holland film nieuws # 120 Jaargang 20 - oktober 2014 - www.hollandfilmnieuws.nl
futurum DOUGLAS TRUMBULL
interview KINEPOLIS’ EDDY DUQUENNE
op locatie UTRECHT: ACHTERSTAND INHALEN
special trailer
vanaf 4 december 2014 in de bioscoop Doe mee met de quiz en win een mooi prijzenpakket!
19 NOV
EMBER
NOVEMBER IN DE BIOSCOOP
INHOUD/LEADER
Holland Film Nieuws
Inhoud 06 teasers 08 interview Eddy Duquenne, CEO Kinepolis Deze zomer werd Wolff Bioscopen, het laatste grote familiebedrijf in de bioscoopsector, overgenomen door de Kinepolis Group. Tijd voor een gesprek met CEO Eddy Duquenne. 13 quiz 14 futurum ‘We kunnen dingen veranderen’ Visionair Douglas Trumbull kwam naar de IBC om zijn baanbrekende film UFOTOG te tonen en te praten over de toekomst van cinema. (foto Arne Kuilman) 117 op locatie De Filmhallen Amsterdam 19 pick ‘n’ mix 19 cartoon 20 interview Burny Bos Producent Burny Bos viert zijn vijfentwintigjarig jubileum met een Gouden Kalf én de release van Wiplala, zijn zesde Annie M.G. Schmidtverfilming.
Nummer 120 Jaargang 20 Oktober 2014
21 NL in aantocht 23 op locatie Utrecht: achterstand inhalen 25 bioscooppanel 26 in the picture Simon Blaas 29 techniek Beeld- en geluidssensoren 30 in productie Gooische vrouwen 2 32 onderzoek Bioscoopmonitor 2013/2014 33 column Sander de Regt 33 uit de cast Züleyha Azman 34 special trailer Gooische vrouwen 2 34 trailers 38 cast / colofon / adverteerders
De weg Industry insiders voorspellen al jaren dat de bioscoopsector flink gaat veranderen. De komst van grote buitenlandse ondernemingen, het einde van de familiebedrijven, de veranderende rol van distributeurs, de vergrijzende bevolking en de wijze waarop nieuwe technieken een stempel drukken op de manier van werken, er wordt al jaren over gesproken. Maar dingen veranderen blijkbaar toch nooit zo snel als van tevoren wordt voorspeld. Het is dit jaar al vijftien jaar geleden dat het publiek de eerste digitale filmvoorstelling (Star Wars: Episode I - The Phantom Menace) voorgeschoteld kreeg. Het is alweer bijna twaalf jaar geleden dat het Belgische Kinepolis genoeg had van de politieke besluitvorming in Nederland en de handdoek in de ring gooide wat betreft de ontwikkeling van een bioscoop in Diemen. En die vergrijzing? Dat de maatschappij zich daarop moet gaan aanpassen, wordt al zo lang geroepen, dat ik in de tussentijd zelf al grijze haren heb gekregen. Toch had ik de indruk dat deze zomer echt het startschot voor de drastische omwenteling in het Nederlandse bioscoopbedrijf klonk. De overname van Wolff Bioscopen door het Belgische Kinepolis (‘Daar zijn we dan eindelijk!’), de samenwerking tussen CineMecs Gerben Kuipers en Pathé én het vertrek van NVB-directeur Ron Sterk naar JT Bioscopen (let wel: zes nieuwe multiplexen in tweeënhalf jaar!), het ging mij haast duizelen. Maar toen ik het allemaal eens even rustig op mij liet inwerken, wist ik dat ook deze ingrijpende gebeurtenissen niet het echte begin markeerden van een nieuw tijdperk. Als er ergens al een startschot heeft geklonken, dan was het op 12 september 2012, het moment waarop het laatste filmscherm in Nederland werd gedigitaliseerd. Dat de echte bioscooprevolutie in Nederland toen begon werd mij duidelijk toen ik de eer had – ja, laat ik het maar gewoon zo noemen – om de legendarische Douglas Trumbull te interviewen. ‘Wil de filmindustrie, of liever gezegd de bioscoopindustrie, overleven dan zal die een andere weg moeten inslaan’, vertelde de 72-jarige visuele visionair mij tijdens de IBC. Het Nederlandse bioscoopbedrijf is die weg inmiddels op het spoor, hoop ik. Jeroen Huijsdens
Hoofdredacteur
[05] 5
‘If I was informed correctly, the clock is ticking, is that right, Jimmie?’ (Harvey Keitel als The Wolf in Pulp Fiction)
TEASERS
Mortdecai Yep, dat is Johnny Depp, maar dan met goudblonde lokken, een joyeuze snor plus chokertje. Hij speelt Charlie Mortdecai, een kunsthandelaar die jaagt op een gestolen schilderij dat een code bevat die leidt tot een berg nazigoud. De teaser belooft ‘good old British fun’ en heeft met tegenspelers als Gwyneth Paltrow, Paul Bettany, Ewan McGregor en Oliver Platt genoeg grote namen in huis om die fameuze Britse humor doeltreffend te kunnen brengen. De komedie is gebaseerd op The Mortdecai Trilogy, een serie boeken uit de jaren zeventig over de avonturen van een rijke kunsthandelaar en zijn ‘manservant’ Jock.
You’re Not You
Hoofdrollen: Johnny Depp, Paul Bettany, Gwyneth Paltrow, Ewan McGregor, Oliver Platt Regisseur: David Koepp Distributeur: Independent Films Releasedatum: 12 februari 2015
Twee maanden geleden gooide iedereen die er wereldwijd maar enigszins toe doet een emmer water over zich heen om de aandacht te vestigen op ALS. Het drama You’re Not You gaat iets dieper op de dodelijke ziekte in. Hilary Swank speelt een pianiste die door de spierziekte wordt getroffen. Ze heeft al snel een assistente nodig, een rol die door Emmy Rossum met verve wordt gespeeld. Deze eigenzinnige, would-be rockmuzikant doet de dingen nét even anders dan de gemiddelde hulpverlener. Voor Swank heel verfrissend; voor haar omgeving hemeltergend. De chemistry tussen beide actrices is optimaal en in dat opzicht doet de film denken aan Intouchables. Hoofdrollen: Hilary Swank, Emmy Rossum, Josh Duhamel, Marcia Gay Harden Regisseur: George C. Wolfe Distributeur: Dutch FilmWorks Releasedatum: 18 december 2014
Mr. Turner
Films om de komende maanden in de gaten te houden.
Deze biopic van Mike Leigh volgt de laatste vijfentwintig jaar van het leven van de negentiende-eeuwse, Britse landschapsschilder J.M.W. Turner. Belangrijke belevenissen uit die periode zijn de dood van zijn vader, de relatie met zijn huisbazin en het schilderen van stukken die van grote invloed zouden zijn op het impressionisme. Hoofdrolspeler Timothy Spall nam de rol zo serieus dat hij twee jaar op schilderles ging. ‘Na afloop zat ik op het niveau dat Turner had op achtjarige leeftijd’, aldus Spall. Zijn inspanningen als Mr. Turner leverde hem dit jaar de Beste Acteur-prijs op in Cannes. Hoofdrollen: Timothy Spall, Paul Jesson, Dorothy Atkinson, Ruth Sheen Regisseur: Mike Leigh Distributeur: Entertainment One Releasedatum: 11 december 2014
6 ‘No, I do not need help with my bags. I have a bloody manservant.’ (Johnny Depp als Charlie Mortdecai in Mortdecai)
TEASERS
-rechterpagina<linksboven> This is Where I Leave You
This is Where I Leave You Liefhebbers van disfunctionele families (denk aan: August: Osage County, Rachel Getting Married) opgelet: binnenkort strijkt er weer eentje neer in de bioscoop. Namelijk die van matriarch Jane Fonda. Deze familietherapeut nodigt haar vier kinderen uit om in het ouderlijk landhuis de dood van vader te verwerken. Ieder familielid neemt zijn eigen sores mee. Jason Bateman heeft net zijn vrouw met een ander betrapt; Tina Fey zit vast in een ongelukkig huwelijk; Corey Stoll en echtgenote worstelen met kinderloosheid en Adam Driver heeft van alles wat. Onder leiding van regisseur Shawn Levy borrelen oude frustraties op. Over een ding is iedereen het echter eens: de borstimplantaten van Jane zijn nét een cup te groot. Hoofdrollen: Jane Fonda, Tina Fey, Adam Driver, Jason Bateman, Rose Byrne Regisseur: Shawn Levy Distributeur: Warner Bros. Releasedatum: 8 januari 2015
<rechtsboven> Unbroken <linksonder> De surprise
-linkerpagina<linksboven> Mortedecai <linksonder> You’re Not You <rechtsonder> Mr. Turner
Unbroken Ook voor haar tweede film als regisseur koos Angelina Jolie een onderwerp dat met oorlog te maken heeft. Speelde in In the Land of Blood and Honey de burgeroorlog in Joegoslavië een hoofdrol; in Unbroken doet zij verslag van het avontuurlijke leven van Louis Zamperini. Gebaseerd op de bestseller van Laura Hillenbrand vertelt dit drama het verhaal van een Amerikaanse piloot wiens vliegtuig in WOII door de Japanners wordt neergehaald. Na een helse tocht van 47 dagen op de Stille Oceaan komt hij terecht in een Japans krijgsgevangenkamp waar hij gedurende twee jaar wordt vernederd en mishandeld. Hoofdrollen: Jack O’Connell, Domhnall Gleeson, Garrett Hedlund, Jai Courtney Regisseur: Angelina Jolie Distributeur: Universal Pictures International Releasedatum: 8 januari 2015
De surprise Het heeft even geduurd, Karakter dateert van 1997, maar tweevoudig Oscar-winnaar Mike van Diem heeft weer een film gemaakt. Zeer toepasselijk De surprise geheten. Het betreft een romantische komedie die gebaseerd is op een kort verhaal van Belcampo. Jeroen van Koningsbrugge speelt een excentrieke multimiljonair die besloten heeft een einde te maken aan zijn leven door een deal te sluiten met een bedrijf dat handelt in zelfmoorden. Dan ontmoet hij echter de charmante Anne (Georgina Verbaan) die eenzelfde contract heeft afgesloten. Ze worden verliefd en willen onder de afspraak uit. Hoofdrollen: Jeroen van Koningsbrugge, Georgina Verbaan, Jan Decleir Regisseur: Mike van Diem Distributeur: A-Film Benelux Releasedatum: 22 januari 2015 7
‘Who is the olympic atlete? Don’t look at me!’ (Miyavi als The Bird in Unbroken)
INTERVIEW
In gesprek met Eddy Duquenne, CEO van de Kinepolis Group
Eindelijk! Deze zomer zorgde de Belgische Kinepolis Group voor opschudding in het Nederlandse bioscooplandschap. Het beursgenoteerde Kinepolis nam Wolff Bioscopen over en daarmee het laatste grote familiebedrijf in de Nederlandse bioscoopsector. ‘We gaan niet allemaal Belgen neerzetten’, aldus Eddy Duquenne, de CEO van Kinepolis. Door Jeroen Huijsdens
Tot twee keer toe zegde de CEO van Kinepolis, Eddy Duquenne, een eerder dit jaar gepland interview met HFN af. Naar later bleek, was dat omdat men moest voorkomen dat er beursgevoelige informatie naar buiten zou komen. Het gesprek, dat zou gaan over de toekomst van cinema, kreeg door het verrassende nieuws plotseling een andere wending. Maar was die overname wel zo’n verrassing? Het was immers geen geheim dat Kinepolis, dat sinds 2008 wordt geleid door voormalig Sunparks-baas Duquenne in een duo-CEO-schap met Joost Bert, op overnamepad is. Eerder dit jaar nam Kinepolis al twee Spaanse bioscopen over. Met de overname van Wolff is Kinepolis voor een bedrag van 16,8 miljoen euro eigenaar geworden van in totaal negen bioscopen in Nederland en van twee nieuwbouwprojecten in Utrecht en Dordrecht. Na in de jaren negentig diverse pogingen te hebben gedaan om voet aan de grond te krijgen in Nederland is Kinepolis dan eindelijk gearriveerd. Hoe kijkt u tegen de Nederlandse bioscoopmarkt aan? ‘De Nederlandse bioscoopmarkt ziet er anders uit dan de Belgische. Op het niveau van multiplexen is die van Nederland minder ontwikkeld. Op het niveau van de stadsbioscopen daarentegen is die wat meer ontwikkeld. Daardoor heb je in Nederland meer bezoekers in de leeftijdsgroep 30
tot 60. Ik stel mij dan ook de vraag of we die wel in het Belgische concept krijgen. We krijgen zeker Nederlanders bij Kinepolis want er zijn periodes dat 25% van de bezoekers in Kinepolis Antwerpen Nederlander is. De uitdaging wordt om ervoor te zorgen dat wat je wint aan jonger publiek, niet gaat verliezen bij het oudere publiek. Ik denk dat we een aantal dingen kunnen leren en concepten op poten kunnen zetten die misschien ook in andere landen kunnen worden gebruikt.’ We kennen Kinepolis vooral als de exploitant van grote bioscopen gevestigd aan de rand van een stad. Zegt u dat het model voor de Nederlandse markt anders gaat worden? ‘Nee, die gaan we zeker ook bouwen. Maar we zullen er rekening mee houden bij de inrichting en de compartimentering van deze bioscopen.’
‘We zijn als bioscopen lui geweest.’
Kinepolis’ CEO Eddy Duquenne. Kinepolis Madrid (foto rechts)
kunnen opzetten. De organisatiestructuur hebben we onmiddellijk meegekocht. We gaan die laten evolueren omdat we onszelf zien als een zelflerende organisatie. Het operationele deel van de organisatie zal worden waargenomen door Jordi Wientjes. We spreken nog over de commerciële functie. Als het even kan doen we dat ook met Nederlanders. We gaan niet allemaal Belgen neerzetten.’ En de marketing en de sales die nu worden verzorgd door ET programmatie? ‘Nederland heeft een eigen marketingafdeling en houdt die. Wat we wel gaan doen is die ondersteunen vanuit België, bijvoorbeeld met CRM. Dat zijn geen systemen die je voor zes landen apart gaat ontwikkelen. De sales blijft zoals die is. Als we dat zelfs nog kunnen uitbreiden, doen we dat. Dat lijkt mij zeer interessant als zodanig. De structuur waarbij onafhankelijke exploitaties ook worden geboekt is ons bekend, want in Spanje boeken we samen met Cinesa.
