Ip july aug pashto by Indian Diplomacy

‫هند ليد‬ ‫‪ 28‬ټوک ■ ‪ 3‬ګڼه ■ جواليي – اګست ‪2014‬‬

‫د ښه راتلونکي لپاره‬ ‫تخنیکي همکاري‬

‫د ‪ 50 ITEC‬کلونه‬ ‫هندوستان د خپلواکۍ‬ ‫خپله ‪ 68‬ورځ ملانځي‬

‫سف‬

‫موسمي وضعیت‬

‫نوښت‬

‫د هندوستان هڅوونکی فیشن‬

‫بریا‬

‫د کونټم انډیینز یا د هندوانو کمیت‬

‫پوټپواري‬

‫په هند کې راتلونکي پیښې‬ ‫عیدالفطر یا کوچنی اخرت‬ ‫عیدالفطر چې د ایامن یوه برخه ده د رمضان یا د‬ ‫روزې نیولو میاشتې په پای ته رسیدو رسه ملانځل‬ ‫کیږي‪ .‬پدغه ورځ یو بل ته ډالۍ او نیکې هیلې‬ ‫ورکول کیږي‪ .‬تر ټولو عامه مبارکي د اخرت دې‬ ‫مبارک شه ویل دي‪ .‬دغې ورځې ته د خوږو جشن‬ ‫هم ویل کیږي او خلک دغه ورځ د ډول ډول خوږو‬ ‫په ځانګړي ډول خوږو سمیانو (خوږو منچو) په‬ ‫خوړلو رسه ملانځي‪.‬‬ ‫کله‪ :‬د اګست ‪20‬مه‬ ‫چیرته‪ :‬په ټول هند کې‬ ‫د موسمي ښکال جشن‬ ‫د موسم دغه ښکال په ویاناد کیراال کې د‬ ‫موسمي ښکال له جشن رسه وملانځی‪ .‬ددغه‬ ‫درې ورځني جشن په لړ کې د فرهنګي‬ ‫پروګرامونو او ماجرايي فعالیتونو په شمول‬ ‫بیالبیلې کورنۍ او بهرنۍ کړنې تررسه کیږي‪.‬‬ ‫کله‪ :‬د اګست ‪11-13‬‬ ‫چیرته‪ :‬د هیل ولسوالۍ کلب‬ ‫کوالګپاره‪ ،‬ویاناد ولسوالۍ‪ ،‬کیراال‬

‫د هیمس جشن‬ ‫څښنت پادما سم بهاوه یا ګورو ریم پوچي د تبیتي‬ ‫بوداییزم د رامنځ ته کولو روحاين پالرانو څخه ګڼل‬ ‫کیږي‪ .‬د هیمس دوه ورځنی جشن د نوموړي د‬ ‫پیدایښت ورځې ملانځنه او خلک يې پدې عقیده دي‬ ‫چې دغه ملانځنه انسان ته روحي پیاوړتیا او ښه روغتیا‬ ‫وربخښي‪ .‬دودیزه موسیقي‪ ،‬رنګین او په ماسکونو پوښلو‬ ‫مخونو رسه نڅا او د اليس صنایعو نندارتون ددغه‬ ‫ملانځنې مهمه برخه ده‪.‬‬ ‫کله‪ :‬د جواليي ‪7-8‬‬ ‫چیرته‪ :‬هیمس خانقاه‪ ،‬لهه‬ ‫رکشا بندن‬ ‫دغه جشن د مینې د ځانګړي تړاو ملانځل‬ ‫دي چې پدغه ورځ خورګانې د خپلو وروڼو په‬ ‫مړوند راخص (ښکلې پټۍ) تړي او وروڼه د‬ ‫خپلو خویندو د ساتنې لوړه کوي‪ .‬ددغې ورځې‬ ‫د ملانځلو لپاره یو بل ته خوږه او ډالۍ ورکول‬ ‫کیږي‪.‬‬ ‫کله‪ :‬د اګست ‪10‬مه‬ ‫چیرته‪ :‬په ټول هند کې‬

‫ګنیش چتوريت‬ ‫دا هغه ورځ ده چې د څښنت ګنیش بت په‬ ‫کورونو یا چم ګاونډ پنډل (د عبادت موقتي‬ ‫ځای) کې جوړیږي او پدې ځای کې خلک د‬ ‫خدای عبادت کوي‪ .‬دغه جشن ‪ 10‬ورځې‬ ‫دوام کوي او په سیند یا سمندر کې د بت په‬ ‫غورځولو رسه پای ته رسیږي‪.‬‬ ‫کله‪ :‬د اګست ‪29‬مه‬ ‫چیرته‪ :‬په ټول هند په ځانګړی‬ ‫ډول ماهاراشرتا کې‬

‫جانا ماشتمي‬ ‫د څښنت کرشنا د پیدایښت ورځ په ډیر شان او شوکت‬ ‫رسه ملانځل کیږي‪ .‬پدغه ورځ ځانګړي خوراکونه‬ ‫خوړل کیږي‪ .‬خلک خپل کورونه د جنکيز (‪)jhankis‬‬ ‫په جوړولو رسه سینګاروي او د کرشنا د پیدایښت له‬ ‫ورځې څخه نیولې تر ځوانۍ پورې چې په خپل ژوند‬ ‫کې یې څومره معجزې تررسه کړي‪ ،‬د هغه ژوند ته لنډه‬ ‫کتنه کوي‪.‬‬ ‫کله‪ :‬د اګست ‪17‬مه‬ ‫چیرته‪ :‬هیمس خانقاه‪ ،‬لهه‬

‫راتلونکي‬ ‫د نوي عرص په پیل رسه هندوستان د خپل ‪51‬م لوموړي وزیر لوړه ولیده‪ .‬نریندرا مودي‪ ،‬لوموړی مرش چې‬ ‫د بهارتیا جانتا پارټۍ (‪ )BJP‬اکرثیت یې ترالسه کړاود نوي دهيل په رشرتاپتي باون کې د ‪ 2014‬کال د مۍ‬ ‫په ‪26‬مه لوړه وکړه‪.‬‬ ‫لدې رسه سم‪ ،‬د هندوستان تخنیکي او اقتصادي همکارۍ (‪ )ITEC‬پروګرام چې د بهرنیو چارو وزارت یو‬ ‫بې مثاله نوښت دی د هندوستان فضیلت په نړۍ کې خپروي‪ .‬لکه څنګه چې سږ کال ‪ ITEC‬خپل طالیي‬ ‫جشن ملانځي‪ ،‬مونږ به هغو بدلونونو ته ژوره کتنه وکړو چې د پوهې د تبادلې‪ ،‬روزنې او د ظرفیت جوړولو‬ ‫له الرې په ‪ 161‬هیوادونو کې راغيل دي‪ .‬مونږ د هند‪-‬میامنار تر منځ د بیاپیاوړتیا تړاو په اړه د هندوستان‬ ‫د لرغون پوهنې د رسوۍ مرکز (‪ )ASI‬لخوا ښې کړنې ته هم کتنه کړې ده‪ .‬دوی په میامنار کې د ‪12‬مې‬ ‫پیړۍ اننده معبد د ساتنې او بیارغونې له ګواښه ډک کار په غاړه اخیستی دی‪.‬‬ ‫د اګست په ‪15‬مه د هندوستان د خپلواکۍ ‪68‬مې ورځې ملانځلو لپاره مونږ تاسو ته هغه پنځه منونه یي‬ ‫ځایونه ښایو چې د آزادۍ په حرکت یې مرسته کړې ده‪ .‬د هندوستان څرګندولو لپاره دا یو ښه فرصت دی‪.‬‬ ‫مونږ د هندوستان یو تر ټولو اوږده د هیمساګر ایسکپریس الره تعقیب کړې چې پدغه الره کې د اورګاډي‬ ‫په پنځو متځایونو کې د بهرتینو موسمي بارانونو ښکال په ګوته شوې ده‪ .‬تاسې به د انځورونو په ځانګړې‬ ‫برخه کې د هندوستان ښکال ووینی چې د جمو او کشمیر له طبیعي سپین وايل څخه نیولې د کیراال تر شنو‬ ‫تورو اوبو پورې او همداسې نور‪.‬‬ ‫د کینز فلم د وروستي جشن د پایلې په توګه‪ ،‬مونږ د هندوستان او فرانسې د فلم جوړونې همکاري څیړلې‬ ‫چې هندوستان په سیناميي رشیک پروډکشن کې فعاله ونډه درلوده‪ .‬د فرهنګ عظمت ته په کتو رسه‪،‬‬ ‫مونږ له لوړو کالسیکو هندي نڅاګرو رسه خربې کړي چې څنګه د هرن دغه ډول ځانته نوې بڼه غوره کړې‬ ‫او په نړیواله کچه یې لیوالتیا زیاته شوې ده‪ .‬د هندوستان د فیشن مخکښه ډیزایرنې سبیاسايش مکرجي‬ ‫له مونږ رسه پدغه ګڼه کې خپل نظرونه رشیک کړي چې دودیز هندوستان څنګه عرصي غوښتنو رسه ځان‬ ‫عیارولی يش‪.‬‬ ‫مونږ په تیرو څو میاشتو کې بیالبیلو السته راوړنو ته هم کتنه کړې لکه کونټم انډیینز‪ ،‬د بهرنیو چارو‬ ‫وزارت د عامه ډیپلوماسۍ نوښت‪ ،‬چې د بهرتین ښوونیز فلم په توګه یې ميل ایوارډ یا جایزه ترالسه کړه او‬ ‫د بینګلور میشته انډس ټیم د ګوګل قمري ‪ X‬جایزې ته شارټ لیست شوی‬ ‫دی‪ .‬ورپسې مو د ګوندي لیک او فونټ ته کتنه کړې چې یوه قومي ژبه او‬ ‫زیات خربې کوونکي لري خو په ډیجیټيل میډیا کې ډیره کمه لیدل کیږي‪.‬‬

‫هن‬ ‫د‬ ‫ل‬ ‫ي‬ ‫د‬

‫او لکه څنګه چې په هندوستان کې ‪ 16‬ځل عمومي ټولټاکنې نږدې دي‪،‬‬ ‫مونږ د ټاکنو د کمیسیون پخواين رییس ډاکټر شهاب الدین یعقوب قریيش‬ ‫وروستي کتاب بې سنده حیرانتیا‪ :‬د بهرتینو هندي ټولټاکنو رامنځ ته کولو‬ ‫په نوم کتاب ته هم ځیر شوي یو‪.‬‬

‫‪28‬‬

‫ټوک ■‬

‫‪ 3‬ګڼه‬

‫■ جو‬ ‫اليي –‬

‫اګست‬

‫‪2014‬‬

‫دښ‬ ‫تخن ه راتلو‬ ‫ن‬ ‫ک‬ ‫ي‬ ‫یکي همک لپاره‬ ‫اري‬

‫سید اکربالدین‬ ‫هن‬ ‫خپ دوستان‬ ‫له‬ ‫د خپل‬ ‫‪ 68‬ورځ مل واکۍ‬ ‫انځي‬

‫د ‪EC‬‬

‫سف‬

‫موس‬

‫مي و‬ ‫ضعیت‬

‫دنوښت‬ ‫هن‬

‫دوست‬ ‫ان هڅ‬

‫وونکی‬

‫فیشن‬

‫‪50 IT‬‬ ‫کلونه‬ ‫بریا‬

‫د‬

‫جواليي – اګست ‪2014‬‬

‫‪n‬‬

‫‪3‬‬

‫‪n‬‬

‫کونټم ان‬

‫ډیینز‬

‫یا د هن‬

‫دوا‬ ‫نو کمی‬

‫ت‬

‫‪W W W. I N D I A P E R S P E C T I V E S . I N‬‬

‫هند ليد‬ ‫‪ 28‬ټوک ■ ‪ 3‬ګڼه ■ جواليي – اګست ‪2014‬‬

‫ایډیټر‪ :‬سید اکربالدین‬ ‫د ایډیټر مرستیال‪ :‬نیکالیش ډیکشټ‬ ‫د بهرنیو چارو وزارت‬ ‫‪ 255‬شمیره خونه‪ ’A‘ ،‬برخه‪ ،‬شاسرتي باون‪،‬‬ ‫نوی دهيل – ‪110001‬‬ ‫ټیلیفون‪ 91.11.23384663 :‬فکس‪91.11.23383316 :‬‬ ‫د پوښتنو‪/‬ځوابونو لپاره‪osdpd2@mea.gov.in :‬‬ ‫د ماکس پوژر رسنیو ګروپ هندوستان خصويص رشکت ملیټد‬ ‫خپرونکي او د عملیاتو افرس‪ :‬ویکاس جوهری‬ ‫د اجرايي ريس او اداري ډایرکټر‪ :‬پرکاش جوهری‬ ‫د مايل چارو افرس‪ :‬کولدیپ سینګ‬ ‫د ایډیټ ریس‪ :‬سوراب ټانکه‬ ‫مرکزي دفرت‬ ‫د ماکس پوژر رسنیو ګروپ هندوستان خصويص رشکت ملیټد‬ ‫د شعبي منرب‪ ،F2B ،‬دویم منزل‪ ،‬د میرا (‪ )MIRA‬رشکتونو ګروپ‬ ‫اپارمتان منرب‪ ،2&1 .‬اشوار نګر‬ ‫د ماتورا رسک‪ ،‬نوي ډيل ‪110065 -‬‬

