Holland Film Nieuws nr. 100 by image.

holland film nieuws # 100 Jaargang 17 - juni 2011 - www.hollandfilmnieuws.nl

special 100 KEER HFN

internationaal CURZON LONDEN

in productie NOVA ZEMBLA

special trailer

Doe mee met the game, maak kans op een mooi prijzenpakket en word het beste bioscoopteam!

INHOUD

Holland Film Nieuws

Nummer 100 Jaargang 17 Juni 2011

Adverteerders 13 OKTOBER IN DE BIOSCOOP

overzicht adverteerders

Inhoud 05 05 06 08 15 16 17 21 21 23 25 55 57 58 59 59 60 61 63 63 65 66 69 70 78

10 internationaal special trailer Harry Potter and the Deathly Hallows - Part 2 leader cineteasers teasers quiz in the picture Peter Isaak op locatie pick ‘n’ mix cartoon Jaap & Joop achter de schermen Downloadverbod en alternatieven column Hans Pos techniek De volgende doorbraak Nederlandstalige films in aantocht in productie Plan C, Swchwrm, Achtste- groepers huilen niet pick ‘n’ mix bioscooppanel achter de schermen Inloopprogramma’s zijn kinderspel theaterpaspoort Pathé Haarlem uit de cast Lucia Dondorp agenda onderzoek Internet geliefde bron van filminfo marketing Social media part II The Game trailers cast / colofon

Film kijken waar je maar wilt Curzon is een bijzonder bedrijf. Het beheert een keten van zes bioscopen, is een filmen dvd-distributeur en heeft een video-on-demanddienst. HFN bracht een bezoek aan Londen voor een goed gesprek met Ross Fitzsimons, de man die als hoofd strategy & business development verantwoordelijk is voor de koers van Curzon.

19 beurzen & festivals Blik op de toekomst

In Amsterdam vindt van 27 tot en met 30 juni voor de twintigste keer de Europese bioscoopvakbeurs plaats die we sinds dit jaar kennen als CineEurope. Het circus van het voormalige Cinema Expo strijkt weer neer in de RAI om exploitanten gedurende vier dagen de kans te bieden om bij te praten en bijgepraat te worden.

[19]

27 special HFN 100

Eind 1994 verscheen de eerste editie van Holland Film Nieuws. Nu, zeventien jaar en 99 nummers later, verschijnt de 100e editie van het magazine. Een mooi moment om er op een leuke manier even bij stil te staan. (Foto Marjolijn Heij)

56 in productie

‘Nova Zembla moet een “wauw”-gevoel oproepen!’ Eind november komt de volgende film van regisseur Reinout Oerlemans uit, een film waar door menigeen reikhalzend naar uit wordt gekeken. Is het niet vanwege het epische verhaal dat Nova Zembla vertelt, dan toch wel omdat het de eerste, echte Nederlandse film in 3D gaat worden. HFN bezocht begin april de perspresentatie. (Foto Janey van Ierland)

20th Century Fox [14, 46] Actionsign [18] Alcons Audio [24] Barco NV [12] Benelux Film Distributors [22] Cinéart Nederland BV [32] CineFox [62] Cinemien [20] Coca-Cola Enterprises Nederland BV [80] Compeso GmbH [64] d2 BVBA [20] EYE Film Instituut Nederland [32] FTT Filmtronics BV [64] Huizenga Group [62, 79] Jimmy Products [18] NCP Holland [68] Nederlandse Vereniging van Bioscoopexploitanten (NVB) [28] PCO Nederland BV [26] Polaroid Eyewear [54] Rosbeek Techniek [24] Roveka speciaaldrukwerk [62] Sensus Acoustics & Architecture [64] Sligro [68] Stichting Filmtransport NVF/Filmcentrale [03] Technicolor [72] ticket.international [20] Universal Pictures International (Netherlands) BV [02, 04,74] Warner Bros. Pictures International Holland [cover, 44]

STICHTING FILMTRANSPORT

[10]

Voor alle vragen en informatie over filmtransport: www.filmtransport.info

[27]

[56]

[05] 3

‘Man in the suit. You in town for some kind of convention?’ (Vince Vaughn als Raji in Be Cool)

SPECIAL TRAILER / LEADER

Special trailer

Harry Potter and the Deathly Hallows - Part 2

Het zal wel even wennen worden, maar na deze zomer moeten de bioscopen het toch echt gaan stellen zonder de recettemagneet die Harry Potter heet. Met het tweede deel van Harry Potter and the Deathly Hallows komt er na tien jaar echt een einde aan een bijzondere periode. Want zo mag dat best wel worden gekwalificeerd. Was het niet omdat de Harry Potter-films stuk voor stuk bewezen dat de bioscoopervaring niet te kopiëren valt, dan was het toch wel vanwege de omzet die de serie de industrie heeft opgeleverd. De top tien van beste weekendopeners ooit bestaat vrijwel alleen maar uit Potter-films. En uit de bezoek-top-twintig van de laatste tien jaar blijkt dat er geen Potter-film was die minder dan 1,2 miljoen bezoekers trok in ons land. Aan dat alles komt deze zomer met de grote finale – in 3D – dus een einde. Harry Potter en Lord Voldemort vechten hun strijd definitief uit. Dat wil toch niemand missen?

7 D ECEMBER I N D E B IOSCOOP Ook in 3D en www.pussinboots.nl

Hoofdrollen: Daniel Radcliffe, Rupert Grint, Emma Watson, Ralph Fiennes Regisseur: David Yates Distributeur: Warner Bros. Pictures International Releasedatum: 13 juli 2011

Harry Potter and the Deathly Hallows - Part 2. Distributie Warner Bros. Pictures International

Dat wil toch niemand missen?

Doe open die deur! Het is al vaak gezegd en het zal nog vaak worden gezegd: we leven in een fascinerende tijd. De digitale revolutie – en ik doel niet alleen op de huidige uitrol van de digitale projectoren en dito servers – zorgt voor een complete omwenteling in ons denken en doen. Van de gezondheidszorg en het onderwijs tot en met defensie. In allerlei sectoren dringt de digitalisering door. Van de dokter die via de webcam een patiënt diagnosticeert en de leraar die het digibord gebruikt om les te geven tot en met de F-16-piloot die zijn iPad meeneemt in de cockpit om een kaart te kunnen lezen. Natuurlijk is er een sector waar digitaal nog net even wat meer van zich doet spreken. Dat is niet de geïsoleerde filmsector, maar het gehele entertainmentbedrijf. Van de filmproducent tot de tijdschrifthandelaar, van het kabelbedrijf tot de muzikant, van de boekenuitgever tot en met de bioscoopexploitant. Allemaal hebben ze er mee te maken. Niet in de laatste plaats omdat de consument in denken en doen flink aan het veranderen is. Het is altijd een genot om te merken hoeveel mensen en bedrijven er niet lijdzaam toekijken, maar actief – of noem het proactief - omgaan met kansen die de nieuwe tijd biedt. Curzon in Londen is zo’n bedrijf. Speciaal ter gelegenheid van het juni-nummer, dat we vanwege de Europese vakbeurs CineEurope die eind juni in de RAI plaatsvindt, elk jaar een internationaal tintje proberen mee te geven, bracht een van onze redacteuren een bezoek aan het entertainmentbedrijf. Het leverde een mooi portret op van een bedrijf dat meegaat met de tijd. Er zijn in dit 100e nummer van HFN nog meer artikelen te vinden waaruit blijkt hoe onze sector omgaat of kan omgaan met het nieuwe denken dat in deze tijd is vereist om overeind te kunnen blijven. Dat geldt vanzelfsprekend ook voor onszelf. Zeventien jaar lang hebben wij dit blad gemaakt vanuit een zeker Asterix- en Obelixperspectief, zoals in de special in deze editie, zo treffend wordt geschetst. Maar digitaal klopt ook op onze deur dus willen we die open doen. Op welke wijze wij er invulling aan kunnen gaan geven, zijn we aan het bekijken, maar ik hoop dat het u als lezer tevreden stemt. Want daar hebben wij het al die tijd echt voor gedaan. Jeroen Huijsdens

Hoofdredacteur

! ‘We can end this!’ (Rupert Grint als Ron Weasley in Harry Potter and the Deathly Hallows - Part 2)

CINETEASERS

The Smurfs (3D) Vijfentwintig miljoen platen verkocht Vader Abraham eind jaren 70 van ’t Smurfenlied. Hij deed dat vier jaar voordat Hanna-Barbera de internationaal populaire tekenfilmserie maakte gebaseerd op de stripavonturen van de blauwe wezentjes die werden bedacht door de Belgische tekenaar Peyo. Of het succes van Alvin and the Chipmunks de filmversie van The Smurfs in een stroomversnelling heeft gebracht is niet bekend, maar een leuk voorbeeld qua kaartverkoop levert het wel op. 3 augustus gaat de film – ook in 3D – draaien en iets vertelt ons dat tegen die tijd de nodige evenementen worden georganiseerd met een hoofdrol voor de kleur blauw.

Green Lantern (3D)

Hoofdrollen: Neil Patrick Harris, Hank Azaria Stemmen: Katy Perry, Jonathan Winters Regisseur: Raja Gosnell Distributeur: Sony Pictures Releasing Releasedatum: 3 augustus 2011

Na Thor, de X-Men en Captain America is het 4 augustus tijd voor de volgende superheld die dit jaar de bioscoop bestormt. Ryan Reynolds – hij zat eerder ook in X-Men Origins: Wolferine – is dan te zien als Green Lantern. Dat is hij aan het begin van de film natuurlijk nog niet. Dat wordt hij omdat hij – als testpiloot Hal Jordan - getuige is van het neerstorten van een unidentified flying object met aan boord een zwaargewonde Green Lantern die hem de ring overhandigd waardoor Jordan zijn plaats kan overnemen (volgt u het nog?). Dat komt goed uit want de aarde moet worden gered. Hoofdrollen: Ryan Reynolds, Mark Strong, Peter Sarsgaard Regisseur: Martin Campbell Distributeur: Warner Bros. Releasedatum: 4 augustus 2011

-rechterpagina-

Films waarover gesproken gaat worden tijdens CineEurope.

<linksboven> Mr. Popper’s Penguins <rechtsboven> Fright Night (3D)

Rise of the Planet of the Apes

Mr. Popper’s Penguins

Het is alweer tien jaar geleden dat Tim Burton zijn tanden zette in een moderne versie van de legendarische film met Charlton Heston uit 1968, The Planet of the Apes. De basis van het verhaal wordt door 20th Century Fox nog altijd als heel waardevol beschouwd. Vandaar dat we dit jaar de film gepresenteerd krijgen waarin wordt verteld wat er aan de periode van de overheersing van de apen vooraf ging. Acteur Andy Serkis, die dankzij The Lord of the Rings en natuurlijk ook King Kong, weet wat je met motion-capturetechniek kunt bereiken, speelt een van de apen.

Jim Carrey brak in 1994 door als acteur met de hoofdrol in Ace Ventura: Pet Detective, een film waarin hij al liet zien het uitermate goed te kunnen vinden met dieren. Die maken ook in zijn nieuwe film Mr. Popper’s Penguins deel uit van zijn huishouden. Carrey speelt een zakenman die zes pinguïns erft en wiens leven daardoor op z’n kop komt te staan. Dit keer geen volledig geanimeerde wereld vol grappige buikschuivers (Happy Feet) of een serieuze documentaire (March of the Penguins), maar een combinatie van computeranimatie en live action met een hoofdrol voor de man die weet hoe hij het publiek aan het lachen moet krijgen.

Hoofdrollen: James Franco, Tom Felton, Andy Serkis, Freida Pinto Regisseur: Rupert Wyatt Distributeur: 20th Century Fox Releasedatum: 18 augustus 2011

Hoofdrollen: Jim Carrey, Carla Gugino, Ophelia Lovibond Regisseur: Mark Waters Distributeur: 20th Century Fox Releasedatum: 11 augustus 2011

<linksonder> Super 8

-linkerpagina<linksboven> The Smurfs (3D) <linksonder> Green Lantern (3D) <rechtsonder> Rise of the Planet of the Apes

Fright Night (3D) In de jaren 80 legden bosjes tieners het loodje in horrorfilms als Nightmare on Elmstreet, Friday the 13th en Halloween (die het circus feitelijk in 1978 al deed starten). Temidden van die hausse aan horrorfilms waren er die films die op een of andere manier met hun kop boven het maaiveld uitstaken. Fright Night was zo’n film. Een tienerjongen ontdekt dat zijn buurman een vampier is, maar niemand wil hem geloven. Fright Night combineerde horror op een geslaagde manier met humor en het is te hopen dat dat ook gebeurt in de remake die aanstaande is. Colin Farrell speelt deze keer de rol van de buurman. In 3D wel te verstaan. Hoofdrollen: Colin Farrell, Anton Yelchin, Dave Franco Regisseur: Craig Gillespie Distributeur: The Walt Disney Company Releasedatum: 29 september 2011

Super 8 Lange tijd hing er een enorm geheimzinnige sfeer rondom het filmproject dat we inmiddels kennen als Super 8 van regisseur/producent J.J. Abrams en producent Steven Spielberg. Maar er circuleren inmiddels genoeg beelden op het web en een ijzersterke trailer om te weten wat we ongeveer kunnen verwachten. De film ademt in diverse opzichten de sfeer van de films uit de jaren 70 en 80 waarmee Steven Spielberg heel groot werd. Want geef toe, wie na het zien van de trailer niet moet denken aan E.T., Close Encounters of the Third Kind en The Goonies, die mag nog wel een lesje moderne filmgeschiedenis nemen. Hoofdrollen: Joel Courtney, Elle Banning, Amanda Michalka, Kyle Chandler Regisseur: J.J. Abrams Distributeur: United International Pictures Releasedatum: 11 augustus 2011

7 ‘Some things are not meant to be changed.’ (Freida Pinto als Caroline in Rise of the Planet of the Apes)

‘I have to help Charles finish his movie.’ (Joel Courtney als Joe Lamb in Super 8)

TEASERS

Crazy, Stupid, Love De trailer van Crazy, Stupid, Love doet ons erg denken aan Hitch, de film uit 2005 waarin Will Smith de rol speelt van een adviseur die kwetsbare mannen helpt bij het daten, maar die ondertussen zelf geen relatie blijkt de kunnen opbouwen met de vrouw waar hij verliefd op is. In Crazy, Stupid, Love is die rol min of meer overgenomen door Ryan Gosling en is Steve Carell de man die niet weet hoe hij zijn (liefdes)leven opnieuw invulling moet geven nadat zijn huwelijk – met Julianne Moore – is gecrasht. Al met al een prima film om te programmeren voor de Ladies Night, lijkt ons.

Conan (3D)

-rechterpagina-

Hoofdrollen: Steve Carell, Julianne Moore, Emma Stone, Ryan Gosling Regisseur: Glenn Ficarra, John Requa Distributeur: Warner Bros. Releasedatum: 8 september 2011

Voormalig gouverneur van Califonië Arnold Schwarzenegger mag zijn rentree in de filmbusiness dan hebben aangekondigd, in de nieuwe Conan krijgen we hem zeker nog niet te zien. En dat terwijl het origineel uit 1982 wel een van de films was waarmee de voormalige Mister Universe in de spotlights van filmproducenten belandde. De rol van Conan in de nieuwe versie wordt gespeeld door Jason Momoa, een acteur die, net als Schwarzenegger destijds, nog niet erg bekend is. Of het moet bij de fans van de tv-serie Baywatch zijn. Dus wie weet wat voor carrière er voor hem nog in het verschiet ligt. Hoofdrollen: Jason Momoa, Ron Perlman, Leo Howard, Stephen Lang Regisseur: Marcus Nispel Distributeur: Benelux Film Distributors Releasedatum: 18 augustus 2011

Films om de komende maanden in de gaten te houden.

<linksboven> Bel Ami <rechtsboven> Melancholia

Midnight in Paris

Bel Ami

Werd Woody Allen jaren geleden nog in een adem genoemd met New York, de afgelopen jaren gebruikt de inmiddels 75-jarige regisseur elke keer een andere Europese stad voor zijn films. Speelden zijn vorige films You Will Meet a Tall Dark Stranger en Matchpoint zich nog af in Londen en Vicky Cristina Barcelona in de Spaanse stad uit de titel, voor zijn nieuwste speelfilm toog Allen naar Parijs. Owen Wilson speelt Gil, een man die met zijn aanstaande bruid en haar ouders in Parijs verblijft om te ontdekken dat Paris by night heel magisch kan zijn. Midnight in Paris opende onlangs het festival van Cannes.

Bel Ami is gebaseerd op het gelijknamige boek van Guy de Maupassant, de negentiende-eeuwse schrijver die geen al te optimistische blik had op de mensheid. In 1885 verscheen zijn roman Bel Ami. In de 2011-filmversie kruipt de aan de tienersterstatus ontgroeide Robert Pattinson – we zagen hem onlangs nog in Water for Elephants - in de huid van Georges Duroy, een aantrekkelijke jongen die de dames gemakkelijk om zijn vinger weet te winden. Hij komt aan het einde van de negentiende eeuw naar Parijs om meer aanzien te verwerven. In de Franse hoofdstad ziet en ervaart hij hoezeer macht, obsessie en rijkdom hand in hand gaan.

Hoofdrollen: Owen Wilson, Rachel McAdams, Michael Sheen, Marion Cotillard Regisseur: Woody Allen Distributeur: Paradiso Entertainment Releasedatum: 15 september 2011

Hoofdrollen: Robert Pattinson, Christina Ricci, Kristin Scott Thomas, Uma Thurman Regisseur: Declan Donnellan, Nick Ormerod Distributeur: Independent Films Releasedatum: 1 september 2011

<linksonder> The Debt

-linkerpagina-

Melancholia De nieuwe Lars von Trier. Dat is op zich al een USP. Vooral omdat eigenlijk elke film van de man wel uniek, omstreden of opmerkelijk genoemd mag worden. Met zijn laatste film, Antichrist, en de rel in Cannes als gevolg van dom of onhandig optreden van Von Trier nog vers in het geheugen, kunnen de bezoekers nu uitkijken naar Melancholia. Kirsten Dunst en Alexander Skarsgård – inderdaad de zoon van – stappen in het huwelijkbootje en vieren het feest in het huis van haar zus. En het belooft een bijzondere bruiloft te worden.

<linksonder> Conan

Hoofdrollen: Charlotte Gainsbourg, Kirsten Dunst, Charlotte Rampling, John Hurt, Kiefer Sutherland, Alexander Skarsgård Regisseur: Lars von Trier Distributeur: Wild Bunch Releasedatum: 25 augustus 2011

<rechtsonder> Midnight in Paris

The Debt

<linksboven> Crazy, Stupid, Love

Over gebrek aan talent voor zijn camera heeft de Engelse regisseur John Madden doorgaans niet te klagen. En dat geldt ook voor zijn nieuwe film, The Debt. Voor deze spionagethriller heeft hij een beroep kunnen doen op zwaargewichten als Helen Mirren, Ciarán Hinds en Tom Wilkinson. Zij spelen de rollen van respectievelijk Rachel, David en Stefan, drie inmiddels gepensioneerde agenten van de Israëlische geheime dienst, de Mossad. In 1966 werden zij gerekruteerd om de Duitse kampbeul Vogel in Oost-Berlijn op te sporen. In 1997 horen twee van hen schokkend nieuws dat het verleden doet herleven. Hoofdrollen: Helen Mirren, Ciarán Hinds, Tom Wilkinson, Sam Worthington Regisseur: John Madden Distributeur: Universal Pictures International Releasedatum: 8 september 2011

9 ‘Seriously, it looks like you’re photoshopped!’ (Emma Stone als Hannah in Crazy, Stupid, Love)

‘I just have one thing to say: enjoy it while it lasts.’ (Charlotte Rampling als Gaby in Melancholia)

INTERNATIONAAL

Curzon Cinema biedt cinema on demand

Film kijken waar je maar wilt Het unieke van de Curzon Cinemas zit niet in het feit dat je een gekoeld glas sauvignon blanc mee kunt nemen de zaal in, of dat je met je laptop draadloos kunt surfen in de bar. Nee, wat de Engelse independent bioscoopketen zo bijzonder maakt is dat je in je eigen huiskamer met je wijntje en je internetverbinding de meest recente films in hoge kwaliteit kunt bekijken. ‘Je wilt die nieuwe film erg graag zien, maar je kunt geen babysitter regelen? Klik!’ Door Jan van Houten

Bioscoopgebouwen in Londen zien er overdag weinig glamoureus uit. Neem Curzon Soho, in de hippe wijk West End. Een saai, grijs kantoorgebouw waarin blijkbaar commerciële tandartsen zijn gevestigd. Maar ’s avonds doet neonlicht veel goed en eenmaal de trap afgedaald voel je de liefde voor de betere Europese en wereldfilm je tegemoet stromen. In de bar wordt geloungt en aan de muur hangen dvd’s te koop van Fish Tank en Être et Avoir. Nog een etage lager en vlak voor je de zaal ingaat om 13 Assassins van Takashi Miike te gaan zien, kun je aan de counter naast popcorn ook sterke drank, Yoomoo Frozen Yoghurt en pittige kraaknootjes in dito zak kopen. Een paar wijken verderop, aan winkelstraat King’s Road, maakt Curzon Chelsea zich op voor het vierde avontuur van kapitein Jack Sparrow door het uitreiken van 3D-brilletjes aan het binnenstromende publiek. ‘Wij geloven niet in een homogene eenheidsworst. Elke bioscoop is afgestemd op de plek waar hij zich bevindt.’ Aan het woord is Ross Fitzsimons, hoofd strategy & business development van Curzon Artificial Eye. Het bedrijf beheert een Londense bioscoopketen (Curzon, met zes vestigingen), een filmen dvd-distributeur (Artificial Eye), een online dvd-shop en Curzon on demand, een nieuwe dienst waarmee je de meest recente films thuis kunt bekijken via het internet.

Independent Soho trekt een jonger publiek. Het is West End, een hippe nachtelijke hotspot, en de programmering is daar een afspiegeling van. ‘Elke bioscoop trekt een ander publiek’, aldus Fitzsimons. ‘Ik ben wat terughoudend om onszelf een arthousebioscoop te noemen. Dat roept verwachtingen op. Wij draaien veel films die absoluut in het genre passen, maar ik prefereer liever de term independent. We draaien net zo gemakkelijk de nieuwste Pirates of the Caribbean-film. Maar daar laten we ook Pina zien, een kleine, onafhankelijke dansfilm die je arthouse kunt noemen, maar die ook gezien kan worden als alternatieve content. Die grens is aan het verschuiven en daar voelen wij ons prettig bij.’ Fitzsimons is trots op de relatieve kleinschaligheid van zijn bioscopen die hooguit drie zalen hebben en in het geval van Curzon Chelsea slechts een. ‘We zijn geen multiplex dat zegt: wij hebben al deze films draaien en het maakt ons geen donder uit of ze goed of slecht zijn. Een vriend van mij gaat altijd naar Curzon Soho. Als ik hem vraag naar welke film hij gaat, dan zegt hij dat hij dat niet weet, maar hij weet wel dat er altijd wel iets draait dat hij wil zien. Dat is het verschil. Onze klanten vertrouwen erop dat wij een goede selectie maken van films waar zij dan zelf weer uit kunnen kiezen. Daarom geven we de voorkeur aan een

‘Onze favoriete manier om een film te presenteren blijft de fysieke bioscoop.’

klein aantal schermen met betere films dan aan een bioscoop met tig zalen.’ Frustrerend Artificial Eye is de distributietak die de betere Europese en wereldfilm naar het Verenigd Koninkrijk haalt. Zij vertegenwoordigen films als Des Hommes et des Dieux, Winter’s Bone, Waltz With Bashir en binnenkort Melancholia, de nieuwe Lars von Trier. Handig dat ze in Londen alleen al zeven bioscopen hebben om hun materiaal te vertonen. ‘De films die we aankopen zullen niet misstaan in onze bioscopen,’ aldus Fitzsimons, ‘maar niet alle films zijn geschikt om een week lang schermen bezet te houden. Soms is een film zo specialistisch dat hij slechts een keer te zien is in een bioscoop. En zoals elke filmliefhebber weet, het is een frustrerende ervaring om een film te willen zien die nu al niet meer draait. En ik wilde die film net morgenavond zien en ik wil niet een uur onder-

weg zijn naar centraal Londen omdat hij toevallig daar alleen nog maar draait. Maar ik heb geen keuze, pas over vier maanden kan ik die film op dvd zien.’ Mobiel Het zou best de Franse film Un Poison Violent kunnen zijn die Artificial Eye begin mei uit heeft gebracht en die een week later in Londen in een enkele (Curzon-) bioscoop te zien is. Een film die geen volle zalen gaat trekken, maar die zeker een publiek heeft. Un Poison Violent is op hetzelfde moment ook beschikbaar gesteld via Curzon on demand, de webdienst die sinds december operationeel is. Het enige dat je nodig hebt is een scherm met een internetverbinding en een webbrowser. Via de website van Curzon kun je de film voor twintig pond een week lang naar believen bekijken. In HD-kwaliteit en surround sound. Op je televisie, op je computerscherm of op je mobiel. Mits die laatste Flash aankan, waardoor momenteel de iPhone en iPad nog even buiten de boot vallen. ‘Wij zijn de enige bioscoopeigenaren ter wereld die een dergelijke

‘We laten ons niet tegenhouden door grenzen. Ik zou graag een Curzon Amsterdam zien.’

dienst aanbieden’, zegt Fitzsimons trots. ‘Je leest een recensie in de krant, je wilt die film erg graag zien, maar je kunt geen babysitter regelen; je zit in een rolstoel; je bent honderd kilometer verwijderd van de dichtstbijzijnde bioscoop die de film draait. Het maakt niet uit: klik.’ Oud vuil Op dit moment biedt Curzon on demand alleen films uit de catalogus van Artificial Eye, maar dat is volgens Fitzsimons slechts het begin van het verhaal. ‘Diverse distributeurs zijn enthousiast over dit concept. Vooral de onafhankelijke filmmaatschappijen zien er de voordelen van in en hebben ons al benaderd om ook hun films on demand aan te bieden.’ De rode stoel met colahouder

en de digitale projector hoeft van Fitzsimons gelukkig nog niet bij het oud vuil. ‘Onze favoriete manier om een film te presenteren blijft de fysieke bioscoop, omdat we dan zeker weten dat we de film op de beste manier tot zijn recht kunnen laten komen. Maar in een land met zestig miljoen inwoners bereiken we er in een dichtbevolkt gebied als Londen maar tien miljoen. We willen ze alle zestig miljoen bereiken!’ Fitzsimons buigt zich voorover. ‘We laten ons niet tegenhouden door de grenzen van Groot-Brittannië. Als er mensen in Nederland zijn die met ons willen samenwerken dan moeten ze zeker contact opnemen. Of het nou gaat om online content of om fysieke bioscopen. Ik zou graag een Curzon Amsterdam zien, of een Curzon Utrecht.’ Uitdaging Zal Melancholia, de nieuwe film van Lars von Trier die door Artificial Eye wordt gedistribueerd, meteen on demand beschikbaar zijn? ‘In principe wel,’ aldus Fitzsimons, ‘maar als een bioscoopketen als Vue besluit om de film mee te draaien, dan zullen ze dat niet willen. De filmindustrie is de enige ter wereld die zichzelf zulke restricties oplegt. Het is alsof je een auto koopt en hem vervolgens vier maanden niet voor je deur mag parkeren. Waarom zou je dat doen? Dat is niet ten gunste van

Ross Fitzsimons.

