holland film nieuws # 121 Jaargang 21 - december 2014 - www.hollandfilmnieuws.nl
techniek DOLBY CINEMA IN JT EINDHOVEN
in beeld HET SPEKTAKEL VAN 2015
futurum CINEMAVANGELIST TED SCHILOWITZ
special trailer vanaf 19 februari 2015 in de bioscoop Doe mee met de quiz en win een mooi prijzenpakket!
y p p a H !
van de makers van cHicKen rUn en WaLLace & Gromit
2015 Jaar van ap a het sch
nieuwe afleveringen
nu verkrijgbaar
25 maart 2015 in de bioscoop www.lumiere.be Š Aardman Animation Limited and Studiocanal SA
INHOUD/LEADER
Holland Film Nieuws
Inhoud 06 teasers 08 in beeld Het wordt druk in de bioscoop!
Bond 24, Stars Wars VII, Minions en Jurassic World. Het zijn maar een paar voorbeelden van films waar komend jaar erg veel van wordt verwacht. 13 quiz 14 futurum Ted Schilowitz 17 pick ‘n’ mix 17 cartoon 18 techniek Dolby Cinema: the next big step JT Eindhoven heeft een wereld primeur. En wat voor een. Het is de eerste zaal ter wereld met Dolby Cinema, de nieuwe cinemaervaring van Dolby.
Nummer 121 Jaargang 21 December 2014
19 op locatie 21 in beeld CineJobs 23 in beeld RETH: Cinema on demand 24 in productie Michiel de Ruyter 25 NL in aantocht 28 in the picture Rafe Aarents 29 op locatie 31 techniek 3D-Movers 33 in beeld Programmeren is emotie 35 op locatie Maastricht 37 beurzen & festivals IFFR 2015 39 uit de cast Katrien Lamers 39 column Sander de Regt 41 onderzoek 43 bioscooppanel 44 special trailer Mortdecai 44 trailers 50 cast / colofon / adverteerders
Handdoekje leggen, niemand zeggen Wie kent ze niet? De toeristen die op de vakantiebestemming ’s morgens vroeg aan de rand van het zwembad hun handdoeken al op de gereedstaande zonnebedden leggen om daarmee gegarandeerd te zijn van een prominente plek in de zon. Ook al gaan ze er de komende uren nog helemaal niet op liggen. Nee, ze gaan eerst uitgebreid ontbijten. Dan nog wat boodschappen doen. Pas daarna nemen ze hun plaatsje in. Daardoor weten zij zich al in de vroege ochtend verzekerd van een mooie plek bij het zwembad en in de zon. Als je een blik werpt op het onmisbare releaseschema van de filmdistributeurs dient de vergelijking met de op zekerheid aansturende toeristen zich komisch genoeg aan. Het gaat natuurlijk niet over de films die in de loop van 2015 of 2016 uitkomen en die een plek in het overvolle schema moeten zien te veroveren. Nee, de fascinatie zit ‘m in de releases van 2017, 2018, 2019 en ja zelfs 2020. Daar staan nu al door grote mysteries omgeven blockbusters zonder titels, maar wel met een releasedatum. Projecten als Untitled Disney Animation, Untitled FOX DWA/Blue Sky 8, Untitled WB Event Film #2 en Untitled DC Film #7. Slechts een kleine groep insiders weet wat we echt kunnen verwachten. Geef toe, dat heeft wel iets komisch. Toch mogen we erg blij zijn met het feit dat de distributeurs samen zo’n lijst publiceren. Zonder die lijst zou het voor ons sowieso een stuk ingewikkelder zijn geweest om het hoofdartikel over het filmjaar 2015 inhoud te geven. Een jaar dat volgens mijn bescheiden mening gaat uitblinken in beeldschone bezoekcijfers. Niet alleen vanwege de films die nu in de planning staan, maar ook vanwege de voortdurende vernieuwing en uitbreiding van het aantal filmzalen in Nederland. Een stapje terug naar het releaseschema: het zoveelste bewijs dat we ons gelukkig mogen prijzen dat we sommige dingen in onze sector samen doen. Het levert namelijk winst op, hoe je die ook definieert. Laten we dat vooral ook voor ogen houden in tijden waarin de temperatuur soms tot onder het vriespunt kan dalen, ook in de onderlinge verhoudingen. Het team van Holland Film Nieuws wenst je warme en filmrijke feestdagen toe en een heel mooi en succesvol 2015. Jeroen Huijsdens
Hoofdredacteur
[05] 5
‘Actually, that you can print!’ (Jason Lee als Jeff Bebe in Almost Famous)
TEASERS
Fast & Furious 7 Dominic Toretto en zijn crew geven opnieuw gas, ditmaal om met hun snelle bolides onder meer uit een vliegtuig te scheuren waarna ze aan een parachute naar beneden zweven om, eenmaal geland, de achtervolging in te zetten op een bus waaruit een schaars geklede dame moet worden gered. De ware liefhebber weet genoeg: we bevinden ons weer in Fast & Furious-land, waar snelle auto’s en stoere blikken heer en meester zijn, het liefst tegen een explosieve achtergrond. Alle ogen zullen echter gericht zijn op de tijdens de opnamen overleden vaste F&F-klant Paul Walker, die volgens de makers een waardig afscheid krijgt.
Shaun het schaap de film In 1995 maakte de wereld in de korte film A Close Shave van kleipoppenhelden Wallace & Gromit kennis met Shaun. Het stille, maar slimme schaapje uit de Britse Aardman-stal heeft inmiddels 130 televisieafleveringen (van zeven minuten) achter de rug die zich afspelen rond de kleine Mossy Bottom-boerderij. In de film verruilt hij samen met de kudde en schaapherder Bitzer het platteland voor de grote stad. Daar moet hun boer worden gered die door hun toedoen zijn hoeve moest verlaten. Zijn Shaun en zijn vrienden opgewassen tegen de uitdagingen die de stadse omgeving biedt? Regisseur: Richard Starzak, Mark Burton Distributeur: Lumière Releasedatum: 25 maart 2015
Hoofdrollen: Vin Diesel, Paul Walker, Dwayne Johnson, Jason Statham Regisseur: James Wan Distributeur: Universal Pictures International Releasedatum: 2 april 2015
In the Heart of the Sea
Films om de komende maanden in de gaten te houden.
In 1820 verloor de Amerikaanse walvisjager Essex het gevecht met een gigantische potvis, waarna de bemanning maandenlang moest zien te overleven op de Indische Oceaan. Deze gebeurtenis vormde de inspiratie voor Moby Dick uit 1851, maar het echte verhaal van de overlevenden werd pas in 2000 opgetekend in de historische roman In the Heart of the Sea die nu is verfilmd. Regisseur Ron Howard ziet zijn personages graag worstelen met een vijandige omgeving dus een scheepsramp op open zee is een kolfje naar zijn hand. Hoofdrollen: Chris Hemsworth, Cillian Murphy, Ben Whishaw, Brendan Gleeson Regisseur: Ron Howard Distributeur: Warner Bros. Releasedatum: 19 maart 2015
6 ‘I don’t have friends, I got family.’ (Vin Diesel als Dominic Toretto in Fast & Furious 7)
TEASERS
-rechterpagina<linksboven> The Gunman
The Gunman Weer een acteur wiens carrière een actie-boost krijgt. Wat de Franse regisseur Pierre Morel in 2009 met de carrière van de toen 57-jarige Liam Neeson deed (hij castte hem in de eerste Taken), probeert hij nu met de 54-jarige Sean Penn. De karakteracteur is vooral bekend om dramatische rollen in films als Milk, Dead Man Walking en Mystic River, maar in The Gunman laat hij zich van een heel andere kant zien. Hij speelt Jim Terrier, een huurmoordenaar die met pensioen wil, maar zich genoodzaakt ziet om, achtervolgd door voormalige collega’s, door heel Europa te rennen. Hoofdrollen: Sean Penn, Javier Bardem, Idris Elba Regisseur: Pierre Morel Distributeur: Independent Films Releasedatum: 12 maart 2015
<rechtsboven> Bloed, zweet & tranen. Foto Nyk Dekeyer <linksonder> The Second Best Exotic Marigold Hotel
-linkerpagina<linksboven> Fast & Furious 7 <linksonder> Shaun het schaap de film <rechtsonder> In the Heart of the Sea
Bloed, zweet & tranen Met De marathon liet regisseur Diederick Koopal zien dat hij een goed oog heeft voor het leven van de gewone Nederlander. Dus lijkt hij de aangewezen persoon om het levensverhaal te verfilmen van André Hazes. Koopal belooft een eerlijk document over de Amsterdamse volkszanger waarin diens jeugd, zijn succes en de laatste maanden voor zijn dood aan bod komen. Acteur Martijn Fischer durft het aan om de iconische Hazeshoed op te zetten, maar heeft dan ook al twee jaar ervaring door zijn hoofdrol in de Hazes-musical Hij gelooft in mij. Hoofdrollen: Martijn Fischer, Hadewych Minis, Marcel Hensema, Fedja van Huêt Regisseur: Diederick Koopal Distributeur: A-Film Benelux Releasedatum: 12 maart 2015
The Second Best Exotic Marigold Hotel The Best Exotic Marigold Hotel was in 2012 een verrassingshit bij jong en oud. Dus kon een opvolger niet uitblijven. En oh, wat was het een straf voor de cast om voor de opnamen wederom af te reizen naar India. Bill Nighy, Judi Dench en Maggie Smith resideren nog steeds in het charmante hotel voor de Elderly and Beautiful, waar nieuwe gast Richard Gere voor veel beroering bij de dames zorgt. Ondertussen heeft manager Dev Patel zo zijn eigen problemen: hij wil graag uitbreiden maar heeft ook zijn handen vol aan zijn aanstaande, traditionele huwelijksfeest. Hoofdrollen: Judi Dench, Maggie Smith, Bill Nighy, Richard Gere, Dev Patel Regisseur: John Madden Distributeur: Warner Bros./ 20th Century Fox Releasedatum: 19 maart 2015 7
‘We were headed for the edge of sanity’ (Brendan Gleeson als Old Thomas Nickerson in In the Heart of the Sea)
IN BEELD
Filmjaar 2015 belooft voor spectaculaire bezoekcijfers te gaan zorgen
Het wordt druk in de bioscoop! 2015 moet het jaar van de spectaculaire bezoekcijfers worden. Bond 24, Stars Wars: Episode VII, Jurassic World, The Avengers 2, de finale van The Hunger Games, Pixars Inside Out en Minions. Dat zijn maar enkele van de titels die onmiddellijk opvallen. En dan hebben we het nog niet over de sleepers, de producties van eigen bodem én de arthousefilms die niet alleen voor kwaliteit, maar ook voor prettige verrassingen kunnen zorgen. Door Romy van Krieken
Bioscoopondernemers in Nederland hebben de smaak duidelijk te pakken. In een tempo dat zijn weerga niet kent bouwen ze nieuwe complexen en krijgt filmminnend Nederland er nieuwe stoelen en zalen bij. Ook in 2015 kan de markt rekenen op een flinke capaciteitsuitbreiding. JT komt dit voorjaar met tien zalen in Alkmaar, Pathé opent er in totaal zeventien in Arnhem en Maastricht, CineMec Utrecht (De sterrenkijker) wil voor de start van de Tour de France gasten verwelkomen in zeven zalen langs de A2 en Kinepolis begint de bouwreeks met zes zalen in Dordrecht. Oké, er sluiten ook theaters als gevolg van de nieuwbouw, maar daar staat tegenover dat van enkele projecten nog niet duidelijk is of ze hun deuren al in 2015 kunnen openen of dat 2016 een realistischer scenario is. Denk bijvoorbeeld aan Kinepolis Breda, Kinepolis Utrecht en de nieuwbouw van filmtheater Lumière in Maastricht. Uiteindelijk zullen er in ons land eind 2015 naar verwachting meer bioscoopstoelen zijn dan nu. Maar die stoelen moeten natuurlijk wel worden gevuld. In 2015 en 2016 lijkt dat geen probleem te zijn. Er wordt al geruime tijd voorspeld dat dit de jaren gaan worden met spectaculaire bezoekcijfers. Waar de experts zich op baseren? Op de films die voor die jaren staan ingepland. Het zijn weliswaar
veel sequels en oude bekenden, maar daarmee ook films waar erg veel van wordt verwacht. Krijgen de experts gelijk? Laten we het komende jaar eens onder de loep nemen en de belangrijkste filmhits in spe op een rij zetten. Bekende titels Er staan voor 2015 al meer dan tweehonderd titels op de vaderlandse releaselijst en we beginnen met de inkoppertjes, want alleen op die titels kun je de bioscoopstoelen al behoorlijk vullen. Het grootste filmnieuws van de afgelopen tien jaar was dat Lucas Film tóch doorgaat met de Star Wars-kaskrakers. Voor Star Wars: Episode VII – The Force Awakens (18/12) heeft men de oude ploeg weer bij elkaar gekregen, Harrison Ford incluis. De regie ging naar J.J. Abrams, die nieuw leven gaf aan Star Trek, de eerste film uit die reeks met een Oscar (en een box office van meer dan 385 miljoen dollar). Voor de zomer kunnen theatermanagers alvast oordoppen bestellen, want de nieuwe strippersfilm Magic Mike XXL (2/7) zal net als zijn voorganger weer gillend uitverkochte Ladies Nights opleveren. Datzelfde effect wordt verwacht van de verfilming van de pikante bestseller Fifty Shades of Grey (12/2). Er werden wereldwijd meer dan honderd miljoen exemplaren verkocht en de bijbehorende film wordt niet
Veel nieuwe zalen, nog meer nieuwe films.
voor niets net voor het Valentijnsweekend uitgebracht. Miljardenfilms We krijgen eindelijk de grote finale te zien van The Hunger Games (18/11), waarvan de films wereldwijd 1,5 miljard dollar hebben opgebracht en de boeken zelfs de Harry Potter-cijfers hebben verslagen. Er is geen gebrek aan franchises met onder andere Jurassic World (11/6), Mission: Impossible V (24/5) Terminator: Genisys (16/7) en Fast & Furious 7 (2/4). Die filmreeksen hebben tot nu toe respectievelijk twee miljard, 2,1 miljard, 1,4 miljard en 2,4 miljard dollar opgebracht. In 2012 verbrak The Avengers het record van snelste film die meer dan een miljard dollar haalde en dat gaat straks ook zeker gebeuren met Avengers: The Age of Ultron (23/4). En wat te denken van Skyfall, de eerste Bond-film boven de miljardgrens? Met regisseur Sam Mendes op herhaling en ene Daniel Craig als 007 gaat Bond 24 (23/10) dat zeker evenaren. Despi-
8 ‘I’m going to show you something beautiful.... people screaming for mercy!’ (James Spader als Ultron in Avengers: Age of Ultron)
IN BEELD
cable Me 2 bracht ook bijna een miljard op, twee keer zoveel als zijn voorganger, en dat kwam vooral door het grotere aandeel van de kleine, gele publiekslievelingen. Die komen nu met hun eigen film, Minions (1/7), waarvan de trailer zorgde voor een wereldwijd goed humeur en miljoenen hits. Bekende namen Zo’n beetje iedere regisseur van naam komt dit jaar met een nieuwe titel. En dan hebben we
Steeds meer vaderlandse franchisesuccessen.
