarán hacerse un hueco en el mercado. Ikastolen Elkartea aprovechará la feria para presentar un DVD con cinco cortos de animación y otros tantos cuentos basados en cinco canciones de Txirri, Mirri eta Txiribiton, el conocido trío de payasos que ha colaborado directa pero desinteresadamente en la materialización de este proyecto para las ikastolas. Se presentará asimismo “Baga-Biga, Xagu eta Xiga”, un CD-ROM que recoge un concurso basado en los contenidos del 5º curso de Txanela; un juego de mesa titulado “Matraka” y tres láminas murales: El cuerpo humano, los órganos y huesos, las estaciones y los meses. Además de estas novedades, Ikastolen Elkartea llevará a Durango y mostrará en sus dos tiendas de Zornotza y Donostia todo su catálogo de productos.
DURANGO DONNE LE DÉPART La Foire du Livre de Durango permettra de découvrir les nouveautés qui tenteront de se faire une place sur le marché durant le mois de décembre. Ikastolen Elkartea profitera de la Foire pour présenter un DVD de cinq courts métrages d’animation et autant de contes basés sur cinq chansons de Txirri, Mirri eta Txiribiton, le célèbre trio de clowns qui a directement collaboré, et gratuitement, au projet pour les ikastola. Le CD-ROM “Baga-Biga, Xagu eta Xiga”, un jeu de société intitulé “Matraka” et trois nouvelles affiches (Le Corps Humain, les organes et les os, les Saisons et les Mois) seront également présentés. Ikastolen Elkartea mettra également à disposition des visiteurs son catalogue des produits disponibles dans ses deux boutiques de Zornotza et Donostia.
Ikastola186
13
ß MATRAKA (8+) Askoren ustez, mahai joko dibertigarriena, erabat eraberritua. Taula berria, diseinu berria, galdera berriak… eta probak, beti bezain harrigarriak. 8 urtetik aurrera jolasteko garatu da materiala, goitik, adinari dagokionez mugarik gabekoa. Joko honen bitartez, honako oinarrizko konpetentzia hauek garatzen dira: Pentsatzen eta ikasten ikasi, Komunikatzen ikasi, Elkarrekin bizitzen ikasi, Norbera izaten ikasi, eta Egiten eta ekiten ikasi. Nagore Iturbe (Abusu Ikastola) eta Nerea Arregi (EHI) ibili dira egile-lanetan, hainbat aholkulariren laguntzarekin. Diseinu berrituaren ardura Di-darena izan da. Talde jokoa da; 500 proba eta galdera ditu 5 kategoriatan banatuta. Originalak, burutsuak eta dibertigarriak. Hona hemen adibide batzuk: MIMIKA atalean: • Pertsonaia: Edurne Pasaban. • Filma: Avatar. definitu atalean: • Argitxo (“kriseilua” eta “euskara” erabili gabe). • Lapikoa (“egosi” eta “janaria” erabili gabe). kantatu atalean: • Noizbait (Ken Zazpi). • Haurtxo txikia. • Single ladies (Beyonce). ERANTZUN atalean: • BA silabaz hasten dena: itsasoko ugaztuna, arrain itxurakoa, eta oso handia. • Nork asmatu zuen teleskopioa? Joko honi esker neska mutilak asko dibertitzen dira, ikasi egiten dute eta, gainera, taldean.•
ß HORMA-IRUDIAK (3+) Gure Gorputza, Organoak eta hezurrak, eta Urtaroak eta hilak. Horma-irudi legez erabil daitezke, ikasgelan edo etxean, ahozko komunikazioa nahiz komunikazio idatzia lantzeko; bestetik, lehendik ditugun puzzleen (Gure gorputza, eta Urtaroak eta hilak) material osagarri legez ere erabil daitezke, puzzlea osatzeko eredu.•
Zornotzako denda, herrian bertan , n ia t s o n o D t a enda b
D
n BelatarDotnoza stiako
arteak, ba a ditu Ikastolen Elk ude Bi biltegi eta dend tzan. “Hiru modu da rno Zo a ste be eta n oa eta on ik lig en po leh tza : lar ko Be ste uden produktuak ero arrenik, big n; gure katalogoan da eta nd de gu menta egiten du eta behin, zuzeneko sal staz bidaltzen da; ailez eskatu eta po e-m o ed z no astola.net) .ik telefo ww (w ian orr ren len Elkartea u hirugarrenik, Ikasto hirugarren modu ha k sartuta. Erosteko ati F nd PD de b ere we oa en og go da go indartzen, katal nda hau ari da gero eta gehia de n, ea urr lab e Ep ertzen baita. formatuan bertan ag bidez ordaintzea ere edo kreditu txartel al yp Pa eta u berrit rraio gastua kobratu ga o rok Postak sei eu modu bat ere, posible izango da. ga . Badago lau rren ohi du bataz beste esan zuen aria egitea, alegia”, ikastolaren bidez esk uradunak. ard o ak nd de , Xabier Etxeberriak kitzen da ire rrik ka alean arratsaldez ba egeak igaro Urtean zehar norm Err itik erd ren roa , baina aza 14.30etik 18.30era aldez (15.30etik 13etara) eta arrats u arte goiz (10etatik bakia honakoxe ha o dute. Telefono zen kaerak: Es 4. 29 19.30era) zabalduk 5 46 3 94 Fax-a, berriz, da: 943 377 211; n egin daitezke. ehi@ikastola.net –e arteak material Elk len sto Ika a Urte asko daramatz ekoizten, eta eta tu joko didaktikoak sor didaktikoak nahiz urte hezkuntzarako joan da. Badira 15 katalogoa handituz hasi zirela. Gaur ere ten en eta ekoiz u softwarea diseinatz ia baino gehiago dit CD-ROM multimed talogoan.• ka k egun, adibidez, 50 ea art Elk len Ikasto
12
Ikastola186 · azaroa 2010
Ikastolen Elkarteko lehen biltegia Zornotzako Karmen kalean egon zen eta 2001ean aldatu zen Ixer kaleko zortzigarren zenbakira. “Biltegia txiki gelditu zen eta egoitza hau erosi genuen. Orduantxe zabaldu zen denda ere bertan. Webgune bidez, telefonoz, faxez edo e-mailez eskatuta edo zuzenean bertara etorrita egiten dira erosketak. Salmenta guztia egiten dugu bertotik. Ikastoletatik kanpo ere hainbat bezero ditugu: eskolak, udalak, kultur elkarteak, erakundeak, banatzaile nagusiak, azalera handiak, dendak…”, hasi zitzaigun kontatzen Iratxe Gerediaga dendako arduraduna. Azaroan hasi eta urtarrilera arte dendako ordutegia 10.00etatik 20.30etara bitartekoa izango da, astelehenetik barikura. Horretarako bigarren pertsona bat ibiliko da lanean, hau ere Iratxe izenekoa; Iratxe Etxebarria, alegia. Urteko beste hilabeteetan 10.00etatik 13.00etara zabaltzen da goizetan eta 15.00etatik 17:00etara arratsaldetan. Tel zenbakia 946 308 687 da eta Fax-a, berriz, 944 062 428. Eskaerak igerediaga@ehi.ikastola.net –en egin daitezke. Biltegia eta dendaz gainera, batzar gela bat ere bada Zornotzako egoitza horretan, Bizkaiko Ikastolen Lurralde Batzarrak erabiltzen duena, alegia.•
DURANGO ABRE LA VEDA La Feria del Libro de Durango abre la veda de las novedades que a lo largo de un mes intentarán hacerse un hueco en el mercado. Ikastolen Elkartea aprovechará la feria para presentar un DVD con cinco cortos de animación y otros tantos cuentos basados en cinco canciones de Txirri, Mirri eta Txiribiton, el conocido trío de payasos que ha colaborado directa pero desinteresadamente en la materialización de este proyecto para las ikastolas. Se presentará asimismo “Baga-Biga, Xagu eta Xiga”, un CD-ROM que recoge un concurso basado en los contenidos del 5º curso de Txanela; un juego de mesa titulado “Matraka” y tres láminas murales: El cuerpo humano, los órganos y huesos, las estaciones y los meses. Además de estas novedades, Ikastolen Elkartea llevará a Durango y mostrará en sus dos tiendas de Zornotza y Donostia todo su catálogo de productos.
DURANGO DONNE LE DÉPART La Foire du Livre de Durango permettra de découvrir les nouveautés qui tenteront de se faire une place sur le marché durant le mois de décembre. Ikastolen Elkartea profitera de la Foire pour présenter un DVD de cinq courts métrages d’animation et autant de contes basés sur cinq chansons de Txirri, Mirri eta Txiribiton, le célèbre trio de clowns qui a directement collaboré, et gratuitement, au projet pour les ikastola. Le CD-ROM “Baga-Biga, Xagu eta Xiga”, un jeu de société intitulé “Matraka” et trois nouvelles affiches (Le Corps Humain, les organes et les os, les Saisons et les Mois) seront également présentés. Ikastolen Elkartea mettra également à disposition des visiteurs son catalogue des produits disponibles dans ses deux boutiques de Zornotza et Donostia.
Ikastola186
13
GURASOAK ERE EUSKARAZ Herriko euskaltegiarekin batean gurasoentzako euskara klaseak ematen dira Oiongo San Bizente ikastolan. “Joan den ikasturtean talde bakarra genuen eta ikasturte honetan bi ari dira. Talde bakoitzean zortzi bat guraso dira. Astean bi arratsalde hartzen dituzte, eta sekulako ahalaegina ari dira egiten. Eskola publikoko guraso batzuk ere badira tartean”, jarraitu zuen Txemak.
SAN BIZENTE, EUSKAL GIROAREN ARIMA OIONEN Kaliforniako ikastetxe batekin ikasle trukea egiten jarraitu nahi dute Californiako Santa Rosa hiriko hamabi ikasle izan zituzten Oionen Aste Santuan, eta ordainetan bertako bi ikasle izan dira ikasturte hasieran Ipar Ameriketako ikastetxean. Bi ikasle horien lekukotasuna jaso, eta ikastolako arduradunekin mintzatu gara ikasleen trukeaz, euskararen erabileraz, baratza ekologikoaren proiektuaz eta beste hainbat egitasmoz. iongo San Bizente ikastolak 253 ikasle ditu, 0tik 16ra bitartekoak. Herrian sekulako itzala duen ikastola da euskal giroari dagokionez, bertatik jaio baitira euskal kultuarekin lotura duten erakunde nagusiak. “Ikastolatik jaio zen Irale kultur elkartea, herrian ezer ez zegoelako, eta elkarte horrek berak bultzatu ditu abesbatza, txistulari eta dantza taldea. Ikastolako ikasleak ibili dira eta dabiltza talde horietan, baina baita eskola publikokoak ere. Horrela lortu dugu euskal giroa zabaltzea. Danborra Egunarekin ere gauza bera gertatu da; ikastolatik jaio, eta herrira zabaldu da”,
14
Ikastola186 · azaroa 2010
TXEMA OKIÑENA, SAN BIZENTE IKASTOLAKO ZUZENDARIA ETA EUGENIO JIMENEZ, DBH-KO IKASKETA BURU, HURRENEZ HURREN IKASTOLAKO PATIOAN.
O
esan zigun ikastolako zuzendari den Txema Okiñenak. Horrek ez du esan nahi Oionen ikastolan euskararen erabilera eta herrian euskal
giroa finkatuta daudenik. ”Gure erronka oso zaila da, epe luzeko inbertsioa. Gure ikasleei 20 urterekin suspertzen zaie euskal kontzientzia, askori
unibertsitatera ikasketak euskaraz egitera joaten direnean. Ikasle horiek ikastolara bisitan etortzen direnean euren artean euskaraz ari direla ohartzen
gara, baina adin horretara bitartean euskara ikastolako hizkuntza da eta kalean apenas erabiltzen duten”, jarraitu zuen. Hala ere, Batxilergoa egin eta unibertsitateera doazen ikasleen portzentaia txikia da, gehienek Lanbide Heziketa egin eta lanean hasteko joera baitute. “Ikatsolak egin duen lanari esker gaur egun botikan, okindegian, harategian eta hainbat tabernatan euskaraz eskatu dezakezu, bertan lanean ari diren asko ikasle ohiak baitira. Kanpotik etorri garenoi herrian ez dagoela euskal girorik iruditzen zaigu, baina bertakoek gauzak asko aldatu direla gogorarazten digute”,
Ikastolako arduradunek badakite guraso guztiek ezin dutela euskara ikasi, baina seme-alabei euskal giroa ematen saiatzeko eskatzen diete, etxean Euskal Telebista ikusiz, esate baterako. San Bizente ikastolako gurasoen artean badira nekazariak, mahasti jabeak esate baterako, baina herrian industriak indar
handia dauka eta sektore horretan egiten dute lan gehienek. Logroñotik ere etortzen dira ikasleak. Bertan lanean ari diren euskaldunen seme-alabak dira gehienak. Gauzatzen ari diren egitasmoen artean Kaliforniako Santa Rosa herriko ikastetxe batekin egiten ari diren ikasle trukea dago. Aste Santuan etorri ziren hango 12 ikasle beren Gaztelaniazko irakasle den Maitane Elortzarekin. Maitane San Bizente Ikastolako irakasle izan zen, eta haren bidez lortu dute trukea egitea. “Munduko kulturak ezagutzeko ikas-bidaiak antolatu dituzte azken bi urteotan. Horrela, hona etorri aurretik Txinan eta Tailandian egonak ziren eskola hartako ikasleak. Trukean gureak Kaliforniara joateko orduan bi bakarrik animatu ziren, tamalez. Bidaia baino ez zuten ordaindu behar; egia da mila euro pasa balio zuela pasajeak, baina abuztua zenez, opor giroa zegoen hemen Arabar Errioxan eta, lehen urtea izanik, ez zuen beste inork joan nahi izan. Aipaturiko bi ikasle horiek txundituta etorri dira, ordea, Kaliforniako ikastetxearen giroa asko gustatu baitzaie. Aurrera begira esperientzia honekin jarraitu nahi genuke”, esan zigun DBHko ikasketaburu den Eugenio Jimenezek.