Krijgt Kinepolis Nederland een eigen identiteit? ‘Absoluut. We werken met een hoofdkantoor en een landenstructuur. We hebben niet de pretentie dat wij weten hoe een Nederlander of Fransman functioneert. Om de landenstructuur te kunnen verantwoorden, moeten we kunnen rekenen op een minimum aantal bioscoopbezoekers. De Wolffbioscopen hebben ons onmiddellijk voldoende schaalgrootte gegeven om een Nederlandse structuur te
8 ‘I once told you that secrets have a cost.’ (Sally Field als Aunt May in The Amazing Spider-Man 2)
INTERVIEW
Kinepolis heeft met de overname van Wolff een marktaandeel van circa 5% verkregen. Maar de verwachting is dat dat uiteindelijk veel meer gaat worden. ‘Veel betaalt geen rekeningen. In Frankrijk en Spanje hebben we ook geen 5% marktaandeel, maar we hebben er wel een ticketaantal dat voldoende is om de nationale structuur te kunnen dragen. Hebben wij verder ambities in Nederland? Ja. We hebben de ambitie om projecten neer te zetten waar wij het verschil kunnen maken voor de klant en het verschil kunnen maken voor Kinepolis. Wij gaan niet koste wat kost 20% marktaandeel nastreven. Ik ken bedrijven, ook in de bioscoopwereld, die zichzelf op die manier kapot hebben gegroeid. Dat gaan wij niet doen.’ In het Nederlandse bioscoopwereldje zong rond dat ook JT Bioscopen in beeld was en nog steeds is. Wat kunt u daarover zeggen? ‘Ik weet niet of JT te koop staat. Ik denk van niet, want ze gaan nu investeren in laserprojectoren. Als je op korte termijn de zaak wilt verkopen,
‘De Romeinen hebben veel oorlogen gewonnen omdat ze hun legers heel snel konden verplaatsen en informatie konden uitwisselen.
Dat is wat er ook achter Kinepolis zit.’
dan zou ik dat persoonlijk niet doen. Dat schrijf je op korte termijn niet af met de huidige kostprijs. Wij gaan de opportuniteiten zeker bekijken, maar we zitten vandaag niet in een sfeer dat we JT erbij moeten hebben om ons plan in Nederland te kunnen laten slagen. Helemaal niet.’ Met een netto omzet van 250 miljoen euro en 37,5 miljoen winst mag Kinepolis een succesvolle bioscooponderneming worden genoemd. Wat is uw geheim? ‘We zijn geen wonderjongens die alles weten en alles zien. We hebben een structuur waarbij we een luisterend oor hebben voor het talent dat in ons bedrijf zit. In Frankrijk was er iemand die een nieuwe verpakkingstechniek voorstelde, waardoor we de popcorn tot vijf dagen langer vers konden houden. De impact op de Kinepolis-groep was 350.000 euro op jaarbasis. Wij zijn op zoek naar een cent per bezoeker. Wij willen
echter niet alleen het financiële resultaat weten, maar ook de klantsatisfactie en de medewerkerssatifactie. Wij hebben geleerd dat als de medewerker niet tevreden is dat afstraalt op de klant. Een klant die niet tevreden is die komt niet terug. Ik zie bioscoopgroepen te groot worden. Dan heb je te veel overhead nodig om dat micromanagement te kunnen bewaken. Dat is ook wat je ziet bij banken. De procedures zijn zo groot en zwaar
geworden dat je schaalvoordeel verliest. Ik heb elke week een conference call met mijn country managers. Die hebben voorafgaand daaraan een conference call gedaan met hun theatermanagers. Ik vertel ze ook waar ik mee bezig ben. De communicatie van de vloer naar mijn kantoor is drie stappen. De Romeinen hebben veel oorlogen gewonnen omdat ze hun legers heel snel konden verplaatsen en informatie konden uitwisselen. Dat is wat er ook achter Kinepolis zit.’ Wat ziet u als de grootste problemen voor de bioscoopsector? We zitten in Europa in een markt die op de lange termijn daalt. De vergrijzing is een probleem, maar ook het niet leveren van passende content. Daarnaast is de communicatie naar de klant een groot probleem. Ik daag u uit en vraag u vanavond aan vrienden of familie te vragen of zij drie films kunnen noemen die nu spelen. Als
de klant dat niet weet, hoe willen we ze dan binnen krijgen? Het antwoord is dat we onze klanten beter moeten leren kennen. We zijn als bioscoopbedrijf lui geweest. De filmdistributeur deed de marketing, wij dus niet. Wat we hooguit deden was branding, onze naam een beetje in de verf zetten. Vandaag de dag is dat niet meer voldoende. Wij proberen daar nu wat aan te doen. Vroeger gebruikten we street marketing, dat was schieten met 9
‘All we ask for is satisfaction.’ (Jodelle Ferland als Dark Alessa in Silent Hill)
INTERVIEW
bazooka’s. Nu willen wij die ene persoon in dat ene appartement bereiken, die die ene film wil zien. We willen hem gericht een boodschap sturen. Wij trachten de bezoeker online of aan een machine tickets te laten kopen omdat wij dan een digitaal contactmoment hebben. Dan kunnen we nagaan wie u bent en zien we hoe u zich gedraagt. Eigenlijk zijn wij daarin ook de rol van de distributeur aan het overnemen.’ Hoe ziet u de rol van de filmdistributeurs?
‘Wij gaan niet koste wat kost 20% marktaandeel nastreven. ’
‘Ik denk dat ze selectiever moeten worden met wat ze op de markt brengen. Minder, maar beter. En met meer aandacht voor communicatie. Ik vind de vingeroefening waarbij enkele studio’s samenklitten niet goed. Teams waarvan ik voorheen vond dat ze films creatief in de markt zetten, worden vandaag zo overspoeld door het aantal films dat ze moeten uitbrengen, dat ze hun job niet meer goed kunnen doen.’
heeft aangevraagd voor de bouw van een bioscoop in Breda. Kinepolis wil een bioscoop met tien zalen bouwen die onderdeel uitmaakt van het toekomstige evenemententerrein de Bavelse Berg. De betrokken partijen hopen dat de oplevering eind 2015, begin 2016 kan plaatsvinden.
Kort na het interview werd bekend dat Kinepolis een vergunning
Het einde van een roemrucht bioscoopconcern Met de overname door Kinepolis van de Utrechtse biosaanvankelijk niet voor een carrière in het bioscoopbedrijf. cooponderneming Wolff komt er een einde aan een biosHij studeerde economie en was vervolgens lange tijd werkcoopbedrijf dat precies 75 jaar een belangrijke rol heeft zaam aan de Technische Universiteit Delft. Toch volgde hij, gespeeld in de Nederlandse filmwereld. Het bedrijf werd in samen met zijn zuster Marianne (1938-2005), zijn vader op 1939 gesticht door Alfred Friedrich Wolff (1899-1988). De in het Utrechtse bioscoopconcern dat onder zijn leiding werd in Berlijn geboren Alfred Wolff trad in 1921 in dienst van uitgebreid met theaters in Enschede, Nieuwegein en Huizen. een filmdistributiebedrijf en werd begin jaren dertig chef van Samen met zijn zoons Philipp en Martin Wolff werkte hij jade verhuurafdeling van het machtige Duitse UFA-concern. In renlang aan de realisering van een groot bioscoopcomplex 1936 werd hij door de UFA aangesteld als directeur van de op het Jaarbeursterrein in het centrum van Utrecht. Juist op Nederlandse UFA-vestiging. In 1939 nam hij daar ontslag het moment dat er na jarenlange onderhandelingen zicht is en begon met de exploitatie van drie Utrechtse bioscopen: op de spoedige realisering van dit multiplex, dat het paraFlora, City en Palace. Na de oorlog kwam hier nog Scala depaardje zou worden van de Utrechtse filmonderneming, bij. In 1950 liet Wolff Flora verbouwen en gaf hij het theater komt er een einde aan het Wolff-concern. de nieuwe naam: Camera. Hij wilde in Camera uitsluitend ‘films van enige betekenis’ vertonen. In 1956 opende hij in Door Herman de Wit, voormalig hoofd programma Nederlands het pand naast Camera Studio, het eerste arthouse buiten Film Festival en co-auteur van het boek Sensationele voorstellinAmsterdam. Het was een zaal voor wat hij noemde ‘de strikt gen en passend vermaak – Film en Bioscoop in Utrecht (2009). artistieke en verantwoorde films, de films met een smalle basis’. Hij gaf er zijn medewerkers alle ruimte en toen zijn publiciteitsmedewerker Huub Bals in Camera en Studio filmweken ging organiseren ondersteunde hij dat van harte. Uit deze filmweken kwam de befaamde Cinemanifestatie voort, het bruisende festival aan de Oudegracht waarvan tussen 1966 en 1978 zeven edities werden gehouden. Intussen breidde Wolff vanuit de kantoren boven Camera en Studio het bioscoopconcern gestaag uit met bioscopen in Tilburg, Haarlem en Groningen. In Utrecht werd Bioscoop Catharijne geopend en de arthousezaaltjes Select en Movies. Alfred Wolff bleef tot op hoge leeftijd betrokken bij het bioscoopbedrijf. Als fervent filmliefhebber bleef hij de films bekijken die in zijn bioscopen Alfred Wolff met Audrey Hepburn en haar man Mel Ferrer bij hun bezoek aan Utrecht op 16 september 1966. Links achter Joachim Wolff. Foto: collectie werden vertoond. Zijn zoon Joachim Philipp Wolff (1929) koos Wolff Bioscopen. 11 ‘So that’s how people communicate.’ (Scarlett Johansson als Samantha in Her)
www.interstellarfilm.nl #InterstellarNL
6 NOVEMBER IN DE BIOSCOOP OOK IN
QUIZ
Doe mee en win een leuk filmpakket
Picture this... Wil je kans maken op een filmpakket? Doe dan mee met de quiz. Als je de films op de foto’s herkent, kun je de titel ontdekken van een vaderlandse klassieker. Door Nanneke Koning
Raad uit welke films de foto’s komen en je ziet na enig telwerk welke letters je hebt verzameld. Die vormen de eerste negen letters van het derde woord van een Nederlandse klassieker. Stuur de volledige filmtitel op en maak kans op een leuk prijzenpakket. Uitslag vorige quiz Het antwoord de vorige keer was The Expendables 3. Uit het recordaantal (goede) inzendingen is een winnaar getrokken: Lies Bruines, werkzaam bij LUX in Nijmegen. Van harte gefeliciteerd! De prijzen werden beschikbaar gesteld door Entertainment One.
Kijk naar de foto’s en raad de film.
Stuur je antwoord voor 18 november aanstaande naar: Holland Film Nieuws WG Plein 118 1054 SC Amsterdam Of mail je antwoord naar: quiz@hollandfilmnieuws.nl
1e letter = De laatste letter van deze filmtitel.
2e letter = De tweede letter van het eerste woord van deze filmtitel.
3e letter = De derde letter van het eerste woord van deze filmtitel.
4e letter = De derde letter van deze filmtitel.
5e letter = De derde letter van het derde woord van deze filmtitel.
6e letter = De eerste letter van het eerste woord van deze filmtitel.
7e letter = De tweede letter van deze filmtitel.
8e letter = De tweede letter van het eerste woord van deze filmtitel.
Kijk op onze website voor het actuele en komende filmaanbod.
9e letter = De vierde letter van het eerste woord van deze filmtitel. 13
‘No one has ever survived a night in the maze.’ (Thomas-Brodie Sangster als Newt in The Maze Runner)
FUTURUM
Douglas Trumbull vindt dat de bioscoopsector een andere weg moet inslaan
‘We kunnen dingen veranderen’ ‘Wil de filmindustrie overleven dan zal die zich moeten onderscheiden van televisie en een andere weg moeten inslaan.’ Dat zegt Douglas Trumbull, de visionair die onder meer de special effects van 2001: A Space Odyssey vormgaf en nooit ophield na te denken over het verleggen van filmische grenzen. Trumbull sprak tijdens de International Broadcasting Convention (IBC) waar hij op uitnodiging zijn verhaal kwam doen en waar zijn baanbrekende film UFOTOG werd vertoond. Door Jeroen Huijsdens
Eind jaren zeventig ontwikkelde de inmiddels 72-jarige Douglas Trumbull een methode die hij ShowScan noemde. Het was een manier om 70mm-film met een snelheid van maar liefst zestig frames per seconde door de projector te laten vliegen. Helaas moest Trumbull voor Brainstorm (1983) afzien van het gebruik van HFR. Bioscoopexploitanten bleken niet bereid de vereiste extra investering te doen. Bovendien overleed hoofdrolspeelster Natalie Wood waardoor de productie van MGM in de problemen raakte. Gedesillusioneerd trok Trumbull zich terug en nam afstand van Hollywood. Pas toen hij vrij recentelijk de grensverleggende mogelijkheden van de digitale projectoren en camera’s ontdekte, besloot hij tot het maken van UFOTOG, een korte sciencefictionfilm waarmee hij de grote stap voorwaarts wil aantonen die binnen handbereik is gekomen van de bioscoopwereld. Kort na zijn enerverende speech tijdens de IBC hadden we een fascinerend gesprek over de toekomst van cinema. U heeft gezegd dat de industrie op een kruispunt is aangekomen. Wat bedoelt u daarmee? ‘Wil de filmindustrie, of liever gezegd de bioscoopindustrie, overleven dan zal die zich moeten onderscheiden van televisie en een andere weg moeten inslaan. Anders zal het publiek vertrekken.
Je moet het als een realiteit accepteren dat met name jongeren de smartphone zien als hun multiplex; de plek waar ze toegang hebben tot wát ze willen zien op het moment dat ze het willen zien. De diversiteit van het multiplex wat betreft aanvangstijden en aanbod zit in je broekzak. Wat ga je daar als industrie aan doen? Mijn iPhone is tien keer zo sterk verlicht als het gemiddelde bioscoopscherm. Daar heeft niemand het over. Maar daarom zie je kleuren, daarom zie je randen. Het is gewoon verslavend. We komen echt uit een donkere tijd. We vertonen een 3D-film, zetten er een filter voor en gaan dan film kijken. Ik snap niet waarom iedereen dat heeft geaccepteerd. In plaats van het verhogen van de lichtopbrengst door er een sterkere lamp in te draaien, heeft men geaccepteerd dat 3D een gedimde bedoening werd. In Amerika is het bioscoopbezoek deze zomer twintig procent gedaald. Dat is angstaanjagend. Ik wil niet de goeroe zijn die uitlegt waarom. Maar het is al wel bewezen dat de IMAX-theaters en de theaters met grote schermen en krachtige geluidsinstallaties de beste zaken doen. Je ziet IMAX gewoon de toon zetten.’ Die nieuwe tijd is begonnen met de digitalisering van de bioscopen? ‘Omdat we met film de overstap naar digitaal hebben gemaakt,
14 ‘I’m sorry, Dave. I’m afraid I can’t do that.’ (HAL in 2001: A Space Odyssey)
‘Ik zou het scherm zo groot willen maken dat het om je hoofd buigt. Dan gebeurt er pas wat!’
ben ik mij gaan realiseren dat we het hele systeem opnieuw kunnen bedenken. Laten we die oude bladzijdes eruit scheuren en opnieuw beginnen. Het was echt een ontdekking dat de projectoren tegenwoordig 144 frames per seconde aankunnen en dat er geen echte beperkingen meer zijn ten aanzien van resolutie, brightness en schermgrootte. Film kende die grenzen altijd wel.’ Wat waren uw eerste gedachten toen u hoorde dat alle componenten om een volgende stap in de ontwikkeling van film te kunnen zetten er inmiddels zijn? ‘Dat ik het moest gaan doen. Ik wist dat ik niet hoefde aan te kloppen bij een van de studio’s om te vragen of men in mijn idee wilde investeren. Men zou toch nee zeggen. Dus besloten mijn vrouw en ik om het zelf te doen. Het is echt onvoorstelbaar hoeveel mensen bereid waren bij te dragen. Toen ik het resultaat zag van de test die wij deden met de nieuwe mogelijkheden werd ik echt omvergeblazen. Ik kan het gewoon niet omschrijven. Het is geen film en geen televisie, het is echt iets anders. Het idee is nu om het aan de industrie te vertonen en te vragen wat zij ermee wil doen.’
