2014ko azaroa Lege-gordailua BI-1163-05
IMMIGRAZIOAREN Behatokia
55 zbk.
Observatorio de INMIGRACIĂ“N
EUROPAKO BIZTANLERIA EAEN “Europako biztanleria EAEn� izeneko 55. Begirada honen bidez jarraipena emango diogu 51. zenbakian hasitako sailari; hots, EAEn bizi diren etorkin-talde handien ezaugarri nagusiak aztertzeko sailari. Eta aurreko zenbakian adierazi bezala, lau talde hauek aztertuko ditugu: afrikarrak, asiarrak, europarrak eta latinoamerikarrak. EAEko europarren kopurua jaitsi egin da azkeneko urteetan, eta 1998an atzerritarren erdia izatetik, %28 izatera pasatu da 2014an. Nazionalitate nagusia errumaniarra da, eta Portugal dago bigarren lekuan. Gipuzkoa da biztanle europarren portzentaje handiena duen lurraldea. Kolektiboaren integrazioa aldatu egiten da jatorriaren arabera, eta bertako biztanleek dioten sinpatiaren arabera: alde batetik, EBko mendebaldeko europarrentzat errazagoa izaten da eta sinpatia handiagoa sorrarazten dute; aldiz, Errumaniatik eta EBko ekialdetik datozenek zailago izaten dute integratzea, bertako biztanleen pertzepzioa ez baita hain positiboa.
Europarren migrazio-datuak 1. Europako immigrazioaren bilakaera EAEn
1. grafikoa. Europako etorkin atzerritarren pisu erlatiboaren bilakaera EAEn. 1998-2014 (%)
Europako immigrazioa %422 hazi da 1998tik, orduan 7.588 etorkin izatetik orain 39.646 izatera pasatu da (1. taula). Hala ere, atzerriko etorkinen kopurua zortzi aldiz handiagoa da orain 1998an baino, eta europarrak izan dira hain zuen ere gutxien gehitu direnak EAEn. 1998an, EAEra etortzen ziren immigranteen erdiak Europatik etortzen ziren, baina gaur egun etorkinen %28 baino ez dira europarrak (1. grafikoa). Europako alde desberdinetatik etorritako atzerritarren hazkundea aztertuz, ikusten da gaur egun presentzia handiena duena 28en EB dela (Errumania, Bulgaria eta Kroazia gehitu ondorengoa) %46arekin, horren atzetik 25en EB %43arekin eta azkenik Europaren gainerako zatia, %11rekin (3. grafikoa). Errumania eta Bulgaria 2007ean Europar Batasunean sartu zirenean inflexio-puntu bat markatu zen jatorri europarreko biztanleen eboluzioan. Kroaziaren kasuan, nazionalitate hori 2013an sartu da 28en EBn, eta 58 pertsona gehiago ekarri ditu 2014an.
2014 2012 2010 2008 2006 2004 2002 2000 1998
72 72 72 72 71 71 70 71 72 73 73 71 69 62 55 51 50
28 28 28 28 29 29 30 29 28 27 27 29 31 38 45 49 50
%0
%50 Europa
%100
Gainerakoak Iturria: EINen datuak oinarri hartuta egin da.
1. taula. Atzerritarren gehikuntza EAEn, kontinenteen arabera banatuta. 1998-2014. (Balio absolututan eta ehunekotan)
EB (28) Europa ez komunitarioa Europa Afrika Amerika Asia Ozeania eta aberrigabeak Guztira
1998 N 7.170 420 7.588 2.714 3.993 837 62 15.198
% 47,2 2,8 49,9 17,9 26,3 5,5 0,4 100,0
2014 N 35.186 4.460 39.646 37.212 51.762 12.116 181 140.917
% 25,0 3,2 28,1 26,4 36,7 8,6 0,1 100,0
Hazkundea (%) 1998-2014 390,7 961,9 422,5 1.271,1 1.196,3 1.347,6 191,9 827,2
Iturria: EINen datuak oinarri hartuta egin da.
2
55. Begirada - Europako biztanleria EAEn
2. grafikoa. EAEn bizi diren europarren eboluzioa, nazionalitate-talde handitan banatuta, 1998-2014 (balio absolutuak)
50.000 40.000 30.000 20.000 10.000 0
1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 719
Europa ez EB Europa EB
787
1.032 1.423 2.246 3.750 5.454 7.766 10.259 2.824 3.431 3.839 4.102 4.381 4.601 4.629 4.460
6.869 7.444 8.485 8.918 9.784 10.454 10.613 11.855 13.497 25.517 31.983 35.113 35.755 35.978 37.452 36.745 35.186 Iturria: EINen datuak oinarri hartuta egin da.