Aitor de la Villa Zerk harritu zaitu gehien Kalifornian? Kaliforniara sartzean ume txiki batean bilakatu nintzen. Edozein gauzak harritzen ninduen, beraz ia ezinezkoa izango nuke gauza bakar bat besteengandik nabaritzea, baino ahaleginduko naiz. Jendearen jokaerari dagokionez, haien errespetua eta edukazioa nabaritu behar dut, eta inguruari dagokionez, berriz, San Frantziskoko Golden Gate. Zer moduz moldatu zara ikastolan ikasitako ingelesarekin? Ederki moldatu naiz, uste nuena baino askoz hobeto. Hasiera batean ozta-ozta ulertzen nituen esaldiak, baino egunak pasa ahala erraztasuna irabazi nuen, bai entzumenean eta bai hizkeran. Ingelesa barneratuta daukagu; nahiz eta klasean “indiarrek” bezala hitz egin, denborarekin ezkutatuta daukagun hori irten egiten da. Ikastolan ikasitako ingelesari esker bidaia hau arazorik gabe egin dut. Eta bukatzeko, zer ekarriko zenuke Kaliforniatik? Zer inportatuko zenuke, zein ohitura, jarrera edo dena
delakoa? Zalantzarik gabe, beraien edukazioa. Orokorrean gure gizartearen edukazioa txarra da; esaterako, asko harritu nintzen Kalifornian nire adineko nerabe bat ezagutzen ez zuen agure bati erosketa-poltsekin laguntzen ikustean. Hemen imajinaezina da hori, zoritxarrez. Hemen poltsak agureak berak bakarrik eramango lituzke etxera.
Diego Garcia Zerk harritu zaitu gehien Kalifornian? Kaliforniaz nuen irudia eta bertan aurkitu nuena bat ez etortzeak. Hondartza asko zituela uste nuen, baina ipar Kaliforniako hondartzak ez direla gomendagarriak baieztatu ahal dizuet; hotzak dira eta hondarra beharrean, harri txintxarrez daude josita. Oro har, Ameriketako filmetan ikusten denaren modukoa zen dena: kotxe handiak zeuzkaten (eta asko erabiltzen zituzten), bandera asko zeuden, ahoskera bitxia, boy scoutak, etab. Zer moduz moldatu zara ikastolan ikasitako ingelesarekin? Ba, Kaliforniako ingelesera
Guk bi ikasle horien lekukotasuna jaso dugu:
egokitzen lehen astean hasi nintzen; beraz, berehala erabaki nuen Sonoma Academy-n klasean sartzea. Historia klaseetan sartu nintzen, ze historiako beste ikuspuntu bat ikuste nahi nuen. Egun batean, estatubatuarra izatea zer zen azaltzea zen helburua, beste egun batean espainiarrak Kaliforniatik nola bota zituzten azaldu zuten, bai eta indioekin izan zituzten borrokak ere. Benetan interesgarria izan zen. Azken egunetan Gaztelaniar Hizkuntza klasean sartzen nintzen ikasleei laguntzeko. Eta bukatzeko, zer ekarriko zenuke Kaliforniatik? Zer inportatuko zenuke, zein ohitura, jarrera edo dena delakoa? Beraien ohiturak inportatuko nituzke. Zorte handia izan nuen Jimmy izeneko mutil baten etxean geratzean, oso mutil atsegina zen eta. Bere herriko kaleetan barrena berriketan gindoazela, batbatean korrika alde egin zuen. Emakume zahar bati kutxa bat eramaten laguntzera joan zen. Bertako jendea oso ondo hezia eta adeitsua da, eta beraiengandik asko ikasi ahal dugula uste dut.•
GAUZA ASKO IKASI OMEN DUTE BIDAIAN, ESPERIENTZIA ZORAGARRIA IZAN DELA AZPIMARRATU DUTE KALIFORNIAKO GOLDEN GATEN IZAN DIREN AITOR ETA DIEGO IKASLEEK.
LAGUNEN ARTEAN JOLASTEN AGERTZEN DIRA OIONGO SAN BIZENTE IKASTOLAKO IKASLEAK. JOLAS ORDUETAN JOKO EZBERDINAK BULTZATZEN DITUZTE IRAKASLEEK, BESTEAK BESTE EUSKARA ERE SUSTATZEKO ASMOZ.
araba:
jarraitu zuen ikastolako zuzendariak. Ikastola barruan euskararen erabilera sendotu nahirik ‘jolasordu zainduak’ antolatzen hasi dira. “Jolasorduetan oso zaila da euskararen erabilerari eustea, eta pixka bat bideratu egin nahi ditugu. Astean bitan joko eta jolasak bideratuko ditugu euskara gehiago erabiltzeko”, erantsi zuen.
DOS ALUMNOS QUE DESCUBRIERON AMÉRICA La ikastola San Bizente de Oion ha iniciado un intercambio de alumnos con un colegio de Santa Rosa, en California, donde imparte clases Maitane Elortza, que fue con anterioridad profesora de la ikastola. En Semana Santa visitaron Oion 12 alumnos de dicho centro y en agosto devolvieron la visita dos alumnos de San Bizente, que relatan su experiencia en estas páginas.
Pudieron adaptarse prácticamente sin dificultad con el inglés aprendido desde niños en la ikastola y ambos constatan la buena educación de las personas con las que convivieron. Una experiencia inolvidable.
DEUX ÉLÈVES ONT DÉCOUVERT L’AMÉRIQUE L’ikastola San Bizente de Oion a effectué un échange avec le collège de Santa Rosa, en Californie, collège où dispense des cours Maitane Elortza, ancienne enseignante de l’ikastola. Pendant la Semaine Sainte, 12 élèves du collège ont visité Oion et en août ce sont deux élèves de
l’ikastola qui se sont rendus aux Etats-Unis. Ils relatent ici leur périple américain. Ils n’ont pas eu de problème avec l’anglais qu’il apprennent depuis leurs premières années à l’ikastola. Ils repensent également au très bon accueil qu’ils ont reçu. Une expérience inoubliable.
Ikastola186
15
GURASOAK ERE EUSKARAZ Herriko euskaltegiarekin batean gurasoentzako euskara klaseak ematen dira Oiongo San Bizente ikastolan. “Joan den ikasturtean talde bakarra genuen eta ikasturte honetan bi ari dira. Talde bakoitzean zortzi bat guraso dira. Astean bi arratsalde hartzen dituzte, eta sekulako ahalaegina ari dira egiten. Eskola publikoko guraso batzuk ere badira tartean”, jarraitu zuen Txemak.
SAN BIZENTE, EUSKAL GIROAREN ARIMA OIONEN Kaliforniako ikastetxe batekin ikasle trukea egiten jarraitu nahi dute Californiako Santa Rosa hiriko hamabi ikasle izan zituzten Oionen Aste Santuan, eta ordainetan bertako bi ikasle izan dira ikasturte hasieran Ipar Ameriketako ikastetxean. Bi ikasle horien lekukotasuna jaso, eta ikastolako arduradunekin mintzatu gara ikasleen trukeaz, euskararen erabileraz, baratza ekologikoaren proiektuaz eta beste hainbat egitasmoz. iongo San Bizente ikastolak 253 ikasle ditu, 0tik 16ra bitartekoak. Herrian sekulako itzala duen ikastola da euskal giroari dagokionez, bertatik jaio baitira euskal kultuarekin lotura duten erakunde nagusiak. “Ikastolatik jaio zen Irale kultur elkartea, herrian ezer ez zegoelako, eta elkarte horrek berak bultzatu ditu abesbatza, txistulari eta dantza taldea. Ikastolako ikasleak ibili dira eta dabiltza talde horietan, baina baita eskola publikokoak ere. Horrela lortu dugu euskal giroa zabaltzea. Danborra Egunarekin ere gauza bera gertatu da; ikastolatik jaio, eta herrira zabaldu da”,
14
Ikastola186 · azaroa 2010
TXEMA OKIÑENA, SAN BIZENTE IKASTOLAKO ZUZENDARIA ETA EUGENIO JIMENEZ, DBH-KO IKASKETA BURU, HURRENEZ HURREN IKASTOLAKO PATIOAN.
O
esan zigun ikastolako zuzendari den Txema Okiñenak. Horrek ez du esan nahi Oionen ikastolan euskararen erabilera eta herrian euskal
giroa finkatuta daudenik. ”Gure erronka oso zaila da, epe luzeko inbertsioa. Gure ikasleei 20 urterekin suspertzen zaie euskal kontzientzia, askori
unibertsitatera ikasketak euskaraz egitera joaten direnean. Ikasle horiek ikastolara bisitan etortzen direnean euren artean euskaraz ari direla ohartzen
gara, baina adin horretara bitartean euskara ikastolako hizkuntza da eta kalean apenas erabiltzen duten”, jarraitu zuen. Hala ere, Batxilergoa egin eta unibertsitateera doazen ikasleen portzentaia txikia da, gehienek Lanbide Heziketa egin eta lanean hasteko joera baitute. “Ikatsolak egin duen lanari esker gaur egun botikan, okindegian, harategian eta hainbat tabernatan euskaraz eskatu dezakezu, bertan lanean ari diren asko ikasle ohiak baitira. Kanpotik etorri garenoi herrian ez dagoela euskal girorik iruditzen zaigu, baina bertakoek gauzak asko aldatu direla gogorarazten digute”,
Ikastolako arduradunek badakite guraso guztiek ezin dutela euskara ikasi, baina seme-alabei euskal giroa ematen saiatzeko eskatzen diete, etxean Euskal Telebista ikusiz, esate baterako. San Bizente ikastolako gurasoen artean badira nekazariak, mahasti jabeak esate baterako, baina herrian industriak indar
handia dauka eta sektore horretan egiten dute lan gehienek. Logroñotik ere etortzen dira ikasleak. Bertan lanean ari diren euskaldunen seme-alabak dira gehienak. Gauzatzen ari diren egitasmoen artean Kaliforniako Santa Rosa herriko ikastetxe batekin egiten ari diren ikasle trukea dago. Aste Santuan etorri ziren hango 12 ikasle beren Gaztelaniazko irakasle den Maitane Elortzarekin. Maitane San Bizente Ikastolako irakasle izan zen, eta haren bidez lortu dute trukea egitea. “Munduko kulturak ezagutzeko ikas-bidaiak antolatu dituzte azken bi urteotan. Horrela, hona etorri aurretik Txinan eta Tailandian egonak ziren eskola hartako ikasleak. Trukean gureak Kaliforniara joateko orduan bi bakarrik animatu ziren, tamalez. Bidaia baino ez zuten ordaindu behar; egia da mila euro pasa balio zuela pasajeak, baina abuztua zenez, opor giroa zegoen hemen Arabar Errioxan eta, lehen urtea izanik, ez zuen beste inork joan nahi izan. Aipaturiko bi ikasle horiek txundituta etorri dira, ordea, Kaliforniako ikastetxearen giroa asko gustatu baitzaie. Aurrera begira esperientzia honekin jarraitu nahi genuke”, esan zigun DBHko ikasketaburu den Eugenio Jimenezek.
