Aurkezpena
2012 BAROMETROA
1 Arazoaren pertzepzioa
2012 Barometroa – Atzerriko immigrazioaren inguruko jarrerak eta pertzepzioak
Zure ustez, gaur egun, zein dira Euskadin ditugun 3 arazo nagusiak? (Gehienez ere 3 erantzun: bat-bateko erantzuna) 4,9
Pentsioak Segurtasun eza
7,8
Korrupzioa eta iruzurra
8,1
15 7,2
2007 2008 2009 2010 2011 2012
Etxebizitza
11,5
Immigrazioa
11,6
Politikariak
12,9 15,4 10,7 11,6
15,5
Arazo ekonomikoak
9,4
28,5
Langabezia
71,3 0
20
40 Lehen erantzuna
85,4 60
80
100
Aipatu dituzten guztiak
• Euskadiko gizarteak ez du arazotzat hartzen immigrazioa, % 2k bakarrik bota baitu beren kasa hura dela Euskadiko arazo nagusia. Guztira, % 11,6k bakarrik aipatu du beren kasa arazotzat. • Aipatzekoa da immigrazioa arazotzat hartzen dutenen ehunekoa % 10,7tik % 11,6ra igo dela 2011tik. Igoera txiki honek arazoaren pertzepzioa egonkor mantendu dela adierazten du, are gehiago kontuan izanik krisialdi ekonomiko batean murgilduta gaudela. • Izan ere, horrelako egoeretan, immigrazioaren gaineko iritzi txarrak gora egin ohi du. • Inkestari erantzun diotenek beren kasa bota dituzten hiru erantzunak kontuan izanik, Euskadiko herritarren % 11,6k aipatu du immigrazioa arazoa dela. Langabezia, berriz, % 85,4k aipatu du; arazo ekonomikoak, % 28,5ek eta klase politikoa, % 15,5ek.
3
2012 Barometroa – Atzerriko immigrazioaren inguruko jarrerak eta pertzepzioak
Txartel honetan ageri diren arazoetatik, zure ustez, zein dira Euskadiko hiru arazo nagusiak?* El sistema Osasunsanitario sistema 3,7 LaDelinkuentzia delincuencia Aberatsen eta pobreen arteko La desigualdad entre … desberdintasunak
15,6 12,0 10,3 13,5
16,1
20,2
14,9 17,5
16,8 2007 2008 2009 2010 2011 2012
El crecimiento económico Hazkunde ekonomikoa
17,1
LaImmigrazioa inmigración 4,6
Pentsioak Las pensiones
9,1
ElBizitzaren coste de la vida kostua
17,5 20,8
12,7
48,7
El Langabezia desempleo
53,5 0
20
80,7 40
Lehen erantzuna Primera mención
60
80
100
Aipamenak guztira Total menciones
• Immigrazioa arazotzat hartzen duten galdetzerakoan, berriz, % 17,5ek adierazi du baietz. • Gainera, % 4,6k aipatu du Euskadiko arazo nagusia dela, erantzun bera beren kasa bota dutenek baino bi aldiz gehiagok. • Arazo sozioekonomikoak dira oraindik ere gizartearen kezka-iturri nagusia, eta, bereziki, langabezia eta bizitzaren kostua. *2010. urtetik aurrera eman dugun gaien zerrenda ez da aurreko urteetakoa. Europako datuekin konparatzeko EUROSTATek eskaintzen duen gaien zerrenda erabiltzea erabaki dugu. 4
2012 Barometroa – Atzerriko immigrazioaren inguruko jarrerak eta pertzepzioak
Gaia aldatuko dugu. Pertsonalki zein hiru arazok ukitzen zaituzte gehien? (Gehienez ere 3 erantzun: bat-bateko erantzuna)
Euskadiko arazoa. Iradokizuna
Euskadiko arazoa. Batbatekoa
4,6
17,5
4,2
4,9
6,4
8,2 5,6
6,2
2007 2008 2009 2010 2011 2012
2,0
Arazo pertsonala 0,8
0,0
11,6
6,2