2. Europarren nazionalitateak
3. grafikoa. EAEn bizi diren europarren bilakaera, nazionalitate-talde handitan banatuta, 1998-2014 (%)
Kopuruz handienak diren hamar nazionalitateetakoak dira EAEko europar etorkinen %90,6. Era berean, Errumania eta Portugaletik etorritakoak dira etorkin europarren erdia baino gehiago (%61,4). Hala ere, ez dute bilakaera berdina izan: 1998 eta 2014 bitartean portugaldarren kopurua bikoiztu den bitartean (biderkatze-faktorea 2,2koa), errumaniarrak 170 bider gehitu dira (biderkatze-faktorea 170,9koa). Biderkatze-faktore horrek laguntzen du EAEn presentzia handiena duten hamar herrialde europarren ezaugarriak erabakitzen dituzten bi ereduak argiago ikusten. Alde batetik, eredu zaharra, immigrazio finkatuagoa duena: Portugal, Italia, Frantzia, Erresuma Batua eta Alemania. Nazionalitate horiek denak Batasunekoak dira, eta garrantzia galduz joan dira Europako beste herrialde batzuekiko. Gaur egun, nazionalitate horietakoak (portugaldarrak izan ezik), europar guztien %1,6 eta %6 bitartean daude. Eta, bestalde, modelo berria, Errumania, Bulgaria eta Ukraina bezalako nazionalitateek osatua nagusiki, biderkatze-faktore askoz handiagoarekin, baina hasierako biztanleria askoz txikiagotik abiatuta, eta guztien artean gehien nabarmentzen dena errumaniarren kasua da, EAEko biztanle europarren %43,1 baitira.
43 44 44 46 49 50 51 57 57 60 66 74 81 86 89 90 91
2014 2013 2012 2011 2010 2009 2008 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 2000 1999 1998 %0
%20
%40
46 11 45 11 45 11 43 11 41 10 40 10 39 10 33 10 3 29 11 4 24 12 4 19 12 4 12 10 3 7 9 34 7 32 6 32 5 31 6 %60
%80
%100
EB15 EB15 EB25 (+EB25 10) (+ 10) EB27 (+EB27 Bulgaria eta Errumania) EB28 (+EB28 Kroazia) (+ Bulgaria eta Errumania) (+ Kroazia) Gainerako Europa Gainerako Europa Iturria: EINen datuak oinarri hartuta egin da.
2. taula. Europako nazionalitate garrantzitsuenak 1998 eta 2014 bitartean
Errumania Portugal Italia Frantzia Ukraina Erresuma Batua Alemania Bulgaria Errusia Polonia Gainerakoak Europa guztira
1998 100 3.241 387 1.130 27 787 813 8 107 144 7.488 7.588
2014 17.085 7.289 2.308 2.061 1.826 1.479 1.329 1.109 784 660 3.716 39.646
% 43,1 18,4 5,8 5,2 4,6 3,7 3,4 2,8 2,0 1,7 9,4 100,0
Metatua
% metatua
24.374 26.682 28.743 30.569 32.048 33.377 34.486 35.270 35.930 39.646 39.646
61,5 67,3 72,5 77,1 80,8 84,2 87,0 89,0 90,6 100,0 100,0
Biderkatze-faktorea 170,9 2,2 6,0 1,8 67,6 1,9 1,6 138,6 7,3 4,6 0,5 5,2
Iturria: EINen datuak oinarri hartuta egin da.
55. Begirada - Europako biztanleria EAEn
3
1. mapa. Europar jatorriko biztanleria EAEn. Nazionalitate nagusien banaketa. 2014
Erresuma Batua
Alemania
17.085
Frantzia
100 baino gutxiago
Errumania
7.289
100 - 1.000
Portugal
1.001 - 5.000
Ukraina
Italia
Bulgaria
5.001 - 10.000 10.000 baino gehiago Iturria: EINen datuak oinarri hartuta egin da.
3. Europako etorkinen banaketa lurraldearen arabera: lurralde historikoak eta eskualdeak 20.000
17.085
16.000 12.000
Gipuzkoan europarren portzentajea jaitsi egin da: 1998an %62 izatetik, orain %34 izatera pasatu da, beste kontinente batzuetakoekin parekatuz, amerikarrekin esaterako (%35). Aldiz, Araban txikiagoa da europarren portzentajea (%23), hirugarren kontinentea da, afrikarren (%41) eta amerikarren (%27) atzetik, eta Bizkaian bigarren kontinentea izango litzateke Europa (%26), Amerikaren atzetik (%26).
8.000 4.000 0
7.289 3.241 100 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014
Gipuzkoa da Europako etorkinen portzentaje handiena duen lurralde historikoa EAEn (%34), atzetik datoz Bizkaia (%26) eta Araba (%23). Baina, balio absolututan kontatuta, Bizkaian dago etorkin europar gehien, eta ondoren datoz Gipuzkoa eta Bizkaia. Eboluzioaren aldetik begiratuta, bi alderdi nabarmentzen dira: alde batetik, europarren pisu erlatiboaren jaitsiera eta lurralde bakoitzaren berezitasuna.
4. grafikoa. Europako nazionalitate nagusien bilakaera. 1998-2014. (Balio absolutuak)
Errumania Frantzia
Portugal Ukraina
Italia
Iturria: EINen datuak oinarri hartuta egin da.
5. grafikoa. Atzerritar europarren (Batasunekoen eta Batasunaz kanpokoen) banaketa, lurralde historikoen arabera. 2014. Balio absolutuak eta erlatiboak
1.147 (%2,9) 4.914 (%12,4)
1.336 (%3,4)
1.977 (%5)
16.538 (%41,7)
13.734 (%34,6)
Araba
Bizkaia
Gipuzkoa
EB (28)
EBz kanpoko Europa Iturria: EINen datuak oinarri hartuta egin da.