Onder andere Pixar’s Inside Out, The Avengers: The Age of Ultron en de nieuwe Minionfilm gaan voor drukte zorgen in de bioscoopen...
het nog niet eens over het altijd betrouwbare succes van Woody Allen. Angelina Jolie strikte voor haar tweede regiefilm, Unbroken (8/1), de jonge Jack O’Connell, die sinds zijn doorbraak in Starred Up door iedereen in Hollywood wordt begeerd. Clint Eastwood gaat weer lekker rouwdouwen met American Sniper (15/1), een dramatische actioner gebaseerd op de memoires van een scherpschutter, die twintig weken in The New York Times bestsellerlijst stond. Disney scoorde dermate goed (757 miljoen dollar) met de Doornroosjeupdate Maleficent dat ze nu Assepoester hebben afgestoft. Ook voor Cinderella (18/3) halen ze alles uit de kast: een nog onbekend hoog budget en Cate Blanchett als de boze stiefmoeder. Pixar liet met Brave (539 miljoen) zien dat de kids ook de weg vinden naar originele verhalen en gaf de regie van Inside Out (22/7) aan Pete Docter, Oscar-winnaar met Up. Voormalig Pixar-icoon Brad Bird (twee Oscars) laat in Tomorrowland (21/5) zien dat George Clooney door zijn recente huwelijk nog niets aan aantrekkingskracht heeft ingeboet. De titel Untitled Cold War Spy Thriller (12/11) klinkt een beetje vaag, maar als je hoort dat dit de nieuwe Steven Spielberg is, met een hoofdrol voor Tom Hanks, weet je dat het goud
wordt. Met een van hun vorige film, Saving Private Ryan, haalden ze vijf Oscars en vijfhonderd miljoen dollar binnen. Ten slotte zal het vaderlandse publiek erg benieuwd zijn naar Kidnapping Freddy Heineken (26/3), met Anthony Hopkins als Freddy en onze eigen GTST-alumnus Mark van Eeuwen als ontvoerder Frans Meijer. Hollywood goes art In de filmhuizen wordt het een minstens zo groot feest, inclusief Hollywoodsterren die het filmhuiscircuit gaan veroveren. Dat voorspellen we voor Channing Tatum en Steve Carell in het op alle festivals gelauwerde Foxcatcher (19/4), dat in Cannes de regieprijs kreeg. Jean Marc Vallée, die Matthew McConaughey naar een Oscar regisseerde in Dallas Buyers Club, gaat dat volgens insiders ook doen met Reese Witherspoon in Wild (26/2). Voor ons extra leuk: Michiel Huisman zet met deze film zijn Engelstalige zegetocht voort. Susanne Bier, wier In a Better World een Oscar won, strikte voor A Second Chance (9/4) landgenoot Nikolaj Coster-Waldau, die helemaal hot is sinds hij wereldberoemd werd als de Kingslayer uit Game of Thrones. Michel Hazanavicius had na zijn Oscarzege met The Artist weinig moeite om voor The Search (8/1) hoofdrolspeelster Annette Bening te strikken. Acteerlegende Liv Ullmann brengt als regisseuse de Zweedse toneelklassieker Miss Julie (8/1) naar het witte doek. Ze castte Colin Farrell en Jessica Chastain, zodat de Oscarstemmers straks geen ondertitels hoeven te lezen. Oranje boven! Het grootste vaderlandse filmnieuws is de nieuwe van Mike van Diem! Voor De surprise (22/1), naar een kort verhaal van Belcampo, werkte hij met Georgina Verbaan, Jeroen van 9
‘I don’t know if I can be with him the way he needs me to.’ (Dakota Johnson als Anastasia Steele in Fifty Shades of Grey)
Kasper VAN KOOTEN
Wilfried DE JONG
Leopold WITTE
Wim OPBROUCK
Maruschka DETMERS
Martijn LAKEMEIER
Abbey HOES
NAAR DE GELIJKNAMIGE BESTSELLER VAN BERT WAGENDORP
EEN FILM VAN
NICOLE VAN KILSDONK
VANAF 2 APRIL IN DE BIOSCOOP www.septemberfilm.nl
/septemberfilmnl
/VentouxFilm
IN BEELD
Koningsbrugge en zijn Karakterkanjer Jan Decleir. Gelukkig hoefden Daan Schuurmans en Thekla Reuten niet zo lang te wachten om weer bij elkaar te komen. Na hun met een Gouden Film bekroonde boekverfilming Het diner stortten zij zich op Simone van der Vlugts bestseller De reünie (9/4), waarvan bijna een half miljoen exemplaren over de toonbank gingen. Een andere boekverfilming met een ingebakken publiek is Publieke werken (17/9) van Thomas Rosenboom, die bekroond werd met de Libris Literatuurprijs. Frank Lammers is praktisch in de wieg gelegd voor de titelrol in Michiel de Ruyter (29/1), een spektakelfilm met het bijna on-Nederlandse budget van acht miljoen euro. Johan Nijenhuis scoorde al vier Platina Films met zijn tienerfilms, maar doet het ook goed bij een jongere doelgroep. Zijn Apenstreken (10/6) is de eerste Nederlandse familiefilm in 3D en gebaseerd op de bekende aap-noot-mies leesplankjes. Leading ladies Homies (29/1), de Nederlandse variant op The Hangover, gaat groot uit en heeft Gouden Kalf-winnaar Gijs Naber (voor Aanmodderfakker) in een van de hoofdrollen. Na het succes van De gelukkige huisvrouw (Platina Film, Gouden Kalf voor hoofdrolspeelster Carice van Houten)
<rechts> Gaat Nederland masaal de deur uit voor Homies? <beneden> Een gegarandeerd hoogtepunt in vele bioscopen: Fifty Shades of Grey.
Oordoppen inslaan voor uitverkochte Ladies Nights.
kon je wachten tot het tweede boek van Heleen Van Royen werd verfilmd. Dat heeft Ineke Houtman nu gedaan met De ontsnapping (30/4), waarin Isa Hoes de hoofdrol speelt. Een andere bijzondere leading lady is Maruschka Detmers. Zij bouwde een internationale carrière op, maar zal in Ventoux (26/3) voor het eerst in een film van eigen bodem te zien zijn. Volkskrant-columnist/schrijver Wagendorp tekende voor het scenario van zijn gelijknamige boek waarvan al meer dan 120.000 exemplaren zijn verkocht. Arne Toonen brak in 2010 door met de jeugdfilm Dik Trom, die een half miljoen bezoekers trok en heeft zich nu gestort op de jeugdroman De Boskampi’s (5/2). Het gelijknamige boek van Marjon Hoffman leverde eerder al een populaire musical op. Vaderlandse franchises Inmiddels bouwen we ook in Nederland aan een aantal franchises met Soof 2 (10/12), een nieuwe
Spangas-film (18/6) en de jongste Annie M.G. Schmidt-productie A van Abeltje (14/10). De succesvolste reeks is natuurlijk die van de Carry Slee-verfilmingen. Die scoorden allemaal een Gouden Film (Spijt! zelfs Platina) en dat gaat het nieuwste deel Kappen (24/9) vast en zeker ook doen. De André Hazes-documentaire Zij gelooft in mij was zo’n grote hit dat hij voor uitverkochte biervoorraden bij het buffet zorgde. Houd daar dus rekening mee als straks de Hazes-biopic Bloed, zweet & tranen (12/3) uitgaat, met in de hoofdrol Martijn Fischer, die Hazes al succesvol tot leven bracht in de musical Hij gelooft in mij. En om iedereen enthousiast te maken over de misdaadfilm Schneider vs. Bax (27/8) hoeven we alleen maar te zeggen dat het de nieuwe Alex van Warmerdam is. Toch? Mooi, dan kunnen we verder onze mond houden over Toppers: Lost in Vegas (3/12).
11 ‘Is dit recht? Je moet vouwen, naar de punten toe!’ (Tibor Lukács als Mark in Homies)
VAN DE PRO CUC ENT VAN HA RRY P OTTER
11 F E BRU AR I I N D E B I O SC O O P / VOLGINDEPENDENTFILMS / VOLGINDEPENDENTFILMS
QUIZ
Doe mee en win een leuk filmpakket
Picture this... Wil je kans maken op een filmpakket? Doe dan mee met de quiz. Als je de films op de foto’s herkent, kun je de titel ontdekken van een actuele film. Door Jan van Houten
Raad uit welke films de foto’s komen en je ziet na enig telwerk welke letters je hebt verzameld. Die vormen de eerste negen letters van een titel van een film die nu te zien is. Stuur de filmtitel op en maak kans op een leuk filmpakket. Uitslag vorige quiz Het antwoord van de vorige keer was Een vlucht regenwulpen. Uit alle goede inzendingen is een winnaar getrokken: Mieke Elgersma, werkzaam in Tivoli en Cinema in Leeuwarden. Van harte gefeliciteerd! De prijzen werden beschikbaar gesteld door EYE.
Kijk naar de foto’s en raad de film.
Stuur je antwoord vóór 15 januari aanstaande naar: Holland Film Nieuws WG Plein 118 1054 SC Amsterdam Of mail je antwoord naar: quiz@hollandfilmnieuws.nl
1e letter = De zesde letter van deze filmtitel.
2e letter = De tweede letter van het eerste woord van deze filmtitel.
3e letter = De eerste letter van het eerste woord van deze filmtitel.
4e letter = De derde letter van deze filmtitel.
5e letter = De derde letter van het tweede woord van deze filmtitel.
6e letter = De eerste letter van het tweede woord van deze filmtitel.
7e letter = De eerste letter van het tweede woord van de filmtitel.
8e letter = De eerste letter van het derde woord van deze filmtitel.
Kijk op onze website voor het actuele en komende filmaanbod.
9e letter = De eerste letter van het laatste woord van deze filmtitel. 13
‘You have to make the money to buy a ticket.’ (Jake Gyllenhaal als Lou Bloom in Nightcrawler)
FUTURUM
Cinemavangelist Ted Schilowitz probeert de toekomst te ontdekken
‘Je innoveert door te experimenteren’ Cinemavangelist staat er op zijn visitekaartje van de Belgische tech company Barco. En op de versie van zijn kaartje van filmstudio 20th Century Fox staat Futurist/Consiglieri geprint. Met wie kun je dus beter praten over de toekomst van cinema, dan met de voormalige baas van Red Digital Camera Company, Ted Schilowitz. Door Jeroen Huijsdens
‘Ik probeer de toekomst van cinema en entertainment te ontdekken’, vertelt Ted Schilowitz mij als we in de imposante hal van Kinepolis Antwerpen plaatsnemen na de perspresentatie van Barco’s nieuwste paradepaardje: Escape. Met Escape wil de Belgische fabrikant, die we voornamelijk van digitale projectoren kennen, laten zien dat film niet hoeft op te houden bij de randen van het grote scherm op één van de muren van een bioscoopzaal. Barco’s Escape wil de kijker het verhaal intrekken door op twee zijschermen – die allebei in een hoek van ongeveer 145 graden op het hoofdscherm staan – extra beelden te projecteren. The Maze Runner van 20th Century Fox is de eerste film die in Escape is uitgebracht. In de twee zalen van Kinepolis is ongeveer tien minuten van de film in het speciale Escapeformaat te zien. De rest speelt zich ‘gewoon’ af op het hoofdscherm. Ted Schilowitz werd begin dit jaar gevraagd deel uit te maken van het Barco-team, nadat hij in september 2013 als adviseur was toegetreden tot de Fox-familie. Schilowitz’ ervaring als voormalig ‘leader of the rebellion’ bij cameragigant Red Digital Camera Company maakte hem tot de ideale kandidaat om in huis te halen voor advies over de toekomst. In een interview heb je gezegd dat ‘technology needs to be part of the story, but not the story’. Wat bedoel je daar precies mee? ‘Als technologie niet wordt gebruikt
om een creatief doel na te streven, dan vind ik het niet interessant. Als techniek echter wordt ingezet om mensen dingen te laten communiceren of hen verhalen te laten vertellen, dan fascineert mij dat in hoge mate. Cinema is een van de kunstvormen waarbij techniek en het vertellen van verhalen mooi samenkomt. Cinema heeft in zijn historie moeten strijden, evolueren en vechten om vooruit te kunnen komen. Het heeft zichzelf altijd de vraag moeten stellen: hoe vermaken wij onszelf? Ik zie het maken van een film als een vorm van moderne magie. Het is toch geweldig als je cinema kunt beïnvloeden?’ Technische bedrijven als Barco en Dolby lijken de laatste jaren het initiatief te nemen en sterk het tempo te bepalen waarmee de sector verandert. Hoe kijk jij daar tegen aan? ‘Dat is het logische gevolg van waar we ons nu bevinden. Computers bepalen ons doen en laten. De hele keten in de filmindustrie is nu volledig digitaal. Daardoor hebben we meer flexibiliteit en creativiteit gekregen. En een beter beeld. Film als kunstvorm heeft zich ontwikkeld door techniek te gebruiken. Het is wel te begrijpen dat er zo nu en dan wat spanningen ontstaan.’
‘Ik probeer de toekomst van cinema en entertainment te ontdekken.’
Jeroen Huijsdens in gesprek met Ted Schilowitz.
mis om te kiezen voor film. Maar de economische wetten bepalen dat het minder voordelig is. Als je het je kunt veroorloven en je wilt het graag, gebruik dan film. Het punt dat ik wel wil maken is dat als je een special effects gedreven film maakt, je op enig moment toch een digitale slag moet maken en het beeld gaat bewerken om de effecten te realiseren. Film heeft zeker een bepaalde schoonheid, al zijn er mensen die menen dat digitaal mooier is. Echt een interessant thema en het startpunt van alle ontwrichting en innovatie. Ken je het fascinerende boek The Innovator’s Dilemma (van Clayton Christensen; redactie)? Daarin staat dat innovatie altijd begint bij iets dat technisch nog niet in staat is om datgene dat het misschien wil vervangen te overtreffen. Maar wel andere voordelen heeft, zoals kostenbesparing. Ook al haalt het de ultieme kwaliteit niet direct, het lost wel problemen op. Naarmate er meer wordt geïnvesteerd in het nieuwe, raakt het oude verouderd en komt in een museum terecht, want economisch niet meer relevant.’
Toch zijn er filmmakers, zoals Christopher Nolan, die met film willen blijven werken. Als voormalig topman van Red moet je daar een mening over hebben. ‘Ik vind het prima. Er is niks mee
14 ‘Have you given any thought to your future, son?’ (Daniel Striepeke als recruiter in Forrest Gump)
FUTURUM
Ik sprak eerder ook met Douglas Trumbull. Hij vindt Escape een gimmick en niet immersive genoeg. Hij zou een doek willen zien dat zich echt om je hoofd heen vouwt. ‘Ik ben verrast dat hij dat zei. Trumbull is een echte pionier. Wat wij doen ligt in het gebied van wat hij deed met ShowScan. Met alle respect voor Douglas Trumbull en wat hij heeft gedaan, ik denk dat hij ergens aan voorbijgaat. Met elke innovatie moet je ergens beginnen. Je kunt niet aan het einde beginnen. Hij is de eerste die je dat zou moeten vertellen. Aan de basis van onze gedachte ligt het idee dat je Escape in de normale, bestaande theaters geïntegreerd moet zien te krijgen. Je kunt niet vijf speciale zalen bouwen en dan zeggen dat dat de beste bioscoopervaring is die je ooit zult krijgen. Daar zit geen economische logica in. Als je het geschikt wilt maken voor mainstream cinema dan moet je leren samenwerken met exploitanten om de techniek geïmplementeerd te krijgen. Om van daaruit te werken aan iets dat zal evolueren en ontwikkelen.’ 20th Century Fox heeft je gevraagd als hun futurist. Wat gaat volgens jou de toekomst van de Amerikaanse studio’s zijn in dit sterk verande-
‘Als je op dezelfde plek blijft en niet op ontdekkingsreis gaat, dan sta je op verlies.’
rende landschap? ‘Naarmate de kunst van het maken van film en de economische modellen waar het op drijft veranderen moeten bedrijven zich aanpassen. Daarom is Fox geïnteresseerd in Barco’s Escape en wat er gebeurt rondom virtual reality als een manier om verhalen te vertellen. Als je op dezelfde plek blijft en niet op ontdekkingsreis gaat, dan sta je op verlies. Je moet durven experimenteren. Daarom denk ik wel eens dat iedereen die kritiek heeft op wat wij aan het doen zijn, eigenlijk de verkeerde mentaliteit heeft. Omdat ze niet begrijpen hoe innovatie echt plaatsvindt. Je innoveert door te experimenteren. Je weet best dat niet alles klopt, maar wel dat je ergens uitkomt met een opmerkelijk resultaat.’ Als je een nieuwe bioscoop zou kunnen bouwen, wat zijn dan jouw ideale specificaties? ‘Als ik in mijn glazen bol kijk, dan zie ik dat we eigenlijk al in een fase zitten waarin de ervaring opvallend en engaging is, maar we zijn er nog lang niet. Wat ik voorzie is een toekomst met een maanvormig doek - geen dome-achtige structuur - dat behoorlijk ver omhoog en naar beneden loopt en zich als het ware om je heen buigt. Als we dat kunnen creëren in een bioscoop, dan hebben we wat we zoeken. En wat als we bijvoorbeeld stoelen maken die naar achteren kunnen zoals first class seats in een vliegtuig? Dan kijk je meer naar boven. Niet zo hoog als in een show bij het planetarium, maar half schuin, in een hoek van 45 graden. Heel comfortabel en ontspannen. Je wilt opgenomen worden door het beeld. Daar gaan we denk ik op den duur naar toe.’
De toekomst van cinema In 2015 is het 120 jaar geleden dat de gebroeders Lumière in Le Salon Indien du Grand Café in Parijs de eerste publieke bioscoopvoorstelling organiseerden. Sindsdien heeft het nog altijd tot de verbeelding sprekende medium veel meegemaakt. De digitale revolutie doet de wereld van de bioscoop en het filmtheater opnieuw op de grondvesten schudden. Aan de ‘vooravond’ van deze verjaardag wil Holland Film Nieuws met het project De toekomst van cinema een beeld trachten te schetsen van hetgeen de grand old lady te wachten staat. Dit wordt gedaan aan de hand van interviews met deskundigen uit de (inter) nationale filmsector én met personen die vanuit hun werkveld een visie kunnen geven op de trends en ontwikkelingen waar bioscopen en filmtheaters mee te maken hebben of krijgen. Denk aan mensen als Peter Buckingham van SampoMedia, professor vrijetijdwetenschappen Hans Mommaas, NATO’s CEO John Fithian, maar ook Dave Monk van de European Digital Cinema Forum (EDCF). De interviews worden op diverse manieren beschikbaar gesteld. Een selectie wordt in verkorte uitvoering in het blad geplaatst. Voor de uitgebreide, digitale versies is een abonnement beschikbaar. Ga naar www.hollandfilmnieuws.nl voor meer informatie.
