KAR 435

Karfitsa ΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΑ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ

Μια φορά κι έναν καιρό… Της Μ. Καραπαναγιωτίδου melinakarapanagiotidou.blogspot.com

E

νας ταξιδευτής ξέμεινε σε ένα μικρό χωριουδάκι στην Γκουαντιάνα, εκεί όπου ο ήλιος χάνεται νωρίς, πίσω από τα όρη Σιέρα ντε Γρέδος. Γνώρισε και φιλοξενήθηκε από έναν χωρικό που είχε την καλοσύνη να του στρώσει ένα κρεβάτι στην ατημέλητη καλύβα του, εκεί όμως κάπου ανάμεσα στα λιγοστά πράγματά του, ο ταξιδευτής ανακάλυψε έναν Εξάντα! Το αρχαίο όργανο, που χρησιμοποιούν οι ναυτικοί για να βρίσκουν τη θέση τους στους ωκεανούς με τη βοήθεια του ήλιου και των άστρων! Συνέχεια στη σελ. 2

❱❱ Ο αντικαταστάτης του Δ. Τσάμη κλείνει τα κεντρικά γραφεία της ΝΔ σελ. 6 Θεσσαλονίκης! ❱❱ Ο Κίτσος της… Τασούλας «Ο ηθοποιός δικαιούται να κάνει εμπορικές σελ. 30 επιτυχίες» ❱❱ Γράφουν: Βαγγέλης Μωυσής, Χρήστος Μάτης, Αναστάσιος Καζαντζίδης και Αντώνης Γυφτόπουλος

FREE PRESS

WEEKEND

Σάββατο 17.11.2012 | Αρ. Φύλλου 435

karfitsa.gr

ΑΦΙΕΡΩΜΑ για τα 100 χρόνια της απελευθέρωσης της Θεσσαλονίκης σελ. 7-26

ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΑΛΛΕΠΑΛΛΗΛΕΣ ΕΙΣΑΓΓΕΛΙΚΕΣ ΕΡΕΥΝΕΣ

ΣΔΟΕ και εφοριακοί

‘‘ξεσκονίζουν’’ ΑΠΘ και Δήμο!

σελ. 3,4,5

Ανασχηματισμός με… αντικειμενικά κριτήρια! Ποιοι «δεν ίδρωσαν τη φανέλα!» σελ. 4-5

Το δημόσιο να αξιοποιήσει την περιουσία του όπως το Οικουμενικό Πατριαρχείο!

σελ. 28-29

17

Karfitsa 02 www.karfitsa.gr

NOE 2012

Μια φορά κι έναν καιρό… ✎Της Μελίνας Καραπαναγιωτίδου Συνέχεια από σελ. 1

«Ε

ίσαι ναυτικός;» ρώτησε ο ταξιδευτής. «Όχι ποτέ μου δεν μπήκα σε καράβι, όμως γνωρίζω τα πάντα γι αυτά». Ο χωρικός του έδειξε τον Εξάντα και του μίλησε για τα άστρα στον ουρανό και τις θέσεις τους! Συνεπαρμένος, τον ρώτησε πως γίνεται να τα ξέρει όλα αυτά και απάντησε ότι στο διπλανό χωριό υπάρχει βιβλιοθήκη και δανείζεται κάθε μέρα βιβλία. Ετσι μιλήσανε για ναυπηγική και γρήγορα η συζήτηση ήρθε στη φιλοσοφία και τα μαθηματικά! Ολο το βράδυ μιλούσαν και το πρωί, ο χωρικός έφερε σε μία κούπα φρέσκο γάλα και σκληρό τυρί και έφαγαν δίπλα- δίπλα, συζητώντας πάλι, σαν να ήταν χρόνια φίλοι καλοί. Το απομεσήμερο τους βρήκε να αναλύουν πρακτικότερα θέματα, όπως οι ανταλλαγές γης και οι τιμές των μετάλλων και του χρυσού στα ανταλλακτήρια! Ο χωρικός σέρβιρε πάλι φαγητό που ήταν γάλα, τυρί και λίγα λαχανικά. Ο ταξιδευτής, ύστερα από τόσες ώρες, ρώτησε τον χωρικό πώς βιοπορεί και προλαβαίνει και να διαβάζει! «Εχω μια… αγελάδα που την αρμέγω, παίρνω το γάλα και το κάνω τυρί. Ό,τι περισσεύει, το πουλάω. Έχω και ένα μικρό λαχανόκηπο δίπλα στην καλύβα μου κι έτσι δεν χρειάζεται να δουλέψω!», είπε. Το πρωί πριν ξημερώσει, ο ταξιδευτής ενώ ετοιμάζοταν να φύγει έριξε μια τελευταία ματιά στον κοιμισμένο χωρικό κι αναλογίστηκε πόσο ανέλπιστα μορφωμένος και έξυπνος αποδείχθηκε ένας ανθρωπος στο πουθενά! Και επειδή ήταν γενναιόδωρος άνθρωπος σκέφτηκε να του κάνει ένα… δώρο. Την ώρα που έφευγε λοιπόν έβγαλε τον σουγιά του και με μεγάλη επιδεξιότητα τον τοποθέτησε κάτω από τον λαιμό της αγελάδας και της έκοψε την καρωτίδα! Πέρασαν τρία χρόνια και τα βήματα του ταξιδευτή τον ξανάφεραν έξω από την καλύβα του χωρικού. Όμως αυτός δεν ήταν μέσα. Ρώτησε λοιπόν τους υπόλοιπους κατοίκους αν γνώριζαν κάτι για τον χωρικό. Και αυτοί του είπαν πώς τώρα ζει στην πόλη και είναι ζάμπλουτος! Το ιστορικό επιμύθιο του παραμυθιού μάλλον είναι ευκολονόητο. Ο ταξιδευτής όντως έκανε… δώρο στον χωρικό. Σταμάτησε την ευκολία - του φαγητού και της επιβίωσης- και ενεργοποίησε τις ικανότητές του οι οποίες και απέδωσαν! Κι αν με ρωτήσετε πώς μου΄ρθε τώρα αυτό, θα σας απαντήσω ότι και εμείς έχουμε μία αγελάδα που την αρμέγαμε και την αρμέγουμε, το κράτος. Ο εύκολος βιοπορισμός και η πελατειακή κομματική σχέση. Αν μας λείψει αυτό μπορεί και να βάλουμε τις ικανότητες μας να δουλέψουν...

! α ι θ ά κ γ α . .. α Τ  (άρα κι απ’ το ευρώ), ποια συμφέροντα στηρίζει; ✔Ο Ευάγγελος Βενιζέλος δήλωσε στη Βουλή «απελευθερωμένος από κάθε σκοπιμότητα». Για το ΠΑΣΟΚ θα εννοούσε. Οπότε ναι: αν η «Σκοπιμότητα» ήταν τρένο θα το είχε χάσει κι αν ήταν γυναίκα, θα του είχε ρίξει χυλόπιτα… ✔Όσον αφορά στη Θεσσαλονίκη πάντως, μια χαρά σκοπιμότητα τον «σκλαβώνει» καθώς τακτοποιεί έναν-έναν τους ανθρώπους του. Σου λέει, έχω χάσει τα αυγά και τα πασχάλια, τουλάχιστον να μη χάσω την έδρα μου… ✔Τώρα προσπαθεί να στηρίξει και τον Πάρη Μαυρίδη της Helexpo, ως υποψήφιο για την ηγεσία της ενοποιημένης ΔΕΘ-Helexpo. Γιατί να μη βάλει τον ίδιο το Βενιζέλο ο Σαμαράς; Λιγότερο Βενιζελικός θα είναι! ✔Ο Χαϊτογλου πάντως, δήλωσε πως δεν ενδιαφέρεται για την προεδρία της Διοικούσας Επιτροπής της Ν.Δ. στη Θεσσαλονίκη. Σου λέει, κοτζάμ αυτοκράτωρ του χαλβά, να γίνω… βοηθός ψυχιάτρου; ✔Η Αλέκα Παπαρήγα κατηγόρησε το ΣΥΡΙΖΑ πως στηρίζει το λόμπι της δραχμής. Άρα δέχεται πως κάποιοι επενδύουν σε επιστροφή μας στη δραχμή. Κι εγώ ο βλαξ απορώ: το ΚΚΕ που ζητά να βγούμε τελείως από την Ε.Ε.

✔«Οι εργαζόμενοι της ΕΡΤ απεργούν κατά της φτωχοποίησης του ελληνικού λαού…», ξεκινούσε το διαφημιστικό σποτάκι που ακούγαμε επί σειρά ημερών. Μόλις γύρισαν στο στούντιο Αρβανίτης και Κατσίμη, ο ελληνικός λαός «πλουτοποιήθηκε» και η απεργία έλαβε τέλος. ✔Ο Παναγούλης ονειρεύεται γκιλοτίνες στις πλατείες, ο Σταθάς αποκαλεί τον Σόιμπλε «κουτσό». Ε και λοιπόν; Γιατί φαγωθήκατε με το φασισμό τους και το ρατσισμό τους; Αθλήτριες του στίβου είναι οι άνθρωποι; ✔Τι Δημοτικό Συμβούλιο ήταν αυτό την περασμένη Δευτέρα στη Θεσσαλονίκη; Τόσα «γαλλικά» που ακούστηκαν, αισθανόσουν πως βρισκόσουν στα Ηλύσια Πεδία! Φανταστείτε να ήτανε παρών κι ο αποδέκτης. ✔Αυτά τα αμερικανάκια, που κάθε τόσο εκθειάζουν τις ικανότητες του Μπουτάρη ως δημάρχου, έχουν καμιά ιδέα κατά που πέφτει η Θεσσαλονίκη στον χάρτη; ✔Τρίτος μεσημβρινός, δεξιά επάνω μεγάλεεεεε!!!! Πίσω από το βουναλάκι με τα σκουπίδια! ✔Το 64% των ψηφοφόρων του UMP στη Γαλλία, επιθυμεί λέει, την επιστροφή του Σαρκοζί στο πολιτικό προσκήνιο. Εμείς, εδώ στην Ελλάδα… ποιος παρακαλάμε να επι-

στρέψει; ✔Πήγε ο Ματέο φαντάρος! Φρίκη! Και τώρα; Άντε να δούμε ποιος θα μαζέψει τη φοράδα στο στάβλο και ποιος θα καθαρίσει στο αλώνι… ✔Θα πάρουμε τη δόση μας και θα χαλαρώσουμε. Σας ακούγεται κάπως αυτό ή μόνο εγώ αισθάνομαι σαν τοξικομανής που υποφέρει από στερητικό σύνδρομο; ✔Μετά το «εγέρθητω», η Χρυσή Αυγή, μας έμαθε και το «αμοιφθήσεται». Με ετυμολογική προέλευση από την αμοιβάδα… ✔Από τις δηλώσεις Αραβαντινού, μου γεννήθηκε η απορία: τον καπνιστό σολομό στον Κορυδαλλό, τον έφαγε τελικά ο Τσοχατζόπουλος ή ο Γαβαλάς; ✔Μυλόπουλεεεε! Άσε βρε καλέ μου άνθρωπε κανέναν εισαγγελέα και για τους άλλους, που έχεις βαλθεί να τους μαζέψεις όλους! ✔Γιατί έχει τρελαθεί ο Γιάννος Παπαντωνίου; Διότι όλοι χρησιμοποιούν ελικόπτερα για να το σκάσουν, αλλά αυτόν τα ελικόπτερα μπορεί… να τον πάνε μέσα. Ο Σκαντζόχοιρος Υ.Γ.: Το Πολυτεχνείο Ζει… σε ρετιρέ των Βρυξελλών και στη Λίστα Λαγκάρντ!

Karfitsa WEEKEND

ΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΑ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΕΚΔΟΤHΣ - ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ

Νίκος Καραμανλής ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ ΕΚΔΟΣΗΣ

Mελίνα Καραπαναγιωτίδου ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑ:

Εκδόσεις «Αλέξανδρος Ε.Π.Ε»

ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗ ΟΜΑΔΑ Χρύσα Κυριακού Βαγγέλης Στολάκης Λευτέρης Ζαβλιάρης ΑΡΘΡΟΓΡΑΦΟΥΝ Β. Μωυσής, Χρ. Μάτης, Α. Καζαντζίδης, Αν. Γυφτόπουλος

ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ Αγάπη Κορμπέ ΝΟΜΙΚΟΣ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ Χαράλαμπος Αποστολίδης Tηλ.: 2310 501375

ΗΛ. ΣΕΛΙΔΟΠΟΙΗΣΗ Θεόδωρος Βασιλιάς

www.karfitsa.gr press@karfitsa.gr FREE PRESS ΓΡΑΦΕΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ Τηλ.: 2310 278.155 Fax: 2310 278.440 Πολυτεχνείου 31, Θεσσαλονίκη

ΕΚΤΥΠΩΣΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΗ ΕΚΔΟΤΙΚΗ ΕΚΤΥΠΩΤΙΚΗ Α.Ε.

17

Karfitsa www.karfitsa.gr 03

NOE 2012

ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΕΠΤΑ ΕΙΣΑΓΓΕΛΙΚΕΣ ΠΑΡΑΓΓΕΛΙΕΣ ΓΙΑ ΠΡΟΚΑΤΑΡΚΤΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ Του Λευτέρη Ζαβλιάρη

Ο

ι επανειλημμένες προκαταρκτικές εξετάσεις, που έχει παραγγείλει η Εισαγγελία Πρωτοδικών Θεσσαλονίκης με αφορμή τα δημοσιεύματα που ήρθαν στο φως για το όργιο κατασπατάλησης στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο, έφεραν το Σώμα Δίωξης Οικονομικού Εγκλήματος στο κατώφλι του εκπαιδευτικού ιδρύματος! Επρόκειτο για επιχείρηση που ήταν στα σκαριά εδώ και καιρό και από ό,τι φαίνεται το «σήριαλ» για το αν τελικά έκανε φτερά πακτωλός χρημάτων στο μεγαλύτερο πανεπιστήμιο της χώρας, θα έχει συνέχεια. Όπως αναφέρουν πηγές της «Κ» και επιβεβαιώνουν ανώτεροι υπάλληλοι του ΣΔΟΕ σε Θεσσαλονίκη και Αθήνα, η έρευνα βρίσκεται σε αρχικό στάδιο. Εφόσον η Εισαγγελία έχει δώσει παραγγελία για προκαταρκτική εξέταση, οι αρμόδιοι υπάλληλοι που έχουν αναλάβει τη διερεύνηση των οικονομικών στοιχείων του ΑΠΘ, προσπαθούν να ενημερωθούν, ώστε όταν η υπόθεση θα φτάσει σε προχωρημένο στάδιο, να είναι «διαβασμένοι». Προς το παρόν, βρίσκονται στο στάδιο της έρευνας, «δόθηκε το έναυσμα για έναν μεγάλης έκτασης έλεγχο» όπως αναφέρουν χαρακτηριστικά υπάλληλοι του ΣΔΟΕ.

Το ΣΔΟΕ στo… άσυλο του ΑΠΘ

Οι σκόπελοι Τα προβλήματα βέβαια για τους υπαλλήλους του ΣΔΟΕ εμφανίστηκαν με την έναρξη της έρευνας και προς στιγμή είναι δύο στον αριθμό και δρουν αποτρεπτικά. Ο πρώτος «σκόπελος», είναι το γεγονός ότι το προσωπικό της υπηρεσίας στη Θεσσαλονίκη έχει μικρό δυναμικό και είναι στην ουσία υποστελεχωμένο. Αυτό όπως είναι λογικό λειτουργεί ανασταλτικά στο να διεξαχθεί γρήγορα το πρώτο στάδιο της έρευνας. Όπως αναφέρουν πληροφορίες της «Κ», αυτό έχει ως αποτέλεσμα μια υπόθεση που θεωρείται υψίστης σημασίας, αυτή τη στιγμή να μεταφράζεται ως μια κοινή υπόθεση,αφού δεν είναι η μόνη που απασχολεί το υπάρχον προσωπικό, με αποτέλεσμα μια τόσο σημαντική έρευνα να πηγαίνει στον «πύργο» με τους υπόλοιπους φακέλους. Δεύτερο και σημαντικότερο εμπόδιο για την ομάδα του ΣΔΟΕ στη Θεσσαλονίκη, είναι οι εξελίξεις στο χώρο του ιδρύματος. Όπως είναι γνωστό, εδώ και πάνω από ένα μήνα βρίσκονται σε κινητοποιήσεις οι εργολαβικοί υπάλληλοι του ΑΠΘ και σαν να μην έφτανε αυτό, το κτήριο της διοίκησης του πανεπιστημίου τελεί υπό κατάληψη. Και μπορεί οι πρυτανικές αρχές να έχουν καταφύγει σε λύσεις άλλων κτηρίων προκειμένου να εκτελούν τα διοικητικά τους καθήκοντα, ωστόσο τα στοιχεία που πρέπει να αναζητήσουν οι αρμόδιοι υπάλληλοι του ΣΔΟΕ, βρίσκονται στο κτήριο της διοίκησης. Το γεγονός φυσικά ότι το ΑΠΘ βρίσκεται σε κακή κατάσταση, μόνο ευνοϊκό περιβάλλον δε δημιουργεί για τους ελεγκτές και η πληροφόρηση ότι το σχοινί με τους εργολαβικούς υπαλλήλους θα τραβηχτεί μέχρι τέλους, επιβαρύνει ακόμα περισσότερο την επιτάχυνση της διερεύνησης. Σχετικά με το που θα κινηθεί ο έλεγχος του ΣΔΟΕ, αυτό θα εξαρτηθεί από τα στοιχεία που θα προκύψουν στην πορεία. Όπως είναι λογικό, η διερεύνηση θα ξεκινήσει από τις οικονομικές συναλλαγές που είχε το Πανεπιστήμιο. Σε περίπτωση βέβαια που φανεί ότι εμπλέκονται πρόσωπα είτε από

τη διοίκηση του ΑΠΘ, είτε από άλλο τομέα, τότε ενδεχομένως θα υπάρξει και έλεγχος προσωπικών λογαριασμών.

Τα «βαρίδια» του πρύτανη Αυτή τη στιγμή η διοίκηση του Γιάννη Μυλόπουλου έχει να αντιμετωπίσει πληθώρα κατηγοριών για περιπτώσεις κατασπατάλησης των οικονομικών του ΑΠΘ. Η εισαγγελία έχει ήδη παραγγείλει τέσσερις στον αριθμό προκαταρκτικές εξετάσεις για διαφόρων ειδών ζητήματα. Η πρώτη έχει να κάνει με την υπόθεση του ταξιδιού του πρυτανικού συμβουλίου στην Κωνσταντινούπολη με χρήματα του Πανεπιστημίου προκειμένου να παραβρεθεί σε έναν γάμο. Ο Γιάννης Μυλόπουλος απάντησε πριν αρκετούς μήνες ότι βρισκόταν στην Τουρκία για σκοπούς του Πανεπιστημίου και έτυχε μετά για προσωπικούς λόγους να παραβρεθεί στην εν λόγω εκδήλωση, χωρίς όμως να το κάνει με χρήματα του ιδρύματος. Η δεύτερη υπόθεση που βαρύνει το Γιάννη Μυλόπουλο είναι η γνωστή υπόθεση με το iphone που δώρισε ο αντιπρύτανης Γιάννης Παντής στην ηθοποιό Ναταλία Δραγούμη, με έξοδα από ό,τι γράφτηκε σε δημοσίευμα, του ΑΠΘ. Όπως είχε πει σε συνέντευξη τύπου ο κ. Παντής, το εν λόγω περιστατικό είναι αποτέλεσμα πλεκτάνης που στήθηκε από το διευθύνοντα της Εταιρείας Αξιοποίησης και Διαχείρισης του ΑΠΘ. Όσον αφορά την τρίτη έρευνα, έχει να κάνει με την κατασπατάληση ύψους 8,3 εκ. ευρώ από την Εταιρεία Διαχείρισης και Αξιοποίησης της Περιουσίας του Πανεπιστημίου. Τέλος η Εισαγγελία παρήγγειλε και νέα προκαταρκτική εξέταση σε βάρος αυτή τη φορά του ίδιου του πρύτανη για την εκ μέρους του διαχείριση ερευνητικών προγραμμάτων. Σε εξέλιξη βέβαια βρίσκεται και έρευνα για την κατάσταση με τα απορρίμματα στο ΑΠΘ λόγω της απεργίας.

Και κόντρα με ΕΚΘ Μπορεί ο πρύτανης Γιάννης Μυλόπουλος να απαντά με τη φράση «όλα στο φως» για τις κατηγορίες που δέχεται περί κατασπατάλησης, ωστόσο ένα νέο επεισόδιο ήρθε να προστεθεί στην ήδη άσχημη κατάσταση στην οποία βρίσκεται το ίδρυμα. Αυτό συνέβη την περασμένη Τετάρτη, όταν ο πρόεδρος του Εργατοϋπαλληλικού Κέντρου Παναγιώτης Τσαραμπουλίδης, σε συνέντευξη τύπου που έδωσαν οι εργολαβικοί υπάλληλοι, εκτόξευσε βαριές κατηγορίες εναντίον του πρύτανη, κάνοντας ευθέως λόγο για κατασπατάληση δημοσίου χρήματος από πλευράς των πρυτανικών αρχών. Συγκεκριμένα, ο πρόεδρος του ΕΚΘ δήλωσε ξεκάθαρα ότι ο κ. Μυλόπουλος εξώθησε ο ίδιος τους εργολαβικούς υπαλλήλους ώστε να προχωρήσουν σε κινητοποιήσεις, εξοικονομώντας με αυτόν τον τρόπο χρήματα, που όπως είπε «είχε κατασπαταλήσει στο παρελθόν». Όπως είπε, ενώ αρχικά ήταν στο πλευρό τους, στράφηκε εναντίον τους όταν δεν κατάφερε να εξασφαλίσει επιπλέον χρηματοδότηση. Μιλώντας στην «Κ» ο πρόεδρος του ΕΚΘ, διεμήνυσε ότι δεν παίρνει πίσω τίποτε από όλα όσα είπε, κάτι που σημαίνει ότι η εν λόγω κόντρα θα τραβήξει μέχρι τέλους. Σε απάντηση του ο Γιάννης Μυλόπουλος επισήμανε ότι υποκινητές των απεργιών είναι οι λεγόμενοι «εργατοπατέρες» που σε βάρος των εργαζόμενων οδήγησαν σε μια τέτοια κατάσταση το χώρο του ΑΠΘ, χαρακτηρίζοντας συκοφαντικές τις δηλώσεις του Παναγιώτη Τσαραμπουλίδη. Παράλληλα ο πρύτανης δεν παραλείπει να τονίσει ότι οι εν λόγω δηλώσεις έγιναν από την πλευρά του προέδρου του ΕΚΘ γιατί βρισκόμαστε στις παραμονές των εκλογών στο Εργατικό Κέντρο της Θεσσαλονίκης και εξυπηρέτησαν πολιτικές σκοπιμότητες. Ο εισαγγελέας παρενέβη και σ’ αυτή την περίπτωση, παραγγέλνοντας προκαταρκτική έρευνα για το κατά πόσο ισχύουν τα λεγόμενα του προέδρου του ΕΚΘ.