FUTURUM
James Cameron is een van de filmmakers die net zo gepassioneerd spreekt over de technische mogelijkheden. Toch zijn er filmmakers, zoals Quentin Tarantino en Christopher Nolan, die een weerzin lijken te hebben tegen digitaal. ‘Ze hebben er geen weerzin tegen. Ik denk dat zij het goede niet willen verliezen. Zij weten hoe goed film eruit kan zien. We hebben er inmiddels twintig jaar opzitten waarin digitaal er niet zo goed uitzag als film. We stappen nu over een drempel waarbij digitaal in diverse opzichten film gaat passeren, zowel economisch als qua resolutie, kleur en scherpte. Dat is echt nieuw. Ik heb een weddenschap met Chris Nolan. Ik heb tegen hem gezegd dat ik hem anders tegen digitaal aan kan laten kijken. Hij is enorm enthousiast over het grote IMAX-scherm. Ik steun hem daarin.’ Heeft Peter Jackson The Hobbit uiteindelijk niet te vroeg in HFR gemaakt? Als ik het commentaar van een deel van het publiek en ook van exploitanten beluister, kan ik niet anders dan een negatieve klank rondom HFR bespeuren. ‘Ja, dat weet ik. Er is deze technische innovatie een slechte dienst bewezen. Maar ik wil er wel iets over zeggen. Ik vind Peter Jackson een held en een visionair dat hij het in The Hobbit heeft toegepast. Iedereen moet beamen dat 3D met 24 frames per seconde niet goed is. Daarom gaat men met een hogere HFR aan de slag. Ik heb er ervaring mee. Dertig jaar geleden met ShowScan. Ik maakte destijds een film over Leonardo da Vinci. Ook ik zag dat het er niet goed uitzag. Je kunt geen televisieachtige textuur toepassen op een kostuumdrama. Maar bij futuristische producties lijkt het wel te werken. Ik heb mij afgevraagd wat er zou zijn gebeurd als Jim Cameron het bij Avatar zou hebben toegepast. Ik denk dat het daar goed zou hebben uitgepakt. Bij The Hobbit was 48 niet vol-
‘Je moet het als een realiteit accepteren dat met name jongeren de smartphone zien als hun multiplex.’
doende. Wat zou er gebeuren als we het op 60 frames per seconde zouden doen?’ Als een bioscoopondernemer u morgen zou bellen en zou vragen om specificaties van een nieuw te bouwen bioscoop voor de toekomst. Wat zou u dan adviseren? ‘De meeste specificaties worden momenteel door Dolby gedefinieerd. Het is een interessant bedrijf omdat ze de meest agressieve, maar ook de meest nauwe band met bioscoopexploitanten hebben. Ze verkopen al jaren geluidssystemen, onlangs nog aangevuld met Dolby Atmos. Het bedrijf gaat zich nu ook op beeld toeleggen, bijvoorbeeld door hun samenwerking met Christie. Zij willen de theaterervaring herdefiniëren door het scherm te vergroten. Ik heb zelf ook een ontwerp voor een nieuw soort theater. Maar ik kan het niet presenteren als mensen niet kunnen zien wat we er moeten gaan vertonen.’ Dat nieuwe theater. Is dat een nieuw soort IMAX? ‘Ik denk dat die vergelijking wel op gaat. Het uitgangspunt bij IMAX was om het doek veel groter te laten zijn. Dat bleek nog niet zo eenvoudig. Het is een andere indeling van de ruimte. Het auditorium wordt veel meer een doos dan een rechthoek. Het doek drukt haast tegen je gezicht aan. Ik zou de ruimte zelf meer sferisch willen maken. Alsof je het holodeck van de Enterprise binnenstapt. Ik zou het scherm zo groot willen maken dat het om je hoofd buigt. Dan gebeurt er pas wat!’
De toekomst van cinema In 2015 is het 120 jaar geleden dat de gebroeders Lumière in Le Salon Indien du Grand Café in Parijs de eerste publieke bioscoopvoorstelling organiseerden. Sindsdien heeft het nog altijd tot de verbeelding sprekende medium veel meegemaakt. De digitale revolutie doet de wereld van de bioscoop en het filmtheater opnieuw op de grondvesten schudden. Aan de ‘vooravond’ van deze verjaardag wil Holland Film Nieuws met het project De toekomst van cinema een beeld trachten te schetsen van hetgeen de grand old lady te wachten staat. Dit wordt gedaan aan de hand van interviews met deskundigen uit de (inter) nationale filmsector én met personen die vanuit hun werkveld een visie kunnen geven op de trends en ontwikkelingen waar bioscopen en filmtheaters mee te maken hebben of krijgen. Denk aan mensen als Peter Buckingham van SampoMedia, professor vrijetijdwetenschappen Hans Mommaas, NATO’s CEO John Fithian, maar ook Dave Monk van de European Digital Cinema Forum (EDCF). De interviews worden op diverse manieren beschikbaar gesteld. Een selectie wordt in verkorte uitvoering in het blad geplaatst. Voor de uitgebreide, digitale versies is een abonnement beschikbaar. Ga naar www.hollandfilmnieuws.nl voor meer informatie.
Douglas Trumbull heeft nog veel meer verteld. Lees de uitgebreide versie van dit interview door een abonnement te nemen op De toekomst van cinema (zie kader). Douglas Trumbull. Foto Arne Kuilman.
15 ‘This mission is too important for me to allow you to jeopardize it.’ (HAL in 2001: A Space Odyssey)
OP LOCATIE
Aanwinst voor de Amsterdamse filmliefhebber
De Filmhallen zijn open Een bioscoop die alle kwaliteitsfilms vertoont, van de kleinste artistieke documentaire tot de betere commerciële film, bestond nog niet in Nederland. Ondernemers Kadir Selçuk en Alex Rutten, ook zakenpartners van The Movies in Amsterdam, openen na een kleine twee maanden proefdraaien op 23 oktober officieel de deuren van De Filmhallen.
ontbreken evenals de knusse sfeer van veel filmtheaters. De uitstraling is prettig en neutraal zonder saai te worden. Dit zorgt ervoor dat het publiek de sfeer kan maken. ’We verkopen geen popcorn, behalve bij de kinderfilms want je kunt natuurlijk niet tegen een kind dat naar de film gaat zeggen dat er geen popcorn is’, vindt Selçuk.
Door Meike van Zandvoort
Architectuur Selçuk is trots op zijn project, maar deelt de credits graag met anderen. Zo benadrukt hij de rol van architect André van Stigt. ’Zonder deze man, was dit project niet van de grond gekomen. Vanaf dag een was er een heel goede relatie met André waardoor we goed konden schakelen bij elke beslissing. Op elk moeilijk moment zette hij door, hij heeft er met hart en ziel aan gewerkt. Hij is denk ik wel twintig kilo afgevallen tijdens het hele proces.’ Ook noemt Selçuk Peter van Vogelpoel met wie hij oorspronkelijk in het Filmhallen-project stapte. ’Uiteindelijk is onze samenwerking niet doorgegaan, maar hij heeft ontzettend veel werk verzet voor De Filmhallen. Onder andere door veel in gesprek te gaan met de buurtbewoners tijdens de ontwikkeling van het project.’
Met negen zalen en 801 stoelen is er met De Filmhallen een grote exploitatie bijgekomen in Amsterdam. We bezoeken De Filmhallen op het moment dat het theater twee weken open is. In de eerste week trok de nieuwe bioscoop in Oud-West al vijfduizend bezoekers. ’Met tweeduizend was ik zeer tevreden geweest’, vertelt eigenaar Kadir Selçuk. Ik verwacht dat we per jaar tussen de 200.000 en 250.000 bezoekers kunnen halen. Maar als het zo doorgaat, gaan we misschien wel in de richting van de 300.000.’ Kinderziektes Uniek aan De Filmhallen is dat zeven van de negen zalen beschikken over dakramen, waardoor er daglicht de zalen binnen kan. ’Op de eerste dag zorgde dat wel meteen voor een stressmoment. Een medewerker wilde zaal een verduisteren omdat de film daar ging beginnen. Prompt ging in alle andere zalen de verduistering juist omhoog!’ En zo zijn er volgens Selçuk nog wel meer kinderziektes. ’Maar we gaan absoluut open op 23 oktober, ook met zaal zeven.’ In die zaal wordt tijdens ons bezoek nog druk gewerkt aan een bijzondere inrichting. Het originele art-deco-interieur uit de beroemde bioscoop Cinema Parisien van Jean Desmet wordt hier opnieuw geplaatst. Na de sluiting van het Filmmuseum in het Vondelpark werd het opgeslagen in een depot, nu zal het weer in volle glorie te zien zijn. De zaal krijgt een eigen ingang aan het Bellamyplein en zal worden geprogrammeerd door EYE, waardoor er weer een stukje Filmmuseum terugkomt nabij het centrum van Amsterdam.
In een van de zalen komt het originele interieur uit Cinema Parisien weer tot leven. Eigenaren Kadir Selçuk (rechts) en Alex Rutten. Foto Meike van Zandvoort
Beenruimte De zalen zijn opvallend ruim van opzet. Er is veel beenruimte tussen de stoelen. Je kunt er met gemak tussendoor lopen, zonder dat er iemand hoeft op te staan. Selçuk: ’We hebben er vlak voor de opening nog stoelen uitgehaald. Ik wil dat mensen van twee kanten gemakkelijk de rij kunnen verlaten. De stoelen komen uit Spanje. ’Ze zijn twee keer zo duur, maar ze zitten ook twee keer zo lekker.’
Brede programmering Selçuk gaat in De Filmhallen zorgen voor een brede programmering. Naast arthouse en documentaires, zullen ook kinderfilms en de betere commerciële film te zien zijn. De inrichting van De Filmhallen is stijlvol en sober. De popcornlucht en vloerbedekking, die zo herkenbaar zijn voor een commerciële bioscoop, 17 ‘You find that menacing? I say that is pretty romantic.’ (Emma Stone als Sophie in Magic in the Moonlight)
Jan Nijland Zilveren Roos Elk jaar worden de Jan Nijland Zilveren Roos en het Zilveren Roosje uitgereikt aan twee personen die zich inzetten voor het Nederlandse film- en bioscoopbedrijf.
weten aan de jury via info@jannijlandzilverenroos.nl. Vergeet vooral niet aan te geven waarom jij vindt dat die persoon de prijs verdient. Wie weet is jouw kandidaat straks de winnaar!
Ken je iemand die voor een van de twee prijzen in aanmerking komt? Laat dat dan voor 15 november
Nomineer jouw kandidaat voor de Zilveren Roos 2014! HFN 210 x 148 27-03-14 10:03 Pagina 1
Uw partner in bioscoopreclame Inmiddels bijna 400 zalen digitaal online aangesloten!
PICK ‘N’ MIX / CARTOON
Wie verdient de Zilveren Roos? Ook begin volgend jaar worden de Zilveren Roos en het Zilveren Roosje weer uitgereikt. De Zilveren Roos wordt uitgereikt aan iemand die zich een belangrijk deel van zijn of haar werkzame leven heeft ingezet voor de bioscoopsector. Het Zilveren Roosje gaat naar een persoon die daar met name het afgelopen jaar sterk invulling aan heeft gegeven. Aan de awards is een geldprijs van respectievelijk 20.000 en 5.000 euro verbonden. Een jury buigt zich elk jaar over kandidaten die voor een van de twee prijzen in aanmerking komen. Mocht u iemand kennen van wie u, al dan niet samen met uw collega’s, vindt dat hij of zij voor een van de twee prijzen in aanmerking moet komen, dan kunt u dat kenbaar maken door een e-mail te sturen naar info@jannijlandzilverenroos. nl. Vergeet daarbij vooral niet aan te geven waarom u vindt dat die persoon de prijs verdient. De jury zal alle voordrachten serieus in overweging nemen. Joachim Wolff, die de Zilveren Roos begin 2014 kreeg uitgereikt, besloot het geld te gebruiken om wetenschappelijk filmonderzoek te stimuleren. De door hem opgerichte Stichting Filmonderzoek riep de Dr. Joachim Wolff Scriptieprijs in het leven. Studenten die afstuderen met ‘film en bioscoop’ als onderzoeksonderwerp maken jaarlijks kans op de prijs, waar een geldbedrag van 2.000 euro aan is verbonden. Joep Caubo, in 2014 winnaar van het Zilveren Roosje, stelde samen met de voedselbank en de Soroptimisten verjaardagsdozen samen met onder andere een bioscooppakket. Kinderen die het thuis niet zo breed hebben kunnen zo het hele jaar op hun verjaardag worden verrast met een cadeau. Daarnaast gebruikte Caubo het geld om historisch filmmateriaal te restaureren en digitaliseren. Cineville breidt verder uit Cineville breidt opnieuw uit. Het filmplatform waarbij abonnee’s onbeperkt naar de film kunnen in deelnemende filmtheaters is met ingang van 2 oktober uitgebreid met vier steden. Tegen betaling van een abonnementsprijs van 19 euro per maand kunnen
Pick ‘n’ mix
Nieuws uit de wereld van film en bioscoop...
filmfans voortaan ook onbeperkt naar de film in Filmhuis Alkmaar, Trianon en Kijkhuis in Leiden, Wenneker Cinema in Schiedam en het Fraterhuis in Zwolle. Cineville begon in Amsterdam in maart 2008 met dertien deelnemende filmtheaters en was een antwoord op de sterke aanwezigheid in de markt van bioscoopketen Pathé. In 2012 sloten de theaters in Rotterdam, Den Haag en Delft zich bij Cineville aan. Vorig jaar volgden Haarlem, Utrecht, Maastricht, Diemen en Amstelveen. Onlangs werd de club uitgebreid met Dordrecht. Met de Cinevillepas kan de abonnee nu terecht in totaal 33 filmtheaters in dertien steden in heel Nederland. Cineville telt momenteel zo’n 12.000 leden. Wild Bunch is September Film geworden Wild Bunch Benelux heeft een nieuwe naam gekregen. De filmdistributeur heeft haar naam 1 september jongstleden veranderd in September Film. Wild Bunch Benelux werd zes jaar geleden opgericht door het Franse filmbedrijf Wild Bunch en de Nederlandse filmondernemer Pim Hermeling. In 2010 kwam het bedrijf al volledig in handen van Hermeling. De naamswijziging wordt niet ingegeven door een verandering van koers van het bedrijf. De distributeur blijft zich richten op het aankopen en uitbrengen van zogeheten kwaliteitsfilms in de filmtheaters en via andere kanalen. Pim Hermeling heeft onlangs een eigen filmdistributiekantoor in België en een eigen productietak voor (inter)nationale (co)producties opgericht, plannen uitgewerkt voor een arthousecomplex in Utrecht (zie ook pagina 23) en het initiatief genomen tot de aankoop en renovatie van de Antwerpse stadsbioscoop Cartoons.