5,0
10,0
Lehen erantzuna
15,0
20,0
25,0
Aipatu diren guztiak
• Inkestari erantzun diotenen % 0,8k bakarrik aipatu du immigrazioa beren arazo pertsonal nagusia dela. Guztira, berriz, Euskadiko herritarren % 6,2k bakarrik hartzen du immigrazioa arazo pertsonaltzat. • 2011ko datuarekin konparatuz, ehunekoa zertxobait handiagoa da: % 5,6tik % 6,2ra igo baita. • Langabezia eta arazo ekonomikoak dira inkestari erantzun diotenek gehien aipatu dituzten arazo pertsonalak: hurrenez hurren, % 52,8k eta % 27,2k aipatu ditu. 5
2012 Barometroa – Atzerriko immigrazioaren inguruko jarrerak eta pertzepzioak
Konparazioa aurreko barometroekin: zeintzuk dira Euskadiko hiru arazorik garrantzitsuenak? (Gehienez hiru erantzun: erantzun espontaneoa) Immigrazioa 11,6 Pentsioak 6,8 Politikariak 15,5 ETA 4,7 Arazo ekonomikoak 28,5 Langabezia 85,4 0
20 2007
40 2008
2009
60 2010
80 2011
100
2012
• Barometro honen emaitzak eta aurrekoenak konparatzen baditugu, ikusiko dugu gutxiagok hartzen dituztela ETA eta pentsioak arazo pertsonaltzat, langabezia egonkor mantentzen den bitartean. • Immigrazioa arazotzat hartzen dutenen ehunekoa 2009ko datuaren nahiko antzekoa da.
6
2 Lanaren funtzionaltasuna
2012 Barometroa – Atzerriko immigrazioaren inguruko jarrerak eta pertzepzioak
Etorkinak behar ditugu gure ekonomiaren sektore batzuetan lan egiteko: 100,0
80,0
80,0 72,0 64,9
60,0
55,9 44,9
43,2
38,9
36,6
40,0
27,6
41,2
32,7
18,1
20,0
11,0
12,0
0,0 2004 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2004 2007 2008 2009 2010 2011 2012
Ados Acuerdo
Kontra Desacuerdo
• Lan-merkatuari buruz immigrazioarekiko dugun ikuspegi funtzional eta utilitarista nabarmen higatu da krisiaren eraginez. • 2004an, %80k uste genuen immigranteak behar genituela zenbait lan-arlotan lan egiteko, eta, 2012an, berriz, ehunekoa %36,6 da. • Era berean, 2004an, %11k uste zuen ez zegoela immigranteen beharrik. 2012an, ehuneko hori %41,2 da. 8
2012 Barometroa – Atzerriko immigrazioaren inguruko jarrerak eta pertzepzioak
Etorkinei esker, ekonomiak hobera egiten du, bertakoek nahi ez dituzten lanpostuak betetzen dituztelako: 100,0
80,0 63,0 60,0
57,0
55,7 48,1
47,1 39,8
40,0
40,6
36,0 28,1 17,0
20,0
18,0
36,9
28,1
19,1
0,0 2004 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2004 2007 2008 2009 2010 2011 2012 Acuerdo Ados
Desacuerdo Kontra
• Antzeko zerbait gertatu da baieztapen honekin ere: bertakoek nahi ez dituzten lan-postuak immigranteek hartzen dituztenez, ekonomia hobeto dabil. 2004an, %63 ados zegoen baieztapen horrekin. 2012an, ehuneko hori %40,6 da. • Ideia horren aurka daudenen ehunekoa %17tik %36,9ra igaro da. 9
3 Elkarbizitza
2012 Barometroa – Atzerriko immigrazioaren inguruko jarrerak eta pertzepzioak
Zure ustez, EAEn, bertako eta atzerriko biztanleen arteko harremanek hobera egin dute azken urtean, okerrera egin dute, ala berdin daude?
