"Ikastola" aldizkaria: 187. zenb. -abendua by Ikastolen Elkartea

www.ikastola.net

EDURNE PASABAN â&#x20AC;&#x153;Monitorea gustatzen zitzaigulako hasi ginen eskaladan 14 urterekin eta 14 zortzi milakoak egitera iritsi naizâ&#x20AC;?

ABENDUA 2010

Ikastolen Konfederazioa, 84/933872/6/6

ISBN:

GERTU inprimategia. Oñati. Tel.: 943 78 33 09

INPRIMATZAILEA:

187 Txema Garzia Urbina

DISEINUA ETA MAKETAZIOA:

Imanol Artola

EUSKARA ZUZENTZAILEA:

Joxean Agirre eta Eva Domingo

ERREDAKZIOA:

Zuriñe Mendizabal aldizkaria@ehik.ikastola.net

KOORDINATZAILEA:

IKASTOLEN KONFEDERAZIOA Zamudioko Teknologi Elkartegia, 208 B-1 48170 ZAMUDIO Tel.: 606 33 41 45

EDITATZAILEA:

3 ELKARRIZKETA: EDURNE PASABANEKIN SOLASEAN 9 “IKASYS HOME” ETXERAKO LANAK ORDENAGAILUAN 10 ERREPORTAJEA: MADRILGO CREARTE SARIA LIZARRA IKASTOLARENTZAT 14 ARMENTIA, URTARRILERAKO JANGELA INAUGURATU NAHI 16 ELORRIOTIK ATUNERA TINDUF-EKO AKANPALEKUAK BISITATUZ 18 JESUSEN BIHOTZA IKASTOLA VILLABONAN ETA ZIZURKILEN 20 IKASTOLATIK FINALERA ZORTZI FINALISTAK SEASKAN IKASIAK 22 NABARRALDE SARIA IKASTOLA PROIEKTUARENTZAT

IKASTOLA ALDIZKARIA

iks www.ikastola.net

Laskorain Ikastolak lehenik eta bizitzak gero eman dizkion irakaspenez hitz egiten

“Mendiak ezin ditu estali gure baitako gabeziak eta arazoak” Ikastola187

ABENDUA 2010

Ikastolen Konfederazioa, 84/933872/6/6

ISBN:

GERTU inprimategia. Oñati. Tel.: 943 78 33 09

INPRIMATZAILEA:

187 Txema Garzia Urbina

DISEINUA ETA MAKETAZIOA:

Imanol Artola

EUSKARA ZUZENTZAILEA:

Joxean Agirre eta Eva Domingo

ERREDAKZIOA:

Zuriñe Mendizabal aldizkaria@ehik.ikastola.net

KOORDINATZAILEA:

IKASTOLEN KONFEDERAZIOA Zamudioko Teknologi Elkartegia, 208 B-1 48170 ZAMUDIO Tel.: 606 33 41 45

EDITATZAILEA:

IKASTOLA ALDIZKARIA

iks www.ikastola.net

Laskorain Ikastolak lehenik eta bizitzak gero eman dizkion irakaspenez hitz egiten

“Mendiak ezin ditu estali gure baitako gabeziak eta arazoak” Ikastola187

“NIK USTE DUT DENOK BEHAR DITUGULA BIZITZAN HELBURU BATZUK ETA HELBURU HORIEK LORTZEAK GEURE BURUAREKIN ADISKIDETZERA GARAMATZALA. AUTOESTIMUA EZ DA BESTEEN AURREAN EGINDAKOAREKIN LORTZEN, GEURE BARRUAN BAIZIK”.

Bere izaeran osagarri kontrajarriak ageri dira etengabe: harri bat baino gogorragoa dirudi batzuetan eta samurra eta biguna besteetan. Hamalau zortzi milakoak egin dituen lehen emakumea da edo marka hori egin duen hogeigarren mendizalea, baina ez genuen balentria hori aipatu ere egin elkarrizketan: bere umetako oroitzapenez, Tolosako Laskorain Ikastolan eman zituen urteez eta bizitzak eta mendizaletasunak eman dizkion irakaspenez aritu ginen. Azkarra, hurbila eta maitagarria iruditu zitzaigun. Laskoraingo lau ikaslek lagundu ziguten elkarrizketa egiten. askorain ikastolako ikasle izan zinen. Bi urte eta erdirekin sartu nintzela uste dut Laskorain Ikastolan eta UBI eginda atera nintzen. Oroitzapen asko ditut, ondorioz. Orain ikastolena den Sakramentinotako eraikinean hasi nintzen. Gaur goizean, hain zuzen, leku horretara bertara eraman dut iloba. Anaiak bi seme ditu, bata txikia, hiru hilabetekoa, eta bestea hiru urtekoa, Xabat. Goizean utzi dut ikastolan, Uzturrera igo eta zuekin egotera etorri naiz hona. Noiz hasten dira ikastolako zure oroitzapenak? Bost edo sei urterekin. Nire lehen irakaslea Kasilda izan zen eta ez zen andereñoa bakarrik, ama ere izan zen guretzat. Tolosako Udalak egin zuen niri buruzko bideo batean agertzen da, eta bertan, nolako harremana izan genuen kontatzen da. Umetan erabat amazuloa nintzen, ez nintzen batere lagunartekoa. Gaixorik askotan egoten nintzen sei urte bete nituen arte eta amarekiko dependentzia handia nuen, ohikoa baino handiagoa. Jolas orduetan beti andereñoaren ondoan geratzen diren horietakoa nintzen, oso lotsatia. Geratu zaidan oroitzapena edo sentsazioa da gogo handirik gabe joaten nintzela ikastolara. Noiz hasi zinen aldatzen? Orain ez naiz batere lotsatia. Beharbada beste muturrera joan naiz. Amak behintzat hori errepikatzen dit. Nik uste dut 14 bat urterekin hasi nintzela aldatzen, eskalada egiten hasi nin-

tzenean. Laskorain Ikastolak etxe bat zuen Abaltzisketan. Jantokian lan egiten zuen emakume batek eramaten zuen etxe horretako ardura eta asteburua pasatzera gela ezberdinak joaten ginen. Irakasleak ez ziren gure kargu egiten eta guraso taldeak izaten ziren gurekin batean joaten zirenak. Bospasei gurasorekin joaten ginen asteburua pasatzera ikasle taldeak. Ez dakit etxe hori ikastolarena zen edo alokatua zuten. Aitak ez daki euskaraz eta ez zuen joan nahi izaten, hara joaten ziren guraso gehienak euskaldunak baitziren. Nik joan nahi izaten nuen gelako lagunekin, baina ez nintzen gauza gurasorik gabe joateko, lehen esan dudan bezala, dependentzia izugarria nuelako. Asteburuan gure kargu joango ziren gurasoek paper bat izenpetu behar izaten zuten eta aste osoan ibiltzen nintzen gurasoak konbentzitu nahian. Zure gurasoak oso inplikatuak zeuden, beraz, ikastolarekin? Ni 73koa naiz. Laskorain Ikastolak artean hamabost bat urte izango zituen, askoz gehiago ez. Eta gurasoek lotura handia zuten orduan ikastolarekin. Orain ez dakit, ez dut ezagutzen. Ni 80ko Kilometroekin gogoratzen naiz. Hura izugarria izan zen; gurasoek mugitu zuten ikastolen festa hura. Aitak tailer bat zeukan eta egun horretarako gauzak prestatzen ordu asko sartu zituen. Guraso gehienak mugitu ziren. Esaten dudan Abaltzisketako baserri horretan ere lan asko egiten zuten. 14 urterekin esan duzu hasi zinela aldatzen

eta eskaladak izan zuela zerikusirik horretan. Alpino Uzturre mendi elkarteak antolatu zuen eskalada ikastaroa, eta koadrilako lagunok izena eman bagenuen, monitoreagatik izan zen, asko gustatzen zitzaigulako. Ez zigun, noski, kasurik ere egin, baina gu saiatu ginen. Amaren gonapean egotetik horman kateatuta ibiltzera pasatu zinen. Sekulako aldaketa eman nuen adin horretan. Amaren babesean egotetik erabat libre ibiltzera pasatu nintzen, mutur batetik bestera. Eskaladan beste era bateko jendea ezagutu nuen, eta 15 urterekin furgoneta batean sartu eta hogeita hamar urtetik gora zituen jendearekin Alpeetara joan nintzen hilabete pasatzera. Mont Blanc eta Cervino igo nituen 16 urterekin. Zer poster zenituen etxeko gelan? Cervinoren gailurra erakusten zuen argazki bat. Amak seguru sufrituko zuela zu soka batetik zintzilik zenbiltzala jakinda. Seguru baietz. Amak ile-apaindegi bat zuen Tolosan; urte horietan puenting egiten hasi zen jendea eta segituan apuntatu nintzen ni ere jarduera horretara. Uda bat pasatu genuen Ibarrako zubitik ia egunero salto eginez. Jendea ere etortzen zen beste herri batzuetatik, eta amak kontatzen du bezero bat etorri zitzaiola behin esanez alabak, nik alegia, zubitik salto egin zuela. Bai, bai; amari susto bat baino gehiago eman dizkiot. Eskalada ere egiten genuen. Amezketako Zazpi Iturrira joaten ginen. Ama batentzat gogorra izan behar

Ikastola187 · abendua 2010

Ikastola187

Ikastola187 · abendua 2010

Ikastola187

du horrek. Seguru ni nire seme-alabei, egunen batean edukitzen baditut, egunen batean debekatzen saiatuko naizela. Baina alferrik izango da. Sokatik zintzilik jarrita galdu zenituen, beraz, lotsak. Lotsatiok askotan autoestimua oso behean izaten dugu . Nik ez nuke esango 15 urterekin lotsak alde batera utzi nituenik; oraindik ere baditut lotsak, baina bizitzak gauzak bere lekuan jartzen dizkizu, heldu egiten zara. Denok dakizue 2005etik 2006ra bitartean depresio gogor bat jasan nuela, ospitale batean lau hilabete eman nituela, eta sakon-sakonean autoestimu arazo bat izan zela. Jende askok ezkutatu egiten ditu arazo horiek. Zuk, aldiz, oso lasai aipatu ohi duzu krisialdi hori. Frogatua dudalako jende askok jasan dituela horrelako erorialdiak. Eta horrelako arazo bat duen pertsona batek jakin behar du ateratzeko bi baldintza bete behar dituela: arazoa duela aitortu behar du lehenik eta behin, eta laguntza eskatu behar du ondoren. Uste dut ona dela jendeak nire kasua ispilu bezala erabiltzea. “Hau zulotik atera bada, ni zergatik ez?”, esan dezakete, eta hori positiboa dela iruditzen zait. Badirudi zure nortasunak bi alde dituela: gogorra dirudizu batetik eta biguna bestetik. Askotan esan didate mendian arazoei aurre egiteko dudan gogortasun hori zergatik ez dudan aplikatzen bizimodu normaleko arazoei aurre egiteko. Nik ere galdetzen diot hori neure buruari. Orain hasi naizela uste dut nire nortasunaren alderdi bi horien arteko oreka lortzen. Jendeak pentsatzen du hamalau zortzi milakoak lortzea niretzat kirol mailako erronka bat izan dela, eta egia da, hala izan da. Bizimodua hortik ateratzen dut, baina neure baitan lortu dudan orekak askoz ere balio handiagoa du oraindik. Nik uste dut denok behar ditugula bizitzan helburu batzuk eta helburu horiek lortzeak geure buruarekin adiskidetzera garamatzala. Autoestimua ez da besteen aurrean egindakoarekin lortzen, geure barruan baizik. Azken hilabete hauetan ari naiz hori sentitzen. Beti esan izan duzu ezaugarri psikologikoak fisikoak bezain garrantzitsuak direla mendian. Nola prestatzen duzu burua mendirako? Gutxieneko

