หนังสือแสงแห่งปัญญา by Mae Fah Luang University

มฟ ล.

แรงบันดาลใจจาก พระบรมราโชวาทสู่การพัฒนาคน

มหาวิทยาลัยแม่ฟ้าหลวง จัดพิมพ์ในโอกาสครบรอบ ๑๕ ปี แห่งการสถาปนา ๒๕ กันยายน ๒๕๕๖

แสงแห่งงปัปัญญญา ญา แสงแห่

ค�ำน�ำ

แรงบันนดาลใจจากพระบรมราโชวาทสู ดาลใจจากพระบรมราโชวาทสู่ก่การพั แรงบั ารพัฒ ฒนาคน นาคน

ผู้แต่ง มหาวิทยาลัยแม่ฟ้าหลวง คณะผู้จ้จัดัดทท�าำ คณะผู ษา ทีที่ป่ปรึรึกกษา รองศาสตราจารย์ ดร. ดร. วัวันนชัชัยย ศิศิรริชิชนะ นะ อธิ อธิกการบดี ารบดี รองศาสตราจารย์

รองศาสตราจารย์ น.สพ. น.สพ. ดร. ดร. เทอด เทอด เทศประที เทศประทีปป ทีที่ป่ปรึรึกกษาอธิ ษาอธิกการบดี ารบดี รองศาสตราจารย์ ำ� นักวิชาพยาบาลศาสตร์ รองศาสตราจารย์ สุปราณี อัทธเสรี คณบดีสานั ดร. พฐา สุวรรณรัตน์ ผู้อานวยการศู ำ� นวยการศูนย์บรรณสารและสื่อการศึกษา

มฟ ล.

ข้อมูลโดย

ำนักวิชาพยาบาลศาสตร์ สส�านั ส�สานั ำนักวิชาวิทยาศาสตร์สุขภาพ ำนักวิชาเวชศาสตร์ชะลอวัยและฟืน้ ฟูสุขภาพ สส�านั สส�านั ำนักวิชาวิทยาศาสตร์ สส�านั ำนักวิชาอุตสาหกรรมเกษตร สส�านั ำนักวิชาเทคโนโลยีสารสนเทศ สส�านั ำนักวิชาวิทยาศาสตร์เครื่องส งส�าอาง ำอาง สส�านั ก วิ ช าศิ ล ปศาสตร์ ำนักวิชาศิลปศาสตร์ สส�านั ำนักกวิวิชชาการจั าการจัดดการ การ สส�านั ก วิ ช านิ ำนักวิชานิตติศิศาสตร์ าสตร์

ผูผู้เ้เรีรียยบเรี บเรียยงง

ผูผู้ช้ช่ว่วยศาสตราจารย์ ยศาสตราจารย์ ดร. ดร. สิสิรริพิพัชัชร์ร์ สุสุธธรี ีรภัภัททรานนท์ รานนท์ รัรักกษาการแทนหั ว หน้ า หน่ ว ยพั ฒ นาการเรี ษาการแทนหัวหน้าหน่วยพัฒนาการเรียยนการสอน นการสอน

จจ�านวนที ำนวนที่พิมพ์ ISBN ISBN จัดพิมพ์โดย ดย

๑,๕๐๐ เล่ม ๙๗๘-๙๗๔-๙๗๖๖-๖๘-๒ 978-974-9766-68-2 978-974-9766-68-2 บริษัท นพบุรีการพิมพ์ จจ�ากั ำกัด ๑๗/๑ ถ.พระปกเกล้า ซ. ๔ ต.พระสิงห์ อ.เมือง จ.เชียงใหม่ ๕๐๒๐๐

๒

คนไทยทุกคนล้วน “โชคดีที่มีในหลวง” ด้วยนอกจากพระบาทสมเด็จ พระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดชจะได้ทรงปฏิบัติพระราชกรณียกิจอันเป็นการ พัฒนาชาติบ้านเมืองและคนไทยให้อยู่อย่างร่มเย็นเป็นสุขแล้ว ท่านยังทรง พระราชทานพระบรมราโชวาทไว้ในโอกาสต่างๆ เพือ่ เป็นแนวคิดและแนวทางใน การท�ำงานและด�ำเนินชีวิต อันเปรียบเสมือนทฤษฎีทางวิชาการอย่างหนึ่ง เนือ่ งจากเป็นสิง่ ทีเ่ ป็นความจริง สามารถพิสจู น์และสามารถน�ำไปปฏิบตั ไิ ด้ และ ก่อให้เกิดประโยชน์เมื่อน�ำไปปฏิบัติอย่างแท้จริง ยังผลให้พสกนิกรชาวไทยซาบซึ้ง ในพระมหากรุณาธิคุณเป็นล้นพ้น มหาวิทยาลัยแม่ฟ้าหลวงพิจารณาเห็นว่า พระบรมราโชวาท พระราชด�ำริ รวมทั้งแนวคิดต่างๆ ที่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวได้พระราชทาน ไว้ในโอกาสต่างๆ เป็นทรัพย์สนิ ทางปัญญาทีม่ คี า่ ของแผ่นดิน ซึง่ หากได้นำ� มาใช้ และปฏิบัติอย่างจริงจังแล้ว ย่อมเกิดประโยชน์แก่ประเทศชาติอย่างมหาศาล ดังนั้น มหาวิทยาลัยแม่ฟ้าหลวงจึงได้น้อมน�ำทรัพย์สินทางปัญญาที่ได้ พระราชทานให้กบั ปวงชนชาวไทยดังกล่าว มาบูรณาการกับการเรียนการสอน รายวิชาต่างๆ ทุกหลักสูตร เพือ่ เป็นแสงสว่างแห่งปัญญาและเป็นแนวทางทีจ่ ะยัง ประโยชน์ให้เกิดกับนักศึกษาและบ้านเมืองต่อไป

แสงแห่งงปัปัญญญา ญา แสงแห่

ค�ำน�ำ

ข้อมูลโดย

ผูผู้เ้เรีรียยบเรี บเรียยงง

จจ�านวนที ำนวนที่พิมพ์ ISBN ISBN จัดพิมพ์โดย ดย

มฟ ล.

มหาวิทยาลัยแม่ฟ้าหลวงพิจารณาเห็นว่า พระบรมราโชวาท พระราชด�ำริ รวมทั้งแนวคิดต่างๆ ที่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวได้พระราชทาน ไว้ในโอกาสต่างๆ เป็นทรัพย์สนิ ทางปัญญาทีม่ คี า่ ของแผ่นดิน ซึง่ หากได้นำ� มาใช้ และปฏิบัติอย่างจริงจังแล้ว ย่อมเกิดประโยชน์แก่ประเทศชาติอย่างมหาศาล ดังนั้น มหาวิทยาลัยแม่ฟ้าหลวงจึงได้น้อมน�ำทรัพย์สินทางปัญญาที่ได้ พระราชทานให้กบั ปวงชนชาวไทยดังกล่าว มาบูรณาการกับการเรียนการสอน รายวิชาต่างๆ ทุกหลักสูตร เพือ่ เป็นแสงสว่างแห่งปัญญาและเป็นแนวทางทีจ่ ะยัง ประโยชน์ให้เกิดกับนักศึกษาและบ้านเมืองต่อไป

๒

มฟ ล.

ในการนี้ มหาวิทยาลัยแม่ฟ้าหลวงได้มอบนโยบายให้สำ� นักวิชาต่างๆ ศึกษา วิเคราะห์ รวบรวม ทดลองและน�ำไปสอดแทรกอยูใ่ นรายวิชาต่างๆ และใน โอกาสครบรอบ ๑๕ ปี แห่งการสถาปนามหาวิทยาลัยแม่ฟ้าหลวง มหาวิทยาลัย แม่ฟ้าหลวงจึงได้มอบหมายหน่วยพัฒนาการเรียนการสอนเป็นผู้รวบรวมและ เรียบเรียงพระบรมราโชวาทของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวที่คณาจารย์ได้ น�ำไปใช้เป็นแนวทางในการสอนนักศึกษาในรายวิชาต่างๆ ในปีการศึกษา ๒๕๕๕ ให้เป็นรูปเล่มเพือ่ เผยแพร่พระเกียรติคณ ุ ของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยูห่ วั และ เพื่อประโยชน์ในการพัฒนาคนต่อไป รองศาสตราจารย์ ดร. วันชัย ศิริชนะ อธิการบดีมหาวิทยาลัยแม่ฟ้าหลวง คณะผู้จัดท�ำ สิงหาคม ๒๕๕๖

สารบัญ การพัฒนาความรู้

ด้านวิทยาศาสตร์สุขภาพ ด้านวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ด้านสังคมศาสตร์และศิลปศาสตร์ ด้านนิติศาสตร์และการปกครอง

๘ ๑๐ ๔๘ ๗๖ ๑๒๓

การพัฒนาทักษะชีวิต

๑๓๐

๑๓๒ ๑๔๑ ๑๔๕ ๑๔๗ ๑๔๙ ๑๕๑ ๑๕๓ ๑๕๔ ๑๕๕ ๑๕๗ ๑๕๘

หลักปฏิบัติในการท�ำงาน การท�ำงานเพื่อส่วนรวม การน�ำความรู้สู่การปฏิบัติ การเรียนรู้ตลอดชีวิต จรรยาบรรณวิชาชีพ กิจกรรมเสริมการเรียน การแลกเปลี่ยนความคิดเห็น ความซื่อสัตย์ ความสามัคคี การท�ำความดี ความไม่ประมาท มีสติรู้ตัว

สารบัญ การพัฒนาความรู้

๘ ๑๐ ๔๘ ๗๖ ๑๒๓

มฟ ล.

การพัฒนาทักษะชีวิต

๑๓๐

๑๓๒ ๑๔๑ ๑๔๕ ๑๔๗ ๑๔๙ ๑๕๑ ๑๕๓ ๑๕๔ ๑๕๕ ๑๕๗ ๑๕๘

จิตใจและความประพฤติที่ดีงาม ความเที่ยงตรง สุจริต ยุติธรรม การยอมรับความแตกต่างทางความคิด การพอใจในสิ่งที่ตนมี ความอุตสาหะ

๑๕๙ ๑๖๐ ๑๖๒ ๑๖๓ ๑๖๕

มฟ ล.

๑๕๙ ๑๖๐ ๑๖๒ ๑๖๓ ๑๖๕

มฟ ล.

ฒนาความรู้ ้ การพัฒการพั นาความรู

พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ทรงตระหนักในการพัฒนาความรู้ของราษฎรเป็นอย่างยิ่ง จึงทรงมีพระราชด�ำริให้ประชาราษฎร์ได้มีการพัฒนาด้านวิชาความรู้ อย่างสม�่ำเสมอ พร้อมทั้งมีการอบรมจิตใจให้พร้อมด้วยคุณธรรมเพื่อ จะได้เป็นพลเมืองที่ดีของชาติสืบไป พระองค์ทรงเป็นตัวอย่างของ ผู้พัฒนาความรู้ตลอดชีวิตและทรงพระราชทานพระบรมราโชวาท เกี่ยวกับการพัฒนาความรู้เสมอมา พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว จึงทรงเป็นแรงบันดาลใจอันยิ่งใหญ่แก่มหาวิทยาลัยแม่ฟ้าหลวง ใน “การพัฒนาความรู้” ของนักศึกษา ให้เป็นผู้มีวิชาความรู้คู่คุณธรรม

ภาพจากhttp://www.banmuang.co.th/2012/12/ถวายพระพรชั http://www.banmuang.co.th/2012/12/ถวายพระพรชัยย85พรรษา 85พรรษา // ภาพจาก

การพัฒนาความรู้ 9

ฒนาความรู้ ้ การพัฒการพั นาความรู

พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว

มฟ ล.

ทรงตระหนักในการพัฒนาความรู้ของราษฎรเป็นอย่างยิ่ง

จึงทรงมีพระราชด�ำริให้ประชาราษฎร์ได้มีการพัฒนาด้านวิชาความรู้

อย่างสม�่ำเสมอ พร้อมทั้งมีการอบรมจิตใจให้พร้อมด้วยคุณธรรมเพื่อ จะได้เป็นพลเมืองที่ดีของชาติสืบไป พระองค์ทรงเป็นตัวอย่างของ ผู้พัฒนาความรู้ตลอดชีวิตและทรงพระราชทานพระบรมราโชวาท เกี่ยวกับการพัฒนาความรู้เสมอมา พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว จึงทรงเป็นแรงบันดาลใจอันยิ่งใหญ่แก่มหาวิทยาลัยแม่ฟ้าหลวง ใน “การพัฒนาความรู้” ของนักศึกษา ให้เป็นผู้มีวิชาความรู้คู่คุณธรรม

การพัฒนาความรู้ 9

การพั ้ ้ การพัฒฒนาความรู นาความรู

ด้านวิทยาศาสตร์สุขภาพ

มฟ ล.

ด้านวิทยาศาสตร์สุขภาพ

ภาพจาก http://bigyzz.exteen.com/20100117/entry-2

“...ขอให้ทุกคนที่จะออกไปปฏิบัติหน้าที่ตามวิชาชีพของตน พึงระลึก “...ขอให้ ไว้เป็นนิตย์ถึงอุดมคติอันสูงคือมุ่งหวังจะบ� จะบำาบับัดทุกข์ของผู้ป่วยไข้ ด้วย

เมตตาจิ เมตตาจิตตอารี อารีออารอบเหนื ารอบเหนืออสิสิ่งอื่งอื่น่นใดและพยายามขวนขวายหาความรู ใดและพยายามขนขวนหาความรู้ ้ ใหม่ๆ เพิ่มเติมไว้เสมอ ความเจริญรุ่งเรืเรือองก็ งก็จจะบั ะบังงเกิเกิดดแก่ แก่ทท่า่าน...” น...” พระบรมราโชวาทในพิธีพระราชทานปริญญาบัตร ประกาศนียบัตรและอนุปริญญาบัตร มหาวิทยาลัยแพทยศาสตร์ วันที่ ๖ เมษายน ๒๕๐๕

“...การที่แต่ละคนได้ทาหน้าที่ด้านสาธารณสุขในด้านแพทย์และ

พยาบาล ก็นับว่าเป็นการสร้างกรรมดี นับว่าเป็นการสร้างตนเองให้ เป็นคนดี มีอนาคต มีความเจริญ มีความสุขในใจได้...” พระบรมราโชวาทพระราชทานแก่คณะผู้แทนจากคณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล ณ พระตาหนักจิตรลดารโหฐาน อนุปริญญาบัตร มหาวิทยาลัยแพทยศาสตร์ วันที่ ๙ กรกฎาคม กรกฏาคม ๒๕๑๔

มหาวิทยาลัยแม่ฟ้าหลวง น้อมน มหาวิทยาลั ยแม่าบูฟร้าณาการกั หลวง บการเรียนการสอนเพื่อให้นักศึกษาเรียนรู้ถึง น้อมน�ำยบูธรรมในทุ รณาการกักบรายวิ การเรีชาทางด้ ยนการสอนเพื ่อให้นักศึสกุขษาเรี นรูแ้ถก่ึง คุ ณธรรมและจริ านวิทยาศาสตร์ ภาพยได้ คุณธรรมและจริ ยธรรมในทุกการสาธารณสุ รายวิชาทางด้านวิ ยาศาสตร์สาบั ุขภาพ ได้แก่ง การแพทย์ การพยาบาล ข ทกายภาพบ ด รวมถึ การแพทย์ การพยาบาล การสาธารณสุข กายภาพบ�ำบัด รวมถึง วิวิททยาศาสตร์ ยาศาสตร์กการกี ารกีฬฬาา

การพัฒนาความรู้ ด้านวิทยาศาสตร์สุข๑๑ ภาพ 11

การพั ้ ้ การพัฒฒนาความรู นาความรู

เมตตาจิ เมตตาจิตตอารี อารีออารอบเหนื ารอบเหนืออสิสิ่งอื่งอื่น่นใดและพยายามขวนขวายหาความรู ใดและพยายามขนขวนหาความรู้ ้

ด้านวิทยาศาสตร์สุขภาพ

ใหม่ๆ เพิ่มเติมไว้เสมอ ความเจริญรุ่งเรืเรือองก็ งก็จจะบั ะบังงเกิเกิดดแก่ แก่ทท่า่าน...” น...”

ด้านวิทยาศาสตร์สุขภาพ

พระบรมราโชวาทในพิธีพระราชทานปริญญาบัตร ประกาศนียบัตรและอนุปริญญาบัตร

มฟ ล.

มหาวิทยาลัยแพทยศาสตร์ วันที่ ๖ เมษายน ๒๕๐๕

“...การที่แต่ละคนได้ทาหน้าที่ด้านสาธารณสุขในด้านแพทย์และ

พยาบาล ก็นับว่าเป็นการสร้างกรรมดี นับว่าเป็นการสร้างตนเองให้ เป็นคนดี มีอนาคต มีความเจริญ มีความสุขในใจได้...”

พระบรมราโชวาทพระราชทานแก่คณะผู้แทนจากคณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล ณ พระตาหนักจิตรลดารโหฐาน อนุปริญญาบัตร มหาวิทยาลัยแพทยศาสตร์

วันที่ ๙ กรกฎาคม กรกฏาคม ๒๕๑๔

มหาวิทยาลัยแม่ฟ้าหลวง

ภาพจาก http://bigyzz.exteen.com/20100117/entry-2

น้อมน มหาวิทยาลั ยแม่าบูฟร้าณาการกั หลวง บการเรียนการสอนเพื่อให้นักศึกษาเรียนรู้ถึง น้อมน�ำยบูธรรมในทุ รณาการกักบรายวิ การเรีชาทางด้ ยนการสอนเพื ่อให้นักศึสกุขษาเรี นรูแ้ถก่ึง คุ ณธรรมและจริ านวิทยาศาสตร์ ภาพยได้ คุณธรรมและจริ ยธรรมในทุกการสาธารณสุ รายวิชาทางด้านวิ ยาศาสตร์สาบั ุขภาพ ได้แก่ง การแพทย์ การพยาบาล ข ทกายภาพบ ด รวมถึ การแพทย์ การพยาบาล การสาธารณสุข กายภาพบ�ำบัด รวมถึง วิวิททยาศาสตร์ ยาศาสตร์กการกี ารกีฬฬาา

การพัฒนาความรู้ ด้านวิทยาศาสตร์สุข๑๑ ภาพ 11

“...งานด้านการแพทย์และอนามัยหรือกล่าวนัยหนึ่งคือ

“...ร่างกายของเรานั้น ธรรมชาติสร้างมาสาหรับ

การสร้างเสริมความเข้มแข็งสมบูรณ์แห่งสุขภาพนั่นเอง การรักษา

ให้ออกแรงใช้งาน มิใช่ให้อยู่เฉยๆ ถ้าใช้แรงให้พอเหมาะพอดี

ความสมบูรณ์แข็งแรงของร่างกายเป็นปัจจัยทางเศรษฐกิจที่ดีและ

โดยสม่าเสมอ ร่างกายก็จะเจริญแข็งแรง

สังคมที่มั่นคง เพราะร่างกายที่แข็งแรงนั้นโดยปกติจะอานวยผลให้

คล่องแคล่วและคงทนยั่งยืน...”

สุขภาพจิตสมบูรณ์ด้วยและเมื่อสุขภาพสมบูรณ์ดีพร้อมทั้งทางด้าน

มฟ ล.

ร่างกายและจิตใจแล้ว ย่อมมีกาลังทาประโยชน์สร้างสรรค์

พระราชดารัส เพื่อเชิญไปอ่านในการประชุมสัมมนาเรื่องการออกกาลังเพื่อสุขภาพ วันที่ ๑๓ ธันวาคม ๒๕๒๓

เศรษฐกิจและสังคมของบ้านเมืองได้เต็มที่...”

พระบรมราโชวาทในพิธีพระราชทานปริญญาบัตรของมหาวิทยาลัยมหิดล

ณ อาคารใหม่สวนอัมพร วันที่ ๒๒ ตุลาคม ๒๕๒๒

สานักวิชาพยาบาลศาสตร์

น้อมนาไปใช้เป็นแนวคิดหลั กของการเรียนรู้ ในการดู แลสุขภาพ ส�ำนักวิชาพยาบาลศาสตร์ ประชาชนให้แข็งแรงสมบูรณ์ นักศึกษาเข้าใจถึงความสาคัญของสุขภาพ น้อมน�ำไปใช้เป็นแนวคิดหลักของการเรียนรู้ในการดูแลสุขภาพ และประโยชน์ ดขึ้นในการดู แรงสมบู รณ์ ประชาชนให้แทข็ี่เงกิแรงสมบู รณ์ แนัลสุ กศึขกภาพของประชาชนให้ ษาเข้าใจถึงความส�ำแคัข็ญงของสุ ขภาพ ในรายวิ ชา ระบบสุ าชีขพภาพของประชาชนให้ พยาบาล และ พยาบาลชุ มชนและ และประโยชน์ ที่เกิดขขึภาพและวิ ้นในการดูแชลสุ แข็งแรงสมบู รณ์ ขภาพและวิ วิในรายวิ ชาปฏิบชาัติกระบบสุ ารพยาบาลชุ มชน ชาชีพพยาบาล และ พยาบาลชุมชนและ วิชาปฏิบัติการพยาบาลชุมชน

แสง แห่งปัญญา

๑๒

สานักวิชาพยาบาลศาสตร์ ใช้เป็นหลักในการสร้างเสริ มสุขภาพซึ่งประกอบด้วยการออกกาลัง กายอย่ าเสมอ โดยให้นักศึกษาปฏิบัติกับตัวเอง และส่งเสริมให้ผู้อื่น ส�ำนักวิชางสม่ าพยาบาลศาสตร์ เป็งนกาย หลักในการสร้ มสุาขใจถึ ภาพซึ ่งประกอบด้ ำลัง รู ้จักออกกใช้าลั ทาให้นักาศึงเสริ กษาเข้ งการสร้ างเสริมวยการออกก� สุขภาพร่างกาย กายอย่างสม�ำ่ เสมอ โดยให้นักศึกษาปฏิบัติกับตัวเอง และส่งเสริมให้ผู้อื่น โดยการออกกาลังกายอย่างสม่าเสมอ มีสุขภาพแข็งแรง และนาไปแนะนาให้ รู้จักออกก�ำลังกาย ท�ำให้นักศึกษาเข้าใจถึงการสร้างเสริมสุขภาพร่างกาย ประชาชนทั ่วไปให้ ออกกาลั งกายเพื ุขภาพทีงแรง ่ดี ในรายวิ า สร้างเสริ โดยการออกก� ำลังกายอย่ างสม� ่ำเสมอ่อการมี มีสุขสภาพแข็ และน�ชำไปแนะน� ำให้ม สุประชาชนทั ขภาพ ่วไปให้ออกก�ำลังกายเพื่อการมีสุขภาพที่ดี ในรายวิชา สร้างเสริม สุขภาพ ๑๓ 13 การพัฒนาความรู้ ด้านวิทยาศาสตร์สุขภาพ

“...งานด้านการแพทย์และอนามัยหรือกล่าวนัยหนึ่งคือ

“...ร่างกายของเรานั้น ธรรมชาติสร้างมาสาหรับ

การสร้างเสริมความเข้มแข็งสมบูรณ์แห่งสุขภาพนั่นเอง การรักษา

ให้ออกแรงใช้งาน มิใช่ให้อยู่เฉยๆ ถ้าใช้แรงให้พอเหมาะพอดี

ความสมบูรณ์แข็งแรงของร่างกายเป็นปัจจัยทางเศรษฐกิจที่ดีและ

โดยสม่าเสมอ ร่างกายก็จะเจริญแข็งแรง

สังคมที่มั่นคง เพราะร่างกายที่แข็งแรงนั้นโดยปกติจะอานวยผลให้

คล่องแคล่วและคงทนยั่งยืน...”

ร่างกายและจิตใจแล้ว ย่อมมีกาลังทาประโยชน์สร้างสรรค์ เศรษฐกิจและสังคมของบ้านเมืองได้เต็มที่...”

พระราชดารัส เพื่อเชิญไปอ่านในการประชุมสัมมนาเรื่องการออกกาลังเพื่อสุขภาพ

มฟ ล.

สุขภาพจิตสมบูรณ์ด้วยและเมื่อสุขภาพสมบูรณ์ดีพร้อมทั้งทางด้าน

วันที่ ๑๓ ธันวาคม ๒๕๒๓

พระบรมราโชวาทในพิธีพระราชทานปริญญาบัตรของมหาวิทยาลัยมหิดล

ณ อาคารใหม่สวนอัมพร วันที่ ๒๒ ตุลาคม ๒๕๒๒

สานักวิชาพยาบาลศาสตร์

ใช้เป็นหลักในการสร้างเสริ มสุขภาพซึ่งประกอบด้วยการออกกาลัง

แสง แห่งปัญญา

๑๒

กายอย่ าเสมอ โดยให้นักศึกษาปฏิบัติกับตัวเอง และส่งเสริมให้ผู้อื่น ส�ำนักวิชางสม่ าพยาบาลศาสตร์ เป็งนกาย หลักในการสร้ มสุาขใจถึ ภาพซึ ่งประกอบด้ ำลัง รู ้จักออกกใช้าลั ทาให้นักาศึงเสริ กษาเข้ งการสร้ างเสริมวยการออกก� สุขภาพร่างกาย กายอย่างสม�ำ่ เสมอ โดยให้นักศึกษาปฏิบัติกับตัวเอง และส่งเสริมให้ผู้อื่น โดยการออกกาลังกายอย่างสม่าเสมอ มีสุขภาพแข็งแรง และนาไปแนะนาให้ รู้จักออกก�ำลังกาย ท�ำให้นักศึกษาเข้าใจถึงการสร้างเสริมสุขภาพร่างกาย ประชาชนทั ่วไปให้ ออกกาลั งกายเพื ุขภาพทีงแรง ่ดี ในรายวิ า สร้างเสริ โดยการออกก� ำลังกายอย่ างสม� ่ำเสมอ่อการมี มีสุขสภาพแข็ และน�ชำไปแนะน� ำให้ม สุประชาชนทั ขภาพ ่วไปให้ออกก�ำลังกายเพื่อการมีสุขภาพที่ดี ในรายวิชา สร้างเสริม สุขภาพ

๑๓ 13 การพัฒนาความรู้ ด้านวิทยาศาสตร์สุขภาพ

“...วัยเด็กเป็นวัยสาคัญสาหรับวางรากฐาน

“...งานช่วยผู้พิการนี้มีความสาคัญยิ่ง เพราะว่าผู้ที่พิการ

เพื่อความสาเร็จ ความเจริญ และความสุขในชีวิต...”

ไม่ได้อยากเป็นผู้จะพิการ และอยากช่วยตัวเอง ถ้าเราไม่ช่วย

พระบรมราโชวาทพระราชทานเพื่อเชิญพิมพ์ในหนังสือวันเด็ก พ.ศ. ๒๕๑๙

เขาไม่สามารถที่จะปฏิบัติงานอะไรเพื่อมีชีวิตและมีเศรษฐกิจของ ครอบครัว จึงทาให้เกิดสิ่งที่หนักในครอบครัว หนักแก่ส่วนรวม

มฟ ล.

ฉะนั้นนโยบายที่จะทาก็คือ ช่วยเขาให้ช่วยตัวเองได้

สานักวิชาพยาบาลศาสตร์

เป็นแนวคิดในการดูแลสุขภาพของเด็กทาให้นักศึกษาเข้าใจถึง ส�ำนักวิชใช้ าพยาบาลศาสตร์ ของการดู แลสุ ขภาพเด็กให้กท�แข็ำให้ งแรงและสมบู หลักการและความส ใช้เป็นแนวคิาคัดญในการดู แลสุ ขภาพของเด็ นักศึกษาเข้ราณ์ใจถึในง หลั ำคัญกและวั ของการดู รายวิกการและความส� ชา การพยาบาลเด็ ยรุ่นแลสุขภาพเด็กให้แข็งแรงและสมบูรณ์ ในรายวิชา การพยาบาลเด็กและวัยรุ่น

แสง แห่งปัญญา

๑๔

เพื่อที่จะให้สามารถเป็นประโยชน์ต่อสังคม และเป็นกาลังปฏิบัต.ิ ..” พระราชดารัส พระราชทานแก่คณะกรรมการมูลนิธิอนุเคราะห์คนพิการ ในพระบรมราชินูปถัมภ์ของสมเด็จพระศรนครินทราบรมราชชนนี ณ พระตาหนักจิตรลดารโหฐาน วันที่ ๒๒ มีนาคม ๒๕๑๗

สานักวิชาพยาบาลศาสตร์ น้ อ มน าไปใช้ เ ป็ น แนวทางในการให้ ก ารช่ ว ยเหลื อ ผู้ พิ ก ารและผู้ ส�ำบนัป่กวิวชยทีาพยาบาลศาสตร์ เจ็ ่ ต้องการความช่วยเหลื อในชุม ชนโดยอาศัยการมีส่ วนร่วมของ น้อมน�ำไปใช้เป็นแนวทางในการให้การช่วยเหลือผู้พิการและผู้ ผู้ป่วยและญาติ เพื่อสร้างความเข้มแข็งของชุมชน สอนนักศึกษาให้เรียนรู้ เจ็บป่วยที่ต้องการความช่วยเหลือในชุมชนโดยอาศัยการมีส่วนร่วมของ และเข้ าใจถึงหลักเพืการช่ อผู้พมิกแข็ารและผู องให้ ดการมี ่วน้ ผู้ป่วยและญาติ ่อสร้วายเหลื งความเข้ งของชุ้ปม่วชนยโดยต้ สอนนั กศึเกกิษาให้ เรียสนรู ใจถึงหลัา งความเข้ กการช่วยเหลื ้พิการและผู ้ป่วยโดยต้องให้วเกิดในรายวิ การมีส่วชนา ร่และเข้ ว มจึ งาจะสร้ ม แข็องผูของบุ ค คลและครอบครั ร่วมจึงจะสร้ามงความเข้ มแข็งบของบุ คคลและครอบครั การพยาบาลชุ ชนและการปฏิ ัติการพยาบาลชุ มชน ว ในรายวิชา การพยาบาลชุมชนและการปฏิบัติการพยาบาลชุมชน ๑๕ 15 การพัฒนาความรู้ ด้านวิทยาศาสตร์สุขภาพ

“...วัยเด็กเป็นวัยสาคัญสาหรับวางรากฐาน

“...งานช่วยผู้พิการนี้มีความสาคัญยิ่ง เพราะว่าผู้ที่พิการ

เพื่อความสาเร็จ ความเจริญ และความสุขในชีวิต...”

ไม่ได้อยากเป็นผู้จะพิการ และอยากช่วยตัวเอง ถ้าเราไม่ช่วย

พระบรมราโชวาทพระราชทานเพื่อเชิญพิมพ์ในหนังสือวันเด็ก พ.ศ. ๒๕๑๙

เขาไม่สามารถที่จะปฏิบัติงานอะไรเพื่อมีชีวิตและมีเศรษฐกิจของ ครอบครัว จึงทาให้เกิดสิ่งที่หนักในครอบครัว หนักแก่ส่วนรวม ฉะนั้นนโยบายที่จะทาก็คือ ช่วยเขาให้ช่วยตัวเองได้

มฟ ล.

เพื่อที่จะให้สามารถเป็นประโยชน์ต่อสังคม และเป็นกาลังปฏิบัต.ิ ..”

พระราชดารัส พระราชทานแก่คณะกรรมการมูลนิธิอนุเคราะห์คนพิการ ในพระบรมราชินูปถัมภ์ของสมเด็จพระศรนครินทราบรมราชชนนี

ณ พระตาหนักจิตรลดารโหฐาน วันที่ ๒๒ มีนาคม ๒๕๑๗

สานักวิชาพยาบาลศาสตร์

แสง แห่งปัญญา

๑๔

น้ อ มน าไปใช้ เ ป็ น แนวทางในการให้ ก ารช่ ว ยเหลื อ ผู้ พิ ก ารและผู้ ส�ำบนัป่กวิวชยทีาพยาบาลศาสตร์ เจ็ ่ ต้องการความช่วยเหลื อในชุม ชนโดยอาศัยการมีส่ วนร่วมของ น้อมน�ำไปใช้เป็นแนวทางในการให้การช่วยเหลือผู้พิการและผู้ ผู้ป่วยและญาติ เพื่อสร้างความเข้มแข็งของชุมชน สอนนักศึกษาให้เรียนรู้ เจ็บป่วยที่ต้องการความช่วยเหลือในชุมชนโดยอาศัยการมีส่วนร่วมของ และเข้ าใจถึงหลักเพืการช่ อผู้พมิกแข็ารและผู องให้ ดการมี ่วน้ ผู้ป่วยและญาติ ่อสร้วายเหลื งความเข้ งของชุ้ปม่วชนยโดยต้ สอนนั กศึเกกิษาให้ เรียสนรู ใจถึงหลัา งความเข้ กการช่วยเหลื ้พิการและผู ้ป่วยโดยต้องให้วเกิดในรายวิ การมีส่วชนา ร่และเข้ ว มจึ งาจะสร้ ม แข็องผูของบุ ค คลและครอบครั ร่วมจึงจะสร้ามงความเข้ มแข็งบของบุ คคลและครอบครั การพยาบาลชุ ชนและการปฏิ ัติการพยาบาลชุ มชน ว ในรายวิชา การพยาบาลชุมชนและการปฏิบัติการพยาบาลชุมชน

๑๕ 15 การพัฒนาความรู้ ด้านวิทยาศาสตร์สุขภาพ

“...ปัญหาต่างๆ เกี่ยวกับสภาวะแวดล้อม อันเนื่องมาจากมลพิษ

สุขภาพกายด้วยซ้า เพราะว่าคนไหนที่ร่างกายสมบูรณ์แต่จิตใจฟั่น

หรือความเสื่อมโทรมของทรัพยากรธรรมชาติ ไม่ว่าจะเกิดขึ้นในที่

เฟือนไม่ได้เรื่องนั้น ถ้าทาอะไรก็ยุ่งกันได้ กายที่แข็งแรงนั้นก็จะไม่เป็น

หนึ่งที่ใดก็ตาม ย่อมส่งผลกระทบต่อเนื่องไปถึงที่อื่นๆ ด้วยเหตุนี้ ทุก

ประโยชน์ต่อตนเองหรือสังคมอย่างใด ส่วนคนที่สุขภาพกายไม่สู้จะ

คนทุกประเทศในโลกจึงย่อมมีส่วนรับผิดชอบอยู่ด้วยกัน ทั้งในการ

แข็งแรงแต่สุขภาพจิตดี หมายความถึงจิตใจดี รู้จักจิตของตนเอง

แก้ไข ลดปัญหา และปรับปรุงสร้างเสริมสภาวะแวดล้อม

และรู้จักปฏิบัติให้ถูกต้อง ย่อมเป็นประโยชน์ต่อตนเองมาก

ให้กลับคืนมาสู่สภาพอันจะเอื้อต่อการมีชีวิตอยู่

และเป็นประโยชน์ต่อสังคมได้มาก...”

อย่างเป็นสุขของตนเองและเพื่อนมนุษย์...”

มฟ ล.

“...สุขภาพจิตและสุขภาพกายนั้น พูดได้ว่า สุขภาพจิตสาคัญกว่า

พระราชดารัส ในโอกาสที่คณะจิตแพทย์ นักวิชาการสุขภาพจิต อาจารย์จาก

พระราชดารัสพระราชทานเพื่อเชิญลงพิมพ์ในหนังสือที่ระลึก

มหาวิทยาลัย และผู้ทรงคุณวุฒิจากสถาบันต่างๆ เข้าเฝ้าทูลละอองธุลีพระบาท

ในพิธีรับมอบเรือขจัดคราบน้ามันซึ่งรัฐบาลเดนมาร์กน้อมเกล้าฯ ถวาย

ณ พระตาหนักภูพิงค์ราชนิเวศน์ วันที่ ๑๕ กุมภาพันธ์ ๒๕๒๐

วันพุธที่ ๒๐ พฤศจิกายน ๒๕๒๐

สานักวิชาพยาบาลศาสตร์ ส�ำนักวิชาพยาบาลศาสตร์ ใช้ เ ป็ น แนวคิ ด หลั ก ของการสร้ า งเสริ ม สุ ข ภาพจิ ต ในรายวิ ช า ใช้เป็นแนวคิดหลักของการสร้างเสริมสุขภาพจิต ในรายวิชา สุขภาพจิตและการพยาบาลจิตเวช

สานักวิชาพยาบาลศาสตร์ ส�ำนักวิชาพยาบาลศาสตร์ ใช้ เ ป็ น แนวคิ ด ให้ นั ก ศึ ก ษาเห็ น ความส าคั ญ ของการดู แ ลปั ญ หา ใช้เป็นแนวคิดให้นักศึกษาเห็นความส�ำคัญของการดูแลปัญหา สิสิ่ง่งแวดล้ ใจถึงงหลั หลักกการและความส� การและความสำาคัคัญญของการอนามั ของการอนามัยย แวดล้ออมท มท�าให้ ำให้นนักักศึศึกกษาเข้ ษาเข้าาใจถึ สิ่งแวดล้อม ในรายวิชา พยาบาลชุมชน

แสง แห่งปัญญา

๑๖

๑๗ 17 การพัฒนาความรู้ ด้านวิทยาศาสตร์สุขภาพ

“...ปัญหาต่างๆ เกี่ยวกับสภาวะแวดล้อม อันเนื่องมาจากมลพิษ

สุขภาพกายด้วยซ้า เพราะว่าคนไหนที่ร่างกายสมบูรณ์แต่จิตใจฟั่น

หรือความเสื่อมโทรมของทรัพยากรธรรมชาติ ไม่ว่าจะเกิดขึ้นในที่

หนึ่งที่ใดก็ตาม ย่อมส่งผลกระทบต่อเนื่องไปถึงที่อื่นๆ ด้วยเหตุนี้ ทุก

ประโยชน์ต่อตนเองหรือสังคมอย่างใด ส่วนคนที่สุขภาพกายไม่สู้จะ

คนทุกประเทศในโลกจึงย่อมมีส่วนรับผิดชอบอยู่ด้วยกัน ทั้งในการ

แข็งแรงแต่สุขภาพจิตดี หมายความถึงจิตใจดี รู้จักจิตของตนเอง

แก้ไข ลดปัญหา และปรับปรุงสร้างเสริมสภาวะแวดล้อม

และรู้จักปฏิบัติให้ถูกต้อง ย่อมเป็นประโยชน์ต่อตนเองมาก

ให้กลับคืนมาสู่สภาพอันจะเอื้อต่อการมีชีวิตอยู่

และเป็นประโยชน์ต่อสังคมได้มาก...”

มฟ ล.

“...สุขภาพจิตและสุขภาพกายนั้น พูดได้ว่า สุขภาพจิตสาคัญกว่า

อย่างเป็นสุขของตนเองและเพื่อนมนุษย์...”

พระราชดารัส ในโอกาสที่คณะจิตแพทย์ นักวิชาการสุขภาพจิต อาจารย์จาก

พระราชดารัสพระราชทานเพื่อเชิญลงพิมพ์ในหนังสือที่ระลึก

ในพิธีรับมอบเรือขจัดคราบน้ามันซึ่งรัฐบาลเดนมาร์กน้อมเกล้าฯ ถวาย

ณ พระตาหนักภูพิงค์ราชนิเวศน์ วันที่ ๑๕ กุมภาพันธ์ ๒๕๒๐

วันพุธที่ ๒๐ พฤศจิกายน ๒๕๒๐

แสง แห่งปัญญา

๑๖

๑๗ 17 การพัฒนาความรู้ ด้านวิทยาศาสตร์สุขภาพ

“...เดี๋ยวนี้ เนื่องจากป่าไม้ถูกทาลายมาก ก็อยากให้ทุกท่านสนับสนุน

ธรรมชาติและทรัพยากรบุคคล ซึ่งเราสามารถนามาใช้เสริมสร้าง ความอุดมสมบูรณ์ และเสถียรภาพอันถาวรของบ้านเมืองได้เป็น อย่างดี ข้อสาคัญเราจะต้องรู้จักใช้ทรัพยากรทั้งนั้นอย่างฉลาด คือ ไม่นามาทุ่มเทใช้ให้สิ้นเปลืองไปโดยไร้ประโยชน์ หรือได้ประโยชน์ ไม่คุ้มค่า หากแต่ระมัด ระวังใช้ด้วยความประหยั ดรอบคอบ ประกอบด้ ว ยความคิด พิจารณาตามหลักวิ ชา เหตุผ ลและ ความถูกต้องเหมาะสม โดยมุ่งถึงประโยชน์แท้จริงที่จะเกิด แก่ประเทศชาติ ทั้งในปัจจุบันและอนาคตอันยืนยาว...”

การรักษาป่า ไม่ใช่เพื่อรักษาสัตว์ป่าเพียงอย่างเดียว แต่เพื่อป่าจะได้

มฟ ล.

“...ทุกวันนี้ประเทศไทยยังมีทรัพยากรพร้อมมูล ทั้งทรัพยากร

พระราชดารัส ในการเสด็จออกมหาสมาคม ในงานพระราชพิธีเฉลิมพระชนมพรรษา พุทธศักราช ๒๕๒๙ วันศุกร์ที่ ๕ ธันวาคม ๒๕๒๙

สานักวิชาพยาบาลศาสตร์ ส�ำนักวิชาพยาบาลศาสตร์ ใช้ ใช้เเป็ป็นนแนวทางในการปฏิ แนวทางในการปฏิบบัตัติงิงานในบทบาทพยาบาลอนามั านในบทบาทพยาบาลอนามัยยชุชุมมชน ชน กักับบงานอนามั ย สิ ่ ง แวดล้ อ ม ยกตั ว อย่ า ง ของการใช้ ท รั พ ยากรอย่ า งรู ้ ค ุ ณ งานอนามัยสิ่งแวดล้อม ยกตัวอย่าง ของการใช้ทรัพยากรอย่างรู้คุณค่ค่าา และไม่ก่อให้เกิดอันตรายต่อสิ่งแวดล้อม เช่น การแปรรู การแปรรูปสิ่งของเหลือใช้เป็น ผลิตภัณฑ์ที่นาไปใช้ �ำไปใช้ประโยชน์ต่อได้ การผลิตปุ๋ยครัวเรือนจากเศษขยะเปียก และน�าไปใช้ ำ ไปใช้ป ลู ก ผั ก ปลอดสารพิ ษ ตามแนวชี ว วิ ถี เ กษตรพอเพี ย ง และน ในรายวิชชาา พยาบาลชุ พยาบาลชุมมชน ชน ในรายวิ

แสง แห่งปัญญา

๑๘

เป็นที่เก็บน้า น้าฝน ป่าจะได้เก็บน้าไว้ใต้ดิน นอกจากนี้ ยังเป็นแหล่ง ที่เรียกว่ามีแหล่งที่มีพืชต่างๆ นานา ซึ่งใช้เป็นยาสมุนไพร อะไรก็ได้ที่เราจะค้นคว้าได้ และเป็นที่พึ่ง ของพืชเศรษฐกิจต่างๆ...” พระบรมราโชวาทพระราชทานในวโรกาสทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ชาวไทยในสหรัฐอเมริกา เฝ้าทูลละอองธุลีพระบาท ณ ห้องแกรนด์บอลรูม โรงแรมเดอะพลาซ่า นครนิวยอร์ก วันที่ ๙ พฤศจิกายน ๒๕๓๔

สานักวิชาวิทยาศาสตร์สุขภาพ สาขาแพทย์แผนไทยประยุกต์ ส�ำนักวิชใช้าวิเทป็ยาศาสตร์ สุขภาพ สาขาแพทย์ แผนไทยประยุ กต์ ถูกต้น ถูก นแนวคิดในการให้ นักศึกษาสามารถใช้ สมุนไพรได้ ใช้เป็นแนวคิดในการให้นักศึกษาสามารถใช้สมุนไพรได้ถูกต้น ถูก ส่วน และรู้จักอนุรักษ์พืชสมุนไพรให้คงอยู่เพื่อให้รุ่นหลังได้ศึกษาและใช้ ส่วน และรู้จักอนุรักษ์พืชสมุนไพรให้คงอยู่เพื่อให้รุ่นหลังได้ศึกษาและใช้ ประโยชน์ ในรายวิชชาา เภสั เภสัชชกรรมแผนไทย กรรมแผนไทย และ และ เภสั เภสัชชพฤกษศาสตร์ พฤกษศาสตร์ ประโยชน์ตต่อ่อไป ไป ในรายวิ ๑๙ 19 การพัฒนาความรู้ ด้านวิทยาศาสตร์สุขภาพ

“...ทุกวันนี้ประเทศไทยยังมีทรัพยากรพร้อมมูล ทั้งทรัพยากร

“...เดี๋ยวนี้ เนื่องจากป่าไม้ถูกทาลายมาก ก็อยากให้ทุกท่านสนับสนุน

การรักษาป่า ไม่ใช่เพื่อรักษาสัตว์ป่าเพียงอย่างเดียว แต่เพื่อป่าจะได้ เป็นที่เก็บน้า น้าฝน ป่าจะได้เก็บน้าไว้ใต้ดิน นอกจากนี้ ยังเป็นแหล่ง ที่เรียกว่ามีแหล่งที่มีพืชต่างๆ นานา ซึ่งใช้เป็นยาสมุนไพร อะไรก็ได้ที่เราจะค้นคว้าได้ และเป็นที่พึ่ง

มฟ ล.

แสง แห่งปัญญา

ของพืชเศรษฐกิจต่างๆ...”

๑๘

พระบรมราโชวาทพระราชทานในวโรกาสทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ชาวไทยในสหรัฐอเมริกา เฝ้าทูลละอองธุลีพระบาท

ณ ห้องแกรนด์บอลรูม โรงแรมเดอะพลาซ่า นครนิวยอร์ก วันที่ ๙ พฤศจิกายน ๒๕๓๔

๑๙ 19 การพัฒนาความรู้ ด้านวิทยาศาสตร์สุขภาพ

“...ผู้ที่จะรักษาความเป็นไทยได้มั่นคงที่สุด ดี และเหมาะสมที่สุด

“...การที่คนสมัยใหม่บอกว่าคนสมัยเก่ามีความรู้น้อยก็อาจเป็นจริง

ไม่มีใครอื่นนอกจากคนไทย เพราะฉะนั้นไม่ว่าจะอยู่ ณ แห่งใด

แล้วคนสมัยใหม่ดูถูกหรือเหยียดหยามคนสมัยเก่าก็มีสิทธิ์ แต่ถ้าพูด

คนไทยมีหน้าที่ต้องรักษาความเป็นไทยเสมอ...”

ตามความจริงแล้ว สิทธิ์ที่จะเหยียดหยามคนรุ่นเก่าไม่ควรจะมี

พระบรมราโชวาทพระราชทานแก่สมาคมนักเรียนไทยในประเทศญี่ปุ่น

มฟ ล.

๒๗ กุมภาพันธ์ ๒๕๓๗

ด้วยเหตุว่าคนรุ่นเก่านี้เองทาให้คนรุ่นใหม่เกิดขึ้นมาได้...” พระบรมราโชวาทพระราชทานแก่คณะบุคคลต่างๆ ที่เข้าเฝ้าฯ เนื่องในโอกาสวันเฉลิมพระชนมพรรษา ๔ ธันวาคม ๒๕๓๑

สานักวิชาวิทยาศาสตร์สุขภาพ สาขาแพทย์แผนไทยประยุกต์

หลั ก สู ต รวิ ช าการแพทย์ แ ผนไทยประยุ ก ต์ มี วั ต ถุ ป ระสงค์ ที่ จ ะ ส�ำนักวิชาวิทยาศาสตร์สุขภาพ สาขาแพทย์แผนไทยประยุกต์ อนุ ูมิปกัญสูญาด้ แผนไทยให้ คงอยู่แกละพั ความรู รักษ์ภหลั ตรวิาชนการแพทย์ าการแพทย์ แผนไทยประยุ ต์มีวฒัตนาองค์ ถุประสงค์ ที่จ้ให้ะ อนุนรทีัก่ยษ์อมรั ภูมิปบัญในระดั ญาด้าบนการแพทย์ งอยู่และพัฒนาองค์ความรู ้ให้ เป็ ที่กว้างขึ้น แจึผนไทยให้ งได้น้อมนคาพระบรมราโชวาทไปบู รณา เป็นที่ยในรายวิ อมรับในระดั บที่กว้างขึ้น จึงได้นเภสั ้อมน�ชำกรรมแผนไทย พระบรมราโชวาทไปบู รณาการ การ ชา เวชกรรมแผนไทย หัตถเวชกรรม ในรายวิชา เวชกรรมแผนไทย เภสัชกรรมแผนไทย หัตถเวชกรรมแผนไทย แผนไทย และ แผดุ งครรภ์แผนไทย และ ผดุงครรภ์ ผนไทย

หลั ก สู ต รวิ ช าการแพทย์ แ ผนไทยประยุ ก ต์ ไ ด้ น าองค์ ค วามรู้ ด้ า น ส�ำนักวิชาวิทยาศาสตร์สุขภาพ สาขาแพทย์แผนไทยประยุกต์ การแพทย์ ฒ นาให้อแงค์ ค วามรู้ เ ก่ า ยักงต์คงอยู ละมีคปวามรู ระโยชน์ หลัแกผนไทยมาพั สูตรวิชาการแพทย์ ผนไทยประยุ ได้นำ� ่ แองค์ ้ด้าน การแพทย์ แผนไทยมาพั ายังคงอยู่และมีประโยชน์ ในทางรั กษาโรคให้ คนในยุฒ คปันาให้ จจุบันองค์ จึงคได้วามรู น้อมน้เก่าพระบรมราโชวาทไปบู รณา ในทางรัในรายวิ กษาโรคให้ คนในยุคปัจจุบัน จึงได้เภสั น้อมน� ำพระบรมราโชวาทไปบู รณาการ การ ชา เวชกรรมแผนไทย ชกรรมแผนไทย หัตถเวชกรรม ในรายวิชา เวชกรรมแผนไทย เภสัชกรรมแผนไทย หัตถเวชกรรมแผนไทย แผนไทย และ ผดุงครรภ์แผนไทย และ ผดุงครรภ์แผนไทย

แสง แห่งปัญญา

๒๐

๒๑ 21 การพัฒนาความรู้ ด้านวิทยาศาสตร์สุขภาพ

“...ผู้ที่จะรักษาความเป็นไทยได้มั่นคงที่สุด ดี และเหมาะสมที่สุด

“...การที่คนสมัยใหม่บอกว่าคนสมัยเก่ามีความรู้น้อยก็อาจเป็นจริง

ไม่มีใครอื่นนอกจากคนไทย เพราะฉะนั้นไม่ว่าจะอยู่ ณ แห่งใด

แล้วคนสมัยใหม่ดูถูกหรือเหยียดหยามคนสมัยเก่าก็มีสิทธิ์ แต่ถ้าพูด

คนไทยมีหน้าที่ต้องรักษาความเป็นไทยเสมอ...”

ตามความจริงแล้ว สิทธิ์ที่จะเหยียดหยามคนรุ่นเก่าไม่ควรจะมี

พระบรมราโชวาทพระราชทานแก่สมาคมนักเรียนไทยในประเทศญี่ปุ่น

พระบรมราโชวาทพระราชทานแก่คณะบุคคลต่างๆ ที่เข้าเฝ้าฯ

มฟ ล.

๒๗ กุมภาพันธ์ ๒๕๓๗

ด้วยเหตุว่าคนรุ่นเก่านี้เองทาให้คนรุ่นใหม่เกิดขึ้นมาได้...”

เนื่องในโอกาสวันเฉลิมพระชนมพรรษา ๔ ธันวาคม ๒๕๓๑

สานักวิชาวิทยาศาสตร์สุขภาพ สาขาแพทย์แผนไทยประยุกต์

แสง แห่งปัญญา

๒๐

๒๑ 21 การพัฒนาความรู้ ด้านวิทยาศาสตร์สุขภาพ

“...โรคภัยไข้เจ็บที่เกิดขึ้นในภูมิภาคต่างๆของโลก

“...งานนี้เป็นงานใหญ่ที่ทาได้ด้วยยาก แต่ก็สาคัญ จาเป็นต้องรีบ

มีความแตกต่างกันอยู่ การวินิจฉัยโรคเหล่านั้น

กระทาให้ดีที่สุด ขอให้ผู้มีหน้าที่จัดการศึกษาของแพทย์และพยาบาล

ก็ต้องกระทาต่างกันไป ตามลักษณะของโลก

ให้การศึกษาที่สมบูรณ์แก่แพทย์และพยาบาล ให้ทุกคนมีความรู้

และภูมิประเทศด้วย...”

อัดแน่นแฟ้น ทั้งให้เป็นที่เชื่อถือได้ด้วยว่าทุกคนรู้จักหน้าที่

มฟ ล.

พระบรมราโชวาทพระราชทานในพิธีวางศิลาฤกษ์ก่อตั้งศูนย์วิจัยคลินิก วันที่ ๘ กันยายน ๒๕๐๗

สานักวิชาวิทยาศาสตร์สุขภาพ สาขาแพทย์แผนไทยประยุกต์

ใช้เป็นแนวทางในการสอนให้ นักศึกษาสามารถซักประวัติ ตรวจ ส�ร่าำงกายวิ นักวิชาวิ ภาพ ้งสาขาแพทย์ แผนไทยประยุ กต์้ป่วยได้อย่าง นิจทฉัยาศาสตร์ ยโรคที่พบสุขรวมทั สามารถวางแผนการรั กษาผู ใช้เป็นแนวทางในการสอนให้นักศึกษาสามารถซักประวัติ ตรวจ ถูกต้องทางสาขาวิชาได้ และออกหน่วยแพทย์สัปดาห์ละ 2 ครั้งในชุมชน ร่างกายวินิจฉัยโรคที่พบ รวมทั้งสามารถวางแผนการรักษาผู้ป่วยได้อย่าง ยงเพื่อฝึกทักชษะในการวิ นิจฉั ยโรคที ่หลากหลาย การฝึ ถูใกล้ กต้เอคีงทางสาขาวิ าได้ และออกหน่ วยแพทย์ สัปดาห์ลในรายวิ ะ 2 ครัช้งาในชุ มชนก ใกล้ ่อฝึนกิกทัสกาหรั ษะในการวิ ฉัยโรคที่หลากหลาย ในรายวิชา การฝึก ปฏิบเคีัตยิทงเพื างคลิ บแพทย์นแิจผนไทยประยุ กต์ และ เวชกรรมแผนไทย ปฏิบัติทางคลินิกส�ำหรับแพทย์แผนไทยประยุกต์ และ เวชกรรมแผนไทย

แสง แห่งปัญญา

๒๒

ของตนๆ อย่างครบถ้วน เพราะผู้ที่มีความรู้ดีแต่ไม่รู้จัก รักษาหน้าที่นั้น จะทางานให้เกิดประโยชน์ แท้จริงมิได้...” พระบรมราโชวาทพระราชทานในพิธีเปิดอาคารคณะแพทยศาสตร์ โรงพยาบาลรามาธิบดี วันเสาร์ ที่ ๓ พฤษภาคม ๒๕๑๒

สานักวิชาวิทยาศาสตร์สุขภาพ สาขาแพทย์แผนไทยประยุกต์ ใช้ในการอบรมคุณธรรมจริยธรรมให้กับนักศึกษาการแพทย์แผน ส�ำนักวิชาวิทยาศาสตร์สุขภาพ สาขาแพทย์แผนไทยประยุกต์ ไทยประยุกต์ เพื่อให้นักศึกษาพึงปฏิบัติ อาทิ มีวินัย ความรับผิดชอบ ความ ใช้ในการอบรมคุณธรรมจริยธรรมให้กับนักศึกษาการแพทย์แผน เมตตากรุ สุจริตงปฏิ เสีบยัตสละ อสังคมบผิและตระหนั ไทยประยุณกต์า ความซื เพื่อให้น่อักสัศึตกย์ษาพึ ิ อาทิจิ ตมีสวานึ ินัยกต่ความรั ดชอบ ความก เมตตากรุ ณา ความซืร่อักสัษ์ตแย์ละเผยแผ่ สุจริต เสีวยัฒสละ จิตส�ำนนึดีกงต่ามของไทย อสังคม และตระหนั ในคุ ณค่าของการอนุ นธรรมอั ในรายวิชกา าของการอนุ รักษ์และเผยแผ่ วิในคุ ชาชีณพค่แพทย์ แผนไทยประยุ กต์ วัฒนธรรมอันดีงามของไทย ในรายวิชา วิชาชีพแพทย์แผนไทยประยุกต์ ๒๓ 23 การพัฒนาความรู้ ด้านวิทยาศาสตร์สุขภาพ

“...โรคภัยไข้เจ็บที่เกิดขึ้นในภูมิภาคต่างๆของโลก

“...งานนี้เป็นงานใหญ่ที่ทาได้ด้วยยาก แต่ก็สาคัญ จาเป็นต้องรีบ

มีความแตกต่างกันอยู่ การวินิจฉัยโรคเหล่านั้น

กระทาให้ดีที่สุด ขอให้ผู้มีหน้าที่จัดการศึกษาของแพทย์และพยาบาล

ก็ต้องกระทาต่างกันไป ตามลักษณะของโลก

ให้การศึกษาที่สมบูรณ์แก่แพทย์และพยาบาล ให้ทุกคนมีความรู้

และภูมิประเทศด้วย...”

อัดแน่นแฟ้น ทั้งให้เป็นที่เชื่อถือได้ด้วยว่าทุกคนรู้จักหน้าที่ รักษาหน้าที่นั้น จะทางานให้เกิดประโยชน์

มฟ ล.

พระบรมราโชวาทพระราชทานในพิธีวางศิลาฤกษ์ก่อตั้งศูนย์วิจัยคลินิก

ของตนๆ อย่างครบถ้วน เพราะผู้ที่มีความรู้ดีแต่ไม่รู้จัก

วันที่ ๘ กันยายน ๒๕๐๗

แท้จริงมิได้...”

พระบรมราโชวาทพระราชทานในพิธีเปิดอาคารคณะแพทยศาสตร์

โรงพยาบาลรามาธิบดี วันเสาร์ ที่ ๓ พฤษภาคม ๒๕๑๒

สานักวิชาวิทยาศาสตร์สุขภาพ สาขาแพทย์แผนไทยประยุกต์

แสง แห่งปัญญา

๒๒

สานักวิชาวิทยาศาสตร์สุขภาพ สาขาแพทย์แผนไทยประยุกต์

ใช้ในการอบรมคุณธรรมจริยธรรมให้กับนักศึกษาการแพทย์แผน ส�ำนักวิชาวิทยาศาสตร์สุขภาพ สาขาแพทย์แผนไทยประยุกต์ ไทยประยุกต์ เพื่อให้นักศึกษาพึงปฏิบัติ อาทิ มีวินัย ความรับผิดชอบ ความ ใช้ในการอบรมคุณธรรมจริยธรรมให้กับนักศึกษาการแพทย์แผน เมตตากรุ สุจริตงปฏิ เสีบยัตสละ อสังคมบผิและตระหนั ไทยประยุณกต์า ความซื เพื่อให้น่อักสัศึตกย์ษาพึ ิ อาทิจิ ตมีสวานึ ินัยกต่ความรั ดชอบ ความก เมตตากรุ ณา ความซืร่อักสัษ์ตแย์ละเผยแผ่ สุจริต เสีวยัฒสละ จิตส�ำนนึดีกงต่ามของไทย อสังคม และตระหนั ในคุ ณค่าของการอนุ นธรรมอั ในรายวิชกา าของการอนุ รักษ์และเผยแผ่ วิในคุ ชาชีณพค่แพทย์ แผนไทยประยุ กต์ วัฒนธรรมอันดีงามของไทย ในรายวิชา วิชาชีพแพทย์แผนไทยประยุกต์

๒๓ 23 การพัฒนาความรู้ ด้านวิทยาศาสตร์สุขภาพ

“...เป็นที่ทราบกันดีว่า การศึกษาค้นคว้าวิจัยเพื่อความก้าวหน้าทาง

อย่างหนึ่งของการพัฒนาประเทศ ด้วยเหตุนี้ การศึกษาค้นคว้าวิจัย

การแพทย์นั้นมิใช่เพื่อประโยชน์ของผู้หนึ่งผู้ใดโดยเฉพาะ หากเป็นไป

เพื่อความก้าวหน้าทางการแพทย์ จึงมิใช่เพื่อประโยชน์ของผู้หนึ่ง

เพื่อ ประโยชน์ของมนุ ษยชาติ ทั้ งมวล ดังนั้น ผู้ ทางานด้านนี้

ผู้ใดโดยเฉพาะ หากเป็นไปเพื่อประโยชน์ของมนุษยชาติทั้งมวล

จาเป็นต้องมีจิตใจที่มั่นคง เสียสละ ทั้งมีความเมตตาอาทร

และนานาชาติต่างก็ได้รับผลประโยชน์ร่วมกัน แต่ก็เป็นที่ทราบ

ต่อเพื่อนมนุษย์เป็นอย่างสูง จึงจะพากเพียร

กั น ดี ว่ า การศึ ก ษาวิ จั ย ทางการแพทย์ นั้ น มิ ใ ช่ จ ะกระทา

กระทาได้สาเร็จ...”

มฟ ล.

“...การแพทย์และการสาธารณสุขเป็นพื้นฐานที่สาคัญ

ให้สาเร็จได้โดยง่าย ผู้ทางานด้านนี้จาต้องมีความอุตสาหะ อดทนอย่างแรงกล้า มีความตั้งใจที่มั่นคงแน่นอน ทั้งมีความเมตตาอาทรต่อเพื่อนมนุษย์ เป็นอย่างสูงจึงจะทาได้สาเร็จ...”

พระบรมราโชวาทพระราชทานในพิธพี ระราชทานรางวัลสมเด็จเจ้าฟ้ามหิดล ประจาปี ๒๕๔๐ ณ พระที่นั่งจักรีมหาปราสาท วัน พุธ ที่ ๒๘ มกราคม ๒๕๔๑

พระบรมราโชวาทพระราชทานในพิธพี ระราชทานรางวัลมหิดล ประจาปี ๒๕๓๙

ณ พระที่นั่งจักรีมหาปราสาท วันศุกร์ที่ ๓๑ มกราคม ๒๕๔๐

สานักวิชาวิทยาศาสตร์สุขภาพ สาขาสาธารณสุขศาสตร์

ส�ำนักวิชใช้ าวิใทนการเรี ยาศาสตร์ สุขภาพ สาขาสาธารณสุ ย นการสอนเพื ่ อ ส่ ง เสริ ม ด้ขศาสตร์ า นสาธารณสุ ข ศาสตร์ นการเรี นการสอนเพื ่อส่งสเสริ มด้าและ นสาธารณสุ ขศาสตร์ข ในรายวิ ชใช้า ใการวิ จั ยยทางวิ ท ยาศาสตร์ ุ ข ภาพ การสาธารณสุ ในรายวิชา การวิจัยทางวิทยาศาสตร์สุขภาพ และ การสาธารณสุข เบื้องต้น เบื้องต้น

แสง แห่งปัญญา

๒๔

สานักวิชาวิทยาศาสตร์สุขภาพ สาขาสาธารณสุขศาสตร์ ใช้ ใ นการเรี ย นการสอนเพื่ อ ส่ ง เสริ ม ด้ า นสาธารณสุ ข ศาสตร์ ส�ำนักวิชาวิทยาศาสตร์สุขภาพ สาขาสาธารณสุขศาสตร์ ในรายวิ ชใช้า ใการวิ จั ยยทางวิ ท ยาศาสตร์ ุ ข ภาพ การสาธารณสุ นการเรี นการสอนเพื ่อส่งสเสริ มด้าและ นสาธารณสุ ขศาสตร์ข ในรายวิ เบื ้องต้น ชา การวิจัยทางวิทยาศาสตร์สุขภาพ และ การสาธารณสุข เบื้องต้น ๒๕ 25 การพัฒนาความรู้ ด้านวิทยาศาสตร์สุขภาพ

“...เป็นที่ทราบกันดีว่า การศึกษาค้นคว้าวิจัยเพื่อความก้าวหน้าทาง

อย่างหนึ่งของการพัฒนาประเทศ ด้วยเหตุนี้ การศึกษาค้นคว้าวิจัย

การแพทย์นั้นมิใช่เพื่อประโยชน์ของผู้หนึ่งผู้ใดโดยเฉพาะ หากเป็นไป

เพื่อความก้าวหน้าทางการแพทย์ จึงมิใช่เพื่อประโยชน์ของผู้หนึ่ง

เพื่อ ประโยชน์ของมนุ ษยชาติ ทั้ งมวล ดังนั้น ผู้ ทางานด้านนี้

ผู้ใดโดยเฉพาะ หากเป็นไปเพื่อประโยชน์ของมนุษยชาติทั้งมวล

จาเป็นต้องมีจิตใจที่มั่นคง เสียสละ ทั้งมีความเมตตาอาทร

และนานาชาติต่างก็ได้รับผลประโยชน์ร่วมกัน แต่ก็เป็นที่ทราบ

ต่อเพื่อนมนุษย์เป็นอย่างสูง จึงจะพากเพียร

กั น ดี ว่ า การศึ ก ษาวิ จั ย ทางการแพทย์ นั้ น มิ ใ ช่ จ ะกระทา

กระทาได้สาเร็จ...”