Ted Schilowitz heeft nog veel meer verteld. Lees de uitgebreide versie van dit interview door een abonnement te nemen op De toekomst van cinema (zie kader). 15 ‘How am I supposed to get more experience by staring at four walls all day?’ (Ryan Reynolds als Matt Weston in Safe House)
PICK ‘N’ MIX / CARTOON
Nieuwe eisen voor xenonlampen Regelgeving van de VN die betrekking heeft op het vervoer van goederen zorgt voor beroering bij xenonlampfabrikanten. Omdat die lampen een minuscule hoeveelheid radioactiviteit bevatten, moet vervoer, opslag en afvoer tegenwoordig aan strenge
regels voldoen. Het gaat hierbij om thoriumoxide dat in de kathode van de lamp is verwerkt voor een betere werking en ontsteking. Deze extreem lage hoeveelheid radioactiviteit is niet schadelijk voor de gezondheid, en bijvoorbeeld veel kleiner dan de radioactiviteit waaraan men wordt blootgesteld bij een vliegreis. Hierdoor is voortaan echter wel speciaal vervoer vereist als de lading xenonlampen boven een bepaalde becquerel-waarde uitkomt. Volgens sommige berichten zal de plek van opslag in bioscopen ook als dusdanig herkenbaar moeten worden gemarkeerd. Aangezien het om uiterst minuscule hoeveelheden radioactiviteit gaat, weten overheden ook niet precies hoe ze hiermee om moeten gaan. Zeker is wel dat lampen niet meer in de bioscoop onschadelijk mogen worden gemaakt, om vervolgens via regulier afvaltransport te worden afgevoerd. Fabrikanten en leveranciers werken aan oplossingen om de xenonlampen verantwoord af te voeren, een service die niet kosteloos zal zijn. Inmiddels heeft fabrikant Ushio afgelopen zomer aangekondigd dat het zijn xenonlampen voortaan met verminderd thoriumoxide uitrust, wat resulteert in een kwalitatief gelijkwaardige lamp zonder extra kosten voor de gebruiker. Het bedrijf zal klanten in-
Pick ‘n’ mix
Nieuws uit de wereld van film en bioscoop...
formeren over de nieuwe, veilige manier van afvoer van xenonlampen, maar exploitanten kunnen ook zelf contact opnemen met Ushio. EYE krijgt een nieuw collectiecentrum Minister Bussemaker van OCW heeft woensdag 12 november in Amsterdam-Noord het startsein gegeven voor de bouw van een nieuw collectiecentrum van filmmuseum EYE. In de nieuwe opslagruimte kan de waardevolle collectie van het instituut onder ideale omstandigheden worden opgeslagen en bewaard. Zo zullen de verschillende afdelingen verschillende temperaturen hebben zodat films goed geconserveerd blijven. Het nieuwe collectiecentrum van EYE wordt ook een kenniscentrum voor professionals die zich bezighouden met filmconservering, restauratie en onderzoek. Wetenschappers, filmmakers en studenten kunnen de collectie op afspraak komen raadplegen. De enorme verzameling boeken, tijdschriften, affiches, foto’s, persoons- en instellingsarchieven, scenario’s en bladmuziek komen zo ook weer in het zicht van geïnteresseerden. Ook komt er een multifunctionele zaal met 35 stoelen die zal worden ingezet voor specialistische projecties, discussies en workshops over het conserveren, restaureren, digitaliseren en presenteren van de collectie.
EYE heeft een huurovereenkomst gesloten met opdrachtgever WAD Archief Depots bv. Het ontwerp van het nieuwe collectiecentrum is van architectenbureau cepezed.
Jaap & Joop Door Berend Jan Kompanje. Naar een idee van Dirk de Lille. Teksten Sander de Regt.
17 ‘Rage, rage against the dying of the light.’ (Michael Caine als Dr. Brand in Interstellar)
TECHNIEK
Dolby geeft wereldprimeur Dolby Cinema aan JT Eindhoven
Dolby Cinema: the next big step Met de lancering van het nieuwe Dolby Cinema wil het Amerikaanse bedrijf de lucratieve markt van de premium large format (PLF) cinemas openbreken. Het einde van de IMAX-hegemonie is in zicht, zo lijkt het. En JT Eindhoven heeft de primeur, de wereldprimeur. Door Jeroen Huijsdens
Bij wereldprimeurs denk je aan Londen, Parijs, New York of Tokyo. Niet direct aan Eindhoven. Toch heeft de lichtstad echt een wereldprimeur te pakken. En nog eentje van formaat ook. JT Eindhoven is de allereerste bioscoop ter wereld met een Dolby Cinemazaal, de nieuwe cinemaervaring van Dolby. Jawel, Dolby, het Amerikaanse bedrijf dat we toch vooral kennen van audiotoepassingen, maar nu breder en completer uitpakt. ‘Veel mensen beseffen niet dat Dolby al meer dan tien jaar betrokken is bij het visuele deel van cinema’, zegt Doug Darrow, senior vice president cinema van Dolby Laboratories in een reactie. Darrow: ‘Dolby was een van de eerste bedrijven die een digital cinema server introduceerde. We hebben ook Dolby 3D in duizenden bioscopen over de hele wereld.’ Het bedrijf uit San Francisco heeft nu iets ontwikkeld waarmee het een volgende, grootse stap voorwaarts wil zetten in de ontwikkeling van de cinemamarkt: Dolby Cinema. De allereerste publieke zaal die ermee is ingericht staat in Eindhoven, in de nieuwe bioscoop van JT die op 15 december openging. Pikzwart In bioscooponderneming JT vond Dolby een partner om mee op te kunnen trekken in dit sterk door technische innovaties gedreven bioscooptijdperk. ‘Als je het bioscoopbezoek wilt laten groeien, dan moet je dit soort stappen zetten’, aldus JT-directeur Ron Sterk. ‘Dit is echt the next big step.’ In JT’s nieuwste bioscoop in Eindhoven valt de technische innovatie die Dolby Cinema heet te ervaren in de grootste zaal met ruim 300 stoelen. Dolby bouwt het helemaal op maat in: van de speakers en de projector, tot het doek en de belichting. Ja, zelfs de stoelen komen bij Dolby vandaan. ‘Een Dolby Cinemazaal is een uniek gevormde, zwarte zaal met speciale belichting, bijzondere zichtlijnen en door Dolby ontwikkelde stoelen, die overigens niet bewegen’, legt Sterk uit. ‘De pikzwarte zaal zorgt ervoor dat het licht optimaal wordt geabsorbeerd. Er wordt je één venster geboden, dat op de wereld. Dolby spreekt zelf van een cocon. Natuurlijk is de zaal uitgerust met Dolby
Sterk: ‘Als je het bioscoopbezoek wilt laten groeien, dan moet je dit soort stappen zetten.’
Een wereldprimeur bij JT Eindhoven.
Atmos. Daarnaast staan er twee laserprojectoren van Christie.’ Dolby Vision Die projectoren gaan in de loop van 2015 nog vervangen worden door een projector met Dolby Vision, een onderdeel dat Dolby Cinema compleet maakt en echt doet onderscheiden van andere systemen. Dolby Vision is een vernieuwde laserprojectietechniek. Darrow: ‘Dolby Vision is een Dolby-project dat is gebaseerd op vele jaren onderzoek en ontwikkeling. Het is een projectiesysteem dat verder gaat dan wat de huidige lasersystemen definiëren als high dynamic range (HDR). Het is een nieuwe techniek met een breder kleurenspectrum, hogere brightness en een contrastratio die de andere laser- en xenontechnologieën overstijgt. Dolby is speciaal met Christie een partnership aangegaan om samen het projectiesysteem voor Dolby Vision te ontwikkelen.’ En dan zijn we er nog niet wat Dolby Cinema betreft. ‘Toegang tot de zaal wordt verkregen via wat Dolby zelf een prelude noemt’, aldus Ron Sterk. ‘Het is een ietwat gebogen gang waar je doorheen loopt en waar je wordt omringd door beeld en geluid dat je voorbereidt op hetgeen je kort erna gaat ervaren. Je krijgt een soundshower op weg naar de zaal. En daarmee een spectaculaire entree waardoor de filmbeleving al begint voordat je de zaal echt binnenkomt.’ PLF Dolby Laboratories, Inc. wil zich met de ontwikkeling van Dolby Cinema duidelijk een deel toe-eigenen
18 ‘Come now, don’t be shy... step into the light.’ (Benedict Cumberbatch als Smaug in The Hobbit: The Desolation of Smaug)
TECHNIEK / OP LOCATIE
Barco De samenwerking met Dolby roept ook vragen op over de samenwerking van JT met Barco. In de JTtheaters staan immers digitale projectoren van de Belgische firma, waaronder de laserprojector in het nieuwe JT Hilversum. Met Dolby Cinema komt Christie binnen. Sterk: ‘Wij verbinden ons aan Dolby. Dat wil niet direct zeggen dat we automatisch ook doorverbonden worden aan Christie. We kijken hoe dit zich later ontwikkelt.’
Darrow: ‘Dolby Vision is een nieuwe techniek die de andere laser- en xenontechnologieën overstijgt.’
Op locatie Start bouw JT Alkmaar In Alkmaar is op 14 november gestart met de bouw van JT Alkmaar, de nieuwe bioscoop van de snel groeiende bioscoopketen. Burgemeester Piet Bruinooge van Alkmaar verrichtte de eerste bouwhandeling samen met de JT-directieleden Ron Sterk en Albert Jan Vos. De bioscoop verrijst in de Noord-Hollandse plaats in het nieuwe stadsgebied Overstad, op loopafstand van de historische binnenstad. Het theater krijgt in totaal tien zalen en 1.850 stoelen, waarvan drie zalen - 250 stoelen - volledig ter beschikking komen van Filmhuis Alkmaar. De bezoekers daarvan hebben straks niet alleen een eigen ingang, maar
JT Alkmaar
van de grote en groeiende markt van wat ook wel de premium large format (PLF) cinemas worden genoemd. Met Dolby Cinema lijkt het bedrijf definitief die arena binnen te stappen en de strijd aan te willen gaan met IMAX, dat deze markt duidelijk domineert. Darrow: ‘Dolby Cinema is een van de meest flexibele keuzes voor studio’s en exploitanten die hun premiumaanbod willen uitbreiden. Er zijn geen beperkingen ten aanzien van de content zodat studio’s en exploitanten een grotere selectie van premium films kunnen aanbieden.’ Dat wordt ook beaamd door Ron Sterk: ‘Een belangrijk verschil tussen IMAX en Dolby Cinema is dat wij alle films in dit formaat kunnen vertonen en niet afhankelijk zijn van een zekere (na) bewerking. Zolang het geluid maar in Dolby Atmos wordt afgemixt. Daarom kunnen we direct starten met The Hobbit: The Battle of the Five Armies en ook Exodus: Gods and Kings in Dolby Cinema vertonen’. In reactie op het succes van IMAX ontwikkelden diverse bioscoopgroepen al hun eigen PLF cinemas, niet in de laatste plaats omdat een samenwerking met het Canadese bedrijf in sommige markten was uitgesloten of omdat men zich niet kon vinden in de condities. JT behoorde ook tot de bioscoopketens die een eigen plan trokken. In Nederland heeft IMAX een exclusieve deal met Pathé. JT ontwikkelde zelf de XD Experience. Betekenen de afspraken met Dolby nu het einde van de XD Experience bij JT? Sterk: ‘In de bioscopen waar we Dolby Cinema introduceren verdwijnt inderdaad de XD Experience. We bouwen dit alles echt uit met Dolby. JT Eindhoven is de eerste bioscoop met Dolby Cinema, maar in juni 2015 krijgt JT Hilversum het ook, gevolgd door JT Alkmaar. De overige bioscopen die de XD Experience hebben blijven daar wel mee werken.’ Ook qua prijsstelling gaan JT en Dolby een koers varen vergelijkbaar met IMAX. Sterk: ‘We moeten de prijzen nog vaststellen (dit was ten tijde van het interview half november; redactie), maar die zullen liggen in de lijn van wat een IMAX-kaartje kost: enige euro’s boven een regulier ticket.’ Over de kosten voor de inrichting van de zaal of de zakelijke afspraken met Dolby wil Sterk niks loslaten.
ook een eigen foyer en kassapartij. ‘Het is bij mijn weten uniek in Nederland dat een bioscoop en filmhuis onder een dak komen, maar wel zelfstandig opereren’, aldus JT-directeur Ron Sterk. Bij de bioscoop komt een half verdiepte parkeergarage. Het theater komt met de lange zijde langs het kanaal te liggen en krijgt bovendien een terras met uitzicht op het water. De komst van de nieuwe bioscoop betekent de sluiting van De Harmonie, de bioscoop die ook in handen is van JT. JT Alkmaar gaat medio december 2015 open. Kinepolis start bouw eerste bioscoop Bioscooponderneming Kinepolis is 17 november gestart met de bouw van haar eerste bioscoop in Nederland sinds de overname van Wolff deze zomer. In Dordrecht werd de officiële handeling verricht voor de start van de bouw van Kinepolis Dordrecht. Dat gebeurde door de CEO’s van Kinepolis Eddy Duquenne en Joost Bert en de wethouders Piet Sleeking (ruimtelijke ordening en binnenstad én cultuur en toerisme) en Jasper Mos (economische zaken). Kinepolis Dordrecht krijgt de beschikking over zes zalen en 1.200 stoelen. Het complex krijgt een foyer met een terras aan het water. Bezoekers kunnen hun auto stallen in de nieuwe parkeergarage die naast de bioscoop ligt en die plaats biedt aan 320 auto’s en 470 fietsen. Kinepolis Dordrecht gaat ook goed bereikbaar worden met de watertaxi, die een halte voor de deur van de bioscoop krijgt. Verwachte opening: najaar 2015.
19 ‘It’s... it’s big!’ (Yaphet Kotto als Parker in Alien)
IN BEELD
Nieuwe wervingssite voor bioscopen en filmtheaters
Solliciteren en werven met CineJobs Eind oktober is CineJobs gelanceerd. Een landelijke, online database voor vacatures en open sollicitaties in de bioscoopsector. De nichesite, een initiatief van Annet Ros van JT Hoogezand dat samen met de NVB is opgezet, is gratis toegankelijk voor alle bioscopen en filmtheaters. Doel: efficiënter geschikte sollicitanten vinden.
‘Het is bedoeld om de branche vooruit te helpen.’
en gericht zoeken in het actuele aanbod van kandidaten. Open sollicitaties worden opgeslagen met foto, cv, beschikbaarheid, motivatie en functievoorkeur (servicemedewerker, interieurverzorger, technicus, stage, vrijwilliger). ‘Selecteren en uitnodigen wordt veel gemakkelijker’, vertelt Ros enthousiast. ‘Stel, je zoekt een caissière tussen de zestien en achttien jaar, wonende binnen een straal van vijftien kilometer en beschikbaar in het weekend. Dan kun je filteren op die specifieke combinatie.’ Volgens Pannekoek is het vooral interessant voor werkzoekenden die een parttime of tijdelijke baan willen: ‘De arbeidsmarkt van de hospitality- en entertainmentbranche wordt namelijk getypeerd door piekbelasting en flexcontracten.’ Overigens kunnen werkgevers ook vacatures uploaden, maar dan gaat het om staffuncties. Om vervuiling van de database te voorkomen, worden de aanmeldingen maximaal een half jaar bewaard. Dat onderhoud ligt nu bij Ros, die dat gedreven, op vrijwillige basis doet.
Annet Ros werkt hard aan het slagen van CineJobs.
Verwachtingen De initiatiefnemers zeggen geen harde doelstelling of graadmeter voor succes te hebben vastgesteld. Wel schat Ros in dat er minimaal dertig inschrijvingen per stad nodig zijn. Het succes hangt ook af van de mate waarin de sector meedoet. Pannekoek roept daarbij nadrukkelijk ook de filmhuizen op, voor wie het vrijwilligersbestand interessant is. Inmiddels draait de promotiemachine volop, met NVB communicatie en mailingen, social media, posters en flyers voor in de vestigingen zelf en mogelijk een zaalbeeld voorafgaand aan de hoofdvertoning. De start vinden ze bemoedigend, met een maand na lancering tachtig inschrijvingen, een handjevol vacatures en enthousiaste geluiden vanuit de sector. Ros is positief gestemd: ‘Ik hoop niet dat ik arrogant overkom, maar ik verwacht écht dat het een succes wordt!’