3. taula. EAEko eta lurralde historikoetako biztanleria atzerritarraren osaera, kontinenteen arabera banatuta. 2014 (%)
EBko Europa EBz kanpoko Europa Europa Afrika Amerika Asia Ozeania/aberrigabeak Guztira
EAE 25 3 28 26 37 9 0,1 100
Araba 18 4 23 41 27 9 0,1 100
Bizkaia Gipuzkoa 24 30 2 4 26 34 25 21 41 35 8 10 0,1 0,2 100 100
Iturria: EINen datuak oinarri hartuta egin da.
4
55. Begirada - Europako biztanleria EAEn
6. grafikoa. Europar jatorriko biztanleriaren eboluzioa, lurralde historikoen arabera. 1998-2014. (Balio absolutuak)
50.000 40.000 30.000 20.000 10.000 0
1998
1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
Gipuzkoa 3.293 3.956 4.538 4.562 5.189 5.928 6.777 7.748 9.218 10.836 13.953 15.282 15.345 15.820 16.299 16.290 15.711 Bizkaia 3.271 3.138 3.519 3.936 4.553 5.482 6.359 8.342 10.313 12.416 15.163 16.877 17.373 18.068 19.000 18.867 17.874 1.024 1.136 1.460 1.843 2.288 2.794 2.931 3.531 4.225 5.089 6.298 6.793 7.139 6.471 6.754 6.217 6.061
Araba
Iturria: EINen datuak oinarri hartuta egin da.
Hiru lurraldeetan errumaniarrak dira nagusi, eta portugaldarrak ondoren. Hala ere, presentzia aldatu egiten da lurralde batetik bestera. Horrela, Arabako etorkinen artean errumaniarrak (%29) eta portugaldarrak (%26,1) nahiko parekatuta dauden bitartean, Gipuzkoan gehiago dira errumaniarrak portugaldarrak baino (%32,5 eta %22,8 hurrenez hurren), eta Bizkaian errumaniarrak ia bost bider gehiago dira portugaldarrak baino (%57,1 eta %11,7 hurrenez hurren).
2. mapa. Europarren ehunekoak atzerritar guztiekiko, EAEko eskualdeka. 2013
PlentziaMungia
GernikaBermeo
Bilbo Handia Enkarterri
Bidasoa Beherea Markina- DebaOndarroa barrena
Durangaldea Arabako Kantaurialdea
Donostialdea Urola Kosta Tolosaldea
ArratiaNerbioi
Debagoiena
Goierri
Gorbeialdea
Eta eskualdeei dagokienez, Bilbo Handian bizi dira europar gehien Arabako Ibarrak (%28,3); gero Donostialdean (%17,2); eta ondoren, Arabako Lautadan (%11,7). Ikusten da, beraz, hiru hiriburu-eskualdeetan eta Bidasoa beherean, Urola Kostan, Goierrin, Durangaldean eta Gernika-Bermeon biltzen dela %76,3a, eta berdin gertatzen zela 2006an ere. Europako biztanleak eskualde horietara erakartzen dituena sektore industrialak duen pisu handia izan liteke.
Arabako Lautada
Arabako Mendialdea
< % 20
(2)
% 20 - 30 (5) Arabako Errioxa
% 30 - 40 (8) > % 40
(5)
Iturria: EINen datuak oinarri hartuta egin da.
7. grafikoa. EAEko eskualdeak, Europar Batasuneko eta Batasunaz kanpoko atzerritarren pisu erlatiboaren arabera, txikienetik handienera, Batasuneko europarren pisuaren arabera. 2013 (portzentaje horizontalak) 3 73
27
24
3 49
67 33
51
8
3
4
66
58
34
42
20
15
54 66
71
7 64
4 79
17
2 26
14 67
77
14 68
12
34
29
36
21
23
73 33
32
35
8 48
65
74 46
3 27
52
6 35
65
3 32
7 19
10 52
68
9 75
81 48
7 43 57
25
11 55 45
Ar ab a Ar ko I ab ba Ar ak rra ab o L k ak a o M uta da e n Er rio dial d x Go a Ar ea rb ab e a Ka ia In rra nt g u au ri ru a AR Ara k AB ba A G rra Bi da UZT so a B IR A De ehe ba rea Be h De ere ba a Do goie no na sti a ld ea Go T ierr Ur olos i ola ald e Gi Kos a p u ta l zk oa dea Ar guz ra tia tira N Bi erb lbo ioi H Du and i ra ng a En ald e k Ge arta a rn z i Ma ika- oak rki Ber na m e Ple Ond o nt arr zia oa Bi -Mu zk aia ngia gu EA ztira Eg uz tir a
%100 %80 %60 %40 %20 %0
EB 27 (Bulgariaeta Errumania)
EB 25
Ebz kanpoko Europa Iturria: EINen datuak oinarri hartuta egin da.