To κολατσιό Του Αναστάσιου Καζαντζίδη*

Σ

ε κυλικείο δημοτικού σχολείου σε περιοχή του Κιλκίς, μαθητής της έκτης τάξης δημοτικού είχε παραδόξως πολύ ανεβασμένο το υπόλοιπο λογαριασμού του. Ύστερα από έρευνα των γονιών του, προκειμένου να εξακριβώσουν για ποιο λόγο το παιδί ξόδευε τόσα πολλά σε κουλούρια και σε τυρόπιτες, ανακάλυψαν έκπληκτοι ότι από την αρχή του χρόνου ο γιος τους χρεώνονταν και το κολατσιό δυο συμμαθητών του, γιατί οι γονείς τους δεν είχαν δυνατότητα να τους δίνουν το δικό τους χαρτζιλίκι! Ο υψηλός λογαριασμός μετά χαράς καλύφθηκε από τους γονείς του γενναιόδωρου παιδιού, το αγκάλιασαν και έφυγαν από το κυλικείο με τη βεβαιότητα ότι εκτός από καλούς μαθητές, αυτό το σχολείο φτιάχνει και χαρακτήρες! Ίσως και να ένιωσαν και οι ίδιοι υπεύθυνοι και υπερήφανοι. Όμως δεν πρέπει να είναι οι μόνοι. Αυτό το περιστατικό πρέπει να μας κάνει όλους υπερήφανους. Δείχνει σε όλους μας ότι κάτι υπάρχει στην άκρη του τούνελ. Φως είναι σίγουρα και ακόμη πιο σίγουρα δεν είναι το φως του γερμανικού τρένου που οδηγεί ο κύριος Φούχτελ με την παρέα του. Πρέπει να γνωρίζουν οι κύριοι αυτοί, αλλά κυρίως οι υπόλοιποι που θα έρθουν για την λεγόμενη τεχνική βοήθεια που θα προσφέρουν στα υπουργεία και στην αναδιοργάνωση του κράτους μας (και οι οποίοι θα μας δείξουν τα αυτονόητα που τόσα χρόνια ήμασταν ανάξιοι να τα κάνουμε μόνοι μας), ότι ο ελληνικός λαός στην πλειοψηφία του, έχει μεγαλώσει τέτοια παιδιά. Πρέπει να γνωρίζουν ότι οι δάσκαλοι στα ελληνικά σχολεία, εκπαιδεύουν τέτοια παιδιά. Έτσι ήταν πάντα οι Έλληνες και έτσι θα μείνουν, αλληλέγγυοι! Παρ’ όλες τις προσπάθειες των δήθεν εκσυγχρονιστών να μας μετατρέψουν σε άβουλους καταναλωτές και… «παρτάκηδες», ο Έλληνας θα σταθεί πάλι στα πόδια του. Το έχει ξανακάνει πολλές φορές… Ας το πάρουν απόφαση, όπως εμείς πρέπει να πάρουμε άλλες αποφάσεις ύστερα από τόσα λάθη και άλλες τόσες παραλείψεις! *Ο κ. Καζαντζίδης είναι εκπαιδευτικός και μέλος της ΠΕ της ΝΕΑΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ

17

Karfitsa 04 www.karfitsa.gr

NOE 2012

ΟΙ ΠΟΛΥΑΣΧΟΛΟΙ ΚΑΙ ΑΥΤΟΙ ΠΟΥ ΔΕΝ «ΙΔΡΩΣΑΝ ΤΗ ΦΑΝΕΛΑ»

Τα αντικειμενικά κριτήρια Του Βαγγέλη Μωυσή

O

σοι έχουν πρόσβαση στο «ρεζουμέ» των συσκέψεων που πραγματοποιούνται κεκλεισμένων των θυρών στο Μέγαρο Μαξίμου, ξέρουν ότι ο κυβερνητικός ανασχηματισμός, είναι θέμα ημερών… και δόσης. Πρώτο ζητούμενο η ενίσχυση της πολιτικής εκπροσώπησης του ΠΑΣΟΚ –κατά κύριο λόγο- και της ΔΗΜΑΡ, με την ανάληψη αντιπροεδρίας και υπουργικού θώκου από τον Ευάγγελο Βενιζέλο κάτι παραπάνω από πιθανή, προκειμένου να ενισχυθεί και εσωκομματικά ο… αρχηγός του ΠΑΣΟΚ, ο οποίος αποδυναμωμένος, βρίσκεται υπό ενδοπαραταξιακή πολιορκία. Ο Φώτης Κουβέλης, είναι ο «κερδισμένος» των τελευταίων εξελίξεων, αφού ο αριθμός των βουλευτών ΠΑΣΟΚ- ΝΔ έχει πλέον υποχωρήσει σε κοινοβουλευτική πλειοψηφία τόσο οριακή, που καθιστά τη συμμετοχή της ΔΗΜΑΡ θεμελιώδες συστατικό επιβίωσης της κυβέρνησης. Έτσι, η επιθυμία του ιδίου του Φώτη Κουβέλη να αποφύγει τη φθορά μας θέσης αντιπροέδρου, θα γίνει σεβαστή και ίσως αντισταθμιστεί με την είσοδο πολιτικών στελεχών της ΔΗΜΑΡ στο κυβερνητικό σχήμα, πέραν των «τεχνοκρατών» Α. Ρουπακιώτη και Α. Μανιτάκη που έχουν υποδειχθεί από τον κ. Κουβέλη. Από την πλευρά του ΠΑΣΟΚ, ο Ευάγγε-

λος Βενιζέλος προετοιμάζει για υπουργοποίηση το Φ. Σαχινίδη και άλλα νεότερα στελέχη. Ακλόνητοι εμφανίζονται δύο καθημερινοί «θαμώνες» του Μεγάρου Μαξίμου, δηλαδή ο υπουργός Επικρατείας Δ. Σταμάτης και ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Σ. Κεδίκογλου. Ο πρώτος αποτελεί ένα είδος… alter ego του Αντώνη Σαμαρά, ενώ ο δεύτερος έχει ικανοποιήσει απόλυτα ως «χρυσή τομή», ιδιαίτερα χάρη στη… μη ενασχόλησή του με ό,τι αφορά στη Θεσσαλονίκη, όπου ο αρχηγός του ΠΑΣΟΚ ενδιαφέρεται ιδιαιτέρως «να λύνει και να δένει», λόγω εντοπιότητας. Στους παραμένοντες, πρέπει να θεωρούνται επίσης οι υπουργοί Δ. Αβραμόπουλος, Ν. Δένδιας, Κ. Χατζηδάκης και Ο. Κεφαλογιάννη, ενώ… υποψήφιοι προς αποχώρηση αναζητούνται στα υπουργεία που παρατηρούνται δυσαρμονίες. Χαρακτηριστικά παραδείγματα είναι τα υπουργεία Αγροτικής Ανάπτυξης, όπου οι Αθ. Τσαυτάρης και Μ. Χαρακόπουλος σπαταλούν πολλή ενέργεια σε διαγωνισμούς, και Υγείας, όπου οι Α. Λυκουρέντζος και Μ. Σαλμάς (ειδικά ο πρώτος) έχουν υποστεί σημαντική φθορά από την αντιπαράθεσή τους με τον ιατρικό κόσμο. Εκτός κυβέρνησης οδεύει η υποδειχθείσα από τη ΔΗΜΑΡ Φ. Σκοπούλη. Πέρα από όλα αυτά όμως, το μεγάλο «στοίχημα» για την κυβέρνηση Σαμαρά, θα… παιχτεί στο οικονομικό επιτελείο και στις αλλαγές που θα γίνουν ή

δεν θα γίνουν σ`αυτό. Οι πληροφορίες θέλουν τον Αντώνη Σαμαρά να είναι απολύτως ικανοποιημένος από τον υπουργό Γιάννη Στουρνάρα, τον οποίο επιθυμεί (σύμφωνα με τις ίδιες πηγές) να διατηρήσει στην κυβέρνηση, εκτιμώντας πως για «παγκίτης» που αντικατέστησε τον Ράπανο στο… και πέντε του σχηματισμού κυβέρνησης τον Ιούνιο, έφερε εις πέρας την αποστολή του. Αυτή ήταν να σηκώσει τις… αμαρτίες της «μνημονιακής» στροφής της Ν.Δ., αποτελώντας το συνδετικό κρίκο με

τα πεπραγμένα της προηγούμενης κυβέρνησης Παπανδρέου, της οποίας υπήρξε τακτικός σύμβουλος. Ωστόσο, ο πρωθυπουργός, έχει δεχτεί εισηγήσεις για την αντικατάσταση του υπουργού, με γνώμονα την εκτόνωση της δυσαρέσκειας ενός μεγάλου μέρους της κοινής γνώμης που στο πρόσωπο του Γιάννη Στουρνάρα βλέπει τον… «ψυχρό εκτελεστή» της Τρόικας. Αυτό που συζητιέται ως ενδεχόμενο, είναι να γίνουν ανακατατάξεις στο οι-

ΤΟ ΔΗΜΑΡΧΕΙΟ ΤΩΝ… ΕΛΕΓΧΩΝ

Κάνουν φύλλο και φτερό το δήμο Θεσσαλονίκης υπουργείο Οικονομικών και ΣΔΟΕ! Του Βαγγέλη Στολάκη

Α

πό κόσκινο περνούν τα τελευταία εικοσιτετράωρα τα οικονομικά στοιχεία του δήμου Θεσσαλονίκης οι ελεγκτικοί μηχανισμοί του κράτους. ΣΔΟΕ, υπουργείο Οικονομικών, Ελεγκτικό συνέδριο και οικονομικοί επιθεωρητές κάνουν φύλλο και φτερό τον κεντρικό δήμο, καθώς υπάρχουν ενδείξεις για πλαστά τιμολόγια και μη απόδοση ΦΠΑ την τελευταία διετία δημαρχίας Παπαγεωργόπουλου, όπως επιβεβαιώνει ο αντιδήμαρχος Οικονομικών Χασδάι Καπόν, ενώ σύμφωνα με πληροφορίες στο στόχαστρο του ΣΔΟΕ μπαίνει και η σημερινή διοίκηση του δήμου. Όπως προκύπτει από το ρεπορτάζ της «Κ» οι έλεγχοι πραγματοποιούνται εν κρυπτώ καθώς μέχρι στιγμής δεν έχει ενημερωθεί η αντιπολίτευση αλλά ούτε και στελέχη της «Πρωτοβουλίας» του Γιάννη Μπουτάρη. Την ίδια ώρα, η τροπή της υπόθεσης της υπεξαίρεσης από τα ταμεία του δήμου που φαίνεται πως οδηγείται σε τελικό στάδιο, περιπλέκεται ακόμα περισσότερο μετά τα «ήξεις αφήξεις» του πρώην ταμεία του δήμου και βασικού κατηγορούμενου. Ο Παναγιώτης Σαξώνης έπειτα από 30 μήνες προσωρινής κράτησης στις φυλακές Διαβατών αφέθηκε ελεύθερος την προηγούμενη Τετάρτη.

Σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ», τις οποίες επιβεβαιώνουν κύκλοι της Επιχειρησιακής Διεύθυνσης Ειδικών Υποθέσεων του ΣΔΟΕ Θεσσαλονίκης, την έρευνα διέταξαν οι εισαγγελικές αρχές της πόλης, μετά τις καταγγελίες του δημοτικού συμβούλου Χρήστου Μάτη, που είχε μιλήσει για αδιαφάνεια στη διαχείριση του δημόσιου χρήματος που διατίθεται στις επετειακές για τα 100 χρόνια απελευθέρωσης. Το συνεργείο ελέγχου που συστάθηκε από την αρμόδια υπηρεσία έχει ήδη ξεκινήσει την έρευνα, ωστόσο παραμένει άγνωστο το πόσο θα διαρκέσει. Την ίδια ώρα, εδώ και ένα περίπου μήνα το υπουργείο Οικονομικών, με εντολή του αναπληρωτή υπουργού Χρήστου Σταϊκούρα και σε γνώση του Γιάννη Στουρνάρα, ζήτησε από την Οικονομική Επιθεώρηση Κεντρικής Μακεδονίας τη συγκρότηση ειδικού συνεργείου ελέγχου προκειμένου να πραγματοποιηθούν φορολογικοί έλεγχοι στο δήμο Θεσσαλονίκης.

Ελέγχους δεν κάνει μόνο η Τσεμπερά Την εντολή του υπουργού υλοποίησε η προϊσταμένη της υποδιεύθυνσης Θεσσαλονίκης, Μαίρη Θεοδωροπούλου η οποία μιλώντας στην «Κ» επιβεβαίωσε τους ελέγχους που βρίσκονται σε εξέ-

λιξη και επισήμανε πως πρόκειται για τακτικό φορολογικό έλεγχο. Η ίδια επισήμανε ότι οι νέοι έλεγχοι «δεν σχετίζονται με την υπόθεση της υπεξαίρεσης η οποία εκδικάζεται από το Τριμελές Εφετείο Κακουργημάτων» ενώ σε ερώτηση εάν πρόκειται για συνέχιση της έρευνας της οικονομικής επιθεωρήτριας Αναστασίας Τσεμπερά, που είναι και η βασική μάρτυρας κατηγορίας της υπόθεσης της υπεξαίρεσης, ξεκαθάρισε πως «η κ. Τσεμπερά έκανε διαχειριστικούς ελέγχους, ενώ τώρα διενεργούμε τακτικό και τελικό φορολογικό έλεγχο». Το συνεργείο που συγκροτήθηκε βρίσκεται εγκατεστημένο στα γραφεία των οικονομικών υπηρεσιών εδώ και περίπου ένα μήνα, ενώ σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ» η έρευνα δεν αναμένεται να ολοκληρωθεί μέχρι το τέλος του έτους.

Αποδιοργάνωση λόγω ελέγχων Παράλληλα, σε εξέλιξη βρίσκονται και σχετικοί έλεγχοι που πραγματοποιεί το ελεγκτικό συνέδριο και το σώμα οικονομικών επιθεωρητών, με αποτέλεσμα οι οικονομικές υπηρεσίες του δήμου να έχουν αποδιοργανωθεί, καθώς αρκετοί εργαζόμενοι παρακολουθούν τους ελέγχους από κοντά ενώ πολλοί άλλοι βρίσκονται σχεδόν καθημερινά στο δικαστικό μέγαρο Θεσσαλονίκης λόγω της εκδίκασης της υπόθεσης της

υπεξαίρεσης. «Αν και συνεργαζόμαστε αρμονικά με τις αρχές που μας ελέγχουν είναι δύσκολη η λειτουργία του δήμου υπό τις παρούσες συνθήκες» σχολιάζει στην «Κ» ο αρμόδιος αντιδήμαρχος Ανάπτυξης και Διαχείρισης Οικονομικών Πόρων, Χασδάι Καπόν. Ο ίδιος αφήνει ανοικτό το ενδεχόμενο να υπάρξει νέα τροπή στην υπόθεση της υπεξαίρεσης που ήδη εκδικάζεται και συμπληρώνει πως «αυτή την περίοδο ελέγχονται τα τελευταία δυο χρόνια της διοίκησης Παπαγεωργόπουλου. Αν διαπιστωθούν παραβάσεις για τα έτη 2009 και 2010 και αποκαλυφθεί πως ο δήμος οφείλει και άλλα χρήματα, τότε πολύ πιθανόν οι σημερινοί κατηγορούμενοι να παραπεμφθούν εκ νέου σε δίκη» καταλήγει ο κ. Καπόν.

Μεγαλύτερο το έλλειμμα; Σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ» η Οικονομική Επιθεώρηση Κεντρικής Μακεδονίας τις τελευταίες ημέρες πραγματοποιεί έλεγχο στα βιβλία του δήμου που ξεκινά από το 1993 μέχρι σήμερα, καθώς υπάρχει η εκτίμηση πως το έλλειμμα αναμένεται να είναι μεγαλύτερο των 7,2 εκατομμυρίων ευρώ, όπως διαπιστώθηκε το 2008. Οι αρμόδιοι ελεγκτικοί μηχανισμοί εκτιμούν πως οι έρευνες αναμένεται να ολοκληρωθούν μέχρι το τέλος του έτους και μάλιστα επιδίδονται

17

Karfitsa www.karfitsa.gr 05

NOE 2012

ενός ανασχηματισμού κονομικό επιτελείο και να απομακρυνθεί ο υπουργός, χωρίς αυτό να συνιστά μομφή για τον ίδιο. Προτείνεται δηλαδή, η αντικατάστασή του να μην έχει χαρακτήρα επικριτικό, αλλά να προβληθεί και να αξιοποιηθεί ως μήνυμα προς την κοινωνία, πως ένας κύκλος δύσκολου δημοσιονομικού έργου ολοκληρώθηκε και η κατεύθυνση πλέον αλλάζει προς αναπτυξιακή στόχευση. Από την άλλη, η μη αντικατάστασή του Γιάννη Στουρνάρα, θα υπονομεύσει την προσπάθεια του Αντώνη Σαμαρά να «πείσει» για την ειλικρίνεια της δέσμευσής του, πως «οι επώδυνες θυσίες που ψηφίστηκαν με το τελευταίο μεσοπρόθεσμο, ήταν οι τελευταίες». Άλλωστε, δεν πρέπει να λησμονούμε πως ο απανταχού χαμογελαστός υπουργός, δεν είναι απλώς ο υπουργός που ανέλαβε για το χατήρι της κυβέρνησης Σαμαρά τον άχαρο ρόλο του δημοσιονομικού… προκρούστη μισθών και συντάξεων, αλλά υπήρξε επί διετία και στέλεχος μιας… αναποτελεσματικής και διαχρονικά άχρηστης διοίκησης του Οργανισμού Διαχείρισης Δημοσίου Χρέους (μα ούτε ένα “καμπανάκι” τόσα χρόνια;). Στο μικροσκόπιο του Αντώνη Σαμαρά, αναμένονται να βρεθούν στο επόμενο χρονικό διάστημα, όλα τα υπουργεία, συμπεριλαμβανομένων και εκείνων, όπου έχουμε εκπροσώπηση της Θεσσαλονίκης. Στο υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και

Κλιματικής Αλλαγής, ο υποδειχθείς από το ΠΑΣΟΚ υπουργός – καθηγητής Ευάγγελος Λιβιεράτος δεν δικαιώνει μέχρι σήμερα τις μεγάλες προσδοκίες που υπήρχαν από το πρόσωπό του. Εδώ, ακούγεται το όνομα του Γ. Μανιάτη προς ένταξη στο team του υπουργείου, όπου αναμένεται να συνεχίσει και ο Θεσσαλονικιός –σήμερα αναπληρωτής- υπουργός Σταύρος Καλαφάτης, ο οποίος μάλιστα, βάσει των στοιχείων που αναρτώνται στο πρόγραμμα «Διαύγεια», είναι ένας από τους λίγους αναπληρωτές, που έχει βάλει την υπογραφή του σε αποφάσεις για θέματα αρμοδιότητάς του (είτε εφαρμοσμένης πολιτικής, είτε θέματα λειτουργίας του υπουργείου), περισσότερες φορές… από τον υπουργό του. Ο κ. Καλαφάτης έχει υπογράψει 211 αποφάσεις, έναντι 195 του κ. Λιβιεράτου. Αυτό το στατιστικό στοιχείο, μπορεί να μην αντικατοπτρίζει πάντα και τη σημασία του περιεχομένου των αποφάσεων, αλλά αποτελεί μια ένδειξη της έκτασης των αρμοδιοτήτων ενός κυβερνητικού στελέχους και της εμπλοκής του στο έργο του υπουργείου του. Ο αριθμός υπογραφών για παράδειγμα, σίγουρα προσφέρει μια καλή ένδειξη, στην περίπτωση του πολυάσχολου υπουργού Ανάπτυξης Κώστα Χατζηδάκη που έχει υπογράψει περισσότερες από 1.661 αποφάσεις, ενώ ο αναπληρωτής υπουργός Σταύρος Καλογιάννης, έχει υπογράψει 415 απο-

φάσεις που αφορούν σε πολλές περιπτώσεις την έγκριση πιστώσεων για την προώθηση περιφερειακών οδικών και άλλων έργων. Αντίθετα, οι 300 υπογραφές, που έχει βάλει ο Θεσσαλονικιός γενικός γραμματέας δημοσίων έργων Στράτος Σιμόπουλος, δεν έχουν την βαρύτητα που θα περίμενε κάποιος, πόσο μάλλον για τη Θεσσαλονίκη. Άλλωστε, το κυρίαρχο έργο της πόλης, αυτό του Μετρό, φαντάζει ακόμα πιο μακρινό και ανενεργό σήμερα, απ` ότι προ ολίγων μηνών, με εργοτάξια – «φαντάσματα» που υποβαθμίζουν την ποιότητα ζωής των πολιτών, χωρίς κανείς να ξέρει, αν και πότε θα έρθει η ώρα να πουν «χαλάλι». Οι υπογραφές του, τον τελευταίο καιρό, αφορούν σε διαδικαστικά λειτουργικά ζητήματα, σε δαπάνες μετακινήσεων των οδηγών που τον πηγαίνουν σε συναντήσεις ανά την Ελλάδα και στην έγκριση υπερωριών συνεργατών. Την ίδια ώρα, η δραστηριότητα του γεν.γραμματέα εξαντλείται σε συσκέψεις, συναντήσεις και συζητήσεις. Αν παραμείνει στο σχήμα, αυτό θα συμβεί μάλλον, λόγω της προσωπικής σχέσης του με τον Αντώνη Σαμαρά. Πάντως, αν στην περίπτωση του ενός Θεσσαλονικιού γεν.γραμματέα οι πολλές υπογραφές… δεν λένε πολλά, στην περίπτωση ενός άλλου Θεσσαλονικιού, του γ. γραμματέα Κοινωνικών Ασφαλίσεων Παναγιώτη Κοκκόρη, οι ανύπαρκτες υπογραφές, είτε τον αδικούν κατάφωρα, ή… τον

ταστήματα των ΚΑΠΗ του δήμου, μετά από καταγγελίες συνταξιούχων πως τα κυλικεία δεν εκδίδουν αποδείξεις για τα προϊόντα που τους πωλούν.

Ελεύθερος ο Σαξώνης

σε αγώνα δρόμου καθώς ενυπάρχει κίνδυνος παραγραφής χρεών. Από την πλευρά του, ο κ. Καπόν σχολιάζει πως «δύσκολα θα προλάβουν οι αρμόδιοι να ολοκληρώσουν τους ελέγχους μέσα στις επιδιωκόμενες ημερομηνίες».

Εν κρυπτώ… Όπως προκύπτει πάντως από την έρευνα της «Κ» στο δήμο Θεσσαλονίκης από την πλευρά της διοίκησης καταβάλλονται προσπάθειες, ώστε το ζήτημα των ελέγχων να μη λάβει μεγάλες διαστάσεις. Ο αντιδήμαρχος Περιβάλλοντος, Ποιότητας Ζωής και Ελευθέρων Χώρων Κωνσταντίνος Ζέρβας δήλωσε άγνοια για το θέμα, όταν επικοινωνήσαμε μαζί του και μας ενημέρωσε για την ύπαρξη παρόμοιων ελέγχων στη Διεύθυνση Κοιμητηρίων του δήμου Θεσσαλονίκης. «Άγνοια» δήλωσε και η δημοτική σύμβουλος της Πρωτοβουλίας, Δήμητρα Αγκαθίδου, όπως και στελέχη της παράταξης «Ομάδα Δημιουργίας». Μιλώντας

στην «Κ» ο αντιπρόεδρος του δημοτικού συμβουλίου, Χάρης Αηδονόπουλος σχολίασε πως τόσο ο ίδιος όσο και τα υπόλοιπα μέλη της αντιπολίτευσης «δεν γνωρίζουμε τίποτα». Ο ίδιος διερωτήθηκε επίσης «μήπως πρόκειται για νέο επικοινωνιακό πυροτέχνημα της διοίκησης Μπουτάρη»;

Έλεγχοι επί ελέγχων Η αλήθεια είναι πως η σημερινή διοίκηση του δήμου δεν μπαίνει για πρώτη φορά στο στόχαστρο των ελεγκτικών μηχανισμών. Τον περασμένο Σεπτέμβριο το Σώμα Δίωξης Οικονομικού Εγκλήματος βρέθηκε στο Καυταντζόγλειο Στάδιο, στη συναυλία που διοργάνωσαν τα ΚΑΠΗ του δήμου στη μνήμη του Δημήτρη Μητροπάνου, έκανε έναν πρώτο έλεγχο και έδωσε περιθώριο στους διοργανωτές για να εμφανίσουν όλα τα παραστατικά της συναυλίας. Επίσης, σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ» το ΣΔΟΕ πραγματοποιεί καθημερινούς ελέγχους στα υποκα-

Στο μεταξύ, ελεύθερος με περιοριστικούς όρους αφέθηκε μετά από 30 μήνες προσωρινής κράτησης ο βασικός κατηγορούμενος για το σκάνδαλο της υπεξαίρεσης στο δήμο Θεσσαλονίκης, που εκδικάζεται εδώ και καιρό από το Τριμελές Εφετείο Κακουργημάτων Θεσσαλονίκης, ο Παναγιώτης Σαξώνης. Ο πρώην ταμίας του δήμου συμπλήρωσε το ανώτατο όριο προφυλάκισης δηλαδή δεκαοκτώ μήνες για το αδίκημα της υπεξαίρεσης και δώδεκα για το αδίκημα του ξεπλύματος χρήματος. Όπως αποφάσισαν οι δικαστικές αρχές ο ίδιος δεν πρέπει να μετακινείται εκτός του πολεοδομικού συγκροτήματος της Θεσσαλονίκης και είναι υποχρεωμένος να διαμένει και να διανυκτερεύει σε συγκεκριμένη διεύθυνση που θα δηλώσει στις αρχές.

Δεν έκοβε αποδείξεις το «στέκι του Καπόν» Την ίδια ώρα, στόχαστρο των ελεγκτικών μηχανισμών, και πιο συγκεκριμένα του Σώματος Δίωξης Οικονομικού Εγκλήματος, μπήκε όμως και το καφέ μπαρ που διατηρούσε μέχρι και πέρσι η σύζυγος του αντιδημάρχου Οικονομικών, Χασδάι Καπόν στην Προξένου Κορομηλά. Υπενθυμίζεται πως το εν λόγω κατάστημα έχει «διαφημιστεί» πολλές φορές κατά τη διάρκεια των δημοτικών συμβουλίων λόγω καταγγελιών της αντιπολίτευσης πως η διοίκηση επιχειρεί να προωθήσει την πεζοδρόμηση της Προξένου Κορομηλά εξαιτίας

εκθέτουν ανεπανόρθωτα. Κι αυτό, διότι όποιος πολίτης δει τις σχετικές αναρτήσεις στη «Διαύγεια», θα διαπιστώσει πως από τον Ιούνιο ως σήμερα, ο κ. Κοκκόρης έχει υπογράψει μόλις δύο αποφάσεις, κι αυτές αφορούσαν… προσλήψεις συνεργατών. Κι αυτό την ώρα, που στο ίδιο υπουργείο υπάρχουν άλλες δύο γενικές γραμματείς, η Άννα Στρατινάκη και η Άννα Δαλλαπόρτα, των 589 και… των 1.387 υπογραφών αντίστοιχα. Στο υπουργείο Παιδείας, ο αρμόδιος για τον αθλητισμό υφυπουργός Γιάννης Ιωαννίδης… δεν προλαβαίνει να υπογράφει (το έχει κάνει 1.095 φορές μέχρι σήμερα). Τέλος, στο υπουργείο Μακεδονίας- Θράκης, ο υπουργός Θεόδωρος Καράογλου, με 135 υπογραφές, δεν πρέπει να παραπονιέται για… πολύ δουλειά, διότι ακόμα κι αυτές, συνήθως αφορούν λειτουργικά έξοδα του υπουργείου, καθαρισμούς και μερεμέτια. Ο χρόνος στο ΥΜΑ-Θ περνά… εθιμοτυπικά και οι ελπίδες για μια επιστροφή του ΥΜΑ-Θ στην πορεία αναβάθμισης που είχε ξεκινήσει πριν την κατάργησή του, έχουν διαψευστεί υπό το βάρος της οικονομικής συγκυρίας. Ουσιαστικά, η μόνη δραστηριότητα που μπορεί να πιστωθεί ως επιτυχία του κ. Καράογλου είναι αυτή της εμπλοκής του στον εορτασμό της επετείου απελευθέρωσης της Θεσσαλονίκης, με την πρωτοβουλία αναπαράστασης της απελευθέρωσης και την απήχηση που αυτή είχε…

της παρουσίας του συγκεκριμένου καταστήματος εκεί. Σύμφωνα με την έκθεση ελέγχου που πραγματοποίησε η Περιφερειακή Διεύθυνση Κεντρικής Μακεδονίας, και η οποία βρίσκεται στη διάθεση της «Κ», το Σάββατο 18.02.2012, κατόπιν σχετικής έρευνας διαπιστώθηκαν από πλευράς επιχείρησης παραβάσεις συνολικής αξίας 75,5 ευρώ. Πιο συγκεκριμένα οι υπάλληλοι του ΣΔΟΕ διαπίστωσαν πως σε έξι τραπέζια της επιχείρησης, όπου υπήρχαν σερβιρισμένα ποτά σε πελάτες, δεν κόπηκαν έξι αποδείξεις. Σύμφωνα με την έκθεση ελέγχου ο ιδιοκτήτης της επιχείρησης, όπως και υπάλληλος της επιχείρησης δεν προσήλθε στη σχετική υπηρεσία προκειμένου να υποβάλει γραπτά τις δικές του απόψεις, ούτε να απολογηθεί, παρά το γεγονός πως κλήθηκε σε απολογία. Ως αποτέλεσμα το ΣΔΟΕ διαπίστωσε παραβάσεις και επέβαλε πρόστιμο ύψους 4.800 ευρώ, σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία, η οποία ορίζει πρόστιμο ύψους 800 ευρώ για κάθε απόδειξη. Όπως προκύπτει από την έρευνα της «Κ» πάντως και σύμφωνα με κύκλους του ΣΔΟΕ το πρόστιμο πληρώθηκε μετά από διακανονισμό των δυο πλευρών. Ερωτώμενος για το ζήτημα ο κ. Καπόν σχολίασε ότι «από το Νοέμβριο του 2011 τόσο ο ίδιος όσο και η γυναίκα του που συμμετείχε στην επιχείρηση στο παρελθόν διέκοψαν τη συνεργασία με τη σημερινή ιδιοκτησία του καταστήματος». Ο ίδιος συμπλήρωσε πως είναι ενήμερος για τις παραβάσεις που διαπιστώθηκαν, ωστόσο δεν θέλησε να σχολιάσει περαιτέρω. Πάντως, το εν λόγω καφέ μπαρ εξακολουθεί να αποτελεί «στέκι» του κ. Καπόν όσο και άλλων στελεχών της διοίκησης του δήμου Θεσσαλονίκης.