Ikastola187 · abendua 2010

ezaugarri fisiko jakin batzuk behar dira. Badaude hemen kirolari profesionalak direnak lau mila metrotara igo eta hilabete bertan igaro arren gorputza egokitu ezinik behera jaitsi beharrean aurkitzen direnak. Beste batzuk errazago egokitzen gara. Ezaugarri fisiko jakin batzuk behar dira eta prestakuntza bat ere bai. Prestaketa psikologikoa? Ez da erraza. Sufritzen jakin behar duzu, helburu batzuk

jarri eta horiei begira lan egiten ikasi behar duzu. Egia da espedizioetan talde lana egiten ikasten dela, baina bakarrik ere askotan egoten zara eta zeure buruari bueltak ematen orduak ematen dituzu. Oso garrantzitsua da une horietan gauza onetan pentsatzea. Horregatik esaten dut mendira behean gauzak ondo utzita joan behar dela. Mendira arazoekin joaten bazara, arazoak etorri egiten dira han goian bakarrik zaudenean. Oreka handiarekin joan behar duzu han gora. Badago jendea bere bizitza erabat desegituratuta duena eta lanaren bidez bere arazoak estali nahi izaten dituena. Mendiak ezin ditu estali geure baitako gabeziak eta arazoak. Inguru bat izatea, familia bat, orekarekin bizitzea, garrantzitsua da mendia egiteko. Psikologian ere aditua zarela ematen du. Asko gustatzen zait eta coaching arloan bereziki oso sartuta nago. Hamar urtean hamalau zortzi milako egin dituzu, zure bizitzako

proiektua bukatu duzu. Munduko lehen emakumea izan zara marka hori egiten. Zer asmo dituzu aurrera begira? Asteburu honetan bertan egon gara hemen, Abeletxen, datorren urteko espedizioa prestatzen. Hamalau zortzi milakoetatik bat, Everesteko gailurra, oxigenoarekin igo nuen, eta gailur hori oxigenorik gabe errepikatu nahi dut. Udaberrian joango gara. Apirilaren 4an aterako gara. Eta seguru nago etorriko direla proiektu berriak. Dena den, beste erritmo batekin egingo dut lana hemendik aurrera. Zure kasuan emakume izateak zertan lagundu dizu eta zertan izan da eragozpen? Jendeak uste du marketing aldetik asko laguntzen duela, saltzeko orduan, eta hori egia izango da, baina aurretik frogatu egin behar duzu norbait bazarela. Emakume izateagatik bakarrik ez diote inori ezer oparitzen. Nik benetako esponsorrak orain bi urtetik hona ditut. “Al filo” programak urtean bi hilabete konpontzen zizkidan, ez besterik. Mendia ere gizonezkoen

kirola da. Akanpaleku batetik bestera zenbat denbora behar nuen neurtzen ibiltzen ziren, emakumea nintzelako. Ez dute borondate txarrez egiten, atera egiten zaie.Zurea bezalako profesio batean amatasunak ere konplexua dirudi. Nik erabaki bat hartu behar izan nuen arlo horretan eta nire depresioaren eragileetako bat erabaki hori izan zen. Nire inguruko guztiak guraso bihurtzen ikusten nituen eta hori gogorra izan zen niretzat. Coaching arloan oso sartuta zabiltzala esan duzu lehen. Esan iezaguzu zer jende motari ematen dizkiozun ikastaroak. Enpresa munduko jendeari gehienbat. Ez dakit zer emaitza lortzen ditudan, baina oso pozik geratzen dira nire hitzaldiekin. Neure esperientzia pertsonala erabiltzen dut eta enpresa munduarekin paralelismoak bilatzen ditut. Bi

LECCIONES DE VIDA DE EDURNE PASABAN Ha vuelto a casa con la intención de quedarse a vivir en Donostia. Prepara ya la expedición de la próxima primavera con la intención de subir al Everest sin la ayuda de oxígeno artificial. Pero apenas hablamos de sus 14 ochomiles, sino de su trayectoria vital a partir de sus primeros años en la ikastola Laskorain, su timidez, su repentina pasión por la escalada y el puenting a los 14 años,

master egin nituen ikasketak bukatu ondoren: zuzendaritza mailakoa izan zen bata, enpresaren egiturari buruzkoa esan dezakegu; eta giza baliabideei buruz egin nuen ondorengoak ere asko lagundu dit egiten dudan lana egiteko orduan, enpresa munduko zuzendariak direlako asko eta asko. Taldeak nola lideratu erakusten diet, arriskuak nola kudeatu, jendea nola motibatu, aukera berriak nola bilatu... Madrilgo Enpresa Institutuan ere klaseak ematen ditut. Orain bi liburu ditut esku artean. Bata ez dut nik idatzi. Formatu handiko argazki liburu bat da, ikusgarria. Eta Planeta argitaletxearekin biografia bat idatzi dut norbere buruari laguntzeko idazten diren liburuen bidetik. Martxoan aterako da. Zure gurasoak lasaituko ziren ezta? Bueno. Nire amona orain obsesionatuta dago senargaia bilatu behar didalako. Lehen menditik onik itzul nendin errezatzen zuen eta orain senargaia bilatzeko errezatzen duela esaten dit. Beharbada San Antonioren irudi bat jarri beharko du etxean. ikaStola

PAULA BONILLA, GARAZI ARREGI, JULEN IZETA ETA JOKIN ALTUNA TOLOSAKO LASKORAIN IKASTOLAKO DBHKO IKASLEAK IZAN GENITUEN EDURNE PASABENEKIN BATERA LANKIDE ELKARRIZKETA EGITERAKOAN, ZIZURKILGO ABELETXE BASERRIAN.

Pasaban

LEÇONS DE VIE D’EDURNE PASABAN sus salidas a los Alpes a los 15 y su decisión de encontrar un lugar propio en la vida y su crisis, de la que ha sabido sacar grandes lecciones. De hecho ahora, concluido ya su proyecto deportivo, se dedica a dar cursillos de coaching y prepara en la editorial Planeta una biografía que puede considerarse un libro de autoayuda.

Edurne est rentrée au pays avec l’intention de s’installer à Donostia. Elle prépare déjà l’expédition du printemps prochain dont l’objectif est de gravir l’Everest sans oxygène artificiel. Nous avons très peu évoqué ses 14 huit mille mètres. Nous avons parlé de ses premières années à l’ikastola Laskorain, de sa timidité, de sa soudaine passion pour l’escalade et le benji à 14 ans,

de ses sorties dans les Alpes à 15 ans et de sa décision de trouver un endroit pour se chercher, et de ses crises, desquelles elle a tiré des leçons. Elle a aujourd’hui mis un terme à son projet sportif, donne des cours de coaching et prépare pour l’éditorial Planète une biographie s’apparentant à un manuel d’auto-secourisme.

Ikastola187

Ikastola187 · abendua 2010

Pasaban

Ikastola187

O E

1234567890’¡ i QWERTYUIOP`+ ASDFGHJKLÑ´Ç <IKAZ X C V B N M , . O K A R E SYS HOME, ETX 1234567890’¡ QWERTYUIOP`+ ASDFGHJKLÑ´Ç <ZXCVBNM,.-

IKASYS LLEGA AL ORDENADOR DE CASA

LANAK ORDENAGAILUAN EGITEKO AUKERA

; 17.000 sistemarekin lanean ari direnak 55 ikastola dira gaurkoz IKASYS an dute eta uradunek beste pauso bat em ard ren tua iek Pro . tira guz sle ika me, etxean o prest jarriko dute IKASYS Ho datorren urtarrilaren azkenerak aslearen irak n rua egiteko aukera. “Gela bar ordenagailuan etxerako lanak gurasoen na bai a orain etxean egin dezakete, gidaritzapean egiten duten lan gidaritzapean”. bereziki lan egiten ez dutenentzat da Ikastolan IKASYS sistemarekin gela barruan in la ere,“IKASYS proiektuarek interesgarria proiektu hori. Ha du material berri jarduteko aukera ere ematen egiten duten lanarekin etxean koa finkatzeko”, rako baitira, ikastolan eginda reta hor ak lan ko era etx ; rek hor ak. SYS proiektuko koordinatzaile esan zigun Maite Gomez IKA ebaluatzen n ikasleak ariketak egin ahala Irakaslea da IKASYS proiektua era hori. alarekin gurasoak izango du auk duena. IKASYS Home materi da eta denda batean, merkea izango Materiala arloka salduko da web ala arloka teri “LH1etik eta DBHra arteko ma urtebeteko erabilera izango du. tan banatuta ltzo izango dira bederatzi arlo salduko dugu, guztira 52 mu Zientziak, Ingurunea, Matematika, Gizarte sa, ele Ing , nia tela Gaz ra, ska dulu (Eu Fisika/Kimika); horiez gain, mo eta a ogi eol ia/G log Bio , iak ntz Natur Zie azko ortografiari ditugu, esate baterako, euskar espezifiko batzuk prestatuko beste hainbat begira, kalkulua, ulermena eta eta lexikoari buruzkoak. Aurrera ltasunaren zai iek aitu zuen Maitek. Material hor gaitakoak egingo ditugu”, jarr a daude, eta ia askotariko jarduerez osatut log tipo o tak atu ilak ma a ber ara gorabehera, en dira. Arlokako sorta, gutxi ikaslearen beharretara egokitz etaz.• arik 00 da eta espezifikoa 2.4 5.000 ariketaz osatuta egongo

Los promotores del proyecto IKASYS, con el que trabajan ya 55 ikastolas y 17.000 alumnos, ha dado un paso más y ha confeccionado un material que puede suplir, al menos en parte, a los tradicionales deberes. Se trata de un material que se vendrá en la web de Ikastolen Elkartea y que servirá para reforzar o completar el trabaja que nuestros hijos realizan dentro del aula. El propio programa evaluará los trabajos, pero serán los padres quienes supervisen los resultados.