55. Begirada - Europako biztanleria EAEn
5
4. taula. Europako biztanleen banaketa eskualdeen arabera. 1998-2013 eboluzioa (balio absolutuak) 1998
2000
2002
2004
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
43 39 906 9 9 18
49 66 1.234 14 71 26
64 109 1.874 29 168 44
86 107 2.418 40 196 84
166 153 3.412 55 327 112
224 175 4.104 62 383 141
327 196 5.098 73 440 164
398 230 5.460 80 446 179
415 230 5.788 73 419 214
419 221 5.096 71 452 212
442 222 5.315 86 474 215
429 228 4.830 68 444 218
Araba guztira
1.024
1.460
2.288
2.931
4.225
5.089
6.298
8.802
7.139
6.471
6.754
6.217
Donostia Goierri Tolosa Urola Kosta Debagoiena Behe Bidasoa Debabarrena
2.019 173 122 162 157 417 199
2.629 267 207 346 249 631 209
3.061 295 162 289 233 911 238
3.694 575 239 435 325 1.247 262
4.627 1.049 402 629 506 1.659 346
5.148 1.483 510 792 638 1.853 412
6.071 2.618 697 1.039 814 2.185 529
6.607 2.793 823 1.212 945 2.269 633
6.591 2.800 874 1.223 972 2.253 632
6.839 2.928 948 1.202 959 2.279 665
7.017 3.037 1.011 1.229 991 2.328 686
7.117 2.895 1.034 1.205 974 2.408 657
Gipuzkoa guztira
3.249
4.538
5.189
6.777
9.218
10.836
13.953
15.282
15.345
15.820
16.299
16.290
Nerbioi-Arratia Durangaldea Enkarterri Gernika-Bermeo Bilbo Handia Markina-Ondarroa Plentzia-Mungia
32 245 68 71 2.400 194 261
42 237 80 92 2.532 201 335
55 284 121 153 3.319 221 400
111 503 279 401 4.346 254 465
218 1.041 470 810 6.775 402 597
303 1.450 641 1.120 7.791 481 622
471 1.902 800 1.431 9.244 588 727
490 2.110 880 1.562 10.376 620 839
482 2.224 908 1.569 10.712 588 890
505 2.279 918 1.701 11.205 567 893
501 2.436 944 1.898 11.699 577 945
498 2.411 920 1.917 11.696 552 873
Bizkaia guztira
3.271
3.519
4.553
6.359
10.313
12.408
15.163
16.877
17.373
18.068
19.000
18.867
EAE guztira
7.544
9.517
12.030
16.067
23.756
28.341
35.414
40.961
39.857
40.359
42.053
41.374
Kantauri Arabarra Gorbeia inguruak Arabako Lautada Arabako Mendialdea Arabako Errioxa Arabako Ibarrak
Iturria: EINen datuak oinarri hartuta egin da.
Europar biztanleak eskualdeka nola banatzen diren aztertzen badugu, 25en EB eta 27en EB (Bulgaria eta Errumania gehituta) bereizita, Bulgariatik eta Errumaniatik etorritako biztanle gehien dituzten eskualdeak Gernika-Bermeo (%80,7), Goierri (%74), Arratia-Nerbioi (%72,9), Enkartazioak (%68,4) eta Durangaldea (%65,2) dira.
Baina EAEko zer udalerritan bizi dira europar gehien? 5. taulak emango digu erantzuna. Hiru hiriburuak daude lehenengo, eta ondoren Irun, Barakaldo, Getxo, GernikaLumo, Beasain, Amorebieta-Etxano eta Ordizia. Europarrak udalerri horietan finkatzen diren arren, atzerritar guztiei gainean europar portzentaje handiena Bizkaiko eta Gipuzkoako udalerrietan dago (6. taula).
5. taula. Europar gehien dituzten EAEko hamar udalerriak, nazionalitate nagusien arabera. 2013
Europarren EBren % Errumania- Portugalen Biztanleria Biztanleria Biztanleria Europar Errumania Portugal %, atzerrita- Europare ren % % guztira atzerritarra europarra Batasuna rrekiko kiko Europarekiko Europarekiko Bilbo
349.356
28.359
5.132
4.588
2.354
527
18,1
89,4
45,9
10,3
Gasteiz
241.386
23.038
4.501
3.377
1.205
943
19,5
75,0
26,8
21,0
Donostia
186.500
13.179
4.435
3.514
593
492
33,7
79,2
13,4
11,1
Irun
61.113
5.134
1.956
1.640
531
526
38,1
83,8
27,1
26,9
100.502
6.619
1.343
1.216
815
212
20,3
90,5
60,7
15,8
Getxo
79.839
4.969
1.325
1.254
495
42
26,7
94,6
37,4
3,2
Gernika-Lumo
16.863
1.693
1.093
996
925
33
64,6
91,1
84,6
3,0
Beasain
13.792
1.491
989
971
798
108
66,3
98,2
80,7
10,9
Amorebieta-Etxano
18.650
1.574
975
928
837
52
61,9
95,2
85,8
5,3
9.767
1.284
837
827
766
32
65,2
98,8
91,5
3,8
Barakaldo
Ordizia
Iturria: EINen datuak oinarri hartuta egin da.
6
55. Begirada - Europako biztanleria EAEn
6. taula. Atzerritar guztiekiko, europar portzentaje handiena duten EAEko udalerriak (%) 2013
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22
Europaren EBren % Errumania- Portugalen Europaren % % tarrekiko kiko Europakiko Europakiko
Biztanleria Biztanleria Biztanleria Europar Errumania Portugal % atzerriguztira atzerrit. europarra Batas.