Aitor de la Villa Zerk harritu zaitu gehien Kalifornian? Kaliforniara sartzean ume txiki batean bilakatu nintzen. Edozein gauzak harritzen ninduen, beraz ia ezinezkoa izango nuke gauza bakar bat besteengandik nabaritzea, baino ahaleginduko naiz. Jendearen jokaerari dagokionez, haien errespetua eta edukazioa nabaritu behar dut, eta inguruari dagokionez, berriz, San Frantziskoko Golden Gate. Zer moduz moldatu zara ikastolan ikasitako ingelesarekin? Ederki moldatu naiz, uste nuena baino askoz hobeto. Hasiera batean ozta-ozta ulertzen nituen esaldiak, baino egunak pasa ahala erraztasuna irabazi nuen, bai entzumenean eta bai hizkeran. Ingelesa barneratuta daukagu; nahiz eta klasean “indiarrek” bezala hitz egin, denborarekin ezkutatuta daukagun hori irten egiten da. Ikastolan ikasitako ingelesari esker bidaia hau arazorik gabe egin dut. Eta bukatzeko, zer ekarriko zenuke Kaliforniatik? Zer inportatuko zenuke, zein ohitura, jarrera edo dena
delakoa? Zalantzarik gabe, beraien edukazioa. Orokorrean gure gizartearen edukazioa txarra da; esaterako, asko harritu nintzen Kalifornian nire adineko nerabe bat ezagutzen ez zuen agure bati erosketa-poltsekin laguntzen ikustean. Hemen imajinaezina da hori, zoritxarrez. Hemen poltsak agureak berak bakarrik eramango lituzke etxera.
Diego Garcia Zerk harritu zaitu gehien Kalifornian? Kaliforniaz nuen irudia eta bertan aurkitu nuena bat ez etortzeak. Hondartza asko zituela uste nuen, baina ipar Kaliforniako hondartzak ez direla gomendagarriak baieztatu ahal dizuet; hotzak dira eta hondarra beharrean, harri txintxarrez daude josita. Oro har, Ameriketako filmetan ikusten denaren modukoa zen dena: kotxe handiak zeuzkaten (eta asko erabiltzen zituzten), bandera asko zeuden, ahoskera bitxia, boy scoutak, etab. Zer moduz moldatu zara ikastolan ikasitako ingelesarekin? Ba, Kaliforniako ingelesera
Guk bi ikasle horien lekukotasuna jaso dugu:
egokitzen lehen astean hasi nintzen; beraz, berehala erabaki nuen Sonoma Academy-n klasean sartzea. Historia klaseetan sartu nintzen, ze historiako beste ikuspuntu bat ikuste nahi nuen. Egun batean, estatubatuarra izatea zer zen azaltzea zen helburua, beste egun batean espainiarrak Kaliforniatik nola bota zituzten azaldu zuten, bai eta indioekin izan zituzten borrokak ere. Benetan interesgarria izan zen. Azken egunetan Gaztelaniar Hizkuntza klasean sartzen nintzen ikasleei laguntzeko. Eta bukatzeko, zer ekarriko zenuke Kaliforniatik? Zer inportatuko zenuke, zein ohitura, jarrera edo dena delakoa? Beraien ohiturak inportatuko nituzke. Zorte handia izan nuen Jimmy izeneko mutil baten etxean geratzean, oso mutil atsegina zen eta. Bere herriko kaleetan barrena berriketan gindoazela, batbatean korrika alde egin zuen. Emakume zahar bati kutxa bat eramaten laguntzera joan zen. Bertako jendea oso ondo hezia eta adeitsua da, eta beraiengandik asko ikasi ahal dugula uste dut.•
GAUZA ASKO IKASI OMEN DUTE BIDAIAN, ESPERIENTZIA ZORAGARRIA IZAN DELA AZPIMARRATU DUTE KALIFORNIAKO GOLDEN GATEN IZAN DIREN AITOR ETA DIEGO IKASLEEK.
LAGUNEN ARTEAN JOLASTEN AGERTZEN DIRA OIONGO SAN BIZENTE IKASTOLAKO IKASLEAK. JOLAS ORDUETAN JOKO EZBERDINAK BULTZATZEN DITUZTE IRAKASLEEK, BESTEAK BESTE EUSKARA ERE SUSTATZEKO ASMOZ.
araba:
jarraitu zuen ikastolako zuzendariak. Ikastola barruan euskararen erabilera sendotu nahirik ‘jolasordu zainduak’ antolatzen hasi dira. “Jolasorduetan oso zaila da euskararen erabilerari eustea, eta pixka bat bideratu egin nahi ditugu. Astean bitan joko eta jolasak bideratuko ditugu euskara gehiago erabiltzeko”, erantsi zuen.
DOS ALUMNOS QUE DESCUBRIERON AMÉRICA La ikastola San Bizente de Oion ha iniciado un intercambio de alumnos con un colegio de Santa Rosa, en California, donde imparte clases Maitane Elortza, que fue con anterioridad profesora de la ikastola. En Semana Santa visitaron Oion 12 alumnos de dicho centro y en agosto devolvieron la visita dos alumnos de San Bizente, que relatan su experiencia en estas páginas.
Pudieron adaptarse prácticamente sin dificultad con el inglés aprendido desde niños en la ikastola y ambos constatan la buena educación de las personas con las que convivieron. Una experiencia inolvidable.
DEUX ÉLÈVES ONT DÉCOUVERT L’AMÉRIQUE L’ikastola San Bizente de Oion a effectué un échange avec le collège de Santa Rosa, en Californie, collège où dispense des cours Maitane Elortza, ancienne enseignante de l’ikastola. Pendant la Semaine Sainte, 12 élèves du collège ont visité Oion et en août ce sont deux élèves de
l’ikastola qui se sont rendus aux Etats-Unis. Ils relatent ici leur périple américain. Ils n’ont pas eu de problème avec l’anglais qu’il apprennent depuis leurs premières années à l’ikastola. Ils repensent également au très bon accueil qu’ils ont reçu. Une expérience inoubliable.
Ikastola186
15
bizkaia:
IKASLEAREN GARAPEN INTEGRALA, OSASUNA ETA PERTSONAREN OSOTASUNA DITU ARDATZ XIBA PROIEKTUAK. ARGAZKIAN, ALGORTAKO SAN NIKOLAS IKASTOLAKO DBH-KO HAINBAT IKASLE SOINKETA ORDUAN BILDU GENITUEN.
astean; DBH4n ordubete. Horrela ezin da miraririk egin”, jarraitu zuen. Orain bi urte hasi ziren Pablo Dominguez eta Imanol Beristain proiektuarekin lanean. “Dozena bat ikastola gaude egitasmoan sartuta eta talde-lanean oinarritzen
GARAPEN INTEGRALA, OSASUNA ETA OSOTASUNA Gorputz Heziketa ikuspegi berri batekin ari dira lantzen Algortan Ikastola ereduak baditu etxekoak eta kanpokoak txundituta uzteko m oduko alderdiak.H orietako bat gauzak etengabe berritzeko grina da.Xibatik jaio diren zenbait proiektuk,esate baterako,goitik behera aldatzen dute Gorputz H eziketaren ikuspegia.Algortako San N ikolas ikastola da horren adibideetako bat. rain hamarkada bat arte Lehen Hezkuntzatik bideratzen zuten haurra kirol jakin batera. Ondoren, multikirolak egiten hasi ziren: LH1etik LH3 arte urtean bospasei kirol praktikatzen zituen ikasle bakoitzak. “Kirolaren kontzeptua bera gure ereduaren kontrakoa zela ohartu ginen, ez genuela erdigunean umea bera jartzen, kirola baizik, kirola bera zela helburua, alegia. Xibak gidatzen duen
O
16
Ikastola186 · azaroa 2010
‘Orekaz’ taldeproiektuarekin hasi gara pixkanaka gauzak aldatzen. Gorputz Heziketako irakasleontzat iraultza handia izan da. Oso urte gutxian gure pentsaera erabat aldatu digu. Orain egiten ditugun planteamenduak oso erakargarriak dira guretzat irakasle gisa: emozioetatik abiatzen gara, umearen garapen emozionalean gure zeregina zein den aztertu eta bide horretan emozio
ezberdinak ikasleari berari sortzen dizkion erronkak, zailtasunak edo buruhausteak ulertzen eta interpretatzen saiatzen gara. Gauzak horrela, gure lan egiteko modua oinarri oinarritik irauli dugula esan dezakegu. Planteamendu berri hauek, gainera, Euskal Curriculumarekin lotura estua dute”, hasi zitzaigun kontatzen Pablo Dominguez. Bera da, Imanol Beristainekin batean, Algortako San
Nikolas ikastolan Gorputz Heziketa lantzen duena. ‘OREKAZ’ ETA ‘GOZATUZ’ Gorputz Heziketaren helburua ez da horrenbestez ikaslearen gaitasun fisikoak garatu eta dituen mugak ezagutzea, “garapen integrala, osasuna eta osotasuna baizik”, Pablo Dominguezen arabera. ‘Orekaz’ proiektua da Gorputz Heziketa lantzen duena, baina beste arloekin
loturak egitera bultzatzen ditu proiektua bere osotasunean garatuko bada. “Esate baterako eta adibide gisa, Gizarten atzerriko kulturak lantzen ari badira, gu herrialde horietako jolasak, herrialde horietako kultura ludikoa gureganatu, eta hauek gure saioetan inplementatzen saiatuko gara”, jarraitu zuen. Jolasak eta jokoa berezi behar dira. “Txikitan jolas egiten dugu;
besteekin harremanetan jolas egiten hasten garenean bihurtzen da jolasa joko, taldean jolas egiteko arau batzuk behar direlako. Jokoa ikuskizun denean kirol bihurtzen da. Fase horiek guztiak galdu egin dira eta umeak zuzenean jokoan edo kirola egiten jartzen ditugu. Guk, alderantziz, 6 urteko ume bat jolas egitera bultzatuko
dugu eta oso arau gutxi ematen saiatuko gara”, gogoratu zuen Algortako irakasleak. Bide hau, dena den, erabat berria da, eta Pablo Dominguezek aitortzen du itsumustuan ari direla lanean. “Hasieran gaude eta gure mugak izugarriak dira. DBHn bi ordu bakarrik ematen ditugu
dugu guztia. Eskerrak horri, bestela honezkero zoratuak ginen”. “‘Gozatuz’ proiektuak, bestalde, ikastolako bizimodu osoa biltzeko asmoa du. Gelaz kanpoko ekintza motorra oinarri duten eskaintza guztiak koordinatzen ditu eskola orduetako Gorputz Heziketako mintegiarekin batera, eta bertan ikastolako komunitate osoa inplikatzen du, gurasoak bereziki. Eskola-kirola, antzerkia, dantza, irteerak eta beste hainbat ekintza izan daitezke gozatuz proiektura biltzen direnak. Gurasoen inplikazioa maila guztietan
eman behar da; beraien ekarpena ezinbestekoa da seme alabak gertu senti ditzaten, aisialdi eremuan ere babesa senti dezaten. Beste arloetan ez da gurasoen inplikazioa modu honetan ematen. Horregatik diot ikastola ereduari ekarpen handiak egiten dizkion proiektua izan daitekeela”, esan zuen. Honekin batera “Gozatuz” proiektuak berak ikastolen arteko elkarlana bultzatu nahi du. Algortan, esate baterako, Leioako Betiko eta Santurtziko Bihotz Gaztea ikastolekin batean ari dira irteerak programatzen.•
“Txikitan jolas egiten dugu; besteekin harremanetan jolas egiten hasten garenean bihurtzen da jolasa joko, taldean jolas egiteko arau batzuk behar direlako. Jokoa ikuskizun denean kirol bihurtzen da”. “Gurasoen inplikazioa maila guztietan eman behar da; beraien ekarpena ezinbestekoa da seme alabak gertu senti ditzaten, aisialdi eremuan ere babesa senti dezaten”.
Hiru lerroko ikastola osatze n Gelaz kanpoko ekintzei garrantzia handia ematen dien ikastola da Algortakoa. Bertan, musika lantzen da: trikitixa, gitarra eta pianoa ikasten duten taldeak dituzte. Bertsolaritza ere jorratzen dute; Itxaso Paia bertsolaria da bertso eskolako arduraduna. Aurrekoez gainera, antzerkia ere lantzen dute Udalarekin duten hitzarmenari esker. 0tik 16 urtera bitartean 900 ikasle dituen ikastola da. Hirugarren lerroa berreskuratzen ari da, beheko mailetan hiru baitituzte. “Haurtzaindegian ditugun matrikulak ikusita, oso urte gutxi barru osatuko dira
hiru lerroak ikastola osoan”, esan zigun Toni Etxeandia Ikasketa buruak. IKTak, Hizkuntz Proiektua, Eleanitz, Agenda 21 eta osasunaren inguruko beste proiektu baten ere betebetean daude murgilduta. Ikastolatik ehun metrotara dago haurtzaindegia ere. Bertako Miren Moral irakasleak kontatu zigunez, urte bakoitzeko lau talde dituzte, eta talde bakoitzean 13 ume. HH3tik gora hasten dira hiru lerroak. “Itxaronzerrenda luzeak ditugu eta azken urte hauetan, zoritxarrez, umeak kanpoan utzi beharrean izan gara”.•
OTRA FORMA DE VER LA EDUCACIÓN FÍSICA Las ikastolas se han caracteriza por el afán de renovador en las diferentes áreas de la enseñanza. La Educación Física no podía sustraerse a esta tendencia. El proyecto Xiba está experimentando diferentes programas que suponen un cambio radical en la forma de entender la labor de los educadores. Deja atrás el concepto de multideporte, que para muchos sigue siendo el último grito en este campo, y promueve una educación
AUTRE REGARD SUR L’EDUCATION PHYSIQUE que parte del desarrollo emocional del alumno, practica una transversalidad de contenidos con el resto de las áreas y persigue el desarrollo integral del alumnado. El programa Gozatuz, por ejemplo, pretende conjugar la Educación Física con los programas extraescolares como la danza, la música o las salidas con grupos de otras ikastolas y exige la implicación de los padres. Visitamos la ikastola San Nicolás de Algorta.
