2015eko abuztua
IMMIGRAZIOAREN Euskal Behatokia
Lege-gordailua BI-1163-05
58 zbk.
Observatorio Vasco de INMIGRACIÓN
LATINOAMERIKAKO BIZTANLERIA EAEn “Latinoamerikako biztanleria EAEn” izeneko 58. panoramika honen bidez amaiera emango diogu 51. zenbakian hasitako sailari, hots, EAEn bizi diren etorkin talde handiak aztertzeko sailari: afrikarrak, asiarrak, europarrak eta latinoamerikarrak. Latinoamerikarrek osatzen dute, hain zuzen, EAEn nagusitzen den atzerritarren taldea. Gaur egun, Kolonbia eta Bolivia dira nazionalitate nagusiak. Erdiak baino gehiago Bizkaian bizi dira. Etorkin horien artean emakumeak dira gehienak eta laneratze-tasa handia dute. Azken urteetan behera egin arren, oraindik ere talde nagusia da atzerritarren artean. Beherakada hori krisi ekonomikoari dagokio hein handi batean, baina azken urteetan gertatu den nazionalizazio-prozesuari batez ere, EAEn denbora gehien daramaten jatorrien artean bereziki, Kolonbiaren eta Ekuadorren kasuan, adibidez.
Latinoamerikarren migrazio-datuak 1. Latinoamerikako immigrazioaren bilakaera EAEn Erroldako datuen arabera, 2015eko urtarrilaren 1ean1, nazionalitate latinoamerikarreko biztanleak 46.271 pertsona ziren, hau da, EAEn bizi diren atzerritarren % 33,7, atzerritarren kolektibo nagusi gisa mantenduz. Gainerako jatorriekin alderatuta, latinoamerikarren kopurua hiru bider igo da 1998. urtearekin alderatuta, 1998an 3.455 pertsona izatetik gaur egun 46.271 izatera igaro baitira (1. taula). 1998an, hamar atzerritarretik bi latinoamerikarrak ziren (% 22,7) eta, gaur egun, atzerritarren % 33,7 dira.
1. taula. Atzerritarren gehikuntza EAEn, kontinenteen arabera banatuta (balio absolutuak eta ehunekoak). 1998 eta 2015 1998 2015* Hazkundea (%) 1998-2015 K % K % 7.588 49,9 38.485 28,0 407,2 2.714 17,9 38.666 28,1 1.324,7 3.993 26,3 47.183 34,3 1.081,6 3.455 22,7 46.271 33,7 1.239,2 837 5,5 12.823 9,3 1.432,0 59 0,4 125 0,1 111,9 3 0,0 115 0,1 3.733,3 15.198 100,0 137.397 100,0 804,0
Europa Afrika Amerika Latinoamerika Asia Ozeania Herrigabeak Guztira
*2015. Behin-behineko datuak. EIN
Iturria: EINen datuak oinarritzat hartuta egin da.
61.688
60.873
57.636
51.007
24.710
28.060
33.261
11.715
21.233
10.434
61.514
47.558
9.218
18.261
35.088
8.477
60.741
28.237
7.946
5.694 6.248
-60.000
16.060
22.657
7.396
3.986
-30.000
5.569
0
3.455
30.000
5.162
60.000
54.865
16.338
41.293
9.528 6.765
90.000
13.780
1. grafikoa. Latinoamerikan jaioa den bertako biztanleria eta EAEn bizi den latinoamerikarren biztanleriaren bilakaera (balio absolutuak) 1998-2014
1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 Nazionalitate latinoamerikarra
Nazionalitate espainiarra, Latinoamerikan jaioa Iturria: EINen datuak oinarritzat hartuta egin da.
2015eko apirilaren 21ean argitaratutako (EIN) Errolda Jarraituaren Estatistikaren Aurrerapeneko 2015eko urtarrilaren 1eko datuak dira (behin-behineko datuak).
1
2
58. Begirada - Latinoamerikako biztanleria EAEn
Latinoamerikako biztanleek azken urteetan –1998tik 2015era– izan duten bilakaera kontuan hartuz gero, bi etapa bereiz ditzakegu: lehenengoa –1998tik 2007ra– bat dator hazkunde ekonomikoarekin, latinoamerikarren immigrazioa izugarri hazi baitzen orduan EAEn. Hazkunde horren garrantziaz jabetzeko, 1998an lau atzerritarretik ia bat latinoamerikarra zela (% 22,7) eta, bederatzi urte geroago, hau da, 2007an, ia erdiak zirela (% 48,3) ikusi dugu. Bigarren etapa, 2008tik 2015era, bat dator ekonomiaren atzeraldiarekin eta erroldan inskribatutako latinoamerikarren etengabeko beherakadarekin, 2008an % 48,3 izatetik gaur egun % 33,7 izatera igaro baitira. Beherakada hori bi faktore hauek eragin dute, hein handi batean: batetik, krisi ekonomikoak, nolabaiteko freno-efektua eragin baitu ordura arteko migrazio-fluxuetan; eta bestetik, atzerritarren artean gertatu den nazionalizazio-prozesuak. Izan ere, Ikuspegiren ustez azken hori kontuan hartu beharreko faktorea da azken urteetan gertatu diren atzerritarren beherakadak interpretatzeko orduan. Espainiako nazionalitatea erdiesten dutenean, atzerritar gisa erroldatik desagertu egiten dira eta Espainiako biztanleriaren barruan sartuta geratzen dira.
Baina nola eragin du nazionalizazio-prozesuak latinoamerikarren artean? Galdera horri erantzuteko, Erroldako datuetara jo dezakegu. Izan ere, iturri estatistiko horri esker nazionalitate-prozesuaren eragina ezagutu dezakegu, atzerritar nazionalitateko herritarrak bereizten baititu –atzerrian jaio direnak eta Espainian jaio direnak–. Oinarri hori erabiltzen da, hain zuzen, nazionalitate atzerritarra duten herritarrei buruzko azterketak egiteko, baina informazio horrez gain, 1998tik atzerrian jaio diren baina nazionalitate espainiarra duten pertsonen datuak eskaintzen dizkigu. Bi adierazle horiek erabiliz –nazionalitate latinoamerikarreko biztanleak eta Latinoamerikan jaiotako bertako biztanleak–, 2011. urtetik aurrera, eta krisi ekonomikoarekin bat etorriz, nazionalitate atzerritarra duten latinoamerikarren kopuruak behera egin arren, Latinoamerikan jaiotako nazionalitate espainiarreko pertsonen kopuruak gora egin duela zehaztu dezakegu (1. grafikoa). Horrenbestez, azken urteetan talde horretan gertatu den nazionalizazio-prozesua kontuan hartuz gero, jatorri latinoamerikarra duten biztanle gehienek EAEn bizitzen jarraitzen dutela pentsa genezake.