Door Alice Scheiuit
Een digitale efficiencyslag is wat ze voor ogen had. Annet Ros, de bedenker van CineJobs en vestigingsmanager van JT Hoogezand werd getriggerd door frustratie op de werkvloer. ‘Toen ik een vacature had en voor de zoveelste keer een papieren stapel open sollicitaties doorploegde, dacht ik: dat moet toch anders kunnen.’ Het speelde vooral rond piektijden, zoals kerst. Bioscopen krijgen wekelijks open sollicitaties binnen, volgens Ros soms wel tien per week, vooral pal na de examentijd. ‘Mensen die graag in de bioscoop willen werken, komen vaak binnen voor een open sollicitatie. In Hoogezand komen bijvoorbeeld veel studenten. We gaven ze dan een papieren sollicitatieformulier om in te vullen. Maar ja, als ik dan een vacature had, dan moest ik én die stapel door én de mailbox!’ Hoog tijd dus voor een online database met potentiële kandidaten waaruit bioscopen kunnen putten. ‘Omdat ik het landelijk aan wilde pakken, pitchte ik mijn idee bij de NVB, waar voormalig directeur Ron Sterk meteen enthousiast reageerde. Ook mijn meerdere, Albert Jan Vos, vond het een briljant plan.’ Bij de NVB lagen er al beleidsplannen om de werving in de branche te professionaliseren. Jan Huib Pannekoek, NVB beleidsmedewerker en vanuit die rol CineJobs-coördinator, verduidelijkt: ‘Het idee is gevoed door onze leden. Al een paar jaar kregen we steeds vaker het verzoek om vacatures te plaatsen in onze nieuwsbrief. Begrijpelijk, het is een kleine wereld waar men onderling wel eens van functie wisselt. Dus ja, daar gingen we op in. Maar eigenlijk wilden we het digitaal clusteren. Toen Annet met haar initiatief kwam, hebben we het versneld opgepakt.’ Hoe werkt het? De NVB beschouwt CineJobs als een dienst richting haar leden, heeft de technische realisatie mogelijk gemaakt en neemt tevens de promotie en coördinatie op zich. Er zit geen businessmodel achter, noch speelt onderlinge concurrentie een rol. Het is bedoeld om de branche vooruit te helpen. Alle bioscopen en filmtheaters kunnen daarom gratis inloggen op www.cinejobs.nl
21 ‘If we ever got the chance to be our own bosses, we would do things differently.’ (Jason Bateman in Horrible Bosses 2)
IN BEELD
Met RETH geeft Gofilex invulling aan cinema on demand
Zoeken, selecteren, boeken, draaien Bioscopen en filmtheaters kennen Gofilex vooral als het bedrijf dat er wekelijks voor zorgt dat de nieuwe bioscoopfilms veilig en op tijd in de Nederlandse theaters zijn. Maar Gofilex heeft ook grootse theaterplannen met onder meer de back catalogue van distributeurs en alternatieve content. Ziedaar: request theater. Door Jeroen Huijsdenss
Bij een Nederlandse toepassing van het fenomeen cinema on demand denk je in eerste instantie toch aan We Want Cinema, het concept dat kijkers in staat stelt om, samen met hun vrienden en kennissen, een filmvoorstelling te organiseren. Als het aan Gofilex ligt krijgen de Nederlandse vertoners binnen afzienbare tijd de beschikking over een toepassing die cinema on demand net even anders benadert. Gofilex heeft een systeem ontwikkeld dat RETH wordt genoemd en waar binnen afzienbare tijd mee getest gaat worden. ‘RETH is afgeleid van request theater’, vertelt Anne Beerens, verantwoordelijk voor de uitbouw van alternatieve contentoplossingen bij Gofilex. ‘Het is een onafhankelijke marktplaats waar vraag en aanbod van reruns, oudere films en event cinema bij elkaar komen. Er is duidelijk gebrek aan inzicht in dat filmaanbod én de toegang tot het alternatieve aanbod van (live-) evenementen. Het is een zoekplaatje waarvoor de theaters nu vaak bij Gofilex aankloppen. We willen een stukje service bieden om het zoeken te vergemakkelijken.’ Om alle verwachtingen maar direct even de kop in te drukken: RETH is niet bedoeld om de nieuwe bioscoopfilms aan te bieden, maar om films waar de DCP toch van op de denkbeeldige plank ligt, goed, betrouwbaar en eenvoudig aan de markt aan te bieden. Zolang de rechthebbende distributeur er maar mee instemt.
RETH is bedoeld om films waar de DCP toch van op de denkbeeldige plank ligt, aan de markt aan te bieden.
Royal Opera House Ballet.
én event cinema dat distributeurs, die over de rechten beschikken, nog steeds voor vertoning in de bioscoop beschikbaar willen stellen. Dat kunnen films zijn die theaters bijvoorbeeld voor een speciaal programma of voor een evenement (opnieuw) willen huren. Of een opera. De aanvraag die eruit voortkomt moet door de distributeur worden geaccordeerd om er een boeking van te kunnen maken. Meer dan dat hoeft er eigenlijk niet te gebeuren. De rest van de afhandeling gebeurt geautomatiseerd. De film wordt uiteindelijk in de filmkluis afgeleverd waarna deze kan worden overgezet naar de projectieserver van de bioscoop in kwestie. Omdat de ‘request’ bij de exploitant vandaan komt, betaalt hij de kosten. ‘De exploitant betaalt de transportkosten en moet filmhuur afdragen. Of dat een vast bedrag is of een percentage van de omzet ligt aan de distributeur’, licht Anne Beerens toe. Gofilex wil de afnemende bioscoopexploitant niet alleen de film of het event leveren, maar hem ook de kans bieden het elektronische promotiemateriaal, zoals de trailer, de poster en de stills te ontvangen. Gofilex werkt momenteel aan een testopstelling van RETH. Die moet begin 2015 operationeel zijn. Medewerking van de filmdistributeurs in deze is cruciaal voor het slagen van het project. Volgens Beerens zijn er goede gesprekken gevoerd met verschillende independents en majors. Maar ook buitenlandse distributeurs, waaronder aanbieders van event cinema en de Hollywoodstudio’s, kijken met interesse naar het systeem van cinema on demand dat momenteel wordt ontwikkeld in dat landje daar aan de Noordzee.
Houd voor meer informatie www.requesttheater.com in de gaten.
Restcapaciteit Voor RETH maakt Gofilex op een slimme manier gebruik van de restcapaciteit van het Organized Digital Delivery (ODD) netwerk van de bekende filmtransporteur uit Zeist. Het wordt nu gebruikt om de nieuwe films van de distributeurs in de filmkluis van de bioscoop te leveren en om allerlei soorten live- en semi-live-events via de mediabox afgespeeld te krijgen. Maar er is nog meer dan voldoende ruimte op het netwerk om de theaters ook op een andere manier te bedienen. Ziedaar: RETH. In de praktijk komt het er straks op neer dat programmeurs van bioscopen en filmtheaters via een besloten website kunnen grasduinen in het aanbod van films 23 ‘I tried to picture clusters of information as they moved through the computer.’ (Jeff Bridges als Kevin Flynn in TRON: Legacy)
IN PRODUCTIE
Zeeheld krijgt eindelijk zijn eigen film
De Ruyter heeft de wind in de zeilen Dat regisseur Roel Reiné voor het eerst in vijftien jaar een film in Nederland maakt, gaat niet ongezien voorbij. Integendeel: het zee-epos Michiel de Ruyter, over de roemruchte admiraal, moet de grote hit van dit voorjaar worden. HFN bezocht de set op de dag dat de bloederigste scène werd opgenomen. Door Robbert Blokland
Ja, hoofdrolspeler Frank Lammers heeft er wel ervaring mee dat hij op straat wordt herkend, doorgaans uit de reclame voor de supermarkt waaraan hij zijn naam verbonden heeft. Maar in het pittoreske stadshart van Middelburg, waar een deel van de opnamen van Michiel de Ruyter plaatsvindt, is dat anders. Hier is hij vandaag echt een filmster. Op een terrasje genieten van een welverdiende pauze is er niet bij: het is een komen en gaan van enthousiaste Zeeuwen die graag een keer met de vertolker van hun grote held op de foto willen. De in Vlissingen geboren De Ruyter (1607-1676) was in de zeventiende eeuw de bevelhebber van de Nederlandse vloot. De prestigieuze, biografische film over zijn turbulente leven markeert de terugkeer naar Nederland van regisseur Roel Reiné, die de afgelopen jaren in Amerika een imposant aantal actiefilms maakte. ‘Het onderwerp leeft heel erg hier’, vertelt Lammers, terwijl hij tussen twee foto’s door aan zijn koffie nipt. ‘Het kostte ook geen enkele moeite om hier figuranten te vinden voor de film. Veel Zeeuwen willen dolgraag hun steentje bijdragen aan dit project.’ De acteur wil in zijn spel ook vooral het volkse karakter van De Ruyter benadrukken. ‘Hij had een broertje dood aan alle opsmuk van de elite en de politieke machtsspelletjes in Den Haag. Hij wilde gewoon de zee op om te vechten.’ De acteur beaamt overigens dat De Ruyter minder bekend is in andere provincies. ‘Maar daar gaat deze
film hopelijk iets aan veranderen. Het is toch één van de sleutelfiguren uit de vaderlandse geschiedenis. Zijn grote verdiensten voor ons land mogen niet worden vergeten.’ Schavot Het is zonnig weer: vanaf de terrasjes op de Grote Markt van Middelburg kijken toeristen geamuseerd toe terwijl bijrolacteurs, verkleed als Republikeinen en Oranjegezinden, elkaar achterna rennen met fakkels en hooivorken. Regisseur Reiné maakt een paar luchtshots met een kleine drone die vrijwel geluidloos over het plein scheert. Daarna rent hij door naar het idyllische
Abdijplein, waar hij de scènes voor vanavond doorneemt. Het wordt een lange nacht met honderden figuranten: de moord op de gebroeders Johan en Cornelis de Witt wordt gedraaid. ‘Ik houd enorm van de Nederlandse geschiedenis’, knikt Reiné. Als Michiel de Ruyter een succes wordt wil hij zich ook graag wagen aan een Willem van Oranjeepos. Hij wijst naar het schavot waar
Reiné: ‘Achter alle zeeslagen gaat een prachtig dramatisch verhaal schuil.’
de crew twee verminkte lichamen uitlicht. ‘Ken je het beroemde schilderij van Jan de Baen dat in het Rijksmuseum hangt? Dat gruwelijke shot wil ik aan het eind van de scène reconstrueren.’ Dramatisch verhaal Het bevalt Reiné goed om weer op Nederlandse bodem te draaien. ‘Over de actiescènes maak ik mij eigenlijk niet zoveel zorgen’, vertelt hij. ‘Maar ik wil dat ook de emotionele laag goed naar voren komt. Achter alle zeeslagen gaat een prachtig dramatisch verhaal schuil over een man die gedwongen wordt heftige keuzes te maken.’ Zonder zijn opgebouwde oeuvre in Hollywood ook maar één moment af te vallen, maar ‘dat waren wel typisch genrefilms. Ik wil beter worden, toewerken naar een verhaal waarin actie en drama volledig in balans zijn. Ik denk oprecht dat Michiel de Ruyter een heel grote stap in die richting is.’ Op de set prijzen alle aanwezigen de positieve energie die Reiné tijdens het draaien uitstraalt. In de VS perfectioneerde de regisseur zijn eigenzinnige manier van draaien: waar het op veel sets
<boven> Charles Dance als Koning Karel II van Engeland onder regie van Roel Reiné. <rechts> Frank Lammers als admiraal Michiel Adriaenszoon de Ruyter.
24 ‘This is either madness... or brilliance.’ (Orlando Bloom als Will Turner in Pirates of the Caribbean)
IN PRODUCTIE / NL IN AANTOCHT
Beuken Op dezelfde relaxte manier waarop Reiné tijdens de snelle avondhap de pers te woord staat, richt hij zich een paar uur later ook tot de Zeeuwse figuranten die de gebroeders De Witt uit de Gevangenpoort moeten sleuren. Uit volle macht schreeuwen ze tien takes achter elkaar hun longen uit het lijf terwijl ze op de deur beuken van het gebouw dat door moet gaan voor de roemruchte Haagse gevangenis. Het is vrijdagavond 13 juni, de avond waarop het Nederlands elftal de WK-wedstrijd tegen Spanje speelt. Tussen de opnamen door verschijnen uit diverse zakken mobieltjes waarop juichend de tussenstand wordt gecheckt. De aanwezige acteurs wachten aan de kant van de set hun moment af. De nachtkou wordt bestreden met
Lammers: ‘Hij durft groot te denken: kunnen we drie echte VOCschepen krijgen? Dan doen we dat!’
dekentjes, warme koffie en het maken van grappen over de zak met attributen voor de lynchpartij die klaarligt voor de close-ups. Vrijwel alle lichaamsdelen werden van het dode lijf van Johan de Witt afgehakt, inclusief zijn lid. Vooral deze prop leidt tot veel hilariteit. ‘Wel een vreemd voorhuidje’, grinnikt Barry Atsma, die één van de vermoorde broers speelt. Cowboy Egbert Jan Weeber, die de rol van de dubieuze stadhouder Willem III vertolkt, staat pas voor diep in de nacht op de callsheet. Maar ondanks het afzien op onchristelijke tijdstippen klaagt ook hij niet en uit louter lof over het project en zijn maker. ‘Roel zorgt voor een doorlopende roes van energie. Hij is een cowboy en spaart kosten noch moeite om het levensverhaal van De Ruyter recht te doen. Ik knijp mij elke dag nog even in de arm om mij ervan te overtuigen dat ik hier echt bij mag zijn.’ Ook Lammers is nog steeds present en bekent nu al apetrots te zijn op de film. ‘Sommige historische gebeurtenissen zijn met elkaar gecombineerd en we hebben een paar aanpassingen gedaan om het hier en daar wat spannender te maken’, legt hij uit. ‘Maar binnen dat kader is Roel een enorme perfectionist. We draaien op locatie waar mogelijk en van alle grote historische gebeurtenissen heeft hij zoveel mogelijk details en échte attributen verzameld.’ De hoofdrolspeler denkt dat in Nederland niemand anders dan Reiné dit verhaal op de juiste manier in beeld had kunnen brengen. ‘Hij kiest voor de Hollywoodbenadering en daar vraagt dit onderwerp ook om. Hij durft groot te denken: kunnen we drie echte VOC-schepen krijgen? Dan doen we dat! Dat levert spektakel op zoals we nog nooit eerder in Nederland hebben gezien. Ik ga nog verder: dit wordt de Nederlandse Pirates of the Caribbean, maar dan beter.’
NL in aantocht 2015
lang duurt voordat een volgende opname kan worden geschoten, filmt Reiné vaak in adembenemend hoog tempo meerdere takes achter elkaar. Hij bedient de camera doorgaans zelf. ‘Een reden dat ik weg ben gegaan uit Nederland is dat het hier altijd zo lang duurt om dingen voor elkaar te krijgen’, legt hij uit. ‘Dat is niet mijn manier van werken. Producent Klaas de Jong begrijpt dat. Dat is ook iemand die zich liever op resultaten richt dan op systemen. Daarom heb ik ook vrijwel meteen “ja” gezegd toen hij mij een paar jaar geleden hiervoor benaderde.’
15-01 Onder het hart, distributeur Just Film Distribution 22-01 Homies, distributeur Just Film Distribution 22-01 I’m the Same, I’m an Other, distributeur Amstelfilm 29-01 Michiel de Ruyter, distributeur A-Film Benelux
29-01 Gluckauf, distributeur September Film Distribution 04-02 Jack bestelt een broertje, distributeur Just Film Distribution 19-02 Zurich, distributeur Cinéart 05-03 Tussen 10 en 12, distributeur Amstelfilm 05-03 Stand by your President [doc], distributeur Cinema Delicatessen 12-03 Bloed, zweet & tranen, distributeur A-Film Benelux 02-04 Ventoux, distributeur September Film Distribution 09-04 De reünie, distributeur A-Film Benelux 16-04 Boy 7, distributeur A-Film Benelux 30-04 Kidnep, distributeur A-Film Benelux 30-04 De ontsnapping, distributeur Dutch FilmWorks 30-04 De Boskampi’s, distributeur Dutch FilmWorks 14-05 Rendez-Vous, distributeur Independent Films 21-05 De Masters, distributeur Dutch FilmWorks 28-05 De surprise, distributeur A-Film Benelux 04-06 History’s Future, distributeur Cinéart 10-06 Apenstreken (3D), distributeur A-Film Benelux 25
‘We will sell our lives dearly!’ (Russell Crowe als Captain Jack Aubrey in Master and Commander: The Far Side of the World)
UNIVERSAL PICTURES INTERNATIONAL, SONY PICTURES RELEAS WENSEN U HELE FIJNE FEESTDAGEN EN EEN SPETTEREN TH E U N B ELIEVA B LE T R UE ST ORY
“A MAS T E RF U L WO RK O F H EART B REAK I N G A RT I S T RY AN D P E RF E C T I O N ” REX REED, NEW YORK OBSERVER
E D D I E R E D M AY N E
FELIC IT Y JONE S
T H E EXT RAORD INA RY S TORY OF JAN E A N D ST E PH E N HAWKI NG
ANGELINA JOLIE
UNBROKEN FROM DIRECTOR
S U R V I VA L . R E S I L I E N C E . R E D E M P T I O N .