‫‪CIN No: U22229DL2006PTC152087‬‬

‫ټیلفون‪+91.11.43011111 :‬‬ ‫فکس‪+91.11.43011199 :‬‬ ‫د پښتنو‪/‬ځوابونو لپاره‪indiaperspectives@maxposure.in :‬‬

‫د ماکس پوژر ګروپ څخه د پوښتنو‬ ‫لپاره‪:‬‬ ‫ټیلفون‪+91.11.43011111 :‬‬ ‫فکس‪+91.11.43011199 :‬‬ ‫انټرنټی پاڼه‪www.maxposure.in :‬‬

‫د هندوستان مجيل په عربی‪ ،‬باهاسه انډونیزیايي‪ ،‬انګلیيس‪،‬‬ ‫فرانسوي‪ ،‬جرمني‪ ،‬هندي‪ ،‬ایټالوي‪ ،‬پښتو‪ ،‬فارسی‪ ،‬پوتوګايل‪،‬‬ ‫رويس‪ ،‬سینهايل‪ ،‬هسپانوي او تامیل ژبو خپریږي‪.‬‬ ‫د هندوستان مجيل په نوی ډیلی کي د بهرنیو چارو وزارت له لوري‪ ،‬د سید‬ ‫اکربالدین په مرشي چي د نوموړي وزارت سیکرتر او ویاند هم دي چاپ او‬ ‫خپریږي‪ .‬پته‪ :‬نوي ډیيل‪ 255 ،‬شمیره خونه‪ ’A‘ ،‬برخه‪ ،‬شاسرتي باون‪،‬‬ ‫نوی دهيل – ‪ 110001‬د ماکس پوژر ګروپ هندوستان خصوصی رشکت‬ ‫ملیټډ اپارمتان منرب‪ ،1&2 .‬اشوار نګر‪ ،‬ماتورا رسک‪ ،‬نوي ډیيل ‪،110065 -‬‬ ‫هندوستان‪ .‬د هندوستان مجيل په کال کي شپږ ځله خپریږي او د چاپ ټول‬ ‫حقوق يي خوندي دي‪ .‬د نوموړي مجيل لیکني‪ ،‬فني کارونه‪ ،‬او‪/‬یا عکايس‬ ‫چي په دغه مجلو کي استعامل شوي کیديل يش چي د هندوستان د مجلو‬ ‫د چاپ د دفرت له اجازي وروسته استعامل او یا دوباره پکار یوړل يش‪ .‬د‬ ‫‪ MEA‬او ‪ MMGIPL‬رشکتونه د رضاکارانه تولیداتو‪ ،‬نسخو‪ ،‬عکاسیو‪ ،‬فني‬ ‫کارونو‪ ،‬روڼوايل یا د دايس نورو موادو مسولیت په غاړه نه اخيل‪ .‬دا اړینه‬ ‫نده چي په مجله کي لیکل شوي ټول نظرونه دي د ‪ MEA‬یا ‪MMGIPL‬‬ ‫ګروپ پوري اړه ولري‪.‬‬ ‫تاسو کويل يش مجله د الندي ځایونو څخه تر السه کړي‪:‬‬ ‫‪http://www.facebook.com/IndianDiplomacy‬‬ ‫‪http://www.twitter.com/IndianDiplomacy‬‬ ‫‪http://www.youtube.com/Indiandiplomacy‬‬ ‫د هندوستان د مجلو د السته راوړل��و لپاره‪ ،‬د هندوستان د نزدي‬ ‫دیپلوماتیک دفرت رسه اړیکه ټینګه کړي‪.‬‬

‫‪22‬‬

‫محتویات‬

‫‪34‬‬ ‫‪44‬‬ ‫همکاري‬

‫‪74‬‬

‫نوښت‬

‫د نړیوالې همکارۍ ‪ 50‬کلونه ‬

‫‪06‬‬

‫د هندي دودیز فیشن ملانځل ‬

‫‪58‬‬

‫د پرمختګ طالیي کلیزه ‬

‫‪13‬‬

‫د انتخاب قدرت ‬

‫‪62‬‬

‫د هندوستان د ټاکنو د پدیدې زده کړه ‬

‫‪14‬‬

‫د قربانۍ او هڅو کیسه ‬

‫‪64‬‬

‫د هندوستان او فرانسې د فلم جوړولو همکاري ‬

‫‪16‬‬

‫ښځینه سوله ساتونکو نړۍ ته ښکال وربخښلې ده ‪ 86‬‬

‫ډیجیټل جوړونه ’فوق العاده سکریپټ‘ ‬

‫‪20‬‬

‫‪ 88‬‬

‫بدلیدونکې نڅا ‬

‫‪22‬‬

‫د هندوستان رنګونه ‬

‫‪34‬‬

‫همکاري‬ ‫همکاري‬ ‫همکاري‬

‫پرمختګ‬ ‫پرمختګ‬

‫انځورونه‬ ‫بری‬

‫په میامنار کې ویسټ مینسټر ابۍ ‬

‫‪3‬‬

‫تازه‬

‫‪ 44‬‬

‫نړیوال پوښښ ‬

‫‪49‬‬

‫موسمي وضعیت ‬

‫‪50‬‬

‫د هندوستان د انرژۍ د ساتنې مالتړ ‬

‫نوښت‬

‫د سپوږمۍ ماموریت ‪ 2.0‬‬

‫تاریخ‬

‫نوښت‬

‫خربې اترې‬

‫’نور ټیمونه اوس له مونږ څخه ډاریږي‘ ‬

‫د هندوستان مجلي د ډیجیټلی محتویاتو په درلودلو سره نوري هم بډاي شوي دي‪ .‬د‬ ‫ګټورو مستندونو(ډاکومنټریانو) د کتلو لپاره الندي الرښوني تعقیب کړي کومي چي د‬ ‫محتویاتو ترڅنګ له ځان سره په زړه پوري کیسي هم لري‪.‬‬

‫څرنګه يي پکار واچوو‪:‬‬

‫‪2‬‬

‫‪31‬‬

‫‪Scan‬‬

‫سفر‬

‫الس ته راوړنه‬

‫تکرار‬

‫‪Step 3: Watch the videos.‬‬

‫‪54‬‬

‫‪Step 2: Open the ARplay app,‬‬ ‫‪hold the phone on the maga‬‬‫‪zine cover and tap to scan it.‬‬

‫‪56‬‬

‫‪31‬‬

‫‪Scan‬‬

‫‪Step‬‬ ‫‪Step3:Android‬‬ ‫‪1:‬‬ ‫‪Watch‬‬ ‫‪Download‬‬ ‫‪the‬‬ ‫‪ .1‬د ‪the free‬‬ ‫‪videos.‬ی��ا ‬ ‫‪ iPhone‬‬ ‫‪ARplay‬چلوونکي‬ ‫موبایلونو‪or‬لپاره د‬ ‫‪ARplay‬‬ ‫‪app for iPhone‬‬ ‫ډاون لوډ کړي‪.‬‬ ‫‪Android.‬‬

‫‪Step‬‬ ‫چلوونکي‪Open‬‬ ‫‪the ARplay‬‬ ‫‪app,‬‬ ‫خالص‪ 2:‬کړي‪،‬‬ ‫‪ARplay‬‬ ‫‪ .2‬د‬ ‫‪ the‬کامره‬ ‫ټیلفون‬ ‫‪ on‬خپل‬ ‫‪maga‬مخ‪the‬ته د‬‫د مجلي‬ ‫‪hold‬‬ ‫‪phone‬‬ ‫ورته‬ ‫لپاره‬ ‫کولو‬ ‫سکن‬ ‫د‬ ‫او‬ ‫کړي‬ ‫برابره‬ ‫‪zine cover and tap to scan it.‬‬

‫زور ورکړي‪.‬‬

‫‪Scan‬‬

‫‪Step‬‬ ‫‪Step3:1:‬‬ ‫‪Watch‬‬ ‫‪Download‬‬ ‫‪the videos.‬‬ ‫‪the free‬‬ ‫وګوري‪.‬‬ ‫‪ .3‬ویډیو‬ ‫‪ARplay app for iPhone or‬‬ ‫‪Android.‬‬

‫ډاون لوډ‪arplay.in/android )Android devices( & arplay.in/ios )iPad /iPhone( :‬‬

‫جواليي – اګست ‪2014‬‬

‫‪n‬‬

‫‪5‬‬

‫‪n‬‬

‫‪W W W. I N D I A P E R S P E C T I V E S . I N‬‬

‫‪Open the ARplay app,‬‬ ‫‪e phone on the maga‬‬‫‪ver and tap to scan it.‬‬

‫تازه خرب‬

‫سهیيل آسیا په هندوستان کې د‬

‫ساتونکي بدلیدل ملانځي‬

‫نریندرا مودي د سارک (‪ )SAARC‬هیوادونو د مرشانو په وړاندې د هندوستان د ‪15‬م لومړي وزیر‬ ‫په توګه لوړه وکړه‬

‫هند ليد‬

‫‪n‬‬

‫‪6‬‬

‫‪n‬‬

‫جواليي – اګست ‪2014‬‬

‫له چپ لوري‪ :‬ښاغلی سوشیل کویراال‪ ،‬د نیپال لومړی وزیر؛ اغلې شیرین ایس چوهدري‪ ،‬د بنګالدیش د پارملان مرشه؛ ښاغلی مهنده راجاپکسا‪ ،‬د رسي‬ ‫لینکا ولسمرش؛ ښاغلی نوین رومګومل‪ ،‬د مورټیس لومړی وزیر؛ ښاغلی نواز رشیف‪ ،‬د پاکستان لومړی وزیر؛ د هندوستان د ولسمرش معاون ډاکټر حامد‬ ‫انصاري‪ ،‬د هندوستان ولسمرش ډاکټر پراناب مکرجي‪ ،‬د هندوستان لومړی وزیر ښاغلی نریندرا مودي‪ ،‬ښاغلی حامد کرزی‪ ،‬د افغانستان ولسمرش؛‬ ‫ښاغلی عبدالله یمین عبدالقیوم‪ ،‬د مالدیوز ولسمرش او ښاغلی شیرینګ توبګۍ‪ ،‬د بوټان لومړی وزیر‬

‫کویراال او د مالدیو ولسمرش ښاغيل عبدالله یمین عبدالقیوم‬ ‫د هندوستان په تاریخ کې په لومړي ځل د هندوستان د‬ ‫هغه بهرين شخصیتونه وو چې په دغو مراسمو کې د ګډون‬ ‫لومړي وزیر د لوړې په مراسمو کې د ګډون لپاره د سارک‬ ‫کولو لپاره راغيل وو‪.‬‬ ‫(‪ )SAARC‬هیوادونو مرشان رابلل شوي وو‪ .‬دغه مراسم په‬ ‫په راتلونکې ورځ‪ ،‬دغه نوي ټاکل شوي لومړي وزیر د‬ ‫راشرتاپتي بهاون کې یو له هغو تر ټولو لویو مراسمو څخه ول‬ ‫‪ SAARC‬هیوادونو له ټولو مرشانو رسه وکتل‬ ‫چې له ‪ 4,000‬زیات میلامنه د هندوستان‬ ‫او پدې یې خربې وکړې چې د ‪SAARC‬‬ ‫د ‪15‬م لومړي وزیر په توګه د نریندرا‬ ‫لومړي‬ ‫شوي‬ ‫ټاکل‬ ‫نوي‬ ‫هیوادونو له ګروپ جوړونې څخه باید څنګه‬ ‫دمودردس مودي د لوړې کولو لیدو ته‬ ‫‪SAARC‬‬ ‫د‬ ‫وزیر‬ ‫د سیمه ییزې همکارۍ او تړاو ښه وايل لپاره‬ ‫راغيل وو‪.‬‬ ‫سره‬ ‫مشرانو‬ ‫له‬ ‫هیوادونو‬ ‫ګټه واخیستل يش‪ .‬په خپله هره لیدنه کې‬ ‫د هندوستان ولسمرش ډاکټر پراناب‬ ‫وکتل او پدې یې خبرې‬ ‫ښاغيل مودي د ‪ SAARC‬نظریې په اړه خربې‬ ‫مکرجي د مۍ په ‪26‬مه د ګاونډیو هیوادونو‬ ‫وکړې چې د ‪SAARC‬‬ ‫وکړې او دا یې وویل چې هندوستان څنګه‬ ‫لکه بنګالدیش‪ ،‬پاکستان‪ ،‬نیپال‪ ،‬بوټان‪،‬‬ ‫ګروپ‬ ‫له‬ ‫هیوادونو‬ ‫باید له ‪ SAARC‬څخه د سیمه ییزې همکارۍ‬ ‫مالدیوز‪ ،‬افغانستان او رسي لینکا مرشانو پر‬ ‫څنګه‬ ‫باید‬ ‫څخه‬ ‫جوړونې‬ ‫او تړاو ښه وايل لپاره ګټه واخيل‪ .‬هغه وویل‬ ‫وړاندې د بهارتیا جنتا پارټۍ (‪ )BJP‬مرش ته‬ ‫د سیمه ییزې همکارۍ‬ ‫چې هر هیواد په ‪ SAARC‬کې خپلې ځانګړې‬ ‫لوړه ورکړه‪.‬‬ ‫لپاره‬ ‫والي‬ ‫ښه‬ ‫تړاو‬ ‫او‬ ‫پیاوړتیاوې او فرصتونه لري او مونږ ټول باید د‬ ‫تر ټولو لوی حقیقت دا وو چې په دغو‬ ‫شي‬ ‫واخیستل‬ ‫ګټه‬ ‫یو بل له بهرتینو کړنو څخه یو څه زده کړو‪.‬‬ ‫لویو بهرنیو مراسمو کې د مورټیس په شمول‬ ‫ټولو مرشانو د هغه دغه وړاندیز ته لبیک‬ ‫د ټولو اوه سهیيل آسیا هیوادونو مرشانو‬ ‫ووایه او د زړه له تله یې له هغه رسه خپل رضایت څرګند کړ او‬ ‫ګډون کړی وو‪ .‬د پاکستان لومړي وزیر ښاغيل نواز رشیف‬ ‫دا یې ومنله چې د نوموړي دغه وړاندیز د تعقیبولو وړ دی‪ .‬د‬ ‫او د رسي لینکا ولسمرش ښاغيل مهنده راجاپکسا رسبیره د‬ ‫‪ SAARC‬موخه همدا ده چې له یو بل رسه په ګډه کار وکړي او‬ ‫افغانستان ولسمرش ښاغيل حامد کرزي‪ ،‬د بوټان لومړي وزیر‬ ‫لویو سیمه ایزو مهمو مسایلو ته پاملرنه وکړي‪.‬‬ ‫ښاغيل شیرینګ توبګۍ‪ ،‬د نیپال لومړي وزیر ښاغيل سوشیل‬ ‫جواليي – اګست ‪2014‬‬