มฟ ล.

“...การแพทย์และการสาธารณสุขเป็นพื้นฐานที่สาคัญ

พระบรมราโชวาทพระราชทานในพิธพี ระราชทานรางวัลสมเด็จเจ้าฟ้ามหิดล

ประจาปี ๒๕๔๐ ณ พระที่นั่งจักรีมหาปราสาท

วัน พุธ ที่ ๒๘ มกราคม ๒๕๔๑

พระบรมราโชวาทพระราชทานในพิธพี ระราชทานรางวัลมหิดล ประจาปี ๒๕๓๙

ณ พระที่นั่งจักรีมหาปราสาท วันศุกร์ที่ ๓๑ มกราคม ๒๕๔๐

สานักวิชาวิทยาศาสตร์สุขภาพ สาขาสาธารณสุขศาสตร์

แสง แห่งปัญญา

๒๔

ใช้ ใ นการเรี ย นการสอนเพื่ อ ส่ ง เสริ ม ด้ า นสาธารณสุ ข ศาสตร์ ส�ำนักวิชาวิทยาศาสตร์สุขภาพ สาขาสาธารณสุขศาสตร์ ในรายวิ ชใช้า ใการวิ จั ยยทางวิ ท ยาศาสตร์ ุ ข ภาพ การสาธารณสุ นการเรี นการสอนเพื ่อส่งสเสริ มด้าและ นสาธารณสุ ขศาสตร์ข ในรายวิ เบื ้องต้น ชา การวิจัยทางวิทยาศาสตร์สุขภาพ และ การสาธารณสุข เบื้องต้น

๒๕ 25 การพัฒนาความรู้ ด้านวิทยาศาสตร์สุขภาพ

“...เป็นที่ยอมรับกันทั่วไปว่า การศึกษาวิจัยทางการแพทย์และการ

เป็นงานที่ยากลาบาก ต้องอาศัยเวลาและความอุตสาหะ เสียสละ

สาธารณสุขตลอดจนการนาสิ่งที่ค้นพบมาปรับใช้ให้บังเกิดผลเป็น

อย่างมาก อีกทั้งผลสาเร็จที่ได้ ก็มิใช่เพื่อประโยชน์ของผู้หนึ่งผู้ใดหรือ

ประโยชน์ได้นั้น จาเป็นต้องใช้ทั้งเวลา หลักวิชา และความอุตสาหะ

ชาติหนึ่งชาติใดโดยเฉพาะหากเป็นไปเพื่อประโยชน์ของมนุษยชาติ

เป็นอย่างมาก ผู้ทางานด้านนี้ได้สาเร็จ จะต้องเป็นผู้มีศรัทธาและ

และนานาชาติต่างก็ได้รับผลประโยชน์ร่วมกัน ผู้ที่จะทางานด้านนี้

เจตนาที่มั่นคง มีความเสียสละ มีความฉลาดสามารถ

ให้ประสบผลสาเร็จได้จึงต้องเป็นบุคคลที่มีความตั้งใจมั่นคง

และมีความเมตตาต่อเพื่อนมนุษย์อย่างแท้จริง...”

มฟ ล.

“...การศึกษาค้นคว้าวิจัยทางวิทยาศาสตร์การแพทย์นั้น

แน่วแน่ และมีความเมตตาอาทรต่อเพื่อนมนุษย์ เป็นอย่างสูง...”

พระบรมราโชวาทพระราชทานในพิธพี ระราชทานรางวัลสมเด็จเจ้าฟ้ามหิดล

พระบรมราโชวาทพระราชทานในพิธพี ระราชทานรางวัลสมเด็จเจ้าฟ้ามหิดล ประจาปี ๒๕๔๗ ณ พระที่นั่งจักรีมหาปราสาท วัน พฤหัสบดี ที่ ๒๗ มกราคม ๒๕๔๘

ประจาปี ๒๕๔๕ ณ พระที่นั่งจักรีมหาปราสาท

วัน พฤหัสบดี ที่ ๓๐ มกราคม ๒๕๔๖

สานักวิชาวิทยาศาสตร์สุขภาพ สาขาสาธารณสุขศาสตร์

่ อ ส่ ง เสริ มขด้ศาสตร์ า นสาธารณสุ ข ศาสตร์ ส�ำนักวิชใช้ าวิใทนการเรี ยาศาสตร์ย นการสอนเพื สุขภาพ สาขาสาธารณสุ ในรายวิ ชใช้าในการเรี การวิ จั ยยทางวิ ท ยาศาสตร์ ุ ข ภาพ การสาธารณสุ นการสอนเพื ่อส่งสเสริ มด้าและ นสาธารณสุ ขศาสตร์ข ในรายวิ เบื ้องต้นชา การวิจัยทางวิทยาศาสตร์สุขภาพ และ การสาธารณสุข เบื้องต้น

แสง แห่งปัญญา

๒๖

สานักวิชาวิทยาศาสตร์สุขภาพ สาขาสาธารณสุขศาสตร์ ส�ำนักวิชาวิทยาศาสตร์สุขภาพ สาขาสาธารณสุขศาสตร์ ใช้ ใ นการเรี ย นการสอนเพื่ อ ส่ ง เสริ ม ด้ า นสาธารณสุ ข ศาสตร์ ใช้ในการเรียนการสอนเพื่อส่งเสริมด้านสาธารณสุขศาสตร์ ในรายวิ ช ยาศาสตร์สสุขุ ขภาพ ภาพ และ และ การสาธารณสุ ในรายวิชาา การวิ การวิจจั ยัยทางวิ ทางวิทท ยาศาสตร์ การสาธารณสุขข เบื เบื้อ้องต้ งต้นน ๒๗ 27 การพัฒนาความรู้ ด้านวิทยาศาสตร์สุขภาพ

“...เป็นที่ยอมรับกันทั่วไปว่า การศึกษาวิจัยทางการแพทย์และการ

เป็นงานที่ยากลาบาก ต้องอาศัยเวลาและความอุตสาหะ เสียสละ

สาธารณสุขตลอดจนการนาสิ่งที่ค้นพบมาปรับใช้ให้บังเกิดผลเป็น

ประโยชน์ได้นั้น จาเป็นต้องใช้ทั้งเวลา หลักวิชา และความอุตสาหะ

ชาติหนึ่งชาติใดโดยเฉพาะหากเป็นไปเพื่อประโยชน์ของมนุษยชาติ

เป็นอย่างมาก ผู้ทางานด้านนี้ได้สาเร็จ จะต้องเป็นผู้มีศรัทธาและ

และนานาชาติต่างก็ได้รับผลประโยชน์ร่วมกัน ผู้ที่จะทางานด้านนี้

เจตนาที่มั่นคง มีความเสียสละ มีความฉลาดสามารถ

ให้ประสบผลสาเร็จได้จึงต้องเป็นบุคคลที่มีความตั้งใจมั่นคง

และมีความเมตตาต่อเพื่อนมนุษย์อย่างแท้จริง...”

แน่วแน่ และมีความเมตตาอาทรต่อเพื่อนมนุษย์ เป็นอย่างสูง...”

มฟ ล.

“...การศึกษาค้นคว้าวิจัยทางวิทยาศาสตร์การแพทย์นั้น

พระบรมราโชวาทพระราชทานในพิธพี ระราชทานรางวัลสมเด็จเจ้าฟ้ามหิดล

ประจาปี ๒๕๔๗ ณ พระที่นั่งจักรีมหาปราสาท

พระบรมราโชวาทพระราชทานในพิธพี ระราชทานรางวัลสมเด็จเจ้าฟ้ามหิดล

วัน พฤหัสบดี ที่ ๒๗ มกราคม ๒๕๔๘

ประจาปี ๒๕๔๕ ณ พระที่นั่งจักรีมหาปราสาท

วัน พฤหัสบดี ที่ ๓๐ มกราคม ๒๕๔๖

สานักวิชาวิทยาศาสตร์สุขภาพ สาขาสาธารณสุขศาสตร์

แสง แห่งปัญญา

๒๖

๒๗ 27 การพัฒนาความรู้ ด้านวิทยาศาสตร์สุขภาพ

“...การศึกษาค้นคว้าวิจัยเพื่อให้ได้มาซึ่งสมมติฐาน

“...การสนับสนุนการรักษาพยาบาล สอดส่องผู้ที่เป็นโรคเรื้อน

ของโรคใดโรคหนึ่ง ตลอดจนการนาสิ่งที่ค้นพบมาปรับใช้เพื่อ

เพื่อที่จะนามารักษา ทาให้เมื่อหายแล้วทาให้มีอาชีพการงานที่จะ ช่วยสังคมได้ แทนที่จะเป็นผู้ที่เป็นกาลังบั่นทอนสังคม ก็จะเป็นส่วนที่ สร้างเสริมกาลังสังคมขึ้น อีกส่วนหนึ่งก็คือการตั้งโรงเรียนเพื่อที่จะให้ ผู้ที่ยังไม่เป็นโรคเรื้อน แต่เป็นบุตรหลานของผู้เป็นโรคเรื้อน มีโอกาส ที่จะได้ทาประโยชน์ในอนาคต และผลงานด้านนี้ก็ได้เห็นประจักษ์ มาแล้วเหมือนกัน การที่ท่านทั้งหลายได้ช่วยในกิจการของมูลนิธิ ก็เท่ากับได้ช่วยแผ่เมตตาแก่ผู้เคราะห์ร้าย และเป็นการช่วยให้ ผู้ที่จะไม่สามารถเป็นกาลังของสังคม กลับมาเป็นกาลังของ สังคม การนี้สาคัญยิ่งเพราะว่าผู้ที่เราช่วยนี้ ถ้าเราไม่ได้ช่วย จะเป็นภาระหนักทางตรงและทางอ้อมของสังคม หรือจะว่า ได้ของประเทศชาติ เพราะว่าบั่นทอนความมั่นคง...”

ประโยชน์แก่มวลมนุษย์นั้น ผู้ปฏิบัติต้องประกอบด้วยความเมตตา อาทรต่อเพื่อนมนุษย์เป็นอย่างสูง ทั้งต้องมีความตั้งใจ

มฟ ล.

ที่แน่วแน่มั่นคง จึงจะพากเพียรกระทาได้สาเร็จ...” พระบรมราโชวาทพระราชทานในพิธพี ระราชทานรางวัลสมเด็จเจ้าฟ้ามหิดล

ประจาปี ๒๕๔๓ ณ พระที่นั่งจักรีมหาปราสาท

วัน จันทร์ ที่ ๒๙ มกราคม ๒๕๔๔

สานักวิชาวิทยาศาสตร์สุขภาพ สาขาสาธารณสุขศาสตร์

่ อ ส่ ง เสริ มขด้ศาสตร์ า นสาธารณสุ ข ศาสตร์ ส�ำนักวิชใช้ าวิใทนการเรี ยาศาสตร์ย นการสอนเพื สุขภาพ สาขาสาธารณสุ ในรายวิชใช้ ในการเรี ยนการสอนเพื งเสริมด้านสาธารณสุขศาสตร์ า การวิ จัยทางวิ ทยาศาสตร์ส่อุขส่ภาพ ในรายวิชา การวิจัยทางวิทยาศาสตร์สุขภาพ

แสง แห่งปัญญา

๒๘

พระบรมราโชวาทพระราชทานในโอกาสประธานกรรมการ (ท่านผู้หญิงดุษฎี มาลากุล) จัดโรงเรียนราชประชาสมาสัยในพระบรมราชานุเคราะห์ นากรรมการจัดโรงเรียนและผู้บริจาคเงิน เฝ้าฯ ทูลเกล้าฯ ถวายเงิน ณ พระตาหนักจิตรลดารโหฐาน วัน พุธ ที่ ๒๐ ธันวาคม ๒๕๒๑

สานักวิชาวิทยาศาสตร์สุขภาพ สาขาสาธารณสุขศาสตร์ ส�ำนักวิชาวิทยาศาสตร์สุขภาพ สาขาสาธารณสุขศาสตร์ ใช้ นการเรียยนการสอนเพื นการสอนเพื่อ่อส่ส่งงเสริ เสริมมด้ด้าานการรั นการรักกษาและเฝ้ ษาและเฝ้าาระวั ระวังงโรค โรค ใช้ใในการเรี ในรายวิชา หลักวิทยาการระบาด และ โรคติดเชื้อและการควบคุมโรค โรค ๒๙ 29 การพัฒนาความรู้ ด้านวิทยาศาสตร์สุขภาพ

“...การศึกษาค้นคว้าวิจัยเพื่อให้ได้มาซึ่งสมมติฐาน

“...การสนับสนุนการรักษาพยาบาล สอดส่องผู้ที่เป็นโรคเรื้อน

ของโรคใดโรคหนึ่ง ตลอดจนการนาสิ่งที่ค้นพบมาปรับใช้เพื่อ

มฟ ล.

ประจาปี ๒๕๔๓ ณ พระที่นั่งจักรีมหาปราสาท

วัน จันทร์ ที่ ๒๙ มกราคม ๒๕๔๔

พระบรมราโชวาทพระราชทานในโอกาสประธานกรรมการ

(ท่านผู้หญิงดุษฎี มาลากุล) จัดโรงเรียนราชประชาสมาสัยในพระบรมราชานุเคราะห์ นากรรมการจัดโรงเรียนและผู้บริจาคเงิน เฝ้าฯ ทูลเกล้าฯ ถวายเงิน

ณ พระตาหนักจิตรลดารโหฐาน วัน พุธ ที่ ๒๐ ธันวาคม ๒๕๒๑

สานักวิชาวิทยาศาสตร์สุขภาพ สาขาสาธารณสุขศาสตร์

แสง แห่งปัญญา

๒๘

๒๙ 29 การพัฒนาความรู้ ด้านวิทยาศาสตร์สุขภาพ

“...การที่ให้ศัลยแพทย์ผู้มีฝีมือเอกในประเทศไทยได้ไป

“...งานด้านการแพทย์และอนามัย หรือกล่าวอีกนัยหนึ่ง

เห็นสภาพในท้องที่จริงๆ นั้นบ้าง จึงเป็นประโยชน์ในด้านผู้ป่วย

คือการสร้างเสริมความเข้มแข็งสมบูรณ์แห่งสุขภาพนั่นเอง การรักษา ความสมบูรณ์ของร่างกายเป็นปัจจัยของเศรษฐกิจที่ดี และสังคมที่ มั่นคง เพราะร่างกายที่แข็งแรงนั้น โดยปกติ จะอานวยผลให้สุขภาพ จิตสมบูรณ์ด้วย และเมื่อมีสุ ขภาพสมบูรณ์ดีพร้อมทั้งร่างกายและ จิตใจแล้ว ย่อมมีกาลังทาประโยชน์ สร้างสรรค์เศรษฐกิจและสังคม ของบ้านเมืองได้เต็มที่ ทั้งไม่เป็นภาระแก่สังคมด้วย คือเป็นแต่ผู้สร้าง มิใช่ผู้ถ่วงความเจริญ ท่านทั้งหลายควรระลึกให้ได้เสมอว่า สุขภาพ ที่สมบูรณ์ในร่างกายและจิตใจนั้นเป็นรากฐานของการสร้างสรรค์ จรรโลงประเทศ อันจะเป็นทางขจัดปัญหาของสังคมส่วนสาคัญลง ไป และจะทาให้การพัฒนาสังคมและเศรษฐกิจของประเทศบรรลุ ถึงความสาเร็จ มั่นคง และเจริญก้าวหน้า ประกอบพร้อม ไปด้วยความอิสระ ยุติธรรม และความผาสุก...”

และในด้านผู้รักษา ผู้มีฝีมือเอกเหล่านัน้ ก็จะมีฝีมือเอกยิ่งขึ้น เพราะ เขาเห็นสภาพจริงของประเทศ ผู้ที่ได้เป็นฝีมือเอกขึ้นมาก็ต้องได้เล่า เรียน บางทีก็ไปเรียนต่างประเทศ สภาพของต่างประเทศนั้นไม่

มฟ ล.

เหมือนประเทศไทย ไม่ได้เห็นชาวบ้านเขาอยู่กันอย่างไร...”

พระบรมราโชวาทพระราชทานแก่คณะกรรมการการบริหารราชวิทยาลัยศัลยแพทย์ แห่งประเทศไทย ณ พระตาหนักจิตรลดารโหฐาน พระราชวังดุสิต

เมื่อวันที่ ๑๗ ตุลาคม ๒๕๒๔

สส�านั ศาสตร์ ำนักกวิวิชชาวิ าวิททยาศาสตร์ ยาศาสตร์สสุขุขภาพ ภาพ สาขาสาธารณสุ สาขาสาธารณสุขขศาสตร์ ใช้ในการเรียนการสอนด้านส่งเสริมและป้องกันโรค ในรายวิชา ปฏิบบัตัติงิงาน าน และ และ อนามั อนามัยยชุชุมมชน ชน ฝึฝึกกปฏิ

แสง แห่งปัญญา

๓๐

พระบรมราโชวาทพระราชทานในพิธพี ระราชทาปริญญาบัตรของมหาวิทยาลัยมหิดล ณ อาคารใหม่ สวนอัมพร วัน จันทร์ ที่ ๒๒ ตุลาคม ๒๕๒๒

สานักวิชาวิทยาศาสตร์สุขภาพ สาขาสาธารณสุขศาสตร์ ส�ำนักวิชาวิทยาศาสตร์สุขภาพ สาขาสาธารณสุขศาสตร์ ใช้ นการสอนเพื่อ่ อส่ส่งงเสริ เสริมมด้ด้าานสาธารณสุ นสาธารณสุขขศาสตร์ ศาสตร์ ใช้ใในการเรี นการเรียยนการสอนเพื ในรายวิ เสริมมสุสุขขภาพ ภาพ การสาธารณสุ การสาธารณสุขขเบื เบื้อ้ องต้ งต้นน และ และ ในรายวิชชาา หลั หลักกการส่ การส่งงเสริ สุสุขขภาพของบุ ภาพของบุคคคลและชุ คลและชุมมชน ชน ๓๑ 31 การพัฒนาความรู้ ด้านวิทยาศาสตร์สุขภาพ

“...การที่ให้ศัลยแพทย์ผู้มีฝีมือเอกในประเทศไทยได้ไป

“...งานด้านการแพทย์และอนามัย หรือกล่าวอีกนัยหนึ่ง

เห็นสภาพในท้องที่จริงๆ นั้นบ้าง จึงเป็นประโยชน์ในด้านผู้ป่วย

และในด้านผู้รักษา ผู้มีฝีมือเอกเหล่านัน้ ก็จะมีฝีมือเอกยิ่งขึ้น เพราะ เขาเห็นสภาพจริงของประเทศ ผู้ที่ได้เป็นฝีมือเอกขึ้นมาก็ต้องได้เล่า เหมือนประเทศไทย ไม่ได้เห็นชาวบ้านเขาอยู่กันอย่างไร...”

มฟ ล.

เรียน บางทีก็ไปเรียนต่างประเทศ สภาพของต่างประเทศนั้นไม่

เมื่อวันที่ ๑๗ ตุลาคม ๒๕๒๔

พระบรมราโชวาทพระราชทานในพิธพี ระราชทาปริญญาบัตรของมหาวิทยาลัยมหิดล

ณ อาคารใหม่ สวนอัมพร วัน จันทร์ ที่ ๒๒ ตุลาคม ๒๕๒๒

แสง แห่งปัญญา

๓๐

๓๑ 31 การพัฒนาความรู้ ด้านวิทยาศาสตร์สุขภาพ

“...ทุกวันนี้ การแพร่กระจายของโรคจากสถานที่หนึ่งไปยัง

“...การรักษาความสมบูรณ์แข็งแรงของร่างกายเป็นปัจจัยของ

อีกสถานที่หนึ่ง เป็นไปอย่างรวดเร็วและกว้างขวางกว่ากาลก่อน

เศรษฐกิจที่ดี และสังคม ที่มั่นคง เมื่อมีสุขภาพสมบูรณ์ดีพร้อมทั้ง

ด้วยเหตุนี้ ผู้ทรงคุณวุฒิทางการแพทย์และการสาธารณสุขทั่วโลก จึง

ร่างกายและจิตใจแล้วย่อมมีกาลังทาประโยชน์ สร้างสรรค์

จาเป็นจะต้องร่วมกาลังร่วมความคิดกันศึกษาค้นคว้าหาทางรักษา

เศรษฐกิจและสังคมของบ้านเมืองได้เต็มที่...”

และป้องกัน ให้ทันการณ์และมีประสิทธิภาพยิ่งขึ้น...”

มฟ ล.

พระบรมราโชวาทพระราชทานในพิธพี ระราชทานปริญญาบัตรของมหาวิทยาลัยมหิดล

พระบรมราโชวาทพระราชทานในพิธพี ระราชทานรางวัลสมเด็จเจ้าฟ้ามหิดล

ณ อาคารใหม่ สวนอัมพร วันจันทร์ ที่ ๒๒ ตุลาคม ๒๕๒๒

ประจาปี พ.ศ. ๒๕๔๖ ณ พระที่นั่งจักรีมหาปราสาท

วัน พฤหัสบดี ที่ ๒๙ มกราคม ๒๕๔๗

สานักวิชาวิทยาศาสตร์สุขภาพ สาขาสาธารณสุขศาสตร์ ส�ำนักวิชาวิทยาศาสตร์สุขภาพ สาขาสาธารณสุขศาสตร์ ใช้ ใ นการเรี ย นการสอนเพื่ อ ส่ ง เสริ ม ด้ า นสาธารณสุ ข ศาสตร์ ใช้ในการเรียนการสอนเพื่อส่งเสริมด้านสาธารณสุขศาสตร์ ในรายวิ ในรายวิชชาา หลั หลักกวิวิททยาการระบาด ยาการระบาด วิวิททยาการระบาดภาคสนาม ยาการระบาดภาคสนามและ และ โรค โรค อุอุบบัตัติใิใหม่ หม่แและการควบคุ ละการควบคุมมโรค โรค

แสง แห่งปัญญา

๓๒

สานักวิชาวิทยาศาสตร์สุขภาพ สาขากายภาพบาบัด ส�ำนักวิชใช้าวิในการเรี ทยาศาสตร์ สุขภาพ สาขากายภาพบ� บัดงกายเพื่อการบาบัด ๑ ยนการสอนรายวิ ชา การออกกำาลั ใช้าลั ในการเรี ยนการสอนรายวิ งกายเพื ่อการบ�ำบัาบั ด ๑ด การออกก ง กายเพื ่ อ การบ าบั ดช๒า การออกก� ว่ า ยน้ าสำลัาหรั บ กายภาพบ การออกก�ำลังกายเพื่อการบ�ำบัด ๒ ว่ายน�้ำส�ำหรับกายภาพบ�ำบัด ยาสู การออกกำาลัลังงกายในน� กายในน้ำ้า และ และ กายภาพบ� กายภาพบำาบับัดด ยาสูบบกักับบกายภาพบ กายภาพบ�าบั ำบัดด การออกก� ในชุ ในชุมมชน ๓๓ 33 การพัฒนาความรู้ ด้านวิทยาศาสตร์สุขภาพ

“...ทุกวันนี้ การแพร่กระจายของโรคจากสถานที่หนึ่งไปยัง

“...การรักษาความสมบูรณ์แข็งแรงของร่างกายเป็นปัจจัยของ

อีกสถานที่หนึ่ง เป็นไปอย่างรวดเร็วและกว้างขวางกว่ากาลก่อน

เศรษฐกิจที่ดี และสังคม ที่มั่นคง เมื่อมีสุขภาพสมบูรณ์ดีพร้อมทั้ง

ด้วยเหตุนี้ ผู้ทรงคุณวุฒิทางการแพทย์และการสาธารณสุขทั่วโลก จึง

ร่างกายและจิตใจแล้วย่อมมีกาลังทาประโยชน์ สร้างสรรค์

จาเป็นจะต้องร่วมกาลังร่วมความคิดกันศึกษาค้นคว้าหาทางรักษา

เศรษฐกิจและสังคมของบ้านเมืองได้เต็มที่...”

และป้องกัน ให้ทันการณ์และมีประสิทธิภาพยิ่งขึ้น...”

มฟ ล.

พระบรมราโชวาทพระราชทานในพิธพี ระราชทานปริญญาบัตรของมหาวิทยาลัยมหิดล

พระบรมราโชวาทพระราชทานในพิธพี ระราชทานรางวัลสมเด็จเจ้าฟ้ามหิดล

ณ อาคารใหม่ สวนอัมพร วันจันทร์ ที่ ๒๒ ตุลาคม ๒๕๒๒

ประจาปี พ.ศ. ๒๕๔๖ ณ พระที่นั่งจักรีมหาปราสาท

วัน พฤหัสบดี ที่ ๒๙ มกราคม ๒๕๔๗

สานักวิชาวิทยาศาสตร์สุขภาพ สาขาสาธารณสุขศาสตร์ ส�ำนักวิชาวิทยาศาสตร์สุขภาพ สาขาสาธารณสุขศาสตร์ ใช้ ใ นการเรี ย นการสอนเพื่ อ ส่ ง เสริ ม ด้ า นสาธารณสุ ข ศาสตร์ ใช้ในการเรียนการสอนเพื่อส่งเสริมด้านสาธารณสุขศาสตร์ ในรายวิ ในรายวิชชาา หลั หลักกวิวิททยาการระบาด ยาการระบาด วิวิททยาการระบาดภาคสนาม ยาการระบาดภาคสนามและ และ โรค โรค อุอุบบัตัติใิใหม่ หม่แและการควบคุ ละการควบคุมมโรค โรค

แสง แห่งปัญญา

๓๒

๓๓ 33 การพัฒนาความรู้ ด้านวิทยาศาสตร์สุขภาพ

“...นักกีฬาที่ดีนอกจากต้องมีการแสดงทั้ง ในทางกายในทางสมอง

คือ ใช้ความคิด และวิทยาการแล้ว ก็ต้องมีจิตใจเป็นนักกีฬา อันนี้จะ ทาให้มีชัยเหมือนกัน ถ้าแสดงตนเป็นคน ที่มีจิตใจเป็นนักกีฬา จะทา ให้ใจเย็นขึ้น เกิดเรื่องอะไรก็สามารถที่จะแก้ปัญหาได้...”

มฟ ล.

พระบรมราโชวาทพระราชทานแก่คณะกรรมการจัดการแข่งขันฟุตบอล ส.ส.มหากุศล ณ พระตาหนักจิตรลดารโหฐาน วันที่ ๒๖ กันยายน ๒๕๑๒

“...การกีฬามีจุดประสงค์จะเพาะร่างกายและจิตใจของ

ผู้ปฏิบัติกีฬาให้ดีให้แข็งแรงมีความสามารถที่จะฟันฝ่าอุปสรรคต่างๆ ทั้งด้วยกายทั้งด้วยใจ...”

“...การกีฬาเป็นที่ทราบกันดีว่ามีประโยชน์สาหรับพลานามัย

และได้มีการย้าอยู่เสมอว่าการกีฬานั้น ก็เพื่อความสามัคคี เพื่อให้ นักกีฬาสามารถที่จะพบปะกันโดยการแข่งขันแต่ไม่ใช่การแข่งขันใน เชิงเอารัดเอาเปรียบ เป็นการแข่งขันเพื่อแสดงความสามารถ เพื่อฝึก จิตใจให้เข้มแข็ง และจิตใจที่เรียกว่า จิตใจนักกีฬา คื อ จิตใจที่ สามารถให้อภัย สามารถที่จะระงับสติอารมณ์ไม่ให้ฟุ้งซ่าน...” พระบรมราโชวาทเนื่องในวโรกาส พระราชทานแก่คณะนักกีฬาและเจ้าหน้าที่กฬี าแหลมทอง ครั้งที่ ๘: ณ ศาลาดุสิตดาลัย วันที่ ๘ ธันวาคม ๒๕๑๘

พระบรมราโชวาท ณ พระตาหนักจิตรลดารโหฐาน วันที่ ๒๘ มีนาคม ๒๕๓๐

สานักวิชาวิทยาศาสตร์สุขภาพ สาขาวิทยาศาสตร์การกีฬา ส�ำนักวิชได้ าวินท้อยาศาสตร์ สุขภาพ ทยาศาสตร์ การกีฬา วข้อปรัชญาที่ มนาพระราชด ารัสสาขาวิ ไปใช้ในการเรี ยนการสอนหั แท้จริงของการกี ได้น้อมน�ฬำาพระราชด� ำรัสไปใช้ ในการเรี ยนการสอนหั วข้อปรั ชญาที ความสอดคล้ องระหว่ างพระราชด ารัสและปรั ชญากี ฬา ่ แท้ จริงของการกี งระหว่างพระราชด�ำรัารัสและปรั ชญากีกฬารา วิเคราะห์ ความเป็ฬนานักความสอดคล้ กีฬาที่แท้จริงอตามกระแสพระราชด ส วิเคราะห์ วิเคราะห์ความเป็นนักกีฬาที่แท้จริงตามกระแสพระราชด�ำรัส วิเคราะห์การ แข่งขันกีฬาที่เป็นและไม่เป็นไปตามกระแสพระราชดารัส โดยมุ่งหวังให้ แข่งขันกีฬาที่เป็นและไม่เป็นไปตามกระแสพระราชด�ำรัส โดยมุ่งหวังให้ นักศึกษาเข้าใจ และซาบซึ้งในพระราชดารัสพร้อมน้อมนาพระราชดารัสมา นักศึกษาเข้าใจ และซาบซึ้งในพระราชด�ำรัสพร้อมน้อมน�ำพระราชด�ำรัสมา ปฏิบบัตัติจิจริริงง รวมถึ ในรายวิชชาา จิจิตตวิวิททยา ยา ปฏิ รวมถึงงเข้เข้าาใจในความเป็ ใจในความเป็นนนันักกกีกีฬฬาที าที่แ่แท้ท้จจริริงง ในรายวิ การออกกาลั กายและกีฬฬาา การออกก� ำลังงกายและกี

แสง แห่งปัญญา

๓๔

สานักวิชาวิทยาศาสตร์สุขภาพ สาขาวิทยาศาสตร์การกีฬา มนาพระราชด ารัสสาขาวิ ไปใช้ในการเรี ยนการสอนหั ส�ำนักวิชได้าวินท้อยาศาสตร์ สุขภาพ ทยาศาสตร์ การกีฬา วข้อปรัชญาที่ จริงของการกี ได้น้อมน�ฬำาพระราชด� ำรัสไปใช้ ในการเรี ยนการสอนหั วข้อปรั ชญาที แท้ ความสอดคล้ องระหว่ างพระราชด ารัสและปรั ชญากี ฬา ่ จริงของการกี งระหว่างพระราชด�ำรัารัสและปรั ชญากีกฬารา วิแท้ เคราะห์ ความเป็ฬนานักความสอดคล้ กีฬาที่แท้จริงอตามกระแสพระราชด ส วิเคราะห์ วิเคราะห์ นักกีฬาที จริงตามกระแสพระราชด�ารัำรัสส โดยมุ วิเคราะห์ าร แข่ งขันกีฬความเป็ าที่เป็นนและไม่ เป็น่แท้ไปตามกระแสพระราชด ่งหวักงให้ กีฬาที นและไม่เ้งป็ในพระราชด นไปตามกระแสพระราชด� ส โดยมุ่งหวั ให้ นัแข่กศึงขักนษาเข้ าใจ่เป็และซาบซึ ารัสพร้อมน้อมนำรัาพระราชด ารัสงมา นักศึกษาเข้าใจ และซาบซึ้งในพระราชด�ำรัสพร้อมน้อมน�ำพระราชด�ำรัสมา ปฏิบัติจริง รวมถึงเข้าใจในความเป็นนักกีฬาที่แท้จริง ในรายวิชา จิตวิทยา ปฏิบัติจริง รวมถึงเข้าใจในความเป็นนักกีฬาที่แท้จริง ในรายวิชา จิตวิทยา การออกก าลังกายและกีฬา การออกก�ำลังกายและกีฬา ๓๕ 35 การพัฒนาความรู้ ด้านวิทยาศาสตร์สุขภาพ

“...การกีฬาเป็นที่ทราบกันดีว่ามีประโยชน์สาหรับพลานามัย

“...นักกีฬาที่ดีนอกจากต้องมีการแสดงทั้ง ในทางกายในทางสมอง

“...การกีฬามีจุดประสงค์จะเพาะร่างกายและจิตใจของ

มฟ ล.

พระบรมราโชวาทเนื่องในวโรกาส พระราชทานแก่คณะนักกีฬาและเจ้าหน้าที่กฬี าแหลมทอง ครั้งที่ ๘: ณ ศาลาดุสิตดาลัย วันที่ ๘ ธันวาคม ๒๕๑๘

พระบรมราโชวาท ณ พระตาหนักจิตรลดารโหฐาน วันที่ ๒๘ มีนาคม ๒๕๓๐

แสง แห่งปัญญา

๓๔

๓๕ 35 การพัฒนาความรู้ ด้านวิทยาศาสตร์สุขภาพ

“...ในการกีฬานั้นมีหลักสาคัญอยู่ว่า จะต้องฝึกฝนตนเองให้แข็งแรง

“...กีฬามีความสาคัญอย่างยิ่งสาหรับชีวิตของแต่ละคนและชีวิต

ให้มีความสามารถในกีฬาของตน เพื่อจะได้พร้อมที่จะไปปฏิบัติหน้าที่ ได้ แข่งขันและได้ชัยชนะมา เพื่อเป็นเกียรติของตนเองและ เพื่อเป็นเกียรติของบ้านเมือง...”

บ้านเมือง ถ้าปฏิบัติอย่างที่ถูกต้อง หมายถึงว่าอย่างมีประสิทธิภาพ มี ความสามารถ ก็จะได้นาชื่อเสียงแก่ตนและแก่ประเทศชาติ ถ้าปฏิบัติ กีฬาด้วยความเรียบร้อย ด้วยความสุภาพ ก็ทาให้มีชื่อเสียงเหมือนกัน...”

มฟ ล.

พระบรมราโชวาทพระราชทานแก่นักกีฬาที่จะเข้าร่วมการแข่งขันกีฬาแหลมทอง ครั้งที่ ๕ ณ พระตาหนักจิตรลดารโหฐาน วันที่ ๒๘ พฤศจิกายน ๒๕๑๒

“...การกีฬาเป็นสิ่งที่มีจุดประสงค์พื้นฐานเพื่อที่จะส่งเสริมให้ร่างกาย

แข็งแรงและสามารถที่จะแสดงฝีมือในเชิงกีฬาเพื่อความสามัคคี และเพื่อให้คุณภาพของมนุษย์ดีขึ้น...”

พระบรมราโชวาท ณ พระตาหนักจิตรลดารโหฐาน วันที่ ๒๘ มีนาคม ๒๕๓๐

สานักวิชาวิทยาศาสตร์สุขภาพ สาขาวิทยาศาสตร์การกีฬา ส�ำนักวิชได้ าวินท้อยาศาสตร์ สุขภาพ ยาศาสตร์ ารกีาโครงการส่ ฬา มนาพระราชด ารัสสาขาวิ ไปใช้โทดยให้ นักศึกกษาท งเสริม สุ ข ภาพของคนในชุ ได้น้อมน�ำพระราชด� นักาศึงทั กษาท� ำโครงการส่ งเสริแมล ม ชนใกล้ำเรัคีสยไปใช้ ง เน้โนดยให้ การสร้ ศ นคติ ที่ ดี ต่ อ การดู สุสุ ขขภาพของคนในชุ มชนใกล้ เคียงวิ ตเน้โดยมุ นการสร้ ีต่อการดู แล้ ภาพและพั ฒ นาคุ ณ ภาพชี ่ ง หวัางงทัให้ศนนคติ ั ก ศึทกี่ดษามี ค วามรู สุ ข ภาพและพั ฒ นาคุ ณ ภาพชี วิ ต โดยมุ ่ ง หวั ง ให้ นั ก ศึ ก ษามี ค วามรู ้ ความสามารถในการสร้างเสริมสุขภาพ และทัศนคติที่ดีต่อการดูแลสุขภาพ ความสามารถในการสร้างเสริมสุขภาพ และทัศนคติที่ดีต่อการดูแลสุขภาพ และพัฒ นอกจากนี้ย้ยังังส่ส่งงผลให้ ผลให้คคนในชุ นในชุมมชนมี ชนมีสสุขุขภาพที ภาพที่ด่ดีี และพั ฒนาคุ นาคุณ ณภาพชี ภาพชีววิติต นอกจากนี และมีคคุณุณภาพชี ในรายวิ การสาธารณสุขขเบืเบื้อ้องต้ งต้นนและการ และการ และมี ภาพชีววิติตทีที่ด่ดีขีขึ้นึ้น ในรายวิ ชาชาการสาธารณสุ เสริมมสุสุขขภาพ ภาพ การฝึ และ นันันนทนาการและกี ณภาพ ภาพ ส่ส่งงเสริ การฝึกกสอนกี สอนกีฬฬาา และ ทนาการและกีฬฬาเพื าเพื่อ่อคุคุณ ชีวิต

แสง แห่งปัญญา

๓๖

พระบรมราโชวาทเนื่องในวันกีฬาแห่งชาติ ณ พระตาหนักจิตรลดารโหฐาน เนื่องในวันกีฬาแห่งชาติ วันที่ ๒๘ พฤศจิกายน ๒๕๓๑

สานักวิชาวิทยาศาสตร์สุขภาพ สาขาวิทยาศาสตร์การกีฬา เข้าใจถึ คุณประโยชน์ องการจัดกการกี ส�ำนักวิชได้าวิสทอนให้ ยาศาสตร์ สุขงภาพ สาขาวิทขยาศาสตร์ ารกีฬฬาา โดยเชื่อมโยง เข้ ากับการกี า โดยสอนให้ าหากมีขกองการจั ารบริหดารจั ดการที ่ดี ก็ย่อ่อมเกิ ได้สฬอนให้ เข้าใจถึงคุทณราบว่ ประโยชน์ การกี ฬา โดยเชื มโยงด ประโยชน์ อย่ฬางยิ กับทีมหรือทองค์ กราหากมี โดยมุ่งกหวั งให้หนารจั ักศึกดษามี ใจในด เข้ากับการกี า ่งโดยสอนให้ ราบว่ ารบริ การทีค่ดวามเข้ ี ก็ย่อามเกิ หลั กการบริอหย่ารจั การการเรี ยนาใจใน และ ประโยชน์ างยิด่งกัการ บทีมสามารถบริ หรือองค์กรหารจั โดยมุดการตนเอง ่งหวังให้นักศึจักดษามี ความเข้ หลักการบริ หารจัดใ นการเรี การตนเอง จัดการการเรีวยข้นอ เรืและ การใช้ ชี วิ ตหได้ารจั อ ย่ดาการ งมี คสามารถบริ วามสุ ข และใช้ ย นการสอนหั ่อง การใช้ชีวresource ิตได้อย่างมี วามสุโดยมี ข และใช้ ในการเรี ข้อเรื่อง Human in คsport เนื้อหาเกี ่ยวกับยหลันการสอนหั กในการพัฒวนาตนเอง Humanบ ความคิ resource sport โดยมีเนื้อหาเกี วกับหลักในการพั นาตนเอง การปรั ด เพืin่ อ การมองประโยชน์ ส่ ว่ยนรวมมากกว่ า ส่ วฒนตน การ การปรั บ ความคิ ด เพื อ ่ การมองประโยชน์ ส ว ่ นรวมมากกว่ า ส่ ว นตน การ พัฒนาตนเอง ให้เป็นที่รักของคนอื่น การพัฒนาตนเองให้เป็นคนที่มีค่า โดย พัฒนาตนเอง ให้เป็นที่รักของคนอื่น การพัฒนาตนเองให้เป็นคนที่มีค่า โดย ได้จัดทาสื่อการสอนที่นาเสนอถึงความมีน้าใจนักกีฬาเพื่อให้นักศึกษาเข้าใจ ได้จัดท�ำสื่อการสอนที่นำ� เสนอถึงความมีนำ�้ ใจนักกีฬาเพื่อให้นักศึกษาเข้าใจ มากยิ ารมอบหมายงานกลุ่ม่ม เพื มากยิ่ง่งขึขึ้น้น มีมีกการมอบหมายงานกลุ เพื่อ่อให้ ให้ททุกุกคนได้ คนได้ททางานร่ �ำงานร่ววมกั มกันนอย่ อย่าางง ๓๗ 37 การพัฒนาความรู้ ด้านวิทยาศาสตร์สุขภาพ

“...ในการกีฬานั้นมีหลักสาคัญอยู่ว่า จะต้องฝึกฝนตนเองให้แข็งแรง

“...กีฬามีความสาคัญอย่างยิ่งสาหรับชีวิตของแต่ละคนและชีวิต

พระบรมราโชวาท ณ พระตาหนักจิตรลดารโหฐาน วันที่ ๒๘ มีนาคม ๒๕๓๐

แสง แห่งปัญญา

มฟ ล.

๓๖

๓๗ 37 การพัฒนาความรู้ ด้านวิทยาศาสตร์สุขภาพ

มฟ ล.

เต็มที่และเต็มใจ มีการจัดกิจกรรมการออกก�ำลังกายที่เน้นทีมเป็นส�ำคัญ เพื่อให้ได้เข้าใจถึงการท�ำงานเป็นทีม โดยมุ่งหวังให้นักศึกษาเข้าใจและ ซาบซึ้งในพระราชด�ำรัสพร้อมน้อมน�ำพระราชด�ำรัสมาประยุกต์ใช้เป็นค�ำ สอนที่คอยเตือนสติตนอยู่เสมอ เข้าใจในความเป็นนักกีฬาที่แท้จริง มีนำ�้ ใจ นักกีฬายิ่งขึ้น สามารถน�ำความรู้มาประยุกต์ใช้เพื่อการเป็นผู้ฝึกนักกีฬาที่ดี ได้อย่างเหมาะสม รู้จักความมีนำ�้ ใจนักกีฬา รู้แพ้รู้ชนะรู้อภัย ในรายวิชา การจัดการทางการกีฬา

แสง แห่งปัญญา

“...การรักษาความสมบูรณ์แข็งแรง เป็นปัจจัยของเศรษฐกิจที่ดีและ

สังคมที่มั่นคง เพราะร่างกายที่แข็งแรงจะอานวยผล ให้สุขภาพจิตใจ สมบูรณ์ และเมื่อมีสุขภาพสมบูรณ์ ดีพร้อมทั้งร่างกายและจิตใจแล้ว ย่อมมีกาลังทาประโยชน์ สร้างสรรค์เศรษฐกิจและสังคมของ บ้านเมืองได้เต็มที่...” พระบรมราโชวาทในพิธีพระราชทานปริญญาบัตรของมหาวิทยาลัยมหิดล ณ อาคารใหม่ สวนอัมพร วันที่ ๒๒ ตุลาคม ๒๕๒๒

สานักวิชาวิทยาศาสตร์สุขภาพ สาขาวิทยาศาสตร์การกีฬา ส�ำนักวิชได้ าวิสทอนให้ ยาศาสตร์ สุขงภาพ สาขาวิทขยาศาสตร์ ารกีฬฬาา ซึ่งจะส่งเสริม เข้าใจถึ คุณประโยชน์ องการจัดกการกี ได้สอนให้เข้าใจถึงคุณประโยชน์ของการจัดการกีฬา ซึ่งจะส่งเสริม ให้เศรษฐกิจและสังคมของชาติเจริญรุ่งเรืองต่อไป ในรายวิชา การจัดการ ให้เศรษฐกิจและสังคมของชาติเจริญรุ่งเรืองต่อไป ในรายวิชา การจัดการ ทางการกีฬฬาา การฝึ การฝึกกสอนกี สอนกีฬฬาา และ และ การออกก กายเพื่อ่ อวิวิถถีชี ชีวี วิติ ต ทางการกี การออกก�ำาลัลังงกายเพื สุขภาพดี ๓๙ 39 การพัฒนาความรู้ ด้านวิทยาศาสตร์สุขภาพ

“...การรักษาความสมบูรณ์แข็งแรง เป็นปัจจัยของเศรษฐกิจที่ดีและ

มฟ ล.

พระบรมราโชวาทในพิธีพระราชทานปริญญาบัตรของมหาวิทยาลัยมหิดล

ณ อาคารใหม่ สวนอัมพร วันที่ ๒๒ ตุลาคม ๒๕๒๒

แสง แห่งปัญญา

๓๙ 39 การพัฒนาความรู้ ด้านวิทยาศาสตร์สุขภาพ

“...ในหลักการการกีฬาเป็นสิ่งที่มีจุดประสงค์พื้นฐาน “...ในหลั

“... “...ร่ร่าางกายของเรานั งกายของเรานั้น้น ธรรมชาติ ธรรมชาติสสร้ร้าางมาส งมาส�าหรั ำหรับบให้ ให้อออกแรงใช้ อกแรงใช้งาน

เพื กายแข็งแรงและสามารถที แรงและสามารถที่จ่จะแสดงฝี ะแสดงฝีมมือือ เพื่อ่อทีที่จ่จะส่ ะส่งงเสริ เสริมมให้ ให้รร่า่างงกายแข็

มิมิใใช่ช่ ให้ รงให้พพอเหมาะพอดี อเหมาะพอดี โดยสม� โดยสม่่ำาเสมอ งกาย ให้ออยูยู่เ่เฉย ฉยๆๆ ถ้าใช้แรงให้ เสมอ ร่ร่าางกาย

ในเชิงกีฬาเพื่อความสามัคคี และเพื่อให้คุณภาพของมนุษย์ดีขึ้น มา

ก็ก็เเจริ จริญญแข็ แข็งแรง คล่องแคล่วและคงทนยั่งยืน ถ้าไม่ใช้แรงเลย หรือใช้

เวลานี้การกีฬาก็นับว่ามีความสาคัญในทางอื่นด้วย คือในทางสังคม

ไม่เพพีียยงพอ งพอ ร่ร่าางกายก็ งกายก็จจะเจริ ะเจริญญแข็ แข็งงแรงอยู แรงอยู่ไ่ไม่ม่ไได้ด้ แต่ แต่จจะค่ ะค่ออยๆ ยๆ เสืเสื่อ่อมไป มไป

ทาให้คนในประเทศชาติได้หันมาปฏิบั ติสิ่งที่เป็นประโยชน์ ในทาง

เป็นลล�าดั สมควร...” ำดับ และหมดสมรรถภาพไปก่อนเวลาอันสมควร...”

มฟ ล.

สุขภาพของร่างกายและของจิตใจ ทาให้สามารถที่จะอยู่เป็นสังคม อย่างอยู่เย็นเป็นสุข ทั้งเป็นสิ่งที่ก่อให้เกิด ความเจริญของบ้านเมือง...”

พระราชดารัสในพิธีเปิดการประชุมใหญ่สัมมนาเรื่องการออกกาลังเพื่อสุขภาพ วันที่ ๑๗ ธันวาคม ๒๕๒๓

พระบรมราโชวาทเนื่องในวันกีฬาแห่งชาติ

ณ พระตาหนักจิตรลดารโหฐาน วันที่ ๒๘ พฤศจิกายน ๒๕๓๑

สานักวิชาวิทยาศาสตร์สุขภาพ สาขาวิทยาศาสตร์การกีฬา ส�ำนักวิชได้ าวินท้ อยาศาสตร์ สุขภาพ สาขาวิทยาศาสตร์ การกีฬา นั ก ศึ ก ษา มน าพระบรมราโชวาทไปใช้ โ ดยมอบหมายให้ ได้ธนีการสร้ ้อมน�าำงสุ พระบรมราโชวาทไปใช้ นักศึกษาย ออกแบบวิ ขภาพดีด้วยการออกกาลัโดยมอบหมายให้ ยกายในชุมชนที่ตนเองอาศั ออกแบบวิธีการสร้างสุขภาพดีด้วยการออกก�ำลังกายในชุมชนที่ตนเองอาศัย อยู่ เพื่อให้นักศึกษามีความเข้าใจและมีทัศนะคติที่ดีต่อการออกกาลังกาย อยู่ เพื่อให้นักศึกษามีความเข้าใจและมีทัศนะคติที่ดีต่อการออกก�ำลังกาย เพื่อสุขภาพของตนเองและคนในชุมชน ในรายวิชา วิถีชีวิตสุขภาพดี เพื่อสุขภาพของตนเองและคนในชุมชน ในรายวิชา วิถีชีวิตสุขภาพดี

แสง แห่งปัญญา

๔๐

สานักวิชาวิทยาศาสตร์สุขภาพ สาขาวิทยาศาสตร์การกีฬา ส�ำนักวิชาวิทยาศาสตร์สุขภาพ สาขาวิทยาศาสตร์การกีฬา ได้น้อมนาพระบรมราโชวาทไปใช้ โดยมอบหมายให้นักศึกษาทา ได้น้อมน�ำพระบรมราโชวาทไปใช้โดยมอบหมายให้นักศึกษาท�ำ ตารางการออกกาลังกายของตนเอง เพื่อให้นักศึกษามีการออกกาลังกายใน ตารางการออกก�ำลังกายของตนเอง เพื่อให้นักศึกษามีการออกก�ำลังกายใน การใช้ ในรายวิชชาา วิวิถถีชีชีวีวิติตสุสุขขภาพดี ภาพดี การใช้ชชีวีวิติตประจ ประจ�าวั ำวันนเพิ เพิ่ม่มขึขึ้น้น ในรายวิ ๔๑ 41 การพัฒนาความรู้ ด้านวิทยาศาสตร์สุขภาพ

ในเชิงกีฬาเพื่อความสามัคคี และเพื่อให้คุณภาพของมนุษย์ดีขึ้น มา

เวลานี้การกีฬาก็นับว่ามีความสาคัญในทางอื่นด้วย คือในทางสังคม

ทาให้คนในประเทศชาติได้หันมาปฏิบั ติสิ่งที่เป็นประโยชน์ ในทาง

เป็นลล�าดั สมควร...” ำดับ และหมดสมรรถภาพไปก่อนเวลาอันสมควร...”

มฟ ล.

“...ในหลักการการกีฬาเป็นสิ่งที่มีจุดประสงค์พื้นฐาน “...ในหลั

พระราชดารัสในพิธีเปิดการประชุมใหญ่สัมมนาเรื่องการออกกาลังเพื่อสุขภาพ

วันที่ ๑๗ ธันวาคม ๒๕๒๓

พระบรมราโชวาทเนื่องในวันกีฬาแห่งชาติ

ณ พระตาหนักจิตรลดารโหฐาน วันที่ ๒๘ พฤศจิกายน ๒๕๓๑

แสง แห่งปัญญา

๔๐

๔๑ 41 การพัฒนาความรู้ ด้านวิทยาศาสตร์สุขภาพ

“...การวิ่งหรือเดินเป็นอาการออกกาลังกายนั้น ก็ถือว่าเป็นสิ่งที่ดี

เพราะว่าอย่างที่ว่าต้องมีร่างกายแข็งแรง จึงจะมีจิตใจแข็งแรงได้ แต่ ว่าถ้าจิตใจไม่แข็งแรง ร่างกายก็แข็งแรงไม่ได้ ก็ต้องอาศัยกัน ซึ่งเป็น ส่วนหนึ่งของการทาให้แต่ละบุคคลมีความแข็งแรง มีประโยชน์ได้...”

เพราะว่าอย่างที่ว่าต้องมีร่างกายแข็งแรง จึงจะมีจิตใจแข็งแรงได้ แต่

มฟ ล.

พระราชดารัสในโอกาสที่คณะกรรมการจัดงานวิ่งเทิดพระเกียรติและคณะนักศึกษา วิทยาลัยป้องกันราชอาณาจักร เฝ้าฯ ทูลเกล้าฯ ถวายเงินเพื่อโดยเสด็จพระราชกุศล สมทบทุนโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดาริ ณ พระตาหนักจิตรลดารโหฐาน วันพุธที่ ๑๙ กุมภาพันธ์ ๒๕๒๙

สานักวิชาวิทยาศาสตร์สุขภาพ สาขาวิทยาศาสตร์การกีฬา ได้น้อมนาพระบรมราโชวาทไปใช้โดยมอบหมายให้นักศึกษาฝึกการ ส�ำนักวิชาวิทยาศาสตร์สุขภาพ สาขาวิทยาศาสตร์การกีฬา น การวิ่งและการเดิ น และติดตามผลที กิดขึก้นการ กับ ออกกาลัได้งกายง่ น้อมน�าำยๆเช่ พระบรมราโชวาทไปใช้ โดยมอบหมายให้ นักศึก่ เษาฝึ สุขภาพของนั กศึากยๆ ษา เช่เพืน่อให้การวิ นักศึ่งกและการเดิ ษามีสุขภาพที ่ดีจากกการเดิ นและการวิ ออกก� ำลังกายง่ น และติ ดตามผลที ่เกิดขึ้นกับ่ง ้ ยังกจัดศึกิกจษากรรมที ปัจจัสยุขทีภาพที ่กาหนดสุ ภาพ วิถนีชและการวิ ีวิตสุขภาพ่ง สุนอกจากนี ขภาพของนั เพื่อ่ใให้นหันวักข้ศึอกษามี ่ดีจขากการเดิ และวิถีชีวิต้ ทียั่สงจั่งดเสริ สุขภาพ โดยน าลังกายและกี ต์ ใช้ นอกจากนี กิจมกรรมในหั วข้อ าการออกก ปัจจัยที่กำ� หนดสุ ขภาพ วิฬถาประยุ ีชีวิตสุขกภาพ และวิ ถีชีวิตบทีชุ่สม่งชนเพื เสริมสุ่อขให้ภาพ ำการออกก� ลังกายและกีฬาประยุ ให้เหมาะกั เกิดโดยน� ประโยชน์ ด้านสุขำภาพกายและสุ ขภาพจิกตต์ใทัช้้งให้นี้ เหมาะกั ชนเพืกลวิ ่อให้ธีใเกินการประยุ ดประโยชน์กต์ดใ้าช้นสุ ขภาพกายและสุ ขภาพจิ ทั้งนี้ เพื่อให้นับกศึชุกมษามี การกี ฬาและการออกก าลังตกายมา เพื นักเศึกิกดษามี กลวิธใีในชุ นการประยุ กต์ใคช้วามรู การกี้ใฬนการจั าและการออกก� ำลังกายมา ใช้เ่อพืให้่อให้ ประโยชน์ มชน และมี ดการกับความเครี ยด ใช้ เ พื อ ่ ให้ เ กิ ด ประโยชน์ ใ นชุ ม ชน และมี ค วามรู ใ ้ นการจั ด การกั บ ความเครี ย ด้วยการออกกาลังกายและการเล่นกีฬา ในรายวิชา วิถีชวี ิตสุขภาพดี ด ด้วยการออกก�ำลังกายและการเล่นกีฬา ในรายวิชา วิถีชีวิตสุขภาพดี

แสง แห่งปัญญา

๔๒

ว่าถ้าจิตใจไม่แข็งแรง ร่างกายก็แข็งแรงไม่ได้ ก็ต้องอาศัยกัน ซึ่งเป็น ส่วนหนึ่งของการทาให้แต่ละบุคคลมีความแข็งแรง มีประโยชน์ได้...” พระราชดารัสในโอกาสที่คณะกรรมการจัดงานวิ่งเทิดพระเกียรติและคณะนักศึกษา วิทยาลัยป้องกันราชอาณาจักร เฝ้าฯ ทูลเกล้าฯ ถวายเงินเพื่อโดยเสด็จพระราชกุศล สมทบทุนโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดาริ ณ พระตาหนักจิตรลดารโหฐาน วันพุธที่ ๑๙ กุมภาพันธ์ ๒๕๒๙

สานักวิชาวิทยาศาสตร์สุขภาพ สาขาวิทยาศาสตร์การกีฬา ได้ น้ อ มน าพระบรมราโชวาทไปใช้ ใ นการเรี ย นการสอนเนื้ อ หา ส�ำนักวิชาวิทยาศาสตร์สุขภาพ สาขาวิทยาศาสตร์การกีฬา เกี ่ยวกับหลั าลังกายเพื่อส่งเสริมสุในการเรี ขภาพ รวมถึ งวิธีการและการ ได้กนในการออกก ้อมน�ำพระบรมราโชวาทไปใช้ ยนการสอนเนื ้อหา ออกแบบโปรแกรมออกก กายเพื่อ่อส่สุงเสริ ขภาพ เพื่อให้รวมถึ นักศึงวิกธษาน าความรู้ เกี่ยวกับหลักในการออกก�ำาลั ลังงกายเพื มสุขภาพ ีการและการ ออกแบบโปรแกรมออกก� ่อสุขกภาพ เพื่อทให้าให้ นักมศึีรก่างกายแข็ ษาน�ำความรู และวิ ธกี ารออกกาลังกายเพืำ่อลัสุงขกายเพื ภาพไปใช้ ับตนเอง งแรง้ และวิธีการออกก�ำลังกายเพื่อสุขภาพไปใช้กับตนเอง ท�ำให้มีร่างกายแข็งแรง ลดความเครียดในการเรียน สามารถแนะนาโปรแกรมการออกกาลังกายหรือ ลดความเครียดในการเรียน สามารถแนะน�ำโปรแกรมการออกก�ำลังกาย คหรืาแนะน าเรื่อำงการออกก าลังำกายแก่ ประชาชนที อค�ำแนะน� เรื่องการออกก� ลังกายแก่ ประชาชนที่ห่หลากหลายกลุ ลากหลายกลุ่ม่มและวั และวัยย เพื่อ่อส่ส่งงเสริ เสริมมให้ ให้มมีสุขภาพที่ดี ในรายวิ ลังงกายเพื เพื ในรายวิชชาา การออกก� การออกกำาลั กายเพื่อ่อสุสุขขภาพ ภาพ ๔๓ 43 การพัฒนาความรู้ ด้านวิทยาศาสตร์สุขภาพ

“...การวิ่งหรือเดินเป็นอาการออกกาลังกายนั้น ก็ถือว่าเป็นสิ่งที่ดี

เพราะว่าอย่างที่ว่าต้องมีร่างกายแข็งแรง จึงจะมีจิตใจแข็งแรงได้ แต่ ส่วนหนึ่งของการทาให้แต่ละบุคคลมีความแข็งแรง มีประโยชน์ได้...” พระราชดารัสในโอกาสที่คณะกรรมการจัดงานวิ่งเทิดพระเกียรติและคณะนักศึกษา

มฟ ล.

ว่าถ้าจิตใจไม่แข็งแรง ร่างกายก็แข็งแรงไม่ได้ ก็ต้องอาศัยกัน ซึ่งเป็น

วิทยาลัยป้องกันราชอาณาจักร เฝ้าฯ ทูลเกล้าฯ ถวายเงินเพื่อโดยเสด็จพระราชกุศล

สมทบทุนโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดาริ ณ พระตาหนักจิตรลดารโหฐาน

วันพุธที่ ๑๙ กุมภาพันธ์ ๒๕๒๙

แสง แห่งปัญญา

๔๒

สานักวิชาวิทยาศาสตร์สุขภาพ สาขาวิทยาศาสตร์การกีฬา

ได้ น้ อ มน าพระบรมราโชวาทไปใช้ ใ นการเรี ย นการสอนเนื้ อ หา ส�ำนักวิชาวิทยาศาสตร์สุขภาพ สาขาวิทยาศาสตร์การกีฬา เกี ่ยวกับหลั าลังกายเพื่อส่งเสริมสุในการเรี ขภาพ รวมถึ งวิธีการและการ ได้กนในการออกก ้อมน�ำพระบรมราโชวาทไปใช้ ยนการสอนเนื ้อหา ออกแบบโปรแกรมออกก กายเพื่อ่อส่สุงเสริ ขภาพ เพื่อให้รวมถึ นักศึงวิกธษาน าความรู้ เกี่ยวกับหลักในการออกก�ำาลั ลังงกายเพื มสุขภาพ ีการและการ ออกแบบโปรแกรมออกก� ่อสุขกภาพ เพื่อทให้าให้ นักมศึีรก่างกายแข็ ษาน�ำความรู และวิ ธกี ารออกกาลังกายเพืำ่อลัสุงขกายเพื ภาพไปใช้ ับตนเอง งแรง้ และวิธีการออกก�ำลังกายเพื่อสุขภาพไปใช้กับตนเอง ท�ำให้มีร่างกายแข็งแรง ลดความเครียดในการเรียน สามารถแนะนาโปรแกรมการออกกาลังกายหรือ ลดความเครียดในการเรียน สามารถแนะน�ำโปรแกรมการออกก�ำลังกาย คหรืาแนะน าเรื่อำงการออกก าลังำกายแก่ ประชาชนที อค�ำแนะน� เรื่องการออกก� ลังกายแก่ ประชาชนที่ห่หลากหลายกลุ ลากหลายกลุ่ม่มและวั และวัยย เพื่อ่อส่ส่งงเสริ เสริมมให้ ให้มมีสุขภาพที่ดี ในรายวิ ลังงกายเพื เพื ในรายวิชชาา การออกก� การออกกำาลั กายเพื่อ่อสุสุขขภาพ ภาพ

๔๓ 43 การพัฒนาความรู้ ด้านวิทยาศาสตร์สุขภาพ

“...“...การกี การกีฬานั ฬานั้น ้นย่อย่มเป็ อมเป็นทีน่ททีราบกั ่ทราบกันอยู นอยู่โดยทั ่โดยทั่ว ่วไปแล้ ไปแล้วว่วาว่าเป็เป็นปันจปัจัจยจัย

ในการบริ หารร่ างกายให้ แข็งแข็แรง และฝึ กอบรมจิ ตใจให้ ผ่อผงแผ้ วร่าว ในการบริ หารร่ างกายให้ งแรง และฝึ กอบรมจิ ตใจให้ ่องแผ้ เริง รูร่้จาักเริแพ้ ไม่เอารั เอาเปรี ยบกัยนบกัมีกนารให้ อภัยอภัซึ่งยกัซึนง่ กัและ ง รูจ้ และชนะ กั แพ้ และชนะ ไม่ดเอารั ดเอาเปรี มีการให้ น คคีกลมเกลี เ่ รียนกกัว่านว่ามีนมี้าใจเป็ นำ�้ ใจเป็ า...” กันและกั สามันคสามั คีกลมเกลี ยวกันยวกั อย่นาอย่ งทีา่เรีงทียกกั นนันกนักีกฬกีฬา...”