3,6
8,7
31,6
Hobera egin du Berdin jarraitzen du Okerrera egin du Ed/Ee 55,9
• Oro har, Euskadiko gizartearen iritziz, bertako herritarren eta atzerritarren arteko harremana ez da aldatu azken urtebetean. Hain zuzen ere, Euskadiko herritarren % 55,9k uste du hori. • Nolanahi ere, gehiagok (% 31,8k) uste du harremanak okerrera egin duela hobera egin duela baino, % 8,7k uste baitu hobera egin duela. • Euskadiko herritarren eta atzerritarren arteko harremana aldatu ez dela uste dutenen ehunekoa 2 puntu jaitsi da 2011tik. Harremanak okerrera egin duela uste dutenena, berriz, 8,2 puntu igo da. • 2011rekin alderatuz, harremanak hobera egin duela uste dutenen ehunekoa 5 puntu jaitsi da. 11
4 Kultur-aniztasunren kudeaketa
2012 Barometroa – Atzerriko immigrazioaren inguruko jarrerak eta pertzepzioak
Kultura-aniztasunari buruzko zenbait adierazpen esango dizkizut. Esan iezadazu horietako bakoitzarekin zein neurritan zauden ados edo kontra
Beste talde etnikoetako etorkin atzerritarrek Euskadiko bizitza kulturala aberasten dute
48,0
Immigranteen erlijio-jarduerek arriskuan jartzen dute gure bizimodua
24,6
28,8
0
20
51,3
40
Erabat ados / Ados
60
80
100
Erabat kontra / Kontra
Printzipioz, Euskadiko gizarteak iritzi ona du kultur aniztasunari buruz: • Euskadin beste talde etniko batzuek egoteak kultur aberastasunik ekarri duen galdeturik, % 48k baietz erantzun du, eta % 24,6k, ezetz; 2011an, berriz, % 52k erantzun zuen baietz, eta % 23,8k ezetz. • Inkestari erantzun diotenen % 51,3k uste du etorkinen ohitura erlijiosoek ez dutela jartzen arriskuan gure bizimodua, eta % 28,8k, baietz. 2011n, berriz, % 57k uste zuen etorkinen ohitura erlijiosoek ez zutela jartzen arriskuan gure bizimodua, eta % 24k, baietz. 13
2012 Barometroa – Atzerriko immigrazioaren inguruko jarrerak eta pertzepzioak
Euskadin bizikidetza hobetzeko zenbait aukera emango dizkizut. Esan iezadazu horietako bakoitzarekin zein neurritan zauden ados edo kontra Euskadin bizikidetza hobetzeko, hemengoek ahalegindu beharko lukete etorkinen ohiturak eta usadioak ezagutzen eta horietara egokitzen
25,4
58,2
Erabat onartuak izateko, etorkinek gure legediarekin bat ez datozen beren kulturaren edo erlijioaren alderdiei uko egin behar diete
69,4
Bizikidetza hobetzeko, guztiok egin behar dugu ahalegin bat, bai pertsona atzerritarrek, bai hemengoek ere
66,2
Euskadin bizikidetza hobetzeko, immigranteek gure ohiturak eta usadioak hartzen ahalegindu beharko lirateke
72,4 0
20 Erabat ados / Ados
40
12,8
10,2
7,9 60
80
100
Erabat kontra / Kontra
• % 58,2k uste du bertakoek ez dutela ahalegindu behar etorkinen ohitura eta tradizio batzuk ezagutzeko eta haietara egokitzeko. 2011n, % 67k uste zuen hori. • Inkestari erantzun diotenen % 69,4k uste du etorkinek hemengo legediaren kontrakoak diren ohitura erlijiosoei eta kulturalei uko egin behar dietela guztiz onartuak izateko. Aurtengo datua eta 2011koa (% 67,1) antzekoak dira. • Bestalde, % 66,2k uste du bizikidetza hobetzeko bai pertsona atzerritarrek, bai bertakoek egin beharko luketela ahalegina. • Euskadiko herritarren % 72,4k uste du etorkinek bertakoen ohiturak eta tradizioak hartzeko ahalegindu behar dutela (2011n % 79,8 ziren).
14
2012 Barometroa – Atzerriko immigrazioaren inguruko jarrerak eta pertzepzioak
Euskal gizartearentzat hobe da bertan bizi garen guztiok ohitura eta usadio berberak izatea 60,0 50,0
54,6 43,8 42,5
40,0
47,0
44,7 39,3 39,4 34,0
40,4
39,4
39,2 31,8
31,6
30,0
22,4
20,0 10,0 0,0 2004
2007
2008
2009 Ados
2010
2011
2012
Kontra
• Azken bi urteotan, indartu egin da asimilazio-ikuspegia. Hala, gaur egun, euskal herritarren %54,6k uste du gizarte bat hobea dela ohitura eta usadio berak partekatzen badira. • %22,4 ez dago ados ideia horrekin. 2011n, ehuneko hori %39,4 zen.