2. Latinoamerikako nazionalitateak 2015ean, kopuruz handienak diren hamar nazionalitateetakoak dira EAEko nazionalitate latinoamerikarreko etorkinen % 87,8. Nazionalitate nagusiak Bolivia (% 18,5), Kolonbia (% 13,5), Nikaragua (% 11,3) eta Paraguai (% 10,6) dira. 1998an, nazionalitate horiek ez zuten ia inolako presentziarik EAEn, Kolonbiaren kasuan salbu (% 7,3). Dena den, 2008an, nazionalitate horietako batzuek pisu handiagoa izan zuten Latinoamerikako biztanleen artean, eta hori da, esaterako, Kolonbiaren (% 22,2), Boliviaren (% 21,7) eta Ekuadorren (% 13,8) kasua.
Bilakaerari begira, bost nazionalitate nagusien artean hainbat ibilbide bereiz ditzakegu: nikaraguarrak, adibidez, krisi ekonomikoaren hasieran hasi ziren etortzen, baina horien kopuruak gora egiten jarraitzen du; bestalde, gainerakoen kopuruek behera egin dute, eta hori gertatu da, esaterako, ekuadortarren kasuan (2004. urtetik aurrera), baita kolonbiarren eta brasildarren kasuan (2009. urtetik aurrera) edo paraguaitarren kasuan ere (2013. urtetik aurrera).
2. taula. Latinoamerikako hamar nazionalitate nagusiak (balio absolutuak eta ehunekoak). 1998, 2008 eta 2015 1998
2008
K
%
K
2015 %
K
%
1
Kuba
529
15,3
1
Kolonbia
12.159
22,2
1
Bolivia
8.562
18,5
2
Argentina
496
14,4
2
Bolivia
11.898
21,7
2
Kolonbia
6.238
13,5
3
Brasil
439
12,7
3
Ekuador
7.561
13,8
3
Nikaragua
5.206
11,3
4
Venezuela
419
12,1
4
Brasil
5.125
9,3
4
Paraguai
4.897
10,6
5
Dominikar Errep.
305
8,8
5
Argentina
3.011
5,5
5
Brasil
4.197
9,1
6
Kolonbia
280
8,1
6
Paraguai
2.994
5,5
6
Ekuador
2.907
6,3
7
Mexiko
253
7,3
7
Peru
2.391
4,4
7
Honduras
2.877
6,2
8
Peru
186
5,4
8
Venezuela
1.769
3,2
8
Peru
2.041
4,4
9
Txile
163
4,7
9
Kuba
1.742
3,2
9
Dominikar Errep.
1.852
4,0
84
2,4
1.468
2,7
1.840
4,0
10 nagusiak
3.154
91,3
10 nagusiak
50.118
91,3
10 nagusiak
40.617
87,8
Gainerakoak
301
8,7
Gainerakoak
4.747
8,7
Gainerakoak
5.654
12,2
10 Uruguai
Latinoamerika
3.455 100,0
10 Dominikar Errep.
Latinoamerika
54.865 100,0
10 Argentina
Latinoamerika
46.271 100,0
Iturria: EINen datuak oinarritzat hartuta egin da.
58. Begirada - Latinoamerikako biztanleria EAEn
3
1. mapa. Nazionalitate latinoamerikarreko biztanleak EAEn. Jatorri nagusiak (balio absolutuak). 2015
Mexiko
Kuba
Dominikar Errepublika
Honduras Guatemala El Salvador
Dominika
Nikaragua
7.654
Costa Rica
Venezuela
Panama
Kolonbia Ekuador Brasil
Peru
10.116 Bolivia
5.103 Paraguai
Argentina Txile Uruguai
1.000 baino gutxiago 1.000 - 3.000 3.001 - 5.000 5.001 - 10.000 10.000 baino gehiago
Iturria: EINen datuak oinarritzat hartuta egin da.
2. grafikoa. Latinoamerikako hamar nazionalitate nagusien bilakaera (balio absolutuak). 1998-2015
14.000 12.000 10.000 8.000 6.000 4.000 2.000
1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015
0
Bolivia Paraguai
Kolonbia Brasil
Nikaragua
1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015
Bolivia 41 33 39 67 143 428 1.505 3.484 6.016 9.568 11.898 12.359 12.048 11.855 11.718 11.319 10.116 8.562
Kolonbia Nikaragua Paraguai 280 27 17 510 32 16 1.058 40 22 2.845 45 23 6.466 55 53 8.473 62 78 9.044 84 213 10.208 130 623 11.086 253 1.141 11.630 597 1.986 12.159 1.120 2.994 13.007 1.699 4.115 12.845 2.267 4.627 12.166 2.999 5.173 11.162 3.878 5.546 9.757 4.390 5.458 7.654 4.730 5.103 6.238 5.206 4.897
Brasil 439 596 974 1.404 1.855 2.114 2.269 3.047 3.790 4.320 5.125 5.855 5.824 5.782 5.554 5.077 4.517 4.197
Iturria: EINen datuak oinarritzat hartuta egin da.
4
58. Begirada - Latinoamerikako biztanleria EAEn
3. Latinoamerikako etorkinen banaketa lurraldearen arabera: lurralde historikoak Atzerritarrek lurralde bakoitzean duten pisua kontuan hartuz gero, Bizkaia da latinoamerikarren pisu handiena duen lurraldea (% 38,7); haren atzetik, Gipuzkoa (% 32) eta Araba (% 23,9) ditugu. Bilakaeraren aldetik begiratuta, bi alderdi nabarmentzen dira: batetik, latinoamerikar kopuruaren urte hauetako handitzea (1998-2015) eta lurraldeetako hazkunde desberdina. Zifra erlatibotan, latinoamerikarren pisua mantendu egin da Bizkaian, behera egin du Araban eta handitu egin da Gipuzkoan.