‫‪n‬‬

‫‪7‬‬

‫‪n‬‬

‫‪W W W. I N D I A P E R S P E C T I V E S . I N‬‬

‫همکاري‬

‫‪ :ITEC‬په پوهې والړ د‬

‫نړیوال ویب اوبدل‬

‫د ‪ITEC‬سفر د نړۍ ‪ 161‬همکارو هیوادونو ته د پوهې د تبادلې‪ ،‬روزنې او ظرفیتجوړولو‬ ‫له الرې د پرمختګ دوامدار او بې حده پراختیا ورکړه‬ ‫لیکوال‪ :‬منیش چند‬

‫بییرفوټ کالج چې د ‪ ITEC‬پروګرام لخوا ورسره بالعوضه مرسته کیږي په افریقا کې له ‪ 300‬څخه ډیرې نیاګانې د شمسي انجنیرانو په توګه روزلې دي‬ ‫هند ليد‬

‫‪n‬‬

‫‪8‬‬

‫‪n‬‬

‫جواليي – اګست ‪2014‬‬

‫د هندوستان د راجستان د تیلونیا په بییرفوټ کالج کې په ‪ 8‬د مارچ د ښځو د نړیوالې ورځ په لمانځ غونډه کې د بییرفوټ نیاګانې‬

‫دغه په زده کړې والړه ورورګلوي د مخ پر ودې هیوادونو‬ ‫پراخه دایره څرخوي‪ .‬له مالدویز څخه تر موزمبیک‪ ،‬له ګیانا‬ ‫څخه تر ګانا او له افغانستان څخه تر ارجنټین پورې‪ ،‬کولی‬ ‫شی د خپل ځان جوړولو او پرمختګ فعالیتونه ووینی‪ .‬او د‬ ‫بدلون دغه ټولې کیسې خلکو ته بیرته هندوستان ورپه یادوي‪،‬‬ ‫یو څرګند قدرت چې د ‪ ITEC‬له الرې یې په زده کړې والړه‬ ‫همکاري او د سهیل‪-‬سهیل پیوستون راپورته کیدونکې‬ ‫کیسې په جوړولو کې رغنده رول ولوبولو‪ ،‬چې مخ‬ ‫پر ودې هیوادونو کې د ظرفیت جوړولو او د‬ ‫برشي رسچینو د پراختیا لپاره د ټولو لخوا یو‬ ‫منل شوی پروګرام دی‪.‬‬ ‫کله چې ‪1964‬کال کې پنځه لسیزې‬ ‫وړاندې د هندوستان د تخنیکي او اقتصادي‬ ‫همکارۍ پروګرام (‪ )ITEC‬رامنځ ته شو‪ ،‬د ‪161‬‬ ‫هیوادونو ټولې جزیرې د ‪ ITEC‬زرګونو فارغو‬ ‫زده کونکو لخوا غني او بدلې شوې چې دغو کسانو‬ ‫خپل بې شمیره مهارتونه له کلونو راهیسې په هندوستان کې په‬ ‫لنډمهالو روزنیزو کورسونو کې د ګډون کولو له برکته ترالسه‬ ‫کړل‪ .‬په څرګند ډول که ووایو‪ ITEC ،‬د سهیل‪-‬سهیل پیوستون‬ ‫د ځلیدونکې مثال په توګه راڅرګند شوی او اغیزه یې د نړۍ په‬ ‫بیالبیلو ځایونو کې لیدلی او احساسولی شو‪.‬‬

‫د معلومايت ټکنالوژۍ (‪ )IT‬قدرت‬

‫په ویټنام کې‪ ،‬د بیلګې په توګه‪ ،‬هغه ځوان ویټنامیان چې د‬ ‫هندوستان د معلومايت ټکنالوژۍ له روزنیزو ادارو څخه د‬ ‫سافټ ویر کوډینګ په پیچلتیاوو کې ماسټري ترالسه کړې‬ ‫د خپلو هیوادونو پیاوړتیا لپاره بیرته ستانه شوي او په خپلو‬ ‫هیوادونو کې یې همدغه ډول روزنیزې ادارې جوړې کړي دي‪.‬‬ ‫هغه تخمونه چې کرل شوی وو له شاخونو او پاڼو ډکو‬ ‫ونو په څیر راوغوړیدل‪ ،‬لکه ویټنام چې سهیل‬ ‫ختیځې آسیايي سیمې لپاره د سافټ ویر مرکز‬ ‫وګرځیده‪ .‬همدغه ډول‪ ،‬په ګانا کې زرګونه‬ ‫میله لرې‪ ،‬د لودیځې افرایقا دروازه‪ ،‬د ‪ITEC‬‬ ‫پروګرام تر رهربۍ الندې د هندوستان په‬ ‫مرسته د ‪ IT‬یا معلومايت ټکنالوژۍ جوړ شوی‬ ‫مرکز لویه السته راوړنه ده او نوموړي مرکز د‬ ‫ګانا زرګونو زده کوونکو ته د ‪ IT‬په برخه کې په‬ ‫سلګونو تصدیق پاڼې ورکړې دي‪.‬‬ ‫معلومايت ټکنالوژي د ‪ ITEC‬پروګرام یو داسې مخ دی چې د‬ ‫زده کړې په صنعت کې د هندوستان پیاوړې وړتیا څرګندوي‪.‬‬ ‫د افریقا‪ ،‬التیني امریکا‪ ،‬مرکزي آسیا‪ ،‬سهیيل آسیا او د سهیل‬ ‫ختیځې آسیا هیوادونو زده کوونکي او منځینۍ تجربه لرونکي‬ ‫متخصصین په پراخه کچه د ‪ IT‬کورسونو په لټه کې دي‪ .‬د‬

‫جواليي – اګست ‪2014‬‬

‫‪n‬‬

‫‪9‬‬

‫‪n‬‬

‫‪W W W. I N D I A P E R S P E C T I V E S . I N‬‬

‫همکاري‬ ‫هندوستان په بهرنیو چارو وزارت کې د ‪ ITEC‬ادارې مشرتک‬ ‫منيش کامر توهین وايي‪” :‬د معلومايت ټکنالوژۍ کورسونو په‬ ‫برخه کې د ‪ ITEC‬پروګرام له ‪ 250‬څخه ډیر مشهور کورسونه‬ ‫لري‪ .‬د معلومايت ټکنالوژۍ کورسونو ته تقاضا دومره زیاته ده‬ ‫چې د ټولو غوښتونکو منل ستونزمن کار دی‪“ .‬‬

‫شخيص تشبثونه په الره اچويل او اوس د هندوستان او کمبوډیا‬ ‫تر منځ لویه اقتصادي ونډه لري‪.‬‬

‫اعظمي حکومتداري‬

‫د ‪ ITEC‬بل مشهور کورس دولتي اداره ده‪ .‬د نړۍ زده کوونکو او‬ ‫منځنۍ تجربه لرونکو متخصصینو د موسورايي په ځنګيل سیمو‬ ‫د تشبث روحیه‬ ‫کې میشت د الل بهادر شاسرتي د اډمینسټریشن یا ادارې په‬ ‫لکه څنګه چې هندوستان د آسیا دریم لوی اقتصادي هیواد او‬ ‫ميل اکاډمۍ کې د ادارې په څانګه کې روزنې لیدلې دي‪ .‬د‬ ‫د نوښت او تشبث مرکز دی‪ ،‬مخ پر ودې هیوادونه د تشبثايت‬ ‫ګاونډي هیواد بنګالدیش شاوخوا ‪ 140‬دولتي مامورینو په څلورو‬ ‫فرهنګ ودې لپاره لدغه هیواد څخه د ګټې اخیستنې په لټه‬ ‫ټولیو کې په ‪ 2013‬او ‪ 2014‬کې پدغه ممتاز انسټټیوټ کې د‬ ‫کې دي‪ .‬مخ پر ودې هیوادونو کې د تشبثايت روزنې کورسونه‬ ‫ادارې په برخه کې د منځینۍ تجربې روزنې ترالسه کړې‪ .‬په‬ ‫د ځوانې طبقې تر منځ ډیر زده کوونکي لري‪ .‬د مدیریت په‬ ‫هندوستان کې ټول روزل شوي اداره پوهان اوس‬ ‫برخه کې د هندوستان مخکښ پوهنتونونه لکه‬ ‫د هندوستان او ددوی اړوندو هیوادونو تر منځ د‬ ‫په نوي دهيل کې میشت د انټرنشنل منجمنټ‬ ‫د هندوستان د‬ ‫دوستۍ غیررسمي سفیران دي‪.‬‬ ‫انسټټیوټ او په احمدآباد کې انډین انسټټیوټ‬ ‫مدیریتمخکښ‬ ‫اف منجمنټ هغه تعلیمي مرکزونه دي چې په‬ ‫انسټټیوټونههغه‬ ‫زیربنا جوړونه‬ ‫سهیيل هیوادونو کې د هندوستان تشبثايت اور‬ ‫تعلیميمرکزونه‬ ‫د زیربنا جوړولو په برخه کې همکاري د ‪ ITEC‬د‬ ‫خپروي‪.‬‬ ‫دي چې په‬ ‫بریا یوه بله کیسه ده‪ .‬هندوستان پدې وروستیو‬ ‫هندوستان په کمبوډیا‪ ،‬الووس‪ ،‬میامنار او‬ ‫سهیليهیوادونو‬ ‫کلونو کې د مرکزي آسیا له جمهوري دولتونو‬ ‫ویټنام کې د تشبث پراختیايي مرکزونو جوړولو‬ ‫کې تشبثاتي اور‬ ‫(‪ )CARs‬او آسیا‪ ،‬افریقا او التیني امریکا رسه د‬ ‫رسه مرستې کړې دي چې دغه ټولې چارې په‬ ‫خپروي‬ ‫زیربنا اړوندو پروژو لپاره مايل مرستې کړې دي‪.‬‬ ‫بهر کې د هندوستان د نوښت لپاره د ‪ASEAN‬‬ ‫د ‪ ITEC‬په برکت کیوبا او کوسټا ریکه د شميس‬ ‫اتحادیې پورې تړاو لري‪ .‬په احمد آباد کې‬ ‫انرژۍ فابریکه ترالسه کړه‪ .‬د سینیګال د لومړي وزارت دفرت‬ ‫میشت د هندوستان د تشبث پراختیايي مرکز د ‪ 2006‬کال‬ ‫کمپیوټري کولو‪ ،‬د سهیيل افریقا د تعلیمي سیستم بدلون په‬ ‫په فربوري کې د کمبوډیا هندوستان د تشبث پراختیايي مرکز‬ ‫(‪ )CIEDC‬جوړولو رسه مرسته وکړه‪ .‬په تیرو څو کلونو کې‪ ،‬دغه برخه کې همکارۍ او په کمبوډیا او ازبکستان کې د مصنوعي‬ ‫مرکز حیرانوونکې بریاوې درلودې او په ‪ 57‬بیالبیلو مهارتونو لکه غړو نصبولو په څیر نورې کلیدي پروژې د ‪ ITEC‬پروګرام السته‬ ‫راوړنې دي‪.‬‬ ‫ګڼدلو‪ ،‬د اییر کنډیشرن کورس‪ ،‬د ټي رشټ چاپ‪ ،‬شیشې پرې‬ ‫کولو‪ ،‬ویښتو جوړولو‪ ،‬د ټیپینګ مهارتونو او ګرافیک ډیزاین په‬ ‫برخو کې کورسونه په الره واچول‪ .‬شاوخوا ‪ 6,000‬تازه متشبثینو خوراکي امنیت‬ ‫په دغه انسټټیوټ کې زده کړې ترالسه کړې دي‪ .‬ددې رسبیره‪ ،‬زراعت د ‪ ITEC‬د پروژو د همکاریو لویه برخه ده‪ .‬دغه پروګرام‬ ‫ګانا‪ ،‬سینیګال‪ ،‬بورکینو فاسو‪ ،‬مايل او سورينیم رسه د زراعتي‬ ‫د ‪ CIEDC‬لخوا روزل شوو کسانو په بریالیتوب رسه خپل‬