11 ‘Now will you please turn on the television set?’ (Jack Nicholson in One Flew Over the Cuckoo’s Nest)

‘It’s all for nothing if you don’t have freedom’ (Mel Gibson in Braveheart)

INTERNATIONAAL

de consument, maar puur bedoeld voor de bioscoopeigenaar. Ik wil niet kritisch zijn over mijn collega’s, maar wat hebben zij te bieden? Willen ze hun publiek een ervaring meegeven die ze kunnen delen? Of willen ze slechts een film vertonen die alleen binnen hun vier muren gezien mag worden?’ Fitzsimons heeft wel een paar tips. ‘Het belangrijkste voor een bioscoopeigenaar is dat hij focust op wat er speciaal is aan wat hij te bieden heeft. Waarom komen mensen naar mij toe? En probeer dan al die aspecten te verbeteren of creëer nieuwe verwachtingen. Ik geef toe: dat is nogal een uitdaging voor kleine, onafhankelijke bioscopen die al jaren opereren op dezelfde manier. Maar ik geef je op een briefje dat als ze dat niet doen, ze het niet zullen overleven.’ Alternatief Het toverwoord volgens Fitzsimons is alternatieve content. Opera, ballet, theater. ‘Drie jaar geleden was dat nog een curiositeit, nu is het een snel groeiend onderdeel van onze omzet. Wij distribueren en draaien momenteel Pina, de 3D-dansfilm van Wim Wenders. Is het een film of is het dans? Het is in ieder geval cinema-entertainment en de plek om dat op een ultieme driedimensionale manier te ondergaan is in een bioscoop! Dat is een ervaring die je wilt delen.’ Maar Fitzsimons denkt verder. ‘Recentelijk is de documentaire Senna verschenen, over het leven en dood van Formule 1-racer Ayrton Senna. Waarom organiseer je niet een speciale screening waar je live een grand prix uitzendt en daarna die film? Een ander goed voorbeeld hebben we

enkele jaren geleden gedaan. We kregen toestemming om het laatste seizoen van The Wire te vertonen voordat hij op televisie zou komen. Dat deden we op vrijdag en zaterdag tussen tien uur ’s avonds en zes uur ’s ochtends, in aanwezigheid van bedenker David Simon en hoofdrolspelers Dominic West en Clarke Peters. We verkochten kaartjes van 60 pond en de rij stond tot om de hoek. We hadden de zaal drie keer kunnen uitverkopen.’

Visie Of je de trappen afloopt naar Curzon Soho, of de trappen op naar Curzon Mayfair, of je zondagmiddag live het Bolshoi Ballet in Curzon Richmond meemaakt, of met je kids naar Tangled gaat in Curzon Millbank, je voelt overal de energie van een bedrijf met visie. Een visie die door Ross Fitzsimons in daden is omgezet waarbij de aloude panden in de Londense binnenstad een mentale verjongingskuur hebben ondergaan. ‘Bioscopen kunnen op deze manier een gedeelde ervaring opwekken op een manier die nooit door dvd, on demand of televisie kan worden geëvenaard.’ Voeg daar goede kwaliteitskoffie aan toe, een bar met drankjes, draadloos internet en een plek waar mensen op hun gemak hun krantje kunnen lezen of met elkaar kunnen praten en je hebt de perfecte plek die nog jaren meekan. ‘Wij zijn niet uniek in deze manier van denken, maar het verbaast mij steeds weer dat er een hoop bioscopen zijn die dat nog niet doen.’

HMV Curzon Gesitueerd in de Londense wijk Wimbledon is HMV Curzon een beetje een vreemde eend in de bijt en staat ook los van de zes andere Curzon-bioscopen. Het is de combinatie van een entertainmentwinkel, vergelijkbaar met een Free Record Shop, met daarboven een state-ofthe-art cinema met drie zalen met digitale projectie. Het idee van de samenwerking ontstond in 2008. Vol enthousiasme dacht Ross Fitzsimons dat deze combinatie op meerdere plekken in Engeland uitgevoerd kon worden. Maar anno 2011 heeft HMV door de sterk teruglopende dvd-verkoop moeite om het hoofd boven water te houden. Hoewel HMV Curzon goed draait, blijft het voorlopig bij deze ene vestiging. ‘Je ziet met HMV wat er in drie jaar kan gebeuren. Het is dus niet te voorspellen hoe het landschap er over drie jaar uitziet.’ 13

‘I had the craziest dream last night. I was dancing the White Swan.’ (Natalie Portman in Black Swan)

QUIZ

Doe mee en win een leuk filmpakket

Picture this... Wil je kans maken op een leuk filmpakket? Doe dan mee met de filmquiz. Als je de films op de foto’s herkent, kun je de titel ontdekken van een film die binnenkort in de bioscoop gaat draaien. Door Jeroen Huijsdens

Raad uit welke films de beelden komen en je ziet na enig telwerk welke letters je hebt verzameld. Samen vormen deze letters de eerste negen letters van een nieuwe bioscoopfilm. Stuur de titel van die film op en je maakt kans op een leuke prijs. Uitslag Het antwoord de vorige keer was: The Lincoln Lawyer. Uit alle goede inzendingen is een winnaar getrokken. Dat is geworden Marjoleine van Duin werkzaam bij Filmhuis Gouda. Van harte gefeliciteerd! De prijzen werden beschikbaar gesteld door Entertainment One.

18 AUGUSTUS IN DE BIOSCOOP

1e letter = De derde letter van het tweede woord van deze filmtitel.

2e letter = De derde letter van deze filmtitel.

4e letter = De derde letter van deze filmtitel.

5e letter = De laatste letter van deze filmtitel.

7e letter = De tweede letter van het tweede woord van deze filmtitel.

8e letter = De tweede letter van het eerste woord van deze filmtitel.

Ontdek aan de hand van deze beelden welke film er binnenkort in de bioscoop gaat draaien.

Stuur je antwoord voor 2 augustus aanstaande naar: Holland Film Nieuws Van Eeghenstraat 34 1071 GH Amsterdam Of mail je antwoord naar: quiz@hollandfilmnieuws.nl

3e letter = De eerste letter van het tweede woord van deze filmtitel.

6e letter = De eerste letter van het tweede woord van deze filmtitel.

Een tipje van de sluier: in de film is een rol weggelegd voor de vrouw van regisseur Joel Coen.

9e letter = De derde letter van deze filmtitel. 15

www.riseoftheapes.nl

‘What you’re about to see is totally classified...’

IN THE PICTURE

IN THE PICTURE /OP LOCATIE

Zo onderscheidend mogelijk bezig zijn Toen de Utopia-vestiging in Almere zes jaar geleden werd gebouwd, kwamen daar – als eerste bioscoop in Nederland – ook digitale filmzalen in. De bezoekers zaten daar in eerste instantie echter helemaal niet op te wachten. Directeur Peter Isaak: ‘Ik ben graag een trendsetter in plaats van een trendvolger. En soms stoot je je neus wel eens.’ Door Lisa Rosing

Peter Isaak heeft een duidelijke visie op zijn vak. ‘Ik vind het heel belangrijk dat je in deze branche zo onderscheidend mogelijk bezig bent, op alle manieren die met bioscoopbeleving te maken hebben. Op het hoofdproduct film heb je geen invloed, maar aan filmbeleving kun je wel iets doen.’ Isaak was bijvoorbeeld lang op zoek naar een mannelijke equivalent van de Ladies Night. Dat werd uiteindelijk Burgers, Beer & Blockbusters. En het sloeg aan. ‘Het klinkt gemakkelijk, want het zijn een paar simpele ingrediënten, maar het duurt lang voordat je zoiets hebt gevonden.’ Successen en missers ‘Als ondernemer moet je niet bang zijn om je nek uit te steken’, stelt Isaak. Soms gaat dat goed, zoals met Burgers, Beer & Blockbusters, en soms niet. ‘Dat is niet erg, zolang je het maar probeert. Ik ben graag een trendsetter in plaats van een trendvolger. Ik vind dat essentieel als je succesvol wilt zijn in deze business. Onze bezoekers willen verandering, dynamiek, entertainment. En soms stoot je je neus wel eens. Een voorbeeld is de Tapas Tray. Ik wilde een nieuw product in ons buffet. Ik bedacht de Tapas Tray, een selectie van verse tapas met champagne erbij. Het zag er prachtig uit, maar het sloeg niet aan. Ik heb duizenden van die trays laten maken. Als we er vierhonderd hebben verkocht dan is het veel. Maar zo gaat dat, niet al je ideeën kunnen succesvol zijn.’

‘Niet al je ideeën kunnen succesvol zijn’

Peter Isaak.

toch al digitaal?’ Inmiddels voltrekt de digitalisering van de bioscoopsector in Nederland zich in rap tempo. Een van de belangrijkste missies voor Utopia Nederland is om alle zalen te digitaliseren. ‘We zitten op dit moment midden in dat fysieke proces. Eigenlijk vind ik het een saaie periode, want ik ben alleen maar bezig met opdrachten voor installateurs over extra bekabeling, luchtafvoer en bouwkundige aanpassingen, dat soort dingen. En het kost ook nog eens veel geld. Maar het is nodig. Want als je als bioscoop niet overgaat op digitaal, is je bestaan niet gegarandeerd. Een andere projectietechniek vraagt ook om een andere werkmethodiek. Daar focussen wij ons nu op. Fysieke controle op filmprints hoeft niet meer. Nu wordt er onder meer gecontroleerd of de digitale sleutels wel kloppen en dergelijke. Daar moet je een solide administratie en controle voor opzetten. Het betekent dus dat er op een hele andere manier gewerkt moet gaan worden in bioscopen. Ik denk dat nog niet iedereen zich dat realiseert.’ Carrière Het is Isaak gelukt om van zijn hobby zijn beroep te maken. ‘Ik ben een groot filmliefhebber. Als jongetje keek ik op donderdagavond altijd naar het Belgische tv-programma Première, met Jo Röpcke. Ik vond dat een van de hoogtepunten van de week, want dan kon ik filmtrailers zien.’ Wel merkt Isaak dat hij momenteel minder met films zelf bezig is, maar eerder met de randzaken er omheen. ‘Ik probeer er wel altijd tijd voor vrij te maken om het filmproduct te blijven zien, want dat is de core business. Ik wil wel weten wat wij verkopen.’

Digitalisering Inmiddels heeft bioscooponderneming Utopia, die ook actief is in België, Luxemburg en Frankrijk, zes vestigingen in Nederland. Toen de vestiging in Almere zes jaar geleden open ging, had het gebouw al drie digitale zalen. ‘Daar waren we heel trots op.’ Het waren de eerste digitale zalen in Nederland. ‘Er waren drie redenen waarom we kozen voor digitaal. We wilden er in een vroeg stadium technische ervaring mee opdoen. Daarnaast wilden we andere content kunnen vertonen zoals opera’s, concerten, Formule 1 en gaming. En we dachten dat het publiek het ook zou waarderen. Dat bleek een verkeerde aanname te zijn. Digitaal trok geen extra bezoekers. De mensen hadden zoiets van: wat nou digitaal? Alles is

Via via kwam Isaak terecht in de bioscoopwereld. In 1981 begon hij te werken bij het grootste filmlaboratorium van Nederland, Color Film Centre. Vanaf die tijd specialiseerde hij zich verder in het postproductiestadium van film. Na te hebben gewerkt bij onder meer Haghefilm, RCM en Cineco, werd hij geattendeerd op een vacature bij Polyfilm, dat later werd overgenomen door Utopia. ‘Als je passie hebt voor film en je hebt het geluk dat je in deze business terechtkomt, dan word je al snel besmet met het virus. Ik zie om mij heen dat mensen heel lang in dit wereldje blijven hangen.’ Video on demand De Nederlandse en mondiale bioscoopwereld zijn flink in beweging en er liggen verschillende kansen, maar er loeren ook bedreigingen. Hoe denkt Isaak hierover? ‘Ik denk dat we hele moeilijke jaren hebben gekend, maar we zitten nu in een fase dat iedereen vrij content is met het filmaanbod en met de resultaten. Er worden goede films gemaakt en met name de Nederlandse producties worden commercieel steeds sterker. 3D is ook een belangrijke publiekstrekker geworden. Voor mij is een van de grootste bedreigingen dat het internet steeds breder wordt gebruikt als platform om film te kijken, zoals met video on demand. Een aantal majors heeft recentelijk al aangekondigd dat ze films zestig dagen na de bioscooprelease gaan aanbieden voor negenentwintig dollar (zie ook pagina 23, red.). Ik vind dat een zeer zorgelijke ontwikkeling, maar ik vrees ook dat het onvermijdelijk is. Het internet bereikt steeds meer huishoudens en wordt dus voor studio’s ook steeds interessanter als platform voor filmreleases. De bioscoop moet zich dus blijven onderscheiden om bezoekers te trekken.’ Een idee waar Isaak al een tijd mee rondloopt, is het vertonen van trailers op tv. ‘Ik zou graag meer structurele exposure op tv willen. Iedere dag, op een vaste tijd, een wisselend trailerblok van zo’n twintig minuten. Ik denk dat iedereen dat kan waarderen. Bovendien denk ik dat de hele industrie daarvan profiteert. Het verbaast mij ook dat we zoiets nog steeds niet hebben. Het format heb ik in principe al klaarliggen. Dus als er een geïnteresseerde omroep is die er brood in ziet, bel gerust.’

‘Als je als bioscoop niet overgaat op digitaal, is je bestaan niet gegarandeerd’

Op locatie

Gerben Kuipers.

In gesprek met Utopia-directeur Peter Isaak

CineMec slaat vleugels uit Gerben Kuipers van CineMec Ede wil op zeker vijf nieuwe locaties in Nederland vestigingen openen. In een interview met het Financieele Dagblad zegt hij dat hij samen met een aantal geïnteresseerde private investeerders ‘uit de hoek van de vastgoedexploitatie en de congresbranche’ zoekt naar wegen om zijn gepatenteerde CineMec-formule verder over Nederland uit te rollen. Het concept van het ‘multi entertainment center’ heeft Kuipers ontwikkeld in Ede, pal aan de snelweg A12. ‘Ik wilde iets compleet nieuws neerzetten. En ik geloof niet in de toekomst van bioscopen in binnensteden, hooguit in plaatsen als Amsterdam. Je moet absoluut goed bereikbaar zijn, je moet ruimte hebben voor vijf, zes of liefst nog meer zalen. En je moet de mogelijkheid hebben meerdere functies in hetzelfde gebouw te combineren.’ In 2006 breidde Kuipers het pand uit met een grote Expo/theaterzaal met ruim duizend stoelen, bedoeld voor congressen. Maar op dat moment brak de kredietcrisis uit en werden er minder seminars en congressen gehouden. Kuipers bleef niet bij de pakken neerzitten en maakte de zaal geschikt voor driedimensionale filmvertoningen. Inmiddels trekt de congresmarkt weer aan en lopen de special events als opera en ballet steeds beter. CineMec trekt ruim 630.000 bezoekers per jaar en is daarmee een van de best lopende bioscopen van Nederland. ‘Dit concept is aantrekkelijk voor investeerders met een wat langere adem. Een bioscoop als deze vergt een investering van een kleine dertig miljoen euro en gaat direct renderen’, aldus Kuipers. ‘En bang dat we het pand verlaten hoeven ze niet te zijn, we kunnen toch nergens anders heen.’

17 ‘Congratulations, another one of your plans has successfully backfired!’ (Tina Fey als Roxanne Ritchi in Megamind)

‘In order to be successful, one must project an image of success at all times.’ (Peter Gallagher als Buddy Kane in American Beauty)

BEURZEN & FESTIVALS

Eigen productie

LED POSTERFRAME met een

LUXE HOUTEN

Europese bioscoopvakbeurs viert twintigste verjaardag

OMLIJSTING!

Blik op de toekomst

Een gegarandeerde unieke uitstraling die zorgt voor extra attentiewaarde! Maar dat niet alleen. Want door het gebruik van onze eigen productie LED posterframe met klikprofiel is de print makkelijk verwisselbaar. Kwalitatief, praktisch én decoratief dus! De posterframe met houten omlijsting is verkrijgbaar in drie uitvoeringen: • zwarte houten lijst • zilveren houten lijst • zilveren baroklijst

Zie ook onze website voor andere toepassingen en mogelijkheden www.actionsign.nl tel. 040 255 25 14 adv_HFN_juni_2011_210x148_10.indd 1

24-05-11 17:17

See you at the CineEurope

Goed en leuk, maar bij voorkeur toch ook anders én beter. Dat is wat de vaste bezoekers die zich opmaken voor CineEurope graag zouden zien. De Europese vakbeurs voor de bioscoopindustrie, die we tot voor kort kenden als Cinema Expo, vindt als vanouds weer plaats in de Amsterdamse RAI en wordt dit jaar gehouden van 27 tot en met 30 juni. Door Frank de Neeve en Jeroen Huijsdens

Een nieuwe naam en een twintigste editie. Reden voor een feestje, zo moet ook de organisatie van CineEurope hebben gedacht. Dus wordt er dinsdagavond 28 juni, na de productpresentatie van 20th Century Fox op passende wijze gevierd dat de vakbeurs voor Europese exploitanten dit jaar twintig jaar bestaat en daar graag nog even mee doorgaat. De nauwe samenwerking met de Europese belangenvereniging voor bioscoopexploitanten, UNIC, die vorig jaar werd gesloten, legt er in ieder geval wel een fundament voor. Toekomstgericht De vraag is natuurlijk wel of de naamswijziging en het huwelijk dat is aangegaan met de UNIC een wezenlijk andere conventie oplevert. Vermoedelijk niet, maar wie naar het seminarprogramma kijkt, zal in ieder geval opmerken dat de blik dit jaar gelukkig toekomstgericht is. Drie van de vijf seminars beogen de bioscoopexploitanten informatie en kennis aan te reiken waar ze in de toekomst wat mee kunnen, getuige titels als ‘Challenges Facing the Industry – How Consumers Want to See Movies and What Exhibitors Must Do to Stay Ahead’ (maandag 14.45 uur), ‘Cinema of the Future’ (donderdag 09.15 uur) en ‘Cinema Exhibition – The View From Outside’ (donderdag 14.45 uur). Nu maar hopen dat dat ook echt gebeurt.

Antonio Banderas komt langs om promotie te maken voor de Shrek-spinoff Puss in Boots

Puss in Boots.

te maken voor de Shrek-spin-off Puss in Boots (7 december in de bioscoop). Daar blijft het wat de sterren betreft vast niet bij want onder andere 20th Century Fox heeft een goede reputatie hoog te houden. Beurs De technische aankondigingen op CineEurope volgen meestal de Amerikaanse beurs van het voorjaar. Projectorfabrikanten zullen op de vakbeurs dan ook voor het eerst hun 4K-modellen laten zien, plus hopelijk de ombouwsets naar 4K. Van de serverfabrikanten kunnen we verwachten dat zij in hun contacten met klanten aandacht zullen besteden aan de hoge beeldsnelheden. Zeker gezien James Camerons demo op CinemaCon (zie ook pagina 55; red.). Daarnaast zal er ook wel een stel nieuwe 3D-fabrikanten present zijn, net als DepthQ op CinemaCon. Maar dat maakt de keuze voor welk systeem te gaan juist weer niet simpeler. Dat de strijd om de gunst van de klant (exploitant en kaartjeskopende consument) op het gebied van de smartphonetoepassingen in volle hevigheid is losgebarsten en vast ook op de beursvloer te ervaren zal zijn, blijkt onder meer uit de aankondiging van ticket. international van No Limits. No Limits is de software die het Duitse bedrijf aanbiedt om het kopen van bioscoopkaartjes via de smartphone – welke dan ook - eenvoudiger te maken. Het bedrijf biedt het aan in combinatie met nieuwe ticketautomaten (ATM’s). Met de softwaremodule mobile reports wordt het de bioscoopexploitant bovendien mogelijk gemaakt, bioscoopcijfers direct op zijn mobiele telefoon binnen te krijgen.

Meer actuele informatie over CineEurope is te vinden op www.filmexpos.com.

Films en sterren Hoewel het onder prettige omstandigheden netwerken en bijpraten voor de exploitanten onderling én het bezoeken van de op de beurs aanwezige leveranciers vaak dé reden is waarom men elk jaar komt, is het doorgaans toch de kwaliteit van de films en de productpresentaties die het rapportcijfer achteraf sterk bepaalt. Bij het ter perse gaan van dit nummer waren alleen de vertoning van Transformers 3, Horrible Bosses en Harry Potter and the Deathly Hallows – Part 2 bekend. Ook was al naar buiten gekomen dat Antonio Banderas langs zal komen om promotie 19

www.jimmys.eu

‘Hey! Isn’t we supposed to be having a fiesta?’ (Antonio Banderas als Puss in Boots in Shrek 2)

PICK ‘N’ MIX / CARTOON

10 jaar Kijkwijzer Kijkwijzer bestaat tien jaar. Dat jubileum werd 23 mei gevierd in NEMO in Amsterdam met een programma gewijd aan het classificatiesysteem voor de audiovisuele media. Uit de bijeenkomst, die werd bijgewoond door vertegenwoordigers uit de sectoren betrokken bij Kijkwijzer, bleek overduidelijk dat iedereen heel tevreden is over het systeem van zelfregulering. Dat die mening ook wordt gedeeld door Den Haag, bleek uit de toespraak van minister van Bijsterveldt van OCW, die het eerste exemplaar van het jubileummagazine Kijkwijzer 10 in ontvangst nam. Er werd ook gekeken naar de toekomst gezien het sterk veranderende medialandschap. In die context kwamen vragen aan bod als: is het straks nog wel mogelijk om de grote hoeveelheid content die via het internet bij kinderen binnenkomt te classificeren? En is het wellicht wenselijk om extra leeftijdscategorieën toe te voegen omdat kinderen zich sneller ontwikkelen? Die vragen kregen tijdens deze middag echter geen sluitend antwoord.

GIANNI E LE DONNE d2-hfn-05-2011.pdf

bibi film isaria productions rai cinema present a film produced by angelo barbagallo C

VAN DE REGISSEUR VAN

Pranzo di Ferragosto

23/05/2011

Pick ‘n’ mix

voor € 16,50 in plaats van € 20,ISBN 978 90 6403 7689 actienummer: 502-42542 Deze actie is geldig tot 1 augustus 2011

Filmjaarboek 2010/2011 Afgelopen maand verscheen het Filmjaarboek 2010/2011. De nieuwe editie van het onvolprezen naslagwerk bevat inhoudelijke besprekingen van alle films die in 2010 in de Nederlandse bioscopen en filmtheaters werden uitgebracht, inclusief uitgebreide cast- en creditgegevens, bezoekcijfers en distributiegegevens. Het boek bevat tevens een jaaroverzicht met de belangrijkste gebeurtenissen uit de filmwereld en enkele achtergrondartikelen. Met de kortingsbon in dit nummer van Holland Film Nieuws krijgen lezers korting van 3,50 euro op de winkelprijs (twintig euro).

10:58:32

100 jaar in dienst Onze vermelding dat dit het 100e nummer zou worden is niet onopgemerkt gebleven. Enkele operateurs van UFIO BV in Utrecht wilden hun felicitaties zelfs tot uitdrukking brengen door een foto te sturen. Stan Cowgill (Camera/Studio), Harrie de Haas (Catharijne) en Tom Kooijman (Camera/Studio) meldden samen 100 jaar in dienst te zijn (op foto van links naar rechts). Ze zeiden, samen met hun collega Frank van Breemen (City), uit te kijken naar nummer 125. Want zo lang staan ze met z’n vieren op de loonlijst! (Foto Sander Nouwen)

HFN KORTINGSBON

Nieuws uit de wereld van film en bioscoop...

Operateursexamen Dinsdag 10 mei jongstleden vond het voorjaarsexamen voor Operateur A/B plaats in Cinemajestic in Zutphen. Zes kandidaten hadden zich voor dit examen opgegeven, waarvan een kandidaat het operateursexamen B moest afleggen. Helaas hadden twee kandidaten zich afgemeld en moet er één een herexamen doen. Namens FTT Filmtronics en de NVB gaan de hartelijke felicitaties voor het behalen van het A-diploma uit naar: Sake Tiemersma (Tivoli/Cinema, Leeuwarden) en Sander de Jager (Westlandtheater De Naald, Naaldwijk) en voor het B-diploma naar Wim Sebo (ForumImages, Groningen). Het najaarsexamen staat gepland voor medio oktober 2011.

CMY

EEN FILM VAN

Jaap & Joop

GIANNI DI GREGORIO BìBì Film

Isaria Productions

www.cinemien.nl www.abc-distribution.be

11 AUGUSTUS IN DE BIOSCOOP

Door Berend Jan Kompanje. Naar een idee van Dirk de Lille.

21 ‘Okay now, do we want a R-rating or a X-rating?’ (Madonna in Truth or Dare)

ACHTER DE SCHERMEN

Downloadverbod en alternatieven

Moderne uitdaging voor filmindustrie Een wijze economische les is dat er geld in het laatje moet komen om een bedrijf gezond te houden. Maar waar komt voor de filmindustrie dat geld vandaan als het ingeburgerd is geraakt dat je met een simpele handeling de nieuwste films digitaal binnenhengelt? De een pleit voor een downloadverbod, de ander zoekt goede alternatieven. Door Jan van Houten

Vroeger was het simpel. Een filmmaatschappij bracht een film uit die in de bioscoop te zien was en waarvoor je een kaartje aan de kassa moest kopen. Voor populaire films stond buiten een rij tot ver voorbij het volgende huizenblok en de blockbuster was geboren. Door de opkomst van de videoband werd het zien van een film in de bioscoop minder exclusief. Als je Raiders of the Lost Ark had gemist, wachtte je gewoon een half jaartje en dan huurde je hem bij de plaatselijke videoboer. De techniek schreed voort, niet alleen in de bioscoop, maar meer nog in de huiskamer met grotere televisies, de dvd, surround sound en high definition. En dankzij de opkomst van het internet is de perceptie van de filmkijker in korte tijd razendsnel mee veranderd. Film is slechts een onderdeel geworden van het entertainmentbombardement dat hij over zich heen gestort krijgt. ‘Even een filmpje downloaden’ is voor een hele generatie de gewoonste zaak van de wereld geworden. En het liefst de nieuwste films zo snel mogelijk kijken op de manier waarop zij dat willen.

‘De manier om het downloaden tegen te gaan is om legale alternatieven te bieden.’ Just Go With It.