LL HH
Udalerriak
Bizkaia Bizkaia Araba Araba Araba Bizkaia Gipuzkoa Gipuzkoa Bizkaia Bizkaia Bizkaia Bizkaia Bizkaia Gipuzkoa Gipuzkoa Bizkaia Gipuzkoa Gipuzkoa Bizkaia Gipuzkoa Bizkaia Bizkaia
Sopuerta Bedia Zuia Erribera Beitia Eltziego Zeberio Beasain Ordizia Laukiz Gernika-Lumo Zeanuri Dima Amorebieta-Etxano Eskoriatza Lazkao Muxika Astigarraga Zegama Lemoa Zaldibia Zalla Gordexola
2.575 1.020 2.427 1.334 1.045 1.084 13.792 9.767 1.148 16.863 1.290 1.404 18.650 4.064 5.486 1.457 5.304 1.547 3.475 1.528 8.511 1.717
122 39 105 155 68 24 1.491 1.284 57 1.693 72 29 1.574 188 399 45 312 159 286 153 655 66
98 29 76 106 46 16 989 837 37 1.093 45 18 975 116 240 27 187 95 167 89 371 36
97 25 71 106 45 15 971 827 34 996 44 17 928 112 234 27 181 93 167 89 360 33
34 14 11 8 24 4 798 766 2 925 36 4 837 6 197 21 69 41 137 64 325 22
53 3 34 89 14 1 108 32 1 33 4 3 52 89 26 4 84 44 17 18 16 7
80,3 74,4 72,4 68,4 67,6 66,7 66,3 65,2 64,9 64,6 62,5 62,1 61,9 61,7 60,2 60,0 59,9 59,7 58,4 58,2 56,6 54,5
99,0 86,2 93,4 100,0 97,8 93,8 98,2 98,8 91,9 91,1 97,8 94,4 95,2 96,6 97,5 100,0 96,8 97,9 100,0 100,0 97,0 91,7
34,7 48,3 14,5 7,5 52,2 25,0 80,7 91,5 5,4 84,6 80,0 22,2 85,8 5,2 82,1 77,8 36,9 43,2 82,0 71,9 87,6 61,1
54,1 10,3 44,7 84,0 30,4 6,3 10,9 3,8 2,7 3,0 8,9 16,7 5,3 76,7 10,8 14,8 44,9 46,3 10,2 20,2 4,3 19,4
Iturria: EINen datuak oinarri hartuta egin da.
7. taula. Europako emakumeen indizeak, nazionalitateen arabera (%) 2014. N>100 Gizonen gehiengoa % 30-45 Oreka % 45-55 Emak.-en gehiengoa % 55-70 Emak.-en nagusitasuna %70-100 Herbehereak 40,8 Eslovakiar Err. 54,5 Ukraina 60,6 Errusia 73,0 Italia 39,7 Moldavia 52,8 Polonia 59,5 Bosnia eta Herzegov. 39,1 Georgia 52,6 Txekiar Errep. 59,0 Erresuma Batua 38,1 Errumania 50,3 Lituania 57,5 Irlanda 37,2 Frantzia 48,4 Suedia 57,5 Portugal 35,9 Alemania 47,0 Armenia 56,8 Bulgaria 46,7 Belgika 45,3 Iturria: EINen datuak oinarri hartuta egin da. 2014.
8. grafikoa. Bertakoen, atzerritarren eta europarren biztanleria-piramideak (EAE). 2014
Bertoko biztanleria
Biztanleria atzerritarra
Biztanleria europarra 100 eta + 95-99 90-94 85-89 80-84 75-79 70-74 65-69 60-64 55-59 50-54 45-49 40-44 35-39 30-34 25-29 20-24 15-19 10-14 5-9 0-4
100 eta + 95-99 90-94 85-89 80-84 75-79 70-74 65-69 60-64 55-59 50-54 45-49 40-44 35-39 30-34 25-29 20-24 15-19 10-14 5-9 0-4
-100.000 -50.000
0
50.000
100.000
-20000
0
Emakumeak
20000
-4.000
0
4.000
Gizonak Iturria: EINen datuak oinarri hartuta egin da.
55. Begirada - Europako biztanleria EAEn
7
4. Sexuaren araberako banaketa
tuta, ez dute pisu handirik gizonezkoen edo emakumeen gehiengo nabarmena duten herrialdeek.
Immigrazio orekatua. Sexuaren aldetik begiratuta, berdintsu banatzen dira europar jatorriko etorkinak emakume eta gizonezkoen artean, gizonezkoak gehixeago badira ere (%53,5). Baina Europako nazionalitate-talde nagusien datuei erreparatuz gero, desberdintasunak badirela ikusiko dugu. Horrela, nazionalitate nagusian, errumaniarren artean, oreka dagoen bitartean –%50,3 emakumeak dira–, portugaldarren artean gutxiago dira emakumeak (%35,9). Balio absolututan neur-
5. Adinaren araberako banaketa Europarren ia erdia (%49,3) 25 urtetik 44 urtera bitarteko multzoan dago, EAEko atzerritar guztien multzoaren antzera (%53,4).
Europarren gizarteratze-dinamikak EAEn bizi diren atzerriko etorkinen gaineko inkesta (AEI) oinarri hartuta, EAEko europarren gizarteratzedinamikak aztertuko ditugu.
8. taula. EAEko europarren atzerritar- eta erregulartasun-tasa, nazionalitateka eta lurralde historikoka. (2014ko urtarrilaren 1ean)
Egoera administratiboa. Europarren %127,9 egoera erregularrean dago. Zifra estatistikoki ezohiko horren inguruan, azpimarratu behar da EBko biztanleen kasuan egoera administratiboaren arazoa ez dela Batasunaz kanpoko etorkinentzat bezain garrantzitsua, EBren barruan zirkulazio librea dagoelako eta garantia administratiboak ere gehiago direlako Batasunekoentzat.