มฟ ล.

พระบรมราโชวาทในพิธีเปิดการแข่งขันกรีฑาประจาปี ณ กรีฑาสถานแห่งชาติ วันที่ ๑ ธันวาคม ๒๔๙๘

สานักวิชาวิทยาศาสตร์สุขภาพ สาขาวิทยาศาสตร์การกีฬา ได้น้อมนาพระบรมราโชวาทไปใช้ โดยการมอบหมายงานโดยให้ ส�ำนักวิชาวิทยาศาสตร์สุขภาพ สาขาวิทยาศาสตร์การกีฬา นัก ศึกษาฝึได้ กซ้นอ้อมการร้ องเพลงกราวกีฬาและมีโกดยการมอบหมายงานโดยให้ ารทดสอบการร้องเพลงเป็น มน�ำพระบรมราโชวาทไปใช้ รายบุ ักศึกษาได้ ตระหนักถึฬงคุาและมี ณค่าของความมี น้าใจนักอกีงเพลงเป็ ฬาและน นักศึคกคลเพื ษาฝึก่อซ้ให้อนมการร้ องเพลงกราวกี การทดสอบการร้ คุณรายบุ ธรรมคคลเพื จริยธรรมทางการกี ่งนักกศึถึกงษาได้ ารจัดกิจกรรมการแข่ ขัน ่อให้นักศึกษาได้ฬตาซึ ระหนั คุณค่มาีกของความมี นำ�้ ใจนักกีฬงาและ กีฬคุณ าระหว่ ปีโดยมีการนากระบวนการของการกล่ าปฏิญาณของ ธรรมางชั จริ้นยธรรมทางการกี ฬาซึ่งนักศึกษาได้มีการจัดากิวคจกรรมการแข่ งขัน งชั้นปีโดยมี ำกระบวนการของการกล่ าวค�ำนปฏิ ญาณของ นักกีกีฬฬาระหว่ า ผู้ฝึกาสอนและผู ้ตัดกสิารน� น มาใช้ ได้จริงเป็นรูปธรรม และเป็ การปลู กฝัง า ผู้ฝมึกีจสอนและผู ้ตัดสิน มาใช้ ได้จริงเป็นชรูาชีปธรรม และเป็นการปลู นักนัศึกกีกฬษาให้ รรยาบรรณทางวิ ชาการและวิ พวิทยาศาสตร์ การกีฬกาฝัง มีจรรยาบรรณทางวิ าชีพวิยทธรรมทางการกี ยาศาสตร์การกีฬฬา า เพืนั่อกให้ศึกนษาให้ ักศึกษาสามารถน าความรู้ ชนาการและวิ าคุณธรรม ชและจริ เพื่อให้นักศึกษาสามารถน�ำความรู้ น�ำคุณธรรม และจริยธรรมทางการกีฬา มาประยุกต์ใช้เพื่อการเป็นผู้ฝึกนักกีฬาที่ดีได้อย่างเหมาะสม รู้จักความมี มาประยุกต์ใช้เพื่อการเป็นผู้ฝึกนักกีฬาที่ดีได้อย่างเหมาะสม รู้จักความมี น้าใจนักกีฬา รู้แพ้ รู้ชนะรู้อภัย ในรายวิชา กฏหมาย จริยธรรมวิช าชีพ น�ำ้ ใจนักกีฬา รู้แพ้ รู้ชนะ รู้อภัย ในรายวิชา กฏหมาย จริยธรรมวิชาชีพ ทางการกี ทางการกีฬฬา า

แสง แห่งปัญญา

๔๔

“...การที่จะทาให้คุณภาพของการกีฬาดีขึ้นก็มีเหตุผลหลายอย่าง

ต้องมีทั้งวิชาการทั้งเชิงเล่นและเชิงฝึกตนเองให้มีความแข็งแรง ใน ข้อนี้ สิ่งที่สาคัญยิ่งคือความแข็งแรงของร่างกายผู้เล่น ซึ่งคราวนี้ก็ เห็นได้ว่าความทนทานของร่างกายผู้เล่นดีขึ้นมาก ตามธรรมดาที่เคย เห็นเล่นไปครึ่งหนึ่งก็หมดแรง ในคราวนี้ที่ได้เห็นก็เห็นว่ากาลังดี ตลอด ถ้ามีกาลังดีเช่นนี้ก็นับว่าเป็นส่วนที่ได้เปรียบเป็นส่วนใหญ่ แล้ว การสร้ างร่า งกายให้มีค วามทนทานย่อมต้อ งฝึก เอาไว้ และต้องมีวิธีการที่จะรักษาร่างกายให้แข็งแรงด้วยวิชาการ เหมือนกัน คือ วิชาการที่จะเพาะร่างกายให้มีความทนทาน การเพาะร่างกายให้มีความทนทานนั้นไม่ใช่เป็นงานที่จะทา ภายในวันสองวันจะต้องรักษาจะต้องฝึกเป็นเวลานาน...” พระบรมราโชวาทพระราชทานแก่คณะกรรมการกลางจัดการแข่งขันฟุตบอลชิงถ้วย พระราชทาน “คิงส์คัพ” ครั้งที่ ๓ ณ พระตาหนักจิตรลดารโหฐาน วันที่ ๘ ธันวาคม ๒๕๑๓

สส�านั ำนักวิชาวิทยาศาสตร์สุขภาพ สาขาวิทยาศาสตร์การกีฬา ได้ใให้นักศึกษาน ษาน�าเสนอรู ำเสนอรูปแบบการฝึกประเภทต่างๆ เพื่อพัฒนา ได้ สมรรถภาพของนักกีฬา โดยมี โดยมีกการน ารน�าไปใช้ ำไปใช้ได้จริงกับการฝึกของชมรมกีฬา สมรรถภาพของนั งๆ ภายในมหาวิททยาลั ยาลัยย เช่เช่นน กรี กรีฑฑาา หรื หรืออ ฟุฟุตตบอล บอล เป็เป็นนต้ต้นน เพื เพื่อ่อส่ส่งงเสริ เสริมม ต่ต่าางๆภายในมหาวิ ๔๕ 45 การพัฒนาความรู้ ด้านวิทยาศาสตร์สุขภาพ

แสง แห่งปัญญา

๔๔

มฟ ล.

“...การที่จะทาให้คุณภาพของการกีฬาดีขึ้นก็มีเหตุผลหลายอย่าง

พระบรมราโชวาทพระราชทานแก่คณะกรรมการกลางจัดการแข่งขันฟุตบอลชิงถ้วย พระราชทาน “คิงส์คัพ” ครั้งที่ ๓ ณ พระตาหนักจิตรลดารโหฐาน วันที่ ๘ ธันวาคม ๒๕๑๓

๔๕ 45 การพัฒนาความรู้ ด้านวิทยาศาสตร์สุขภาพ

มฟ ล.

และสนับสนุนการฝึกประสบการณ์ในการปฏิบัติงานภาคสนาม เพื่อให้ นักศึกษาสามารถประยุกต์องค์ความรู้ด้านวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีการ กีฬามาใช้อย่างเหมาะสม เช่น หลักการฝึกสอนกีฬา สรีรวิทยาการกีฬา จิต วิท ยาการกีฬ าหรือ โภชนาการการกีฬ า เป็ น ต้ น เพื่อ ให้ ท ราบ ถึงสมรรถภาพและพัฒนาความสามารถของนักกีฬาทั้งขณะฝึกซ้อมและ ระหว่างการแข่งขันได้อย่างเป็นระบบ ถูกต้องและมีประสิทธิภาพ ใน รายวิชา การฝึกสอนกีฬา

แสง แห่งปัญญา

“...ดนตรีเป็นส่วนหนึ่งของข้าพเจ้า จะเป็นแจ๊สหรือไม่ใช่แจ๊สก็ตาม

ดนตรีล้วนอยู่ในตัวทุกคน เป็นส่วนที่ยิ่งใหญ่ในชีวิตคนเรา สาหรับ ข้าพเจ้า ดนตรีคือสิ่งประณีตงดงาม และทุกคนควรนิยมในคุณค่าของ ดนตรีทุกประเภท เพราะว่าดนตรีแต่ละประเภทต่างก็มีความ เหมาะสมตามแต่โอกาสและอารมณ์ที่ต่างๆ กันไป...” พระบรมราโชวาทพระราชทานสัมภาษณ์แก่สื่อมวลชนอเมริกัน ในรายการวิทยุเสียง อเมริกา ๒๑ มิถุนายน ๒๕๐๓

สานักวิชาเวชศาสตร์ชะลอวัยและฟื้นฟูสุขภาพ นามาประยุชกะลอวั ต์ใช้ในการศึ าดนตรีบาบัด เพื่อประโยชน์ต่อ ส�ำนักวิชได้าเวชศาสตร์ ยและฟืก้นษาวิ ฟูสุขชภาพ การชะลอวั ในรายวิชกาต์ใศาสตร์ แห่กงษาวิ การดชาดนตรี าเนินชีบวำ�ิตบัเพืด่อเพื สุข่อภาพสมบู ได้ยน�ำมาประยุ ช้ในการศึ ประโยชน์รตณ์่อ การชะลอวั ในรายวิ และ ดนตรียบาบั ด ชา ศาสตร์แห่งการด�ำเนินชีวิตเพื่อสุขภาพสมบูรณ์ และ ดนตรีบำ� บัด ๔๗ 47 การพัฒนาความรู้ ด้านวิทยาศาสตร์สุขภาพ

“...ดนตรีเป็นส่วนหนึ่งของข้าพเจ้า จะเป็นแจ๊สหรือไม่ใช่แจ๊สก็ตาม

มฟ ล.

พระบรมราโชวาทพระราชทานสัมภาษณ์แก่สื่อมวลชนอเมริกัน ในรายการวิทยุเสียง

อเมริกา ๒๑ มิถุนายน ๒๕๐๓

สานักวิชาเวชศาสตร์ชะลอวัยและฟื้นฟูสุขภาพ

นามาประยุชกะลอวั ต์ใช้ในการศึ าดนตรีบาบัด เพื่อประโยชน์ต่อ ส�ำนักวิชได้าเวชศาสตร์ ยและฟืก้นษาวิ ฟูสุขชภาพ การชะลอวั ในรายวิชกาต์ใศาสตร์ แห่กงษาวิ การดชาดนตรี าเนินชีบวำ�ิตบัเพืด่อเพื สุข่อภาพสมบู ได้ยน�ำมาประยุ ช้ในการศึ ประโยชน์รตณ์่อ การชะลอวั ในรายวิ และ ดนตรียบาบั ด ชา ศาสตร์แห่งการด�ำเนินชีวิตเพื่อสุขภาพสมบูรณ์ และ ดนตรีบำ� บัด

แสง แห่งปัญญา

๔๗ 47 การพัฒนาความรู้ ด้านวิทยาศาสตร์สุขภาพ

“...การค้นคว้าวิจัยทางวิชาการนั้น จัดเป็นปฏิบัติการระดับสูงดังนั้น

การพั ฒนาความรู้ การพัฒนาความรู้

มฟ ล.

ด้านวิ ทยาศาสตร์ ละเทคโนโลยี ด้านวิ ทยาศาสตร์แและเทคโนโลยี

http://tourismindustryhotelbusiness.blogspot.com/2010/01/blogภาพจาก ภาพจาก http://tourismindustryhotelbusiness.blogspot.com/2010/01/blog-post_8182.html post_8182.html

ดูเผินๆ จะเห็นว่าไม่สอดคล้องกัน และไม่น่าจะเน้นให้ปฏิบัติคู่กันไป ว่าตามความจริงแล้วปฏิบัติการทั้งสองอย่างนี้ จาเป็นต้องดาเนิน ควบคู่กัน เพราะปฏิบัติการอย่างง่ายๆ ระดับพื้นฐานนั้น ต้องอาศั ย หลักวิชา และหลักวิชานั้น ย่อมได้มาหรือเกิดขึ้นจากการวิจัยทดลอง ก่อนทุกอย่าง ก่อนที่จะค้นคว้าสิ่งใดวิชาใด สิ่งนั้นวิชานั้นก็เป็นของ สู ง เป็ น ของที่ ลึ ก ซึ้ ง ศึ ก ษายาก ครั้ น เมื่ อ ศึ ก ษาค้ น คว้ า ให้ ป รากฏ ความจริง วางเป็นกฏเกณฑ์ลงตัวแน่นอนแล้ว ก็จะกลายเป็นของง่าย เป็นความรู้เป็นปฏิบัติการอย่างธรรมดาๆ ไป สามารถนาไปใช้ ไปปฏิบัติได้โดยสะดวกในระดับพื้นฐาน...” พระบรมราโชวาทในพิธีพระราชทานปริญญาบัตรแก่ผู้สาเร็จการศึกษา มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒประจาปีการศึกษา ๒๕๑๘ – ๒๕๑๙ ณ หอประชุมมหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ ประสานมิตร วันพุธ ที่ ๒๒ มิถุนายน ๒๕๒๐

สานักวิชาวิทยาศาสตร์ ส�ำนักวิชาวิทยาศาสตร์ ได้ น้ อ มน าไปเป็ น แนวทางในการศึ ก ษาค้ น คว้ า ทดลองใน ได้ น ้ อ มน� ำ ไปเป็ น แนวทางในการศึ ก ษาค้ น คว้ า ทดลองใน ห้ห้อองปฏิ บ งปฏิบัตัติกิการ าร และในพื และในพื้น้นทีที่ท่ทดลองภายใต้ ดลองภายใต้กการให้ ารให้คคาแนะน �ำแนะน�าของอาจารย์ ำของอาจารย์ทที่ี่ ปรึ ปใช้ใในภาคปฏิ นภาคปฏิบบัตัติ ิ เพื ปรึกกษา ษา โดยให้ โดยให้นนักักศึศึกกษาได้ ษาได้นนาเอาความรู ำ� เอาความรู้ภ้ภาคทฤษฎี าคทฤษฎีไไปใช้ เพื่่ออ ศึกษาค้นคว้าและสร้างงานวิจัยที่ก่อให้เกิดองค์ความรู้ใหม่ ที่เป็นประโยชน์ ต่อสังคมส่วนรวม ในรายวิ ในรายวิชชาา ปัปัญญหาพิ หาพิเเศษ ศษ และ และ วิวิททยานิ ยานิพพนธ์ นธ์ ๔๙ 49 การพัฒนาความรู้ ด้านวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

“...การค้นคว้าวิจัยทางวิชาการนั้น จัดเป็นปฏิบัติการระดับสูงดังนั้น

การพั ฒนาความรู้ การพัฒนาความรู้

มฟ ล.

ด้านวิ ทยาศาสตร์ ละเทคโนโลยี ด้านวิ ทยาศาสตร์แและเทคโนโลยี

พระบรมราโชวาทในพิธีพระราชทานปริญญาบัตรแก่ผู้สาเร็จการศึกษา มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒประจาปีการศึกษา ๒๕๑๘ – ๒๕๑๙ ณ หอประชุมมหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ ประสานมิตร วันพุธ ที่ ๒๒ มิถุนายน ๒๕๒๐

http://tourismindustryhotelbusiness.blogspot.com/2010/01/blogภาพจาก ภาพจาก http://tourismindustryhotelbusiness.blogspot.com/2010/01/blog-post_8182.html post_8182.html

๔๙ 49 การพัฒนาความรู้ ด้านวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

“...ดินนั้นพัฒนาขึ้นมาได้โดยไม่ยากนัก ดินจะเค็ม จะเปรี้ยว จะจืด

คือการนาเอาหลักวิชาหรือหลักความรู้นั้น มากระทาให้บังเกิดผลขึ้น ได้จริง ผู้ที่ไม่มีทฤษฎี คือผู้ที่ไม่มีหลักความรู้ สู้ผู้มีทฤษฎีไม่ได้ เพราะ ไม่มีความรู้เป็นทุนรอนในการทางาน แต่ผู้ที่มีทฤษฎีที่ไม่หัดปฏิบัติ หรือไม่ยอมปฏิบัตินั้น ก็สู้นักทฤษฎีที่ปฏิบัติได้ด้วยไม่ได้ เพราะนัก ทฤษฎีที่ไม่ยอมปฏิบัติ ทาให้ตัวเองพร้อมวิชาความรู้ทั้งหมดเป็นหมัน ไป ไม่ได้ประโยชน์ไม่เป็นที่ต้องการของใคร ผู้มีความรู้ด้วย ใช้ความรู้ ทางานได้จริงๆ ด้วย จึงจะเป็นประโยชน์และเป็นที่ต้องการ...”

อะไรก็ตามสามารถที่จะทาให้ดีขึ้นได้ภายในไม่กี่ปี โดยใช้เทคนิคแบบ

มฟ ล.

“...ทฤษฎี กล่าวสั้นๆ ก็คือหลักวิชาการอันได้ปรากฏแล้ว ปฏิบัติ

สานักวิชาวิทยาศาสตร์ ส�ำนักวิชได้าวินท้อยาศาสตร์ มนาไปเป็นแนวทางให้นักศึกษามีการฝึกปฏิบัติงานเชิงวิชาการ หรือวิชาชีได้พนเต็้อมมน� ำไปเป็นอแนวทางให้ นักกศึงานชั กษามี่วกคราว ารฝึกปฏิ บัติงานเชิงวิชาการ เวลาเสมื นหนึ่งเป็นพนั ณ สถานประกอบการ หรือวิชาชีพเต็มเวลาเสมือนหนึ่งเป็นพนักงานชั่วคราว ณ สถานประกอบการ ภายในหรือภายนอกประเทศ หรือนักศึกษาเลือกทาโครงการวิจัยในสาขาวิชา ภายในหรือภายนอกประเทศ หรือนักศึกษาเลือกท�ำโครงการวิจัยในสาขาวิชา ทีที่เ่เกีกี่ย่ยวข้ ษาจัดดส่ส่งง วข้อองเป็ งเป็นนเวลา เวลา 33 เดืเดืออนน เมืเมื่อ่อเสร็ เสร็จจสิสิ้น้นการปฏิ การปฏิบบัตัติงิงานแล้ านแล้ววนันักกศึศึกกษาจั รายงานวิ าน และวั และวัดดจากผลประเมิ จากผลประเมินนโดย โดย รายงานวิชชาการและน าการและน�าเสนอผลการไปปฏิ ำเสนอผลการไปปฏิบบัตัติงิงาน อาจารย์ ษาการฝึกกประสบการณ์ ประสบการณ์ววิชิ ชาชี าชีพพ พนั การ อาจารย์ทที่ ี่ปปรึรึกกษาการฝึ พนักกงานที งานที่ ค่ควบคุ วบคุมมการ ปฏิบัติงานในสถานประกอบการ อาจารย์ที่ปรึกษาโครงการวิจัยย และจาก รายงานวิชชาการ าการ ในรายวิ ในรายวิชชาา ฝึฝึกกประสบการณ์ ประสบการณ์ววิชิชาชีาชีพพ รายงานวิ

แสง แห่งปัญญา

๕๐

โบราณ ไม่ใช่สมัยใหม่ แบบโบราณๆ คือ ใช้ปุ๋ยหมัก หรือตะกอนทีล่ ง มาตามลาห้วย โดยที่ได้ทาเป็นอ่างเก็บน้ามาพัฒนาดินและรักษาดิน ไม่ให้ไหลลงไป ไม่ให้เกิดการสึกหรอ Erosion ไป...” พระบรมราโชวาทพระราชทานแก่ผู้เข้าร่วมสัมมนาเรื่องการประยุกต์เทคโนโลยีการถ่าย ทาภาพทางอากาศและดาวเทียม ในการวางแผนการใช้ดินลุ่มน้าทางเหนือ ของประเทศไทย ณ โรงแรมรินคา จังหวัดเชียงใหม่ เมื่อวันที่ ๗ มกราคม ๒๕๒๓

สานักวิชาวิทยาศาสตร์ น้อมนาไปใช้ในภาคบรรยายหัวข้อ “HM the King, the world ส�ำนักวิชาวิทยาศาสตร์ first Scientist award: พระบาทสมเด็ อยู่หัว Humanitarian น้อมน�ำไปใช้ใSoil นภาคบรรยายหั วข้อ “HM the King,จพระเจ้ the าworld กัfirst บรางวั ลนักวิทยาศาสตร์ ินเพื่อมนุษaward: ยธรรม”พระบาทสมเด็ และมีการอภิ ปรายกลุ Humanitarian Soil ดScientist จพระเจ้ าอยู่ห่มัว เกี วกับโครงการในพระราชด ักษ์ทรักพารอภิ ยากรดิปรายกลุ นและน้่มา กับ่ยรางวั ลนักวิทยาศาสตร์ดินาริเพืก่อารจั มนุดษการและอนุ ยธรรม” รและมี เกี่ยวกัฒบนาและอนุ โครงการในพระราชด� ริการจัดการและอนุในรายวิ รักษ์ทรัชพายากรดิ และน�นำ้ การพั รักษ์ดินเพื่อำการเกษตรกรรม การจัดนการดิ การพัฒนาและอนุ รักษ์่อดการเกษตร ินเพื่อการเกษตรกรรม ในรายวิชา การจัดการดิน สารอาหาร และน้าเพื สารอาหาร และน�้ำเพื่อการเกษตร ๕๑ 51 การพัฒนาความรู้ ด้านวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

“...ทฤษฎี กล่าวสั้นๆ ก็คือหลักวิชาการอันได้ปรากฏแล้ว ปฏิบัติ

“...ดินนั้นพัฒนาขึ้นมาได้โดยไม่ยากนัก ดินจะเค็ม จะเปรี้ยว จะจืด

อะไรก็ตามสามารถที่จะทาให้ดีขึ้นได้ภายในไม่กี่ปี โดยใช้เทคนิคแบบ โบราณ ไม่ใช่สมัยใหม่ แบบโบราณๆ คือ ใช้ปุ๋ยหมัก หรือตะกอนทีล่ ง มาตามลาห้วย โดยที่ได้ทาเป็นอ่างเก็บน้ามาพัฒนาดินและรักษาดิน

มฟ ล.

ไม่ให้ไหลลงไป ไม่ให้เกิดการสึกหรอ Erosion ไป...”

แสง แห่งปัญญา

๕๐

พระบรมราโชวาทพระราชทานแก่ผู้เข้าร่วมสัมมนาเรื่องการประยุกต์เทคโนโลยีการถ่าย

ทาภาพทางอากาศและดาวเทียม ในการวางแผนการใช้ดินลุ่มน้าทางเหนือ

ของประเทศไทย ณ โรงแรมรินคา จังหวัดเชียงใหม่ เมื่อวันที่ ๗ มกราคม ๒๕๒๓

๕๑ 51 การพัฒนาความรู้ ด้านวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

“...การเกษตรนั้นถือได้ว่าเป็นทั้งรากฐานและชีวิตสาหรับประเทศของ

“...ข้อสาคัญเราจะต้องรู้จักใช้ทรัพยากรทั้งนั้นอย่างฉลาด คือไม่

เรา เพราะคนไทยเราส่วนใหญ่เป็นผู้มีอาชีพทางเกษตรกรรม ข้าพเจ้าจึงมีความเห็นเสมอมาว่า วิธีการพัฒนาที่เหมาะสมแก่ ประเทศเราอย่างยิ่ง ก็คือจะต้องทานุบารุงเกษตรกรรมทุกสาขาให้ พัฒนาก้าวหน้า เพื่อยกระดับฐานะความเป็นอยู่ของเกษตรกร ทุกระดับให้สูงขึ้น...”

นามาทุ่มเทใช้ให้สิ้นเปลืองไปโดยไร้ประโยชน์ หรือได้ประโยชน์ไม่ คุ้ ม ค่ า หากแต่ ร ะมั ด ระวั ง ใช้ ด้ ว ยความประหยั ด รอบคอบ ประกอบด้วยความคิดพิจารณาตามหลักวิชาการ เหตุผล และ ความถูกต้องเหมาะสม โดยมุ่งถึงประโยชน์แท้จริงที่จะเกิดแก่ ประเทศชาติ ทั้งในปัจจุบันและอนาคตอันยืนยาว...”

มฟ ล.

พระบรมราโชวาทในพิธีพระราชทานปริญญาบัตรของมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ณ อาคารจักรพันธ์เพ็ญศิริ วัน พฤหัสบดี ที่ ๒๓ กรกฎาคม ๒๕๔๑

สานักวิชาวิทยาศาสตร์ าไปใช้ในภาคบรรยายหัวข้อ “Agriculture according to ส�ำนักวิชน้าวิอมน ทยาศาสตร์ New น้อมน� ำไปใช้ใConcept นภาคบรรยายหั วข้อ King “Agriculture to The Theory of H.M. Bhumibolaccording Adulyadej: The New Theory ใConcept of H.M. จKing Adulyadej: เกษตรตามแนวทฤษฎี หม่ในพระบาทสมเด็ พระเจ้Bhumibol าอยู่หัว” ซึ่งเป็ นแนวทาง เกษตรตามแนวทฤษฎี ใหม่ดการที ในพระบาทสมเด็ จพระเจ้ าอยู่หัว” ซึ่ง่ดเป็ินนขนาดเล็ แนวทางก หรื อหลักในการบริหารจั ่ดินและน้า เพื ่อการเกษตรในที หรืเอกิหลั กในการบริสหู งสุารจั และน�้ำ จเพื ่อการเกษตรในที ่ดินขนาดเล็ ให้ ดประโยชน์ ด ดด้การที วยหลั่ดกินเศรษฐกิ พอเพี ยง พระบาทสมเด็ จพระก ให้เกิดประโยชน์สูงสุด ด้วยหลักเศรษฐกิจพอเพียง พระบาทสมเด็จพระ เจ้าอยู่หัวได้พระราชทานพระราชดารินี้เพื่อเป็นการช่วยเหลือเกษตรกรที่ เจ้าอยู่หัวได้พระราชทานพระราชด�ำรินี้เพื่อเป็นการช่วยเหลือเกษตรกรที่ ประสบความยากลาบาก ให้สามารถผ่ านช่วงวิกฤต โดยเฉพาะการขาด ประสบความยากล�ำบาก ให้สามารถผ่านช่วงวิกฤต โดยเฉพาะการขาด แคลนน้ พานักกศึศึกกษาไป ษาไป แคลนน�าได้ ้ำได้โโดยไม่ ดยไม่เเดืดืออดร้ ดร้ออนและยากล นและยากล�ำาบากนั บากนักก นอกจากนี นอกจากนี้ย้ยังังพานั ศึศึกกษาการใช้ ยง” ของคุณณ ษาการใช้ชชีวีวิติตตามแนวพระราชด ตามแนวพระราชด�ารัำรัสส “เศรษฐกิ “เศรษฐกิจพอเพี จพอเพี ยง” ของคุ ขนิษฐา แสงสุวรรณ์ รรณ์ บุคคลต้นแบบคนหนึ แบบคนหนึ่ง่งของ ของ จ.เชียงราย งราย ในวั ในวันนทีที่ ่ ๓ มีนาคม ๒๕๕๖ ในรายวิ ในรายวิชชาา การผลิ การผลิตตพืพืชชเศรษฐกิ เศรษฐกิจจ ๒๒

แสง แห่งปัญญา

๕๒

พระบรมราโชวาทและพระราชดารัสพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว หนังสือคาพ่อสอน ในโครงการตามรอยเบื้องพระยุคลบาทด้วยความรักและความดี ๖๐ ปี ๖๐ ล้านความดีน้อมเกล้าถวายในหลวง

สานักวิชาวิทยาศาสตร์ น า ไ ป ป ร ะ ก อ บ ใ น ภ า ค บ ร ร ย า ย หั ว ข้ อ Community ส�ำนักวิชน้าวิอทมยาศาสตร์ Economics ชุมชน) Sufficiency Economy (เศรษฐกิจ น้ อ มน�(เศรษฐศาสตร์ ำ ไปประกอบในภาคบรรยายหั ว ข้ อ Community Economics ุมชน) Sufficiency Economy (เศรษฐกิ พอเพี ยง) และ (เศรษฐศาสตร์ Low CarbonชSociety Concept (หลั กการสังคมคาร์ บอนจ ยง) และ Low ดCarbon Society Concept กการสังคมคาร์ บอน ต่พอเพี า) และใช้ เป็นแนวคิ ในการพานั กศึกษาระดั บปริญ(หลั ญาเอกและปริ ญญาโท ต�่ำ) ศและใช้ ดในการพานักศึกยษาระดั บปริญญาเอกและปริ ไปทั นศึกษาเป็รันบแนวคิ ฟังการบรรยายและเรี นรู้จากการปฏิ บัติจริง ณ ศูญนญาโท ย์การ ไปทัศนศึกษา รับฟังการบรรยายและเรียนรู้จากการปฏิบัติจริง ณ ศูนย์การ เรียนรู้เศรษฐกิจพอเพียง บ้านหลังคาแดง และศูนย์เรียนรู้เศรษฐกิจพอเพียง เรียนรู้เศรษฐกิจพอเพียง บ้านหลังคาแดง และศูนย์เรียนรู้เศรษฐกิจพอเพียง บ้านสันกอง แม่ไร่ อ.แม่จัน เชียงราย เมื่อวันที่ ๙ มกราคม ๒๕๕๓ ใน บ้านสันกอง แม่ไร่ อ.แม่จัน เชียงราย เมื่อวันที่ ๙ มกราคม ๒๕๕๓ ใน รายวิ รายวิชชาา การอนุ การอนุรรักักษ์ษ์แและการพั ละการพัฒฒนาทางเศรษฐกิ นาทางเศรษฐกิจจทีที่ย่ยั่งั่งยืยืนน ๕๓ 53 การพัฒนาความรู้ ด้านวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

“...การเกษตรนั้นถือได้ว่าเป็นทั้งรากฐานและชีวิตสาหรับประเทศของ

“...ข้อสาคัญเราจะต้องรู้จักใช้ทรัพยากรทั้งนั้นอย่างฉลาด คือไม่

มฟ ล.

แสง แห่งปัญญา

๕๒

๕๓ 53 การพัฒนาความรู้ ด้านวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

“...หลักวิชานั้น ย่อมได้มาหรือเกิดขึ้น

จากการวิจัยทดลองก่อนทุกอย่าง...”

มฟ ล.

“...ข้อสาคัญเราจะต้องรู้จักใช้ทรัพยากรทั้งนั้นอย่างฉลาด คือไม่

พระบรมราโชวาทในพิธีพระราชทานปริญญาบัตร ของมหาวิทยาลัยมหิดล ณ อาคารใหม่ สวนอาพร วันที่ ๓ กรกฎาคม ๒๕๒๓

สานักวิชาวิทยาศาสตร์ าไปบู ร ณาการในการเรี ย นการสอนโดยให้ นั ก ศึ ก ษาท า ส�ำนักวิชน้าวิอ มน ทยาศาสตร์ โครงงานสั เป็ นรระยะเวลาประมาณ 6 สั ป ดาห์ ภ ายใต้ ั ว ข้ อำ ณาการในการเรี ย นการสอนโดยให้ นั ก ศึ กหษาท� น้ อ้ นมน�ๆำ ไปบู โครงงานสั้ น ๆ เป็ น ระยะเวลาประมาณ 6 สั ปWorld ดาห์ ภ ายใต้ หั ว ข้ อ “Mathematics: Save Your Life, Save the (คณิตศาสตร์ the World (คณิทรัตพศาสตร์ ช่“Mathematics: วยชีวิต ช่วยโลก)”Save เพื่อYour ให้นักศึLife, กษาได้Save รู้จักการประหยั ดการใช้ ยากร ยชีาวงๆ ิต ช่โดยใช้ วยโลก)” ่อให้นพักื้นศึฐานเป็ กษาได้นรเครื ู้จัก่การประหยั ทรัเคราะห์ พยากร ด้ช่าวนต่ คณิตเพื ศาสตร์ องมือเก็บข้อดมูการใช้ ลและวิ างๆ โดยใช้ ฐานเป็นเครื ่องมืการวางแผนล่ อเก็บข้อมูลและวิ นัด้กาศึนต่กษาจะเลื อกหัควข้ณิอตทีศาสตร์ ่ จะทาด้พวื้นยตนเอง โดยมี วงหน้เคราะห์ า และ นักศึกษาจะเลือกหัวข้อที่จะท�ำด้วยตนเอง โดยมีการวางแผนล่วงหน้า และ ลงมือปฏิบัติจริง โครงงานนี้ทาให้นักศึกษาได้เรียนรู้การดาเนินชีวิตอย่าง ลงมือปฏิบัติจริง โครงงานนี้ท�ำให้นักศึกษาได้เรียนรู้การด�ำเนินชีวิตอย่าง พอเพีย ง รู้จั กตนเองและรู้จักใช้ ท รัพยากรให้ คุ้มค่า ซึ่ งสอดคล้องกับแนว พอเพียง รู้จักตนเองและรู้จักใช้ทรัพยากรให้คุ้มค่าซึ่งสอดคล้องกับแนว พระราชด พระราชด�าริ ำริ ในรายวิ ในรายวิชชาา คณิ คณิตตศาสตร์ ศาสตร์เเพืพื่อ่อการด การด�ารงชี ำรงชีววิติต

แสง แห่งปัญญา

๕๔

สานักวิชาอุตสาหกรรมเกษตร น้อมนาไปใช้เป็นแนวทางในการศึกษาโดยให้ นักศึกษาดาเนินการ ส�วิจำันัยและทดลองอย่ กวิชาอุตสาหกรรมเกษตร างถูกต้องตามหลั กการและระเบียบวิธีวิจัย ภายใต้การ อมน�ำไปใช้เป็ทนี่แนวทางในการศึ นักศึกษาด�ำเนิ่ ถูนกการ กากับดูแน้ลของอาจารย์ ปรึกษา เพื่อให้ไกด้ษาโดยให้ มาซึ่งผลการทดลองที ต้อง วิจัยและทดลองอย่างถูกต้องตามหลักการและระเบียบวิธีวิจัย ภายใต้การ และท าให้ ไ ด้ทขี่ป้ อรึสรุ ป ทางวิ าการที ประโยชน์ ในรายวิ ก�น่ำากัเชืบ่ อดูถืแอลของอาจารย์ กษา เพื่อชให้ ได้มาซึ่ เ ป็่งนผลการทดลองที ่ถูกต้อชงา โครงการวิ ด้าปนเทคโนโลยี การอาหาร และ วิทในรายวิ ยานิพนธ์ชา น่ปัญ าเชืหาพิ ่อถือเศษและท� ำให้ได้ขจ้อัยสรุ ทางวิชาการที ่เป็นประโยชน์ ปัญหาพิเศษ โครงการวิจัยด้านเทคโนโลยีการอาหาร และ วิทยานิพนธ์ ๕๕ 55 การพัฒนาความรู้ ด้านวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

“...ข้อสาคัญเราจะต้องรู้จักใช้ทรัพยากรทั้งนั้นอย่างฉลาด คือไม่

“...หลักวิชานั้น ย่อมได้มาหรือเกิดขึ้น

จากการวิจัยทดลองก่อนทุกอย่าง...” พระบรมราโชวาทในพิธีพระราชทานปริญญาบัตร ของมหาวิทยาลัยมหิดล

มฟ ล.

ณ อาคารใหม่ สวนอาพร วันที่ ๓ กรกฎาคม ๒๕๒๓

แสง แห่งปัญญา

๕๔

สานักวิชาอุตสาหกรรมเกษตร

น้อมนาไปใช้เป็นแนวทางในการศึกษาโดยให้ นักศึกษาดาเนินการ ส�วิจำันัยและทดลองอย่ กวิชาอุตสาหกรรมเกษตร างถูกต้องตามหลั กการและระเบียบวิธีวิจัย ภายใต้การ อมน�ำไปใช้เป็ทนี่แนวทางในการศึ นักศึกษาด�ำเนิ่ ถูนกการ กากับดูแน้ลของอาจารย์ ปรึกษา เพื่อให้ไกด้ษาโดยให้ มาซึ่งผลการทดลองที ต้อง วิจัยและทดลองอย่างถูกต้องตามหลักการและระเบียบวิธีวิจัย ภายใต้การ และท าให้ ไ ด้ทขี่ป้ อรึสรุ ป ทางวิ าการที ประโยชน์ ในรายวิ ก�น่ำากัเชืบ่ อดูถืแอลของอาจารย์ กษา เพื่อชให้ ได้มาซึ่ เ ป็่งนผลการทดลองที ่ถูกต้อชงา โครงการวิ ด้าปนเทคโนโลยี การอาหาร และ วิทในรายวิ ยานิพนธ์ชา น่ปัญ าเชืหาพิ ่อถือเศษและท� ำให้ได้ขจ้อัยสรุ ทางวิชาการที ่เป็นประโยชน์ ปัญหาพิเศษ โครงการวิจัยด้านเทคโนโลยีการอาหาร และ วิทยานิพนธ์

๕๕ 55 การพัฒนาความรู้ ด้านวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

“...นอกจากเพาะปลูก ทุกสิง่ ทุกอย่างทีต่ อ่ เนือ่ งกับการเพาะปลูก คือ

“...พืชที่ปลูกต้องมีการดูแลรักษาและเมื่อเก็บเกี่ยว

การปศุสตั ว์และกิจการอืน่ ๆ ทีจ่ ะมาท�ำให้การเพาะปลูกเป็นผล

แล้วก็ต้องนามาแปรรูปบ้าง...”

สมบูรณ์ได้ คือการแปรสภาพสินค้าทีผ่ ลิตขึน้ มาให้สามารถ ทีจ่ ะได้จำ� หน่าย เป็นผลให้มรี ายได้และ

มฟ ล.

ความเป็นอยูม่ นั่ คงขึน้ ...”

พระราชดารัสพระราชทานแก่ สหกรณ์การเกษตร สหกรณ์นิคม และสหกรณ์นิคม ทั่วราชอาณาจักร ณ ศาลาดุสิตาลัย วันที่ ๗ พฤษภาคม ๒๕๒๒

พระราชด�ำรัสในโอกาสทีผ่ นู้ ำ� สหกรณ์ การเกษตร สหกรณ์นคิ ม และสหกรณ์ประมงทัว่ ราชอาณาจักร เฝ้าทูลละอองธุลพี ระบาท ณ โรงโคนม สวนจิตรลดา วันที่ ๑๙ พฤษภาคม ๒๕๒๕

ส�ำนักวิชาอุตสาหกรรมเกษตร น้อมน�ำไปใช้ในภาคบรรยายหัวข้อ “ประวัติและความส�ำคัญของ การแปรรูปอาหาร” โดยมีการกล่าวถึงพระราชด�ำรัสเกี่ยวกับการแปรสภาพ วัตถุดิบทางการเกษตรให้เป็นผลิตภัณฑ์อาหารเพื่อจ�ำหน่าย เพื่อเพิ่มมูลค่า และเพิ่มรายได้ให้มากขึ้น ในรายวิชา การแปรรูปอาหาร ๑

แสง แห่งปัญญา

สานักวิชาอุตสาหกรรมเกษตร น้อมนาไปใช้ในภาคบรรยายหัวข้อ “ความสาคัญและแหล่งที่มาของ ชาอุตสาหกรรมเกษตร วัส�ตำถุนัดกิบวิทางการเกษตร” มีการกล่าวถึงพระราชดารัส เกี่ยวกับพืชที่เก็บเกี่ยว น้อมน�ำไปใช้ในภาคบรรยายหัวข้อ “ความส�ำคัญและแหล่งที่มาของ แล้ว ต้องนามาแปรรูป ซึ่งผลิตผลเกษตรเป็นวัตถุดิบที่สามารถนามาแปรรูป วัตถุดิบทางการเกษตร” มีการกล่าวถึงพระราชด�ำรัส เกี่ยวกับพืชที่เก็บเกี่ยว ได้แล้หวลากหลาย และทาให้ ดมูตลผลเกษตรเป็ ค่าเพิ่มได้ ในรายวิ ษณะคุณำมาแปรรู ภาพของป ต้องน�ำมาแปรรู ป ซึเกิ่งผลิ นวัตถุดชิบาทีลั่สกามารถน� ผลิ ได้ตหผลเกษตรและการแปรรู ลากหลาย และท�ำให้เกิดปมูลค่าเพิ่มได้ ในรายวิชา ลักษณะคุณภาพของ ผลิตผลเกษตรและการแปรรูป ๕๗ 57 การพัฒนาความรู้ ด้านวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

“...นอกจากเพาะปลูก ทุกสิง่ ทุกอย่างทีต่ อ่ เนือ่ งกับการเพาะปลูก คือ

“...พืชที่ปลูกต้องมีการดูแลรักษาและเมื่อเก็บเกี่ยว

การปศุสตั ว์และกิจการอืน่ ๆ ทีจ่ ะมาท�ำให้การเพาะปลูกเป็นผล

แล้วก็ต้องนามาแปรรูปบ้าง...”

สมบูรณ์ได้ คือการแปรสภาพสินค้าทีผ่ ลิตขึน้ มาให้สามารถ

พระราชดารัสพระราชทานแก่ สหกรณ์การเกษตร สหกรณ์นิคม และสหกรณ์นิคม

ทีจ่ ะได้จำ� หน่าย เป็นผลให้มรี ายได้และ

ทั่วราชอาณาจักร ณ ศาลาดุสิตาลัย วันที่ ๗ พฤษภาคม ๒๕๒๒

มฟ ล.

ความเป็นอยูม่ นั่ คงขึน้ ...” พระราชด�ำรัสในโอกาสทีผ่ นู้ ำ� สหกรณ์ การเกษตร สหกรณ์นคิ ม และสหกรณ์ประมงทัว่ ราชอาณาจักร เฝ้าทูลละอองธุลพี ระบาท ณ โรงโคนม สวนจิตรลดา วันที่ ๑๙ พฤษภาคม ๒๕๒๕

สานักวิชาอุตสาหกรรมเกษตร

แสง แห่งปัญญา

น้อมนาไปใช้ในภาคบรรยายหัวข้อ “ความสาคัญและแหล่งที่มาของ ชาอุตสาหกรรมเกษตร วัส�ตำถุนัดกิบวิทางการเกษตร” มีการกล่าวถึงพระราชดารัส เกี่ยวกับพืชที่เก็บเกี่ยว น้อมน�ำไปใช้ในภาคบรรยายหัวข้อ “ความส�ำคัญและแหล่งที่มาของ แล้ว ต้องนามาแปรรูป ซึ่งผลิตผลเกษตรเป็นวัตถุดิบที่สามารถนามาแปรรูป วัตถุดิบทางการเกษตร” มีการกล่าวถึงพระราชด�ำรัส เกี่ยวกับพืชที่เก็บเกี่ยว ได้แล้หวลากหลาย และทาให้ ดมูตลผลเกษตรเป็ ค่าเพิ่มได้ ในรายวิ ษณะคุณำมาแปรรู ภาพของป ต้องน�ำมาแปรรู ป ซึเกิ่งผลิ นวัตถุดชิบาทีลั่สกามารถน� ผลิ ได้ตหผลเกษตรและการแปรรู ลากหลาย และท�ำให้เกิดปมูลค่าเพิ่มได้ ในรายวิชา ลักษณะคุณภาพของ ผลิตผลเกษตรและการแปรรูป

๕๗ 57 การพัฒนาความรู้ ด้านวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

“...ทุกๆ สาขาต่างก็มุ่งจะช่วยฟื้นฟูเกษตรกรรมของประเทศ ให้

อาศัยปัจจัยสาคัญหลายด้าน ด้านหนึ่งก็คือหลักวิชาของการ เพาะปลูก เป็นต้น และอีกด้านหนึ่งก็เป็นการช่วยให้เพิ่มหลักวิชา เหล่านั้น และเมื่อได้ปฏิบัติแล้วได้ผลิตผลแล้วก็จะต้องสามารถ ดัดแปลงและขายจาหน่ายผลิตผลที่ตนได้ทา ฉะนั้นทุกอย่างต้อง สอดคล้องกัน ความขยันหมั่นเพียรในการผลิต ความรู้ในวิชาการ ผลิตและความรู้ในการเป็นอยู่ ทั้งความรู้ในด้านจาหน่าย ล้วนเป็นความรู้ที่จะต้องประสานกันหมด...”

เจริญก้าวหน้ายิ่งขึ้น เพื่อได้มีอาหารเครื่องบริโภค อุปโภค เพียงพอ

มฟ ล.

“...การกสิกรรมและอาชีพในด้านเกษตรทุกทุกอย่างย่อมต้อง

ความตอนหนึ่ง ในพระราชดารัสในโอกาสที่คณะกรรมการสหกรณ์การเกษตร สหกรณ์นิคม สหกรณ์ประมง และสมาชิกผู้รับนมสดเข้าเฝ้าฯ ณ โครงการส่วนพระองค์ สวนจิตรลดา วันที่ ๘ พฤษภาคม ๒๕๓๐

สานักวิชาอุตสาหกรรมเกษตร ส�ำนักวิชน้าอุอมน ตสาหกรรมเกษตร าไปใช้ในเป็นแนวคิดในการให้นักศึกษาฝึกปฏิบัติงานในด้าน น้อมน�ำไปใช้ในเป็นแนวคิดในการให้นักศึกษาฝึกปฏิบัติงานในด้าน การทากสิกรรม ที่สถานีเกษตรโครงการหลวง เพื่อเรียนรู้หลักทฤษฎีและฝึก การท�ำกสิกรรม ที่สถานีเกษตรโครงการหลวง เพื่อเรียนรู้หลักทฤษฎีและฝึก ปฏิ บั ติ ด้ า นต่ า งๆ นอกจากนี้ ยั ง ได้ สั ม ผั ส และเรี ย นรู้ ก ารด าเนิ น การของ ปฏิ บั ติ ด ้ า นต่ า งๆ นอกจากนี้ยังได้สัมผัสและเรี ย นรู ้ ก ารด� ำ เนิ นการของ โครงการหลวง โครงการหลวง ซึซึ่ง่งช่ช่ววยพั ยพัฒฒนาการเกษตร นาการเกษตร ยกระดั ยกระดับบคุคุณณภาพชี ภาพชีววิติตของชุ ของชุมมชน ชน และรั ในรายวิชชาา การฝึ การฝึกกปฏิ ปฏิบบัตัติทิทางการเกษตร างการเกษตร และรักกษาสิ ษาสิ่ง่งแวดล้ แวดล้ออมม ในรายวิ

แสง แห่งปัญญา

๕๘

ภายในประเทศ และเหลือกินเหลือใช้ จาหน่ายเป็นสินค้าออกจาก ประเทศ เป็นทางส่งเสริมเศรษฐกิจของประเทศอีกด้วย ถ้าสิ่งที่ผลิต ขึ้นมามีคุณภาพดี ก็เป็นประโยชน์มากควรแก่การบริโภคและ เป็นที่นิยม หากจาหน่ายเป็นสินค้าก็จะได้ราคาดีขึ้นด้วย...” พระบรมราโชวาทในพิ พระบรมราโชวาทในพิธีพธระราชทานปริ ีระราชทานปริญญาบัตรและอนุปริญญาบัตร ของหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ วันที่ ๑๖ กรกฎาคม ๒๕๐๒ ของมหาวิ

สานักวิชาอุตสาหกรรมเกษตร น้อมนาไปใช้ในหัวข้อ “ระบบและกระบวนการพัฒนาผลิตภัณฑ์ ส�ำนักวิชาอุตสาหกรรมเกษตร ใหม่ ักศึวกข้ษาเข้ าใจในเรื่อง การพัฒนาผลิฒตภันาผลิ ณฑ์ใตหม่ภัเณพืฑ์่อ อ “ระบบและกระบวนการพั ” โดยบรรยายให้ น้อมน�ำไปใช้ในนหั ใหม่ นักศึกษาเข้าในรายวิ ใจในเรื่อชงา การพั เพื่อ เพิ ่มมู”ลโดยบรรยายให้ ค่าผลิตผลทางการเกษตร การพัฒฒนาผลิ นาผลิตตภัภัณณฑ์ฑ์ใหม่ อาหาร เพิ่มมูลค่าผลิตผลทางการเกษตร ในรายวิชา การพัฒนาผลิตภัณฑ์อาหาร และการตลาด และการตลาด ๕๙ 59 การพัฒนาความรู้ ด้านวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

“...การกสิกรรมและอาชีพในด้านเกษตรทุกทุกอย่างย่อมต้อง

“...ทุกๆ สาขาต่างก็มุ่งจะช่วยฟื้นฟูเกษตรกรรมของประเทศ ให้

เจริญก้าวหน้ายิ่งขึ้น เพื่อได้มีอาหารเครื่องบริโภค อุปโภค เพียงพอ ภายในประเทศ และเหลือกินเหลือใช้ จาหน่ายเป็นสินค้าออกจาก ประเทศ เป็นทางส่งเสริมเศรษฐกิจของประเทศอีกด้วย ถ้าสิ่งที่ผลิต ขึ้นมามีคุณภาพดี ก็เป็นประโยชน์มากควรแก่การบริโภคและ

มฟ ล.

แสง แห่งปัญญา

เป็นที่นิยม หากจาหน่ายเป็นสินค้าก็จะได้ราคาดีขึ้นด้วย...”

๕๘

พระบรมราโชวาทในพิ พระบรมราโชวาทในพิธีพธระราชทานปริ ีระราชทานปริญญาบัตรและอนุปริญญาบัตร

ของหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ วันที่ ๑๖ กรกฎาคม ๒๕๐๒ ของมหาวิ

สานักวิชาอุตสาหกรรมเกษตร

น้อมนาไปใช้ในหัวข้อ “ระบบและกระบวนการพัฒนาผลิตภัณฑ์ ส�ำนักวิชาอุตสาหกรรมเกษตร ใหม่ ักศึวกข้ษาเข้ าใจในเรื่อง การพัฒนาผลิฒตภันาผลิ ณฑ์ใตหม่ภัเณพืฑ์่อ อ “ระบบและกระบวนการพั ” โดยบรรยายให้ น้อมน�ำไปใช้ในนหั ใหม่ นักศึกษาเข้าในรายวิ ใจในเรื่อชงา การพั เพื่อ เพิ ่มมู”ลโดยบรรยายให้ ค่าผลิตผลทางการเกษตร การพัฒฒนาผลิ นาผลิตตภัภัณณฑ์ฑ์ใหม่ อาหาร เพิ่มมูลค่าผลิตผลทางการเกษตร ในรายวิชา การพัฒนาผลิตภัณฑ์อาหาร และการตลาด และการตลาด

๕๙ 59 การพัฒนาความรู้ ด้านวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

“...“...ปั ปัญญหาต่ งมาจากมลพิษษหรืหรือ อ หาต่างๆ างๆเกีเกี่ยย่ วกั วกับบสภาวะแวดล้ สภาวะแวดล้อม อันนเนืเนือ่ ่องมาจากมลพิ

มฟ ล.

ความเสื ยากรธรรมชาติไม่ไม่วา่ วจะเกิ ่าจะเกิ ้นในที ความเสื่อมโทรมของทรั มโทรมของทรัพพยากรธรรมชาติ ดขึดน้ ขึในที ห่ นึ่หง่ ทีนึใ่ งดที่ าม ย่อมส่งผลกระทบต่ นที้ นกุ ี้ทคนทุ กก ใดก็ก็ตตาม ผลกระทบต่ออเนืเนือ่ ่องไปถึ งไปถึงทีงอที่ นื่ อๆื่นๆด้วด้ยเหตุ วยเหตุ ุกคนทุ ประเทศในโลกจึงงย่ย่ออมมี มมีสส่วว่ นรั นรับผิดชอบอยูด่ ว้ ้วยกั ประเทศในโลกจึ ยกันนทัทัง้ ้งในการแก้ ในการแก้ไขไข ลดปัญญหาหาและปรั และปรับบปรุ ปรุงงสร้ สร้าางเสริ งเสริมสภาวะแวดล้ สภาวะแวดล้ออมให้ ลดปั มให้กกลัลับบคืคืนนมาสู มาสู่ ่ สภาพอันจะเอื นจะเอื้ออ้ต่ต่ออการมี การมีชชีวี ติ อยู สภาพอั อยูอ่ ่อย่ย่าางเป็ งเป็นนสุสุขขของตนเอง ของตนเอง และเพือ่ นมนุษย์....” และเพื ..”

พระบรมราโชวาทพระราชทานเพื่อเชิญลงพิมพ์ในหนังสือที่ระลึก ในพิธีรับมอบเรือขจัดคราบน้ามัน ซึ่งรัฐบาลเดนมาร์กน้อมเกล้าฯ ถวาย วันพุธที่ ๒๐ พฤศจิกายน ๒๕๓๙

สานักวิชาอุตสาหกรรมเกษตร าไปใช้ ใ นหั ว ข้ อ การบ าบั ด น้ าเสี ย โดยกล่ า วถึ ง การที่ ส�ำนักวิชน้าอุอ ตมนสาหกรรมเกษตร น้ อ มน�จำพระเจ้ ไปใช้าใ นหั อ การบ� ำ บั ดาคัน�ญ้ ำ เสี วถึดงน้การที พระบาทสมเด็ อยู่หวัวข้ทรงให้ ความส เกีย่ วกัโดยกล่ บการบาาบั าเสีย่ พระบาทสมเด็ จพระเจ้าอยู่หัวทรงให้ ความส�ำไคัขปั ญเกี ่ยวกับาเสี การบ� ดน�้ำเสีย โดยได้ พ ระราชทานพระราชด าริ ใ นการแก้ ญ หาน้ ย ด้ำวบัยการใช้ โดยได้ พ ระราชทานพระราชด� ในการแก้ ไขปัาบัญดหาน� ย แด้ก่วกัยการใช้ เครื ่องกลเติ มอากาศ ที่มีประสิทธิำภริาพสู งในการบ น้าเสี้ำเสี ย ได้ งหันน้า มอากาศ ที่มใีปนการปรั ระสิทธิภบาพสู บัดน�้ำเสีย ได้่ตแ่าก่งๆกังทัหั่วนทุน�ก้ำ ชัเครื ยพั่อฒงกลเติ นา และน ามาใช้ ปรุงคุงในการบ� ณภาพน้ำาตามสถานที ชัยพัฒนา และน�ำมาใช้ในการปรับปรุงคุณภาพน�้ำตามสถานที่ต่างๆ ทั่วทุก ภูมิภาค และอธิบายถึงหลักการบาบัดน้าเสียของเครื่องกังหันน้าชัยพัฒนา ภูมิภาค และอธิบายถึงหลักการบ�ำบัดน�้ำเสียของเครื่องกังหันน�้ำชัยพัฒนา ตามหลั ในรายวิชชาา การจั การจัดดการ การ ตามหลักกการการของระบบการบ การการของระบบการบ�าบั ำบัดดน้น�าเสี ้ำเสียย เป็ เป็นนต้ต้นน ในรายวิ โรงงานอาหารและสุ โรงงานอาหารและสุขขาภิ าภิบบาล าล

แสง แห่งปัญญา

๖๐

“...การเกษตรถือว่าเป็นรากฐาน…ต้องมีการจัดการเรื่องการตลาด

อย่างดี รวมทั้งมีการแปรรูปเป็นผลิตภัณฑ์ อันจะทาให้ผลิตผล ทางเกษตรมีมูลค่าสูงขึ้น...” พระบรมราโชวาทในพิธีพระราชทานปริญญาบัตรของ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ วันที่ ๒๑ กรกฎาคม ๒๕๔๑

สานักวิชาอุตสาหกรรมเกษตร น้อมนาไปใช้ในภาคบรรยายหัวข้อ “ประวัติและความสาคัญของ การแปรรูปอาหาร” โดยมีการกล่าวถึงพระราชดารัสเกี่ยวกับการแปรสภาพ ส�ำนักวิชาอุตสาหกรรมเกษตร เป็นผลิตภัณฑ์วอข้าหารเพื ่อจตาหน่ าย เพื่อเพิำคั่มญมูของ ลค่า วัตถุดิบทางการเกษตรให้ น้อมน�ำไปใช้ในภาคบรรยายหั อ “ประวั ิและความส� และเพิ่มรายได้ ให้มากขึ ้น กในรายวิ การแปรรูำรัปสอาหาร และได้น้อม การแปรรู ปอาหาร” โดยมี ารกล่าวถึชางพระราชด� เกี่ยวกับ๑การแปรสภาพ วันตาไปใช้ ถุดิบทางการเกษตรให้ เป็นผลิตภัณฑ์อาหารเพืฒ่อนาผลิ จ�ำหน่ตายภั ณเพืฑ์่อใเพิ ค่า ใ นหั ว ข้ อ “ระบบและกระบวนการพั หม่่ม”มูลโดย และเพิ่มรายได้ให้มากขึ้น ในรายวิชา การแปรรูปอาหาร ๑ และได้น้อมน�ำ บรรยายให้ นั ก ศึ ก ษาเข้ า ใจถึ ง กระบวนการพั ฒ นาผลิ ต ภั ณ ฑ์ ใ หม่ เ พื่ อ ไปใช้ในหัวข้อ “ระบบและกระบวนการพัฒนาผลิตภัณฑ์ใหม่” โดยบรรยาย ตอบสนองความต้ องการของตลาด งการวางตลาดส ผลิตภัณฑ์ ให้ นั ก ศึ ก ษาเข้ า ใจถึ ง กระบวนการพัรวมถึ ฒ นาผลิ ต ภั ณ ฑ์ ใ หม่าหรั เ พื่ อบตอบสนอง ความต้ อ งการของตลาด ำ หรั บ ผลิ ต ภั ณ ฑ์ ใ หม่ ใหม่ ในรายวิ ชา การพัฒนาผลิรวมถึ ตภัณงฑ์การวางตลาดส� อาหารและการตลาด ในรายวิชา การพัฒนาผลิตภัณฑ์อาหารและการตลาด ๖๑ 61 การพัฒนาความรู้ ด้านวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

มฟ ล.

“...การเกษตรถือว่าเป็นรากฐาน…ต้องมีการจัดการเรื่องการตลาด

แสง แห่งปัญญา

๖๐

สานักวิชาอุตสาหกรรมเกษตร

น้อมนาไปใช้ในภาคบรรยายหัวข้อ “ประวัติและความสาคัญของ

การแปรรูปอาหาร” โดยมีการกล่าวถึงพระราชดารัสเกี่ยวกับการแปรสภาพ ส�ำนักวิชาอุตสาหกรรมเกษตร เป็นผลิตภัณฑ์วอข้าหารเพื ่อจตาหน่ าย เพื่อเพิำคั่มญมูของ ลค่า วัตถุดิบทางการเกษตรให้ น้อมน�ำไปใช้ในภาคบรรยายหั อ “ประวั ิและความส� และเพิ่มรายได้ ให้มากขึ ้น กในรายวิ การแปรรูำรัปสอาหาร และได้น้อม การแปรรู ปอาหาร” โดยมี ารกล่าวถึชางพระราชด� เกี่ยวกับ๑การแปรสภาพ วันตาไปใช้ ถุดิบทางการเกษตรให้ เป็นผลิตภัณฑ์อาหารเพืฒ่อนาผลิ จ�ำหน่ตายภั ณเพืฑ์่อใเพิ ค่า ใ นหั ว ข้ อ “ระบบและกระบวนการพั หม่่ม”มูลโดย และเพิ่มรายได้ให้มากขึ้น ในรายวิชา การแปรรูปอาหาร ๑ และได้น้อมน�ำ บรรยายให้ นั ก ศึ ก ษาเข้ า ใจถึ ง กระบวนการพั ฒ นาผลิ ต ภั ณ ฑ์ ใ หม่ เ พื่ อ ไปใช้ในหัวข้อ “ระบบและกระบวนการพัฒนาผลิตภัณฑ์ใหม่” โดยบรรยาย ตอบสนองความต้ องการของตลาด งการวางตลาดส ผลิตภัณฑ์ ให้ นั ก ศึ ก ษาเข้ า ใจถึ ง กระบวนการพัรวมถึ ฒ นาผลิ ต ภั ณ ฑ์ ใ หม่าหรั เ พื่ อบตอบสนอง ความต้ อ งการของตลาด ำ หรั บ ผลิ ต ภั ณ ฑ์ ใ หม่ ใหม่ ในรายวิ ชา การพัฒนาผลิรวมถึ ตภัณงฑ์การวางตลาดส� อาหารและการตลาด ในรายวิชา การพัฒนาผลิตภัณฑ์อาหารและการตลาด

๖๑ 61 การพัฒนาความรู้ ด้านวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

“...การจะนาวิทยาการและเครื่องกลเหล่านี้มาใช้งาน

“...การถ่ายภาพเป็นงานศิลปะ เป็นของที่มีประโยชน์ ขออย่าได้

จึงต้องระมัดระวังศึกษาให้ทราบแน่แท้โดยตลอดก่อน...”

ถ่ายภาพกันเพื่อความสนุกสนาน หรือความสวยงามเท่านั้น จงใช้

พระบรมราโชวาทพระราชทาน ณ พระตาหนักจิตรลดารโหฐาน วันที่ ๒๒ มีนาคม ๒๕๒๕

ภาพให้เกิดคุณค่าแก่สังคม ให้เป็นประโยชน์แก่ส่วนรวม งานศิลปะ จะช่วยพัฒนาประเทศให้เจริญก้าวหน้า ได้อีกแรงหนึ่ง...”

มฟ ล.

พระบรมราโชวาทพระราชทานในงานนิทรรศการภาพถ่าย “The First Annual Bangkok Art & Photography Event 2007 by ZEN” เพื่อเฉลิมพระเกียรติ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว เนื่องในวโรกาสที่ทรงเจริญพระชนมพรรษา ครบ ๘๐ พรรษา ณ Premiere Lounge ชั้น ๖ ห้างสรรพสินค้า ZEN วันพฤหัสบดี ที่ ๑๘ ตุลาคม ๒๕๕๐

สานักวิชาอุตสาหกรรมเกษตร

น้ อ มน าไปใช้ ใ นการบรรยายหั ว ข้ อ “หน่ ว ยปฏิ บั ติ ก ารใน

กระบวนการแปรรู ปอาหาร” และ “อุปกรณ์ตรวจรู้และเครื่องมือที่ใช้ในการ ส�ำนักวิชาอุตสาหกรรมเกษตร นการบรรยายหั ข้ อ “หน่ารัว ยปฏิ ั ติ ก ารในา ม กระบวนการ” น้ อ มน� ำ ไปใช้ ใโดยมี ควบคุ ก ารกล่ า วถึ งวพระราชด ส ที่ ว่ าบการจะน กระบวนการแปรรูปอาหาร” และ “อุปกรณ์ตรวจรู้และเครื่องมือที่ใช้ในการ วิทยาการและเครื่องกลเหล่านี้มาใช้งาน จึงต้องระมัดระวังศึกษาให้ทราบแน่ ควบคุ มกระบวนการ” โดยมีก ารกล่าวถึงพระราชด� ำ รั ส ที่ ว่ า การจะน� ำ แท้ โดยตลอดก่อน่อในรายวิ ศวกรรมอาหาร ๒ ดและ ่องมือทและการ งาน จึงต้องระมั ระวังเครื ศึกษาให้ ราบแน่ วิทยาการและเครื งกลเหล่ชาานี้มวิาใช้ ควบคุ มกระบวนการ แท้โดยตลอดก่ อน ในรายวิชา วิศวกรรมอาหาร ๒ และ เครื่องมือและการ ควบคุมกระบวนการ

แสง แห่งปัญญา

๖๒

สานักวิชาเทคโนโลยีสารสนเทศ อมนาไปใช้เสป็ารสนเทศ นแนวคิดในการผสมผสานงานศิลปะ ความสวยงาม ส�ำนักวิชน้าเทคโนโลยี ความสนุ น้อมน�กำสนานให้ ไปใช้เป็นเกิแนวคิ ความสวยงาม และ ดคุณดค่ในการผสมผสานงานศิ าแก่สังคมมากงานที่สุดลปะ โดยการน าความรู้ และ คความสนุ กสนานให้ เกิดคุมาสร้ ณค่าาแก่ ่สุด โดยการน� ความรู เทคนิ และการใช้ อุปกรณ์ งเป็สังนคมมากงานที ผลงานที่มีประโยชน์ ต่อสังำคม ใน้ เทคนิค และการใช้อุปกรณ์ มาสร้างเป็นผลงานที่มีประโยชน์ต่อสังคม ใน รายวิ อล และ รายวิชชาา หลั หลักกการถ่ การถ่าายภาพดิ ยภาพดิจจิิ ตตอล และ กระบวนการหลั กระบวนการหลังงการผลิ การผลิ ตต ภาพยนตร์ ๖๓ 63 การพัฒนาความรู้ ด้านวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

“...การจะนาวิทยาการและเครื่องกลเหล่านี้มาใช้งาน

“...การถ่ายภาพเป็นงานศิลปะ เป็นของที่มีประโยชน์ ขออย่าได้

จึงต้องระมัดระวังศึกษาให้ทราบแน่แท้โดยตลอดก่อน...”