Jaap & Joop Door Berend Jan Kompanje. Naar een idee van Dirk de Lille.
19 ‘I only got a couple of minutes, I’m getting a lifetime achievement award.’ (Alan Arkin als Lester Siegel in Argo)
INTERVIEW
Koning van de kinderfilm viert jubileum
Burny Bos blijft bovenal bevlogen Burny Bos leverde met BosBros een cruciale bijdrage aan het volwassen maken van kindertelevisie en –films in Nederland. De producent viert dit jaar zijn vijfentwintigjarig bestaan met een Gouden Kalf voor de Cultuurprijs én de release van Wiplala, zijn zesde Annie M.G. Schmidtverfilming. Tijd voor een diepgaand gesprek over zijn oeuvre, leven en Nederlandse familiefilms. ‘Ik doe ook maar wat.’ Door Robbert Blokland
Sommige leeftijdgenoten verliezen langzaam maar zeker hun passie. Maar niets is minder waar voor de zeventigjarige maker van hits als Minoes, Abeltje en Ja zuster, nee zuster. Tijdens een lang gesprek over zijn leven veert Bos met regelmaat op, bijvoorbeeld als het gaat over alle plannen die hij nog wil realiseren. Ja, natuurlijk is het een eer dat Bos onlangs het Gouden Kalf voor de Cultuurprijs ontving. ‘Het geeft in elk geval aan dat wat we hebben geprobeerd toch een beetje is gelukt’, relativeert hij het compliment. Een carrière in het filmvak was geen vanzelfsprekendheid voor Bos. Sterker nog, in de jaren zestig werd hij bij het toelatingsexamen voor de Filmacademie afgewezen. ‘Ik begrijp dat wel. Ik had me helemaal niet goed voorbereid op de toelating, ik deed maar wat.’ Autodidact Die laatste zin zou een prima motto zijn voor de grillige loopbaan van Bos . Hij werkte een paar jaar als schoolmeester, runde een jongerencentrum in Middelburg, werkte tien jaar voor de AVROjeugdradio en werd toen gevraagd de jeugdafdeling van de VPRO op te zetten. ‘Ik zei: ik heb geen idee wat ik moet. De directeur antwoordde: dat hoeft ook helemaal niet, je redt je wel als je maar de juiste mensen om je heen verzamelt.’ Die les onthield de autodidact heel goed. ‘Op die manier heb ik eigenlijk mijn hele
leven gewerkt’, lacht hij. ‘Ik kan niet eens een begroting maken voor een filmproductie. Maar dat hoeft ook niet, als je maar mensen in dienst hebt die dat wél goed kunnen. Je hoeft niet zelf te kunnen schilderen om te zorgen dat je huis er weer piekfijn uitziet.’ Ambitieus is Bos overigens wel. ‘Ik ben iemand die dingen wil, en die dan alles op alles zet om mijn doel te bereiken. Ik ben goed in trekken, zeuren, zoeken en lobbyen. Maar de uitvoering laat ik altijd aan anderen over.’ De reeks hits die Bos de afgelopen kwart eeuw
maakte, is niet meer op de vingers van twee handen te tellen. Van Minoes tot Het paard van Sinterklaas, van Abeltje tot Brammetje Baas. Wat is het geheim van een goede jeugdfilm? Bos lacht en veert op. ‘Een simpel antwoord is natuurlijk: je moet een goed script hebben, goede acteurs en een goede regisseur. Maar het gaat erom dat het verhaal past in de belevingswereld
‘Het verhaal moet passen in de belevingswereld van een kind.’
van een kind. En als je geluk hebt, ook in de belevingswereld van hun ouders en grootouders.’ Onmisbare factor Maar de basis is toch het script, beklemtoont hij. ‘Als ik een ding moet noemen waar ik echt heel erg trots op ben, dan is het mijn dochter Tamara, die de scripts van eigenlijk al mijn grote films heeft geschreven. Zij is een onmisbare factor in mijn succes geweest. Zonder haar bijdragen was ik nooit zo ver gekomen.’ Volgens de jury van het Gouden Kalf voor de Cultuurprijs heeft Bos geholpen de Nederlandse jeugdfilm volwassen te maken. Hij glimlacht. ‘In de jaren tachtig was er alleen Karst van der Meulen met zijn vliegende autobus en De zevensprong. Dat was een soort fantasy met een enorme vleug maatschappelijke relevantie. Ik wist in elk geval dat ik dat níet wilde.’ Bos wilde in eerste instantie een groot publiek bereiken. ‘Ik wilde bewijzen dat Nederlandse jeugdfilms de moeite van het zien waard waren. Daarom
Burny Bos. Sasha Mylanus als Johannes en Geza Weisz als Wiplala (rechts).
20 ‘Ik ben het, poes Minoes uit de Emmalaan! Ik weet ook niet waarom ik eruit zie als een mens.’ (Carice van Houten als Minoes in Minoes)
INTERVIEW / NL IN AANTOCHT
A-merk Een verhaal over de carrière van Bos is sowieso incompleet zonder een hoofdstuk te wijden aan Annie M.G. Schmidt. De producent bewerkte tot nu toe vijf boeken en een tv-serie van de literaire koningin van jong Nederland voor het witte doek. ‘In eerste instantie had ik Annie benaderd om een filmscript te schrijven. Dat liep spaak, onder meer op financiën. Mijn vrouw bracht mij toen op het idee om de boeken te gaan verfilmen. Ze had gelijk, waarom was wel alles van Astrid Lindgren en Roald Dahl voor het witte doek bewerkt en nog niets van Annie?’ De uitgeverij had hier in eerste instantie geen oren naar, die waren bang hun A-merk te beschadigen. ‘Maar Annie zelf vond het een prima plan. Samen met haar zoon Flip van Duin en Kees van Twist hebben we toen een stichting opgericht die het beheer kreeg over de verfilmingsrechten.’
Kersthit De nieuwste loot in deze succesreeks is Wiplala, het verhaal over een klein mannetje dat kan tinkelen. Bos garandeert met de komedie, wederom geschreven door dochter Tamara, dé kersthit van 2014 in handen te hebben. ‘Wiplala is de ultieme familiefilm’, vertelt hij enthousiast. ‘Leuk voor kinderen, ouders én grootouders. Spannend en avontuurlijk, maar tegelijkertijd ontroerend. En iedereen komt met een lekker kerstgevoel naar buiten.’ Gold dat ook niet voor Abeltje en Minoes? Bos twijfelt even. ‘Nee, met Abeltje hadden veel grootouders niets en Minoes leunde achteraf toch iets te veel op volwassenen. Wiplala heeft volgens mij de perfecte balans.’ De eerste plannen voor het project dateren al van twaalf jaar geleden. ‘Maar toen was de techniek nog niet ver genoeg om een film te maken over mensen die tien centimeter groot worden. Die special effects waren toen nog onbetaalbaar.’ Tegenwoordig is dat gelukkig anders. Aan het roer zette Bos regisseur Tim Oliehoek, met wie hij eerder de actiekomedie Chez Nous maakte. ‘Tim en zijn vaste cameraman Rolf Dekens zijn mensen die niet bang zijn voor techniek en die beginnen te juichen als ze zich op special effects mogen werpen. Het zijn twee jongetjes die tot diep in de nacht doorgaan om juist die elementen in de film perfect te krijgen. Ik denk dat veel andere regisseurs gillend gek waren geworden.’ Waar veel mannen van zeventig aan hun pensioen denken, is er nog geen haar op het hoofd van Burny dat daar mee bezig is. ‘Zolang ik het fysiek kan blijf ik doorwerken. Ik zou niet goed weten wat ik zonder films zou moeten.’
Wiplala wordt 19 november uitgebracht door Paradiso Filmed Entertainment.
NL in aantocht 2014
Burny Bos: ‘Wiplala is de ultieme familiefim. Iedereen komt met een lekker kerstgevoel naar buiten.’
23-10 Infiltrant, distributeur September Film Distribution 30-10 Een vlucht regenwulpen (rerelease), distributeur EYE 30-10 Dansen op de vulkaan, distributeur Dutch FilmWorks 06-11 Pak van mijn hart, distributeur A-Film Benelux 06-11 Violet, distributeur Amstelfilm 19-11 Wiplala, distributeur Paradiso Entertainment 27-11 Om de wereld in 50 concerten (doc), distributeur Cinemien
03-12 Mees Kees op de planken, distributeur Entertainment One 04-12 Gooische vrouwen 2, distributeur Independent Films 04-12 Het chimpansee complex (doc), distributeur Amstelfilm 11-12 Het nieuwe Rijksmuseum: de film (doc), distributeur Cinema Delicatessen 18-12 Boy 7, distributeur A-Film Benelux
2015
hebben we Abeltje ook hipper gemaakt dan ik eigenlijk wilde.’ Maar het werkte: de eerste grote Annie M.G. Schmidt-bewerking trok in 1998 bijna een miljoen bezoekers. ‘Op dat succes hebben wij, en ook Shooting Star van Hans, Dave en Maria, kunnen doorbouwen. Daar is de succesvolle Nederlandse familiefilmindustrie van de afgelopen jaren uit voortgekomen.’
15-01 Onder het hart, distributeur Just Film Distribution 22-01 De surprise, distributeur A-Film Benelux 22-01 I’m the Same, I’m an Other, distributeur Amstelfilm 29-01 Michiel de Ruyter, distributeur A-Film Benelux 29-01 Homies, distributeur Just Film Distribution 04-02 Jack bestelt een broertje, distributeur Just Film Distribution 05-02 De Boskampi’s, distributeur Dutch FilmWorks 19-02 Zurich, distributeur Cinéart 21
‘Sinterklaas komt helemaal niet bij mij. Ik ben bang dat ik niet lief genoeg ben geweest.’ (Ebbie Tam in Het paard van Sinterklaas)
BEZOEKERSAANTALLEN VAN VORIGE ANNIE M.G. SCHMIDT BOEKVERFILMINGEN:
900.000
870.000
483.000
liedjes door
Perquisite met Alain Clark en Ruben Hein
GÉZA WEISZ
SASHA MYLANUS
KEE KETELAAR
PETER PAUL MULLER
OP LOCATIE
Na jaren praten lijkt er in Utrecht nu echt gebouwd te gaan worden
Achterstand inhalen Maar liefst vier nieuwbouwprojecten moeten er in Utrecht de komende jaren voor gaan zorgen dat de Domstad de achterstand in filmschermen inhaalt. Na jaren praten wordt de daad nu echt bij het woord gevoegd. Door Meike van Zandvoort en Jeroen Huijsdens
Twintig jaar geleden stond Utrecht nog stevig verankerd op de vierde plaats in de top 50 van Nederlandse steden met het hoogste filmbezoek. De Domstad hoefde alleen Amsterdam, Rotterdam en Den Haag voorrang te verlenen. Maar door de jaren heen verloor Utrecht terrein en moest het ook Tilburg, Eindhoven en Groningen aan zich voorbij laten gaan. De reden daarvoor is simpel: kwamen er in die andere steden veel nieuwe filmzalen bij, in Utrecht bleef het bij praten en plannen. Alleen ondernemer Jos Stelling slaagde erin om in 2004 in het oude politiekantoor aan de Tolsteegbrug de vier zalen tellende arthousebioscoop Louis Hartlooper Complex te openen. Maar Utrecht gaat de achterstand nu echt inhalen. Er staan maar liefst vier nieuwbouwprojecten in de steigers. Multiplexen Aan het Jaarbeursplein in Utrecht moet de grootste nieuwe bioscoop verrijzen. Door de overname deze zomer van Wolff Bioscopen door de Belgische Kinepolis Group wordt dit een multiplex van Kinepolis. Het gaat vooralsnog nog steeds om een complex met veertien zalen en circa 3.100 stoelen. Volgens de CEO van Kinepolis, Eddy Duquenne, gaat het goed met het plan Utrecht. ‘De vergunning is afgeleverd. De bezwaarprocedure loopt zeer binnenkort af. Wij zijn klaar om zo snel mogelijk te beginnen met bouwen.’ Wanneer de nieuwe bioscoop aan het Jaarbeursplein de deuren zal openen, is echter nog onbekend. ‘Het is allemaal van de lange adem. Het duurt overal in Europa lang, maar in Nederland toch wel extra lang. Sommige mensen maken er een nationale sport van om overal bezwaar tegen aan te tekenen.’ Kinepolis krijgt er een geduchte concurrent bij. De plannen van CineMecs Gerben Kuipers om langs de A2,
Weisner: ‘Als de markt dan opstaat en zegt: we hebben nu lang genoeg gewacht, dan is dat een belangrijk signaal naar de politiek toe.’ Artist impressions nieuwbouw Utrecht.
in Leidsche Rijn, een bioscoop te bouwen zijn in een ander daglicht komen te staan door de recente samenwerkingsovereenkomst die CineMec heeft getekend met Pathé. De twee partijen gaan onder de noemer CineMec bioscopen bouwen in Utrecht en Nijmegen. Het CineMec-label wordt eigendom van Pathé Holding, maar CineMec zal haar eigen identiteit behouden en zelfstandig in de markt opereren. CineMec Utrecht, waarvan de bouw drie oktober jongstleden zelfs al van start is gegaan, moet de stad zeven zalen en circa 2.000 stoelen gaan brengen. Als Duquenne naar de nieuwbouw wordt gevraagd, antwoordt hij stellig: ‘We zijn zakenmensen. Als iemand een bioscoop gaat bouwen naast uw nieuwe dan heeft u dat nooit graag natuurlijk. Of de consument er beter van wordt, weet ik niet. Maar wij hebben er als zodanig wel rekening mee gehouden bij de transactie.’ City De familie Wolff heeft niet al haar panden overgedaan aan Kinepolis. Het rijksmonument waar momenteel bioscoop City in is gevestigd, is nog steeds van de familie Wolff. Jos Stelling is, samen met Philipp Wolff, al enige tijd bezig om een nieuw arthousetheater in het pand onder te brengen. Het is de bedoeling dat het theater vijf zalen met in totaal zo’n 650 stoelen krijgt. Stelling: ‘De familie Wolff blijft eigenaar, ik zal zorgen voor de verbouwing en exploitatie. Ik wil nog wel een tweede gesprek met de directie van Kinepolis, want ik wil de zekerheid hebben dat ze ermee akkoord gaan dat er toch een theater in het centrum van Utrecht komt.’ Op het moment dat het multiplex van Kinepolis de deuren opent, kunnen de bestaande Wolff-bioscopen in Utrecht, inclusief City, sluiten. Dan pas kan Stelling gaan verbouwen. Stadsbioscoop de Kade De verwachte sluiting van Camera, het huidige City en Catharijne brachten filmondernemer Pim Hermeling al een aantal jaar geleden op het idee voor een bioscoop in het centrum van de stad. Maar zolang er plannen
23 ‘Why don’t you build something, like he does?’ (Jennifer Lawrence als Rosalyn Rosenfeld in American Hustle)
WILD BUNCH BENELUX HEET VOORTAAN
EEN SELECTIE VAN KOMENDE RELEASES
LOCKE
INFILTRANT
THE SALVATION
(STEVEN KNIGHT)
(SHARIFF KORVER)
(KRISTIAN LEVRING)
STILL LIFE UBERTO PASOLINI VENTOUX NICOLE VAN KILSDONK PUBLIEKE WERKEN JORAM LÜRSEN THE SEARCH MICHEL HAZANAVICIUS ELSER OLIVER HIRSCHBIEGEL KOLLEKTIVET THOMAS VINTERBERG BELGICA FELIX VAN GROENINGEN
www.septemberfilm.nl
/septemberfilmnl
|
www. septemberfilm.be
/septemberfilmbe
OP LOCATIE/BIOSCOOPPANEL
waren voor het project Bibliotheek++ (met Artplex), lag het plan op de plank. Toen de Utrechtse gemeenteraad het Artplex begin dit jaar wegstemde, zag Hermeling zijn kans schoon. Het voornemen is om vanaf september 2016 een bioscoop te exploiteren met acht zalen en zo’n 850 stoelen. Daarnaast is er kantoorruimte voor het Nederlands Film Festival, Dutch Game Garden en ruimte voor een opleiding van de Hogeschool voor de Kunsten. ‘Met ’t Hoogt zijn verregaande gesprekken met betrekking tot de huisvesting’, vertelt Hermeling. ‘Ik vind het als ondernemer, maar ook als mens belangrijk dat de films van ‘t Hoogt beschikbaar blijven voor het publiek. Wij gaan ons niet bemoeien met hun programmering, de gesprekken gaan puur over huisvesting. Voor het publiek zal het wel als een geheel gaan aanvoelen, hoewel we in het ontwerp aan het kijken zijn naar een eigen gedeelte voor het filmtheater.’ Signaal uit de markt Friederike Weisner, directeur van filmtheater ’t Hoogt, is blij met de plannen van Hermeling. ‘De beslissing van de gemeente om het Bibliotheek++-plan niet door te laten gaan, kwam als donderslag bij heldere hemel. Het was een onwaarschijnlijke ontknoping die
Duquenne: ‘Of de consument er beter van wordt, weet ik niet.’