Les ikastola sont connues pour leur soif de nouveauté dans les différentes matières scolaires. L’Education Physique ne pouvait échapper à cette tendance. Le projet Xiba expérimente différents programmes supposant un changement radical dans la façon d’appréhender le travail des éducateurs. Laissant derrière eux le concept du multisport, qui pour certains est encore du dernier cri, ils promeuvent une éducation basée sur le développement
émotionnel de l’élève et assurant une transversalité des contenus avec les autres matières, permettant ainsi le plein épanouissement de l’élève. Le programme Gozatuz, par exemple, associe Education Physique et programmes extrascolaires comme la danse, la musique ou les sorties de groupe en dehors de l’ikastola. Ce programme nécessite la participation des parents. Nous avons visité l’ikastola San Nicolás de Algorta.
Ikastola186
17
bizkaia:
IKASLEAREN GARAPEN INTEGRALA, OSASUNA ETA PERTSONAREN OSOTASUNA DITU ARDATZ XIBA PROIEKTUAK. ARGAZKIAN, ALGORTAKO SAN NIKOLAS IKASTOLAKO DBH-KO HAINBAT IKASLE SOINKETA ORDUAN BILDU GENITUEN.
astean; DBH4n ordubete. Horrela ezin da miraririk egin”, jarraitu zuen. Orain bi urte hasi ziren Pablo Dominguez eta Imanol Beristain proiektuarekin lanean. “Dozena bat ikastola gaude egitasmoan sartuta eta talde-lanean oinarritzen
GARAPEN INTEGRALA, OSASUNA ETA OSOTASUNA Gorputz Heziketa ikuspegi berri batekin ari dira lantzen Algortan Ikastola ereduak baditu etxekoak eta kanpokoak txundituta uzteko m oduko alderdiak.H orietako bat gauzak etengabe berritzeko grina da.Xibatik jaio diren zenbait proiektuk,esate baterako,goitik behera aldatzen dute Gorputz H eziketaren ikuspegia.Algortako San N ikolas ikastola da horren adibideetako bat. rain hamarkada bat arte Lehen Hezkuntzatik bideratzen zuten haurra kirol jakin batera. Ondoren, multikirolak egiten hasi ziren: LH1etik LH3 arte urtean bospasei kirol praktikatzen zituen ikasle bakoitzak. “Kirolaren kontzeptua bera gure ereduaren kontrakoa zela ohartu ginen, ez genuela erdigunean umea bera jartzen, kirola baizik, kirola bera zela helburua, alegia. Xibak gidatzen duen
O
16
Ikastola186 · azaroa 2010
‘Orekaz’ taldeproiektuarekin hasi gara pixkanaka gauzak aldatzen. Gorputz Heziketako irakasleontzat iraultza handia izan da. Oso urte gutxian gure pentsaera erabat aldatu digu. Orain egiten ditugun planteamenduak oso erakargarriak dira guretzat irakasle gisa: emozioetatik abiatzen gara, umearen garapen emozionalean gure zeregina zein den aztertu eta bide horretan emozio
ezberdinak ikasleari berari sortzen dizkion erronkak, zailtasunak edo buruhausteak ulertzen eta interpretatzen saiatzen gara. Gauzak horrela, gure lan egiteko modua oinarri oinarritik irauli dugula esan dezakegu. Planteamendu berri hauek, gainera, Euskal Curriculumarekin lotura estua dute”, hasi zitzaigun kontatzen Pablo Dominguez. Bera da, Imanol Beristainekin batean, Algortako San
Nikolas ikastolan Gorputz Heziketa lantzen duena. ‘OREKAZ’ ETA ‘GOZATUZ’ Gorputz Heziketaren helburua ez da horrenbestez ikaslearen gaitasun fisikoak garatu eta dituen mugak ezagutzea, “garapen integrala, osasuna eta osotasuna baizik”, Pablo Dominguezen arabera. ‘Orekaz’ proiektua da Gorputz Heziketa lantzen duena, baina beste arloekin
loturak egitera bultzatzen ditu proiektua bere osotasunean garatuko bada. “Esate baterako eta adibide gisa, Gizarten atzerriko kulturak lantzen ari badira, gu herrialde horietako jolasak, herrialde horietako kultura ludikoa gureganatu, eta hauek gure saioetan inplementatzen saiatuko gara”, jarraitu zuen. Jolasak eta jokoa berezi behar dira. “Txikitan jolas egiten dugu;
besteekin harremanetan jolas egiten hasten garenean bihurtzen da jolasa joko, taldean jolas egiteko arau batzuk behar direlako. Jokoa ikuskizun denean kirol bihurtzen da. Fase horiek guztiak galdu egin dira eta umeak zuzenean jokoan edo kirola egiten jartzen ditugu. Guk, alderantziz, 6 urteko ume bat jolas egitera bultzatuko
dugu eta oso arau gutxi ematen saiatuko gara”, gogoratu zuen Algortako irakasleak. Bide hau, dena den, erabat berria da, eta Pablo Dominguezek aitortzen du itsumustuan ari direla lanean. “Hasieran gaude eta gure mugak izugarriak dira. DBHn bi ordu bakarrik ematen ditugu
dugu guztia. Eskerrak horri, bestela honezkero zoratuak ginen”. “‘Gozatuz’ proiektuak, bestalde, ikastolako bizimodu osoa biltzeko asmoa du. Gelaz kanpoko ekintza motorra oinarri duten eskaintza guztiak koordinatzen ditu eskola orduetako Gorputz Heziketako mintegiarekin batera, eta bertan ikastolako komunitate osoa inplikatzen du, gurasoak bereziki. Eskola-kirola, antzerkia, dantza, irteerak eta beste hainbat ekintza izan daitezke gozatuz proiektura biltzen direnak. Gurasoen inplikazioa maila guztietan
eman behar da; beraien ekarpena ezinbestekoa da seme alabak gertu senti ditzaten, aisialdi eremuan ere babesa senti dezaten. Beste arloetan ez da gurasoen inplikazioa modu honetan ematen. Horregatik diot ikastola ereduari ekarpen handiak egiten dizkion proiektua izan daitekeela”, esan zuen. Honekin batera “Gozatuz” proiektuak berak ikastolen arteko elkarlana bultzatu nahi du. Algortan, esate baterako, Leioako Betiko eta Santurtziko Bihotz Gaztea ikastolekin batean ari dira irteerak programatzen.•
“Txikitan jolas egiten dugu; besteekin harremanetan jolas egiten hasten garenean bihurtzen da jolasa joko, taldean jolas egiteko arau batzuk behar direlako. Jokoa ikuskizun denean kirol bihurtzen da”. “Gurasoen inplikazioa maila guztietan eman behar da; beraien ekarpena ezinbestekoa da seme alabak gertu senti ditzaten, aisialdi eremuan ere babesa senti dezaten”.
Hiru lerroko ikastola osatze n Gelaz kanpoko ekintzei garrantzia handia ematen dien ikastola da Algortakoa. Bertan, musika lantzen da: trikitixa, gitarra eta pianoa ikasten duten taldeak dituzte. Bertsolaritza ere jorratzen dute; Itxaso Paia bertsolaria da bertso eskolako arduraduna. Aurrekoez gainera, antzerkia ere lantzen dute Udalarekin duten hitzarmenari esker. 0tik 16 urtera bitartean 900 ikasle dituen ikastola da. Hirugarren lerroa berreskuratzen ari da, beheko mailetan hiru baitituzte. “Haurtzaindegian ditugun matrikulak ikusita, oso urte gutxi barru osatuko dira
hiru lerroak ikastola osoan”, esan zigun Toni Etxeandia Ikasketa buruak. IKTak, Hizkuntz Proiektua, Eleanitz, Agenda 21 eta osasunaren inguruko beste proiektu baten ere betebetean daude murgilduta. Ikastolatik ehun metrotara dago haurtzaindegia ere. Bertako Miren Moral irakasleak kontatu zigunez, urte bakoitzeko lau talde dituzte, eta talde bakoitzean 13 ume. HH3tik gora hasten dira hiru lerroak. “Itxaronzerrenda luzeak ditugu eta azken urte hauetan, zoritxarrez, umeak kanpoan utzi beharrean izan gara”.•
OTRA FORMA DE VER LA EDUCACIÓN FÍSICA Las ikastolas se han caracteriza por el afán de renovador en las diferentes áreas de la enseñanza. La Educación Física no podía sustraerse a esta tendencia. El proyecto Xiba está experimentando diferentes programas que suponen un cambio radical en la forma de entender la labor de los educadores. Deja atrás el concepto de multideporte, que para muchos sigue siendo el último grito en este campo, y promueve una educación
AUTRE REGARD SUR L’EDUCATION PHYSIQUE que parte del desarrollo emocional del alumno, practica una transversalidad de contenidos con el resto de las áreas y persigue el desarrollo integral del alumnado. El programa Gozatuz, por ejemplo, pretende conjugar la Educación Física con los programas extraescolares como la danza, la música o las salidas con grupos de otras ikastolas y exige la implicación de los padres. Visitamos la ikastola San Nicolás de Algorta.
Les ikastola sont connues pour leur soif de nouveauté dans les différentes matières scolaires. L’Education Physique ne pouvait échapper à cette tendance. Le projet Xiba expérimente différents programmes supposant un changement radical dans la façon d’appréhender le travail des éducateurs. Laissant derrière eux le concept du multisport, qui pour certains est encore du dernier cri, ils promeuvent une éducation basée sur le développement
émotionnel de l’élève et assurant une transversalité des contenus avec les autres matières, permettant ainsi le plein épanouissement de l’élève. Le programme Gozatuz, par exemple, associe Education Physique et programmes extrascolaires comme la danse, la musique ou les sorties de groupe en dehors de l’ikastola. Ce programme nécessite la participation des parents. Nous avons visité l’ikastola San Nicolás de Algorta.
Ikastola186
17
ESKOLA IRAUNKORRA ZIURTAGIRIA Gure artean, Ikastolen kolektibotik, hori lortzen aurrena Elgoibarko Ikastola dinamikoa da. Ikastolen Elkarteak bultzatzen dituen proiektu guztietan sartu izan da, eta erakunde ofizialetatik bultzatzen diren hainbatetan ere bai. 2004an hezkuntzan martxan jarri zen Agenda 21ean lan egin du sorreratik beretik, eta bera izan zen programa horren barruan ematen diren Eskola Iraunkorra ziurtagiria jasotzen lehenetakoa. uzea da Agenda 21 programarekin lanean ari diren ikastolen zerrenda, baina oso bakanak dira programa horren barruan Eskola Iraunkorra ziurtagiria jaso dutenak. Orain pare bat hilabete Orioko Herri Ikastola izan da ziurtagiria eskuratzen azkena, baina Elgoibarko Ikastolak bi ikasturte daramatza bere atarian “Eskola iraunkorra ziurtagiria” idatzirik daraman bandera zuria kulunkan duela. “Pixka bat zarpaildurik dago dagoeneko. Hiru urtez behin egiten dute
L
ebaluazioa, eta ikasturte honetan tokatzen zaigu”, esan zigun Kristina Garcia ikastolako Agenda 21eko arduradunak. “Gu hasieratik genbiltzan Agenda 21ekin lanean, eta eskualdeko arduradunak aholkatu zigun ziurtagirira aurkezteko. 300 galderako galdetegi bat bidali ziguten. Garapen iraunkorra du helburu programak, baina bidenabar ikastetxearen funtzionamenduaz, ikasleen partaidetzaz eta ekintza berritzaileez ere galdegiten dute. Ondoren Ingurugela-
CEIDAko ikuskariak pasatu ziren erantzunak egiaztatzeko. Ikasturte horretan ziurtagiria lortu genuen 25 ikastetxeok Iraunkortasunerako Eskolen Sarea (IRAES21) sortu genuen, eta beste ekintza batzuen artean Brasilian iazko ekainean egin zen Gazteen Ingumenari buruzko Munduko Batzarra prestatze prozesuan parte hartu genuen. Herrialde bakoitzak bere gutuna eraman zuen batzar horretara; Elgoibarko Ikastolako ordezkaritza hori eramateko zorian ibili zen,
zozketan Gasteizko ikastetxe bati egokitu bazitzaion ere. Prozesu horretan parte hartzea oso aberasgarria izan zen gure ikasleentzat. Kontuan izan irakasleok bigarren planoan egon ginela gutuna egiteko egin zituzten bilera eta batzarretan”, jarraitu zuen Kristina Garciak. UDALARI PROPOSAMENAK Agenda 21 programa Rio de Janeiron 1992an egin zen Lurraren Gailurrean jaio zen, eta bere helburua garapen iraunkorrak etorkizunerako duen garrantziaz herritarrak
jabetzea da. 2004an jarri zen martxan agenda hori Euskal Herriko eskoletan eta, esan dugun bezala, Elgoibarko Ikastola hasieratik beretik hasi zen programarekin lanean. “Urtean gai nagusi bat landu ohi dugu. Ura, energia eta zaborra izan dira
KRISTINA GARCIA, AGENDA 21EKO ARDURADUNA IKASTOLAKO SARRERAN. 2004EAN, HASIERATIK BERETIK, HASI ZEN ELGOIBARKO IKASTOLA PROGRAMAREN BARNEAN LANEAN. URTEAN GAI NAGUSI BAT LANDU OHI DUTE. URA, ENERGIA ETA ZABORRAZ GAIN ORAIN KONTSUMO IRAUNKORRAREKIN ARI DIRA.