ถ่ายภาพกันเพื่อความสนุกสนาน หรือความสวยงามเท่านั้น จงใช้

พระบรมราโชวาทพระราชทาน ณ พระตาหนักจิตรลดารโหฐาน วันที่ ๒๒ มีนาคม ๒๕๒๕

มฟ ล.

ครบ ๘๐ พรรษา ณ Premiere Lounge ชั้น ๖ ห้างสรรพสินค้า ZEN

วันพฤหัสบดี ที่ ๑๘ ตุลาคม ๒๕๕๐

สานักวิชาอุตสาหกรรมเกษตร

น้ อ มน าไปใช้ ใ นการบรรยายหั ว ข้ อ “หน่ ว ยปฏิ บั ติ ก ารใน กระบวนการแปรรู ปอาหาร” และ “อุปกรณ์ตรวจรู้และเครื่องมือที่ใช้ในการ ส�ำนักวิชาอุตสาหกรรมเกษตร นการบรรยายหั ข้ อ “หน่ารัว ยปฏิ ั ติ ก ารในา ม กระบวนการ” น้ อ มน� ำ ไปใช้ ใโดยมี ควบคุ ก ารกล่ า วถึ งวพระราชด ส ที่ ว่ าบการจะน กระบวนการแปรรูปอาหาร” และ “อุปกรณ์ตรวจรู้และเครื่องมือที่ใช้ในการ วิทยาการและเครื่องกลเหล่านี้มาใช้งาน จึงต้องระมัดระวังศึกษาให้ทราบแน่ ควบคุ มกระบวนการ” โดยมีก ารกล่าวถึงพระราชด� ำ รั ส ที่ ว่ า การจะน� ำ แท้ โดยตลอดก่อน่อในรายวิ ศวกรรมอาหาร ๒ ดและ ่องมือทและการ งาน จึงต้องระมั ระวังเครื ศึกษาให้ ราบแน่ วิทยาการและเครื งกลเหล่ชาานี้มวิาใช้ ควบคุ มกระบวนการ แท้โดยตลอดก่ อน ในรายวิชา วิศวกรรมอาหาร ๒ และ เครื่องมือและการ ควบคุมกระบวนการ

แสง แห่งปัญญา

๖๒

สานักวิชาเทคโนโลยีสารสนเทศ

อมนาไปใช้เสป็ารสนเทศ นแนวคิดในการผสมผสานงานศิลปะ ความสวยงาม ส�ำนักวิชน้าเทคโนโลยี ความสนุ น้อมน�กำสนานให้ ไปใช้เป็นเกิแนวคิ ความสวยงาม และ ดคุณดค่ในการผสมผสานงานศิ าแก่สังคมมากงานที่สุดลปะ โดยการน าความรู้ และ คความสนุ กสนานให้ เกิดคุมาสร้ ณค่าาแก่ ่สุด โดยการน� ความรู เทคนิ และการใช้ อุปกรณ์ งเป็สังนคมมากงานที ผลงานที่มีประโยชน์ ต่อสังำคม ใน้ เทคนิค และการใช้อุปกรณ์ มาสร้างเป็นผลงานที่มีประโยชน์ต่อสังคม ใน รายวิ อล และ รายวิชชาา หลั หลักกการถ่ การถ่าายภาพดิ ยภาพดิจจิิ ตตอล และ กระบวนการหลั กระบวนการหลังงการผลิ การผลิ ตต ภาพยนตร์

๖๓ 63 การพัฒนาความรู้ ด้านวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

“...นอกจากความรู้ทางวิชาการที่กล่าวแล้ว ยังมีความรู้สาคัญอีก

ปฏิบัติการทางเทคโนโลยี หันมาพิจารณาถึงการสร้างสรรค์อีกแบบ หนึ่งด้วย คือการใช้หลักวิชาและความริเริ่มสร้างงานที่อาจดูไม่ ใหญ่โตนัก แต่มีประสิทธิภาพสูง และอานวยประโยชน์โดยตรงได้มาก โดยนาเอาทรัพยากรธรรมชาติ ความรู้ความสามารถ ตลอดจน แรงงานของคนส่วนใหญ่ให้ได้เต็มเม็ดเต็มหน่วย และให้เกิดการ เสียหาย หรือความสูญเปล่าน้อยที่สุด...”

อย่างหนึ่ง ที่เป็นของคู่กัน ได้แก่ความรู้ที่เกิดจากประสบการณ์ ซึ่ง

มฟ ล.

“...สาหรับประเทศของเรา ข้าพเจ้าใคร่ขอให้นักวิชาการและ

พระบรมราโชวาทในพิธีพระราชทานปริญญาบัตร ของสถาบันเทคโนโลยีพระจอมเกล้า ณ วิทยาเขตเจ้าคุณทหาร ลาดกระบัง วันอังคาร ที่ ๑๘ ตุลาคม ๒๕๒๐

สานักวิชาวิทยาศาสตร์เครื่องสาอาง ส�ำนักวิชได้าวินท้อยาศาสตร์ ่องส�ำอาง มนามาใช้เครื ในการสอนภาคบรรยายและปฏิ บัติในหัวข้อ การ ดสารออกฤทธิ ได้น้อมน�์จำากพื มาใช้ชใสมุ นการสอนภาคบรรยายและปฏิ ิในหัวข้อ การ สกั นไพร และการนาสารสกัดสมุบนัตไพรมาประยุ กต์ สกัดสารออกฤทธิ์จากพืชสมุนไพร และการน�ำสารสกัดสมุนไพรมาประยุกต์ เป็นสารออกฤทธิ์ในผลิตภัณฑ์เครื่องสาอางต่างๆ ในรายวิชา ผลิตภัณฑ์ เป็นสารออกฤทธิ์ในผลิตภัณฑ์เครื่องส�ำอางต่างๆ ในรายวิชา ผลิตภัณฑ์ เครื ผลิตตภัภัณ ณฑ์ฑ์ เครื่อ่องส งส�าอางสมุ ำอางสมุนนไพร ไพร สมุ สมุนนไพรเพื ไพรเพื่อ่อสุสุขขภาพและความงาม ภาพและความงาม ผลิ ธรรมชาติ นเครื่ อ่ องส� งสำาอาง ธรรมชาติ ใในเครื อาง และ และ การวิ การวิจจั ยั ยและพั และพัฒฒนาสู นาสูตตรต รต� ารั ำ รั บบ เครื เครื่อ่องส งส�าอาง ำอาง

แสง แห่งปัญญา

๖๔

อธิบายได้ว่า ในชีวิตของคนเรา แต่ละคนต้องผ่านพบเรื่องราวและ เหตุการณ์ หลายหลากมากมายมาตั้งแต่เกิด หลายเรื่องหลายสิ่งเป็น ปัญหา ที่ต้องนามาขบคิดหาเหตุผลความกระจ่างจริง เพื่อยุติแก้ไข ประสบการณ์ในการพิจารณาแก้ปัญหาเหล่านี้ ย่อมสั่งสมเพิ่มพูนขึ้น เป็นความรู้ความฉลาดอันกว้างขวางลึกซึ้ง...” พระบรมราโชวาทในพิธีพระราชทานปริญญาบัตรของจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ณ หอประชุมจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย วันพฤหัสบดี ที่ ๑๓ กรกฎาคม ๒๕๓๒

สานักวิชาวิทยาศาสตร์เครื่องสาอาง ได้ น้ อ มน ามาใช้ เ ป็ น แนวทางในการเพิ่ ม พู น ประสบการณ์ ส�ำนักวิชาวิทยาศาสตร์เครื่องส�ำอาง นอกเหนื อจากการเรี ยนการสอนในห้ องเรียนให้ นักศึกษา โดยการพาไป ได้ น้อมน�ำมาใช้ เป็นแนวทางในการเพิ ่มพูแนก่ประสบการณ์ นอกเหนือ ทัจากการเรี ศนศึกษาบริ ษัทเครื่องสาอางและความงามชั า เพื่อเรียนรู้สภาวะจริ ยนการสอนในห้ องเรียนให้แก่นักศึกษา้นนโดยการพาไปทั ศนศึกษาง บริษัทญเครื ่องส�่เกิำดอางและความงามชั ้นน�สำาหรัเพืบ่อนเรีามาประยุ ยนรู้สภาวะจริ ญหา และปั หาที ขึ้นจริงในการทางาน กต์ใช้กงและปั ับตนเองใน ที่เกิดขึ้นจริงในการท�ำงาน ส�ำหรับน�ำมาประยุกต์ใช้กับตนเองในการเรียน การเรียนและการทางานหลังจบการศึกษา ในรายวิชา การศึกษาดูงาน และการท�ำงานหลังจบการศึกษา ในรายวิชา การศึกษาดูงาน ๖๕ 65 การพัฒนาความรู้ ด้านวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

“...สาหรับประเทศของเรา ข้าพเจ้าใคร่ขอให้นักวิชาการและ

“...นอกจากความรู้ทางวิชาการที่กล่าวแล้ว ยังมีความรู้สาคัญอีก

อย่างหนึ่ง ที่เป็นของคู่กัน ได้แก่ความรู้ที่เกิดจากประสบการณ์ ซึ่ง อธิบายได้ว่า ในชีวิตของคนเรา แต่ละคนต้องผ่านพบเรื่องราวและ เหตุการณ์ หลายหลากมากมายมาตั้งแต่เกิด หลายเรื่องหลายสิ่งเป็น ปัญหา ที่ต้องนามาขบคิดหาเหตุผลความกระจ่างจริง เพื่อยุติแก้ไข

มฟ ล.

ประสบการณ์ในการพิจารณาแก้ปัญหาเหล่านี้ ย่อมสั่งสมเพิ่มพูนขึ้น

แสง แห่งปัญญา

๖๔

เป็นความรู้ความฉลาดอันกว้างขวางลึกซึ้ง...”

พระบรมราโชวาทในพิธีพระราชทานปริญญาบัตรของจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย

ณ หอประชุมจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย วันพฤหัสบดี ที่ ๑๓ กรกฎาคม ๒๕๓๒

สานักวิชาวิทยาศาสตร์เครื่องสาอาง

ได้ น้ อ มน ามาใช้ เ ป็ น แนวทางในการเพิ่ ม พู น ประสบการณ์ ส�ำนักวิชาวิทยาศาสตร์เครื่องส�ำอาง นอกเหนื อจากการเรี ยนการสอนในห้ องเรียนให้ นักศึกษา โดยการพาไป ได้ น้อมน�ำมาใช้ เป็นแนวทางในการเพิ ่มพูแนก่ประสบการณ์ นอกเหนือ ทัจากการเรี ศนศึกษาบริ ษัทเครื่องสาอางและความงามชั า เพื่อเรียนรู้สภาวะจริ ยนการสอนในห้ องเรียนให้แก่นักศึกษา้นนโดยการพาไปทั ศนศึกษาง บริษัทญเครื ่องส�่เกิำดอางและความงามชั ้นน�สำาหรัเพืบ่อนเรีามาประยุ ยนรู้สภาวะจริ ญหา และปั หาที ขึ้นจริงในการทางาน กต์ใช้กงและปั ับตนเองใน ที่เกิดขึ้นจริงในการท�ำงาน ส�ำหรับน�ำมาประยุกต์ใช้กับตนเองในการเรียน การเรียนและการทางานหลังจบการศึกษา ในรายวิชา การศึกษาดูงาน และการท�ำงานหลังจบการศึกษา ในรายวิชา การศึกษาดูงาน

๖๕ 65 การพัฒนาความรู้ ด้านวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

“...ขั้นแรกก่อนปฏิบัติงานทุกครั้ง ควรจะใช้ความรู้ความฉลาด

ศึกษาอยู่ในมหาวิทยาลัยมาก ข้อสาคัญ ก็คือแต่ละคนจะต้องลงมือ

พิจารณาลักษณะความมุ่งหมาย และขอบเขตของงานให้เห็นชัด

ทางานด้วยตนเอง ด้วยความรู้ ความอุตสาหะ และความคิดวินิจฉัย

เพื่อจะได้ทราบว่าจะควรใช้หลักวิชาหรือทฤษฎีส่วนใดข้อใด มา

ของตน ทั้งจะต้องรับผิดชอบอย่างจริงจังในผลสาเร็จหรือล้มเหลว

ประยุกต์ใช้ให้เหมาะสม และจะควรวางหลักเกณฑ์ขั้นตอนปฏิบัติ

ของงาน โดยไม่มีครูบาอาจารย์หรือผู้อาวุโสกว่าคอยชี้นาและ

อย่างไร ให้งานดาเนินไปอย่างถูกต้อง และสะดวกรวดเร็วทันกาหนด

ติดตามช่วยเหลือนอกจากนั้น ยังจะต้องทางานร่วมมือ

เมื่อลงมือปฏิบัติ ก็พยายามทาให้เต็มกาลัง ตามหลักการ ด้วยความ

กับผู้อื่นฝ่ายอื่นอีกเป็นอันมาก...”

ละเอียดรอบคอบ ความตั้งใจจริง และความอุตสาหะ

มฟ ล.

“...การออกไปทางานจริงๆ นั้น ต่างกับการทากิจกรรมขณะที่กาลัง

พระบรมราโชวาทในพิธีพระราชทานปริญญาบัตรแก่มหาวิทยาลัยขอนแก่น

ณ มหาวิทยาลัยขอนแก่น วันพฤหัสบดี ที่ ๑๕ ธันวาคม ๒๕๓๗

สม่าเสมอตั้งแต่ต้นจนตลอด...” พระบรมราโชวาทในพิธีพระราชทานปริญญาบัตรแก่บัณฑิตมหาวิทยาลัยขอนแก่น ณ มหาวิทยาลัยขอนแก่น วันพฤหัสบดี ที่ ๒๑ ธันวาคม ๒๕๓๒

สานักวิชาวิทยาศาสตร์เครื่องสาอาง

ได้ น้ อ มน ามาใช้ เ ป็ น แนวทางในการให้ นั ก ศึ ก ษาได้ ฝึ ก ปฏิ บั ติ ใ น ส�ำนักวิชาวิทยาศาสตร์เครื่องส�ำอาง ซึ่งจะช่ นักศึกษานาความรู รียนในหลั กสูบตั ตรไป สถานที่ทได้างานจริ น ้ อ มน�งำ มาใช้ เ ป็วนยให้ แนวทางในการให้ นั ก ศึ้ทกี่เษาได้ ฝ ึ ก ปฏิ ิใน ประยุกต์่ทก�ำับงานจริ การทงางานจริ ง ในสถานที งจะมี้ทปี่เัจรีจัยยนในหลั หลายๆอย่ งทั้ง สถานที ซึ่งจะช่ วยให้นักศึ่ทกางานจริ ษาน�ำความรู กสูตารไป ประยุ กับสัการท� งานจริฒงนธรรม ในสถานที ำ� งานจริ ปัจาให้ จัยหลายๆ อย่างทั ด้านบุกคต์คล งคมำและวั เข้า่ทมาเกี ่ยวข้งอจะมี ง จะท นักศึกษาได้ รู้จ้งัก ด้านบุคคล สังคม และวัฒนธรรม เข้ามาเกี่ยวข้อง จะท�ำให้นักศึกษาได้รู้จัก ปรับตัวและพัฒนาตนเองควบคู่กัน ในรายวิชา ประสบการณ์วิชาชีพ ปรับตัวและพัฒนาตนเองควบคู่กัน ในรายวิชา ประสบการณ์วิชาชีพ

ได้น้อมนามาใช้เป็นแนวทางในการให้นักศึกษาฝึกปฏิบัติวางแผน ส�ำนักวิชาวิทยาศาสตร์เครื่องส�ำอาง งานวิ เองำมาใช้ โดยมีเป็อนาจารย์ ที่ปรึกษาคอยให้ วยวาง จัยด้ได้วยตั น้อวมน� แนวทางในการให้ นักศึคกาปรึ ษาฝึกกษาและช่ ปฏิบัติวางแผน ขอบเขตงานวิ ้นหาองค์ ความรู ด้วคยตนเอง แล้วลงมืวยวาง อทา งานวิจัยด้วยตัจวัยเองให้คโดยมี อาจารย์ ที่ป้ทรึางทฤษฎี กษาคอยให้ �ำปรึกษาและช่ จัย ให้ วามรู้ทางทฤษฎี ด้วยตนเอง แล้วลงมือท�ำ วิขอบเขตงานวิ จัยเป็นขั้นตอนอย่ างมีค้นอุตหาองค์ สาหะคสามารถอธิ บายและวิ จารณ์ ผลการทดลอง วิจัยเป็นขั้นตอนอย่างมีอุตสาหะ สามารถอธิบายและวิจารณ์ ผลการทดลอง พร้อมทั้งนาเสนอผลงานวิจัยได้อย่างมีคุณภาพ ในรายวิชา ปัญหาพิเศษ พร้อมทั้งน�ำเสนอผลงานวิจัยได้อย่างมีคุณภาพ ในรายวิชา ปัญหาพิเศษ

แสง แห่งปัญญา

๖๖

๖๗ 67 การพัฒนาความรู้ ด้านวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

“...ขั้นแรกก่อนปฏิบัติงานทุกครั้ง ควรจะใช้ความรู้ความฉลาด

ศึกษาอยู่ในมหาวิทยาลัยมาก ข้อสาคัญ ก็คือแต่ละคนจะต้องลงมือ

พิจารณาลักษณะความมุ่งหมาย และขอบเขตของงานให้เห็นชัด

ทางานด้วยตนเอง ด้วยความรู้ ความอุตสาหะ และความคิดวินิจฉัย

เพื่อจะได้ทราบว่าจะควรใช้หลักวิชาหรือทฤษฎีส่วนใดข้อใด มา

ของตน ทั้งจะต้องรับผิดชอบอย่างจริงจังในผลสาเร็จหรือล้มเหลว

ประยุกต์ใช้ให้เหมาะสม และจะควรวางหลักเกณฑ์ขั้นตอนปฏิบัติ

ของงาน โดยไม่มีครูบาอาจารย์หรือผู้อาวุโสกว่าคอยชี้นาและ

อย่างไร ให้งานดาเนินไปอย่างถูกต้อง และสะดวกรวดเร็วทันกาหนด

ติดตามช่วยเหลือนอกจากนั้น ยังจะต้องทางานร่วมมือ

เมื่อลงมือปฏิบัติ ก็พยายามทาให้เต็มกาลัง ตามหลักการ ด้วยความ

กับผู้อื่นฝ่ายอื่นอีกเป็นอันมาก...”

มฟ ล.

“...การออกไปทางานจริงๆ นั้น ต่างกับการทากิจกรรมขณะที่กาลัง

ละเอียดรอบคอบ ความตั้งใจจริง และความอุตสาหะ

พระบรมราโชวาทในพิธีพระราชทานปริญญาบัตรแก่มหาวิทยาลัยขอนแก่น

ณ มหาวิทยาลัยขอนแก่น วันพฤหัสบดี ที่ ๑๕ ธันวาคม ๒๕๓๗

สม่าเสมอตั้งแต่ต้นจนตลอด...”

พระบรมราโชวาทในพิธีพระราชทานปริญญาบัตรแก่บัณฑิตมหาวิทยาลัยขอนแก่น

ณ มหาวิทยาลัยขอนแก่น วันพฤหัสบดี ที่ ๒๑ ธันวาคม ๒๕๓๒

สานักวิชาวิทยาศาสตร์เครื่องสาอาง

แสง แห่งปัญญา

๖๖

๖๗ 67 การพัฒนาความรู้ ด้านวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

“...ไม่ว่าจะประพฤติปฏิบัติการใด ก็ใช้สติปัญญาพิจารณาไตร่ตรอง

ใช้ปฏิบัติงานให้ได้ผลแน่นอนโดยสมบูรณ์แท้จริงนั้น มีหลักการใหญ่ อยู่ว่า จะต้องพิจารณาประเภท ลักษณะ และความสาคัญของงานที่ จะทาสูงเพียงใด ละเอียดเฉพาะเพียงใด หรือจะต้องประกอบกับวิชา สาขาอื่นให้สอดคล้องเกื้อกูลกันอย่างไรบ้าง ให้สามารถเลือกสรรหลัก วิชาการและวิธีการที่ถูกต้อง มาใช้ให้พอเหมาะพอดีแก่งานที่ทา และ อานวยประโยชน์ที่ต้องการได้อย่างคุ้มค่า...”

จนถ้วนถี่ ให้เห็นกระจ่างถึงผลดี ผลเสีย ทั้งใกล้ไกล ทุกแง่ทุกมุม

มฟ ล.

“...การนาวิชาการและวิธีการ ตลอดจนเครื่องมือเครื่องใช้ต่างๆ มา

พระบรมราโชวาทในพิธีพระราชทานปริญญาบัตรแก่ผู้สาเร็จการศึกษา จากสถาบันเทคโนโลยีและอาชีวศึกษา ณ อาคารใหม่ สวนอัมพร วันอังคาร ที่ ๓๑ กรกฎาคม ๒๕๒๗

สานักวิชาวิทยาศาสตร์เครื่องสาอาง ส�ำนักวิชได้าวินท้อยาศาสตร์ ่องส�ำอาง มนามาใช้เสครื อนภาคบรรยายและภาคปฏิ บัติในหัวข้อเครื่องมือ ได้น้อมน� ำมาใช้ อนภาคบรรยายและภาคปฏิ ัติใ่ อนหังมืวอข้การผลิ อเครื่องมืต ทีอ่ ที ่ ใ ช้ ใ นการผลิ ต เครื ่ อ งสสาอาง หลั ก การการเลื อ กใช้ เบครื ที่ใช้ ใ นการผลิ อาง หลัก การการเลื เ ครื่น่ อครี งมืมอ การผลิ ตที่ เหมาะสมส าหรัตบเครื เครื่อ่องส�งสำาอางประเภทต่ างๆ เช่อกใช้ น โลชั ผง แวกซ์ เหมาะสมส� ำหรับและวิ เครื่อธงส� ำอางประเภทต่ างๆอในการผลิ เช่น โลชัต่นเครืครี ม าอางระดั ผง แวกซ์บ รวมถึ งหลักการ ีการเลื อกใช้เครื่องมื ่องส รวมถึงหลักการ และวิธีการเลือกใช้เครื่องมือในการผลิตเครื่องส�ำอางระดับ เล็ก กลาง ใหญ่ ได้อย่างเหมาะสมและมีประสิทธิภาพ เครื่องมือที่ใช้เกี่ยวกับ เล็ก กลาง ใหญ่ ได้อย่างเหมาะสมและมีประสิทธิภาพ เครื่องมือที่ใช้เกี่ยวกับ ความงาม ละเครื่อ่องมื งมืออต่ต่าางๆ งๆ เพื ความงาม หลั ความงาม การใช้ การใช้เเทคโนโลยี ทคโนโลยีแและเครื เพื่่ออความงาม หลักกการ การ เลืเลืออกใช้ ว ธ ิ ก ี ารเพื อ ่ ความงามแต่ ล ะชนิ ด ให้ ถ ก ู ต้ อ งเหมาะสมและปลอดภั ย ใน กใช้วิธีการเพื่อความงามแต่ละชนิดให้ถูกต้องเหมาะสมและปลอดภัย ใน รายวิ รายวิชา เครื เครื่อ่องมื งมืออและกระบวนการผลิ และกระบวนการผลิตเครื่องส งส�าอาง ำอาง การเสริมความงาม ด้ด้ววยไฟฟ้ ยไฟฟ้าาบบ�าบั ำบัดด และ และ เทคโนโลยี เทคโนโลยีเเพืพื่อ่อความงามขั ความงามขั้น้นสูสูงง

แสง แห่งปัญญา

๖๘

ความรู้ความเข้าใจชัดถึงผลดีผลเสีย ย่อมจะทาให้แต่ละคนเล็งเห็น แนวทางปฏิบัติที่ถูกต้อง ว่าสิ่งใดควรละเว้น และสิ่งใดควรปฏิบัติ เพื่อให้บังเกิดผลเป็นประโยชน์ที่แท้จริงและยั่งยืน ทั้งแก่ส่วนตัวและส่วนรวม...” พระราชดารัสพระราชทานแก่ประชาชนชาวไทยในโอกาสขึ้นปีใหม่ พุทธศักราช ๒๕๕๒ วันพุธ ที่ ๓๑ ธันวาคม ๒๕๕๑

สานักวิชาวิทยาศาสตร์เครื่องสาอาง ได้ น้ อ มน ามาใช้ บ รรยายเกี่ ย วกั บ จริ ย ธรรมอั น ดี ใ นการผลิ ต ส�ำนักวิชาวิทยาศาสตร์เครื่องส�ำอาง เครื เลื อ กวั ต ถุ ดิ บ ที่ ป่ ยลอดภั ย การผลิ ต ทีน่ ถดีู กใต้นการผลิ อ งภายใต้ต ่ อ งส าอาง ได้ น ้ อการคั มน� ำ ดมาใช้ บ รรยายเกี วกั บ จริ ย ธรรมอั เครื่องส�ำอาง ที่ปลอดภั ย ดการผลิ ่ถูกต้อนงภายใต้ กฎหมายก าหนดการคั ทั้งนีด้เเลื พื่ อคกวัานึตงถุถึดงิบผลเสี ยที่จะเกิ กับผู้บตริทีโภคให้ ้อยที่สุด กฎหมายก� หนด ทั้งนี้เพื่องส ่อค�าอาง ำนึงถึงและจริ ผลเสียยทีธรรม ่จะเกิดกับผู้บริโภคให้น้อยที่สุด ในรายวิ ชา ำกฎหมายเครื ในรายวิชา กฎหมายเครื่องส�ำอาง และจริยธรรม ๖๙ 69 การพัฒนาความรู้ ด้านวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

“...การนาวิชาการและวิธีการ ตลอดจนเครื่องมือเครื่องใช้ต่างๆ มา

“...ไม่ว่าจะประพฤติปฏิบัติการใด ก็ใช้สติปัญญาพิจารณาไตร่ตรอง

จนถ้วนถี่ ให้เห็นกระจ่างถึงผลดี ผลเสีย ทั้งใกล้ไกล ทุกแง่ทุกมุม ความรู้ความเข้าใจชัดถึงผลดีผลเสีย ย่อมจะทาให้แต่ละคนเล็งเห็น แนวทางปฏิบัติที่ถูกต้อง ว่าสิ่งใดควรละเว้น และสิ่งใดควรปฏิบัติ เพื่อให้บังเกิดผลเป็นประโยชน์ที่แท้จริงและยั่งยืน

มฟ ล.

ทั้งแก่ส่วนตัวและส่วนรวม...”

แสง แห่งปัญญา

๖๘

พระราชดารัสพระราชทานแก่ประชาชนชาวไทยในโอกาสขึ้นปีใหม่

พุทธศักราช ๒๕๕๒ วันพุธ ที่ ๓๑ ธันวาคม ๒๕๕๑

สานักวิชาวิทยาศาสตร์เครื่องสาอาง

ได้ น้ อ มน ามาใช้ บ รรยายเกี่ ย วกั บ จริ ย ธรรมอั น ดี ใ นการผลิ ต ส�ำนักวิชาวิทยาศาสตร์เครื่องส�ำอาง เครื เลื อ กวั ต ถุ ดิ บ ที่ ป่ ยลอดภั ย การผลิ ต ทีน่ ถดีู กใต้นการผลิ อ งภายใต้ต ่ อ งส าอาง ได้ น ้ อการคั มน� ำ ดมาใช้ บ รรยายเกี วกั บ จริ ย ธรรมอั เครื่องส�ำอาง ที่ปลอดภั ย ดการผลิ ่ถูกต้อนงภายใต้ กฎหมายก าหนดการคั ทั้งนีด้เเลื พื่ อคกวัานึตงถุถึดงิบผลเสี ยที่จะเกิ กับผู้บตริทีโภคให้ ้อยที่สุด กฎหมายก� หนด ทั้งนี้เพื่องส ่อค�าอาง ำนึงถึงและจริ ผลเสียยทีธรรม ่จะเกิดกับผู้บริโภคให้น้อยที่สุด ในรายวิ ชา ำกฎหมายเครื ในรายวิชา กฎหมายเครื่องส�ำอาง และจริยธรรม

๖๙ 69 การพัฒนาความรู้ ด้านวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

“...การปฏิบัติตนให้เหมาะสมนี้เป็นสิ่งละเอียดอ่อน

ความผิดพลาดเสียหายในหน้าที่ และการกระทาโดยขาดสติยั้งคิด

ไม่มีสิ่งหนึ่งสิ่งใดเป็นเครื่องวัด และไม่มีกฎข้อบังคับใด ๆ กาหนดไว้

ขาดเหตุผลความรู้จักถูกผิดนั้น เป็นเหตุให้เกิดความหลงความลืมตัว

ให้บุคคลปฏิบัติตามได้โดยเด็ดขาด หากแต่กาหนดได้ด้วยคุณธรรม

นาพาให้การกระทาสิ่งที่มิใช่หน้าที่โดยชอบได้ ซึ่งเป็นอันตรายมาก

ซึ่งมีอยู่ในจิตสานึกของแต่ละคนเอง สายตาและความคิดของคน

อาจนาความเสื่อมสลายมาสู่ตนเอง ตลอดถึงประเทศชาติได้...”

ทั่วไป ย่อมคิดเห็นว่าบัณฑิตทั้งหลายได้รับการปลูกฝังจิตสานึก

มฟ ล.

“...การกระทาโดยประมาท ขาดความรอบคอบ เป็นเหตุให้เกิด

พระราชดารัสในการเสด็จออกมหาสมาคม ในงานพระราชพิธีเฉลิมพระชนมพรรษา

พุทธศักราช ๒๕๕๓ ณ พระที่นั่งอมรินทรวินิจฉัย วันอาทิตย์ ที่ ๕ ธันวาคม ๒๕๕๓

คุณธรรมมาแล้วเป็นอย่างดี เป็นผู้ประพฤติดีปฏิบัติงาม...” พระบรมราโชวาทในพิธีพระราชทานปริญญาบัตรของจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ณ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย วันพุธ ที่ ๑๓ กรกฎาคม ๒๕๓๗

สานักวิชาวิทยาศาสตร์เครื่องสาอาง

ได้ น้ อ มน ามาใช้ บ รรยายเกี่ ย วกั บ จริ ย ธรรมอั น ดี ใ นการผลิ ต ส�ำนักวิชาวิทยาศาสตร์เครื่องส�ำอาง เครื เลื อ กวั ต ถุ ดิ บ ที่ ป่ ยลอดภั ย การผลิ ต ทีน่ ถดีู กใต้นการผลิ อ งภายใต้ต ่ อ งส าอาง ได้ น ้ อการคั มน� ำดมาใช้ บ รรยายเกี วกั บ จริ ย ธรรมอั เครื่องส�ำอาง ที่ปลอดภั ย ดการผลิ ่ถูกต้อนงภายใต้ กฎหมายก าหนดการคั ทั้งนีด้เเลื พื่ออคกวัานึตงถุถึดงิบผลเสี ยที่จะเกิ กับผู้บตริโทีภคให้ ้อยที่สุด กฎหมายก� หนด ทั้งนี้เ่อพืงส ่อค�าอาง ำนึงถึงและจริ ผลเสียยทีธรรม ่จะเกิดกับผู้บริโภคให้น้อยที่สุด ในรายวิ ชา ำกฎหมายเครื ในรายวิชา กฎหมายเครื่องส�ำอาง และจริยธรรม

ได้ น้ อ มน ามาใช้ บ รรยายเกี่ ย วกั บ จริ ย ธรรมอั น ดี ใ นการผลิ ต ส�ำนักวิชาวิทยาศาสตร์เครื่องส�ำอาง เครื เลื อ กวั ต ถุ ดิ บ ที่ ป่ ยลอดภั ย การผลิ ต ทีน่ ถดีู กใต้นการผลิ อ งภายใต้ต ่ อ งส าอาง ได้ น ้ อการคั มน� ำ ดมาใช้ บ รรยายเกี วกั บ จริ ย ธรรมอั เครื่องส�ำอาง ที่ปลอดภั ย ดการผลิ ่ถูกต้อนงภายใต้ กฎหมายก าหนดการคั ทั้งนีด้เเลื พื่ อคกวัานึตงถุถึดงิบผลเสี ยที่จะเกิ กับผู้บตริโทีภคให้ ้อยที่สุด กฎหมายก� หนด ทั้งนี้เพื่องส ่อค�าอาง ำนึงถึงและจริ ผลเสียยทีธรรม ่จะเกิดกับผู้บริโภคให้น้อยที่สุด ในรายวิ ชา ำกฎหมายเครื ในรายวิชา กฎหมายเครื่องส�ำอาง และจริยธรรม

แสง แห่งปัญญา

๗๐

๗๑ 71 การพัฒนาความรู้ ด้านวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

“...การกระทาโดยประมาท ขาดความรอบคอบ เป็นเหตุให้เกิด

“...การปฏิบัติตนให้เหมาะสมนี้เป็นสิ่งละเอียดอ่อน

ความผิดพลาดเสียหายในหน้าที่ และการกระทาโดยขาดสติยั้งคิด

ไม่มีสิ่งหนึ่งสิ่งใดเป็นเครื่องวัด และไม่มีกฎข้อบังคับใด ๆ กาหนดไว้

ขาดเหตุผลความรู้จักถูกผิดนั้น เป็นเหตุให้เกิดความหลงความลืมตัว

ให้บุคคลปฏิบัติตามได้โดยเด็ดขาด หากแต่กาหนดได้ด้วยคุณธรรม

นาพาให้การกระทาสิ่งที่มิใช่หน้าที่โดยชอบได้ ซึ่งเป็นอันตรายมาก

ซึ่งมีอยู่ในจิตสานึกของแต่ละคนเอง สายตาและความคิดของคน

อาจนาความเสื่อมสลายมาสู่ตนเอง ตลอดถึงประเทศชาติได้...”

ทั่วไป ย่อมคิดเห็นว่าบัณฑิตทั้งหลายได้รับการปลูกฝังจิตสานึก

มฟ ล.

คุณธรรมมาแล้วเป็นอย่างดี เป็นผู้ประพฤติดีปฏิบัติงาม...”

พระราชดารัสในการเสด็จออกมหาสมาคม ในงานพระราชพิธีเฉลิมพระชนมพรรษา

พระบรมราโชวาทในพิธีพระราชทานปริญญาบัตรของจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย

ณ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย วันพุธ ที่ ๑๓ กรกฎาคม ๒๕๓๗

สานักวิชาวิทยาศาสตร์เครื่องสาอาง

ได้ น้ อ มน ามาใช้ บ รรยายเกี่ ย วกั บ จริ ย ธรรมอั น ดี ใ นการผลิ ต ส�ำนักวิชาวิทยาศาสตร์เครื่องส�ำอาง เครื เลื อ กวั ต ถุ ดิ บ ที่ ป่ ยลอดภั ย การผลิ ต ทีน่ ถดีู กใต้นการผลิ อ งภายใต้ต ่ อ งส าอาง ได้ น ้ อการคั มน� ำดมาใช้ บ รรยายเกี วกั บ จริ ย ธรรมอั เครื่องส�ำอาง ที่ปลอดภั ย ดการผลิ ่ถูกต้อนงภายใต้ กฎหมายก าหนดการคั ทั้งนีด้เเลื พื่ออคกวัานึตงถุถึดงิบผลเสี ยที่จะเกิ กับผู้บตริโทีภคให้ ้อยที่สุด กฎหมายก� หนด ทั้งนี้เ่อพืงส ่อค�าอาง ำนึงถึงและจริ ผลเสียยทีธรรม ่จะเกิดกับผู้บริโภคให้น้อยที่สุด ในรายวิ ชา ำกฎหมายเครื ในรายวิชา กฎหมายเครื่องส�ำอาง และจริยธรรม

แสง แห่งปัญญา

๗๐

ได้ น้ อ มน ามาใช้ บ รรยายเกี่ ย วกั บ จริ ย ธรรมอั น ดี ใ นการผลิ ต ส�ำนักวิชาวิทยาศาสตร์เครื่องส�ำอาง เครื เลื อ กวั ต ถุ ดิ บ ที่ ป่ ยลอดภั ย การผลิ ต ทีน่ ถดีู กใต้นการผลิ อ งภายใต้ต ่ อ งส าอาง ได้ น ้ อการคั มน� ำ ดมาใช้ บ รรยายเกี วกั บ จริ ย ธรรมอั เครื่องส�ำอาง ที่ปลอดภั ย ดการผลิ ่ถูกต้อนงภายใต้ กฎหมายก าหนดการคั ทั้งนีด้เเลื พื่ อคกวัานึตงถุถึดงิบผลเสี ยที่จะเกิ กับผู้บตริโทีภคให้ ้อยที่สุด กฎหมายก� หนด ทั้งนี้เพื่องส ่อค�าอาง ำนึงถึงและจริ ผลเสียยทีธรรม ่จะเกิดกับผู้บริโภคให้น้อยที่สุด ในรายวิ ชา ำกฎหมายเครื ในรายวิชา กฎหมายเครื่องส�ำอาง และจริยธรรม

๗๑ 71 การพัฒนาความรู้ ด้านวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

“...การที่บุคคลจะพัฒนาได้ก็ด้วยปัจจัยประการเดียวคือการศึกษา

“...บัณฑิตจึงควรฝึกฝนตนเองให้เป็นผู้มีเหตุและผล

คือการศึกษาด้านวิชาการส่วนหนึ่งกับการอบรมบ่มนิสัย ให้เป็นผู้มี

ในทุกเรื่องทุกกรณีโดยเคร่งครัด ด้วยการหัดคิดให้เป็นระเบียบ

จิตใจใฝ่ดีใฝ่เจริญ มีปรกติละอายชั่วกลัวบาป การพัฒนาบุคคล

ขั้นตอน ฝึกจับประเด็นของเรื่องต่างๆ ให้ได้โดยถูกต้อง และรู้จัก

จะต้องพัฒนาให้ครบถ้วนทั้งสองส่วน...”

ลาดับเหตุและผลที่ต่อเนื่องกันให้ได้แน่ชัด ทั้งรู้จักใช้ถ้อยคาสื่อ

มฟ ล.

พระบรมราโชวาทในพิธีพระราชทานปริญญาบัตรของมหาวิทยาลัยเชียงใหม่ ณ หอประชุมมหาวิทยาลัยเชียงใหม่ วันศุกร์ ที่ ๒๔ มกราคม ๒๕๔๐

สานักวิชาวิทยาศาสตร์เครื่องสาอาง

ได้ น้ อ มน ามาใช้ บ รรยายเกี่ ย วกั บ จริ ย ธรรมอั น ดี ใ นการผลิ ต ส�ำนักวิชาวิทยาศาสตร์เครื่องส�ำอาง เครื เลื อ กวั ต ถุ ดิ บ ที่ ป่ ยลอดภั ย การผลิ ต ทีน่ ถดีู กใต้นการผลิ อ งภายใต้ต ่ อ งส าอาง ได้ น ้ อการคั มน� ำ ดมาใช้ บ รรยายเกี วกั บ จริ ย ธรรมอั กฎหมายก าหนดการคั ทั้งนีด้เเลืพื่อคกวัานึตงถุถึดงิบผลเสี ยที่จะเกิ กับผู้บตริทีโภคให้ ้อยที่สุด เครื่องส�ำอาง ที่ปลอดภั ย ดการผลิ ่ถูกต้อนงภายใต้ กฎหมายก� หนด ทั้งนี้เพื่องส ่อค�าอาง ำนึงถึงและจริ ผลเสียยทีธรรม ่จะเกิดกับผู้บริโภคให้น้อยที่สุด ในรายวิ ชา ำกฎหมายเครื ในรายวิชา กฎหมายเครื่องส�ำอาง และจริยธรรม

แสง แห่งปัญญา

๗๒

ความหมายได้ถูกต้องตามลาดับ...” พระบรมราโชวาทในพิธีพระราชทานปริญญาบัตรของจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ณ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย วันพฤหัสบดี ที่ ๑๔ กรกฎาคม ๒๕๓๗

สานักวิชาวิทยาศาสตร์เครื่องสาอาง ได้น้อมนามาใช้สอนวิธีการเลือกหัวข้อวิจัยหรือวิชาการที่น่าสนใจ ส�ำนักนวิชสมัาวิยทในสาขาวิ ยาศาสตร์ชาเครืสอนวิ ่องส�ธำีกอาง และทั ารอ่านและวิธีการจับประเด็นสาคัญของ ได้น้อมน�ำมาใช้สอนวิธีการเลือกหัวข้อวิจัยหรือวิชาการที่น่าสนใจ เรื่อง การวิเคราะห์ข้อมูลและผลการทดลอง เพื่อให้สามารถสื่อสารโดยการ และทันสมัยในสาขาวิชา สอนวิธีการอ่านและวิธีการจับประเด็นส�ำคัญของ นเรืาเสนอหน้ ชั้นเรียขนและวิ จารณ์ร่วมกับอาจารย์ ่อนร่ว่อมชั ้นได้อย่าง ่อง การวิเาคราะห์ ้อมูลและผลการทดลอง เพื่อแให้ละเพื สามารถสื สารโดยการ ถูน�กำต้เสนอหน้ อง ในรายวิ สัมมนาทางวิ เครืแ่อละเพื งสาอาง สัมอมนา าชั้นชเรีายนและวิ จารณ์รท่วยาศาสตร์ มกับอาจารย์ ่อนร่วและ มชั้นได้ ย่าง ถูกต้อง ในรายวิความงาม ชา สัมมนาทางวิทยาศาสตร์เครื่องส�ำอาง และ สัมมนา ทางเทคโนโลยี ทางเทคโนโลยีความงาม ๗๓ 73 การพัฒนาความรู้ ด้านวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

“...การที่บุคคลจะพัฒนาได้ก็ด้วยปัจจัยประการเดียวคือการศึกษา

“...บัณฑิตจึงควรฝึกฝนตนเองให้เป็นผู้มีเหตุและผล

คือการศึกษาด้านวิชาการส่วนหนึ่งกับการอบรมบ่มนิสัย ให้เป็นผู้มี

ในทุกเรื่องทุกกรณีโดยเคร่งครัด ด้วยการหัดคิดให้เป็นระเบียบ

จิตใจใฝ่ดีใฝ่เจริญ มีปรกติละอายชั่วกลัวบาป การพัฒนาบุคคล

ขั้นตอน ฝึกจับประเด็นของเรื่องต่างๆ ให้ได้โดยถูกต้อง และรู้จัก

จะต้องพัฒนาให้ครบถ้วนทั้งสองส่วน...”

ลาดับเหตุและผลที่ต่อเนื่องกันให้ได้แน่ชัด ทั้งรู้จักใช้ถ้อยคาสื่อ

มฟ ล.

พระบรมราโชวาทในพิธีพระราชทานปริญญาบัตรของมหาวิทยาลัยเชียงใหม่

ความหมายได้ถูกต้องตามลาดับ...”

ณ หอประชุมมหาวิทยาลัยเชียงใหม่ วันศุกร์ ที่ ๒๔ มกราคม ๒๕๔๐

พระบรมราโชวาทในพิธีพระราชทานปริญญาบัตรของจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย

ณ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย วันพฤหัสบดี ที่ ๑๔ กรกฎาคม ๒๕๓๗

สานักวิชาวิทยาศาสตร์เครื่องสาอาง

ได้ น้ อ มน ามาใช้ บ รรยายเกี่ ย วกั บ จริ ย ธรรมอั น ดี ใ นการผลิ ต ส�ำนักวิชาวิทยาศาสตร์เครื่องส�ำอาง เครื เลื อ กวั ต ถุ ดิ บ ที่ ป่ ยลอดภั ย การผลิ ต ทีน่ ถดีู กใต้นการผลิ อ งภายใต้ต ่ อ งส าอาง ได้ น ้ อการคั มน� ำ ดมาใช้ บ รรยายเกี วกั บ จริ ย ธรรมอั กฎหมายก าหนดการคั ทั้งนีด้เเลืพื่อคกวัานึตงถุถึดงิบผลเสี ยที่จะเกิ กับผู้บตริทีโภคให้ ้อยที่สุด เครื่องส�ำอาง ที่ปลอดภั ย ดการผลิ ่ถูกต้อนงภายใต้ กฎหมายก� หนด ทั้งนี้เพื่องส ่อค�าอาง ำนึงถึงและจริ ผลเสียยทีธรรม ่จะเกิดกับผู้บริโภคให้น้อยที่สุด ในรายวิ ชา ำกฎหมายเครื ในรายวิชา กฎหมายเครื่องส�ำอาง และจริยธรรม

แสง แห่งปัญญา

๗๒

ได้น้อมนามาใช้สอนวิธีการเลือกหัวข้อวิจัยหรือวิชาการที่น่าสนใจ ส�ำนักนวิชสมัาวิยทในสาขาวิ ยาศาสตร์ชาเครืสอนวิ ่องส�ธำีกอาง และทั ารอ่านและวิธีการจับประเด็นสาคัญของ ได้น้อมน�ำมาใช้สอนวิธีการเลือกหัวข้อวิจัยหรือวิชาการที่น่าสนใจ เรื่อง การวิเคราะห์ข้อมูลและผลการทดลอง เพื่อให้สามารถสื่อสารโดยการ และทันสมัยในสาขาวิชา สอนวิธีการอ่านและวิธีการจับประเด็นส�ำคัญของ นเรืาเสนอหน้ ชั้นเรียขนและวิ จารณ์ร่วมกับอาจารย์ ่อนร่ว่อมชั ้นได้อย่าง ่อง การวิเาคราะห์ ้อมูลและผลการทดลอง เพื่อแให้ละเพื สามารถสื สารโดยการ ถูน�กำต้เสนอหน้ อง ในรายวิ สัมมนาทางวิ เครืแ่อละเพื งสาอาง สัมอมนา าชั้นชเรีายนและวิ จารณ์รท่วยาศาสตร์ มกับอาจารย์ ่อนร่วและ มชั้นได้ ย่าง ถูกต้อง ในรายวิความงาม ชา สัมมนาทางวิทยาศาสตร์เครื่องส�ำอาง และ สัมมนา ทางเทคโนโลยี ทางเทคโนโลยีความงาม

๗๓ 73 การพัฒนาความรู้ ด้านวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

“...เมื่อความรู้ความคิดมีอยู่ ควรจะนามาเชื่อมโยงกันเข้าให้พร้อม

ก่อน แล้วจึงพยายามมองลงไปในส่วนละเอียดทีละส่วน ให้เห็นชัด โดยถ้วนถี่ เมื่อรู้แล้ว ก็นามาคิดพิจารณาให้เห็นประเด็นให้เห็นส่วนที่ เป็นเหตุ ส่วนที่เป็นผล ให้เห็นลาดับความเกาะเกี่ยวต่อเนื่องแห่งเหตุ และผลนั้นๆ ไปจนตลอดให้เข้าใจโดยชัดเจนแน่นอน เพื่อให้สามารถ สาเหนียกกาหนดและจดจาไว้ได้ ทั้งส่วนที่เป็นหลักเป็นทฤษฎี ทั้ง ส่วนเรื่องราวหรือรายละเอียด จักได้สามารถนาไปสั่งสอนผู้อื่น และ นาไปเทียบเคียงใช้ให้เป็นประโยชน์ในการงาน หรือการคิดอ่านแก่ ปัญหาต่างๆ ในชีวิตต่อไป...”

เพรียง ประสมประสานปรับปรุงความรู้ความคิดนั้นด้วยความเพ่ง

มฟ ล.

“...เมื่อจะศึกษาเรื่องใดก็ให้พยายามจับเค้าโครงของเรื่องนั้นให้ได้

พระบรมราโชวาทในพิธีพระราชทานปริญญาบัตรแก่ผู้สาเร็จการศึกษา จากมหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ ณ อาคารใหม่ สวนอัมพร วันพฤหัสบดี ที่ ๒๖ มิถุนายน ๒๕๒๓

สานักวิชาวิทยาศาสตร์เครื่องสาอาง ส�ำนักวิชได้าวินท้อยาศาสตร์ ่องส�ธำีกอาง มนามาใช้เสครือนวิ ารเลือกหัวข้อวิจัยหรือวิชาการที่น่าสนใจ ได้น้อมน�ำมาใช้สอนวิธีการเลือกหัวข้อวิจัยหรือวิชาการที่น่าสนใจ และทันสมัยในสาขาวิชา สอนวิธีการอ่านและวิธีการจับประเด็นสาคัญของ และทันสมัยในสาขาวิชา สอนวิธีการอ่านและวิธีการจับประเด็นส�ำคัญของ เรืเรื่อ่องง การวิ การวิเเคราะห์ คราะห์ขข้อ้อมูมูลลและผลการทดลอง และผลการทดลอง เพืเพื่อ่อให้ ให้สสามารถสื ามารถสื่อ่อสารโดยการ สารโดยการ นน�าเสนอหน้ า ชั ้ น เรี ย นและวิ จ ารณ์ ร ่ ว มกั บ อาจารย์ แ ละเพื ่ อ นร่ ว มชั ได้ออย่ย่าางง ำเสนอหน้าชั้นเรียนและวิจารณ์ร่วมกับอาจารย์และเพื่อนร่วมชั้้นนได้ ถูกต้อง ในรายวิ ครื่อ่องส� งสำาอาง และ สัมมนา ในรายวิชา สัสัมมมนาทางวิ มนาทางวิทยาศาสตร์เเครื อาง และ ทางเทคโนโลยีความงาม

แสง แห่งปัญญา

๗๔

พินิจและวิจารณญาณที่ละเอียดรอบคอบ แล้วนาออกใช้ให้ได้ผล เห็นจุดใดบกพร่อง ก็พยายามแก้ไขปรับเปลี่ยนที่จุดนั้น เห็นจุดใดดีอยู่ ก็พยายามส่งเสริมให้มั่นคงยิ่งขึ้น...” พระบรมราโชวาทในพิธีพระราชทานปริญญาบัตรแก่บัณฑิตมหาวิทยาลัยขอนแก่น ณ มหาวิทยาลัยขอนแก่น วันพฤหัสบดี ที่ ๑๗ ธันวาคม ๒๕๓๕

สานักวิชาวิทยาศาสตร์เครื่องสาอาง ได้น้อมนามาใช้สอนวิธีการเลือกหัวข้อวิจัยหรือวิชาการที่น่าสนใจ ส�ำนักนวิชสมัาวิยทในสาขาวิ ยาศาสตร์ชาเครืสอนวิ ่องส�ำธอาง และทั ีการอ่านและวิธีการจับประเด็นสาคัญของ ได้น้อมน�ำมาใช้สอนวิธีการเลือกหัวข้อวิจัยหรือวิชาการที่น่าสนใจ เรื่อง การวิเคราะห์ข้อมูลและผลการทดลอง เพื่อให้สามารถสื่อสารโดยการ และทันสมัยในสาขาวิชา สอนวิธีการอ่านและวิธีการจับประเด็นส�ำคัญของ นเรืาเสนอหน้ ชั้นเรียขนและวิ จารณ์ร่วมกับอาจารย์ ่อนร่ว่อมชั ้นได้อย่าง ่อง การวิเาคราะห์ ้อมูลและผลการทดลอง เพื่อแให้ละเพื สามารถสื สารโดยการ าชั้นเรีชายนและวิ จารณ์รท่วยาศาสตร์ มกับอาจารย์ ่อนร่วและ มชั้นได้ ย่าง ถูน�กำต้เสนอหน้ อง ในรายวิ สัมมนาทางวิ เครืแ่อละเพื งสาอาง สัมอมนา ถูกต้อง ในรายวิความงาม ชา สัมมนาทางวิทยาศาสตร์เครื่องส�ำอาง และ สัมมนา ทางเทคโนโลยี ทางเทคโนโลยีความงาม ๗๕ 75 การพัฒนาความรู้ ด้านวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

“...เมื่อจะศึกษาเรื่องใดก็ให้พยายามจับเค้าโครงของเรื่องนั้นให้ได้

“...เมื่อความรู้ความคิดมีอยู่ ควรจะนามาเชื่อมโยงกันเข้าให้พร้อม

เพรียง ประสมประสานปรับปรุงความรู้ความคิดนั้นด้วยความเพ่ง พินิจและวิจารณญาณที่ละเอียดรอบคอบ แล้วนาออกใช้ให้ได้ผล เห็นจุดใดบกพร่อง ก็พยายามแก้ไขปรับเปลี่ยนที่จุดนั้น

มฟ ล.

เห็นจุดใดดีอยู่ ก็พยายามส่งเสริมให้มั่นคงยิ่งขึ้น...”

แสง แห่งปัญญา

๗๔

พระบรมราโชวาทในพิธีพระราชทานปริญญาบัตรแก่บัณฑิตมหาวิทยาลัยขอนแก่น

ณ มหาวิทยาลัยขอนแก่น วันพฤหัสบดี ที่ ๑๗ ธันวาคม ๒๕๓๕

สานักวิชาวิทยาศาสตร์เครื่องสาอาง

ได้น้อมนามาใช้สอนวิธีการเลือกหัวข้อวิจัยหรือวิชาการที่น่าสนใจ ส�ำนักนวิชสมัาวิยทในสาขาวิ ยาศาสตร์ชาเครืสอนวิ ่องส�ำธอาง และทั ีการอ่านและวิธีการจับประเด็นสาคัญของ ได้น้อมน�ำมาใช้สอนวิธีการเลือกหัวข้อวิจัยหรือวิชาการที่น่าสนใจ เรื่อง การวิเคราะห์ข้อมูลและผลการทดลอง เพื่อให้สามารถสื่อสารโดยการ และทันสมัยในสาขาวิชา สอนวิธีการอ่านและวิธีการจับประเด็นส�ำคัญของ นเรืาเสนอหน้ ชั้นเรียขนและวิ จารณ์ร่วมกับอาจารย์ ่อนร่ว่อมชั ้นได้อย่าง ่อง การวิเาคราะห์ ้อมูลและผลการทดลอง เพื่อแให้ละเพื สามารถสื สารโดยการ าชั้นเรีชายนและวิ จารณ์รท่วยาศาสตร์ มกับอาจารย์ ่อนร่วและ มชั้นได้ ย่าง ถูน�กำต้เสนอหน้ อง ในรายวิ สัมมนาทางวิ เครืแ่อละเพื งสาอาง สัมอมนา ถูกต้อง ในรายวิความงาม ชา สัมมนาทางวิทยาศาสตร์เครื่องส�ำอาง และ สัมมนา ทางเทคโนโลยี ทางเทคโนโลยีความงาม

๗๕ 75 การพัฒนาความรู้ ด้านวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

“...ความสาคัญของสติ ว่าเป็นสิ่งที่สาคัญที่สุดอย่างหนึ่ง

การพัฒนาความรู้ การพัฒนาความรู้ ด้านสังคมศาสตร์ และศิลปศาสตร์

มฟ ล.

ด้านสังคมศาสตร์และศิลปศาสตร์

ภาพจาก http://mblog.manager.co.th/athenaz/th-74447/

ที่จะทาให้บุคคลหยุดคิดพิจารณาก่อนที่จะทา จะพูดหรือแม้แต่จะคิด สิ่งใดสิ่งหนึ่งว่าสิ่งนั้นดีหรือชั่ว มีคุณประโยชน์หรือเสียหาย ควรกระทาหรือควรยกเว้นอย่างไร...” พระบรมราโชวาทพระราชทานแก่สามัคคีสมาคมในพระบรมราชูปถัมภ์ เพื่อเชิญไปอ่าน ในการประชุมสามัญประจาปี ระหว่างวันที่ ๑๖-๒๐ กรกฎาคม ๒๕๒๐

สานักวิชาศิลปศาสตร์ ได้นาไปสอดแทรกการคิดวิเคราะห์อย่างเป็นระบบ การสังเคราะห์ ส�องค์ ำนัคกวามรู วิชาศิ้เลพืปศาสตร์ ่อสร้างกรอบแนวคิดในการทางานและการใช้ชีวิตประจาวัน อย่างสร้าได้งสรรค์ น�ำไปสอดแทรกการคิ ดวิเคราะห์อย่า่องเป็ นระบบ การสัชงเคราะห์ รวมทั้งความสามารถในการเชื มโยงเนื ้อหารายวิ าเข้ากับ องค์ความรู้เพื่อสร้างกรอบแนวคิดในการท�ำงานและการใช้ชีวิตประจ�ำวัน สถานการณ์ปัจจุบัน เพื่อสามารถนาไปวิเคราะห์ พิจารณาและแยกแยะ ได้ อย่างสร้างสรรค์ รวมทั้งความสามารถในการเชื่อมโยงเนื้อหารายวิชาเข้ากับ อย่างถูกต้องและเหมาะสม ในรายวิ ชาเคราะห์ การคิดเชิ สร้างสรรค์และทักษะ สถานการณ์ ปัจจุบัน เพื่อสามารถน� ำไปวิ พิจงารณาและแยกแยะ ได้ อย่ างถูนกคว้ ต้อางและเหมาะสม การค้ ในชีวิตประจาวัในรายวิ น ชา การคิดเชิงสร้างสรรค์และทักษะการ ค้นคว้าในชีวิตประจ�ำวัน ๗๗ 77 การพัฒนาความรู้ ด้านสังคมศาสตร์และศิลปศาสตร์

“...ความสาคัญของสติ ว่าเป็นสิ่งที่สาคัญที่สุดอย่างหนึ่ง

ที่จะทาให้บุคคลหยุดคิดพิจารณาก่อนที่จะทา จะพูดหรือแม้แต่จะคิด

การพัฒนาความรู้

สิ่งใดสิ่งหนึ่งว่าสิ่งนั้นดีหรือชั่ว มีคุณประโยชน์หรือเสียหาย

การพัฒนาความรู้ ด้านสังคมศาสตร์ และศิลปศาสตร์

ควรกระทาหรือควรยกเว้นอย่างไร...”

ด้านสังคมศาสตร์และศิลปศาสตร์

มฟ ล.

พระบรมราโชวาทพระราชทานแก่สามัคคีสมาคมในพระบรมราชูปถัมภ์ เพื่อเชิญไปอ่าน ในการประชุมสามัญประจาปี ระหว่างวันที่ ๑๖-๒๐ กรกฎาคม ๒๕๒๐

สานักวิชาศิลปศาสตร์

ภาพจาก http://mblog.manager.co.th/athenaz/th-74447/

ได้นาไปสอดแทรกการคิดวิเคราะห์อย่างเป็นระบบ การสังเคราะห์ ส�องค์ ำนัคกวามรู วิชาศิ้เลพืปศาสตร์ ่อสร้างกรอบแนวคิดในการทางานและการใช้ชีวิตประจาวัน อย่างสร้าได้งสรรค์ น�ำไปสอดแทรกการคิ ดวิเคราะห์อย่า่องเป็ นระบบ การสัชงเคราะห์ รวมทั้งความสามารถในการเชื มโยงเนื ้อหารายวิ าเข้ากับ องค์ความรู้เพื่อสร้างกรอบแนวคิดในการท�ำงานและการใช้ชีวิตประจ�ำวัน สถานการณ์ปัจจุบัน เพื่อสามารถนาไปวิเคราะห์ พิจารณาและแยกแยะ ได้ อย่างสร้างสรรค์ รวมทั้งความสามารถในการเชื่อมโยงเนื้อหารายวิชาเข้ากับ อย่างถูกต้องและเหมาะสม ในรายวิ ชาเคราะห์ การคิดเชิ สร้างสรรค์และทักษะ สถานการณ์ ปัจจุบัน เพื่อสามารถน� ำไปวิ พิจงารณาและแยกแยะ ได้ อย่ างถูนกคว้ ต้อางและเหมาะสม การค้ ในชีวิตประจาวัในรายวิ น ชา การคิดเชิงสร้างสรรค์และทักษะการ ค้นคว้าในชีวิตประจ�ำวัน

๗๗ 77 การพัฒนาความรู้ ด้านสังคมศาสตร์และศิลปศาสตร์

“...ก่อนจะทางานอะไร ควรจะได้หยุดคิดสักหน่อยก่อนว่า

“...ศาสนาชี้ทางดาเนินชีวิตที่ปราศจากโทษ

งานนั้นตรงกับใจจริงที่ตั้งใจไว้ว่าจะทาหรือมิใช่ การหยุดคิด

ทาให้มีความเจริญร่มเย็น คนจึงเชื่อถือประพฤติปฏิบัติตาม

เพียงชั่วครู่นี้ จะทาให้เราทราบได้กระจ่างว่า

ทั้งอุดหนุนค้าชูศาสนา เพื่อประโยชน์

เราจะทาได้หรือไม่...”

เพื่อความสุขความสวัสดีของตน...”

มฟ ล.