17

Karfitsa 06 www.karfitsa.gr

NOE 2012

ΜΕ ΑΠΟΦΑΣΗ ΣΑΜΑΡΑ ΚΛΕΙΝΕΙ Η ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΙΩΣΗΦ

Έρχεται νέος πρόεδρος για να βάλει λουκέτο στη ΝΔ Θεσσαλονίκης Της Χρύσας Κυριακού

Ο μέχρι πρότινος πρόεδρος της ΝΟΔΕ Κεντρικού Τομέα, Τάσος Εμμανουηλίδης προτάθηκε από τον Δημήτρη Βαρτζόπουλο να είναι ο αντικαταστάτης του Δημήτρη Τσάμη, αν και ο ίδιος φέρεται να μην «πέταξε τη σκούφια του». Ο νέος πρόεδρος αναμένεται να εγκατασταθεί στα γραφεία της Μητροπολίτου Ιωσήφ το αμέσως προσεχές διάστημα θέτοντας ως προτεραιότητα την επιθυμία του πρωθυπουργού για… συμμάζεμα της ΝΔ στη Θεσσαλονίκη!

Σ

ύμφωνα με πληροφορίες της «Κ» ο Αντώνης Σαμαράς φέρεται αποφασισμένος να βάλει λουκέτο στα γραφεία της Διοικούσας, στην οδό Μητροπολίτου Ιωσήφ, που στεγάζει τις ανάγκες του κόμματος και των στελεχών του στη Θεσσαλονίκη και στη Βόρεια Ελλάδα. Όπως είχε γράψει και παλιότερα η «Κ», τα έξοδα των γραφείων ήταν από καιρό «τσιμπημένα», λόγω των υψηλών

ενοικίων και κοινοχρήστων. Η θέρμανση μόνο του… άδειου χώρου στοιχίζει αρκετές χιλιάδες ευρώ, αν και ο απερχόμενος Δημήτρης Τσάμης κατόρθωσε να μειώσει εξαιρετικά τα λειτουργικά κόστη!

Χρήσιμα μόνο… προεκλογικά Αν και η είδηση αυτή δεν έχει γίνει γνωστή στη γαλάζια τοπική κοινωνία που για χρόνια έβρισκε… καταφύγιο ή απλά ένα μέρος για να πιεί τον καφέ της, ωστόσο δεν αναμένονται μεγάλες αντιδράσεις, αφού τόσο οι εργαζόμενοι – αποσπασμένοι και με μπλοκάκι - όσο και οι κομματικοί θα απορροφηθούν πιθανότατα από τις κατά τόπους νομαρχιακές επιτροπές του νομού Θεσσαλονίκης. Άλλωστε όπως σημειώνουν νεοδημοκράτες της πόλης το κόμμα και τα γραφεία είναι… χρήσιμα μόνο σε προεκλογικές και όχι μετεκλογικές πε-

ριόδους. Φυσικά δεν είναι η πρώτη φορά που έχει τεθεί θέμα για την… αμφίβολη αξία και σημασία των γραφείων Θεσσαλονίκης. Κατά το παρελθόν ο πρώην πρωθυπουργός Κώστας Καραμανλής το είχε θίξει με εύσχημο τρόπο χαρακτηρίζοντας τις τοπικές οργανώσεις ως… ΚΑΠΗ. Ωστόσο, η απόφαση αυτή του Αντώνη Σαμαρά συνδέεται με τα οικονομικά της χώρας και της ΝΔ αλλά και με το γεγονός ότι ο ίδιος έχει το κόμμα της Θεσσαλονίκης… δίπλα του! Όπως είναι γνωστό, ο Δημήτρης Βαρτζόπουλος ο οποίος σήμερα βρίσκεται πολύ κοντά στον πρωθυπουργό, διετέλεσε πρόεδρος της Διοικούσας της ΝΔ! Από τη θέση του διευθυντή του πολιτικού γραφείου του, ο γνωστός ψυχίατρος έχει αποδείξει μέχρι και προσφάτως ότι μπορεί να ελέγχει και τη Θεσσαλονίκη από οποιοδήποτε πόστο και να του ανατεθεί.

Νέα δεδομένα Αυτή η εξέλιξη δρομολογεί νέα δεδομένα και βάζει τέλος στις φιλοδοξίες ορισμένων Την ίδια ώρα, χαροποιεί ορισμένους που βλέπουν ότι θα αναλάβουν ατύπως ρόλο προέδρου χωρίς προεδρία! Άλλωστε οι γαλάζιοι πόλοι εξουσίας της Θεσσαλονίκης δεν είναι και πολλοί σήμερα και αντιμετωπίζουν, ουκ ολίγα, δικά τους προβλήματα. Ο λόγος για τους Παναγιώτη Ψωμιάδη (σε αναμονή δικαστικών αποφάσεων), Κώστα Γκιουλέκα (αντιδράσεις για τη θέση του στο θέμα της διαθεσιμότητας και της ψήφισης των μέτρων), Απόστολο Τζιτζικώστα (αντιπεριφερειάρχης και αντιπρόεδρος στον Οργανισμό Τουριστικής Προβολής Θεσσαλονίκης όπου ο πρόεδρος Μπουτάρης κάνει του κεφαλιού του) και οι υπουργοί Καράογλου και Καλαφάτης που προσπαθούν να προλάβουν το χρόνο και να προβάλλουν έργο για τον επόμενο… ανασχηματισμό!

Σε απευθείας μετάδοση Του Χρήστου Μάτη*

Α

κούω τον τελευταίο καιρό από πολλούς φίλους, ότι η δημόσια αναμετάδοση των συνεδριάσεων του δημοτικού συμβουλίου Θεσσαλονίκης έχει αρχίσει να κουράζει. Κατανοώ ότι έχουν δίκαιο. Οι συνεδριάσεις έχουν εξελιχθεί σε μακρόσυρτες τοποθετήσεις, οι οποίες χάνουν μέρος της ουσίας τους. Διότι ουδείς διαφωνεί, ότι είναι σωστό η πόλη να ενημερώνεται για τις απόψεις των εκλεγμένων εκπροσώπων του, αλλά υπάρχει ένα όριο. Ευτυχώς είναι αντικειμενικό! Είναι τα θέματα της πόλης. Την ατζέντα για τα θέματα της πόλης, καλώς ή κακώς, την καθορίζει η ημερήσια διάταξη της συνεδρίασης. Εκεί λοιπόν όλοι όσοι διεκδικήσαμε να εκφράσουμε τους πολίτες, έχουμε πεδίο δόξης λαμπρό. Γιατί επ’ αυτών των θεμάτων καλούμαστε να έχουμε θέση και να πάρουμε αποφάσεις, που έχουν σημασία για την πόλη. Αν π.χ. θα γίνει μονόδρομος η οδός Φιλομήλας, όπως κληθήκαμε να αποφασίσουμε στην προηγούμενη συνεδρίαση. Μπορεί να ακούγεται πολύ «μικρό», αλλά αν δεν έχω άποψη για την πεζοδρόμηση της οδού Φιλομήλας, για την οποία η γνώμη μου έχει σημασία και ενδέχεται να επηρεάσει την καθημερινότητα ορισμένων δεκάδων συμπολιτών μας, δεν έχει νόημα να έχω άποψη για την επίλυση του προβλήματος στη Συρία, για την οποία μπορεί να προσφέρω την καλύτερη λύση, αλλά δυστυχώς κανείς δε με ρώτησε και κανείς δεν θα τη μάθει. Κατέθεσα την εξής πρόταση, για να γίνει πιο λειτουργική η συνεδρίαση του δημοτικού συμβουλίου: Η συζήτηση ξεκινάει από τα θέματα της ημερήσιας διάταξης και τις αποφάσεις γι’ αυτά. Ακολουθούν οι ομιλίες των συμβούλων, με τρίλεπτη διάρκεια Τοποθετούνται εφ’ όλης της ύλης οι επικεφαλής για πέντε λεπτά Κλείνει τη συνεδρίαση ο δήμαρχος Η διάρκεια των τοποθετήσεων δεν θα ελέγχεται από το προεδρείο, αλλά θα κλείνει αυτομάτως το μικρόφωνο, μόλις παρέλθει ο χρόνος, έτσι ώστε να μην χρειαζόμαστε «κακούς»… Αν δεν αποδειχτούμε ευέλικτοι στην προσαρμογή, μπορεί τελικά να είμαστε απροσάρμοστοι, τόσο στις απαιτήσεις της κοινωνίας, όσο και στις επιταγές της τηλεοπτικής μετάδοσης. *Ο κ. Μάτης είναι δημοτικός σύμβουλος Θεσσαλονίκης, επικεφαλής της παράταξης «ΕΝΕΡΓΟΙ ΠΟΛΙΤΕΣ- Οικολογία στην Πράξη»

Αφιέρωμα της «K» για την απελευθέρωση της πόλης Γράφουν οι: Δημήτρης Αβραμόπουλος, Γιάννης Ιωαννίδης, Θεόδωρος Σουμπάσης

Karfitsa 08 www.karfitsa.gr

ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ 1912/2012

17 NOE 2012

26 Οκτωβρίου 1912 Η Θεσσαλονίκη απελευθερώνεται Του Απόστολου Παπαγιαννόπουλου

Στις 26 Οκτωβρίου 1912 η Θεσσαλονίκη, η πόλη που ίδρυσε ο βασιλιάς της Μακεδονίας Κάσσανδρος το 315 π.Χ. ως πρωτεύουσα του Μακεδονικού βασιλείου, μετά από μία μακρά σκοτεινή περίοδο σκλαβιάς και υποτέλειας στους Τούρκους διάρκειας 482 χρόνων, επανέρχεται και ενσωματώνεται στον εθνικό κορμό, γεγονός που χαιρετίστηκε με χαρά, συγκίνηση και εθνικό ενθουσιασμό από τους Έλληνες κατοίκους της Θεσσαλονίκης και όλης της Ελλάδας. ργά το βράδυ Ελληνική Επιτροπή με επικεφαλήςπληρεξούσιους του διαδόχου και αρχιστρατήγου Κωνσταντίνου τους αξιωματικούς Βίκτωρα Δούσμανη και Ιωάννη Μεταξά έφτασαν στο Διοικητήριο μεταφέροντας την οριστική πρόταση εκ μέρους του διαδόχου στον Τούρκο αρχιστράτηγο Χασάν Ταξίν Πασά για να διατυπωθεί αμέσως στη συνέχεια το κείμενο του σχετικού Πρωτοκόλλου Παράδοσης της πόλης της Θεσ- Μηχανικού Αθανάσιος Εξαδάκτυλος («Αθανάσιος Αντωνίου» κατά το Μακεδοσαλονίκης στον Ελληνικό στρατό.

Α

Το κείμενο του Πρωτοκόλλου συνετάγη ιδιοχείρως από τον έφεδρο τότε δεκανέα Ίωνα Δραγούμη στα ελληνικά και στα γαλλικά και ανέφερε μεταξύ άλλων τον τρόπο παράδοσης του οπλισμού των Τούρκων στρατιωτών, τον τόπο συγκέντρωσης και περιορισμού των Τούρκων αιχμαλώτων, τον τρόπο παράδοσης των τουρκικών πυροβόλων και μηχανημάτων κλπ ενώ συμφωνήθηκε οι χωροφύλακες και η Οθωμανική αστυνομία να συνεχίσουν την υπηρεσία τους ως ότου προκύψει νέα διαταγή. Το παραπάνω Πρωτόκολλο συνόδευε και ένα άλλο «προσαρτημένο» με 6 άρθρα, το οποίο αναφερόταν στον τρόπο εισόδου στην πόλη των ελληνικών στρατευμάτων, στην παροχή τροφής στους Τούρκους στρατιώτες κλπ. Μετά την υπογραφή του Πρωτοκόλλου παράδοσης της πόλης, ο αρχηγός του Γενικού Επιτελείου μέραρχος Παναγιώτης Δαγκλής αναλαμβάνει καθήκοντα στο κτίριο του Διοικητηρίου, ενώ ο λοχαγός του

νικό Αγώνα) μαζί με τον ένθερμο πατριώτη Ίωνα Δραγούμη κατευθύνονται στο Ελληνικό Γενικό Προξενείο της παραλίας , όπου σε ατμόσφαιρα ενθουσιώδη υψώνουν, στο μπαλκόνι του κτιρίου την ελληνική σημαία. Με παρόμοιο τελετουργικό τρόπο εν μέσω χειροκροτημάτων και επευφημιών ο Αλέξανδρος Ζάννας, με τη βοήθεια κάποιου ναυτικού, υψώνει την ελληνική σημαία στην κορυφή του Λευκού Πύργου.Στη συνέχεια και κάτω από ραγδαία βροχή, που όμως δεν ήταν ικανή να αποτρέψει τον ελληνικό πληθυσμό από το να πλημμυρίσει τους δρόμους ,μπαίνει στην πόλη από την οδό «Μεμλεκέτ Μπαχτσεσή» (σημερινή 26ης Οκτωβρίου) η μεραρχία του στρατηγού Κλεομένη Κλεομένους με 3.000 άνδρες και στρατωνίζεται στα δυτικά της πόλης κοντά στο Σιδηροδρομικό Σταθμό. Παράλληλα, ο στρατηγός Κωνσταντίνος Καλλάρης με την ΙΙη Μεραρχία του πραγματοποιεί ταχύτατα «κυκλωτική»κίνηση

στη Θεσσαλονίκη και καταλαμβάνει την περιοχή της Μπάλτσας (Μελισσοχωρίου) αποτρέποντας κάθε προοπτική ή δυνατότητα να βρει διέξοδο προς βορρά και βορειοανατολικά ο τουρκικός στρατός αναγκάζοντας τελικά τον Τούρκο αρχιστράτηγο να αποδεχθεί την πλήρη παράδοση της πόλης… Στις 29 Οκτωβρίου 1912, με νέα τμήματα στρατού, μπαίνει στην πόλη ο βασιλιάς Γεώργιος Α’, που εγκαθίσταται στην περιοχή «Εξοχών» της Θεσσαλονίκης, στο αρχοντικό Χατζηλαζάρου, ενώ ο διάδοχος Κωνσταντίνος και το επιτελείο του εγκαταστάθηκαν στο Ξενοδοχείο «Σπλέντιτ» στην παραλία. Στη συνέχεια ο Στρατηγός Καλλάρης ορίστηκε πρώτος Στρατιωτικός Διοικητής των ελληνικών στρατευμάτων της ελεύθερης Θεσσαλονίκης μέχρι να αναχωρήσει με τη Μεραρχία του για την Ήπειρο με στόχο την κατάληψη των Ιωαννίνων και να τον αντικαταστήσει ο πρίγκιπας Νικόλαος Πολιτικός Διοικητής της Θεσσαλονίκης και των –ονομαζόμενων – «Νέων

Χωρών» ορίστηκε ο εκ Βεροίας καταγόμενος Κωνσταντίνος Ρακτιβάν ενώ για λόγους σκοπιμότητας και προσωρινά διατηρήθηκε στη θέση του και ο Τούρκος δήμαρχος της πόλης Οσμάν Σαϊτ Ιμπέλ Χακή μπέης. Στις 30 Οκτωβρίου 1912 έγινε λαμπρή δοξολογία για την Απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης στο ναό του Αγίου Μηνά, στην οποία χοροστάτησε ο τότε μητροπολίτης Θεσσαλονίκης Γεννάδιος(19121951), ο οποίος είχε αναλάβει τα καθήκοντά του στη Μητρόπολη Θεσσαλονίκης μόλις το Μάϊο λίγους μήνες πριν από την Απελευθέρωση της πόλης . Την ίδια ημέρα, στις 26 0κτωβρίου 1912, ταξιαρχία του ελληνικού ιππικού ύστερα από μάχη απελευθερώνει το Λαγκαδά ενώ την επομένη 27 Οκτωβρίου, ο οπλαρχηγός του Μακεδονικού Αγώνα καπετάν Δούκας, σε συνεργασία με τμήματα του ελληνικού τακτικού στρατού απελευθερώνει και τη Μοναστική Πολιτεία του Αγίου Όρους… *Ο κ. Παπαγιαννόπουλος είναι ιστορικός και συγγραφέας

Karfitsa 10 www.karfitsa.gr

ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ 1912/2012

17 NOE 2012

Η Θεσσαλονίκη καλείται να ξαναγίνει πόλη του κόσμου επικαιροποιήσουμε το ιστορικό μήνυμα αυτού του γεγονότος και να διδαχθούμε από αυτό για να αντιμετωπίσουμε τις σύγχρονες προκλήσεις των καιρών.

Τ

Του υπουργού Εξωτερικών, Δημήτρη Αβραμόπουλου

Η συμπλήρωση ενός αιώνα από την ημέρα που ο Ελληνικός Στρατός απελευθέρωσε τη Θεσσαλονίκη, επιτυγχάνοντας σχεδόν το διπλασιασμό της ελληνικής επικράτειας, συνιστά μια ευκαιρία, ώστε οι σύγχρονοι Έλληνες να

ο όραμα της απελευθέρωσης έγινε πράξη χάρη στην εθνική ομοψυχία. Παρά τις δυσκολίες ή ακόμα και τις διαφωνίες της εποχής, η κρατική μηχανή λειτούργησε συντεταγμένα και οργανωμένα. Το αξιόμαχο των Ενόπλων Δυνάμεων είχε αναβαθμισθεί και η Ελλάδα είχε κινηθεί με ευφυΐα και αυτοπεποίθηση στη διπλωματική σκακιέρα. Πάνω απ’ όλα όμως, ήταν ψηλά το εθνικό φρόνημα. Η Θεσσαλονίκη, πόλη που δεν σταμάτησε ποτέ να ζει, να αναπτύσσεται, να υπάρχει και να συνθέτει, εξελίχθηκε σε ένα λαμπρό παράδειγμα όσμωσης πολιτισμών. Ως αστικό κέντρο ανέδειξε, πέραν της στρατηγικής της σημασίας, τον κομβικό της ρόλο στα γράμματα, στο εμπόριο, στις τέχνες, στον πολιτισμό για ολόκληρη την περιοχή της Νοτιοανατολικής Ευρώπης. Καθιερώθηκε ως η θαλάσσια πύλη της ενδοχώρας της Βαλκανικής χερσονήσου. Διαχρονικά, η ιδιαίτερη στρατηγική της σημασία, κατέστησε τη Θεσσαλονίκη πολύτιμη και ελκυστική, στα μάτια όλων των γειτόνων της και την έκανε αντικείμενο στρατηγικών επιδιώξεων. Η πόλη

ωστόσο, στο πέρασμα των αιώνων και στην καρδιά όλων των αυτοκρατοριών, κράτησε ζωντανή την ελληνικότητά της. Στη συνείδηση όλων, ήταν και παραμένει η πρωτεύουσα της Μακεδονίας μας και η βασιλεύουσα του ελληνικού βορρά. Τη δε βυζαντινή περίοδο είχε αναδειχθεί εφάμιλλης στρατηγικής, πνευματικής και εμπορικής σημασίας με την Κωνσταντινούπολη.

Σήμερα, εκατό χρόνια μετά την απελευθέρωση, με τη ζωντάνια, τη δημιουργικότητα και την αξιοσύνη των πολιτών της, η Θεσσαλονίκη βρίσκεται μπροστά σε ένα σταυροδρόμι. Οι μεγάλες αλλαγές στην ευρύτερη περιοχή, της δίνουν νέες δυνατότητες, να διαδραματίσει και πάλι ρόλο καθοριστικό, στην μετεξέλιξη του νέου ευρωπαϊκού περιβάλλοντος στην ΝοτιοΑνατολική Ευρώπη. Της δίνουν την ευκαιρία να καθιερωθεί ως η πόλις-κέντρον. Να συνεχίσει να είναι το κέντρο του διαμετακομιστικού εμπορίου των Βαλκανίων. Να γίνει το σημείο αναφοράς στη διαμόρφωση των εξελίξεων, που θα προσπεράσει το βαλκανικό παρελθόν που εξακολουθεί να βαραίνει στην ευρύτερη περιοχή και θα δείξει το δρόμο της προόδου, της ανάπτυξης και της συνεργασίας με όλα τα κράτη της γειτονιάς μας. Με κοινό για όλους μας σκοπό, αυτή η γωνιά της Ευρώπης να εξελιχθεί σε όαση σταθερότητας, συνεννόησης, φιλίας και ειρήνης, επ’ ωφελεία όλων των λαών. Η Θεσσαλονίκη καλείται να ξαναγίνει πόλη του κόσμου κρατώντας πάντα ψηλά και περήφανα την ελληνική σημαία, που εδώ και εκατό χρόνια κυματίζει στο Λευκό Πύργο, θυμίζοντας την ηρωική εκείνη στιγμή αλλά και πάνω απ’ όλα την ελληνικότητα της Μακεδονίας μας.

Karfitsa 12 www.karfitsa.gr

ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ 1912/2012

17 NOE 2012

Αναμνήσεις και Βιώματα από τη Του Εμμανουήλ Κριαρά, ομότιμου καθηγητή της Φιλοσοφικής Σχολής του ΑΠΘ

Α

σφαλώς άλλοι είναι αρμοδιότεροι από μένα για να μιλήσουν για τις προόδους και τις καθυστερήσεις στο διοικητικό, το δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα της Θεσσαλονίκης στο διάστημα των εκατό χρόνων από την είσοδο των ελληνικών στρατευμάτων στην πόλη το 1912, έως τα σημερινά δύσκολα χρόνια που πέρνα ολόκληρος ο τόπος μας. Περιορίζομαι να υπαινιχθώ ορισμένα βιώματά μου από τον παιδευτικό του χώρο μάλιστα, που τον γνώρισα ιδίως μετά το 1950, οπότε με δέχτηκε ως καθηγητή της μεσαιωνικής ελληνικής φιλολογίας. Είναι γνωστό ότι ο Αλέξανδρος Παπαναστασίου το 1926, πρωθυπουργός τότε, ίδρυσε τη φιλοσοφική σχολή του πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης θέλοντας να δημιουργήσει στη Θεσσαλονίκη ένα πανεπιστήμιο αντίρροπο στον καθαρευουσιάνικο χαρακτήρα της φιλοσοφικής σχολής του Πανεπιστήμιου Αθηνών. Έγινα καθηγητής των βυζαντινών γραμμάτων μετά την ατυχία μου κατά την διαδικασία εκλογής καθηγητή για τα μαθήματα της νεοελληνικής φιλολογίας.