gipuzkoa:
“Gu hasieratik genbiltzan Agenda 21ekin lanean, eta eskualdeko arduradunak aholkatu zigun ziurtagirira aurkezteko. 300 galderako galdetegi bat bidali ziguten. Garapen iraunkorra du helburu programak”.
guk landu ditugunak, eta orain kontsumo iraunkorrarekin ari gara. Programaren gidaritza Ingurumen Batzordeak darama, eta bertan zuzendaritzako eta zikloetako irakasleen ordezkariekin batean,
LH3tik gora gela bakoitzetik ikasleen ordezkariak biltzen dira. Gai bakoitzaren inguruan ikastolaren diagnostikoa egiten da aurrena, ekintza plan bat burutzen da ondoren eta ekintza horien ebaluazioa egiten da azkenik. Gela barruan egiten den lana bezain garrantzitsua da gelatik kanpo egiten dena. Lan horren ondorioz, gure ikastolan, argiaren etengailu automatikoak, ixte automatikoko txorrotak eta zaborrak ondo kudeatzeko ontziak jarri genituen. Horrekin batera ahantzi gabe gelditu zirenak honako hauek izan ziren, hala nola, inpresoren tintak eta tonerrak birziklatzea, eta paperaren erabilpena bi aldeko inprimaketa bultzatuz ahalik eta gehien hobetzea. Uraren gaia lantzen ari ginela, adibide
lantzeko, esate baterako, bat jartzearren, ikastola 3. Udaltzaingoa kasu urtean hiru ekintza handi batzuetan bizikletaz ondotik igarotzen den San egiten ditugu. Sos Afrika ibiltzea. 4. Gutxien Lorenzo errekako ura izeneko Gobernuz Kanpoko aztertu genuen. Ikastolako kutsatzen duen lantegiari Elkartearekin arropa bilketa sariren bat ematea”. diagnostikoarekin batean egiten dugu; Eguberritan herrikoa ere egiten dute, herriko Caristasekin batean eta hortik ateratzen dira ELKARTASUNA LANTZEN Kilo Kanpaina egiten dugu ikasleek egiten duten udal Elgoibarko ikastolak bi urte jakiak biltzeko, eta herrian batzarrerako barru beteko ditu 50 urte bada Miski izeneko elkarte eta gaur egun 800 ikasle proposamenak”, esan zuen bat Perun lan egiten duena. ditu. Haurtzaindegia ireki Kristinak. Hango hizkuntzan ‘eskerrik Udal batzar hori urtean eta bete egin zuten, eta asko’ esan nahi omen du HHtik gora hiru lerro behin egiten da zinegotziak ‘Miski’k. Herriko talde garatzen ari da. Esan bertan direla eta, Kristinak batek darama elkartea, eta bezala, Ikastolen Elkartetik esan zigunez, zinegotziak Perura joaten den bultzatzen diren proposamenak kontuan arduraduna bera etortzen hartzen saiatzen dira, proiektuetan sartuta dago da ikastolara esku artean buru-belarri, eta IKTetan guztiak betetzea zail zer proiektu dituen bereziki beti izan da samarra bada ere. Har agertzera. Zozketak salduz aitzindaria. Gainera, beste dezagun adibide gisa hainbat ekintzatan ere parte biltzen dute dirua”, esan ikastolako ordezkariak udal hartzen du. “Elkartasuna zigun Kristinak.• batzarrera eraman zuen proposamen zerrenda: “Urtean gai nagusi bat landu ohi dugu. Ura, energia eta zaborra “1. Eraikin publikoetan eguzki-plakak jartzea. izan dira guk landu ditugunak, eta orain kontsumo 2. Gabonetako argietako iraunkorrarekin ari gara. Programaren gidaritza Ingurumen bonbilak kontsumo baxukoak izatea. Batzordeak darama”.
EXPERTOS EN DESARROLLO SOSTENIBLE La ikastola de Elgoibar lleva ocho años trabajando el tema del desarrollo sostenible con el programa Agenda 21. Hace dos cursos lograron el certificado de Escuela Sostenible y pudieron participar en la organización de la conferencia ambiental que se celebró el pasado año en Brasilia. Los alumnos de la ikastola trabajan cada año un tema clave para el desarrollo sostenible, como puede ser
18
Ikastola186 · azaroa 2010
EXPERTS EN DÉVELOPPEMENT SOUTENABLE el agua, la energía, las basuras o el consumo. Realizan un diagnóstico de la ikastola y trazan un plan de acción que es evaluado a posteriori. Estos mismos alumnos participan asimismo en la elaboración de un diagnóstico de la localidad. De este diagnóstico surgen las propuestas que cada año realizan a la corporación municipal.
Cela fait huit ans que l’ikastola d’Elgoibar travaille le thème du développement soutenable avec l’Agenda 21. Il y a deux ans, l’ikastola a obtenu le certificat d’Ecole Soutenable et a pu participer à l’organisation de la conférence environnementale de Brasilia l’année dernière. Les élèves travaillent chaque année un thème clé du développement
soutenable comme par exemple l’eau, l’énergie, les déchets ou la consommation. Ils réalisent un diagnostic de l’ikastola avant de mettre en place un plan d’action qui est ensuite évalué. Ces mêmes élèves participent aussi à l’élaboration d’un diagnostic de la commune. C’est à partir de ce diagnostic que naissent des propositions soumises ensuite à la municipalité.
Ikastola186
19
ESKOLA IRAUNKORRA ZIURTAGIRIA Gure artean, Ikastolen kolektibotik, hori lortzen aurrena Elgoibarko Ikastola dinamikoa da. Ikastolen Elkarteak bultzatzen dituen proiektu guztietan sartu izan da, eta erakunde ofizialetatik bultzatzen diren hainbatetan ere bai. 2004an hezkuntzan martxan jarri zen Agenda 21ean lan egin du sorreratik beretik, eta bera izan zen programa horren barruan ematen diren Eskola Iraunkorra ziurtagiria jasotzen lehenetakoa. uzea da Agenda 21 programarekin lanean ari diren ikastolen zerrenda, baina oso bakanak dira programa horren barruan Eskola Iraunkorra ziurtagiria jaso dutenak. Orain pare bat hilabete Orioko Herri Ikastola izan da ziurtagiria eskuratzen azkena, baina Elgoibarko Ikastolak bi ikasturte daramatza bere atarian “Eskola iraunkorra ziurtagiria” idatzirik daraman bandera zuria kulunkan duela. “Pixka bat zarpaildurik dago dagoeneko. Hiru urtez behin egiten dute
L
ebaluazioa, eta ikasturte honetan tokatzen zaigu”, esan zigun Kristina Garcia ikastolako Agenda 21eko arduradunak. “Gu hasieratik genbiltzan Agenda 21ekin lanean, eta eskualdeko arduradunak aholkatu zigun ziurtagirira aurkezteko. 300 galderako galdetegi bat bidali ziguten. Garapen iraunkorra du helburu programak, baina bidenabar ikastetxearen funtzionamenduaz, ikasleen partaidetzaz eta ekintza berritzaileez ere galdegiten dute. Ondoren Ingurugela-
CEIDAko ikuskariak pasatu ziren erantzunak egiaztatzeko. Ikasturte horretan ziurtagiria lortu genuen 25 ikastetxeok Iraunkortasunerako Eskolen Sarea (IRAES21) sortu genuen, eta beste ekintza batzuen artean Brasilian iazko ekainean egin zen Gazteen Ingumenari buruzko Munduko Batzarra prestatze prozesuan parte hartu genuen. Herrialde bakoitzak bere gutuna eraman zuen batzar horretara; Elgoibarko Ikastolako ordezkaritza hori eramateko zorian ibili zen,
zozketan Gasteizko ikastetxe bati egokitu bazitzaion ere. Prozesu horretan parte hartzea oso aberasgarria izan zen gure ikasleentzat. Kontuan izan irakasleok bigarren planoan egon ginela gutuna egiteko egin zituzten bilera eta batzarretan”, jarraitu zuen Kristina Garciak. UDALARI PROPOSAMENAK Agenda 21 programa Rio de Janeiron 1992an egin zen Lurraren Gailurrean jaio zen, eta bere helburua garapen iraunkorrak etorkizunerako duen garrantziaz herritarrak
jabetzea da. 2004an jarri zen martxan agenda hori Euskal Herriko eskoletan eta, esan dugun bezala, Elgoibarko Ikastola hasieratik beretik hasi zen programarekin lanean. “Urtean gai nagusi bat landu ohi dugu. Ura, energia eta zaborra izan dira
KRISTINA GARCIA, AGENDA 21EKO ARDURADUNA IKASTOLAKO SARRERAN. 2004EAN, HASIERATIK BERETIK, HASI ZEN ELGOIBARKO IKASTOLA PROGRAMAREN BARNEAN LANEAN. URTEAN GAI NAGUSI BAT LANDU OHI DUTE. URA, ENERGIA ETA ZABORRAZ GAIN ORAIN KONTSUMO IRAUNKORRAREKIN ARI DIRA.
gipuzkoa:
“Gu hasieratik genbiltzan Agenda 21ekin lanean, eta eskualdeko arduradunak aholkatu zigun ziurtagirira aurkezteko. 300 galderako galdetegi bat bidali ziguten. Garapen iraunkorra du helburu programak”.
guk landu ditugunak, eta orain kontsumo iraunkorrarekin ari gara. Programaren gidaritza Ingurumen Batzordeak darama, eta bertan zuzendaritzako eta zikloetako irakasleen ordezkariekin batean,
LH3tik gora gela bakoitzetik ikasleen ordezkariak biltzen dira. Gai bakoitzaren inguruan ikastolaren diagnostikoa egiten da aurrena, ekintza plan bat burutzen da ondoren eta ekintza horien ebaluazioa egiten da azkenik. Gela barruan egiten den lana bezain garrantzitsua da gelatik kanpo egiten dena. Lan horren ondorioz, gure ikastolan, argiaren etengailu automatikoak, ixte automatikoko txorrotak eta zaborrak ondo kudeatzeko ontziak jarri genituen. Horrekin batera ahantzi gabe gelditu zirenak honako hauek izan ziren, hala nola, inpresoren tintak eta tonerrak birziklatzea, eta paperaren erabilpena bi aldeko inprimaketa bultzatuz ahalik eta gehien hobetzea. Uraren gaia lantzen ari ginela, adibide
lantzeko, esate baterako, bat jartzearren, ikastola 3. Udaltzaingoa kasu urtean hiru ekintza handi batzuetan bizikletaz ondotik igarotzen den San egiten ditugu. Sos Afrika ibiltzea. 4. Gutxien Lorenzo errekako ura izeneko Gobernuz Kanpoko aztertu genuen. Ikastolako kutsatzen duen lantegiari Elkartearekin arropa bilketa sariren bat ematea”. diagnostikoarekin batean egiten dugu; Eguberritan herrikoa ere egiten dute, herriko Caristasekin batean eta hortik ateratzen dira ELKARTASUNA LANTZEN Kilo Kanpaina egiten dugu ikasleek egiten duten udal Elgoibarko ikastolak bi urte jakiak biltzeko, eta herrian batzarrerako barru beteko ditu 50 urte bada Miski izeneko elkarte eta gaur egun 800 ikasle proposamenak”, esan zuen bat Perun lan egiten duena. ditu. Haurtzaindegia ireki Kristinak. Hango hizkuntzan ‘eskerrik Udal batzar hori urtean eta bete egin zuten, eta asko’ esan nahi omen du HHtik gora hiru lerro behin egiten da zinegotziak ‘Miski’k. Herriko talde garatzen ari da. Esan bertan direla eta, Kristinak batek darama elkartea, eta bezala, Ikastolen Elkartetik esan zigunez, zinegotziak Perura joaten den bultzatzen diren proposamenak kontuan arduraduna bera etortzen hartzen saiatzen dira, proiektuetan sartuta dago da ikastolara esku artean buru-belarri, eta IKTetan guztiak betetzea zail zer proiektu dituen bereziki beti izan da samarra bada ere. Har agertzera. Zozketak salduz aitzindaria. Gainera, beste dezagun adibide gisa hainbat ekintzatan ere parte biltzen dute dirua”, esan ikastolako ordezkariak udal hartzen du. “Elkartasuna zigun Kristinak.• batzarrera eraman zuen proposamen zerrenda: “Urtean gai nagusi bat landu ohi dugu. Ura, energia eta zaborra “1. Eraikin publikoetan eguzki-plakak jartzea. izan dira guk landu ditugunak, eta orain kontsumo 2. Gabonetako argietako iraunkorrarekin ari gara. Programaren gidaritza Ingurumen bonbilak kontsumo baxukoak izatea. Batzordeak darama”.