IKASYS: DE LA SALLE DE CLASSE À LA MAISON Les promoteurs du projet IKASYS, développé dans 55 ikastola auprès de 17.000 élèves, ont confectionné un nouveau matériel pouvant remplacer, en partie tout du moins, les traditionnels devoirs à la maison. Ce matériel, en vente sur le site web de Ikastolen Elkartea, est un complément idéal aux exercices réalisés par les élèves en classe. Le programme corrige ces exercices mais ce sont les parents qui supervisent les résultats.

Ikastola187

O E

1234567890’¡ i QWERTYUIOP`+ ASDFGHJKLÑ´Ç <IKAZ X C V B N M , . O K A R E SYS HOME, ETX 1234567890’¡ QWERTYUIOP`+ ASDFGHJKLÑ´Ç <ZXCVBNM,.-

IKASYS LLEGA AL ORDENADOR DE CASA

LANAK ORDENAGAILUAN EGITEKO AUKERA

Ikastola187

ILURATU ETA ARE ZORABIATU ERE EGITEN DA LIZARRA IKASTOLAKO KORRIDOREETAN BARRENA DOAN BISITARIA: hormetan zintzilik jarrita dituzten gestio mailako ziurtagiriak ugariak dira (iazko ikasturtean, esaterako, EFQM ereduko Urrea eta Nafar Gobernuko Bikaintasuna lortu zituen), eta horiekin tartekatuta ikus ditzake gaurko artista handi askoren lanak ere. Josu Reparazek berak zuzendari izendatu berritan ezusteko galanta hartu zuen ikastolako biltegira joan eta txukun-txukun bilduta zeuden margolan batzuk aurkitu zituenean. Hamalau urte lehenago, 1980an, orduan zuzendari zegoen Jose Luis Gorostidik eta guraso talde batek dirua biltzeko artista ezagunengana jo zuten. “Enkantean saldu ziren lan

gehienak, baina berritzaileenak saldu gabe geratu ziren. Perico Salaberri, Mariano Royo, Pedro Manterola eta beste hainbatek hartu zuen parte ekintza horretan.

Urteak pasa eta gero Mariano Royoren margolan bat aurkitu nuen, esate baterako, gero bi milioi eta erdian saldu genuena, edo Henriette Boutens-en eskultura bat, orain hemen, nire bulegoan dagoena. Txundituta geratu nintzen aurkikuntzarekin. Lan horiek biltegitik atera eta Plastika gelan zintzilikatu nituen. Gerora saltzen joan gara, baina berezia izan zen horrenbeste luxu Plastikako gela batean edukitzea”, gogoratu zuen.1995ean antolatu zuten

herriko kultur etxean euskal artisten lanekin lehen erakusketa erraldoia, eta geroztik artisten obrak gela barruan dituztela egin dute lan bertako ikasleek bi urtetik behin eratzen duten “Begiratu eta irudikatu” programaren barruan. Hala ere, berriki Madrilgo Kultura ministerioak eman dien CreArte saria beste programa baten ondorio izan da, Koldo Sebastian artista nafarraren materiala erabiliz iaz burutu zuten “DidactiCalignometrias” lanagatik jaso baitute. “Pedagogiarekin oso kezkaturik dabilen artista da

Koldo Sebastian eta ‘Calignometrias’ saila (margolana, litografia eta eskultura bat dira) utzi zuen Nafarroako hainbat ikastetxeren esku, guk bere aplikazio didaktikoak azter genitzan. Angelu zuzenak bakarrik dituzten artelanak dira. HHtik unibertsitatera bitarteko ikasturteak aukeratu zituen, eta guk LHko 4. eta 5. mailako ikasleekin garatu genuen proiektua iazko ikasturtean. Proiektua bukatzen ari ginela iritsi zitzaigun Madrildik CreArte sarien berri. Sorkuntzaren Sari Nazionala deitzen diote

eurek eta artearen dimentsio pedagogikoa sustatzeko ematen dituzte. Guk egindako lana sariaren baldintzetara erabat egokitzen zela ikusirik aurkeztu genuen memoria, eta halaxe eman digute”, jarraitu zuen Josu Reparazek. Hogeita bost sari banatzen ditu urtero CreArtek Estatu espainiarrean, eta sari bakoitzak 23.000 euro ere baditu berarekin.

JOSU REPARAZEKIN BATERA LHKO 5. MAILAKO IKASLEAK KOLDO SEBASTIAN ARTISTA NAFARRAREN MATERIALAREKIN ARGIBIDEAK EMANEZ. ZORTZI HILABETE PASA ONDOREN IKASLEEK OSO GOGOAN ZUTEN AIPATURIKO MATERIALAREKIN EGINDAKO LANAK. ISILDU GABE, TXANDAK ONGI ERRESPETATZEN, ARITU ZITZAIZKIGUN ZEHAZTASUNETAN: KOLOREAK, POESIA, HITZAK, FORMAK AZTERTZEN ETA GOGORATZEN. ZEIN BAINO ZEIN TREBEAGOA.

CreArte

Madrilgo saria irabazi du ikastolak, eta Josu Reparaz zuzendariak Nafarroako Hezkuntzarena. Josu Reparaz, Lizarra Ikastolako zuzendaria, irribarre errazekoa da, baina azken hilabete honetan irribarrea itzali ezinda ibili da eta ez da gutxiagorako: Madrilgo Kultura Ministerioak CreArte saria eman dio ikastolari Koldo Sebastian artista nafarraren materialekin burutu duten programa batengatik. Halaber, Josuk berak Nafar Gobernuak lehen aldiz eman dituen Hezkuntza sarietako bat jaso du, zuzendari gisa egin duen lanagatik.

APLIKAZIO DIDAKTIKOAK AZTER GENITZAN”. 10

Ikastola187 · abendua 2010

Ikastola187

gehienak, baina berritzaileenak saldu gabe geratu ziren. Perico Salaberri, Mariano Royo, Pedro Manterola eta beste hainbatek hartu zuen parte ekintza horretan.

CreArte

APLIKAZIO DIDAKTIKOAK AZTER GENITZAN”. 10

Ikastola187 · abendua 2010

Ikastola187

“Proiektu iraunkorrekin lan iteko ezinbestekoa da zuzendareg iak ere egonkorrak izatea” Aspaldikoa du Josu Reparazek artearekiko zaletasuna. Hiru urte eman zituen Arantzazun frantziskotarrekin ikasten, eta Oteiza, Alvarez de Eulate, Xabier Egaña eta beste zenbait artista gertutik ezagutzeko zoria izan zuen. 1886an hasi zen Lizarra Ikastolan lanean; 94az gero zuzendaritza taldekide da, eta azkenik, 2000z geroztik zuzendaria. “1995ean antolatu genuen herriko kultur etxean euskal artisten lanak bildu eta erakusketa erraldoi bat, eta geroztik harreman oso estua izan dugu artista horiekin. Plastika ematen nuen garai horretan eta artelan horietako batzuk gelara eramaten hasi nintzen, ikasleek artelanak interpretatzen ikas zezaten. Oso modu apalean, baina orduan hasi ginen gerora ‘Begiratu eta irudikatu’ proiektuaren oinarriak jartzen, izen horrekin orain sei urte hasi baginen ere. Ikastolak 40 urte betetzen ditu aurten eta 40 artistak parte hartuko duten erakusketa handi bat ari gara prestatzen. Arazoa, 40 bakarrik sartu beharra izan da, ikastola honekin kolaboratu nahi duten artisten zerrenda oso luzea delako”, esan zuen. Baina ez da CreArte izan Josu Reparazek azken hilabete honetan eskuratu duen sari bakarra, Nafar Gobernuak lehen aldiz eman duen Hezkuntza saria eskuratu baitu zuzendari gisa egin duen lanagatik. “Nafarroako Gobernuak egin zuen deialdia eta batzordeko guraso talde bat izan zen nire hautagaitza aurkeztu zuena. Horretarako hainbat gauza izan dituzte kontutan; horien artean nagusiki azken urteotan sari asko eskuratu dituela gure ikastolak, hala nola, Nafarroako Bikaintasun saria, iaz Elkarbizitzaren Sari Nazionala Madrilen, proiektu berritzaileenei Nafarroako Gobernuak eskainitako beste bi sari, eta neuk ere hainbat jardunalditan ikastolan martxan ditugun proiektuak aurkeztu izana. Zerrenda hori guztia nire merituak balira bezala aurkeztu zuten, eta Hezkuntza saria eman didate” esan zigun Josu Reparazek. Zuzendarien figura ikastolen sarean indartzen eta bultzatzen ari al den galdetu genion Josu Reparazi. Berak oso argi du. “Zuzendari batek prestakuntza behar du giza- baliabideen kudeaketan, prestakuntza behar du pedagogian eta prestakuntza gestioan ere. Prestakuntza zabal hori ez da urtebetean hartzen. Proiektu iraunkorrekin lan egiteko ezinbestekoa da zuzendariak ere egonkorrak izatea. Beste guztia eguneroko arazoak kudeatzea da”, esan zuen. Bere ustez, ikastolen sarean zuzendari talde indartsua ari da osatzen. “Nik hori defendatu dut beti, ezinbestekoa delako, bestela zuzendaria suhiltzaile bihurtzen baita”, erantsi zuen. Berak dioenez, zuzendari figurak ere soslai ezberdinak izan ditzake. “Nik ez dut balio ekonomia kudeatzeko. Administrari on bat dugu eta guraso bat ere arduratzen da horretaz. Nire arlo kutuna irakaskuntza da, pedagogia, alegia, eta horretan zentratzen naiz. Komunikazioa ere asko gustatzen zait eta giza harremanak ere bai, eta arlo horietan egiten dut lan”, esan zuen.•

POESIA ZURIAK Koldo Sebastianen materiala Euskara, Matematika eta Sormenaren arloan landu zuten. “Euskara arloan nola erabili genuen? Adibide sinple bat jarriko dizuet. Koldo Sebastianen margolanak hiru kolore erabiltzen ditu, hala nola, zuria, grisa eta marroi iluna. ‘Zuriak zer ekartzen dizue burura?’, galdetzen diegu ikasleei. Hauek, zuriak bakea, lasaitasuna, goxotasuna, plazera ekartzen dizkiela gogora erantzuten dute, eta marroi ilunak, berriz, atsekabea, gorrotoa edo gerra. Grisa, berriz, negua izan daiteke edo tristura… Zerrenda luzeak egin genituen lexikoa lantzeko, baina ondoren margolana geometrikoa denez, zatikatu eta zati bakoitzaren gainean silabak jarriz hitzak osatu genituen, hitz zuriak eremu zurien gainean jarriz edo grisak grisetan.