Η φωτεινή συμβολή του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης Είμαι υποχρεωμένος από τα πράγματα να διακηρύξω τη φωτεινή συμβολή του Πανε-

πιστημίου Θεσσαλονίκης και γενικότερα την προώθηση της νεοελληνικής επιστήμης, αλλά και ειδικότερα στα θέματα των νεοελληνικών πραγμάτων. Πρωταρχικοί βέβαια στυλοβάτες της Σχολής στο ανανεωτικό της έργο υπήρξαν ο Μανόλης Τριανταφυλλίδης και ο Αλέξανδρος Δελμούζος, αλλά και άλλοι, ιδίως αργότερα. Για λίγα δυστυχώς χρόνια είχαν οι δύο αυτοί την ευκαιρία να διδάξουν στη Φιλοσοφική Σχολή γλωσσολο-

γία και παιδαγωγικά. Σημαντική πάντως υπήρξε η προσφορά του Μανόλη Τριανταφυλλίδη και με την ίδρυση από αυτόν του Ινστιτούτου Νεοελληνικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης με κύριο έργο την έρευνα της ελληνικής γλώσσας, τη μελέτη και καλλιέργεια της δημοτικής γλώσσας και την προαγωγή γενικότερα της ελληνικής εκπαίδευσης. Το Ινστιτούτο με εκτελεστή των διατά-

ξεων της διαθήκης του Τριανταφυλλίδη και πιστό εκτελεστή των εντολών της, μαθητή του Ψυχάρη και αγωνιστή του δημοτικισμού, νομικό Χριστόφορο Χρηστίδη, έδρασε και δρα με πανεπιστημιακούς διδασκάλους στο συμβούλιο του και με χρησιμότατα δημοσιεύματα για την ελληνική γενικότερα γλώσσα και την ελληνική φιλολογική επιστήμη με απόλυτη πίστη στις αρχές του. Ο Αλέξανδρος Δελμούζος είχε ιδρύσει το πειραματικό

Η απελευθέρωση καταλύτης για όλες τις μέχρι σήμερα εξελίξεις

Μ

Του υφυπουργού Παιδείας & Θρησκευμάτων, Πολιτισμού & Αθλητισμού, Γιάννη Ιωαννίδη

ία από τις πλέον σημαντικές επετείους του ελληνισμού γιορτάσαμε στις 26 Οκτωβρίου: τη συμπλήρωση 100 χρόνων από την απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης από τον οθωμανικό ζυγό, έναν ζυγό που κράτησε 482 χρόνια με σκλαβιά, και καταπίεση. Πραγματικά απίστευτα ατελείωτος χρόνος ο οποίος, παρά τις αμέτρητες και αβάσταχτες στερήσεις και κακουχίες που υπέστη ο λαός μας, δεν κατάφερε να καταβάλλει το φρόνημα και την ορθόδοξη πίστη μας. Ήρθε λοιπόν η εποποιία του 1912 και των Βαλκανικών Πολέμων.. Επιτέλους, μετά τα οικονομικά αδιέξοδα και τις περιπέτειες του 1893 και τον ατυχή ίσως και ατιμωτικό πόλεμο του 1897, ήρθε η εθνική ανάταση. Διαμορφωνόταν ξανά η Ελλάδα πλήρης, με Μακεδονία, Ήπειρο, Θράκη και

Νησιά, η γνωστή μέχρι σήμερα αποτυπωμένη στο χάρτη όμορφη εικόνα. Δεν ήταν όμως μόνο αυτό. Καθάριζε και δειλά δειλά άνοιγε το δρόμο προς την ανατολή, προς την Κωνσταντινούπολη και τη Μικρά Ασία. Κανένας δεν το έγραφε, λίγοι το ψιθύριζαν, αλλά αποτελούσε τον πόθο και το όνειρο όλων που συνειδητοποιούσαν ότι πλέον η ευχή γινόταν πίστη και σε λίγο καιρό ίσως πραγματικότητα. Μετά από σχεδόν 500 χρόνια η αγάπη των Ελλήνων για τη Βασιλεύουσα Πόλη όχι μόνο δεν έσβησε αλλά αντίθετα φούντωσε. Από όσες φωτογραφίες ή πίνακες εποχής έχω δει, που απαθανάτισαν τα τότε γεγονότα, αλησμόνητη θα μείνει στη δική μου μνήμη, αλλά πιστεύω και στη μνήμη όλων των Θεσσαλονικέων και γενικά των Μακεδόνων, η εικόνα της εισόδου στην πόλη των ελληνικών στρατευμάτων και της άνευ όρων παράδοσης του φοβερού έως τότε εχθρού. Δεν είναι απλά μια

στατική αποτύπωση της στιγμής. Μόλις την αντικρίσω, αυτόματα έρχονται στο νου μου οι προηγούμενες αλλά και οι επόμενες σκηνές. Από τη μια οι νικηφόρες και ηρωικές μάχες, η αγωνία όλων να βρεθούμε πρώτοι προ των πυλών της Θεσσαλονίκης αλλά και δυστυχώς οι εκατοντάδες ή και χιλιάδες θυσίες Ελλήνων από κάθε γωνιά της χώρας. Από την άλλη, τη συνέχεια δηλαδή, η απόδοση τιμών, εκ μέρους των απλών κατοίκων, όπως τουλάχιστον ο καθένας αντιλαμβανόταν ότι έπρεπε να πράξει, σημαιοστολισμός στα μπαλκόνια και στους δρόμους, αγκαλιές και φιλιά προς τους στρατιώτες μας, γενική έπαρση και αίσθημα χαράς πρωτόγνωρο. Κάποιοι πραγματικά αισθάνονταν ότι εκπληρώθηκε ο σκοπός της ζωής τους. Άλλωστε, ποτέ άλλοτε δεν ήταν ελεύθεροι. Είναι σκηνές που ομαδικά ενέπνευσαν το λαό να πλάσει στίχους σαν τους λίγους

17 NOE 2012

Karfitsa www.karfitsa.gr 13

ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ 1912/2012

Φιλοσοφική Σχολή της Θεσσαλονίκης σχολείο, το προσαρτημένο στη Φιλοσοφική Σχολή. Το ίδρυμα τούτου εμπνεόμενο από μεταρρυθμιστικές παιδαγωγικές αρχές ως παράρτημα της προσέφερε μεγάλες υπηρεσίες στην κοινωνία της Θεσσαλονίκης. Το διηύθυναν κατά καιρούς εκλεκτοί παιδαγωγοί όπως ο καθηγητής Βασίλης Τατάκης , ο φιλόλογος –εκπαιδευτικός Κώστας Μπότσογλου, και ο εκπαιδευτικός επίσης φιλόλογος Γεώργιος Μιχαλόπουλος. Εδώ ασφαλώς επιβάλλεται να σημειώσω και τρίτο στη Θεσσαλονίκη κορυφαίο στο δημοτικιστικό κίνημα, το Μίλτο Κουντουρά, ο οποίος παρά τις αντιδράσεις ορισμένων κύκλων της πόλης, προσέφερε σημαντικές υπηρεσίες οργανώνοντας Διδασκαλείο Θηλέων με πνεύμα προοδευτικό από άποψη μαθημάτων, διδασκαλίας της γλώσσας και γενικότερου διαφωτισμού. Δεν πρέπει να παραλείψω τη συμβολή στο διαφωτιστικό έργο και το γενικότερο και το ειδικότερο του γλωσσικού διαφωτισμού, σημαντικών διδασκάλων της Φιλοσοφικής Σχολής με τη ξεχωριστή συμβολή τους στο χώρο θεμάτων της νέας μας γλώσσας. Περιορίζομαι να αναφέρω τα ονόματα ορισμένων καθηγητών: του Ιωάννη Κακριδή, του Στέλιου Καψωμένου, του Αγαπητού Τσομπανάκη και του Λίνου Πολίτη.

Εγκατάσταση στη Θεσσαλονίκη Με τον ερχομό και την εγκατάσταση μου στη Θεσσαλονίκη γνώρισα και τους λογοτέχνες , πεζογράφους, ποιητές, κριτικούς των γραμμάτων και άλλους εκπαιδευτικούς και λογίους της πόλης. Το Γιώργο Βαφόπουλο, ξεχωριστό ποιητή, καθώς και τη διευθύντρια ιδιωτικού σχολείου αγγλικής γλώσσας σύ-

αλλά μοναδικούς που ακούγονται στο παραδοσιακό τραγούδι «Μακεδονία Ξακουστή» που τουλάχιστον εμείς, οι λίγο μεγαλύτεροι, τραγουδούσαμε παλιά από τα θρανία των σχολείων μας. Ο γενικός ξεσηκωμός, που κράτησε λίγα χρόνια επιπλέον, ήταν αρκετός για να φέρει το στρατό μας μέχρι τα απέναντι παράλια, μέχρι τη Σμύρνη. Όλοι γνωρίζουμε τα γεγονότα που ακολούθησαν και σύντομα έγινε αντιληπτό οτι το όνειρο δεν μπορεί να διαρκέσει πολύ, με τα γνωστά αποτελέσματα του 1922 και τη Μικρασιατική Καταστροφή. Όμως, αναμφισβήτητα και πέρα από την πατριωτική σκοπιά, η νικηφόρα προέλαση των ελληνικών στρατευμάτων το 1912 και κυρίως η απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης αποτέλεσε ορόσημο στην ιστορία και καταλύτη για όλες τις κατοπινές και μέχρι σήμερα εξελίξεις, εδραιώνοντας τη θέση της πατρίδας μας στα Βαλκάνια.

ζυγο του Αναστασία. Ο στενός δεσμός μαζί τους υπήρξε οικογενειακός. Γνώρισα επίσης το Γιώργο Δέλιο, εκλεκτό πεζογράφο, και το Γιώργο Θέμελη εκπαιδευτικό, λόγιο και ποιητή, τον πεζογράφο Νίκο Γαβριήλ Πεντζίκη, τον κριτικό των γραμμάτων Πέτρο Σπανδωνίδη επίσης και αρκετούς άλλους όπως το λόγιο και λογοτέχνη διευθυντή του περιοδικού «Νέα Πορεία» Τηλέμαχο Αλαβέρα – για να περιοριστώ σε ορισμένα μόνο ονόματα. Δε θα λησμονήσω όμως την ευγενή κυρία Ρούλα Παπαδημητρίου, εκλεκτή πεζογράφο. Δε θα αργήσω να συνεργαστώ και με το Στέλιο Λουκά λόγιο και ποιητή, που διεύθυνε και διευθύνει στη δημοτική τηλεόραση την πολύ χρήσιμη εκπομπή « Ένα βιβλίο ένα ταξίδι», που επί δεκαετίες φωτίζει τους ακροατές με τις εκπομπές του. Δεν άργησα πολύ να συνδεθώ και με το δήμο Θεσσαλονίκης, ο οποίος με μάλιστα με τίμησε και άλλοτε αλλά και μια χρονιά κατά τον εορτασμό των «Δημητρίων». Στη Θεσσαλονίκη, ευθύς μετά την εγκατάσταση μου, γνώρισα το μακαρίτη καλό μου φίλο, προοδευτικό στις αρχές του δικηγόρο, Γιάννη Δέδε, του οποίου μάλιστα ο γιος, Σωτήρης, διαπρεπής δικηγόρος της Θεσσαλονίκης και αγωνιστής της δημοκρατίας, έγινε σύντομα εγκάρδιος φίλος, όπως και η σύζυγός του εκπαιδευτικός Λούλα Καραγεωργίου. Φυσικά, νωρίς συνδέθηκα με όλα τα μέλη της Φιλοσοφικής Σχολής. Με μερικά από αυτά με συνέδεαν παλαιότεροι στενοί δεσμοί από τα φοιτητικά μας χρόνια. Εννοώ με τον Στέλιο Καψωμένο και το Νίκο Ανδριώτη, αλλά και με άλλους όπως με τον Αγαπητό Τσοπανάκη και το Γεώργιο Κόλια. Είχα ήδη στην Αθήνα γνωριστεί και με άλλο Του προέδρου της ΔΕΘ ΑΕ, Θεόδωρου Σουμπάση

Τ

ο 2012 είναι ένα έτος κομβικό για τη Θεσσαλονίκη. Όχι μόνο γιατί γιορτάζει την επέτειο των 100 χρόνων από την απελευθέρωσή της -100 χρόνια που πέρασαν και άφησαν έντονα τα σημάδια τους- αλλά και γιατί ανοίγει ένας νέος ιστορικός κύκλος για τη Θεσσαλονίκη. Στον ιστορικό αυτό κύκλο οδηγός δεν μπορεί παρά να είναι η πλούσια παρακαταθήκη της πόλης, που αντιμετώπισε πολιτικές και κοινωνικές αναταράξεις, πολέμους, φυσικές καταστροφές, αλλά κατάφερε να σταθεί όρθια κάθε φορά και να δημιουργήσει προοπτική. Το ιστορικό παρελθόν της πόλης ανοίγει ένα παράθυρο για τη Θεσσαλονίκη σε μια περίοδο ιδιαίτερα δύσκολη για τη χώρα. Αποδεικνύει πως υπάρχουν πάντα οι τρόποι και οι διέξοδοι για ανάπτυξη ακόμα και μέσα στις στάχτες. Η δημιουργία της Διεθνούς Έκθεσης Θεσσαλονίκης είναι χαρακτηριστικό παρά-

μέλος της Σχολής, τον Ιωάννη Κακριδή από τότε που ήταν συντάκτης του ιστορικού Λεξικού της νέας ελληνικής. Αναφέρω επίσης το φίλο μου Λίνο Πολίτη, που δίδαξε νεοελληνική φιλολογία και έδωσε στη δημοσιότητα πολλά εκλεκτά δημοσιεύματα. Υπήρξε σημαντικός μελετητής του έργου και των καταλοίπων του Διονύσιου Σολωμού. Λαμπρά στελέχη της Φιλοσοφικής Σχολής Θεσσαλονίκης υπήρξαν επίσης ο Στίλπων Κυριακίδης, με σημαντικό λαογραφικό και ιστορικό έργο και,ο Χαράλαμπος Γιερός, που δίδαξε φιλοσοφία, όπως αργότερα το ίδιο μάθημα δίδαξε και ο φίλος μου Βασίλειος Τατάκης. Σημαντική υπήρξε και η συμβολή στη γενικότερη ιστορία του Ελληνισμού αλλά και ιδιαίτερα της ιστορίας της Μακεδονίας, του Απόστολου Βακαλόπουλου και του Ιωάννη Χασιώτη. Θα αναφέρω και τους σημαντικούς αρχαιολόγους Ανδρέα Ξυγγόπουλο, Νικόλαο Πλάτωνα και Γεώργιο Μπακαλάκη και βέβαια το Μανόλη Ανδρόνικο, αρχαιολόγο και αυτόν με τις γνωστές ανασκαφικές επιτυχίες του στη μακεδονική γη που έφεραν στο φως σημαντικά αρχαία πολιτιστικά τεκμήρια. Μνημονεύω ακόμα το Στέλιο Πελεκανίδη, καθηγητή της βυζαντινής τέχνης που υπήρξε ο ιδρυτής και στυλοβάτης του Κέντρου Βυζαντινών Ερευνών, του προσαρτημένου στη Φιλοσοφική Σχολή, που έδρασε και δρα επωφελώς για τα βυζαντινά γράμματα δημοσιεύοντας ερευνητικές μελέτες και κείμενα των μεσαιωνικών χρόνων. Σημειώνω ότι και με ενέργειες του Δημήτρη Φατούρου, πρύτανη και υπουργού Παιδείας ιδρύεται στη Θεσσαλονίκη» Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας» με συμβούλιο συγκροτημένο από πανεπιστημιακούς καθηγη-

τές με πρόεδρο για πολλά χρόνια το Δημήτρη Μαρωνίτη και αντιπρόεδρο και συμπρόεδρο αργότερα τον Ιωάννη Καζάζη, εκλεκτό καθηγητή της κλασικής φιλολογίας και ουσιωδώς οργανωτή του «Κέντρου Ελληνικής Γλώσσας» ώστε αυτό να αποτελεί σήμερα εργαστήριο ποικίλης ερευνητικής αναζήτησης γύρω από την ελληνική γλώσσα και τη διεθνή προβολή της. Παλαιοί επίσης φίλοι μου στη Φιλοσοφική Σχολή υπήρξαν ο ιστορικός Μιχαήλ Σακελλαρίου , ο βυζαντινολόγος και νεοελληνιστής Νίκος Σβορώνος, ο γλωσσολόγος Σταμάτης Καρατζάς. Μνημονεύω ακόμα το διάδοχο μου στη βυζαντινή φιλολογική έδρα Εύδοξο Τσολάκη, παλαιότερο βοηθό μου , μελετητή της βυζαντινής πεζογραφίας, καθώς και το φίλο μου Βασίλη Κατσαρό, θερμό φίλο και του Μεσαιωνικού Λεξικού μου που εξακολουθεί και σήμερα να προσφέρει τις υπηρεσίες του. Ευχαρίστως διαπίστωσα την εύνοια απέναντι στο λεξικογραφικό και το άλλο έργο μου, πάντα μέσα στα όρια του νόμου, πολλών πρυτάνεων του πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Μνημονεύω με ευγνωμοσύνη τα ονόματα των Πρυτάνεων Ιωάννη Αντωνόπουλου, Γιάννη Μυλόπουλου και της αντιπρυτάνισσας παλιάς μου μαθήτριας Αικατερίνης Δούκα- Καμπίτογλου. Μιλώντας για τη δραστηριότητα του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης δεν πρέπει να αγνοήσω ότι υπήρξε ενισχυτής μου όταν οραματιζόμουν τη δημιουργία «Λεξικού Μεσαιωνικής Ελληνικής Δημώδους Γραμματείας» με παράλληλη βοήθεια και από το Κέντρο Βυζαντινών Ερευνών. Απόσπασμα από το βιβλίο «Υδάτινοι δρόμοι της Βόρειας Ελλάδας»

Η Θεσσαλονίκη οφείλει να αναζητήσει την ταυτότητά της δειγμα. Σε μια περίοδο που η πόλη προσπαθούσε ακόμα να συνέλθει από το χτύπημα της καταστροφικής πυρκαγιάς του 1917, αλλά και από τη μαζική εισροή των προσφύγων μετά την μικρασιατική καταστροφή, γεννήθηκε η ΔΕΘ, η οποία «χτίσθηκε» πάνω στο εμπορικό δαιμόνιο μιας πόλης που έβριθε διαφορετικότητας και κατάφερνε να συνδυάσει δημιουργικά τους διαφορετικούς πολιτισμούς που βρίσκονταν στους κόλπους της. Ο Νικόλαος Γερμανός είδε στην κρίση μια ευκαιρία και αποφάσισε να κάνει το όραμά του πράξη και τα κατάφερε. Η Διεθνής Έκθεση Θεσσαλονίκης μεγαλούργησε, δημιούργησε θεσμούς και διοργανώσεις που ζουν μέχρι σήμερα, διαμόρφωσε τάσεις, έγινε πόλος έλξης εκθετών και επισκεπτών από όλο τον κόσμο, συνέβαλε τα μέγιστα στην οικονομική ζωή του τόπου, έκανε τη Θεσσαλονίκη

αδιαμφισβήτητο εμπορικό κέντρο στην περιοχή. Εκατό χρόνια μετά την απελευθέρωση η Θεσσαλονίκη οφείλει στον εαυτό της να αποφασίσει πώς και προς τα πού θέλει να πορευτεί. Να αναζητήσει την ταυτότητά της, που θα ορίσει την πορεία της τα επόμενα χρόνια. Τα χρονικά περιθώρια είναι ασφυκτικά, ειδικά σήμερα που η οικονομική συγκυρία απαιτεί υπερβάσεις, νέα οράματα και πολλή δουλειά. Στη ΔΕΘ θεωρούμε πως ο εκθεσιακός χαρακτήρας της πόλης δεν πρέπει να μείνει αναξιοποίητος. Αντίθετα, πρέπει να χρησιμοποιηθεί ως βάση για τη δημιουργία μιας νέας παρακαταθήκης για τα επόμενα χρόνια. Προς αυτή την κατεύθυνση αποδίδουμε ιδιαίτερη έμφαση στον εκσυγχρονισμό των εκθεσιακών υποδομών της πόλης, που θα δώσουν μια νέα προοπτική για την οικονομική ανάπτυξη της περιοχής.

Karfitsa 14 www.karfitsa.gr

ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ 1912/2012

17 NOE 2012

Η Θεσσαλονίκη ελεύθερη Από τις αρχές του 1912 οι χριστιανοί της Βαλκανικής χερσονήσου άρχισαν να οργανώνονται για νέα αναμέτρηση με τους Τούρκους. Σερβία και Βουλγαρία υπέγραψαν συνθήκη συμμαχίας και στο τέλος Μαΐου Ελλάδα και Βουλγαρία σύναψαν, επίσης, αμυντική συμμαχία. Το Μαυροβούνιο πρώτο στις 25 Σεπτεμβρίου 1912 άρχισε πόλεμο με τους Τούρκους, που αμέσως μεταδόθηκε και στις άλλες βαλκανικές χώρες.

Ε

λευθερωτής ο Ελληνικός Στρατός από την Κοζάνη όρμησε βόρεια προς το Μοναστήρι. Όμως στην Ανατολή οι "σύμμαχοι" Βούλγαροι, με τον ισχυρότερο απ' όλα τα εμπόλεμα χριστιανικά κράτη στρατό, είχαν τους ίδιους με τους Έλληνες στόχους: τη Θεσσαλονίκη και την Κωνσταντινούπολη. Των Ελλήνων ο στόχος ήταν ιερός, η ελευθερία, των Βουλγάρων σκοτεινός, η κατάκτηση. Ο Έλληνας γιατρός Φ. Νίκογλου από τη Φιλιππούπολη, επιστρατευμένος από τους Βουλγάρους, πληροφορήθηκε ότι ο στρατηγός Θεοδωρώφ είχε διαταχθεί να σπεύσει με το στρατό του προς τη Θεσσαλονίκη και αψηφώντας κάθε κίνδυνο το είπε στο Μακεδονομάχο Έλληνα αξιωματικό Αθ. Σουλιώτη-Νικολαΐδη, σύνδεσμο τότε μεταξύ των δύο "συμμάχων"

στρατών, ο οποίος αμέσως τηλεγράφησε στον Έλληνα υπουργό εξωτερικών, που ήταν ο Λ. Κορομηλάς. Ο πρωθυπουργός Ελ. Βενιζέλος στον αρχιστράτηγο του Ελληνικού Στρατού διάδοχο Κωνσταντίνο, που προτιμούσε να προχωρήσει προς το Μοναστήρι, τηλεγράφησε την εντολή: "...Σπουδαίοι πολιτικοί λόγοι έπιβάλλονσι νά εύρεθώμεν μίαν ώραν ταχύτερον εις Θεσσαλονίκην". Στις 18 Οκτωβρίου ο πλοίαρχος Ν. Βότσης νύχτα προσπέρασε με το τορπιλοβόλο του τα τουρκικά κανόνια στο Μεγάλο Έμβολο, έφτασε ατρόμητος στο λιμάνι της Θεσσαλονίκης και ανατίναξε το τουρκικό πολεμικό "Φετίχ Μπουλέντ". Στις 19 Οκτωβρίου άρχισε η μεγάλη μάχη των Γιαννιτσών. Την επομένη οι Έλληνες νικητές ήταν έτοιμοι να προελάσουν προς τη Θεσσαλονίκη.

Ο λαός της Θεσσαλονίκης υποδέχεται τον Ελευθέριο Βενιζέλο στον σιδηροδρομικό σταθμό της πόλης το 1912 (Μουσείο Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης, συλλογή Άγγελου Παπαιωάννου).

Η άφιξη των ελληνικών στρατευμάτων το 1912 στην απελευθερωμένη Θεσσαλονίκη (Μουσείο Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης, συλλογή Άγγελου Παπαϊωάννου).

Ο περιβάλλων χώρος του Λευκού Πύργου ο οποίος φυλάσσεται από τον γερμανικό στρατό κατοχής (Μουσείο Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης, φωτ. Σωκράτης Ιορδανίδης)

Karfitsa 16 www.karfitsa.gr

ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ 1912/2012

17 NOE 2012

Ο Ταξίµ πασάς υπογράφει το πρωτόκολλο παράδοσης της Θεσσαλονίκης στις 26 Οκτωβρίου 1912.

Η κεντρική οδός της Θεσσαλονίκης, η οδός Εγνατία, στο ύψος της Καµάρας, την εποχή της απελευθέρωσης. (Αρχείο περιοδικού Γιατί). Ο Ίων Δραγούμης, Μακεδόνας απόστολος της Εθνικής Ιδέας, από οικογένεια που χρόνια αγωνιζόταν για τη σωτηρία της Μακεδονίας, στρατιώτης το 1912 στο στρατό της ελευθερίας, γράφει στο Ημερολόγιο του: "Με κάλεσε ο διάδοχος και μου είπε να πάω στη Θεσσαλονίκη με τους αξιωματικούς του επιτελείου (Β. Δούσμανη και Ιω. Μεταξά), για να συζητήσουμε με τον Ταχσίν πασά για την παράδοση της πόλης. Βιαζόμουν... Όταν μπήκαμε στη Θεσσαλονίκη, μια συγκινημένη ηδονή με γέμιζε όλον, τέτοια που δεν μπορώ να την περιγράψω... Έμπαινα στην ψυχή των ραγιάδων κι ένιωθα τη χαρά τους, που έβλεπαν να εκπληρώνεται ένας προαιώνιος πόθος". Οι 'Ελληνες Θεσσαλονικείς επί είκοσι μέρες ζούσαν σε υπερένταση, πληροφορούνταν τη νικηφόρο προέλαση του στρατού, δονούνταν από τo κατόρθωμα του Βότση στο λιμάνι τους, πολλοί έσπευδαν να καταταγούν εθελοντές στο στρατό, να πολεμήσουν για την ελευθερία. Στις 25 Οκτωβρίου ο Ελληνικός Στρατός κινήθηκε προς τη Θεσσαλονίκη. «Ο ενθουσιασμός των Ελλήνων δεν είναι δυνατόν να περιγραφή...» Στις 26 Οκτωβρίου 1912 οι Θεσσαλονικείς, με επικεφαλής τον νέο μητροπολίτη τους Γεννάδιο (1912-1951) γιόρταζαν τον πολιούχο Αγιο Δημήτριο. Κάποιοι στρατιώτες είδαν και τότε σαν οπτασία στα σύννεφα έβρεχε ακατάσχετα όλες τις μέρες εκείνες τον Άγιο να οδηγεί το στρατό πάνοπλος καβαλάρης στην πόλη Του. Ο ποιητής Κ. Παλαμάς έγραφε: "Εσύ, που Θρόνος Σου η Θεσσαλονίκη, Μακεδονίτη Ακρίτα Καβαλάρη, φώτισε μας το δρόμο προς τη Νίκη". Ο Τούρκος αρχιστράτηγος Ταχσίν πασάς στο χωριό Γέφυρα - κοντά στον Αξιό - υπέγραψε το πρωτόκολλο παράδοσης της Θεσσαλονίκης. Το βράδυ της γιορτής του Αγίου Δημητρίου η Θεσσαλονίκη ήταν ελεύθερη, μετά από 482 χρόνια σκλαβιάς. Ο Ίων Δραγούμης έτρεξε και, με το πλήθος να παραληρεί από ενθουσιασμό, ύψωσε την ελληνική Σημαία στο Ελληνικό Προξενείο και αμέσως μετά στη Μητρόπολη. Ο πρίγκιπας Νικόλαος ορίστηκε στρατιωτικός διοικητής της πόλης. Χίλιοι Τούρκοι αξιωματικοί και είκοσι πέντε χιλιάδες στρατιώτες ηττη-

μένοι αιχμάλωτοι των Ελλήνων περιορίστηκαν άοπλοι σε στρατόπεδα. Άφθονο πολεμικό υλικό περιήλθε στους Έλληνες. Στην εφημερίδα "Μακεδονία', που εκδιδόταν από το προηγούμενο έτος από τον Κων. Βελλίδη, γράφτηκε τότε: "Ο ενθουσιασμός των Ελλήνων δεν είναι δυνατόν να περιγραφή... Οι πάντες εζητωκραύγαζον, συνέχαιρον αλλήλους, εφίλουν τους Έλληνας αξιωματικούς και στρατιώτας, επήδων, άφηνον άναρθρους φωνάς, τα είχον χάσει κυριολεκτικώς. Σημαίαι ελληνικαί ανεπετάσθησαν εις τα ελληνικά καταστήματα και εις τας ελληνικός οικίας, εξεχύθη δε ο ελληνικός κόσμος εκ των συνοικιών εις το κέντρον. Το εσπέρας όλα τα ελληνικά καφενεία και καπηλειά του κέντρου και των συνοικιών ήσαν κατάμεστα ελληνικού κόσμου, ο οποίος πανηγύριζε την ανάκτησιν της ελευθερίας του...".