EXPERTOS EN DESARROLLO SOSTENIBLE La ikastola de Elgoibar lleva ocho años trabajando el tema del desarrollo sostenible con el programa Agenda 21. Hace dos cursos lograron el certificado de Escuela Sostenible y pudieron participar en la organización de la conferencia ambiental que se celebró el pasado año en Brasilia. Los alumnos de la ikastola trabajan cada año un tema clave para el desarrollo sostenible, como puede ser
18
Ikastola186 · azaroa 2010
EXPERTS EN DÉVELOPPEMENT SOUTENABLE el agua, la energía, las basuras o el consumo. Realizan un diagnóstico de la ikastola y trazan un plan de acción que es evaluado a posteriori. Estos mismos alumnos participan asimismo en la elaboración de un diagnóstico de la localidad. De este diagnóstico surgen las propuestas que cada año realizan a la corporación municipal.
Cela fait huit ans que l’ikastola d’Elgoibar travaille le thème du développement soutenable avec l’Agenda 21. Il y a deux ans, l’ikastola a obtenu le certificat d’Ecole Soutenable et a pu participer à l’organisation de la conférence environnementale de Brasilia l’année dernière. Les élèves travaillent chaque année un thème clé du développement
soutenable comme par exemple l’eau, l’énergie, les déchets ou la consommation. Ils réalisent un diagnostic de l’ikastola avant de mettre en place un plan d’action qui est ensuite évalué. Ces mêmes élèves participent aussi à l’élaboration d’un diagnostic de la commune. C’est à partir de ce diagnostic que naissent des propositions soumises ensuite à la municipalité.
Ikastola186
19
iparraldea:
Laguntzaileak gu lanean hasi ginenean hasi ziren onartzen eta hezitzailearen figura ez dute oraindik ere onartzen”, hasi zen Ladix Arrosagarai. AVS-ak langabetuen poltsatik hartzen zituzten eta 60 orduko ikastaro batekin hasten ziren lanean egonkortasunik batere gabe. 2000. urtean eman zitzaien lan-hitzarmenak sei urtera arte luzatzeko aukera. Geroztik Seaskak bere premien arabera eskatutako AVS edo laguntzaile guztiak izan ditu, orain bi urte, krisia zela tarteko, bitarteko horiek ere murrizten hasi ziren arte. “2005ean ahalmen urriko pertsonei buruzko lege bat onartu zen
Estatuan. Beharrak lehertu Parisen, irizpideetan oso egin ziren. Laguntzaile ederra dena, konpentsazio eskubideez mintzo delako. figura profesionalizatu Ahalmen urriko umeen ordez, langabezian urte eskolaratzea derrigorrezkoa asko daramatzaten pertsonak hartu, eta EVS dela esaten du legeak, (Emplois de Vie Scolaire) baina praktikan ez du bitartekorik jarri; izeneko kontratu lagundu alderantziz, bitartekoak batzuk sortu dituzte. Guk urritu egin dira azken urte ez genuen onartu hori, zaitasun handiz sortutako hauetan”, jarraitu zuen AVSaren figura desegiten Ladix Arrosagaraik. 2008tik hona ez da ari direla iruditzen AVS posturik gehitu Estatu zaigulako. Duela bi urte frantsesean. “Gu lanean HANDIK izeneko kolektibo bat sortu genuen hasi ginenean 5.000 AVS Iparraldeko eta Hegoaldeko lanpostu ziren. Ahalmen urriko umeak “Ahalmen gutxiko gure ikasleekin eskolara eramaten lanean ari diren hezitzaile eta 8 hasi laguntzaileei soldatak ordaintzeko direlarik, 20.000ra 115.000 euro bildu behar izan zituen pasatu ziren
elkarte batzuen artean, eta joan den urtean, egoera okertzen ari zela ikusirik, zazpi familiak auzitara jo zuten erretoretzaren kontra, zor zitzaien AVSa Hezkunde Nazionalak ez zielako eman. Esan behar da zazpi familia horietatik sei Seaskakoak zirela. Ikastoletan bada gauzak aurkezten zaizkigun horretan ez onartzera bultzatzen gaituen kultura bat. Epaileak gure aldeko epaia eman zuen, baina ikasturtea bukatzen ari zela. Epaileak abendurako hartuko du behin betiko erabakia; EVS batek ezin duela AVS baten lanpostua bete erabakiko balu, garrantzizkoa litzateke. Ikasturte honetan 17
familiak jo dute auzitara eta horietatik 12 Seaskakoak dira”, kontatu zuen Dominique Idiartek.•
iazko ikasturtean. Kanpainaren bidez 105.000 euro bildu genituen, udalek 7.000 eman zituzten, eta Seaskak beste 12.000”. “Gu lanean hasi ginenean 5.000 AVS lanpostu ziren. Ahalmen urriko umeak eskolara eramaten hasi direlarik, 20.000ra pasatu ziren Estatuan. Beharrak lehertu egin ziren”.
175.000 EURO BEHAR DITU AURTEN JOKIN, NAHIA ETA MAITENA IKASTOLAKO GELAKIDEEKIN BATERA GELAN LANEAN ZEIN PATIOAN JOLASEAN. DONIBANE LOHIZUNEKO IKASTOLAN IZAN GINEN INFORMAZIO BILA: SEASKAKO AHALMEN URRIKO TALDEAK LAGUNTZA BEREZIA BEHAR DU AURTEN ERE.
Integrazio Batzordeak Hegoaldera joko du defizita berdintzeko laguntza eske Seaskako Integrazio Batzordeak 120.000 euro atera zituen iaz ahalmen urriko ikasleekin lan egiten duten laguntzaile eta hezitzaileen soldatak ordaintzeko. Haur kopurua igo egin da, eta aurten, hamabi urteko ibilbidean aurrenekoz Hegoaldean ere laguntza eskatuko dute premiei aurre egiteko. halmen urriko ikasleekin Seaskak egiten duen lana Hegoaldeko ikastoletan egiten denarekin alderatuta berbera da. Ez dago ezberdintasun handirik. Ezberdintasun nabarmenena lan hori finantzatzeko modua da: Hegoaldean Administrazioak ordaintzen du osorik, eta Iparraldean, aldiz, Hezkunde Nazionalak laguntzaileen soldaten parte bat bakarrik ordaintzen du, hezitzaileei ez baitie aitorpenik ere ematen. Hau guztia zifratan honela laburbildu daiteke: ahalmen urriko 34 ikasle ditu Seaskak ikasturte honetan.
A
20
Ikastola186 · azaroa 2010
Ikasturtea bukatzerako 40ra iritsi daitezke. Horietatik zortzik dute hezitzaileen laguntza. Hamar laguntzaile hartzen ditu Hezkunde Nazionalak bere gain, eta beste 13 Integrazio Batzordeak ordaintzen ditu. “Ahalmen gutxiko gure ikasleekin lanean ari diren hezitzaile eta 8 laguntzaileei soldatak ordaintzeko 115.000 euro bildu behar izan zituen iazko ikasturtean. Kanpainaren bidez 105.000 euro bildu genituen, udalek 7.000 eman zituzten, eta Seaskak beste 12.000. Premiei erantzutea lortu
genuen, baina 175.000 € bildu behar ditugu aurten ditugun beharrei erantzuteko eta ez dugu posible ikusten. Hamabi urtetan ez dugu sekula egin, baina Hegoaldera jo beharko dugu laguntza eske. Gogorra egiten zaigu, Hegoaldean ere badirelako premiak, baina ez dugu beste biderik ikusten. Gai honekin sentsibilizatutako jendeak uste dugu erantzungo duela. Gaur egun errazagoa da Hegoaldean ahalmen urriko ume baten guraso izatea Iparraldean baino”, esan zuen Dominique Idiartek,
Integrazio Batzordeko lehendakariak. Iparraldean lekuan lekuko jaialdiak eta ekintzak antolatzen hasiak dira Integrazio Batzordearentzat dirua biltzeko. HAMABI URTEKO LANA Senpereko Larraldea baserrian du egoitza Integrazio Batzordeak, eta han elkartu ginen Dominique Idiart lehendakaria eta Ladix Arrosagarai lehendakari ohiarekin. “Orain 12 urte jaio zen Integrazio Batzordea; lehen urtean ahalmen urriko hiru
ikasle izan genituen, eta laguntzaile bat (Auxiliaire de Vie Scolaire) ordaintzeko dirua eman zigun Hezkunde Nazionalak. Ordurako Gipuzkoako ikastolak ikusten izanak ginen, eta bagenekien han laguntzaileaz gainera psiko-pedagogo edo hezitzaile baten premia zutela ume horiek; lehenak autonomia izan zezan laguntzen ziela eta bigarrenak egiten zuela lan pedagogikoa. Eredu hori gureganatu egin genuen, baina frantses Estatuan eredu zaharkitu batekin ari ziren oraindik.
Laguntzak bideratu nahiez gero: BANKOA 0138 0010 49 0010582377
UN S.O.S. DE LA COMISIÓN DE INTEGRACIÓN
LE S.O.S. D’INTEGRAZIO BATZORDEA
La Comisión de Integración, que gestiona la escolarización de alumnos con necesidades especiales, logró durante el pasado curso reunir 115.000 euros para hacer frente a los sueldos de 13 auxiliares y varios profesores especializados que trabajan con dichos alumnos y que el Ministerio de Educación no reconoce. Pero el número de este tipo de alumnos escolarizados en Seaska puede llegar este año a 40, por lo que los gastos podrían alcanzar los 165.000
L’association Integrazio Batzordea, qui s’occupe de la scolarisation en ikastola des élèves présentant des difficultés particulières, a récolté l’année dernière 115 000 euros. Ces fonds sont destinés à payer les 13 auxiliaires et les professeurs spécialisés travaillant avec lesdits élèves que le Ministère de l’Education Nationale ne compte pas dans ses effectifs. Mais le nombre de ces élèves pouvant passer cette année à 40, les dépenses pourraient avoisiner
euros, por lo que la Comisión de Integración no ve otra alternativa que recurrir a las ayudas de Hegoalde. Consideran que esta medida es excepcional y esperan que la situación se subsane. De hecho, tienen en curso un recurso contra el Ministerio de Educación cuya sentencia podría ser favorable. Los medios destinados a la escolarización de los niños con necesidades especiales en el Estado francés ha sufrido un serio retroceso en los dos últimos cursos.
les 165 000 euros. Integrazio Batzordea ne voit donc pas d’autre alternative que de faire appel à des aides d’Hegoalde. Pour l’association la situation est exceptionnelle et elle espère que le verdict du procès qu’elle a intenté au MEN sera favorable et que tout rentrera très vite dans l’ordre. Les aides destinées à la scolarisation des élèves aux besoins spécifiques se sont considérablement réduites ces deux dernières années.