15
5 Eragin sozialak
2012 Barometroa – Atzerriko immigrazioaren inguruko jarrerak eta pertzepzioak
Esan iezadazu horietako adierazpen bakoitzarekin zein neurritan zauden ados edo kontra Europako populazioaren zahartzeak eragindako arazoak konpon ditzakete Europara datozen etorkinek
47,6
Pertsona etorkinek onura handiegia lortzen dute gizarte-babesaren sistematik
58,9
Etorkinek zerga gutxiago ordaintzen dute gero jasotzen dutena baino
44,4
Atzerriko etorkinen presentziak segurtasun falta eta delinkuentzia eragiten ditu
40,9 0
Erabat ados / Ados
20,4
Ez ados, ez kontra
25,1
16,5
21,3
25,4 50
19,8
17,7
32,2 100
Erabat kontra / Kontra
• Euskadiko herritarren % 58,9k uste du etorkinek etekin gehiegi ateratzen dutela gizarte-babeserako sistematik. Ehuneko hori 5 puntu txikiagoa da 2011koa baino (64,2%). • Inkestari erantzun diotenen % 44,4k uste du etorkinek zerga gutxiago ordaintzen dituztela erabiltzen dituzten zerbitzuak kostatzen direna baino, eta % 17,7k, berriz, kontrakoa. • % 40,9k uste du atzerritarrak egoteak segurtasunik eza eta delinkuentzia ekarri duela. Ideia honen kontra daudenak, berriz, % 32,2 dira eta % 25,4 ez daude ez ados ez kontra. 2011an, aldiz, % 46 zegoen ados. • Bestalde, % 47,6k uste du etorkinek populazioaren zahartzeak eragindako arazoak konpon ditzaketela. 17
6 Zerbitzu eta eskubideak
2012 Barometroa – Atzerriko immigrazioaren inguruko jarrerak eta pertzepzioak
Orain bertakoen zenbait eskubide aipatuko ditugu. Zure ustez, Euskadin bizi diren etorkinek ere baldintza beretan izan behar lituzkete eskubide horiek? Osasun zerbitzua
57,5
Hezkuntza
52,8
Zerbitzu juridikoa
63,1
18,3
Babes ofizialeko etxebizitza
59,5
13,5 %0
64,7 %20
%40 Denek
Legez daudenek
4,4
12,3 2,6
66,8
14,1
Bozkatzea
9,5
60,1
18,3
Senideak ekartzea
2,3 3,0
42,0
26,0
Gizarte-laguntza
3,1 0,6
38,8
17,8
5,0
17,8
4,4
18,8 %60 Inork ez
%80
3,0 %100
Ed/Ee
• Osasun-, lege- eta hezkuntza-laguntzari dagokionez, beherakada handia izan da iazkoaren aldean. 2011n, %70ek uste zuen atzerritar guztiek izan behar zituztela eskubide horiek; 2012an, ehuneko hori %57,5era jaitsi zen osasun-laguntzaren kasuan; %52,8ra, hezkuntzarenean, eta %26ra, lege-laguntzarenean. • Oro har, eta aurreko urteetako emaitzen aldean, euskal gizarteak uste du eskubideak izateak erregularizazioarekin lotuta egon behar duela. • Hazi egin da inongo atzerritarrek ez lituzkeela honako eskubide hauek izan behar uste dutenen ehunekoa: +3,5 gizarte-laguntzen kasuan, +2,7 berrelkartzearenean eta +4,5 babes ofizialeko etxeen kasuan. 19
2012 Barometroa – Atzerriko immigrazioaren inguruko jarrerak eta pertzepzioak
Immigranteek eskubideak eta zerbitzuak izatea… Osasuna
80
65,0
71,2
65,0
72,9
70,1
66,7
57,5
60 40
33,5
33,0
27,0
32,1
38,8 28,2
24,1
20 0 2004
2007
2008 Denek
2009
2010
2011
2012
Legez daudenek
• Immigrante guztiek osasun-laguntza bermatuta eduki behar dutela irizten dutenek gehiengoa izaten jarraitzen duten arren, ehunekoa nabarmen jaitsi da 2011tik 2012ra, %72,9tik %57,5era, hain zuzen ere. • Halaber, osasun-laguntza erregularizatutako immigranteei soilik eman behar zaiela uste dutenen ehunekoa %24,1etik % 38,8ra igaro zen 2011tik 2012ra.