‫په روزنیزه غونډه کې‬ ‫هند ليد‬

‫‪n‬‬

‫‪10‬‬

‫‪n‬‬

‫جواليي – اګست ‪2014‬‬

‫‪ ITEC‬ته د نړۍ له ګوټ ګوټ څخه زده کوونکي راځي‬

‫وسایلو او تخصيص مرسته کړې دي او د افریقايي هیوادونو تر د ‪ ITEC‬فارغینو کلب‬

‫منځ یې لویه خواخوږي رامنځ ته کړې ده‪.‬‬ ‫که په اغیزمن احساس ورته ځیر شو‪ ITEC ،‬په نړۍ کې د زده‬ ‫نه‬ ‫په‬ ‫لپاره‬ ‫د ځان پیاوړتیا او د مهارتونو د لوړولو‬ ‫کړې پر بنسټ ورورګلوۍ نړیوال ویب اوبدلی‪ .‬ځکه فارغین‬ ‫مړیدونکې لوږې رسه د ‪ ITEC‬کورسونو شهرت مخ پر ودې یې په خپلو اړوندو هیوادونو کې د ملت بیاراژوندي کولو لپاره‬ ‫هیوادونو کې پورته شوی دی‪ .‬په فلسطین کې د ‪ITEC‬‬ ‫مشعلونه ګرځيديل او په لړ کې یې د هندوستان او د سهیل‬ ‫کورسونه شاوخوا ‪ 100‬فلسطینیانو ته چې هر کال ددغه‬ ‫مخ پر ودې هیوادونو تر منځ کلک فرهنګي او ډیپلوماتیک پل‬ ‫په‬ ‫لیکلو‬ ‫پروګرام لپاره هندوستان ته راځي د نوي رسنوشت‬ ‫جوړ کړی دی‪ .‬په جوردان کې د ‪ ITEC‬ډیری هغه فارغین چې‬ ‫موخه د فرصت یوه کړکۍ ګرځیدلې ده‪ .‬د ګانا‪ ،‬بورکیني‬ ‫په خپلو اړوندو څانګو کې مهم شخصیتونه ګرځیديل‪ ،‬په ویاړ‬ ‫فاسو‪ ،‬ټاګو او سیري لیووين په لودیځو‬ ‫د هغه څه یادونه کوي چې د مايل مدیریت او‬ ‫افریقايي هیوادونو کې شاوخوا ‪ 1,100‬تنه‬ ‫اقتصادي پراختیا په اړه په هندوستان کې زده‬ ‫‪ ITEC‬او د هغه‬ ‫کورسونو‬ ‫دولتي مامورین د ‪ ITEC‬په بیالبیلو‬ ‫کړي دي‪ .‬په بوټسوانه کې د دفاعي تاسیساتو‬ ‫یوه بله السته راوړنه‬ ‫کې روزل شوي دي‪ .‬په مرکزي آسیا کې‬ ‫په برخه کې ډیر افرسان ددغه پروګرام لخوا‬ ‫‪ SCAAP‬د ‪،IT‬‬ ‫د ‪ ،IT‬انګلیيس‪ ،‬مايل مدیریت‪ ،‬کرهنیزو‬ ‫روزل شوي دي‪ .‬په تانزنیا کې‪ ،‬له ‪ 42‬فیصدو‬ ‫ساینس او رسنیو په‬ ‫څخه زیات د دولت لوړپوړو چارواکو د ‪ITEC‬‬ ‫فعالیتونو او پارملاين چارو‪ ،‬محیطي ټکنالوژۍ برخهکېله‪250‬څخه‬ ‫او بیوټکنالوژۍ له کورسونو څخه بې شمیره‬ ‫تجربه ترالسه کړې ده‪ .‬د تانزنیا لومړی وزیر او‬ ‫زیاتکورسونهپهالره‬ ‫زده کوونکي او د منځینۍ تجربه لرونکي‬ ‫په ‪ 1960‬کلونو کې په هندوستان کې د تانزنیا‬ ‫اچولي دي‬ ‫متخصصین برخمن شوي دي‪.‬‬ ‫پخوانی سفیر ډاکټر سلیم احمد سلیم وايي چې‬ ‫له سهیيل‪-‬سهیيل همکارۍ پروګرام‬ ‫د هندوستان پراختیايي تجربه د افریقايي وچې‬ ‫تضمین‬ ‫رسه د هندوستان پیاوړې ژمنې د‬ ‫لپاره ډیره ګټوره ده‪ .‬مخ پر ودې هیوادونو کې‪،‬‬ ‫په توګه‪ ،‬د ‪ ITEC‬پروګرام په بریالیتوب رسه په نړۍ کې‬ ‫د ‪ ITEC‬فارغینو ځانونه ډیر رسويل دي چې له دوی څخه ډیری‬ ‫تخصص شیندلی او د مخ پر ودې سهیل له هیوادونو رسه‬ ‫یې اوس وزیران‪ ،‬لوړپوړي ډیپلوماتان‪ ،‬پوهان‪ ،‬دولتي مامورین‪،‬‬ ‫یې د پرمختګ په برخه کې خپلې تجربې رشیکې کړې دي‪.‬‬ ‫د تشبث مخکښ یا فکري مرشان دي‪ .‬د هندوستان د بهرنیو‬ ‫پیل‬ ‫د هندوستان حکومت د همکارۍ دوه اړخیز پروګرام د‬ ‫چارو وزارت په ویب پاڼه کې د ‪ ITEC‬فیسبوک پاڼه پدغه ګڼ‬ ‫په توګه‪ ITEC ،‬د یوې بلې السته راوړنې ‪( SCAAP‬د افریقا‬ ‫فرهنګي دوستۍ کې د لویو تجربو په اړه له فصیحو یادونو او په‬ ‫پروګرام لپاره د ځانګړو رشیکو ګټو همکارۍ پروګرام) په‬ ‫زړه پورې احساساتو ډکه ده‪.‬‬ ‫شمول د ‪ ،IT‬د ټوکر ډیزایننګ‪ ،‬د تشبثايت روزنې‪ ،‬په تجارت‬ ‫څخه‬ ‫کې بهرنیو اړیکو‪ ،‬ساینس او رسنیو په برخه کې له ‪052‬‬ ‫نوي خطونه‪ :‬ډیموکرايس جوړونه‬ ‫زیات کورسونه په الره اچويل دي‪.‬‬ ‫له کلونو راهیسې ‪ ITEC‬له مخ پر ودې هیوادونو رسه د‬ ‫جواليي – اګست ‪2014‬‬

‫‪n‬‬

‫‪11‬‬

‫‪n‬‬

‫‪W W W. I N D I A P E R S P E C T I V E S . I N‬‬

‫همکاري‬

‫دغه کورسونه زده کوونکو ته د زده کړې زمینه برابروي‬

‫طاليي عرص‪ :‬د رڼا لیږدونکي‬

‫ارتباطاتو شکل ته د بدلون ورکولو لپاره خپل رنګ ته بدلون‬ ‫او پراختیا ورکړې ده‪ .‬له شوره او رنګونو ډکې د هندوستان لکه څنګه چې د روان کال په سپتمرب کې د ‪ ITEC‬پنځوسمه‬ ‫ټولټاکنې چې په میلیونونو خلک د خپل استازي ټاکلو لپاره کلیزه پوره کیږي‪ ،‬دغه پروګرام د ډولونو طاليي عرص ته هم‬ ‫رایه ورکوي په نړۍ کې ډیره په زړه پورې او حیرانوونکې‬ ‫دننه کیږي چې لدې ځای څخه هغه ډول ډول سفر چې‬ ‫ډیموکراسیو‬ ‫موضوع ګڼل کیږي‪ ،‬په ځانګړي ډول د نوزادو‬ ‫تراوسه یې تررسه کړی دی بیا لیدلی يش او هغو نوو لوړو‬ ‫تر منځ چې هندوستان ته د ډیموکرايس په ډګر کې د‬ ‫څوکو ته به ورسیږي چې ورته په مته دی او د هندوستان د ال‬ ‫بیلګې په توګه ګوري‪ .‬د سینام د پردې تر شا صحنې څخه ودې لپاره به وکارول يش او د سهیل مخ پر ودې هیوادونو تر‬ ‫د پردې پورته کولو لپاره درې کاله وړاندې د ټاکنیزې‬ ‫منځ به د زده کړې شنې زرغونې پل واويس‪.‬‬ ‫لبنان‪،‬‬ ‫روزنې پروګرام په الره واچول شو‪ ،‬چې د یمن‪ ،‬ګانا‪،‬‬ ‫بدلون او ځان جوړونه هغه دعا ده چې ‪ ITEC‬ته یې روح‬ ‫ګورجیا‪ ،‬بوټان او د افریقا تر ټولو نوي هیواد سهیيل سوډان ورکړو او دغه جوړه نظرونه د شميس نیاګانو په کلني سفر کې‬ ‫په څیر هیوادونو څخه د ټاکنو مامورین‬ ‫په ډیر مهارت رسه یو ځای کارول کیږي‪ .‬هر‬ ‫پدغه پروګرام کې د ګډون لپاره راغلل‪.‬‬ ‫کال بې سواده او نیمه سواد لرونکې ښځې چې‬ ‫فارغینو‬ ‫‪ITEC‬‬ ‫د‬ ‫دغه کار د ګډونکوونکو لپاره ډیر په‬ ‫د سینیګال‪ ،‬سیري لیو ين‪ ،‬سولومون جزیرو‪،‬‬ ‫ځانونه ډیر رسولي‬ ‫زړه پورې وو ځکه دوی نه یوازې د ټاکنو د‬ ‫ونووتو‪ ،‬کیريبايت‪ ،‬نوورو‪ ،‬ایل سلوادور‪ ،‬هیتايي‪،‬‬ ‫ديچېلهدویڅخه‬ ‫مدیریت په بیالبیلو برخو لکه د رایې‬ ‫زنزیبار او سوډان کې اوسیږي په راجستان کې‬ ‫ان‪،‬‬ ‫ر‬ ‫وزی‬ ‫اوس‬ ‫یې‬ ‫ډیری‬ ‫ورکولو الکرتونیکي ماشینونو د عملیې او‬ ‫له اجمیر رسه نږدې یوه کوچني کيل تیلونیا‬ ‫او‬ ‫ډیپلوماتان‬ ‫لوړپوړي‬ ‫مامورینو‬ ‫د ټاکنو کمیسیون تجربه لرونکي‬ ‫کې بییرفوټ کالج ته راځي‪ .‬او بیرته د شميس‬ ‫پوهان دي‬ ‫لخوا د ټاکنو په غرفو کې امنیت په اړه‬ ‫انجنیرانو په توګه روزل شوې لیږل کیږي او په‬ ‫زده کړې ترالسه کړې بلکې په هندوستان‬ ‫خپلو کورونو کې ورته د اتالنو په څیر محفل‬ ‫کې یې د پارملاين ټولټاکنو څرخیدونکی‬ ‫نیول کیږي‪.‬‬ ‫د‬ ‫نړۍ‬ ‫د‬ ‫چې‬ ‫ولیده‬ ‫کاروان په لوموړي ځل په خپلو سرتګو‬ ‫د بییرفوټ کالج بنسټ ایښودونکی بونکر روی وايي؛‬ ‫ډیموکراسۍ تر ټولو لوی فعالیت‬ ‫بییرفوټ کالج رسه د ‪ ITEC‬پروګرام لخوا بالعوضه مرسته‬ ‫بلل کیږي‪.‬‬ ‫کیږي چې دغه کالج په ټوله افریقا کې له ‪ 300‬ډیرې مورګانې‬ ‫دا چې دغه روزنې د ‪ 2012‬کال له اوړي څخه پیل شوې‪،‬‬ ‫روزلې او پدغه جزیره کې شميس انجنیرانې دي‬ ‫د ټاکنو په روزنیز کورس کې له تیرو دریو کلونو راهیسې‬ ‫د ‪ ITEC‬د لیدلوري یوې برخې په توګه‪” ،‬د بییرفوټ‬ ‫له ‪ 40‬څخه د ډیرو هیوادونو د ټاکنو ‪ 90‬منځنۍ درجه‬ ‫نیاګانې“ د نظرونو او علم له الرې د ‪ ITEC‬د بیاراژوندي کولو‪،‬‬ ‫لرونکي مامورین روزل شوي دي‪ .‬دغه روزنه د هندوستان د‬ ‫بیانوي کولو او د برشیت د پیاوړتیا روحیه څرګندوي‪ .‬او دغه‬ ‫ډیموکراسې او ټاکنو مدیریت نړیوال انسټټیوټ (‪)IIIDEM‬‬ ‫ځالنده روحیه به د ‪ ITEC‬د کلیزې په دغه طاليي جشن کې‬ ‫لخوا ورکول کیږي چې د هندوستان د ټاکنو په کمیسیون‬ ‫د مخ پر ودې هیوادونو تر منځ نوره هم وځلیږي او تر کلونو‬ ‫پورې تړاو لري‪.‬‬ ‫کلونو به دوام وکړي‪.‬‬ ‫منیشچنددانډیارایټسمسؤلمدیردی‪،www.indiawrites.org،‬دغهالکرتونیکيمجلهاوژورنالپه‬ ‫نړیوالو چارو او هندي موضوع ګانو لیکنې کوي‪.‬‬