SWAT-team Wat nu? Het is een illusie dat de downloadgeest nog in de fles terug te dringen is, ondanks dat staatssecretaris Fred Teeven van justitie een downloadverbod wil instellen. Nederland is een van de weinige landen waar het downloaden van een film nu nog legaal is. Het is niet dat er meteen een SWAT-team binnenvalt bij individuele downloaders, hoewel er mensen in de industrie zijn die dat graag zullen zien, maar Teeven wil het voor rechters mogelijk maken providers te verplichten downloadsites die illegaal materiaal aanbieden af te sluiten. De staatssecretaris komt in de loop van dit jaar met concrete wetsvoorstellen. Een loffelijk streven, maar het internet is een veelkoppig monster. Nadat Stichting BREIN het voor elkaar heeft gekregen om de populaire downloadservice FTD te sluiten, zijn er alweer diverse gelijkende sites opgedoken. Een onderdeel van Teevens plannen

is dan ook om de rechthebbenden nieuwe, legale verdienmodellen te laten zoeken en gezamenlijk de consument voor te lichten. Kortom: de manier om het downloaden tegen te gaan is om legale alternatieven te bieden zoals video on demand (vod). Achterste benen Maar als dan filmmaatschappijen als Warner Bros., Fox, Sony en Universal zoeken naar alternatieven, dan is het weer niet goed, gezien de commotie die in de Verenigde Staten ontstond toen de studios het idee opperden om films al zestig dagen na release aan te bieden als video on demand. De National Association of Theatre Owners (NATO), de Amerikaanse equivalent van de NVB, stond op haar achterste benen. De NATO protesteerde hevig, ze vreest voor financieel kannibalisme als films eerder op een andere manier te zien zullen zijn dan in de bioscoop. Bovendien zegt ze dat het aanbieden van een download van hoge kwaliteit juist piraterij in de kaart speelt, een reden waarom Paramount niet meedoet met de deal. Het standpunt wordt gedeeld door niet de minsten uit de hoek van de filmmakers. Onder meer James Cameron, Michael Bay, Peter Jackson, Kathryn Bigelow en Guillermo del Toro ondertekenden een open brief waarin hun zorgen worden geuit. Winst De premium vod waar de Amerikaanse digitale satellietzender DirecTV in april mee is begonnen, loopt nog niet storm. De hoge prijs van dertig dollar voor de nieuwe (ietwat geflopte) film Just Go With It van Adam Sandler zal daar mee te maken hebben. De storm is voorlopig dus weer gaan liggen en volgens Fox is premium vod vooral bedoeld voor een nichemarkt. Maar de industrie denkt na en is actief in beweging om geld in het laatje te krijgen met nieuwe initiatieven. En dat is winst.

www.conanthebarbarianin3d.com

‘My tolerance level is here. If it goes up to here I am selling you out’ (Jennifer Aniston in Just Go With It)

COLUMN

Hans Pos

Fly Me to the Moon Het Marktaandeel - met een hoofdletter - van de Nederlandse film in het eerste kwartaal van 2011 is ongekend groot. Dat is vooral en alleen te danken aan enkele eclatante successen en het gelukkig achterwege blijven van topzwaar gesubsidieerde navelstaarfilms die evenveel Gouden Kalveren als bezoekers trekken. Dat betekent dat de Nederlandse film objectief gezien een sterke onderhandelingspositie heeft in het abattoir waar de aanstaande bezuinigingen worden bedisseld. Ware het niet dat het succes door de slagers ook misbruikt kan gaan worden en de Nederlandse film als een boemerang (of ninjakruis) in het hart kan treffen. Immers, is dit prachtige marktaandeel niet het onomstotelijke bewijs dat het juist aantrekkelijker dan ooit is voor marktpartijen om eens een (structureel) gokje te wagen met een Nederlandse film? Die kan het hoofd nu vast boven water houden zonder dure subsidies… Wanneer we de veelbelovende line-up van Nederlandse films voor de rest van dit jaar bekijken, dan zou het best wel eens zo kunnen zijn dat de Nederlandse film een heel groot marktaandeel zal kunnen blijven vasthouden. Allemaal films die dan overigens tot stand zijn gekomen met behulp van het huidige subsidiesysteem. Ergo: wanneer de bijl in deze bloeiende tak van sport wordt gezet, zal het succes maar van korte duur zijn. De eerste brandbrieven zijn inmiddels al verstuurd, ondertekend door niet de eerste de besten. En natuurlijk hoopt men tegen elke realiteitszin in, dat de tomeloze bezuinigingsdrift zich uiteindelijk zal beperken tot het hanteren van een zachte kaasschaaf die pijnloos wat overbodige laagjes afpelt, maar zich verre houdt van de wortels van onze prachtige instituten. Iemand die juist op dit moment zeker een belangrijke rol had kunnen spelen op deze barricaden was Frans Afman, ofschoon het verwonderlijk is om te moeten constateren dat vele beleidstechnici en (film)fondsen jarenlang zo beperkt gebruik wensten te maken van zijn onbetwiste expertise (en intuïtie). Vooral als het ging om het bedenken en het uitvoeren van nieuwe (fiscale) filmfinancieringsmethoden. Frans beklaagde zich daar binnenskamers soms over en beleefde zijn finest hour toen hij in een debat over de cv-regeling tijdens het Nederlands Film Festival alle aanwezige lichtzinnige bankiers, accountants en grijpgrage producenten met zijn vragen tot op de graat wist te fileren. Het enige dat nog ontbrak waren pek en veren. Frans was een fenomenale manager, bestuurder en inspirator. Jaren geleden, toen ik na bijna een decenni-

Iemand die juist op dit moment zeker een belangrijke rol had kunnen spelen op deze barricaden was Frans Afman

Hans Pos. Foto Tanja van Rooden.

um mijn bestuursfunctie bij het Nederlands Film Festival inleverde omdat ik genoeg had van het schaamteloze gemarchandeer met de Gouden Kalveren en mij bovendien geheel tegen mijn zin in een schimmig wespennest gemanoeuvreerd voelde bij de procedure rond de opvolging van de toenmalige festivaldirecteur, was het Frans Afman die zich de nodige moeite getroostte om de brand te blussen. Hij nodigde mij uit voor een borrel in De Kring en ik maakte op een onvergetelijke manier kennis met zijn charismatische en vooral aimabele manier van argumenteren. Brand meester. Vrienden voor het leven. Toen hij later toetrad tot de raad van toezicht van Film by the Sea, smaakte mij het genoegen om hem dikwijls te vervoeren van Amsterdam naar Vlissingen en vice versa. Gedurende die lange ritten ontsponnen zich gesprekken waarin hij prachtig wist te vertellen over zijn (jeugdige) ervaringen met het Nederlands toneel, hetgeen mij - vanwege het toneelmilieu waarin ik ben opgegroeid - ook bovenmatig interesseerde. Maar vooral zijn talloze en bloemrijke verhalen over de internationale filmwereld waren een schier eindeloze bron van weelde om naar de luisteren. Altijd doorspekt van fijnzinnige humor en relativering. Ik probeerde hem meer dan eens aan te sporen tot het schrijven van zijn memoires, maar die waren volgens hemzelf nog te zeer fragmentarisch verspreid in talloze onuitgepakte dozen op diverse zolders. Ooit zou het er zeker van komen, beloofde hij me. Op zijn begrafenis op 11 mei jongstleden klonk veelvuldig de stem van de door hem zo geliefde Frank Sinatra, zoals ook Fly Me to the Moon. Ik hoop dat hij daar zit, naar ons kijkt en ons op gezette tijden zal blijven besprenkelen met zijn licht.

25 ‘There’s the way it ought to be, and there’s the way it is.’ (Tom Berenger als sergeant Barnes in Platoon)

holland film nieuws SPECIAL Jaargang 17 - juni 2011 - www.hollandfilmnieuws.nl

in the picture RIET ZEGERS & JEROEN HUIJSDENS

classics 100 KEER HFN

achter de schermen DE SECTOR IN 2028

the game

‘You should see your faces!’ (Michelle Rodriguez als Trudy Chacon in Avatar)

INHOUD

Holland Film Nieuws

Holland Film Nieuws Special Jaargang 17 Juni 2011

Leader Wie had dit ooit gedacht De 100e editie van Holland Film Nieuws, jarenlang door initiatiefnemer Ad Weststrate aangeduid als ‘het krantje’. Maar het krantje werd een blad. Wij vinden dat het die naam ondertussen wel hebben mag. De zeventienjarige geschiedenis is behoorlijk turbulent te noemen. Regelmatig stonden wij voor het begin van een nieuwe jaargang met het klamme zweet in de handen op de stoep van branchevereniging NVB om te vragen of men ook de komende jaargang weer hoofdsponsor wilde blijven. Altijd werd onze vraag met ‘ja’ beantwoord, maar soms ook met ‘ja, maar...’. Dan volgde er bijvoorbeeld een enquête en werd de leden van de NVB en hun medewerkers, onze lezersdoelgroep, naar hun mening gevraagd. Veel blijken van waardering volgden, maar er waren ook punten van kritiek. Bij het meest recente onderzoek waren er ook verzoeken of het allemaal wat smeuïger mocht en of er ook meer entertainment in het blad mocht. Vormgeefster Tanja van Rooden, de quiz, cartoon, the game, teasers en vele pagina’s trailers met het te verwachten product waren het gevolg, evenals een aantal nieuwe, gedreven redacteuren. En natuurlijk waren er door de jaren heen onze Vrienden van Holland Film Nieuws, de loyale groep adverteerders zonder wie Holland Film Nieuws niet zou bestaan, want zo simpel is het. Tijdens ons zeventienjarig bestaan zagen wij regelmatig (film)bladen komen, maar ook weer gaan. Wij zijn er nog en hopen jullie, onze lezers, nog jarenlang te kunnen berichten over de zaken die ons filmen bioscoopbedrijf bezighouden. Wij gaan ervoor!

30 achter de schermen

De echte verandering moet nog komen Wie waren de hoofdrolspelers? Hoe ontwikkelde het bioscooplandschap zich? En wat gebeurde er met de Nederlandse film? Een terugblik op zeventien jaar filmen bioscoopgeschiedenis aan de hand van 100 nummers Holland Film Nieuws.

36 in the picture

De observateurs van het Asterix- en Obelixdorp Normaliter biedt de rubriek in the picture de mogelijkheid om filmvertoners wat beter te leren kennen. Maar in deze special dan toch maar eens aandacht voor Riet Zegers en Jeroen Huijsdens, het duo dat HFN al zeventien jaar lang samen maakt.

38 The Game HFN Trivia

[30]

[36]

Speel het speciaal voor deze editie gemaakte spel HFN Trivia en ontdek hoeveel je weet over films, de sterren en de Nederlandse filmsector.

48 classics

Films die een stempel drukten

[38]

Wat waren de Nederlandse en internationale films die in de afgelopen zeventien jaar een stempel hebben gedrukt op de filmsector in Nederland? Wij maakten de moeilijke selectie.

52 achter de schermen

Het filmen bioscoopbedrijf in 2028 Zeventien jaar liggen achter ons, maar hoe ziet de sector er uit in 2028? We vroegen het trendwatcher Adjiedj Bakas en een panel van direct betrokkenen, oftewel the usual suspects.

[48] Op de cover van links naar rechts Tanja van Rooden (art direction en beeldredactie), Riet Zegers (uitgever) en Jeroen Huijsdens (hoofdredacteur). Foto Marjolijn Heij.

Riet Zegers Uitgever

[52] 31

‘You’re not to be written out of history.’ (Ewan McGregor in The Ghost Writer)

ACHTER DE SCHERMEN

Terugkijken op zeventien jaar filmen bioscoopbedrijf

De echte verandering moet nog komen Eind 1994 verscheen de eerste editie van Holland Film Nieuws. Het blad ontstond om werknemers in de bioscoopsector het gevoel te geven ergens deel van uit te maken en om hen te kunnen berichten over ontwikkelingen in de sector. Wat de reacties in de loop der jaren ook zijn geweest en hoeveel waarde het blad in retrospectief ook wordt toegedicht, het is een feit dat de achter ons liggende 99 nummers de kans bieden een verkort overzicht te geven van zeventien jaar filmen bioscoopbedrijf. Want wie zijn geschiedenis niet kent, weet ook niet wat de toekomst brengt. Door Jeroen Huijsdens

Toen HFN in december ‘94 voor de eerste keer verscheen lagen de desastreuze bezoekcijfers van 1992 nog redelijk vers in het geheugen. Niet eerder waren er in Nederland zo weinig mensen op jaarbasis naar de bioscoop geweest als in 1992, het jaar waarin de teller bleef stilstaan op het historische dieptepunt van 13,7 miljoen bioscoopbezoeken. Die mensen brachten dat bezoek aan 205 films(1) in 418 bioscoopzalen(2) en circa 45 filmtheaterzalen die ons land op dat moment telde. Allesbehalve negatief Toch was de stemming in de sector allesbehalve negatief. Het bezoek in 1993 had al een veelbelovende stijging van 16% laten zien en bioscoopondernemingen waren flink bezig met nieuwbouw- en renovatieplannen. Bovendien wisten enkele filmdistributeurs in die periode, waaronder angry young men als San Fu Maltha, Dirk de Lille en Paul Zonderland én iconen als Robbert Wijsmuller en Max van Praag, regelmatig voor beroering te zorgen met grootste plannen en films en dito visie hoe die moesten worden uitgebracht. Heerste er bij exploitanten en distributeurs op dat moment optimisme over de groeikansen van de sector, in het kamp van de Nederlandse filmproducenten was er vooralsnog geen reden tot vrolijkheid. Het

marktaandeel van de Nederlandse film was in het debuutjaar van HFN gedaald tot een te verwaarlozen 0,6 procent van de brutorecette (0,4% van het bezoek) en zou nog lange tijd worstelen om een percentage van 6% structureel te ontstijgen. Hoe anders is dat de laatste jaren? De Nederlandse film beleeft hoogtijdagen, wat mede te danken is aan allerlei stimuleringsmaatregelen en de algemene groei die de bioscoopsector in de afgelopen jaren op tal van vlakken heeft doorgemaakt, met de meer dan achtentwintig miljoen bioscoopbezoeken in 2010 als voorlopig hoogtepunt. Misschien is ‘groei’ in dat opzicht ook wel het woord dat de bioscoopsector van de afgelopen zeventien jaar het beste typeert.

Misschien is ‘groei’ wel het woord dat de bioscoopsector van de afgelopen jaren het beste typeert.

zoals Nederland die daarvoor niet echt kende: moderne, ruim opgezette complexen met veel zalen die vooral in het centrum van grote steden te vinden zijn. De min of meer eerste uitzonderingen op die regel waren de aan de rand van steden gelegen multiplexen MovieWorld (nu Pathé) in Scheveningen (open in april 1995), dat trouwens werd gestart door het Amerikaans-Europese verband Warner Bros., Morgan Creek en Chargeurs én CineStar in Enschede dat in 2000 open ging als gevolg van de samenwerking tussen het Duitse Kieft & Kieft, Wolff Cinema Groep en het Australische Greater Union. De betrokkenheid van deze buitenlandse firma’s was overigens van beperkte duur. Pathé nam Scheveningen over en Wolff kocht de partners in CineStar uit. Hoewel de distributeurs jarenlang smachtend uitkeken naar het moment dat buitenlandse ondernemingen - anders dan Pathé - de Nederlandse markt zouden openbreken, werd die wens nooit werkelijkheid. Het huidige Utopia - dat na de overname van Polyfilm nog wel het een en ander heeft ondernomen, getuige de bioscopen in Emmen,

Exploitanten De groei aan exploitantenkant werd, zoals al opgemerkt, vooral mogelijk omdat er door ondernemingen weer echt geld werd geïnvesteerd in de vernieuwing en uitbreiding van het bioscooppark. Trendsetter was MGM Cinemas (nu Pathé) dat onder leiding van de toenmalige directeur Wim van Wouw – die begin 1996 werd opgevolgd door de huidige directeur Lauge Nielsen – begon met nieuwe bioscopen zoals die in Maastricht, Groningen en Den Haag. Daarna volgden meer nieuwe Pathé-theaters volgens de multiplexformule

Den Helder en Almere - mag haar wortels dan in het Luxemburgse hebben, het was de Belgische onderneming Kinepolis waar de meeste mensen toch hun geld op hadden gezet. Het bedrijf probeerde lange tijd voet op Nederlandse bodem te zetten, bijvoorbeeld door deel te nemen aan de exploitatie van CineCity in Vlissingen en CineMec in Ede. Maar de familie Bert trok zich uiteindelijk uit het avontuur terug. Zeker toen na lang getouwtrek bleek dat de gewenste megabioscoop van Kinepolis in Diemen niet van de grond kwam, mede omdat Pathé Arena al een feit was. In het begin van de jaren negentig werd het exploitanten nog wel verweten dat ze, als gevolg van de monopoliesituatie waarin velen zich bevonden, te weinig deden om de vertoningssituatie te verbeteren. Maar gaandeweg bleek wel dat er veelal politieke redenen waren waarom de bouw van nieuwe complexen zo lang duurde. Allerlei inspraakprocedures en rapportages bleken zich als beren op de weg te posteren. Desalniettemin lieten de ondernemers zich niet uit het veld slaan.

In het begin van de jaren negentig werd het exploitanten nog wel verweten dat ze te weinig deden om de vertoningssituatie te verbeteren.

Zo liet Han Wolf zich bijvoorbeeld niet onbetuigd in Houten, Wijchen, Uden en Malden, timmerde Edwin Kluft aan de weg in Beverwijk en Frits Nieuwenhuizen in Schagen, trachtte voormalig boeker René van Steen een klein imperium op te bouwen onder de naam Merral Theaters en zette Albert Jan Vos in eerste instantie met Movie Unlimited en later met Luxor stappen richting een keten van bioscopen. Om nog maar te zwijgen van Jos Stelling die met het Louis Hartlooper Complex in Utrecht bewees van het oude politiekantoor een nieuw arthousetheater te kunnen maken dat het ook zonder subsidie redt. Filmtheaters En dan waren er natuurlijk nog de filmtheaters en filmhuizen die, geduwd door de vergrijzing, hun bezoekersaantallen tussen 1992 en 2002 zagen verdubbelen en uitkwamen op meer dan een miljoen bezoekers per jaar (in 2009 1,8 miljoen). Ook zij hadden de hulp van lokale en regionale overheden nodig om hun plannen gerealiseerd te krijgen. Dat resulteerde in (ver)nieuw(d)e filmtheaters zoals De Verkadefabriek [01]

Cinéstar Enschede (boven) en Pathé Scheveningen (rechts). Bioscoopbezoek per jaar van 1994 tot en met 2010. Bron: NVB (links).

in Den Bosch, Filmtheater Lumière [05] in Maastricht, De Fabriek in Zaandam en natuurlijk Europa’s eerste artplex LUX dat in oktober 2000 werd geopend door filmster Catherine Deneuve [03]. Het gesubsidieerde LUX stond ook in het middelpunt van de belangstelling toen er in 2001 een felle discussie oplaaide omtrent het vertonen van The Lord of the Rings. Het door distributeur A-Film willen leveren van de film aan zowel LUX als de bioscopen van Jogchem’s Theaters in Nijmegen bracht de oude scheidslijn tussen het commerciële en gesubsidieerde vertoningscircuit weer pijnlijk in beeld. En dat terwijl het formele onderscheid tussen de twee 1 januari 1999 feitelijk ten einde was gekomen met de toetreding van alle filmtheaters tot branchevereniging NVB. Tot die tijd leek er een soort Berlijnse muur door het filmbedrijf te lopen. Met het opheffen van de Associatie van Nederlandse Filmtheaters (ANF) eind 2004 werd de muur formeel definitief beslecht, maar nog altijd zijn hier en daar restanten van het verschil tussen de gesubsidieerde en commerciële vertoningscircuit zichtbaar. Distributeurs Dat verschil is eigenlijk niet aanwezig bij de distributeurs. Subsidie is daar geen splijtzwam (meer). Bij hen manifesteert het verschil zich vooral tussen de majors en de zogeheten onafhankelijke filmdistributeurs. Maar dat is eigenlijk altijd zo geweest, hoewel er bij de Amerikanen eens in de zoveel tijd altijd wel wat gebeurde. Ging het niet om naamsveranderingen of de keuze voor een Benelux-operatie, dan waren het wel de wisselende samenwerkingverbanden (zoals Columbia – nu Sony - dat ooit de Fox-films uitbracht en UIP dat ooit een joint venture was van Paramount, Universal en MGM). Maar de meeste veranderingen vonden toch wel plaats aan de kant van de onafhankelijke distributeurs. Telde 31

‘Everything is backwards now, like out there is the true world, and in here is the dream.’ (Jake Sully in Avatar)

‘In the garden, growth has it seasons.’ (Peter Sellers als Chance in Being There)

DIGITALLY RE-MASTERED

ACHTER DE SCHERMEN

WINNER OF FIVE ACADEMY AWARDS

DIRECTED BY MILOS FORMAN

-A

N lm ic Fe hol s Ju stiv on ne al

t3 1

20 11

H e Ja re ck ’s !

e en ey res p

BEST PICTURE BEST ACTOR BEST ACTRESS BEST DIRECTOR BEST SCREENPLAY

VANAF 23 JUNI 2011 IN EYE (AMSTERDAM), FILMHUIS DEN HAAG EN LANTAREN/VENSTER (ROTTERDAM). ONDERDEEL VAN DE JACK NICHOLSON-TOUR IN DE LANDELIJKE FILMTHEATERS (VANAF 30 JUNI) EN VAN HET JACK NICHOLSON-FESTIVAL IN EYE (30 JUNI T/M 30 AUGUSTUS).

Vondelpark 3 1071 AA Amsterdam

eyefilm.nl

Een film van Wim Wenders voor Pina Bausch

★★★★

‘Weergaloos. Ultieme balletfilm’ Algemeen Dagblad

www.cineart.nl

www.pina film.de

vanaf 7 juli in de bioscoop

de NVF in 1994 nog negen onafhankelijken, nu zijn dat er veertien. En dat zijn dan ook bijna allemaal ‘nieuwe’ kantoren. Zeventien jaar geleden had je Argus Film, Concorde Film, Cor Koppies Filmdistribution, Hungry Eye Pictures, The Movies Filmdistribution, Meteor Film/PolyGram Filmed Entertainment en Three Lines. Kantoren die allemaal ter ziele gingen of om andere redenen stopten met filmdistributie. Wat in al die jaren in ieder geval niet is veranderd zijn alle personeelswijzigingen die er eens in de zoveel tijd [02] plaatsvinden als een directeur of manager van het ene distributiekantoor weer eens overstapt naar een ander kantoor. Maar dat is feitelijk bijzaak. Waar het in die zeventien jaar filmdistributie vooral om is gegaan is dat film echt een fast moving consumer good is geworden. De doorloopsnelheid van film is enorm verhoogd. Dat is bijvoorbeeld alleen al terug te zien in de forse toename van het gemiddeld aantal prints waarmee films worden uitgebracht (in 1994 gemiddeld 16,8, in 2010 gemiddeld 34,9) en de voortdurende discussie over de windows. Brancheorganisaties Een ver-, of noem het té, kort overzicht van zeventien jaar filmen bioscoopbedrijf is niet compleet als de rol van de brancheverenigingen niet ter sprake komt. Holland Film Nieuws ontstond in de boezem van de toenmalige Nederlandse Federatie voor de Cinematografie (NFC). Aan de vergadertafel van NFC Marketing om precies te zijn, de kraamkamer waar ook ooit de BelBios, filmeducatie, de 2-voor-1actie, de Nationale Bioscoopdag en de extra steun voor Bio-Kinderrevalidatie het levenslicht zagen. Het

[01] was ook binnen de collectiviteit dat bestuurders als Wil Ruyters, Will van Dommelen en Abel Abeln samen met marketingmanager Frank Smit en secretaris Frank van der Putte de Nationale Bioscoopbon tot grote hoogte wisten te stuwen. Maar de sector heeft het ook aan de volhardendheid van bestuurders als Jan van Dommelen [02], Robbert Wijsmuller, Joachim Wolff en (algemeen secretaris) Hans Tijssen te danken dat er waardevolle

[03]

successen werden geboekt op het terrein van de buma-afdracht, de afschaffing van de Filmkeuring en niet in de laatste plaats het binnenhalen van de btw-verlaging. Successen die later vervolg kregen via de NVB en de NVF en inzet van bestuurders als Wilco Wolfers, Philipp Wolff, Marc Canisius en de directeuren Ron Sterk en Michael Lambrechtsen [04] in het verlengen van het btw-convenant en heel recentelijk het rond krijgen van Cinema Digitaal. Hoewel er in zeventien jaar filmen bioscoopbedrijf veel is gebeurd, lijkt de sector de laatste jaren pas echt in een enorme stroomversnelling terecht te zijn gekomen. Het fenomenale succes van met name Avatar heeft digitale cinema (wie herinnert zich nog de introductie van het digitale geluid?) zo’n boost gegeven dat we in een tijd leven die net zo revolutionair lijkt te zijn als de tijd waarin de geluidsfilm voor het eerst van zich deed spreken. Maar de impact van de technische vernieuwing reikt deze keer echter veel verder. Digitale cinema is onderdeel van de totale digitale revolutie waarin we ons momenteel bevinden. Die uit zich bijvoorbeeld niet alleen in het gebruik van social media, waardoor het contact met de filmkijker definitief aan het veranderen is, maar ook in andere vormen van (film) programmering [04] en marketing die feitelijk zichtbaar maken dat het vak van zowel filmdistributeur als bioscoopexploitant nu pas echt radicaal aan het veranderen is.

(1) Dit is naar alle waarschijnlijkheid exclusief de films uitgebracht door niet-leden van de NVF

[05]

(2) Dit waren alleen de zogeheten A- en B-theaters van de toenmalige ANF

33 ‘Individually, we are vulnerable. Together, we are unstoppable!’ (Mark Strong als Sinestro in Green Lantern)

IN THE PICTURE

100 edities HFN: Terugblikken en vooruitkijken

De observateurs van het Asterix- en Obelixdorp HFN zit al jaren aan de Van Eeghenstraat in Amsterdam. Dat klinkt chique, maar het oude redactielokaal is, vriendelijk uitgedrukt, zeer bescheiden en kan wel een renovatie gebruiken. Met drie bureaus en een paar kasten, waar drukwerk uitpuilt, is het vol, heel vol. Ter gelegenheid van de 100e uitgave van HFN spreek ik met uitgever Riet Zegers en hoofdredacteur Jeroen Huijsdens. Jeroen is de wat serieuze denker, Riet gooit er geregeld een relativerende en komische opmerking in. Door Erik Lanshof

Er is enige consternatie: het net afgeleverde drukwerk ziet er anders uit dan verwacht. Wat te doen? Hebben jullie dat ook wel eens met Holland Film Nieuws? Riet: ‘Sinds Tanja (van Rooden; red.) de steun en toeverlaat is qua vormgeving en drukwerkbegeleiding, gelukkig niet meer. We zijn er de laatste jaren sowieso echt enorm op vooruit gegaan. Qua vorm, maar ook in onderwerpbenadering. Dat is te danken aan Tanja, maar ook aan bepaalde redacteuren. Dat besefte ik mij weer eens toen ik pas terugkeek in de stapel oude nummers. Hoe hebben we het ooit zo durven maken!’ NFC Marketing Dat Holland Film Nieuws na zeventien jaar nog steeds bestaat mag best een wondertje worden genoemd. Het magazine heeft wel wat woeste wateren doorstaan. Maar het meest opvallende is wellicht wel dat de kern van het team van het eerste uur, Riet Zegers en Jeroen Huijsdens, nog steeds samenwerken. Hoe zijn jullie bij elkaar gekomen? Jeroen: ‘In ‘94 was ik betrokken bij NFC Marketing, een club van enthousiaste distributeurs en exploitanten die samen activiteiten bedachten om het bioscoopbezoek te stimuleren. Er werden activiteiten bedacht zoals de 2-voor-1-actie, filmeducatie en de BelBios. We hadden, naast de contactdagen, ook iets nodig voor de interne branchecommunicatie. Ad Weststrate (bioscoopexploitant uit Vlissingen; red.) kwam met het idee voor een nieuw blad. Ze keken mij aan voor de eindredactie.’ Riet vult aan: ‘Jeroen en ik kenden elkaar helemaal niet! Ad had met Annemarie (van Vollenhoven; red.) en mij afgesproken dat wij de advertenties zouden doen. Wij hadden jarenlang de filmboeking van de grote steden gedaan en net de vakbeurs in Dronten georganiseerd. Wij kenden het wereldje dus wel. Maar Jeroen en ik hadden allebei nog nooit een tijdschrift gemaakt. En dat hebben we geweten, haha!’

‘Het is om wie we zijn dat we er nog zijn.’

Riet Zegers en Jeroen Huijsdens. Foto’s Marjolijn Heij.