Alemania Austria Belgika Bulgaria Txipre Kroazia Danimarka Eslovenia Estonia Finlandia Frantzia Grezia Hungaria Irlanda Italia Letonia Lituania Luxemburgo Malta Herbehereak Polonia Portugal Erresuma Batua Txekiar Errep. Eslovakiar Errep. Errumania Suedia Albania Andorra Bielorrusia Bosnia-Herzegovina Islandia Liechtenstein Mazedonia Moldavia Norvegia Errusia Serbia Suitza Turkia Ukraina
Lan-egoera. Errumaniarren eta EBko ekialdeko herrialdeetakoen jarduera-tasa handiagoa da EBko mendebaldeko europarrena baino (%80,1 eta %72,5 hurrenez hurren), eta baita EAEko atzerritarren batez bestekoa baino ere (%75,5). Berdin gertatzen da okupazio-koefizientearekin ere: errumaniarrek eta EBko ekialdeko beste herrialde batzuetakoek okupazio-koefiziente handiagoa dute EBko mendebaldeko herrialdeetakoek baino (%57,3 eta %50,8) eta gainera batez bestekoaren gainetik daude. Zerbitzu-sektorean dute okupazioa europar gehienek, bai EBko mendebaldekoek (%61,2) eta bai errumaniarrek eta EBko ekialdeko beste atzerritarrek (%56,2), baina eraikuntzak ere protagonismo nabarmena du EBko mendebaldekoen artean (%23,9) –kontuan izan portugaldarren %43 sektore horretan sartzen dela–, eta baita errumaniarren eta EBko ekialdekoen artean ere (%21,6). Zerbitzu-sektorearen barruan, errumaniarrek ostalaritzan lan egiten dute, edo etxe-zerbitzuan, enpresazerbitzuan eta merkataritzan, eta portugaldarrek etxe-zerbitzuan nagusiki eta gero ostalaritzan, enpresa-zerbitzuan eta merkataritzan. Lan egiten duten emakumeen artean, etxezerbitzuan lan egiten dute gehien-gehienek, hori gertatzen da errumaniarrekin eta, maila txikiagoan, portugaldarrekin. Emakume frantziarren kasuan, lanean ari direnak hezkuntza-sektorean dabiltza nagusiki. Ikasketa-maila. Alde handiak ikusten dira europarren ikasketa-mailari dagokionez. Batetik, LH II edo hirugarren mailako ikasketak dituztenak gehiago dira
EAE 101,9 130,4 109,0 117,0 166,7 78,9 119,4 100,0 133,3 96,8 95,3 115,4 176,1 94,6 113,7 153,5 143,4 200,0 100,0 114,5 149,1 133,1 102,7 133,3 109,7 121,9 122,6 76,3 80,0 69,5 103,1 333,3 100,0 60,0 89,0 136,7 80,2 127,5 119,2 75,4 80,9
Araba 107,7 108,7 112,9 110,7
Bizkaia 118,0 171,8 118,8 135,6
69,2 71,4 166,7 100,0 75,0 109,7 225,0 154,5 92,7 113,0 157,1 200,0
130,0 140,0 160,0 200,0 138,1 129,9 100,0 312,0 107,1 125,6 200,0 107,1 200,0 0,0 123,1 172,8 180,4 122,0 171,4 113,7 121,4 163,4 87,5 66,7 70,2 115,8 600,0 100,0 50,0 84,8 126,1 81,1 131,6 124,1 96,4 75,3
108,8 185,6 145,1 87,3 162,5 147,6 141,6 112,5 83,3 120,0 107,1 100,0 42,9 106,8 74,6 97,4 80,0 50,0 90,8
Gipuzkoa 84,6 93,3 95,0 112,7 100,0 41,7 108,0 72,2 122,2 75,8 71,6 111,4 115,4 77,3 102,3 145,5 146,7
107,2 111,9 99,5 86,1 88,0 95,9 116,2 94,7 42,9 100,0 48,0 89,6 300,0 83,3 68,9 142,9 81,7 173,9 120,5 63,2 79,4
Iturria: EINen datuak oinarri hartuta egin da.