Nazionalitate latinoamerikarreko biztanleen eskualdekako banaketari dagokionez (4. taula), biztanle gehienak Bilbo Handiko eskualdean (% 45,8), Donostian (% 17,1) eta Arabako Lautadan (% 12,6) bizi dira. 1998tik, latinoamerikarren kopuruak beherakada txiki bat jasan du Arabako Lautadan (-3 puntu), baina 0,4 eta 2,6 puntuko igoera izan du, hurrenez hurren, Bilbo Handian eta Donostian.
3. taula. EAEko eta lurralde historikoetako atzerritar biztanleriaren osaera, kontinenteen arabera banatuta (%). 2015
Afrika Amerika Latinoamerika Asia Ozeania Herrigabeak Guztira
EAE K 38.485 38.666 47.183 46.271 12.823 125 115 137.397
% 28,0 28,1 34,3 33,7 9,3 0,1 0,1 100,0
Araba K 5.851 10.948 6.333 6.212 2.758 4 54 25.948
Bizkaia K 17.165 16.847 25.634 25.199 5.313 56 26 65.041
% 22,5 42,2 24,4 23,9 10,6 0,0 0,2 100,0
% 26,4 25,9 39,4 38,7 8,2 0,1 0,0 100,0
Gipuzkoa K % 15.469 33,3 10.871 23,4 15.216 32,8 14.860 32,0 4.752 10,2 65 0,1 35 0,1 46.408 100,0
Iturria: EINen datuak oinarritzat hartuta egin da.
2. mapa. Latinoamerikarren ehunekoak atzerritar guztiekin alderatuta, EAEko eskualdeen arabera. 2014*
PlentziaMungia
GernikaBermeo
Bilbo Handia Enkarterri
Bidasoa Beherea Markina- DebaOndarroa barrena
Durangaldea Arabako Kantaurialdea
Donostialdea Urola Kosta Tolosaldea
ArratiaNerbioi
Debagoiena
Goierri
Gorbeialdea
Arabako Ibarrak 2. mapan, biztanle latinoamerikarrek EAEko eskualdeetan atzerritarrekiko duten pisua ikus dezakegu; hala, atzerritarren ia erdiak latinoamerikarrak dira Plentzian eta Mungian (% 47), Bilbo Handian (% 45,5) eta Donostian (% 43,2). Arabako Errioxan, aldiz, hamar atzerritarretik bat bakarrik da latinoamerikarra (% 9,6). Honek badu zerikusia zainketen premia duten erdi mailako gizarte-klaseen garrantziarekin. Zenbat eta garrantzi gehiago, orduan eta presentzia handiagoa izango du Latinoamerikako biztanleriak, eta alderantziz.
Arabako Lautada
Arabako Mendialdea
< % 20
(4)
% 20 - 30 (9) Arabako Errioxa
% 30 - 40 (4) > % 40
(3)
Iturria: EINen datuak oinarritzat hartuta egin da. *2014. Udalerrien araberako amerikarren eta lurralde historikoaren araberako latinoamerikarren zenbatespena. EIN
58. Begirada - Latinoamerikako biztanleria EAEn
5
3. grafikoa. Latinoamerikarren bilakaera, Lurralde Historikoen arabera (balio absolutuak). 1998-2015 70.000 60.000 50.000 40.000 30.000 20.000 10.000
1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015
0
Araba
Bizkaia
Gipuzkoa
1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015
Araba 629 761 1.139 1.824 3.203 4.191 4.854 6.253 6.910 7.814 8.956 10.017 10.120 9.887 9.292 8.508 7.165 6.212
Bizkaia 1.905 2.075 2.875 5.301 9.088 12.497 15.522 19.349 23.341 27.183 30.792 33.455 33.412 33.661 33.338 31.563 27.798 25.199
Gipuzkoa 921 1.150 1.680 2.403 4.047 5.969 7.861 9.486 11.042 12.561 15.117 17.269 17.982 18.140 18.243 17.565 16.044 14.860
EAE 3.455 3.986 5.694 9.528 16.338 22.657 28.237 35.088 41.293 47.558 54.865 60.741 61.514 61.688 60.873 57.636 51.007 46.271
Iturria: EINen datuak oinarritzat hartuta egin da.
4. taula. Latinoamerikako biztanleen banaketa eskualdeen arabera. 1998-2014* bilakaera. (%) 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012* 2013* 2014* Kantauri Arabarra 0,7 0,7 0,5 0,5 0,4 0,5 0,6 0,6 0,7 0,8 0,8 0,9 1,0 1,0 1,0 1,0 0,9 Gorbeia inguruak 0,4 0,3 0,3 0,4 0,3 0,3 0,2 0,3 0,2 0,2 0,2 0,2 0,2 0,2 0,1 0,1 0,2 Arabako Lautada 16,6 17,6 18,3 17,6 18,2 17,1 15,8 16,2 15,1 14,8 14,7 14,8 14,7 14,3 13,7 13,1 12,6 Arabako Mendialdea 0,2 0,1 0,2 0,1 0,2 0,2 0,2 0,2 0,1 0,1 0,1 0,1 0,1 0,1 0,1 0,1 0,1 Arabako Errioxa 0,3 0,4 0,5 0,4 0,3 0,3 0,3 0,4 0,4 0,4 0,4 0,3 0,3 0,3 0,2 0,2 0,2 Arabako Ibarrak 0,1 0,2 0,2 0,2 0,2 0,2 0,1 0,1 0,2 0,2 0,1 0,1 0,1 0,1 0,1 0,1 0,1 Araba guztira 18,3 19,2 20,0 19,1 19,6 18,5 17,2 17,8 16,7 16,4 16,3 16,5 16,5 19,3 15,3 14,8 14,0 Donostia 14,5 15,7 16,1 13,7 13,3 14,3 15,2 14,5 14,1 13,6 14,0 14,6 15,2 15,6 16,0 16,2 17,1 Goierri 1,6 1,7 1,9 