‫هند ليد‬

‫‪n‬‬

‫‪12‬‬

‫‪n‬‬

‫جواليي – اګست ‪2014‬‬

‫همکاري‬

‫د پرمختګ‬

‫طالیي کلیزه‬

‫د نړۍ په سطحه د ‪ ITEC‬پروګرام ‪ 50‬کلونه پوره شول خو ګټه‬ ‫اخیستونکي اوس هم دغه پروګرام ستايي‬ ‫ددغه روزنې په ترالسه کولو‬ ‫رسه ما په خپل وزارت کې‬ ‫نوی رول او مسؤلیت ترالسه‬ ‫کړ‪ .‬زه اوس د برشي منابعو په‬ ‫ریاست کې د روزنې مرش یم‪.‬‬ ‫کله چې د ډپلومسۍ ریاست‬ ‫لخوا نړیوالې غونډې په الره‬ ‫اچول کیږي نو ماته هم بلنه‬ ‫راکوي‪ .‬زه له هغو نړیوالو‬ ‫استازو رسه ګورم چې یوازې‬ ‫په انګلیيس خربې کوي‪.‬‬

‫‪ ITEC‬پروګرام زما ژوند بدل کړو‪ .‬ما په یوه شخيص ښوونځي کې د‬ ‫‪ IT‬استاذ په توګه د نیمې ورځ یا پارټ ټایم دنده ترالسه کړه‪ .‬زه اوس‬ ‫په یوه وخت کې دوه معاشونه ترالسه کوم‪.‬‬ ‫جوزفین منوپاله اندجیني‪ ،‬منیبیا‪،‬‬ ‫د انګلیيس او ‪ IT‬مهارتونو د تخصص رسټیفیکیټ یا تصدیق نامه‪ ،‬د ‪ 2013‬کال له جنوري څخه تر مارچ پورې‬

‫ماته د زمبابۍ د عامه خدمتونو په کمیسیون کې ډیر مسؤلیتونه‬ ‫راکړل شوي دي‪ .‬زه د خپل ریاست لپاره د ویب پاڼې جوړولو‪ ،‬د‬ ‫تصدیق نامو او د ریاست لپاره د نورو تر منځ د تبلیغايت موادو د‬ ‫ډیزاین ټیم غړی یم‪.‬‬ ‫بیوټي موشن دینګه زمبابۍ‬ ‫په ویب ډیزایننګ کې د تخصص رسټیفیکیټ یا تصدیق نامه‪ ،‬د ‪ 2008‬کال له جون څخه تر آګست پورې‬

‫د خپل کورس له پای ته‬ ‫رسولو نهه میاشتې وروسته‪،‬‬ ‫ما ځانته دولتي دنده پیدا‬ ‫کړه‪ .‬اوس مهال د منیبیا‬ ‫سفارت په هوانا‪ ،‬کیوبا‬ ‫کې د دریم منيش په توګه‬ ‫دنده تررسه کوم‪ .‬زه په ویاړ‬ ‫ویلی شم چې ‪ ITEC‬له ما‬ ‫رسه ددغه ډول شخص په‬ ‫جوړیدو کې مرسته وکړه‪.‬‬ ‫اینګیله کندجواري‪ ،‬زمبابۍ‪ ،‬د انګلیيس‬ ‫مخابراتو د تخصص رسټیفیکیټ یا‬ ‫تصدیق نامه‪ ،‬د ‪ 2012‬کال جنوري‪-‬مارچ‬

‫انډي اګوسو‪ ،‬بنین‪ ،‬د انګلیيس او ‪ IT‬مهارتونو‬ ‫د تخصص رسټیفیکیټ یا تصدیق نامه‪ ،‬د‬ ‫‪ 2013‬کال له مارچ څخه تر مۍ پورې‬

‫په دغه کورس کې ټولو ترالسه کړو زده کړو له ما رسه په میکسیکو‬ ‫کې د خپل پوهنتون لپاره د سیلف لرننګ (پخپله د زده کړې)‬ ‫انګلیيس لپاره د ویب پاڼې په جوړولو کې مرسته وکړه‪.‬‬ ‫اوسکر مورلز سنجیز‪ ،‬میکسیکو‪،‬‬ ‫په ویب ډیزایننګ کې د تخصص رسټیفیکیټ یا تصدیق نامه‪ ،‬د ‪ 2010‬کال له مارچ څخه تر مۍ پورې‬

‫دغه پروګرام مونږ ته د نړۍ دروازې پرانیستې‪ .‬ما د نړیوالۍ‬ ‫رسنۍ لوستل پیل کړل او د انګلیيس ژبه مې پرمختللې شوه‪.‬‬ ‫زه هغه وخت اډیټور وم‪ .‬خو اوس د انټرنټ ریاست رییس او د‬ ‫سوریا تلویزیون د دوو رسمي ویب پاڼو مسؤل مدیر یم‪.‬‬ ‫حسن یوسف‪ ،‬سوریا‪ ،‬د انګلیيس مخابراتو‬ ‫د تخصص رسټیفیکیټ یا تصدیق پاڼه‪ ،‬د ‪ 2009‬کال له اګست څخه تر اکتوبر پورې‬

‫جواليي – اګست ‪2014‬‬

‫‪n‬‬

‫‪13‬‬

‫‪n‬‬

‫‪W W W. I N D I A P E R S P E C T I V E S . I N‬‬

‫همکاري‬

‫د هندوستان د ټاکنو‬

‫د پدیدې زده کړه‬

‫د هندوستان د ډیموکراسۍ او د ټاکنو د مدیریت نړیوال انسټټیوټ د هندوستان د ټاکنو په‬ ‫کمیسیون کې د ډیموکرات حکومت او ټاکنو مدیریت په برخه کې د زده کړې‪ ،‬څیړنې‪ ،‬روزنې‬ ‫او نړیوالې همکارۍ یو پرمختللی مرکز دی‬

‫د هندوستان د تخنیکي او اقتصادي همکارۍ (‪)ITEC‬‬ ‫پروګرام‪ ،‬د افریقا لپاره د ځانګړو رشیکو ګټو همکارۍ‬ ‫پروګرام (‪ )SCAAP‬او د کوملبو پالن تر رهربۍ الندې د‬ ‫تخنیکي همکارۍ پالن له بیالبیلو الرو مخ پر ودې هیوادونو‬ ‫رسه د برشي رسچینو د پراختیا او ظرفیت جوړونې په برخه‬ ‫کې مرستې کړي دي‪ .‬ددغو پروګرامونو ګټه او تړاو دا دی‬

‫هند ليد‬

‫‪n‬‬

‫‪14‬‬

‫‪n‬‬

‫جواليي – اګست ‪2014‬‬

‫چې هندوستان ته یې پدغه برخه کې د ګډونکوونکو د راتګ‬ ‫شمیر زیات کړی دی‪.‬‬ ‫د هندوستان د ډیموکراسۍ او د ټاکنو د مدیریت نړیوال‬ ‫انسټټیوټ (‪ )IIIDEM‬په ‪ 2011‬کال کې د هندوستان د ټاکنو‬ ‫په کمیسیون کې جوړ شو‪ .‬نوموړی انسټټیوټ د ډیموکرات‬ ‫حکومت او د ټاکنو مدیریت په برخه کې د زده کړې‪ ،‬څیړنې‪،‬‬

‫په ‪ 2012‬کال کې ددغه انسټټیوټ د پیل مراسم‬

‫روزنې او نړیوالې همکارۍ یو پرمختللی مرکز دی‪ .‬په لومړين‬ ‫پړاو کې‪ IIIDEM ،‬له نیروچن سادن څخه فعالیت پیل کړ او‬ ‫یوازې د ‪ 150‬کسانو د روزلو ظرفیت لري‪ .‬خو دغه انسټټیوټ‬ ‫پدې هڅه کې دی چې د هیواد په مرکز کې د روزين عرصي‬ ‫مرکز‪ ،‬لیلیې‪ ،‬کتابتون او د رسچینو مرکز په درلودلو‬ ‫رسه خپله څانګه جوړه کړي‪.‬‬ ‫‪IIIDEM‬څلور برخې لري – د‬ ‫روزنې او ظرفیت پراختیا‪ ،‬د رایې‬ ‫ورکوونکو پوهاوی او مدين ګډون‪،‬‬ ‫تحقیق‪ ،‬نوښت او سند جوړونه‬ ‫او نړیوالې پروژې او تخنیکي‬ ‫همکاري‪ .‬دغه انسټټیوټ به په‬ ‫ميل کچه د ټاکنو په مدیریت‬ ‫کې د ښو فعالیتونو د تبادلې‬ ‫مرکز وي‪.‬‬ ‫‪ IIIDEM‬د بهرنیو چارو وزارت‬ ‫په همکارۍ په بریالیتوب رسه د ‪ITEC‬‬ ‫تر رهربۍ الندې د ټاکنو مدیریت – اصولو او‬ ‫فعالیتونو په برخه کې ځانګړي کورسونه په الره اچويل دي‪.‬‬ ‫لومړی کورس د ‪ 2012‬د اکتوبر له ‪ 8‬څخه تر ‪ 20‬پورې‪،‬‬ ‫دوهم کورس د ‪ 2013‬کال د اپریل له ‪ 10‬څخه تر ‪ 23‬پورې‪،‬‬ ‫او دریم کورس د ‪ 2014‬کال د اپریل له ‪ 9‬څخه تر ‪ 23‬پورې‬

‫تررسه شول‪ .‬ددغو پروګرامونو د ګټې اندازه د هر کورس‬ ‫په اړه له همکارو هیوادونو څخه د خاصو ځوابونو په ترالسه‬ ‫کولو رسه ارزولی شو‪ .‬نه یوازې دا بلکې د ټولو کورسونو‬ ‫لپاره چوکۍ کمې او ګډونکوونکي زیات وو او هر ځلې‬ ‫ګډوونکي په مته پاتې شوي دي‪ .‬تراوسه پورې له‬ ‫آسیا‪ ،‬یوریشیا‪ ،‬افریقا او التیني امریکا څخه‬ ‫د ‪ 44‬هیوادونو ګډونکوونکو پدغه‬ ‫کورسونو کې ګډون کړی دی‪.‬‬ ‫دریم کورس چې د ‪ 2014‬کال‬ ‫د مارچ په ‪9‬مې پیل شو د وليس‬ ‫جرګې د ‪ 16‬ځل له ټاکنو رسه یې‬ ‫سمون درلود‪ .‬پدغه کورس کې‬ ‫ګډونکوونکو اضايف ګټه ترالسه‬ ‫کړه او د هندوستان د ټاکنو‬ ‫کمیسیون لخوا یې د ټاکنو حقیقي‬ ‫پروسه پخپلو سرتګو ولیده‪.‬‬ ‫د هندوستان ټاکنو پدې آخرو کلونو کې‬ ‫د لوړ حجم او د فعالیتونو لوړې کچې او ددې‬ ‫رسبیره د ټاکنو الکرتونیکي ماشینونو (‪ )EVMs‬په درلودلو‬ ‫رسه نړیوال پام ځانته راړولی دی‪ .‬ډیری هیوادونو په ځانګړي‬ ‫ډول زمونږ ګاونډیو او افریقايي هیوادونو د هندوستان د‬ ‫‪ EVMs‬د ترالسه کولو په اړه خپله لیوالتیا ښودلې ده‪.‬‬