SOUNDTRACK ON PARLOPHONE RECORDS
WW W. UNB R O KEN. NL
/ UNB R O KENNL
# UNB R O KEN
www.theoryofeverything.nl
VISUAL EFFECTS AND ANIMATION BY INDUSTRIAL LIGHT & MAGIC
8 JANUARI
15 JANUARI
L O S E
C O N T R O L
FIFTY SHADES
OF GREY FIFTYSHADESOFGREY-FILM.NL #FIFTYSHADES
29 JANUARI
12 FEBRUARI RELEASEDATA ONDER VOORBEHOUD.
SING INTERNATIONAL EN PARAMOUNT PICTURES INTERNATIONAL ND FILMJAAR TOE! ONZE EERSTE RELEASES IN 2015 ZIJN:
FROM
MICHAEL MANN
DIRECTOR OF
HEAT, COLLATERAL
AND
THE INSIDER
LEGENDARY PICTURES AND UNIVERSAL PICTURES PRESENT A LEGENDARY PICTURES / FORWARD PASS PRODUCTION A MICHAEL MANN FILM CHRIS HEMSWORTH “BLACKHAT ” TANG WEI VIOLA DAVIS RITCHIE COSTER HOLT MC CALLANY YORICK VAN WAGENINGEN AND WANG LEEHOM FILM VISUAL EFFECTS MUSIC COSTUME SUPERVISORS JOHN NELSON PHILIP BRENNAN EDITORS JOE WALKER ACE BY HARRY GREGSON-WILLIAMS ATTICUS ROSS DESIGNER COLLEEN ATWOOD DIRECTOR OF DESIGNER GUY HENDRIX DYAS PHOTOGRAPHY STUART DRYBURGH ASC STEPHEN RIVKIN ACE JEREMIAH O’DRISCOLL MAKO KAMITSUNA PRODUCTION EXECUTIVE PRODUCED PRODUCERS ERIC M C LEOD ALEX GARCIA BY THOMAS TULL p.g.a. MICHAEL MANN p.g.a. JON JASHNI p.g.a. STORY SCREENPLAY BY MICHAEL MANN AND MORGAN DAVIS FOEHL BY MORGAN DAVIS FOEHL AND MICHAEL MANN DIRECTED BY MICHAEL MANN BLACKHATTHEMOVIE.COM A UNIVERSAL RELEASE © 2014 UNIVERSAL STUDIOS
www.spongebob3d.nl
22 JANUARI
SpongeBob3DNL
#SpongeBob
28 JANUARI
JOB TITLE: BLACKHAT TERRITORY: INTERNATIONAL COLOURS: 4C FINAL OUTPUT SIZE: 27”(W) X 40”(H) ARTWORK SIZE: 342.9mm(W) X 508mm(H) MECHANICAL BUILT AT: 1:2 OF FINAL OUTPUT SIZE
FROM THE DIRECTOR OF
DISTRICT 9
AND
From Legend ary Pic t ure s , Produ cer s of
GODZILL A
and
300: RISE OF AN EMPIRE
IN THE FACE OF EVIL, CLAIM YOUR DESTINY.
JEFF BRIDGES
BEN BARNES
AND
JULIANNE MOORE
WWW.SEVENTHSON.NL
26 FEBRUARI
5 MAART VOLG ONS OOK VIA
/UNIVERSALPICTURESNEDERLAND
@UNIVERSAL_NL
@UNIVERSAL_NL
ELYSIUM
IN THE PICTURE
Gouda heeft eindelijk een nieuw multiplex
‘Cinema Gouda moet onmisbaar worden’ Het duurde twee decennia, maar sinds oktober heeft Gouda zijn eigen spiksplinternieuwe multiplex: Cinema Gouda, pal naast het NS-station. Bedrijfsleider Rafe Aarents verruilde zijn Haagse Pathé-theaters voor dit prestigeproject en barst van de plannen. ‘We worden het nieuwe visitekaartje van de stad.’ Door Robbert Blokland
Wie met de trein aankomt op het station van Gouda bemerkt het stijlvolle, witte gebouw aan de kant van de Burgemeester Jamessingel direct. Maar als bioscoop is het nieuwe multiplex Cinema Gouda nog niet direct herkenbaar. Daarvoor moeten geïnteresseerden eerst omlopen, naar de plek waar grote crèmekleurige letters de functie van het bouwwerk zullen ontsluiten. Bedrijfsleider Rafe Aarents excuseert zich: ‘De laatste puntjes moeten nog op de i worden gezet. Er komt nog signing aan de kant van het spoor. Voor tienduizenden reizigers per dag worden we het nieuwe visitekaartje van de stad.’ In eerste instantie zou het nieuwe theater pas tegen de kerstvakantie zijn deuren openen. ‘Maar we lagen dusdanig voor op schema dat we half oktober al zijn begonnen met draaien. Er was heel dringend behoefte aan een mooie, nieuwe bioscoop hier in de stad.’
‘Iedereen moet zich hier welkom voelen.’
Nel Oskam en Rafe Aarents. Foto Tom Croes.
niet. Maar dat is ook niet de doelstelling. Je moet bij elk theater uitgaan van de eigen sterke punten.’ Centraal gelegen Dat Cinema Gouda centraal ligt is een understatement: het nieuwe gebouw maakt deel uit van de Spoorzone, een prestigieus stedenbouwkundig project langs de drukbezette spoorlijn. Het nieuwe gemeentehuis is hier inmiddels ook geopend, en naast de nieuwe bioscoop moeten de komende jaren nog diverse winkels, horeca, appartementen, een nieuw busstation en een groot hotel verrijzen. ‘Bij het ontwerpen hebben we gekozen voor allerlei details die de bioscoop een moderne, maar vooral ook warme en persoonlijke uitstraling geven’, verklaart Arents niet zonder trots. Kaartjes worden niet verstrekt door een onpersoonlijke automaat, maar door een vriendelijke medewerker achter een ruime kassabalie. De vloer is niet van plastic, maar van hout; de kleuren wit en rood domineren. Door het hele gebouw heen - in bijvoorbeeld de ramen, de gevel, de lampen en het andere meubilair - zijn speelse ronde vormen verwerkt. Dit heeft de bios in de Goudse wandelgangen al voorzichtig de (typisch Goudse) bijnaam De Kaas opgeleverd. Sfeervolle kleuren De zes zalen hebben allemaal een eigen kleur ge-
Modern publiek Eigenlijk bestond die behoefte al zo’n twintig jaar, want zo lang lagen de plannen voor het nieuwe multiplex al op het bureau van Nel Oskam, de grote baas van de Stichting Schouwburgcomplex Gouda. Behalve de schouwburg beheerde zij ook de historische bioscoop Arcade, die (afgezien van de digitale projectie) in alle opzichten verouderd was, niet meer voldeed aan de eisen van het moderne publiek en ook geen uitbreidingsmogelijkheden bood. Enter Cinema Gouda, een nieuwe trekpleister voor de 70.000 inwoners van Gouda én de grote periferie van de Gouwestad. Verdeeld over zes zalen biedt het zeventien meter hoge complex plaats aan 837 bezoekers; zaal 1 bezit als één van de weinige theaters in Nederland Dolby Atmos en 38 speciale VIP-stoelen. Aarents is zichtbaar trots op de nieuwe bioscoop waar hij de scepter zwaait. ‘Het is natuurlijk Nels nieuwe baby’, lacht hij. ‘Maar aan mij de eer hem de komende tijd op te voeden.’ De eerste cijfers zijn rooskleurig. ‘De miljoen bezoekers die ik bij de theaters van Pathé was gewend, haal je hier 28 ‘I like your new girlfriend!’ (Morgan Freeman als Lucius Fox in The Dark Knight Rises)
IN THE PICTURE / OP LOCATIE
Onafhankelijk icoon Nee, Aarents is niet van plan een vergelijking te maken tussen zijn nieuwe werkplek en de grootste exploitant van Nederland waar hij ruim tien jaar werkte. ‘Vergelijken is over het algemeen vrij zinloos’, glimlacht hij. ‘Dat deden we binnen Pathé zelf ook nooit. Maar het is wel een grote, gevestigde naam: een ketenorganisatie waar het hoofdkantoor over elk aspect nadenkt. Dit is een onafhankelijk theater, hier moeten we veel meer dingen zelf gaan ontdekken. We willen zeker niet Pathé gaan nadoen.’ En ook niet onbelangrijk: de Gouwenaren zijn heel erg kritisch. ‘Ze sluiten je snel in het hart, maar laten het ook luid en duidelijk weten als ze iets niet mooi vinden of het ergens niet mee eens zijn.’ Daarom blijft Cinema Gouda ook intensief samenwerken met De Goudse Schouwburg, waar Nel Oskam ook directeur van is. ‘Zij is een icoon hier in de stad, iedereen kent haar en weet wat zij voor de cultuursector van Gouda betekent’, bevestigt Aarents. ‘Bovendien heeft zij de dienstverlening daar de afgelopen jaren enorm op maat gemaakt. Van die kennis en ervaring kunnen wij als bioscoop zeker gebruik gaan maken. Cinema Gouda moet zich uiteindelijk voor zowel de stad als de regio net zo onmisbaar gaan maken als het theater.’
De programmering is vooral commercieel, maar de bedrijfsleider wil ook ruimte bieden aan ‘interessante crossoverfilms’.
Op locatie Euroscoop zet stap in bouw bios Schiedam Een ruime meerderheid van de Schiedamse gemeenteraad heeft 28 oktober ingestemd met verkoop van de grond bij de A20 in Schiedam. Bioscooponderneming Euroscoop wil er een multiplex gaan exploiteren met twaalf zalen en circa 2.600 stoelen. De bioscoop moet komen bij de Schieveste, het gebied bij NS Station Schiedam Centrum, tussen de ’s-Gravelandseweg en de Schie. Euroscoop wil het nieuwe multiplex midden 2016 openen. Het college van burgemeester en wethouders van Schiedam had twee weken voor de raadsvergadering al een overeenkomst gesloten met Argos Project Management om de bioscoop te gaan bouwen. Als het gaat zoals gepland dan wordt Euroscoop Schiedam de derde bioscoop van de van oorsprong Belgische bioscooponderneming in Nederland. Het bedrijf exploiteert ook al bioscopen in Tilburg en Maastricht. In België heeft het exploitaties in Lanaken, Maasmechelen, Genk, Sint-Niklaas, Louvain-La-Neuve en Namen. De Agnietenhof weer open Na een verbouwing van zes maanden is schouwburg en filmtheater De Agnietenhof in Tiel 3 november jongstleden
De Agnietenhof.
kregen: zwart, blauw, rood, groen, paars en oranje (de favoriet van Nel). Dit sfeervolle pallet is ook in de ruime foyer terug te vinden in de poefjes waarop het publiek plaats kan nemen. Al vergen deze nog wel enige aanpassing. ‘We horen dat mensen tafeltjes missen om hun kopje koffie op te zetten. Daar gaan we natuurlijk snel wat aan doen.’ De programmering is vooral commercieel, maar de bedrijfsleider wil ook ruimte bieden aan ‘interessante crossoverfilms’. ‘Iedereen moet zich hier welkom voelen: jong en oud, man en vrouw’, legt hij uit. In de nabije toekomst gaat Cinema Gouda ook live-streams van concerten, opera en toneelstukken vertonen. ‘En de eerste Ladies Nights zijn al tot de laatste stoel uitverkocht.’ Niet alleen voor Nel Oskam en Gouda, maar ook voor de 47-jarige Aarents betekent zijn nieuwe baan een grote stap. Nadat hij een opleiding volgde aan de Hotelschool, werkte hij vanaf 2003 voor exploitant Pathé. Hier zwaaide Aarents achtereenvolgens de scepter over de Rotterdamse theaters De Kuip en Schouwburgplein en de Haagse complexen Spuimarkt en Buitenhof. Alle complexen kenden onder zijn leiding een fikse bezoekersgroei. ‘Op een gegeven moment heb je binnen zo’n groot bedrijf alles wel gedaan wat binnen je mogelijkheden ligt’, legt hij uit. ‘Ik was toe aan iets nieuws. En Cinema Gouda kwam toevallig op mijn pad. Nel en ik hadden direct een positieve klik.’
weer opengegaan voor het publiek. De opening, die op feestelijke wijze werd gevierd, werd verricht door burgemeester Hans Beenakker, commissaris van de Koning van de provincie Gelderland Clemens Cornielje en de directeur van De Agnietenhof, Ruud van Zuilen. De verbouwing betrof met name de entree, de foyer en het café/restaurant. De schouwburg heeft nu een grote zaal met 800 stoelen en een kleine zaal met 265 stoelen. De kleine zaal wordt gebruikt voor filmvoorstellingen. De totale kosten van de verbouwing bedroegen 3,5 miljoen euro.
29 ‘Your commitment and dedication to each other are an example to be followed.’ (Marisa Tomei als Kate in Love is Strange)
TECHNIEK
Kwaliteitsverbetering in 3D-projectie
Meer licht op meerdere vlakken Natuurlijk is een sterkere lichtbron de grote stap die 3Dprojectie écht het aanzien waard gaat maken. Hoewel de eerste laserprojector nog maar net in JT Hilversum is geïnstalleerd, kunnen bioscopen nu al van alles doen om de lichtopbrengst op hun doek te vergroten.
In sommige zalen zitten bezoekers naar onnodig donkere doeken te kijken.
Amorfe structuur Wie nog meer licht wil, kan ook eens kritisch naar de rest van z’n installatie kijken. Want als er minder licht verloren gaat, zou dat in sommige zalen zelfs kunnen betekenen dat je een voordeliger, minder zware lamp kunt gebruiken. Zo kun je bijvoorbeeld eens het scherm onder de loep nemen. De afgelopen jaren heeft marktleider Harkness Screens met Clarus een innovatieve lijn silver screens op de markt gebracht. Clarus-schermen hebben een meer amorfe structuur dan traditionele silver screens, met betere beeldeigenschappen als gevolg. Zo claimt Harkness dat de nieuwe schermen minder hotspotvorming hebben, plus verbeterde kleuren, contrast en details. Het recent geïntroduceerde Clarus XC 270-scherm reflecteert ook nog eens meer licht dan traditionele silver screens, waarmee het een interessante optie is voor wie zijn silver screen wil vervangen.
Zie de Amptown Mogul in actie op http://youtu. be/UMoQSHO0wew
Brandcompartimenten Wie helemaal tot het gaatje wil gaan in z’n zoektocht naar meer licht, zou nog naar z’n projectievenster kunnen kijken. In bioscopen waar zaal en cabine aparte brandcompartimenten vormen, wordt veelal gewerkt met brandwerend glas. Dit kan wegens z’n gelaagde opbouw niet alleen onscherpte veroorzaken, maar absorbeert en reflecteert tot wel tien procent meer licht dan vensterglas. In combinatie met een brandscherm is vensterglas zo’n driemaal duurder dan brandwerend glas, maar het garandeert bezoekers wel de ultieme bioscoopervaring.
Door Frank de Neeve
Omdat de lichtopbrengst van 3D maar maximaal een derde is van 2D-films, is de standaard hiervoor met 5Fl (FootLambert) beangstigend laag. In sommige bioscoopzalen wordt dit cijfer nog niet eens gehaald en zitten bezoekers naar onnodig donkere doeken te kijken. Het wordt pas echt erg als niet alleen 3D maar ook de 2D-films door het 3D-filter worden geprojecteerd. De 3D-systemen van sommige fabrikanten halen hun filter namelijk niet automatisch weg uit de lichtbundel, zodat dit manueel moet gebeuren. Iets dat, zeker in grote bioscopen, gemakkelijk kan worden vergeten. Dat heeft niet alleen lichtverlies tot gevolg, maar zorgt ook voor onnodige onscherpte en kleurverschil. Schuiven Er zijn al langer systemen op de markt die handbediende 3D-filters geautomatiseerd kunnen wegschuiven, maar het lijkt wel of Nederlandse exploitanten die pas onlangs hebben ontdekt. Zo is Pathé momenteel zijn RealD XL-units aan het uitrusten met dergelijke systemen. Het bedrijf heeft daarbij gekozen voor Optimax 3D Autoglide van het Amerikaanse bedrijf Strong. Dit systeem is een van de oudste en bekendste op de markt en blinkt uit in eenvoud. Wanneer het systeem het synchronisatiesignaal voor 3D detecteert, wordt de RealD XL-unit voor de lens geschoven. Bij een 2D-show schuift die net zo gemakkelijk weer weg. Het schuiven duurt zo’n tien seconden, reden waarom er niet bij wisseling van formaat tijdens een show wordt geschoven. Als een show 3D-materiaal bevat, dan zal deze helemaal met de 3D-unit ervoor worden vertoond. Een nieuwere speler op de markt is het Duitse Amptown, dat in de eventmarkt onder andere bekend is door het automatiseren van podiumverlichting. Amptowns Mogul is een robuust systeem voor RealD XL, waarvan er al meer dan duizend zijn verkocht. Deze zomer maakte de grote exploitant CineStar bekend dat het al zijn Duitse bioscopen met Mogul aan het uitrusten is. Het systeem dat via ethernet of GPIO kan worden aangesloten, heeft een interne webserver voor configuratie. Het kleine Britse AMDigital heeft
met de XL Auto Mover een concurrerend systeem. Het is onder meer in gebruik bij de grote Britse exploitant Odeon en kost 500 euro.