Pagrach en – toen nog filmdistributeur - San Fu Maltha in de rubriek personalia (nu cast). ‘Je had ons in die periode eens moeten zien’, vertelt Riet terwijl ze oude nummers door zit te bladeren. ‘We werkten samen met een studio en drukker in Zeeland. Die afstand nekte ons af en toe echt. In de beginperiode werkten we nog met floppies, foto’s en dia’s. Dan bracht je op vrijdag een doos met materiaal naar het postkantoor en werd ik op maandag gebeld dat de doos niet was aangekomen. Stond die vormgever voor niks te wachten! Dat kun je je nu toch niet meer voorstellen?’ De indrukwekkende stapel van oude nummers van Holland Film Nieuws verraadt dat er in de afgelopen zeventien jaar, ondanks het min of meer gelijkblijvende kernteam, toch wel het een en ander is veranderd aan het maken van het blad. Riet: ‘Jeroen heeft zijn kennis in de loop der jaren flink uitgebreid door verschillende opleidingen te volgen.’ Jeroen onderbreekt haar lachend: ‘Ja, en Riet is op haar eigen, onnavolgbare wijze adverteerders al zeventien jaar aan het bestoken. Nee, alle gekheid op een stokje, Riet is niet de gladde verkoper die op een nare manier advertenties probeert los te

Gunnen Het eerste nummer van HFN, dat dateert uit december 1994, is duidelijk uit een ander tijdperk: grotendeels zwart/wit, met Daniella Bouhuisen (nu Koot) die de Mickey Award van Buena Vista International presenteert en voormalig salesmanager van Concorde Film Marleen

peuteren. Ze is eerlijk en weet het leven fantastisch te relativeren, al dan niet met een harde lach waarbij de tranen haar regelmatig in de ogen schieten.’ ‘Ja, zo is het wel weer genoeg’, merkt Riet op. ‘Nee,’ zegt Jeroen, ‘het is denk ik echt om wie we zijn dat we er nog steeds zijn. Mensen die ons kennen, weten wat ze aan ons hebben. We zijn eerlijk en waanzinnig gek van film. En dat is belangrijk in een sector waar de gunfactor zo’n grote rol speelt.’ Onafhankelijk Uit het verdere gesprek met de makers van Holland Film Nieuws blijkt dat de goede verstandhouding met mensen als Claire Vogelenzang, Max van Praag (voormalige general manager van UIP; red.) en Karel de Vries van Universal en het welwillende team van Warner Bros., maar ook de steun van loyale adverteerders als stoelenfabrikant Huizenga er onder meer voor heeft gezorgd, dat het blad overeind is gebleven. Maar hoe zit dat nou precies met dat geld dat jullie krijgen van de brancheverenigingen? ‘Dat gaat je niks aan!’, lacht Riet. Ze vervolgt: ‘Nee, nadat we het de eerste jaren echt alleen van de advertentieverkoop moesten hebben, besloot NFC Marketing het blad uiteindelijk toch financieel te ondersteunen. Toen kon er een eerste verbeterslag worden gemaakt en konden we het gratis gaan aanbieden aan echt alle bioscoopmedewerkers.’

Jeroen vult aan: ‘Omdat het blad sindsdien altijd met een financiële bijdrage van de brancheverenigingen tot stand is gekomen, waar we overigens heel dankbaar voor zijn, is HFN nooit een voor journalistieke begrippen, onafhankelijk vakblad geworden. Toch zijn we er, zeker de laatste jaren, wel in geslaagd, dankzij de hulp van bepaalde redacteuren in het bijzonder, op een goede manier te berichten over de sector, zonder de belangrijkste lezer – de bioscoop- en filmtheatermedewerker – uit het oog te verliezen.’

‘Het bioscoopbedrijf is toch een soort van Asterix- en Obelixdorp...’

Schutting Terwijl Riet de persoon is die, ook tijdens ons gesprek, regelmatig de behoefte heeft aan een stevige lach, is Jeroen duidelijk de man die het interview wil aangrijpen om de bioscoopsector op een beeldende manier te analyseren. ‘Het bioscoopbedrijf is toch een soort van Asterix- en Obelix-dorp, een in zichzelf gekeerd wereldje dat het wel naar zijn zin heeft zo rond het kampvuur, maar eigenlijk te weinig over de schutting kijkt. De bioscoop staat midden in de wereld van vrijetijdsbesteding. Er gebeurt van alles om ons heen! Ondertussen zie je bijvoorbeeld de grens tussen bioscoop en filmhuis vervagen, vergrijst Nederland en moet iedereen enorm wennen aan de manier waarop de social media ons leven binnendringen. Dat zijn allemaal trends waar de bioscoopbranche mee om moet leren gaan. Vandaar onze serie over social media, maar vandaar ook dat we zo blij zijn met interviews met mensen als Erwin van Lambaart (van Stage Entertainment; red.). Mensen die op een andere manier naar ons filmbedrijf kijken en dat met ons willen delen.’ Dat er veel verandert, is duidelijk, maar de basis blijft toch weer hetzelfde, constateert Riet, wederom relativerend: ‘Samen in het donker naar een film kijken is gewoon een steengoede formule. Mensen zoeken elkaar toch op. Je wilt een siddering door de rijen voelen gaan, “oh” en “ah” horen, of zien hoe je buurvrouw of -man snikt bij een goed verhaal. Dat zal niet veranderen.’ Jeroen: ‘Dat klopt, maar de sector moet openstaan voor de veranderingen die onvermijdelijk zijn. Digitale cinema maakt het binnen afzienbare tijd mogelijk om met een hele kleine groep naar een kleine documentaire te gaan, maar ook om straks met 5.500 man in de Heineken Music Hall naar Fast and Furious 6 te kijken. Hoe ga je daar als bioscoopbedrijf mee om? Dat vind ik zo waanzinnig interessant!’ Nummer 200 En, hoe ziet HFN 200 er straks uit? Riet: ‘Over zeventien jaar? Nou, zullen we maar wat minder ver vooruitkijken?’ Jeroen: ‘Dat we zes keer per jaar uitkomen is natuurlijk een handicap. Het echte nieuws kunnen we daardoor niet direct brengen. Maar welk printmedium kan dat nu nog wel? We zitten middenin de digitale revolutie. Er is al vaak gezegd: ga digitaal, dan kan dat “dure” blad weg. Maar ons argument was altijd dat mensen die in bioscopen en de filmtheaters werken niet achter de computer gaan zitten om de laatste vak- en filminformatie te lezen. Een magazine kun je tussen de bedrijven door prima doorbladeren en lezen. Maar de informatieverstrekking is met de komst van de smartphones, de iPad en de social media zo wezenlijk aan het veranderen, dat het ook gevolgen zal hebben voor Holland Film Nieuws. Dat kan haast niet anders...’

Met speciale dank aan Lucia Alleman.

37 ‘Come out to the coast, we’ll get together, have a few laughs...’ (Bruce Willis als John McClane in Die Hard)

‘Oh, is dat wat jij een fantastisch grote vooruitgang noemt?’ (Vincent Grass als Abraracourcix in Astérix et les Vikings)

THE GAME

Spelbenodigdheden Spelbord, een dobbelsteen, vragenlijst en antwoordenlijst en speelstukken gelijk aan het aantal spelers dat meedoet. Plus de Trivia-kaartjes die nodig zijn om zes categorieën in de wacht te slepen. Doel van het spel De winnaar is de speler die als eerste in het centrum van het speelbord komt en het antwoord weet op de (finale)vraag uit een categorie gekozen door de andere spelers (de meeste stemmen gelden). Maar voordat kan worden geprobeerd het spel zo te winnen, moeten eerst alle HFN Trivia-vakken van de zes categorieën zijn bezocht en de bijbehorende vragen juist zijn beantwoord. Het spel Ieder speler kiest een speelstuk. De speler die met de dobbelsteen het hoogste aantal ogen gooit, mag beginnen. De speler die mag beginnen, vertrekkend vanuit het centrum van het speelbord, verplaatst zijn speelstuk evenveel vakjes als hij ogen heeft gegooid. Hij mag elke kant op. Door een van de andere spelers wordt een vraag gesteld behorend bij de categorie waar de speler die aan de beurt is op is beland. Voor het stellen van een vraag pakt een medespeler de vragenlijst en stelt hij de eerstvolgende vraag die nog niet aan bod is gekomen en die overeenkomt met de categorie waar de speler op is beland. De antwoorden staan op het antwoordenformulier. Weet de speler het goede antwoord, dan krijgt hij een HFN Trivia-kaartje, behoudt hij de beurt en mag hij nog een keer gooien. Is het antwoord fout, dan is het de beurt aan de speler die links van hem of haar zit (‘met de klok mee’). In twijfelgevallen beslissen de spelers samen over de juistheid van het antwoord. Bij elke worp mag de speler die aan de beurt is van richting veranderen met zijn speelstuk. Als een speler in het centrum belandt voordat hij alle categorievraCategorieën gen heeft beantwoord, dan geldt dit vak als een joker. Hij mag dan Films zelf bepalen uit welke categorie de volgende vraag komt. Als een speler in het centrum beFilmsterren landt als hij alle categorievragen al goed heeft beantwoord, maar de finalevraag verkeerd beantwoordt, Bioscopen & filmtheaters dan moet hij bij de volgende beurt het centrum weer verlaten met een Distributeurs aantal stappen dat gelijk is aan het aantal gegooide ogen. Daarna mag hij opnieuw richting het cenNederlandse film trum. Op een vakje mogen meerdere speelstukken staan. De industrie

VRAGEN

Categorie Filmsterren vragen over filmsterren en filmmakers die actief waren tussen 1994 en 2011

Categorie Films vragen over films die zijn uitgekomen in de periode 1994 – 2011.

1. Wat is de titel van de film waarin William Shatner en Patrick Stewart elkaar op de brug van Starship Enterprise ontmoeten? 2. Wat was de titel van de film uit 1995 waarin Anthony Hopkins de vader speelt van Brad Pitt? 3. Welke film won in 1997 de Oscar voor Beste Film? 4. Wat is de naam van de Bond-film waarin Pierce Brosnan debuteerde als agent 007? 5. Welke inmiddels wereldberoemde film stond in Nederland begin 1998 maar liefst zestien weken onafgebroken op de eerste plaats? 6. Wat was de titel van de eerste film die werd gemaakt door Pixar Animation? 7. Regisseur Roland Emmerich staat bekend als regisseur van rampenfilms. Noem twee films in dit genre die hij maakte. 8. Wat is de titel van de eerste Dogma-film? 9. Wat is de volledige titel van de film over de charmante Franse serveerster van regisseur Jean-Pierre Jeunet? 10. Wat zijn de volledige titels van de films uit The Lord of the Rings-trilogie? 11. Wat is de titel van de film uit 2006 waarin Will Smith samen met zijn zoon te zien is? 12. Wat is de titel van de Spaanse film waarin Javier Bardem een man speelt die door een ongeluk verlamd is geraakt? 13. In welke Duitse film van enkele jaren geleden worden de werkzaamheden van de Stasi in beeld gebracht? 14. In welke film denkt Julia Roberts de laatste brownie te kunnen bemachtigen? 15. In welke film vond de Australische acteur Hugo Weaving het prettiger om in vrouwenkleren rond te lopen?

Films

Filmsterren

Bioscopen & filmtheaters

Distributeurs

Nederlandse film

De industrie

16. Welk beroemde sterrenrestaurant opende op 13 november 1996 haar deuren in Amsterdam? 17. Noem een van de filmsterren die Amsterdam aandeed ter gelegenheid van de opening van Planet Hollywood, 13 november 1996. 18. Wie speelden de twee belangrijkste hoofdrollen in de Oscarwinnende film Karakter? 19. Welke Nederlandse actrice, die dit jaar haar regiedebuut maakt, speelde de rol van Xenia Onotopp in een James Bond film? 20. Noem twee namen van acteurs die de rol van Batman hebben gespeeld. 21. Welke beroemde filmmaker werd door Holland Film Nieuws geïnterviewd n juni 2006 over digitale cinema? 22. Welke acteurs gaven hun stem aan respectievelijk Shrek, Fiona en Donkey? 23. Welke Franse actrice opende filmtheater LUX in Nijmegen? 24. Welke acteur werd dankzij een beroemde trilogie bekend als Neo? 25. Welke actrice schreef het scenario van de film Alles is liefde? 26. Welke actrice speelde de moeder van Amanda Seyfried in een bekende muscial uit 2008? 27. Welke jonge acteur overleed in 2008 en kreeg een jaar later postuum een Oscar? 28. Welke acteur maakte zich onsterfelijk als Captain Jack? 29. Welke Engelse acteur werd erg bekend dankzij films van scenarioschrijver Richard Curtis? 30. Welke twee acteurs speelden de hoofdrollen in een Oscarwinnende cowboyfilm van regisseur Ang Lee? 39

‘Can I ask you another question?’ (Zach Galifianakis als Alan Garner in The Hangover)

THE GAME

Categorie Bioscopen & filmtheaters vragen over bioscopen en filmtheaters waar tussen 1994 en 2011 wat mee is gebeurd.

31. Wat is de naam van de bioscoop in Arnhem die in het voorjaar van 1995 werd gerenoveerd? 32. Haar hoeveelste verjaardag vierde (Pathé) Tuschinski op 28 oktober 1996? 33. Welk jubileum vierde het Nederlands Filmmuseum (nu EYE Film Instituut Nederland) in 1996? 34. Op 15 augustus werd het publiek in De Nieuwe Buitensociëteit in Zwolle tijdens de film Twister door echte windmachines bijna de zaal uitgeblazen. Welke bioscoopprominent bedacht dat idee? 35. In welk jaar kondigde bioscoopondernemer Ad Weststrate samen met Decatron BV de bouw van de nieuwe bioscoop - CineCity - in Vlissingen aan? 36. Wat is de naam van de bioscoop die in november 1997 in Spijkenisse open ging? 37. Op zondag 28 september 1997 sloot een bekende Amsterdamse (buurt)bioscoop definitief haar deuren. Welke bioscoop was dat? 38. Eind 1998 werden de bioscopen Scala en Metro in Doetinchem vervangen door een nieuwe bioscoop. Hoe heette die bioscoop? 39. November 2000 werd het startschot gegeven voor de bouw van een Amsterdamse bioscoop met dertien zalen. Om welke bioscoop ging het? 40. Wanneer ging de Amsterdamse bioscoop het Ketelhuis open? 41. 2 juli 1999 werd de bouw gestart van de eerste bioscoop in Nederland gebouwd in een geluidswal. Welke bioscoop bedoelen we? 42. In april 2000 opende de bioscoop haar deuren die er feitelijk voor zorgde dat er geen megabioscoop in Diemen meer zou komen. Welke bioscoop bedoelen we? 43. Wat zijn de namen van de twee mannen die in de

Films

Filmsterren

Bioscopen & filmtheaters

Distributeurs

Nederlandse film

De industrie

zomer van 1999 de aandelen van bioscooponderneming Minerva kochten van eigenaar Jo van Willigen? 44. Welke Utopolis-bioscoop werd er op 22 november 2005 feestelijk geopend? 45. In november 2005 kreeg Kampen weer een bioscoop. Wat is de naam van die bioscoop? Categorie Nederlandse film vragen over Nederlandse films die werden gemaakt tussen 1994 en 2011.

46. Welke Nederlandse film won in 1996 de Oscar voor Beste Niet-Engelstalige Film? 47. Welke bekende regisseur kreeg op 1 juni 2004 de Bert Haanstra Oeuvreprijs? 48. Wat was de titel van de film van Shooting Star die in 1998 uitkwam maar die als werktitel had Twee koffers vol? 49. Wat was de eerste Nederlandse film waar Holland Film Nieuws een setbezoek aan bracht (hint: in 2011 komt er een vervolg uit) 50. Op 24 november 1997 sloot productiemaatschappij BosBros. een belangrijke distributieovereenkomst voor onder andere Abeltje. Met welke distributeur was dat? 51. Welke onderwijsinstelling voor toekomstige filmmakers kreeg in september 1999 een nieuw onderkomen in Amsterdam? 52. Welke Nederlandse film werd tijdens het Nederlands Film Festival op 25 september 1999 uitgeroepen tot Beste Nederlandse Film van de Eeuw? 53. Welke film markeerde de terugkeer van regisseur Paul Verhoeven naar Nederland? 54. Welke regisseur zei ooit tegen een filmster, bij het in ontvangst nemen van een belangrijke filmprijs, ik ben ‘just another crazy Dutch director’? 55. Met welke bekende Nederlandse regisseur is producent/regisseur Dave Schram getrouwd?

56. In welke boekverfilming speelde Yannick van de Velde en Quinten Schram de hoofdrol? 57. Voor welke bekende Nederlandse acteur was er feitelijk maar een hele kleine rol weggelegd in de film Bride Flight? 58. De dood van welke Nederlandse filmmaker in 2004 schokte heel Nederland? 59. Welke bekende Nederlandse actrice speelde de hoofdrol in Martin Koolhovens Suzy Q? 60. In welke multicultifilm uit 2004 speelde Mimoun Oaïssa de rol van Ap? Categorie Distributeurs

Films

Filmsterren

Bioscopen & filmtheaters

vragen over filmdistributeurs die actief waren tussen 1994 en 2011.

61. In december 1994 werd San Fu Maltha als directeur van PolyGram/Meteor Film in Nederland uitgezwaaid. Naar welk land vertrok San Fu? 62. In 1997 vierde filmdistributeur Robbert Wijsmuller met zijn Concorde Film een jubileum. Welke jubileum? 63. Hoe heette de aanmoedigingsprijs voor bioscoopteams die Buena Vista International in 1994 introduceerde? 64. Sinds wanneer is filmdistributeur Paradiso actief op de Nederlandse markt? 65. Pim Hermeling is vooral bekend geworden als de man van A-Film. Maar van welke major was Hermeling enige tijd director of marketing? 66. Wat is de naam van de filmdistributeur die in de herfst van 1974 werd opgericht en in 2004 dus dertig jaar bestond? 67. Waar stonden de letters UIP voor? 68. UIP was een joint venture van welke drie Hollywood studio’s? 69. Onder welke naam was Sony Pictures Releasing in

Nederland actief voordat men de naam veranderde? 70. Waar staan de letters van filmdistributeur BFD voor? 71. Hoe heette Entertainment One Benelux voordat het bedrijf werd overgenomen door Canadezen? 72. Welke filmdistributeur ging er eind 2008 met pensioen, maar bekleedt nog steeds allerlei functies in de sector? 73. Onder welke naam was The Walt Disney Company Benelux actief in de jaren negentig? 74. Welke verlichte filmboeker verkocht zijn hart aan arthousefilms en werkte onder andere voor Cinemien, Meteor Film en A-Film? 75. Welke twee Belgen richtten in 2000 een Nederlandse tak op van Independent Films? Categorie De industrie

Distributeurs

Nederlandse film

De industrie

algemene vragen over het Nederlandse filmen bioscoopbedrijf die betrekking hebben op de periode 1994 – 2011.

76. Noem de namen van twee van de drie directeuren van de NVB sinds 2002. 77. Noem de namen van twee van de drie directeuren van het Nederlands Fonds voor de Film sinds 1994. 78. Hoeveel Nationale Bioscoopbonnen werden er in 1994 verkocht? 79. Wat was de naam van de stichting die jarenlang de opleidingen verzorgde voor technisch bioscooppersoneel? 80. Noem drie bedrijven met wie de bioscoopsector de landelijke 2-voor-1-actie organiseerde. 81. Wanneer ging het btw-tarief op bioscoopkaartjes van 17,5% naar 6% en ging het eerste btw-convenant in? 82. Welk bekend merk verbond in 1995 zijn naam aan de door de sector bedachte 06-lijn BelBios? 83. Welke stoelenfabrikant heeft in alle 100 nummers van Holland Film Nieuws geadverteerd?

41 ‘All of your questions will be answered soon.’ (Olivia Wilde als Quarra in Tron: Legacy)

‘You guys are unbelievable, you’re playing fucking trivia games?’ (Erik Knudsen als Robbie in Scream 4)

THE GAME

84. Wat is de naam van het goede doel dat nauw verbonden is met de bioscoopsector? 85. Welke bekende bioscoopexploitant promoveerde op 14 mei 1998 aan de Erasmus Universiteit? 86. Welke door filmdistributeurs verfoeide instelling verdween met de komst van Kijkwijzer en het NICAM? 87. Onder welke naam is het voormalige filmeducatieprogramma voor scholieren FilmFan tegenwoordig bekend? 88. Waarvan was Frank Smit lange tijd marketingmanager? 89. Welk festival werd er van 14 tot en met 19 september 1999 voor de eerste keer georganiseerd? 90. Wat is de naam van de bon waar het ministerie van OCW in oktober 1999 mee kwam om scholieren meer met cultuur in aanraking te brengen? 91. Wat is de naam van de Europese bioscoopbeurs die in Amsterdam wordt georganiseerd? 92. Wat is de naam van de bioscoopvakbeurs die elk jaar in Las Vegas plaatsvindt?

Kooten / 26. Meryl Streep / 27. Heath Ledger / 28. Johnny Depp / 29. Hugh Grant / 30. Heath Ledger en Jake Gyllenhaal (in Brokeback Mountain) Films

Filmsterren

Bioscopen & filmtheaters

Distributeurs

ANTWOORDEN Categorie Films 1. Star Trek Generations (1995) / 2. Legends of the Fall / 3. The English Patient / 4. GoldenEye / 5. Titanic / 6. Toy Story /7. 2012, The Day After Tomorrow, Independence Day, Godzilla / 8. Festen (van Thomas Vinterberg) / 9. Le Fabuleux Destin d’Amélie Poulain 10. The Lord of the Rings: The Fellowship of the Ring, The Lords of the Ring: The Two Towers, The Lord of the Rings: The Return of the King / 11. The Pursuit of Happiness / 12. Mar Adentro / 13. Das Leben der Anderen / 14. Notting Hill / 15. Priscilla; Queen of the Desert Categorie Filmsterren 16. Planet Hollywood / 17. Bruce Willis, Jean Claude van Damme, Antonio Banderas, Melanie Griffith / 18. Fedja van Hûet en Jan Decleir / 19. Famke Janssen 20. Michael Keaton, George Clooney, Val Kilmer, Christian Bale / 21. Regisseur James Cameron / 22. Mike Myers, Cameron Diaz, Eddie Murphy / 23. Catherine Deneuve / 24. Keanu Reeves / 25. Kim van

Nederlandse film

De industrie

Categorie Bioscopen & filmtheaters 31. Rembrandt / 32. 75e verjaardag / 33. 50e verjaardag / 34. Jordi Wientjes / 35. (april) 1997 / 36. Arcaplex / 37. Alhambra / 38. CineCity / 39. Pathé De Munt / 40. (29 maart) 1999 / 41. CineMec in Ede / 42. Pathé Arena / 43. Haig Balian & Jan Willem Verhoef / 44. Utopolis Almere / 45. Movie Unlimited Kampen Categorie Nederlandse film 46. Antonia / 47. Paul Verhoeven / 48. Left Luggage / 49. All Stars / 50. Met Warner Bros. / 51. Nederlandse Film- en Televisie Academie / 52. Turks Fruit 53. Zwartboek / 54. Mike van Diem / 55. Maria Peters / 56. De brief voor de koning / 57. Rutger Hauer / 58. Theo van Gogh / 59. Carice van Houten / 60. Shouf shouf habibi! Categorie Distributeurs 61. Engeland (hij ging daar voor PolyGram werken) / 62. Concorde Film bestond toen 25 jaar (1972-1997) / 63. De Gouden Mickey / 64. Sinds 15 augustus 1997 / 65. 20th Century Fox / 66. Cinemien / 67. UIP = United International Pictures / 68. Universal, Paramount en MGM / 69. Columbia TriStar Films / 70. Benelux Film Distributors / 71. RCV / 72. Max van Praag / 73. Buena Vista International / 74. Wallie Pollé / 75. Marc Punt en Jan Verheyen Categorie De industrie 76. Wim Stolwerk, Romana Engeman, Ron Sterk / 77. Ryclef Rienstra, Toine Berbers, Doreen Boonekamp / 78. Circa 370.000 / 79. De Leo Claassen Stichting 80. Albert Heijn, ETOS, Esso, Shell, Postbank, Chipper/Chipknip, C1000 / 81. 1 januari 1996 / 82. Bifi (BelBios) / 83. Firma Huizenga / 84. Stichting Bio-Kinderrevalidatie / 85. J.Ph. Wolff / 86. De Nederlandse Filmkeuring / 87. Klassefilm / 88. (Stichting) Nationale Bioscoopbon / 89. Film by the Sea / 90. CKV cultuurvouchers / 91. CineEurope (heette tot dit jaar Cinema Expo) / 92. CinemaCon (heette tot vorig jaar ShoWest)

42 ‘Excuse me... I can’t read the trivia question.’ (Bruce Glover als Feldman in Ghost World)

COLUMN

Tanja van Rooden

Waar ben ik aan begonnen? Naarmate je ouder wordt krijg je steeds meer jubilea te vieren. Vrienden tien en ouders veertig jaar getrouwd, twintig jaar bevriend etcetera. Nu ben ik werkelijk de allerlaatste die hier wil en gaat beweren dat ze oud wordt, maar toch heb ik deze maand opeens ook zelf een jubileum te vieren. Het wordt zeker geen groots en meeslepend feest waar mensen nog lang over na zullen praten, maar er valt wel wat te vieren! Het was in november 2002 dat ik de vacature zag dat HFN een enthousiaste fotograaf zocht. Nu hoor ik u denken: november 2002? Hallo! Het is nu juni 2011… Kan ze wel rekenen? Eehhh…ja! Dat kan ze, want het was namelijk in nummer 50 van HFN (februari 2003) dat mijn eerste foto’s werden gebruikt en afgedrukt. 50 nummers HFN… een mijlpaal! Natuurlijk is de reden om voor de 100e HFN te feesten veel groter, maar die kleine persoonlijke dingen zijn altijd groter dan die wereldomvattende. Toch? Sjemig, het is toch wat hè! Ik word dus nu ineens keihard geconfronteerd met een persoonlijk jubileum met het getal 50! Natuurlijk ben ik in alle opzichten de benjamin van de redactie (sorry jongens!), maar de helft van die 100 nummers doe ik toch al mee. En dat is toch wel de helft! Howly … Niet alleen HFN wordt oud, ik ook! Help?! En ‘help’ was eigenlijk wel een beetje de rode draad door mijn eerste HFN-jaren. Mijn allereerste fotoklus voor HFN was de nieuwjaarsreceptie in het prachtige Tuschinski. Nou is het fotograferen van een bomvolle Tuschinski-foyer al heel wat, maar dan ook nog eens géén idee hebben wie al die mensen zijn! Het koude zweet brak me uit! Wat nu? Natuurlijk boden Riet en Jeroen hulp en kreeg ik een (zeer) versnelde cursus ‘wie is wie in de filmbranche’. Tot op de dag van vandaag vraag ik me af of ze nu allebei werkelijk dachten dat ik dat allemaal ging onthouden! Maar goed, ik had uiteindelijk vijf bruikbare foto’s en er konden er vier bij het artikel. Gered! Ik leefde nog als fotograaf van HFN! Na veel nummers met zeer uiteenlopende fotoshoots (van Paul Verhoeven tot Dirk de Lille en van Frits Nieuwenhuizen tot aan Cameron Diaz) reed ik in december 2005 voor de eerste keer naar het redactiekantoor in Amsterdam voor mijn eerste redactievergadering als beeldredacteur. En ik kan u zeggen: de eerste redactievergadering was hel! Help! Zij, twee doorgewinterde filmmensen, en ik een filmbranche-nono. Max zei, Lauge deed, Wilco voorzag, Karel sprak, Claire werkte, Gerben zorgde voor, Rachel ging etcera. Mijn God, waar was ik aan begonnen? Ik zou het nooit leren! Zeker het eerste jaar tastte ik volledig in het duister, maar uiteindelijk kreeg ik door wie Max, Lauge, Wilco, Karel,

‘Zij, twee doorgewinterde filmmensen, en ik een filmbranchenono.’

Tanja van Rooden. Foto Marjolijn Heij.

Claire, Gerben en Rachel waren. En ook bij alle andere namen ging met steeds grotere regelmaat een klein (spaar)lampje branden… De realisatie dat ik echt het licht had gezien kwam rond de tijd dat Dirk de Lille met de column De stoelendans van 2008 kwam. Ineens begreep ik exact over wie het allemaal ging. Ik had het! Ik snapte het! Ich bin ein HFN-er! Nummer 80 in het voorjaar van 2008 was mijn eerste nummer als vormgever van HFN en tevens het eerste nummer in de huidige vorm. Die fantastische Mama Mia!-cover. Nog steeds een van mijn favorieten! Maar: help! Het kostte bloed, zweet, tranen én nachtwerk, maar hij kwam er! En wat waren we trots en blij toen er veel enthousiaste reacties onze kant opkwamen! Maar wat zijn we vooral ook blij dat we er nog steeds zijn. En dat onze 100e editie nu voor je ligt. Eerlijk gezegd moet je gewoon een beetje gek zijn om met elkaar een magazine als HFN te maken. Puur zakelijk bekeken is het helemaal niet slim. Het kost elke keer veel te veel tijd en het levert veel te weinig op. Het grote probleem is echter dat we niet zonder kunnen en willen én omdat we er met elkaar veel te veel plezier aan beleven! Misschien moeten we het toch maar groots en meeslepend vieren. Niet om stil te staan bij het feit dat het veel voor weinig is, of dat het elk jaar weer heel spannend is of we door mogen, maar wel om te vieren dat er 100 magazines met heel veel plezier werden gemaakt. Dat is toch wel een feestje waard? Riet, Jeroen, wat dachten jullie van een reis naar de filmstudio’s in LA? Een filmtrip langs beroemde filmlocaties? Een filmdiner in Rome? Een vip-arrangement in Cannes? Of, ach, een glaasje bubbels in het altijd filmische Amsterdam zou ook al leuk zijn Toch? Proost! Op 100 keer HFN!