Στο ναό του Αγίου Μηνά έγινε επίσημη Δοξολογία. Η Θεσσαλονίκη "λυτρωθείσα, τών δεινών" ευχαριστήρια ανέπεμπε, γιόρταζε την ελευθερία της. Την 1η Νοεμβρίου Γάλλος ανταποκριτης έγραφε για τους ναούς της Θεσσαλονίκης: "Όλες οι παλιές βυζαντινές εκκλησίες είναι σήμερα καθαρισμένες και χριστιανικές. Μόλις τις κατέλαβε ο ελληνικός στρατός, όλες οι γυναίκες κάθε ενορίας μαζεύτηκαν στους ναούς και τα καθάρισαν όλα. Εργάστηκαν και τη νύχτα ως το πρωί. 'Επειτα ήρθε ο μητροπολίτης Αθηνών Θεόκλητος... Ευλογεί το εκκλησίασμα και λειτουργεί. Ποιος μπορεί να κρατήσει τα δάκρυα;". Η Θεσσαλονίκη ήταν ήδη ελεύθερη, όταν νύχτα ο "σύμμαχος" βουλγαρικός στρατός

έφτασε στην περιοχή Λαγκαδά. Κατά την ελληνοβουλγαρική συμφωνία εδαφικό θέμα δεν είχε τεθεί και καθένας από τούς συμμάχους έσπευσε να κυριαρχήσει σε όσο το δυνατά περισσότερες και σημαντικές για τα συμφέροντά του περιοχές. Οι Έλληνες, που πολεμούσαν για την ελευθερία, πρόλαβαν και με κυκλωτική κίνηση προς τα βορειοανατολικά της Θεσσαλονίκης ανέκοψαν την πορεία των Βουλγάρων. Ο "σύμμαχος" Βούλγαρος στρατηγός Θεοδωρώφ, αφού απέτυχε να μπει στη Θεσσαλονίκη, έστω και ως συγκυρίαρχος, θέλησε να επισκεφθεί τον Έλληνα αρχιστράτηγο. Στο διοικητήριο, όπου οδηγήθηκε, ζήτησε να επιτραπεί στη μεραρχία του να στρατωνιστεί στη Θεσσαλονίκη, για να "ξεκουραστεί". Αυτό τελικά επιτράπηκε μόνο σε δύο τάγματα - στο ένα υπηρετούσαν και ο Βούλγαρος διάδοχος με τον αδερφό του. Στην πραγματικότητα πολύ περισσότεροι Βούλγαροι στρατιώτες πάνοπλοι μπήκαν τότε στην πόλη, που σύντομα άρχισαν να συμπεριφέρονται όχι ως φιλοξενούμενοι, αλλά ως συγκυρίαρχοι, να εγκαθιστούν δικό τους τηλεγραφείο και ταχυδρομείο, να επιδιώκουν να καταλάβουν ναούς - και αυτή την Αγία Σοφία, να συγκρούονται με Έλληνες κατοίκους ή στρατιώτες.

Karfitsa 18 www.karfitsa.gr

Στις 29 Οκτωβρίου έφτασε στη Θεσσαλονίκη ο βασιλιάς Γεώργιος Α' και έμεινε σ' αυτή ως σύμβολο της ελληνικής κυριαρχίας και της απόφασης να διατηρηθεί η πόλη ελληνική με κάθε θυσία. Εκτός από τους Βουλγάρους, που διεκδικούσαν τη Θεσσαλονίκη, η Αυστροουγγαρία και η Γερμανία επιθυμούσαν, επίσης, να δοθεί στη Βουλγαρία, ενώ η Αγγλία και η Γαλλία επιδίωκαν τη διεθνοποίηση της, την οποία και οι Εβραίοι της πόλης θεωρούσαν ευνοϊκότερη γι’ αυτούς. Όλες οι Μεγάλες Δυνάμεις έστελναν πολεμικά πλοία τους στο Θερμαϊκό. Καμιά δεν είδε με καλό μάτι την απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης. Από την Αθήνα η κυβέρνηση έστειλε ως πρώτο πολιτικό διοικητή της ελεύθερης Μακεδονίας τον υπουργό Κ. Ρακτιβάν, διακεκριμένο νομικό που καταγόταν από τη Βέροια. Ο Ρακτιβάν έφτασε στη Θεσσαλονίκη στις 30 Οκτωβρίου και εργάστηκε υπεράνθρωπα και αποδοτικά για τη διοικητική οργάνωση της Θεσσαλονίκης και της περιοχής της και την επιτυχή αντιμετώπιση μύριων προβλημάτων και εθνικών κινδύνων. Πρώτος νομάρχης διορίστηκε ο Περ. Αργυρόπουλος. Δήμαρχος διατηρήθηκε ο Τούρκος Οσμάν Σαϊτ. Τον Ιούνιο 1913 τον Κ. Ρακτιβάν διαδέχθηκε ο επίσης μεγάλος Μακεδόνας Στέφανος Δραγούμης, ο οποίος επί σαράντα χρόνια αγωνιζόταν για τη σωτηρία της Μακεδονίας. Η κυβέρνηση έστειλε τότε στη Θεσσαλονίκη και Κρήτες χωροφύλακες και πολλούς υπαλλήλους. Η Θεσσαλονίκη, σύμφωνα με την πρώτη μετά την απελευθέρωση της απογραφή πληθυσμού στις 28 Απριλίου 1913, είχε 157.889 κατοίκους: 39.956 Έλληνες, 61.439 Εβραίους, 45.867 Τούρκους, 10.627 άλλες εθνότητες. Τη Θεσσαλονίκη και το κράτος, γενικά, στις 5 Μαρτίου 1913 συγκλόνισε η δολοφονία του βασιλιά Γεωργίου Α' στη Θεσσαλονίκη, στο χώρο όπου βρίσκεται σήμερα η προτομή του, από τον "παράφρονα" Αλ. Σχοινά, χωρίς ποτέ να διαλευκανθεί ποιος όπλισε το χέρι του δολοφόνου. Η συνθήκη ειρήνης του Α' Βαλκανικού πολέμου υπογράφτηκε στις 17 Μαϊου 1913 στο Λονδίνο. Οι Βούλγαροι κρατούσαν την Ανατολική Μακεδονία και τη Δυτική Θράκη.

Ο Β' Βαλκανικός πόλεμος Τους Βουλγάρους το όραμα της μεγάλης

ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ 1912/2012

17 NOE 2012

την

Βουλγαρίας του Αγίου Στεφάνου με τη Μακεδονία δική τούς δεν τούς άφηνε να ησυχάσουν. Όταν έχασαν την περιμάχητη πόλη, τη Θεσσαλονίκη, φάνηκε τι σήμαινε η συμμαχία τούς με την Ελλάδα, αλλά και με τη Σερβία. Έλληνες και Σέρβοι - βλέποντας το νέο κίνδυνο απο την πολύ ισχυρότερη από αυτούς τότε Βουλγαρία δυο μόνο μέρες μετά την υπογραφή της συνθήκης λήξης του Α' Βαλκανικού πολέμου - υπέγραψαν στη Θεσσαλονίκη (19 Μάιου 1913) συνθήκη ειρήνης, φιλίας και αμοιβαίας προστασίας. Πριν περάσει μήνας άρχισε ο Β' Βαλκανικός πόλεμος. Τη νύχτα 16-17 Ιουνίου 1913 ο βουλγαρικός στρατός, πολυάριθμος και πανίσχυρος, από την Αναιολική Μακεδονία χτύπησε τούς 'Ελληνες και τούς Σέρβους στις περιοχές Νιγρίτας - Γευγελής κ.α. Σιη Θεσσαλονίκη αμέσως ο στρατηγός Κ. Καλάρης ζήτησε από τούς Βουλγάρους, που ακόμη... ξεκουράζονταν στρατωνισμένοι σε διάφορα μέρη, "να εγκαταλείψουν την πόλιν της Θεσσαλονίκης εις διάστημα μιας ώρας", αφού παραδώσουν τα όπλα τούς. Εκείνοι αρνήθηκαν και μόνο μετά από συμπλοκές και οδομαχίες αναγκάστηκαν να παραδοθούν. Στις 18 Ιουνίου ο αρχιστράτηγος - βασιλιάς Κωνσταντίνος έφτασε από την Αθήνα στη Θεσσαλονίκη. Το ελληνικό στρατηγείο μετακινήθηκε στο Μελισσοχώρι. Την επόμενη μέρα άρχισε γενική επίθεση κατά των Βουλγάρων. Σας πεισματώδεις πολύνεκρες μάχες Λαχανά-Κιλκίς (19-21 Ιουνίου) και Δοϊράνης (22-23 Ιουνίου) οι Βούλγαροι νικήθηκαν. Οι Έλληνες καταδιώκοντάς τούς ελευθέρωναν

Ανατολική Μακεδονία, την οποία οι Βούλγαροι ηττημένοι εγκατέλειπαν σφάζοντας αναρίθμητους κατοίκους της, πυρπολώντας, ερημώνοντας την περιοχή. Μετά τη νικηφόρο προέλαση των Ελλήνων και μέσα στη σημερινή Βουλγαρία, πολύ πέρα από τα οχυρά της Κρέσνας στην κοιλάδα του Στρυμόνα, στις 18 Ιουλίου οι Βούλγαροι ζήτησαν ανακωχή. Στις 28 Ιουλίου 1913 με τη Συνθήκη του Βουκουρεστίου έληγε και ο Β' Βαλκανικός πόλεμος. Τότε ορίστηκαν τα όρια της σημερινής ελληνικής Μακεδονίας. Η βόρεια Μακεδονία, με Έλληνες κατοίκους στη ζώνη Στρώμνιτσας-Γευγελής-Μοναστηρίου-Αχρίδας-Κορυτσάς από τα αρχαία χρόνια, έμεινε στους Βουλγάρους,

στους Σέρβους, στους Αλβανούς. Η Βουλγαρία κρατούσε, επίσης, τη Δυτική Θράκη. Από τις αλύτρωτες αυτές περιοχές πολλοί Έλληνες ήρθαν τα επόμενα χρόνια πρόσφυγες στη Θεσσαλονίκη. Μετά και από τη Συνθήκη του Βουκουρεστίου αναμφισβήτητη ήταν πια η ελευθερία της Θεσσαλονίκης. Τα ονόματα πολλών οδών της θυμίζουν τον ηρωισμό και τη θυσία πολλών ανώτατων αξιωματικών, που έπεσαν κατά τον πόλεμο εκείνο: Βελισσαρίου, Παπακυριαζή, Καμάρα, Καμπάνη, Διαλέτη, Κατσιμίδη κ.ά. Απόσπασμα από το βιβλίο «Θεσσαλονίκη: Ιστορία της πόλης και του δήμου» που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Αλέξανδρος

Karfitsa 20 www.karfitsa.gr

ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ 1912/2012

17 NOE 2012

Το μήνυμα της Ιστορίας από τη Μακεδονία Έχει μεγάλη σημασία να επανέρχονται στη μνήμη μας τα ιστορικά γεγονότα της απελευθέρωσης της Θεσσαλονίκης και του Μακεδονικού Αγώνα. Πιο μεγάλη σημασία, έχει στους χαλεπούς καιρούς μας να συνειδητοποιήσει ο Ελληνισμός το μήνυμα που του απευθύνει η ακίβδηλη Ιστορία από τη Μακεδονία. Του Νικολάου Ι. Μέρτζου, προέδρου της Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών*

Τ

ότε, όπως και σήμερα, η Ελλάδα είχε πτωχεύσει το 1893 και είχε βυθισθεί στην εθνική ταπείνωση του 1897. Η Μακεδονία εθεωρείτο μια χαμένη υπόθεση όπως τώρα χαμένη θεωρείται η έξοδος από την εθνική κρίση και την ταπείνωση. Τότε όλοι, πλούσιοι και φτωχοί, αγαπούσαν πρώτα την Ελλάδα, η ηγεσία ήταν ενωμένη. Τώρα, επικρατούν μωροί αλλά δεν εμωράνθη το άλας της Γης. Ο Ελληνισμός, μπορεί και τώρα όπως τότε, αρκεί να εμπνευσθεί. Οι δύο Βαλκανικοί Πόλεμοι αποτελούν το μεγαλύτερο στρατηγικό επίτευγμα του ελληνισμού μετά το 1821. Το 1908 η Μακεδονία σώθηκε και μετά από τέσσερα ελευθερώθηκε. Τότε οι Έλληνες πετύχαμε ένα απίστευτο θαύμα. Μας ομολογούν οι ίδιοι τι πρότυπα είχαν, τι πίστευαν και τα γεγονότα τους επιβεβαιώνουν. Αλλά, δυστυχώς, οι επίγονοί τους δεν ακούν. Εμείς οι μαχόμενοι Ακρίτες Μακεδόνες ακούμε τα μηνύματα:

Μήνυμα πρώτο: Δεν υπάρχουν «χαμένες υποθέσεις» αλλά χαμένα κορμιά Την Άνοιξη του 1904 έρχονται στα μέρη μας, μεταμφιεσμένοι σε εμπόρους, οι αξιωματικοί Παύλος Μελάς, Γεώργιος Κολοκοτρώνης, Αλέξανδρος Κοντούλης και Αναστάσιος Παπούλας να αναγνωρίσουν την κατάσταση στη Μακεδονία, να αναφέρουν στην Αθήνα και να αποφασίσει η ηγεσία. Την Τρίτη 16 Μαρτίου 1904 γράφει από τη Ρούλια ο Παύλος Μελάς στη σύζυγό του Νάτα: «Ενώ εκοιμώμεθα, έρχεται ο Κώτας και μας λέγει ότι έφθασαν, κατόπιν προσκλήσεώς του, τρεις προύχοντες από το Πισοδέρι. Μας φιλούν συγκινημένοι. Κατ’ αρχάς είναι συνεσταλμένοι και προσεκτικοί, αλλά ολίγον κατ’ ολίγον μας ανοίγουν την καρδιάν τους. Τότε βλέπομεν πόσον ενθουσιασμόν κλείουν εις τα στήθη των όλοι αυτοί οι πατριώται τους οποίους ουδέποτε οι επίσημοί μας ηδυνήθησαν να γνωρίσουν.΄Ολοι αυτοί οι επίσημοι επερίμεναν να ιδούν τί-

Ανήμερα του Αγίου Δημητρίου το 1912 ο Ίωνας Δραγούμης μαζί με τον Βίκτωρα Δούσμανη και τον Ιωάννη Μεταξά παραλαμβάνει ελεύθερη τη Θεσσαλονίκη. Το 1920 τον δολοφονεί μέσα στην Αθήνα ο Εθνικός Διχασμός ποτε μουρλούς να βγουν στους δρόμους και να φωνάζουν.» Τα επόμενα τέσσερα χρόνια, όμως, ο Ελληνισμός είχε κερδίσει αυτήν την «χαμένη υπόθεση». Το 1912, ωστόσο, όλοι τη θεωρούσαν πάλι μια «χαμένη υπόθεση». Όταν στις 5 Οκτωβρίου 1912 οι τέσσερις Βαλκάνιοι Σύμμαχοι κήρυξαν τον πόλεμο στην Οθωμανική Αυτοκρατορία με κύριο έπαθλο τη Μακεδονία, όλα τα Γενικά Επιτελεία των Συμμάχων, των Οθωμανών και των Ευρωπαίων πίστευαν ακδράδαντα ότι αποκλειόταν να επικρατήσει η Ελλάδα στη Μακεδονία. Πράγματι, οι ελληνικές δυνάμεις ήσαν τρεις φορές μικρότερες των βουλγαρικών και δυο φορές μικρότερες των σερβικών, ενώ για να προελάσουν, έπρεπε να διαβούν ανυπέρβλητα φυσικά εμπόδια όπως οι ποταμοί Αλιάκμων, Αξιός και Γαλλικός, ο απέραντος Βάλτος των Γιαννιτσών και δυτικά το Σαρή Γκιόλ. Ωστόσο, μέσα σε 22 μόνον μέρες ο Ελ-

ληνικός Στρατός απελευθέρωσε μεγάλο μέρος της Δυτικής και της Κεντρικής Μακεδονίας, κέρδισε όλες τις μάχες και εισήλθε στη Θεσσαλονίκη. Στον αμέσως επόμενο Β΄ Βαλκανικό Πόλεμο, από 16 Ιουνίου μέχρι 16 Ιουλίου 1913, μέσα σε ένα μόνον μήνα ο Ελληνικός Στρατός απελευθέρωσε την υπόλοιπη Κεντρική Μακεδονία, όλη την Ανατολική Μακεδονία, την Ξάνθη και την Αλεξανδρούπολη.

Μήνυμα δεύτερο: Oι πρώτοι στα πρωτεία πέφτουν πρώτοι στη φωτιά Ο Ίων Δραγούμης είναι από τρανή γενιά: ο πατέρας του Υπουργός των Εξωτερικών και ο πάππος του Γραμματέας του Κυβερνήτη Καποδίστρια. Μόλις 24 χρονών, αναλαμβάνει Γραμματέας του Προξενείου στο Μοναστήρι, οργώνει ολομόναχος απ’ άκρη σ’ άκρη τη Μακεδονία, οργανώνει την Εθνική Άμυνα.

Ανήμερα του Αγίου Δημητρίου το 1912 μαζί με τον Βίκτωρα Δούσμανη και τον Ιωάννη Μεταξά παραλαμβάνει ελεύθερη τη Θεσσαλονίκη. Το 1920 τον δολοφονεί μέσα στην Αθήνα ο Εθνικός Διχασμός. Ο ανθυπολοχαγός του πυροβολικού Παύλος Μελάς ήταν γιος του βαθύπλουτου Δημάρχου της Αθήνας, φίλος των Πριγκήπων και γαμβρός του Στεφάνου Δραγούμη. Ωστόσο, επέλεξε συνειδητά να καταστεί ο Αμνός του Γένους και να θυσιασθεί για να σώσει τη Μακεδονία. Η θυσία του, πριν 108 χρόνια, εσήμανε τις καμπάνες του εθνικού συναγερμού και έφερε την Ανάσταση. Ήταν έτοιμος εξ αρχής. Στο Εκτελεστικό του Μακεδονικού Αγώνα μετείχαν και έπαιζαν το κεφάλι τους νύχτα-μέρα οι πλουσιότεροι και ισχυρότεροι προύχοντες της Θεσσαλονίκης, Δημήτριος Ζάννας, Κωνσταντίνος Τορνιβούκας, Αργύριος Ζάχος, Κωνσταντίνος Παπαγεωργίου, Αλκιβιάδης Μάλτος, Θανάσης Βόγας, Γεώργιος Πεντζίκης, Μαργαρόπουλος και άλλα τέτοια εναλλασσόμενα αναστήματα. Ο Αλέξανδρος Ζάννας, γιος του Προέδρου του Εκτελεστικού, είναι τότε έφηβος αλλά ρίχνεται στον Αγώνα. Το 1912 διακόπτει τις σπουδές του στο Παρίσι, κατατάσ-

17 NOE 2012

ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ 1912/2012

Karfitsa www.karfitsa.gr 21 Τα Έθνη πλήττονται βαριά και ταπεινώνονται εξευτελιστικά όταν χάσουν την εθνική ενότητα και την άξια Ηγεσία. Τότε εξατμίζονται οι αυτοφυείς αρετές, που διαθέτει εν δυνάμει ο Ελληνισμός και φανερώθηκαν κατά τρόπον θαυμαστό στον Μακεδονικό Αγώνα και στους Βαλκανικούς Πολέμους −αλλά όχι μόνον τότε.

σεται εθελοντής, μάχεται στην πρώτη γραμμή του πυρός από τον Όλυμπο μέχρι τη Θεσσαλονίκη και εισέρχεται ένστολος και ένοπλος στη γενέτειρά του πόλη πριν αυτή παραδοθεί. Είναι ο εκ μητρός πάππος του σημερινού Πρωθυπουργού Αντώνη Σαμαρά. Ο Γεώργιος Κολοκοτρώνης είναι εγγονός του θρυλικού Γέρου του Μοριά. Ωστόσο, το 1904 βάζει το κεφάλι του στον τορβά εισέρχεται πρώτος στη Μακεδονία μεταξύ των πρώτων τριών προαναφερθέντων αξιωματικών. Μετά από εννέα χρόνια πρώτος πάλι ορμάει κατά των Βουλγάρων και το 1913 πέφτει στη Μακεδονία. Ο Νικόλαος Βότσης, από τρανή υδραίικη γενιά, ανεψιός του ναυάρχου Παύλου Κουντουριώτη, περιφρονεί τα τρομερά πυροβολεία του Καραμπουρνού, γλιστράει μέσα στον θανάσιμο κλοιό του Θερμαϊκού και τινάζει στον αέρα το «Φετχί Μπουλέντ». Ο Κωνσταντίνος Καλλάρης είναι στρατηγός αλλά ο γιος του τάσσεται στην πρώτη γραμμή του πυρός. Και σκοτώνεται. Ο Γεώργιος Αβέρωφ ουδέποτε ήλθε στην Ελλάδα ούτε είχε καμιά εξάρτηση ούτε επιχείρηση με το Ελληνικό Κράτος. Όταν, όμως, ήλθε η Ώρα η Καλή, της χάρισε το εύδρομο θωρηκτό Γεώργιος Αβέρωφ που κυριάρχησε στο Αιγαίο, το ελευθέρωσε και έκρινε την τύχη του Α΄Βαλκανικού Πολέμου. Τώρα οι Πρώτοι και οι πλουσιότεροι φυγομαχούν, προκαλούν, φοροδιαφεύγουν, κλέβουν το δημόσιο χρήμα του Λαού, μας κουνούν και το δάκτυλο από πάνω!....

Μήνυμα τρίτο: H άνευ όρων και ορίων αφιέρωση στην Πατρίδα ανοίγει τους μεγάλους δρόμους στην Ιστορία Ο Μακεδονικός Αγώνας ξαναφτέρωσε την Ελλάδα της ήττας, της μιζέριας και της φοβικής εσωστρέφειας. Υπήρξε ο προθάλαμος των Βαλκανικών Πολέμων. Δεν νοείται, όμως, Μακεδονικός Αγώνας ούτε μπορούσε να διεξαχθεί ποτέ χωρίς τους μυριάδες αφανείς γηγενείς Μακεδόνες. Αυτοί οι αφανείς γηγενείς, κατά κανόνα οι ταπεινοί, φτωχοί κι ανυπεράσπιστοι σλαβόφωνοι, αφιερώθηκαν άχρι θανάτου στο Γένος. Στο πλευρό τους προσήλθαν αυθόρμητοι από τις άκρες του Ελληνισμού οι αντρειωμένοι αφιερωμένοι Έλληνες. Έσωσαν τη Μακεδονία και η Μακεδονία έσωσε την ταπεινωμένη Ελλάδα από τη φοβία και τη μοιρολατρεία, από τη γελοία μεγαλομανία και την άγονη ρητορεία που οι γραμματιζούμενοι έφεραν αγέρωχοι από την Εσπερία στον αθηναϊκό καφενέ. Τίποτε δεν δόθηκε δωρεάν στην ελληνική Ιστορία. Χρειάστηκε πατριωτισμός και αίμα. Όταν εσήμανε ο Βαλκανικός Πόλεμος, μυριάδες ξωμάχοι μετανάστες έσπευσαν από κάθε γωνιά του Κόσμου στη φωτιά εθελοντές. Στο διπλό Μέτωπο Κιλκίς και Λαχανά έπεσαν 5.662 νεκροί και τραυματίες. Πέντε μόλις μέρες πριν την ανακωχή, πρώτος μπροστά με το σπαθί στο χέρι πέφτει ο ταγματάρχης Ιωάννης Βελισαρίου, 13 Ιουλίου 1913.

Μήνυμα τελευταίο: Όρος εκ των ων ουκ άνευ: Ηγεσία και εθνική ενότητα Τα Έθνη πλήττονται βαριά και ταπεινώνονται εξευτελιστικά όταν χάσουν την εθνική ενότητα και την άξια Ηγεσία. Τότε εξατμίζονται οι αυτοφυείς αρετές, που διαθέτει εν δυνάμει ο Ελληνισμός και φανερώθηκαν κατά τρόπον θαυμαστό στον Μακεδονικό Αγώνα και στους Βαλκανικούς Πολέμους −αλλά όχι μόνον τότε. Μακεδονομάχοι ήσαν όσοι αξιωματικοί πρωτοστάτησαν το 1909 στο αναίμακτο στρατιωτικό κίνημα του Γουδή. Ανυποχώρητο αίτημα: η ανασύνταξη του παλαιού πολιτικού συστήματος και η άμεση ανασυγκρότηση του Κράτους με την απομάκρυνση των Ανακτόρων από το Στράτευμα και την πολιτική. Παράκλητος του Έθνους εκλήθη από την επαναστατημένη Κρήτη ο Ελευθέριος Βενιζέλος. Οξυδερκής πολιτικός και διπλωμάτης, εκσυγχρονιστής και φιλελεύθερος, ριψοκίνδυνος και εγκρατής της Ελληνικής Ιστορίας απεδείχθη σιδηρούς και συνάμα τότε νουνεχής Ηγέτης. Το 1910 θριάμβευε στις εκλογές και αναβαπτίσθηκε το 1911, οπότε ο Λαός συγκεντρωμένος θάλασσα στο Σύνταγμα απαιτούσε Συντακτική Συνέλευση, δηλαδή κατάργηση του Στέμματος. Ακλόνητος εκείνος ανταπάντησε «Αναθεωρητική». Και την επέβαλε στον Λαό. Ο Ηγέτης δεν ακολουθεί τη μάζα ούτε χαράσσει την πολιτική σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις. Ηγείται. Οδηγεί, εμπνέει, φρονηματίζει τον Λαό. Η ζωή του και η

δράση του είναι πρότυπο καλούς καγαθού ανδρός. Παραδειγματίζει. Διατήρησε στο Στράτευμα τον Διάδοχο και τον όρισε στρατηγό. Το όνομά του Κωνσταντίνος εξέπεμπε ισχυρότατο εθνικό συμβολισμό. Έδειχνε τον δρόμο. Οι δύο Ηγέτες ενωμένοι ενέπνευσαν αυτοπεποίθηση, ενότητα και αυτοθυσία στον Λαό. Ήταν η Ώρα η Καλή. Σε διάστημα δύο μόλις ετών ο Βενιζέλος άλλαξε άρδην την Ελλάδα. Καθιέρωσε φιλελεύθερο Σύνταγμα και σάρωσε το παλαιό πολιτικό σύστημα. Αναδιοργάνωσε εκ βάθρων, εξεπαίδευσε, ανέπτυξε και εξόπλισε τον Στρατό. Δημιούργησε ισχυρό Στόλο. Έτσι η Ελλάδα αναγεννήθηκε από την τέφρα της, νίκησε και διπλασιάσθηκε. Έχουμε, λοιπόν, ζωντανά πρότυπα τους προπάτορές μας και έχουμε ασυγκρίτως περισσότερα πλεονεκτήματα για να επαναλάβουμε το θαύμα τους. Δυστυχώς, ψηλά δεν έχουμε ζωντανά πρότυπα. Δεν έχουμε εθνική ενότητα. Δεν ακούμε τα μηνύματα των καιρών εκείνων ούτε των σημερινών καιρών. Η Ιστορία, όμως, μας διαμηνύει από τη Μακεδονία τι σημαίνει Εθνικός Διχασμός. Τον έζησαν και τον πλήρωσαν με συμφορά οι Έλληνες της Μικράς Ασίας. Το δράμα εκείνο λαβώνει μέχρι σήμερα κατάκαρδα τα παιδιά και τα εγγόνια τους. Βιώσαμε οι παλαιότεροι την εθνική τραγωδία του Εμφυλίου. Τι να πω; Τον έχουμε στο αίμα μας; Έτσι το 1915, δυο μόλις χρόνια μετά τον μέγα θρίαμβό τους, τσακώθηκαν ο Βασιλιάς Κωνσταντίνος και ο Πρωθυπουργός του Ελευθέριος Βενιζέλος. Συνέπεια: δυο χωριστά ελληνικά Κράτη εμπόλεμα μεταξύ τους το 1917.Τρία χρόνια μετά η Ελλάδα των δύο Ηπείρων και των Πέντε Θαλασσών το 1920 και σε δυο χρόνια η Μικρασιατική Καταστροφή το 1922. Καιρός πια να ακούσουμε και να εισακούσουμε όλοι οι Έλληνες το μήνυμα της Ιστορίας μας στο χείλος της νέας εθνικής καταστροφής. Ο χρόνος λήγει σύντομα.