31 ‘You saw what you wanted to see. It’s the dark, it plays tricks on people.’ (Natalie Mendoza als Juno in The Descent)
IN BEELD
Filmtheaters geven programmering niet graag uit handen
Programmeren is emotie Sinds jaar en dag worden de meeste (zelfstandige) bioscopen in Nederland geprogrammeerd door boekingsgroepen. Filmtheaters hebben daarentegen nog altijd een eigen programmeur of programmacommissie. Nu het door de digitalisering eenvoudiger wordt om mee te gaan met premières, zie je in steeds meer filmtheaters dezelfde films terug in dezelfde periode. Ondertussen worden de gemeentelijke subsidies steeds lager of helemaal afgeschaft. Is het tijd voor een boekingskantoor voor filmtheaters? Door Meike van Zandvoort
Sommige filmtheaters besteden hun programmering al uit aan derden. Zo heeft Natlab Eindhoven de programmering uitbesteed aan Roos Stelling, de programmeur van het Louis Hartlooper Complex in Utrecht. Cherrypickers verzorgt de premièreprogrammering voor drie Amsterdamse filmtheaters. Filmplan programmeert de Leest in Waalwijk en de Winsinghhof in Roden. De Verkadefabriek programmeert de Agnietenhof in Tiel en de Cacaofabriek in Helmond. Jan van der Putten, directeur van de Verkadefabriek, ziet een trend: ’Schouwburgen programmeren steeds vaker films. Met name in streekschouwburgen staan de zalen vaker leeg. Film is een goede invulling voor de dagen dat er geen voorstelling is.’ De Verkadefabriek is niet actief op zoek naar plekken om te programmeren, maar Van der Putten vertelt dat ze regelmatig worden benaderd. ’Er is een zaal, maar de kennis om er film te programmeren ontbreekt. Dan bellen ze ons. Op dit moment zijn er verregaande afspraken over de filmboekingen voor de schouwburg van Drachten.’
Bonsel: ‘Wat weet een buitenstaander nou van lokale context?’
Het is nog niet zo eenvoudig... (still Whiplash)
gen. Het aantal theaters dat meegaat met premières is de laatste twee jaar verdubbeld. Concordia in Enschede, Het Fraterhuis in Zwolle, Filmhuis Hilversum, De Lieve Vrouw in Amersfoort, allemaal theaters die vroeger alleen second run draaiden. Als de vpf’s zijn afbetaald zal dit verder doorzetten.’ Een programmeur voor elk filmtheater is heel inefficiënt vindt Roelvink: ’Het is de macht van het getal: voor een grotere partij is het gemakkelijker onderhandelen over de randvoorwaarden bij distributeurs. Veel filmtheaters doen daar nu nauwelijks iets mee. Ook bij specials is een gezamenlijk programma heel goed mogelijk, maar dan moet het wel echt goed gebeuren. Kijk bijvoorbeeld naar de programma’s van Leendert de Jong van Filmhuis Den Haag die landelijk worden uitgezet.’ Een gezamenlijke programmering zou ook een flinke besparing opleveren op de loon- en reiskosten van al die programmeurs die de grote festivals bezoeken. Van der Putten is het daar niet mee eens. ’Onze programmeur gaat niet alleen naar festivals om films te kijken. Festivalbezoek helpt ook om met collega’s uit binnenen buitenland te praten, om samen met distributeurs te kijken welke films kansrijk zijn in Nederland. Het gaat net zo goed om het klimaat als om de individuele film. Dat zie je ook terug in onze programmering. Wat speelt er en hoe laat je dat zien aan het publiek? En dat geldt ook voor het samenstellen van specials, filmcursussen en andere randprogramma’s. Dat is het bestaansrecht van de filmtheaters. Ook bij de Toneelschuur Haarlem en LUX in Nijmegen bijvoorbeeld zie je dat er op deze manier gewerkt wordt. Verschillende kunstdisciplines en de respectievelijke bezoekers lopen in elkaar over. Juist in die mix zitten mogelijkheden voor mooie programma’s.’
Lokale verankering Drachten? Ligt dat niet veel te ver van Den Bosch? De programmeur van een filmtheater moet toch geworteld zijn in de lokale samenleving om goed te kunnen programmeren? ’Natuurlijk, als je het goed doet, luister je heel goed naar de mensen daar’, vertelt Van der Putten. ’Iedere stad heeft zijn eigen publiek. Wat voor mensen wonen er? Is er een commerciële bioscoop? Welke bedrijven zijn er gevestigd? Welke andere theaters zitten er in de buurt? Dit zijn allemaal vragen die je moet kunnen beantwoorden. Je moet ernaartoe, met mensen praten. Die voeding heb je nodig voor een goede programmering.’ Volgens Huub Roelvink, directeur van Cherrypickers en managing director bij distributeur Imagine Nederland, is het heel goed mogelijk om de programmering centraal op te pakken. ’Dat geldt zeker voor premièreboekin33 ‘Follow me boys, we’re going in hard!’ (Tom McGrath als Skipper in Penguins of Madagascar)
IN BEELD / OP LOCATIE
Marketing Ook Roelvink is niet bang voor het verlies van de signatuur van filmtheaters. Ieder filmtheater heeft een bepaalde traditie, publiek, lokale smaak. Maar die verschillen kunnen ook door een externe partij in de gaten worden gehouden, meent hij. Zolang er maar een lokaal iemand betrokken is die zich bezighoudt met speciale programmering en de samenwerking met lokale partijen. ’Wat de externe partij doet is het boeken van de premièretitels en de onderhandelingen voeren met distributeurs. Daar zit de te behalen efficiency.’ Als filmtheater je lokale doelgroep bereiken valt niet te centraliseren, denkt Roelvink. ’Wiepko Oosterhuis, die jarenlang Plaza Futura programmeerde, vind ik een goed voorbeeld van iemand die met een heel speciale programmering veel mensen wist te trekken. Dat is als extern programmeringsbureau heel lastig voor elkaar te krijgen.’ Emoties Het blijft een emotionele kwestie. Rationeel is het een goed idee om centraler te programmeren, maar de programmering is wel de kern van het filmtheater. Dat geef je als programmeur natuurlijk niet zomaar uit handen. Dit blijkt onder andere uit de reactie van Joeri Bonsel van het Luxortheater in Zutphen. Hij erkent het voordeel van gezamenlijke programmering als het gaat over onderhandelingen met distributeurs. ’Maar ik laat echt niet een buitenstaander mijn programmering overnemen. Wat weet die nou van de lokale context?’
Roelvink: ‘Voor een grotere partij is het gemakkelijker onderhandelen over de randvoorwaarden bij distributeurs.’
Op locatie Filmtheater Lumière en Pathé bouwen in Maastricht Er ging zeven jaar voorbereiding aan vooraf, maar 5 november kon dan eindelijk het startschot worden gegeven voor de bouw van het nieuwe filmtheater Lumière in Maastricht. De handeling werd verricht door wethouder van cultuur Mieke Damsma. Op de plek waar voorheen de elektriciteit van de Sphinx-fabriek werd opgewekt, verrijst nu het nieuwe onderkomen van het bekende filmtheater in Maastricht. In het nieuwe complex, dat schuin tegenover de eveneens in aanbouw zijnde nieuwe bioscoop van Pathé ligt, komen zes filmzalen met in totaal bijna 500 stoelen (respectievelijk 160, 90, 90 en drie keer vijftig stoelen). De filmzalen van het nieuwe Lumière worden aangevuld met een horecagelegenheid waar tot in de late uren gegeten en gedronken kan worden. In de zomer kan men tevens terecht op het terras dat aan de voorzijde van het theater komt. Voor het exploiteren van de horeca is de in Maastricht bekende Johan Kamstra in dienst genomen. Bij de inrichting krijgt men hulp van de gerenommeerde adviseur Dorine de Vos. Zij tekende eerder ook voor Hotel New York in Rotterdam en Villa Augustus in Dordrecht. Filmtheater Lumière wordt niet de enige huurder van het pand. Ook poppodium De Muziekgieterij en Bureau Europa, de organisatie voor architectuur en vormgeving, nemen hun intrek in het gebouw dat een totale investering vraagt van 27 miljoen euro. De opening staat gepland voor eind 2015, maar begin 2016 is een realistischer schatting.
Start bouw Pathé Maastricht
Onderscheidende programmering Een blik op de websites van de filmtheaters laat zien wat ‘onderscheidende’ programmering is. Zo heeft Lumière in Maastricht een speciaal programma, The Maastricht Filmcafé, voor de vele expats in de Euregio; een kleiner filmhuis in dezelfde regio, De Spiegel in Heerlen, organiseerde afgelopen seizoen een cursus filmgeschiedenis. Forum Images in Groningen is debatcentrum en filmtheater met eveneens een Engelstalig programma. En Lumen Delft vaart al jaren een steady koers met niet per se de gemakkelijkste programmering, maar wel met een nog steeds groeiend aantal bezoekers. Naast de verplichte nummers vertonen ze, om maar een voorbeeld te noemen, een selectie van korte films van het korte-filmfestival van Oberhausen. Jan Salden geeft lezingen in filmtheaters in heel Nederland en ziet de situatie als volgt: ’Voor mij is de belangrijkste vraag wát een filmtheater onderscheidt van een bioscoop of een andere culturele instelling. Wat is de signatuur? Dat kan best alleen die landelijke programmering zijn, het ligt eraan wat je daar mee doet. Als je die inzet om er verdieping mee te ontwikkelen, is dat toch ook goed. Dat onderscheidt je ook van een arthouse dat de films alleen maar draait.’
Pathé is 15 oktober begonnen met de bouw van Pathé Maastricht. Die bioscoop krijgt acht zalen en zo’n duizend stoelen. Daarnaast krijgt de bioscoop een grote theaterlounge. Het nieuwe theater komt aan de Boschstraat tegen het monumentale Eiffelgebouw van Sphinx aan te staan. De nieuwe bioscoop van Pathé zal naar verwachting in november 2015 opengaan. 35
‘If you reverse time, than the universe is getting smaller.’ (Eddie Redmayne als Stephen Hawking in The Theory of Everything)
brand of Genius, Belgium
All you need is Scoops! Zo eenvoudig is het. Toon wat je wil, wanneer je wil, bovendien volledig in de cloud.
Scoops interface beschikbaar voor Compeso
Simpel & intuïtief. Beheer van jouw player(s) gaat over de cloud.
sluit aan
upload media
maak playlist
plan in tijd
Bescheiden prijsvork. Onderscheid jouw onderneming met Scoops.
Scoops Play
ONE
Scoops Play
STANDARD
Scoops Play
PLUS
€ 33,95 / MAAND
€ 49,95 / MAAND
€ 66,65 / MAAND
1 Scoops Player 1 GB cloud dataopslag 100 GB dataoverdracht per maand
1 Scoops Player 5 GB cloud dataopslag 100 GB dataoverdracht per maand
1 Scoops Player 10 GB cloud dataopslag 250 GB dataoverdracht per maand
+32 51 322 987
sales@scoops.com
www.scoops.com
BEURZEN & FESTIVALS
44e editie van International Film Festival Rotterdam
Horror, humor en Live Nieuwjaarsborrels achter de rug? Op naar het IFFR, nog altijd het beste medicijn tegen de winterblues. HFN geeft tips, inclusief die van festivalprogrammeur Gerwin Tamsma. En als je aanwezig wilt zijn op de openingsavond, doe dan mee met de prijsvraag. Door Gerlinda Heywegen
Het gebruikelijke recept om de jaarlijkse winterdip door te komen: heel veel speelfilms, documentaires, korte films, tentoonstellingen, optredens en talkshows gaan zien en bijwonen op het International Film Festival Rotterdam. Voor de 44e editie is er een nieuw initiatief ontwikkeld: IFFR Live. Vijf films, waaronder twee Nederlandse, Atlantic. van Jan-Willem van Ewijk en Erbarme dich - Matthäus Passion Stories van Ramón Gieling, worden live gelijktijdig zowel op het IFFR als in verschillende Europese steden vertoond, in bioscopen en op vod-platforms. De filmmakers zijn hierbij aanwezig en zullen in Q&A’s vragen beantwoorden die via Twitter binnenkomen. Het IFFR wil met Live nieuwe technologieën en media inzetten om festivalfilms verder dan het fysieke festival te brengen. Horror Maar dan toch dat festival zelf. Het IFFR zou het IFFR niet zijn zonder horror. En dan specifiek Japanse horror. Nog specifieker, horror van Miike Takashi alias Ichi the Killer. Takashi is een veelfilmer, de ene keer lukt het beter dan de andere, maar wonderlijk is het altijd. Dit jaar is hij in Rotterdam met de prachtige titel Over Your Dead Body, een horrorfilm vol bizarre situaties, bloed klotsend uit allerlei lichaamsdelen en prachtig gefilmde scènes. Want dat hij de meest gruwelijke zaken mooi in beeld brengt is ook geen geheim. Voor de liefhebber of voor diegene die na veel rustig natuurschoon (ook een vaste hoofdrolspeler op het IFFR) gewoon even wat anders wil.
Scandinaviërs zouden geen Scandinaviërs zijn als ze niet over de meest pijnlijke situaties enorm grappige films konden maken. Turist. Distributie Lumiere.
hobby-snelwandelaar. In seventies look dus. Absurd én verstild zijn de portretten van Roy Andersson (Songs from the Second Floor, You, the Living) die de droogste, schrijnendste situaties laat zien in A Pigeon Sat on a Branch Reflecting on Existence. De titel belooft alles en niets tegelijk. Die andere jongen uit Zweden, Ruben Östlund, pakt het serieuzer aan. Wat moet je als hoofd van het gezin als je in een lawine terechtkomt en eigenlijk bang bent? In Turist laat die lawine letterlijk relaties en geluk verschuiven. Exclusief Exclusief voor HFN koos festivalprogrammeur Gerwin Tamsma een film uit: ‘Ik heb natuurlijk meer dan één persoonlijke tip; bij elke gelegenheid tover ik een nieuwe uit de mouw. Voor HFN moet de lof van Martin Rejtman (Argentinië) gezongen worden. De film Dos disparos/Two Shots Fired is zijn eerste lange fictie in bijna tien jaar. Een film over de gevolgen van een onverwachte zelfmoordpoging. Maar ook al is de film in mijn ogen doordesemd met mededogen voor zijn personages, het verhaal lijkt af te dwalen naar steeds andere situaties en plaatsen. Een film voor wie van de precisie van onderdrukt gegniffel houdt. Of zoals The New York Times schreef: ‘He is one of the best inaction directors around’.’ Op naar Rotterdam! Van 21 januari tot en met 1 februari. Win twee kaarten voor de openingsavond Holland Film Nieuws geeft twee kaarten weg voor de openingsavond van het International Film Festival Rotterdam 2015. Het enige wat je moet doen is antwoord geven op de volgende vraag: Noem een van de nietNederlandse filmtitels die in IFFR Live is opgenomen. Stuur het antwoord plus naam en adresgegevens vóór 11 januari 2015 op naar: info@hollandfilmnieuws.nl.
Humor Scandinaviërs zouden geen Scandinaviërs zijn als ze niet over de meest pijnlijke situaties enorm grappige films konden maken. Dit jaar zijn er zeker twee films die op de lachspieren werken. De een uitbundig, de ander verstilder. Speed Walking, van de Deense regisseur Niels Arden Oplev (regisseur van de originele The Girl with the Dragon Tattoo) is een fijne film over een jongen die in de jaren zeventig niet zo goed met de dood van zijn moeder om kan gaan en vooral last heeft van zijn hormonen. Met veel bekende gezichten uit Deense films en tv series (onder andere Borgen) en bizarre situaties. Van alles valt humor te maken, zo is de jongen ook nog 37 ‘The bigger question of the peace is: what is the meaning of weeping?’ (Regisseur Peter Sellars in Erbarme dich - Matthäus Passion Stories)
UIT DE CAST /COLUMN
Uit de cast
Katrien Lamers
Herrie
Sinds het succes van de megahit Intouchables in 2012 werkt ze bij filmdistributeur Filmfreak. Maar hoe goed kent de sector assistent booker en head of servicing Katrien Lamers eigenlijk? Een nadere kennismaking. Door Jeroen Huijsdens
Hoe oud ben je? 27 jaar. Ben je verliefd, verloofd, getrouwd? Al acht jaar verliefd op Bart en gelukkig is het wederzijds. Wat wil je later worden? Doorgroeien in de filmdistributie of overstappen naar filmprogrammering. Wat zijn je hobby’s? Film komt uiteraard op de eerste plek, dan komt reizen, maar ik stap ook graag op mijn racefiets en houd van koken/bakken en uit eten gaan. Wat is jouw favoriete website? www.icheckmovies.com. Om dagelijks bij te houden welke films ik zie. Zit je op Twitter? Met in totaal drie retweets in een jaar ben ik geen interessante Twitteraar. Op welk bekend filmpersonage vind je jezelf qua karakter het meeste lijken? Princess Leia met een vleugje Frances Ha.
Wat is jouw favoriete romantische film? Eternal Sunshine of the Spotless Mind. Wat is jouw favoriete komedie? Alles van Monty Python en van/met Peter Sellers. Wat vind je de vetste actiefilm? Die Hard. Wat vind je de engste film die je ooit zag? The Shining, ik was iets te jong. Wat beschouw je als de beste Nederlandse film? Spoorloos. Wat is jouw favoriete app op de smart phone? NOS. Ik zou wel in een film willen spelen met… Kenneth Branagh. Ik wil graag een keer naar de bioscoop in… Park City, Utah tijdens het Sundance Film Festival. Wat is jouw favoriete filmzaal? Zaal 2 van Kriterion. Wat vind je de mooiste filmposter die je ooit zag? Niet de mooiste, maar ik zag ooit een heel originele Italiaanse poster van Breakfast at Tiffany’s hangen in een obscuur winkeltje in Bologna en heb nog steeds spijt dat ik die toen niet direct heb gekocht. Ik kijk uit naar… Mijn eerstvolgende reis.