4 augus t us in de bioscoop OOK IN w w w.greenl an t ern.nl

45 ‘A bottle of your best champagne, and put it on my bill. ‘ (Claude Rains als Captain Renault in Casablanca)

QUIZ

Ontmasker de opvallendste filmmaker in 100 nummers HFN

Picture this... Als je de namen weet van de afgebeelde sterren, dan weet je tevens de naam van de opvallendste filmmaker van de afgelopen zeventien jaar, volgens het team van HFN. Door Jeroen Huijsdens

Bij elke foto staat welke letter van de naam van de acteur, actrice of regisseur je moet noteren. Samen vormen ze de eerste negen letters van de naam van een filmmaker die een prominente rol heeft gespeeld in de zeventien jaar dat Holland Film Nieuws bestaat. Uit alle goede inzendingen wordt een winnaar getrokken. Die kan een leuk prijzenpakket tegemoet zien.

1e letter = De eerste letter van de achternaam van deze regisseur.

2e letter = De tweede letter van de voornaam van deze actrice.

4e letter = De een-na-laatste letter van de achternaam van deze regisseur.

5e letter = De laatste letter van de achternaam van deze actrice.

7e letter = De tweede letter van de voornaam van deze acteur.

8e letter = De eerste letter van de voornaam van deze actrice.

Ontdek wat het team van HFN de meest opvallende filmmaker van de afgelopen 100 nummers van HFN vindt.

Stuur je antwoord voor 2 augustus aanstaande naar: Holland Film Nieuws Van Eeghenstraat 34 1071 GH Amsterdam Of mail je antwoord naar: quiz@hollandfilmnieuws.nl

3e letter = De laatste letter van de voornaam van deze acteur.

6e letter = De vierde letter van de achternaam van deze acteur.

Een tipje van de sluier: de persoon is afkomstig uit Canada.

9e letter = De laatste letter van de voornaam van deze actrice. 47

â&#x20AC;&#x2DC;You have to look with better eyes than that.â&#x20AC;&#x2122; (citaat uit een film van de persoon die we zoeken)

CLASSICS INTERNATIONAAL

Titanic De film waar criticasters van tevoren over zeiden dat niemand een film zou willen zien waarvan men al wist hoe die ging aflopen. Bovendien zou het megalomane budget van 200 miljoen dollar een strop om de nek van filmstudio 20th Century Fox zijn. Er bleek niks van waar. Titanic werd een ongekend succes. Leonardo DiCaprio en Kate Winslet werden in een klap echt wereldberoemd en James Cameron bevestigde zijn status als regisseur wiens films eigenlijk nooit teleurstellen. Titanic leverde wereldwijd meer dan 1,8 miljard dollar op en stond daarmee lange tijd te boek als de meeste succesvolle film aller tijden. Totdat James Cameron die andere film maakte...

Harry Potter-films James Cameron mag met zijn films dan de grootste stempel hebben gedrukt op het filmen bioscoopbedrijf in de jaren dat HFN werd uitgegeven, Harry Potter was zonder enige twijfel het filmkarakter dat zich in die zeventien jaar het meest heeft doen gelden. Deze zomer komt er na tien jaar een einde aan de avonturen van de tovenaarsleerling die zowel Warner Bros. als alle bioscoopexploitanten geen windeieren heeft gelegd. Wij denken met plezier terug aan de magie die ons werd geschonken en de prachtige premières die het opleverde. Hoofdrollen: Daniel Radcliffe, Rupert Grint, Emma Watson, Alan Rickman, Ralph Fiennes, Michael Gambon Regisseur: onder andere Chris Columbus, Mike Newell en David Yates Distributeur: Warner Bros. Releasedatum: 22 november 2001 – 13 juli 2011

Hoofdrollen: Leonardo DiCaprio, Kate Winslet, Billy Zane Regisseur: James Cameron Distributeur: 20th Century Fox Releasedatum: 29 januari 1998

<linksboven> The Lord of the Rings

The Lord of the Rings

<rechtsboven> Avatar

Je kunt er natuurlijk over twisten of het niet Beauty and the Beast en Aladdin waren die Disney uit het diepe dal trokken waar de studio eind jaren 80 in terecht was gekomen, maar toen bestond HFN nog niet. Het enorme succes van The Lion King zorgde er op z’n minst voor dat het vernieuwde fundament van de studio werd verstevigd. Daarmee werd feitelijk de basis gelegd waardoor bepaalde personen en technieken verder konden groeien. Wat zou er zijn gebeurd met Jeffrey Katzenberg en hoe zou Pixar Animation zich hebben ontwikkeld als The Lion King er niet was geweest?

Films met een productiewaarde zoals die van The Lord of the Rings zijn in negen van de tien gevallen voorbehouden aan de majors. Maar deze keer was het een onafhankelijke distributeur die de rechten verkreeg van een trilogie waarvan niemand op dat moment kon vermoeden wat de impact er van zou zijn. The Lord of the Rings werd een gigantisch succes en bezorgde de betreffende filmdistributeur – die toen eigenlijk pas twee jaar bestond – in een keer de A-status, waardoor tal van ambitieuze plannen, waaronder de realisatie van Pand Noord, mogelijk werd. De komende twee Hobbit-films worden overigens wel weer uitgebracht door major Warner Bros.

<linksonder> Festen

Stemmen: Matthew Broderick, James Earl Jones, Jeremy Irons, Rowan Atkinson Regisseur: Roger Allers, Rob Minkoff Distributeur: Buena Vista International Releasedatum: 24 november 1994

Hoofdrollen: Elijah Wood, Sean Astin, Orlando Bloom, John Rhys-Davies, Ian McKellen, Viggo Mortensen Regisseur: Peter Jackson Distributeur: A-Film Releasedatum: 19 december 2001 – 11 december 2003

The Lion King Films die een stempel hebben gedrukt op zeventien jaar filmen bioscoopbedrijf

-rechterpagina-

-linkerpagina-

Avatar Maak je zeventien jaar lang een vakblad waarin er honderden films de revue passeren, kom je uiteindelijk tot de conclusie dat de meest invloedrijke film, pas anderhalf jaar oud is. James Camerons Avatar is niet alleen de film die – een inflatiecorrectie achterwege latend – tot op heden het meeste geld uit de filmgeschiedenis heeft opgeleverd (2,8 miljard dollar boxoffice wereldwijd), maar ook de film die als geen ander aan de basis heeft gestaan van de veranderingen die de sector momenteel doormaakt. Of daar op z’n minst het symbool van is geworden.

<linksonder> Harry Potter

Hoofdrollen: Sam Worthington, Sigourney Weaver, Stephen Lang, Giovanni Ribisi Regisseur: James Cameron Distributeur: 20th Century Fox Releasedatum: 17 december 2009

<rechtsonder> The Lion King

Festen

<linksboven> Titanic

Met zo’n 150.000 bezoekers was Festen echt niet de meeste succesvolle arthousefilm van de afgelopen zeventien jaar. Nee, Der Untergang en Das Leben der Anderen deden het in dat opzicht bijvoorbeeld veel beter. Toch was Festen wel een echte mijlpaal. Niet alleen omdat het de eerste film was die werd gemaakt volgens de toen nieuwe Dogma-regels, maar omdat het een van de films is die symbool staat voor de sterke groei die de filmtheaters in de afgelopen jaren hebben doorgemaakt. Een groei waarvan het einde voorlopig nog niet in zicht is, al zal ook mening filmtheater wel last krijgen van de bezuinigingen die hier en daar aanstaande zijn. Hoofdrollen: Ulrich Thomsen, Henning Moritzen, Thomas Bo Larsen Regisseur: Thomas Vinterberg Distributeur: Cinemien Releasedatum: 4 februari 1999

49 ‘It does not do to dwell on dreams and forget to live.’ (Richard Harris als Albus Dumbledore in Harry Potter and the Sorcerer’s Stone)

‘I don’t know half of you half as well as I should like...’ (Ian Holm als Bilbo Baggins in The Lord of the Rings)

CLASSICS NEDERLANDSE FILMS

Antonia We kunnen het ons nu niet meer zo goed voorstellen, maar in 1995 leed de Nederlandse film nog aan een zwaar minderwaardigheidscomplex. Het publiek liet de Nederlandse film, enkele uitzonderingen daargelaten, links liggen. En het was de tijd dat mensen bij de toenmalige sneak previews teleurgesteld opstonden als in beeld kwam dat de film mogelijk was geworden door steun van het Filmfonds. Het was ook in die tijd dat ‘we’ opeens een Oscar wonnen voor de Beste Niet-Engelstalige Film. Een opvallende uitzondering op de regel of een eerste teken aan de wand dat er iets wezenlijks aan het veranderen was rondom de Nederlandse film?

André Hazes: Zij gelooft in mij Hoewel de Nederlandse documentaire door onderscheidende filmmakers als Bert Haanstra, Johan van der Keuken en Joris Ivens internationaal al een voortreffelijke reputatie had en het IDFA als festival over een goede reputatie ook niet te klagen heeft, speelde de documentaire in bioscopen en filmtheaters lange tijd een marginale rol. En toen was daar in 2000 opeens die documentaire van John Appel over de legendarische volkszanger André Hazes. 150.000 bezoekers voor een Nederlandse documentaire. Zo’n succes was wel even een tijdje geleden. Sindsdien draaien er opeens vaker documentaires in bioscopen. Hoofdrollen: André Hazes, Rachel Hazes Regisseur: John Appel Distributeur: RCV Releasedatum: 27 januari 2000

-rechterpagina-

Hoofdrollen: Willeke van Ammelrooy, Jan Decleir, Veerle van Overloop Regisseur: Marleen Gorris Distributeur: Meteor Film Releasedatum: 21 september 1995

Nationale films die een stempel hebben gedrukt op zeventien jaar filmen bioscoopbedrijf

<linksboven> The Discovery of Heaven <rechtsboven> Zwartboek

Abeltje

The Discovery of Heaven

Als er een film is die illustratief is voor het nieuwe succes van de Nederlandse (familie)film, dan is het wel Abeltje. De toenmalige Warner Bros.-directeur Dirk de Lille legde zijn kop naar eigen zeggen op het hakblok door zonder goedkeuring van het hoofdkantoor in LA een ongekend marketingbudget te gebruiken voor de film uit de stal van BosBros. Regisseur Ben Sombogaart maakte een vlotte vertaling van het bekende boek van Annie M.G. Schmidt. Na Abeltje zouden er nog veel succesvolle Nederlandse familiefilms volgen. Die films effenden feitelijk de weg voor een heleboel andere films.

Het moet worden toegegeven, erg goed was de verfilming van de gelijknamige roman van Harry Mulisch, The Discovery of Heaven niet. Toch markeert de film, net als Abeltje en Zij gelooft in mij, een zeker moment in de Nederlandse filmgeschiedenis zoals HFN dat mocht meemaken. De film was min of meer toch de eerste Nederlandse film sinds lange tijd die een ouder publiek aansprak en ook nog eens een groot succes werd. Want dat mag je bij bijna 550.000 bezoekers wel zeggen. Na de film volgde onder meer De tweeling, Bride Flight, De storm en Sonny Boy.

Hoofdrollen: Ricky van Gastel, Soraya Smith, Annet Malherbe, Frits Lambrechts, Marisa van Eyle Regisseur: Ben Sombogaart Distributeur: Warner Bros. Releasedatum: 26 november 1998

Hoofdrollen: Stephen Fry, Greg Wise, Flora Montgomery, Neil Newborn Regisseur: Jeroen Krabbé Distributeur: RCV Releasedatum: 25 oktober 2001

<linksonder> Karakter

-linkerpagina<linksboven> Antonia

Zwartboek Na door de gevestigde filmorde te zijn uitgekotst vertrok ’s Nederlands meest succesvolle filmregisseur Paul Verhoeven begin jaren 80 naar de Verenigde Staten. Daar maakte hij films als Total Recall, Robocop, Starship Troopers en natuurlijk Basic Instinct. Maar 2006 betekende de terugkeer naar Nederland van Verhoeven die op 1 juni 2004 door het Filmfonds werd geëerd met de Bert Haanstra Oeuvreprijs. Daarnaast is Zwartboek natuurlijk vooral de film van Carice van Houten, de actrice die zo ongeveer alles wat ze aanraakt inmiddels in goud doet veranderen én die van San Fu Maltha, de voormalige filmdistributeur die speelfilmproducent werd.

<linksonder> André Hazes: Zij gelooft in mij

Hoofdrollen: Carice van Houten, Sebastian Koch, Thom Hoffman, Halina Reijn Regisseur: Paul Verhoeven Distributeur: A-Film Releasedatum: 14 september 2006

<rechtsonder> Abeltje

Karakter Toen regisseur Mike van Diem - ‘another crazy Dutch director’ - de Oscar voor Beste Niet-Engelstalige film begin 1998 in Los Angeles overhandigd kreeg van Sharon Stone, wisten we het zeker: er was echt iets gaande met het product van eigen bodem. Dat beseften ook de majors. Want na UIP gingen Warner Bros. (zie ook Abeltje) en Buena Vista International (na Karakter volgde onder meer Kruimeltje en Pietje Bell) zich met lokaal product bezighouden. Die betrokkenheid ligt - uitzonderingen daargelaten - opvallend genoeg wel weer achter ons. En wat is het toch jammer dat we sindsdien geen film meer hebben gezien van Mike van Diem. Hoofdrollen: Fedja van Huêt, Jan Decleir, Victor Löw Regisseur: Mike van Diem Distributeur: Buena Vista International Releasedatum: 17 april 1997

51 ‘Ik vind je gewoon cool, vet cool! (Soraya Smith als Laura in Abeltje)

‘Mensen die geen geschenken kunnen aannemen, zijn mensen die zelf niks te geven hebben.’ (Victor Löw in Karakter)

ACHTER DE SCHERMEN

Het filmen bioscoopbedrijf in 2028

Back to the Future Over pakweg zeventien jaar hoopt Holland Film Nieuws zijn 200e editie te mogen vieren. We leven dan in het jaar 2028: bestaat de Nederlandse bioscoop- en filmsector dan nog wel? En zo ja, hoe ziet het landschap er uit? Adjiedj Bakas, onlangs verkozen tot trendwatcher van het jaar, werpt een blik in de toekomst. Door Robbert Blokland

We schrijven 2028. Zijn er nog bioscopen? ‘Jazeker. Natuurlijk zullen mensen over zeventien jaar nog veel meer kijken op hun computers en hun smartphones en de opvolgers daarvan. Maar de behoefte aan het groepsgevoel van met zijn allen ergens naar kijken, blijft altijd bestaan. Kijk naar een programma als Boer zoekt vrouw: meer dan vijf miljoen mensen kijken ernaar, en gaan er vervolgens als een gek over twitteren. Aan datzelfde gevoel appelleert een bioscoopbezoek: je met z’n honderden samen twee uur lang onderdompelen in een andere

wereld. En de 3D-ervaring wordt nog veel verder uitgebouwd, al heb je daar tegen die tijd natuurlijk niet zo’n vervelend brilletje meer voor nodig.’ Gaat het aantal bioscoopbezoekers dan ook nog verder groeien? ‘Jazeker. Dit jaar telt de aarde naar verwachting zeven miljard mensen. Over zeventien jaar zijn dat er vermoedelijk achtenhalf miljard. Al die consumenten hebben behoefte aan entertainment. Bovendien gaat de bevolking enorm vergrijzen. Dat zie je nu al: de babyboomers van na de oorlog gaan nu allemaal met

‘Ik denk dat er steeds meer bioscopen voor specifieke doelgroepen gaan komen.’

Bioscoop Hoe ziet de filmsector er in 2028 uit? panel

Een wisselend panel geeft kort antwoord op een actuele vraag.

pensioen en leven daarna nog zo’n vijftien tot twintig jaar. Veel van hen zijn eenzaam: een op de vier Nederlanders zegt dat van zichzelf. Die mensen willen er uit, zolang ze maar niet tussen van die Marokkaanse etterbakjes zitten. Ik denk dat er steeds meer bioscopen voor hele specifieke doelgroepen gaan komen. Elke leeftijdscategorie en lifestyle krijgt zijn eigen avond of zelfs theater.’ Dus de bioscopen draaien overuren. ‘Sowieso. Je ziet nu al dat in Europese bioscopen concerten en theatervoorstellingen in Londen of New York in high definition worden vertoond. Dat biedt enorm veel perspectief: wat dacht je van het live meekijken naar een ingewikkelde operatie, voor mensen die dat leuk vinden? Bovendien gaan de bioscopen zich steeds meer richten op andere evenementen. Ik merk nu al dat ik steeds vaker lezingen geef in bioscopen.

dagenlang inhuren. Tegenwoordig komt dat soort scènes al grotendeels uit de computer. Dat procedé wordt nog verder verbeterd en vooral veel goedkoper. Een film die nu 100 miljoen kost, kost in 2028 nog pakweg tien miljoen. Dat betekent dat films gemakkelijker gefinancierd kunnen worden, maar dat er ook veel meer bagger wordt gemaakt. Kijk naar Bollywood: daar kost het maken van een film niets, maar het gros daarvan is te slecht om aan te zien. Daar moet de bioscopen wel voor uitkijken: dat het publiek niet overvoerd raakt en filmmoe wordt.’

Dat is een feest, omdat dat betekent dat ik prachtig beeld en geluid tot mijn beschikking heb. Die potentie gaan de bioscopen uitbouwen: overdag een goed betaald congres en ‘s avonds reguliere filmvertoningen.’ Over wat voor onderwerpen gaan de films in 2028? ‘Er blijft altijd een grote markt voor historische gebeurtenissen die omgezet worden in films. Over een jaar al krijgen we een spannende thriller over de operatie waarbij Osama bin Laden werd gedood, om maar wat te noemen. Hoe meer we moderniseren - en daar zijn we nog lang niet klaar mee - hoe meer behoefte er is naar verhalen uit het verleden. We willen onze roots blijven kennen. Dat zie je nu ook bijvoorbeeld in de musicalindustrie, waar steeds meer verhalen dwepen met het verleden.’ Wat gaat er veranderen aan het productieproces van films? ‘Het produceren van films zal steeds goedkoper worden. Vroeger moest je voor een grote historische massascène duizenden figuranten

Trendwatcher Adjiedj Bakas. Foto Michel ter Wolbeek.

Je ziet tegenwoordig al dat het publiek films gaat meefinancieren. Neemt die ontwikkeling een vlucht?

‘Ja. De social media gaan daar een veel grotere rol in spelen. Stel, ik wil als producent een film maken over onderwerp X. Dan stap ik naar Facebook of Twitter en zeg: ik wil graag 500.000 namen van mensen in Nederland die houden van onderwerp X. Het doelgroepdenken wordt veel sterker. Dat geldt ook voor Nederlandse films trouwens. Er komen steeds meer films die zich toespitsen op de regio. Limburgers of Friezen willen graag meebetalen aan een film over hun eigen geschiedenis.’ Is er nog een plek voor filmcritici in 2028? ‘Dat betwijfel ik. De hele filmelite van jury’s en analytici gaat hun macht verliezen. De filmbranche gaat verder vervolksen. Ik ben zelf heel blij als ik voor een boek een slechte recensie krijg, want dat betekent doorgaans een veel betere verkoop. Dat geldt ook voor de bioscopen: New Kids: Turbo! werd afgekraakt en trok meer dan een miljoen bezoekers. Hoeveel bezoekers trokken de winnaars van de Gouden Palm en het Gouden Kalf vorig jaar?’

San Fu Maltha, filmproducent

Geke Roelink, directeur Filmhuis Den Haag

Lauge Nielsen, directeur Pathé

Wilco Wolfers, managing director A-Film

Rachel van Bommel, managing director Independent Films

Gerben Kuipers, eigenaar CineMec Ede

‘Ik vind het altijd erg riskant om voorspellingen te doen. Er zullen in 2028 zeker nog bioscopen zijn. Maar die zullen een andere functie vervullen dan nu het geval is. Het zal steeds meer een “event” worden: semilive-experiences. Alsof het publiek er zelf lijfelijk bij is. Denk een beetje aan wat Jake Sully overkomt in Avatar. Ik weet niet hoe we dat gaan realiseren, ik ben geen uitvinder. Er zal sowieso 3D-geluid komen, denk ik. En filmproducenten moeten daar ook rekening mee gaan houden en er op inspelen door een ander soort producten te gaan maken.’

‘Anno 2028 heeft de beeldcultuur de schriftcultuur definitief verdrongen. Iedereen is 100% pictomaan geworden en creëert en deelt bewegende beelden via het internet. Film is een verplicht vak op school. In dit oerwoud van beeld fungeren instellingen als Filmhuis Den Haag als magneet en kompas, zowel door het aanbod in huis als via een netwerk van sites en communities en activiteiten op locatie. Het zijn de fysieke plaatsen waar gelijk- en niet-gelijkgestemden elkaar ontmoeten om de eenzaamheid die de digitale wereld met zich meebrengt, te verdrijven.’

‘Zo lang vooruitkijken is lastig. In 1994, zeventien jaar geleden, waren we net bezig met ons eerste multiplex in Scheveningen. Sindsdien is er heel veel gebeurd. Over zeventien jaar is er nog meer veranderd, zowel technisch als operationeel. Er worden nog steeds goede films gemaakt en vertoning vindt nog steeds in bioscopen plaats. We zullen laserprojectie hebben, of zelfs nog een stap verder. De branche zal er anders uitzien. Ik verwacht dat de overheid de ondersteuning zal saneren en dat zowel producenten als distributeurs en bioscopen zelf moeten zorgen dat ze commercieel kunnen blijven draaien.’

‘Ik denk dat de bioscopen in 2028 veel meer verschillende vertoningen aanbieden. De digitalisering biedt onbeperkte mogelijkheden. Bioscoopexploitanten gaan veel meer verschillende media aanbieden, zoals vod. Distributeurs bestaan nog, maar hebben hun naam en functie veranderd. We kunnen onszelf beter “filmmarketeers” gaan noemen, want dat wordt nog veel meer onze taak. Daarnaast worden distributeurs de komende jaren een belangrijker spil in het netwerk van financiers, die makers en geld met elkaar in contact brengen.’

‘In 2028 heeft de technologie een grote verandering teweeg gebracht in bioscopen, maar ook in de overige filmexploitatie. Het is nog belangrijker geworden om helder voor ogen te hebben voor wie een film is bedoeld en hoe een film zich kan onderscheiden. Bioscoopreleases zullen als event aantrekkelijk blijven, maar voor niche films zal een nieuw businessmodel ontstaan. Waar de marketing vroeger eenrichtingverkeer was, is er dan sprake van een dialoog met de doelgroep. Het wordt steeds belangrijker een relatie op te bouwen met je publiek.’

‘Bioscopen kennen in 2028 een veel bredere functie dan nu. Het zijn deels webwinkels geworden: je kunt er live naar films kijken óf je kunt digitaal een file ophalen om piraterij- en virusvrij thuis op je eigen systeem te bekijken. We worden een soort benzinestations voor beelden geluidsmateriaal, een betrouwbare plaats waar je al je audiovisuele content kunt krijgen. Ook mensen die nu illegaal downloaden hebben daar dan behoefte aan omdat dan alle content die nu nog op het internet zwerft niet meer te vertrouwen is. Net zoals je nu ook geen benzine koopt bij een kraampje langs de kant van de weg.’

Bioscoop panel

Een wisselend panel geeft kort antwoord op een actuele vraag.

53 ‘Roads? Where we’re going, we don’t need roads.’ (Christopher Lloyd als Emmett Brown in Back to the Future)

‘Even the smallest person can change the course of the future.’ (Cate Blanchett als Galdriel in The Lord of the Rings)

TECHNIEK

Van vierentwintig naar achtenveertig beelden per seconde

De volgende doorbraak Het traditionele aantal van vierentwintig filmbeelden per seconde wordt in Hollywood ernstig ter discussie gesteld en niet door de minsten: regisseurs James Cameron en Peter Jackson zijn vurig pleitbezorgers en toepassers van een hogere beeldfrequentie tot wel 60 beelden per seconde. Gaan ze de filmwereld na bijna een eeuw veranderen? Door Nick Ceton

Film wordt sinds de twintiger jaren van de vorige eeuw geschoten met vierentwintig beelden, oftewel frames, per seconde (fps). Eenvoudig gezegd was deze snelheid destijds net voldoende om een redelijke geluidskwaliteit te kunnen behalen. Een hogere snelheid zou simpelweg meer meters film kosten en dus onnodig duur worden. En nu conformeert een hele industrie zich al bijna een eeuw rond een op het eerste oog arbitrair gekozen getal.

Premium 3D Glasses

Regisseur Peter Jackson op de set van The Hobbit.

Vermoeiend Camerons pleidooi is niet nieuw want drie jaar geleden meldde hij al dat hij Avatar graag in 48 fps had willen doen. In de 2D-wereld zijn we gewend aan het ‘strobing’-effect dat 24 fps met zich meebrengt, maar met de realistische beelden in 3D wordt dit effect hinderlijk en vermoeiend voor de ogen. Filmen op twee keer zo hoge frequentie levert overigens evenzoveel extra data op. Daarom geeft Cameron er de voorkeur aan liever op 2K / 48 fps te filmen dan op 4K / 24 fps. Een verhoging van framerate bóven resolutie dus! Het vervolg op Avatar zal zeker op een hogere framerate gefilmd gaan worden: op 48 of wellicht zelfs 60 fps. Het is overigens niet voor het eerst dat er wordt gekeken naar een verhoging van het aantal beelden per seconde. In de jaren 80 introduceerde Douglas Trumbull het showscan-formaat dat 60 fps en daarnaast 70mm-film gebruikte. Maar onder meer doordat theaters niet in nieuwe projectoren wilden investeren flopte dat formaat. Ook het Maxivision 48-formaat dat 48 fps op 35mm registreert kwam niet van de grond om dezelfde reden. De mogelijkheden voor hogere framerates waren er dus al een tijdje en de daarmee te behalen voordelen en beeldverbetering dus ook. Een verschil is echter dat de meeste digitale servers vandaag de dag met een eenvoudige software-upgrade het nieuwe formaat aan kunnen. Bovendien zijn James Cameron en Peter Jackson niet de minsten in de filmindustrie. Wie weet breekt een hogere framerate nu wel door en krijgen de twee vermaarde regisseurs het gelijk aan hun kant.

EED FFI I TTII ERR CE

Verkoopinformatie: Polaroid Eyewear Benelux 030 - 214 27 90

Realistisch James Cameron, regisseur van onder meer Avatar, hield op CinemaCon afgelopen maart in Las Vegas een vurig pleidooi voor het verhogen van deze framerate naar 48 of zelfs 60 beelden per seconde. Het beeld zou er aanzienlijk helderder van worden en de bewegingen veel rustiger en vloeiender. Kortom, een veel realistischer beeld. Hij demonstreerde dit aan de hand van een aantal voorbeelden waarbij het aanwezige publiek vooral de verbetering in de stap van vierentwintig naar achtenveertig fps duidelijk opmerkte. Het ‘strobing’- of ‘judder’-effect, dat film nu juist zo kenmerkt bij snelle panbewegingen en acties, wordt veroorzaakt door de beperking die (slechts) vierentwintig beelden per seconde met zich meebrengt. De oproep van Cameron heeft op het internet een stroom van reacties van zowel voor- als tegenstanders veroorzaakt. Prijzen de voorstanders de realistischer beelden, de tegenstanders verfoeien deze want door het verlies van het ‘strobing’-kenmerk gaat film er in de theaters straks net zo uitzien als een televisiedocumentaire of videogame. Maar is dat kenmerk wellicht niet meer dan de typerende, en door sommigen geprezen ‘kraak’ van een naald in een vinyl lp die na de komst van de cd (bijna) verdween? Cameron staat niet alleen. Peter Jackson schiet op dit moment de opvolger(s) van The Lord of the Rings-films, The Hobbit, als eerste grootschalige film(s) op 48 fps en licht dit uitgebreid toe op zijn Facebook-pagina. Of Warner Bros. uiteindelijk ook de vertoning op 48 fps zal doen is nog niet duidelijk, maar verwacht wordt dat

Peter Jackson schiet op dit moment The Hobbit, als eerste grootschalige film op 48 fps.

eind 2012 meer dan 10.000 theaters hiertoe in staat zouden moeten zijn.