Ikastola186
21
iparraldea:
Laguntzaileak gu lanean hasi ginenean hasi ziren onartzen eta hezitzailearen figura ez dute oraindik ere onartzen”, hasi zen Ladix Arrosagarai. AVS-ak langabetuen poltsatik hartzen zituzten eta 60 orduko ikastaro batekin hasten ziren lanean egonkortasunik batere gabe. 2000. urtean eman zitzaien lan-hitzarmenak sei urtera arte luzatzeko aukera. Geroztik Seaskak bere premien arabera eskatutako AVS edo laguntzaile guztiak izan ditu, orain bi urte, krisia zela tarteko, bitarteko horiek ere murrizten hasi ziren arte. “2005ean ahalmen urriko pertsonei buruzko lege bat onartu zen
Estatuan. Beharrak lehertu Parisen, irizpideetan oso egin ziren. Laguntzaile ederra dena, konpentsazio eskubideez mintzo delako. figura profesionalizatu Ahalmen urriko umeen ordez, langabezian urte eskolaratzea derrigorrezkoa asko daramatzaten pertsonak hartu, eta EVS dela esaten du legeak, (Emplois de Vie Scolaire) baina praktikan ez du bitartekorik jarri; izeneko kontratu lagundu alderantziz, bitartekoak batzuk sortu dituzte. Guk urritu egin dira azken urte ez genuen onartu hori, zaitasun handiz sortutako hauetan”, jarraitu zuen AVSaren figura desegiten Ladix Arrosagaraik. 2008tik hona ez da ari direla iruditzen AVS posturik gehitu Estatu zaigulako. Duela bi urte frantsesean. “Gu lanean HANDIK izeneko kolektibo bat sortu genuen hasi ginenean 5.000 AVS Iparraldeko eta Hegoaldeko lanpostu ziren. Ahalmen urriko umeak “Ahalmen gutxiko gure ikasleekin eskolara eramaten lanean ari diren hezitzaile eta 8 hasi laguntzaileei soldatak ordaintzeko direlarik, 20.000ra 115.000 euro bildu behar izan zituen pasatu ziren
elkarte batzuen artean, eta joan den urtean, egoera okertzen ari zela ikusirik, zazpi familiak auzitara jo zuten erretoretzaren kontra, zor zitzaien AVSa Hezkunde Nazionalak ez zielako eman. Esan behar da zazpi familia horietatik sei Seaskakoak zirela. Ikastoletan bada gauzak aurkezten zaizkigun horretan ez onartzera bultzatzen gaituen kultura bat. Epaileak gure aldeko epaia eman zuen, baina ikasturtea bukatzen ari zela. Epaileak abendurako hartuko du behin betiko erabakia; EVS batek ezin duela AVS baten lanpostua bete erabakiko balu, garrantzizkoa litzateke. Ikasturte honetan 17
familiak jo dute auzitara eta horietatik 12 Seaskakoak dira”, kontatu zuen Dominique Idiartek.•
iazko ikasturtean. Kanpainaren bidez 105.000 euro bildu genituen, udalek 7.000 eman zituzten, eta Seaskak beste 12.000”. “Gu lanean hasi ginenean 5.000 AVS lanpostu ziren. Ahalmen urriko umeak eskolara eramaten hasi direlarik, 20.000ra pasatu ziren Estatuan. Beharrak lehertu egin ziren”.
175.000 EURO BEHAR DITU AURTEN JOKIN, NAHIA ETA MAITENA IKASTOLAKO GELAKIDEEKIN BATERA GELAN LANEAN ZEIN PATIOAN JOLASEAN. DONIBANE LOHIZUNEKO IKASTOLAN IZAN GINEN INFORMAZIO BILA: SEASKAKO AHALMEN URRIKO TALDEAK LAGUNTZA BEREZIA BEHAR DU AURTEN ERE.
Integrazio Batzordeak Hegoaldera joko du defizita berdintzeko laguntza eske Seaskako Integrazio Batzordeak 120.000 euro atera zituen iaz ahalmen urriko ikasleekin lan egiten duten laguntzaile eta hezitzaileen soldatak ordaintzeko. Haur kopurua igo egin da, eta aurten, hamabi urteko ibilbidean aurrenekoz Hegoaldean ere laguntza eskatuko dute premiei aurre egiteko. halmen urriko ikasleekin Seaskak egiten duen lana Hegoaldeko ikastoletan egiten denarekin alderatuta berbera da. Ez dago ezberdintasun handirik. Ezberdintasun nabarmenena lan hori finantzatzeko modua da: Hegoaldean Administrazioak ordaintzen du osorik, eta Iparraldean, aldiz, Hezkunde Nazionalak laguntzaileen soldaten parte bat bakarrik ordaintzen du, hezitzaileei ez baitie aitorpenik ere ematen. Hau guztia zifratan honela laburbildu daiteke: ahalmen urriko 34 ikasle ditu Seaskak ikasturte honetan.
A
20
Ikastola186 · azaroa 2010
Ikasturtea bukatzerako 40ra iritsi daitezke. Horietatik zortzik dute hezitzaileen laguntza. Hamar laguntzaile hartzen ditu Hezkunde Nazionalak bere gain, eta beste 13 Integrazio Batzordeak ordaintzen ditu. “Ahalmen gutxiko gure ikasleekin lanean ari diren hezitzaile eta 8 laguntzaileei soldatak ordaintzeko 115.000 euro bildu behar izan zituen iazko ikasturtean. Kanpainaren bidez 105.000 euro bildu genituen, udalek 7.000 eman zituzten, eta Seaskak beste 12.000. Premiei erantzutea lortu
genuen, baina 175.000 € bildu behar ditugu aurten ditugun beharrei erantzuteko eta ez dugu posible ikusten. Hamabi urtetan ez dugu sekula egin, baina Hegoaldera jo beharko dugu laguntza eske. Gogorra egiten zaigu, Hegoaldean ere badirelako premiak, baina ez dugu beste biderik ikusten. Gai honekin sentsibilizatutako jendeak uste dugu erantzungo duela. Gaur egun errazagoa da Hegoaldean ahalmen urriko ume baten guraso izatea Iparraldean baino”, esan zuen Dominique Idiartek,
Integrazio Batzordeko lehendakariak. Iparraldean lekuan lekuko jaialdiak eta ekintzak antolatzen hasiak dira Integrazio Batzordearentzat dirua biltzeko. HAMABI URTEKO LANA Senpereko Larraldea baserrian du egoitza Integrazio Batzordeak, eta han elkartu ginen Dominique Idiart lehendakaria eta Ladix Arrosagarai lehendakari ohiarekin. “Orain 12 urte jaio zen Integrazio Batzordea; lehen urtean ahalmen urriko hiru
ikasle izan genituen, eta laguntzaile bat (Auxiliaire de Vie Scolaire) ordaintzeko dirua eman zigun Hezkunde Nazionalak. Ordurako Gipuzkoako ikastolak ikusten izanak ginen, eta bagenekien han laguntzaileaz gainera psiko-pedagogo edo hezitzaile baten premia zutela ume horiek; lehenak autonomia izan zezan laguntzen ziela eta bigarrenak egiten zuela lan pedagogikoa. Eredu hori gureganatu egin genuen, baina frantses Estatuan eredu zaharkitu batekin ari ziren oraindik.
Laguntzak bideratu nahiez gero: BANKOA 0138 0010 49 0010582377
UN S.O.S. DE LA COMISIÓN DE INTEGRACIÓN
LE S.O.S. D’INTEGRAZIO BATZORDEA
La Comisión de Integración, que gestiona la escolarización de alumnos con necesidades especiales, logró durante el pasado curso reunir 115.000 euros para hacer frente a los sueldos de 13 auxiliares y varios profesores especializados que trabajan con dichos alumnos y que el Ministerio de Educación no reconoce. Pero el número de este tipo de alumnos escolarizados en Seaska puede llegar este año a 40, por lo que los gastos podrían alcanzar los 165.000
L’association Integrazio Batzordea, qui s’occupe de la scolarisation en ikastola des élèves présentant des difficultés particulières, a récolté l’année dernière 115 000 euros. Ces fonds sont destinés à payer les 13 auxiliaires et les professeurs spécialisés travaillant avec lesdits élèves que le Ministère de l’Education Nationale ne compte pas dans ses effectifs. Mais le nombre de ces élèves pouvant passer cette année à 40, les dépenses pourraient avoisiner
euros, por lo que la Comisión de Integración no ve otra alternativa que recurrir a las ayudas de Hegoalde. Consideran que esta medida es excepcional y esperan que la situación se subsane. De hecho, tienen en curso un recurso contra el Ministerio de Educación cuya sentencia podría ser favorable. Los medios destinados a la escolarización de los niños con necesidades especiales en el Estado francés ha sufrido un serio retroceso en los dos últimos cursos.
les 165 000 euros. Integrazio Batzordea ne voit donc pas d’autre alternative que de faire appel à des aides d’Hegoalde. Pour l’association la situation est exceptionnelle et elle espère que le verdict du procès qu’elle a intenté au MEN sera favorable et que tout rentrera très vite dans l’ordre. Les aides destinées à la scolarisation des élèves aux besoins spécifiques se sont considérablement réduites ces deux dernières années.
Ikastola186
21
nafarroa:
“saregile” edo “webmaster” batzuk elikatzen dute bloga. Vianakoan ez dugu horren beharrik izan, irakasle guztiok trebatzen ikasi dugulako eta, esan bezala, maiztasunez gure lanaren berri ematen dugulako. IKTen erabileran ez dugu sekula zalantzarik izan, urteak daramazkigu horretan. Beste adibide bat jarriko dut: Txanela proiektuarekin hasi ginen Google Apps aplikazioak erabiltzen, eta ikastola guztira zabaldu dugu. Aplikazio horri esker edonondik kontsulta ditzakegu irakasleok bilera eta ekintzen egutegia eta, aldi berean, txostenak partekatu ditzakegu. Inauterietarako zer prestatu behar dugu?, galdetzen dugunean esaterako, bilera aurretik brainstorming bat egiten dugu dokumentu
partekatu baten gainean. Aurretik informazioa izateak ondorengo bilera eraginkorragoa bihurtzen du. Baita azkarragoa ere. Kudeaketarako erabiltzen ditugun dokumentu desberdinekin gauza bera egiten dugula esan dezakegu: “Hezkuntza Proiektua dela, Barne Araudiak direla…, Ikasleak ere ohitu dira tresna hauekin lan egiten”, jarraitu zuen Fultxok. Talde lan bat egin aurretik badakitenez Google Docs aplikazioarekin dokumentu bat partekatzen, horren gainean idatziko dute. Etxetik jarraitu nahi badute ez dute USB memoriarik behar, haien lana “hodeian”, hots, Interneten gordeta baitago. Bukatzeko, aspaldi-aspalditik, Erentzun Ikastolatik pasatzen diren ikasle guztiek mekanografia ikasten dute, idazketaren alfabetizazioaren zati bat baita, gure ustez.•
Irakasleen konpromisoa, gurasoen partaidetza Ikastola txikia da Erentzun; 140 ikasle ditu. 2007ko Nafarroa Oine zekin, hala ere, sekulako apustua egin zuten: 0-3 zikloa irekitzea, alegia. Horretara ko erakin berri bat itsatsi zioten lehe ngoari, azpian gimnasioa eta areto ak atera zituzten, eta frontoi ikusgarri bat egiten ere hasi ziren. Azken proie ktu honekin arazoak izan dituzte. Horm a bat okertu egin zen eta auzitara jo zuten. Ikastolari arrazoi eman diote, eta ikasturte honetan bertan bukatuko duten itxaropena dute. Frontoi hori estal iko balute, jolastoki ederra izango lukete, baina horretarako beste Nafarroa Oinez bat antolatu beharko dute. “Gure proiektua pedagogia eta kalit atearen aldetik sendoa bada ere, oraindik baditugu hainbat muga gainditzeko: erakunde publikoen aldetik babes falta, diru iturrien murrizket a izugarria, azpiegiturak ordaintze ko maileguei aurre egitea, eta zonalde ez euskaldun honetan euskarazko hezkuntza garatzea”, dio ikastolako zuzendariak. Baina seguru daude ikastolak aurre ra egingo duela. “Klaustroan seku lako giroa eta inplikazioa dugu. Etxera joateko orduan gai batean ala best ean atzeratzen ari diren ikasleekin gera tzen gara ‘indartze saioak’ egiten, egunero ordu erdiz; eta honetaz gain, proie ktu ezberdinek aurrera eramateko eskatzen duten prestakuntza, edota koordina zio saioak egiten ditugu. Horregat ik, beharbada, oso emaitza onak ari gara lortzen kanpoko ebaluazio guzt ietan”, erantsi du Maite Oterok. Ikastolaren proiektua orduz kanpoko ekintzekin osatzen dute, ikasleei, ikasle ohiei eta baita familiei ere eskainiz, askotan irakasleek bere k ekintza hauen ardura hartuz. Guraso esko la, musika eskola, euskal dantzak, euskal jolasak familian, psikomotrizitatea, informatika tailerrak, euskarako klase ak, liburutegiko mailegua eta beste zenb ait ekintza aipatu dituzte Fultxok eta Maitek. Gurasoen inplikazioa ere ezinbestek oa da aurrera jotzeko, haiek arduratzen baitira ikastola gidatzeaz . Ikastolako Batzorde Gorenaz gain , ikastolako konponketak, lorategiar en zainketa, garbiketa… ere, haie n esku daude. “Une honetan, adibidez, gimnasioa izango den gelari lurra eta argiak jartzen ari dira; eta, baita paretak margotzen ere”, esan zuten.•
TABLET PCak GELA BARRUAN Erentzun, ikastola txiki bat teknologietan eredu Euskal kulturaren gune nagusietatik erabat urrun ari dira lanean, eta arazoak arazo, ikastola indartsu bat eraikitzea lortu dute. Aspaldidanik izan dira IKTetan erreferente. Teknologia horiek gela barruan edo gurasoekiko harremenetan nola baliatzen dituzten ikusten izan ginen. afarroako Gobernuak, EAEn ez bezala, banatu ditu jada Madrildik teknologia berriak gela barruan txertatzeko etorri ziren laguntzak, eta arbel digitalak zabaltzen ari dira. Joan den urtean, ordea, Parlamentuak berak diru kopuru bat izendatu zuen Tablet PCak gelatara banatzeko. “Ikastoletatik
N
22
Ikastola186 · azaroa 2010
eskaerak aurkeztu genituen Txanelarekin konpetentzien lanketarako ordenagailu horiek behar genituela argudiatuz; azkenik, bederatzi ikastetxe kontzertatuk lortu zituzten ekipo horiek. Bederatzi horietatik bost ikastolak izan dira, horien artean gurea. Oso ekipo onak dira. 18.000 euroko diru-
laguntza izan da”, esan zigun Fultxo Crespok, Vianako ikastolako IKT arduradunak, Tablet PC horiek piztu eta ikasleekin lanean ari den bitartean. Baina Tablet PCena adibide bat baino ez da. “Irakasle guztiak IKT proiektuan murgiltzea lortu genuen aspaldi. Gurasoekiko komunikazioa
blogaren eta korreo bidez egiten dugu batik bat; aurten, adibidez, zirkularrak honela soilik bidaltzen dira. Badakit ikastola gehienek bloga dutela, baina gure kasuan irakasleek etengabe elikatzen dute gurea. Gelako lanari buruzko informazioa sartzen dute blogean, argazkiak eta
bideo laburrak lagungarritzat erabiliz. Testuak euskaraz eta gaztelaniaz egiten ditugu. Automatikoki blogeko material guztia postaz ere iristen zaienez, sekulako oihartzuna du gurasoen artean”, esan zuen ikastolako zuzendariak, Maite Oterok. Ikastola askotan
IKT-AN OSO AURRERATUTA DEN IKASTOLA DA ERENTZUN. IRAKASLE GUZTIAK TEKNOLOGI BERRIETAN MURGILDUTA DAUDE. GURASOEKIKO KOMUNIKAZIO UGARI INTERNETEZ BIDERATZETAN DA. ETENGABE BIDE BERRIAK ZABALTZEN OHITUTA BAITAUDE VIANAKO IKASTOLAN.