8
55. Begirada - Europako biztanleria EAEn
EBko mendebaldekoen artean, errumaniarren edo EBko ekialdetik etorritakoen artean baino (%30,2 eta %24,8 hurrenez hurren) Errumaniarren eta EBko ekialdekoen artean, bigarren mailako ikasketak dituztenak edo LH I egin dutenak nagusitzen dira (%40,6). Eta EBko mendebaldekoen artean, gehienek lehen mailako ikasketak edo apalagoak dituzte (%44,6). Bizilekua. Etxebizitzaren edukitza-erregimena aldatu egiten da europarren jatorriaren arabera. Horrela, hamar errumaniarretik bat bakarrik bizi da bere jabetzako etxebizitzan (%15); aldiz, EBko mendebaldeko gehienak beren etxearen jabe dira (%57,6), zehazki, portugaldarrak (%55). Errumaniarren artean, hamarretik zazpi alokatutako etxebizitzan bizi dira, eta %14 etxebizitza partekatuan. Arazo sozialak. Osasunari buruz eta gizarte-arazoei buruz egindako galderen arabera, ikusten da arazo sozialek eragin handiagoa dutela oro har osasunekoek baino. Osasunari buruz galdetu da etxekoren batek gaixotasun kroniko larririk, edo mendekotasunik, edo alkoholismorik, edo toxikomaniarik ote duen; eta arazo sozialei buruz galdetu da familia bananduta dagoen, bakardadea edo tristura sentitzen den, etxekoren bat barneratuta ote dagoen, diru-sarrera alternatiboak eskuratzeko aukerarik dagoen, gizarteak baztertzen dituen atzerritarrak izateagatik edo arraza edo erlijioagatik. Hala ere, EBko mendebaldekoen kasuan osasuna izaten da arazo nagusia, eta etxeko baten gaixotasun kroniko larria izaten da arrazoia (%15,6). Errumaniarrak eta EBko ekialdekoak gehiago hurbiltzen dira pauta orokorrera, hau da, arazo sozialak nagusitzen zaizkie, atzerritar izateagatik baztertuak izatea bereziki (%26,4), nahiz eta arazo hori dutenen portzentajea EAEko batez bestekoa baino txikixeagoa izan (%28,6). Gizarteratzea. EBko mendebaldeko gehienek diotenez, ez dute inolako integrazio-arazorik, ez bertakoekin (%98,3) eta
ezta etorkinekin ere (%95). Errumaniarrek eta EBko ekialdeko beste herrialdeetakoek esandakoaren arabera ere, ez dirudi integrazio-arazorik dutenik, ez bertakoekin eta ez etorkinekin, zifrak apalxeagoak badira ere (%93,3 eta %95,1 hurrenez hurren). Gizartean eta elkarteetan parte hartzeari dagokionez, nabarmena da europar guztiek â&#x20AC;&#x201C;EBko mendebaldekoek nahiz errumaniarrek eta EBko ekialdekoekâ&#x20AC;&#x201C; etorkin-talde informaletan duten parte-hartze txikia (%0,4 eta %0,5 hurrenez hurren). Bestalde, gizartean eta elkarteetan parte hartzeko modua aldatu egiten da jatorriaren arabera. Horrela, EBko mendebaldekoek kirol-elkarteetan hartzen du parte gehien (%12), edo auzo-taldeetan (%5,4) edo sindikatuetan (%6,1), eta kasu horietan denetan gainerako atzerritarrek baino parte-hartze handiagoa dute. Errumaniarrak eta EBko ekialdeko gainerakoek auzo-taldeetan (%3,1) eta erlijiotaldeetan (%6,3) parte hartzen dute. Asmoak etorkizunari begira. EAEra abiatu zirenean, errumaniarren eta EBko ekialdeko gainerakoen asmoa dirua egitea eta etxera itzultzea zen (%44,7). EBko mendebaldekoak, berriz, bizimodu berri bati ekiteko asmoarekin etorri ziren batez ere (%49,2). Hala ere, denak joan dira pixkanaka galtzen behin-behinekotasun ikuspegia, eta bizimodu berriari ekiteko ideia errotuz joan zaie, bai EBko mendebaldekoei (%56,4) eta baita errumaniarrei eta EBko ekialdeko gainerakoei ere (%57,6). Europar gehienek â&#x20AC;&#x201C;EBko mendebaldekoek nahiz errumaniarrek eta EBko ekialdeko gainerakoekâ&#x20AC;&#x201C;datozen bost urteetan EAEn jarraitzeko asmoa dute (%92 eta %84,7 hurrenez hurren). Hala ere, bizi guztirako geratzeko asmoa dutenak gutxiago dira errumaniarren eta EBko ekialdeko gainerakoen artean (%68,8), EBko mendebaldekoen artean baino (%82,3).
Bertako biztanleek europarrei buruz duten pertzepzioa Bertakoek europarrei buruz egiten duten balorazioa aldatu egiten da jatorriaren arabera: EBko mendebaldetik etorritakoak dira EAEko atzerritar guztien artean ondoen baloratzen direnak (10etik 5,9); aldiz, errumaniarrak eta EBko ekialdekoak EAEn okerren baloratutakoen artean bigarrenak dira (10etik 3,9).
Eboluzioa aztertuta ere, aldeak ikusten dira. Europako mendebaldetik etorritakoei zaien sinpatia-maila egonkor mantentzen den bitartean, errumaniarrenganako sinpatia jaitsi egin da pixka bat 2007tik orain arte.
9. grafikoa. Etorkinenganako sinpatia-maila, jatorriaren arabera 6,00 5,74 5,38 5,36 5,27 5,22 5,19 5,13 4,97
Mendebaldeko EB Argentina Saharaz hegoald. herrialdeak AEB Paraguai, Nikaragua Ekuador Bolivia Kolonbia Asia, Txina Errumania eta ekialdeko EB Magreb
3,85 3,55 0
1
2
3
4
5
6
7
Iturria: Ikuspegi Barometroa 2013.
55. Begirada - Europako biztanleria EAEn
9
10. grafikoa. Errumaniarrenganako sinpatia-mailaren bilakaera
–
Errumaniarrek eta EBko ekialdeko gainerakoek bigarren mailako ikasketak dituzte, edo LH-I, eta EBko mendebaldekoen artean, berriz, batzuek lehen mailakoak dituzte (portugaldarrek) eta beste batzuek goi-mailako ikasketak (Europa Mendebaldeko gainerakoek).