zeer onverwacht kwam. Voor ons is de Kade nu de meest interessante, concrete optie. Ook omdat we met de HKU al een beoogde samenwerking hadden in het Artplex. Het is voor ons dus heel logisch om dat te omarmen en te verkennen.’ Het belangrijkste aan de ontwikkelingen is volgens Weisner dat er met het plan van Hermeling een signaal uit de markt is gekomen voor de mogelijkheden en potentie op het gebied van filmvertoning voor de stad Utrecht. ‘De discussie over het Artplex speelt al jaren. Als de markt dan opstaat en zegt: we hebben nu lang genoeg gewacht, dan is dat een belangrijk signaal naar de politiek toe, maar daarmee is ’t Hoogt er nog niet. Het zijn spannende tijden voor cultuur in Utrecht. Mijn hoop is dat de gemeente de uitgezette lijnen niet zomaar loslaat.’ Als de plannen werkelijkheid worden verdwijnen er in Utrecht vijftien schermen en een kleine 3.000 stoelen, maar komen er 34 nieuwe doeken en circa 6.600 stoelen bij. Daarmee lijkt Utrecht vanaf 2016 weer te gaan meetellen in de echte landelijke top van steden met de meeste filmbezoekers. In andere steden is immers bewezen dat aanbod vraag creëert.
Bioscoop Wie zouden dit jaar de Zilveren Rozen moeten winnen? panel Frits Nieuwenhuizen, directeur Nieuwenhuizen Groep
Een wisselend panel geeft kort antwoord op een actuele vraag.
‘Wat mij betreft zou de Zilveren Roos naar Han Wolf moeten. Maar daar vindt hij zichzelf nog veel te jong voor, denk ik, dus dan maar het Ziveren Roosje. Hij is een jonge ondernemer die ook écht aan het ondernemen is, maar tegelijkertijd bestuurlijke functies niet uit de weg gaat. De Zilveren Roos mag naar Ron Sterk als vertrekkend directeur van de NVB. Hij heeft toch mooie dingen gedaan, zoals bijvoorbeeld Cinema Digitaal. Gelukkig blijft Ron wel behouden voor de filmwereld, al is het helaas wel bij een ‘verkeerde partij’. ‘
Ad Weststrate, directeur CineCity Vlissingen en Terneuzen
‘Gaarne wil ik voor de Zilveren Roos nomineren: Maria Peters, Dave Schram en wijlen Hans Pos. De producties van Shooting Star brachten de bioscoop meer dan acht miljoen bezoekers. Het Zilveren Roosje moet naar Tessa Schram. Zij gaat zorgen voor de volgende acht miljoen bioscoopgangers.’
Joep Caubo, directeur Service Bioscoop Reuver en CityCinema Venlo
‘De Zilveren Roos mag naar Maddy Wolf gaan. Zij heeft ondanks het vroege overlijden van haar man toch de kracht gehad om met veel enthousiasme van Cinema Roma in Wijchen een succes story te maken. Dat is de basis geweest waarop haar zoon Han heeft kunnen bouwen. Het Zilveren Roosje mag naar Laban Duijnhouwer. Ooit samen met zijn vrouw Geran begonnen in een verbouwde gymzaal en nu exploitant van een bijzonder nieuwbouwcomplex in Almkerk. Vooral hun creativiteit in het organiseren van activiteiten bewonder ik enorm.’ 25
‘We can build anything!’ (John Paxton als Elder Tinker in Oz the Great and Powerful)
IN THE PICTURE
Simon Blaas over het meest historische filmtheater van Zeeland
‘Je moet klein en steeds weer opnieuw beginnen’ Sinds Simon Blaas in 2011 als directeur aantrad bij Cinema Middelburg, heeft hij de digitalisering van het filmtheater en een verhuizing begeleid. Sinds juni 2013 is het filmtheater gevestigd in de Kloveniersdoelen, een rijksmonument uit 1607. Door Meike van Zandvoort
De lucht is grijs. De trein is leeg. Tussen Roosendaal en Middelburg stopt de intercity op elk tussengelegen station. De dichtstbijzijnde bioscoop staat zes kilometer verderop in Vlissingen. Het filmtheater bevindt zich op een kwartiertje wandelen vanaf station Middelburg. Na een hartelijk welkom, starten we meteen met een rondleiding door het statige pand. De Kloveniersdoelen stond veertien jaar leeg. ’Onbegrijpelijk,’ zegt Blaas, ’als je ziet hoeveel mensen een foto van dit gebouw maken en hoeveel mensen er binnenkomen nu de deur altijd openstaat. Heel Middelburg is blij dat er nu weer gebruik van het gebouw wordt gemaakt’. Rijksmonument Rechts van de ingang zit een gezellig café-restaurant, links is de filmzaal. Gezien de monumentale status van het gebouw, was het nog niet eenvoudig een filmzaal te realiseren. Blaas opent een deur die toegang geeft tot een smal gangetje achter het filmdoek. ’Kijk, wij hebben de meest bijzondere opslagruimte van heel Nederland’, zegt Blaas terwijl hij wijst op de enorme marmeren schouw. ’Die mocht niet weg van de monumentencommissie.’ Overal in het gebouw is de geschiedenis van het pand nog zichtbaar. In de zaal en in de projectieruimte is het originele houten balkenplafond in het zicht gebleven. De 91 stoelen heeft Blaas uit België laten komen. ’Ze waren niet goedkoop, maar ik vind het belangrijk dat het publiek comfortabel kan zitten.’ Achter het gebouw is een grote tuin met terras. ’Deze locatie heeft gezorgd voor een stijging van dertig procent in het filmbezoek. Op de oude plek was alles heel krap, je kon er niet echt iets blijven drinken. Bovendien was het oud, vies en lek. Door dit tuinterras hadden we ook afgelopen zomer enorm veel aanloop.’
‘Het is gelukt om een verbinding te leggen met de stad.’
Directeur Simon Blaas. Foto Meike van Zandvoort.
zalen in eerste instantie zou komen, is al negen jaar een bouwput. Een gat met water. De huizen er omheen zijn zelfs verzakt. De kracht van dit project is dat het relatief klein is en dus behapbaar in deze tijd. We hebben de afgelopen jaren heel goed op de begroting gelet, veel aan fondsenwerving gedaan en braaf gespaard, waardoor we toch veel hebben kunnen bereiken. Met een twinkeling in zijn ogen voegt hij daar nog aan toe: ’Ik ben al zo dankbaar en blij dat we dit mogen doen, dus die tweede zaal, ach…’ Bovendien vraagt Blaas zich af of het in Middelburg een meerwaarde heeft om premières te draaien. Volgens hem heeft het juist veel voordelen als de buzz rond een film al geweest is. ’Ik was laatst heel erg blij met een voorpremière die ik geregeld had, maar vervolgens zat er bijna niemand in de zaal. De mensen zijn hier niet zo snel.’ Vertrouwen winnen De bezoekcijfers van filmtheater Schuttershof, zoals Cinema Middelburg voorheen heette, waren al een tijdje aan het dalen toen Simon Blaas directeur werd. Stap voor stap lukte het hem om Middelburg weer voor het filmtheater te winnen. ’Je moet klein en steeds weer opnieuw beginnen. Ik heb geprobeerd om telkens weer positief nieuws te brengen over het filmtheater. Men zag ook dat er daadwerkelijk zaken verbeterden. We pasten de huisstijl aan, we zorgden voor online kaartverkoop en natuurlijk was het nieuws dat we nu écht gingen verhuizen ook heel positief. Langzaam groeide het vertrouwen.’ Dat is ook waar Blaas het meest trots op is als hij terugkijkt op de afgelopen jaren. ’Het is gelukt om een verbinding te leggen met de stad. Ik word veel aange-
Geen tweede zaal Er werd in Middelburg al meer dan tien jaar gediscussieerd over de verhuizing van het te klein behuisde filmtheater. De jarenlange ambitie om een tweede zaal te realiseren en zo een A-theater te worden heeft Blaas voorlopig laten varen. ’Het is natuurlijk goed om ambitieus te zijn en groot te denken, maar het kan ook faliekant mis gaan. De plek waar het filmtheater met twee 26 ‘Zijn leven, zijn wereld was heel bijzonder. Daar steek ik bleek bij af.’ (Jeremy Irons als Raimund Gregorius in Night Train to Lisbon)
IN THE PICTURE /OP LOCATIE
Officieel is Blaas voor twintig uur in dienst van het filmtheater. ’Maar eigenlijk ben ik er elke dag’, zegt hij lachend. Het lijkt of hij pas terwijl hij het zegt beseft hoeveel tijd hij eigenlijk bij het filmtheater doorbrengt. ’Maar wie heeft er dan ook zo’n kantoor!’, zegt hij terwijl hij naar het dikke balkenplafond wijst.
Op locatie JT Hilversum bijna open De nieuwe bioscoop van JT, JT Hilversum gaat maandag 27 oktober aanstaande officieel geopend worden. Dat gebeurt met de feestelijke première van de film Pak van mijn hart van regisseur Kees van Nieuwkerk. De hoofdrollen in de romantische komedie film worden gespeeld door Chantal Janzen, Benja Bruijning, Fedja van Huêt en Halina Reijn. De film wordt uitgebracht A-Film Benelux.
JT Hilversum
Groeien in de diepte Cinema Middelburg draait dagelijks een film, in het weekend meerdere voorstellingen per dag. De zondagmatinee is populair bij het publiek. ’Op de oude locatie wilden we dat ook wel, maar daar zaten we achter een café dat op zondagmiddag altijd keihard rockmuziek draaide, dus dat ging niet.’ Ondanks de groei van het afgelopen jaar, in 2013 kwamen er 18.146 bezoekers naar het filmtheater, is Blaas toch voorzichtig als het gaat over bezoekersaantallen. ’Je moet niet vergeten dat er ook een verhaal zit achter die getallen. Het kleine moet niet verpletterd worden onder het grote, je kunt ook groeien in de diepte.’ Een balans vinden tussen grote arthousetitels als Boyhood en specials als Gay Cinema en Movies that Matter is belangrijk voor het filmtheater. ’Ik heb heel veel bewondering voor distributeurs als bijvoorbeeld Contact Film die het volhouden om zulke mooie films te blijven bieden.’
‘Een balans vinden tussen arthouse titels en specials als Movies that Matter is belangrijk voor het filmtheater.’
JT Hilversum wordt de eerste bioscoop in Nederland die is uitgerust met een primary Laser3D laserprojector van Barco. De projector van Barco die door dcinex in JT geïnstalleerd gaat worden, biedt een lichtopbrengst van 60.000 lumen. De projector kan ook 4K-beelden aan met 60 frames per seconde en (3D-) films vertonen in 4K-resolutie. Daarnaast wordt het theater ook weer voorzien van Dolby Atmos. JT Hilversum krijgt in totaal zeven zalen en meer dan 1.400 stoelen. Het team van 60 medewerkers wordt geleid door theatermanager Jacco van der Ruit. De opening van de nieuwe bioscoop betekent de onmiddellijke sluiting van Euro, de bioscoop van JT die werkelijk op een steenworp afstand ligt van het nieuwe theater. Ook City, de andere bioscoop van JT in Hilversum, staat op de nominatie gesloten te worden. Het is alleen nog niet duidelijk wanneer dat gaat gebeuren.
De Kloveniersdoelen werden in 1607 gebouwd. Foto Meike van Zandvoort.
Pak van mijn hart
sproken op straat. Blaas betrekt graag het publiek bij zijn filmtheater. Toen Cinema Middelburg afgelopen juni zijn eerste verjaardag in de Kloveniersdoelen vierde met een filmfestival, liet hij het publiek ook een titel kiezen. De respons was groot. Het werd Night Train to Lisbon. Blaas programmeert ook met veel plezier De filmkeuze van… waarbij hij iemand uit de buurt een film laat uitkiezen en inleiden. ’Niet de geijkte figuren zoals de wethouder, maar gewoon leuke mensen die ik ken. Het is echt een populaire rubriek geworden. Meestal is de keuze van de gast heel verrassend. Zo bracht ondernemer Eva Duijvelaar This Way of Life mee, een importfilm uit Nieuw-Zeeland. ’
27 ‘You leave without looking at me. As if I didn’t exist.’ (Juliette Binoche als Maria Ender in Clouds of Sils Maria)
EN
DE LEUKSTE FAMILIEFILM VAN HET JAAR 24 DECEMBER IN DE BIOSCOOP
/AnnieFilmNL #Anniefilm
IN DE ORIGINELE EN NEDERLANDS GESPROKEN VERSIE
TECHNIEK
Kwaliteitscontrole voorstelling geautomatiseerd
Sensor kijkt mee De integratie afgelopen zomer van USL’s LSS-100 in Arts Alliance Media’s Screenwriter TMS, markeerde de acceptatie van dergelijke licht- en geluidssensoren in bioscopen. Met deze apparatuur kunnen zij beter garanderen dat beeld en geluid van films permanent van topkwaliteit zijn. Door Frank de Neeve
Na de digitalisering van de projectieapparatuur wanen bioscoopexploitanten zich veilig met betrekking tot beeld- en geluidskwaliteit. Natuurlijk: digitale projectie heeft, afgezien van 3D, een duidelijke kwaliteitsstandaard. Met regelmatig onderhoud en de opvolging van adviezen die daaruit voortvloeien, weet een exploitant zeker dat films in zijn zalen goed worden vertoond. Maar wordt die standaard ook continu gehaald? Geeft de lamp altijd voldoende licht? Verloopt de scherpte niet? En werken alle speakers nog? Iedere bioscoopmedewerker weet hoe vervelend het is als een bezoeker de zaal uitkomt om te melden dat er iets mis is met beeld of geluid. Dan ben je als bioscoop te laat; het automatiseren van deze informatie is beter. Slimme fabrikanten hebben recent dan ook apparatuur op de markt gebracht die kwaliteitscontrole van beeld en geluid in bioscoopzalen faciliteert. Deze beeld- en geluidssensoren hangen onopvallend in de zaal en voeden hun informatie veelal aan andere systemen in de bioscoop. Voor piraterij hoeft men niet bang te zijn: er worden geen opnamen van de films gemaakt, alleen kwaliteit van beeld en geluid wordt gemeten.