พระบรมราโชวาทในพิธีพระราชทานปริญญาบัตรแก่ผู้สาเร็จการศึกษาจาก มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ณ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์

พระราชดารัส ในการเปิดประชุมใหญ่ของสมาคมศาสนาพุทธทั่วราชอาณาจักร ครั้งที่ ๒๐ ณ พุทธสถาน จังหวัดเชียงใหม่ วันศุกร์ ที่ ๒๗ ตุลาคม ๒๕๑๕

วัน พฤหัสบดี ที่ ๒๗ ตุลาคม ๒๕๒๐

สานักวิชาศิลปศาสตร์

ได้นาไปสอดแทรกในการศึกษาหลักการและทฤษฎีการคิด การอ้าง

เหตุ สูจน์ความสมเหตุสมผล รวมถึงความถนัดในการประยุกต์ใช้ ส�ำนัผกลและการพิ วิชาศิลปศาสตร์ ด และการใช้ ได้น�ำไปสอดแทรกในการศึ การคิ ด การอ้าง ้ การคิ เ หตุ ผ ลอย่ า งเป็กนษาหลั ระบบกการและทฤษฎี โดยเน้ น ที่ ก ารน าเอาความรู ผลและการพิ สูจกน์คต์วามสมเหตุ งความถนัดในการประยุ กต์ ดัเหตุ ง กล่ า วมาประยุ ใ ช้ ใ นการดสมผล าเนิ นรวมถึ ชี วิ ต และการแก้ ไ ขปั ญ หาใน ใช้การคิดและการใช้เหตุผลอย่างเป็นระบบ โดยเน้นที่การน�ำเอาความรู้ ชีดัวงิตกล่ ประจ าวันได้ ในรายวิ ชา การคิำ เนิ ดเชินงชีสร้ งสรรค์และทัไขปั กษะการค้ นคว้วิ ตา า วมาประยุ ก ต์ ใช้ ใ นการด� วิ ตาและการแก้ ญ หาในชี ในชี น ชา การคิดเชิงสร้างสรรค์และทักษะการค้นคว้าใน ประจ�วิตำวัประจ นได้ าวัในรายวิ ชีวิตประจ�ำวัน

แสง แห่งปัญญา

๗๘

สานักวิชาศิลปศาสตร์ ได้น้อมนาไปใช้ในการบรรยายเรื่องความรู้และความเข้าใจเบื้องต้น ส�ำนักกวิการและทฤษฎี ชาศิลปศาสตร์ แนวความคิดทางปรัชญาตะวันออก โดยในหัวข้อ ในหลั ได้น้อมน�ำไปใช้ในการบรรยายเรื่องความรู้และความเข้าใจเบื้องต้น ศาสนาพุทธนั้น เน้นที่ปัญหาพื้นฐานในเรื่องของโลกทรรศน์ และมาตรฐาน ในหลักการและทฤษฎีแนวความคิดทางปรัชญาตะวันออก โดยในหัวข้อ การตั ดสินทคุธนั ณธรรมและจริ ธรรม้นฐานในเรื รวมถึงการน าความรู้ที่ได้มาประยุ กต์ใช้ใน ศาสนาพุ ้น เน้นที่ปัญยหาพื ่องของโลกทรรศน์ และมาตรฐาน การตัาเนิ ดสินคุชีณวิตธรรมและจริ ยธรรม ชรวมถึ ำความรู ้ที่ได้้อมงต้ าประยุ การด ประจาวัน ในรายวิ า ปรังชการน� ญาตะวั นออกเบื น กต์ใช้ใน การด�ำเนินชีวิตประจ�ำวัน ในรายวิชา ปรัชญาตะวันออกเบื้องต้น ๗๙ 79 การพัฒนาความรู้ ด้านสังคมศาสตร์และศิลปศาสตร์

“...ก่อนจะทางานอะไร ควรจะได้หยุดคิดสักหน่อยก่อนว่า

“...ศาสนาชี้ทางดาเนินชีวิตที่ปราศจากโทษ

งานนั้นตรงกับใจจริงที่ตั้งใจไว้ว่าจะทาหรือมิใช่ การหยุดคิด

ทาให้มีความเจริญร่มเย็น คนจึงเชื่อถือประพฤติปฏิบัติตาม

เพียงชั่วครู่นี้ จะทาให้เราทราบได้กระจ่างว่า

ทั้งอุดหนุนค้าชูศาสนา เพื่อประโยชน์

เราจะทาได้หรือไม่...”

เพื่อความสุขความสวัสดีของตน...” พระราชดารัส ในการเปิดประชุมใหญ่ของสมาคมศาสนาพุทธทั่วราชอาณาจักร

มฟ ล.

ครั้งที่ ๒๐ ณ พุทธสถาน จังหวัดเชียงใหม่ วันศุกร์ ที่ ๒๗ ตุลาคม ๒๕๑๕

วัน พฤหัสบดี ที่ ๒๗ ตุลาคม ๒๕๒๐

สานักวิชาศิลปศาสตร์

ได้นาไปสอดแทรกในการศึกษาหลักการและทฤษฎีการคิด การอ้าง เหตุ สูจน์ความสมเหตุสมผล รวมถึงความถนัดในการประยุกต์ใช้ ส�ำนัผกลและการพิ วิชาศิลปศาสตร์ ด และการใช้ ได้น�ำไปสอดแทรกในการศึ การคิ ด การอ้าง ้ การคิ เ หตุ ผ ลอย่ า งเป็กนษาหลั ระบบกการและทฤษฎี โดยเน้ น ที่ ก ารน าเอาความรู ผลและการพิ สูจกน์คต์วามสมเหตุ งความถนัดในการประยุ กต์ ดัเหตุ ง กล่ า วมาประยุ ใ ช้ ใ นการดสมผล าเนิ นรวมถึ ชี วิ ต และการแก้ ไ ขปั ญ หาใน ใช้การคิดและการใช้เหตุผลอย่างเป็นระบบ โดยเน้นที่การน�ำเอาความรู้ ชีดัวงิตกล่ ประจ าวันได้ ในรายวิ ชา การคิำ เนิ ดเชินงชีสร้ งสรรค์และทัไขปั กษะการค้ นคว้วิ ตา า วมาประยุ ก ต์ ใช้ ใ นการด� วิ ตาและการแก้ ญ หาในชี ในชี น ชา การคิดเชิงสร้างสรรค์และทักษะการค้นคว้าใน ประจ�วิตำวัประจ นได้ าวัในรายวิ ชีวิตประจ�ำวัน

แสง แห่งปัญญา

๗๘

สานักวิชาศิลปศาสตร์

ได้น้อมนาไปใช้ในการบรรยายเรื่องความรู้และความเข้าใจเบื้องต้น ส�ำนักกวิการและทฤษฎี ชาศิลปศาสตร์ แนวความคิดทางปรัชญาตะวันออก โดยในหัวข้อ ในหลั ได้น้อมน�ำไปใช้ในการบรรยายเรื่องความรู้และความเข้าใจเบื้องต้น ศาสนาพุทธนั้น เน้นที่ปัญหาพื้นฐานในเรื่องของโลกทรรศน์ และมาตรฐาน ในหลักการและทฤษฎีแนวความคิดทางปรัชญาตะวันออก โดยในหัวข้อ การตั ดสินทคุธนั ณธรรมและจริ ธรรม้นฐานในเรื รวมถึงการน าความรู้ที่ได้มาประยุ กต์ใช้ใน ศาสนาพุ ้น เน้นที่ปัญยหาพื ่องของโลกทรรศน์ และมาตรฐาน การตัาเนิ ดสินคุชีณวิตธรรมและจริ ยธรรม ชรวมถึ ำความรู ้ที่ได้้อมงต้ าประยุ การด ประจาวัน ในรายวิ า ปรังชการน� ญาตะวั นออกเบื น กต์ใช้ใน การด�ำเนินชีวิตประจ�ำวัน ในรายวิชา ปรัชญาตะวันออกเบื้องต้น

๗๙ 79 การพัฒนาความรู้ ด้านสังคมศาสตร์และศิลปศาสตร์

“...การศึ ในศีลลสมาธิ สมาธิหรืหอรืปัอญปัญาก็ ญญาก็ ษาพุททธธรรมไม่ ธรรมไม่วว่า่าในศี ตามตาม “...การศึกกษาพุ ท่ท่านวางแนวที คลต้อองศึ งศึกกษา ษาทัทั้งด้้งด้านปริ านปริยัตยิคัตือิคือ านวางแนวที่แ่แน่น่นนอนไว้ให้บุคคลต้ ...” ความรู้ และด้ ้ และด้าานปฏิ นปฏิบัติ ประกอบพร้ ความรู ประกอบพร้ออมกั มกันนไปไป...”

“...พุทธศาสนาคือศาสนาแห่งประโยชน์ ผู้ใดก็ตามที่เข้ามาศึกษา

และปฏิบัติตามคาสอนของสมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ย่อมได้รับ ประโยชน์ตามวิสัยแห่งการศึกษาปฏิบัติทั่วทุกคน...” พระบรมราโชวาท พระราชทานเพื่อเชิญไปอ่านในพิธีเปิดประชุมสมัชชาแห่งชาติ

ขององค์การพุทธศาสนิกสัมพันธ์แห่งโลก

เพื่อส่งเสริมพุทธศาสนาครั้งที่ ๑ ณ ห้องประชุมรัฐสภา

ณ กรุงไทเป ประเทศไต้หวัน วันอังคาร ที่ ๒๗ ตุลาคม ๒๕๓๕

วัน จันทร์ ที่ ๑ มีนาคม ๒๕๓๖

มฟ ล.

พระราชดารัส พระราชทานเพื่อเชิญไปอ่านในวันเปิดประชุมใหญ่ครั้งที่ ๑๘

สานักวิชาศิลปศาสตร์

ได้น้อมนาไปใช้ในการบรรยายเรื่องความรู้และความเข้าใจเบื้องต้น ส�ำนักกวิการและทฤษฎี ชาศิลปศาสตร์ แนวความคิดทางปรัชญาตะวันออก โดยในหัวข้อ ในหลั งความรู้และความเข้ าใจเบื้องต้น ศาสนาพุ ทได้ธนัน้อ้นมน� เน้ำนไปใช้ ที่ปัญในการบรรยายเรื หาพื้นฐานในเรื่อ่องของโลกทรรศน์ และมาตรฐาน ในหลักการและทฤษฎีแนวความคิดทางปรัชญาตะวันออก โดยในหัวข้อ การตั ดสินทคุธนั ณธรรมและจริ ธรรม้นฐานในเรื รวมถึงการน าความรู้ที่ได้มาประยุ กต์ใช้ใน ศาสนาพุ ้น เน้นที่ปัญยหาพื ่องของโลกทรรศน์ และมาตรฐาน การด ประจาวัน ในรายวิ า ปรัชงการน� ญาตะวั นออกเบื น กต์ใช้ใน การตัาเนิ ดสินคุชีวณิตธรรมและจริ ยธรรมชรวมถึ ำความรู ้ที่ได้้อมงต้ าประยุ การด�ำเนินชีวิตประจ�ำวัน ในรายวิชา ปรัชญาตะวันออกเบื้องต้น

แสง แห่งปัญญา

๘๐

สานักวิชาศิลปศาสตร์ ส�ำนักวิชได้าศินล้อปศาสตร์ มนาไปใช้ในการบรรยายเรื่องความรู้และความเข้าใจเบื้องต้น กการและทฤษฎี ได้น้อมน�ำไปใช้แในวความคิ นการบรรยายเรื ่องความรู ้และความเข้ าใจเบื้อวงต้ข้นอ ในหลั ดทางปรั ชญาตะวั นออก โดยในหั ในหลักการและทฤษฎีแนวความคิดทางปรัชญาตะวันออก โดยในหัวข้อ ศาสนาพุ ศาสนาพุททธนั ธนั้น้น เน้เน้นนทีที่ป่ปัญัญหาพื หาพื้น้นฐานในเรื ฐานในเรื่อ่องของโลกทรรศน์ งของโลกทรรศน์ และมาตรฐาน และมาตรฐาน การตั การตัดดสิสินคุณธรรมและจริยธรรม รวมถึ รวมถึงงการน การน�าความรู ำความรู้ที่ได้มาประยุกต์ใช้ใน การด�าเนิ ำเนินนชีชีววิติตประจ ประจ�าวั ำวันน ในรายวิ ในรายวิชชาา ปรั ปรัชชญาตะวั ญาตะวันนออกเบื ออกเบื้อ้องต้ งต้นน การด ๘๑ 81 การพัฒนาความรู้ ด้านสังคมศาสตร์และศิลปศาสตร์

“...พุทธศาสนาคือศาสนาแห่งประโยชน์ ผู้ใดก็ตามที่เข้ามาศึกษา

ขององค์การพุทธศาสนิกสัมพันธ์แห่งโลก

เพื่อส่งเสริมพุทธศาสนาครั้งที่ ๑ ณ ห้องประชุมรัฐสภา

ณ กรุงไทเป ประเทศไต้หวัน วันอังคาร ที่ ๒๗ ตุลาคม ๒๕๓๕

วัน จันทร์ ที่ ๑ มีนาคม ๒๕๓๖

สานักวิชาศิลปศาสตร์

มฟ ล.

พระราชดารัส พระราชทานเพื่อเชิญไปอ่านในวันเปิดประชุมใหญ่ครั้งที่ ๑๘

แสง แห่งปัญญา

๘๐

๘๑ 81 การพัฒนาความรู้ ด้านสังคมศาสตร์และศิลปศาสตร์

“...ศาสนาพุทธนั้นบริบูรณ์ด้วยสัจธรรม ที่เป็นสาระและประโยชน์

ในทุกระดับ แต่จะต้องเลือกศึกษาให้มีความรู้ ความเข้าใจ และ ปฏิบัติให้เหมาะสม ด้วยศรัทธาและปัญญาที่ถูกต้อง จึงจะเกิดประโยชน์ขึ้นได้...”

มฟ ล.

พระบรมราโชวาท พระราชทานเพื่อเชิญไปอ่านในพิธีเปิดประชุมใหญ่ ของสมาคมศาสนาพุทธทั่วราชอาณาจักรครั้งที่ ๔๙

ณ หอประชุมมหาวิทยาลัยราชภัฎนครศรีธรรมราช วันศุกร์ ที่ ๙ ตุลาคม ๒๕๕๒

สานักวิชาศิลปศาสตร์

มนาไปใช้ในการบรรยายเรื่องความรู้และความเข้าใจเบื้องต้น ส�ำนักวิชได้าศินล้อปศาสตร์ กการและทฤษฎี ได้น้อมน�ำไปใช้แในการบรรยายเรื ่องความรู ้และความเข้ าใจเบื้องต้ ในหลั นวความคิดทางปรั ชญาตะวั นออก โดยในหั วข้นอ ในหลักการและทฤษฎีแนวความคิดทางปรัชญาตะวันออก โดยในหัวข้อ ศาสนาพุทธนั้น เน้นที่ปัญหาพื้นฐานในเรื่องของโลกทรรศน์ และมาตรฐาน ศาสนาพุทธนั้น เน้นที่ปัญหาพื้นฐานในเรื่องของโลกทรรศน์ และมาตรฐาน การตั ธรรม รวมถึ การตัดดสิสินนคุคุณ ณธรรมและจริ ธรรมและจริยยธรรม รวมถึงงการน การน�าความรู ำความรู้ท้ที่ไี่ได้ด้มมาประยุ าประยุกกต์ต์ใใช้ช้ใในน การด�าเนิ ำเนินชีวิตประจ ประจ�าวั ำวัน ในรายวิชา ปรัชญาตะวันออกเบื้องต้น การด

แสง แห่งปัญญา

๘๒

“...พระพุ หมายถึงงคค�าสอนที ำสอนที่เที่เที่ย่ยงตรง งตรง ธศาสนานั้นถ้าหมายถึ “...พระพุททธศาสนานั ตามพระพุ มมีคความแน่ วามแน่นนอนมั อนมั่น่นคงอยู คงอยู่ในตั ่ในตั ตามพระพุททโธวาทแท้ โธวาทแท้ๆๆแล้ว ย่ออมมี วว ขอเพียยงชาวพุ งชาวพุททธไม่ ธไม่บ่อนเบียนท นท�าลายให้ ำลายให้แปรผันผิดเพีย้ น และร่ ขอเพี และร่ววมกั มกันน รัรักษาความบริสทุ ธิบ์ ริบูรณ์ไว้ให้ได้ พระพุทธศาสนาก็จะยืนยงอยู ยงอยู่ไไ่ ด้ด้ ตลอดกาล...ชาวพุ ราบชัดด ตลอดกาล...ชาวพุททธเองต้ ธเองต้อองขวนขวายศึ งขวนขวายศึกกษาพุ ษาพุททธธรรมให้ ธรรมให้ททราบชั โดยทั มาปฏิบตั กิ นั อย่างจริงจังให้ปประจั ระจักกษ์ษ์ผผลล...” ...” โดยทัว่ ่วถึถึงงและน้ และน้ออมน� มนำามาปฏิ พระบรมราโชวาทเพื่อเชิญไปอ่านในการเปิดประชุมสมาคมศาสนาพุทธ ทั่วราชอาณาจักร ครั้งที่ ๓๘ ณ พุทธสถาน จังหวัดเชียงใหม่ วันศุกร์ ที่ ๑๗ ธันวาคม ๒๕๓๖

สานักวิชาศิลปศาสตร์ มนาไปใช้ในการบรรยายเรื่องความรู้และความเข้าใจเบื้องต้น ส�ำนักวิชได้าศินล้อปศาสตร์ ในหลั นวความคิดทางปรั ชญาตะวั นออก โดยในหั วข้นอ กการและทฤษฎี ได้น้อมน�ำไปใช้แในการบรรยายเรื ่องความรู ้และความเข้ าใจเบื้องต้ ในหลักการและทฤษฎี ดทางปรั ชญาตะวันออก และมาตรฐาน โดยในหัวข้อ ศาสนาพุ ทธนั้น เน้นที่ปแัญนวความคิ หาพื้นฐานในเรื ่องของโลกทรรศน์ ศาสนาพุทธนั้น เน้นที่ปัญหาพื้นฐานในเรื่องของโลกทรรศน์ และมาตรฐาน การตัดสินคุณธรรมและจริยธรรม รวมถึงการนาความรู้ที่ได้มาประยุกต์ใช้ใน การตัดสินคุณธรรมและจริยธรรม รวมถึงการน�ำความรู้ที่ได้มาประยุกต์ใช้ใน การด การด�าเนิ ำเนินนชีชีววิติตประจ ประจ�าวั ำวันน ในรายวิ ในรายวิชชาา ปรั ปรัชชญาตะวั ญาตะวันนออกเบื ออกเบื้อ้องต้ งต้นน ๘๓ 83 การพัฒนาความรู้ ด้านสังคมศาสตร์และศิลปศาสตร์

“...ศาสนาพุทธนั้นบริบูรณ์ด้วยสัจธรรม ที่เป็นสาระและประโยชน์

มฟ ล.

พระบรมราโชวาท พระราชทานเพื่อเชิญไปอ่านในพิธีเปิดประชุมใหญ่

ของสมาคมศาสนาพุทธทั่วราชอาณาจักรครั้งที่ ๔๙

ณ หอประชุมมหาวิทยาลัยราชภัฎนครศรีธรรมราช วันศุกร์ ที่ ๙ ตุลาคม ๒๕๕๒

พระบรมราโชวาทเพื่อเชิญไปอ่านในการเปิดประชุมสมาคมศาสนาพุทธ

ทั่วราชอาณาจักร ครั้งที่ ๓๘ ณ พุทธสถาน จังหวัดเชียงใหม่

วันศุกร์ ที่ ๑๗ ธันวาคม ๒๕๓๖

สานักวิชาศิลปศาสตร์

แสง แห่งปัญญา

๘๒

มนาไปใช้ในการบรรยายเรื่องความรู้และความเข้าใจเบื้องต้น ส�ำนักวิชได้าศินล้อปศาสตร์ ในหลั นวความคิดทางปรั ชญาตะวั นออก โดยในหั วข้นอ กการและทฤษฎี ได้น้อมน�ำไปใช้แในการบรรยายเรื ่องความรู ้และความเข้ าใจเบื้องต้ ในหลักการและทฤษฎี ดทางปรั ชญาตะวันออก และมาตรฐาน โดยในหัวข้อ ศาสนาพุ ทธนั้น เน้นที่ปแัญนวความคิ หาพื้นฐานในเรื ่องของโลกทรรศน์ ศาสนาพุทธนั้น เน้นที่ปัญหาพื้นฐานในเรื่องของโลกทรรศน์ และมาตรฐาน การตัดสินคุณธรรมและจริยธรรม รวมถึงการนาความรู้ที่ได้มาประยุกต์ใช้ใน การตัดสินคุณธรรมและจริยธรรม รวมถึงการน�ำความรู้ที่ได้มาประยุกต์ใช้ใน การด การด�าเนิ ำเนินนชีชีววิติตประจ ประจ�าวั ำวันน ในรายวิ ในรายวิชชาา ปรั ปรัชชญาตะวั ญาตะวันนออกเบื ออกเบื้อ้องต้ งต้นน

๘๓ 83 การพัฒนาความรู้ ด้านสังคมศาสตร์และศิลปศาสตร์

“...มนุษย์เราอยู่เองตามลาพังคนเดียวไม่ได้ จะต้องช่วยกัน

“...การรักษาขนบธรรมเนียมประเพณีเก่านั้นเป็นของดี

คนไหนมีความรู้มากกว่าก็ต้องให้ความรู้แก่ผู้อื่น ผู้ที่เดือดร้อนก็รู้ว่า

แต่ถ้าประเพณีบางอย่างไม่สะดวกแก่การปฏิบัติ ไม่เหมาะแก่กาละ

ในยามที่เดือดร้อน มีผู้อื่นเอาใจใส่ เพราะว่าทุกคนมีจิตใจเมตตา

ก็ควรจะดัดแปลงบ้าง การที่จะเปลี่ยนแปลงประเพณีใดๆ หรือจะรับ

เห็นความเดือดร้อนของผู้อื่นมิได้...”

เอาประเพณีของชาติอื่นใดมาใช้นั้น ต้องพิจารณาให้รอบคอบถ่องแท้

มฟ ล.

พระราชดารัส ในพิธีพระราชทานธงประจารุ่นลูกเสือชาวบ้าน จังหวัดลาปาง

ณ อาเภอเมืองลาปาง จังหวัดลาปาง วันจันทร์ ที่ ๖ กุมภาพันธ์ ๒๕๒๑

สานักวิชาศิลปศาสตร์

ได้ น้ อ มน าไปใช้ ใ น การสอนและบรรยายถึ ง ลั ก ษณะของ ส�ำนักวิชาศิลปศาสตร์ ความสั มพัได้นธ์นข้ อองมนุ ย์ในปรัใ นการสอนและบรรยายถึ ชญาจีน โดยเฉพาะตามโลกทรรศน์ ของขงจื้อ มน� ำษไปใช้ ง ลั ก ษณะของ ในเรื ่องความสั พันธ์ษ5ย์ใคูนปรั ่ของมนุ ษย์นที่ตโดยเฉพาะตามโลกทรรศน์ ่างก็มีหน้าที่และความรับผิของขงจื ดชอบที้อ่ ความสั มพันธ์ขมองมนุ ชญาจี ในเรือ่องประพฤติ งความสัมแพัละปฏิ นธ์ 5บัตคูิต่ข่อองมนุ ษย์ที่ตช่าางก็ปรั มีหชน้ญาตะวั าที่และความรั จะต้ กัน ในรายวิ นออกเบืบผิ้อดงต้ชอบที น ่ จะต้องประพฤติและปฏิบัติต่อกัน ในรายวิชา ปรัชญาตะวันออกเบื้องต้น

แสง แห่งปัญญา

๘๔

เสียก่อนว่า เหมาะสมหรือไม่ประการใด เปลี่ยนแปลงแล้วจะสะดวก กว่าเก่าหรือไม่ จะเป็นประโยชน์อย่างไร ความรอบคอบ เป็นสิ่งสาคัญอย่างยิ่ง...” พระบรมราโชวาท ในพิธีพระราชทานปริญญาบัตรแก่นิสิตจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย วันที่ ๕ กรกฎาคม ๒๕๐๕

สานักวิชาศิลปศาสตร์ น าแนวพระราชด ารั ส ใช้ ใ นการบรรยายในหั ว ข้ อ ลั ก ษณะของ ส�ำนักวิชาศิลปศาสตร์ วัฒ นธรรม โดยให้ นั กศึ ก ษาชมสารคดีเ ชิ ง วัฒ นธรรมที่ส อดคล้ อ งกับ การ น� ำ แนวพระราชด� ำ รั ส ใช้ ใ นการบรรยายในหั ว ข้ อ ลั กษณะของ เปลี ่ ย นแปลงทางวั และให้ นเชิั กงศึวักฒษาจั ด กลุ่สมอดคล้ อภิ ป รายความ วัฒนธรรม โดยให้ฒนักนธรรม ศึกษาชมสารคดี นธรรมที องกับการ เปลี่ ่ ย นแปลงทางวั ฒนธรรมที นธรรม ่ ไ ด้และให้ นั ก ศึ ก ษาจั ด กลุและวิ ่ ม อภิ ปเ คราะห์ รายความ เปลี รั บ ชมในภาพพยนต์ ว่ า เปลี่ ย นแปลงทางวั ฒ นธรรมที ด้ รั บในรายวิ ชมในภาพยนตร์ และวิ สอดคล้ องกับพระราชด ารัสนี้อย่า่ ไงไร ชา วัฒนธรรมศึ กษาเ คราะห์ ว ่ า สอดคล้องกับพระราชด�ำรัสนี้อย่างไร ในรายวิชา วัฒนธรรมศึกษา ๘๕ 85 การพัฒนาความรู้ ด้านสังคมศาสตร์และศิลปศาสตร์

“...มนุษย์เราอยู่เองตามลาพังคนเดียวไม่ได้ จะต้องช่วยกัน

“...การรักษาขนบธรรมเนียมประเพณีเก่านั้นเป็นของดี

แต่ถ้าประเพณีบางอย่างไม่สะดวกแก่การปฏิบัติ ไม่เหมาะแก่กาละ

ในยามที่เดือดร้อน มีผู้อื่นเอาใจใส่ เพราะว่าทุกคนมีจิตใจเมตตา

ก็ควรจะดัดแปลงบ้าง การที่จะเปลี่ยนแปลงประเพณีใดๆ หรือจะรับ

เห็นความเดือดร้อนของผู้อื่นมิได้...”

เอาประเพณีของชาติอื่นใดมาใช้นั้น ต้องพิจารณาให้รอบคอบถ่องแท้ กว่าเก่าหรือไม่ จะเป็นประโยชน์อย่างไร ความรอบคอบ

มฟ ล.

พระราชดารัส ในพิธีพระราชทานธงประจารุ่นลูกเสือชาวบ้าน จังหวัดลาปาง

เสียก่อนว่า เหมาะสมหรือไม่ประการใด เปลี่ยนแปลงแล้วจะสะดวก

ณ อาเภอเมืองลาปาง จังหวัดลาปาง วันจันทร์ ที่ ๖ กุมภาพันธ์ ๒๕๒๑

เป็นสิ่งสาคัญอย่างยิ่ง...”

พระบรมราโชวาท ในพิธีพระราชทานปริญญาบัตรแก่นิสิตจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย

วันที่ ๕ กรกฎาคม ๒๕๐๕

สานักวิชาศิลปศาสตร์

แสง แห่งปัญญา

๘๔

น าแนวพระราชด ารั ส ใช้ ใ นการบรรยายในหั ว ข้ อ ลั ก ษณะของ ส�ำนักวิชาศิลปศาสตร์ วัฒ นธรรม โดยให้ นั กศึ ก ษาชมสารคดีเ ชิ ง วัฒ นธรรมที่ส อดคล้ อ งกับ การ น� ำ แนวพระราชด� ำ รั ส ใช้ ใ นการบรรยายในหั ว ข้ อ ลั กษณะของ เปลี ่ ย นแปลงทางวั และให้ นเชิั กงศึวักฒษาจั ด กลุ่สมอดคล้ อภิ ป รายความ วัฒนธรรม โดยให้ฒนักนธรรม ศึกษาชมสารคดี นธรรมที องกับการ เปลี่ ่ ย นแปลงทางวั ฒนธรรมที นธรรม ่ ไ ด้และให้ นั ก ศึ ก ษาจั ด กลุและวิ ่ ม อภิ ปเ คราะห์ รายความ เปลี รั บ ชมในภาพพยนต์ ว่ า เปลี่ ย นแปลงทางวั ฒ นธรรมที ด้ รั บในรายวิ ชมในภาพยนตร์ และวิ สอดคล้ องกับพระราชด ารัสนี้อย่า่ ไงไร ชา วัฒนธรรมศึ กษาเ คราะห์ ว ่ า สอดคล้องกับพระราชด�ำรัสนี้อย่างไร ในรายวิชา วัฒนธรรมศึกษา

๘๕ 85 การพัฒนาความรู้ ด้านสังคมศาสตร์และศิลปศาสตร์

“...เราจะอยู่ในยุคโลกานุวัตร จะต้องทาตามที่เขาทากัน

มฟ ล.

เราต้องฆ่ากันหรือไม่ เห็นว่าไม่ถูก คาว่าโลกานุวัตรนี้ต้องพูด ถ้าไม่พูดเดี๋ยวไม่ทันสมัย ที่จริงก็ไม่รู้ว่าแปลว่าอะไรแน่ แต่ก็ต้องพูด รู้สึกมันเก๋ดี แล้วเขาก็ยังเป็นโลกาภิวัตน์อีก ซึ่งความหมายของคาว่า โลกาภิวัตน์ ยิ่งหนักเข้าไปอีก อย่างไรก็ ตามเราขออย่าให้เป็น โลกานุวัตร อย่า ฆ่ากัน เป็นกิจกรรม การฆ่ ากันอย่า งนี้ ไม่ดี การทะเลาะกันขนาดหนัก ยิ่งที่อดีตยูโกสลาเวียนั้น ฆ่ากันมา ขนาดหนักจริงๆ ใช้เครื่องบินสมัยใหม่ ทิ้งลูกระเบิด ใช้ปืนใหญ่ ใช้ฆ่ากันอย่างเป็นกิจการทุกวันๆ ทาให้เห็นว่า เขาสู้รบกัน มีความแตกต่างกันทางความคิด ในความเป็นอยู่ เขาก็ฆ่ากัน แต่ในยูโกสลาเวียนั้นมีการฆ่ากัน มีการรบกันเป็นกิจวัตร มาเป็นเวลานานเป็นศตวรรษ ไม่ใช่ของใหม่ เท่าที่ศึกษาดูจะทาให้เมืองเจริญก็ทาได้ เป็นปึกแผ่นก็ทาได้...”

พระบรมราโชวาท พระราชทานแก่คณะบุคคลต่างๆ ที่เข้าเฝ้าฯ ถวายชัยมงคล ในโอกาสวันเฉลิมพระชนมพรรษา ณ ศาลาดุสิดาลัย สวนจิตรลดา พระราชวังดุสิตฯ วันจันทร์ ที่ ๔ ธันวาคม ๒๕๓๗

แสง แห่งปัญญา

๘๖

ส�ำนักวิชาศิลปศาสตร์ น�ำมาใช้ประกอบการบรรยายในหัวข้อที่ว่าด้วยอ�ำนาจแห่งชาติ ผลประโยชน์แห่งชาติ ความขัดแย้งระหว่างประเทศ ความเป็นโลกาภิวัตน์ และประเด็นปัญหาความมั่นคงระหว่างประเทศ โดยมีการอภิปรายประเด็น ปัญหาความมั่นคงในปัจจุบัน และให้นักศึกษาท�ำรายงานประจ�ำภาคที่มี เนื้อหาเกี่ยวข้องกัน ในรายวิชา ความเข้าใจในสังคมโลก

การพัฒนาความรู้ ด้านสังคมศาสตร์และศิลปศาสตร์ 87

“...เราจะอยู่ในยุคโลกานุวัตร จะต้องทาตามที่เขาทากัน

มฟ ล.

แสง แห่งปัญญา

๘๖

การพัฒนาความรู้ ด้านสังคมศาสตร์และศิลปศาสตร์ 87

“...ชาวซิกข์ในประเทศไทยได้รับความสะดวกสบาย และได้รับ

เรา มีความเจริญมั่นคงเป็นปกติสุข ความเจริญมั่นคงทั้งนั้น จะสาเร็จ ผลเป็นจริงได้ ก็ด้วยทุกคน ทุกฝ่ายในชาติ มุ่งที่จะปฏิบัติหน้าที่ของตน ให้เต็มกาลัง ด้วยสติรู้ตัว ด้วยปัญญารูค้ ิด และด้วยความสุจริตจริงใจ โดยเห็นแก่ประโยชน์ส่วนรวม ยิ่งกว่าส่วนอื่น จึงขอให้ท่านทั้งหลายใน ที่นี้ ซึ่งมีตาแหน่งหน้าที่สาคัญ อยู่ในสถาบันหลักของประเทศ และชาว ไทยทุกหมู่เหล่า ทาความเข้าใจในหน้าที่ของตนให้กระจ่าง แล้วตั้งจิต ตั้งใจให้เที่ยงตรง หนักแน่น ที่จะปฏิบัติหน้าที่ของตนให้ดีที่สุด เพือ่ ให้ สาเร็จประโยชน์ส่วนรวมอันไพบูลย์ คือชาติบ้านเมือง อันเป็น ถิ่นที่อยู่ที่ทากินของเรา มีความเจริญมัน่ คงยั่งยืนไป...”

ความอุปถัมภ์ให้มีความผาสุกร่มเย็นพร้อมมูล ในการทามาหาเลี้ยง

มฟ ล.

“...ความสุขความสวัสดีของข้าพเจ้า จะเกิดมีขึ้นได้ ก็ด้วยบ้านเมืองของ

ชีพ ตลอดจนการประกอบศาสนกิจตามความเชื่อถือ ท่านทั้งปวง ได้รับความสุขสงบเพราะต่างตั้งตนไว้ในทางที่ถูกที่ควร มีความมุ่ง หมายที่จะปลูกฝังสร้างเสริมความเข้าใจอันดีระหว่างมนุษย์ โดยมิได้ถือชาติ ถือชั้น ถือลัทธิศาสนา...” พระราชดารัสในงานฉลองครบรอบ ๕๐๐ ปีแห่งศาสนาซิกข์ ณ โรงละครแห่งชาติ วันอังคารที่ ๒๘ พฤศจิกายน ๒๕๑๒

พระราชดารัสของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ในการเสด็จออกมหาสมาคม ในงานพระราชพิธีเฉลิมพระชนมพรรษา พุทธศักราช ๒๕๕๒ ณ พระที่นั่งอมรินทรวินิจฉัย วันเสาร์ ที่ ๕ ธันวาคม ๒๕๕๒

สานักวิชาศิลปศาสตร์ ส�ำนักวิชาศิลปศาสตร์ นามาใช้ประกอบการบรรยายในหัวข้อที่ว่าด้วยคุณลักษณะสาคัญของ น�ำมาใช้ประกอบการบรรยายในหัวข้อที่ว่าด้วยคุณลักษณะส�ำคัญ ความเป็นพลเมืองในสังคมประชาธิปไตย โดยมีการอภิปรายประเด็นปัญหาการ ของความเป็นพลเมืองในสังคมประชาธิปไตย โดยมีการอภิปรายประเด็นปัญหา ขาดสานึกความเป็นพลเมื องในประเทศต่างๆ ในการเมืองร่วมสมัย และให้ การขาดส�ำนึกความเป็นพลเมืองในประเทศต่างๆ ในการเมืองร่วมสมัย และให้ นักศึกษาทาโครงงานเพื่อเสริมสร้างความรู้ ความเข้าใจ และการตระหนั กใน นักศึกษาท�ำโครงงานเพื่อเสริมสร้างความรู้ ความเข้าใจ และการตระหนักใน ความรั บผิ ดชอบที่ พลเมื องมี ต่ อสั งคม ในรายวิ ชา ความเป็ นพลเมื องกั บ ความรับผิดชอบที่พลเมืองมีต่อสังคม ในรายวิชา ความเป็นพลเมืองกับ การเมืองร่วมสมัย การเมืองร่วมสมัย

แสง แห่งปัญญา

๘๘

สานักวิชาศิลปศาสตร์ ส�ำนักวิชาศิลปศาสตร์ ได้ อย่าางการให้ งการให้ออิสิสระการ ระการ ได้นนาพระราชด �ำพระราชด�ารั ำรัสสมาวิ มาวิเเคราะห์ คราะห์แและแสดงตั ละแสดงตัววอย่ นันับบถืถืออศาสนา มนุษษย์ย์กกับับ ศาสนา เพื เพื่อ่อการอยู การอยู่ร่ร่ว่วมกั มกันนในสั ในสังงคมอย่ คมอย่าางสงบสุ งสงบสุขข ในรายวิ ในรายวิชชาา มนุ สังคม ๘๙ 89 การพัฒนาความรู้ ด้านสังคมศาสตร์และศิลปศาสตร์

“...ความสุขความสวัสดีของข้าพเจ้า จะเกิดมีขึ้นได้ ก็ด้วยบ้านเมืองของ

“...ชาวซิกข์ในประเทศไทยได้รับความสะดวกสบาย และได้รับ

ความอุปถัมภ์ให้มีความผาสุกร่มเย็นพร้อมมูล ในการทามาหาเลี้ยง ชีพ ตลอดจนการประกอบศาสนกิจตามความเชื่อถือ ท่านทั้งปวง ได้รับความสุขสงบเพราะต่างตั้งตนไว้ในทางที่ถูกที่ควร มีความมุ่ง หมายที่จะปลูกฝังสร้างเสริมความเข้าใจอันดีระหว่างมนุษย์

มฟ ล.

โดยมิได้ถือชาติ ถือชั้น ถือลัทธิศาสนา...”

พระราชดารัสในงานฉลองครบรอบ ๕๐๐ ปีแห่งศาสนาซิกข์

ณ โรงละครแห่งชาติ วันอังคารที่ ๒๘ พฤศจิกายน ๒๕๑๒

แสง แห่งปัญญา

๘๘

๘๙ 89 การพัฒนาความรู้ ด้านสังคมศาสตร์และศิลปศาสตร์

“...เจ้าหน้าที่ป่าไม้ควรจะปลูกต้นไม้ในใจคนเสียก่อน

การช่วยเหลือโดยตรงจากเจ้าหน้าที่ คือตอนแรกที่เขาประสบอุทกภัย จะต้องช่วยให้เขามีอาหารบริโภคและมีของใช้ ขั้นต่อมาเมื่อน้าลดแล้วก็ ยังขาดแคลนอยู่ เพราะว่าสิ่งของและอาชีพของเขาถูกทาลาย จึงต้องส่ง ข้าวหรือสิ่งของไปบรรเทา ฉะนั้น การที่รัฐบาลเห็นว่าผู้ที่ประสบภัยก็จะ เดือดร้อนอีกนาน ก็นาสิ่งของนาข้าวมาเพื่อบรรเทาทุกข์ ก็เป็นความคิด ที่ประเสริฐและเป็นประโยชน์อย่างยิ่ง วิธีการที่จะนาข้าวนี้ไป ส่วนมาก ก็จะส่งไปให้แก่เจ้าหน้าที่ในท้องที่ เช่น เจ้าหน้าที่ตารวจชายแดน ใน การนี้ขอบอกว่า บางทีก็ต้องนาไปแจกในที่ทุรกันดารประสบความทุกข์ ยาก ผู้ที่ยังพอมีกินอยู่ ก็ความจะเผื่อแผ่แก่ผู้ที่เดือดร้อนอย่างนี้ด้วย ความสามัคคี ด้วยความเมตตา เราจะบรรเทาความเดือดร้อน ส่วนรวมได้ จะนาความเป็นปึกแผ่นแก่บ้านเมืองได้...”

แล้วคนเหล่านั้นก็จะพากันปลูกต้นไม้ลงบนแผ่นดิน

มฟ ล.

“...การช่วยเหลือผู้ที่ประสบอุทกภัย การช่วยเหลือนั้นก็มี

พระบรมราโชวาทพระราชทานแก่คณะกรรมการสมาคมกลุ่มอาชีพการเกษตรชลบุรี อาเภอบ้านบึง จังหวัดชลบุรี ณ พระตาหนักจิตรลดารโหฐาน วันพฤหัสบดีที่ ๒๖ พฤศจิกายน ๒๕๑๓

สส�านั ำนักกวิวิชชาศิ าศิลลปศาสตร์ ปศาสตร์ ได้ ได้นนาพระราชด �ำพระราชด�ารั ำรัสสมาวิ มาวิเเคราะห์ คราะห์แและแสดงตั ละแสดงตัววอย่ อย่าางของความสามั งของความสามัคคคีคี และความมี และความมีนน้าใจ ำ�้ ใจ เพื เพื่อบรรเทาทุกข์ให้กับผู้ที่ประสบกับความล ความล�าบาก ำบาก เพื่อการ อยู อยู่ร่ร่ว่วมกั มกันนอย่ อย่าางสงบสุ งสงบสุขขในสั ในสังงคมคมในรายวิ ในรายวิชาชามนุมนุษษย์กย์ับกับสังสัคม งคม

แสง แห่งปัญญา

๙๐

และรักษาต้นไม้ด้วยตัวเอง...” พระบรมราโชวาทพระราชทานแก่เจ้าหน้าที่ป่าไม้ ในการเสด็จพระราชดาเนินไปเยี่ยม หน่วยจัดการต้นน้าทุ่งจ๊อ อาเภอแม่แตง จังหวัดเชียงใหม่ ในปี ๒๕๑๙

สานักวิชาศิลปศาสตร์ ส�ำนักวิชได้าศินล้อปศาสตร์ มนามาสอนในภาคบรรยายและปลูกจิตสานึกการอนุรักษ์ป่า ้อมน�อำมาสอนในภาคบรรยายและปลู จิตกส�ศึำกนึษาออกเผยแพร่ กการอนุรักษ์ป่า น้ า และสิได้่งนแวดล้ ม และใช้เป็ นแนวคิด ในการนกานั น�้ำ และสิ่งแวดล้อม และใช้เป็นแนวคิดในการน�ำนักศึกษาออกเผยแพร่ ความรู ละปลูกกจิจิตตส�สำานึ การอนุรรักักษ์ษ์ ป่ป่าา น�น้ำ้ า และสิ แวดล้ออมม ความรู้ใ้ในภาคปฏิ นภาคปฏิบบัตัติแิและปลู นึกกการอนุ และสิ่ง่งแวดล้ ให้กับนักเรียนในโรงเรียนระดับประถมและมัธยมศึกษาของจังหวัดเชียงราย ในรายวิชชาา สิสิ่ง่งแวดล้ แวดล้ออมและการพั มและการพัฒ ฒนา นา ในรายวิ ๙๑ 91 การพัฒนาความรู้ ด้านสังคมศาสตร์และศิลปศาสตร์

“...การช่วยเหลือผู้ที่ประสบอุทกภัย การช่วยเหลือนั้นก็มี

“...เจ้าหน้าที่ป่าไม้ควรจะปลูกต้นไม้ในใจคนเสียก่อน

แล้วคนเหล่านั้นก็จะพากันปลูกต้นไม้ลงบนแผ่นดิน และรักษาต้นไม้ด้วยตัวเอง...” พระบรมราโชวาทพระราชทานแก่เจ้าหน้าที่ป่าไม้ ในการเสด็จพระราชดาเนินไปเยี่ยม

มฟ ล.

หน่วยจัดการต้นน้าทุ่งจ๊อ อาเภอแม่แตง จังหวัดเชียงใหม่ ในปี ๒๕๑๙

แสง แห่งปัญญา

๙๐

๙๑ 91 การพัฒนาความรู้ ด้านสังคมศาสตร์และศิลปศาสตร์

“...ในฐานะที่เป็นครูอาจารย์ จะต้องตั้งมั่นอยู่ในหลักแห่งศีลธรรม

รวมทั้งความสานึกรับผิดชอบในหน้าที่ให้สมกับเป็นผู้ที่ได้รับ ความไว้วางใจจากผู้ปกครองของนักเรียน...” พระบรมราโชวาทในพิธีพระราชทานปริญญาบัตรแก่นิสิตนักศึกษา

มฟ ล.

วิทยาลัยวิชาการศึกษา วันที่ ๑๔ ธันวาคม ๒๕๐๔

สานักวิชาศิลปศาสตร์ ส�ำนักวิชาศิลปศาสตร์ ได้ ณธรรม ธรรม จริ ได้นน้ อ้ อมน มน�ามาสอดแทรกบทบาทหน้ ำ มาสอดแทรกบทบาทหน้ าาทีที่ ่ คุคุณ จริยยธรรม ธรรม คุคุณณลักษณะของครูที่ดี มาตรฐานวิ มาตรฐานวิชชาชี าชีพพครู ครู จรรยาบรรณวิ จรรยาบรรณวิชชาชี าชีพครูให้กับ ในรายวิชชาา หลั หลักกการศึ การศึกกษาและหลั ษาและหลักกวิวิชชาชี าชีพพครู ครู ผูผู้เ้เรีรียยนน ในรายวิ

แสง แห่งปัญญา

๙๒

“...ในส่ บหลักกสูสูตตรของโรงเรี รของโรงเรียยนนีนนี้ไปแล้ ้ไปแล้ว ว นนักกเรีเรียยนที นที่สอบไล่จบหลั “...ในส่ววนนั ก็ก็จจะแยกย้ ตามความสมัคครใจ รใจ และ และ ะแยกย้าายกั ยกันนไปประกอบกิ ไปประกอบกิจหรืออาชีพพตามความสมั บางคนก็ ในสถาบันนชัชั้น้นสูสูงงขึขึ้น้นไปอี ไปอีกกจงจง บางคนก็จจะเข้ ะเข้าาไปรั ไปรับบการศึ การศึกษาต่อในสถาบั พากเพี ยรพยายามในกิ ง้ ใจไว้นนั้ นั้ และประพฤติ และประพฤติ ตนให้ พากเพี ยรพยามในกิจจทีที่ตต่นตันตั้งใจไว้ ตนให้ ดีใดห้ใี ห้ สมกั รติแแห่ห่งงนีนี้ ้ สส�าหรั ำหรับบ สมกับบทีที่ได้่ได้ผผ่า่านสถานศึ นสถานศึกษาอบรมอันนมีมีเเกีกียยรติ นันักกเรีเรียยนที งอุตตสาหะเล่ สาหะเล่าาเรีเรียยนน นที่ย่ยังังคงศึ คงศึกกษาต่อไป ก็ก็จจงอุ ประพฤติ ามค�าสั ำสั่ง่งสอนของ สอนของ ประพฤติแและปฏิ ละปฏิบัติตามค ครู สมอ...” ...” ครูออาจารย์ าจารย์ไว้อยู่เสมอ พระบรมราโชวาทในพิธีพระราชทานประกาศนียบัตรนักเรียนวชิราวุธวิทยาลัย วันที่ ๑๙ มีนาคม ๒๕๐๓

สานักวิชาศิลปศาสตร์ ได้น้อมนามาสอดแทรกในโครงการอบรมสัมมนาวิชาชีพครู และ ส�ำนักวิชาศิลปศาสตร์ การออกนิ ้เ รี ย น โดยกระตุ้ น ในผู ้ เ รีย นด ได้เนทศการสอนของผู ้อมน�ำมาสอดแทรกในโครงการอบรมสั มมนาวิ ชาชีารงตนในอยู พครู และ่ คุการออกนิ ณธรรม จริเทศการสอนของผู ยธรรม พึงประพฤติ้เรีตยามคุ ลักษณะของครู ในรายวิ ชา การ่ น ณโดยกระตุ ้นในผูท้เรีี่ดยี นด� ำรงตนในอยู คุณบธรรม จริยธรรม พึงประพฤติ ณลักษณะของครู ที่ดี ในรายวิชกาษาการ๒ ปฏิ ัติการสอนในสถานศึ กษา ต๑ามคุการปฏิ บัติการสอนในสถานศึ ปฏิบัติการสอนในสถานศึกษา ๑ การปฏิบัติการสอนในสถานศึกษา ๒ และ หลักการศึกษาและหลักวิชาชีพครู และ หลักการศึกษาและหลักวิชาชีพครู ๙๓ 93 การพัฒนาความรู้ ด้านสังคมศาสตร์และศิลปศาสตร์

“...ในฐานะที่เป็นครูอาจารย์ จะต้องตั้งมั่นอยู่ในหลักแห่งศีลธรรม

มฟ ล.

วิทยาลัยวิชาการศึกษา วันที่ ๑๔ ธันวาคม ๒๕๐๔

พระบรมราโชวาทในพิธีพระราชทานประกาศนียบัตรนักเรียนวชิราวุธวิทยาลัย

วันที่ ๑๙ มีนาคม ๒๕๐๓

สานักวิชาศิลปศาสตร์

แสง แห่งปัญญา

๙๒

ได้น้อมนามาสอดแทรกในโครงการอบรมสัมมนาวิชาชีพครู และ ส�ำนักวิชาศิลปศาสตร์ การออกนิ ้เ รี ย น โดยกระตุ้ น ในผู ้ เ รีย นด ได้เนทศการสอนของผู ้อมน�ำมาสอดแทรกในโครงการอบรมสั มมนาวิ ชาชีารงตนในอยู พครู และ่ คุการออกนิ ณธรรม จริเทศการสอนของผู ยธรรม พึงประพฤติ้เรีตยามคุ ลักษณะของครู ในรายวิ ชา การ่ น ณโดยกระตุ ้นในผูท้เรีี่ดยี นด� ำรงตนในอยู คุณบธรรม จริยธรรม พึงประพฤติ ณลักษณะของครู ที่ดี ในรายวิชกาษาการ๒ ปฏิ ัติการสอนในสถานศึ กษา ต๑ามคุการปฏิ บัติการสอนในสถานศึ ปฏิบัติการสอนในสถานศึกษา ๑ การปฏิบัติการสอนในสถานศึกษา ๒ และ หลักการศึกษาและหลักวิชาชีพครู และ หลักการศึกษาและหลักวิชาชีพครู

๙๓ 93 การพัฒนาความรู้ ด้านสังคมศาสตร์และศิลปศาสตร์

“...รัฐบาลนั้น เป็นสถาบันหนึ่งในสถาบันสาคัญของประเทศ

“...ถ้าประชาชนไม่มีที่พึ่ง ไม่มีผู้ใดเอาใจใส่ พอพึ่งทางราชการไม่ได้

จึงต้องปฏิบัติหน้าที่โดยถือว่าชาติ บ้านเมืองเป็นหมายสาคัญ และ

ก็ต้องหันไปพึ่งผู้กว้างขวาง ผู้มีอิทธิพล จึงเป็นหน้าที่ของทางราชการ

ความอยู่ดีกินดีของประชาชนเป็นสิ่งที่ปรารถนา ด้วยการปฏิบัติ

ที่จะปฏิบัติงาน เพื่อให้การบริการของราชการได้เข้าถึงประชาชน

หน้าที่ด้วยความตั้งใจจริง ด้วยความซื่อสัตย์สุจริต และ

โดยทั่วถึงและทาด้วยความสุจริต...”

มฟ ล.

ขยันหมั่นเพียร...”

พระบรมราโชวาท เนื่องในโอกาสพระราชทานครื่องราชอิสริยาภรณ์แก่ข้าราชการ ณ พระตาหนักจิตรลดารโหฐาน วันที่ ๓๑ กรกฎาคม ๒๕๑๓

พระบรมราโชวาท พระราชทานแก่คณะรัฐมนตรีที่เข้าเฝ้าถวายสัตย์ปฏิญาณ

ณ พระตาหนักจิตรลดารโหฐาน วันที่ ๑๔ สิงหาคม ๒๕๒๙

สานักวิชาศิลปศาสตร์ ส�ำนักวิชาศิลปศาสตร์ ได้น้อมนาพระบรมราโชวาทมาวิเคราะห์ และแสดงตัวอย่างการเป็น ได้นอ้ มน�ำพระบรมราโชวาทมาวิเคราะห์ และแสดงตัวอย่างการเป็น ข้ข้าาราชการที การพัฒฒนาบ้ นาบ้าานเมื นเมือองให้ งให้เจริ เจริญญก้ก้าวหน้ าวหน้า า ในรายวิ ในรายวิชชาา การ การ ราชการที่่ดดีเีเพืพื่อ่อการพั ปกครองท้องถิ่นไทย

แสง แห่งปัญญา

๙๔

สานักวิชาศิลปศาสตร์ ได้น้อมนาพระบรมราโชวาทมาวิเคราะห์ และแสดงตัวอย่างการเป็น ส�ำนักวิชาศิลปศาสตร์ ข้าราชการที่ดีเพื่อการพัฒนาบ้านเมืองให้เจริญก้าวหน้า การเป็นข้าราชการ ได้นอ้ มน�ำพระบรมราโชวาทมาวิเคราะห์ และแสดงตัวอย่างการเป็น ทีข้่ดาราชการที ีเพื่อเป็นตั่ดวีเอย่ งที่ดีแฒก่นาบ้ ประชาชน และการสมั ครสมานสามั ่อการ พื่อาการพั านเมืองให้ เจริญก้าวหน้ า การเป็นคคีข้าเพื ราชการ ที่ด่รีเ่วพืมกั ่อเป็นนในสั ตัวงอย่ างทีา่ดงสงบสุ ีแก่ประชาชน และการสมั ครสมานสามั อยู คมอย่ ข ในรายวิ ชา การปกครองท้ องถิค่นคีไทยเพื่อการ อยู่ร่วมกันในสังคมอย่างสงบสุข ในรายวิชา การปกครองท้องถิ่นไทย ๙๕ 95 การพัฒนาความรู้ ด้านสังคมศาสตร์และศิลปศาสตร์

“...รัฐบาลนั้น เป็นสถาบันหนึ่งในสถาบันสาคัญของประเทศ

“...ถ้าประชาชนไม่มีที่พึ่ง ไม่มีผู้ใดเอาใจใส่ พอพึ่งทางราชการไม่ได้

จึงต้องปฏิบัติหน้าที่โดยถือว่าชาติ บ้านเมืองเป็นหมายสาคัญ และ

ก็ต้องหันไปพึ่งผู้กว้างขวาง ผู้มีอิทธิพล จึงเป็นหน้าที่ของทางราชการ

ความอยู่ดีกินดีของประชาชนเป็นสิ่งที่ปรารถนา ด้วยการปฏิบัติ

ที่จะปฏิบัติงาน เพื่อให้การบริการของราชการได้เข้าถึงประชาชน

หน้าที่ด้วยความตั้งใจจริง ด้วยความซื่อสัตย์สุจริต และ

โดยทั่วถึงและทาด้วยความสุจริต...”

ขยันหมั่นเพียร...”

มฟ ล.

พระบรมราโชวาท เนื่องในโอกาสพระราชทานครื่องราชอิสริยาภรณ์แก่ข้าราชการ

ณ พระตาหนักจิตรลดารโหฐาน วันที่ ๓๑ กรกฎาคม ๒๕๑๓

พระบรมราโชวาท พระราชทานแก่คณะรัฐมนตรีที่เข้าเฝ้าถวายสัตย์ปฏิญาณ

ณ พระตาหนักจิตรลดารโหฐาน วันที่ ๑๔ สิงหาคม ๒๕๒๙

สานักวิชาศิลปศาสตร์

แสง แห่งปัญญา

๙๔

ได้น้อมนาพระบรมราโชวาทมาวิเคราะห์ และแสดงตัวอย่างการเป็น ส�ำนักวิชาศิลปศาสตร์ ข้าราชการที่ดีเพื่อการพัฒนาบ้านเมืองให้เจริญก้าวหน้า การเป็นข้าราชการ ได้นอ้ มน�ำพระบรมราโชวาทมาวิเคราะห์ และแสดงตัวอย่างการเป็น ทีข้่ดาราชการที ีเพื่อเป็นตั่ดวีเอย่ งที่ดีแฒก่นาบ้ ประชาชน และการสมั ครสมานสามั ่อการ พื่อาการพั านเมืองให้ เจริญก้าวหน้ า การเป็นคคีข้าเพื ราชการ ที่ด่รีเ่วพืมกั ่อเป็นนในสั ตัวงอย่ างทีา่ดงสงบสุ ีแก่ประชาชน และการสมั ครสมานสามั อยู คมอย่ ข ในรายวิ ชา การปกครองท้ องถิค่นคีไทยเพื่อการ อยู่ร่วมกันในสังคมอย่างสงบสุข ในรายวิชา การปกครองท้องถิ่นไทย

๙๕ 95 การพัฒนาความรู้ ด้านสังคมศาสตร์และศิลปศาสตร์

“...ในบ้านเมืองนั้นมีทั้งคนดีและคนไม่ดี ไม่มีใครจะทาให้คนทุกคน

“...ขอให้ทุกฝ่ายจงสมัครสมานกลมเกลียวกันบาเพ็ญกรณียกิจ

เป็นคนดีได้ทั้งหมด การทาให้บ้านเมืองมีความปรกติสุขเรียบร้อย

เพื่อความเจริญรุ่งเรืองวัฒนาถาวรของประเทศชาติ และเพื่อความ

จึงมิใช่การทาให้ทุกคนเป็นคนดี หากแต่อยู่ที่การส่งเสริมคนดี

สมบูรณ์พูนสุข ได้บังเกิดแก่อาณาประชาราษฎร์ยิ่งๆ ขึ้นไป...”

ให้คนดีได้ปกครองบ้านเมืองและควบคุมคนไม่ดี

พระราชดารัสในการเสด็จออกมหาสมาคม เนื่องในพระราชพิธีเฉลิมพระชนมพรรษา

ไม่ให้มีอานาจไม่ให้ก่อความเดือดร้อน

วันที่ ๕ ธันวาคม ๒๕๐๒

มฟ ล.

วุ่นวายได้...”

พระบรมราโชวาทในพิธีเปิดงานชุมชุมลูกเสือแห่งชาติ จังหวัดชลบุรี

ณ ค่ายลูกเสือวชิราวุธ วันที่ ๑๑ ธันวาคม ๒๕๑๒

สานักวิชาศิลปศาสตร์

ได้น้อมนาพระบรมราโชวาทมาวิเคราะห์ และแสดงตัวอย่างการเป็น ส�ำนักวิชาศิลปศาสตร์ ข้าราชการที่ดีเพื่อการพัฒนาบ้านเมืองให้เจริญก้าวหน้า การเป็นข้าราชการ ได้นอ้ มน�ำพระบรมราโชวาทมาวิเคราะห์ และแสดงตัวอย่างการเป็น ทีข้่ดาราชการที ีเพื่อเป็นตั่ดวีเอย่ งที่ดีแฒก่นาบ้ ประชาชน และการสมั ครสมานสามั ่อการ พื่อาการพั านเมืองให้ เจริญก้าวหน้ า การเป็นคข้คีาเพื ราชการ ที่ด่รีเ่วพืมกั ่อเป็นนในสั ตัวงอย่ างที่ดางสงบสุ ีแก่ประชาชน และการสมั ครสมานสามั อยู คมอย่ ข ในรายวิ ชา การปกครองท้ องถิค่นคีไทยเพื่อการ อยู่ร่วมกันในสังคมอย่างสงบสุข ในรายวิชา การปกครองท้องถิ่นไทย

แสง แห่งปัญญา

๙๖

สานักวิชาศิลปศาสตร์ ส�ำนักวิชได้าศินล้อปศาสตร์ มนาพระบรมราโชวาทมาวิเคราะห์ และแสดงตัวอย่างการเป็น ได้นอ้ มน�ำพระบรมราโชวาทมาวิเคราะห์ และแสดงตัวอย่างการเป็น ข้ข้าาราชการที การพัฒฒนาบ้ นาบ้าานเมื นเมือองให้ งให้เเจริ จริญญก้ก้าาวหน้ วหน้าา การเป็ ราชการ ราชการที่ด่ดีเีเพืพื่อ่อการพั การเป็นนข้ข้าาราชการ ที่ดีเพื่อเป็นตัวอย่ อย่าางที งที่ด่ดีแีแก่ก่ปประชาชน ระชาชน และการสมั และการสมัคครสมานสามั รสมานสามัคคคีคี เพื่อการ อยู่ร่วมกันในสังคมอย่างสงบสุข ในรายวิชา การปกครองท้องถิ่นไทย ๙๗ 97 การพัฒนาความรู้ ด้านสังคมศาสตร์และศิลปศาสตร์

“...ในบ้านเมืองนั้นมีทั้งคนดีและคนไม่ดี ไม่มีใครจะทาให้คนทุกคน

“...ขอให้ทุกฝ่ายจงสมัครสมานกลมเกลียวกันบาเพ็ญกรณียกิจ

เป็นคนดีได้ทั้งหมด การทาให้บ้านเมืองมีความปรกติสุขเรียบร้อย

เพื่อความเจริญรุ่งเรืองวัฒนาถาวรของประเทศชาติ และเพื่อความ

จึงมิใช่การทาให้ทุกคนเป็นคนดี หากแต่อยู่ที่การส่งเสริมคนดี

สมบูรณ์พูนสุข ได้บังเกิดแก่อาณาประชาราษฎร์ยิ่งๆ ขึ้นไป...”

ให้คนดีได้ปกครองบ้านเมืองและควบคุมคนไม่ดี

พระราชดารัสในการเสด็จออกมหาสมาคม เนื่องในพระราชพิธีเฉลิมพระชนมพรรษา

ไม่ให้มีอานาจไม่ให้ก่อความเดือดร้อน

วันที่ ๕ ธันวาคม ๒๕๐๒

มฟ ล.

วุ่นวายได้...”

พระบรมราโชวาทในพิธีเปิดงานชุมชุมลูกเสือแห่งชาติ จังหวัดชลบุรี

ณ ค่ายลูกเสือวชิราวุธ วันที่ ๑๑ ธันวาคม ๒๕๑๒

สานักวิชาศิลปศาสตร์

ได้น้อมนาพระบรมราโชวาทมาวิเคราะห์ และแสดงตัวอย่างการเป็น ส�ำนักวิชาศิลปศาสตร์ ข้าราชการที่ดีเพื่อการพัฒนาบ้านเมืองให้เจริญก้าวหน้า การเป็นข้าราชการ ได้นอ้ มน�ำพระบรมราโชวาทมาวิเคราะห์ และแสดงตัวอย่างการเป็น ทีข้่ดาราชการที ีเพื่อเป็นตั่ดวีเอย่ งที่ดีแฒก่นาบ้ ประชาชน และการสมั ครสมานสามั ่อการ พื่อาการพั านเมืองให้ เจริญก้าวหน้ า การเป็นคข้คีาเพื ราชการ ที่ด่รีเ่วพืมกั ่อเป็นนในสั ตัวงอย่ างที่ดางสงบสุ ีแก่ประชาชน และการสมั ครสมานสามั อยู คมอย่ ข ในรายวิ ชา การปกครองท้ องถิค่นคีไทยเพื่อการ อยู่ร่วมกันในสังคมอย่างสงบสุข ในรายวิชา การปกครองท้องถิ่นไทย

แสง แห่งปัญญา

๙๖

๙๗ 97 การพัฒนาความรู้ ด้านสังคมศาสตร์และศิลปศาสตร์

“...การให้การศึกษาคือการแนะนาและส่งเสริมบุคคลให้มีความเจริญ

งอกงามในการเรียนรู้ คิดอ่านและการกระทาตามอัตภาพของแต่ละ คน โดยจุดประสงค์ในที่สุดให้บุคคลสามารถนาเอาความสามารถ ต่างๆ ที่มีในตัวออกมาใช้ให้เป็นประโยชน์เกื้อกูลตน เกื้อกูลผู้อื่น อย่างสอดคล้อง ไม่ขัดแย้งเบียดเบียนแก่งแย่งกัน เพื่อสามารถอยู่

มฟ ล.

ร่วมกันเป็นสังคม เป็นประเทศได้ ดังนั้น ในแง่ของเจ้าหน้าที่จัด

การศึกษา ซึ่งส่วนใหญ่จะมีบัณฑิต เช่นท่านทั้งหลายนี้เป็นผู้นาอยู่

จึงควรจะได้ทราบจุดหมายของการศึกษาโดยชัดแจ้ง ทั้งควรถือเป็น หน้าที่จาเป็นจะต้องปฏิบัติว่าผู้ให้การศึกษาระดับใด สาขาใดก็ตาม

รวมทั้งผู้บริหารทางการศึกษาด้วย ต้องปฏิบัติงานด้วยความเข้าใจ

กัน มีความสัมพันธ์ร่วมมือกันอย่างใกล้ชิดและกว้างขวาง สนับสนุน ส่งเสริมงานของแต่ละสาขา แต่ละระดับขึ้นเป็นขั้น เว้นจากความ ขัดแย้งและเบียดเบียนกันโดยเด็ดขาด ความเจริญทางการศึกษา ของชาติที่ทุกคนต้องการ จึงมีประสิทธิผลขึ้นมาได้...”