–
Etxebizitzaren edukitza-erregimena aldatu egiten da jatorriaren arabera: EBko mendebaldekoen %36,5 alokatutako etxean bizi dira, eta portzentaje hori ia bikoiztu egiten da errumaniarrentzat eta EBko ekialdeko gainerakoentzat (%70,5).
Iturria: Ikuspegi Barometroa 2013.
–
• EAEn bizi diren europarrak Errumaniatik (%43,1) eta Portugaletik (%18,4) etorritakoak dira gehienbat. Gipuzkoa da Europako etorkinen portzentaje handiena duen lurraldea (%34,9), atzetik datoz Bizkaia (%25,5) eta Araba (%21,9).
Familia-unitatearen arazoak ere aldatu egiten dira. EBko mendebaldekoen arazo nagusiak osasunaren ingurukoak izaten diren bitartean, errumaniarren eta EBko ekialdeko gainerakoen problema nagusia gizarteari buruzkoa izaten da, zehazki, atzerritarrak izateagatik gizartean baztertuak izatea.
–
Gizarteratzerako era desberdinak. EBko mendebaldekoen artean gehiago dira gizarteratzeko inolako arazorik ez dutela uste dutenak, ez bertakoen aldetik eta ezta beste etorkinen aldetik ere; eta portzentaje hori txikixeagoa da errumaniarren eta EBko ekialdekoen artean. Gizarteratzeko modua desberdina da. Alde batetik, EBko mendebaldekoek kirol-elkarteetan, auzo-taldeetan eta sindikatuetan parte hartzen dute. Aldiz, errumaniarrak auzo-taldeetan eta erlijiotaldeetan zentratzen dira gehiago.
–
Bidaiari ekiteko arrazoiak eta etorkizunari begiratzeko era ez dira berdinak: Errumaniarrak eta EBko ekialdeko gainerakoak dirua egitera etorri ziren EAEra, gero beren herrialdera itzultzeko asmoarekin; EBko mendebaldekoak, berriz, bizimodu berri bati ekitera etorri ziren. Gaur gaurkoz, EAEn bizi izaten geratzeko asmoa dutenen artean, askoz gutxiago dira errumaniarrak eta EBko ekialdeko gainerakoak, EBko mendebaldetik etorritakoak baino.
8,0 6,0 4,0 2,0 0,0
6,1
5,9
6,3
6,3
6,3
5,9
6,0
4,6
4,0
4,4
4,5
4,3
3,9
3,9
2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Errumania eta ekialdeko EB
EB 27
Ondorioak
• Nazionalitateari dagokionez, errumaniarrak bigarren dira EAEn, lehenengo Bizkaian, bigarren Gipuzkoan eta laugarren Araban. • Eskualdez eskualde begiratuta, europarrak Bilbo Handian eta Durangaldean finkatzen dira Bizkaian; Donostialdean eta Bidasoa Beherean Gipuzkoan; eta Lautadan Araban. • Sexuaren arabera, nahiko orekatuta daude Europako etorkinak, gizonezkoak gehixeago badira ere (%53,5). Gizonezkoen aldeko diferentzia handiagoa da portugaldarren artean (%64,1); errumaniarrak, berriz, orekatuta daude (%50,3). • Europarrei bertakoek dien sinpatia jatorriak erabakitzen du. Ondoen baloratzen direnak EBko mendebaldetik etorritakoak dira; eta errumaniarrak, berriz, EAEn okerren baloratuen artean bigarrenak dira. • Europako etorkinen artean nolabaiteko bereizketak egin daitezke, batetik, errumaniarren eta EBko ekialdekoen eta, bestetik, EBko mendebaldekoen artean: –
Errumaniarren jarduera- eta okupazio-tasak handiagoak dira EBko mendebaldekoenak baino. Gehienek zerbitzu-sektorean egiten dute lan, eta azpimarratzekoa da errumaniarren presentzia eraikuntza-sektorean.
Horrenbestez, immigrazio-eredu desberdinak bereiz ditzakegu. Alde batetik, Europar Batasuneko mendebaldekoek integrazio handia erakusten dute gizartean eta arlo ekonomikoan, eta bertakoek ere oso begi onez ikusten dituzte; beste aldetik, errumaniarrak eta EBko ekialdeko gainerakoak zaurgarriago agertzen dira, eta, lan-munduan integrazio handia izan arren, integrazio-indize txikiagoa dute EBko mendebaldetik etorritakoek baino; eta sinpatiaren aldetik ere, sinpatia gutxien sorrarazten dutenen artean bigarren lekuan daude.
EAEko immigrazioaren inguruko informazio gehiago nahi izanez gero, kontsulta ezazu gure web orria:, www.ikuspegi-inmigracion.net
Gurekin harremanetan jartzeko: Tlf.: 94 601 82 75 Fax: 94 601 82 78 e-mail: info@ikuspegi-inmigracion.net
Behatokiaren beste zerbitzu batzuk: – Dokumentazio zentrua: kontsulta zerbitzua eta liburutegi mailegua eskeintzen ditu. – Informazio estatistikoa.
Pertsonalki helbide honetan aurki gaitzakezu: Liburutegi Zentraleko Eraikina, 6. pisua, UPV/EHU Sarriena Auzoa, z/g. 48940 Leioa (Bizkaia)