Ikastola187 · abendua 2010

Segidan hitz zuriekin poema zuriak idatzi zituzten, beste adibide bat jartzearren. Antzeko jarduerak Matematikan ere egiten dira, perimetroa edo azalera kalkulatzeko estrategia ezberdinak landuz. Sormena lantzeko, azkenik, eskultura ezberdinak egiteko aukera eskaintzen duen piezen kutxa erabili genuen. Forma ezberdinak eraiki eta horien erabilpen posibleak landu genituen, hala nola, museoak, zahar etxeak edo upategiak egin nituen”, erantsi zuen. Egindako lanari buruzko txosten bat aurkeztu zuten Madrilera, eta beste bat Koldo Sebastiani eman zioten, egindako esperientziak bildu eta erakusketa handi bat egiteko asmoa baitu honek. “Unibertsitate publikoan ere izan ginen, Didaktikako fakultatean, egindako lanaren

berri irakasle ikasketak egiten ari direnei ematen, eta asko gustatu zitzaien”, gogoratu zuen Josuk. “DidactiCalignometrias” ez da erabiltzen artea sortzeko. “Alderantziz, arte ekoizpen bat baliatu dugu gure helburu didaktiko ohikoak lortzeko”, esan zuen. SORMENA HEZKUNTZA PROIEKTUAN Ikasleen adimena garatzea da ikastolako hezkuntza proiektuaren helburu nagusienetako bat. Lan horretan adimenaren hiru alderdi hartzen dituzte kontuan: adimen bertikala (logika, hizkuntzak, etab.), alderdi emozionala (Pentacidad programaren bidez ari dira lantzen) eta alderdi laterala; azken honetan sartzen da sormena. 2003an jarri zen martxan NIEk bultzatzen zuen Crea programa. “Crea programa 5 urteko haurrekin abiatzen dugu eta

astean ordubeteko sormen saio bat egiten dugu DBH4ra arte. Gauzak edo arazoak modu ezberdinean ikusten erakusten dugu. Bost urteko umeekin egiten dugun saio bat kontatuko dizuet: lurrean japoniarrek jateko erabiltzen dituzten txotxak jartzen dizkiegu eta banan-banan leiho bana egin behar dutela esaten zaie, baina aurrekoaren forma errepikatu gabe. Lehenak karratu bat egingo du, baina azkenak oso leiho konplexuak egitera daude behartuta. Adin horretan arkitekturako formekin egiten dute lan, baina adina edozein delarik ere, edozein arazoren aurrean arazoa identifikatu eta irtenbide edo aukera posible guztiak aztertzera behartzea da helburua. Matematikan erabili ditugu estrategia hauek batez ere”, esan zuen Josuk.•

UNA IKASTOLA QUE ACUMULA PREMIOS Lizarra Ikastola ha recibido en un periodo de tiempo muy corto dos importantes distinciones, una del Ministerio de Cultura de Madrid y otra del Gobierno de Nafarroa. El premio CreArte, otorgado por el Ministerio de Cultura, reconoce el interés didáctico de un programa titulado “DidactiCalignometrías”, basado en una propuesta del artista navarro Koldo Sebastián. Han participado en la experiencia alumnos de 4º y 5º de Primaria, que han trabajado temas de la áreas de Euskara, Matemáticas y Creatividad, a partir

ACCUMULATION DE RÉCOMPENSES de materiales del artista. No se trata de una experiencia aislada, puesto que Lizarra Ikastola incorporó hace años el programa Crea y lleva a cabo experiencias innovadoras en el terreno del arte, contando incluso con la presencia de los artistas de primera fila en las aulas. Detrás de muchas de estas iniciativas se encuentra el director del centro Josu Reparaz, que ha sido galardonado con uno de los Premios de Educación que por primera vez ha concedido el Gobierno Foral. El premio distingue su trabajo como director.

Lizarra Ikastola a reçu deux récompenses en très peu de temps, l’une du Ministère de la Culture de Madrid, l’autre du Gouvernement de Navarre. Le prix CreArte, décerné par le Ministère de la Culture, récompense l’intérêt didactique du programme “DidactiCalignometrías”, programme basé sur une proposition de l’artiste navarrais Koldo Sebastián. Les élèves du primaire ont travaillé les thèmes de la matière Euskara, Mathématiques et Créativité à partir de matériaux de l’artiste. Il ne s’agit pas

d’une expérience isolée puisque l’ikastola développe depuis plusieurs années déjà le programme Crea et qu’elle mène des expériences novatrices dans le domaine de l’art avec notamment l’intervention en classe d’artistes de premier plan. Josu Reparaz, directeur de l’ikastola, est à l’origine de toutes ces initiatives. Il a été récompensé du premier Prix de l’Education remis par le Gouvernement Foral pour son travail en tant que directeur.

Ikastola187

Ikastola187 · abendua 2010

Ikastola187

HAU POZA ARGAZKI KAMARAREN AURREAN LAGUNEKIN BATERA POSATZEN! GUZTIEK ATERA NAHI ZUTEN ARREN, BAKAR BATZUENTZAT BAINO EZ DUGU LEKURIK IZAN. ALAITASUNA PASILLOAREN BARNA, GELA BARRUAN, NEGU HOTZEAN. ARMENTIA IKASTOLA GAZTE-GAZTE, BIZI-BIZIRIK DIRAU. OBRAREN AURREAN MARI KARMEN BURGOA, IKASKETABURUA; IÑAKI LAUZIRIKA, ZUZENDARIA ETA JOSETXO GONZALEZ, ADMINISTRAZIOK0 ARDURADUNA.

araba:

URTARRILERAKO JANGELA INAUGURATU NAHI DUTE Haur andana bat utzi behar izango dute matrikulatu gabe Armentian 1-2 urtekoen 45 plaza dituzte Armentia ikastolan, eta beste behin ere multzo bat kanpoan utzi beharko dute. Hiru lerroko ikastola osatzen ari dira -lehen hezkuntzako 4. mailara arte hiru gela dituzte, handik gora oraindik bi- , baina ez dute laugarrenera jauzirik egingo; nahiago dute hemendik urte batzuetara Batxilergoa kontzertatzeko pausoak ematen hasi. Kontu horietaz eta lehen eliza zegoen hegalean egiten ari diren obraz mintzatu ginen arduradunekin. ARI KARMEN BURGOAK, ARMENTIA IKASTOLAKO IKASKETA BURUAK, UMOREA BEHINTZAT ONA DU. “Eraikinagatik behintzat ez dira gure ikastolara etortzen, geu izango gara oso onak. Ez dakigu zergatik, baina sekulako arrakasta dugu azken urteotan matrikulazioarekin”, esan zigun; azken bi urteotako gorabeherak kontatzen hasi zitzaigun. “Izen bat hartu dugu Gasteizen, eta datozen gurasoei galdetuz zera diote: euskara maila altua dugula, ikasleekiko arreta zuzena dugula, gertutasunaren irudia

Ikastola187 · abendua 2010

ematen dugula alegia, maila akademiko ona dugula ere esaten dute… Beste alde batetik, famili askok inguruan bizi direlako ekartzen dituzte seme-alabak ikastolara. Garbi dagoena da ez direla etortzen eraikin berria dugulako”. Orain bi urte arte deitu ahala hitzordua jarri eta banan-banan egiten omen zitzaien gurasoei ikastolaren aurkezpena, “baina sekulako lana zen 140

gurasori aurkezpen hori egitea. Irailean hasten gara deiak jasotzen, eta iaz aurkezpena taldean egitea erabaki genuen. Iaz hiru saio egin genituen. Aurten ere irailean hasi ginen deiak jasotzen eta azaroaren 9an egin genuen lehen saioa; bertara urtebete eta urte biko 115 familia agertu ziren. Bilerak hiru ordu iraun zuen, eta bukatu ostean hainbat familiak momentu hartan bertan nahi izan zuten

bazkidetu. Guraso horiei lan horretan hurrengo goizean hasiko ginela esan

genien, eta gure harridurarako lehenengo familia goizeko 6etarako

hurbildu zen ikastolara lehenengoa izateko. Guk 1-2 urtekoen 45 plaza ditugu, 2 urteko lau gelatan 72 plaza, eta 3 urtetik aurrera 75 plaza, hiru lerro. Sekulako pena ematen du famili guztiak hartu ez izanak. Iaz ere hirugarren saioa egin genuenean izenik ez emateko esan genien, alferrik izango zelako”,

jarraitu zuen Mari Karmen Burgoak. 850 ikasle ditu Armentiak gaur egun urte bateko gelatik DBH 4 arte. Lehen aipatu bezala, Batxilergoak jarri nahi dituzte martxan etorkizunean. Horregatik, egun egiten ari diren obrek berebiziko garrantzia dute DBHra arte hiru lerroko ikastola osatzeko eta etapa

berri horiek martxan ipintzeko. “Hiru urtetan mila ikaslera iritsi gaitezke. Gainera teilatu azpi guztia libre dauka eraikin honek. Ikusi egin beharko genuke leku horiek “Sukaldea eta jangela berriak urtarrilean jarri nahi ditugu aprobetxa daitezkeen edo martxan. Gaur hiru txandarekin gabiltza eta hirugarrenak oso ez”, esan zuen berandu jan behar izaten du. Jangela berriak 200 plaza ditu eta Iñaki Lauzirika, zuzendariak.• bi txandarekin moldatuko gara”.

Obrak aurrera doaz Eraikina zaharra da, egia da, baina hegal bat berritzen ari dira eta dagoeneko aurreratuak daude obrak. Sotoan jarriko duten jangela urtarrilean inauguratu nahi dute. “Sukaldea eta jangela berriak urtarrilean jarri nahi ditugu martxan. Gaur hiru txandarekin gabiltza eta hirugarrenak oso berandu jan behar izaten du. Jangela berriak 200 plaza ditu eta bi txandarekin moldatuko gara”, esan zuen Josetxo Gonzalezek, administrazioko arduraduna. Teilatupeak LHko sei gela hartuko ditu eta erdialdeak erabilera anitzeko aretoa. “Heziketa Fisikoa egiteko, euria denean patio moduan edo behar denean batzarrak egiteko erabiliko dugu”, erantsi zuen Mari Karmen Burgoak. Eraikin zaharra izanik, etengabe aritu behar izaten dute bazterrak egokitu edo txukuntzen, eta lan horietako asko gurasoekin auzolanean egiten dituzte. “Bihar dugu bilera hain zuzen urteko bost auzolanak programatzeko. Hogeita bost bat guraso bildu ohi gara. Hasieran dozena bat bakarrik ziren, baina gehituz joan dira”, esan zuen Iñakik. Horrela margotu dituzte eraikin erraldoi horretako pasillo eta gelak.•

ARMENTIA CONTINÚA CON LAS OBRAS Una enorme estructura metálica sostiene ya el ala que antes ocupaba la capilla en el edificio de la ikastola Armentia, donde para finales de enero esperan poder inaugurar la cocina y el comedor en el sótano. En el ático habilitarán seis aulas de Primaria y quedará entremedio un espacio de grandes dimensiones que utilizarán para fines diversos. Los responsables de la ikastola afirman que este año

POURSUITE DES TRAVAUX À ARMENTIA también están teniendo una avalancha de matrículas y van a tener que dejar fuera a un número considerables de niños y niñas. Pero prefieren continuar con las tres líneas que tienen en la actualidad y empezar a pensar dentro de unos años en abrir los cursos de Bachillerato.