Geeft de lamp altijd voldoende licht? Verloopt de scherpte niet? En werken alle speakers nog?
Zowel beeld- als geluidskwaliteit Het gebruik van sensoren is niet nieuw. Dolby heeft al langer een microfoon die in de zaal kan worden gehangen en de geluidsdruk meet. Bij IMAX wordt het systeem zelfs elke ochtend automatisch gekalibreerd. Wel nieuw is dat dergelijke systemen zowel beeld- als geluidskwaliteit kunnen meten en dat ze niet fabrikantgebonden, maar wel betaalbaar zijn. USL’s LSS-100 (momenteel 615 euro) werd twee jaar geleden geïntroduceerd en de Amerikaanse fabrikant heeft wereldwijd inmiddels 4.000 stuks verkocht. De compacte unit - hij past in één hand - kan op gewenste tijden geluidsdruk, lichtopbrengst en kleur meten en de veranderingen daarin melden. Dit kan door een NOC worden gecontroleerd en via de recent aangekondigde integratie met AAM’s Screenwriter TMS is die informatie ook gemakkelijk toegankelijk voor een
Tijdelijke testopstelling van USL’s LSS-100 in een Nederlandse bioscoop.
exploitant of technicus. Toekomstige functies van het apparaat omvatten het controleren van geluidsvolume, beeld- en geluidssynchroniteit, plus het opmerken van verslechterende spraakverstaanbaarheid. Serverfabrikant GDC brengt een eigen versie van de LSS-100 op de markt. Omdat de software van het apparaat bij de release uiterst elementair was, heeft GDC eigen gebruiksvriendelijke software ontwikkeld, waarmee het de bij USL ingekochte LSS-100 onder de naam QMS-1000 verkoopt. Ook het kleine Digital Test Tools heeft een apparaat voor kwaliteitscontrole in bioscopen ontwikkeld, de Digital eXperience Guardian (DXG). In real time Koning van de testapparaten is Qalif Ultimate van Highlands Technologies Solutions, een afsplitsing van de Europese tak van Doremi. Dit apparaat ter grootte van een schoenendoos bevat zeer hoogwaardige meetapparatuur die, in tegenstelling tot de LSS100, het complete beeld (geen geluid) in real time analyseert. Qalif verzamelt en analyseert hiervoor data op een hoog niveau, vergelijkbaar met een installatie. Daarmee kan de kleinste afwijking in kleur, uniformiteit, contrast of zelfs in convergentie (afstelling van de verschillende kleuren) door het apparaat worden opgemerkt. Wegens de extreem hoogwaardige kwaliteit van Qalif Ultimate wordt het apparaat in belangrijke screening rooms van gerenommeerde studio’s en bioscoopgroepen gebruikt, zoals die van Gaumont Pathé in Parijs. De prijs is echter navenant en dergelijke big data zijn in een gemiddelde bioscoopzaal niet nodig. Daarom brengt de fabrikant binnenkort onder de naam Qalif Optimizer een light versie van het apparaat uit.
Zie http://vimeo.com/95426165 voor een introductie van Digital Test Tools’ DXG.
29 ‘Maybe we’ve spent too long trying to figure all this out with theory.’ (Anne Hathaway als Brand in Interstellar)
IN PRODUCTIE
Vervolg op grootste Nederlandse hit in dertig jaar
Gooische vrouwen gaan de diepte in Bedenkster Linda de Mol en regisseur Will Koopman riepen vier jaar lang dat het niet zou gebeuren. Maar deze kerst zijn ze toch terug, de Gooische vrouwen. Het vervolg op de grootste Nederlandse filmhit van de afgelopen dertig jaar is er vooral voor de fans gekomen. En oké, ook een kleín beetje voor de makers zelf. ‘Deel 3? Ik zeg nooit meer nooit.’ Door Robbert Blokland
Dat het een hit zou worden… ja, daar had iedereen wel op gerekend. Maar 1,9 miljoen bezoekers? Will Koopman lachte dat ene crewlid dat in de poll daarop had ingezet heel hard uit. Hij bleek gelijk te krijgen en won een verzorgd weekend naar Parijs, de inzet van de weddenschap onder de medewerkers aan de vorige Gooische vrouwen-film. En sindsdien bleef de vraag maar komen: van fans, journalisten… Hoe gaat het toch verder met Cheryl, Anouk, Claire en Roelien? Op een vakantie die De Mol al haar vriendinnen een paar jaar geleden aanbood, ontstond een plan waar iedereen enthousiast over was. Een verhaal dat recht zou doen aan de mythologie van de serie én waarmee fans antwoord zouden krijgen op de prangende vraag: hoe is het onze vriendinnen vergaan? Mensenleven ‘Het was geweldig om weer met elkaar op de set te staan’, erkent regisseur Koopman. ‘Maar we zijn vooral voor de fans overstag gegaan. De druk is enorm, want de meeste vervolgen zijn minder, kijk maar naar Sex and the City 2 of The Hangover 2.’ Natuurlijk, de maakster is enorm tevreden met het resultaat. ‘De sequel is veel gelaagder dan de voorganger. Het gaat veel meer over vriendschap en welke rol vriendinnen in een mensenleven spelen. Zeker als je ouder wordt.’ Maar de druk op de set was er wel, zeker tijdens de eerste draaidagen. Koopman: ‘Ik schoot volledig in de stress. Het is een enorme eer natuurlijk, maar tegelijk ook iets heel abstracts. Ik heb er nooit om gevraagd om de vrouw te worden die verantwoordelijk is voor de grootste Nederlandse filmhit in dertig jaar. Hoe kunnen we daar nou overheen? Hoe kunnen we die enorme verwachtingen van die twee miljoen fans waarmaken? Pas na een week gleed ik weer in mijn normale ritme.’
Linda de Mol: ‘Wat ons toen overkwam was echt bizar.’
Gooische Vrouwen 2. Foto’s Pief Weyman.
2. ‘Enerzijds weten we natuurlijk wel dat er een trouwe schare fans is die deze film sowieso gaat kijken’, legt ze uit. ‘Maar als we op 400.000 bezoekers blijven hangen, steek dat wat schril af tegen het vorige succes. Al hoeven we niet per definitie over die twee miljoen heen. Wat ons toen overkwam was echt bizar.’ De hype rond de serie was op dat moment enorm. ‘We zijn nu toch een paar jaar verder. Ik vind het heel lastig om in te schatten hoeveel mensen we gaan trekken.’ Ook De Mol heeft de afgelopen vier jaar met flinke regelmaat de vraag moeten beantwoorden wanneer ze weer in de huid van Cheryl Morero zou kruipen. ‘Ik merk dat Gooische vrouwen een serie is die mensen op een regenachtige zondagmiddag toch weer uit de kast pakken om van voor af aan te gaan kijken. Dat geldt bijvoorbeeld ook voor Sex and the City of Friends: dat blijft een groepje vrienden waar je bij wilt horen.’ Geschiedenis De actrice denkt net als regisseur Koopman dat het vervolg dieper gaat dan de voorganger. ‘Het is een hele opgave om een filmscript te maken op basis van een serie. Je moet alle lijntjes van de tv-reeks respecteren. Je kan niet opeens iets heel anders gaan doen met personages die zich al jaren in het collectieve geheugen hebben gegrift.’ Maar de vier vriendinnen zijn ouder geworden, net als de vier actrices die ze spelen. ‘We hebben de afgelopen jaren in het echte leven zoveel
Hype Ook bedenkster en hoofdrolspeelster Linda de Mol voelt druk bij het uitbrengen van Gooische vrouwen 30 ‘Dit is toch wel een ernstig geval van tas-waar-ga-je-met-die-vrouw-naartoe?’ (Tjitske Reidinga als Claire van Kampen in Gooische vrouwen)
IN PRODUCTIE
meegemaakt samen. Ouders zijn ziek geworden of overleden, op relationeel gebied is er heel veel veranderd. De geschiedenis die wij met zijn vieren hebben proef je in ons spel en in de film.’ Perfectionistisch Het hele team keerde terug voor de sequel, die weer werd geproduceerd door Talpa Fictie. ‘De samenwerking met Linda en John bevalt uitstekend’, beaamt regisseur Koopman. ‘Omdat ze allebei zo perfectionistisch zijn, halen ze ook het beste uit de mensen met wie ze samenwerken. Ik ben nu bijna 58 en ik voel nog steeds de drive om alles zo goed en scherp mogelijk te doen. Iets beters kan je als regisseur volgens mij niet overkomen.’ Ook De Mol bevalt het uitstekend in de ‘comfort zone’ van Talpa Fictie. ‘Al zou ik ook dolgraag een keer iets buiten die club willen maken. Maar ik word nooit gevraagd. Blijkbaar denkt iedereen dat ik alleen maar wil spelen in dingen die ik zelf heb bedacht.’ Ja, ruim zes jaar geleden werd ze vanuit Duitsland benaderd voor een filmproject met Robert Downey Jr. en Patrick Swayze. ‘Ik had mijn linkerarm afgehakt om dat te kunnen doen.
Will Koopman: ‘De sequel gaat meer over vriendschap en welke rol vriendinnen in een mensenleven spelen.’
Win een prijzenpakket van Gooische vrouwen 2 Holland Film Nieuws en filmdistributeur Independent Films bieden je de kans om een prijzenpakket voor vier personen te winnen van Gooische vrouwen 2. Wat je daar voor moet doen? Maak zelf een originele Gooische vrouwen-foto. Laat de fantasie de vrije loop. Leg jezelf met drie van jouw collega’s of vriendinnen op de foto vast en maak kans op een leuk prijzenpakket. Stuur de foto voor 14 november naar info@ hollandfilmnieuws.nl. House of Cards De Mol zou dolgraag meer met film willen doen. ‘Niet regisseren, daar heb ik geen interesse in. Maar acteren, schrijven en projecten ontwikkelen vind ik geweldig.’ Al moet de BN ‘er wel een concrete opdracht krijgen om iets te maken. ‘Ik heb nog nooit de drive gevoeld om iets te maken puur om het maken. Ik denk wel aan de vraag of ergens publiek voor is.’ Zelf kijkt Linda tot diep in de nacht naar House of Cards en Holland doc. ‘Maar ik heb niet het geduld om zelf een documentaire te maken. Daar moet je zeker een half jaar fulltime mee bezig zijn. Die tijd en rust heb ik niet.’ Op naar Gooische vrouwen 3, als het eerste vervolg zich deze kerst tot de nieuwe bioscoopkraker ontpopt? De actrice lacht geheimzinnig. ‘Ik denk eerlijk gezegd niet dat deze film ruimte laat voor nog een vervolg. En een prequel lijkt mij geen optie: ik denk niet dat wij ermee wegkomen als we ons met make-up jonger laten maken.’ Regisseur Koopman is echter voorzichtiger. ‘Na deze sequel zeg ik nooit meer nooit’, grinnikt ze. ‘Maar het einde vraagt niet direct om nog meer avonturen van de dames. En we moeten wel met een heel briljant idee op de proppen komen willen we allemaal overtuigd zijn van de waarde van een derde deel.’
Gooische vrouwen 2 gaat 4 december aanstaande in een groot aantal Nederlandse bioscopen draaien. De film wordt uitgebracht door filmdistributeur Independent Films.
Maar ik zat vast aan een strak draaischema van Miljoenenjacht. Dus met bloedend hart heb ik nee moeten zeggen.’ 31 ‘I know you will do whatever you think is best.’ (Robin Wright als Claire Underwood in House of Cards, season 2)
ONDERZOEK
Wat geeft de doorslag: de film, het zitcomfort of de reputatie van het theater?
Bioscoopmonitor brengt beslissingsproces in beeld De meeste bioscoopbezoekers plannen hun bezoek een tot vijf dagen van tevoren, kopen hun kaartjes bij voorkeur aan de kassa en doen er tien tot twintig minuten over om met de auto naar de bioscoop te reizen. Behalve als je jong bent, een frequente bezoeker en in de stad woont. Dan is je beslissing impulsief, koop je een kaartje online en pak je de fiets. Deze en andere bevindingen staan in de Bioscoopmonitor 2013/2014.
de keuze het type filmaanbod, het zitcomfort en de aanvangstijden als de belangrijkste factoren gezien. Waar frequente bioscoopbezoekers het liefst een uitgebreide keuze in films willen hebben, vinden incidentele bioscoopbezoekers het zitcomfort belangrijker. Voor filmtheaters is het belangrijk om aan hun (online) reputatie te werken, filmtheaterbezoekers zijn namelijk gevoelig voor meningen van anderen en online recensies over de bioscoop en de films.
Door Dimitri Lahaut
Een jaar geleden kwamen marketeers van bioscopen en filmdistributeurs op verzoek van Stichting Filmonderzoek bijeen om te brainstormen over de onderwerpen die zij graag onderzocht zouden zien. Het resultaat was een onderzoek naar de manier waarop bioscoopbezoekers en filmkijkers beslissingen nemen. Besloten werd om het model van marketingprofessor Philip Kotler, dat het beslissingsproces opdeelt in een aantal fasen, aan de basis van het onderzoek te leggen. Dat onderzoek werd onderdeel van Bioscoopmonitor 2013/2014, het jaarlijkse onderzoek dat wordt uitgevoerd in opdracht van de NVB en de NVF. Beslissingen Acht op de tien bezoekers bepaalt eerst welke film men wil zien voordat men besluit welke bioscoop te bezoeken. Uit het onderzoek blijkt dat naast genre, persoonlijke bronnen, zoals meningen van vrienden en kennissen over films, het meest invloedrijk zijn, maar dat de meeste informatie vanuit commerciële bronnen wordt verkregen. Welke bronnen dit vooral zijn is terug te lezen in de grafiek. Vervolgens wordt nagegaan hoe laat de film draait. Bioscoopbezoekers hebben tijdens het onderzoek hun voorkeuren voor bezoektijden aangegeven. Het ideale tijdstip om naar de bioscoop te gaan ligt, ongeacht de dag, tussen 20.00 en 21.45 uur. Waar deze tijd op zaterdag duidelijk de grootste voorkeur geniet, prefereert men doordeweeks en op zondag de tijdsperiode 18.00 tot 19.45 uur. Er bestaat ook een relatie tussen bezoektijd en behoeften. Zo gaan bezoekers die in de ochtend naar de film gaan, in vergelijking met bezoekers op andere tijden, meer omdat ze iets gezelligs willen ondernemen met familie en/of vrienden. Naarmate de bezoektijden later worden, gaat men meer voor het uitje, het vermaak en de ontspanning. Het derde element in het beslissingsproces is de keuze voor de bioscoop. Over het algemeen worden voor
Acht op de tien bezoekers bepaalt eerst welke film men wil zien.