1,5 1,7 1,7 1,8 1,8 1,7 1,7 1,8 1,8 1,8 1,7 1,7 1,8 1,8 Tolosa 1,3 1,7 1,9 1,2 1,1 1,2 1,2 1,1 1,1 1,0 1,1 1,2 1,3 1,3 1,4 1,5 1,5 Urola Kosta 2,1 2,9 2,8 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,4 2,0 2,6 2,8 2,8 2,8 2,8 2,9 2,8 Debagoiena 1,7 1,8 1,7 1,2 1,3 1,6 1,6 1,7 1,8 3,5 2,0 2,1 2,1 2,1 2,2 2,2 2,4 Behe Bidasoa 3,1 3,1 3,4 3,6 3,5 3,4 3,5 3,5 3,7 2,5 3,8 3,8 3,8 3,8 3,7 3,7 3,7 Debabarrena 2,0 1,7 1,7 1,8 1,7 1,8 2,1 2,0 2,0 2,0 2,2 2,2 2,2 2,1 2,2 2,2 2,2 Gipuzkoa guztira 21,2 23,9 24,4 19,8 19,6 21,1 22,2 21,6 26,7 26,4 27,6 28,4 29,2 29,4 30,0 30,5 31,5 Nerbioi-Arratia 0,3 0,4 0,3 0,3 0,5 0,8 0,9 0,9 0,9 0,9 0,9 0,9 0,8 0,7 0,8 0,8 0,8 Durangaldea 3,9 3,9 3,5 2,6 2,2 2,5 2,6 2,5 2,5 2,5 2,6 2,7 2,6 2,4 2,5 2,6 2,5 Enkarterri 0,8 0,8 0,6 0,6 0,8 0,9 0,8 0,8 0,7 0,7 0,7 0,7 0,7 0,7 0,7 0,8 0,8 Gernika-Bermeo 1,5 1,4 1,3 1,1 1,2 1,4 1,5 1,5 1,5 1,5 1,5 1,4 1,4 1,3 1,4 1,4 1,3 Bilbo Handia 45,4 42,2 41,6 47,9 47,6 46,3 45,8 46,1 47,7 48,4 47,3 46,2 45,6 46,2 46,0 45,9 45,8 Markina-Ondarroa 1,0 0,9 0,8 0,7 0,6 0,6 0,7 0,7 0,7 0,7 0,7 0,7 0,7 0,8 0,8 0,8 0,8 Plentzia-Mungia 2,4 2,5 2,3 2,5 2,5 2,6 2,7 2,7 2,5 2,5 2,3 2,5 2,5 2,5 2,5 2,6 2,5 Bizkaia guztira 60,5 56,9 55,5 61,0 60,7 60,4 60,6 60,6 62,1 57,2 56,1 55,1 54,3 54,6 54,8 54,8 54,5 EAE guztira 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 Iturria: EINen datuak oinarritzat hartuta egin da.
* Latinoamerikako biztanleen 2012, 2013 eta 2014. urteetako eskualdeen arabera banatutako datuak zenbatespen bat dira, EINek biztanle latinoamerikarren inguruan argitaratutako lurralde historiko bakoitzeko informazioa eta biztanle amerikarren udalerrikako banaketa oinarritzat hartuta.
6
58. Begirada - Latinoamerikako biztanleria EAEn
4. Nazionalitateen araberako banaketa eta bilakaera Araba Gaur egun, Arabako bi nazionalitate nagusiak Kolonbia (% 23) eta Paraguai (% 14,4) dira. 1998an, kolonbiarrak presentzia handia izaten hasi ziren lurraldean, eta biztanle
latinoamerikarren % 10,8 osatu zuten dagoeneko. 2008an, biztanle kolonbiarren presentzia handiagoa zen (% 32,2) eta paraguaitarrak laugarren lekuan zeuden (% 7,9).
5. taula. Latinoamerikarren banaketa Araban, nazionalitatearen arabera (balio absolutuak eta ehunekoak). 1998, 2008 eta 2015
Nazionalitateak Brasil Kuba Kolonbia Dominikar Errep. Argentina Venezuela Mexiko Ekuador Txile Peru Beste batzuk Guztira
1998 K % 144 22,9 96 15,3 68 10,8 63 10,0 61 9,7 50 7,9 27 4,3 25 4,0 24 3,8 20 3,2 51 8,1 629 100,0
Nazionalitateak Kolonbia Ekuador Brasil Paraguai Bolivia Peru Argentina Dominikar Errep. Kuba Venezuela Beste batzuk Guztira
2008 K % 2.885 32,2 1.225 13,7 1.084 12,1 704 7,9 621 6,9 531 5,9 438 4,9 414 4,6 291 3,2 270 3,0 493 5,5 8.956 100,0
Nazionalitateak Kolonbia Paraguai Brasil Dominikar Errep. Ekuador Bolivia Peru Kuba Argentina Venezuela Beste batzuk Guztira
2015 K % 1.431 23,0 893 14,4 781 12,6 559 9,0 470 7,6 465 7,5 372 6,0 224 3,6 222 3,6 211 3,4 584 9,4 6.212 100,0
Iturria: EINen datuak oinarritzat hartuta egin da.
6. taula. Latinoamerikarren banaketa Bizkaian, nazionalitatearen arabera (balio absolutuak eta ehunekoak). 1998, 2008 eta 2015
Nazionalitateak Kuba Venezuela Argentina Brasil Mexiko Kolonbia Dominikar Errep. Peru Txile Uruguai Beste batzuk Guztira
1998 K % 295 15,5 264 13,9 256 13,4 218 11,4 170 8,9 140 7,3 135 7,1 107 5,6 106 5,6 65 3,4 149 7,8 1.905 100,0
Nazionalitateak Bolivia Kolonbia Ekuador Brasil Paraguai Argentina Peru Venezuela Kuba Dominikar Errep. Beste batzuk Guztira
2008 K % 9.906 32,2 6.731 21,9 3.347 10,9 2.679 8,7 2.104 6,8 1.164 3,8 1.156 3,8 1.032 3,4 745 2,4 375 1,2 1.553 5,0 30.792 100,0
Nazionalitateak Bolivia Paraguai Kolonbia Brasil Nikaragua Ekuador Venezuela Peru Argentina Kuba Beste batzuk Guztira
2015 K % 7.042 27,9 3.721 14,8 3.282 13,0 2.292 9,1 1.761 7,0 1.216 4,8 1.050 4,2 983 3,9 830 3,3 725 2,9 2.297 9,1 25.199 100,0
Iturria: EINen datuak oinarritzat hartuta egin da.