*(Ομιλία του κ. Μέρτζου κατά τη διάρκεια εκδήλωσης της Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών)

Karfitsa 22 www.karfitsa.gr

ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ 1912/2012

17 NOE 2012

Η απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης

μέσα από το αρχείο του στρατηγού Κ. Καλλάρη Το αρχείο Καλλάρη, τμήμα του οποίου εμπιστεύθηκε η αείμνηστος κόρη του Χρυσηίδα στη δημοσιογράφο Νατάσα Μποζίνη, αποτελείται από εκατοντάδες φωτογραφίες, χειρόγραφες επιστολές, καρτ ποστάλ, επιστολικά δελτάρια, ηχογραφημένες μαρτυρίες και έγγραφα ντοκουμέντα για την ιστορία της Ελλάδας από το 1812 μέχρι και το 1974.

Τ

α μέλη της οικογένειας έδρασαν και επέδρασαν στα γεγονότα, από την επανάσταση του 1821, την Ένωση των Επτανήσων με την Ελλάδα, τους Βαλκανικούς πολέμους, τον Α’ και Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, την Μικρασιατική Εκστρατεία, τον Εμφύλιο Πόλεμο και τη Δικτα-

τορία των Συνταγματαρχών. Η «Κarfitsa» στο πλαίσιο του αφιερώματος στην απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης επικοινώνησε με τη συνάδελφο Νατάσα Μποζίνη, η οποία μας έστειλε την επιστολή της κόρης του Καλλάρη και φωτογραφικό υλικό, που δημοσιεύεται για πρώτη φορά. Συγκε-

κριμένα, η κόρη του Στρατηγού, Μαρία Καλλάρη έχει έρθει στη Θεσσαλονίκη και συνοδεύει τον πατέρα της στην τιμητική δεξίωση υπέρ του στρατού, που έγινε στον Λευκό Πύργο. Την εμπειρία αυτή, περιγράφει σε επιστολή προς τη μητέρα και τα αδέρφια της, στην Αθήνα.

Ποιος ήταν ο Κ. Καλλάρης

Ο

Κ. Καλλάρης (Αθήνα 20/09/1858Αθήνα 04/05/1940) ήταν μια γοητευτική προσωπικότητα κύρους. Το ενδιέφερε η έννοια του κράτους και όχι οι πολιτικές αντιπαραθέσεις που αποσταθεροποιούσαν την ανάγκη να αποκτήσει η χώρα μια κρατική δομή, ικανή να λειτουργεί υπέρ του πολίτη και ανεξάρτητα από τα πολιτικά γεγονότα. Δεν μετακινήθηκε ποτέ από αυτές τις αρχές. Δυσαρεστούσε συχνά την εξουσία της εποχής. έπεφτε σε δυσμένεια αλλά επανερχόταν από τις ίδιες τις εξουσίες, σε περιόδους κρίσεις. Κάθε του μετάλλιο και επιτελική θέση ήταν αποτέλεσμα των γνώσεων και του κύρους του, ως αδιάβλητη προσωπικότητα. Η δράση του αφορά τέσσερα, κυρίως, πεδία.

• Εκπαίδευση • Δημόσια Έργα • Στρατιωτική καριέρα • Πολιτική πορεία Γιός του Φρουράρχου Αθηνών Γεωργίου Καλλάρη. Αποφοίτησε από τη Σχολή Ευελπίδων το 1880. Κατετάγη στο στράτευμα στις 28 Ιουλίου ως Ανθυπασπιστής στο Μηχανικό. Το 1885 τοποθετείται ως καθηγητής του Προπαρασκευαστικού Σχολείου Εφέδρων Αξιωματικών στην Κέρκυρα. Εκεί θα γνωρίσει και θα παντρευτεί τη Νικολίνα Τόμπρου απόγονο πολιτικής και ευγενικής οικογένειας των Επτανήσων. Ο πατέρας της γερουσιαστής της Ιονικής Βουλής που υπέγραψε το 1984 την

Ένωση με την Ελλάδα. Θα αποκτήσουν 7 παιδιά και θα δοκιμαστούν μέχρι το τέλος της ζωής του από τραγικές απώλειες. Το 1895 είναι ανάμεσα στους τριάντα που θα τιμηθούν με τον Σταυρό των Ταξιαρχών του Β. Τάγματος του Σωτήρος. Είναι η πρώτη του διάκριση. Το 1900 συνεχίζει να υπηρετεί στην Ευελπίδων, παράλληλα σαν μηχανικός του στρατού συμμετέχει στον σχεδιασμό και την κατασκευή μεγάλων έργων υποδομής και ανάπτυξης σε όλη την Ελλάδα. Είναι η χρονιά που θα χάσει από τύφο την πρώτη του κόρη. Τον Ιούλιο του 1911 αναλαμβάνει Διοικητής της Σχολής Ευελπίδων μέχρι την 1 Σεπτεμβρίου του 1912 είχε ήδη προαχθεί σε Συνταγματάρχη.

28-05-1913

Η Μαρία Καλλάρη (μεγαλύτερη κόρη), σε πένθιμο επιστολόχαρτο λόγω θανάτου Σπύρου Από Θεσσαλλονίκη σε οικογένεια Θεσσαλονίκην 28-05-1913 απόγευμα (Βαριέμαι να ειδώ την ώραν) Αγαπημένοι μου, Σήμερον δεν είχαμε γράμμα σας ελπίζω όμως να είσθε καλά όπως και ημείς. Χθες δεν σας τελείωσα το γράμμα επειδή έφυγα, ήμουν προσκεκλημένη βλέπετε Εις τον Λευκόν Πύργον ήτο δεξίωσης εκ μέρους της εδώ ελληνικής κοινότητας προς τιμήν των αξιωματικών, ξηράς και θαλάσσης. Επήγα λοιπόν με τον Μπαμπά, δια να γνωρίσω την εδώ κοινονίαν. Ήλθαν όλοι οι αξιωματικοί συνοδευόμενοι τες οικογενειας των, όσοι τις εχουν εδώ όπως το έχουν εδώ οι εντόπιοι. Ο υπουργός Στράτος με τα της κυρίας του, οι μέραρχοι Καλλάρης και Μοσχόπουλος, ο ναυαρχος Κουντουριώτης και διάφοροι άλλοι Η γιορτή ήρχισε στις 7μμ. Ήλθον αι δύο μουσικαι ξηράς και θαλάσσης και οι

μουσικοί του Λευκού Πύργου. Πρωτον μας πρόσφεραν παγωτό εις τον κήπον κατόπιν επήγαμε εις την αίθουσα όπου προσφώνησαν τους αξιωματικούς ήταν κυρίες επί των τιμών και τους έρραναν με άνθη, έπειτα …….ήπεν ένα λόγον, , τέσσερας σελίδας δατυλογραμμένες, έπαιξαν τον εθνικόν ύμνων και ήρχησαν οι ελληνικοί χοροί. Ακριβώς τότε εφήγαμε ημείς και ήρχισαν το πραγματικό γλέντι. Ήτο κινηματογράφος, εχόρευαν καντρίλλιες, εννοείτε πως ο κ. Μοσχόπουλος έσειρεν αυτός πρώτος το χορό. Όλες τουαλέττες αι κυρίαι Θεσσαλονίκης ωραιότατες όλα τα χρώματα τα είχον. Το βράδυ εφάγαμε εις το Σπλέντιτ . Όταν τρώγαμε εκεί βλέπω τον κινηματογράφον έπειτα Χθες δεν είχεν ωραίο πρόγραμμα προχθές ήτο πολύ ωραίαν. Σήμερον το μεσημέρι ο καιρός εχάλασε προς στιγμήν . Εφρονώ ότι θα βρέξειν, αλλά δεν εσηκώθει πάρα πολύ σκόνη. Που βρίσκετε τόσην δρν ηξέρω. τώρα έχομεν συννεφιά και ζέστην. Το βράδυ που φεύγει ο λόχος και έτσι θα αδειάσει πάλι ο λιμήν. Πολλούς χαιρετισμούς σε όλους. Σας φιλώ πολύ πολύ Η αδελφή σας Μαρία Καλημέρα σας , πέρα ως πέρα. Η μαμά δε σας γράφει διότι δεν εσυνήλθην ακόμη Σας φιλώ Μαρία. (Αναδημοσίευση από το blog: http://arxiokallari.blogspot.gr/ )

Karfitsa 24 www.karfitsa.gr

Α’ ΒΑΛΚΑΝΙΚΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ Στις 10 Σεπτεμβρίου της ίδιας χρονιάς αναλαμβάνει Διοικητής της ΙΙ Μεραρχίας έχει προαχθεί σε υποστράτηγο και αναχωρεί για το Μακεδονικό Μέτωπο. Και λαμβάνει μέρος στις Μάχες: Ελασσόνας, Σαρανταπόρου, Τριποτάμου,Γιαννιτσών. Εκτελεί με επιτυχία την Κυκλωτική Κίνηση της Θεσσαλονίκης και αναλαμβάνει πρώτος Διοικητής της, απελευθερωμένης από του Τούρκους, Πόλης. Δύναμη συντάγματος της μεραρχίας του συμμετέχει στην απελευθέρωση της Χίου. Ακολουθεί η μάχη των Πεστών και οι επιχειρήσεις για την απελευθέρωση των Ιωαννίνων. Στο Μπιζάνι θα σκοτωθεί ο γιός του Σπύρος Καλλάρης. Ο Στρατηγός θα μάθει την είδηση, θα σπεύσει για λίγα λεπτά να προσκυνήσει τη σωρό του παιδιού του και αμέσως μετά θα συνεχίσει τη μάχη. Η περιγραφή της σκηνής στα απομνημονεύματα πολλών αυτοπτών μαρτύρων, είναι συγκλονιστική.

Β΄ ΒΑΛΚΑΝΙΚΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ Με την έναρξη του Β’ Βαλκανικού ανατίθεται στον Κ. Καλλάρη η εκκαθάριση της Θεσσαλονίκης από τα Βουλγαρικά τμήματα. Ακολουθούν οι Μάχες σε: Μάνδρες Κιλκίς, Κατάληψη διαβάσεων στο όρος Κερκίνη Υψώματα: Ροσσελίν, Βίντρεν, Χασάν Πασά Λέσκο.

Α΄ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ Το 1914 διορίζεται διοικητής του Α Σώματος Στρατού έως τον Ιούλιο του 1914, που θα αναλάβει τα χρέη του, είναι Πρόεδρος Αναθεωρητικού Δικαστηρίου. Στις 9 Ιουνίου 1916 διορίζεται Υπουργός των Στρατιωτικών της κυβερνήσεως Ζαΐμη Παρέμεινε στη θέση αυτή μέχρι τον Σεπτεμβρίου του 1916. Στις 17 Αυγούστου του 1916 εκδηλώθηκε το Κίνημα της Θεσσαλονίκης.

Ο Καλλάρης θα συμμετείχε εάν είχε μόνο στρατιωτικό και όχι πολιτικό χαρακτήρα. Η στρατιωτική άποψη που εξέφραζε στις αναφορές του ήταν υπέρ της εξόδου της χώρας στον πόλεμο στο πλευρό της Ανταντ. Στις 12 Οκτωβρίου 1916 επανέρχεται στην διοίκηση του Α΄ Σώματος Στρατού, διαχειρίζεται κρίσιμες καταστάσεις, εν μέσω διχασμού, με γνώμονα το συμφέρον

ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ 1912/2012 του κράτους και την αρωγή στο στράτευμα. Στις 9 Ιανουαρίου του 1917 απαλλάσσεται των καθηκόντων του σύμφωνα και με έναν από τους όρους των συμμάχων. Τον Ιούλιο του 1917 τίθεται σε αυτεπάγγελτη διαθεσιμότητα. Με δύο επιστολές προς την υπηρεσία του ζητά να πολεμήσει στις επιχειρήσεις του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Όταν το αίτημα δεν γίνεται δεκτό ζητά και αποστρατεύεται το 1918. Παρακολουθεί τα γεγονότα, αγωνιά για τον γιό του Άγγελου που υπηρετεί, αλληλογραφεί με συναδέλφους του στο μέτωπο και συντάσσει στρατιωτικές μελέτες.

αρχές της άνοιξης. Λίγες ημέρες μετά θα φύγει από τη ζωή. Την ευχαριστήρια επιστολή του Υπουργού Πρωτευούσης Κ. Κοτζιά θα παραλάβουν οι κόρες του που θα δραστηριοποιηθούν και αυτές υπέρ της πατρίδας. Η Αγγελική Καλλάρη ως στέλεχος του Ερυθρού Στρατού ανταποκρίνεται σε κάθε ανάγκη. Μαζί με τη Χρυσηίδα οργανώνουν συσσίτια στην κατοχική Αθήνα. Η Χρυσηίδα Καλλάρη πολύ σύντομα θα ενταχθεί στο ΕΑΜ καλλιτεχνών. Τυπώνει προκηρύξεις, γράφει συνθήματα με πέτρες, στα βουνά της Αθήνας, μεταφέρει μηνύματα. Κατά τη διάρκεια του εμφυλίου πολέμου θα καταδικαστεί δις εις θάνατο, θα γνωρίσει φυλακές, βα-

17 NOE 2012

σανιστήρια, εξορίες . Το 1958 θα πολιτευθεί με την ΕΔΑ. Με τη Δικτατορία των Συνταγματαρχών θα βρεθεί μαζί με τον πολιτικό και πνευματικό κόσμο της χώρας, στη Γυάρο και την Αλικαρνασσό. Αμέσως μετά την μεταπολίτευση οι δύο αδερφές αρχίζουν να συγκεντρώνουν τα ιστορικά κειμήλια της οικογένειας και να τα δωρίζουν σε Μουσεία και Ιδρύματα όλης της χώρας. Μέχρι το τέλος της ζωής της η Χρυσηίδα κράτησε την αλληλογραφία, το προσωπικό φωτογραφικό αρχείο και όσα αντικείμενα ήταν στενά συνδεδεμένα με την οικογένεια.

Η ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ Μετά την Καταστροφή ο Υπουργός Στρατιωτικών του προτείνει να αναλάβει τη διενέργεια ένορκης προανάκρισης για τα αίτια της κατάρρευσης του μετώπου. Ο Καλλάρης όπως και ο Ζυμβρακάκης στη συνέχεια, θα απέχουν τελικά της διαδικασίας καθώς το κλίμα της εποχής και οι πιέσεις της Επαναστατικής Επιτροπής δε διασφάλιζαν ανεπηρέαστη προανακριτική διαδικασία. Το 1925 αρνείται να αποδεχθεί τον διορισμό του ως μέλος της Ανακριτικής Επιτροπής για την έρευνα της ευθύνης των διοικητικών μονάδων κατά την υποχώρηση της Μικράς Ασίας. Δεν παρέκκλινε από τις στρατιωτικές αρχές του, ούτε για έναν τόσο σημαντικό προσωπικό λόγο: Να διερευνήσει ο ίδιος τις συνθήκες θανάτου του δεύτερου γιού του Άγγελου Καλλάρη, που έπεσε στο Ουσάκ στις 20 Αυγούστου του 1922. Σύμφωνα με μαρτυρίες συμπολεμιστών του που επέστρεψαν, είχε μείνει στο πολυβόλο του και κάλυπτε μέχρι τέλους την άτακτη υποχώρηση. Αντίθετα το 1926 και μετά τη λήξη της δικτατορίας Πάγκαλου θα αποδεχτεί τη θέση Προέδρου του Ανώτατου Στρατιωτικού Συμβουλίου. Όλες του οι ενέργειες, προτάσεις και πρωτοβουλίες εκπορεύονται από όσα δεινά βίωσε στα μέτωπα και τα κέντρα στρατιωτικών επιχειρήσεων, λόγω κακής οργάνωσης αλλά και εμπλοκής πολιτικών παρεμβάσεων και εμπαθειών στο στράτευμα. Υποστηρίζει και επιδιώκει, άσκοπα, να πάψει κάθε ανάμιξη της εκτελεστικής εξουσίας στη μεταβολή της κατάστασης των αξιωματικών και να καθιερωθεί το ασυμβίβαστο στρατιωτικής ιδιότητας και πολιτικής δράσης. Το 1929 εκλέγεται Αριστίδην Γερουσιαστής η θητεία του θα λήξει μαζί με την βουλευτική περίοδο στις 18/08/1932. Στα πρακτικά των συνεδριάσεων έχουν καταγραφεί προτάσεις για προστατευτικά μετρά υπέρ των εργατών και των τεχνιτών που απασχολούσαν σε διάφορα έργα οι στρατιωτικές υπηρεσίες, χωρίς να αναλαμβάνουν ευθύνες σε περιπτώσεις ατυχημάτων. Κάνει προτάσεις για την εκπαίδευση των παιδιών και την ανάγκη βασικού ελέγχου της ύλης σε ξένες σχολές και κολλέγια που φοιτούν τα ελληνόπαιδα.

Β’ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ Η τελευταία υπηρεσία του Στρατηγού στην πατρίδα είναι μια απογραφή της κατάστασης του Σιδηροδρόμου. Ο πόλεμος στην Ευρώπη επεκτείνεται και έτσι στις αρχές του 1940 του έχει ζητηθεί από τον Ιωάννη Μεταξά, να εκτιμήσει το δίκτυο. Ο Κ. Καλλάρης είναι βέβαιος ότι η Ελλάδα θα εμπλακεί, παρά τη βεβαρυμμένη του υγεία ολοκληρώνει και καταθέτει την μελέτη στις

Ο ρόλος του Στρατηγού Κ. Καλλάρη στη στροφή της Στρατιάς προς τη Θεσσαλονίκη Του καθηγητή και συγγραφέα Διονύση Μοσχόπουλου "Μετά την μάχη του Σαραντάπορου στο Γενικό Στρατηγείο είχαν διατυπωθεί προβληματισμοί για την πορεία του στρατεύματος, εάν δηλαδή θα έπρεπε να κατευθυνθεί προς το Μοναστήρι ή προς την Θεσσαλονίκη. Οι προβληματισμοί αυτοί που λίγο αργότερα έλαβαν την μορφή αντίθεσης μεταξύ κυβέρνησης και Γενικού Στρατηγείου, σχετικά με την κατεύθυνση του στρατεύματος, στηρίζονταν σε διαφορετικές αντιλήψεις σχετικά με την διεξαγωγή του πολέμου. Το μεν Γενικό Στρατηγείο με βάση στρατηγικές αντιλήψεις υποστήριζε ότι στόχος είναι η συντριβή του εχθρού και για τον λόγο αυτό το στράτευμα θα έπρεπε να κατευθυνθεί προς το Μοναστήρι. Αντίθετα η κυβέρνηση δίνοντας προτεραιότητα στην πολιτική διεξαγωγή του πολέμου υποστήριζε ότι το στράτευμα θα έπρεπε να κατευθυνθεί προς την Θεσσαλονίκη. Υπήρχε ωστόσο ασάφεια σχετικά με την κατεύθυνση του υποχωρούντος εχθρού. Σε αυτή την κρίσιμη στιγμή ο Καλλάρης δίνει διαταγή αναγνωρίσεως για την βατότητα των ημιονικών οδών στον υπίλαρχο Γ. Σκανδάλη, ο

οποίος και του αναφέρει ότι ο εχθρός υποχωρεί προς τη Βέροια, δηλαδή προς την κατεύθυνση της Θεσσαλονίκης. Την αναφορά αυτή ο Καλλάρης αποστέλλει αμέσως στο Γενικό Στρατηγείο το απόγευμα 13ης Οκτωβρίου 1912. Λίγες ώρες αργότερα το Γενικό Στρατηγείο διατάσσει την Μεραρχία του Καλλάρη να καταλάβει τα στενά του Τριποτάμου προς την κατεύθυνση της Βέρροιας. Έχει δηλαδή ληφθεί η τελική απόφαση για την στροφή το στρατεύματος προς την Θεσσαλονίκη. Κατά συνέπεια οι πολιτικές πιέσεις του Βενιζέλου προς το Γενικό Στρατηγείο σχετικά με την κατεύθυνση του στρατεύματος προς τη Θεσσαλονίκη ενισχύθηκαν σημαντικά από τις πληροφορίες για την υποχώρηση του τουρκικού στρατού που έδωσε ο Καλλάρης. Με τον τρόπο αυτό ενισχύθηκε η άποψη της πολιτικής διεξαγωγής το πολέμου, παράλληλα όμως δόθηκαν εκείνες οι πληροφορίες για την κατεύθυνση του υποχωρούντος εχθρού που διευκόλυναν το Γενικό Στρατηγείο στην λήψη της σχετικής απόφασης".

Η εκκαθάριση της Θεσσαλονίκης από τους Βούλγαρους και το τελεσίγραφο Καλλάρη

Ε

κείνο το κρίσιμο βράδυ και ενώ ο Ίωνας Δραγούμης, καθαρόγραφε το Πρωτόκολλο Παράδοσης της Θεσσαλονίκης στον Ελληνικό στρατό, ένας υψηλόβαθμος Βούλγαρος αξιωματικός ζήτησε μυστικά να υπογράψει ο Τούρκος διοικητής και με τους Βούλγαρους ανάλογο πρωτόκολλο παράδοσης της Θεσσαλονίκης υποσχόμενος πολλά και πλούσια ανταλλάγματα και ευνοϊκούς όρους. Ο Χασάν Ταξίν πασάς, όπως μαρτυρεί ο γιός του Κενάν Μεσαρέ που ήταν παρών στη συνάντηση αυτή, απέρριψε αμέσως την πρόταση λέγοντας την ιστορική φράση: "Απο τους Έλληνες πήραμε τη Θεσσαλονίκη, σ΄αυτούς θα την επιστρέψουμε" . Οι Βούλγαροι όμως, όπως είναι γνωστό, με διάφορες προφάσεις κατόρθωσαν να πάρουν άδεια απο τον Έλληνα στρατιωτικό διοικητή και να εγκατασταθούν προσωρινά στην πόλη επικαλούμενοι τις άσχημες καιρικές συνθήκες κλπ. Όμως οι μέρες περνούσαν και οι Βούλγαροι όχι μόνο δεν έφευγαν απο τη Θεσσαλονίκη αλλά άρχισαν να ετοιμάζουν και μόνιμες εγκαταστάσεις στην πόλη για την εξυπηρέτηση των στρατιωτών τους, όπως Τράπεζα, νοσοκομείο κλπ. Στόχος τους ήταν,

σε δεδομένη στιγμή, να ανατρέψουν την Ελληνική διοίκηση και να καταλάβουν αυτοί την εξουσία στη Θεσσαλονίκη όπου ακόμα δεν είχε σταθεροποιηθεί η όλη κατάσταση ελέγχου διαφόρων πηγών ανωμαλίας στην πόλη. Τη λύση έδωσε τότε ο Στρατιωτικός διοικητής της Θεσσαλονίκης στρατηγός Κωνσταντίνος Καλλάρης ο οποίος με αυστηρό και λακωνικό τελεσίγραφο προς τον διοικητή των βουλγαρικών στρατευμάτων Θεσσαλονίκης, στις 17 Ιουνίου 1913 ,έταξε προθεσμία μόλις μιάς ώρας για να εγκαταλείψουν οι Βούλγαροι την πόλη. Μάταια ο Γάλλος πρόξενος Jousselin παρενέβη να δοθεί παράταση στην προθεσμία αλλά ο Έλληνας στρατηγός ήταν αμετάπιστος. Μετά απο μία ώρα ακριβώς ο Καλλάρης διέταξε τις ελληνικές μονάδες να βάλλουν κατά των οχυρωμένων μέσα στην πόλη θέσεων των Βουλγάρων αναγκάζοντάς τους να απομακρυνθούν άπαντες ταχύτατα απο την πόλη... Ιστορικοί και στρατιωτικοί αναλυτές υποστηρίζουν ότι τότε, στις 17 Ιουνίου 1913, ουσιαστικά απελευθερώθηκε η Θεσσαλονίκη...

17

Karfitsa www.karfitsa.gr 27

NOE 2012

Όλα όσα πρέπει να ξέρετε για το AIDS Ο ιός του AIDS συνεχίζει να σκοτώνει στην χώρα μας και, μάλιστα, τα περιστατικά μετάδοσής του αυξάνονται με γοργούς ρυθμούς. Ο HIV (Human Immunodeficiency Virus - Ιός Ανοσοανεπάρκειας του Ανθρώπου) είναι ο ιός που προκαλεί το Σύνδρομο της Επίκτητης Ανοσολογικής Ανεπάρκειας (Acquired Immune Deficiency Syndrome AIDS). Δρα καταστρέφοντας κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος, τα CD4+ T λεμφοκύτταρα, τα οποία διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην προστασία του οργανισμού από λοιμώξεις και άλλα νοσήματα.

Μ

πορεί να μεταδοθεί μέσω της χωρίς προφυλακτικό σεξουαλικής επαφής (πρωκτική, κολπική, στοματική) ή μέσω της από κοινού χρήσης αιχμηρών αντικειμένων (ξυραφάκια, βελόνες, σύριγγες) με HIV οροθετικό άτομο και από μία HIV οροθετική μητέρα στο νεογνό κατά τη διάρκεια της κύησης, του τοκετού και του θηλασμού. Ο ιός δεν μεταδίδεται μέσω της καθημερινής κοινωνικής επαφής (χειραψία, αγκαλιά, φιλί στο μάγουλο), των κουνουπιών ή άλλων εντόμων, της από κοινού χρήσης οικιακών σκευών, του σάλιου, των δακρύων, του ιδρώτα, του αέρα ή του νερού.