‫جواليي – اګست ‪2014‬‬

‫‪n‬‬

‫‪15‬‬

‫‪n‬‬

‫‪W W W. I N D I A P E R S P E C T I V E S . I N‬‬

‫همکاري‬

‫د مشرتک پروډکشن په‬

‫ډګر کې د هندوستان وړتی‬

‫د مشهور ساعتیري او د پیژندنې روانشناسۍ‬ ‫تر منځ د هندوستان سینام د نورمونو تایید‬ ‫لپاره خپله الره موندلې او د فرهنګونو خپرولو‬ ‫لپاره یو اړینه وسیله ګرځیدلې ده‬ ‫لیکوال‪ :‬ریتویک بنیرجي‬

‫خپل جوړښت ته په وفا رسه د‬ ‫هندوستان سینام ‪ 101‬کاله وړاندې مونږ‬ ‫ته خوځنده انځورونه او پرمختګ راوپیژنده‬ ‫چې له هغې وروسته یې له بیالبیلو اړخونو‬ ‫سینام ته د نږدې کیدلو لپاره د نوې الرې درشل‬ ‫غوره کولو ته وهڅولو‪.‬‬ ‫د هندوستان په وچه کې خوځنده انځورونو‬ ‫د خلکو تر منځ روابط پیاوړي کړي او د نورو د‬ ‫پوهاوي افق یې پراخ کړی دی‪ .‬ښايي د سینام‬ ‫له الرې د ګڼو فرهنګونو هرن په هندوستان کې‬ ‫پخپله ځانته ځواک موندلی وي‪ .‬په هندوستان‬ ‫کې د سینام په ظهور رسه‪ ،‬فلم جوړونکو مونږ‬ ‫د ساعتیري په نوم د واقعیت پالنې له جادويي‬ ‫نړۍ رسه معريف کړو چې تر ډیره وخته د‬ ‫واقعیت او د فلم پیتې یوځایوالی د ورځې په‬ ‫څیر منظم ښکاریده‪.‬‬ ‫هند ليد‬

‫‪n‬‬

‫‪16‬‬

‫‪n‬‬

‫جواليي – اګست ‪2014‬‬

‫فلم پوهانو په زهنونو کې تر ډیره وخته د پخواين تیاتر په‬ ‫زمونږ په سینام کې د وخت په تیریدو رسه د ساعتیري‬ ‫نوم محدوده وه اوس یې پدې برخه کې ځان فوق العاده‬ ‫روش حرکت پیل کړ او د ژوند په هر پړاو کې یې خلکو‬ ‫څواړخیز یا څوبعدي ثابت کړی دی‪ .‬د النچ بکس او قصه‬ ‫ته ښکيل تیاتري تصور ورکړی‪ .‬د انځورونو په حرکت رسه‬ ‫مونږ د پخوا په پرتله ډیر تخیيل شوو‪ .‬که څه هم د سلولوید په څیر فلمونو اوسنۍ ښکال او اقتصادي بریالیتوب چې‬ ‫دواړه د ‪ NFDC‬لخوا په مشرتک ډول جوړ شوي‪ ،‬یو شان په‬ ‫حقیقت له تیاتر څخه بیرون په رښتیني ژوند کې نه لیدل‬ ‫دوهمه درجه کې راغيل دي‪.‬‬ ‫کیږي‪ ،‬خو له سینام څخه منندوی یو چې‬ ‫هندوستان د مشرتکو پانګونو له الرې‬ ‫زمونږ د سینام نه بدلیدونکې پردې ته يې‬ ‫هندوستاندمشترکو‬ ‫ګڼ فرهنګي دود لري‪ .‬له بې غږه عرص څخه‬ ‫رسنوشت سازه الره وښودله‪ .‬لدې کبله‪،‬‬ ‫پانګونو له الرې ګڼ‬ ‫تر غږیز عرص پورې د هندوستان په سینام‬ ‫له حدودو تیریدل او د سوچه ساعتیري‬ ‫فرهنګيدودلري‪.‬له‬ ‫کې د ‪ 1913‬او ‪ 1940‬تر منځ پروډکشن وده‬ ‫اړونده مسایلو تر پوښتنې الندې راوستل د‬ ‫بې غږه عصر څخه‬ ‫وکړه او د هیواد بیالبیلو سیمو خپله سینام‬ ‫ټکي‬ ‫هندوستان د معارصې سینام دوه مهم‬ ‫تر غږیز عصر پورې‬ ‫وپيژندله او پدغه سیمنا کې د اصيل موضوع‬ ‫دي چې مونږ یې له تیرو څو لسیزو راپدیخوا‬ ‫د هندوستان په‬ ‫په توګه له افسانو څخه ګټه پورته شوه خو په‬ ‫شاهدان یو‪.‬‬ ‫سینماکېپروډکشن‬ ‫بې غږه موده کې یې هم ډیرې هڅې وکړې‬ ‫په بهر کې د هندي سینام ملانځل‪ ،‬په‬ ‫د ‪ 1913‬او ‪ 1940‬تر‬ ‫چې فلمونه د نړیوالو مشرتکو پانګونو له الرې‬ ‫منل‬ ‫اروپا کې د هندي سینام په لویه کچه‬ ‫منځ وده وکړه‬ ‫جوړ کړي‪.‬‬ ‫او د هندي سینام په صنعت کې د بهرنیو‬ ‫په ‪ 1924‬کال کې هڅې وشوې چې د‬ ‫د کار کولو څرګند دریځ له وختونو رسه سم‬ ‫مشرتکې پانګونې له الرې اروپايي تخنیک‬ ‫حالت ته په کتو مونږ بیرته هغه وخت ته‬ ‫پوهان په کلکته (چې اوس کولکته ورته وايي)‬ ‫بیايي چې د هیواد له رسحدونو څخه د بهر‬ ‫کې د مدن تیاتر په یو ځای کیدو رسه چې ایټالیوي او‬ ‫وتونکي متحرک ځواک ریښې په دغه مثال کې د مشرتکو‬ ‫فرانسوي کارکوونکي یې درلودل او د روم له ‪ UC‬ایټالیا رسه‬ ‫پانګونو او د ناڅاپي پرمختګ په ګوتې کول مونږ د هندي‬ ‫یو ځای د ساویرتي لومړی برخه جوړه شوه چې د ساویرتي‬ ‫بازار په ځواک ښه پوهولی يش‪ .‬هندي سینام چې د نړۍ‬

‫لهچپلوري‪:‬دکینزفلمد‪2014‬کالپهجشنکېنیروپاماکوترا‪،‬دفلمونوډایرکټر‪،‬د‪I&B‬وزارت‪،‬دهندوستاندولت؛پروډیوسربوبيبیډي؛فلميلوبغاړیاودۍچوپړا؛پهفرانسهکېدهندوستانسفیرارونکۍ‬ ‫سینګ؛فلميلوبغاړیاوډایریکټرډاکټرکمالحسن؛بیملجولکه‪،‬منشي‪،‬د‪I&B‬وزارت‪،‬دهندوستاندولت؛فلمجوړونکیرامیشسیپي؛ډاکټراۍدیدارسینګ‪،‬عموميمنشي‪FICCI،‬اوفلمجوړونکیسدهیرمیشرا‬ ‫جواليي – اګست ‪2014‬‬

‫‪n‬‬

‫‪17‬‬

‫‪n‬‬

‫‪W W W. I N D I A P E R S P E C T I V E S . I N‬‬

‫همکاري‬

‫د نظرونو او وړتیا همپالنه‬

‫څو صحنې په ایټالیا کې اخیستل شوې دي‪.‬‬ ‫لیال مجنون چې څو کاله وړاندې جوړ شو برتانیايي‬ ‫د وخت په تیریدو رسه مشرتکې پانګونې زیاتې شوې‪ .‬که‬ ‫جوړونکی‬ ‫لوبغاړي هم پکې لوبیديل دي‪ .‬خو ددغه فلم‬ ‫چیرې له خپلواکۍ وړاندې هندوستان په مشرتکو پانګونو‬ ‫همینشو رای وو چې په خپل فلم کې یې بهرنیو همکارانو ته کې ډیر فعال وو خو له خپلواکۍ وروسته هندوستان د‬ ‫ځای ورکړ‪ .‬هغه له آملاين فرانز اوسټن رسه خپل کار پیل کړ سینام له الرې د فرهنګونو د نږدې کولو په ساملې الرې ښه‬ ‫او دغې جوړې مونږ ته په ‪ 1925‬کې د آسیا‬ ‫پوهیده‪ .‬د امریکې متحده آیالتونو (‪ )USA‬او‬ ‫شیراز‬ ‫رڼا (د الیټ اف ایشیا)‪ ،‬په ‪ 1928‬کې‬ ‫روسیې په څیر هیوادونو رسه یې دوه اړخیز‬ ‫او په ‪ 1929‬کې د چکې وار (ا ترو اف ډایس) د معلوماتو او نشراتو‬ ‫روابط پیدا کړل‪ .‬د ‪50‬مو کلونو په پای کې‪،‬‬ ‫وزارت له معلوماتو‬ ‫فلمونه جوړ کړل‪.‬‬ ‫فلم جوړونکي اسامعیل مرچنټ د امریکې‬ ‫هندوستان‬ ‫سم‪،‬‬ ‫سره‬ ‫هندي فلم جوړونکو په ‪ 1931‬کال کې‬ ‫متحده آیالتونو (‪ )USA‬ته الړ او په ‪1961‬‬ ‫فرانسې‬ ‫او‬ ‫برازیل‬ ‫د‬ ‫د غږ په رارسیدو رسه په سکرین باندې‬ ‫کال کې یې له جیمز ایوري رسه د مرچنټ‪-‬‬ ‫په څیر هیوادونو‬ ‫د سیمه ایزې ژبې او فرهنګ انعکاس پیل‬ ‫ایوري په نوم پروډکشن جوړ کړو‪ .‬که چیرې‬ ‫نورو‬ ‫او‬ ‫فلمونو‬ ‫د‬ ‫سره‬ ‫کړ او هندي سینامګانې د انتشار او توزیع‬ ‫د امریکې متحده آیالتونو (‪ )USA‬د مرچنټ‬ ‫غږیزو‬ ‫او‬ ‫لیدیزو‬ ‫له الرې په پوره نرمۍ رسه په خپله وچه‬ ‫ایوري جوړه درلوده‪ ،‬روسیه په ‪ 1970‬کال‬ ‫پوښښ‬ ‫د‬ ‫موضوعاتو‬ ‫کې راڅرګندې شوې‪ .‬په ‪ 1933‬کال کې‬ ‫کې د راج کپور او میرا نام جوکر رسه بلده‬ ‫په اړوند د شریک‬ ‫همینشو رای کرما فلم جوړ کړ چې د هند‬ ‫شوه چې د رويس رسکس هرنمندان پکې‬ ‫تړونونه‬ ‫پروډکشن‬ ‫او انګلستان رشیکه پانګونه وه‪.‬‬ ‫شامل وو‪ .‬د هندوستان او روسیې رشیک‬ ‫دي‬ ‫کړي‬ ‫السلیک‬ ‫د تخنیکي الملونو له کبله‪ ،‬د هیواد د‬ ‫پروډکشن بې شمیره رشیکې پانګونې وکړې‪.‬‬ ‫په‬ ‫بیالبیلو برخو تخنیک پوهانو په همکارۍ‬ ‫پرادیيس په ‪ 1978‬کال کې د ‪ KA‬عباس‬ ‫یوه سیمه کې سیمه ایز فلمونه جوړ شوي‬ ‫لخوا جوړ شو‪ ،‬د عيل بابا اور چالیس چور فلم‬ ‫دي او د نورو سیمو خلکو ته د لیدو لپاره توزیع شوي دي‪.‬‬ ‫پروډیورس ‪ FC‬مهره وو او وروسته یې له روسیې رسه رشیک‬ ‫لومړی پنجابی فلم‪ ،‬شیله‪ ،‬چې په پنډ دي کودي هم مشهور سوهني مهیوال فلم جوړ کړو‪ .‬خو اصالً دغه رشیکې پانګونې‬ ‫دی‪ ،‬په ‪ 1936‬کال کې په کلکته کې ډک او په اوسني‬ ‫د ځینو کسانو لخوا په شخيص توګه پیل شوې وې‪.‬‬ ‫پاکستان میشته الهور کې خپور شو‪.‬‬ ‫په ‪ 1982‬کال کې‪ ،‬رس ریچرډ اتینبوروګ ګاندي‬

‫د هندوستان او فرانسې فلم جوړونکو د کینز فلم د ‪ 2014‬کال په جشن کې د شریک پروډکشن په امکاناتو خبرې وکړې‬ ‫هند ليد‬