20
2012 Barometroa – Atzerriko immigrazioaren inguruko jarrerak eta pertzepzioak
Immigranteek eskubideak eta zerbitzuak izatea… Hezkuntza
80 60
64,9
60,0
55,4 42,4
40
38,0
59,7 31,8
71,1
63,4
52,8 37,5
42,0
34,5 26,0
20 0 2004
2007
2008
2009 Denek
2010
2011
2012
Legez daudenek
• Osasun-laguntzaren kasuan ikusten den joera bera nabari da hezkuntzaren kasuan ere. Hala, 2011n, euskaldunen %71,1ek uste zuen immigrante guztiek izan behar zutela eskubide hori; 2012an, berriz, ehunekoa %52,8 zen. • Eskubide hori erregularizatutako immigranteek soilik izan behar luketela uste dutenen ehunekoa %42 da; 2011n, berriz, %26 zen.
21
7 Immigrazio politika
2012 Barometroa – Atzerriko immigrazioaren inguruko jarrerak eta pertzepzioak
Zure ustez, zer politika-mota litzateke egokiena atzerritar langileen kasurako?
2007
9,0
2008
7,9
2009
10,4
84,0 3,1
81,0 83,2
2010
8,6
82,6
2011
11,1
76,4
2012
8,7 0
4,0
40
Lan-kontratua dutenei bakarrik sartzen uztea
3,9 Etorkin atzerritarrak sartzea erabat debekatzea
6,2
Legezko beste baldintza batzuk betetzen dituzten pertsonei sartzen uztea: familia berriz biltzea, ikasleak, errefuxiatuak…
6,4 8,7
61,2 20
Inolako lege trabarik gabe sartzen uztea
60
16,7 80
Ed/Ee
100
• Euskadiko herritarren % 8,7 etorkinak sartzeko legezko inongo oztoporik ez jartzearen alde dago. % 8,7 dira ere bai etorkinak sartzea nolanahi galaraztearen alde daudenak. • Inkestari erantzun diotenen % 61,2k uste du etorkinei sartzen utzi behar zaiela lan-kontraturik badute. %16,7 legezko beste baldintza batzuk betetzen dituzten pertsonei sartzen uztearen alde dago. • Ehunekoak gora, ehunekoak behera, beste inkesta eta azterketa askok adierazten dutenez, Euskadiko gizartearen zati handi batek berme nahikotzat du oraindik ere lan-kontratua, segurtasuna ematen baitio eta susmo txarrak desagerrarazten baititu. 23
2012 Barometroa – Atzerriko immigrazioaren inguruko jarrerak eta pertzepzioak
Esan iezadazu horietako adierazpen bakoitzarekin zein neurritan zauden ados edo kontra %0
%50
Hona etorri den norbaitek delituren bat egiten badu, herrialdetik kanpora bidali beharko litzateke
Lanera etortzen diren atzerritarrak denboraldi batez langabezian geratuz gero, kanpora bidali beharko lirateke
Ados
%100
63,1
20,3
19,7
Ez ados, ez kontra
16
20
56,6
Kontra
1
3,3
Ed/Ee
• % 56,6k uste du lan gabe gelditzea ez dela nahikoa lanean ari diren atzerritarrak kanporatzeko; 2011n, berriz, % 60a zen iritzi berekoa. • Euskadiko gizartea zorrotzagoa da indarrean dagoen legedia ez betetzearekin, herritarren % 63,1 inguruk uste baitu delituren bat egiten duten atzerritarrak kanporatu behar direla; 2011an, berriz, % 39,8 zen iritzi berekoa. • Item honek igoera handia jasan du, +23,3 puntukoa. 24
2012 Barometroa – Atzerriko immigrazioaren inguruko jarrerak eta pertzepzioak
Zure iritziz, zer egin beharko luke Gobernuak etorkin "irregularrekin"? 2008
17
2009
16
46
10 56
2010
14
61
2011
16,5
58,6
2012
17,2 %0
41,1 %20
%40
10
18
9
11,2 %60
10
9
11
7
9,3
8,8
21,3 %80
Guztiak erregularizatu, "paperak" eman
Lana dutenak bakarrik erregularizatu