Une énorme structure métallique soutient désormais l’aile occupée auparavant par la chapelle du bâtiment de l’ikastola Armentia. Le sous-sol accueillant cuisine et réfectoire devrait être prêt pour fin janvier. Après l’aménagement du dernier étage qui permettra de loger six salles de classe du primaire, il restera encore beaucoup d’espaces qui pourront être utilisés à diverses

fins. Les responsables de l’ikastola affirment que cette année encore il y a eu une forte augmentation des inscriptions et que l’ikastola va être obligée de refuser des élèves. L’ikastola n’envisage cependant pas, pour le moment, l’ouverture de classes du lycée.

“Sekulako pena ematen du famili guztiak hartu ez izanak. Iaz ere hirugarren saioa egin genuenean izenik ez emateko esan genien, alferrik izango zelako”.

Ikastola187

araba:

Ikastola187 · abendua 2010

bazkidetu. Guraso horiei lan horretan hurrengo goizean hasiko ginela esan

genien, eta gure harridurarako lehenengo familia goizeko 6etarako

“Sekulako pena ematen du famili guztiak hartu ez izanak. Iaz ere hirugarren saioa egin genuenean izenik ez emateko esan genien, alferrik izango zelako”.

Ikastola187

RAKEL AMURIZA ETA ESTI LIZARRALDE IRAKASLEAK DBHKO ZENBAIT IKASLEREKIN IKASTOLAKO PATIOAN, ELASTIKO ETA KIROL JERTSEETAN “SAHARA ELORRIO” JARTZEN DUELA, BIGARREN HERRIAREN IZENA ARABIERAZ ERE IDATZITA. IRANTZU MOLERO, ZUZENDARIAREKIN ERE SOLASEAN ARITU GINEN. SAHARAKO ARGAZKIA AMAIA EGUNEREK ATERATAKOA DA.

bizkaia:

ELORRIOTIK AIUNERA

hauek. Eskasia handiarekin, baina duintasunez bizi den herri batekin egingo dugu topo”, esan zuen Esti Lizarraldek, espedizioan parte hartuko duen bigarren irakasleak. Tinduf-eko Aiunen bizi diren familia batzuekin egin dituzte gauak, baina astebete horretan beste hiru akanpalekuak ere bisitatu, eta horietan dauden eskola, ospitalea eta negutegiak ikusi dituzte. Sopelako ikastolatik ere orain urte batzuk egin zuten bidaia eta bertako irakasle bat etorri zitzaien esperientziaren berri ematera. Tinduf-era joan diren ikasleen artean bazegoen bat ume saharar bat etxean edukitakoa. Orain bi uda gurasoekin egin zuen bidaia akanpalekuetara eta haren lekukotza ere oso ondo etorri zaie bidaia prestatzeko orduan. “Hango mutiko bat izan genuen orain bi uda gure etxean eta joan den abenduan izan ginen han astebetez. Mutikoaren etxean egiten

genuen lo. Zortzi anaiaarreba ziren, eta gu ikustera beste hainbat izeba eta osaba etorri ziren. Anaia-arreba zaharrenek umeak dituzte dagoeneko eta sekulako jende piloa biltzen ginen”, kontatu zigun Amaia Egurenek, orain urtebete Tinduf bisitatu zuen ikasleak. Euskal dantzen eta herri kirolen erakustaldi bat azpimarratu behar ditugu. Elkartasun giroa Tinduf-en.•

kontzientzia hartzeko”.

Irantzu Molero: “Irakasleen arte an dagoen lan giroa txapela kentzeko modukoa da” Irantzu Molero Txintxirri ikastolak

o zuzendaria da iaztik. “2007an atera zuen ikastolak Urrezko Qa, prozesu guztiak martxan zeuden, beraz, eta langileen artean oso giro ona zegoen nik zuzendaritza hartu nuenerako. Hemengo irakasleen artean dagoen lan giroa txapela kentzeko modukoa da. Txikiak gara, baina handiek bezala funtzionatzen dugu, Ikastolen Elkarteko proiektu guztietan sartuta gaudelako eta hori irakasleen lanari esker lortzen dugu”, hasi zitzaigun Irantzu. Txintxirri ikastolak ikasle erdiak galdu zituen 93ko legearen ondorioz, eta HHn gelak beteta badituzte ere, DBHn urri samar dabiltza ikasle aldetik. “Ikastola hazten doan seinale da egoera hau. Ehun ikaslerekin

Hilaren 2an atera ziren Elorrioko Txintxirri ikastolatik bi irakasle eta ikasle talde bat saharar erbesteratuek Tinduf-en dituzten akanpalekuetara. Atera aurretik, dagoeneko urduri jartzen hasita zeudela, mintzatu ginen eurekin eta bidenabar Irantzu Molero ikastolako zuzendariarekin ere egon ginen. AIUN, AUSERD, SMARA ETA DAJLA, ARGELIAKO BASAMORTUAN ORAIN 30 URTE FRONTE POLISARIOAK ERAIKI ZITUEN ERREFUXIATUEN AKANPALEKUEI BEREN JATORRIKO ESKUALDEEN IZENAK JARRI ZIZKIEN. Elorrioko Txintxirri ikastolatik astebete pasatzera joan diren ikasle eta bi irakasleek, esate baterako, Aaiungo akanpalekuko familien haimetan hartuko dute ostatu, baina seguru gaude jaioterriko Aaiungo gertakari ilunak izango dituztela halabeharrez gauero gogoan. Abenduko zubia baliatu zuten Elorrioko

Ikastola187 · abendua 2010

Txintxirri ikastolako ordezkariek bisita egiteko. Leioatik Argelera egin zuten zuzenean bidaia eta handik beste hegazkin batean joan ziren basamortura. Abenduaren 2an egin zuten hegaldia, eta atera baino egun batzuk lehenago mintzatu ziren gurekin. “Eskolako materiala, botikak eta espres lapikoak eramango ditugu, ur gutxirekin gauzak egosteko beharrezkoak dituztelako. Lantegietan ibili gara eskean, eta udan hasita elastikoak eta kirol jertseak saltzen aritu gara. Egunero tortilla pintxoak eta kafea ekarri dituzte ikasleek jolas-orduetan saltzeko eta egutegi bat ere helburu

20 kiloko muga duela, eta beste guztia karabana batean joango da”. “Elkartasuna lantzea da lehen helburua. Hamabost urte inguruko gazteak dira, eta adin oso egokia da munduan dauden gatazken eta egoera larrien

Txintxirri Ikastolako ikasle talde batek Tinduf-eko akanpalekuak bisitatu ditu

“Guk bildutako materialaren parte bat eramango dugu, bakoitzak hegazkinean

berarekin. Bidaiaren zati bat ordaindu dugu atera dugun diruarekin, baina beste zati bat Sahararako izango da. Guk bildutako materialaren parte bat eramango dugu, bakoitzak hegazkinean 20 kiloko muga duela, eta beste

guztia karabana batean joango da”, hasi zitzaigun Rakel Amuriza, ikasleekin batean joango den DBH12ko tutorea. Udalak eta herriko ikastetxe publikoak ere hartu dute parte proiektuan.

Gogoratu behar da Tinduf-eko akanpalekuetan nazioarteko laguntzari esker bizi direla: familia bakoitzak kilo bat dilista, babarrun, pasta eta arroz jasotzen ditu pertsonako hilean, eta beste kilo bat esne hauts eta litro bat olio, irin zaku bat eta bonbona bete butano. “Zein den helburua? Elkartasuna lantzea da lehen helburua. Hamabost urte inguruko gazteak dira, eta adin oso egokia da munduan dauden gatazken eta egoera larrien kontzientzia hartzeko, baina aldi berean gurearengandik oso ezberdina den kultura batean murgiltzeko aukera ere ematen diete bidaia

UN VIAJE SOLIDARIO

VOYAGE SOLIDAIRE

Visten sudaderas con la inscripción “Sahara Elorrio”, pero con la segunda palabra escrita en árabe, y llevan meses vendiendo pinchos de tortilla y recogiendo material para los campamentos de refugiados saharauis. Son alumnos de DBH de la ikastola de Elorrio que salieron el 2 de diciembre rumbo a Tinduf. Hablamos con ellos antes del viaje, justo cuando los hechos de El Aaiún, en el Sahara Occidental, adquirían un cariz dramático. Hablamos también con Irantzu Molero, directora del centro.

Ils portent des sweat-shirts portant l’inscription “Sahara Elorrio” (le second mot est écrit en arabe) et cela fait des mois qu’ils vendent des pintxo et récoltent du matériel pour les campements de réfugiés. “Ils” ce sont les élèves du secondaire de l’ikastola d’Elorrio. Ils se rendront à Tinduf le 2 décembre prochain. Nous leur avons parlé avant leur départ, juste au moment des faits tragiques à El Aaiún (Sahara Occidental). Nous nous sommes également entretenu avec Irantzu Molero, directrice de l’ikastola.

geratu ginen eta 200era heldu gara. Leku aldetik oztopoak ditugu dagoeneko, baina zorionekoak iruditzen zaizkigu arazo horiek”, jarraitu zuen zuzendariak. “Lan talde berriak sortu ditugu egoera desberdinei erantzuna emateko eta etorkizuneko erabakiak hartzeko pausuak ematen ari gara. Eraikin berria ote? Lanean gogor jarraituko dugu Elorrion dugun Ikastola proiektua eraikitzen jarraitzeko” gogoratu zuen. Mahai gainean dituen egitasmoen artean Lekorneko ikastolarekin egin nahi duten harremana dago. “Ikastola ireki berria da, gurekin lotura izateko gogoa erakutsi dute eta bilera bat egitekoak gara, elkarrekin zer egin dezakegun ikusteko”, esan zuen.•

Ikastola187

bizkaia:

ELORRIOTIK AIUNERA

kontzientzia hartzeko”.

Irantzu Molero: “Irakasleen arte an dagoen lan giroa txapela kentzeko modukoa da” Irantzu Molero Txintxirri ikastolak

Ikastola187 · abendua 2010

Txintxirri Ikastolako ikasle talde batek Tinduf-eko akanpalekuak bisitatu ditu

“Guk bildutako materialaren parte bat eramango dugu, bakoitzak hegazkinean

guztia karabana batean joango da”, hasi zitzaigun Rakel Amuriza, ikasleekin batean joango den DBH12ko tutorea. Udalak eta herriko ikastetxe publikoak ere hartu dute parte proiektuan.

UN VIAJE SOLIDARIO

VOYAGE SOLIDAIRE

Ikastola187

gipuzkoa:

suposatzen digu horrek, baina ikastola horri eusteak merezi duela uste dugu”, jarraitu zuen Arantxa Arin HHko koordinatzaileak.