พระบรมราโชวาทในพิธีพระราชทานปริญญาบัตรแก่นิสิตและนักศึกษา วิทยาลัยวิชาการศึกษา ณ วิทยาลัยวิชาการศึกษา ประสานมิตร

วันอังคารที่ ๑๓ พฤศจิกายน ๒๕๑๖

แสง แห่งปัญญา

๙๘

ส�ำนักวิชาศิลปศาสตร์ ได้สอดแทรกคุณธรรมเกี่ยวกับการให้การศึกษา โดยการแนะน�ำ ให้ ความรู้ และส่งเสริมให้นักศึกษาใช้ความสามารถต่างๆ ช่วยเหลือ เกื้อกูล ผู้อื่น ให้นักศึกษาคิด วิเคราะห์ และร่วมกันอภิปรายแสดงความคิดเห็นด้วย บทบาทและหน้าที่ของผู้สอนภาษาอังกฤษ ผู้สร้างโอกาสและสถานการณ์ ให้ ผู ้ เรี ย นเกิ ด การเรี ย นรู ้ มอบหมายให้ นั ก ศึ ก ษาค้ น คว้ า หาความรู ้ ซึ่ ง เกี่ยวข้องกับจัดการการศึกษาหรือสภาวการณ์ที่เหมาะสมเอื้อให้ผู้เรียนได้ใช้ ความสามารถของตนเองรวมทั้งร่วมมือกันท�ำงานที่ได้รับมอบหมายให้บรรลุ วัตถุประสงค์การเรียนรู้ และให้นักศึกษาน�ำเสนอผลงานกลุ่มและสาธิต วิธีการจัดการสอนรูปแบบต่างๆ ในชั้นเรียนและให้เพื่อร่วมชั้นร่วมวิพากษ์ ผลงานดังกล่าว ในรายวิชา หลักการสอนภาษาอังกฤษ

การพัฒนาความรู้ ด้านสังคมศาสตร์และศิลปศาสตร์ 99

“...การให้การศึกษาคือการแนะนาและส่งเสริมบุคคลให้มีความเจริญ

งอกงามในการเรียนรู้ คิดอ่านและการกระทาตามอัตภาพของแต่ละ คน โดยจุดประสงค์ในที่สุดให้บุคคลสามารถนาเอาความสามารถ ต่างๆ ที่มีในตัวออกมาใช้ให้เป็นประโยชน์เกื้อกูลตน เกื้อกูลผู้อื่น ร่วมกันเป็นสังคม เป็นประเทศได้ ดังนั้น ในแง่ของเจ้าหน้าที่จัด การศึกษา ซึ่งส่วนใหญ่จะมีบัณฑิต เช่นท่านทั้งหลายนี้เป็นผู้นาอยู่

มฟ ล.

อย่างสอดคล้อง ไม่ขัดแย้งเบียดเบียนแก่งแย่งกัน เพื่อสามารถอยู่

รวมทั้งผู้บริหารทางการศึกษาด้วย ต้องปฏิบัติงานด้วยความเข้าใจ

วันอังคารที่ ๑๓ พฤศจิกายน ๒๕๑๖

แสง แห่งปัญญา

๙๘

การพัฒนาความรู้ ด้านสังคมศาสตร์และศิลปศาสตร์ 99

“...ชาติ บ้านเมือง จะเจริญก้าวหน้าอาณาประชาราษฎร์

“...ผู้มีปัญญาที่ปรารถนาจะช่วยผู้อื่นจะต้องพยายามศึกษาพิจารณา

จะได้รับความผาสุกเพียงไรหรือไม่ ย่อมอาศัยการที่ท่านทั้งหลาย

เลือกสรรวิธีการนั้นๆ จากตารา นามาใช้นาสอนให้เหมาะแก่บุคคล แก่ กาลสมัยและแก่สภาพการณ์ในปัจจุบัน คนทีเรียกว่าเป็นคนสมัยใหม่ นั้น ยึดหลักเหตุผลเป็นสาคัญ การสอนคนสมัยใหม่ จะต้องนาเหตุผลที่ มีอยู่ในคัมภีร์มาพิจารณาและหยิบยกแต่เฉพาะเนื้อหาอธิบายการสอน ให้ปฏิบัติตามแบบฉบับเฉยๆ โดยปราศจากเหตุอันสมควรจะทาให้รู้สึก ว่า ถูกอบรม และ ถูกบีบบังคับ จนหมดความสนใจ...”

จะสมัครสมานสามัคคีกัน ปฏิบัติหน้าที่โดยสุจริต หวังประโยชน์ ส่วนรวมเป็นที่ตั้ง และส่งเสริมประโยชน์สุขแก่

มฟ ล.

อาณาประชาราษฎร์ทั้งปวง...” พระราชดารัสในการเสด็จออกมหาสมาคม เนื่องในพระราชพิธีเฉลิมพระชนมพรรษา

100

วันที่ ๕ ธันวาคม ๒๕๐๒

พระราชดารัสพระราชทานในการเสด็จฯ พุทธสมาคมแห่งประเทศไทยฯ วันพฤหัสบดี ที่ ๒๖ พฤศจิกายน ๒๕๑๓

สานักวิชาศิลปศาสตร์ ส�ำนักวิชาศิลปศาสตร์ ได้น้อมนาพระบรมราโชวาทมาวิเคราะห์ และแสดงตัวอย่างการเป็น ได้นอ้ มน�ำพระบรมราโชวาทมาวิเคราะห์ และแสดงตัวอย่างการเป็น ข้ า ราชการที่ ดี เ พื่ อ การพั ฒ นาบ้ า นเมื อ งให้ เ จริ ญ ก้ า วหน้ า ในรายวิ ช า ข้ า ราชการที่ ดี เ พื่ อ การพั ฒ นาบ้ า นเมื อ งให้ เจริ ญ ก้ า วหน้ า ในรายวิ ช า การปกครองท้ การปกครองท้อองถิ งถิ่น่นไทย ไทย

สานักวิชาศิลปศาสตร์ ส�ำนักวิชได้าศิสลอดแทรกคุ ปศาสตร์ ณธรรมเกี่ยวกับการให้การศึกษา โดยการแนะนา ให้ ้ และส่ ได้สอดแทรกคุ บการให้การศึ โดยการแนะน� ความรู งเสริมให้นณักศึธรรมเกี กษาใช้่ยควกั วามสามารถต่ างๆกษา ช่วยเหลื อ เกื้อกูลำผู้อให้ื่น ความรู มให้นกั และร่ ศึกษาใช้ างๆ ช่วยเหลื อ้ กูลผูบาท อ้ นื่ ให้ นักศึ้ กและส่ ษาคิดงเสริ วิเคราะห์ วมกัคนวามสามารถต่ อภิปรายแสดงความคิ ดเห็นอด้เกื วยบท ให้นกั ศึกษาคิด วิเคราะห์ และร่วมกันอภิปรายแสดงความคิดเห็นด้วยบทบาท และหน้าที่ของผู้สอนภาษาอังกฤษ ผู้สร้างโอกาสและสถานการณ์ให้ผู้เรียนเกิด และหน้าทีข่ องผูส้ อนภาษาอังกฤษ ผูส้ ร้างโอกาสและสถานการณ์ให้ผเู้ รียนเกิด การเรียนรู้ มอบหมายให้นักศึกษาค้นคว้าหาความรู้ซึ่งเกี่ ยวข้องกับจัดการ การเรียนรู้ มอบหมายให้นักศึกษาค้นคว้าหาความรู้ซึ่งเกี่ยวข้องกับจัดการ การศึ วามสามารถของ การศึกกษาหรื ษาหรืออสภาวการณ์ สภาวการณ์ทที่เี่เหมาะสมเอื หมาะสมเอื้อ้อให้ ให้ผผู้เู้เรีรียยนได้ นได้ใใช้ช้คความสามารถของ ตนเองรวมทั ระสงค์กการ าร ตนเองรวมทั้ง้งร่ร่ววมมื มมืออกักันนทท�างานที ำงานที่ไ่ได้ด้รรับับมอบหมายให้ มอบหมายให้บบรรลุ รรลุววััตตถุถุปประสงค์ เรียนรู นักนศึักกศึษาน าเสนอผลงานกลุ ่มและสาธิ ตวิธตีกวิารจั การสอนรู ปแบบป นรู้ ้ และให้ และให้ กษาน� ำเสนอผลงานกลุ ่มและสาธิ ธีกดารจั ดการสอนรู ต่แบบต่ างๆ าในชั เรียน้ นและให้ เพื่อเพืร่วอ่ มชั ้นร่น้ วร่มวิ งๆ ้นในชั เรียนและให้ ร่วมชั วมวิพากษ์ พากษ์ผลงานดั ผลงานดังงกล่ กล่าาวว ในรายวิชา หลักกการสอนภาษาอั การสอนภาษาอังงกฤษ กฤษ หลั

แสง แห่งปัญญา

๑๐๐

๑๐๑ 101 การพัฒนาความรู้ ด้านสังคมศาสตร์และศิลปศาสตร์

“...ชาติ บ้านเมือง จะเจริญก้าวหน้าอาณาประชาราษฎร์

“...ผู้มีปัญญาที่ปรารถนาจะช่วยผู้อื่นจะต้องพยายามศึกษาพิจารณา

จะได้รับความผาสุกเพียงไรหรือไม่ ย่อมอาศัยการที่ท่านทั้งหลาย

มฟ ล.

100

วันที่ ๕ ธันวาคม ๒๕๐๒

สานักวิชาศิลปศาสตร์ ส�ำนักวิชาศิลปศาสตร์ ได้น้อมนาพระบรมราโชวาทมาวิเคราะห์ และแสดงตัวอย่างการเป็น ได้นอ้ มน�ำพระบรมราโชวาทมาวิเคราะห์ และแสดงตัวอย่างการเป็น ข้ า ราชการที่ ดี เ พื่ อ การพั ฒ นาบ้ า นเมื อ งให้ เ จริ ญ ก้ า วหน้ า ในรายวิ ช า ข้ า ราชการที่ ดี เ พื่ อ การพั ฒ นาบ้ า นเมื อ งให้ เจริ ญ ก้ า วหน้ า ในรายวิ ช า การปกครองท้ การปกครองท้อองถิ งถิ่น่นไทย ไทย

แสง แห่งปัญญา

๑๐๐

๑๐๑ 101 การพัฒนาความรู้ ด้านสังคมศาสตร์และศิลปศาสตร์

“...พูดดี คือ ดีด้วยเนื้อหาสาระพอดีกับกาลเทศะ เหมาะสมกับ

มาตรฐานของภาษาไทยไว้ อย่าให้ทรุดโทรม ในด้านการใช้ถ้อยคา หรือคาที่คิดขึ้นใหม่ ขอให้พยายามนึกถึงคาเก่าๆ ในภาษาไทยของ เราไว้บ้าง คาเก่าๆ นี้มีอยู่แล้ว ขอให้พยายามรักษาไว้และใช้ให้ถูก คาที่จะสร้างขึ้นใหม่ขอให้ช่วยกันคิดให้ดี ขออย่าคิดใหม่ให้ฟุ่มเฟือย นัก จะคิดก็ขอให้คิดเท่าที่จาเป็นจริงๆ ความเจริญและความงอกงาม ของภาษานั้นย่อมมีเป็นของธรรมดาขอให้ช่วยกันระวังรักษา อย่าให้ ภาษางอกเป็นมะเร็ง จะทาให้เกิดความเสียหายขึ้นได้...”

ฐานะและบุคคล ไม่มากหรือไม่น้อยเกินไป คนฟังสบาย จับเรื่องราว ได้ชัดเจนและถูกต้องตามความประสงค์เมื่อพูดจาสื่อสารกันได้ไม่ ติดขัดก็จะมีความเข้าอกเข้าใจและสามารถร่วมมือกันทางาน สร้างสรรค์ความสุขความเจริญให้เกิดขึ้นได้...”

มฟ ล.

“...ภาษาเป็นสิ่งสาคัญสาหรับบ้านเมืองขอให้ร่วมมือช่วยกันรักษา

พระราชดารัสในการประชุมทางวิชาการของชุมนุมภาษาไทย คณะอักษรศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย เมื่อวันที่ ๒๙ กรกฎาคม ๒๕๐๕

สานักวิชาศิลปศาสตร์ ส�ำนักวิชได้าศิบลูรปศาสตร์ ณาการกับการเรียนการสอนโดยนาเข้าสู่บทเรียนด้วยพระราช ดารัสในพระบาทสมเด็ ได้บูรณาการกัจบพระเจ้ การเรียาอยู นการสอนโดยน� ำเข้าสูาคั ่บทเรี ยนด้วยพระราช ่หัวเกี่ย วกับความส ญและการอนุ รักษ์ ด�ำรัสในพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวเกี่ยวกับความส�ำคัญและการอนุรักษ์ ภาษาไทย แล้วเน้นใจความสาคัญและปลูกจิตสานึกให้นักศึกษาตระหนักใน ภาษาไทย แล้วเน้นใจความส�ำคัญและปลูกจิตส�ำนึกให้นักศึกษาตระหนักใน การใช้ การใช้ภภาษาไทยในปั าษาไทยในปัจจจุจุบบันัน และให้ และให้นนักักศึศึกกษาฝึ ษาฝึกกฝนการใช้ ฝนการใช้ททักักษะทางภาษาทั ษะทางภาษาทั้ง้ง การฟั การฟังง การพู การพูดด และการเขี และการเขียยนน ให้ ให้ถถูกูกต้ต้อองผ่ งผ่าานแบบทดสอบในระบบอี นแบบทดสอบในระบบอีเเลิลิรร์น์นนินิงง ตลอดจนน ประจำาวัวันและเป็นประโยชน์ ตลอดจนน�าแนวพระราชด ำแนวพระราชด�าริ ำริไปปฏิบัติในชีวิ ตประจ� ต่อชุมชนด้วย ในรายวิชา ทักษะภาษาไทย

102

แสง แห่งปัญญา

๑๐๒

พระบรมราโชวาทเนื่องในพิธีพระราชทานปริญญาบัตรมหาวิทยาลัยเชียงใหม่ วันที่ ๒๔ มกราคม ๒๕๔๕

สานักวิชาศิลปศาสตร์ ณาการกับการเรียนการสอนโดยนาเข้าสู่บทเรียนเกี่ยวกับ ส�ำนักวิชได้าศิบลูรปศาสตร์ ความส าคัได้ญบของการพู ดดีบการเรี เพื่อโยงไปถึ งการพูดสุนทรพจน์ นใจความ ูรณาการกั ยนการสอนโดยน� ำเข้าสู่บแล้ ทเรีวเน้ ยนเกี ่ยวกับ ำคัญของการพู ดี เพื่อโยงไปถึงการพูดสุนทรพจน์ นใจความ สความส� าคั ญ และการน้ อ มนดาพระบรมราโชวาทไปไปปฏิ บั ติ จ ริแล้ง ซึว่ เน้ ง จะช่ ว ยให้ ส� ำ คั ญ และการน้ อ มน� ำ พระบรมราโชวาทไปไปปฏิ ว ยให้้น ประเทศชาติ เกิดความสงบสุ ข และเจริญ ก้าวหน้าได้บอั ตย่ิ จาริงยัง ซึ่ง่ งยืจะช่ น จากนั ประเทศชาติเนกิักดศึความสงบสุ ญก้ชาญาเศรษฐกิ วหน้าได้อย่จาพอเพี งยั่งยืนยง จากนั มอบหมายให้ กษาค้นคว้าขข้อและเจริ มูลเรื่องปรั และน้นา มอบหมายให้ ศึกกษาค้ คว้าข้อมูลเรืจ่อพอเพี งปรัชยญาเศรษฐกิ จพอเพี ง และน�ในำ ความรู ้เกี่ยวกันบักหลั ปรัชนญาเศรษฐกิ ง มาเขียนเป็ นสุนยทรพจน์ ความรู้เกี่ยวกับหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง มาเขียนเป็นสุนทรพจน์ใน หัวข้อ เศรษฐกิจพอเพียงเลี้ยงชาติรอด ความพอเพียงก่อสุขทุกสถาน ไทย หัวข้อ เศรษฐกิจพอเพียงเลี้ยงชาติรอด ความพอเพียงก่อสุขทุกสถาน ไทย เป็ พราะมีคความพอเพี วามพอเพียยง ง และ และ พอเพี พอเพียยงง พอดี พอดี มีมีสสุขุข ในรายวิ เป็นนสุสุขขทุทุกกชีชีววีเีเพราะมี ในรายวิชชาา ทัทักกษะภาษาไทย ษะภาษาไทย ๑๐๓ 103 การพัฒนาความรู้ ด้านสังคมศาสตร์และศิลปศาสตร์

“...ภาษาเป็นสิ่งสาคัญสาหรับบ้านเมืองขอให้ร่วมมือช่วยกันรักษา

“...พูดดี คือ ดีด้วยเนื้อหาสาระพอดีกับกาลเทศะ เหมาะสมกับ

มฟ ล.

102

แสง แห่งปัญญา

๑๐๒

๑๐๓ 103 การพัฒนาความรู้ ด้านสังคมศาสตร์และศิลปศาสตร์

“...หลักของคุณธรรม คือการคิดด้วยจิตใจที่เป็นกลาง ก่อนจะพูดจะ

กระทาทั้งปวงกล่าวคือ ถ้าคนเราคิดดี คิดถูกต้อง ทั้งตามหลักวิชา

ทาสิ่งไรจาเป็นต้องหยุดคิดเสียก่อน เพื่อรวบรวมสติให้ตั้งมั่น และให้

และคุณธรรมคาพูดและการกระทาก็เป็นไปในทางที่ดีที่เจริญ แต่ถ้า

จิตสว่างแจ่มใสซึ่งเมื่อฝึกหัดจนคุ้นเคยชานาญแล้ว จะกระทาได้

คิดไม่ดีไม่ถูกต้องคาพูดและการกระทาก็อาจก่อให้เกิดความเสียหาย

คล่องแคล่วช่วยให้สามารถแสดงความรู้ ความคิด ในเรื่องต่างๆ

ทั้งแก่ตัวเองและส่วนรวมได้ด้วยเหตุนี้ ก่อนที่บุคคลจะพูดจะทาสิ่งใด

ให้ผู้ฟังเข้าใจได้ง่ายได้ชัด ไม่ผิดทั้งหลักวิชา

จาเป็นต้องหยุดคิดเสียก่อนว่ากิจที่จะทา คาที่จะพูดนั้น ผิดหรือถูก

ทั้งหลักคุณธรรม...”

มฟ ล.

“...ความคิดนั้นสาคัญมาก ถือได้ว่าเป็นแม่บทใหญ่ของคาพูดและการ

เป็นคุณประโยชน์หรือเป็นโทษเสียหายเป็นสิ่งที่ควรพูด ควรกระทา

หรือควรงดเว้น เมื่อคิดพิจารณาได้ดังนี้ ก็จะสามารถยับยั้งคาพูดที่ไม่

พระบรมราโชวาทในพิธีพระราชทานปริญญาบัตรแก่บัณฑิต จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย วันศุกร์ ที่ ๑๐ กรกฎาคม ๒๕๓๕

สมควร หยุดยั้งการกระทาที่ไม่ถูกต้อง พูดและทาแต่สิ่งที่จะสัมฤทธิ์ ผลเป็นคุณ เป็นประโยชน์ และเป็นความเจริญ...”

พระบรมราโชวาทในพิธีพระราชทานปริญญาบัตรของจุฬาลงกรณ์วิทยาลัย

วันพุธ ที่ ๙ กรกฎาคม ๒๕๔๐

สานักวิชาศิลปศาสตร์ ส�ำนักวิชได้าศิบลูรปศาสตร์ ณาการกับการเรียนการสอนโดยให้นักศึกษาช่วยกันพิจารณา ได้บูรณาการกับการเรียนการสอนโดยให้นักศึกษาช่วยกันพิจารณา ความหมายและน ความหมายและน�าไปสู ำไปสู่ก่การปฏิ ารปฏิบบัตัติจิจริริงงในการเลื ในการเลืออกหั กหัววข้ข้ออการพู การพูดด การท การท�าต้ ำต้นน ร่ร่าางส งส�าหรั ำหรับบการพู การพูดดและการพู และการพูดดในที ในที่ป่ประชุ ระชุมมชน ชน ในรายวิชา ศิลปะการพูด

104

แสง แห่งปัญญา

๑๐๔

สานักวิชาศิลปศาสตร์ ณาการกับการเรียนการสอนโดยให้นักศึกษาช่วยกันพิจารณา ส�ำนักวิชได้าศิบลูรปศาสตร์ ได้บูรณาการกั การเรีบยนการสอนโดยให้ นักวศึข้กอษาช่ วยกั พิจารณา ความหมายและน าไปสู่กบารปฏิ ัติจริงในการเลือกหั การพู ด นการท าต้น ำไปสู่การปฏิ บัต่ปิจระชุ ริงในการเลื อกหัวชข้าอศิการพู ด การท� ร่ความหมายและน� างสาหรับการพูดและการพู ดในที มชน ในรายวิ ลปะการพู ด ำต้น ร่างส�ำหรับการพูดและการพูดในที่ประชุมชน ในรายวิชา ศิลปะการพูด ๑๐๕ 105 การพัฒนาความรู้ ด้านสังคมศาสตร์และศิลปศาสตร์

“...หลักของคุณธรรม คือการคิดด้วยจิตใจที่เป็นกลาง ก่อนจะพูดจะ

กระทาทั้งปวงกล่าวคือ ถ้าคนเราคิดดี คิดถูกต้อง ทั้งตามหลักวิชา

ทาสิ่งไรจาเป็นต้องหยุดคิดเสียก่อน เพื่อรวบรวมสติให้ตั้งมั่น และให้

และคุณธรรมคาพูดและการกระทาก็เป็นไปในทางที่ดีที่เจริญ แต่ถ้า

จิตสว่างแจ่มใสซึ่งเมื่อฝึกหัดจนคุ้นเคยชานาญแล้ว จะกระทาได้

คิดไม่ดีไม่ถูกต้องคาพูดและการกระทาก็อาจก่อให้เกิดความเสียหาย

คล่องแคล่วช่วยให้สามารถแสดงความรู้ ความคิด ในเรื่องต่างๆ

ทั้งแก่ตัวเองและส่วนรวมได้ด้วยเหตุนี้ ก่อนที่บุคคลจะพูดจะทาสิ่งใด

ให้ผู้ฟังเข้าใจได้ง่ายได้ชัด ไม่ผิดทั้งหลักวิชา

จาเป็นต้องหยุดคิดเสียก่อนว่ากิจที่จะทา คาที่จะพูดนั้น ผิดหรือถูก

ทั้งหลักคุณธรรม...”

เป็นคุณประโยชน์หรือเป็นโทษเสียหายเป็นสิ่งที่ควรพูด ควรกระทา

มฟ ล.

“...ความคิดนั้นสาคัญมาก ถือได้ว่าเป็นแม่บทใหญ่ของคาพูดและการ

หรือควรงดเว้น เมื่อคิดพิจารณาได้ดังนี้ ก็จะสามารถยับยั้งคาพูดที่ไม่

พระบรมราโชวาทในพิธีพระราชทานปริญญาบัตรแก่บัณฑิต จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย

วันศุกร์ ที่ ๑๐ กรกฎาคม ๒๕๓๕

พระบรมราโชวาทในพิธีพระราชทานปริญญาบัตรของจุฬาลงกรณ์วิทยาลัย

วันพุธ ที่ ๙ กรกฎาคม ๒๕๔๐

104

แสง แห่งปัญญา

๑๐๔

สานักวิชาศิลปศาสตร์

ณาการกับการเรียนการสอนโดยให้นักศึกษาช่วยกันพิจารณา ส�ำนักวิชได้าศิบลูรปศาสตร์ ได้บูรณาการกั การเรีบยนการสอนโดยให้ นักวศึข้กอษาช่ วยกั พิจารณา ความหมายและน าไปสู่กบารปฏิ ัติจริงในการเลือกหั การพู ด นการท าต้น ำไปสู่การปฏิ บัต่ปิจระชุ ริงในการเลื อกหัวชข้าอศิการพู ด การท� ร่ความหมายและน� างสาหรับการพูดและการพู ดในที มชน ในรายวิ ลปะการพู ด ำต้น ร่างส�ำหรับการพูดและการพูดในที่ประชุมชน ในรายวิชา ศิลปะการพูด

๑๐๕ 105 การพัฒนาความรู้ ด้านสังคมศาสตร์และศิลปศาสตร์

“...ศิลปะกับวัฒนธรรมไทยนี้คู่กันไปเสมอ เพราะเหตุว่าประเทศไทยก็

เป็นประเทศที่มีศิลปะ มีวัฒนธรรม และถ้าเรารักศิลปวัฒนธรรมและ ความดีของเราไว้ ก็ทาให้บ้านเมืองอยู่ดีได้ มีเกียรติได้ ทุกคนจึงมี หน้าที่สาคัญที่จะไปแสดงตนว่าเป็นผู้มีวัฒนธรรม หมายถึงว่ามีอยู่ใน เลือดศิลปินที่อ่อนโยนที่ละเอียดอ่อน และที่ได้ขัดเกลามาเป็นเวลา

มฟ ล.

หลายศตวรรษ อันนี้เป็นเครื่องมือสาคัญในการที่จะทาให้ประชาชน

ชาวต่างประเทศ นับถือศิลปะไทยและนับถือคนไทย การที่เขานับถือ คนไทย เขาก็จะมีความรู้สึกหลายอย่าง มีความรู้สึกว่าคนไทยเป็น

มิตร คนไทยเป็นคนน่ารัก เป็นคนที่น่าจะคบไว้เป็นเพื่อน เขาจะนับ

ถือเราว่าเราน่าเกรงขามเพราะว่ามีวัฒนธรรมมาช้านาน เป็นชาติที่ ยืนตัวมาเป็นเวลาหลายศตวรรษ และทาให้เขาเกรงขามว่า เราเป็นชาติที่เจริญแท้ๆ ไม่ใช่ชาติที่ป่าเถื่อน...”

พระบรมราโชวาท พระราชทานแก่คณะนาฏศิลป์จากกรมศิลปากร ซึ่งจะเดินทางไป

เผยแพร่ศิลปะและวัฒนธรรมไทย ณ ประเทศออสเตรเลีย

ณ พระตาหนักจิตรลดารโหฐาน วันศุกร์ ที่ ๒๗ กุมภาพันธ์ ๒๕๑๓

106

แสง แห่งปัญญา

๑๐๖

ส�ำนักวิชาศิลปศาสตร์ ได้น�ำมาบูรณาการกับการเรียนการสอนโดยสอดแทรกวัฒนธรรม ไทยที่ดีงามในการบรรยายและกิจกรรมในชั้นเรียน มีสอดแทรกความรู้ความ เข้าใจเกี่ยวกับประเพณีและวัฒนธรรมไทย สังเกตพฤติกรรมของนักศึกษา ตลอดจนให้ค�ำแนะน�ำ และตักเตือนในการประพฤติตนให้ถูกต้องเหมาะกับ ประเพณีและวัฒนธรรมไทย มีการท�ำแบบทดสอบแล้วร่วมกันอภิปราย เกี่ ย วกั บประเพณี แ ละวั ฒนธรรมไทยในชั้ น เรี ย น ในรายวิ ชา ภาษาไทย พื้นฐาน ๒

การพัฒนาความรู้ ด้านสังคมศาสตร์และศิลปศาสตร์ 107

“...ศิลปะกับวัฒนธรรมไทยนี้คู่กันไปเสมอ เพราะเหตุว่าประเทศไทยก็

มฟ ล.

หลายศตวรรษ อันนี้เป็นเครื่องมือสาคัญในการที่จะทาให้ประชาชน

มิตร คนไทยเป็นคนน่ารัก เป็นคนที่น่าจะคบไว้เป็นเพื่อน เขาจะนับ

พระบรมราโชวาท พระราชทานแก่คณะนาฏศิลป์จากกรมศิลปากร ซึ่งจะเดินทางไป

เผยแพร่ศิลปะและวัฒนธรรมไทย ณ ประเทศออสเตรเลีย

ณ พระตาหนักจิตรลดารโหฐาน วันศุกร์ ที่ ๒๗ กุมภาพันธ์ ๒๕๑๓

106

แสง แห่งปัญญา

๑๐๖

การพัฒนาความรู้ ด้านสังคมศาสตร์และศิลปศาสตร์ 107

“...ผู้หนักแน่นในสัจจะ พูดอย่างไรทาอย่างนั้น จึงจะได้รับ

“...การปิดทองหลังพระนั้น เมื่อถึงคราวจาเป็นก็ต้องปิด ว่าที่จริงแล้ว

ความสาเร็จพร้อมทั้งความศรัทธา เชื่อถือ และความยกย่อง

คนโดยมากไม่ค่อยชอบปิดทองหลังพระกันนัก เพราะนึกว่าไม่มีใคร

สรรเสริญจากคนทุกฝ่าย การพูดแล้วทาคือพูดจริงทาจริง จึงเป็น

เห็นแต่ถ้าทุกคนพากันปิดทองแต่ข้างหน้า ไม่มีใครปิดทองหลังพระ

ปัจจัยสาคัญ ในการส่งเสริมเกียรติคุณของบุคคลให้เด่นชัด...”

เลยพระจะเป็นพระที่งามบริบูรณ์ไม่ได้...”

มฟ ล.

พระบรมราโชวาทในพิธีพระราชทานปริญญาบัตรของ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย

วันที่ ๑๐ กรกฎาคม ๒๕๔๐

สานักวิชาศิลปศาสตร์

ได้บูรณาการกับการเรียนการสอนโดยให้นักศึกษาช่วยกันพิจารณา ส�ำนักวิชาศิลปศาสตร์ ความหมายและน าไปสูบ่กการเรี ารปฏิยบนการสอนโดยให้ ัติจริงในการเลือนกใช้ ได้บูรณาการกั ักศึคกาพู ษาช่ดในสถานการณ์ วยกันพิจารณา ่การปฏิ บัตดิจโน้ริงมในการเลื อกใช้ค�ำชพูา ดศิในสถานการณ์ ต่ความหมายและน� างๆ โดยเน้นหัวข้ำอไปสู เกี่ยวกั บการพู น้าวใจ ในรายวิ ลปะการพูด ต่างๆ โดยเน้นหัวข้อเกี่ยวกับการพูดโน้มน้าวใจ ในรายวิชา ศิลปะการพูด

108

แสง แห่งปัญญา

๑๐๘

วันที่ ๒๕ กรกฎาคม ๒๕๐๖

สานักวิชาศิลปศาสตร์ ได้บูรณาการกับการเรียนการสอนโดยให้นักศึกษาช่วยกันพิจารณา ส�ำนักวิชาศิลปศาสตร์ ความหมายและน าไปสู่ ก ารปฏิ บั ติ จ ริ ง เช่ น การให้ นั ก ศึ ก ษาเก็ บ ข้ อ มู ล ได้บูรณาการกับการเรี ยนการสอนโดยให้ นักศึาวักษาช่ นพิจวารณา ภาคสนามจากบทสนทนาหรื อเหตุ การณ์ในชีวิตประจ นที่ไวด้ยกั พบแล้ นามา ความหมายและน�ำไปสู่การปฏิบัติจริง เช่น การให้นักศึกษาเก็บข้อมูล ช่ภาคสนามจากบทสนทนาหรื วยกันวิเคราะห์ถึงผลที่เกิดจากค ดหรืใอนชี เหตุวิตกประจ� ารณ์ทำี่สวันอดคล้ งกับสวานวน อเหตุาพู การณ์ ที่ได้พอบแล้ น�ำมา ทีช่่มวยกั ีค วามหมายสอดคล้ บ พระบรมราโชวาทองค์ กล่า วองกั ในรายวิ ชา นวิเคราะห์ถึงผลทีอ่เกิงกัดจากค� ำพูดหรือเหตุการณ์ทดี่สังอดคล้ บส�ำนวน ่มีความหมายสอดคล้องกับพระบรมราโชวาทองค์ดังกล่าว ในรายวิชา สทีานวนภาษาไทย ส�ำนวนภาษาไทย ๑๐๙ 109 การพัฒนาความรู้ ด้านสังคมศาสตร์และศิลปศาสตร์

“...ผู้หนักแน่นในสัจจะ พูดอย่างไรทาอย่างนั้น จึงจะได้รับ

“...การปิดทองหลังพระนั้น เมื่อถึงคราวจาเป็นก็ต้องปิด ว่าที่จริงแล้ว

ความสาเร็จพร้อมทั้งความศรัทธา เชื่อถือ และความยกย่อง

คนโดยมากไม่ค่อยชอบปิดทองหลังพระกันนัก เพราะนึกว่าไม่มีใคร

สรรเสริญจากคนทุกฝ่าย การพูดแล้วทาคือพูดจริงทาจริง จึงเป็น

เห็นแต่ถ้าทุกคนพากันปิดทองแต่ข้างหน้า ไม่มีใครปิดทองหลังพระ

ปัจจัยสาคัญ ในการส่งเสริมเกียรติคุณของบุคคลให้เด่นชัด...”

เลยพระจะเป็นพระที่งามบริบูรณ์ไม่ได้...” พระบรมราโชวาทในพิธีพระราชทานปริญญาบัตรของ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย

มฟ ล.

พระบรมราโชวาทในพิธีพระราชทานปริญญาบัตรของ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย วันที่ ๑๐ กรกฎาคม ๒๕๔๐

วันที่ ๒๕ กรกฎาคม ๒๕๐๖

สานักวิชาศิลปศาสตร์

108

แสง แห่งปัญญา

๑๐๘

ได้บูรณาการกับการเรียนการสอนโดยให้นักศึกษาช่วยกันพิจารณา ส�ำนักวิชาศิลปศาสตร์ ความหมายและน าไปสู่ ก ารปฏิ บั ติ จ ริ ง เช่ น การให้ นั ก ศึ ก ษาเก็ บ ข้ อ มู ล ได้บูรณาการกับการเรี ยนการสอนโดยให้ นักศึาวักษาช่ นพิจวารณา ภาคสนามจากบทสนทนาหรื อเหตุ การณ์ในชีวิตประจ นที่ไวด้ยกั พบแล้ นามา ความหมายและน�ำไปสู่การปฏิบัติจริง เช่น การให้นักศึกษาเก็บข้อมูล ช่ภาคสนามจากบทสนทนาหรื วยกันวิเคราะห์ถึงผลที่เกิดจากค ดหรืใอนชี เหตุวิตกประจ� ารณ์ทำี่สวันอดคล้ งกับสวานวน อเหตุาพู การณ์ ที่ได้พอบแล้ น�ำมา ทีช่่มวยกั ีค วามหมายสอดคล้ บ พระบรมราโชวาทองค์ กล่า วองกั ในรายวิ ชา นวิเคราะห์ถึงผลทีอ่เกิงกัดจากค� ำพูดหรือเหตุการณ์ทดี่สังอดคล้ บส�ำนวน ่มีความหมายสอดคล้องกับพระบรมราโชวาทองค์ดังกล่าว ในรายวิชา สทีานวนภาษาไทย ส�ำนวนภาษาไทย

๑๐๙ 109 การพัฒนาความรู้ ด้านสังคมศาสตร์และศิลปศาสตร์

“...การรู้จักประมาณตน ได้แก่การรู้จักและยอมรับว่าตนเองมีภูมิ

ปัญญาและความสามารถด้านไหน เพียงใดและควรจะทางานด้าน ไหน อย่างไร การรู้จักประมาณตนนี้จะทาให้คนเรารู้จักใช้ความรู้ ความสามารถที่มีอยู่ได้ถูกต้อง เหมาะสมกับงานและได้ประโยชน์ สูงสุดเต็มตามประสิทธิภาพทั้งยังทาให้รู้จักขวนขวายศึกษา

มฟ ล.

หาความรู้ และเพิ่มพูนประสบการณ์อยู่เสมอเพื่อปรับปรุง ส่งเสริมศักยภาพที่มีอยู่ในตนเองให้ยิ่งสูงขึ้น...”

พระบรมราโชวาทพระราชทานเพื่อเชิญไปอ่านในพิธีพระราชทานปริญญาบัตรของ

จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย วันเสาร์ ที่ ๑๘ กรกฎาคม ๒๕๔๑

สานักวิชาศิลปศาสตร์

ได้บูรณาการกับการเรียนการสอนโดยให้นักศึกษาช่วยกันพิจารณา ส�ำนักวิชาศิลปศาสตร์ ความหมายและน าไปสู่ ก ารปฏิ บั ติ จ ริ ง เช่ น การให้ นั ก ศึ ก ษาเก็ บ ข้ อ มู ล ได้บูรณาการกับการเรียนการสอนโดยให้นักศึกษาช่วยกันพิจารณา ภาคสนามจากบทสนทนาหรือเหตุการณ์ในชีวิตประจาวันที่ ได้พบแล้วนามา ความหมายและน� ำ ไปสู่ก ารปฏิบัติจริง เช่น การให้ นัก ศึ ก ษาเก็ บข้ อ มู ล ช่ภาคสนามจากบทสนทนาหรื วยกันวิเคราะห์ถึงผลที่เกิดจากค ดหรืใอนชี เหตุวิตกประจ� ารณ์ทำี่สวัอดคล้ บสวานวน อเหตุาพู การณ์ นที่ได้พองกั บแล้ น�ำมา นวิเคราะห์ถึงผลทีอ่เกิงกัดจากค� ำพูดหรือเหตุการณ์ทดี่สังอดคล้ บส�ำนวน ทีช่่ มวยกั ีค วามหมายสอดคล้ บ พระบรมราโชวาทองค์ กล่ า วองกั ในรายวิ ชา ่มีความหมายสอดคล้องกับพระบรมราโชวาทองค์ดังกล่าว ในรายวิชา สทีานวนภาษาไทย ส�ำนวนภาษาไทย

110

แสง แห่งปัญญา

๑๑๐

“... หลักกการส านประการแรก เมืเมือ่ ่อได้ได้รรบั ับมอบหมาย มอบหมาย “...หลั การส�าคั ำคัญญในการปฏิบัติงานประการแรก

หน้าาทีที่กก่ ารงานใดมา ารงานใดมา สมควรอย่างยิง่ ทีจ่ ะต้ หน้ ะต้อองศึ งศึกกษาขอบเขต ษาขอบเขตความมุ ความมุง่ ่ง หมายของงานนัน้ ประการทีส่ อง ไม่วา่ จะท� งานร่วมกั จะทำางานร่ มกับผูใ้ ใดด ควรจั ควรจักก ได้ได้ใใช้ช้ได้ได้แแสดงความคิ อยู่เเ่ สมอ สมอๆๆ ประการที่ สดงความคิดเห็นกับผูร้ ว่ มงานนั้น อยู สาม ลอดเวลาทีที่พ่พยายาม ยายาม สามจะต้ จะต้อองมีงมีคความตั วามตั้ง้งใจอั ใจอันนแน่ แน่วแน่อยู่ตลอดเวลา ปรัปรับบปรุปรุงงตนเอง านทุกกอย่ อย่าางง ตนเองปรั ปรับบปรุ ปรุงงวิวิธธกี ีการและกลไกการปฏิ ารและกลไกการปฏิบัติงานทุ เพืเพื่อให้ ำ� นั้นมีปประสิ ระสิททธิธิภภาพ าพ ่อให้กกิจิจการหรื การหรืออโครงการที โครงการที่ทานั สูสูงงยิยิ่ง่งขึขึ้น้นเป็เป็นนล�ลำาดัดับ...” ...”

พระบรมราโชวาทในพิธีพระราชทานกระบี่และปริญญาบัตรแก่นักเรียนนายร้อย นายเรือ และนายเรืออากาศ ณ บริเวณสนามในกระทรวงกลาโหม วันพฤหัสบดี ที่ ๒๓ กุมภาพันธ์ ๒๕๒๑

สานักวิชาการจัดการ สาขาวิชาการจัดการโลจิสติกส์และซัพพลายเชน ส�ำนักวิชได้าการจั ดการ สาขาวิชวาการจั ดการโลจิ สติดกการโลจิ ส์และซัพสพลายเชน นาไปใช้ บรรยายหั ข้อ “แนวคิ ดการจั ติกส์และซัพ ได้นโดยมี �ำไปใช้กบารกล่ รรยายหั อ “แนวคิดการจัดการโลจิกสสติาคักส์ญแในการ ละซัพ พลายเชน” า วถึวงข้พระบรมราโชวาทของหลั พลายเชน” โดยมี การกล่ พระบรมราโชวาทของหลั กส�คำวามคิ คั ญ ในการ ปฏิ บัติงาน โดยการน าหลักาวิวถึ ชางความรู ้ความสามารถ การใช้ ดเห็น ปฏิบัติงาน โดยการน�ำหลักวิชา ความรู้ความสามารถ การใช้ความคิดเห็น และเหตุ ผ ลร่ ว มกั น มาใช้ ไ ด้ อ ย่ า งถู ก ต้ อ งกั บ วั ต ถุ ป ระสงค์ ทั้ ง ประสาน และเหตุผลร่วมกัน มาใช้ได้อย่างถูกต้องกับวัตถุประสงค์ ทั้งประสาน สอดคล้ ระสงค์ สอดคล้อองกั งกับบสถานการณ์ สถานการณ์ตต่า่างๆ งๆ อย่ อย่าางพอเหมาะพอดี งพอเหมาะพอดี เพื เพื่อ่อบรรลุ บรรลุววัตัตถุถุปประสงค์ และประโยชน์ ในรายวิชชาา การจั การจัดดการโลจิ การโลจิสสติติกกส์ส์แและซั และประโยชน์รรวมกั วมกันน ในรายวิ ละซัพพพลายเชน พลายเชน เบื เบื้อ้องต้ งต้นน ๑๑๑ 111 การพัฒนาความรู้ ด้านสังคมศาสตร์และศิลปศาสตร์

“...การรู้จักประมาณตน ได้แก่การรู้จักและยอมรับว่าตนเองมีภูมิ

ปัญญาและความสามารถด้านไหน เพียงใดและควรจะทางานด้าน ไหน อย่างไร การรู้จักประมาณตนนี้จะทาให้คนเรารู้จักใช้ความรู้ ความสามารถที่มีอยู่ได้ถูกต้อง เหมาะสมกับงานและได้ประโยชน์ หาความรู้ และเพิ่มพูนประสบการณ์อยู่เสมอเพื่อปรับปรุง ส่งเสริมศักยภาพที่มีอยู่ในตนเองให้ยิ่งสูงขึ้น...”

มฟ ล.

สูงสุดเต็มตามประสิทธิภาพทั้งยังทาให้รู้จักขวนขวายศึกษา

พระบรมราโชวาทพระราชทานเพื่อเชิญไปอ่านในพิธีพระราชทานปริญญาบัตรของ

จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย วันเสาร์ ที่ ๑๘ กรกฎาคม ๒๕๔๑

สานักวิชาศิลปศาสตร์

ได้บูรณาการกับการเรียนการสอนโดยให้นักศึกษาช่วยกันพิจารณา ส�ำนักวิชาศิลปศาสตร์ ความหมายและน าไปสู่ ก ารปฏิ บั ติ จ ริ ง เช่ น การให้ นั ก ศึ ก ษาเก็ บ ข้ อ มู ล ได้บูรณาการกับการเรียนการสอนโดยให้นักศึกษาช่วยกันพิจารณา ภาคสนามจากบทสนทนาหรือเหตุการณ์ในชีวิตประจาวันที่ ได้พบแล้วนามา ความหมายและน� ำ ไปสู่ก ารปฏิบัติจริง เช่น การให้ นัก ศึ ก ษาเก็ บข้ อ มู ล ช่ภาคสนามจากบทสนทนาหรื วยกันวิเคราะห์ถึงผลที่เกิดจากค ดหรืใอนชี เหตุวิตกประจ� ารณ์ทำี่สวัอดคล้ บสวานวน อเหตุาพู การณ์ นที่ได้พองกั บแล้ น�ำมา นวิเคราะห์ถึงผลทีอ่เกิงกัดจากค� ำพูดหรือเหตุการณ์ทดี่สังอดคล้ บส�ำนวน ทีช่่ มวยกั ีค วามหมายสอดคล้ บ พระบรมราโชวาทองค์ กล่ า วองกั ในรายวิ ชา ่มีความหมายสอดคล้องกับพระบรมราโชวาทองค์ดังกล่าว ในรายวิชา สทีานวนภาษาไทย ส�ำนวนภาษาไทย

110

แสง แห่งปัญญา

๑๑๐

๑๑๑ 111 การพัฒนาความรู้ ด้านสังคมศาสตร์และศิลปศาสตร์

“...งานทุกด้าน ทุกสาขา ย่อมสัมพันธ์เกี่ยวเนื่องกัน

“...ผลิตภัณฑ์นม เป็นผลิตภัณฑ์ที่จะเสียได้ง่าย จึงต้องหาตลาด

เป็นปัจจัยเกื้อกูลส่งเสริมกันและกันอยู่ ต้องไม่แบ่งแยกกัน ร่วมงานประสานสัมพันธ์กัน ด้วยความเป็นมิตร ด้วยความเข้าใจ เห็นใจกัน...”

ให้กว้างขึ้น ก็ต้องขายส่งหรือใช้วิธีที่จะสามารถเก็บไว้ให้ได้นาน การทาเป็นนมผงเป็นวิ ธี ที่จะเก็ บรัก ษาผลิ ตผลของนมนี้ ได้นานพอควร ด้วยการลงทุนที่ไม่มากเกินไป ข้อสาคัญที่สุด

มฟ ล.

พระราชดารัส ในโอกาสขึ้นปีพุทธศักราช ๒๔๙๘ วันที่ ๓๑ ธันวาคม ๒๔๙๗

“…การบริหารงานประกอบกิจหน้าที่การงานของตนด้วยความสุจริต

มีความซื่อตรงต่อหน้าที่ต่อตนเอง มีศีลธรรมอันดีและ มีความสามัคคีกัน...”

พระบรมราโชวาท พระราชทานแก่ข้าราชการพลเรือน เนื่องในวันข้าราชการพลเรือน วันอาทิตย์ ที่ ๑ เมษายน ๒๕๕๕

สานักวิชาการจัดการ สาขาวิชาการจัดการโลจิสติกส์และซัพพลายเชน นาไปใช้ บรรยายหั อ “กระบวนการจั โดยกล่ าวถึงพระ ส�ำนักวิชได้าการจั ดการ สาขาวิวชข้าการจั ดการโลจิสติดกซืส์้อแ”ละซั พพลายเชน บรมราโชวาทที ่ เ กี่ ยบวข้ อ งกั บวการท างานที่ ทุ ก ฝ่ า ยทุ บ ต้ อ งร่าวถึ ว มงาน ได้น�ำไปใช้ รรยายหั ข้อ “กระบวนการจั ดซืก้อระดั ” โดยกล่ งพระ บรมราโชวาทที อ งกั บ การท� ฝ่ า ยทุ ก ระดั บ ต้ อ งร่นวใจกั มงาน ประสานสั มพันธ์ก่ เ กีัน่ ยด้วข้ วยความเป็ นมิตำรงานที และด้่ ทุวกยความเข้ าใจและเห็ น ประสานสัมพันธ์กันด้ววข้ยความเป็ นมิตร และด้ าใจและเห็ นใจกัน และในการบรรยายหั อ “จริยธรรมการจั ดซื้อว”ยความเข้ ซึ่งมีการกล่ าวถึงพระราช วข้อหารงาน “จริยธรรมการจั ดซืา้อที”่อย่ซึา่งงซื มีก่อารกล่ ดและในการบรรยายหั ารัส ซึ่งเกี่ยวกับการบริ ประกอบหน้ สัตย์ าสุวถึจริงตพระราช และมี ด� ำ รั ส ซึ ง ่ เกี ย ่ วกั บ การบริ ห ารงาน ประกอบหน้ า ที อ ่ ย่ า งซื อ ่ สั ต ย์ สุ จ ริ ต และมี ศีลธรรม ในรายวิชา การบริหารการจัดซื้อ ศีลธรรม ในรายวิชา การบริหารการจัดซื้อ

112

แสง แห่งปัญญา

๑๑๒

ในเรื่องการจาหน่ายนั้น ก็จะต้องต่อสู้กับบริษัทที่เป็น คู่แข่งขันเป็นการค้า...” พระราชดารัส พระราชทานแก่คณะกรรมการดาเนินการสร้างโรงงานนมผง ตาบลหนองโพ จังหวัดราชบุรี ณ พระตาหนักจิตรลดารโหฐาน วันศุกร์ ที่ ๑๑ กันยายน ๒๕๑๓

สานักวิชาการจัดการ สาขาวิชาการจัดการโลจิสติกส์และซัพพลายเชน ได้นาไปใช้บรรยายหัวข้อ “การจัดการคลังสินค้าและการกระจาย าการจัาวถึ ดการ สาขาวิารั ชาการจั ละซั่เหมาะสมในการ พพลายเชน สิส�นำค้นัาก”วิชโดยกล่ งพระราชด ส ซึ่งเกีด่ยการโลจิ วข้องกับสติวิกธส์ีกแารที ได้น�ำไปใช้บรรยายหัวข้อ “การจัดการคลังสินค้าและการกระจาย เก็ บ รั ก ษาผลิ ตภัาณ เพื่อให้ยังำคงถึ และต้องมีการ สินค้า” โดยกล่ วถึฑ์งพระราชด� รัส งซึคุ่งณ เกีภาพตามมาตรฐาน ่ยวข้องกับ วิธีการที่เหมาะสมในการ กระจายสิ นค้าตอย่ าพงเพื สามารถแข่งขันในตลาดการค้ า การ ใน เก็บรักษาผลิ ภัณางมี ฑ์เปพืระสิ ่อให้ทยธิังภคงถึ คุณ่อภาพตามมาตรฐาน และต้องมี กระจายสิ นค้าดอย่การคลั างมีปงระสิ รายวิ ชา การจั สินค้ทาธิภาพ เพื่อสามารถแข่งขันในตลาดการค้า ใน รายวิชา การจัดการคลังสินค้า ๑๑๓ 113 การพัฒนาความรู้ ด้านสังคมศาสตร์และศิลปศาสตร์

“...งานทุกด้าน ทุกสาขา ย่อมสัมพันธ์เกี่ยวเนื่องกัน

“...ผลิตภัณฑ์นม เป็นผลิตภัณฑ์ที่จะเสียได้ง่าย จึงต้องหาตลาด

“…การบริหารงานประกอบกิจหน้าที่การงานของตนด้วยความสุจริต

มีความซื่อตรงต่อหน้าที่ต่อตนเอง มีศีลธรรมอันดีและ มีความสามัคคีกัน...”

ตาบลหนองโพ จังหวัดราชบุรี ณ พระตาหนักจิตรลดารโหฐาน

แสง แห่งปัญญา

คู่แข่งขันเป็นการค้า...”

พระราชดารัส พระราชทานแก่คณะกรรมการดาเนินการสร้างโรงงานนมผง

112

ในเรื่องการจาหน่ายนั้น ก็จะต้องต่อสู้กับบริษัทที่เป็น

มฟ ล.

พระราชดารัส ในโอกาสขึ้นปีพุทธศักราช ๒๔๙๘ วันที่ ๓๑ ธันวาคม ๒๔๙๗

๑๑๒

วันศุกร์ ที่ ๑๑ กันยายน ๒๕๑๓

สานักวิชาการจัดการ สาขาวิชาการจัดการโลจิสติกส์และซัพพลายเชน

ได้นาไปใช้บรรยายหัวข้อ “การจัดการคลังสินค้าและการกระจาย าการจัาวถึ ดการ สาขาวิารั ชาการจั ละซั่เหมาะสมในการ พพลายเชน สิส�นำค้นัาก”วิชโดยกล่ งพระราชด ส ซึ่งเกีด่ยการโลจิ วข้องกับสติวิกธส์ีกแารที ได้น�ำไปใช้บรรยายหัวข้อ “การจัดการคลังสินค้าและการกระจาย เก็ บ รั ก ษาผลิ ตภัาณ เพื่อให้ยังำคงถึ และต้องมีการ สินค้า” โดยกล่ วถึฑ์งพระราชด� รัส งซึคุ่งณ เกีภาพตามมาตรฐาน ่ยวข้องกับ วิธีการที่เหมาะสมในการ กระจายสิ นค้าตอย่ าพงเพื สามารถแข่งขันในตลาดการค้ า การ ใน เก็บรักษาผลิ ภัณางมี ฑ์เปพืระสิ ่อให้ทยธิังภคงถึ คุณ่อภาพตามมาตรฐาน และต้องมี กระจายสิ นค้าดอย่การคลั างมีปงระสิ รายวิ ชา การจั สินค้ทาธิภาพ เพื่อสามารถแข่งขันในตลาดการค้า ใน รายวิชา การจัดการคลังสินค้า

๑๑๓ 113 การพัฒนาความรู้ ด้านสังคมศาสตร์และศิลปศาสตร์

“...ทุกฝ่ายร่วมมือกันดาเนินงานต่อไปโดยพรักพร้อม

“...งานด้านการศึกษา ศิลปะ และวัฒนธรรมนั้น คืองานสร้างสรรค์ “...งานด้

ถูกต้องตามหลักวิชา สินค้าของเราที่ผลิตขึ้น จะมีคุณภาพที่ได้

ความเจริญทางปัญญาและจิตใจซึ่งเป็นทั้งต้นเหตุ ทั้งองค์ประกอบที่

มาตรฐาน และมีปริมาณที่แน่นอนสม่าเสมอ เพียงพอและ

ขาดไม่ได้ของความเจริญด้านอื่นๆ และเป็นปัจจัยที่จะช่วยให้เรา

เหมาะกับตลาดทั้งในประเทศและต่างประเทศ...”

รักรักษาและด ไป...” ษาและด�ารง ำรงความเป็ ความเป็นนไปไทยไว้ ไทยไว้ได้ได้สสืบืบไป...”

มฟ ล.

พระราชดารัส เนื่องในการเสด็จฯ ทรงเปิดงานแสดงสินค้าไทย ครั้งที่ ๖ ณ พระราชอุทยานสราญรมย์ วันศุกร์ ที่ ๑๐ มีนาคม ๒๕๑๕

พระบรมราโชวาทในพิธีพระราชทานปริญญาบัตรของมหาวิทยาลัยศิลปากร วันที่ ๑๒ ตุลาคม ๒๕๑๓

สานักวิชาการจัดการ สาขาวิชาการจัดการโลจิสติกส์และซัพพลายเชน

ได้นาไปใช้ บรรยายหัวข้อ “เทคนิคการพยากรณ์ความต้องการ” ส�ำนักวิาชวถึาการจั ดการ สาขาวิ พพลายเชน โดยกล่ งพระราชด ารั ส เกีช่ยาการจั วข้องกัดบการโลจิ การผลิสตติสิกนส์ค้แาละซั ในการผลิ ตสินค้า ได้น�ำไปใช้บรรยายหัวข้อ “เทคนิคการพยากรณ์ความต้องการ” ต้องให้ได้ตามมาตรฐาน มีปริมาณที่แน่นอน เหมาะสมกับความต้องการของ โดยกล่าวถึงพระราชด�ำรัส เกี่ยวข้องกับการผลิตสินค้า ในการผลิตสินค้า ตลาดทั ชา การวางแผนอุ สงค์และ ต้องให้ไ้งด้ในประเทศและต่ ตามมาตรฐาน มีาปงประเทศ ริมาณที่แน่ในรายวิ นอน เหมาะสมกั บความต้อปงการของ ตลาดทั ้งในประเทศและต่ การจั ดการสิ นค้าคงคลัง างประเทศ ในรายวิชา การวางแผนอุปสงค์และ การจัดการสินค้าคงคลัง

114

แสง แห่งปัญญา

๑๑๔

สานักวิชาการจัดการ สาขาวิชาการจัดการการท่องเที่ยว ได้นาไปใช้บรรยายหัวข้อเกี่ยวกับการศึกษาด้านการสืบสานอนุรักษ์ ส�ำนักวิชาการจัดการ สาขาวิชาการจัดการการท่องเที่ยว ศิ ลปวัฒนธรรมไทย แก่ผกู้เรีษาด้ ยนตามแนวพระราชด ได้น�ำไปใช้บโดยการปลุ รรยายหัวข้อกเกีจิต่ยสวกัานึบกการศึ านการสืบสานอนุรัการิษ์ ศิลปวัฒชนธรรมไทย กจิตส�ำนึกแก่ผู้เรียนตามแนวพระราชด�ำริ ในรายวิ า ศิลปะและวัโดยการปลุ ฒนธรรมไทย ในรายวิชา ศิลปะและวัฒนธรรมไทย ๑๑๕ 115 การพัฒนาความรู้ ด้านสังคมศาสตร์และศิลปศาสตร์

“...ทุกฝ่ายร่วมมือกันดาเนินงานต่อไปโดยพรักพร้อม

“...งานด้านการศึกษา ศิลปะ และวัฒนธรรมนั้น คืองานสร้างสรรค์ “...งานด้

ถูกต้องตามหลักวิชา สินค้าของเราที่ผลิตขึ้น จะมีคุณภาพที่ได้

ความเจริญทางปัญญาและจิตใจซึ่งเป็นทั้งต้นเหตุ ทั้งองค์ประกอบที่

มาตรฐาน และมีปริมาณที่แน่นอนสม่าเสมอ เพียงพอและ

ขาดไม่ได้ของความเจริญด้านอื่นๆ และเป็นปัจจัยที่จะช่วยให้เรา

เหมาะกับตลาดทั้งในประเทศและต่างประเทศ...”

ณ พระราชอุทยานสราญรมย์ วันศุกร์ ที่ ๑๐ มีนาคม ๒๕๑๕

สานักวิชาการจัดการ สาขาวิชาการจัดการโลจิสติกส์และซัพพลายเชน

114

แสง แห่งปัญญา

พระบรมราโชวาทในพิธีพระราชทานปริญญาบัตรของมหาวิทยาลัยศิลปากร

มฟ ล.

พระราชดารัส เนื่องในการเสด็จฯ ทรงเปิดงานแสดงสินค้าไทย ครั้งที่ ๖

๑๑๔

วันที่ ๑๒ ตุลาคม ๒๕๑๓

สานักวิชาการจัดการ สาขาวิชาการจัดการการท่องเที่ยว

ได้นาไปใช้บรรยายหัวข้อเกี่ยวกับการศึกษาด้านการสืบสานอนุรักษ์ ส�ำนักวิชาการจัดการ สาขาวิชาการจัดการการท่องเที่ยว ศิ ลปวัฒนธรรมไทย แก่ผกู้เรีษาด้ ยนตามแนวพระราชด ได้น�ำไปใช้บโดยการปลุ รรยายหัวข้อกเกีจิต่ยสวกัานึบกการศึ านการสืบสานอนุรัการิษ์ ศิลปวัฒชนธรรมไทย กจิตส�ำนึกแก่ผู้เรียนตามแนวพระราชด�ำริ ในรายวิ า ศิลปะและวัโดยการปลุ ฒนธรรมไทย ในรายวิชา ศิลปะและวัฒนธรรมไทย

๑๑๕ 115 การพัฒนาความรู้ ด้านสังคมศาสตร์และศิลปศาสตร์

“...อย่ งที่เ่เขาพูดเวลามีเงินงบประมาณแผ่นดิน อย่าางที “...

ต้องท งท�าลายไปด้ ำลายไปด้วยและท ยและท�าให้ ำให้ความเจริญต่างๆ ต้องหยุดชะงักลง การ

นี่เงินกองกลางยังอยู่ ไม่ใช่เงินของเราจ่ายไป เขาจ่ายไป

สร้าางสรรค์ งสรรค์คควรจะกระท� วรจะกระทำาได้ ดยวีธกีการที สร้ ได้โโดยวิ ารที่แ่แยบคายกว่ ยบคายกว่าานันั้น้น โดยรวมกั โดยรวมกันน

นะเคยชินนไปไปไม่ไม่มมีคีความสุ วามสุจจริตริตจนกระทั จนกระทั่งท่งท�าไปท ำไปท�ามาไป ำมา อัอันนนันั้น้นนะเคยชิ

คิดแก้ไขปรับปรุง สิ่งที่มีอยู่แล้วให้ดีขึ้นและสร้าง

ไปหยิ ฉวยเขาไปท ไปท�าการขโมย ำการขโมยทุทุกกสิสิ่งทุ่งทุกกอย่อย่างมี างมีเจ้เจ้าของ าของ หยิบบฉวยเขา

มา...” สิ่งที่ยังขาดอยู่ให้สมบูรณ์ขึ้นมา...”

มันต้องมีเจ้าของ สิ่งที่มีค่าจะต้องมีเจ้าของ...” ของ...”

มฟ ล.

การล้มมล้ล้าางของเก่ อาจทำาให้ “... “...การล้ งของเก่าา เพื่อสร้างขึ้นใหม่นั้น อาจท� ให้สิ่งดีที่มีอยู่แล้ว

พระบรมราโชวาทในพิธีพระราชทานปริญญาบัตรของมหาวิทยาลัยศิลปากร

พระราชดารัส เนื่องในโอกาสที่พระครูใบฎีกาเล็ก ญานุตตะโร วัดหลวงปรีชากูล

วันที่ ๑๘ สิงหาคม ๒๕๑๗

อาเภอเมือง จังหวัดปราจีนบุรี และคณะ เฝ้าถวายเงินเพื่อโดยเสด็จพระราชกุศล ตามพระราชอัธยาศัย วันจันทร์ ที่ ๒๒ กรกฎาคม ๒๕๒๘

สานักวิชาการจัดการ สาขาวิชาการจัดการการท่องเที่ยว

ได้นาไปใช้บรรยายหัวข้อเกี่ยวกับการอนุรักษ์รักษาสภาพแวดล้อม ส�ำนักวิชาการจัดการ สาขาวิชาการจัดการการท่องเที่ยว อั นดีงามของแหล่ องเที่ยวให้ งอยู ่ และการเรี ่ยวกับการพัฒอนาม ได้น�ำไปใช้งบท่รรยายหั วข้อคเกี ่ยวกั บการอนุรยักนรู ษ์ร้เักกีษาสภาพแวดล้ แหล่ องเที่ยวให้งมท่ีคอวามสมบู โดยไม่ ถูกทาลายยในรายวิ ภูมิศาสตร์ อันดีงท่ามของแหล่ งเที่ยวให้รคณ์งอยู ่ และการเรี นรู้เกี่ยวกัชาบการพั ฒนา แหล่งอท่งเที องเที่ยว่ยวให้มีความสมบูรณ์โดยไม่ถูกท�ำลาย ในรายวิชา ภูมิศาสตร์ การท่ การท่องเที่ยว

116

แสง แห่งปัญญา

๑๑๖

สานักวิชาการจัดการ สาขาวิชาบัญชี ได้นาไปใช้บรรยายหัวข้อเกี่ยวกับส่วนของทุนหรือส่วนของเจ้าของ ส�ำนักวิชาการจัดการ สาขาวิชาบัญชี การก ค่า การน าส่วนของเจ้ ให้เกิดนประโยชน์ ต่อองค์าของ การ าหนดมู ได้น�ำลไปใช้ บรรยายหั วข้อเกี่ยาของไปใช้ วกับส่วนของทุ หรือส่วนของเจ้ การก�ำดหนดมู า การน�ชาำส่การบั วนของเจ้ และเกิ มูลค่าลค่ในรายวิ ญชีขาั้นของไปใช้ กลาง ๒ให้เกิดประโยชน์ต่อองค์การ และเกิดมูลค่า ในรายวิชา การบัญชีขั้นกลาง ๒ ๑๑๗ 117 การพัฒนาความรู้ ด้านสังคมศาสตร์และศิลปศาสตร์

“...อย่ งที่เ่เขาพูดเวลามีเงินงบประมาณแผ่นดิน อย่าางที “...