‫‪n‬‬

‫‪18‬‬

‫‪n‬‬

‫جواليي – اګست ‪2014‬‬

‫فلمي لوبغاړی او ډایریکټر ډاکټر کمال حسن د کینز فلم د ‪ 2014‬کال په جشن کې له فلمي کارپوه انوپم چوپړه سره‬

‫اصيل مسیر په نړیوالو بازارونو کې بې حده نندارچیان پیدا‬ ‫لومړی فلم وو چې د رسمي رشیک پروډیورس په توګه د‬ ‫کړي‪ .‬لدې کبله پدغه برخه کې په رشیک پروډکشن کې د‬ ‫هندوستان د فلم د پرمختګ ميل رشکت وررسه رشیک‬ ‫هندوستان وړتیا ډیره زیاته شوې ده‪.‬‬ ‫شو‪ .‬د ‪80‬مو کلونو له آخر څخه نیولې تراوسه‪ ،‬بې شمیره‬ ‫له هندوستان رسه د رشیک پروډکشن یو لوی المل‬ ‫رشیک پروډکشنونه مو ولیدل او د ستیاجیت رای (له‬ ‫یا ځواک ښايي له هیوادونو رسه د سرتاتیژیکو همکاریو‬ ‫ګیرارد دیپاردیو رسه)‪ ،‬ادور ګوپاالکرشنن‪ ،‬بودهادیب‬ ‫جوړول وي‪ .‬ځکه په رشیک پروډکشن‬ ‫دسګوپته‪ ،‬مورايل نییر او همداسې نورو‬ ‫رسه دواړه هیوادونه د فلم تخنیک پوهانو‬ ‫په څیر له بهرنیو پروډیورسانو رسه وتړل‬ ‫پرادیسي فلم په ‪1978‬‬ ‫لپاره دوه اړخیز روزنیز پروګرامونه په الره‬ ‫شول او په نړۍ کې یې په لویه کچه‬ ‫کالکېد‪KA‬عباسلخوا‬ ‫اچولی يش‪.‬‬ ‫لیدونکي ترالسه کړل‪.‬‬ ‫جوړ شو‪ ،‬د علي بابا اور‬ ‫له هندوستان رسه په رشیک‬ ‫په اوسني عرص کې هندوستان د دوه‬ ‫چالیسچورفلمپروډیوسر‬ ‫پروډیوسینګ کې ښايي رشیک هیواد د فلم‬ ‫اړخیزو تړونونو له الرې ګڼ فرهنګي روابط‬ ‫‪ FC‬مهره وو او وروسته‬ ‫ډکولو نوي اقتصاد څخه پوره ګټه ترالسه‬ ‫لري‪ .‬د معلوماتو او نرشاتو وزارت له‬ ‫یې له روسیې سره په‬ ‫کړي‪ .‬د بیلګې په توګه‪ ،‬د بالیوډ اوسنی‬ ‫معلوماتو رسه سم‪ ،‬هندوستان د برازیل‪،‬‬ ‫شریکه سوهني مهیوال‬ ‫بریالیتوب د زندګي نه میلیګي دوباره فلم د‬ ‫فرانسې‪ ،‬آملان‪ ،‬ایټالیې‪ ،‬پولنډ‪ ،‬اسپانیې‪،‬‬ ‫فلم جوړ کړ‬ ‫کور دننه هندوان دیته وهڅول چې اسپانیې‬ ‫نوي زیالنډ‪ ،‬انګلستان او پدې آخرو کې‬ ‫ته الړ يش چې پدې کار رسه په اسپانیا کې‬ ‫کاناډا په څیر هیوادونو رسه د فلمونو او‬ ‫د سیاحت صنعت مشهور شو‪.‬‬ ‫نورو لیدیزو او غږیزو موضوعاتو د پوښښ‬ ‫د رشیک پروډکش او رشیک جوړولو په ډګر کې به‬ ‫په اړه د رشیک پروډکشن تړونونه السلیک کړي دي‪.‬‬ ‫د هندوستان وړتیا ورته امتیاز ترالسه کول وهڅوي او د‬ ‫په هندوستان کې فرهنګ‪ ،‬ډیر ګړندی او د نرم قدرت‬ ‫همکارۍ نظر په زیږولو رسه به له یو بل رسه د نوښت‬ ‫په نوم یادیږي او د ډایالګونو په جوړولو کې اسايس‬ ‫استعداد رشیک کړي‪ .‬د رشیک پروډکشن په ډګر کې‬ ‫رول لوبوي‪ .‬د سینامټوګرافۍ په رشیک پروډکشن کې د‬ ‫د هندوستان بله پیاوړتیا د هغه الیق کاري ځواک دی‪ .‬د‬ ‫هندوستان فعاله ونډه نه یوازې د فلم صنعت تیزې او‬ ‫رشیک پروډکش یو اصيل ټکی د پوهې د رشیکولو پیاوړتیا او‬ ‫خوځنده ودې ډاډمنولو لپاره آسانتیاوې رامنځ ته کړي‬ ‫د دوامدارې تبادلې میکانیزم په لور رسیدل دي‪.‬‬ ‫بلکې زمونږ له فلمي لوبغاړو رسه یې مرسته کړې چې د‬ ‫ددغې لیکنې لیکوال پاریس میشته مقاله لیکونکی دی‪.‬‬ ‫جواليي – اګست ‪2014‬‬

‫‪n‬‬

‫‪19‬‬

‫‪n‬‬

‫‪W W W. I N D I A P E R S P E C T I V E S . I N‬‬

‫پرمختګ‬

‫ډیجیټلجوړونه ’فوق‬

‫العاده سکریپټ‘‬

‫د ګوندي سکریپټ او فونټ‪ ،‬قومي ژبه چې زیات خربې کوونکي لري په ډیجیټيل‬ ‫رسنیو کې تر ټولو کم امتیاز ترالسه کوي‬ ‫لیکواله‪ :‬نهاریکه ماتور سینا‬

‫هند ليد‬

‫‪n‬‬

‫‪20‬‬

‫‪n‬‬

‫جواليي – اګست ‪2014‬‬

‫پروفیسور وي کرشنا (ښي لور ته) په ګونجله کيل کې د حیدرآباد پوهنتون‪ ،CDAST ،‬همغږي کوونکي یا کوارډینټور‬

‫ځای ونیيس‪ .‬د هندوستان د حیدرآباد پوهنتون د برشي زده کړو‬ ‫په هندوستان کې د تر ټولو ګڼ نفوس لرونکي قوم ګوندي‬ ‫ښوونځي د دلیت او اديوايس څیړنو او ژباړې مرکز کوارډینټور یا‬ ‫ادبیاتو‪ ،‬هرن او تاریخ په اړه بې شمیره اليس لیکل شوې نسخي‬ ‫همغږي کوونکي پروفیسور وي کریشنا وویل چې پدې کار رسه‬ ‫په خطر کې دي چې په اړه یې معلومات ډیر کم دي‪ .‬هندي او‬ ‫تاریخ پوهانو‪ ،‬لرغون پوهانو او څیړونکو لپاره پریامنه معلومات‬ ‫تیالګو ژبې ته په ژباړلو رسه د ادبیاتو اصيل مسیر ته د رادننه‬ ‫رامنځ ته کیدلی يش‪ .‬د ګوندي قبیلې نوي نسل رسه به هم‬ ‫کولو په موخه‪ ،‬د حیدرآباد پوهنتون د دلیت او اديوايس څیړنو‬ ‫مرسته وکړي چې د خپلې آزادۍ د هڅو‪ ،‬فرهنګ‬ ‫له مرکز(‪ )CDAST‬څخه د زده کوونکو یو ټیم‬ ‫او ژوند په اړه معلومات ترالسه کړي‪.‬‬ ‫له څیړونکو رسه یو ځای د هندوستان په تیلنګانه‬ ‫د هندوستان‬ ‫دغه سکریپټ به وکولی يش چې په ټول‬ ‫سیمه کې د عادل آباد ولسوالۍ په اوتنور‬ ‫حکومت په پام‬ ‫هندوستان کې د ګوندي ژبې ‪ 41‬بیالبیلې فرقې‬ ‫مندل کې ګونجله کيل ته تللی وو‪ .‬د پروفیسور‬ ‫کې لري چې له‬ ‫رسه یو ځای کړي‪ .‬پروفیسور کرشنا زیاتوي چې‬ ‫‪CDAST‬‬ ‫جیدهر تریمول راوو (لدوی رسه مل د‬ ‫راتلونکيدرسي‬ ‫پدې کار رسه به د هندوستان قومونو او ممتازو‬ ‫پروفیسور) په مرشۍ دغه ټیم ددغې سیمې‬ ‫کال وروسته به په‬ ‫شاوخوا ‪ 15‬دولتي‬ ‫قرشونو تر منځ واټن هم راکم يش‪.‬‬ ‫تاریخ او ادبیاتو په اړه باارزښته او پټې اليس لیکل‬ ‫زده‬ ‫کې‬ ‫ښوونځیو‬ ‫د ګوندي هرنمندانو په مرسته د ګوندي ژبې‬ ‫شوې نسخې کشف کړي او پریکړه یې کړې چې‬ ‫کوونکو ته ګوندي‬ ‫حروف راوویستل شول او د رسیدهار‪ ،‬پروفیسور‬ ‫دغه مواد به ډیجیټل کړي او د سند په شکل به‬ ‫ژبه ښودل کیږي‬ ‫راوو‪ CDAST ،‬او ‪ ،ITDA‬اتنورو مندل په ګډو‬ ‫یې وسايت‪.‬‬ ‫هڅو د ګوندي د سکریپټ الفبا‪ ،‬لهجې او‬ ‫پروفیسور راوو د ګوندي فونټ په جوړولو له‬ ‫شمیرې جوړې شوې‪ .‬د هندوستان حکومت هم‬ ‫وړاندې څخه کار کړی وو او د ‪ ،ITDA‬اوتنور‬ ‫مندل او د عادل آباد د ولسوالۍ ادارې په مرسته فونټ جوړونکی په فعاله توګه په ګوندي سکریپټ کې د ‪ II‬او ‪ III‬ټولګیو لپاره‬ ‫د دريس کتابونو په چمتو کولو اخته دی‪ .‬په پام کې ده چې له‬ ‫رسیکنتم رسیدهارا موريت ډیر زر په بریالیتوب رسه وکولی شول‬ ‫راتلونکي دريس کال وروسته به په شاوخوا ‪ 15‬دولتي ښوونځیو‬ ‫چې دغې ژبې ته فونټ جوړ کړي‪ .‬دغه فونټ به د ګوندي ژبې‬ ‫کې زده کوونکو ته ګوندي ژبه ښودل کیږي‪.‬‬ ‫کارونې ته وده ورکړي او ډیر زر به د نړۍ په پلیټ فارم کې‬ ‫جواليي – اګست ‪2014‬‬

‫‪n‬‬

‫‪21‬‬

‫‪n‬‬

‫‪W W W. I N D I A P E R S P E C T I V E S . I N‬‬

‫پرمختګ‬

‫بدلیدونکېنڅا‬ ‫په نړۍ کې د کالسیکې نڅا د ډولونو مشهورولو لپاره نوښتګرې‬ ‫نظریې په زیاتیدو دي‬ ‫لیکواله‪ :‬سپرییا اګروال‬

‫هند ليد‬

‫‪n‬‬

‫‪22‬‬

‫‪n‬‬

‫جواليي – اګست ‪2014‬‬

‫ځانګړي سټایلونه او تفسیرونه هم ور زیات کړي‬ ‫پیچيل حرکتونه‪ ،‬د زړه له درزه رسه یو ځای‬ ‫دي‪ .‬ډیر نڅاګر پدې باور وو چې مونږ د نڅا اصيل‬ ‫روحي موسیقي له مودو راهیسې د هندوستان‬ ‫ښکال ساتلې ده خو اصالً به یې‬ ‫د کالسیکې نڅا ډولونه راپیژين‪.‬‬ ‫له هغې رسه خپل نوښتونه هم یو‬ ‫په هندوستان کې نڅا نه یوازې‬ ‫د هنر کالسیکو‬ ‫ځای کول‪ .‬کیسه یوازې دا نه ده‪.‬‬ ‫د ساعتیري یو ډول دی بلکې د‬ ‫ډولونو زده کولو‬ ‫د هرن کالسیکو ډولونو زده کولو‬ ‫هندوستان د میراثونو په مهمه‬ ‫لپاره حتی له بهرنیو‬ ‫لپاره حتی له بهرنیو هیوادونو څخه‬ ‫یو‬ ‫برخه کې یو فرهنګ‪ ،‬د عبادت‬ ‫هیوادونو څخه خلک‬ ‫هم خلک هندوستان ته راځي‪ .‬په‬ ‫ډول او له خدای رسه د تړاو یوه الر‬ ‫هندوستان ته راځي‬ ‫حقیقت کې‪ ،‬لدوی څخه ځینو یې‬ ‫ده‪ .‬د وخت په تیریدو رسه‪ ،‬د نڅا‬ ‫دا غوره وګڼله چې همدلته پاتې‬ ‫پخوانیو ډولونو د بدلون رنګارنګ‬ ‫پړاونه لیديل دي‪ .‬په وړاندې تګ رسه نڅاګرو دغه يش او د هندوستان د کالسیکې نڅا د پراختیا‬ ‫لپاره کار وکړي‪.‬‬ ‫بدلونونه په رس سرتګو منيل او وررسه یې خپل‬