7. taula. Latinoamerikarren banaketa Gipuzkoan, nazionalitatearen arabera (balio absolutuak eta ehunekoak). 1998, 2008 eta 2015
Nazionalitateak Argentina Kuba Dominikar Errep. Venezuela Brasil Kolonbia Peru Mexiko Txile Ekuador Beste batzuk Guztira
1998 K % 179 19,4 138 15,0 107 11,6 105 11,4 77 8,4 72 7,8 59 6,4 56 6,1 33 3,6 22 2,4 73 7,9 921 100,0
Nazionalitateak Ekuador Kolonbia Argentina Bolivia Brasil Nikaragua Kuba Peru Dominikar Errep. Honduras Beste batzuk Guztira
2008 K % 2.989 19,8 2.543 16,8 1.409 9,3 1.371 9,1 1.362 9,0 1.002 6,6 706 4,7 704 4,7 679 4,5 557 3,7 1.795 11,9 15.117 100,0
Nazionalitateak Nikaragua Honduras Kolonbia Ekuador Brasil Bolivia Argentina Dominikar Errep. Peru Kuba Beste batzuk Guztira
2015 K % 3.305 22,2 2.085 14,0 1.525 10,2 1.221 8,2 1.124 7,5 1.055 7,1 788 5,3 761 5,1 686 4,6 630 4,2 1.716 11,5 14.896 100,0
Iturria: EINen datuak oinarritzat hartuta egin da.
58. Begirada - Latinoamerikako biztanleria EAEn
7
Bizkaia
Gipuzkoa
Bizkaiaren kasuan, Bolivia (% 27,9), Paraguai (% 14,8) eta Kolonbia (% 13) dira nazionalitate nagusiak. 1998an, kolonbiarrak seigarren lekuan zeuden jatorri latinoamerikarren artean eta 2008an bigarren jatorria izatera igaro ziren (% 21,9). Urte horretan, 2008an, Boliviak eta Kolonbiak Bizkaiko latinoamerikar guztien erdia (% 54,1) osatzen zuten.
Gaur egun, Nikaragua (% 22,2), Honduras (% 14) eta Kolonbia (% 10,2) dira lurraldeko jatorri nagusiak. Bilakaerari dagokionez, 1998an Kolonbia bosgarren nazionalitatea zela (% 7,8) eta, 2008an, Ekuadorrek eta Kolonbiak % 36,6 osatzen zutela ikus dezakegu. Nikaraguako biztanleak dira krisi osteko immigraziorik garrantzitsuena: egoera ekonomiko berrira egokitu dira dagoeneko eta beren bizitegi-egoera oso prekarioa da.
5. Banaketa eta adin taldeak 8. taula. Latinoamerikako emakumeen indizea (%) (n>100)
Jaiotza % Dominika Ekuador Dominikar Err. Kolonbia Bolivia Honduras Nikaragua Kuba Paraguai Peru Argentina Brasil Txile Panama Venezuela Uruguai El Salvador Mexiko Guatemala Costa Rica
79,5 54,3 63,0 59,9 62,5 74,5 82,1 61,2 74,2 55,5 50,5 70,5 51,7 64,4 54,6 51,3 62,5 61,9 57,3 47,5
Nazionalitatea % 52,2 47,1 56,4 54,5 60,1 73,7 81,6 60,8 73,9 55,5 50,6 70,6 52,6 65,7 56,7 53,5 66,3 68,1 64,5 54,9
Aldea (jaiotza-nazion.) 27,3 7,1 6,6 5,4 2,3 0,7 0,5 0,4 0,3 0 -0,1 -0,1 -0,9 -1,3 -2,1 -2,2 -3,8 -6,2 -7,2 -7,4
Iturria: EINen datuak oinarritzat hartuta egin da.
% 68,9 64,7 62,9 62,3 61,0 59,7 57,3 57,1 56,0 55,0
Emakum. nagusi Nikaragua Honduras Paraguai Brasil
% 81,5 74,7 73,9 70,3
Txileko, Uruguaiko, Argentinako eta Ekuadorreko biztanleen artean, hain zuzen. Ehuneko horiek argi eta garbi erakusten dute immigrazioaren euskal eredua feminizatuta dagoela, aurrekoak ordezkatzera etorri diren nazionalitate garrantzitsuenak gero eta feminizatuagoak daudelako. Sen onak eta informaziorik zabalduenak esaten digutenaren aurka, jasotzen duenak egiten du beti aukeraketa. Dei-efektua baino gehiago, eskaera- edo aukeraketa-efektu bat dugu. 4. grafikoa. Latinoamerikako nazionalitate nagusien sexuaren araberako banaketa (%). 2004, 2008 eta 2015
Nikaragua
9. taula. Emakumeen indizea, nazionalitatearen eta jaioterriaren arabera, eta hauen arteko aldea. 2015 (%). N>100
Emak. gehiengoa Mexiko El Salvador Latinoamerika Guatemala Bolivia Kuba Dominikar Errep. Venezuela Peru Kolonbia
Iturria: EINen datuak oinarritzat hartuta egin da.
Paraguai
Emakumeak nagusitzen diren nazionalitateen artean (emakumeen ehunekoa % 70etik gorakoa da) Nikaragua, Honduras, Paraguai eta Brasil ditugu, eta emakumeak gehienak diren (% 55 eta 70 artean) nazionalitateen artean, berriz, Dominikar Errepublika, Bolivia, El Salvador, Mexiko, Kuba, Kolonbia, Guatemala eta Peru. Jatorri horietako batzuetan, jaioterriari dagokion aldagaia kontuan hartuz gero (9. taula), emakumeen presentzia handiagoa da; hori da, hain zuzen, Boliviako (% 62,5), Kolonbiako (% 59,9) eta Dominikar Errepublikako (% 79,5) biztanleen kasua. Horren arrazoi nagusia egonaldia da. Izan ere, emakumeak lehenago iritsi eta, beraz, gizonak baino lehenago nazionalizatu dira, baita latinoamerikarren kasuan ere. Azkenik, gizon eta emakumeen arteko oreka (% 45 eta 55 artean) lau nazionalitatetan bakarrik nabarmentzen da,
% 54,9 51,9 50,3 49,0
Bolivia
Oreka Txile Uruguai Argentina Ekuador
Kolonbia
Emakume etorkinak. Euskal Herrian bizi diren latinoamerikarren artean emakumeak gailentzen dira (% 63). Joera bera errepikatzen da Bizkaian (% 63,5), Gipuzkoan (% 64,5) eta, neurri txikiagoan, Araban (% 59,8).