Bitartekoak eman guztiak beren herrialdera itzultzeko
Guztiak kanpora bidali
7 6,8 9,2 %100
Ed/Ee
• Oro har, Euskadiko gizarteak atzerritarrek lana izatearekin lotzen du oraindik ere atzerritarren onarpena eta, ildo horretan, lana dutenak erregularizatzearen (lana dutenei bizilekua izateko baimena ematearen) alde dago (% 41,1). 2011. urtearekin konparatuz behera egin du ehuneko honek: % 58,6koa zen orduan. • Daturik aipagarriena, ordea, etorkin “irregular” guztiak kanporatu behar liratekela uste dutenen hazkundea da: % 21,3 dira 2012an eta 2011n %8,8 ziren. 25
8 Tolerantzia-indizea
2012 Barometroa – Atzerriko immigrazioaren inguruko jarrerak eta pertzepzioak
Tolerantzia-indizearen bilakaera 60 58
58,74 57,18
56,51
57,15
56,65
56 53,62
54 52 2007
2008
2009
2010
2011
2012
Tolerantzia-indizea
BPGren urtetik urterako aldaketa-tasak (%) EAEn 4 2 0 -2 -4
EAE
T11 12
T1 12
TIV 11
TIII 11
TII 11
TI 11
TIV 10
TIII 10
TII 10
TI 10
TIV 09
TIII 09
TII 09
TI 09
TIV 08
TIII 08
TII 08
TI 08
-6
Estatua 27
2012 Barometroa – Atzerriko immigrazioaren inguruko jarrerak eta pertzepzioak
Talde nagusien tamaina
20,60 40,80
Anbibalenteak Toleranteak Uzkurrak
38,60
• Euskal gizartean dauden profil ezberdinak aztertuta, talde nagusia anbibalenteena da (% 40,8), ondoren datoz toleranteak (% 38,6) eta azkenik uzkurrak (% 20,6). • 2011. urteko datuekin konparatuta, gora egin du pertsona toleranteen ehunekoak eta uzkurrenak, ordea, behera egin du. Hala ere, talde hauek tolerantzia-indizean duten puntuazioa baxuagoa da.
28
2012 Barometroa – Atzerriko immigrazioaren inguruko jarrerak eta pertzepzioak
Immigrazioarekiko tolerantzia-indizearekin lotutako aldagaiak
29
2012 Barometroa – Atzerriko immigrazioaren inguruko jarrerak eta pertzepzioak
Ondorio nagusiak: 1.
Aurkeztutako datuek nabarmentzen dute euskaldunek jarrera anbibalentea erakutsi dutela atzerritarren immigrazioarekiko: batetik, ezaugarri irekiak eta toleranteak, bestetik, jarrera uzkurragoak.
2.
Hala ere, 2011ko barometroaren aldean, euskaldunen jarrera okertu egin da hainbat alderditan: atzerritarrekin ez da hain tolerantea, eta murriztaileagoa da.
3.
Euskaldunak lanpostuari loturiko immigrazio-politiken alde egiten jarraitzen du, beste azterketa eta ikerketa batzuek dioten bezala. Hala ere, lanik ezaren eta krisiaren eraginez, integraziorako faktore hori indarra galtzen ari da gizartean.
4.
2011ren aldean, aldaketa nabarmena izan da atzerritarrek osasun-, hezkuntza- eta lege-eskubideak izatearekiko. Eskubide horiek erregularizazioari lotuta izan behar luketelako ustea nabarmen gailentzen ari zaio eskubide unibertsalaren iritziari.
5.
Migrazio-fenomenoaren eragin sozialekin erlazionatutako item batzuk hobetu egin dira, besteak beste, babes sozialerako sistematik onura gehiegi lortzen dituztelako iritzia. Hala ere, nabarmen gogortu dira delitua kanporaketarekin lotzen duen diskurtsoa eta egoera irregularrean dauden immigrante guztiak kanporatu behar liratekeela dioena.
6.
Immigrante atzerritarren etorrerarekin lotuta, euskal gizartearen ongizate-estatuaren iraupenak sortzen ditu zalantza eta mesfidantza handienak. 30