“Bilera aurretik brainstorming bat egiten dugu dokumentu partekatu baten gainean. Aurretik informazioa izateak ondorengo bilera eraginkorragoa bihurtzen du. Baita azkarragoa ere”. “Erakunde publikoen aldetik babes falta, diru iturrien murrizketa izugarria, azpiegiturak ordaintzeko maileguei aurre egitea, eta zonalde ez euskaldun honetan euskarazko hezkuntza garatzea”. ALUMNOS CON TABLET PC La ikastola Erentzun de Viana es desde hace años pionera en la utilización de las nuevas tecnologías. Para la comunicación con los padres disponen de un blog que alimentan todos los profesores, han generalizado las aplicaciones de Google Apps y han logrado del Gobierno navarro una partida de ordenadores Tablet PC. Pero también es una ikastola que destaca por el compromiso de sus
LES ÉLÈVES DOTÉS DE TABLET PC profesores. A las tardes, cada profesor dedica una media hora extra a los alumnos que más necesitan. Por ello, quizás, es un centro que tiene unos resultados excelentes en todas las evaluaciones externas.
L’ikastola Erentzun de Viana est depuis deux ans pionnière dans l’utilisation des nouvelles technologies : elle dispose d’un blog alimenté par les enseignants et servant à communiquer avec les parents, elle a généralisé les applications de Google Apps et a obtenu
du Gouvernement navarrais une partie des ordinateurs Tablet PC. Mais l’ikastola se démarque également par le professionnalisme de ses enseignants. Chaque fin d’après-midi, après les cours, les enseignants prennent une demi-heure pour aider les enfants ayant le plus de difficultés. C’est peut-être là l’explication aux excellents résultats des élèves de l’ikastola dans toutes les évaluations externes.
Ikastola186
23
nafarroa:
“saregile” edo “webmaster” batzuk elikatzen dute bloga. Vianakoan ez dugu horren beharrik izan, irakasle guztiok trebatzen ikasi dugulako eta, esan bezala, maiztasunez gure lanaren berri ematen dugulako. IKTen erabileran ez dugu sekula zalantzarik izan, urteak daramazkigu horretan. Beste adibide bat jarriko dut: Txanela proiektuarekin hasi ginen Google Apps aplikazioak erabiltzen, eta ikastola guztira zabaldu dugu. Aplikazio horri esker edonondik kontsulta ditzakegu irakasleok bilera eta ekintzen egutegia eta, aldi berean, txostenak partekatu ditzakegu. Inauterietarako zer prestatu behar dugu?, galdetzen dugunean esaterako, bilera aurretik brainstorming bat egiten dugu dokumentu
partekatu baten gainean. Aurretik informazioa izateak ondorengo bilera eraginkorragoa bihurtzen du. Baita azkarragoa ere. Kudeaketarako erabiltzen ditugun dokumentu desberdinekin gauza bera egiten dugula esan dezakegu: “Hezkuntza Proiektua dela, Barne Araudiak direla…, Ikasleak ere ohitu dira tresna hauekin lan egiten”, jarraitu zuen Fultxok. Talde lan bat egin aurretik badakitenez Google Docs aplikazioarekin dokumentu bat partekatzen, horren gainean idatziko dute. Etxetik jarraitu nahi badute ez dute USB memoriarik behar, haien lana “hodeian”, hots, Interneten gordeta baitago. Bukatzeko, aspaldi-aspalditik, Erentzun Ikastolatik pasatzen diren ikasle guztiek mekanografia ikasten dute, idazketaren alfabetizazioaren zati bat baita, gure ustez.•
Irakasleen konpromisoa, gurasoen partaidetza Ikastola txikia da Erentzun; 140 ikasle ditu. 2007ko Nafarroa Oine zekin, hala ere, sekulako apustua egin zuten: 0-3 zikloa irekitzea, alegia. Horretara ko erakin berri bat itsatsi zioten lehe ngoari, azpian gimnasioa eta areto ak atera zituzten, eta frontoi ikusgarri bat egiten ere hasi ziren. Azken proie ktu honekin arazoak izan dituzte. Horm a bat okertu egin zen eta auzitara jo zuten. Ikastolari arrazoi eman diote, eta ikasturte honetan bertan bukatuko duten itxaropena dute. Frontoi hori estal iko balute, jolastoki ederra izango lukete, baina horretarako beste Nafarroa Oinez bat antolatu beharko dute. “Gure proiektua pedagogia eta kalit atearen aldetik sendoa bada ere, oraindik baditugu hainbat muga gainditzeko: erakunde publikoen aldetik babes falta, diru iturrien murrizket a izugarria, azpiegiturak ordaintze ko maileguei aurre egitea, eta zonalde ez euskaldun honetan euskarazko hezkuntza garatzea”, dio ikastolako zuzendariak. Baina seguru daude ikastolak aurre ra egingo duela. “Klaustroan seku lako giroa eta inplikazioa dugu. Etxera joateko orduan gai batean ala best ean atzeratzen ari diren ikasleekin gera tzen gara ‘indartze saioak’ egiten, egunero ordu erdiz; eta honetaz gain, proie ktu ezberdinek aurrera eramateko eskatzen duten prestakuntza, edota koordina zio saioak egiten ditugu. Horregat ik, beharbada, oso emaitza onak ari gara lortzen kanpoko ebaluazio guzt ietan”, erantsi du Maite Oterok. Ikastolaren proiektua orduz kanpoko ekintzekin osatzen dute, ikasleei, ikasle ohiei eta baita familiei ere eskainiz, askotan irakasleek bere k ekintza hauen ardura hartuz. Guraso esko la, musika eskola, euskal dantzak, euskal jolasak familian, psikomotrizitatea, informatika tailerrak, euskarako klase ak, liburutegiko mailegua eta beste zenb ait ekintza aipatu dituzte Fultxok eta Maitek. Gurasoen inplikazioa ere ezinbestek oa da aurrera jotzeko, haiek arduratzen baitira ikastola gidatzeaz . Ikastolako Batzorde Gorenaz gain , ikastolako konponketak, lorategiar en zainketa, garbiketa… ere, haie n esku daude. “Une honetan, adibidez, gimnasioa izango den gelari lurra eta argiak jartzen ari dira; eta, baita paretak margotzen ere”, esan zuten.•
TABLET PCak GELA BARRUAN Erentzun, ikastola txiki bat teknologietan eredu Euskal kulturaren gune nagusietatik erabat urrun ari dira lanean, eta arazoak arazo, ikastola indartsu bat eraikitzea lortu dute. Aspaldidanik izan dira IKTetan erreferente. Teknologia horiek gela barruan edo gurasoekiko harremenetan nola baliatzen dituzten ikusten izan ginen. afarroako Gobernuak, EAEn ez bezala, banatu ditu jada Madrildik teknologia berriak gela barruan txertatzeko etorri ziren laguntzak, eta arbel digitalak zabaltzen ari dira. Joan den urtean, ordea, Parlamentuak berak diru kopuru bat izendatu zuen Tablet PCak gelatara banatzeko. “Ikastoletatik
N
22
Ikastola186 · azaroa 2010
eskaerak aurkeztu genituen Txanelarekin konpetentzien lanketarako ordenagailu horiek behar genituela argudiatuz; azkenik, bederatzi ikastetxe kontzertatuk lortu zituzten ekipo horiek. Bederatzi horietatik bost ikastolak izan dira, horien artean gurea. Oso ekipo onak dira. 18.000 euroko diru-
laguntza izan da”, esan zigun Fultxo Crespok, Vianako ikastolako IKT arduradunak, Tablet PC horiek piztu eta ikasleekin lanean ari den bitartean. Baina Tablet PCena adibide bat baino ez da. “Irakasle guztiak IKT proiektuan murgiltzea lortu genuen aspaldi. Gurasoekiko komunikazioa
blogaren eta korreo bidez egiten dugu batik bat; aurten, adibidez, zirkularrak honela soilik bidaltzen dira. Badakit ikastola gehienek bloga dutela, baina gure kasuan irakasleek etengabe elikatzen dute gurea. Gelako lanari buruzko informazioa sartzen dute blogean, argazkiak eta
bideo laburrak lagungarritzat erabiliz. Testuak euskaraz eta gaztelaniaz egiten ditugu. Automatikoki blogeko material guztia postaz ere iristen zaienez, sekulako oihartzuna du gurasoen artean”, esan zuen ikastolako zuzendariak, Maite Oterok. Ikastola askotan
IKT-AN OSO AURRERATUTA DEN IKASTOLA DA ERENTZUN. IRAKASLE GUZTIAK TEKNOLOGI BERRIETAN MURGILDUTA DAUDE. GURASOEKIKO KOMUNIKAZIO UGARI INTERNETEZ BIDERATZETAN DA. ETENGABE BIDE BERRIAK ZABALTZEN OHITUTA BAITAUDE VIANAKO IKASTOLAN.
“Bilera aurretik brainstorming bat egiten dugu dokumentu partekatu baten gainean. Aurretik informazioa izateak ondorengo bilera eraginkorragoa bihurtzen du. Baita azkarragoa ere”. “Erakunde publikoen aldetik babes falta, diru iturrien murrizketa izugarria, azpiegiturak ordaintzeko maileguei aurre egitea, eta zonalde ez euskaldun honetan euskarazko hezkuntza garatzea”. ALUMNOS CON TABLET PC La ikastola Erentzun de Viana es desde hace años pionera en la utilización de las nuevas tecnologías. Para la comunicación con los padres disponen de un blog que alimentan todos los profesores, han generalizado las aplicaciones de Google Apps y han logrado del Gobierno navarro una partida de ordenadores Tablet PC. Pero también es una ikastola que destaca por el compromiso de sus
LES ÉLÈVES DOTÉS DE TABLET PC profesores. A las tardes, cada profesor dedica una media hora extra a los alumnos que más necesitan. Por ello, quizás, es un centro que tiene unos resultados excelentes en todas las evaluaciones externas.
L’ikastola Erentzun de Viana est depuis deux ans pionnière dans l’utilisation des nouvelles technologies : elle dispose d’un blog alimenté par les enseignants et servant à communiquer avec les parents, elle a généralisé les applications de Google Apps et a obtenu
du Gouvernement navarrais une partie des ordinateurs Tablet PC. Mais l’ikastola se démarque également par le professionnalisme de ses enseignants. Chaque fin d’après-midi, après les cours, les enseignants prennent une demi-heure pour aider les enfants ayant le plus de difficultés. C’est peut-être là l’explication aux excellents résultats des élèves de l’ikastola dans toutes les évaluations externes.
Ikastola186
23