-
Waar denkt u aan als ik dit beeld schets? Een koffiebeker in een bekerhouder. Een diep gedreun in de verte. Kringen die ontstaan in de koffie. De beroemde T-Rexscène uit Jurassic Park? Hmm... bijna. Het was De nieuwe wildernis. De koffiebeker was van mij. En de dreun? Die kwam uit de zaal naast mij. In plaats van het getrappel van paardenvoetjes over het weidse landschap van de Oostvaarders Plassen, hoorde ik vooral de doffe dreunen van White House Down. Wat was er aan de hand? Waren de muren van de net gerenoveerde bioscoop te dun, stond mijn film te zacht? Of... ik durf het alleen maar fluisterend te vragen: stond de andere film te hard? Tuurlijk is het te gek dat moderne 132.12 surroundsystemen je stoelen zo laten trillen dat ze er op De Wallen jaloers op zouden zijn, maar is het ook écht nodig? Zeker in die moderne nieuwe bioscoopcomplexen met veel zalen klinkt het lage basgedreun je al tegemoet als je je popcorn nog staat te kopen bij de ingang. Ik pleit er echt niet voor dat alle films voortaan met gedempt zaallicht in een soort snoezelstand vertoond worden, maar waarom kan een harde film niet gewoon wat zachter gezet worden? Want de andere optie: de zachte film maar wat harder zetten om boven het gebas van de hardere film uit te komen, is ook niet optimaal. Dan kom je op een gegeven moment in de idiote situatie die nu al bij sommige popconcerten te zien is: zowel de band als het publiek doet oordopjes in vanwege de allesoverheersende herrie. Bevriende mixers hoor ik wel eens klagen dat het geluid in Nederlandse bioscopen vaak zachter staat dan het magische Dolby-standje zeven en dat er daarom wel eens extra hard gemixt wordt ter compensatie. Zou het daardoor komen? Ik weet het niet. Alles kan best meetbaar in orde zijn, maar als het geluid pijn doet aan je oren dan staat het gewoon te hard. Ik wil geen roepende zijn in de woestijn, maar luisteren naar de klant hoort op één te staan in een dienstverlenende branche. Daarom lijkt het mij goed als een bioscoopexploitant soms gewoon een keertje zelf in zijn zaal plaatsneemt en luistert. Of is dat advies soms aan dovemansoren gericht?
Sander de Regt 39
‘Sometimes it’s good to do what you’re supposed to do when you’re supposed to do it.’ (Greta Gerwig als Frances in Frances Ha)
HFN 210 x 148 27-03-14 10:03 Pagina 1
Uw partner in bioscoopreclame Inmiddels bijna 400 zalen digitaal online aangesloten!
ONDERZOEK
Aandeel film top twintig op Nederlandse bioscoopmarkt neemt af
Kop noch staart De long tail theorie van Chris Anderson deed de entertainmentwereld anders naar content in het digitale tijdperk kijken. Totdat Harvard-professor Anita Elberse die theorie met haar boek Blockbusters doorprikte. In tegenstelling tot wat Anderson claimt wordt het belang van de blockbuster volgens Elberse juist alleen maar groter. Een intrigerende conclusie die de vraag deed rijzen: gaat dit ook op voor de Nederlandse bioscopen? Door Tim van Meurs
Volgens de long tail theorie van de voormalige hoofdredacteur van techmagazine Wired, Chris Anderson, zorgt het internet ervoor dat alles goedkoper en gemakkelijker wordt. Daardoor worden de grenzen om toe te treden tot de markt lager en zien we een veel groter aanbod content ontstaan. In de praktijk zien we dat een kleine groep producten zorgt voor een groot aandeel in de afname (de kop) en dat een grote groep producten zorgt voor een klein aandeel in de afname (de staart). Anderson claimt dat de vraag van de kop richting de staart verschuift. Webwinkels als Amazon, bol.com en diensten als iTunes, Spotify en Netflix kunnen namelijk een veel groter scala aan producten aanbieden dan fysieke winkels. Dat komt door hun zogenaamde infinite shelf space, ofwel oneindige schapruimte. De webwinkels en –diensten hebben het voordeel dat alles in ‘magazijnen’ weggestopt kan worden tot het wordt verkocht. Hierdoor kunnen er dus meer verschillende producten worden aangeboden. Volgens de long tail theorie pikt de consument steeds eerder de producten op die voorheen minder werden gekocht omdat slimme zoekfuncties en aanbevelingen ervoor zorgen dat de consument het aanbod eerder zal vinden en omdat het beter aansluit bij zijn wens. Chris Anderson concludeert dat de vraag naar bestsellers en grote Hollywoodfilms wegschuift naar de staart, naar het onbekendere werk.
Bezitters van passen zijn sneller geneigd om meer risico te nemen...
Grafiek 1: het aandeel van de topfilms door de jaren heen.
verliezen. Vanuit dat gegeven is de claim van Elberse dat de long tail theorie ontkracht dient te worden dan ook begrijpelijk. Haar gegevens laten zelfs zien dat de kopgroep steeds kleiner wordt: een steeds kleiner aantal blockbusters zorgt voor een steeds groter percentage van het filmbezoek en de recette. Nederlandse situatie Maar hoe zit dat nou in Nederland? Wat laten de bezoekcijfers van de Nederlandse bioscopen zien als we kijken naar het aandeel van de toptwintigfilms in de afgelopen jaren. Zien we dan eenzelfde trend als waar Anita Elberse de vinger op legt? Worden de blockbusters in Nederland – en dat hoeven per definitie niet alleen de Amerikaanse topfilms te zijn, maar kunnen ook films van eigen bodem zijn - ook steeds belangrijker? Vanaf 1995 is er opmerkelijk genoeg een neergaande tendens te zien in het bezoekaandeel van de top twintig in Nederlandse bioscopen. Waar de twintig best bezochte films in de jaren vóór 2000 nog meer dan de helft van de bezoekers voor hun rekening namen, is dat sinds de eeuwwisseling steeds minder geworden. In 2010 en 2013 lag het bezoekerspercentage voor de top twintig zelfs onder de veertig procent (zie grafiek 1). De top één en top drie zijn echter vanaf 1995 vrijwel gelijk gebleven qua bezoekpercentage. Pathé Unlimited Card Dit lijkt op een tweetal conclusies te wijzen. Enerzijds trekt de kop, die volgens Elberse steeds belangrijker wordt, steeds minder bezoekers in vergelijking met films uit de staart. Hierdoor lijkt de long tail theorie
Het tegenovergestelde Anita Elberse toont met haar boek Blockbusters: Hitmaking, Risk-taking, and the Big Business of Entertainment echter aan dat het tegenovergestelde waar is. Volgens de data uit haar onderzoek verschuift de aandacht steeds meer naar de kop, naar de blockbusters. Volgens Elberse zal een steeds groter publiek een steeds kleiner aantal producten consumeren. In de Verenigde Staten is het bereik van de blockbusters de afgelopen jaren flink gestegen ten opzichte van de films uit de staart. Dat betekent dat de blockbusters meer omzet maken, terwijl kleinere films juist publiek 41 ‘Nobody ever wins the games. Period. There are survivors. There’s no winner.’ (Woody Harrelson in The Hunger Games: Catching Fire)
bedankt alle distributeurs en anderen die er aan meewerken de kinderen in het AMC / Emma Kinderziekenhuis een paar uur ontspanning in het weekend te bezorgen tijdens hun zware opnameperiode. De kinderen en wij zijn jullie daar ontzettend dankbaar voor.
Namens CinEmma / vrijwilligers
ONDERZOEK/BIOSCOOPPANEL
in Nederland dus meer voet aan de grond te hebben gekregen dan in het door Elberse onderzochte Amerika. De Nederlandse bioscoopbezoeker bekijkt steeds meer films die niet tot de twintig best bezochte behoren. Daardoor wordt het verschil tussen de kop en de staart geleidelijk minder. De reden van deze verschuiving is niet direct zichtbaar, maar een voorzichtige oorzaak zou gelegd kunnen worden bij de loyaliteitspassen zoals de Pathé Unlimited Card en de Cineville-pas. Bezitters van deze passen zijn sneller geneigd om meer risico te nemen omdat ze toch onbeperkt naar de film kunnen. Om dit echt te kunnen staven zou er data beschikbaar moeten komen over de omvang en het gebruik van de loyaliteitspassen. Winner-take-all Als we nog even verder kijken naar de beschikbare data van de toptwintigfilms dan lijkt het zogenaamde winner-take-all effect dat Elberse ziet voltrekken toch ook terug te komen. Volgens dit principe is het de winnaar die met de grote prijs wegloopt, terwijl de nummers twee en drie ieder al met veel minder genoegen moeten nemen. Deze trend is in zekere zin ook terug te vinden in de Nederlandse bezoekcijfers. Hoewel het bezoek aan films uit de top twin-
De Nederlandse bioscoopbezoeker bekijkt steeds meer films die niet tot de twintig best bezochte behoren.
tig de afgelopen jaren relatief is afgenomen, is het aandeel van de drie best bezochte films sinds 1995 procentueel vrijwel gelijk gebleven. Hieruit valt op te maken dat de absolute kop dus inderdaad steeds geconcentreerder wordt. Binnen de totale bioscoopbezoeken verandert het aandeel van de top drie praktisch niet, maar die van de top vier tot en met twintig des te meer, waardoor de drie best bezochte films binnen de top belangrijker worden. Deze twee tendensen lijken elkaar tegen te spreken, maar niets is minder waar. In meerdere onderzoeken, naar meerdere markten binnen de entertainmentindustrie komt naar voren dat er een vraagverschuiving is naar zowel de kop als de staart. De populairste blockbusters worden alsmaar populairder, terwijl ook kleinere producties, binnenlandse producties en andere, ‘obscuurdere’ films aan publiek weten te winnen. Wanneer we kijken naar het Nederlandse bioscoopbezoek lijken Chris Anderson en Anita Elberse allebei voor een deel gelijk te hebben. Het nieuwe slachtoffer in de Nederlandse bioscoopsector komt uit een ander deel van de grafiek: niet uit de kop, niet uit de staart, maar uit de romp!
Bioscoop Wat wordt de film top drie van de komende kerstperiode? panel Raymond Bosdriesz, programmering Utopia Nederland
Een wisselend panel geeft kort antwoord op een actuele vraag.
‘Mijn verwachting is dat de slogan “In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst” in dit geval zeker niet zal opgaan. Natuurlijk kijken we allemaal vol verwachting uit naar het slot van The Hobbit-trilogie en zijn ook de verwachtingen voor Gooische vrouwen 2 en Wiplala hooggespannen. Kunnen de dames uit ‘t Gooi al dat dwergengeweld aan? Ik denk het wel en zet ze daarom op eerste plaats, gevolgd door The Hobbit en Wiplala. Fijne feestdagen!’
Tjitze Jan Dijkema, programmeur ET Programmering
‘Het voorspellen van de nummers een en twee lijkt mij dit jaar niet het grootste probleem. The Hobbit: The Battle of the Five Armies en Gooische vrouwen 2 zullen deze plekken claimen. Het bepalen van de nummer drie is heel wat lastiger. Annie zou, net als 32 jaar geleden, een verrassing kunnen zijn. De tien minuten van Exodus: Gods and Kings die ik heb gezien, zijn veelbelovend. Wiplala en Mees Kees op de planken zullen elkaar niet veel ontlopen. Maar mijn nummer drie is toch The Penguins of Madagascar.’
Thom Houben, programming en planningmanager Pathé
‘De top drie dit jaar zal hoogstwaarschijnlijk alleen uit vervolgfilms bestaan, waarbij het laatste deel van The Hobbit - mede door de vele versies - als winnaar uit de bus zal komen. Het tweede deel van Gooische vrouwen zal ook vanaf de derde week nog genoeg aantrekkingskracht hebben om op de tweede plaats te eindigen. The Penguins of Madagascar telt in mijn boekje ook als vervolg en eindigt als winnaar van de kinderfilms dus op nummer drie.’
43 ‘So that’s your idea of success, huh?’ (Chris Mulkey als oom Frank in Whiplash)
SPECIAL TRAILER/TRAILERS
Miss Julie Verhaal: Liv Ullmann brengt het klassieke toneelstuk van haar landgenoot August Strindberg naar een breder publiek. Tijdens een midzomernacht in 1890 moedigt de dochter van een aristocratische familie een bediende aan om haar te verleiden. Regie: Liv Ullmann Hoofdrollen: Jessica Chastain, Colin Farrell, Samantha Morton, Nora McMenamy Genre: drama Distributie: Filmfreak Distributie Release: 8 januari 2015
Special trailer
Mortdecai
Het had zomaar Carice van Houten kunnen zijn als vrouw van Johnny Depp. De beroemdste actrice van Nederland was in de race voor de vrouwelijke hoofdrol in Mortdecai, maar uiteindelijk kozen de makers voor Gwyneth Paltrow. Voor Carice misschien wel goed, want Johnny Depps Charlie Mortdecai is niet de meest gemakkelijke man om mee getrouwd te zijn. Strak in het pak, goed gecoiffeerd en met een wulps krulsnorretje… Mortdecai houdt vooral van zichzelf en laat met zijn charmant Brits-aristocratische maar vooral excentrieke gedrag zijn omgeving vaak in volslagen verwarring achter. Eigen bagage dragen? Geen sprake van, daar heeft hij iemand voor! Een rustig leventje als kunsthandelaar zit er echter niet in, zeker niet als hij op jacht moet naar een gestolen schilderij dat de code bevat van een bankkluis vol met nazigoud. Samen met zijn trouwe ‘manservant’ Jock probeert hij uit handen te blijven van een stel boze Russen, de Britse geheime dienst en een internationale terrorist. De komedie is gebaseerd op The Mortdecai Trilogy een serie boeken uit de jaren zeventig van de Britse schrijver en parttime kunsthandelaar Kyril Bonfiglioli, die inmiddels een cultstatus hebben bereikt en nog steeds goed worden verkocht. Mocht Depp met snor aanslaan, zal een tweede deel ongetwijfeld snel voor de camera gaan. Hoofdrollen: Johnny Depp, Gwyneth Paltrow, Ewan McGregor, Olivia Munn, Paul Bettany Regisseur: David Koepp Distributeur: Independent Films Releasedatum: 29 februari 2015
Love is Strange Verhaal: Na bijna veertig jaar samen stappen Ben en George dan eindelijk in het huwelijksbootje. Helaas verliest George kort daarna zijn baan en daarmee ook hun woning, waarna ze gedwongen zijn om, apart van elkaar, elders onderdak te vinden. Regie: Ira Sachs Hoofdrollen: John Lithgow, Alfred Molina, Marisa Tomei, Darren Burrows, Olya Zueva Genre: drama Distributie: September Film Distribution Release: 8 januari 2015
Goed gecoiffeerd en met een wulps krulsnorretje… Mortdecai houdt vooral van zichzelf.
44 ‘I believe I just shot Jock.’ (Johnny Depp als Mortdecai in Mortdecai)
The Imitation Game Verhaal: De knappe kop van de Britse wiskundige Alan Turing kwam tijdens de Tweede Wereldoorlog verrekte goed van pas bij het kraken van de Duitse Enigmacode. Zijn genie was welkom, maar zijn verholen homoseksuele geaardheid was een probleem voor de gevestigde orde. Regie: Morten Tyldum Hoofdrollen: Benedict Cumberbatch, Keira Knightley, Matthew Goode, Mark Strong, Charles Dance Genre: drama Distributie: Paradiso Entertainment Release: 8 januari 2015 Unbroken Verhaal: Geen wonder dat Angelina Jolie een film wilde maken over het leven van Louis Zamperini. Hij was een olympische atleet, stortte in 1943 neer met zijn bommenwerper, overleefde 47 dagen op open zee en kwam in een Japans krijgsgevangenenkamp terecht. Regie: Angelina Jolie Hoofdrollen: Jack O’Connell, Finn Whitrock, Domhnall Gleeson, Garrett Hedlund, Alex Russell Genre: drama Distributie: Universal Pictures International Release: 8 januari 2015 Greencard Warriors Verhaal: In de VS ronselt het leger vaak jonge, illegale immigranten. Het zicht op een legaal bestaan,
TRAILERS
niet alleen voor hen, maar ook voor hun familie, blijkt in de praktijk vaak een valse belofte. Voor een arme latino is de criminaliteit de enig andere optie om te overleven. Regie: Miriam Kruishoop Hoofdrollen: Angel Amaral, Manny Perez, Vivica A. Fox, Page Hurd, McKinley Freeman Genre: drama Distributie: Amstelfilm Release: 15 januari 2015 Onder het hart Verhaal: Zo luchtig als de vlinders in dit verhaal zijn, zo zwaar zijn de emoties. Masha krijgt een relatie met de gescheiden Luuk. Als hij ongeneeslijk ziek blijkt te zijn, willen zijn ex-vrouw en kinderen voor hem zorgen. Masha heeft echter zo haar eigen ideeën. Regie: Nicole van Kilsdonk Hoofdrollen: Kim van Kooten, Koen de Graeve, Lies Visschedijk, Frank Lammers, Hanna Obbeek Genre: drama, romantiek Distributie: Just Film Distribution Release: 15 januari 2015
Onder het hart. Just Film Distribution.