นี่เงินกองกลางยังอยู่ ไม่ใช่เงินของเราจ่ายไป เขาจ่ายไป

คิดแก้ไขปรับปรุง สิ่งที่มีอยู่แล้วให้ดีขึ้นและสร้าง

มา...” สิ่งที่ยังขาดอยู่ให้สมบูรณ์ขึ้นมา...”

มันต้องมีเจ้าของ สิ่งที่มีค่าจะต้องมีเจ้าของ...” ของ...”

มฟ ล.

พระบรมราโชวาทในพิธีพระราชทานปริญญาบัตรของมหาวิทยาลัยศิลปากร

วันที่ ๑๘ สิงหาคม ๒๕๑๗

อาเภอเมือง จังหวัดปราจีนบุรี และคณะ เฝ้าถวายเงินเพื่อโดยเสด็จพระราชกุศล

ตามพระราชอัธยาศัย วันจันทร์ ที่ ๒๒ กรกฎาคม ๒๕๒๘

สานักวิชาการจัดการ สาขาวิชาการจัดการการท่องเที่ยว

116

แสง แห่งปัญญา

๑๑๖

สานักวิชาการจัดการ สาขาวิชาบัญชี

ได้นาไปใช้บรรยายหัวข้อเกี่ยวกับส่วนของทุนหรือส่วนของเจ้าของ ส�ำนักวิชาการจัดการ สาขาวิชาบัญชี การก ค่า การน าส่วนของเจ้ ให้เกิดนประโยชน์ ต่อองค์าของ การ าหนดมู ได้น�ำลไปใช้ บรรยายหั วข้อเกี่ยาของไปใช้ วกับส่วนของทุ หรือส่วนของเจ้ การก�ำดหนดมู า การน�ชาำส่การบั วนของเจ้ และเกิ มูลค่าลค่ในรายวิ ญชีขาั้นของไปใช้ กลาง ๒ให้เกิดประโยชน์ต่อองค์การ และเกิดมูลค่า ในรายวิชา การบัญชีขั้นกลาง ๒

๑๑๗ 117 การพัฒนาความรู้ ด้านสังคมศาสตร์และศิลปศาสตร์

“...การที่จะใช้เงินบริจาค เพื่อที่จะได้ใช้ทันท่วงที สส�าหรั “...การที ำหรับ

“...ท่านก็ถือว่าเป็นระเบียบสาคัญ ไปเป็นหนี้เป็นสินนั้นไม่ดี

ช่วยผู้ประสบภัยธรรมชาติต่างๆ หรือมีความเดือดร้อนต่างๆ ทท�าไม ำไม

ซึ่งก็จาเอาไว้ตลอด ไม่ยอมที่จะไปเป็นหนี้ ไม่ยอมที่จะขอยืมเงินใคร เพราะว่าไม่ดี เข้าใจซาบซึ้งว่าถ้าเราไม่มีเงิน แล้วไปใช้เงิน ถ้าไม่มี เงินสาหรับใช้หนี้ ต่อไปก็เดือดร้อน เดือดร้อนต้องหาเงินมาให้ แล้ว โดยปกติเป็นหนี้เขาก็ต้องเสียดอกเบี้ย ถ้าไม่สามารถที่จะใช้หนี้ แล้วก็ต้องไปขอยืมเงินจากที่อื่น ไม่เหมือนของเรา ของเรา ไม่ต้องเสียดอกเบี้ย...”

จะต้องใช้เงินอย่างที่ไม่ใช่เป็นทางการ เพราะว่าไม่มีทางที่จะใช้เงิน

งบประมาณ หรือเงินที่มีกฏเกณฑ์ ฎเกณฑ์ เพราะว่าจะต้องลงบัญชี...”

มฟ ล.

พระราชดารัส ในโอกาสที่นายกศิษย์เก่าเบญจมราชาลัยสมาคมฯ นาคณะกรรมการฯ เข้าเฝ้าฯ ทูลเกล้าฯ ถวายเงิน เพื่อโดยเสด็จพระราชกุศลตามพระราชอัธยาศัย

ณ พระตาหนักจิตรลดารโหฐาน วันอังคาร ที่ ๒๑ กรกฎาคม ๒๕๒๔

สานักวิชาการจัดการ สาขาวิชาบัญชี

นาไปใช้ สอดแทรกให้ เห็นญความส ส�ำนักวิชได้าการจั ดการ สาขาวิชาบั ชี าคัญของการบันทึกบัญชี การจด บั น ทึ ก และรายการข้ อ มู ล ทางการเงิ น ให้ำคักญั บของการบั ผู้ ใ ช้ ข้ อ มูนลทึทางภายในและ ได้นำ� ไปใช้สอดแทรกให้ เห็นความส� กบัญชี การจด บันทึก และรายการข้ กบั ผูใ้ ช้ขอ้ มูลทางภายในและภายนอก ภายนอกขององค์ กรต่อามูงๆลทางการเงิ ในรายวิชนาให้รายงานการเงิ นและการวิเคราะห์ ขององค์กรต่างๆ ในรายวิชา รายงานการเงินและการวิเคราะห์

118

แสง แห่งปัญญา

๑๑๘

พระราชดารัส ในโอกาสที่ประธานศาลฎีกานาคณะข้าราชการตุลาการ และคณะ ผู้พิพากษาสมทบศาลเยาวชนและครอบครัวทั่วประเทศ เข้าเฝ้าฯ ทูลเกล้าฯ ถวายเงิน โดยเสด็จพระราชกุศลตามพระราชอัธยาศัย ณ ศาลาดุสิดาลัย วันพฤหัสบดี ที่ ๙ พฤศจิกายน ๒๕๓๘

สานักวิชาการจัดการ สาขาวิชาบัญชี ส�ำนักวิชได้ าการจั ดการ สาขาวิชาบัเห็ญนชีและให้เข้าใจถึงที่มาที่ไปของเงิน การ นาไปใช้ สอดแทรกให้ หารเงิได้ น�ำไปใช้ สอดแทรกให้ เห็นกและให้ เข้า้จใจถึ ที่มบาที ปของเงินวนของ การ บริ นสด ภาระ-ผู กพันซึ่งหากมี ารก่อหนี ะต้องงรั ผิด่ไชอบในส่ บริหารเงินสด ภาระ-ผูกพันซึ่งหากมีการก่อหนี้จะต้องรับผิดชอบในส่วนของ ดอกเบี้ยในอนาคตได้ หากการจะให้ใช้เงินให้เกิดประโยชน์ต้องมีการวางแผน ดอกเบีย้ ในอนาคตได้ หากการจะให้ใช้เงินให้เกิดประโยชน์ตอ้ งมีการวางแผน ให้ดี ตามวัตถุประสงค์ ในรายวิชา การบัญชีขั้นต้น ๑ และ การบัญชีขั้นต้น ๒ ให้ดี ตามวัตถุประสงค์ ในรายวิชา การบัญชีขนั้ ต้น ๑ และ การบัญชีขนั้ ต้น ๒ ๑๑๙ 119 การพัฒนาความรู้ ด้านสังคมศาสตร์และศิลปศาสตร์

“...ท่านก็ถือว่าเป็นระเบียบสาคัญ ไปเป็นหนี้เป็นสินนั้นไม่ดี

ช่วยผู้ประสบภัยธรรมชาติต่างๆ หรือมีความเดือดร้อนต่างๆ ทท�าไม ำไม

จะต้องใช้เงินอย่างที่ไม่ใช่เป็นทางการ เพราะว่าไม่มีทางที่จะใช้เงิน

งบประมาณ หรือเงินที่มีกฏเกณฑ์ ฎเกณฑ์ เพราะว่าจะต้องลงบัญชี...”

มฟ ล.

ณ พระตาหนักจิตรลดารโหฐาน วันอังคาร ที่ ๒๑ กรกฎาคม ๒๕๒๔

สานักวิชาการจัดการ สาขาวิชาบัญชี

118

แสง แห่งปัญญา

๑๑๘

๑๑๙ 119 การพัฒนาความรู้ ด้านสังคมศาสตร์และศิลปศาสตร์

“...เศรษฐกิจแบบพอเพียงนี้ ขอย้าว่าเป็นการทั้งเศรษฐกิจ หรือความ

การสร้างพื้นฐาน คือความมีกินมีใช้ของประชาชนก่อน ด้วยวิธีการที่

ประพฤติ ที่ทาอะไรเพื่อให้เกิดผลโดยมีเหตุผล คือเกิดผลมันมาจาก

ประหยัด ระมัดระวังแต่ถูกต้องตามหลักวิชา เมื่อพื้นฐานเกิดขึ้น

เหตุ ถ้าทาเหตุที่ดี ถ้าคิดให้ดีให้ผลที่ออกมาคือสิ่งที่ติดตามเหตุ การ

มั่นคงพอควรแล้ว จึงต่อสร้างเสริมความเจริญให้ค่อยเป็นค่อยไป

กระทาก็จะเป็นการกระทาที่ดี และผลของการกระทานั้น ก็จะเป็น

ตามลาดับ ด้วยความรอบคอบ ระมัดระวังและประหยัดนั้น ก็เพื่อ

การกระทาที่ดี ดีแปลว่ามีประสิทธิผลดี แปลว่ามีประโยชน์

ป้องกันความผิดพลาดล้มเหลว และเพื่อให้บรรลุ

ดีแปลว่าทาให้มีความสุข...”

มฟ ล.

“...ในการพัฒนาประเทศนั้น จาเป็นต้องทาตามลาดับขั้น เริ่มด้วย

ผลสาเร็จได้แน่นอนบริบูรณ์...”

พระราชดารัส เนื่องในโอกาสวันเฉลิมพระชนมพรรษา วันที่ ๔ ธันวาคม ๒๕๔๓

พระบรมราโชวาท ในพิธีพระราชทานปริญญาบัตรของมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์

วันที่ ๑๔ กรกฎาคม ๒๕๐๗

120

สานักวิชาการจัดการ สาขาวิชาเศรษฐศาสตร์

น้อมนาพระบรมราโชวาทใช้เป็นหลักคิด โดยให้นักศึกษาฝึกปฏิบัติ ส�ำนักวิชาการจัดการ สาขาวิชาเศรษฐศาสตร์ และวิ ฒนาเศรษฐกิจและสั คมแห่ ทั้งนนีัก้ เพื ให้นกักปฏิ ศึกบษาัติ เคราะห์ น้อมน�แผนพั ำพระบรมราโชวาทใช้ เป็นงหลั กคิดงชาติ โดยให้ ศึก่อษาฝึ สามารถบู ร ณาการหลั ก วิช าการทางด้ และวิเคราะห์ แผนพัฒนาเศรษฐกิ จและสัางนเศรษฐศาสตร์ คมแห่งชาติ ทั้งนีแ้ ละหลั เพื่อให้กนปรั ักศึชกญา ษา สามารถบู รณาการหลั านเศรษฐศาสตร์ ปรัช่กญา เศรษฐกิ จพอเพี ยงได้อย่กาวิงมีชาการทางด้ ประสิทธิภาพและประสิ ทธิผลและหลั พุ่งเป้ากไปที าร เศรษฐกิจพอเพียงได้อย่างมีประสิทธิภาพและประสิทธิผล พุ่งเป้าไปที่การ พัฒนาประเทศอย่างยั่งยืน ในรายวิชา เศรษฐกิจพอเพียง พัฒนาประเทศอย่างยั่งยืน ในรายวิชา เศรษฐกิจพอเพียง

น้อมนาพระราชดารัสมาใช้ในการเรียนการสอนโดยให้นักศึกษา ส�ำนักวิชาการจัดการ สาขาวิชาเศรษฐศาสตร์ ประจ าวัน และสะท้ อนวิใถนการเรี ีการดารงชี วิตของตนเอง นทััก้งนีศึ้ กเพืษา่อ จัดทาบันน้ทึอกมน� ำพระราชด� ำรัสมาใช้ ยนการสอนโดยให้ ในแง่มำวัุมนต่าและสะท้ งๆ ตามหลั ชญาเศรษฐกิ จพอเพียงทีทั้ง่สนีามารถ จัปรัดท�บำวิบัถนีชทึีวิตกประจ� อนวิกถปรัีการด� ำรงชีวิตของตนเอง ้ เพื่อ ปรั บวิกถต์ีชใีวช้ิตได้ในแง่ ต่าบงๆรวมทั ตามหลั ญาเศรษฐกิ จพอเพี ่สามารถ ประยุ ในทุมกุมระดั ้งระดักบปรั ปัจชเจกบุ คคลและไม่ จากัยดงที เฉพาะด้ าน ประยุกต์ใช้ได้ในทุกระดับ รวมทั้งระดับปัจเจกบุคคลและไม่จ�ำกัดเฉพาะด้าน เศรษฐกิจเท่านั้น ในรายวิชา เศรษฐกิจพอเพียง เศรษฐกิจเท่านั้น ในรายวิชา เศรษฐกิจพอเพียง

แสง แห่งปัญญา

๑๒๐

๑๒๑ 121 การพัฒนาความรู้ ด้านสังคมศาสตร์และศิลปศาสตร์

“...เศรษฐกิจแบบพอเพียงนี้ ขอย้าว่าเป็นการทั้งเศรษฐกิจ หรือความ

การสร้างพื้นฐาน คือความมีกินมีใช้ของประชาชนก่อน ด้วยวิธีการที่

ประพฤติ ที่ทาอะไรเพื่อให้เกิดผลโดยมีเหตุผล คือเกิดผลมันมาจาก

ประหยัด ระมัดระวังแต่ถูกต้องตามหลักวิชา เมื่อพื้นฐานเกิดขึ้น

เหตุ ถ้าทาเหตุที่ดี ถ้าคิดให้ดีให้ผลที่ออกมาคือสิ่งที่ติดตามเหตุ การ

มั่นคงพอควรแล้ว จึงต่อสร้างเสริมความเจริญให้ค่อยเป็นค่อยไป

กระทาก็จะเป็นการกระทาที่ดี และผลของการกระทานั้น ก็จะเป็น

ตามลาดับ ด้วยความรอบคอบ ระมัดระวังและประหยัดนั้น ก็เพื่อ

การกระทาที่ดี ดีแปลว่ามีประสิทธิผลดี แปลว่ามีประโยชน์

ป้องกันความผิดพลาดล้มเหลว และเพื่อให้บรรลุ

ดีแปลว่าทาให้มีความสุข...”

ผลสาเร็จได้แน่นอนบริบูรณ์...”

มฟ ล.

“...ในการพัฒนาประเทศนั้น จาเป็นต้องทาตามลาดับขั้น เริ่มด้วย

พระราชดารัส เนื่องในโอกาสวันเฉลิมพระชนมพรรษา วันที่ ๔ ธันวาคม ๒๕๔๓

พระบรมราโชวาท ในพิธีพระราชทานปริญญาบัตรของมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์

วันที่ ๑๔ กรกฎาคม ๒๕๐๗

สานักวิชาการจัดการ สาขาวิชาเศรษฐศาสตร์

120

แสง แห่งปัญญา

๑๒๐

๑๒๑ 121 การพัฒนาความรู้ ด้านสังคมศาสตร์และศิลปศาสตร์

“...ในโครงการพัฒนาต่างๆ ตั้งขึ้นเพื่อปรับปรุงดัดแปลงสิ่งที่มีอยู่แล้ว

คือทรัพยากรตามธรรมชาติให้เกิดผลเป็นประโยชน์แก่ประเทศและ

การพัฒนาความรู้

ด้านนิติศาสตร์และการปกครอง

ประชาชนส่วนรวมให้ได้มากที่สุด บางทีก็อาจทาให้มีการเสียหายใน บางส่วนได้บ้าง เพื่อที่จะให้โครงการมีผลเต็มเม็ดเต็มหน่วย จาเป็นต้องพิจารณาจัดตั้งโดยรอบคอบและละเอียดถี่ถ้วน

มฟ ล.

ให้ทราบว่า ผลที่เกิดขึ้นจากโครงการนั้นจะมีขอบเขต ต่อเนื่องไปเพียงใด และมีผลดีผลเสียประการใด...”

พระบรมราโชวาทในพิธีพระราชทานปริญญาบัตรของมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์

วันที่ ๑๕ กรกฎาคม ๒๕๑๙

สานักวิชาการจัดการ สาขาวิชาเศรษฐศาสตร์

น้อมนาพระบรมราโชวาทมาใช้ในการเรียนการสอนโดยให้นักศึกษา ส�ำนักวิชาการจัดการ สาขาวิชาเศรษฐศาสตร์ กต์ใช้ในการวิเใคราะห์ าเนินนงานด้ าน นาหลักแนวคิ น้อมน�ดำมาประยุ พระบรมราโชวาทมาใช้ นการเรีแยนวทางการด นการสอนโดยให้ ักศึกษา นาของชุ มชนกรณีกศต์ึกใช้ษาในการวิ และวางแผนการพั ฒนาในระดัำเนิ บชุนมงานด้ ชนอย่าานง น�การพั ำหลัฒกแนวคิ ดมาประยุ เคราะห์แนวทางการด� การพั มชนกรณีศกมีึ ษา นาในระดับชุมชนอย่ าง มี เ หตุฒมนาของชุ ี ผ ล พอประมาณ ภู มิ คและวางแผนการพั ุ้ ม กั น และตั้ ง อยู่ บฒนฐานของความรู ้ แ ละ มีเหตุมีผล พอประมาณ มีภูมิคุ้มกัน และตั้งอยู่บนฐานของความรู้และ คุณธรรม ยึดหลักวิชาการที่ตระหนักถึงบริบทเฉพาะของชุมชน ในรายวิชา คุณธรรม ยึดหลักวิชาการที่ตระหนักถึงบริบทเฉพาะของชุมชน ในรายวิชา เศรษฐกิจจพอเพี พอเพียยงง เศรษฐกิ

122

แสง แห่งปัญญา

ภาพจาก http://www.manager.co.th/asp-bin/Image.aspx?ID=2643968

๑๒๒

“...ในโครงการพัฒนาต่างๆ ตั้งขึ้นเพื่อปรับปรุงดัดแปลงสิ่งที่มีอยู่แล้ว

คือทรัพยากรตามธรรมชาติให้เกิดผลเป็นประโยชน์แก่ประเทศและ

การพัฒนาความรู้

ด้านนิติศาสตร์และการปกครอง

ประชาชนส่วนรวมให้ได้มากที่สุด บางทีก็อาจทาให้มีการเสียหายใน บางส่วนได้บ้าง เพื่อที่จะให้โครงการมีผลเต็มเม็ดเต็มหน่วย ให้ทราบว่า ผลที่เกิดขึ้นจากโครงการนั้นจะมีขอบเขต ต่อเนื่องไปเพียงใด และมีผลดีผลเสียประการใด...”

มฟ ล.

จาเป็นต้องพิจารณาจัดตั้งโดยรอบคอบและละเอียดถี่ถ้วน

พระบรมราโชวาทในพิธีพระราชทานปริญญาบัตรของมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์

วันที่ ๑๕ กรกฎาคม ๒๕๑๙

สานักวิชาการจัดการ สาขาวิชาเศรษฐศาสตร์

122

แสง แห่งปัญญา

ภาพจาก http://www.manager.co.th/asp-bin/Image.aspx?ID=2643968

๑๒๒

“...กฏหมายมิใช่ตัวความยุติธรรม หากเป็นเพียงบทบัญญัติหรือ

มฟ ล.

จนเกินเลยไป เพราะฉะนั้นไม่สมควรจะถือว่าการรักษาความ ยุติ ธรรมในแผ่นดินมี วงกว้า งอยู่เพียงแต่ขอบเขตของ กฏหมาย จาเป็นต้องขยายออกไปให้ถึง ศีลธรรมจรรยา ตลอดจนเหตุและผล ความเป็นจริงด้วย...”

พระบรมราโชวาทในพิธีพระราชทานประกาศนียบัตรแก่ผู้สอบไล่ได้ตามหลักสูตรของ สานักอบรมศึกษากฏหมายแห่งเนติบัณฑิตยสภา

ณ อาคารใหม่สวนอัมพร วันจันทร์ ที่ ๒๙ ตุลาคม ๒๕๒๒

124

แสง แห่งปัญญา

๑๒๔

ส�ำนักวิชานิติศาสตร์ ได้น้อมน�ำพระบรมราโชวาทนี้มาเป็นหลักในการกล่าวถึง “ความ ยุติธรรม” ซึ่งเป็นหัวใจและรากฐานของคุณธรรมและจริยธรรมในวิชาชีพ กฏหมาย แต่การรักษาความยุติธรรมก็ต้องพิจารณาถึงศีลธรรมจรรยา พร้อม ทั้งเหตุการณ์ตามความเป็นจริงด้วย เพื่อให้นักศึกษามีความเข้าใจถึงเหตุผล และหลักการแห่งกฏหมายบนพื้นฐานของศีลธรรมจรรยา ตลอดจนเหตุและ ผลตามความเป็นจริง โดยการน�ำสถานการณ์จริงมาปรับใช้ในการเรียนการ สอนด้วย เช่น การน�ำสัญญาปรับปรุงโครงสร้างหนี้ของสถาบันการเงินมาให้ นักศึกษาวิเคราะห์ผลทางกฏหมายของสัญญาเปรียบเทียบกับหลักเกณฑ์ การท�ำสัญญาประนีประนอมยอมความและอภิปรายในชั้นเรียน ท�ำให้ นักศึกษามีความรอบรู้หลักกฏหมายดังกล่าวโดยละเอียด และมีความรอบรู้ ในกฏหมายอื่นๆ ที่เกี่ยวข้องเป็นอย่างดี รวมตลอดทั้งมีความรอบรู้ใน เหตุการณ์ต่างๆ ของบ้านเมืองด้วย เพื่อน�ำไปปรับใช้กับการท�ำงานหรือ ประกอบวิชาชีพด้านกฏหมายในอนาคตโดยตั้งอยู่บนพื้นฐานของหลักสุจริต เพื่อรักษาความยุติธรรมในแผ่นดินต่อไป ในรายวิชา เอกเทศสัญญา ๓

การพัฒนาความรู้ ด้านนิติศาสตร์และการปกครอง 125

“...กฏหมายมิใช่ตัวความยุติธรรม หากเป็นเพียงบทบัญญัติหรือ

ปัจจัยที่ตราไว้เพื่อรักษาความยุติธรรม ผู้ใดก็ตาม แม้ไม่รู้กฏหมาย แต่ถ้าประพฤติปฏิบัติด้วยความสุจริตแล้วควรจะได้รับความคุ้มครอง จากกฏหมายเต็มที่ ตรงกันข้าม คนที่รู้กฏหมายแต่ใช้กฏหมายไป จนเกินเลยไป เพราะฉะนั้นไม่สมควรจะถือว่าการรักษาความ ยุติ ธรรมในแผ่นดินมี วงกว้า งอยู่เพียงแต่ขอบเขตของ กฏหมาย จาเป็นต้องขยายออกไปให้ถึง ศีลธรรมจรรยา ตลอดจนเหตุและผล ความเป็นจริงด้วย...”

มฟ ล.

ในทางทุจริต ควรต้องถือว่าทุจริต และกฏหมายไม่ควรคุ้มครอง

ณ อาคารใหม่สวนอัมพร วันจันทร์ ที่ ๒๙ ตุลาคม ๒๕๒๒

124

แสง แห่งปัญญา

๑๒๔

การพัฒนาความรู้ ด้านนิติศาสตร์และการปกครอง 125

“...บางที เราตั้ง้งกฏหมายขึ กฏหมายขึ้น้นมาก็ มาก็ดด้ว้วยวิ ยวิชชาการซึ าการซึ่งได้มาจากต่างประเทศ บางทีเราตั “... เพราะว่าาวิวิชชากฏหมายนี ากฏหมายนี้ก้ก็เ็เป็ป็นนวิวิชชาที าที่ก่กว้ว้าางขวางจึ งขวางจึงงต้ต้อองมี งมีหหลัลักกอะไร อะไร เพราะว่ งที่ อย่างหนึ่ง แต่วิชาการนั้นอาจไม่เหมาะสมกับสถานการณ์หรืออท้ท้อองที ของเราอย่อย่างที างที่ที่เทคยยกตั ี่เคยยกตัวอย่ วอย่างมาเกี างมาเกี่ยวกั ่ยวกับทีบ่ดทีิน่ดินเกีเกี่ยวข้ ่ยวข้องกั องกับการท บการา ของเรา ท�มาหากิ ำมาหากินของประชาชนที นของประชาชนที ่างไกลซึ่งซึเราเอากฏหมายไปบั ่งเราเอากฏหมายไปบังคังบคับ ่อยู่อ่หยู่าหงไกล

มฟ ล.

ประชาชนเหล่าานันั้น้นก็ก็ไไม่ม่ไได้ด้เเพราะว่ พราะว่าาเป็ เป็นนความผิ ความผิดดของเราเอง ของเราเอง เพราะ ประชาชนเหล่ การปกครองไม่ถึงประชาชนที่อยู่ในที่ห่างไกล จึงไม่สามารถที่จะ ทราบถึงกฏหมาย ความบกพร่องก็อยู่ที่ทางฝ่ายที่บังคับกฏหมาย

ะถือเป็นหลักเหมือนกัน ฉะนั้น มากกว่าฝ่ายที่ถูกบังคับ ข้อนี้ควรที่จะถื จึงต้องหาวิธีการที่จะปฏิบัติกฏหมายให้ถูกต้อง ..” ตามหลักของธรรมชาติ...”

พระบรมราโชวาท พระราชทานแก่กรรมการจัดงานวันรพี

ณ พระตาหนักจิตรลดารโหฐาน วันพุธ ที่ ๒๘ มิถุนายน ๒๕๑๖

126

แสง แห่งปัญญา

๑๒๖

ส�ำนักวิชานิติศาสตร์ ได้น้อมน�ำมาประกอบการบรรยายเกี่ยวกับกฏหมายที่ดิน โดย ประเทศไทย (ระบบกฏหมาย Civil law) ได้น�ำหลักกฏหมายที่ดินของ ประเทศออสเตรเลีย (ระบบกฏหมาย Common law) ซึ่งมีความแตกต่าง กันในแง่การบังคับปฏิบัติตามกฏหมาย แต่หากน�ำพระบรมราโชวาทดังกล่าว มาเป็นแนวปฏิบัติ ด้วยการใช้หลักของธรรมชาติ มิใช่เอาแต่บังคับให้เป็นไป ตามตัวบทกฏหมายที่เป็นตัวอักษรเท่านั้น โดยเฉพาะกับประชาชนที่อยู่ใน ท้องถิ่นห่างไกล ไม่สามารถที่จะทราบถึงกฏหมายที่ใช้บังคับในขณะนั้นได้ ตลอดเวลา นอกจากนี้ ได้มีการจัดให้อาจารย์ หรือนักศึกษา ให้ความรู้กับ ผู้น�ำท้องถิ่น เพื่อท�ำการสื่อสารถ่ายทอดกฏหมายที่เกี่ยวข้องแก่ประชาชน โดยทั่วกันเป็นระยะๆ เพื่อให้ประชาชนมีความรู้ ความเข้าใจ สามารถรักษา สิทธิประโยชน์ของผู้ถือครองที่ดินได้อย่างถูกกฏหมาย ในรายวิชา กฏหมาย ว่าด้วยทรัพย์และที่ดิน

การพัฒนาความรู้ ด้านนิติศาสตร์และการปกครอง 127

“...บางที เราตั้ง้งกฏหมายขึ กฏหมายขึ้น้นมาก็ มาก็ดด้ว้วยวิ ยวิชชาการซึ าการซึ่งได้มาจากต่างประเทศ บางทีเราตั “... เพราะว่าาวิวิชชากฏหมายนี ากฏหมายนี้ก้ก็เ็เป็ป็นนวิวิชชาที าที่ก่กว้ว้าางขวางจึ งขวางจึงงต้ต้อองมี งมีหหลัลักกอะไร อะไร เพราะว่ งที่ อย่างหนึ่ง แต่วิชาการนั้นอาจไม่เหมาะสมกับสถานการณ์หรืออท้ท้อองที ของเราอย่อย่างที างที่ที่เทคยยกตั ี่เคยยกตัวอย่ วอย่างมาเกี างมาเกี่ยวกั ่ยวกับทีบ่ดทีิน่ดินเกีเกี่ยวข้ ่ยวข้องกั องกับการท บการา ของเรา ประชาชนเหล่าานันั้น้นก็ก็ไไม่ม่ไได้ด้เเพราะว่ พราะว่าาเป็ เป็นนความผิ ความผิดดของเราเอง ของเราเอง เพราะ ประชาชนเหล่ การปกครองไม่ถึงประชาชนที่อยู่ในที่ห่างไกล จึงไม่สามารถที่จะ ทราบถึงกฏหมาย ความบกพร่องก็อยู่ที่ทางฝ่ายที่บังคับกฏหมาย

มฟ ล.

ท�มาหากิ ำมาหากินของประชาชนที นของประชาชนที ่างไกลซึ่งซึเราเอากฏหมายไปบั ่งเราเอากฏหมายไปบังคังบคับ ่อยู่อ่หยู่าหงไกล

พระบรมราโชวาท พระราชทานแก่กรรมการจัดงานวันรพี

ณ พระตาหนักจิตรลดารโหฐาน วันพุธ ที่ ๒๘ มิถุนายน ๒๕๑๖

126

แสง แห่งปัญญา

๑๒๖

การพัฒนาความรู้ ด้านนิติศาสตร์และการปกครอง 127

“...ประเทศต่างๆ ต้องพึ่งพาอาศัยซึ่งกันและกันมากขึ้นกว่าแต่ก่อน

หรือความเสื่อมโทรมของทรัพยากรธรรมชาติ ไม่ว่าจะเกิดขึ้นในที่ หนึ่งที่ใดก็ตาม ย่อมส่งผลกระทบต่อเนื่องไปถึงที่อื่นๆ ด้วยเหตุนี้ทุก คนทุกประเทศในโลกจึงย่อมมีส่วนรับผิดชอบอยู่ด้วยกัน ทั้งในการ แก้ไข ลดปัญหา และปรับปรุงสร้างเสริมสภาวะแวดล้อมให้กลับคืน มาสู่สภาพ อันจะเอื้อต่อการมีชีวิตอยู่อย่างเป็นสุขของตนเอง และเพื่อนมนุษย์...”

ความร่วมมือระหว่างประเทศ ไม่ว่าใหญ่หรือน้อยโดยอาศัยความ เคารพไว้วางใจและเข้าใจดีต่อกันเป็นรากฐาน ย่อมมีความสาคัญ อย่างยิ่ง ข้าพเจ้าจึงเชื่อแน่ว่า ด้วยความร่วมมือซึ่งกันและกันอย่าง จริงจังเท่านั้น จะเป็นผลให้โลกมีสันติสุขอันถาวร และมนุษยชาติ ทั้งมวลประสบความเจริญรุ่งเรือง...”

มฟ ล.

“...ปัญหาต่างๆ เกี่ยวกับสภาวะแวดล้อม อันเนื่องมาจากมลพิษ

128

พระราชดารัสพระราชทานเพื่อเชิญลงพิมพ์ในหนังสือที่ระลึกในพิธีรับมอบเรือขจัด คราบน้ามัน ซึ่งรัฐบาลเดนมาร์กน้อมเกล้าฯ ถวาย วันพุธ ที่ ๒๐ พฤศจิกายน ๒๕๓๙

พระราชดารัสพระราชทานแก่คณะบุคคลต่างๆ ที่เข้าเฝ้าฯ ถวายชัยมงคล เนื่องในโอกาสวันเฉลิมพระชนมพรรษา ณ ศาลาดุสิดาลัย สวนจิตรลดา พระราชวังดุสิต วันพุธ ที่ ๔ ธันวาคม ๒๕๓๙

สานักวิชานิติศาสตร์ ส�ำนักวิชได้านินต้อิศมน าสตร์ ามาสอดแทรกในการเรียนการสอนเพื่อ สร้างจิตสานึกที่ดี ได้น้อมน�ำมาสอดแทรกในการเรียนการสอนเพื่อสร้างจิตส�ำนึกที่ดี ในการอนุ รั ก ษ์ สิ่ ง แวดล้ อ ม เนื่ อ งจากสิ่ ง แวดล้ อ มเป็ น เรื่ อ งที่ ไ ม่ เ ฉพาะ ในการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อม เนื่องจากสิ่งแวดล้อมเป็นเรื่องที่ไม่เฉพาะประเทศชาติ ประเทศชาติ ยั ง รวมถึ ง คนในชาติ จ ะต้ อ งร่ ว มมื อ กั น อนุ รั ก ษ์ เพื่ อ ให้ ยังรวมถึงคนในชาติจะต้องร่วมมือกันอนุรักษ์ เพื่อให้สิ่งแวดล้อมที่มีสามารถ สิอยู ่งแวดล้ ่มีสอามารถอยู ละพั อไปได้ งยัอ่งกัยืนนแก้ และจะต้ องร่าวงๆ มมืทีอ่ ่และพัอฒมทีนาต่ ไปได้อย่า่แงยั ่งยืฒ น นาต่ และจะต้ องร่อย่วามมื ไขปัญหาต่ กัเกินดแก้ ญ หาต่ งๆนทีรับ่ เ กิผิดดชอบต่ ขึ้ น ตลอดทั ้ ง ร่่งวแวดล้ มกั นอรัมที บ ผิ่เดกิชอบต่ อ ปั ญ หา ขึ้นไ ขปั ตลอดทั ้งร่วามกั อปัญหาสิ ดขึ้น ในรายวิ ชา สิกฏหมายเกี ่งแวดล้อมที่ย่เวกั กิดบขึสิ้น่งในรายวิ แวดล้อชมา กฏหมายเกี่ยวกับสิ่งแวดล้อม

สานักวิชานิติศาสตร์ ามาสอดแทรกในการเรียนการสอน เนื่องจากรัฐเป็นส่วน ส�ำนักวิชได้านินต้อิศมน าสตร์ หนึ างประเทศ ซึ่งการอยูย่รนการสอน ่วมกันอย่างสุ ่งของสัได้งคมระหว่ น้อมน�ำมาสอดแทรกในการเรี เนืข่อสงบของรั งจากรัฐเป็ฐนต่ส่าวงๆน หนึ่งของสั งคมระหว่ างประเทศ ซึ่งาการอยู ่ร่วมกั างสุดขี กฏหมายระหว่ สงบของรัฐต่างๆ อาจมี กฏเกณฑ์ หรือกฏหมายระหว่ งประเทศ อย่นาอย่ งไรก็ าง อาจมีกฏเกณฑ์ดหผลในทางปฏิ รือกฏหมายระหว่ อย่างไรก็ดี กฏหมายระหว่ าง ประเทศจะเกิ บัติตา้องประเทศ งอาศัยความเคารพต่ อกัน และความ ดผลในทางปฏิ บัติต้องอาศั กันประเทศชาติ และความ ร่ประเทศจะเกิ วมมือของนานาประเทศ พระราชด ารัสนีย้จความเคารพต่ ะสร้างจิตสานึกอให้ ร่วมมือของนานาประเทศ พระราชด�ำรัสนี้จะสร้างจิตส�ำนึกให้ประเทศชาติ รวมถึงคนในชาติเกิดความเคารพซึ่งกันและกัน และร่วมมือกันปฏิบัติตามกฎ รวมถึงคนในชาติเกิดความเคารพซึ่งกันและกัน และร่วมมือกันปฏิบัติตามกฎ กติ ก า รวมถึ ง กฏหมาย เพื่ อ ให้ ก ารด าเนิ น ความสั ม พั น ธ์ ใ นทางระหว่ า ง กติกา รวมถึงกฏหมาย เพื่อให้การด�ำเนินความสัมพันธ์ในทางระหว่างประเทศ ประเทศเป็ นไปด้ วยดี ชในรายวิ ชา กฏหมายระหว่ างประเทศ เป็นไปด้วยดี ในรายวิ า กฏหมายระหว่ างประเทศ แผนกคดีแผนกคดี เมือง เมือง

แสง แห่งปัญญา

๑๒๘

๑๒๙ 129 การพัฒนาความรู้ ด้านนิติศาสตร์และการปกครอง

“...ประเทศต่างๆ ต้องพึ่งพาอาศัยซึ่งกันและกันมากขึ้นกว่าแต่ก่อน

มฟ ล.

“...ปัญหาต่างๆ เกี่ยวกับสภาวะแวดล้อม อันเนื่องมาจากมลพิษ

128

แสง แห่งปัญญา

๑๒๘

๑๒๙ 129 การพัฒนาความรู้ ด้านนิติศาสตร์และการปกครอง

การพัฒนาทักษะชีวิต

พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ทรงห่วงใยในความเป็นอยู่ของพสกนิกรชาวไทยทั้งปวง

มฟ ล.

พระองค์ทรงพระราชทานพระบรมราโชวาทและพระราชด�ำรัส เกี่ยวกับ “การพัฒนาทักษะชีวิต” ไว้หลายด้าน มหาวิทยาลัยแม่ฟ้าหลวงจึงได้น้อมน�ำมาใช้เป็นแนวทาง ในการพัฒนานักศึกษา โดยน�ำไปบูรณาการกับการเรียน การสอนในทุกหลักสูตรทุกรายวิชาและการจัดกิจกรรม พัฒนานักศึกษา เพื่อให้บัณฑิตมหาวิทยาลัยแม่ฟ้าหลวง สามารถด�ำเนินชีวิตต่อไปได้อย่างมีความสุขและ สามารถเสริมสร้างสังคมและประเทศชาติ ให้เจริญรุ่งเรืองต่อไป

ภาพจาก http://hs9pwv.blogspot.com/2007/12/blog-post_6609.html ภาพจาก http://hs9pwv.blogspot.com/2007/12/blog-post_6609.html

การพัฒนาทักษะชีวิต 131

การพัฒนาทักษะชีวิต

พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ทรงห่วงใยในความเป็นอยู่ของพสกนิกรชาวไทยทั้งปวง พระองค์ทรงพระราชทานพระบรมราโชวาทและพระราชด�ำรัส

มฟ ล.

เกี่ยวกับ “การพัฒนาทักษะชีวิต” ไว้หลายด้าน มหาวิทยาลัยแม่ฟ้าหลวงจึงได้น้อมน�ำมาใช้เป็นแนวทาง ในการพัฒนานักศึกษา โดยน�ำไปบูรณาการกับการเรียน การสอนในทุกหลักสูตรทุกรายวิชาและการจัดกิจกรรม

พัฒนานักศึกษา เพื่อให้บัณฑิตมหาวิทยาลัยแม่ฟ้าหลวง สามารถด�ำเนินชีวิตต่อไปได้อย่างมีความสุขและ สามารถเสริมสร้างสังคมและประเทศชาติ ให้เจริญรุ่งเรืองต่อไป

ภาพจาก http://hs9pwv.blogspot.com/2007/12/blog-post_6609.html ภาพจาก http://hs9pwv.blogspot.com/2007/12/blog-post_6609.html

การพัฒนาทักษะชีวิต 131

การพัฒนาทักษะชีวิต

“...ระเบียบในการทางานนี้จาเป็นต้องมี คือ มีวินัยนั่นเองถ้าไม่มีวินัย “...ระเบียบในการทางานนี้จาเป็นต้องมี คือ มีวินัยนั่นเองถ้าไม่มีวินัย

“หลักกปฏิ ปฏิบบั ตัติ ิในการท นการท�างาน” ำงาน” “หลั “...ขอให้ท่านได้ตั้งใจระลึกไว้เสมอเป็นนิตย์ด้วยว่า ในการทาการงาน

มฟ ล.

ทั้งปวงนั้น ทุกคนจะต้องตั้งใจจริง อดทนและขยันหมั่นเพียร ซื่อสัตย์ เห็นอกเห็นใจและถ้อยทีถ้อยอาศัยกัน มีเมตตา มุ่งดีมุ่งเจริญต่อกัน ยึดมั่นในความสามัคคีและความสุจริต ทั้งในความคิดและการกระทา ถือเอาความมั่นคงและประโยชน์ร่วมกันเป็นจุดหมายสูงสุด กิจที่ทาทุกอย่างจึงจะสาเร็จผลที่สมบูรณ์...”

พระราชดารัส ในพิธีพระราชทานพระพุทธนวราชบพิตรประจาจังหวัดสงขลา วันพฤหัสบดี ที่ ๒๓ สิงหาคม ๒๕๑๖

“...ปัญหาทุกอย่างมี งมีททางแก้ างแก้ไไขได้ ขได้ถ้ถ้าาแก้แก้คคนเดี นเดียวไม่ ยวไม่ได้ไกด้ช็ กว่ ็ชยกั ่วยกั น “...ปั นคินดคิกัดนกัแก้ แก้หลายๆ หลายๆคนคนหลายๆ หลายๆทาง ทางด้ด้ววยความร่ ยความร่ววมมืมมืออปรองดองกั ปรองดองกันนปัปัญญหาที หาที่ ่ ลายเป็นนอุปสรรคขัดขวาง และบ่อนท� ลาย เกิเกิดดขึขึ้น้นนันั้น้นจัจักกได้ได้ไไม่ม่กกลายเป็ นทำาลาย ความเจริญและความส ...” ำเร็จ...” และความส�าเร็

พระบรมราโชวาท ในพิ ในพิธธีพีพระราชทานปริ ระราชทานปริญญญาบั ญาบัตตรของจุ รของจุฬฬาลงกรณ์ าลงกรณ์มมหาวิ หาวิททยาลั ยาลัยย พระบรมราโชวาท วัวันนทีที่ ่ ๑๓ ๑๓ กรกฎาคม กรกฎาคม ๒๕๓๓ ๒๕๓๓

132

แสง แห่งปัญญา

๑๓๒

ทาอะไรก็จะเปะปะไปหมด แม้ในห้องเรียนจะไม่ได้สอนว่า วิชานี้ๆ ทาอะไรก็จะเปะปะไปหมด แม้ในห้องเรียนจะไม่ได้สอนว่า วิชานี้ๆ ต้องมีวินัย แต่ทุกวิชาต้องมีวินัย แม้จะไปสังสรรค์กัน ไปเล่นกีฬากัน ต้องมีวินัย แต่ทุกวิชาต้องมีวินัย แม้จะไปสังสรรค์กัน ไปเล่นกีฬากัน ไปพัฒนาชนบทก็ตาม ต้องมีวินัยทั้งนั้น ถ้าไม่มีวินัย งานนั้นมีหวัง ไปพัฒนาชนบทก็ตาม ต้องมีวินัยทั้งนั้น ถ้าไม่มีวินัย งานนั้นมีหวัง ล้มเหลว หรือยิ่งกว่านั้น งานนั้นอาจจะมีหวังทาลายส่วนรวมก็ได้ ล้มเหลว หรือยิ่งกว่านั้น งานนั้นอาจจะมีหวังทาลายส่วนรวมก็ได้ ถ้าไม่มีวินัย ขาดความรู้หน่อยอาจจะยังดี ดีกว่าขาดวินัย ถ้าไม่มีวินัย ขาดความรู้หน่อยอาจจะยังดี ดีกว่าขาดวินัย แต่ถ้ามีทั้งความรู้และวินัยก็ยิ่งดี...” แต่ถ้ามีทั้งความรู้และวินัยก็ยิ่งดี...”

พระราชดารัสพระราชทานแก่นักศึกษามหาวิทยาลัยขอนแก่น พระราชดารัสพระราชทานแก่นักศึกษามหาวิทยาลัยขอนแก่น ณ สโมสรอาจารย์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น เมื่อวันที่ ๒๐ ธันวาคม ๒๕๒๒ ณ สโมสรอาจารย์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น เมื่อวันที่ ๒๐ ธันวาคม ๒๕๒๒

“...ผู้ใดมีภาระหน้าที่อันใดอยู่ ก็เร่งกระทาให้สาเร็จลุล่วงด้วย “...ผู้ใดมีภาระหน้าที่อันใดอยู่ ก็เร่งกระทาให้สาเร็จลุล่วงด้วย

ความรู้ความสามารถ ด้วยความจริงใจ พร้อมใจ และความเมตตา ความรู้ความสามารถ ด้วยความจริงใจ พร้อมใจ และความเมตตา ปรารถนาดีต่อกัน ผลการปฏิบัติของ แต่ละคน แต่ละฝ่าย จักได้ ปรารถนาดีต่อกัน ผลการปฏิบัติของ แต่ละคน แต่ละฝ่าย จักได้ ประกอบและส่งเสริมกันเป็นความมั่นคงวัฒนา ประกอบและส่งเสริมกันเป็นความมั่นคงวัฒนา ของประเทศชาติ....” ของประเทศชาติ ..” พระราชดารัส พระราชทานแก่ประชาชนในโอกาสขึ้นปีใหม่ พระราชดารัส พระราชทานแก่ประชาชนในโอกาสขึ้นปีใหม่ พุทธศักราช ๒๕๓๘ พุทธศักราช ๒๕๓๘

๑๓๓วิต 133 การพัฒนาทักษะชี ๑๓๓

การพัฒนาทักษะชีวิต

มฟ ล.

132

แสง แห่งปัญญา

๑๓๒

พระราชดารัส พระราชทานแก่ประชาชนในโอกาสขึ้นปีใหม่ พระราชดารัส พระราชทานแก่ประชาชนในโอกาสขึ้นปีใหม่ พุทธศักราช ๒๕๓๘ พุทธศักราช ๒๕๓๘

๑๓๓วิต 133 การพัฒนาทักษะชี ๑๓๓

การแก้ “... “...การแก้ �ำให้ถถถูกูกูกเหตุ เหตุถถถูกูกูกทาง ทาง ด้ด้ด้วววยความรอบคอบ ยความรอบคอบ การแก้ปปัญ ัญหานั หานั้น้น ถ้ถ้าาไม่ ไม่ททาให้ าให้ เหตุ ทาง ยความรอบคอบ “...

ระมั ดดระวั งง มัมัง กกมัจะกลายเป็ นนการเพิ ่ม่มปัปั่มญ มมากและยุ ่ง่งยากขึ ้น้น ้นแต่ ระมั ดระวั กจะกลายเป็ นการเพิ ญหาให้ มากและยุ ่งยากขึ ระมั ระวั จะกลายเป็ การเพิ ญปัหาให้ หาให้ ากและยุ ยากขึ แต่ ละฝ่ ้ง้งใจ าา ความคิ ดดความเห็ นนให้ ระจ่ าางและ แต่ลาายจึ ะฝ่งงาควรจะตั ยจึงควรจะตั ใจ พยายามท� ำความคิ ดความเห็ กระจ่ าง ละฝ่ ยจึ ควรจะตั ใจ ้งพยายามท พยายามท ความคิ ความเห็ ให้นกกให้ ระจ่ งและ

มฟ ล.

เที ่อ่อจัจั่อกกจัได้ าาใจปั ญ าาใจกั นน น และเที ่ยงตรงเพื สามารถเข้ าใจปั ญหาและเข้ และเข้ าใจกั เที่ย่ยงตรงเพื งตรงเพื ได้กสสได้ามารถเข้ ามารถเข้ ใจปั ญหา หา และเข้ ใจกั ...” และกั ...” และกันนอย่ อย่าางถู งถูกกต้ต้อองงง...”

พระราชด พระราชดารั ารัสส พระราชทานแก่ พระราชทานแก่ปประชาชนชาวไทยในโอกาสขึ ระชาชนชาวไทยในโอกาสขึ้น้นปีปีใใหม่ หม่ ๒๕๓๓ ๒๕๓๓

“... เมื “... เมื่อ่อ่อจะพิ จะพิ ารณาหรื เรีเรียยยนรู นรู งใดสิ่ง่งใด ใด ก็ก็มมุ่งุ่งเข้ เข้าาถึถึงงสาระ สาระ “...เมื จะพิจจจารณาหรื ารณาหรือออเรี นรู้เ้เ้เรืรื่อ่องใดสิ

ของเรื ของเรื่อ่องนั งนั้น้นสิสิ่ง่งนันั้น้นได้ ได้ททันันทีทีโโดยกระจ่ ดยกระจ่าางชั งชัดด ด้ด้ววยเหตุ ยเหตุทที่ไี่ได้ด้ฝฝึกึกหัหัดด กระบวนการคิ กระบวนการคิ ารณาไว้ จนเที งตรงเป็ ระเบี กระบวนการคิดดดพิพิพิจจจารณาไว้ ารณาไว้ดดดีแีแีแล้ล้ล้วววจนเที จนเที่ย่ย่ยงตรงเป็ งตรงเป็นนนระเบี ระเบียยยบบบดัดัดังงนันังนั้้นน้นผูผู้้ ญา ออผูผู้ม้มีคีความเข้ ไไขปั ัญัญญา ญา หรืหรือออผูผูผู้ม้ม้มีปีปีคัญ ัญวามเข้ ญา หรื หรืาใจจะแก้ วามเข้ ใจจะแก้ ขปั ญ่วหาอั หาอั ใดก็ ผูมีมี้มปปีปัญ ญาหรื ไขปัญาาใจจะแก้ หาอันใดก็ ลุลญ งเรียนนบร้ใดก็ อย ลุลุลล่ว่วงเรี บร้ ยย จะร่ มมื ผูผู้ใ้ใดก็ รราบรื ...” งเรียยจะร่ บร้วออมมื จะร่ มมืออร่ร่ววบมงานกั มงานกั ดก็ าบรื่น่น...” อร่วววมงานกั ผู้ใดก็รบบาบรื ่น...”

พระบรมราโชวาท พระบรมราโชวาท ในพิ ในพิธธีพีพระราชทานปริ ระราชทานปริญ ญญาบั ญาบัตตรของมหาวิ รของมหาวิททยาลั ยาลัยยมหิ มหิดดลล วัวันนทีที่่ ๓๓ กักันนยายน ยายน ๒๕๒๔ ๒๕๒๔

134

แสง แห่งปัญญา

๑๓๔ ๑๓๔

“... ไม่วว่า่าจะออกไปท จะออกไปทาหน้ าหน้าาทีที่ก่การงานในต ารงานในตาแหน่ าแหน่งงใด ใด อยู อยู่่ ณ ณ ทีที่ใ่ใดด “...ไม่

ควรจะได้ ควรจะได้ตตั้งั้งใจขวนขวายศึ ใจขวนขวายศึกกษาค้ ษาค้นนคว้ คว้าาให้ ให้ยยิ่งิ่งกว้ กว้าางขวางลึ งขวางลึกกซึซึ้ง้งและ และ พยายามน พยายามนาเอาความรู าเอาความรู้้ ความคิ ความคิดด ความสามารถที ความสามารถที่ม่มีีออยูยู่ไ่ไปใช้ ปใช้ใในการ นการ ปฏิ ปฏิบบัตัติบิบริริหหารงานในหน้ ารงานในหน้าาทีที่ใ่ให้ห้สสัมัมฤทธิ ฤทธิ์ผ์ผลเป็ ลเป็นนประโยชน์ ประโยชน์ ทัทั้ง้งแก่ ...” แก่ตตนเองและส่ นเองและส่ววนรวม นรวม...”

พระบรมราโชวาทในพิ พระบรมราโชวาทในพิธธีพีพระราชทานปริ ระราชทานปริญ ญญาบั ญาบัตตรของจุ รของจุฬฬาลงกรณ์ าลงกรณ์มมหาวิ หาวิททยาลั ยาลัยย ณ ณ จุจุฬฬาลงกรณ์ าลงกรณ์มมหาวิ หาวิททยาลั ยาลัยย วัวันนอัอังงคาร คาร ทีที่่ ๑๒ ๑๒ กรกฎาคม กรกฎาคม ๒๕๓๗ ๒๕๓๗

“... “...การสร้ การสร้าางเกี งเกียยรติ รติยยศชื ศชื่อ่อเสี เสียยงและความเจริ งและความเจริญ ญมัมั่น่นคงในชี คงในชีววิติตนันั้น้น

นอกจากมี นอกจากมีววิชิชาความรู าความรู้ท้ที่ดี่ดีแีแล้ล้วว แต่ แต่ลละคนยั ะคนยังงต้ต้อองมี งมีพพื้นื้นฐานจิ ฐานจิตตใจอั ใจอันน สุสุจจริริตตและมุ และมุ่ง่งมัมั่น่นเป็ เป็นนเครื เครื่อ่องรองรั งรองรับบวิวิชชาา และต้ และต้อองมี งมีกกุศุศโลบาย โลบาย หรื หรืออ วิวิธธีกีการอั ารอันนแยบคายในการปฏิ แยบคายในการปฏิบบัตัติงิงานปฏิ านปฏิบบัตัติติตัวัวด้ด้ววยย จึจึงงจะประสบ จะประสบ ความส ..” ความสาเร็ าเร็จจและความเจริ และความเจริญ ญได้ ได้ตตามประสงค์ ามประสงค์....”

พระบรมราโชวาท พระบรมราโชวาท ในพิ ในพิธธีพีพระราชทานปริ ระราชทานปริญ ญญาบั ญาบัตตรแก่ รแก่ผผู้สู้สาเร็ าเร็จจการศึ การศึกกษา ษา มหาวิ มหาวิททยาลั ยาลัยยรามค รามคาแหง าแหง วัวันนทีที่่ ๑๖ ๑๖ มีมีนนาคม าคม ๒๕๒๔ ๒๕๒๔

๑๓๕ ๑๓๕วิต 135 การพัฒนาทักษะชี

134

แสง แห่งปัญญา

มฟ ล.

๑๓๔ ๑๓๔

๑๓๕ ๑๓๕วิต 135 การพัฒนาทักษะชี

“...วิทยาการทุกสาขาทุกระดับมีความสาคัญมาก เป็นดังเครื่องมือ

“...ปฏิ ำ� แหน่งหน้าที่คนเขายกย่อง ในการนี้ “...ปฏิบัติตัวให้ดีให้สมควรแก่ตาแหน่

ที่ใช้ทางาน โบราณท่านเปรียบกับอาวุธของมีคม ซึ่งมีทั้งคุณอนันต์ ทั้งโทษมหันต์ คือถ้าใช้ถูกใช้เป็น ก็เกิดประโยชน์ ถ้าใช้ไม่ดี

ปฏิบบัตัติทิที่สี่สาคั �ำคัญญอยู่บางข้อ ที่ใคร่ขอเสนอแนะให้ท่านไว้ มีมีหหลัลักกปฏิ นไว้พพิจิจารณา ารณา

ใช้ไม่เป็นก็เกิดโทษ ดังอาวุธที่ประหารตนเอง...”

รับผิดชอบ และด้วยความสุจริตเที่ยงตรงต่อหน้าที่ ข้อสอง จะต้องใช้

มฟ ล.

พระบรมราโชวาท พระบรมราโชวาท ในพิ ในพิธธีพีพระราชทานปริ ระราชทานปริญ ญญาบั ญาบัตตรแก่ รแก่ผผู้สู้สาเร็ าเร็จจการศึ การศึกกษาจาก ษาจาก มหาวิททยาลั ยาลัยยธรรมศาสตร์ ธรรมศาสตร์ วัวันนทีที่่ ๓๑ ๓๑ ตุตุลลาคม าคม ๒๕๒๔ ๒๕๒๔ มหาวิ

“...เมื่อปฏิบัติงานอย่างหนึ่งอย่างใดกับผู้ใด จะต้องพยายามร่วมกัน

คิดพิจารณาให้เข้าใจกัน พร้อมทั้งระมัดระวังปฏิบัติการให้สอดคล้อง สนับสนุนกันให้ได้โดยตลอด จนกว่างานนั้นจะบรรลุผลเลิศ และเกิดประโยชน์ที่สมบูรณ์ตามความมุ่งหมาย...”

พระบรมราโชวาท พระบรมราโชวาท ในพิ ในพิธธีพีพระราชทานปริ ระราชทานปริญ ญญาบั ญาบัตตรของมหาวิ รของมหาวิททยาลั ยาลัยยมหิ มหิดดลล วัวันนทีที่่ ๒๗ ๒๗ กรกฎาคม กรกฎาคม ๒๕๒๔ ๒๕๒๔

136

แสง แห่งปัญญา

๑๓๖

แรก ไม่ ไม่วว่า่าจะท จะท�าสิ ำสิ่งใดงานใด ต้องตั้งใจกระท ใจกระท�ำาให้ ให้จริงง ด้วยความ ข้ข้ออแรก าเหตุผผลความถู ลความถูกกต้ต้ออง และความคิ และความคิดดไตร่ หลัหลักวิกชวิชาเหตุ ไตร่ตตรองที รองที่ร่อบคอบ รอบคอบ ประกอบด้ววยสติ ยสติปปัญัญญาเป็ ญาเป็นนเครื่องวินิจฉัยยตัตัดดสิสินนปัปัญญหาและชี ประกอบด้ หาและชี้น้น�ำ า แนวทางปฏิบัติอยู่เสมอ ข้อสาม ให้ถือว่างานทุกด้านทุกสิ่งย่อม

งอาศัยยกักันนอยู อยู่ ่จึจึงงต้ต้อองรู งรู้จักประสานประโยชน์ พึ่งพึพิ่งงพิอาศั ประสานประโยชน์กกับับทุทุกคน ก คน ทุกฝ่ายอย่างเฉลียวฉลาด ด้วยความเป็นมิตรและความเมตตา ปรองดองกัน ถ้าถือปฏิบัติได้ดังนี้ ก็เชื่อว่าแต่ละคนจะประสบ

ความส� ำเร็จและความก้ าในหน้ าที่การงาน ความส าเร็จและความก้ าวหน้าาวหน้ ในหน้ าที่การงานประชาชน ประชาชนก็ สุข และประเทศชาติ ก็จะอยูจ่เย็ะอยู นเป็่เย็นนสุเป็ ข นและประเทศชาติ ก็จะมีก็จะมี ความมั่นคงได้อย่างแน่นอน...” อน...” พระบรมราโชวาทในพิธีพระราชทานกระบี่แก่ว่าที่ร้อยตารวจตรีที่สาเร็จการศึกษา ชั้นสูงสุดจากโรงเรียนนายร้อยตารวจ ประจาปีการศึกษา ๒๕๔๒ ณ อาคารใหม่ สวนอัมพร วันพฤหัสบดี ที่ ๘ มิถุนายน ๒๕๔๓

๑๓๗ การพัฒนาทักษะชี วิต 137

“...วิทยาการทุกสาขาทุกระดับมีความสาคัญมาก เป็นดังเครื่องมือ

ใช้ไม่เป็นก็เกิดโทษ ดังอาวุธที่ประหารตนเอง...”

รับผิดชอบ และด้วยความสุจริตเที่ยงตรงต่อหน้าที่ ข้อสอง จะต้องใช้

าเหตุผผลความถู ลความถูกกต้ต้ออง และความคิ และความคิดดไตร่ หลัหลักวิกชวิชาเหตุ ไตร่ตตรองที รองที่ร่อบคอบ รอบคอบ ประกอบด้ววยสติ ยสติปปัญัญญาเป็ ญาเป็นนเครื่องวินิจฉัยยตัตัดดสิสินนปัปัญญหาและชี ประกอบด้ หาและชี้น้น�ำ า

มฟ ล.

แรก ไม่ ไม่วว่า่าจะท จะท�าสิ ำสิ่งใดงานใด ต้องตั้งใจกระท ใจกระท�ำาให้ ให้จริงง ด้วยความ ข้ข้ออแรก

แนวทางปฏิบัติอยู่เสมอ ข้อสาม ให้ถือว่างานทุกด้านทุกสิ่งย่อม

งอาศัยยกักันนอยู อยู่ ่จึจึงงต้ต้อองรู งรู้จักประสานประโยชน์ พึ่งพึพิ่งงพิอาศั ประสานประโยชน์กกับับทุทุกคน ก คน

ทุกฝ่ายอย่างเฉลียวฉลาด ด้วยความเป็นมิตรและความเมตตา ปรองดองกัน ถ้าถือปฏิบัติได้ดังนี้ ก็เชื่อว่าแต่ละคนจะประสบ

ความส� ำเร็จและความก้ าในหน้ าที่การงาน ความส าเร็จและความก้ าวหน้าาวหน้ ในหน้ าที่การงานประชาชน

“...เมื่อปฏิบัติงานอย่างหนึ่งอย่างใดกับผู้ใด จะต้องพยายามร่วมกัน

แสง แห่งปัญญา

พระบรมราโชวาทในพิธีพระราชทานกระบี่แก่ว่าที่ร้อยตารวจตรีที่สาเร็จการศึกษา

ชั้นสูงสุดจากโรงเรียนนายร้อยตารวจ ประจาปีการศึกษา ๒๕๔๒

136

ประชาชนก็ สุข และประเทศชาติ ก็จะอยูจ่เย็ะอยู นเป็่เย็นนสุเป็ ข นและประเทศชาติ ก็จะมีก็จะมี ความมั่นคงได้อย่างแน่นอน...” อน...”

๑๓๖

ณ อาคารใหม่ สวนอัมพร วันพฤหัสบดี ที่ ๘ มิถุนายน ๒๕๔๓

๑๓๗ การพัฒนาทักษะชี วิต 137

“...เมื่อเวลาศึกษาอยู่นั้น วิชาการย่อมมีความสาคัญเป็นเอก เพราะ “...เมื่อเวลาศึกษาอยู่นั้น วิชาการย่อมมีความสาคัญเป็นเอก เพราะ

มฟ ล.

เป็นทั้งตัวงานทั้งจุดมุ่งหมายของทุกคน แต่เมื่อออกไปประกอบอาชีพ เป็นทั้งตัวงานทั้งจุดมุ่งหมายของทุกคน แต่เมื่อออกไปประกอบอาชีพ การงานแล้ ว จุด หมายสาคัญ จะไปอยู่ที่งานกับ ผลสาเร็ จของงาน การงานแล้ ว จุด หมายสาคัญ จะไปอยู่ที่งานกับ ผลสาเร็ จของงาน วิชาการนั้นต้องถือเป็นปัจจัยหรืออุปกรณ์สาหรับจะใช้ปฏิบัติ แต่ละ วิชาการนั้นต้องถือเป็นปัจจัยหรืออุปกรณ์สาหรับจะใช้ปฏิบัติ แต่ละ คนจึงควรจะเข้าใจให้ชัด ว่าการที่ได้อุตสาหะศึกษาวิชาความรู้ต่างๆ คนจึงควรจะเข้าใจให้ชัด ว่าการที่ได้อุตสาหะศึกษาวิชาความรู้ต่างๆ มาเป็นอันมาก ทั้งในหลักสูตรและนอกหลักสูตร แท้จริงคือการสะสม มาเป็นอันมาก ทั้งในหลักสูตรและนอกหลักสูตร แท้จริงคือการสะสม รวบรวมอุปกรณ์ และความชานิ ชานาญในการใช้อุปกรณ์นานาชนิด รวบรวมอุปกรณ์ และความชานิ ชานาญในการใช้อุปกรณ์นานาชนิด นั้นๆ ไว้ สาหรับนาออกใช้ปฏิบัติงานเมื่อสาเร็จการศึกษา นั้นๆ ไว้ สาหรับนาออกใช้ปฏิบัติงานเมื่อสาเร็จการศึกษา แล้วนั่นเอง...” แล้วนั่นเอง...”