2015 [%3,8]*
81,6
18,4
2008 [%1,0]
79,2
20,8
60,7
2004 [%0,1]
39,3
2015 [%3,6]
73,9
26,1
2008 [%2,6]
70,8
29,2
65,3
2004 [%0,4]
34,7
2015 [%6,2]
60,1
39,9
2008 [%10,1]
60,5
39,5
2004 [%2,5]
66,5
33,5
2015 [%4,5]
54,5
45,5
2008 [%10,4]
58,2
41,8
2004 [%15,3]
61,4
38,6
0
20
40
Emakumezkoen %
60
80
100
Gizonezkoen %
*EAEko biztanleria latinoamerikarraren gaineko %. Iturria: EINen datuak oinarritzat hartuta egin da.
8
58. Begirada - Latinoamerikako biztanleria EAEn
5. grafikoa. Bertakoen, atzerritarraren eta latinoamerikarren biztanleria-piramidea EAEn. 2015
Bertako biztanleria
Biztanleria atzerritarra
Biztanleria latinoamerikarra 100 eta + 95-99 90-94 85-89 80-84 75-79 70-74 65-69 60-64 55-59 50-54 45-49 40-44 35-39 30-34 25-29 20-24 15-19 10-14 5-9 0-4
100 eta + 95-99 90-94 85-89 80-84 75-79 70-74 65-69 60-64 55-59 50-54 45-49 40-44 35-39 30-34 25-29 20-24 15-19 10-14 5-9 0-4 -100.000 -50.000
0
50.000 100.000
-20.000
0
Gizonezkoak
-10.000 -5.000
20.000
0
5.000
Emakumezkoak iturria: Erroldako datuak oinarritzat hartuta egin da. 2015. (Behin-behineko datuak)
Latinoamerikarren gizarteratze-dinamikak Jarraian, latinoamerikarren dinamika batzuk aurkezten ditugu: EAEko latinoamerikarren administrazio, lan, hezkuntza eta etxebizitza arloetako egoera eta migrazioproiektua. Horiek guztiak (egoera administrazioa salbu) Euskadiko Biztanle Atzerritarren Inkestatik atera dira. Egoera administratiboa. Latinoamerikarren % 75,1 legezko egoeraren batean dago edo, beste modu batera esanda, EAEn erroldatuta dauden 47.183 pertsonetatik 35.449k egoitza-baimena dute. Hala ere, nondik etorri diren kontuan hartuz gero, desberdintasunak hauteman daitezke eta, gainera, horiek egonaldiarekin zuzenean lotuta daude. Hau da, zenbat eta denbora gehiago eraman eta zenbat eta erregularizazio-tasa handiagoa izan, orduan eta gizarteratze handiagoa lortzen dute. Ikuspegin egonkortasun-continuum izena jarri diogu lotura horri eta, latinoamerikarren artean ezin hobeto betetzen da Ekuador eta Kolonbiatik datozen biztanleen kasuan, horiek baitira Euskadin denbora gehien daramaten latinoamerikarrak; aitzitik, aurkakoa gertatzen da Paraguaitik, Hondurasetik, Guatemalatik edo Panamatik datozen pertsonen kasuan.
10. taula. EAEko eta Lurralde Historikoetako latinoamerikarren erregularizazio-tasak, nazionalitateen arabera. 2015
Latinoamerika Argentina Bolivia Brasil Txile Kolonbia Costa Rica Kuba Ekuador El Salvador Guatemala Honduras Mexiko Nikaragua Panama Paraguai Peru Dominikar Errep. Uruguai Venezuela
Lan-egoera. Latinoamerikarren lan-egoerari dagokionez, jarduera- eta lan-tasa altuak nabarmentzen dira. Jarduera-tasa atzerritarren batez besteko ehunekoa baino handiagoa da, % 75ekoa, hain zuzen. Altuenen artean, paraguaitarrak (% 86,7) eta boliviarrak (% 78,1) ditugu, baita kolonbiarrak, ekuadortarrak eta perutarrak ere (% 77,9). Horien artean emakumeak nabarmentzen dira batez ere, paraguaitarren (% 89,1) eta boliviarren (% 81,2) kasuan batik bat. Gauza bera gertatzen da enplegu-tasekin ere, horiek altuagoak baitira latinoamerikarren kasuan,
EAE 75,1 80,1 83,6 73,9 69,5 93,3 51 87,7 105 47,9 53,9 50,8 73 48,6 54,3 64,9 97,4 80 91,2 66,7
Araba 84,8 86 84,5 82,1 94,8 99,7 50 89,3 97,2 55,6 57,1 57 75,5 38,6 50 72,7 107,5 81,9 102,3 69,7
Bizkaia 74,3 74,6 82,8 72,1 66,2 90,2 59,3 89,2 106 48,1 55,9 51,6 77,5 32,8 65 62,5 98,2 70,5 86,8 65,5
Gipuzkoa 72,5 84,1 89 71,8 62,6 93,9 38,9 85,2 107,2 44,4 50,8 50,3 67 57,4 33,3 70,7 90,7 85,3 94,2 68,4
Iturria: EINen datuak oinarritzat hartuta egin da.
baina batik bat, emakumeen artean. Batez ere paraguaitarren kasua gailentzen da, horien enplegu-tasa % 75,4koa baita, eta gizonezkoena, aldiz, % 53,2koa, baita boliviarren kasua ere, horien enplegu-tasak altuagoak baitira emakumeen artean (% 62,6).