Polaroid and Polaroid & Pixel are trademarks of PLR IP Holdings,LLC, used under license.

‘I think there’s more to this Hobbit than meets the eye.’ (Ian McKellen als Gandalf in The Lord of the Rings: The Fellowship of the Ring)

IN PRODUCTIE / NL IN AANTOCHT

Het grootse heldenepos van Reinout Oerlemans

‘Nova Zembla moet “wauw”-gevoel oproepen!’ Het moet een van de grootste Nederlandse films van het jaar worden en het is in elk geval de eerste Nederlandse film die in zijn geheel in 3D wordt opgenomen: Nova Zembla van regisseur Reinout Oerlemans is in alle opzichten een prestigeproject waar door iedereen reikhalzend naar wordt uitgekeken. Met Doutzen Kroes als een extra vleugje star power. Door Oene Kummer

De setting is dezelfde als bij Komt een vrouw bij de dokter. In het tuinhuis van het Amsterdamse Hilton Hotel heet Reinout Oerlemans de verzamelde media hartelijk welkom, om vervolgens uitleg te geven over zijn nieuwste, aan het einde van de zestiende eeuw spelende film, geïnspireerd door het dagboek dat scheepstimmerman Gerrit de Veer tijdens de survivaltocht bijhield. ‘Iedereen kent daardoor het verhaal van Barentsz en Heemskerk...’, steekt Oerlemans van wal. ‘En de mannen die onder erbarmelijke omstandigheden de winter hebben doorgebracht in Het Behouden Huys. Zij moesten zien te overleven in een ongelooflijk harde, ruwe wereld, met continu dreiging om hen heen, tot en met gevechten met ijsberen aan toe. Ik vond dat altijd een enorm spannend verhaal. Toen ik na Komt een vrouw bij de dokter de smaak van het film maken te pakken had, borrelde dat idee bij mij weer naar boven. Samen met producent Hans de Weers en scenarist Hugo Heinen zijn we gaan denken hoe we daar een film van zouden kunnen maken.’ Nova Zembla sluit aan bij films als De storm en De hel van ‘63, waarin eveneens een stukje Nederlandse geschiedenis in een dramatisch interessante vorm werd gegoten. Al moeten we voor Nova Zembla wel aanmerkelijk verder terug in het verleden. ‘Het verhaal begint in 1596,’ frist Oerlemans het geheugen op, ‘als de net gestichte Republiek der Nederlanden midden in de Tachtigjarige Oorlog met de Spanjaarden

en Portugezen zit. De legers van Filips II rukken steeds verder op naar het Noorden. Stadhouder Maurits van Oranje probeert met zijn leger weerstand te bieden, maar Nederland zit enorm in de verdrukking. De zeeën waren in handen van de sterke Spaanse vloot, terwijl het voor Holland juist van levensbelang was om die lucratieve route naar Azië open te maken. Wie een handelsroute wist open te breken, was voor jaren verzekerd van inkomsten.’ Helletocht Oerlemans richt zich met Nova Zembla op de derde en laatste poging om Azië via het Noorden te bereiken. ‘Er was een prijs van 25.000 florijnen uitgeloofd voor de waaghals die het zou lukken. Maar zo vlak voor het stichten van de VOC was het bepaald geen “glamourous undertaking”. De schepen waren klein en de bemanningen werden slecht uitgerust. Hun kleding en schoenen waren niet geschikt voor winterse poolomstandigheden. Het hoge Noorden was een gebied waarover bar weinig bekend was. De kaarten waarmee Barentsz en Heemskerk op pad gingen, kenden allemaal witte plekken, omdat men niet wist welke eilanden en landschappen daar te vinden waren.

‘Het is een heldenepos, een grootse, heroïsche periodefilm.’

Maar dankzij Gerrit de Veer weten we wat er tijdens de daaropvolgende helletocht is gebeurd.’ Dat leidt haast als vanzelf naar Oerlemans’ persoonlijke motivatie. ‘Het is een heldenepos, een grootse, heroïsche periodefilm. In beeldtaal is het geen statisch kostuumdrama. We gaan all-in, om net als bij Komt een vrouw bij de dokter dicht op het drama te zitten. Om die tijd, om wat die mannen hebben meegemaakt, in 3D te vertellen, lijkt me een ongelooflijk bijzondere combinatie. Technisch kan het. Wij zijn wel een van de eersten ter wereld die dit op deze manier gaan doen. In dat opzicht zijn wij net zo goed pioniers.’ Voor de voorbereiding gingen Oerlemans en zijn (sinds Komt een vrouw bij de dokter) vaste cameraman Lennert Hillege niet over een nacht ijs. ‘We zijn in Los Angeles bij Sony geweest. We hebben een aantal dagen met acteurs in de studio gewerkt. We hebben het laatste van het laatste gezien

Foto Janey van Ierland.

op 3D-gebied. Vooral sinds Avatar zijn er zulke technologische ontwikkelingen geweest. Elke twee weken verschijnt er wel een nieuwe camera of een ander stuk apparatuur op de markt. We zijn ook in Londen geweest, waar we met topexperts op 3D-gebied hebben gepraat.’ In Hollywood merkte Oerlemans dat in deze ‘Heilige Graal van de 3D-wereld’ ook Nederlanders actief zijn op topniveau. ‘Bij de nieuwe, in 3D opgenomen Pirates of the Caribbean-film was een Nederlander verantwoordelijk voor alle data. Hij zorgde ervoor dat alles wat werd gedraaid op een goede manier kon worden verwerkt. Dat was een belangrijke baan. Het leuke aan die Nederlandse kennis op 3D-gebied is dat wij de nieuwste snufjes ook kunnen gebruiken.’ Doutzen Kroes Ook met de star power van Nova Zembla lijkt het wel goed te zitten. De rollen van Barentsz en Heemskerk worden gespeeld door Derek de Lint – die al sinds Soldaat van Oranje bekend is bij het grote publiek – en Victor Reinier – die gewend is om met Flikken Maastricht iedere week zo’n twee miljoen kijkers aan de buis gekluisterd te houden. De hoofdrol van Gerrit de Veer is voor de nog iets minder bekende

‘Wij zijn een van de eersten ter wereld die dit gaan doen. In dat opzicht zijn wij net zo goed pioniers.’

Robert de Hoog. Maar sinds op het cv van dit - reeds met een Gouden Kalf bekroonde - acteertalent een rol in Spielbergs nieuwe film War Horse staat, lijkt het nog maar een kwestie van tijd voordat hij in een adem met die van zijn illustere kompanen wordt genoemd. Robert werd bovendien gekoppeld aan supermodel Doutzen Kroes. Zij speelt de dochter van dominee Petrus Plancius (de organisator van de expeditie, een rol van Jan Decleir) op wie Gerrit verliefd is en voor wie hij aan boord gaat om te bewijzen dat hij haar liefde waard is. Oerlemans was bij de eerste lezing van het script meteen getroffen door de chemie tussen het duo. ‘Ik merkte dat ze allebei een beetje verlegen van elkaar werden. Dat vond ik wel een goed teken.’ ‘Het is voor mij heel spannend om acteerwerk te gaan doen’, vertelt Doutzen met een charmant Fries accent. ‘Maar het gaat helemaal goed komen. Ik heb er alle vertrouwen in. Ik ga met geweldige mensen werken.’ Wat lijkt haar zo leuk aan acteren? ‘De kans om mij echt in te leven in de persoon die ik speel en in de tijd waarin het zich afspeelt. Bij modellenwerk ben ik ook bezig met een soort van acteren. Je leeft je ook in in wat je wilt overbrengen, maar met acteren ga je iets verder. Ik ben zelf ook heel benieuwd hoe ik het ga vinden en hoe ik het ga doen. Voor mij is het een heel groot avontuur.’ Doutzen waakt ervoor om de verwachtingen rond haar debuutrol al te hoog op te schroeven. ‘Het is op zich een belangrijke rol, want hij doet het allemaal voor mij, maar het is wel een relatief kleine rol. Ik ga niet met hem mee naar Nova Zembla. Ik zit wel in zijn hoofd.’ Als de opnamen bevallen, sluit Kroes niet uit dat Hollywood de volgende stap is in haar carrière. ‘Ook voor deze film was ik al een tijdje met acteerlessen bezig. Toch wil ik eerst even kijken hoe dit gaat en of ik het leuk vind. Maar als dit goed gaat, ga ik zeker kijken wat de mogelijkheden zijn.’

NL in aantocht 2011

IN PRODUCTIE

07-07 07-07 14-07

Adem (B), distributeur Paradiso Beyond the Steppes (B), distributeur Benelux Film Distributors Waterkinderen (doc), distributeur Cinema Delicatessen

21-07 25-08 01-09 08-09 15-09 15-09 29-09 05-10 05-10 06-10 06-10 12-10 13-10 13-10 13-10 13-10

Mijn vader is een detective: de wet van 3, distributeur A-Film Distribution Lotus, distributeur Benelux Film Distributors Als je verliefd wordt..., distributeur Just Film Code Blue, distributeur Wild Bunch De president, distributeur A-Film Distribution Onder ons, distributeur Cinéart Isabelle, distributeur A-Film Distribution Bennie Stout, distributeur Independent Films Sinterklaas en het raadsel van 5 december, distributeur Entertainment One Body Language, distributeur A-Film Distribution Times Like Deese (doc), distributeur Amstelfilm Tony Tien, distributeur Independent Films Lena, distributeur Benelux Film Distributors De bende van Oss, distributeur Entertainment One All Stars 2: Old Stars, distributeur Independent Films Razend, distributeur Just Film

57 ‘I find myself in need of a ship; and a crew.’ (Geoffrey Rush als Captain Barbossa in Pirates of the Caribbean 3)

‘To the North Pole, of course! This is the Polar Express!’ (Tom Hanks als conducteur in The Polar Express)

IN PRODUCTIE / NL IN PRODUCTIE

Karakteristieke koppen De rest van de bemanning bestaat uit minder bekende, maar ervaren karakteracteurs als Bas Keijzer, Teun Kuilboer, Mads Wittermans, Juda Goslinga en, als klap op de vuurpijl, kickbokser Semmy Schilt die, net als de andere bemanningsleden, zijn baard liet staan voor de opnamen. Oerlemans vertelt dat op het schip van Barentsz en Heemskerk plaats was voor zo’n zeventien man, maar dat dit aantal voor de film is teruggebracht tot twaalf. ‘Het zijn wel allemaal karakteristieke koppen. Echt mannen die je in die tijd zou kunnen plaatsen.’ Met een budget van zeven miljoen euro en een draaiperiode van tweeënhalve maand heeft Oerlemans er alle vertrouwen in dat Nova Zembla vanaf 24 november kan concurreren met de grote krakers die Hollywood ook dit jaar weer op ons afvuurt. ‘We werken natuurlijk niet met budgetten waarmee Hollywood-films gemaakt worden’, beseft de man die met zijn verfilming van Komt een vrouw bij de dokter meer dan een miljoen bezoekers naar de bioscoop lokte. ‘Maar ik denk sowieso dat wij deze film anders benaderen dan Amerikanen het zouden doen. Zij zijn gespecialiseerd in grootste spektakelfilms, terwijl ik juist wil proberen om het verhaal op een Europese manier te benaderen. Om veel authentieker te zijn, niet in de studio te draaien, maar daar echt te gaan staan. Om op zee te draaien en daar kotsmisselijk te worden. Dat wil ik gebruiken als kracht van deze film. Nova Zembla moet een “wauw”-gevoel oproepen! En ik denk zelf dat heel veel mensen de film - zoals wij die in ons hoofd hebben - willen gaan zien.’

Van links naar rechts Derek de Lint, Victor Reinier, Arend Brandligt, Arjan Duine, Bas Keijzer, Mads Wittermans, Semmy Schilt en Robert de Hoog. Foto All Access.

‘Zij moesten zien te overleven in een ongelooflijk harde, ruwe wereld, met continu dreiging om hen heen, tot en met gevechten met ijsberen aan toe.’

Plan C Ruben van der Meer, Ton Kas en René van het Hof spelen de hoofdrollen in de nieuwe Nederlandse thriller Plan C. De film, waarvan de opnamen deze zomer plaatsvinden in Amsterdam, is de debuutfilm van productiemaatschappij LEV Pictures en regisseur Max Porcelijn. In Plan C speelt Van der Meer de Amsterdamse rechercheur Ronald Plasmeyer. Hij heeft gokschulden en denkt die te kunnen aflossen met een geniaal plan. Hij laat twee kleine criminelen een pokerwedstrijd overvallen en bezorgt zichzelf een alibi door mee te spelen. Maar de overval pakt verkeerd uit en alles keert zich tegen hem. A-Film brengt Plan C 8 maart 2012 uit in de bioscoop. Swchwrm Afgelopen maand zijn de opnamen gestart van Swchwrm, een nieuwe Nederlandse familiefilm met onder meer Georgina Verbaan en Hans Dagelet. De film is gebaseerd op het boek Mijn avonturen door V. Swchwrm van Toon Tellegen, dat in 1998 op de markt kwam als kinderboekenweekgeschenk. V. Swchwrm is de alias van een negenjarige jongen die graag schrijver wil worden, maar ook onbekend wil blijven. Alle avonturen die hij meemaakt en verzint, schrijft hij op. Swchwrm wordt geproduceerd door Flinck Film, de productiemaatschappij van Sabine Veenendaal en Michiel de Rooij, die allebei eerder werkzaam waren bij BosBros. A-Film brengt Swchwrm 4 april volgend jaar uit in de bioscoop. Achtste-groepers huilen niet Achtste-groepers huilen niet is de titel van het jeugdboek van Jacques Vriens dat deze zomer verfilmd gaat worden door regisseur Dennis Bots en de productiemaatschappijen Bijker en Rinkel Film. Het scenario werd geschreven door Karen van Holst Pellekaan. Achtste-groepers huilen niet is het aangrijpende verhaal van Akkie, een stoer meisje uit groep acht dat helemaal weg is van voetbal, maar omringd wordt door jongens die vinden dat het geen sport is voor meisjes. Als Akkie te horen krijgt dat ze ziek is, leeft iedereen op school intens met haar mee. Maar Akkie zou Akkie niet zijn als ze, ondanks al het verdriet, niet ook haar humor zou behouden en zich overal mee zou blijven bemoeien. De hoofdrolspelers waren bij het ter perse gaan van dit nummer nog niet bekend. Dutch FilmWorks brengt de film op 15 februari 2012 uit in de bioscoop.

Ruben van der Meer. Foto Mark Nettenbreijers.

Nederlandse films in productie

Afscheid na vijfentwintig jaar Eigenlijk stopte hij begin dit jaar al met werken, maar het bloed kruipt waar het niet gaan kan dus was voormalig bioscoopexploitant Arie Rolandus Boers de afgelopen periode nog regelmatig in Tivoli in Hellevoetsluis te vinden. Was het niet om dochter – en nu eigenaar van het theater - Helene en haar echtgenoot met raad en daad bij te staan, dan was het wel om de installatie van de digitale cinema in de bioscoop in goede banen te leiden. Om zijn afscheid niet ongemerkt voorbij te laten gaan, kreeg hij 14 mei door zijn dochter het gouden ereteken van de NVB opgespeld horende bij een vijfentwintigjarig jubileum. Want zo lang waren hij en zijn vrouw Jannie Rolandus Boers eigenaar van Tivoli in Hellevoetsluis. Lord of the Rings LIVE In het weekend van 4 en 5 juni bracht het Rotterdams Philharmonisch Orkest, onder leiding van dirigent Ludwig Wicki, in samenwerking met het Groot Omroepkoor, het Laurens Collegium Rotterdam, het Nationaal Kinderkoor, het Nationaal Jongenskoor en de sopraan Kaitlyn Lusk, live de muziekscore ten gehore van The Lord of the Rings: The Fellowship of the Ring. In een tot twee maal toe uitverkochte Rotterdamse De Doelen werden fans van de films en (film)muziekliefhebbers op hun wenken bediend met een werkelijk voortreffelijke uitvoering van de score

Bioscoop panel

Nieuws uit de wereld van film en bioscoop...

van Oscarwinnaar Howard Shore. Dat terwijl de bijna drie uur durende film boven de hoofden van de orkestleden werd vertoond door twee beamers de beelden over

elkaar heen te laten projecteren. Daar was voor gekozen om zeker te zijn van een scherp beeld in wat toch de grootste symfonische concertzaal van Nederland is. Door het unieke muziekspektakel naar Nederland te halen (nadat het eerder onder andere New York en Londen had aangedaan) hebben De Doelen en het Rotterdamse Philharmonisch Orkest bewezen dat dergelijke filmevenementen niet alleen zijn voorbehouden aan het buitenland. 9, 10 en 11 juni volgend jaar wordt het tweede deel uit de trilogie - The Two Towers – live ten gehore gebracht, gevolgd door deel drie – The Return of the King - in 2013.

Wie zou er een keynote speech moeten houden tijdens CineEurope? Hans Unger, theatermanager Pathé Groningen

‘Na Badlands (’73), Days of Heaven (’78), The Thin Red Line (’98), The New World (’05) nu The Tree of Life, opnieuw een adembenemend meesterwerk! “Ladies and Gentlemen, he didn’t pick up his Gouden Palm in Cannes but he is here in Amsterdam at the CineEurope for his keynote speech. We are very proud to present Terrence Malick!” Terrence Malick vertel, ik ben een en al oor…!’ Een wisselend panel geeft kort antwoord op een actuele vraag.

Pick ‘n’ mix

PICK ‘N’ MIX / BIOSCOOPPANEL

Katrien Remijn, sales assistent Benelux Film Distributors

‘Mijn ideale spreker voor CineEurope is Lars von Trier. Want met Lars weet je nooit wat je krijgt. En een originele speech is natuurlijk welkom tijdens een dagenlange conferentie. Hij zou in zijn speech natuurlijk kunnen vertellen hoe hij de wereld wilde veranderen met zijn Dogma 95-manifest en wat daar van terecht is gekomen. Of hoe hij de toekomst van de cinema ziet, gezien de digitale ontwikkelingen. Maar misschien gaat hij het wel weer over nazi’s hebben, en zijn begrip voor Hitler en Albert Speer. Met Lars zal ik mij in elk geval niet vervelen.’

Sander Verdonk, theatermanager CineCity Vlissingen

‘Ik zou graag James Cameron nog een keer als keynote speaker zien. Hij heeft met Titanic en Avatar niet alleen de twee grootste films aller tijden gemaakt, maar is tevens een pionier op het gebied van 3D. Daarnaast is hij als revolutionair nu bezig om nog realistischere beelden te maken met een hogere framerate. Kleine aantekening: Aangezien zijn producties altijd iets duurder en langer uitvallen dan verwacht is het wel verstandig om extra tijd uit te trekken voor zijn keynote speech! Maar het zal wel een succes worden, want dat zijn vrijwel al zijn films ook.’ 59

‘Ik schreef het boek, omdat ik een monument wilde oprichten voor Anke, die bij mij in de klas zat.’ (schrijver Jacques Vriens)

‘Why should I waste my time listening?’ (Geoffrey Rush als Lionel Logue in The King’s Speech)

ACHTER DE SCHERMEN/THEATERPASPOORT

daarvoor zouden best wel klanten tussen het filmpubliek kunnen zitten. Je kunt hiermee je hele productenscala promoten. En waarom niet bij mensen die hier toch al graag komen en ambassadeur voor CineMec zouden kunnen zijn?’

Zelf maken van inloopprogramma’s is kinderspel

Eenvoudig en snel Door de digitalisering kunnen bioscopen voor het eerst hun eigen filmpjes produceren. Met simpele software is het kinderspel om allerlei aankondigingen snel op het doek te hebben. Deze kunnen tijdens het voorprogramma worden vertoond, maar speciale inloopprogramma’s zijn ook mogelijk. Door Frank de Neeve

Zaterdagavond, een uur voor de belangrijkste voorstelling van de week. Ineens heb je het; morgen vertoon je live-opera en vanavond zit de grote zaal vol bezoekers voor Black Swan. Tussen die balletliefhebbers zullen toch ook wel wat operafans zitten? Helaas, geen trailer! Maar waarom dan niet zèlf iets knutselen? Een still van de voorstelling heb je nog wel liggen... Op de website van het Franse QuickDCP is het kinderlijk eenvoudig om zelf een digitale aankondiging te maken. Met software die elke bedrijfsleider op zijn pc heeft staan, is gemakkelijk tekst aan een visual toe te voegen. Uploaden naar de site, wat simpele instellingen en je digitale filmpje (DCP) wordt gebakken. Na tien minuten kun je het resultaat downloaden, laden op de cinemaserver, invoegen in de playlist en meteen vertonen. De snelheid en het gemak waarmee dit allemaal gaat, is mogelijk doordat QuickDCP gebruik maakt van stills; bij bewegend beeld zouden de DCP’s te groot worden. Het programma wordt vooral door marketingafdelingen van bioscopen gebruikt, bijvoorbeeld voor een aankondiging van een actie. Een still kost twintig euro en de downloadlink kan met anderen worden gedeeld, zodat het bij alle filialen van een concern kan worden vertoond. Bij bioscopen aangesloten bij QuickDCP’s moederbedrijf Ymagis, wordt de DCP zelfs direct op de libraryserver bezorgd.

Nu kan de exploitant zelf content maken om zijn publiek te informeren.

Ook met QubeMaster Xpress kan een kind de was doen.

Snel en eenvoudig Digitale cinema geeft bioscopen voor het eerst toegang tot hun eigen apparatuur. Was er in het verleden altijd een distributeur nodig om een film af te kunnen spelen, nu kan de exploitant zelf content maken om zijn publiek te informeren. Binnenkort een Ladies Night? Hup, snel een still voor alle films. Festival of special event? Een trailertje is zo gedigitaliseerd en direct inzetbaar. Zaalverhuur met een zelfgemaakt filmpje vanaf usb? Toch maar even door de DCP-software halen, want vanaf de bioscoopserver vertonen geeft meer zekerheid. De onlinesnelheid en eenvoud van QuickDCP is ongeëvenaard, maar er is ook software op de markt waarmee bioscopen en distributeurs zelf filmpjes kunnen digitaliseren. De basis hiervoor is veelal een filmpje

in een bestandsformaat zoals mov of avi. Er zijn pakketten beschikbaar van leveranciers als Qube, Frauenhofer en Doremi die veelal rond de 3.000 euro kosten, niet meer dan de prijs van een handvol bioscoopstoelen. De mogelijkheden van de verschillende pakketten komen enigszins overeen, waarbij QubeMaster Xpress vooral uitblinkt door z’n eenvoudige bediening en Doremi’s CineAsset extra mogelijkheden heeft zoals het encoderen naar 4K en 3D. Er bestaat zelfs gratis software zoals OpenDCP en het Duitse DCPC. Daarbij is natuurlijk niet gezegd dat gebruikers snel even met dit soort pakketten aan de slag kunnen of dat het resultaat feilloos is. De weg naar een digitaal lab is nog altijd de veiligste; ook Nedcipro kan voor een klein bedrag een kort leadertje leveren. Extra communicatie Immer voor de troepen uitlopend, heeft CineMec Ede al langere tijd digitaliseringssoftware in huis. De bioscoop gebruikt het bijvoorbeeld voor het encoderen van bedrijfsfilmpjes voor hun bloeiende congresmarkt. Voor de 3D-dagen eind vorig jaar werden zelfs alle 3D-filmpjes die op die dag werden vertoond met de eigen software geëncodeerd. CineMec heeft een eigen inloopprogramma, dat wordt vertoond wanneer het publiek de zaal inkomt. Het vijf minuten durende programma, een beeldcompilatie van trailers, oplichtende posters met daaronder een soort lichtkrant, wordt zonder geluid vertoond. Naast filmtrailers bevat het tweewekelijks wisselende programma ook leaders van speciale evenementen zoals live-opera en ballet. ‘Het is een extra communicatiemiddel met ons publiek, op het moment dat ze rustig zitten’, vertelt CineMecs communicatiemanager Frederique Josemans. ‘Zo hebben wij naast films veel congressen en screen events en

Het enige rustmoment Inloopprogramma’s hoeven zich natuurlijk niet te beperken tot vijf minuten, maar zouden ook tussen filmvoorstellingen in een loop kunnen draaien. Zo hoeft het publiek zich nooit te vervelen, want er is altijd wat te zien op het witte doek. Bioscopen die zo’n inloopprogramma overwegen, moeten wel enkele keuzes maken. Zo moet er worden nagedacht over het zaallicht (moet dat vol aan?) en over de vraag of zo’n programma met geluid moet worden gedraaid. Wat moet de attentiewaarde van zo’n programma zijn? Moet het net zoveel aandacht van bezoekers trekken als het voorprogramma? Waar moet het mee worden gevuld? Hoe vaak moet het worden ververst? Pathé’s senior manager marketing & communications Youry Bredewold is er nog niet over uit of Pathé dergelijke inloopprogramma’s moeten hebben. ‘Het publiek passeert in de bioscoop momenteel misschien al zo’n 50 commerciële boodschappen voordat het de zaal heeft bereikt’, zegt hij. ‘Ik denk dat we kritisch moeten blijven: wil de bezoeker dit wel? Misschien zijn die paar minuten voordat de film begint wel het enige rustmoment in de hele bioscoop.’ Bredewold wil echter wel nadenken over het concept: ‘Het zou wel een manier zijn om het publiek bioscoopspecifieke informatie te geven, als het toch al aandacht heeft voor het scherm. Dan denk ik aan de Ladies Night, een aankondiging van een filmmarathon of een meet-and-greet met de cast van een film. Het moet niet meer van hetzelfde zijn. Het zouden andersoortige boodschappen moeten zijn, die ook onze adverteerders niet in de verdrukking brengen.’ Uitbesteden De vraag is natuurlijk wel of bioscopen zo’n inloopprogramma zelf zouden moeten ontwikkelen, zoals CineMec, of zouden moeten uitbesteden. Marlene Wickel van Jean Mineur Mediavision overweegt of haar bedrijf zo’n programma voor bioscopen zou kunnen verzorgen. ‘Het is leuk als je een zaal binnenkomt en er draait al iets. Wat mogelijk is, is echter afhankelijk van de exploitant. Een inloopprogramma heeft ook pas zin als bioscoopcomplexen geheel gedigitaliseerd zijn’, aldus Wickel. ‘Het materiaal moet er goed uit zien en je moet zorgen voor voldoende aanbod en continuïteit. Maar je zou tijdens die inloop allerlei leuke dingen kunnen doen. Zo zou je advertising kunnen combineren met interactie met het publiek. En er zijn tegenwoordig allerlei artiesten die hun tournee laten sponsoren door bedrijven. Dat zou ook hartstikke leuk zijn om in de bioscoop te laten zien.’

Digitale cinema geeft bioscopen voor het eerst toegang tot hun eigen apparatuur.