Το στάδιο της λοίμωξης Ο όρος AIDS αναφέρεται στο τελευταίο στάδιο της HIV λοίμωξης, κατά το οποίο το ανοσοποιητικό σύστημα έχει αποδυναμωθεί σε τέτοιο βαθμό, ώστε το HIV οροθετικό άτομο είναι επιρρεπές σε διάφορα νοσήματα και συγκεκριμένους τύπους καρκίνου. Ο χρόνος μεταξύ μόλυνσης από τον ιό και εκδήλωσης του AIDS ποικίλλει από άτομο σε άτομο, ενώ η έγκαιρη χορήγηση συνδυασμού αντιρετροϊκών φαρμάκων υψηλής δραστικότητας (Highly Active Antiretroviral Therapy - HAART), επιβραδύνει σημαντικά την εξέλιξη του νοσήματος και μειώνει σε μεγάλο βαθμό τη θνητότητα. Σήμερα, η HIV λοίμωξη θεωρείται χρόνια νόσος, υπό την προϋπόθεση ότι ο/η ασθενής λαμβάνει συστηματικά τη θεραπεία του.

Αντιρετροϊκή θεραπεία Έως τώρα δεν έχει βρεθεί αποτελεσματικό προφυλακτικό εμβόλιο έναντι του HIV. Ωστόσο, επειδή η HAART μειώνει τη συγκέντρωση του ιού στα μολυσματικά βιολογικά υγρά και συνεπώς ελαττώνει την πιθανότητα μετάδοσής του, δίνεται πλέον μεγάλη σημασία στον ρόλο που διαδραματίζει η χορήγηση της αντιρετροϊκής θεραπείας στον τομέα της πρόληψης.

Η ειδική εξέταση για τον HIV/AIDS γίνεται δωρεάν σε όλα τα Κέντρα Αναφοράς HIV/AIDS λοίμωξης στην Ελλάδα. Είναι αξιόπιστη, απόλυτα εμπιστευτική και ανώνυμη.

Επιδημιολογικά στοιχεία για την Ελλάδα Η επιδημιολογική επιτήρηση της HIV λοίμωξης στην Ελλάδα, πραγματοποιείται κυρίως μέσω του συστήματος υποχρεωτικής δήλωσης των περιστατικών HIV, AIDS και

Τηλεφωνική Γραμμή & Συμβουλευτικός Σταθμός για το AIDS Για οποιαδήποτε πληροφορία χρειάζεστε σχετικά με το AIDS μπορείτε να επικοινωνήσετε με τον Συμβουλευτικό Σταθμό και τη Τηλεφωνική Γραμμή για το AIDS, υπηρεσίες του Κέντρου Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων. Τηλεφωνική Γραμμή για το AIDS: 210 72.22.222 Email: aidshelpline@keelpno.gr Δευτέρα - Παρασκευή από τις 9:00 πμ. έως τις 21:00 μμ Συμβουλευτικός Σταθμός: για ραντεβού 210 72.39.945 Fax: 210 72.39.945 Email: counselaids@keelpno.gr Διεύθυνση: Ι. Δραγούμη 5, 161 21 Κατόπιν ραντεβού Δευτέρα - Παρασκευή από τις 9:00 έως τις 15:00.

των θανάτων. Η παρακολούθηση της πορείας της επιδημίας αποτελεί έργο του Γραφείου HIV Λοίμωξης και Σεξουαλικώς Μεταδιδόμενων Νοσημάτων του Κέντρου Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (ΚΕ.ΕΛ.Π.ΝΟ). Σύμφωνα με το σύστημα υποχρεωτικής δήλωσης, μέχρι και την 31η Οκτωβρίου του 2011, έχουν καταγραφεί στο ΚΕΕΛΠΝΟ 11.340 περιστατικά HIV λοίμωξης. Από το σύνολο των ατόμων αυτών, 3.235 έχουν εμφανίσει AIDS και 5.500 βρίσκονται υπό αντιρετροϊκή θεραπεία. Ο συνολικός αριθμός των θανάτων ανέρχεται στους 2.152. Η πορεία της HIV λοίμωξης παρουσιάζει σταθερά ανοδική πορεία μετά το 2002, όπως φαίνεται στο Σχήμα 1. Ειδικότερα, ενώ το 2002 ο αριθμός των περιπτώσεων HIV λοίμωξης που δηλώθηκαν στο ΚΕΕΛΠΝΟ ήταν 3,6 ανά 100.000 πληθυσμού, το 2008 ο αντίστοιχος αριθμός έφθασε τις 5,8 περιπτώσεις. Το πρώτο δεκάμηνο τ ο υ

2011 καταγράφεται μία εντυπωσιακή άνοδος με 7,1 περιστατικά HIV λοίμωξης ανά 100.000 πληθυσμού. Την περίοδο Ιανουαρίου-Οκτωβρίου του 2011, δηλώθηκαν στο ΚΕΕΛΠΝΟ 803 περιπτώσεις HIV λοίμωξης, εκ των οποίων οι 686 (85,43%) αφορούσαν σε άνδρες και οι 117 (14,57%) σε γυναίκες. Σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2010 (n=526), η αύξηση το 2011 ανέρχεται στο 52,7%. Όσον αφορά στον πιθανότερο τρόπο μετάδοσης του HIV, ο μεγαλύτερος αριθμός περιστατικών καταγράφηκε, όπως συνήθως, στην ομάδα των ανδρών που έχουν σεξουαλικές επαφές με άνδρες (n=266, 33,13%) (Πίνακας 1). Ωστόσο, το πρώτο δεκάμηνο του 2011, παρατηρείται μία σημαντική αλλαγή στα χαρακτηριστικά της επιδημίας του HIV στην Ελλάδα. Γενικά, η επίπτωση της λοίμωξης στον πληθυσμό των χρηστών ενδοφλέβιων ναρκωτικών (ΧΕΝ) κινούνταν διαχρονικά σε χαμηλά επίπεδα. Την περίοδο Ιανουαρίου Οκτωβρίου του 2011, όμως, δηλώθηκαν 190 περιπτώσεις HIV λοίμωξης σε ΧΕΝ, αριθμός ο οποίος αποτελεί σχεδόν το 1/4 (23,66%) των δηλωθέντων περιστατικών της συγκεκριμένης περιόδου. Συγκριτικά με το αντίστοιχο δεκάμηνο του 2010, όπου ο αριθμός HIV λοιμώξεων στους ΧΕΝ ήταν μικρός (n=14, 2,66%), η αύξηση το 2011 είναι περίπου 1.250%. Η μεγάλη πλειοψηφία των ΧΕΝ αφορά άνδρες (n=155, 81,58%). Περίπου 1 στις 4 γυναίκες ΧΕΝ που δηλώθηκαν ως HIV+ το 2011, ήταν ηλικίας μικρότερης των 25 ετών. Συμπερασματικά, είναι φανερό ότι, παρά τις προσπάθειες των υγειονομικών φορέων της χώρας, η μετάδοση του HIV συνεχίζεται με αυξητικούς ρυθμούς. Η τρέχουσα εικόνα είναι ενδεικτική, καθώς το πρώτο δεκάμηνο του 2011, σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2010, η αύξηση ξεπερνάει το 50% και σε μεγάλο βαθμό (63%) αποδίδεται στους ΧΕΝ. Στη συγκεκριμένη πληθυσμιακή ομάδα, καταγράφεται, σε αντιδιαστολή με την εικόνα των προηγούμενων χρόνων, μία δραματική αύξηση, η οποία υπερβαίνει το 1.000%. Οι συνεχείς αυξητικές τάσεις και η αλλαγή των χαρακτηριστικών της επιδημίας καθιστούν αναγκαία την επαγρύπνηση των φορέων δημόσιας υγείας.

17

Karfitsa 28 www.karfitsa.gr Τώρα ποιος θα μαζέψει τα… σκουπίδια; Του Αντώνη Γυφτόπουλου*

E

θεσα υποψηφιότητα για το συμβούλιο Διοικήσεως του ΑΠΘ. Στον νόμο, προβλεπόταν η συμμετοχή ανθρώπων της τέχνης, της επιστήμης, του πολιτισμού και προερχόμενων από τη διοίκηση και τις επιχειρήσεις. Κατέτεινε η ρύθμιση αυτή στην σύνδεση του δημόσιου πανεπιστημίου και της κοινωνίας, σκοπό για τον οποίο επί πολλά χρόνια πολλοί κόπτονταν. Αργότερα, η σημερινή κυβέρνηση υποχρεώθηκε να τροποποιήσει την διάταξη και περιόρισε τους εξωτερικούς στους ανθρώπους της τέχνης, της επιστήμης και του πολιτισμού. Στο σημείο αυτό επιτρέψτε μου να σχολιάσω: αυτή είναι η μοίρα της κακομοίρας της Νέας Δημοκρατίας. Υπουργοί της έχουν την αρμοδιότητα πάντα στο δεύτερο πίσω βήμα, καθώς η Ελλάδα μας μέχρι και σήμερα δυστυχώς προχωρά με ένα βήμα εμπρός και δύο βήματα πίσω. Εν γνώσει του θέματος, έθεσα υποψηφιότητα. Οι λόγοι ήταν ιδεαλιστικοί. Πρώτον, γιατί σπούδασα στο ΑΠΘ. Είμαι απόφοιτος του πανεπιστημίου και αν μόνον οι απόφοιτοι κινητοποιούμασταν, το πανεπιστήμιο μας θα ήταν διαφορετικό. Δεύτερον, γιατί πιστεύω στο δημόσιο πανεπιστήμιο όχι ως απολίθωμα και θύλακα μιζέριας και διαφθοράς αλλά ως σύγχρονο, ανταγωνιστικό, ευρωπαϊκό και ελληνικό πανεπιστήμιο. Τρίτον, γιατί είμαι πατέρας και θα ήθελα, τα παιδιά μου να επιλέξουν να σπουδάσουν εδώ και όχι να φύγουν στο εξωτερικό. Τέταρτο, γιατί ως αντιδήμαρχος Θεσσαλονίκης, αγωνίστηκα για να συνδέσουμε το Πανεπιστήμιο με τη ζωή της πόλης και γνωρίζω καλά πόσο σημαντικό είναι για τους φοιτητές αλλά και για την πόλη να ζούμε σε κοινωνία. Μεταξύ αξίων συνυποψηφίων πολλοί εκ των οποίων, το αναγνωρίζω, ήταν σαφώς αξιότεροι εμού, περίμενα την εξέλιξη της διαδικασίας εκλογής. Αντί διαδικασίας εκλογής έλαβα ευχαριστήρια επιστολή. Αντί ακροάσεως, συνεννόηση και επιλογή. Και λέω επιλογή και όχι εκλογή γιατί τα πρόσωπα που επιλέχθηκαν υπόκεινται σε ένα κριτήριο και έχουν τα ίδια χαρακτηριστικά. Οι σεβαστοί καθηγητές, αντί να «ανοίξουν», στένεψαν τα κριτήρια και επέλεξαν έξι ακαδημαϊκούς, άλλους ομότιμους και άλλους από το εξωτερικό. «Τώρα θα γίνουμε Harvard» ήταν το πρώτο σχόλιο στο διαδίκτυο.«Τώρα να δούμε ποιος θα μαζέψει τα… σκουπίδια», το δεύτερο.«Πραγματικά και μεταφορικά» το τρίτο σχόλιο στο facebook.Γιατί είναι πολλά τα σκουπίδια στο ΑΠΘ, όπως προκύπτει και από το πρόσφατο ρεπορτάζ. Για άλλη μια φορά το συμπέρασμα είναι: επιλέγουμε τους ομοίους μας, για να κάνουμε όλοι μαζί και από κοινού το κουμάντο και ας εμφανιζόμαστε διαφοροποιημένοι για τα μάτια του κόσμου. Μετά ταύτα, μπορούν ο κύριος υπουργός και οι καθηγητές να κάνουν τις επιλογές τους. Σε προσωπικό επίπεδο πήρα το μάθημά μου. Όμως σε κοινωνικό επίπεδο, το ερώτημα παραμένει, τώρα ποιος θα μαζέψει τα… σκουπίδια; *Ο κ. Γυφτόπουλος είναι δικηγόρος, πρώην αντιδήμαρχος Θεσσαλονίκης

NOE 2012

ΤΟ ΦΑΝΑΡΙ ΠΡΟΩΘΕΙ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ

«Εκμεταλλευτείτε περιουσία όπως Μπορεί το Πατριαχικό ως περιοχή να είναι γνωστό περισσότερο στους κατοίκους της Πυλαίας και του Πανοράματος, ωστόσο οι περισσότεροι Θεσσαλονικείς γνωρίζουν το Mediterranean Cosmos. Το μεγαλύτερο εμπορικό κέντρο στη Βόρεια Ελλάδα ανήκει στο Οικουμενικό Πατριαρχείο που έχει παραχωρήσει στην οικογένεια Λάτση την εκμετάλλευσή του για συνολικά 30 χρόνια. Του Βαγγέλη Στολάκη

Μ

ε το πλήρωμα του χρόνου θα επιστρέψει εξ’ ολοκλήρου, συμπεριλαμβανομένων εγκαταστάσεων και οικοπέδου, στο Φανάρι. Μέχρι τότε το τελευταίο θα εξακολουθήσει να λαμβάνει ποσοστά επί των νοικιασμένων καταστημάτων. Και το Mediterranean Cosmos είναι μια από τις επενδύσεις που έγιναν σε ένα μέρος της μεγάλης ακίνητης περιουσίας του Πατριαρχείου στη Θεσσαλονίκη. Πως θα μπορούσε όμως η περίπτωση του Cosmos να παραδειγματίσει το ελληνικό δημόσιο ώστε να βάλει μπρος στην καλύτερη αξιοποίηση κινητής και ακίνητης περιουσίας; «Ο σημερινός πρωθυπουργός ως οικονομολόγος θα πρέπει να βρει τρόπο να ξυπνήσει την εν υπνώσει περιουσία του δημοσίου με τρόπο παρόμοιο με το δικό μας. Εμείς προσπαθούμε να διαφυλάξουμε και να επαυξήσουμε την περιουσία μας» απαντά ο Σεβασμιότατος Μητροπολίτης Μιλήτου Απόστολος, ηγούμενος της πατριαρχικής Ιεράς Μονής Αγίας Αναστασίας της Φαρμακολύτριας. Στο εμπορικό κέντρο Mediterranean Cosmos σήμερα υπάρχουν περισσότερα των 210 εμπορικών καταστημάτων που καλύπτουν συνολική έκταση 63.000 τμ, 37 εστιατόρια, ένας πολυκινηματογράφος με έντεκα αίθουσες προβολών και σούπερ μάρκετ. Το κυρίως οικοδόμημα, τα παρκινγκ αλλά και η εκκλησία που έχει κτιστεί και υποδεικνύει την πατριαρχική ιδιοκτησία καλύπτουν συνολική έκταση 254 στρεμμάτων. Πρόκειται για ό,τι απέμεινε στο Φανάρι από την έκταση εξήντα χιλιάδων στρεμμάτων που κατείχε και εκτεινόταν από την περιοχή του Praktiker μέχρι την παραλία, πριν δοθεί το μεγαλύτερο μέρος αυτής σε ακτήμονες της περιοχής, κατόπιν συμφωνίας του Φαναριού με τον Ελευθέριο Βενιζέλο το 1932.

Εν αρχή ην… Ανδρέας Παπανδρέου Η ιδέα της αξιοποίησης της εν λόγω

έκτασης γεννήθηκε το 1988 όταν ο σημερινός πρόεδρος της τράπεζας Πειραιώς, Μιχάλης Σάλλας επισκέφτηκε τότε ως διοικητής της Ε.Τ.Β.Α. το Οικουμενικό Πατριαρχείο και ζήτησε προς αξιοποίηση το συγκεκριμένο οικόπεδο. Η ιδέα του έφτασε στον τότε πρωθυπουργό Ανδρέα Παπανδρέου, ο οποίος τη θεώρησε ιδιαίτερα προοδευτική και μάλιστα ενέκρινε επιχορήγηση ύψους 600.000.000 δραχμών ως συμμετοχή του δημοσίου. Η πρόταση ωστόσο δεν υλοποιήθηκε καθώς το σκάνδαλο Κοσκωτά «έριξε» την κυβέρνηση. Λίγα χρόνια αργότερα το Πατριαρχείο επαναφέρει το ζήτημα της αξιοποίησης των 254 στρεμμάτων και προκηρύσσει σχετικό διαγωνισμό. Αν και κατατέθηκαν συνολικά 16 προτάσεις από ενδιαφερόμενους επενδυτές, μεταξύ αυτών και νέα πρόταση του Μιχάλη Σάλλα με την ιδιότητα του προέδρου της τράπεζας Πειραιώς, το έργο δόθηκε στο Σπύρο Λάτση, καθώς υπέβαλλε και σχετική οικονομικοτεχνική μελέτη, ένας από τους βασικούς όρους που έθετε το Πατριαρχείο. Σήμερα το Cosmos ανήκει στο όμιλο LAMDA Development, συμφερόντων Λάτση, ο οποίος ανέλαβε την ανοικοδόμησή του και μόλις παρέλθει το διάστημα των 30 χρόνων θα επιστραφεί στο Οικουμενικό Πατριαρχείο, αφού πρώτα ανακαινιστεί πλήρως, όπως ορίζει άλλωστε και η σχετική συμφωνία. «Μέχρι τότε μερίδιο των ενοικίων που καταβάλλονται από τους καταστηματάρχες, της τάξης από 5% έως 10% πηγαίνει απευθείας στο ταμείο του Πατριαρχείου» σχολιάζει από την πλευρά του ο πρώην δήμαρχος Πυλαίας, Απόστολος Κουκουρίκος που ήταν παρών στις διαπραγματεύσεις.

«Ευτυχώς υπάρχει ο Πατριάρχης» Σε ό,τι αφορά την περιουσία της Ελληνικής Εκκλησίας η κατάσταση είναι εντελώς διαφορετική, καθώς το μεγαλύτερο μέρος αυτής, σε ποσοστό 94% έχει δεσμευτεί από

Πατριαρχική περιουσία στη Θεσσαλονίκη Το μεγαλύτερο εμπορικό κέντρο της Βόρειας Ελλάδας όμως, δεν είναι η μόνη περιουσία του Πατριαρχείου στη Θεσσαλονίκη. Στην κατοχή του βρίσκονται επίσης η Ιερά Μονή Βλατάδων, στην κυριότητα της οποίας βρίσκονται αρκετά και πλούσια μετόχια εντός και εκτός νομού, μεταξύ των οποίων και η έκταση όπου σήμερα βρίσκεται το αγρόκτημα του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, το οποίο παραχωρήθηκε από τη Μονή στο Ίδρυμα. Τα έσοδα από αυτά χρησιμοποιήθηκαν όχι μόνο για την επιβίωση των μοναχών και την ενίσχυση της Θεολογικής Σχολής του Οικουμενικού Πατριαρχείου, αλλά και σε προσφορές κοινωνικού, φιλανθρωπικού και εθνικού έργου. Για να διατηρήσουν την κυριότερα αυτών των μετοχιών, οι κληρικοί υπεβλήθησαν σε δικαστικούς αγώνες συνεχείς, ώστε σήμερα στο Αρχείο της Μονής σώζονται πάνω από 300 φιρμάνια και άλλα έγγραφα αυτών των υποθέσεων. Μέσα στη Θεσσαλονίκη έχει στη δικαιοδοσία της επίσης τους ναούς του Αγίου Αθανασίου επί της Εγνατίας, του γυναικείου Μοναστηριού του Λαγουδιάτη και του Αγίου Νικολάου των Ορφανών. Στο Πατριαρχείο ανήκει επίσης και η Ιερά Μονή Αγίας Αναστασίας της Φαρμακολύτριας που βρίσκεται στα Βασιλικά. Μιλώντας στην «Κ» ο ηγούμενος της Μονής Σεβασμιότατος Μητροπολίτης Μιλήτου Απόστολος σχολιάζει πως «το Πατριαρχείο δεν εκποίησε την περιουσία του αλλά την αξιοποίησε. Προς αυτή την κατεύθυνση συνέβαλε και το γεγονός πως το Φανάρι διατηρεί το συνταγματικά κατοχυρωμένο δικαίωμα του αναπαλλοτρίωτου από τη συμφωνία που είχε γίνει το 1952 με την κυβέρνηση Πλαστήρα, και δεν δόθηκε στο ελληνικό κράτος όπως συνέβη στην περίπτωση της Ελληνικής Εκκλησίας» καταλήγει.

17

Karfitsa www.karfitsa.gr 29

NOE 2012

ΤΩΝ ΑΚΙΝΗΤΩΝ ΤΟΥ ΑΠΟ ΤΟ 1988

τη δημόσια το Πατριαρχείο»

το ελληνικό δημόσιο μετά τη συμφωνία Εκκλησίας και κράτους, η πρώτη να αποδώσει την περιουσία της και το δεύτερο να καλύπτει τους μισθούς των κληρικών. «Αν ξεσηκωθεί η Εκκλησία θα πρέπει να πουληθεί το κράτος» σχολιάζει για το θέμα αναφέρει η αντιπρύτανης του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και καθηγήτρια της Θεολογικής Σχολής, Δέσπω Λιάλιου, ενώ από την πλευρά του ο καθηγητής της ίδιας Σχολής Μιλτιάδης Κωνσταντίνου τονίζει πως «το δημόσιο οφείλει στην Εκκλησία ποσά πολλαπλάσια από αυτά που χρωστά στους δανειστές μας». «Δεν είναι δύσκολο να αποδοθεί πίσω στην Εκκλησία η περιουσία της. Αρκεί μια απλή ενεργοποίηση του σχετικού νόμου από τους υπουργούς Παιδείας και Γεωργίας» καταλήγει ο π. Απόστολος. Σε ό,τι αφορά τώρα την περιουσία του ελληνικού δημοσίου, η οποία παραμένει ανεκμετάλλευτη και για ποιο λόγο οι πολιτικοί δεν παίρνουν παράδειγμα από το Πατριαρχείο η κ. Λιάλιου απαντά: «Ευτυχώς που υπάρχει και ο Πατριάρχης, ο οποίος είναι αξιόπιστος συνομιλητής ηγετών και διεθνών οργανισμών και του ανοίγουν όλες οι πόρτες σε αντίθεση με τους δικούς μας πολιτικούς». «Ο σημερινός πρωθυπουργός ως οικονομολόγος θα πρέπει να βρει τρόπο να ξυπνήσει την εν υπνώσει περιουσία του δημοσίου με τρόπο παρόμοιο με το δικό μας. Εμείς προσπαθούμε να διαφυλάξουμε και να επαυξήσουμε την περιουσία μας» σχολιάζει από την πλευρά του ο ηγούμενος της Ιεράς Μονής Αγίας Αναστασίας.

εδρος του Ταμείου Αξιοποίησης Ιδιωτικής Περιουσίας του Δημοσίου και πρώην ευρωβουλευτής του ΠΑΣΟΚ, Γιάννης Κουκιάδης τις αποδίδει στην «χαοτική κατάσταση που επικρατεί στην Ελλάδα». «Δεν έχουμε εικόνα του τι ανήκει στο κράτος. Υπάρχουν ακίνητα που ανήκουν σε υπουργεία και έχουν ανεγερθεί χωρίς σχετικές άδειες» τονίζει ο κ. Κουκιάδης. «Η κατάσταση δεν ελέγχεται. Κάθε ακίνητο έχει και από ένα πρόβλημα. Τα περισσότερα οικόπεδα έχουν καταληφθεί παράνομα από τρίτους και το κράτος δεν τους διώχνει. Η Πολιτεία μέχρι σήμερα αδρανούσε» λέει ο ίδιος. Συμπληρώνει ότι «ελπίζουμε με τη δημιουργία περιουσολογίου να μπει μια τάξη». Ο ίδιος εκφράζει στην «Κ» την πεποίθηση πως «από τα περίπου ογδόντα χιλιάδες ακίνητα του δημοσίου μπορούν να αξιοποιηθούν άμεσα μόλις τα πεντακόσια». Παρόμοια άποψη εκφράζει και ο Χάρρυ Παπαπανάγος, αντιπρύτανης του Πανεπιστημίου Μακεδονίας και καθηγητής Οικονομικών. «Το δημόσιο χαρακτηρίζεται από μια απέραντη γραφειοκρατία με αποτέλεσμα τα προσδοκώμενα κέρδη από τις αποκρατικοποιήσεις να συρρικνώνονται όσο περνά ο χρόνος εξαιτίας της απαξίωσης της περιουσίας αυτής» τονίζει. «Κανείς δεν ενδιαφέρεται πραγματικά να γνωρίσει τα όρια και το μέγεθος του κράτους» συμπληρώνει και καταλήγει: «η αξία των περιουσιακών στοιχείων του δημοσίου σήμερα είναι χαμηλότερη κατά 60% συγκριτικά με τρία χρόνια πριν».

Μπλόκο από… γραφειοκρατία

Χωλαίνουν οι αποκρατικοποιήσεις

Αναφερόμενος στις δυσκολίες αξιοποίησης της περιουσίας του δημοσίου ο πρώην πρό-

Πάντως οι αποκρατικοποιήσεις σήμερα δεν

«Αν ξεσηκωθεί η Εκκλησία θα πρέπει να πουληθεί το κράτος» σχολιάζει για το θέμα αναφέρει η αντιπρύτανης του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και καθηγήτρια της Θεολογικής Σχολής, Δέσπω Λιάλιου προχωρούν όπως θα περίμενε η ελληνική κυβέρνηση. Σύμφωνα με σχέδιο του Μνημονίου που δημοσιοποιήθηκε πρόσφατα από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, τα έσοδα από τις αποκρατικοποιήσεις το 2012 θα ανέλθουν σε μόλις 101 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων τα 69 εκατομμύρια ευρώ θα προέλθουν από την πώληση του IBC και 32 εκατομμύρια ευρώ από την πώληση των Airbus. Σύμφωνα με πληροφορίες που έχουν δει το φως της δημοσιότητας, η υποχώρηση των στόχων του προγράμματος αποκρατικοποιήσεων είναι μεγάλη, αλλά δικαιολογείται ως ένα βαθμό λόγω της πολιτικής και της μακροοικονομικής αστάθειας που σημειώθηκε στη διάρκεια της χρονιάς που φεύγει. Επιρρίπτονται, ωστόσο, ευθύνες στο πολιτικό σύστημα, το οποίο όχι μόνον δεν στήριξε το πρόγραμμα των αποκρατικοποιήσεων, αλλά επιπλέον δημιούργησε και προβλήματα. Το πρόγραμμα αποκρατικοποιήσεων, έτσι όπως καταγράφεται στο σχέδιο του Μνημονίου, καταδεικνύει ότι το δεύτερο τρίμηνο του 2013 θα είναι η περίοδος που θα πραγματοποιηθεί ένας μεγάλος αριθμός διαγωνισμών για την αξιοποίηση δημοσίων περιουσιακών στοιχείων. Σύμφωνα με την Κομισιόν, το πρόγραμμα του 2013 θα πρέπει να επιφέρει έσοδα από νέες αποκρατικοποιήσεις ύψους 1,7 δισ. ευρώ.