Wild Card Verhaal: Zowel regisseur Simon West als acteur Jason Statham zijn dol op actie, getuige actioners als The Mechanic en The Expendables 2. In hun derde samenwerking speelt The Stath een gokverslaafde die zijn geld verdient als lijfwacht. Regie: Simon West Hoofdrollen: Jason Statham, Sofia Vergara, Stanley Tucci, Anne Heche, Hope Davis Regisseur: Simon West Genre: actie Distributie: Dutch FilmWorks Release: 22 januari 2015
American Sniper Verhaal: Clint Eastwood laat het ijzervreten dit keer aan Bradley Cooper over. Die kruipt in de huid van Navy Seal Chris Kyle, de dodelijkste scherpschutter uit de geschiedenis van het Amerikaanse leger. Hij redt veel levens, maar dat is niet zonder risico. Regie: Clint Eastwood Hoofdrollen: Bradley Cooper, Sienna Miller, Luke Grimes, Jake McDorman, Kyle Gallner Genre: actie, thriller Distributie: Warner Bros. Release: 15 januari 2015 Taken 3 Verhaal: Liam Neeson blijft onvermoeibaar doorgaan als ex-agent Bryan Mills. Deze keer wordt hij verdacht van een brute moord. Veel tijd om te simmen heeft hij niet, want meneer moet vluchten. Niet alleen voor de
CIA en FBI, maar ook nog eens voor de politie! Regie: Olivier Megaton Hoofdrollen: Liam Neeson, Maggie Grace, Famke Janssen, Forest Whitaker, Jon Gries Genre: actie Distributie: Independent Films Release: 15 januari 2015
Unbroken. Universal Pictures International.
Birdman Verhaal: Het is een mooie zet om Michael Keaton (hij van Batman) de rol te laten spelen van een acteur die ooit wereldberoemd was door zijn optreden als superheld. Inmiddels is dat alweer lang geleden en nu probeert hij zijn vergane glorie en zelfrespect terug te krijgen. Regie: Alejandro González Iñárritu Hoofdrollen: Michael Keaton, Zach Galifianakis, Edward Norton, Emma Stone, Naomi Watts Genre: drama Distributie: Warner Bros. / 20th Century Fox Release: 22 januari 2015 Spongebob: spons op het droge (nl, ov, 3D) Verhaal: De pratende spons slaat weer toe en dit keer eens niet onder water. Een mysterieuze slechterik heeft Bikinibroek aangevallen. Aartsvijanden Spongebob en Plankton moeten samenwerken in de mensenwereld om hun eigen habitat te redden. Regie: Paul Tibbitt 45
‘Popularity is the slutty little cousin of prestige.’ (Edward Norton als Mike Shiner in Birdman)
TRAILERS
Stemmen (ov): Tom Kenny, Clancy Brown, Antonio Banderas, Bill Fagerbakke, Slash Genre: animatie Distributie: Universal Pictures International / Paramount Release: 28 januari 2015 Michiel de Ruyter Verhaal: Wij leren geschiedenis ook liever uit films dan uit boeken en met dit zeeheldenepos worden we op onze wenken bediend. Halverwege de zeventiende eeuw is Nederland een van de grootste zeevarende naties ter wereld. Michiel de Ruyter weet met een ingenieus plan de Engelse vloot te verslaan. Regie: Roel Reiné Hoofdrollen: Frank Lammers, Nils Verkooijen, Jada Borsato, Barry Atsma, Lieke van Lexmond, Roeland Fernhout, Charles Dance Genre: avontuur Distributie: A-Film Benelux Release: 29 januari 2015
Il Capitale Umano. Imagine Filmdistributie.
The Interview Verhaal: Dave en Aaron maken een tv-programma waar de Noord-Koreaanse dictator Kim Jong-Un een groot fan van is. Een goede ingang om een interview met hem te regelen. En voor de CIA een goede mogelijkheid hen te vragen Kim te vermoorden. Regie: Evan Goldberg, Seth Rogen Hoofdrollen: James Franco, Seth Rogen, Lizzy Caplan, Randall Park, Diana Bang Genre: komedie Distributie: Universal Pictures International / Sony Pictures Releasing Release: 29 januari 2015
Il Capitale Umano Verhaal: Twee gezinnen raken onlosmakelijk met elkaar verbonden als een fietser door een automobilist van de sokken wordt gereden. Uitgerekend in de nacht voor kerst. Laat die cadeautjes dus maar even liggen en houd de zakdoek gereed. Regie: Paolo Virzì Hoofdrollen: Valeria Bruni Tedeschi, Valeria Golino, Fabrizio Bentivoglio, Fabrizio Gifuni Genre: drama Distributie: Imagine Filmdistributie Release: 22 januari 2015 Sawsans geheime missie Verhaal: Verhuizen is nooit leuk als je jong bent. Zeker niet uit een christelijke gemeenschap aan de Deense kust naar een multiculturele wijk in Kopenhagen. Gelukkig maakt Karls islamitische klasgenootje Sawsan hem wegwijs in de grote stad. Regie: Martin Miehe-Renard Hoofdrollen: Malika Sia Paul, Sylvester Espersen Byder,
Line Kruse, Ali Kazim, Laura Christensen Genre: drama Distributie: Twin Film Release: 29 januari 2015
Inherent Vice. Warner Bros.
Inherent Vice Verhaal: Na There Will Be Blood en The Master verrast regisseur Paul Thomas Anderson ons deze keer met het verhaal van een detective wiens ex verliefd is op een steenrijke vent. Diens vrouw en haar vriend willen de miljardair ontvoeren en op laten nemen in een inrichting. Regie: Paul Thomas Anderson Hoofdrollen: Joaquin Phoenix, Reese Witherspoon, Benicio Del Toro, Josh Brolin, Owen Wilson Genre: komedie, crime Distributie: Warner Bros. Release: 29 januari 2015 Jack bestelt een broertje Verhaal: Jack (8) is enig kind en heeft nog niet door dat je zelf soms je leukste gezelschap bent. Hij wil zo graag een broertje dat hij twee konijnenoren opzet tot hij zijn zin krijgt. Dan ontdekt hij dat je kinderen blijkbaar op internet kunt bestellen. Regie: Anne de Clercq Hoofdrollen: Matsen Montsma, Georgina Verbaan, Jelka van Houten, Lies Visschedijk, Gijs Naber, Tygo Gernandt 47
‘You can’t pull out!’ (Seth Rogen als Aaron Rapaport in The Interview)
5 1 . 1 0 15.
TRAILERS
Genre: familiefilm Distributie: Just Film Distribution Release: 4 februari 2015 Big Eyes Verhaal: Tim Burton waagt zich weer aan een excentriekeling: Margaret Keane. Zij schilderde in de jaren vijftig ongekend populaire doeken van kinderen met grote ogen. Die werden door haar man (onder zijn eigen naam!) voor veel geld verkocht. Regie: Tim Burton Hoofdrollen: Christoph Waltz, Amy Adams, Krysten Ritter, Jason Schwartzman Genre: biografie, drama Distributie: Cinéart Release: 5 februari 2015
Big Hero 6. The Walt Disney Company.
Night at the Museum: Secret of the Tomb Verhaal: Zet je schrap voor de meest avontuurlijke Museumnacht ooit! Om te voorkomen dat de magie waardoor de historische figuren tot leven komen verdwijnt, gaat nachtbewaker Larry (wederom Ben Stiller) op bezoek bij het British Museum in Londen. Regie: Shawn Levy Hoofdrollen: Ben Stiller, Robin Williams, Owen Wilson, Dan Stevens, Steve Coogan, Ricky Gervais, Ben Kingsley Genre: avontuur Distributie: Warner Bros. / 20th Century Fox Release: 5 februari 2015 A Most Violent Year Verhaal: Een ambitieuze immigrant probeert de Amerikaanse droom waar te maken door zijn zaak uit te breiden om zijn gezin te onderhouden. We schrijven echter 1981, een van de meest gewelddadige jaren in de geschiedenis van New York. Regie: J.C. Chandor Hoofdrollen: Oscar Isaac, Jessica Chastain, David Oyelowo, Alessandro Nivola, Albert Brooks Genre: crime, drama Distributie: Lumière Release: 12 februari 2015
Big Hero 6 (nl, ov, 3D) Verhaal: Hiro is een wonderkind dat uitblinkt in robottechnologie. Wanneer hij in een gevaarlijk complot terechtkomt, moet hij zijn beste vriend, robot Baymax, omtoveren in een hightech-superheld. En dat terwijl die grote witte lobbes juist is gemaakt om zorg te verlenen. Regie: Don Hall, Chris Williams Stemmen (ov): Ryan Potter, Scott Adsit, Jamie Chung, Alan Tudyk, Damon Wayans Jr. Genre: animatie Distributie: The Walt Disney Company Release: 11 februari 2015 Fifty Shades of Grey Verhaal: Eindelijk krijgen we te zien wat regisseur Sam Taylor-Johnson heeft gemaakt van E.L. James’ bestseller over de relatie tussen de sadomasochistische miljardair Christian Grey en werkstudente Anastasia. Van het boek zijn wereldwijd al meer dan negentig miljoen exemplaren verkocht, dus de verwachtingen zijn hooggespannen. Regie: Sam Taylor-Johnson Hoofdrollen: Dakota Johnson, Jamie Dornan, Jennifer Ehle, Marcia Gay Harden, Luke Grimes Genre: drama, romantiek Distributie: Universal Pictures International Release: 12 februari 2015
A Most Violent Year. Lumière.
Homies Verhaal: Je leven op de rails krijgen en tegelijkertijd tweeëntwintig kilo coke moeten verkopen: dat gaat niet lekker samen. Toch is dat wat Robert de Hoog te doen staat in deze misdaadkomedie. Om Charlie-Chan Dagelet terug te winnen moet hij zich volwassener gedragen. Valt niet mee als je samenleeft met sukkels van vrienden die de Russische maffia achter zich aan hebben. Regie: Jon Karthaus Hoofdrollen: Robert de Hoog, Gijs Naber, Charlie-Chan Dagelet, Manuel Broekman, Sanne Vogel Genre: misdaadkomedie Distributie: Just Film Distribution Release: 22 januari 2015
Romy van Krieken 49 ‘Sir Lancelot. At your service!’ (Dan Stevens als Sir Lancelot in Night at the Museum: Secret of the Tomb)
CAST / ADVERTEERDERS/COLOFON
Cast
Benoemingen, verhuizingen en andere zaken.
Claudia Landsberger Claudia Landsberger heeft onlangs afscheid genomen van haar collega’s bij EYE. Landsberger zette zich de afgelopen negentien jaar in voor het versterken van de positie van de Nederlandse film in het buitenland. Sinds 1995 deed zij dat bij Holland Film, dat in 2010 opging in EYE. Claudia Landsberger begint in 2015 als independent film consultant haar eigen bedrijf: BaseWorx For Film. Het is nog niet bekend wie Claudia bij EYE International zal opvolgen. Jorien Klomp / Katrien Remijn Na drie jaar is er een einde gekomen aan de loopbaan van Jorien Klomp als booker bij filmdistributeur Cinema Delicatessen. Cinema Delicatessen slaat qua distributie een nieuwe weg in en daarbij zal de personele bezetting een andere invulling krijgen. Voor vragen over bookingen kan men nu terecht bij Mei-Ling Djoa. Jorien vertrekt ook bij HERRIE Film & TV. Haar taken worden daar overgenomen door Katrien Remijn die ervaring opdeed met sales Bij Benelux Film Distributors (BFD) en Cinéart. Jorien gaat op zoek naar een andere baan in de culturele wereld. Hein van Joolen Na deze zomer zijn functie als head of theatrical te hebben neergelegd bij Lumière Publishing, heeft Hein van Joolen zich nu bij het team van HERRIE Film & TV gevoegd. Hein is daar verantwoordelijk voor acquisitie en projectadvies. Hij zal samen met producenten op
Uitgever Riet Zegers (Stichting Holland Film Land) Hoofdredacteur Jeroen Huijsdens Eindredacteur Nanneke Koning Redacteuren Meike van Zandvoort, Romy van Krieken, Alice Scheiuit, Gerlinda Heijwegen, Robbert Blokland, Frank de Neeve, Tim van Meurs, Sander de Regt, Jan van Houten Illustrator Berend Jan Kompanje Beeldredactie, art direction en vormgeving image. / Tanja van Rooden e-mail: tanja@hollandfilmnieuws.nl Advertenties Riet Zegers Redactieadres WG Plein 118 1054 SC Amsterdam Telefoon: 020 - 679 38 43 / 020 - 679 38 44 E-mail: info@hollandfilmnieuws.nl Drukwerk Noort grafimedia Leiden
STICHTING FILMTRANSPORT
Holland Film Nieuws (HFN) is een uitgave van de Stichting Holland Film Land. Het magazine wordt op basis van controlled circulation zes keer per jaar gratis verspreid onder de medewerkers van de leden van de Nederlandse Vereniging van Bioscoopexploitanten (NVB). Overige geïnteresseerden kunnen een abonnement aanvragen. Dit kost 40 euro (exclusief btw) per jaargang. Abonnementen zijn aan te vragen via 020 – 679 38 43. Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen zonder bronvermelding en uitdrukkelijke goedkeuring van de uitgever. Aan artikelen en/of uitspraken kunnen geen rechten worden ontleend. Vrienden van Holland Film Nieuws Holland Film Nieuws dankt haar voortbestaan aan loyale adverteerders die wij kortweg de vrienden van HFN noemen. Het zijn: Actionsign, A-Film Benelux, Bseated, CineFox, Compeso GmbH, dcinex, Dutch FilmWorks, Genius Technology Solutions, Huizenga Group, Independent Films, Jimmy Products, Lumière, PCO Nederland BV, Rosbeek Techniek, Stichting Filmtransport NVF/Filmcentrale, ticket.
zoek gaan naar nieuwe vormen van filmdistributie. Van Joolen werkte eerder ook voor Benelux Film Distributors (BFD) en United International Pictures (UIP). Hein blijft organisator van het populaire cinema-event Amongst Friends, is tevens betrokken bij het nieuwe filminitiatief Cinetree.nl en filmexpert bij curatorplatform Curated.nl. NVF is verhuisd De Nederlandse Vereniging van Filmdistributeurs (NVF) is verhuisd. De branchevereniging heeft per 26 november zijn intrek genomen in het pand waar ook het Nederlands Uitgeversverbond (NUV) en NVPI zijn gevestigd. De verhuizing is het gevolg van de aanstaande fusie tussen de NVF en NVPI Video die in 2015 gestalte krijgt. De NVF zit nu aan Hogehilweg 6 1101 CC Amsterdam Zuidoost. Het telefoonnumer blijft ongewijzigd. Bobbie Saar van Aert Lisette Ruijtenberg, marketingmanager van Lumière, en Jan van Aert, salesmanager bij September Film, zijn op vrijdag 7 november de gelukkige ouders geworden van Bobbie Saar van Aert. Het gaat goed met het gezin. Jesse Joep van den Berg A-Films Dennis van den Berg en Mabelie Bruijns zijn 24 november de ouders geworden van Jesse Joep. Jesse is het broertje van Keet. De gezinsleden maken het goed.
international GmbH & Co, Universal Pictures International (Netherlands) BV, Warner Bros. Pictures International Holland/20th Century Fox. HFN kan worden verstuurd dankzij de Nederlandse Vereniging van Filmdistributeurs (NVF) en Gofilex. HFN ontvangt tevens een bijdrage van de Nederlandse Vereniging van Bioscoopexploitanten (NVB) en van EYE. Adverteerders Actionsign [40] A-Film Benelux bv [02,03] Bseated [22] CineFox [40] Compeso GmbH [34] dcinex Benelux bv [34] emma kinderziekenhuis AMC [42] Genius Technology Solutions [36] Gofilex [46] Huizenga Group [34, 51] Independent Films bv [cover, 12, 48] JT Bioscopen [16] Just Film Distribution bv [38, back cover] Lumière Publishing bv [04] Nedcipro bv / Haghefilm Digitaal bv [42] PCO Nederland bv [30] Selectronic [32] September Film Distribution [10] ticket.international GmbH & Co. KG [42] Universal Pictures International (Netherlands) [26, 27] Utopia Nederland bv [22] Wolff Bioscopen / ET Programmatie bv [20]
Voor alle vragen en informatie over filmtransport: www.filmtransport.info
50 ‘Best job I ever had.’ (Brad Pitt als Wardaddy in Fury)
Colofon/ Adverteerders
21e jaargang nummer 121 December 2014 Holland Film Nieuws, het magazine voor het film- en bioscoopbedrijf