De wijze waarop men van een film hoort die men later bezoekt, per type theater.
Geen impulsieve beslissing De meeste bezoekers plannen hun bezoek een tot vijf dagen van tevoren, behalve bezoekers die vaak tot de incidentele bezoekers behoren, zoals 55-plussers en inwoners van niet-stedelijke gemeenten. Zij plannen hun bezoek, vaker dan anderen, meer dan vijf dagen van tevoren. Bezoekers die vaak tot de frequente bezoekers behoren, zoals 16- tot 29-jarigen en inwoners van zeer sterk stedelijke gemeenten, plannen hun bezoek vaker op de dag zelf. Met name 16- tot 23-jarigen kopen hun tickets via de website van de bioscoop. Daarnaast maken zij samen met de 24- tot 29-jarigen het meest gebruik van ticketautomaten. Daar maken 65-plussers juist het minste gebruik van; van hen koopt drie op de vier het kaartje aan de kassa. Ten slotte kost de reis naar de bioscoop voor ruim de helft van de bezoekers tussen de tien en twintig minuten.
Wilt u meer weten over het gedrag van bezoekers en de samenstelling van het bezoek, kijk dan op www. filmonderzoek.nl voor de volledige rapportage.
3%
Radioprogramma's
8%
6% 4%
Radioreclame
8%
Tijdschriftartikel
19%
10% 8%
Online advertenties
12%
Professionele recensies (online of offline)
31%
16% 14%
Filmposters Social mediaberichten
14%
18% 24%
Krantenartikel Televisieprogramma's
19%
Trailers op het internet
19%
Trailers in de bioscoop
55%
24% 29% 31%
21%
Tv-reclame
49%
18%
51%
Via vrienden, familie of kennissen 0%
32 ‘My decision disappoints you?’ (Richard Harris als Marcus Aurelius in Gladiator)
10%
20%
Commerciële bioscoop
30% Filmtheater
40%
50%
61% 60%
70%
UIT DE CAST /COLUMN
Uit de cast
De grens
Züleyha Azman De 31-jarige Züleyha Azman werkt sinds half juni bij filmdistributeur Cinéart, waar zij voor sales en logistics zorgt. Azman, die droomde van een baan in het filmbedrijf, stelt zich graag even voor. Door Jeroen Huijsdens
Ben je verliefd, verloofd, getrouwd? Al tien jaar verliefd op Eelco. Wat zijn je hobby’s? Reizen, fotograferen, tentoonstellingen en concerten bezoeken. En natuurlijk: cinema! Zit je op Twitter? Zo ja, wat is jouw accountnaam? Nee, wel op Instagram: www. instagram.com/zuleyha_q. Op welk bekend filmpersonage vind je jezelf qua karakter het meeste lijken? Bekend is ze niet, maar op het meisje in de korte film It Hasn’t Happened Yet. Wat is jouw favoriete romantische film? Angst essen Seele auf van Rainer Werner Fassbinder. Wat mij betreft een film over ‘echte mensen’. Wat beschouw je als de beste Nederlandse film? Spoorloos heb ik als kind gezien en heeft grote indruk op mij gemaakt. Tankstations in het buitenland geven mij nog altijd een akelig gevoel. Wat is jouw favoriete filmzaal? De grote zaal van de oude Plaza Futura op de Leenderweg in Eindhoven. Niet omdat de zaal zo mooi of groot was, maar omdat ik hier vroeger veel films heb gezien. Bijvoorbeeld een Andrei Tarkovskyretrospectief op de vroege zondag. Jammer dat ze daar weg zijn. Ik kijk uit naar… … een film die de wereld van cinema net zo gaat veranderen
als bijvoorbeeld La Dolce Vita dat heeft gedaan. En dat ik daar nu eens een keer vanaf het begin bij kan zijn. Welk boek moet absoluut worden verfilmd? Marching Powder van Rusty Young. Als het goed is wordt dit boek ook verfilmd, maar hij staat al jaren op ‘in development’. Het is het waargebeurde verhaal van een Britse drugskoerier die wordt opgepakt in Bolivia en in de San Pedro-gevangenis in La Paz terechtkomt. Om geld te verdienen verzorgt deze man illegale tours voor backpackers in San Pedro waar, naar verluidt, de beste cocaïne ter wereld vandaan komt. Voor wie heb je veel respect? Mijn ouders. Punt. Ik zou ooit wel eens naar de bioscoop willen met… Tom Waits, maar het zou zonde zijn als hij zijn mond houdt, dus hij mag de film voorzien van audiocommentaar. Mijn grootste droom is… Ik heb jaren mijn best gedaan om in de filmwereld aan de slag te gaan en nu ben ik er eindelijk. En dan heb ik ook nog eens het geluk om bij Cinéart te mogen werken!
-
‘Wat zeg je tegen een held?’ Een heel eenvoudige vraag als je net uit een snelstromende, ijskoude rivier bent gevist. Dan zeg je met een handdoek om je heen geslagen: ‘B-b-b-b-be-dankt.’ Maar wat als de held in kwestie Douglas Trumbull is, het genie achter de visual effects van kleinschalige filmprojecten als 2001: A Space Odyssey, Close Encounters of the Third Kind en Blade Runner ? Voor die vraag stond ik gesteld toen ik vorige maand tijdens de International Broadcasting Convention in Amsterdam de kans kreeg om met hem uit eten te gaan. Wat te gek! Wat geweldig! Wat vreselijk! Want wat moet je tegen iemand zeggen die met Stanley Kubrick, Steven Spielberg en Ridley Scott heeft gewerkt? De beste suggestie kreeg ik van editor Job ter Burg, die ‘Wow!’ voorstelde. Maar toen het eenmaal zover was, kwam ik niet verder dan hem een hand geven en mij voorstellen. Daarna heb ik als een tiener op z’n eerste middelbareschoolfeestje een uur naar de beste man zitten staren op zoek naar een openingszin. Wat ik zag was bijzonder inspirerend. Hier zat een man van 72, die als geen ander het recht zou hebben om zich tot het einde van zijn dagen te laten bewieroken door fans van zijn imposante prestaties, maar die in plaats daarvan na meer dan veertig jaar in het vak zijn lat nog steeds hoger legt. Daarom was hij ook in Amsterdam: voor de presentatie van UFOTOG, de korte film die hij maakte om zijn visie op de ‘theatrical experience’ van de toekomst te laten zien. Hij praatte over hogere resoluties, doekgroottes, frame rates en lichtopbrengst en de grenzen waar hij telkens tegenaan liep. Dat die er waren bleek uit het feit dat hij tijdens het diner aan de telefoon de ene na de andere technische glitch zat op te lossen voor de vertoning van de volgende dag. Toen het tijd werd om afscheid te nemen, gaf ik hem een hand en zei: ‘Thank you for pushing the limits.’ Hij glimlachte en antwoordde: ‘That’s the only way to know where they are.’ En op dat moment was het mij duidelijk: het gaat er niet om wat je tegen een held zegt, maar dat je goed luistert naar wat hij tegen jou zegt.
Sander de Regt
33 ‘Just what do you think you’re doing, Dave?’ (HAL in 2001: A Space Odyssey)
SPECIAL TRAILER/TRAILERS
Infiltrant Verhaal: De jonge politieagent Sam infiltreert in een Marokkaanse drugsfamilie. Als hij daar de warmte en acceptatie vindt die hij bij zijn eigen familie en in het politiekorps mist, begint hij te twijfelen. De subtiel opgebouwde thriller blijft dicht op de huid van het hoofdpersonage. Regie: Shariff Korver Hoofdrollen: Nasrdin Dchar, Walid Benmbarek, Rachid El Ghazaoui, Betty Schuurman Genre: psychologische thriller Distributie: September Film Distribution Release: 23 oktober 2014
Special trailer
Gooische vrouwen 2
Zeg nooit nooit, waarschuwde Linda de Mol ons al en inderdaad: 4 december zal GV2 het licht zien. Het idee voor de sequel werd geboren tijdens een vakantie van Linda, waar ook de actrices van GV bij waren. Plotdetails waren lange tijd beter beschermd dan de troonrede, maar we weten inmiddels dat het in de nieuwe aflevering stevig rommelt in het Gooi. Voor Cheryl is de maat vol als ze ontdekt dat Martin haar voor de zoveelste keer bedriegt: ze zet in op een echtscheiding. Anouk, ook ongelukkig in de liefde, dreigt een eetprobleem te ontwikkelen. Roelien gaat juist in op het huwelijksaanzoek van Evert. Als Claire totaal veranderd terugkomt uit Burkina Faso is dat voor haar vriendinnen even slikken. Een even noodlottig als bizar ongeval voert de dames naar de besneeuwde bergtoppen van Oostenrijk. En met het luxueuze skioord Lech als decor mogen we de nodige après-ski humor verwachten. In de teaser zien we hoe Martin een verbaasde Cheryl met een roze limousine probeert te paaien, dus die zal het wel weer heel bont hebben gemaakt. Iedereen (Tjitske, Lies, Susan) doet mee en waarom ook niet. Een kleine twee miljoen (!) Nederlanders kochten een kaartje voor deel een en zelfs al gaat daarvan slechts de helft naar het vervolg, dan nog wordt Gooische vrouwen 2 de best bezochte Nederlandse film van 2014. Tegen zo’n film zeg je geen nee. Hoofdrollen: Linda de Mol, Tjitske Reidinga, Lies Visschedijk, Susan Visser, Peter Paul Muller Regisseur: Will Koopman Distributeur: Independent Films Releasedatum: 4 december 2014
Fury Verhaal: Inglourious Basterds, maar dan serieus: aan het einde van de Tweede Wereldoorlog heeft de keiharde Amerikaanse sergeant Wardaddy de leiding over een vijfkoppige ploeg die op een levensgevaarlijke missie in vijandig gebied gaat. Regie: David Ayer Hoofdrollen: Brad Pitt, Shia LaBeouf, Logan Lerman, Scott Eastwood, Jon Bernthal Genre: actie, drama Distributie: Universal Pictures International / Sony Pictures Releasing Release: 23 oktober 2014
Met het luxueuze skioord Lech als decor mogen we de nodige après-ski humor verwachten.
34 ‘Moeten we dáár in?’ (Linda de Mol als Cheryl in Gooische vrouwen 2)
Song from the Forest Verhaal: Louis Sarno werd ooit gegrepen door een lied op de radio. Hij volgde het spoor en kwam terecht bij een pygmeeënstam in de regenwouden van Afrika. Daar leeft hij al vijfentwintig jaar als een van hen. Dan breekt het moment aan dat hij zijn zoon meeneemt naar zijn Amerikaanse vaderland. Regie: Michael Obert Genre: documentaire Distributie: Amstelfilm Release: 30 oktober 2014 Wild Tales Verhaal: Wat is er voor nodig om je meest wraakzuchtige fantasieën naar boven te laten komen? Een overspelige echtgenoot? Een waardeloze weggebruiker? Deze zwarte komedie gaat over de acties waartoe men gedreven wordt als het kookpunt is bereikt. Regie: Damián Szifrón Hoofdrollen: Ricardo Darín, Óscar Martínez, Darío Grandinetti, Rita Cortese Genre: komedie Distributie: Cinéart Release: 30 oktober 2014 Dansen op de vulkaan Verhaal: Bijna niemand weet dat tiener Maarten
TRAILERS
een stofwisselingsziekte heeft waaraan hij kan overlijden. Ondanks zijn ziekte en bezorgde ouders wil Maarten volop genieten van het leven. Bijzonder: de initiatiefnemers van de film zijn zestien jaar en iedereen werkte belangeloos mee. Regie: Adriënne Wurpel Hoofdrollen: Nils Verkooijen, Marcel Musters, Bas van Prooijen, Gina van Os, Mouna Goeman Borgesius Genre: drama, jeugdfilm Distributie: Dutch FilmWorks Release: 30 oktober 2014 Een vlucht regenwulpen Verhaal: Naar aanleiding van Nederland Leest brengt EYE een digitale restauratie uit van de gelijknamige bestseller van Maarten ’t Hart. De verlegen Maarten moet binnen een week een vrouw vinden om een groot onheil af te wenden. De eerste grote rol voor Jeroen Krabbé was gelijk een dubbelrol. Regie: Ate de Jong Hoofdrollen: Jeroen Krabbé, Marijke Merckens, Henriëtte Tol, Willeke van Ammelrooy Genre: drama Distributie: EYE Release: 30 oktober 2014
Pak van mijn hart. A-Film Benelux.
Pak van mijn hart Verhaal: Met een beetje mazzel wordt dit de nieuwe Alles is liefde. Twee broers runnen een kledingverhuurbedrijf en sinterklaascentrale. Ze zijn met de voorbereidingen voor de feestmaand bezig als de aantrekkelijke Julia hen een aanbod doet dat alles verandert. Regie: Kees van Nieuwkerk Hoofdrollen: Chantal Janzen, Benja Bruijning, Fedja van Huêt, Halina Reijn, Bram van der Vlugt Genre: romantiek, komedie Distributie: A-Film Benelux Release: 6 november 2014
The Drop Verhaal: In zijn laatste film speelt James Gandolfini een barkeeper die geld wegsluist voor de onderwereld van Brooklyn. Samen met zijn neef Bob raakt hij betrokken bij een mislukte roofoverval en wordt het middelpunt van zowel een politie- als een maffia-onderzoek. Regie: Michaël R. Roskam Hoofdrollen: Tom Hardy, Noomi Rapace, James Gandolfini, Matthias Schoenaerts, John Ortiz Genre: drama, misdaad Distributie: Warner Bros. / 20th Century Fox Release: 30 oktober 2014 Wakolda Verhaal: Patagonië, 1960. Een Duitse arts huurt een kamer in het hotel van een Argentijns gezin en wordt al snel opgenomen door de familie. De zwangere moeder
vertrouwt de zorgen voor haar dochtertje aan hem toe. Wat ze níet weet is dat haar huurder Josef Mengele heet. Regie: Lucía Puenzo Hoofdrollen: Natalia Oreiro, Àlex Brendemühl, Diego Peretti, Florencia Bado Genre: drama Distributie: Arti Film Release: 6 november 2014
Interstellar. Warner Bros.