Κι όμως, κάποτε, μας κυβέρνησαν οι Φούχτελ… Του Βαγγέλη Μωυσή

E

χω βαρεθεί να βλέπω παντού ανόητες συγκρίσεις της Μέρκελ και των υπουργών της, με τον Χίτλερ και τους αξιωματικούς του, που καταδυναστεύουν την Ελλάδα με τις αρβύλες τους στο λαιμό μας… Κανείς δεν κάνει την πραγματικά ουσιαστική σύγκριση, που αποδεικνύει πως η ιστορία επαναλαμβάνεται. Σχεδόν με καρμπόν… Η περίοδος της ιστορίας που οι Γερμανοί κυβέρνησαν την Ελλάδα …προσκεκλημένοι από τους Έλληνες, με Γερμανό Βασιλιά, γερμανικό στρατό γερμανικό «υπουργικό συμβούλιο», ήταν περίοδος της βασιλείας του Όθωνα. Πως φτάσαμε σ` αυτήν; Διαβάζει κανείς Ιστορία; Είχε προηγηθεί το αίτημα ενός …Μνημονίου προς τις προστάτιδες Δυνάμεις της εποχής, προκειμένου να υπάρξει η «εγγύησή» τους για το Δάνειο της Ανεξαρτησίας (των 60 εκατομμυρίων φράγκων) και η προσπάθεια του Ι.Καποδίστρια να …αξιοποιήσει τη Δημόσια Περιουσία για να προσελκύσει επενδύσεις ξένων κεφαλαιούχων, αλλά και να ιδρύσει τραπεζικό σύστημα στην Ελλάδα, ενώ είχε ξεκινήσει να «χτίζει» από το μηδέν στα δημοσιονομικά της χώρας και σε άλλους τομείς. Σας θυμίζει κάτι που ζείτε; Σε όλα αντιδρούσε η αντιπολίτευση, κατηγορώντας την ελληνική κυβέρνηση, για υποτέλεια στις ξένες δυνάμεις. Ξαναρωτώ: Σας θυμίζει κάτι που ζείτε; Και ας μην βιαστεί κάποιος να φορέσει τις παρωπίδες και να διαμαρτυρηθεί ότι συγκρίνω τον Σαμαρά με τον Καποδίστρια. Προς Θεού. Για να αντισταθμιστεί ένας Καποδίστριας, όμως, αρκεί …ολόκληρη η σημερινή κυβερνώσα πλειοψηφία, με όλα τα καλά και τα στραβά, όλων όσων την αποτελούν.Ξέρετε τι έγινε μετά; Μια… εξέγερση αντιπολιτευόμενων δυνάμεων με ηγέτη τον Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη. Η εξέγερση αντιμετωπίστηκε, αλλά όχι αναίμακτα και όχι χωρίς τεράστια οικονομική ζημία για ένα κράτος που προσπαθούσε να σταθεί στα πόδια του. Ο Καποδίστριας βγήκε από τη μέση. Όχι με εκλογές εκείνος, αλλά με δολοφονία (είπαμε, σχεδόν καρμπόν, θεωρώντας πως είμαστε λίγο πιο πολιτισμένοι πλέον). Ακολούθησε πολιτικός αλληλοσπαραγμός στο νεοσύστατο ελληνικό κράτος, με κίνδυνο διάλυσης και απώλειας όλων όσων είχαν κερδηθεί με την επανάσταση του 1821. Και κάπως έτσι, καταλήξαμε να καλέσουμε ως χώρα… τον ξένο παράγοντα, όχι να μας εποπτεύσει πια, αλλά να μας κυβερνήσει κατά 100%. Κι ύστερα ήρθε ο Όθωνας. Και μαζί του ήρθε ο Βαυαρικός Στρατός με Βαυαρούς αξιωματικούς. Και εγκαταστάθηκε εντός Ελλάδος, με απόλυτη εξουσία επί των πάντων, μια Επιτροπή Αντιβασιλείας από Βαυαρούς Αξιωματούχους τύπου… Φούχτελ.Αυτοί μας κυβέρνησαν, εν λευκώ και εξ` ολοκλήρου για 10 ολόκληρα χρόνια από το 1833 ως το 1843, ενώ διατήρησαν την ανωτέρα εξουσία για πολλά, πολλά ακόμα χρόνια… Κι όλα αυτά, επειδή κάποιοι δεν αφήσανε τον Καποδίστρια να κάνει τη δουλειά, την οποία του είχαν αναθέσει εξ` αρχής…

17

Karfitsa 30 www.karfitsa.gr

NOE 2012

ΝΙΚΟΣ ΟΡΦΑΝΟΣ

«Ο ηθοποιός δικαιούται να κάνει εμπορικές δουλειές»

Α

ν και έχει συμμετάσχει σε πολλές τηλεοπτικές σειρές και έχει παίξει αρκετούς ενδιαφέροντες θεατρικούς ρόλους, έγινε πανελλαδικά γνωστός από διαφήμιση κινητής τηλεφωνίας. Δεν προκαλεί και δεν απασχολεί τα Μ.Μ.Ε. με ανούσιες δηλώσεις και σκάνδαλα και μιλά μόνο, όταν πρόκειται να παρουσιάσει καινούριες δουλειές του. Με αφορμή, λοιπόν, την ξεκαρδιστική κωμωδία του Ντίνου Σπυρόπουλου «Η Γιαγιά», η οποία ανέβηκε στις 7 Νοεμβρίου στο θέατρο ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟΝ, ο ταλαντούχος ηθοποιός Νίκος Ορφανός, εξηγεί τους λόγους για τους οποίους είπε το «ναι» σ’ αυτή τη Θεσσαλονικιώτικη παραγωγή. Ο νεαρός ηθοποιός απαντά σε όλες τις ερωτήσεις μας, χωρίς φόβο αλλά με πολύ πάθος. Μια συνέντευξη, η οποία πραγματικά «σπάει κόκκαλα» και αποδεικνύει την ποιότητα του ανθρώπου με τον οποίο συνομιλείς… Πιστεύετε ότι στα τόσα χρόνια που βρίσκεστε στο χώρο, σας δόθηκαν ρόλοι- ιδιαίτερα στο θέατρο- με τους οποίους θα μπορούσατε να αξιοποιήσετε το ταλέντο σας; Όχι. Μου δόθηκαν λίγοι, είναι η αλήθεια, γι’ αυτό κι εγώ από ένα σημείο και μετά έστησα δικές μου δουλειές, και αυτονομήθηκα. Αποφάσισα να μην περιμένω πότε κάποιος θα με θυμηθεί ή θα με αξιολογήσει σωστά για να βρω δουλειά. Δε γινόταν να εξαρτάται το επίπεδο διαβίωσής μου από τα κέφια του εκάστοτε θεατρώνη, μέσα σε αυτό το απόλυτα αναξιοκρατικό σύστημα με τις επιχορηγήσεις κλπ. Αλλά δεν παραπονιέμαι. Χάραξα το δικό μου δρόμο και δεν είμαι υποχρεωμένος σε κανένα. Είστε από εκείνους τους ηθοποιούς που τους αρέσουν να δίνουν συνεντεύξεις ή είστε χαμηλών τόνων και δεν σας αρέσουν τα φώτα της διασημότητας; Κακά τα ψέμματα. Ελάχιστοι δημοσιογράφοι είναι ενημερωμένοι πάνω στη δουλειά μου,

ώστε να μπορείς να κάνεις μια πραγματικά ουσιαστική συζήτηση. Οι πιο πολλοί σε ρωτάνε τα ίδια και τα ίδια, και αυτό είναι πραγματικά χάσιμο χρόνου. Αρνήθηκα δεκάδες συνεντεύξεις που με ρωτούσαν τα ίδια πράγματα. Αποζητώ τη δημοσιότητα για τη δουλειά μου. Δεν με αφορά η δημοσιότητα παντί τρόπω. Από εκεί και πέρα τι θα πει χαμηλών τόνων; Υπάρχουν αυτοί που κοιτάζουν τη δουλειά τους και αυτοί που βγάζουν στα εξώφυλλα κάθε τους προσωπική στιγμή. Δεν ανήκω στους δεύτερους, σαφώς. Σας πείραξε που γίνατε ευρέως γνωστός από τη διαφήμιση που κάνατε με την κινητή τηλεφωνία; Γιατί να με πειράξει; Να με ενοχλήσει η επιτυχία; Όταν τη χρεώθηκα προσωπικά μάλιστα και τη στιγμή που ο «Κίτσος» είναι δημιούργημά μου; Θα ήμουν αχάριστος. Απόλαυσα κάθε της στιγμή. Και δε δίστασα να δείξω σε κάποιους δήθεν καλλιτέχνες και «δασκάλους» του «ποιοτικού» θεάτρου ότι ο ηθοποιός δικαιούται να κάνει εμπορικές δουλειές και να βγάζει χρήματα με τη δουλειά του. Δε με διάλεξαν στην καμπάνια παρά μόνο γιατί τους έκανα. Και το ανταπέδωσα όσο μπορούσα. Και είμαι πολύ ευτυχής που χάρισα ένα χαμόγελο σε τόσο πολύ κόσμο.

Στο θεατρικό έργο «Γιαγιά» που θα ανέβει στο θέατρο «Αριστοτέλειον», γιατί είπατε «ναι» στην πρόταση; Κατ’ αρχάς, γιατί εκτιμούσα το Βλαδίμηρο Κυριακίδη που σκηνοθετεί. Ήθελα να συνεργαστώ μαζί του καιρό, και χαίρομαι γιατί η συνεργασία μας είναι ακριβώς όπως την ήθελα. Δεύτερον, γιατί συμπάθησα πολύ το συμπρωταγωνιστή μου Θανάση Τσαλταμπάση. Τρίτον μου άρεσε ο ρόλος. Και όταν γνώρισα και τους ανθρώπους της παραγωγής τότε είπα «ναι» μετά πεποιθήσεως. Εάν πάμε καλά, θα βγάλουμε και χρήματα, γι΄αυτό και τα βάζω τελευταία. Για μένα το κέρδος είναι οι συναντήσεις με ωραίους ανθρώπους. Όταν τελειώσατε τη σχολή κάνατε μεγάλα όνειρα; Και μεγάλα και μικρά. Πόσα από αυτά πραγματοποιήθηκαν; Κάμποσα. Κάποια όχι, αλλά δεν πειράζει, έχω κι άλλα, παραφράζοντας τον Γκράουτσο Μαρξ. Ο μόνος Μαρξ που παραδέχομαι. Πρέπει να περιμένεις. Τα όνειρα πραγματοποιούνται στη δική τους αίσθηση του χρόνου. Εξάλλου, όπως έλεγε και ο Κάρολος Κουν: Σημασία έχει, να μπορεί κανείς να ονειρεύεται. Και συμπληρώνω: Για να μη

χάνει την ωραιότατη αίσθηση της φαντασίας. Ποιος είναι ο λόγος που η ευτέλεια πουλάει στη σημερινή εποχή; Γιατί υπάρχουν πολλοί ευτελείς άνθρωποι. Το κατάλληλο προϊόν, στον κατάλληλο πελάτη. Και γιατί ζούμε τη χρεωκοπία της εκπαίδευσης στη χώρα μας. Δεν έχουμε αγωγή, όπως έλεγαν οι παλιοί. Είμαστε αγενείς και παλιοχαρακτήρες. Απαξιώνουμε τα πάντα. Δεν έχουμε σεβασμό και ανοχή στο διαφορετικό. Γι’ αυτό και έχουμε ναζιστές στην ελληνική Βουλή. Τι επιθυμείτε πολύ και δεν σας έχει συμβεί; Να διασχίσω τις Ηνωμένες Πολιτείες με ένα αυτοκίνητο. Να πάω εκεί που δημιούργησαν και περπάτησαν οι αγαπημένοι μου μουσικοί. Να ξεκινήσω από την ανατολική ακτή και να καταλήξω στον κόλπο του Μεξικού, με σκόνη στα παπούτσια και το τζην μου, αγναντεύοντας το ηλιοβασίλεμα στο Big Sur. Αυτή τη στιγμή είστε ικανοποιημένος από την προσωπική ή επαγγελματική σας ζωή; Κάνω τη δουλειά μου με ωραίους συνεργάτες. Μπορώ και πληρώνω τους λογαριασμούς μου. Οι αγαπημένοι μου άνθρωποι είναι καλά. Έχω και την υγεία μου. Είμαι πολύ ευτυχής! Και προσπαθώ να το μεταδίδω και στους άλλους. Γιατί ζούμε σε ανελέητους καιρούς. Τι σας πληγώνει και τι σας δυσαρεστεί στην εποχή που ζούμε; Η απελπισία στα μάτια των ανθρώπων. Η αγριότητα του φασισμού που μεγαλώνει. Η επιλεκτική μνήμη των Ελλήνων. Ο ραγιαδισμός που ακόμη υπάρχει. Η έλλειψη οραμάτων από τους ασήμαντους πολιτικούς μας. Το να μη νοιάζεται κανείς για τίποτα. Ο ωφελιμισμός και η χυδαία καλοπέραση. Οι ηλικιωμένοι που ξεχνιούνται. Και η κακομεταχείριση στα ζώα. Η καταστροφή της ομορφιάς της χώρας μου από τους κατοίκους της. Σας λείπει κάτι από τη ζωή σας; Πολλά. Αλλά και λοιπόν; Πάντα έχω κάποιους στόχους. Και κάποιους προορισμούς. Μα η Ιθάκη δεν είναι ανάγκη να υπάρχει. Σημασία έχει το ωραίο ταξίδι. Και τα ανοιχτά μάτια της ψυχής.

17

Karfitsa www.karfitsa.gr 31

NOE 2012

ΜΕ ΤΟΝ ΑΡΗ ΝΑ ΘΕΛΕΙ ΜΟΝΟ ΝΙΚΗ ΜΕ ΤΟΝ ΠΑΣ

Ήρθε η ώρα των ντέρμπι για Δικέφαλο

Τ

α πλέον κομβικά είναι τα δύο επόμενα παιχνίδια για τον ΠΑΟΚ καθώς τίθεται αντιμέτωπος με τους δύο αιωνίους και πρόκειται σίγουρα για μια δοκιμασία που θα κρίνει εάν ο Δικέφαλος είναι ικανός για να διεκδικήσει το κάτι παραπάνω στο φετινό πρωτάθλημα, αφού μοναδικός αντίπαλος του είναι ο Ολυμπιακός. Τους ερυθρόλευκους ο ΠΑΟΚ τους αντιμετωπίζει την επόμενη Κυριακή και ο αυριανός αγώνας με τον Παναθηναϊκό στο ΟΑΚΑ θα αποτελέσει σίγουρα την «πρόβα τζενεράλε» για τον πολυαναμενόμενο αγώνα με τον Ολυμπιακό στην Τούμπα. Ο αγώνας βέβαια με το Τριφύλλι μόνο εύκολος δεν μπορεί να θεωρηθεί καθώς οι «Πράσινοι» θυμίζουν λαβωμένο θηρίο μετά τα απανωτά στραπάτσα τόσο στο εγχώριο πρωτάθλημα, όσο και στην Ευρώπη. Ο Γιώργος Δώνης αντιμετωπίζει για πρώτη φορά τον προπονητή του στον Παναθηναϊκό τη χρυσή περίοδο 1995/96, όταν με τη μαγική του μπαλιά, ο τωρινός προπονητής του ΠΑΟΚ τροφοδότησε τον Κριστόφ Βαζέχα στον αγώνα με τον Άγιαξ στο Άμστερνταμ, με αποτέλεσμα ο Παναθηναϊκός να πάρει μια μεγάλη νίκη τότε στα ημιτελικά του Τσάμπιονς Λιγκ. Ο λόγος για το Χουαν Ραμόν Ρότσα, που ανέλαβε τον πληγωμένο Παναθηναϊκό μετά την οριστική φυγή του Ζεσουάλδο Φερέιρα από τον πάγκο του Τριφυλλιού. Όπως δήλωσε ο Γιώργος Δώνης, περιμένει αλλαγές στον τρόπο παιχνιδιού του Παναθηναϊκού εφιστώντας βέβαια την προσοχή στους παίκτες του, καθώς ο αυριανός αγώνας, μόνο έυκολος δεν προβλέπεται να είναι. Στα αγωνιστικά, ο Γιώργος Δώνης έχει να διαχειριστεί την κούραση των διεθνών του ποδοσφαιστών, καθώς Σαλπιγγίδης, Αθανασιάδης και Σταφυλίδης αγωνίστηκαν στο φιλικό της Εθνικής μας ομάδας με την Ιρλανδία, ενώ σε διεθνή φιλικά συμμετείχαν με τη Ρουμανία τόσο ο Λάζαρ, όσο και ο Κουμάλο με την εθνική ομάδα της Νότιας Αφρικής. Ο Πάμπλο Γκαρσία

έχει κάποια προβλήματα Η βαθμολογία με τον τετρακέφαλο του και ουδείς γνωρίζει αν 1. ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΣ 28 θα μπορέσει να βρίσκε23 2. Π.Α.Ο.Κ. ται στην αρχική εντε3. ΠΑΝΙΩΝΙΟΣ 18 κάδα στο ΟΑΚΑ. Όσο για 4. ΑΣΤ. ΤΡΙΠΟΛΗΣ 17 -. ΑΤΡΟΜΗΤΟΣ ΑΘ.

17 τους Λίαμ Λώρενς και 6. Ο.Φ.Η.

13 Γιώργο Γεωργιάδη, αμ13 -. ΠΑΝΑΘΗΝΑΪΚΟΣ ακολουθούν φότεροι 8. ΠΑΣ ΓΙΑΝΝΙΝΑ 12 πρόγραμμα αποθερα-. ΠΛΑΤΑΝΙΑΣ 12 πείας και θα απουσιά10. ΚΕΡΚΥΡΑ 11 σουν από την αποστολή 11. ΑΡΗΣ 10 της ομάδας.

12. ΒΕΡΟΙΑ 9 Όσο για τον Παναθη13.

SKODA ΞΑΝΘΗ 9 ναϊκό, ο Χουάν Ραμόν 14. ΠΑΝΘΡΑΚΙΚΟΣ 9 Ρότσα είχε λίγες μέρες 15. ΛΕΒΑΔΕΙΑΚΟΣ 9 να δει το υλικό που έχει 16. A.E.K. 5 που αποβλήθηκε στον τη διάθεση του, αν και αγώνα με το Λεβαδειπαρακολουθούσε τις εξελίξεις ως προπονητής της ομάδας νέων ακό. Στο στρατόπεδο των Γιαννιωτών, ο των «Πρασίνων». Αυτό που θέλει να αλλά- προπονητής του ΠΑΣ Γιάννης Χριστόπουξει σίγουρα ο Αργεντίνος προπονητής λος γνωρίσει ότι ο Άρης βασίζεται πάρα είναι η αμυντική τακτική της ομάδας, πολύ στην ταχύτητα των παικτών του και αφού επιθυμεί το πρεσάρισμα ψηλά και για αυτό το λόγο επισήμανε ότι οι δικοί του όχι να περιμένουν οι παίκτες τον αντίπαλο, παίκτες θα πρέπει να είναι εξίσου ανταγωνιστικοί και ταχείς ώστε να ανταπεξέλθουν όπως γινόταν επί Φερέιρα. στις ανάγκες του σημερινού αγώνα. Απών για τον ΠΑΣ θα είναι μόνο ο Λίλα που είναι Θέλει επιστροφή στις νίκες Ο Άρης έπεσε ηρωικά στη Λιβαδειά, τιμωρημένος, ενώ θα απουσιάσει και ο αφού γεμάτος απουσίες και με δέκα παί- Ντάσιος που έχει πρόβλημα τραυματισμού. κτες από πολύ νωρίς έχασε το παιχνίδι ενάντια στο Λεβαδειακό, με απογοήτευση Οι άλλοι αγώνες Στους υπόλοιπους αγώνες, το Σάββατο ο να υπάρχει μεν, αλλά μόνο για το αποτέλεΠανιώνιος υποδέχεται τον Πλατανιά στη σμα, μιας και η εμφάνιση ήταν καλή. Το παιχνίδι αυτό όμως ανήκει στο πα- Νέα Σμύρνη, θέλοντας με αυτόν τον τρόπο ρελθόν και σειρά έχει ο σημερινός αγώνας να ρεφάρει από τις δύο συνεχείς ήττες από κόντρα στον ΠΑΣ Γιάννενα μέσα στο Κλε- ΠΑΟΚ και Ατρόμητο, που φρέναραν την άνθης Βικελίδης. Οι «Κίτρινοι» έχουν πολ- καλή πορεία του. Από την άλλη οι Χανιώλές επιστροφές παικτών, καθώς πίσω στην τες δείχνουν ότι είναι σκληρό καρύδι και ενδεκάδα αναμένεται να γυρίσει το βαρύ ότι παίζουν σε κάθε αγώνα για τη νίκη. Στο πυροβολικό της ομάδας, ο Νταβίντ Αγ- «Γ. Καραϊσκάκης» ο Ολυμπιακός υποδέχεκάνθο, αλλά και οι Κοέλιο Παπαστεριανός, ται την Κέρκυρα, θέλοντας να πετύχει τη Καζναφέρης και Παντίδος που αποθερα- δέκατη του νίκη στον πρωτάθλημα, απέπεύτηκε. Οι νεαροί διεθνείς Γιαννιώτας και ναντι σε μια Κέρκυρα που δεν έχει ηττηθεί Νταμαρλής επέστρεψαν αλώβητοι από τον από τις 23 Σεπτεμβρίου. Την Κυριακή, στην Ξάνθη θα διεξαχθεί αγώνα της Εθνικής Ελπίδων με την Αυστρία. Απών θα είναι σίγουρα ο Γκέσιος το θρακιώτικο ντέρμπι ανάμεσα στην

10η αγωνιστική Σάββατο, 17 Νοεμβρίου ΑΡΗΣ - ΠΑΣ ΓΙΑΝΝΙΝΑ 17:15 NS1 ΠΑΝΙΩΝΙΟΣ – ΠΛΑΤΑΝΙΑΣ 17:15 NS2 ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΣ – ΚΕΡΚΥΡΑ 19:30 NS2 Κυριακή, 18 Νοεμβρίου Ο.Φ.Η. – ΛΕΒΑΔΕΙΑΚΟΣ 15:00 NS1 SKODA ΞΑΝΘΗ – ΠΑΝΘΡΑΚΙΚΟΣ 17:15 NS3 ΒΕΡΟΙΑ - A.E.K. 17:15 NS1 ΠΑΝΑΘΗΝΑΪΚΟΣ - Π.Α.Ο.Κ.

19:30 NS1 Δευτέρα, 19 Νοεμβρίου ΑΣΤ. ΤΡΙΠΟΛΗΣ - ΑΤΡΟΜΗΤΟΣ ΑΘ. 19:30 NS2 Σκόντα και τον Πανθρακικό, με τις δύο ομάδες να ισοβαθμούν στη βαθμολογία και να θέλουν τη νίκη όσο τίποτε άλλο. Στη Βέροια, η τοπική ομάδα αντιμετωπίζει την ΑΕΚ. Η ομάδα του Νίκου Καρύδα, που έχει στις τάξεις της δύο πρώην παίκτες – «σημαίες» της Ένωσης, τους Νίκο Γεωργέα και Παντελή Καφέ, θέλει να πανηγυρίσει τη νίκη απέναντι στην ΑΕΚ, που προσπαθεί να συνέλθει από τη συντριβή ή αδικία που υπέστη στον αγώνα με τον Ολυμπιακό. Η αγωνιστική κλείνει στην Τριπολη όπου ο τοπικός Αστέρας υποδέχεται τον Ατρόμητο, με την ομάδα της Αρκαδίας να θέλει να κερδίσει το χαμένο έδαφος μετά την απρόσμενη ήττα στην Κομοτηνή από τον Πανθρακικό.

ƬƽǎǕdž ©NjnjNJNjª ǔǕǐ

y

H PDUNHWGHDOV JU

y

ȉȠ ȞȑȠ SRUWDO ʌȠȣ ijȑȡȞİȚ țȠȞIJȐ ȉ ȉȠ Ƞ ȞȑȠ Ƞ SRUWDO U ʌȠȣ ijȑȑȡȞİȚ țȠȞIJȐ

y

țĮIJĮȞĮȜȦIJȑȢ țĮȚ İʌȚȤİȚȡȒıİȚȢ ț ĮIJĮȞĮ ĮȜȦIJȑȢ țĮȚ İʌȚȤ ȤİȚȡȒıİȚȢ

y y

y

ȡȒıIJȠȣ ȀȫȞıIJĮ

įȡȑĮ ǹȞĮıIJĮıȓȠȣ

ıʌȠȚȞĮȢ ȀĮȡĮȖȚĮȞȞȠʌȠȪȜȠȣ

ȫIJȘ ĭȦIJİȚȞȠȪ

ȝȒIJȡȘ ȈIJĮȝȠȪȜȘ

ȠȝȐįĮȢ İȚįȚțȫȞ ıȣȞİȡȖĮIJȫȞ ȈIJȠȚȤİȓĮ ǼʌȚțȠȚȞȦȞȓĮȢ ǼȝʌȠȡȚțȩ: sales@e-marketdeals.gr ȈȪȞIJĮȟȘ: press@e-marketdeals.gr ȆȜȘȡȠijȠȡȓİȢ: info@e-marketdeals.gr 7ȘȜ ID[

~~¡ ¸¤ ¸¹ ¸ª ©¸§¡ ª¦¬¤b¸ ¡ ª«¦¬© ~¡ ~¡ ¡ ¸¤ ¤ ¸¹ ¸ª ª ©©¸§¡ ª¦¬¤b ª¦ ¤b ¤b¸ ¡ ª ¡ ª« ª«¦ «¦¬© «¦ ¬© ©