58. Begirada - Latinoamerikako biztanleria EAEn
Lana duten 16 eta 66 urte arteko atzerritar gehienak zerbitzuen sektorean pilatzen dira (% 72,6) eta, neurri txikiagoan, eraikuntzaren sektorean (% 14,2), industrian (% 10,8) eta nekazaritzan (% 2,4). Latinoamerikarren kasuan, biztanle gehienek zerbitzuen sektorean egiten dute lan, eta hori da, esaterako, Argentina, Txile eta Uruguaitik (% 82), Paraguaitik (% 84), Boliviatik (% 81) eta Kolonbia, Ekuador eta Perutik (% 73,9) datozen pertsonen kasua. Baina, batez ere, zerbitzuen sektorean pilatzen diren Boliviako (% 99,5), Paraguaiko (% 98) eta Kolonbia, Ekuador eta Peruko (% 97,7) emakumeen kopuru altua azpimarratu behar da. Jarduera-sektoreei dagokienez, biztanle latinoamerikarrak etxeko sektorean kokatzen dira. Sektore horretan lan egiten duten Paraguaiko eta Boliviako emakumeen ehuneko altua gailendu behar da (% 78,5 eta 69,4 hurrenez hurren), eta haren atzetik, ostalaritza eta, neurri txikiagoan, merkataritza ditugu. Langabezia-tasari dagokionez, Kolonbiatik, Ekuadorretik, Perutik (% 24), Boliviatik (% 27) eta Paraguaitik (% 22,9) datozen biztanleen langabezia-tasa atzerritarren batez bestekoa (% 31) baino txikiagoa da. Ikasketa maila. Aztertutako eremu geografiko latinoamerikar nagusien artean, denek bigarren mailako edo LH-I ikasketak dituzte eta, kasu guztietan, batez bestekoaren (% 40) gainetik daude. Horien artean, Paraguaitik (% 53,4), Kolonbiatik, Ekuadorretik eta Perutik (% 51,2) edo Boliviatik (% 48,3) datozenak azpimarratu ditzakegu. Aztertutako jatorrien artean bada batez bestekoaren (% 23) gainetik dauden goi mailako ikasketak dituzten pertsonen ehuneko bat, eta horien artean, Argentina, Txile eta Uruguaitik etorritako biztanleak ditugu, hiru pertsonatik batek LH-II edo hirugarren mailako ikasketak baititu (% 33,6). Bizilekua. Latinoamerikako eremu geografiko nagusien artean alokairua da edukitza-erregimenik ohikoena, boliviarren (% 75,6) eta paraguaiarren (% 79,1) artean bereziki. Argentinatik, Txiletik eta Uruguaitik (% 26,6), Kolonbiatik, Ekuadorretik eta Perutik (% 26) eta Brasiletik, Venezuelatik eta Dominikar Errepublikatik (% 30,6) etorritako biztanleen artean jabetzako etxebizitza da aukerarik ohikoena. Bestalde, jatorri horien artean argentinar, txiletar eta uruguaitarren % 7,4k, brasildar, venezuelar eta panamarren % 7,8k, eta kolonbiar, ekuadortar eta perutarren % 4,8k bakarrik lortu dute jabetzako etxebizitza guztiz ordaintzea. Boliviar eta paraguaitarren artean etxebizitza partekatuaren formula gailentzen da (% 17 eta 12,8 hurrenez hurren). Aitortutako arazo sozialak. Jatorri atzerritarra duten biztanleen artean, arazo sozialen inpaktua osasun-arazoena baino handiagoa da, eta horien artean, atzerritarra izateagatik edo arraza edo erlijioagatik jasandako bazterketarekin lotutako arazoak gailentzen dira, Boliviatik (% 41,4) eta Brasil, Venezuela eta Dominikar Errepublikatik (% 39,7) datozenen artean batez ere. Era berean, bakardadearen eta tristuraren gisako arazoak gailentzen dira boliviarren artean, baita senideren batengandik bereizi beharra ere (% 30 eta 22,2 hurrenez hurren). Gizarteratzea. Latinoamerikar gehienek bertakoekin nahiz etorkinekin gizarteratzeko inolako arazorik ez dutela adierazi
9
dute. Gizartean eta elkarteetan parte hartzeari dagokionez, gure artean denbora gutxien daramaten jatorriek denbora gehiago daramaten beste jatorri batzuekiko joera desberdinak dituztela azpimarra dezakegu. Hori da, hain zuzen, Paraguaitik eta Boliviatik etorritako biztanleen kasua, beren aisialdian mota guztietako pertsonekin harremanetan jartzen diren pertsonen ehunekoa txikiagoa baita (% 48,9 eta 52,6 hurrenez hurren); era berean, etorkinei laguntzeko erakundeetan izena emanda dauden pertsonen ehunekoa handiagoa da horien artean (% 7 eta 5,3 hurrenez hurren). Beren aisialdia mota guztietako pertsonekin igarotzen duten jatorrien artean Argentina, Txile eta Uruguai (% 75,5) eta Brasil, Venezuela eta Dominikar Errepublika (% 73,3) nagusitzen dira. Horiek kirol-erakundeetan duten partaidetza azpimarratu behar da Argentina, Txile, Uruguai (% 18,5) nahiz Boliviatik (% 18,5) etorritako biztanleen kasuan, baita hezkuntza eta kultura taldeetan (% 9,1 eta 7,9 hurrenez hurren) nahiz erlijio taldeetan ere, Brasil, Venezuela eta Dominikar Errepublikatik etorritako pertsonen kasuan. Asmoak etorkizunari begira. Bidaiaren hasierako asmoa dirua lortzea eta jatorriko herrialdera itzultzea izan da jatorri latinoamerikar nagusien artean, baina ez denentzat, Argentina, Txile, Uruguai, Brasil, Venezuela eta Dominikar Errepublikatik etorritako biztanleek bizimodu berri bati ekiteko asmoa baitzuten. Gaur egungo helburuak aldatu egin dira kasu gehienetan eta, gaur egun, bizimodu berri bati ekitea eta etorkizunean EAEn mantentzea da asmoa. Bertako biztanleek latinoamerikarrei buruz duten pertzepzioa Bertakoek latinoamerikarrei buruz egiten duten balorazioa positiboa da oro har, baina jatorrien arabera, argentinarrek jaso dute baloraziorik onena (10etik 5,74); horien atzetik, paraguaitarrak, nikaraguarrak, ekuadortarrak, boliviarrak eta kolonbiarrak ditugu. Bilakaerari dagokionez, ez da aldaketa esanguratsurik hauteman aztertutako nazionalitate latinoamerikar desberdinei dagokienez. 6. grafikoa. Etorkinenganako sinpatia maila, jatorriaren arabera, 2013
Mendeb. EB
6,00
Argentina
5,74
Saharaz hegoald.