ZILARREZKO QA ATERA BERRI DU Oria ibaiaren bi aldeak, Villabona eta Zizurkil, elkartzen dituen ikastola da Jesusen Bihotza. Lehendabiziko herrian bi egoitza handi ditu eta txiki bat Zizurkilen, 40 ikasle bakarrik dituelako, baina azken hau indartu nahirik ari dira lanean azken urteotan. Berriki eskuratu duten EFQM-ko Zilarrezko Qa, irakasleen lana banatzeko erabiltzen duten batzordeen sistema, ahozkotasunari eta idazketari buruzko programa, eta beste hainbat gai jorratu ditu lau emakumek osatzen duten zuzendaritza taldeak. Kontxi Ormazabalek, Arantxa Arinek, Lourdes de la Iglesiak eta Nerea Zumegak osatzen dute talde hori. ESUSEN BIHOTZA IKASTOLAK VILLABONAKO IKASLEEN %70 INGURU BILTZEN DITU ETA ERAKUSTEKO DITUEN LORPENEN ARTEAN BADU BAT OSO BERRIA: Zilarrezko Qa, sei urteko lanaren buruan eskuratu duena. Baina badu bisitaria liluratzeko moduko beste emaitzarik ere: Zizurkilgo ikastola txikia, esate baterako. Gerra aurreko eraikin zahar bezain txukun batean daude herriko 40 haurrak.

“Zizurkilgo Elbarrena auzoa eta Villabona Oria ibaiak bereizten ditu; elkarren kontra daude beraz. Hori horrela izanik, auzo horretako guraso batzuek beren umeak zuzenean Txermingo ikastolara, Villabonara, ekartzeko joera dute, baina guk hori saihestu nahi dugu, Zizurkilgo ikastola indartu nahi dugulako. Zizurkilek badu bere nortasuna, eta egokiago deritzogu bertako haurrak herrian hezteari. Ikastola

handi baten zerbitzuak ditu eta txiki baten abantailak”, hasi zitzaigun Kontxi Ormazabal ikastolako zuzendaria. Jesusen Bihotza ikastolak 586 ikasle ditu hiru egoitzatan banatuta: Txermin auzoan 2 urtetik LH5 arteko billabonatarrak biltzen ditu, Zizurkilgo Elbarrena auzoan 2 urtetik LH2ra arteko zizurkildarrak, eta parrokia ondoko eraikinean bi herritakoak biltzen dira LH6 eta DBH osoa egitera.

Bai Zizurkilen eta bai Txermingo eraikinean Goiz Txokoak dituzte umeak zaintzeko, goizeko 7,30etatik 9ak arte. “Hiru gela ditugu Zizurkilen. Bi eta hiru urtekoak irakasle batekin egoten dira, 4 eta 5ekoak beste batekin, eta LH1 eta 2 beste gela batean. Adin ezberdinak

elkartuta egoteak eskola txiki baten ezaugarriak ematen dizkio eta aberasgarria dela iruditzen zaigu. Baina aldi berean gu Ikastolen Elkarteko proiektu guztietan gaude sartuta, eta Ingelesa edo IKTak lantzeko gela horiek bi taldetan banatzen ditugu. Ahalegin ekonomiko handia

“Zizurkilek badu bere nortasuna, eta egokiago deritzogu bertako haurrak herrian hezteari. Ikastola handi baten zerbitzuak ditu eta txiki baten abantailak”.

EZKERRETIK HASITA HURRENEZ HURREN, LOURDES DE LA IGLESIA, LHKO KOORDINATZAILEA; NEREA ZUMEAGA ADMINISTRARIA; ARANTXA ARIN, HHKO KOORDINATZAILEA ETA KONTXI ORMAZABAL, ZUZENDARIAREKIN ARITU GINEN JESUSEN BIHOTZA IKASTOLAKO ALBISTEAK JASOTZEN. ESKUINALDEKO ARGAZKIAN ZIZURKILEN DUTEN EGOITZAKO ATARIAN EGINIKO ONGI ETORRI!

Jesusen Bihotza Ikastolak 546 ikasle ditu Villabonan eta 40 Zizurkilen

ZILARREZKO QA Orain sei urte sartu ziren kalitatearen aldeko erronkan, 2008an lortu zuten konpromisoaren diploma, eta Zilarrezko Qa eskuratu dute berriki. Overcall aholkularitza enpresaren laguntzarekin abiatu ziren, Kalitate Taldea deitu zioten zortzikote bat osatu zuten (zuzendaritza taldeko lau kideak eta beste lau irakasle) eta gestio eredu berria zabaltzen joan dira. “Formazio ikastaroak egin genituen eta polikipoliki hasi ginen klaustro osoa inplikatzen; gaur egun irakasle guztiak prozesuen jabe dira”, erantsi zuen zuzendariak. Aldi berean irakasle guztiak batzordetan antolatu ziren, lanak hobeto banatu eta eraikinen nahiz etapen arteko koordinazioa lortzeko. “Hamar batzorde ditugu. Promozio batzordeak, esate baterako, ‘Zubimuxu’ aldizkaria egiten du eta gure ekintzen publizitateaz arduratzen da. Beste batzorde batzuk arlo pedagogikoaz arduratzen dira: euskararen normalizazioaz bat edo curriculum proiektuaz

hurrengoa. Bada beste batzorde bat ekintza bereziak eta kirolak antolatzen dituena, eta beste bat urtean behin antolatzen den aste kulturalaz kezkatzen dena. Astearte arratsaldetan bostetatik zazpietara biltzen dira batzorde horiek eta ikastolari sekulako lan bolumena ematea lortu dugu. Batzorde horietako batzuek gurasoen laguntza ere izaten dute lanerako orduan”, jarraitu zuen Nerea Zumeaga administrariak.

“Astearte arratsaldetan bostetatik zazpietara biltzen dira batzorde horiek eta ikastolari sekulako lan bolumena ematea lortu dugu”. TXUKUNDADEA Badute kalitate ereduaren barruan “5 S-ak” deitzen duten batzorde bate ere, ordena eta txukuntasuna zaintzen dituena. Lana ondo egiten duen batzordea izan behar du, ikastola horretan gauza guztiak baitaude bere lekuan. Zuzendaritza osoa emakumezkoz osatua izateak ere izan lezake eraginik horretan. “Batzorde hauetako batzuk 2005ean sortu ziren, ikastolak 40 urte egin zituenean. Hamabostaldi handi bat antolatu genuen, erakusketa, kontzertu eta ekintza bereziekin; irakasle

guztiak inplikatu ziren bertan, eta guraso pilo bat ere bai. Esperientzia horren ondoren erabaki zen urtero kultur aste bat antolatzea. Hirurogei bat gurasok ere hartzen dute parte antolakuntzan. Kultur astearen barruan ekitaldi ugari antolatzen dira, ibilaldi neurtua esate baterako, baina arrakastatsuenak ikasleen emanaldiak izaten dira, familia osoak mobilizatzen dituztelako. Ikasle ohiek ere hartu nahi izaten dute parte ekintza batzuetan. Kultur aste horrek ikastolaren proiektua gizarteratzeko

UNA IKASTOLA SOBRE EL RÍO ORIA Jesusen Bihotza es una ikastola que reúne dos localidades, Villabona y Zizurkil, divididas por el río Oria. Con casi 600 alumnos repartidos en dos edificios de Villabona, trabajan por dar impulso a la ikastola de Zizurkil, que cuenta con tan solo 40 alumnos. Los responsables de la ikastola creen que es un esfuerzo que vale la pena. “Tienen todos los servicios de una ikastola grande y las ventajas de una pequeña, a pesar de que el mantenimiento de esos

Ikastola187 · abendua 2010

balio izan digu, eta esperientzia horietatik abiatuta hasi ginen irakasleak batzordeka antolatzen. Lanak banatzeko balio izan digu”, nabarmendu zuen Lourdes de la Iglesia LHko koordinatzaileak. Jesusen Bihotza ikastolak hiru lerro ditu HHn eta gela berriak egiteko egokitzapenak egin beharko dituzte aurrera begira lerro horiek luzatu ahal izateko. Ahozkotasuna nahiz irakurketa-idazketa lantzeko proiektu bereziekin ari dira lanean. “Zuzendaritzan

2002an sartu orduko heldu genion erronkari. Itziar Zubizarreta aholkulariarekin harremanetan jarri eta dena hankaz gora jarri ondoren hasi ginen gauzak adosten. Idatzi eta irakurri batera egin behar dela erabaki genuen. Bospasei urteko lana izan da. Ahozkotasuna eta Idazkuntza deitzen diogu proiektuari. Ahozkotasunari sekulako bultzada eman genion; adierazpen gelak antolatu genituen jendaurrean gauzak aurkezteko. Ostegunero ematen ditugu ekitaldiak. Ondoren etorri den konpetentzietan oinarritutako hezkuntzari gauza batzuetan aurrea hartu geniola uste dut”, esan zuen Arantxa Arinek.•

UNE IKASTOLA SUR L’ORIA servicios supone un carga económica”, dice la directora Kontxi Ormazabal. La ikastola Jesusen Bihotza acaba de lograr el Q de Plata en la gestión de la calidad, lleva trabajando el tema de la expresión oral y la escrita con programas avanzados y ha instaurado en el claustro un reparto de tareas mediante un sistema de comisiones. Algunas de estas comisiones han dado a la ikastola una mayor proyección social y una presencia en su entorno.

Jesusen Bihotza est une ikastola regroupant deux municipalités séparées par le fleuve Oria: Villabona et Zizurkil. Avec presque 600 élèves répartis dans deux bâtiments de Villabona, les responsables essaient de développer l’ikastola de Zizurkil qui ne compte que 40 élèves. Et ils pensent que cela vaut la peine. “Les élèves ont tous les services d’une grande ikastola et les avantages d’une petite ikastola, bien que l’entretien de ces services ait un coût

économique” précise la directrice Kontxi Ormazabal. L’ikastola Jesusen Bihotza vient d’obtenir le Q d’argent pour la gestion de la qualité, travaille le thème de l’expression orale et l’inscrit dans des programmes novateurs et a instauré au sein du conseil de classe une répartition des tâches via un système de commissions. Certaines ont permis de donner un plus grand rayonnement social à l’ikastola et un encrage plus profond dans son environnement.

Ikastola187

gipuzkoa:

suposatzen digu horrek, baina ikastola horri eusteak merezi duela uste dugu”, jarraitu zuen Arantxa Arin HHko koordinatzaileak.

“Zizurkilek badu bere nortasuna, eta egokiago deritzogu bertako haurrak herrian hezteari. Ikastola handi baten zerbitzuak ditu eta txiki baten abantailak”.