Theaterpaspoort Pathé Haarlem Artist impression Pathé Haarlem

ACHTER DE SCHERMEN

Naam theater: Pathé Haarlem Plaats: Haarlem Aantal filmzalen: 8 Aantal stoelen: 1.256 Formaat grootste scherm: 14 meter x 6 meter Exploitatie: Pathé Theatermanager: Richard van Velzen Open vanaf: 2 juli 2011 Verwachte aantal bezoekers op jaarbasis: circa 500.000 per jaar Projectoren: Barco 3D: MasterImage Kassasoftware: ticket.international Bioscoopreclame: Jean Mineur Mediavision Merken aan het buffet: Coca-Cola, Jimmy’s Popcorn, Lays, M&M’s, Piazza d’Oro Waarin is het theater echt onderscheidend?: ‘Pathé Haarlem is uniek in zijn bouw, de theaterzalen zijn namelijk gesitueerd op de tweede verdieping. Door het gebruik van kleuren straalt het theater veel warmte en gezelligheid uit. Pathé Haarlem zal alle mogelijke concepten voeren, van kinderfeestjes tot Ladies Nights, van Hollywoodproduct tot opera en ballet. En 3D mag natuurlijk niet ontbreken.’ Website: www.pathe.nl/haarlem

61 ‘Well it’s easy if you try, Dick.’ (John Lennon in Forrest Gump)

‘We have a great section of do-it-yourself.’ (Elizabeth Banks als Beth in The 40 Year Old Virgin)

UIT DE CAST / AGENDA

uit de cast

Lucia Dondorp

Agenda

Sinds afgelopen maand is Lucia Dondorp marketing director bij distributeur Independent Films. Lucia was eerder werkzaam als RTV producer bij diverse reclamebureau’s, waaronder Y&R Not Just Film.

27-06-11 – 30-06-11 CineEurope (voorheen Cinema Expo International) in de RAI in Amsterdam www.filmexpos.com

Door Jeroen Huijsdens

Met ruim 90 bioscopen en meer dan 350 doeken marktleider in regionale bioscoopreclame. Kasteellaan 52, Wijchen Correspondentieadres: Postbus 376, 6600 AJ Wijchen Tel. (024) 641 33 79, Fax (024) 641 69 55, Email info@cinefox.nl, Internet www.cinefox.nl

• • • •

Voor al uw thermische tickets Leveringen op afroep Standaard tickets altijd uit voorraad Zeer gevarieerde drukmogelijkheden

Stemerdingweg 9 3769 CE Soesterberg Nederland

T +31 (0)34 63 32 000 F +31 (0)34 63 32 010 sales@roveka.com

Wat is jouw roepnaam? Lucia. Wat is jouw achternaam? Nu nog Dondorp… Wat is jouw leeftijd? 35. Ben je verliefd, verloofd, getrouwd? Ontzettend verliefd. Wat wil je later worden? Rijk. Gelukkig, gezond en gezegend ben ik God zij dank al. Wat zijn je hobby’s? Films kijken, socialisen, reizen en stedentrips. Wat is de laatste film die je zag? Tree of Life, Tape en Penny’s Shadow, en dat allemaal op een dag. Kies je voor Facebook of Hyves? Facebook, maar voor werkcontacten gebruik ik Linkedin. Op welk bekend filmpersonage vind je jezelf qua karakter het meeste lijken? Een Charlie’s angel, met de humor van Cameron Diaz. Wat is jouw favoriete romantische film? In the Mood For Love. Wat is jouw favoriete komedie? De films van de Coen Brothers, maar dat valt niet echt onder komedie. Daarom nu al met stip: All Stars 2: Old Stars van Jean van de Velde! Wat vind je de vetste actiefilm? The Matrix, Natural Born Killers en Kill Bill. Wat beschouw je als de beste Nederlandse film? Karakter en Langer licht. Wat is jouw favoriete filmscène? Die komt uit American Beauty. Kevin Spacey is aan het werk bij hamburgertent Mr Smiley’s als zijn vrouw

met haar lover de drive-in binnen komt rijden. Ik zou wel in een film willen spelen met… Javier Bardem, geregisseerd door Pedro Almodóvar. Ik wil graag een keer naar de bioscoop in… een Chanel-pakje! Wat vind je de mooiste filmposter die je ooit zag? De maan is kapot, een NPS Kort film die ik zelf heb ontwikkeld en geproduceerd. Ik kijk uit naar… het moment dat ik voor de eerste keer met mijn zoon Pablo naar de bios ga. Hij is nu een, dus ik moet nog even geduld hebben. Welk boek moet absoluut worden verfilmd? Verborgen geschiedenis van Donna Tart. Ik zou ooit wel eens naar de bioscoop willen met… George Clooney, maar dan wel naar een hele slechte romantische komedie om samen lekker door de film heen te praten. Mijn grootste droom is… een film in selectie op het Cannes filmfestival.

‘Ik kijk uit naar het moment dat ik voor de eerste keer met mijn zoon Pablo naar de bios ga.’

08-09-11 – 18-09-11 Toronto International Film Festival www.tiff.net 09-09-11 – 18-09-11 13e Film by the Sea in Vlissingen www.filmbythesea.nl 16-09-11 Symposium dag van het filmtheater: het filmtheater in het digitale tijdperk. Locatie: nog te bepalen 21-09-11 – 30-09-11 Nederlands Film Festival in Utrecht www.filmfestival.nl 05-10-11 – 09-10-11 Eerste editie Amsterdam Film Week op het Leidseplein in Amsterdam 11-10-11 – 22-10-11 Internationaal Filmfestival Gent www.filmfestival.be 12-10-11 – 21-10-11 25e editie van Cinekid in Amsterdam www.cinekid.nl 24-10-11 – 27-10-11 ShowEast in Miami, USA www.showeast.com

Lucia Dondorp.

25-10-11 – 30-10-11 Leids Film Festival www.leidsfilmfestival.nl 09-11-11 – 13-11-11 33e editie van het Noordelijk Film Festival www.noordelijkfilmfestival.nl 16-11-11 – 27-11-11 24e International Documentary Film Festival Amsterdam www.idfa.nl 63

‘We’ve met before, but something tells me you’re going to remember me this time.’ (Kevin Spacey in American Beauty)

ONDERZOEK

Time to Win Maak ook gebruik van de nieuwe dimensie op het gebied van bezoekersmanagement. Met de innovatieve en betrouwbare bioscoopoplossing COMPESO WinTICKET bent u duidelijk sneller op uw bestemming: Ticket-/buffet-/combikassa Gastrokassa/Orderman Afhaal- en verkoopautomaten Telefonisch reserveringssysteem Bioscoop-/hoofdkantooradministratie Programmeergereedschap Productbeheer Internet-ticketing Klantenbindingsystemen Gebruikersbeheer Bonus & CRM, Couponing Direct marketing, Promotions Monitor-informatiesysteem GeÏ ntegreerd met MaccsBox GeÏ ntegreerd met Belbios GeÏ ntegreerd met betaalsystemen, b.v. iDEAL Profiteer ook van het meest uitgebreide productaanbod op de markt en van onze professionele relatie met d2 en Genius. Meer informatie kunt u opvragen via telefoonnummer +49 (0) 21 31/12 47 90 of onder www.compeso.com. Ontmoet ons op CineEurope, Stand 224.

De online informatiezoektocht van tieners

Internet is geliefde bron van filminfo Tieners zijn een van de belangrijkste doelgroepen voor de bioscoopsector. Eenvoudigweg omdat zij vaak naar de bioscoop gaan. Het Sociaal Cultureel Planbureau (SCP) publiceerde recentelijk een rapport over de interesse van tieners in cultuur. Samen met andere gegevens biedt dat rapport bruikbare inzichten op welke wijze tieners - hier gedefinieerd als de twaalf- tot en met achttienjarigen - het internet gebruiken voor hun culturele informatievoorziening. Dus ook hoe zij het beste bereikt kunnen worden. Door Dimitri Lahaut

In de vrije tijd van tieners heeft het internet een belangrijke plaats ingenomen. Volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) wordt het internet door tieners ingezet voor het onderhouden van contacten (97%), voor entertainment (89%) en voor het opzoeken van informatie (70%) . 90% van de tieners gebruikt het internet dagelijks. Volgens het onderzoeksbureau IVO hebben bijna alle Nederlandse tieners thuis toegang tot het internet. In 2008 had zelfs 41% van de tieners al toegang tot het internet op hun eigen kamer. Daarnaast ontwikkelt de markt van mobiele breedbandaansluitingen via smartphones zich erg snel in Nederland. Van 3,7 miljoen aansluitingen medio 2010 naar 5,6 miljoen eind 2010. Volgens een rapport van het SCP zal de dekking van smartphones in 2015 zelfs 100% bedragen. Of zoals het IVO zegt: ‘iedereen heeft internet, en het internet is overal’. Contact via het internet Het via het internet zelf actief zoeken naar informatie over speelfilms is geliefd onder tieners. Ruim 60% van de tieners doet dit soms of vaak. Tussen de seksen zit geen verschil, maar wel in opleiding. Havo- en vwo-leerlingen zoeken vaker op het internet naar informatie over speelfilms dan vmbo’ers (68% versus 51%). Het internet wordt ook massaal ingezet om praktische informatie over bioscopen te krijgen (zoals adresgegevens, openingstijden en toegangsprijzen). 87% van de tieners doet dit soms of vaak. Alhoewel het afhalen van bioscoopkaartjes aan de kassa nog steeds de meest gangbare vorm is, is het internet voor 17% van de tieners de meest gebruikte manier om bioscoopkaartjes te kopen (2008).

COMPESO GmbH Breslauer Strasse 6 D-41460 Neuss Tel. +49 (0)21 31/ 12 47 90 Fax +49 (0)21 31/ 1 24 79 79 sales@compeso.com

COMPESO GmbH Carl-Zeiss-Ring 9 D-85737 Ismaning Tel. +49 (0)89 / 96 97 97 0 Fax +49 (0)89 / 96 97 97 97 www.compeso.com

Sociaal Naast het opzoeken van informatie op het internet,

In de vrije tijd van tieners heeft het internet een belangrijke plaats ingenomen.

Informatiebronnen leerlingen voortgezet onderwijs over bioscopen.

wordt het vooral ook door tieners gebruikt om te communiceren. Volgens het CBS is maar liefst 91% van de jonge internetters actief op sociale netwerken. Hiermee lopen Nederlandse jongeren in de EU voorop. Tieners spreken op het internet voornamelijk over interesses die aansluiten bij het dagelijks leven. De top drie bestaat uit muziek (64%), tv-programma’s (63%) en speelfilms (61%). Het SCP concludeert helder dat ‘tieners ook online blijk geven van een duidelijke voorkeur voor populaire cultuur’. Voor bioscoopondernemers en filmdistributeurs zijn er dus genoeg kansen op het internet. Jongeren communiceren via het internet immers veel met vrienden over speelfilms en creëren online profielen op sociale netwerksites. Hier willen tieners zich volgens het SCP vooral aan leeftijdsgenoten van hun beste kant laten zien. Bovendien is het zo dat passie in het algemeen, dus ook liefde voor film, uitnodigt tot sociale interactie op het internet. Maar let op: ‘het internetgebruik van tieners is een onderdeel van de jeugdcultuur en daarin houden zij volwassenen graag op enige afstand’. Ook de snelle opkomst van mobiel internet dwingt bioscopen en filmdistributeurs tot nieuwe klantbenaderingen. Zo dienen websites geschikt te worden gemaakt voor mobiele telefoons (kleiner scherm en minder snellere verbinding). Maar er kan ook een (gratis) applicatie worden ontwikkeld. Daarnaast geldt voor met name bioscoopexploitanten dat zij via diverse zoekmachines gemakkelijk gevonden moeten kunnen worden. Search Engine Optimalization (SEO) is hierbij van groot belang.

MSc. Dimitri Lahaut is onderzoeker bij Stichting Filmonderzoek Voor dit artikel zijn uiteenlopende publicaties gebruikt (op aanvraag beschikbaar via dimitri@filmonderzoek.nl). Bewerking Stichting Filmonderzoek. 65

‘Believe me, the last thing you want is a human teenager running around your house.’ (Paul Giamatti als Limbo in Planet of the Apes)

MARKETING

Deel II in een artikelenreeks over social media

‘What’s in it for me or my friends?’ Social media bieden bioscopen en filmtheaters als nooit tevoren de kans om met hun (potentiële) klanten te communiceren. In een drietal artikelen gaat Holland Film Nieuws in op de mogelijkheden van social media voor filmvertoners. Door Joost Geurtsen

In het eerste deel (HFN 99) hebben we, aan de hand van een beperkt doelgroeponderzoek, getoond wat de behoeften en voorkeuren van filmliefhebbers zijn. De conclusie van dat artikel was dat er voldoende draagvlak is om als filmvertoner activiteiten te ontplooien op het sociale web. Daarnaast hebben we laten zien met welke doelstellingen bioscopen en filmtheaters social media kunnen inzetten. In dit tweede artikel gaan we dieper in op de manier waarop filmtheaters social media op een strategische manier kunnen vormgeven. Ook hier speelt het onderzoek onder 150 filmbezoekers een belangrijke rol in. Met het indicatieve onderzoek tonen we aan dat de inzet van social media in bestaande behoeften van de consument voorzien en, belangrijker nog, in welke behoeften. Alleen maar zenden Het opzetten en inrichten van een kanaal op Facebook, Hyves, YouTube of Twitter is niet de grootste uitdaging in dit verhaal. Met een beetje verstand van het (sociale) web en vormgeving, is er snel een mooi ‘sociaal’ platform op te zetten waar filmliefhebbers elkaar kunnen ontmoeten. Het gaat echter vaak mis op het moment dat theaters voor hun bezoekers een constante stroom aan unieke en waardevolle content moeten produceren. Veel bedrijven onderschatten het belang van continuïteit en toegevoegde waarde op dit soort platformen. Van tevoren denken ze niet goed na over de vragen wat, wanneer, waar en hoe? De content is dan meer van hetzelfde of bevat te veel marketingboodschappen. Er wordt alleen maar gezonden en te weinig gecommuniceerd. Hierdoor haken de fans na verloop van tijd weer af en bloedt het initiatief dood. Dit kan een bioscoop of filmtheater voorkomen door vooraf een gedegen contentstrategie te bedenken en te formuleren.

Stap over je koudwatervrees heen en wees niet bang om ‘fouten’ te maken.

Contentstrategie Bij het bepalen van een contentstrategie is het van belang om (vooral) vanuit de doelgroep te denken. Dus niet alleen de vraag stellen: ‘wat hebben wij onze doelgroep zoal te vertellen?’, maar juist ook: ‘wat zou de doelgroep graag van ons willen horen, zien

en krijgen?’ én ‘waarom zouden mensen ons willen volgen?’. Het succes of falen van de inzet van social media hangt af van het antwoord op deze eenvoudige vragen. Gebruikers van social media vragen zich voortdurend af: ‘What’s in it for me or my friends?’ Wanneer het antwoord hierop niet bevredigend of onduidelijk is, komen bezoekers na één keer niet meer terug. Met andere woorden: content is koning. Waardevolle content Uit ons kleinschalige onderzoek is gebleken dat veel mensen het sociale web gebruiken om nieuws over films te verkrijgen. Na review-websites als IMDB en MovieMeter (twintig procent van de ondervraagden) zijn de sociale platformen als Facebook en Hyves voor veel mensen (achttien procent) belangrijke bronnen om nieuws over films te vergaren. Ook de website van een bioscoop is voor een groot deel van de bezoekers een bron van nieuws (zeventien procent); meer dan bijvoorbeeld de online kranten (dertien procent). Vergeet niet dat het aanbod van filmnieuws groot is. Dus alleen nieuws op de sociale platformen voegt weinig waarde toe aan bestaande informatie. Toch is er, zeker op het gebied van cinema, genoeg waardevolle content te verzinnen, die bioscopen niet zo snel op hun website plaatsen. Denk hierbij aan behind-the-scenes, bloopers, interviews, deleted scenes en storyboards. Elementen die normaliter tussen de extra’s op een dvd belanden. Bioscopen en filmtheaters hoeven deze content niet altijd zelf te produceren. Er is een hoop

materiaal beschikbaar op het web, klaar om (her)gebruikt te worden. Hiervoor kan men bijvoorbeeld ook een beroep doen op de filmdistributeur. De content kan in ieder geval uniek worden gemaakt door deze bijvoorbeeld te koppelen aan het actuele filmaanbod van een bioscoop of filmtheater. Daarnaast kunnen bioscopen écht unieke content met hun klanten delen, zoals bijvoorbeeld de data en tijden van bepaalde filmvertoningen. Interactie Het voorgaande gaat alleen over het zenden van informatie. Belangrijke informatie weliswaar, waar cinefielen veel aan hebben. Toch is het belangrijk om alle mogelijkheden van sociale platformen te benutten. Een mooie eigenschap van social media is directe en actieve interactie. Gebruikers van social media kunnen altijd ergens met hun vragen terecht. Daarnaast kan een bioscoop de interactie ook proactief zoeken. Uit ons onderzoek blijkt bijvoorbeeld dat het filmaanbod de belangrijkste reden is voor mensen om naar een bepaalde bioscoop te gaan. Via social media kunnen filmvertoners hun aanbod nóg beter op de vraag aan laten sluiten. Laat mensen op sociale platformen meedenken en/of -beslissen over films die een bioscoop opnieuw in roulatie brengt. Of laat mensen zelf hun film(avond) samenstellen (zoals bij Jukebox Nights; red.). Met deze vormen van ‘crowdsourcing’ en cocreatie zoekt een bioscoop geen klanten meer bij zijn producten, maar de producten bij de klanten. Verbinden Klanten die zich gehoord voelen, zijn loyalere klanten. Bioscopen kunnen dit gevoel bovendien versterken door exclusiviteit te bieden aan mensen die zich met de bioscoop ‘verbinden’. Denk hierbij aan voordelen voor leden en volgers op bijvoorbeeld Hyves, Facebook of Twitter. Of aan vertoningen, speciaal georganiseerd voor loyale klanten. Ook give-aways en winacties werken heel goed. Verloot, via social media, een keer in de zoveel tijd gratis kaartjes onder de leden. Daag mensen uit om bijvoorbeeld zelf reviews te schrijven, om vervolgens de beste te belonen met gratis consumpties. Of pak het groter aan met een meet-and-greet en kaartjes voor premières. Met dergelijke (win) acties geef je mensen iets om over te praten en op deze manier bereik je steeds meer mensen en weet je ze aan je te binden.

Met deze vormen zoekt een bioscoop geen klanten meer bij zijn producten, maar de producten bij de klanten.

Locatiegebaseerde diensten Ook locatiegebaseerde diensten zijn uitermate geschikt voor loyaliteitsprogramma’s. Zo zijn er verschillende diensten (Foursquare, Gowalla, Facebook Places) waarmee bezoekers digitaal kunnen ‘inchecken’ op een bepaalde locatie, om dit vervolgens via sociale platformen wereldkundig te maken. Deze digitale vorm van mond-tot-mondreclame is uiteraard goed voor de naamsbekendheid, maar het biedt ook mogelijkheden voor betrokkenheid. Wanneer je dit effectief monitort, kun je hier vervolgens handig op inspelen. Bijvoorbeeld door dergelijke check-ins te belonen of degene die het meest incheckt in de spotlight te zetten. Verder geven veel van deze diensten de mogelijkheden om via deze weg de interactie op te zoeken, door bijvoorbeeld tips en to-do’s te geven aan de bezoekers die inchecken met deze ‘location based services’. Kijk vooral ook naar inspirerende voorbeelden uit andere sectoren en landen, bijvoorbeeld de Verenigde Staten. Sommigen zijn verrassend en creatief. Goed jatten is nog altijd beter dan slecht verzonnen. Maar geef er een eigen persoonlijke of unieke draai aan. Er zijn genoeg voorbeelden te vinden van succesvolle strategieën voor filmvertoners op het sociale web. Trial and error Bovengenoemde voorbeelden zijn voor een groot deel bekende en bewezen principes uit andere sectoren. Deze voorbeelden kunnen bioscopen echter vrij gemakkelijk vertalen naar hun eigen sector. Toch zijn de écht succesvolle activiteiten vaak experimenten die (onverwachts) goed blijken te werken. Juist omdat ze relatief uniek zijn. Zoek daarom (ook) naar activiteiten waarmee je mensen positief kunt verrassen. In ons onderzoek onder 150 filmliefhebbers hebben we enkele van dit soort ideeën verzameld. Zo kwam bijvoorbeeld een chatsessie via Facebook met een regisseur of acteur naar voren, werd er een digitale balie of ‘explicateur’ op Twitter voorgesteld en werd het idee geopperd een ontmoeting van fans van een bepaalde film te organiseren. Stap daarbij over je koudwatervrees heen en wees niet bang om ‘fouten’ te maken. Het sociale medialandschap is voor een groot deel nog onontgonnen terrein en er is nog voldoende ruimte voor trial and error. In het derde en laatste deel van dit drieluik zullen we enkele voorbeeldcases uit binnen- en buitenland bespreken. Ook laat ik zien welke tools er zoal beschikbaar zijn en wat ze kunnen bijdragen aan de contentstrategie.

Dingen delen met vrienden (still uit Sex and the City 2).

Joost Geurtsen is als digital media consultant werkzaam bij Lammers van Toorenburg Benelux PR BV.

67 ‘This is going on Facebook!’ (Kat Dennings als Darcy in Thor)

‘I can’t wait to twitter this to all my friends.’ (Brooklyn Decker als Palmer in Just Go With It)

Wij doen de regie in food zodat u kunt schitteren!

THE GAME

Gigantische blikvanger in Schagen

Replica van Bumblebee bij CineMagnus Om de komst van de nieuwe spektakelfilm Transformers: Dark of the Moon te benadrukken en zo opvallend mogelijk in beeld te brengen realiseerden Frits Nieuwenhuizen en zijn team samen met fervente Transformer-fans en een aantal bedrijven uit Schagen dit gigantische project op het plein voor hun bioscoop. Door Riet Zegers

Meer weten over de mogelijkheden van Sligro? Bel met Marco van Bodegraven op 06-22 40 82 89 1042255_Adv Film Holland 210x148.indd 1

01-06-2011 14:20:47

Wat begon als een leuk plannetje op het schoolplein samen met de directeur van Renault Autozenter eindigde op 31 mei jongstleden met de onthulling van een zes meter hoge replica van Transformer Bumblebee. In deze Eric Zentveldt vond Nieuwenhuizen een fan van het eerste uur die in razend tempo mensen en bedrijven om zich heen verzamelde die met elkaar aan de slag gingen om deze ‘autobot’ te realiseren. In no time werd er een auto geleverd die de basis vormde van het hele project en kon men beginnen met het uitwerken van het idee. De benodigde materialen werden gezocht en gevonden en net als bij de echte Transformer werd het geheel voorzien van de nodige gadgets. Van het hele proces is ook een making of gemaakt door de tweeling uit De schippers van de Kameleon, Jos en Koen van der Donk.

Reglement The Game is bedoeld om bioscoopmedewerkers promotieactiviteiten te laten organiseren en kans te maken op de titel Beste Bioscoopteam van 2011. Stuur de promoties van afgelopen periode naar thegame@hollandfilmnieuws.nl, voorzien van beeldmateriaal en een toelichting. Voor elke inzending krijgt men punten. In december wordt bekendgemaakt wie zich het Beste Bioscoopteam van 2011 mag noemen. Doe dus mee aan The Game en stuur de inzendingen naar thegame@hollandfilmnieuws.nl

‘In deze Eric Zentveldt vond Nieuwenhuizen een fan van het eerste uur die in razend tempo mensen en bedrijven om zich heen verzamelde.’

Game-rapport Ingezonden promotie: Replica van Bumblebee ter promotie van Transformers: Dark of the Moon. Afkomstig van: CineMagnus Schagen. Creativiteit: 9 Juryrapport: ‘Wat begon als een leuk plannetje groeide uit tot een enorm collectief spektakel. Veel bedrijven werden betrokken bij de bouw van deze giga-Transformer.’

Vernieuwend: 9 Juryrapport: ‘Iets totaal nieuws ter promotie van een film, tenminste... voor zover wij het ons kunnen herinneren. En dan ook nog een zes meter hoog bouwwerk! Hier gaan creativiteit en vernieuwing zeker hand in hand.’ Uitvoering: 8,5 Juryrapport: ‘Van filmpromotie een gezamenlijk project maken in je stad of dorp. Veel plaatselijke bedrijven werkten mee om deze Bumblebee te realiseren. Nou, dan wordt er wel gesproken over je filmpremière’. Communicatie: 7 Juryrapport: ‘Uiteraard pakten de regionale kranten dit nieuws graag op. Radio/TV Noord-Holland besteedde de nodige aandacht aan de onthulling en natuurlijk liet de bioscoop zelf zich ook niet onbetuigd. Maar wie langs de Grotewallerweg reed meldde wel even aan vrienden en kennissen dat ze zelf maar eens moesten gaan kijken. En een goede mond-tot-mondreclame blijft toch nog altijd de beste publiciteit’.

Eindcijfer: 8,5 69 ‘You can’t believe what we’re seeing...’ (uit de trailer Transformers: Dark of the Moon)

Feature

TRAILERS

[01]

[02]

[03]

[04]

[05]

TRAILERS

Les Femmes du 6ème Étage [02] Verhaal: In het Parijs van de vroege jaren 60 is JeanLouis Joubert net zo rijk als saai. Zijn brave leventje wordt op de kop gezet door zijn Spaanse werkster. Zij laat hem kennis maken met haar even temperamentvolle Spaanse collega’s, waaronder de knappe Maria. Hoofdrollen: Fabrice Luchini, Sandrine Kiberlain, Carmen Maura Regie: Philippe Le Guay Genre: komedie Distributie: Cinemien Release: 23 juni 2011 Happythankyoumoreplease [01] Verhaal: Door zijn succes in de komedieserie How I Met Your Mother kreeg acteur Josh Radnor het voor elkaar zijn eerste speelfilm te schrijven en regisseren. Hij gaf zichzelf de hoofdrol als een schrijver die zijn carrière en liefdesleven niet onder controle heeft. Hoofdrollen: Josh Radnor, Malin Akerman, Zoe Kazan, Kate Mara, Pablo Schreiber, Tony Hale Regie: Josh Radnor Genre: komedie, drama Distributie: Benelux Film Distributors Release: 30 juni 2011 Tomboy Verhaal: Tijdens de zomervakantie ontmoet het buitenbeentje Laure haar leeftijdsgenootje Lisa. Die denkt dat ze een jongen is en Laure stelt zich daarom voor als Michael. Naarmate de zomer vordert, wordt het steeds moeilijker om haar geheim te bewaren. Hoofdrollen: Zoé Héran, Malonn Lévana, Jeanne Disson, Sophie Cattani, Mathieu Demy Regie: Céline Sciamma Genre: drama Distributie: Cinéart Release: 30 juni 2011 Winnetoons - De schat van het wilde westen (nl) Verhaal: Hoewel het jaren geleden is dat de Winnetoons-tekenfilmserie op tv werd vertoond, was er nog genoeg puf voor een bioscoopavontuur. Winnetou en Old Shatterhand proberen een einde te maken aan de praktijken van de gewetenloze Kolonel Brinkley. Regie: Gert Ludewig Genre: animatie, familiefilm Distributie: Twin Film Release: 30 juni 2011 Cars 2 (nl/ov, 3D) [05] Verhaal: Gezien het succes van de Toy Story–vervolgen is het geen wonder dat Cars nu ook een opvolger krijgt. Cars 2 gaat echter een hele nieuwe kant op en ontpopt zich warempel tot een Bond-achtig avontuur, dat McQueen en Mater door de straten van Japan voert.