5,38
AEB
5,36
Paraguai, Nikaragua Ekuador
5,27 5,22
Bolivia
5,19
Kolonbia
5,13
Asia, Txina
4,97
Errumania eta Ekialdeko EB
3,85
Magreb
3,55 0
2
4
6
8
10
Iturria: 2013ko Barometroa, Ikuspegi
10
58. Begirada - Latinoamerikako biztanleria EAEn
Ondorioak • Latinoamerikarrek atzerritarren talde nagusia osatzen jarraitzen dute (% 33,7) eta horiek dira, hain zuzen, 1998tik gehien gora egin dutenak. Lurraldeka, latinoamerikar gehienak Bizkaian bizi dira eta, haren ostean, Gipuzkoan eta Araban. Eskualdeen arabera, gehienak Bilbo Handian pilatzen dira Bizkaiaren kasuan, Donostian Gipuzkoaren kasuan eta Arabako Lautadan Arabaren kasuan. Jaioterriari dagokion aldagaia kontuan hartuz gero, Latinoamerikako biztanleen ehunekoa atzerritar guztien herena izatetik (% 33,7) ia erdia izatera (% 45,8) igaroko litzateke. • 2015ean, Bolivia (% 18,5), Kolonbia (% 13,5), Nikaragua (% 11,3) eta Paraguai (% 10,6) dira nazionalitate nagusiak. 2012tik, latinoamerikarren kopuruak behera egin du krisi ekonomikoaren eta kolektibo horren nazionalizazio-prozesuen eraginez.
–
Gehienak alokatutako etxebizitzetan bizi dira. Nolanahi ere, lau argentinar, txiletar eta uruguaitarretik batek eta kolonbiarrek, ekuadortarrek eta perutarrek jabetzako etxebizitza dute, gehienek guztiz ordaindu gabe izan arren.
–
Familia-unitatearen barneko gizarte-arazoak ere aldatu egiten dira. Arazo horien eragina, batez ere, Boliviako biztanleen artean eta Brasil, Venezuela eta Dominikar Errepublikatik etorritakoen artean ikusten da, eta atzerritarrak izateagatik edo arraza edo erlijio arrazoiengatik jasaten duten gizarte-bazterketarekin loturik daude.
–
Era berean, desberdintasunak hauteman dira gizartepartaidetzari dagokionez. Jatorri gehienetako biztanleen arabera, ez dute gizarteratze-arazorik bertako biztanleekin nahiz etorkinekin. Bestalde, nolabaiteko desberdintasunak daude taldearen gizarte-partaidetzari dagokionez: Argentina, Txile eta Uruguaitik nahiz Kolonbia, Ekuador eta Perutik etorritako pertsonek mota guztietako pertsonekin partekatzen dute beren aisialdia, Paraguaitik (% 48,9) eta Boliviatik (% 52,6) etorritakoek baino neurri handiagoan.
–
• EAEn, immigrazioak emakume latinoamerikarraren aurpegia du. Emakumeen nagusitasun hori are nabarmenagoa da brasildarren (% 70,3), paraguaitarren (% 73,9), hondurastarren (% 74) eta nikaraguarren (% 81,5) artean. • Bertako biztanleek latinoamerikarrei buruz duten pertzepzioa positiboa da, oro har.
–
Latinoamerikarrak etxeko lanen, pertsonen zaintzaren eta abarren bitartez sartzen dira, oro har, lan-merkatura.
–
Biztanle latinoamerikarrek etorkinen batez bestekoak baino jarduera-tasa handiagoak dituzte. Talde horren barnean emakume paraguaitarrak, boliviarrak eta kolonbiarrak gailentzen dira, horiek jarduera-tasak altuak baitituzte.
Era berean, ikuspegi desberdinak dituzte bidaiaren hasierari eta etorkizuneko proiektuei dagokienez. Bidaiaren hasierako asmoari dagokionez, jatorri batzuen artean dirua lortzea eta beren herrialdera itzultzea edo hezkuntza-proiektu bat izatea zen helburu nagusia, paraguaitarren (% 68,8) eta boliviarren (% 59,5) kasuan, esaterako; beste batzuentzat, berriz, bizimodu berri bati ekitea zen asmoa, argentinarren, txiletarren eta uruguaitarren kasuan (% 48,8) eta baita brasildar, venezuelar eta dominikarren artean ere (% 46,6), adibidez. Etorkizuneko proiektuei dagokienez, argentinarrek, txiletarrek eta uruguaitarrek nahiz brasildarrek epe luzera EAEn geratzeko ikuspegi garbiagoa dute.
–
Ikasketa maila desberdinak. Latinoamerikatik etorritako biztanleen ikasketei dagokienez, gehienek bigarren mailako edo LH-I ikasketak dituzte. Dena den, horien artean Argentinatik, Txiletik eta Uruguaitik etorritakoak nabarmentzen dira, horien artean, hiru pertsonatik batek maila altuagoko ikasketak baititu (LH-II eta hirugarren mailako ikasketak).
• Kolektibo hori funtsezkoa da bertako biztanleen Ongizate Estatua mantentzeko prozesuan, lan garrantzitsua garatzen baitute zaintza pertsonalen esparruan. Izan ere, tokiko biztanleen ongizate-kotak mantentzeko ardatzetako bat izango da, hainbat alderdiri erantzungo baitzaie, mendekotasunari, lan-egitura demografikoaren mantenuari edo tokiko emakumeen lan-txertaketari, esaterako.
• Latinoamerikako etorkinen artean nolabaiteko bereizketak egin ditzakegu nazionalitate nagusien artean. Adibidez:
EAEko immigrazioaren inguruko informazio gehiago nahi izanez gero, kontsulta ezazu gure web orria:, www.ikuspegi-inmigracion.net
Gurekin harremanetan jartzeko: Tlf.: 94 601 82 75 Fax: 94 601 82 78 e-mail: info@ikuspegi-inmigracion.net
Behatokiaren beste zerbitzu batzuk: – Dokumentazio zentrua: kontsulta zerbitzua eta liburutegi mailegua eskeintzen ditu. – Informazio estatistikoa.
Pertsonalki helbide honetan aurki gaitzakezu: Liburutegi Zentraleko Eraikina, 6. pisua, UPV/EHU Sarriena Auzoa, z/g. 48940 Leioa (Bizkaia)