Jesusen Bihotza Ikastolak 546 ikasle ditu Villabonan eta 40 Zizurkilen

Ikastola187 · abendua 2010

Ikastola187

IPARRALDEKO ZORTZI FINALISTAK, IKASTOLETAKO IKASLE OHIAK DIRA GUZTIAK. EZKERRETIK HASITA AMETS ARZALLUS, XUMAI MURUA, ODEI BARROSO, MIREN ARTETXE, ENERITZ ZABALETA, SUSTRAI COLINA, EKHI ERREMUNDEGI ETA JOANES ETXEBARRIA, DONIBANE LOHIZUNEN GAIZKA IROZEK EGINDAKO ARGAZKIAN. FINALA AZAROAREN 13AN JOKATU ZEN DONIBANEKO JAI ALAI PILOTALEKUAN.

iparraldea:

IKASTOLATIK FINALERA Ipar Euskal Herriko Bertsolari Txapelketako zortzi ﬁnalistak Seaskan ikasiak Azaroaren 13an jokatu zen Donibane Lohizunen Xuberoa, Lapurdi eta Baxenafarroako Xapelketaren finala eta bertan kantatu zuten zortzi finalistak Seaskak ikasiak dira. Amets Arzallusek, hain zuzen, garai hura gogoratu zuen bere azken agurrean. “Hizkuntzak badoaz hiltzen eta hemen bada batño/ nik ez daukat eskaintzeko sehaska kantu bat baino./Guraso ta andereño/ ekialdeko sormen laino/ ikastolak asmatzera joan zineten plazaraino./ Sustrai ta ni joaten ginen Hendaiatik Kanboraino/ andereño haien maitasuna gogoan dut oraino./ Zueri esker euskarak ta ikasle bakoitzak ño/ bihotza zabalagoa du hizkuntza handiek baino”. Finalista bakoitzari hiru galdera egin genizkion: 1. ZER HARREMAN IZAN ZENUEN BERTSOLARITZAREKIN IKASTOLAN? 2. NOLA, NORK BULTZATUTA, ZERK ERAGINDA SARTU ZINEN BERTSO ESKOLAN? 3. IKUSTEN AL DUZU BERTSO SAIOTAN IKASTOLAKO IKASKIDERIK? Leku faltarengatik bat edo beste bakarrik sartu ahal izan ditugu. AMETS ARZALLUS 3. Nire koadrila, bat izan ezik, ez da bertsozalea, eta gure ikastola garaian bertsozaletasuna hotzago eta arraroago zen orain baino gazteen artean, bazen halako “zaharren kontu” zen irudi zabaldu bat, izan ere, iparraldean, bazuen errealitatean erro pixka bat uste horrek. Orain, saio askotara etortzen zaidan lagun hori ez beste koadrilakoak lehen baino hurbilago ikusten ditut, ez behabada bertso saioetan present, baina asko

Ikastola187 · abendua 2010

galdetzen didate, jakiten dute, lehengo aldean kontsiderazio indar pixka bat irabazi duela ohartzen naiz. Poz ematen du. Eta gazteagoetan, Odei, Xumai, horien inguruan, euren klasekideak bertso saioetaraino hurbiltzen ari direla ikusten ari naiz, beraz bada holako fenomenotxo berri bat, eta gazteria bertsoaren jolasaren bueltara biltzen ari da aleka-aleka. ODEI BARROSO 1.

irakasleak zirikaturik, bertsoa landu izan dugu, buruz ikasitako gure bertso idatziekin saio osoak egiteraino. 2. Hendaiako ikastolan Jexux Arzallus-ek bertso eskola ematen zuen, eta ia klase guztia apuntatzen zen bertara. Ni lagunak apuntatu zirelako apuntatu nintzen, saskibaloira edo pin-ponera apuntatu nintekeen bezala, baina ongi pasatzen genuen, eta gustatu zitzaidan. JOANES ETXEBARRIA 1.

izan. Hendaiatik Donibane Lohitzunera, handik Kanboko kolegiora eta Baionako Lizeora gero; hau da anitzek bezala Seaskan egin dudan ibilbidea. Mementu guzietan izan dut bertsolaritzari lotu nauen zerbait, Hendaian bertso eskola bazen, ni ttikiegia nintzen bertan parte hartzeko baina burasoek antolatzen zituzten festa ala ekitaldietan kantatzeko parada izaten zutenez guk entzuten genituen. Donibanen Alkhat noiz etorriko zain egoten ginen, astean behin hiruila batez gutiegi zen guretzat… Jolas orduetan lagun artean ere zonbait bertso egiten ginituen trufan eta irriz (gaur egun zonbait ikasle bertso aire bat hartu eta lagunak irriarazteko zernahi erranka hasten direnean gure bertso haiek heldu zaizkit gogora). Hala ere, Donibaneko urteak Jexux Arzallusekin bertso eskolan hasi nintzen urteak dira, eskola deitzen da baina

2. Düala bost-sei urte sartü nintzan Mauleko bertso eskolan, lagünek kümitatürik. Txapelketan parte hartü düan Xan Alkhatek eraman nündüan lehentze, eta han ebilten niz geroztik. 3. Finalan denak ginen ikastolako ikasle ohiak. Ene adinekoetan baziren Xumai eta Eneritz, urte batez edo biz zaharrago, Amets eta Sustrai, eta urte batez gazteago Miren. Egia erran txapelketako partaide güzietan ez dakit ikastolan ebili ez den bertsolaririk bazenik… gero nik ez düt bertso mündüan txapelketaz gain beste esperientziarik. XUMEI MURUA 1. Azkaindarra izan arren ez naiz Azkaingo ikastolan

SUSTRAI COLINA 1. Gogoan dut, Hendaiako Ikastolan, 4 eta 5.urtean, Ernest Alkhat etortzen zitzaigula klasera bertsolaritza lantzera. Handik Kanboko Xalbador kolegiora joan nintzen, eta bertan, euskara ikasgaiaren barnean ematen ziguten bertsoaren inguruko azaleko ezagutza. Gerora, Baionako Bernat Etxepare lizeoan, Gillermo euskarako

jostatzea zen, irri egitea. Hortako Xalbador kolegiora joatea harrotasun bat zen neretzat, abantxu bertsolari baten etxera joatea. Han lagun berriak eta bertso eskola berria. Kurtsoetatik landa Kanbon gelditzen ginen Aitorrekin, Xantirekin. Orai ohartzen naiz burasoek, txandaka bazen ere, guk bertso zonbait kanta genezan egin zituzten bidaiez… Lizeoko urteetan Gillermoren asmakuntzekin bertsoak, antzerkiak eta bertze hainbatek bezala bazuen leku berezi bat. Santa ageda, EGA diploma eskuratze zeremonia ala buruz ikasitako bertso saioa, bertsotan aritzeko aitzakiak ez ziren eskasean. Hendaian ginuen bertsoeskola urte haietan, Karlosekin. Egun luzeak izaten ziren, baina plazerrez betak. 2. Amak bertsoak gustuko ditu eta Aita zale amorratua da. Etxean Egin irratia pixtua izaten zen eta handik entzuten nituen Lizaso,

Los ocho finalistas del Campeonato de Bertsolaris de Iparralde son ex alumnos de Seaska. El propio txapeldun, Amets Arzallus, recordó su condición de tal en su saludo final y dedicó la txapela los padres y andereños que trabajaron en la creación de las primeras ikastolas. Reconoció que recordaba a menudo el amor de aquellas andereños y afirmó que gracias a ellas ”nuestra

ENERITZ ZABALETA 2.

MIREN ARTETXE 1. Hendaiako ikastolan ikasi nuen nik, eta han, Jexux Arzallusekin bertso-eskolan aritzen ginen, astean behin.

“Finalan denak ginen ikastolako ikasle ohiak. Ene adinekoetan baziren Xumai eta Eneritz, urte batez edo biz zaharrago, Amets eta Sustrai, eta urte batez gazteago Miren”.

EX ALUMNOS DE SEASKA COPAN LA FINAL

Talde aski handia izatera ere heldu ginen, eta normaltasunez bizi genuen kontua. Xalbador ikastegira pasatu ginelarik, aldiz, bertsolaritzak bere normaltasuna galdu zuen: bertso-eskolan aritzen ginenak freaky batzuk ginen eta animazio egunean denen aitzinean bertso bat botatzeak sekulako lotsa ematen zigun! 2. Etxean aita bertsozalea nuen, baina ez bertsofanatikoa. Haserako txinpartak bere eraginez jaso nituen. Niri betidanik gustatu izan zait hitzekin jolastea, hitzen bidezko umorea. Ez dakit bertsoeskolan hasi nintzelako naizen holakoa, edo holakoa naizelako hasi nintzen bertso-eskolan.

Murua eta bertzeak. Badut bertsoaren gustua hortik heldu zaidanaren ustea.

EKHI ERRAMUNDEGUY 2. Karlos Aizpuruak bertso saio bat antolatu zuen Baionako Oihana ikastolan, bere ikasle ziren batzuk ekarriz (Amets Arzallus, Sustrai Kolina, Miren Artetxe eta Eneritz Zabaleta tronpatzen ez banaiz). Ondoren, haiek bezela aritu nahi genuenez galdegin zigun, eta hala bazen, bertso eskolan sartzea proposatu zigun. Momentuan interesatu nintzen eta entxeatzea erabaki nuen. Urteen poderioz, bertsolaritzaz maitemintzea lortu duela uste dut Karlosek. 3. Noski baietz. Batzuk gainera nerekin batera bertso eskolan ibiliak. Ez dira bertsolari atera, baina bai bertsozale. Horretarako ere balio du bertso eskolak. Txapelketa osoan zehar gazte anitz ikusi da. Lorpen handia da. Ez dut dudarik, azken urteetan ikastoletan bertsoa ezagutarazteko egin den lanak zerikusi zuzena duenik.•

LES ANCIENS ÉLÈVES DE SEASKA S’ACCAPARENT LA FINALE pequeña lengua tiene el corazón más desarrollado que las grandes lenguas”. Son, además del campeón Arzallus, Odei Barroso, Sustrai Colina, Joanes Etxebarria, Eneritz Zabaleta, Xumei Murua, Miren Artetxe y Ekhi Erramundegi. Han respondido a las preguntas que les propusimos en torno a sus primeros pasos en la ikastola y posterior trayectoria como bertsolaris.

Les huit finalistes du Championnat de Bertsolari d’Iparralde sont passés par Seaska. Le vainqueur, Amets Arzallus, a évoqué, dans son dernier vers, le temps où il était élève et a dédié la txapela aux parents et enseignants à l’origine des premières ikastola. Il s’est souvenu de l’affection des andereño et a affirmé que grâce à elles “notre petite langue a un plus grand cœur que toutes les grandes”.

Amets et les autres finalistes (Odei Barroso, Sustrai Colina, Joanes Etxebarria, Eneritz Zabaleta, Xumei Murua, Miren Artetxe et Ekhi Erramundegi) ont répondu à nos questions sur leurs premiers pas à l’ikastola et leur parcours en tant que bertsolari.

Ikastola187

iparraldea:

Ikastola187 · abendua 2010

ENERITZ ZABALETA 2.

MIREN ARTETXE 1. Hendaiako ikastolan ikasi nuen nik, eta han, Jexux Arzallusekin bertso-eskolan aritzen ginen, astean behin.

“Finalan denak ginen ikastolako ikasle ohiak. Ene adinekoetan baziren Xumai eta Eneritz, urte batez edo biz zaharrago, Amets eta Sustrai, eta urte batez gazteago Miren”.