Regie: John Lasseter, Brad Lewis Genre: animatie, komedie, avontuur Distributie: The Walt Disney Company Release: 6 juli 2011 Adem [03] Verhaal: De broers Tom en Lucas lijden aan een genetische ziekte die hun longen langzaam sloopt. Tom worstelt met zijn korte levensverwachting en hangt rond met tuig. Hij ontmoet lotgenoot Xavier, die zich gedraagt als een atleet en wordt verliefd op Eline, die in quarantaine zit. Hoofdrollen: Stef Aerts, Wouter Hendrickx, Marie Vinck, Anemone Valcke, Gijs Scholten van Aschat Regie: Hans van Nuffel Genre: drama Distributie: Paradiso Entertainment Release: 7 juli 2011 Bridesmaids [04] Verhaal: Annie gelooft niet meer in de liefde en is altijd blut. Wanneer ze door haar beste vriendin Lilian als getuige wordt gevraagd, is ze blij dat ze weer wat om handen heeft. Helaas loopt de vrijgezellenfuif in deze Hangover for girls helemaal uit de klauwen. Hoofdrollen: Kirsten Wiig, Maya Rudolph, Rose Byrne, Chris O’Dowd, Matt Lucas, Jill Clayburgh Regie: Paul Feig Genre: komedie, romantiek Distributie: Universal Pictures International Release: 7 juli 2011 Pina (3D) Verhaal: Wim Wenders en danschoreografe Pina Bausch wilden al heel lang een film samen maken en nu, twee jaar na haar dood, is het eindelijk zo ver. Het ensemble van het Tanztheater Wuppertal speelt en danst op het podium, in de stad Wuppertal en daarbuiten. Regie: Wim Wenders Genre: dans Distributie: Cinéart Release: 7 juli 2011 Beyond the Steppes Verhaal: Een jonge Poolse vrouw wordt in 1940, samen met haar baby, door het Russische leger gedeporteerd naar de ruige binnenlanden. Als haar kind ziek wordt, gaat ze op zoek naar medicijnen en sluit ze zich aan bij een groep nomaden, die door de woeste steppes trekt. Hoofdrollen: Agnieszka Grochowska, Aleksandra Justa, Borys Szyc, Tatiana Tarskaya Regie: Vanja d’Alcantara Genre: drama Distributie: Benelux Film Distributors Release: 7 juli 2011

Blitz Verhaal: Jason Statham gaat er weer hard tegenaan als een politieagent, die een paar criminelen in elkaar slaat en wordt opgedragen zich gedeist te houden. Als een aantal collega’s op bloederige wijze wordt afgeslacht, gaat hij achter de moordenaar aan. Hoofdrollen: Jason Statham, Paddy Considine, David Morrissey, Aidan Gillen, Luke Evans Regie: Elliot Lester Genre: actie, thriller Distributie: Entertainment One Benelux Release: 7 juli 2011 La Conquête Verhaal: Dit portret van Nicolas Sarkozy volgt hem in zijn race naar het presidentschap, vol conflicten achter de schermen. Hoe hij de machtsstrijd wint en zijn vrouw verliest. Van tevoren was er heel wat ophef rond deze film, maar na de première in Cannes, viel het wel mee. Hoofdrollen: Denis Podalydès, Florence Pernel, Bernard Le Coq, Michèle Moretti, Samuel Labarthe Regie: Xavier Durringer Genre: drama Distributie: Benelux Film Distributors Release: 14 juli 2011

Il Grande Sogno. Cinemien.

The Beaver Verhaal: Wordt dit de rehabilitatie van Mel Gibson? De voortekenen zijn goed, al is het verhaal een beetje vreemd. Walter kampt met een depressie en wordt door zijn vrouw het huis uitgezet. Hij vindt een handpop tussen het vuilnis en communiceert alleen nog maar via deze bever. Hoofdrollen: Mel Gibson, Jodie Foster, Anton Yelchin, Jennifer Lawrence, Cherry Jones Regie: Jodie Foster Genre: drama Distributie: Entertainment One Benelux Release: 21 juli 2011

Il Grande Sogno Verhaal: In 1968 is Rome het toneel van linkse studentenopstanden. Politieman Nicola gaat undercover om te infiltreren in de protestbeweging. Hij ontmoet Laura, een meisje uit de bourgeoisie en de leider van de studentenbeweging. Laura staat al snel tussen die twee vuren. Hoofdrollen: Riccardo Scamarcio, Jasmine Trinca, Luca Argentero, Massimo Popolizio, Alessandra Acciai Regie: Michele Placido Genre: drama Distributie: Cinemien Release: 14 juli 2011 Waterkinderen Verhaal: De vruchtbaarheid is nog steeds een wonder. In tal van culturen heeft het geleid tot bijzondere ritue-

len, om de goden gunstig te stemmen, om het verdriet te verzachten, om hoop te blijven koesteren. Ze geven vorm aan emoties die moeilijk in woorden te vatten zijn. Regie: Aliona van de Horst Genre: documentaire Distributie: Cinema Delicatessen Release: 14 juli 2011

The Beaver. Entertainment One Benelux.

The First Grader Verhaal: Het waargebeurde verhaal van een bejaarde Keniaanse veteraan, die het zich eindelijk kan veroorloven om naar school te gaan en te leren lezen en schrijven. Hij komt terecht in een klas met kleine kinderen en krijgt, net als zijn jonge docent, een hoop weerstand te verduren. Hoofdrollen: Naomie Harris, Tony Kgoroge, Sam Feuer, Oliver Litondo, Nick Reding, Vusi Kunene Regie: Justin Chadwick Genre: drama Distributie: A-Film Release: 21 juli 2011 Le Gamin au Vélo Verhaal: We kijken altijd uit naar een nieuwe van de Dardennes. De broers vertellen deze keer het verhaal van de twaalfjarige Cyril. Hij wil zijn vader terugvinden die hem in een tehuis heeft gestopt en wordt in huis genomen door de sympathieke kapster Samantha. Hoofdrollen: Cécile De France, Thomas Doret, Jérémie

71 ‘I really want you to leave, but I don’t know how to say it without sounding like a dick.’ (Jon Hamm als Ted in Bridesmaids)

‘We start with the good part.’ (Jodie Foster als Meredith Black in The Beaver)

TRAILERS

Renier, Fabrizio Rongione, Egon Di Mateo Regie: Jean-Pierre Dardenne, Luc Dardenne Genre: drama Distributie: Cinéart Release: 21 juli 2011 Mijn vader is een detective: de wet van 3 Verhaal: Dit vervolg op Mijn vader is een detective handelt opnieuw over de niet zo competente privédetective Max die door de jonge Mara wordt gevraagd haar vermiste moeder op te sporen. Sam, de zoon van Max, denkt dat Mara een heks is. Hoofdrollen: Tjeerd Melchers, Rick Mackenbach, Cees Geel, Daniel Boissevain Regie: Will Wissink Genre: avontuur, drama Distributie: A-Film Release: 21 juli 2011

Captain America: The First Avenger (3D). Universal Pictures.

The Zookeeper Verhaal: De dieren van Franklin Park ZOO houden van hun aardige verzorger Griffin. Helaas besluit hij een andere baan te zoeken, onder de mensen, om zijn droomvrouw te ontmoeten. Als de dieren daar achter komen, onthullen ze hun grootste geheim: ze kunnen praten! Hoofdrollen: Kevin James, Rosario Dawson, Leslie Bibb, Ken Jeong, Donnie Wahlberg Regie: Frank Coraci Genre: romantiek, komedie Distributie: Sony Pictures Release: 21 juli 2011 Attack the Block Verhaal: In Attack the Block neemt een jeugdbende in een buitenwijk van Londen het op tegen een buitenaards wezen dat zijn territorium binnendringt. Een alien kunnen de rebelse tieners nog wel aan, maar als er meer volgen, moeten ze een tandje bijschakelen. Een film van de producenten van Shaun of the Dead. Hoofdrollen: Nick Frost, Jodie Whittaker Regie: Joe Cornish

Horrible Bosses. Warner Bros.

Genre: actie Distributie: Entertainment One Benelux Release: 21 juli 2011 Captain America: The First Avenger (3D) Verhaal: Steve werkt mee aan een experiment waardoor hij verandert in een supersoldaat: Captain America. Als zodanig gaat hij de strijd aan met de geheimzinnige Hydra. Dit is de laatste solo-Avenger-film voordat de hele ploeg bij elkaar komt in The Avengers (2012). Hoofdrollen: Chris Evans, Samuel L. Jackson, Hugo Weaving, Tommy Lee Jones, Hayley Atwell Regie: Joe Johnston Genre: actie, avontuur Distributie: Universal Pictures International Release: 28 juli 2011 Horrible Bosses Verhaal: Menige loonslaaf heeft een baas die hij/zij het liefst zou willen vermoorden. De drie vrienden Nick, Dale en Kurt besluiten dat ze nooit gelukkig zullen worden zolang ze blijven zitten met die lomperiken. Samen moet het toch lukken om ze uit de weg te ruimen... Hoofdrollen: Jason Bateman, Colin Farrell, Jennifer Aniston, Kevin Spacey, Jamie Foxx, Donald Sutherland Regie: Seth Gordon Genre: komedie Distributie: Warner Bros. Release: 28 juli 2011 Monte Carlo Verhaal: Grace heeft, samen met haar stiefzus en beste vriendin, jarenlang gespaard om naar Parijs te kunnen gaan. Het mondt uit in een bittere teleurstelling, maar ze lijken alsnog hun droomreis te krijgen als Grace wordt aangezien voor een rijke Britse erfgename. Hoofdrollen: Selena Gomez, Andie MacDowell, Leighton Meester, Katie Cassidy, Catherine Tate Regie: Thomas Bezucha Genre: drama Distributie: Warner Bros. / 20th Century Fox Release: 28 juli 2011 73

‘Our lives would be a lot easier if our bosses were not alive.’ (Jason Sudeikis als Kurt in Horrible Bosses)

TRAILERS

Schlafkrankheit Verhaal: Onze acteurs doen het niet alleen goed in Hollywood, maar komen ook regelmatig aan de bak bij de oosterburen. Pierre Bokma speelt een hulpverlener in Kameroen wiens vrouw terug wil naar huis waardoor hij moet kiezen tussen Afrika of zijn vrouw. Hoofdrollen: Pierre Bokma, Jenny Schilly, Hippolyte Girardot, Jean-Christophe Folly Regie: Ulrich Kohle Genre: drama Distributie: Wild Bunch Release: 28 juli 2011 Superkapje en de turbo-oma’s (nl, 3D) Verhaal: Het vervolg op Hoodwinked! wordt helaas niet in de originele versie uitgebracht, maar heeft als troost een geinige Nederlandse titel gekregen. Superkapje moet Hans en Grietje redden uit de handen van de gemene heks en krijgt hulp van Oma, Wolf en de hyperactieve eekhoorn Twitchy. Regie: Mike Disa Stemmen: Linda Wagenmakers, Tony Neef, Laura Vlasblom Genre: animatie Distributie: Entertainment One Benelux Release: 28 juli 2011 The Conspirator Verhaal: Na de moord op president Lincoln wordt er, naast zeven mannen, ook een vrouw gearresteerd. Advocaat Frederick Aiken neemt met tegenzin haar verdediging op zich en krijgt het vermoeden dat zij onschuldig is. De enige verdachte die wist te ontsnappen, is haar zoon. Hoofdrollen: James McAvoy, Robin Wright, Kevin Kline, Evan Rachel Wood, Justin Long Regie: Robert Redford Genre: drama Distributie: Benelux Film Distributors Release: 4 augustus 2011

Schlafkrankheit. Wild Bunch.

Larry Crowne. Enterntainment One Benelux.

Flypaper Verhaal: Tripp komt net de bank binnen als die wordt overvallen door twee bendes, waarvan de een professioneel is en de ander een stel malloten. Aan het eind van de dag sluit het beveiligingssysteem het hele gebouw af, waardoor iedereen ingesloten raakt. Hoofdrollen: Patrick Dempsey, Ashley Judd, Mekhi Phifer, Tim Blake Nelson, Jeffrey Tambor Regie: Rob Minkoff Genre: komedie, misdaad Distributie: Independent Films Release: 4 augustus 2011 Honey 2 Verhaal: Omdat Jessica Alba te duur werd om haar titelrol uit Honey (2003) te herhalen, mag een onbekende dame Honeys grootste fan Maria spelen. Zij moet de dansgroep HD trainen voor een belangrijke wedstrijd. De grootste rivaal wordt geleid door haar ex-vriend. Hoofdrollen: Katerina Graham, Seychelle Gabriel, Audrina Patridge, Mario López, Randy Wayne Regie: Billie Woodruff Genre: dans Distributie: Universal Pictures International Release: 4 augustus 2011 Larry Crowne Verhaal: Voor zijn tweede regiefilm deed Tom Hanks een beroep op zijn goede vriendin Julia Roberts. Hij speelt de titelrol van een man die na zijn ontslag met zichzelf geen raad weet en weer gaat studeren. Zij is de getrouwde lerares waar hij vervolgens verliefd op wordt. Hoofdrollen: Julia Roberts, Tom Hanks, Bryan Cranston, Nia Vardalos, Pam Grier, Wilmer Valderamma Regie: Tom Hanks Genre: komedie Distributie: Entertainment One Benelux Release: 4 augustus 2011

www.transformers-defilm.nl

OOK OOKININ3D 3D EN EN

29JUNI JUNI IN IN DE DE BIOSCOOP 29 BIOSCOOP www.transformers-defilm.nl

75 ‘My secret identity.’ (Tom Hanks als Larry Crowne in Larry Crowne)

TRAILERS

[01]

[02]

[03

[04]

TRAILERS

A Family [04] Verhaal: Ditte komt uit een succesvolle bakkersfamilie, maar wil graag wat anders doen met haar leven. Ze krijgt een droombaan aangeboden in New York en maakt met haar vriend plannen om te verhuizen. Dan wordt haar vader ernstig ziek en staat ze voor een moeilijke keuze. Hoofdrollen: Jesper Christensen, Lene Maria Christensen, Johan Philip Asbaek, Anne Louise Hassing Regie: Pernille Fisher Christensen Genre: drama Distributie: Wild Bunch Release: 4 augustus 2011 Gianni e le Donne Verhaal: Na zijn pensioen vult Gianni zijn dagen met boodschappen doen, het uitlaten van de hond en het betalen van rekeningen onder toezicht van zijn strenge vrouw. Zijn vriend Alfonso ziet het met lede ogen aan en besluit Gianni’s liefdesleven nieuw leven in te blazen. Hoofdrollen: Gianni Di Gregorio, Valeria De Franciscis, Alfonso Santagata, Elisabetta Piccolomini Regie: Gianni Di Gregorio Genre: komedie Distributie: Cinemien Release: 11 augustus 2011 A Separation [01] Verhaal: Naders vrouw wil Iran verlaten, maar hij wil zijn demente vader niet achterlaten. Als zijn vrouw hem verlaat en naar haar moeder gaat, huurt hij een ander in om op zijn vader te passen. Hij weet niet dat de hulp zwanger is en zonder de toestemming van haar man werkt. Hoofdrollen: Leila Hatami, Peyman Moadi, Shahab Hosseini, Sareh Bayat, Sarina Farhadi Regie: Asghar Farhadi Genre: drama Distributie: Cinéart Release: 11 augustus 2011 The Ward [02] Verhaal: John Carpenter heeft zich tien jaar rustig gehouden, maar het griezelbloed kruipt waar het niet gaan kan. Kristen wordt tegen haar wil opgenomen in een psychiatrische instelling, mishandeld en gedrogeerd. Als ze wakker wordt, weet ze niet waar ze is... Hoofdrollen: Amber Heard, Lyndsy Fonseca, Danielle Panabaker, Jared Harris, Mamie Gummer Regie: John Carpenter Genre: thriller, horror Distributie: A-Film Release: 18 augustus 2011

[05]

den. Dat wordt lastig als zij een relatie krijgt met haar beste vriendin Shireen. Het wordt er ook niet beter op als haar broer Mehran zich fanatiek op de religie stort. Hoofdrollen: Nikohl Boosheri, Sarah Kazemy, Reza Sixo Safai, Soheil Parsa, Nasrin Pakkho Regie: Maryam Keshavarz Genre: drama Distributie: Cinemien Release: 1 september 2011

Cowboys & Aliens [05] Verhaal: In afwachting van de volgende Bond-film speelt Daniel Craig een eenzame cowboy in een ruige woestijnstad. Wanneer de stad wordt aangevallen door buitenaardse indringers, blijkt de mysterieuze revolverheld toch zijn nut te hebben. Hoofdrollen: Harrison Ford, Daniel Craig, Olivia Wilde, Sam Rockwell, Noah Ringer, Keith Carradine Regie: Jon Favreau Genre: actie Distributie: Universal Pictures International Release: 25 augustus 2011 Final Destination 5 (3D) [03] Verhaal: Na vier Final Destination-films moeten mensen inmiddels weten dat ze de dood niet voor de gek kunnen houden. Deze keer zijn het echter de overlevenden van een ingestorte hangbrug die er hardhandig achter moeten komen dat je de dood niet kunt ontlopen. Hoofdrollen: Emma Bell, David Koechner, Nicholas D’Agosto, Tony Todd, Courtney B. Vance Regie: Steve Quale Genre: horror Distributie: Warner Bros. Release: 25 augustus 2011 Bringing Up Bobby Verhaal: Famke Janssen maakt haar scenario-, productie- en regiedebuut met een film over de charmante oplichtster Olive en haar zoon Bobby. Als Olive wordt ingehaald door haar verleden moet ze een keuze maken: doorgaan of haar zoon een kans op een beter leven geven. Hoofdrollen: Milla Jovovich, Bill Pullman, Marcia Cross, Rory Cochrane, Spencer List, Ray Prewitt Regie: Famke Janssen Genre: komedie, drama Distributie: Benelux Film Distributors Release: TBA El Bulli - Cooking in Progress Verhaal: Al is het beste restaurant ter wereld nu gesloten, het blijft leuk om (letterlijk) een blik in de keuken van topkok Ferran Adrià te werpen. In zijn restaurant El Bulli wordt ieder gerecht opnieuw bekeken: van het eerste experiment tot het uiteindelijke gerecht. Regie: Gereon Wetzel Genre: documentaire Distributie: Cinema Delicatessen Release: 1 september 2011 The Change-Up Verhaal: Dave is getrouwd en vader van twee kleintjes. Zijn beste vriend Mitch is een vrijgezel die iedere nacht een andere vrouw heeft. Ze zouden graag het

The Change-Up. Universal Pictures International.

leven van de ander willen leiden en na een nachtje doorzakken krijgen ze hun zin: ze worden wakker in elkaars lichaam. Hoofdrollen: Ryan Reynolds, Jason Bateman, Olivia Wilde, Leslie Mann, Alan Arkin Regie: David Dobkin Genre: komedie Distributie: Universal Pictures International Release: 1 september 2011 Circumstance Verhaal: Een rijke Iraanse familie doet haar best om de rebellie van tienerdochter Atafeh in toom te hou-

The Monk Verhaal: Vincent Cassel neemt de titelrol op zich in deze verfilming van Matthew Lewis’ gothic novel uit 1796. Het verhaal draait rond de Spaanse monnik Ambrosio. Hij komt in gewetensnood als hij lustgevoelens krijgt voor een vrouw die zich heeft vermomd als monnik. Hoofdrollen: Vincent Cassel, Geraldine Chaplin, Sergi Lopez, Deborah Francois, Roxane Duran Regie: Dominik Moll Genre: thriller Distributie: Benelux Film Distributors Release: 1 september 2011

Door Romy van Krieken

Maand Releasedata films van 23.06.2011 tot en met 01.09.2011 overzicht Juni 2011 [14.07] La Conquête (BFD), Il Mr. Popper’s Penguins (WB/FOX), Grande Sogno (CM), Waterkinde- A Separation (CNA), Super 8 (UPI) trailers [23.06] Bad Teacher (SPR), Les ren (CD) [18.08] Conan (3D) (BFD), Just a Femmes du 6ème Étage (CM), La Nana (CM), One Flew Over the Cuckoo’s Nest (EYE), The Trip (WBU) [29.06] Transformers: Dark of the Moon (3D) (UPI), [30.06] Happythankyoumoreplease (BFD), Tomboy (CNA), Winnetoons - De schat van het wilde westen (nl) (TWF)

Afkortingen: AFD-E – AFilm Entertainment; AFD-Q - A-Film Quality; AFM – Amstelfilm; BFD - Benelux Film Distributors; CD - Cinema Delicatessen; CM – Cinemien; CNA – Cinéart; eOne - Entertainment One Benelux; EYE; IF - Independent Films; JF - Just Film; ML - Moonlight Films; PAR – Paradiso; SPR - Sony Pictures Releasing; TWF - Twin Film; UPI - United Pictures International; WB - Warner Bros.; WB/FOX – Warner Bros./20th Century Fox; WDC - The Walt Disney Company; WBU – Wild Bunch Nederland

[21.07] Attack the Block (eOne), The Beaver (eOne), The First Grader (AFD), Le Gamin au Vélo (CNA), Mijn vader is een detective: de wet van 3 (AFD), The Zookeeper (SPR) [28.07] Captain America: The First Avenger (3D) (UPI), Horrible Bosses (WB), Monte Carlo (WB/FOX), Schlafkrankheit (WBU), Superkapje en de turbo-oma’s (nl, 3D) (eOne)

Juli 2011 Augustus 2011 [06.07] Cars 2 (nl/ov, 3D) (WDC) [07.07] Adem (PAR), Beyond the Steppes (BFD), Blitz (eOne), Bridesmaids (UPI), Cirkus Columbia (CNA), Pina (3D) (CNA), Quartier Lointain (WBU) [13.07] Harry Potter and the Deathly Hallows - Part 2 (nl/ov, 3D) (WB)

[03.08] The Smurfs (3D) (SPR) [04.08] The Conspirator (BFD), A Family (WBU), Flypaper (IF), Green Lantern (3D) (WB), Honey 2 (UPI), Larry Crowne (eOne) [10.08] Phineas and Ferb (nl) (WDS) [11.08] Gianni e le Donne (CM),

Beginning (WBU), Rise of the Planet of the Apes (WB/FOX), Steam of Life (CD), The Ward (AFD) [25.08] Cowboys & Aliens (UPI), Final Destination 5 (3D) (WB), Lotus (BFD), Melancholia (WBU), La Prima Cosa Bella (CNA), La Tropa de Elite (ML), Almanya (ML) September 2011

[01.09] Als je verliefd wordt (JF), Bel Ami (IF), El Bulli - Cooking in Progress (CD), The Change-Up (UPI), Circumstance (CM), Glee Live! (3D) (WB/FOX), The Monk (BFD), Tresspass (eOne)

77 ‘You’re gonna give him to me now, or I’m gonna take him!’ (Harrison Ford als Woodrow Dolarhyde in Cowboys & Aliens)

‘I wish I had your life!’ (Jason Bateman en Ryan Reynolds als Dave en Mitch in The Change-Up)

CAST / COLOFON

Cast

was op de afdeling booking, is 1 mei begonnen als adviseur marketing/marktanalist op het hoofdkantoor van de Kamer van Koophandel.

Frans Afman Op 4 mei overleed op 77-jarige leeftijd filmfinancier, oud-voorzitter van het Nederlands Filmfestival en begaafd filmnetwerker Frans Afman. Afman werkte jarenlang bij Credit Lyonnais Bank Nederland (daarvoor Slavenburg’s bank). Hij was betrokken bij de financiering van speelfilms als Dances With Wolves, Platoon en Total Recall. Van 1996 tot en met 2007 was Afman voorzitter van het bestuur van het Nederlands Film Festival. Hij was de laatste jaren ook lid van de raad van toezicht van Film by the Sea. Het filmbedrijf verliest met Frans Afman een bijzonder markante persoonlijkheid.

Christel Zevenbergen-Ruysink Met de overname van bioscoop Roxy in Gorinchem door Jogchem’s Theaters is ook het theatermanagement in andere handen gekomen. Christel Zevenbergen-Ruysink is per 1 juni aangesteld als de nieuwe bioscoopmanager van JT Gorinchem. Pâmela Luciano Per 15 juli gaat Pâmela Luciano Service Bioscoop Hollywoud / Service Bioscoop ZIEN verlaten. Zij is bijna twaalf jaar in dienst geweest, waarvan de laatste jaren als marketingmanager. Pâmela gaat een eigen winkel beginnen in Breda. Simon Blaas Sinds maart is Simon Blaas directeur van Cinema Middelburg. Blaas volgt Maaike Ritsema op die het filmtheater oktober vorig jaar al verliet.

Eline Danker Sinds 1 juni is Eline Danker hoofd business development bij EYE Film Instituut Nederland. Ze was eerder werkzaam bij Stage Entertainment en Walt Disney. Danker gaat leiding geven aan de commerciële activiteiten van EYE.

Benoemingen, verhuizingen en andere zaken.

Martin Ruttenberg / Edward van der Lugt 1 juli verlaat salesmanager Martin Ruttenberg Entertainment One Benelux. Edward van der Lugt, die de afgelopen twee jaar al werkzaam was op de afdeling booking, gaat Martin opvolgen.

Fulko Kuindersma Fulko Kuindersma is gestopt als marketingmanager bij Entertainment One Benelux. 31 mei werkte hij er voor het laatst. Kuindersma is doorgegaan als zelfstandige professional (ZP’er) en is begonnen met het opstarten van de Amsterdam Film Week.

Petra van Horssen / Annemiek de Jong Voormalig marketingmanager van Cinemien, Petra van Horssen, is sinds 1 juni actief als zelfstandig ondernemer via haar bedrijf Film Incompany. Vanaf 1 augustus worden Petra’s taken overgenomen door Annemiek de Jong, die hiervoor werkzaam was bij A-Film. In de tussentijd zal Petra nog aanspreekpunt zijn voor lopende zaken.

Sander van den Oord Sander van den Oord heeft eind april afscheid genomen van zijn collega’s bij Pathé. Sander, die werkzaam

Uitgever Riet Zegers/Stichting Holland Film Land Hoofdredacteur Jeroen Huijsdens Eindredacteuren Riet Zegers en Jeroen Huijsdens Redacteuren Romy van Krieken, Robbert Blokland, Oene Kummer, Jan van Houten, Frank de Neeve, Nick Ceton, Joost Geurtsen, Dimitri Lahaut, Lisa Rosing, Lucia Alleman, Hans Pos (columnist), Tanja van Rooden (columnist) Illustrator Berend Jan Kompanje Beeldredactie, art direction en vormgeving image. / Tanja van Rooden E-mail: tanja@hollandfilmnieuws.nl Advertenties Riet Zegers Redactieadres Van Eeghenstraat 34 1071 GH AMSTERDAM Telefoon: 020-6793843 E-mail: info@hollandfilmnieuws.nl Drukwerk Van Noort Printing BV

Holland Film Nieuws is een uitgave van de Stichting Holland Film Land. Het magazine wordt op basis van controlled circulation zes keer per jaar gratis verspreid onder de medewerkers van de leden van de Nederlandse Vereniging van Bioscoopexploitanten (NVB). Overige geïnteresseerden kunnen een abonnement aanvragen. Dit kost 35 euro (exclusief btw) per jaargang. Abonnementen zijn aan te vragen via 020-6793843. Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen zonder bronvermelding en uitdrukkelijke goedkeuring van de uitgever. Aan artikelen en/of uitspraken kunnen geen rechten worden ontleend. Vrienden van Holland Film Nieuws Holland Film Nieuws kan worden uitgegeven dankzij een bijdrage van de hoofdsponsor, de Nederlandse Vereniging van Bioscoopexploitanten (NVB). Voorts dankt Holland Film Nieuws haar voortbestaan aan loyale adver-

teerders die wij kortweg de vrienden van Holland Film Nieuws noemen. Het zijn: De Nederlandse Vereniging van Bioscoopexploitanten (hoofdsponsor), Actionsign, A-Film Distribution, Alcons Audio, Barco NV, Benelux Film Distributors, Cinéart Nederland BV, CineFox, Coca-Cola Enterprises Nederland BV, Compeso GmbH, d2 BVBA, EYE Film Instituut Nederland, Fox Media, FTT Filmtronics BV, Huizenga Group, Independent Films, Jean Mineur Mediavision, Jimmy Products, KTS/ReBiTicks Software BV, NCP Holland, Nedcipro BV, PCO Nederland BV, Polaroid Eyewear, Rosbeek Techniek, Roveka speciaaldrukwerk, Stichting Filmtransport NVF/Filmcentrale, Sligro, Technicolor, Universal Pictures International (Netherlands) BV, The Walt Disney Company Benelux, Warner Bros. Pictures International Holland/20th Century Fox. HFN kan worden verstuurd dankzij de Nederlandse Vereniging van Filmverhuurders (NVF) en Gofilex.

78 ‘I’m very impressed with your work.’ (Samuel L. Jackson als Nick Fury in Thor)

Colofon

17e jaargang nummer100 juni 2011 Holland Film Nieuws, het magazine voor het filmen bioscoopbedrijf