พระบรมราโชวาทในพิธีพระราชทานปริญญาบัตรแก่ผู้สาเร็จการศึกษาจาก พระบรมราโชวาทในพิ ีพระราชทานปริ ญาบัตรแก่ ผู้สาเร็ทจยาลั การศึ กษาจากน มหาวิทธยาลั ยขอนแก่น ณญหอประชุ มมหาวิ ยขอนแก่ มหาวิทยาลัยขอนแก่นวัณนพฤหั หอประชุ ยขอนแก่ สบดี มทีมหาวิ ่ ๑๙ ทธันยาลั วาคม ๒๕๓๔น วันพฤหัสบดี ที่ ๑๙ ธันวาคม ๒๕๓๔

“...การทางานใดๆ ไม่ว่าใหญ่หรือเล็ก ควรอย่างยิ่งที่จะตั้งเป้าหมาย

ขอบเขต และหลักการไว้ให้แน่นอน เพราะจะช่วยให้สามารถปฏิบัติ มุ่งเข้าสู่ ผลสาเร็ จได้ โดยตรง และถูก ต้องพอเหมาะพอดี เป็น การ ป้องกันและขจัดความล่าช้า ความสิ้นเปลือง ความเสียเปล่าทุกอย่าง ได้สิ้นเชิง และเมื่อปฏิบัติดาเนินงานสู่เป้าหมายนั้น ผู้มีการศึกษาต้อง ไม่ละทิ้งหลักวิชา ไม่ละทิ้งความคิดพิจารณาตามเหตุผลและ ความชอบธรรมถูกต้อง เพราะการละเลยต่อสิ่งเหล่านั้น จะทาให้ปฏิบัติผิดพลาด ไม่ได้ผล หรืออาจก่อให้เกิด ความเสียหายขึ้นได้...” พระบรมราโชวาทในพิธีพระราชทานปริญญาบัตรแก่นิสิตจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ณ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย วันศุกร์ ที่ ๑๗ กรกฎาคม ๒๕๓๐

“...การเสียสละทางานทาดีเพื่อการสร้างสรรค์ “...การเสียสละทางานทาดีเพื่อการสร้างสรรค์

ด้วยความรับผิดชอบเต็มที่นั้น ช่วยให้ผู้ปฏิบัติได้รับผลดีอย่างหนึ่ง ด้วยความรับผิดชอบเต็มที่นั้น ช่วยให้ผู้ปฏิบัติได้รับผลดีอย่างหนึ่ง คือ ผู้มีศรัทธาเชื่อถือ และนิยมยกย่องอย่างกว้างขวาง...” คือ ผู้มีศรัทธาเชื่อถือ และนิยมยกย่องอย่างกว้างขวาง...”

พระบรมราโชวาท ในพิธีพระราชทานปริญญาบัตรแก่นิสิตจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย พระบรมราโชวาท ในพิธีพระราชทานปริญญาบัตรแก่นิสวันิตจุทีฬ่ ๑๑ าลงกรณ์ มหาวิท๒๕๒๔ ยาลัย กรกฎาคม วันที่ ๑๑ กรกฎาคม ๒๕๒๔

138

แสง แห่งปัญญา

๑๓๘ ๑๓๘

๑๓๙วิต 139 การพัฒนาทักษะชี

มฟ ล.

“...การทางานใดๆ ไม่ว่าใหญ่หรือเล็ก ควรอย่างยิ่งที่จะตั้งเป้าหมาย

ความชอบธรรมถูกต้อง เพราะการละเลยต่อสิ่งเหล่านั้น จะทาให้ปฏิบัติผิดพลาด ไม่ได้ผล หรืออาจก่อให้เกิด ความเสียหายขึ้นได้...”

พระบรมราโชวาทในพิธีพระราชทานปริญญาบัตรแก่นิสิตจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย

ณ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย วันศุกร์ ที่ ๑๗ กรกฎาคม ๒๕๓๐

138

แสง แห่งปัญญา

๑๓๘ ๑๓๘

๑๓๙วิต 139 การพัฒนาทักษะชี

มฟ ล.

“...ข้อแรก เมื่อจะลงมือท�ำการสิ่งใดให้พยายามคิดพิจารณาด้วย ความรู้ ด้วยหลักวิชา ด้วยเหตุผล และความฉลาดของตนให้เห็นถึง สาระและประโยชน์อันแท้จริงของการนั้นโดยกระจ่าง แจ่มชัด จักได้ ทราบว่าก�ำลังท�ำสิ่งใดอยู่ เพื่อประโยชน์อันใด ข้อสอง เมื่อลงมือท�ำ แล้ว ให้ตั้งใจท�ำให้จริง ให้ถูกให้ตรง และให้ส�ำเร็จโดยตลอด ข้อสาม ตลอดเวลาที่ท�ำงาน ต้องพยายามควบคุมทั้งกายทั้งความคิดจิตใจให้ สงบ ตั้งมั่น และหนักแน่นแน่นอน โดยใช้ความส�ำรวมรอบคอบ ควบคุมไว้ทุกขณะ ไม่ปล่อยให้ความคิดความอ่านหวั่นไหวและ ฟุ้งซ่านไปกับปัญหาอุปสรรค ตลอดจนความพอใจและไม่พอใจต่างๆ ข้อสี่ ต้องพยายามศึกษาผู้ที่เกี่ยวข้องกับตนด้วยความสุจริตใจและ จริงใจ โดยปราศจากอคติ ให้จนรู้จักชัด เพื่อจักสามารถร่วมงานและ ประสานประโยชน์กันได้ด้วยดี หลักการปฏิบัติสี่ข้อนี้ ถ้าได้น�ำไป ปฏิบัติให้ครบถ้วนพอเหมาะพอดี เชื่อว่าจะช่วยให้ประสบ ความส�ำเร็จอย่างสูงในการงานและช่วยให้มีความเจริญ ก้าวหน้าพร้อมทั้งความผาสุกราบรื่น ในชีวิตอย่างสมบูรณ์...”

พระบรมราโชวาทในพิธีพระราชทานปริญญาบัตรแก่ผู้สำ� เร็จการศึกษา จากมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ประจ�ำปีการศึกษา ๒๕๓๐ ณ หอประชุมใหญ่ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ วันพุธ ที่ ๒๐ กรกฎาคม ๒๕๓๑

140

แสง แห่งปัญญา

การพัฒนาทักษะชีวิต

“การท�างานเพื ำ งานเพื่ อส่ส่วว นรวม” “การท “...รัฐบาลเป็นผู้ที่ต้องปฏิบัติงานสาคัญ สาหรับความอยู่เย็นเป็นสุข

ของชาติบ้านเมือง จึงต้องบริหารให้ดีให้สอดคล้องกัน ถ้าผู้ที่บริหาร ประเทศปฏิบัติตนด้วยความซื่อสัตย์ด้วยความอดทน ก็นาส่วนรวมไปสู่ทางที่ดีได้...” พระราชดารัส ในโอกาสที่คณะรัฐมนตรี เฝ้าฯ ถวายสัตย์ปฏิญาณ ณ พระตาหนักภูพิงค์ราชนิเวศน์ วันที่ ๑๙ กุมภาพันธ์ ๒๕๒๓

“...ชาติบ้านเมืองจะเจริญก้าวหน้า อาณาประชาราษฎร์จะได้รับ

ความผาสุกเพียงไรหรือไม่ ย่อมอาศัยการที่ท่านทั้งหลายจะสมัคร สมานสามัคคีกัน ปฏิบัติหน้าที่โดยสุจริต หวังประโยชน์ส่วนรวมเป็น ที่ตั้ง และส่งเสริมประโยชน์สุขแก่อาณาประชาราษฎร์ทั้งปวง...” พระราชดารัส ในพิธีเปิดประชุมรัฐสภา ณ พระที่นั่งอนันตสมาคม วันที่ ๑๔ มีนาคม ๒๕๐๐

๑๔๑วิต 141 การพัฒนาทักษะชี

ในชีวิตอย่างสมบูรณ์...”

140

แสง แห่งปัญญา

การพัฒนาทักษะชีวิต

ของชาติบ้านเมือง จึงต้องบริหารให้ดีให้สอดคล้องกัน ถ้าผู้ที่บริหาร ประเทศปฏิบัติตนด้วยความซื่อสัตย์ด้วยความอดทน ก็นาส่วนรวมไปสู่ทางที่ดีได้...”

มฟ ล.

พระราชดารัส ในโอกาสที่คณะรัฐมนตรี เฝ้าฯ ถวายสัตย์ปฏิญาณ ณ พระตาหนักภูพิงค์ราชนิเวศน์ วันที่ ๑๙ กุมภาพันธ์ ๒๕๒๓

“...ชาติบ้านเมืองจะเจริญก้าวหน้า อาณาประชาราษฎร์จะได้รับ

พระราชดารัส ในพิธีเปิดประชุมรัฐสภา ณ พระที่นั่งอนันตสมาคม วันที่ ๑๔ มีนาคม ๒๕๐๐

๑๔๑วิต 141 การพัฒนาทักษะชี

มฟ ล.

“...ข้าพเจ้าใคร่ขอให้ท่านลองคิดพิจารณาดูว่า คนทุกคน ไม่ว่า ชาวกรุงหรือชาวชนบท ไม่ว่ามีการศึกษามากหรือน้อยอย่างไร ย่อมมี จิตใจเป็นอิสระ มีความคิดเห็น มีความพอใจ มีรสนิยมเป็นของ ตนเอง ไม่ชอบการบังคับ นอกจากนั้น ยังจะมีขนบธรรมเนียม มีแบบ แผนในความประพฤติปฏิบัติเฉพาะเหล่าเฉพาะถิ่นด้วย การที่ท่านจะ น�ำสิ่งต่างๆ ไปมอบให้ หรือไปแนะน�ำสั่งสอนโดยรีบร้อนให้ได้ผล ทันใจ บางทีจะรู้สึกว่าขลุกขลักติดขัดไม่น้อย อย่างเช่น จะน�ำหลัก วิชาโภชนาการไปแนะน�ำคนในชนบทอาจยังไม่ยอมรับ ไม่ยอม บริโภคตามค�ำแนะน�ำของท่านทันทีทันใด ไม่ใช่เพราะไม่เชื่อฟังหรือ ขัดขืน แต่อาจเป็นการขัดกับความเคยชินและความนิยมของเขาที่มี อยู่ก่อน ท่านไม่ควรยอมปล่อยให้ปัญหาอย่างนี้เป็นสาเหตุให้เกิด ความไม่พอใจ ขัดใจ หรือ ท้อถอยขึ้น เพราะจะท�ำให้งานทุกอย่าง หยุดชะงักและล้มเหลว ควรอย่างยิ่งที่จะต้องอดทนและพยายามท�ำ หน้าที่ต่อไป ด้วยปัญญา ด้วยความปรารถนาดีและความรอบคอบ สุขุม เมื่อได้ปฏิบัติอย่างเต็มที่ด้วยความหวังดีและความบริสุทธิ์ใจ โดยถูกต้องแล้ว ถึงหากจะได้ผลน้อยไป ล่าช้าไปบ้าง ก็ควรจะพอใจแล้ว คนทุกคน ตามปรกติย่อมมีความจริงใจเชื่อใจในกันและกัน ถ้าท่านปฏิบัติงานปฏิบัติตนถูกต้องโดยความบริสุทธิ์ใจและจริงใจ ต่อผู้อื่นแล้ว จะท�ำงานให้บรรลุความส�ำเร็จได้แน่นอน...”

พิธีพระราชทานปริญญาบัตร ประกาศนียบัตร และอนุปริญญาบัตร มหาวิทยาลัยมหิดล วันเสาร์ที่ ๒๔ กันยายน ๒๕๒๐

142

แสง แห่งปัญญา

“...จะต้องอุทิศตน อุทิศเวลา แม้กระทั่งความสุขส่วนตัว

เพื่อปฏิบัติการเช่นนี้อยู่ตลอดชีวิต ต้องมีอุดมคติ และมีจรรยาอันสูง และหนักแน่นในหน้าที่และวิชาชีพของตน...” พระราชดารัส ในพิธีพระราชทานปริญญาบัตร ประกาศนียบัตร และอนุปริญญาบัตร มหาวิทยาลัยมหิดล วันจันทร์ ที่ ๒๔ กันยายน ๒๕๑๖

“...ทุกคนมีหน้าที่เพื่อประเทศชาติ ทุกคนได้มีจิตใจเผื่อแผ่ทั้งในด้าน

ชาติบ้านเมือง ทั้งในด้านประชากร แสดงให้เห็นว่าบ้านเมืองของเรา ไม่มีทางที่จะล่มจมได้เพราะว่าทุกคนไม่ว่ามีหน้าที่ใด มีอาชีพใด ก็ สานึกในชาติบ้านเมืองและความสามัคคี...” พระราชดารัสพระราชทานแก่ พลโท สายหยุด เกิดผล ผู้บังคับศูนย์อานวยการและ ประสานงานกองอานวยการป้องกันและปราบปรามคอมมิวนิสต์และคณะ ณณสวนจิ รโหฐาน วันพฤหัสบดี ที่ ๑๖ สวนจิตตรลดา รลดารโหฐาน 16 มีนาคม ๒๕๑๕ 2515

๑๔๓ การพัฒนาทักษะชี วิต 143

“...จะต้องอุทิศตน อุทิศเวลา แม้กระทั่งความสุขส่วนตัว

มฟ ล.

142

แสง แห่งปัญญา

“...ทุกคนมีหน้าที่เพื่อประเทศชาติ ทุกคนได้มีจิตใจเผื่อแผ่ทั้งในด้าน

พระราชดารัสพระราชทานแก่ พลโท สายหยุด เกิดผล ผู้บังคับศูนย์อานวยการและ

ประสานงานกองอานวยการป้องกันและปราบปรามคอมมิวนิสต์และคณะ ณณสวนจิ รโหฐาน วันพฤหัสบดี ที่ ๑๖ สวนจิตตรลดา รลดารโหฐาน 16 มีนาคม ๒๕๑๕ 2515

๑๔๓ การพัฒนาทักษะชี วิต 143

การพัฒนาทักษะชีวิต

“การน�าความรู ำ ความรู ้ ส่ กู ่ ก ารปฏิ บั ติ ” “การน

มฟ ล.

“...ข้าราชการไม่ว่าจะอยู่ในตาแหน่งใด ระดับไหน มีหน้าที่อย่างไร

ล้วนแต่มีส่วนสาคัญอยู่งานของแผ่นดินทั้งสิ้น. ทุกคนทุกฝ่ายจึงไม่

ควรจะถือตัวแบ่งแยกกัน หากต้องยกย่องนับถือให้เกียรติกัน สมัคร

สมานร่วมมือร่วมความคิดกัน ให้การปฏิบัติบริหารงานของแผ่นดิน ดาเนินไปอย่างมีเอกภาพและได้ผลที่พึงประสงค์สมบูรณ์ พร้อมทุกส่วน...”

“...ไม่มีทฤษฎีเป็นผู้ไม่มีหลักความรู้ สู้ผู้มีทฤษฎีไม่ได้ เพราะไม่มี

ความรู้เป็นทุนรอนสาหรับทาการงาน แต่ผู้มีทฤษฎีที่ไม่หัดปฏิบัติ หรือไม่ยอมปฏิบัตินั้น ก็สู้นกั ทฤษฎีที่ปฏิบัติด้วยไม่ได้ เพราะนักทฤษฎี ที่ไม่ยอมปฏิบัติทาให้ตัวเอง พร้อมทั้งวิชาความรู้ทั้งหมดเป็นหมันไป ไม่ได้ประโยชน์ไม่เป็นที่ต้องการของใคร ผู้มีความรู้ด้วยใช้ความรู้ ทางานได้จริงๆ จึงจะเป็นประโยชน์และเป็นที่ต้องการ...” พระบรมราโชวาทพระราชทานแก่ผู้สาเร็จการศึกษา มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ เมื่อวันที่ ๒๒ มิถุนายน ๒๕๒๐

พระราชดารัสพระราชทานแก่ข้าราชการพลเรือน เนื่องในวันข้าราชการพลเรือน วัน อังคาร ที่ ๑ เมษายน ๒๕๔๖ ณ พระตาหนักจิตรลดารโหฐาน

วันที่ ๓๐ มีนาคม ๒๕๔๖

144

แสง แห่งปัญญา

๑๔๔

๑๔๕วิต 145 การพัฒนาทักษะชี

การพัฒนาทักษะชีวิต

“การน�าความรู ำ ความรู ้ ส่ กู ่ ก ารปฏิ บั ติ ” “การน “...ไม่มีทฤษฎีเป็นผู้ไม่มีหลักความรู้ สู้ผู้มีทฤษฎีไม่ได้ เพราะไม่มี

ล้วนแต่มีส่วนสาคัญอยู่งานของแผ่นดินทั้งสิ้น. ทุกคนทุกฝ่ายจึงไม่ ควรจะถือตัวแบ่งแยกกัน หากต้องยกย่องนับถือให้เกียรติกัน สมัคร

มฟ ล.

“...ข้าราชการไม่ว่าจะอยู่ในตาแหน่งใด ระดับไหน มีหน้าที่อย่างไร

พระบรมราโชวาทพระราชทานแก่ผู้สาเร็จการศึกษา มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ เมื่อวันที่ ๒๒ มิถุนายน ๒๕๒๐

วันที่ ๓๐ มีนาคม ๒๕๔๖

144

แสง แห่งปัญญา

๑๔๔

๑๔๕วิต 145 การพัฒนาทักษะชี

“...การปฏิบัติงาน ไม่ว่าด้านใดสาขาใด จะเป็นงานใหญ่หรือเล็ก

เท่าใด ต้องนาเอาหลักวิชา ทั้งภาคทฤษฎีและปฏิบัติ มาใช้ให้เหมาะ ให้ควรเสมอ คือนามาประกอบเข้ากับความพิจารณาใคร่ครวญ ตาม เหตุผลและความถูกต้อง เพื่อให้งานที่ทามีประสิทธิภาพ และให้ได้รับ ประโยชน์สมบูรณ์เต็มเปี่ยม...”

มฟ ล.

พระบรมราโชวาทในพิธีพระราชทานปริญญาบัตรแก่ผู้สาเร็จการศึกษาของ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ วันที่ ๒๔ มกราคม ๒๕๒๔

“...ผู้ที่สามารถทั้งทางทฤษฎีทั้งทางปฏิบัติ เป็นผู้ที่จะทาการงาน

ได้ดีที่สุด สาหรับผู้ทาหน้าที่ให้การศึกษา สมควรอย่างยิ่งที่จะฝึกหัด ใช้หลักวิชาการสอนที่มีประสิทธิภาพ เพื่อที่จะช่วยให้นักเรียน สามารถเรียนรู้และเห็นจริงในบทเรียนได้โดยตนเอง...”

การพัฒนาทักษะชีวิต

“การเรี ย นรู ้ ต ลอดชี วิ ต ” “...ผูม้ งุ่ หวังความดีและความเจริญมัน่ คงในชีวติ จะต้องไม่ละเลย

การศึกษา ความรู้ที่จะศึกษามีอยู่สามส่วนคือ ความรู้วิชาการ ความรู้ ปฏิบัติการ และความรู้คิดอ่านตามเหตุผลความเป็นจริง ซึ่งแต่ละคน ควรเรียนรู้ให้ครบเพื่อสามารถนาไปประกอบกิจการงาน และ แก้ปัญหาทั้งปวงได้อย่างมีประสิทธิภาพ...” พระบรมราโชวาทในพิธีพระราชทานปริญญาบัตรแก่ผู้สาเร็จการศึกษาของ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ วันเสาร์ที่ ๒๔ มกราคม ๒๕๓๐

พระบรมราโชวาทในพิธีพระราชทานปริญญาบัตรแก่ผู้สาเร็จการศึกษา จากมหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ ประจาปีการศึกษา ๒๕๑๘ – ๒๕๑๙ ณ หอประชุมมหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ ประสานมิตร วันศุกร์ ที่ ๒๔ มิถุนายน ๒๕๒๐

146

แสง แห่งปัญญา

๑๔๖

๑๔๗วิต 147 การพัฒนาทักษะชี

“...การปฏิบัติงาน ไม่ว่าด้านใดสาขาใด จะเป็นงานใหญ่หรือเล็ก

การศึกษา ความรู้ที่จะศึกษามีอยู่สามส่วนคือ ความรู้วิชาการ ความรู้

มฟ ล.

การพัฒนาทักษะชีวิต

ปฏิบัติการ และความรู้คิดอ่านตามเหตุผลความเป็นจริง ซึ่งแต่ละคน ควรเรียนรู้ให้ครบเพื่อสามารถนาไปประกอบกิจการงาน และ แก้ปัญหาทั้งปวงได้อย่างมีประสิทธิภาพ...”

“...ผู้ที่สามารถทั้งทางทฤษฎีทั้งทางปฏิบัติ เป็นผู้ที่จะทาการงาน

พระบรมราโชวาทในพิธีพระราชทานปริญญาบัตรแก่ผู้สาเร็จการศึกษาของ

มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ วันเสาร์ที่ ๒๔ มกราคม ๒๕๓๐

146

แสง แห่งปัญญา

๑๔๖

๑๔๗วิต 147 การพัฒนาทักษะชี

“...วิทยาการใดๆ ก็ตาม จะใช้ให้เป็นประโยชน์แต่ลาพังอย่างเดียว

มิได้ เป็นหน้าที่ของนักวิชาการที่จะต้องทาความเข้าใจให้ชัดแจ้ง แน่นอนว่า นอกจากแต่ละคนจะต้องเชี่ยวชาญในวิชาเฉพาะของตน แล้ว ยังจาเป็นอย่างยิ่งที่จะต้องเปิดตาเปิดใจให้กว้างขวาง

มฟ ล. พระบรมราโชวาท ในพิธีพระราชทานปริญญาบัตรแก่นิสิตมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์

วันที่ ๑๕ กรกฎาคม ๒๕๒๔

“...ความเจริญนั้น นอกจากวิทยาการที่ดีแล้ว อย่างหนึ่งจะต้องอาศัย

“...ความเจริ ญนั่ย้นงตรงและความสะอาดสุ นอกจากวิทยาการที่ดจีแริล้ตว อย่ อย่าางหนึ งหนึ่ง่งจะต้ จะต้อองอาศั งอาศัยย ความถู กต้องเที ความถูกปต้ัญอญา งเที่ยคืงตรงและความสะอาดสุ างหนึ่ง ่งจะต้ จะต้อองอาศั งอาศัยย ความมี อความฉลาดรู้ทั่ว รู้จริง จอีริกตอย่อย่างหนึ ความมี ปัญนญา อความฉลาดรู ้ทั่ว รู้จริง อีกแอย่ างหนึ่งจะต้ ความขยั หมั่นคืปฏิ บัติ ด้วยความเอาใจใส่ ละความเพ่ งพิอนงอาศั ิจ...” ย ความขยันหมั่นปฏิบัติ ด้วยความเอาใจใส่และความเพ่งพินิจ...”

พระบรมราโชวาทในพิธีพระราชทานปริญญาบัตรแก่บัณฑิตมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ พระบรมราโชวาทในพิธีพระราชทานปริ ญญาบั มหาวิททยาลั ยาลัยยเกษตรศาสตร์ เกษตรศาสตร์ ณ อาคารจั กรพัตรแก่ นธ์เพ็บญัณศิฑิรติ มหาวิ ณ อาคารจักรพันธ์เพ็ญศิริ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ วันพฤหัสบดี ที่ ๑๖ กรกฎาคม ๒๕๓๕ วันพฤหัสบดี ที่ ๑๖ กรกฎาคม ๒๕๓๕

แสง แห่งปัญญา

“จรรยาบรรณวิ ช าชี พ ” “...เป็นนักวิชาการ บัณฑิตควรรักษาความบริสุทธิ์ใจ และความ

สว่างไสว เพื่อเรียนรู้ให้ทั่วถึง...”

148

การพัฒนาทักษะชีวิต

๑๔๘

ซื่อตรงต่อหลักวิชาการของตนไว้อย่างเหนียวแน่นสม่าเสมอ ข้อที่ สอง หลักวิชาและทฤษฎีทั้งหลายนั้น จาเป็นจะต้องนามาใช้ด้วย ความเพ่งพินิจ และความคิดพิจารณาที่ละเอียดรอบคอบ ให้ถูก หลักการ ถูกเหตุผล ถูกสัดถูกส่วน เพื่อให้ประสานกับวิชาการอื่นๆ ได้โดยสอดคล้องคล่องตัว พอเหมาะพอดี นักปฏิบัติผู้ฉลาดใช้หลัก วิชา จึงคานึงถึงผลเลิศตามวัตถุประสงค์ กับทั้งประโยชน์อันยั่งยืน ไพบูลย์ของการที่ทาเป็นสาคัญ...” พระบรมราโชวาทในพิธีพระราชทานปริญญาบัตรแก่ผู้สาเร็จการศึกษา จากสถาบันเทคโนโลยีราชมงคล ณ อาคารใหม่ สวนอัมพร วันศุกร์ ที่ ๒๐ กรกฎาคม ๒๕๓๓

๑๔๙ การพัฒนาทักษะชี วิต 149

การพัฒนาทักษะชีวิต

“...วิทยาการใดๆ ก็ตาม จะใช้ให้เป็นประโยชน์แต่ลาพังอย่างเดียว

สว่างไสว เพื่อเรียนรู้ให้ทั่วถึง...”

มฟ ล.

ซื่อตรงต่อหลักวิชาการของตนไว้อย่างเหนียวแน่นสม่าเสมอ ข้อที่

พระบรมราโชวาท ในพิธีพระราชทานปริญญาบัตรแก่นิสิตมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์

วันที่ ๑๕ กรกฎาคม ๒๕๒๔

สอง หลักวิชาและทฤษฎีทั้งหลายนั้น จาเป็นจะต้องนามาใช้ด้วย ความเพ่งพินิจ และความคิดพิจารณาที่ละเอียดรอบคอบ ให้ถูก

หลักการ ถูกเหตุผล ถูกสัดถูกส่วน เพื่อให้ประสานกับวิชาการอื่นๆ ได้โดยสอดคล้องคล่องตัว พอเหมาะพอดี นักปฏิบัติผู้ฉลาดใช้หลัก

“...ความเจริญนั้น นอกจากวิทยาการที่ดีแล้ว อย่างหนึ่งจะต้องอาศัย

148

แสง แห่งปัญญา

๑๔๘

วิชา จึงคานึงถึงผลเลิศตามวัตถุประสงค์ กับทั้งประโยชน์อันยั่งยืน ไพบูลย์ของการที่ทาเป็นสาคัญ...”

พระบรมราโชวาทในพิธีพระราชทานปริญญาบัตรแก่ผู้สาเร็จการศึกษา

จากสถาบันเทคโนโลยีราชมงคล ณ อาคารใหม่ สวนอัมพร

วันศุกร์ ที่ ๒๐ กรกฎาคม ๒๕๓๓

๑๔๙ การพัฒนาทักษะชี วิต 149

“...ผู้ปฏิบัติงานในทุกสาขาอาชีพ นอกจากจะต้องมีความรู้ในสาขา

ของตน อย่างลึกซึ้งจัดเจน และศึกษาให้ก้าวหน้าอยู่เสมอแล้ว ยัง จะต้องยึดมั่นในจรรยาบรรณในวิชาชีพของตน ทั้งข้อที่ควรปฏิบัติ และไม่พึงปฏิบัติอย่างเคร่งครัดด้วย จึงจะสามารถประพฤติตน

มฟ ล.

ปฏิบัติงานให้ประสบความสาเร็จ...” พระบรมราโชวาทในพิธีพระราชทานปริญญาบัตรแก่ผู้สาเร็จการศึกษาของ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ วันเสาร์ที่ ๒๔ มกราคม ๒๕๓๐

“...ข้าพเจ้าขอแสดงความยินดีและขอชมเชยที่ได้พยายามศึกษามา

จนสาเร็จ พร้อมที่จะไปประกอบอาชีพต่างๆ ขอให้ทุกคนจงราลึกถึง อุดมคติของวิชาชีพที่มุ่งหวังจะบาบัดทุกข์ ส่งเสริมความสุขแก่

ประชาชนเหนือสิ่งอื่นใด และรักษามรรยาทของการประกอบอาชีพ โดยเคร่งครัด จงหมั่นฝึกฝนตนเองให้ทันสมัยในวิทยาการประกอบ โรคศิลปะอยู่เสมอ ถ้าทุกคนปฏิบัติเช่นนี้ได้จะเป็นการเชิดชูเกียรติ

การพัฒฒนาทั นาทักกษะชี ษะชีววิติต การพั

“กิจจกรรมเสริ กรรมเสริมมการเรี การเรียยน” น” “กิ “...การเรียนวิชาการเป็นหนึ่ง เป็นเป้าหมายอย่างหนึ่งหรือเป็นสิ่งที่

ควรจะตั้งใจทา คือเรียนวิชาการ และอีกอย่างหนึ่งก็คือกิจกรรม คือ การเรียนและการกระทา ๒ อย่าง แบ่งเป็น ๒ อย่าง ตะกี้รายงานว่า แบ่งกิจกรรมเป็น ๔ อย่างก็เป็นการแบ่งย่อยลงไป แต่ว่าสิ่งสาคัญที่ จะทาสาหรับท่านทั้งหลายมี ๒ อย่าง คือวิชาการที่จะเรียน และ กิจกรรมที่จะต้องทาให้วิชาการนั้นแน่นขึ้น แน่นอนขึน้ การที่ท่าน ทั้งหลายได้พยายามเรียนอย่างขะมักเขม้น ทั้งได้ทากิจกรรม ที่ส่งเสริมการเรียนก็เป็นการดีอีกอย่างหนึ่ง...” พระราชทานแก่นักศึกษามหาวิทยาลัยขอนแก่น วันพฤหัสบดี ที่ ๑๙ ธันวาคม ๒๕๓๔

แก่มหาวิทยาลัยและวิชาชีพของตนตลอดไป...”

พระบรมราโชวาทในพิธีพระราชทานปริญญาบัตรและอนุปริญญาบัตร มหาวิทยาลัยแพทยศาสตร์ วันที่ ๑ เมษายน ๒๔๙๘

150

แสง แห่งปัญญา

๑๕๐

การพัฒนาทัก๑๕๑ ษะชีวิต 151

“...ผู้ปฏิบัติงานในทุกสาขาอาชีพ นอกจากจะต้องมีความรู้ในสาขา

ของตน อย่างลึกซึ้งจัดเจน และศึกษาให้ก้าวหน้าอยู่เสมอแล้ว ยัง

“กิจจกรรมเสริ กรรมเสริมมการเรี การเรียยน” น” “กิ

จะต้องยึดมั่นในจรรยาบรรณในวิชาชีพของตน ทั้งข้อที่ควรปฏิบัติ และไม่พึงปฏิบัติอย่างเคร่งครัดด้วย จึงจะสามารถประพฤติตน

“...การเรียนวิชาการเป็นหนึ่ง เป็นเป้าหมายอย่างหนึ่งหรือเป็นสิ่งที่

ปฏิบัติงานให้ประสบความสาเร็จ...”

มฟ ล.

ควรจะตั้งใจทา คือเรียนวิชาการ และอีกอย่างหนึ่งก็คือกิจกรรม คือ

พระบรมราโชวาทในพิธีพระราชทานปริญญาบัตรแก่ผู้สาเร็จการศึกษาของ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ วันเสาร์ที่ ๒๔ มกราคม ๒๕๓๐

“...ข้าพเจ้าขอแสดงความยินดีและขอชมเชยที่ได้พยายามศึกษามา

จนสาเร็จ พร้อมที่จะไปประกอบอาชีพต่างๆ ขอให้ทุกคนจงราลึกถึง อุดมคติของวิชาชีพที่มุ่งหวังจะบาบัดทุกข์ ส่งเสริมความสุขแก่ ประชาชนเหนือสิ่งอื่นใด และรักษามรรยาทของการประกอบอาชีพ โดยเคร่งครัด จงหมั่นฝึกฝนตนเองให้ทันสมัยในวิทยาการประกอบ โรคศิลปะอยู่เสมอ ถ้าทุกคนปฏิบัติเช่นนี้ได้จะเป็นการเชิดชูเกียรติ แก่มหาวิทยาลัยและวิชาชีพของตนตลอดไป...”

การพัฒฒนาทั นาทักกษะชี ษะชีววิติต การพั

การเรียนและการกระทา ๒ อย่าง แบ่งเป็น ๒ อย่าง ตะกี้รายงานว่า แบ่งกิจกรรมเป็น ๔ อย่างก็เป็นการแบ่งย่อยลงไป แต่ว่าสิ่งสาคัญที่ จะทาสาหรับท่านทั้งหลายมี ๒ อย่าง คือวิชาการที่จะเรียน และ

กิจกรรมที่จะต้องทาให้วิชาการนั้นแน่นขึ้น แน่นอนขึน้ การที่ท่าน ทั้งหลายได้พยายามเรียนอย่างขะมักเขม้น ทั้งได้ทากิจกรรม ที่ส่งเสริมการเรียนก็เป็นการดีอีกอย่างหนึ่ง...”

พระราชทานแก่นักศึกษามหาวิทยาลัยขอนแก่น วันพฤหัสบดี ที่ ๑๙ ธันวาคม ๒๕๓๔

150

แสง แห่งปัญญา

๑๕๐

การพัฒนาทัก๑๕๑ ษะชีวิต 151

การพัฒนาทักษะชีวิต

“การแลกเปลี่ ย นความคิ ด เห็ น ”

มฟ ล.

“...การเรียนจากครูบาอาจารย์และตารับนั้นเป็นทางลัด

ทาให้เรียนรู้ได้รวดเร็วกว่าการค้นคว้าด้วยตนเอง หากจะให้ค้นคว้า ก็ต้องสอนวิธีให้ ไม่ใช่ปล่อยให้ค้นกันตามยถากรรมแบบงมเข็มใน มหาสมุทร ซึ่งออกจะน่าเบื่อหน่ายและสิ้นเปลืองอย่างยิ่ง ไปทุกสิ่งทุกอย่าง...”

พระบรมราโชวาทในพิธีพระราชทานปริญญาบัตรแก่ผู้สาเร็จการศึกษา จากมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ณ อาคารใหม่ สวนอัมพร วันพฤหัสบดี ที่ ๒๗ กรกฎาคม ๒๕๒๑

152

แสง แห่งปัญญา

๑๕๒

“...การแลกเปลี่ยนความคิดเห็นนี้มีความส�ำคัญอย่างยิ่ง เพราะจะแสดง ให้เห็นว่าจะอยูเ่ หนือ ใต้ ตะวันออกเฉียงเหนือ หรือกลางก็ตาม เราก็มี ความคิดใกล้เคียงกัน คือเราอยากที่จะท�ำให้บ้านเมืองของเรามีความ เจริญมีความก้าวหน้าพร้อมกัน เพื่อที่จะให้บ้านเมืองของเรานั้นมี ความแข็งแกร่งและอยู่ร่วมกันเป็นประเทศที่มั่นคง และเป็นที่อยู่ ทีอ่ าศัยทีน่ า่ สบาย จึงมีความส�ำคัญอย่างยิง่ ในด้านความสามัคคี ส�ำหรับ ในด้านความรู้ต่างๆ ก็เข้าใจว่าเป็นสิ่งที่น่าสนใจมากส�ำหรับทุกคน เพราะว่าแต่ละแห่งแต่ละภาคแต่ละส่วนของประเทศก็มีความแตกต่าง อยู่เหมือนกัน ฉะนั้นการที่ได้สามารถที่จะมาพบปะกันและมาเห็นความ เจริญในด้านต่างๆ ก็เป็นสิ่งที่จะท�ำให้แต่ละคน มีความรู้เพิ่มเติมขึ้น เมื่อมีความรู้เพิ่มเติมแล้วก็จะเข้าใจในจุดประสงค์ของการมีประเทศ และเป็นชาติไทยของเราอย่างซาบซึ้งว่า ถ้าร่วมกันเอาก�ำลังทั้งหมด ทุกภาคของประเทศมาผนึกกัน ก็จะท�ำให้บ้านเมืองก้าวหน้าได้...” พระบรมราโชวาท พระราชทานแก่คณะเยาวชนชายหญิงจากท้องถิ่นทุรกันดาร ในเขตปฏิบัติการของหน่วยพัฒนาการเคลื่อนที่ต่างๆ รวม ๒๓ จังหวัด ณ ศาลาดุสิดาลัย พระราชวังดุสิต วันพฤหัสบดี ที่ ๖ เมษายน ๒๕๑๕

การพัฒนาทักษะชีวิต 153

การพัฒนาทักษะชีวิต

“การแลกเปลี่ ย นความคิ ด เห็ น ”

มฟ ล.

“...การเรียนจากครูบาอาจารย์และตารับนั้นเป็นทางลัด

พระบรมราโชวาท พระราชทานแก่คณะเยาวชนชายหญิงจากท้องถิ่นทุรกันดาร ในเขตปฏิบัติการของหน่วยพัฒนาการเคลื่อนที่ต่างๆ รวม ๒๓ จังหวัด ณ ศาลาดุสิดาลัย พระราชวังดุสิต วันพฤหัสบดี ที่ ๖ เมษายน ๒๕๑๕

152

แสง แห่งปัญญา

๑๕๒

การพัฒนาทักษะชีวิต 153

การพัฒนาทักษะชีวิต

“ความซื่ อ สั ต ย์ย์ ”

“ความสามั ค คี ”

“...การที่จะทางานให้สัมฤทธิ์ผลที่พึงปรารถนาคือ ที่เป็นประโยชน์

“...นับว่าเป็นสิ่งที่แปลกส�ำหรับคนไทยที่ความสัมพันธ์ระหว่าง

และเป็นธรรมด้วยนั้น จะอาศัยความรู้แต่เพียงอย่างเดียวมิได้

ผู้ที่เป็นประชาชนและราชบัลลังก์มีอย่างใกล้ชิดเช่นนี้ เข้าใจว่าเป็น

จาเป็นต้องอาศัยความสุจริต ความบริสุทธิ์ใจและความถูกต้องเป็น

ก�ำลังส�ำคัญอย่างหนึ่งส�ำหรับความเป็นอยู่ของบ้านเมือง คือความ

ธรรมประกอบด้วย เพราะเหตุว่าความรู้นั้นเป็นเหมือนเครื่องยนต์ที่

สามัคคี แสดงถึงความผาสุกของพลเมืองในประเทศ ที่อาจจะสร้าง

ทาให้ยวดยานเคลื่อนไปได้ประการเดียว ส่วนคุณธรรมดังกล่าวแล้ว

ความสามัคคีให้มีความสุขได้ สามัคคีระหว่างคณะต่างๆ และบุคคล

เป็นเหมือนหนึ่งพวงมาลัยหรือหางเสือ ซึ่งเป็นปัจจัยที่นาพาให้

ต่างๆ อาชีพต่างกัน ท�ำให้มีความร่วมมือร่วมแรงในด้านต่างๆ

ยวดยานดาเนินไปถูกทาง ด้วยความสวัสดีคือปลอดภัย

ทุกวิถีทาง ท�ำให้เกิดความกันเองในบ้านเมือง และท�ำให้เกิดก�ำลังใจ

จนบรรลุถึงจุดหมายที่พึงประสงค์...”

แก่ผู้ปฏิบัติทุกฝ่ายทุกชั้นทุกแห่งในประเทศ...”

มฟ ล.

การพัฒนาทักษะชีวิต

ความตอนหนึ่ง ในพระบรมราโชวาทในพิธีพระราชทานปริญญาบัตร

ของมหาวิทยาลัยรามคาแหง ณ อาคารใหม่ สวนอัมพร วันที่ ๘ กรกฎาคม ๒๕๒๐

154

แสง แห่งปัญญา

๑๕๔

พระราชด�ำรัส พระราชทานแก่ พลต�ำรวจตรี หม่อมราชวงศ์ เจตจันทร์ ประวิตร และคณะ ณ พระต�ำหนักจิตรลดารโหฐาน วันจันทร์ ที่ ๒๔ กรกฎาคม ๒๕๑๕

การพัฒนาทักษะชีวิต 155

การพัฒนาทักษะชีวิต

“ความซื่ อ สั ต ย์ย์ ”

“ความสามั ค คี ”

“...การที่จะทางานให้สัมฤทธิ์ผลที่พึงปรารถนาคือ ที่เป็นประโยชน์

“...นับว่าเป็นสิ่งที่แปลกส�ำหรับคนไทยที่ความสัมพันธ์ระหว่าง

และเป็นธรรมด้วยนั้น จะอาศัยความรู้แต่เพียงอย่างเดียวมิได้

ผู้ที่เป็นประชาชนและราชบัลลังก์มีอย่างใกล้ชิดเช่นนี้ เข้าใจว่าเป็น

จาเป็นต้องอาศัยความสุจริต ความบริสุทธิ์ใจและความถูกต้องเป็น

มฟ ล.

การพัฒนาทักษะชีวิต

ธรรมประกอบด้วย เพราะเหตุว่าความรู้นั้นเป็นเหมือนเครื่องยนต์ที่

สามัคคี แสดงถึงความผาสุกของพลเมืองในประเทศ ที่อาจจะสร้าง

ทาให้ยวดยานเคลื่อนไปได้ประการเดียว ส่วนคุณธรรมดังกล่าวแล้ว

ความสามัคคีให้มีความสุขได้ สามัคคีระหว่างคณะต่างๆ และบุคคล

เป็นเหมือนหนึ่งพวงมาลัยหรือหางเสือ ซึ่งเป็นปัจจัยที่นาพาให้

ต่างๆ อาชีพต่างกัน ท�ำให้มีความร่วมมือร่วมแรงในด้านต่างๆ

ยวดยานดาเนินไปถูกทาง ด้วยความสวัสดีคือปลอดภัย จนบรรลุถึงจุดหมายที่พึงประสงค์...”

ทุกวิถีทาง ท�ำให้เกิดความกันเองในบ้านเมือง และท�ำให้เกิดก�ำลังใจ แก่ผู้ปฏิบัติทุกฝ่ายทุกชั้นทุกแห่งในประเทศ...”

ความตอนหนึ่ง ในพระบรมราโชวาทในพิธีพระราชทานปริญญาบัตร

ของมหาวิทยาลัยรามคาแหง ณ อาคารใหม่ สวนอัมพร วันที่ ๘ กรกฎาคม ๒๕๒๐

154

ก�ำลังส�ำคัญอย่างหนึ่งส�ำหรับความเป็นอยู่ของบ้านเมือง คือความ

แสง แห่งปัญญา

๑๕๔

การพัฒนาทักษะชีวิต 155

“...แต่ละคนในประเทศเราย่อมต้องการความเจริญ ต้องการ

ความปลอดภัย และเพื่อได้ความปลอดภัยความเจริญนี้ จะทาด้วย ลาพังตนเองก็จะยากอยู่ จะต้องร่วมมือกันกับผู้อื่น เพื่อที่จะให้ ความก้าวหน้า และความมั่นคงมีมากขึ้น...”

การพัฒนาทักษะชีวิต

“การท� ำ ความดี ” “...การท�ำความดีนั้น จ�ำเป็นที่เราจะต้องท�ำร่วมกันและพร้อมๆ กัน

มฟ ล.

พระบรมราโชวาท พระราชทานแก่ผู้นาเยาวชนที่ผ่านการฝึกอบรมตามโครงการฯ รุ่นที่ ๑๖ -๑๗ และคณะเจ้าหน้าที่ผู้รับผิดชอบในการดาเนินการฝึกอบรม

ณ ศาลาดุสิดาลัย วันจันทร์ ที่ ๑๑ กันยายน ๒๕๑๕

“...การที่ในประเทศใดมีประชาชนทั้งหมดอยู่ร่วมกันโดยสันติ ก็เป็น

สิ่งที่ปรารถนาของทุกคน ไม่มีใครอยากให้มีความวุ่นวายในหมู่คณะ ในประเทศชาติ เพราะว่าถ้ามีความวุ่นวายนั้นเป็นความทุกข์ ทุกคน ต้องการความสุข หากความสุขนั้นก็จะมาจากความปรองดอง และ ความที่ทุกสิ่งทุกอย่างเป็นไปโดยยุติธรรม...”

เพราะเมื่อร่วมกันท�ำโดยประสานสอดคล้องและสนับสนุนกันให้ ครบถ้วนแล้ว สิ่งที่ดีงามก็จะบังเกิดขึ้นถ้าต่างคนต่างท�ำ ก็ยากที่จะ ส�ำเร็จผล ซ�ำ้ ร้ายถ้าต่างคนต่างหลีกเลี่ยง หรือปล่อยปละละเว้น ไม่ท�ำความดี ก็เท่ากับร่วมกันท�ำความไม่ดี ซึ่งจะน�ำพาส่วนรวม ไปสู่ความเสื่อมและสูญสลายอย่างแน่นอน...” พระบรมราโชวาท ในพิธีพระราชทานกระบี่และปริญญาบัตรแก่ว่าที่ร้อยต�ำรวจตรี ที่ส�ำเร็จการศึกษาชั้นสูงสุด จากโรงเรียนนายร้อยต�ำรวจ ประจ�ำปีการศึกษา ๒๕๒๒ ณ อาคารใหม่ สวนอัมพร วันจันทร์ที่ ๑๔ เมษายน ๒๕๒๓

พระราชดารัสในโอกาสที่รองประธานศาลฎีกานาผู้พิพากษาประจากระทรวงเข้าเฝ้าฯ วันพุธ ที่ ๒๐ ธันวาคม ๒๕๓๗

156

แสง แห่งปัญญา

๑๕๖

การพัฒนาทักษะชีวิต 157

การพัฒนาทักษะชีวิต

“...แต่ละคนในประเทศเราย่อมต้องการความเจริญ ต้องการ

ความปลอดภัย และเพื่อได้ความปลอดภัยความเจริญนี้ จะทาด้วย ลาพังตนเองก็จะยากอยู่ จะต้องร่วมมือกันกับผู้อื่น เพื่อที่จะให้

“การท� ำ ความดี ”

ความก้าวหน้า และความมั่นคงมีมากขึ้น...”

“...การท�ำความดีนั้น จ�ำเป็นที่เราจะต้องท�ำร่วมกันและพร้อมๆ กัน เพราะเมื่อร่วมกันท�ำโดยประสานสอดคล้องและสนับสนุนกันให้

มฟ ล.

ณ ศาลาดุสิดาลัย วันจันทร์ ที่ ๑๑ กันยายน ๒๕๑๕

ครบถ้วนแล้ว สิ่งที่ดีงามก็จะบังเกิดขึ้นถ้าต่างคนต่างท�ำ ก็ยากที่จะ ส�ำเร็จผล ซ�ำ้ ร้ายถ้าต่างคนต่างหลีกเลี่ยง หรือปล่อยปละละเว้น

ไม่ท�ำความดี ก็เท่ากับร่วมกันท�ำความไม่ดี ซึ่งจะน�ำพาส่วนรวม ไปสู่ความเสื่อมและสูญสลายอย่างแน่นอน...”

“...การที่ในประเทศใดมีประชาชนทั้งหมดอยู่ร่วมกันโดยสันติ ก็เป็น

พระบรมราโชวาท ในพิธีพระราชทานกระบี่และปริญญาบัตรแก่ว่าที่ร้อยต�ำรวจตรี ที่ส�ำเร็จการศึกษาชั้นสูงสุด จากโรงเรียนนายร้อยต�ำรวจ ประจ�ำปีการศึกษา ๒๕๒๒ ณ อาคารใหม่ สวนอัมพร วันจันทร์ที่ ๑๔ เมษายน ๒๕๒๓

156

แสง แห่งปัญญา

๑๕๖

การพัฒนาทักษะชีวิต 157

การพัฒนาทักษะชีวิต

“ความไม่ ป ระมาท มี ส ติ ร้ ูต้ ตั วั ว””

“จิ ต ใจและความประพฤติ ที่ ดี ง าม”

“...การกระทาโดยประมาท ขาดความรอบคอบ เป็นเหตุให้เกิด

“...จิตใจและความประพฤติที่สะอาดและมีระเบียบ เป็นรากฐาน

ความผิดพลาดเสียหายในหน้าที่ และการกระทาโดยขาดสติยั้งคิด

สาคัญของชีวิต ทั้งจิตใจทั้งความประพฤติ ดังนั้นใช่จะเกิดมีขึ้นเองได้

ขาดเหตุผลความรู้จักถูกผิดนั้น เป็นเหตุให้เกิดความหลงความลืมตัว

หากแต่จาเป็นต้องฝึกหัดอบรมและสนับสนุนส่งเสริมกันอย่างจริงจัง

นาพาให้กระทาสิ่งที่มิใช่หน้าที่โดยชอบได้ ซึ่งเป็นอันตรายมาก

สม่าเสมอ นับตั้งแต่บุคคลเกิด ดังที่มนุษย์ไม่ว่าชาติใดภาษาใดได้เฝ้า

อาจนาความเสื่อมสลายมาสู่ตนเองตลอดถึงประเทศชาติได้...”

พยายามกระทาสืบต่อกันมาทุกยุคทุกสมัย ทั้งนี้เพื่อให้สามารถรักษา

มฟ ล.

การพัฒนาทักษะชีวิต

พระราชดารัสในการเสด็จออกมหาสมาคม ในงานพระราชพิธีเฉลิมพระชนมพรรษา

158

แสง แห่งปัญญา

๑๕๘

ตัวและมีความสุขความสาเร็จในการครองชีวิต ทั้งให้สามารถอยู่ ร่วมกับผู้อื่นได้ด้วยความผาสุกสงบ...” พระราชดารัส พระราชทานเพื่อเชิญไปอ่านในพิธีเปิดสัมมนาเรื่อง “การพัฒนาสังคมใน ด้านศีลธรรมและจิตใจ” ซึ่งสภาสังคมสงเคราะห์แห่งประเทศไทยจัดให้มีขึ้น ณ โรงแรมนารายณ์ กรุงเทพมหานคร วันเสาร์ ที่ ๑๕ ธันวาคม ๒๕๑๖

๑๕๙ การพัฒนาทักษะชี วิต 159

การพัฒนาทักษะชีวิต

“ความไม่ ป ระมาท มี ส ติ ร้ ูต้ ตั วั ว””

“จิ ต ใจและความประพฤติ ที่ ดี ง าม”

“...การกระทาโดยประมาท ขาดความรอบคอบ เป็นเหตุให้เกิด

“...จิตใจและความประพฤติที่สะอาดและมีระเบียบ เป็นรากฐาน

ความผิดพลาดเสียหายในหน้าที่ และการกระทาโดยขาดสติยั้งคิด

สาคัญของชีวิต ทั้งจิตใจทั้งความประพฤติ ดังนั้นใช่จะเกิดมีขึ้นเองได้

มฟ ล.

การพัฒนาทักษะชีวิต

ขาดเหตุผลความรู้จักถูกผิดนั้น เป็นเหตุให้เกิดความหลงความลืมตัว

หากแต่จาเป็นต้องฝึกหัดอบรมและสนับสนุนส่งเสริมกันอย่างจริงจัง

นาพาให้กระทาสิ่งที่มิใช่หน้าที่โดยชอบได้ ซึ่งเป็นอันตรายมาก

สม่าเสมอ นับตั้งแต่บุคคลเกิด ดังที่มนุษย์ไม่ว่าชาติใดภาษาใดได้เฝ้า

อาจนาความเสื่อมสลายมาสู่ตนเองตลอดถึงประเทศชาติได้...”

พยายามกระทาสืบต่อกันมาทุกยุคทุกสมัย ทั้งนี้เพื่อให้สามารถรักษา ตัวและมีความสุขความสาเร็จในการครองชีวิต ทั้งให้สามารถอยู่

พระราชดารัสในการเสด็จออกมหาสมาคม ในงานพระราชพิธีเฉลิมพระชนมพรรษา

ร่วมกับผู้อื่นได้ด้วยความผาสุกสงบ...”

พระราชดารัส พระราชทานเพื่อเชิญไปอ่านในพิธีเปิดสัมมนาเรื่อง “การพัฒนาสังคมใน ด้านศีลธรรมและจิตใจ” ซึ่งสภาสังคมสงเคราะห์แห่งประเทศไทยจัดให้มีขึ้น

ณ โรงแรมนารายณ์ กรุงเทพมหานคร วันเสาร์ ที่ ๑๕ ธันวาคม ๒๕๑๖

158

แสง แห่งปัญญา

๑๕๘

๑๕๙ การพัฒนาทักษะชี วิต 159

การพัฒ ฒนาทั นาทักกษะชี ษะชีววิติต การพั

“...การศึกษาให้เกิดความรู้ความฉลาด ที่สามารถน�ำไปใช้

“ความเที่ ย งตรง สุ จ ริ ต ยุ ติ ธ รรม”

สร้างสรรค์ประโยชน์ได้แท้จริง โดยปราศจากโทษว่า จะต้องกระท�ำ โดยมีหลักเกณฑ์คือต้องพิจารณาเรื่องที่ศึกษาให้ถูกถ้วน ทุกแง่ทุกมุม ด้วยความคิดจิตใจทีตั้งมั่นเป็นปรกติ เที่ยงตรงเป็นกลาง...”

“...การจะทาหน้าที่ให้ได้ผลสมบูรณ์ดังนั้น ทุกคนจะต้องตั้งตนตั้งใจ

มฟ ล.

ให้หนักแน่นมั่นคงอยู่ในความสุจริตยุติธรรมเป็นเบื้องต้นก่อน เพราะ ทุกสิ่งทุกอย่างที่จะต้องปฏิบัติล้วนมีรากฐานอยู่ที่ความสุจริตยุติธรรม เมื่อตั้งต้นตั้งใจให้หนักแน่นมั่งคงดังนี้แล้วก็จะสามารถปฏิบัติหน้าที่ ทุกอย่างได้ด้วยความกล้าหาญ เที่ยงตรง เป็นธรรม และสาเร็จผล ที่พึงประสงค์ทุกสิ่ง...”

พระบรมราโชวาท ในพิธพี ระราชทานกระบี่แก่ว่าที่นายร้อยตารวจตรีทสี่ าเร็จการศึกษาจาก โรงเรียนนายร้อยตารวจ ประจาปีการศึกษา ๒๕๔๖ ณ อาคารอเนกประสงค์ วังไกลกังวล วันพฤหัสบดีที่ ๒ กันยายน ๒๕๔๗

“...ความเที่ยงตรงต่อหน้าที่และความสามารถในการงาน

เป็นสิ่งสาคัญที่สุด ที่จะสร้างชื่อเสียง เกียรติคุณ ความเชื่อถือ ให้แก่ตัวท่านและสถาบันของท่าน...”

พระราชดารัส ในพิธีพระราชทานปริญญาบัตร ประกาศนียบัตร และอนุปริญญาบัตร มหาวิทยาลัยมหิดล วันพุธ ที่ ๒๔ กันยายน ๒๕๑๒

160

แสง แห่งปัญญา

๑๖๐

พระบรมราโชวาท ในพิธีพระราชทานปริญญาบัตรมหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ วันที่ ๒๕ มิถุนายน ๒๕๒๔

“...ความรู้เป็นปัจจัยสร้างเสริมความฉลาดและความเจริญ มนุษย์จึงใฝ่ศึกษากันอย่างไม่รู้จบสิ้น แต่การศึกษาให้เกิดความฉลาด และความเจริญได้จริงนัน้ จะต้องอาศัยหลักอย่างน้อยสองประการ คือ ไม่ว่าจะศึกษาเรื่องใด ต้องศึกษาให้ตลอดทุกแง่ทุกมุม พร้อมทั้ง พิจารณาศึกษาเรื่องนั้นด้วยความคิดจิตใจที่เที่ยงตรง เป็นกลางด้วย จึงจะได้ความรู้ที่ถูกต้องแท้จริง น�ำไปใช้ประโยชน์ได้...” พระบรมราโชวาท ในพิธีพระราชทานปริญญาบัตรมหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ วันที่ ๒๓ มิถุนายน ๒๕๒๔

การพัฒนาทักษะชีวิต 161

การพัฒ ฒนาทั นาทักกษะชี ษะชีววิติต การพั

“...การศึกษาให้เกิดความรู้ความฉลาด ที่สามารถน�ำไปใช้ สร้างสรรค์ประโยชน์ได้แท้จริง โดยปราศจากโทษว่า จะต้องกระท�ำ

“ความเที่ ย งตรง สุ จ ริ ต ยุ ติ ธ รรม”

โดยมีหลักเกณฑ์คือต้องพิจารณาเรื่องที่ศึกษาให้ถูกถ้วน ทุกแง่ทุกมุม ด้วยความคิดจิตใจทีตั้งมั่นเป็นปรกติ เที่ยงตรงเป็นกลาง...”

“...การจะทาหน้าที่ให้ได้ผลสมบูรณ์ดังนั้น ทุกคนจะต้องตั้งตนตั้งใจ

แสง แห่งปัญญา

“...ความรู้เป็นปัจจัยสร้างเสริมความฉลาดและความเจริญ

มนุษย์จึงใฝ่ศึกษากันอย่างไม่รู้จบสิ้น แต่การศึกษาให้เกิดความฉลาด และความเจริญได้จริงนัน้ จะต้องอาศัยหลักอย่างน้อยสองประการ คือ ไม่ว่าจะศึกษาเรื่องใด ต้องศึกษาให้ตลอดทุกแง่ทุกมุม พร้อมทั้ง พิจารณาศึกษาเรื่องนั้นด้วยความคิดจิตใจที่เที่ยงตรง

“...ความเที่ยงตรงต่อหน้าที่และความสามารถในการงาน

160

มฟ ล.

๑๖๐

เป็นกลางด้วย จึงจะได้ความรู้ที่ถูกต้องแท้จริง น�ำไปใช้ประโยชน์ได้...”

พระบรมราโชวาท ในพิธีพระราชทานปริญญาบัตรมหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ วันที่ ๒๓ มิถุนายน ๒๕๒๔

การพัฒนาทักษะชีวิต 161

การพัฒนาทักษะชีวิต

“การยอมรับบความแตกต่ ความแตกต่างทางความคิ งทางความคิดด”” “การยอมรั

“การพอใจในสิ่ ง ที่ ต นมี ”

“...ในปีใหม่นี้ จึงใคร่ขอให้ทุกคนตั้งความปรารถนาดีให้แก่

“...คนเราถ้าพอใจในความต้องการ ก็มีความโลภน้อยเมื่อมีความโลภ

ประเทศชาติให้แน่วแน่ พยายามทาความคิดความเห็นให้กระจ่าง

น้อยก็เบียดเบียนคนอื่นน้อยถ้าทุกประเทศมีความคิดว่าทาอะไรต้อง

แจ่มใส ทาความเข้าใจอันดีในกันและกัน และนาความคิดความเห็น

พอเพียง หมายความว่า พอประมาณ ไม่สุดโต่งไม่โลภอย่างมาก

ของกันและกันมาเทียบเคียงปรับปรุงให้สอดคล้อง เข้ารูปเข้ารอยกัน

คนเราก็อยู่เป็นสุข...”

มฟ ล.

การพัฒฒนาทั นาทักกษะชี ษะชีววิติต การพั

เพื่อจักได้สามารถนาพาประเทศชาติให้ดาเนินไปจนบรรลุจุดหมาย ตามใจปรารถนาของเราได้สาเร็จและสามารถสร้างสรรค์จรรโลง ประเทศชาติไทยให้วัฒนาถาวรสืบไปได้ตลอดกาลนาน...”

พระบรมราโชวาท พระราชทานแก่คณะบุคคลที่เข้าเฝ้าฯ ณ ศาลาดุสิดาลัย วันที่ ๔ ธันวาคม ๒๕๔๑

พระราชดารัสพระราชทานแก่ประชาชนชาวไทยในโอกาสขึ้นปีใหม่ พุทธศักราช ๒๕๒๑

วันเสาร์ ที่ ๓๑ ธันวาคม ๒๕๒๐

162

แสง แห่งปัญญา

๑๖๒

๑๖๓ การพัฒนาทักษะชี วิต 163

การพัฒนาทักษะชีวิต

“การยอมรับบความแตกต่ ความแตกต่างทางความคิ งทางความคิดด”” “การยอมรั

“การพอใจในสิ่ ง ที่ ต นมี ”

“...ในปีใหม่นี้ จึงใคร่ขอให้ทุกคนตั้งความปรารถนาดีให้แก่

“...คนเราถ้าพอใจในความต้องการ ก็มีความโลภน้อยเมื่อมีความโลภ

ประเทศชาติให้แน่วแน่ พยายามทาความคิดความเห็นให้กระจ่าง

น้อยก็เบียดเบียนคนอื่นน้อยถ้าทุกประเทศมีความคิดว่าทาอะไรต้อง

มฟ ล.

การพัฒฒนาทั นาทักกษะชี ษะชีววิติต การพั

แจ่มใส ทาความเข้าใจอันดีในกันและกัน และนาความคิดความเห็น

พอเพียง หมายความว่า พอประมาณ ไม่สุดโต่งไม่โลภอย่างมาก

ของกันและกันมาเทียบเคียงปรับปรุงให้สอดคล้อง เข้ารูปเข้ารอยกัน

คนเราก็อยู่เป็นสุข...”

พระบรมราโชวาท พระราชทานแก่คณะบุคคลที่เข้าเฝ้าฯ

ณ ศาลาดุสิดาลัย วันที่ ๔ ธันวาคม ๒๕๔๑

วันเสาร์ ที่ ๓๑ ธันวาคม ๒๕๒๐

162

แสง แห่งปัญญา

๑๖๒

๑๖๓ การพัฒนาทักษะชี วิต 163

การพัฒนาทักษะชีวิต

“ความอุ ต สาหะ” “...บุคคลที่ได้ศึกษามาด้วยหลักการเช่นนี้ ย่อมมีภูมิรู้เป็น

มฟ ล.

หลักฐานมั่นคง มีความมั่นใจในตัวเองและสามารถทางานสาเร็จ โดยไม่ต้องยกตัว ไม่ต้องพองลมอวดผู้ใด ผลงานตลอดทั้ ง ความสามารถและคุณสมบัติที่มีอยู่ ย่อมเปล่งแสงออกมาได้เอง ให้เป็นที่นิยมยินดีของคนทั่วไป ตรงกันข้าม บุคคลที่มิได้ ฝึกฝนมาในการปฏิบัติ ทั้งทางสมองและทางการกระทา จะหาความมั่นใจในความรู้ความสามารถ ของตนได้โดยยาก...”

“...ความอุตสาหะพากเพียรและอดทน มีความตั้งใจ ที่มั่นคงแน่นอนพร้อมทั้งความเมตตาและความเสียสละอย่างสูง จึงจะได้รับความส�ำเร็จที่แท้จริง ที่จะพึงภูมิใจและพอใจ...” พระบรมราโชวาท ในพิธีพระราชทานปริญญาบัตร ประกาศนียบัตร และอนุปริญญาบัตร มหาวิทยาลัยมหิดล วันอาทิตย์ ที่ ๒๔ กันยายน ๒๕๑๕

พระบรมราโชวาทในพิธีพระราชทานปริญญาบัตรแก่ผู้สาเร็จการศึกษา

จากมหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ ประจาปีการศึกษา ๒๕๑๘ – ๒๕๑๙ ณ หอประชุมมหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ ประสานมิตร

วันอังคาร ที่ ๒๘ มิถุนายน ๒๕๒๐

164

แสง แห่งปัญญา

๑๖๔

การพัฒนาทักษะชีวิต 165

การพัฒนาทักษะชีวิต

“...ความอุตสาหะพากเพียรและอดทน มีความตั้งใจ ที่มั่นคงแน่นอนพร้อมทั้งความเมตตาและความเสียสละอย่างสูง

มฟ ล.

จึงจะได้รับความส�ำเร็จที่แท้จริง ที่จะพึงภูมิใจและพอใจ...”

พระบรมราโชวาท ในพิธีพระราชทานปริญญาบัตร ประกาศนียบัตร และอนุปริญญาบัตร มหาวิทยาลัยมหิดล วันอาทิตย์ ที่ ๒๔ กันยายน ๒๕๑๕

พระบรมราโชวาทในพิธีพระราชทานปริญญาบัตรแก่ผู้สาเร็จการศึกษา

วันอังคาร ที่ ๒๘ มิถุนายน ๒๕๒๐

164

แสง แห่งปัญญา

๑๖๔

การพัฒนาทักษะชีวิต 165