EX ALUMNOS DE SEASKA COPAN LA FINAL

Murua eta bertzeak. Badut bertsoaren gustua hortik heldu zaidanaren ustea.

Ikastola187

IKASTOLA PROIEKTUARENTZAT IZAN DA NABARRALDE SARIA Nafarroako konkistari buruzko Kongresua antolatzen lagundu zuten Erentzun Ikastolak eta Fundazioak.

ABARRALDEK ETA IKASTOLEK TOPO ETA TOPA EGIN DUTE. Elkartu eta ospatu. Biak ala biak ari baitira gizarte zibeletik abiatuta historiaren transmisioa eta garapena lantzen. Horregatik erabaki zuen Nabarraldek bere izena daraman saria aurten ikastolei ematea. “Jorge Cortes Izal, Iruñeko ikastola

Ikastola187 · abendua 2010

zenbaiten sortzailea, Juan Zelaia, Juan Antonio Urbeltz eta iaz Jean-Lous Davant izan dira orain artean gure saria jaso dutenak; aurten ikastolei ematea erabaki genuen, euskal nortasuna transmititzeko duten konpromisoagatik eta arduragatik. Gainera Nafarroa Oinez Atarrabian

egin zenez, bertako udaletxean antolatu genuen ekitaldia”, hasi zitzaigun kontatzen Angel Rekalde, Nabarraldeko zuzendaria. Vianako Ikastolako arduradunek jaso zuten saria, bi hilabete aurretik Erentzun Fundazioa izan zelako Nabarraldek Vianan egin zuen Nafarroako Konkistari buruzko

Historialarien lehen kongresuaren laguntzaile nagusia. Bestalde, Kongresuaren zuzendari teknikoa ere, Joseba Asiron, Nabarraldeko kidea izateaz gain San Fermin ikastolako irakaslea ere bada. Era berean, Ana Telletxea, kongresuko koordinatzailea izan zena eta Nabarraldeko editorea dena, Berako

ikastolako ikasle ohia ere bada. “Nafarroako Konkistaren tesia aztertu duen lehen Kongresua izan da. Tesi hau, noski, liburu eta hitzaldietan behin eta berriz defendatu dugu historialari askok, baina ez batzar batean. Irailaren 18an eta 19an egin zen bilera hori Navarro

VIANAN EGINDAKO ARGAZKIAK DITUGU HAUEXEK. NAVARRO VILLOSLADA JAIOTETXE ETA KULTUR ETXE DEN ERAIKUNTZAN EGIN ZEN KONGRESUA. ESKUINALDEAN LEHENENGO ARGAZKIAK: TASIO AGERRE, NABARRALDEKO LEHENDAKARIA; TURI GONZALEZ, IKASTOLAKO LEHENDAKARI OHIA; MIRARI BEREZIARTUA, IKASTOLEN ELKARTEKOA ETA ANE TELLETXEA ERE NABARRALDEKOA. BIGARRENEAN, IÑAKI DUQUE ETA TURI, ERENTZUN IKASTOLAKO LEHENDAKARIAK (ORAINGOA ETA LEHENGOA); HIRUGARRENEAN, BILTZARRAKO ZIURTAGIRIAK JASOTZEN; ETA AZKENIK, ELVIRA SAINZ PABLO ANTOÑANAREN EMAZTEAK AGIRIA ESKUAN DUELA.

nafarroa:

Villosladaren jaiotetxe eta herriko kultur etxe den eraikuntzan. Joseba Asironek berak, Pello Esartek eta Mikel Soraurenek osatzen zuten batzorde zientifikoa. Historialari ezberdinekin harremanetan jarri eta ponentzi bana eskatu zieten. Esan beharra dago, urte askoan jasotako bilduma aurkeztu zela lehen aldiz. Hiru katedradun, bost doktore… maila handiko batzarra izan zen. Jose Luis Orellak, esaterako, sekulako ekarpena egin zuen. Davantek, Pello Monteanok, Pello Esartek, Jon Oriak (Oxford-eko irakasle ohia), Floren Aoizek, Bixente Serrano Izkok eta beste hainbatek irakurri zituzten txostenak. Tartean Idoia Arrietak ere komunikazio interesgarria egin zuen”, jarraitu zuen Rekaldek. Nabarraldeko zuzendariaren esanetan, oraindainokoan ‘inkorporazioa’, ‘anexioa’ eta gisako terminoak erabili izan dira historialarien artean orain bost mendeko gertakariak izendatzerakoan. “Orain ‘konkista’ hitza erabili dugu argi eta garbi. Gogorra da esatea, baina bi urte barru beteko da konkistaren mendeurrena, eta hori prestatzeko Nafarroako Gobernuak ‘Comisión Científica para la celebración de la incorporación de Navarra a España’ izeneko taldea jarri du martxan. Eufemismo horrekin estali nahi da 18 urtez iraun zuen gerra eta ondoko lapurketa zein bortxakeria giroa. Labur esateko, gure herriak eskutan zuen erabakitzeko eskubidea. Ospakizun ofizialen aurrean talde bat baino gehiago ari da

lanean, eta gu ere beste bi alditan aipaturiko Kongresua egiteko asmotan gabiltza. Bigarrena Nafar mendebaldean antolatu nahi dugu, konkistaren historia kulturalki Euskal Herria eta politikoki Nafar Herriaren historiaren atal estrategikoa delako. Eta hirugarrena, 2012an, Iruñean egingo genuke”, erantsi zuen Rekaldek. Hiru urtean antolatuko den Kongresuaz gainera, Nabarraldek DVD bat atera du modu xumean gertaerak nola izan ziren agertuz, eta beste zenbait ekintza ere egingo ditu. Egitarauaren bultzatzaile nagusia Nabarralde denez, kultur elkarte honen egitekoa zein den agertzeko eskatu genion zuzendariari. “Gure memoria historikoa, gure kultura, gure erreferenteak eta gure ondare sinbolikoa berreskuratzeko lanean ari den kultur taldea gara. Azken batean gure herria galtzen joan den nortasunaren ezaugarriak berreskuratu nahi ditugu; eta gure herria diogunean Euskal Herriaz, Nafar Herriaz ari gara”, erantzun zuen.

Nabarraldek egin duen lanak izan du oihartzunik gizartean. “Batzarrak izan duen arrakastak zerbait esan nahi du. 200 pertsona bildu ginen, eta jende dezente geratu zen kanpoan. Horrek esan nahi du gaiak erakargarritasun handia zuela. Badago beste pasadizo bat ere aipatzea merezi duena: joan deneko batean Sanzek, batzar zientifiko famatuaren antolatzaile gisa hitz egiten hasi eta ‘la incorporación de Navarra’ aipatzean txistuka hasi ziren NaBaiko batzuk eta ‘bueno, incorporación, invasión o conquista… cada cual que interprete como quiera’ bota zuen. Oraindainokoan horrelakorik ez zen esaten. Horrek esan nahi du eztabaida kalean dagoela eta jendeak ez duela gezur historiko hori irensten”, esan zuen Angel Rekaldek.

laguntzaile nagusiena, nahiz eta Eusko Ikaskuntzak, Sabino Arana Fundazioak, Pro Libertate Patriae, Nafarroa Bizirik eta beste hainbat erakundek ere kolaboratu duten. Nafarroako Ikastolen Elkartea hasieratik beretik sartu zen proiektuan. Zenbait etxe komertzialek eta Juan Zelaiak lagundu zuten diruarekin. Erantzuna ezin hobea izan zuen” hasi zen kontatzen Turi Gonzalez Erantzun Fundazioko kidea. Aurretik beste ekitaldi bat egina zuten herrian orain dela 500 urte gertutakoaren inguruan, Kongresua egin zen leku berean Navarro Villoslada kultur aretoan 1512ko konkistari buruzko DVDa

erakutsi baitzuten. “Maiatzean egin genuen emanaldi hori eta harrituta geratu ginen orduan jendeak eman zuen erantzunarekin. Dokumentua ikusi eta eztabaida bat piztu zen. Antzeko emanaldiak egiten ari dira geroztik Nafarroa Garaian barrena”, jarraitu zuen Turi Gonzalezek. Kongresura Euskal Herri osotik etorri zen jendea. “Ekitaldi akademikoez gainera, lehen egunean akreditazioak banatu eta bisita gidatu bat egin genuen herrian, baita upategi batera bisita egin ere. Bigarren egunari amaiera emateko Antoñanari omenaldia egin genion”, esan zuen.•

IKASTOLA LAGUNTZAILE NAGUSIA “Nabarraldek antolatu duen Kongresuan Vianako ikastola izan gara

“Ospakizun ofizialen aurrean talde bat baino gehiago ari da lanean, eta gu ere beste bi alditan aipaturiko Kongresua egiteko asmotan gabiltza”. “Oraindainokoan horrelakorik ez zen esaten. Horrek esan nahi du eztabaida kalean dagoela eta jendeak ez duela gezur historiko hori irensten”.

EL DEBATE SOBRE LA CONQUISTA SALTA A LA CALLE

DÉBAT PUBLIC SUR LA CONQUÊTE

El primero de los tres congresos de historiadores, que Nabarralde tiene previsto celebrar de aquí hasta 2012 en torno a la Conquista de Nafarroa, reunió en Viana a 200 personas y quedaron sin poder matricularse otras 50. Esa respuesta demuestra que el debate está ya en la calle y que irá creciendo a medida que se desarrollen los actos oficiales que celebrarán la ‘Incorporación de Navarra a España”.

La première des trois phases du Congrès des historiens, que Nabarralde a prévu de célébrer d’ici 2012 autour de la Conquête de la Navarre, a réuni quelques 200 personnes à Viana. 50 autres personnes n’ont pu s’inscrire. Cette participation témoigne de l’intérêt de la population pour ce débat. Et cet intérêt ira grandissant au fur et à mesure que seront célébrées des cérémonies officielles comme celle de

La organización material del congreso corrió a cargo de la ikastola Erentzun de Viana, cuyos representantes recogieron el día 2 el Premio Nabarralde, un premio que reconoce la labor que están realizando a cabo las ikastolas.

“L’incorporation de la Navarre à l’Espagne”. La plus grande partie de l’organisation matérielle a été prise en charge par l’ikastola Erentzun de Viana, dont les représentants ont reçu le 2 novembre dernier le Prix Nabarralde. Un prix récompensant plus généralement le travail réalisé par les ikastola par lequel elles laissent au mains de la société civile -pour le secteur de l’enseignement- le droit de décider.

Ikastola187

IKASTOLA PROIEKTUARENTZAT IZAN DA NABARRALDE SARIA Nafarroako konkistari buruzko Kongresua antolatzen lagundu zuten Erentzun Ikastolak eta Fundazioak.

Ikastola187 · abendua 2010

nafarroa:

IKASTOLA LAGUNTZAILE NAGUSIA “Nabarraldek antolatu duen Kongresuan Vianako ikastola izan gara

EL DEBATE SOBRE LA CONQUISTA SALTA A LA CALLE

DÉBAT PUBLIC SUR LA CONQUÊTE

Ikastola187