Horns Verhaal: Daniel Radcliffe blijft rollen kiezen die niet voor de hand liggen. In Horns speelt hij Ig, een outsider van wie men denkt dat hij zijn vriendin heeft vermoord. Alsof dat nog niet erg genoeg is, wordt hij op een dag wakker met hoorns op zijn voorhoofd. En die groeien! Regie: Alexandre Aja Hoofdrollen: Daniel Radcliffe, Juno Temple, Max Minghella, Heather Graham, David Morse Genre: fantasy, horror Distributie: Dutch FilmWorks Release: 13 november 2014 Interstellar Verhaal: Er is nog niet veel over de film bekend, maar van Nolan verwacht je geen doorsnee sciencefiction. Een groep onderzoekers gebruikt een zwart gat om te ontkomen aan de beperkingen van de ruimtevaart. 35
‘Kak, kak, kak, kak…’ (Chantal Janzen als Julia in Pak van mijn hart)
TRAILERS
[01]
Piloot Matthew McConaughey en dochter zorgen voor de emoties. Regie: Christopher Nolan Hoofdrollen: Matthew McConaughey, Anne Hathaway, Jessica Chastain, John Lithgow, Michael Caine Genre: sciencefiction Distributie: Warner Bros. Release: 6 november 2014 Mommy Verhaal: Wat heeft Dolan toch met moeders? Diane probeert haar onrustige puberzoon in het gareel te krijgen. Hij kan heel lief zijn, maar ook gewelddadig. Een vriendschap met een verlegen buurvrouw lijkt het tij te keren. Mommy leverde de vijfentwintigjarige regisseur de Juryprijs van Cannes op. Regie: Xavier Dolan Hoofdrollen: Anne Dorval, Antoine-Olivier Pilon, Suzanne Clément, Patrick Huard Genre: drama Distributie: Cinemien Release: 13 november 2014
[02]
[03
[04]
[05]
Sunset Boulevard [03] Verhaal: Nog altijd het scherpste portret van Hollywood en daarbij: Billy Wilder is altijd goed. De voormalige filmster Norma Desmond leeft teruggetrokken in een donker huis. Een jonge scenarioschrijver belooft haar een comeback, maar is alleen in haar geld geïnteresseerd. Regie: Billy Wilder Hoofdrollen: William Holden, Gloria Swanson, Erich von Stroheim, Nancy Olson Genre: drama Distributie: EYE Release: 13 november 2014 Samba [02] Verhaal: Samba (Omar Sy uit Intouchables) kwam tien jaar geleden vanuit Senegal naar Frankrijk, waar hij het ene na het andere rotbaantje heeft. Alice is een manager die net een burn-out heeft gehad. Beiden hebben moeite los te komen uit hun dagelijkse sleur. Regie: Olivier Nakache, Eric Toledano Hoofdrollen: Omar Sy, Charlotte Gainsbourg, Tahar Rahim, Izïa Higelin Genre: komedie Distributie: Independent Films Release: 13 november 2014 Whiplash [01] Verhaal: In deze Sundance-favoriet wil de jonge jazzmuzikant Andrew de beste drummer van het conservatorium worden. Onder invloed van de briljante en tirannieke muziekdocent Terence Fletcher wordt zijn streven naar perfectie een ware obsessie.
Regie: Damien Chazelle Hoofdrollen: Miles Teller, J.K. Simmons, Melissa Benoist, Paul Reiser, April Grace Genre: drama Distributie: Universal Pictures International / Sony Pictures Releasing Release: 13 november 2014 Wiplala Verhaal: In deze Annie M.G. Schmidt-verfilming duikt het kleine mannetje Wiplala op in het keukenkastje van de familie Blom. Wanneer hij per ongeluk het hele gezin net zo klein maakt als hijzelf, begint een spannend avontuur over kleine mensen in een grote wereld. Regie: Tim Oliehoek Hoofdrollen: Géza Weisz, Sasha Mylanus, Kee Ketelaar, Peter Paul Muller, Hans Kesting Genre: familiefilm Distributie: Paradiso Filmed Entertainment Release: 19 november 2014 Trash [05] Verhaal: Twee jongens sorteren vuilnis in de sloppenwijken van Rio en vinden tussen het afval een gevulde portemonnee. Als de politie langskomt en een enorme beloning uitlooft voor de vinder van de portemonnee, begrijpen ze dat er iets aan de knikker is. Regie: Stephen Daldry Hoofdrollen: Martin Sheen, Rooney Mara, Wagner Moura, Selton Mello, Rickson Tevez Genre: drama, avontuur Distributie: Universal Pictures International Release: 27 november 2014 My Old Lady Verhaal: Een Amerikaan erft een appartement in Parijs dat blijkt te worden bewoond door een oude dame. Toneelschrijver Horovitz maakt zijn regiedebuut met de verfilming van zijn eigen stuk, maar de trekker is natuurlijk de glansrol van Maggie Smith. Regie: Israel Horovitz Hoofdrollen: Maggie Smith, Kevin Kline, Kristin Scott Thomas, Dominique Pinon Genre: komedie, drama Distributie: Imagine Filmdistributie Release: 27 november 2014 Mees Kees op de planken [04] Verhaal: De leukste stagiair van Nederland keert terug in een derde deel. De klas gaat een toneelstuk opvoeren en heeft er zin in, tot ze ontdekken dat directrice Dreus een saai stuk heeft uitgekozen. Mees Kees bedenkt iets anders, dat er toch een beetje op lijkt. Regie: Barbara Bredero Hoofdrollen: Willem Voogd, Sanne Wallis de Vries,
36 ‘Oh my dear God, are you one of those single tear people?’ (J.K. Simmons als Terence Fletcher in Whiplash)
TRAILERS
Hannah Hoekstra, Felix Osinga, Brent Thomassen Genre: familiefilm Distributie: Entertainment One Release: 3 december 2014 The Hobbit: The Battle of the Five Armies (3D) Verhaal: Het epische slot van de avonturen van Bilbo en Thorin en de andere dwergen. Na het heroveren van hun thuisland op de draak Smaug, heeft het gezelschap ongewild een dodelijke kracht losgelaten. Er liggen echter nog grotere gevaren op de loer. Regie: Peter Jackson Hoofdrollen: Martin Freeman, Orlando Bloom, Cate Blanchett, Ian McKellen, Richard Armitage, Lee Pace, Evangeline Lilly Genre: actie, avontuur Distributie: Warner Bros. Release: 10 december 2014 Het nieuwe Rijksmuseum: de film Verhaal: De veelbekroonde documentairereeks krijgt een finale in de bioscoop. Als in 2003 optimistisch wordt begonnen aan de verbouwing van het Rijksmuseum is de verwachting dat de deuren in 2008 weer opengaan. Die opening laat echter tot 2013 op zich wachten. Regie: Oeke Hoogendijk Genre: documentaire Distributie: Cinema Delicatessen Release: 11 december 2014 Coming Home Verhaal: De Chinese dissident Lu Yanshi wordt gescheiden van zijn familie en naar een werkkamp gebracht. Als hij na twintig jaar terugkeert, komt hij erachter dat zijn vrouw hem is vergeten. Zhang Yimou maakte eindelijk weer een film met zijn muze Gong Li. Regie: Zhang Yimou Hoofdrollen: Gong Li, Chen Daoming, Guo Tao, Yan Ni, Genre: drama Distributie: Lumière Release: 11 december 2014
The Hobbit: The Battle of the Five Armies (3D) Warner Bros.
Exodus: Gods and Kings Warner Bros./20th Century Fox
Une Nouvelle Amie Verhaal: Claire is een jonge vrouw die in een diepe depressie raakt wanneer haar beste vriendin plotseling overlijdt. Ze vindt haar levenslust terug wanneer ze een onverwacht geheim ontdekt over de echtgenoot van haar overleden vriendin. Regie: François Ozon Hoofdrollen: Romain Duris, Anaïs Demoustier, Raphaël Personnaz Genre: drama Distributie: Cinéart Release: 18 december 2014 Exodus: Gods and Kings Verhaal: Iedereen kent het verhaal van Mozes, maar op een groot scherm is het spektakel extra fijn om te zien. Mozes komt in opstand tegen de farao. Om te ontsnappen uit Egypte begint hij samen met 600.000 slaven aan een zware tocht door de woestijn. Regie: Ridley Scott Hoofdrollen: Christian Bale, Joel Edgerton, John Turturro, Sigourney Weaver, Ben Kingsley Genre: drama Distributie: Warner Bros. / 20th Century Fox Release: 18 december 2014 Boy 7 Verhaal: Wanneer Sam midden in een drukke metro bijkomt, weet hij niet hoe hij daar terechtgekomen is, waar hij vandaan komt en zelfs niet hoe hij heet. Met behulp van Lara gaat hij op zoek naar zijn identiteit en komt hij tot de conclusie dat zijn leven in gevaar is. Regie: Lourens Blok Hoofdrollen: Matthijs van de Sande-Bakhuijzen, Tygo Gernandt, Halina Reijn, Ella-June Henrard Genre: thriller Distributie: A-Film Benelux Release: 18 december 2014
Romy van Krieken 37 ‘I came here to tell you that something is coming, that is out of my control.’ (Christian Bale als Moses in Exodus: Gods and Kings)
CAST / ADVERTEERDERS/COLOFON
Cast
Ron Sterk Ron Sterk is sinds begin oktober algemeen directeur van JT Bioscopen. Sterk legde daarvoor zijn functie als directeur van de Nederlandse Vereniging van Bioscoopexploitanten (NVB) eind september neer. Ron Sterk trad in januari 2009 aan als NVB-directeur. Het is nog niet bekend wie Ron Sterk opvolgt. Rafe Aarents Rafe Aarents is de bedrijfsleider geworden van Cinema Gouda, de nieuwe bioscoop die in Gouda verrijst. Na ruim elf jaar werkzaam te zijn geweest bij Pathé (Pathé de Kuip, Pathé Schouwburgplein, Pathé Buitenhof en Pathé Spuimarkt) is hij op 1 september aan zijn nieuwe taak begonnen.
Benoemingen, verhuizingen en andere zaken.
Darren Staines Darren Staines, senior manager sales bij Pathé, heeft het bioscoopconcern na veertien jaar verlaten. Half augustus nam hij afscheid van zijn collega’s. Met ingang van 15 augustus is Darren commercieel directeur geworden van Digi-Muse. George Sluizer Op 20 september is filmregisseur, producent en scenarioschrijver George Sluizer op 82-jarige leeftijd overleden. Sluizer verwierf publieke bekendheid door de film Spoorloos naar het boek Het gouden ei van Tim Krabbé, een thriller die hij later in Hollywood opnieuw maakte onder de titel The Vanishing. Sluizer laat een rijke filmerfenis na. Hij maakte verschillende documentaires en speelfilms
Uitgever Riet Zegers (Stichting Holland Film Land) Hoofdredacteur Jeroen Huijsdens Eindredacteur Nanneke Koning Redacteuren Meike van Zandvoort, Nanneke Koning, Romy van Krieken, Robbert Blokland, Frank de Neeve, Dimitri Lahaut, Herman de Wit, Sander de Regt Illustrator Berend Jan Kompanje Beeldredactie, art direction en vormgeving image. / Tanja van Rooden e-mail: tanja@hollandfilmnieuws.nl Advertenties Riet Zegers Redactieadres WG Plein 118 1054 SC Amsterdam Telefoon: 020 - 679 38 43 / 020 - 679 38 44 E-mail: info@hollandfilmnieuws.nl
STICHTING FILMTRANSPORT
Drukwerk Noort grafimedia Leiden Holland Film Nieuws (HFN) is een uitgave van de Stichting Holland Film Land. Het magazine wordt op basis van controlled circulation zes keer per jaar gratis verspreid onder de medewerkers van de leden van de Nederlandse Vereniging van Bioscoopexploitanten (NVB). Overige geïnteresseerden kunnen een abonnement aanvragen. Dit kost 40 euro (exclusief btw) per jaargang. Abonnementen zijn aan te vragen via 020 – 679 38 43. Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen zonder bronvermelding en uitdrukkelijke goedkeuring van de uitgever. Aan artikelen en/of uitspraken kunnen geen rechten worden ontleend. Vrienden van Holland Film Nieuws Holland Film Nieuws dankt haar voortbestaan aan loyale adverteerders die wij kortweg de vrienden van HFN noemen. Het zijn: Actionsign, A-Film Benelux, Bseated, CineFox, Compeso GmbH, dcinex, Dutch FilmWorks,
en werd ook internationaal gewaardeerd. In 2012 ging Dark Blood, zijn laatste film, tijdens het Nederlands Film Festival in première. Marg Brouwers In de filmsector is geschrokken gereageerd op het overlijden van Marg Brouwers. Zij was sinds 2001 als secretaris werkzaam bij het Filmfonds. Deze zomer kreeg zij te horen dat ze niet meer beter zou worden. Marg Brouwers werd slechts 55 jaar. Jens Pieter Marinus Verdonk Sander Verdonk, theatermanager van CineCity in Vlissingen en Terneuzen, en Chantal Verdonk zijn op 27 augustus de gelukkige ouders geworden van Jens Pieter Marinus Verdonk. Jens is het vierde kind van de familie Verdonk. Moeder en kind verkeren in goede gezondheid. Aag van Schaik Op 12 augustus zijn Katrien Remijn, werkzaam bij Herrie Film & TV, en Martijn van Schaik de gelukkige ouders geworden van Aag van Schaik. Aag is het zusje van Kato. Indi Rianna Nieuwenhuizen Bij de familie Nieuwenhuizen werd op 26 augustus dochter Indi Rianna geboren. Frits Nieuwenhuizen en Irma de Schutter-Nieuwenhuizen zijn de eigenaren van onder meer CineMeerse in Hoofddorp en CineMagnus in Schagen. Indi is vol liefde opgenomen in het gezin waar tot voor kort vier broertjes de dienst uitmaakten.
Genius Technology Solutions, Huizenga Group, Independent Films, Jimmy Products, Lumière, PCO Nederland BV, Rosbeek Techniek, Stichting Filmtransport NVF/Filmcentrale, ticket. international GmbH & Co, Universal Pictures International (Netherlands) BV, Warner Bros. Pictures International Holland/20th Century Fox. HFN kan worden verstuurd dankzij de Nederlandse Vereniging van Filmdistributeurs (NVF) en Gofilex. HFN ontvangst tevens een bijdrage van de Nederlandse Vereniging van Bioscoopexploitanten (NVB) en van EYE. adverteerders Bseated bv [16] CineFox [18] dcinex Benelux bv [16] Dutch FilmWorks bv [04] Huizenga Group [16, 39] Independent Films bv [cover, 2, 3, backcover] Paradiso Entertainment Nederland bv [22] PCO Nederland bv [10] Stichting Jan Nijland Zilveren Roos Award [18] Universal Pictures International (Netherlands) / Sony Pictures Releasing [28], Warner Bros. Pictures International Holland bv [12]
Voor alle vragen en informatie over filmtransport: www.filmtransport.info
38 ‘Good job!’ (Stanley Tucci als Joshua Joyce in Transformers: Age of Extinction)
Colofon/ Adverteerders
20e jaargang nummer 120 Oktober 2014 Holland Film Nieuws, het magazine voor het film- en bioscoopbedrijf
INTOUCHABLES
OMAR SY VAN DE REGISSEURS VAN
HIS NAME IS
EEN FI LM VAN ERI C TO LEDAN O & O LIVI ER NAK ACH E / VOLGINDEPENDENTFILMS / VOLGINDEPENDENTFILMS
13 NOVEMBER