‫جواليي – اګست ‪2014‬‬

‫‪n‬‬

‫‪23‬‬

‫‪n‬‬

‫د اړوندې ویډیو‬ ‫لیدلو لپاره په خپل‬ ‫آیفون‪/‬انډروییډ کې‬ ‫‪ ARplay‬ډاونلوډ‬ ‫او دغه انځور‬ ‫سکن کړی‬

‫‪W W W. I N D I A P E R S P E C T I V E S . I N‬‬

‫پرمختګ‬

‫هند ليد‬

‫‪n‬‬

‫‪24‬‬

‫‪n‬‬

‫جواليي – اګست ‪2014‬‬

‫د بهارتاناتیم نڅاګره ساویتا ساسرتي‬

‫ساویتا پدې باور ده چې د هرن هر ډول ژوندي‬ ‫ساتلو لپاره الزمه ده چې نوې کیسې رامنځ ته‬ ‫کړو‪ .‬هغه د نڅا په حرکتونو رسه مونږ ته د نڅا‬ ‫په ډرامو کې نوی وايل راپیژين او موخه لري‬ ‫چې د هندوستان د کالسیکې نڅا په ډولونو کې‬ ‫د ځوانانو لیوالتیا زیاته کړي‪ .‬د هغې په اند د‬ ‫ځوانانو ډیره پاملرنه د متناوبې نڅا د ډولونو په‬ ‫لور ده لکه سلسا یا بالیووډ‪ ،‬د ساویتا په خربه‪،‬‬ ‫ځکه ددغو نڅاګانو زده کول آسان کار دی‪ .‬زه‬ ‫پدې خوشحالیږم کله چې زما له اجراتو وروسته‬ ‫هغوی له ما رسه لیدو ته راځي او وايي چې مونږ‬ ‫غواړو د نڅا دغه ډول زده کړو‪.‬‬

‫جواليي – اګست ‪2014‬‬

‫‪n‬‬

‫‪25‬‬

‫‪n‬‬

‫‪W W W. I N D I A P E R S P E C T I V E S . I N‬‬

‫پرمختګ‬

‫د سرتییا نڅاګره‬ ‫انویسا مهانتا‬

‫انویسا وايي‪ :‬ما له بیالبیلو اړخونو په‬ ‫نڅا ځان پوه کړ او هڅه مې کړې تر‬ ‫څو په هر تخلیق او د پړاو په روحیه‬ ‫کې د ذايت فکرونو په خوځنده‬ ‫حرکتونو پوه شم‪ .‬مونږ هڅه کوو‬ ‫چې د پرګجیويت د نڅا نړیوال‬ ‫نندارتون له الرې د سهیل ختیځ د‬ ‫نڅاګانو ډولونو ته وده ورکړو چې د‬ ‫هندوستان د فرهنګي اړیکو شورا‪،‬‬ ‫د بهرنیو چارو وزارت‪ ،‬د هندوستان‬ ‫حکومت لخوا یې مالتړ کیږي او‬ ‫پدې فکر کې یو چې په یوه پلیټ‬ ‫فارم کې د هندوستان د نڅاګانو‬ ‫ټول ډولونه نندارې ته وړاندې کړو‪.‬‬

‫هند ليد‬

‫‪n‬‬

‫‪26‬‬

‫‪n‬‬

‫جواليي – اګست ‪2014‬‬

‫د صويف کاتک ممثله‬ ‫منجاري چاتورویدي‬

‫د تصوف خالصې معام او د کاتک ښکال په‬ ‫پرانیستلو رسه د هغې هر حرکت یوه کیسه بیانوي‪.‬‬ ‫په لکنوو کورنۍ پورې تړلې او د صويف کاتک د‬ ‫نوې نڅا د معريف کوونکي په توګه منجاري پدې‬ ‫باور ده چې صويف کاتک نڅا د بدن د ژبې له الرې‬ ‫د صويف موسیقۍ او شاعرۍ تر منځ جزیي توپیر‬ ‫رابرسیره کوي چې دغه کار د روحي خوشحالۍ‬ ‫حیرانوونکي تکرب څرګندونه کوي‪ .‬منجاري وايي‪:‬‬ ‫د هندوستان په کالسیکه نڅا کې په یوې داسې‬ ‫الرې تلل چې وړاندې څوک نه وو پرې تليل او د‬ ‫بې شکله قدرت په فکر رسه د هرن نوي ډول تخلیق‬ ‫آسان کار نه دی‪.‬‬

‫جواليي – اګست ‪2014‬‬

‫‪n‬‬

‫‪27‬‬

‫‪n‬‬

‫‪W W W. I N D I A P E R S P E C T I V E S . I N‬‬

‫پرمختګ‬

‫د اودیيس ممثله شارون لووین‬

‫په ‪ 1973‬کال کې د امریکې متحده آیالتونو له ډیټرییوټ‬ ‫څخه هندوستان ته په رارسیدو رسه شارون مینيپوري نڅا‬ ‫زده کړه او بیرته هیڅکله هم خپل هیواد ته ستنه نه شوه‪.‬‬ ‫لووین وايي‪ :‬زه د ناباوري ګرمې هوا او تدریجي پرمختګ‬ ‫له امله دلته پاتې شوم خو په رښتیا ددغې سیمه د خلکو‬ ‫په منلو رسه زه دیته ژمنه شوم چې د دودونو په ساتلو او‬ ‫پر مخ بیولو کې خپل رول ولوبوم‪ .‬هغې د اودیيس په زده‬ ‫کړه هم پیل وکړ او اوس د هندوستان د کالسیکو نڅاګانو‬ ‫په ډولونو کې لوړ نوم لري‪.‬‬

‫هند ليد‬

‫‪n‬‬

‫‪28‬‬

‫‪n‬‬

‫جواليي – اګست ‪2014‬‬

‫د بهارتناتیم نڅاګره‬ ‫الکسندره میچلسکا سینګ‬

‫د هندوستان له کالسیکې نڅا رسه د هغې‬ ‫مینې نوموړې له پولنډ څخه تر هندوستانه‬ ‫راورسوله‪ .‬د نړیوال بنسټ د فرهنګونو د‬ ‫غړې په توګه‪ ،‬الکسندره د ګڼ فرهنګي زده‬ ‫کړو لپاره په هندوستان او پولنډ کې کارونه‬ ‫کړي دي‪ .‬هغه وايي‪ :‬ما دولس کاله وړاندې‬ ‫په پولنډ کې د بهارتناتیم زده کړه پیل کړه‪.‬‬ ‫باالخره مې پریکړه وکړه تر څو له رسحدونو‬ ‫تیره او ځانته یو داسې استاذ پیدا کړم چې‬ ‫له ما رسه د نڅا له الرې د روح د راویخولو په‬ ‫برخه کې مرسته وکړي‪.‬‬

‫جواليي – اګست ‪2014‬‬

‫‪n‬‬

‫‪29‬‬

‫‪n‬‬

‫‪W W W. I N D I A P E R S P E C T I V E S . I N‬‬

‫پرمختګ‬

‫د زده کوونکو لیدلو او تحلیل لپاره د یوه ماهر لخوا راجستاين خواړه د پخیدو په حال کې‬

‫د هندوستان د آشپزۍ‬

‫لوی ښوونځی‬

‫په رخصتیو کې چکر وهونکو او فرهنګي مسافرینو تر منځ چې د هندوستان د سمندر غاړو‬ ‫ته راځي د آشپزۍ زده کړې ورځ په ورځ په مشهوریدو دي‪ .‬پدې ګڼه کې مو ځینې بیلګې‬ ‫راوړي چې ستاسې رخصتي به په میله بدله کړي!‬ ‫لیکواله‪ :‬وټساله کاوول بانیرجي‬ ‫هند ليد‬

‫‪n‬‬

‫‪30‬‬

‫‪n‬‬

‫جواليي – اګست ‪2014‬‬

‫د یوه هیواد او فرهنګ خوند د هامغه هیواد د خواړو په‬ ‫سخاوت‪ ،‬پیچلتیا او خوندونو پورې تړلی دی‪ .‬د هندوستان‬ ‫حیرانوونکي ډیروالی او د میلامپالنې پخوانی دود ددغه‬ ‫هیواد د تولیداتو‪ ،‬مرچ او مسالو په سیمه ییزو‪ ،‬بې سارې‪،‬‬ ‫تازه او غني منابعو پورې تړاو لري تر څو د نړۍ خلکو ته د‬ ‫هغوی له غوښتنې رسه سم خواړه برابر کړي‪ .‬د خواړو په‬ ‫راز پوهیدل او په جزییاتو کې تخصص ترالسه کول تاسې ته‬ ‫یوازې د سیمې د فرهنګ د ترکیب په اړه پوهاوی نه يش‬ ‫درکولی بلکې په میز باندې ددغو خواړو د یوې برخې په‬ ‫تیارولو رسه به ستاسې ډیرې ستاینې هم ترالسه کړي‪.‬‬

‫د تامیل ناډو خوند‬

‫له چیتي ناد څخه تر مدورای پورې‪ ،‬له کونګونادو څخه تر‬ ‫کنیاکامري پورې‪ ،‬تامیل ناډو د کوپرې‪ ،‬کورکمن پاڼو‪ ،‬د اوري‬ ‫تخم او د شنه هیل معطر بوی خوشبیه کړی دی‪ .‬پدغه سیمه‬ ‫کې د تامیل دودیزه واښه خورو خواړه تیارول زده کولی شی‪:‬‬ ‫د آرامتیا سمرب (پیتي) تنګي رسم (د پیتۍ سوپ)‪ ،‬کړايي (د‬ ‫شنې سبزۍ کورکمن) یا پوریال (په غواړیو کې وریته سبزي)‪.‬‬ ‫که چیرې واښه خوره نه یی‪ ،‬په پونډي چیري او کورومنډل‬ ‫ساحل کې ځینې ځانګړي خواړه پیدا کیږي‪ :‬لکه مین کوژمبو‬ ‫(په کورکمن او اميل خوندور شوی کب)‪ ،‬یا مسلامن ډوله‬ ‫چیکن یا چرګ بریاين‪ ،‬برنجل پچاړی (سبزۍ) او د پیاز ریته‬ ‫جشني منیو‪.‬‬

‫له خوندونو ډک کشمیر‬

‫د خوند د پیچلتیا او ډولونو له پلوه د کشمیر په خواړو‬ ‫کې دوه ډوله خوند پروت دی – د کشمیر د مسلامنانو او‬

‫په تامیل ناډو کې د آشپزۍ غونډه‬

‫پنډیت خواړه‪ .‬له مستو څخه غیرمعمول ګټه اخیستل حتی‬ ‫د غوښې په خواړو کې او د ویلني د تخم او ځانګړې ګرم‬ ‫مسالې ذایقې (چې ډیری په کورونو کې کارول کیږي) د‬ ‫کشمیر خواړه خوندور کړي دي‪ .‬د یخنۍ (غوښې)‪ ،‬چمن‬ ‫(پنیر)‪ ،‬نادرو (د نیلوفر تنې)‪ ،‬روګن جوش (په کورکمن کې‬ ‫غوښه)‪ ،‬تبخ ماز (په شیدو کې وریتې شوې پوښتۍ) او‬ ‫د مټن کوفتې او وررسه د ټامټر چمن (د رومیانو او پنیر‬ ‫خواړه)‪ ،‬هاک (د سیمې د پاڼې سبزۍ خواړه) چل او طریقې‬ ‫زده کولو لپاره تاسې لیست ټاکلی شی!‬

‫د کیراال نوښتونه‬

‫رنده شوې‪ ،‬ټوټه شوې‪ ،‬په شیدو شوې کوپره‪ ....‬هو تاسې‬ ‫د خدای د کوپرۍ په هیواد کې یی‪ .‬د کیراال د مار په څیر‬

‫د مسافرینو تر منځ روګن جوش په هندي خواړو کې یو تر ټولو مشهور خوراک دی‬ ‫جواليي – اګست ‪2014‬‬

‫‪n‬‬

‫‪31‬‬

‫‪n‬‬

‫‪W W W. I N D I A P E R S P E C T I V E S . I N‬‬

‫پرمختګ‬

‫د ګووا په خواړو کې ځانګړي مواد اچول کیږي‬

‫سمندر غاړه خوندور کبان لري؛ چې کله په هغو کې وریژې‬ ‫او سوجي او د بوټو مساله اضافه کړې‪ ،‬نه هیریدونکي خواړه‬ ‫به ترې جوړ يش‪ .‬کولی شی چې دلته آپم (د خوندورو نرمو‬ ‫وریژو خوږ کیک‪ ،‬د کب مویيل (د کوپرې په شیدو کې کب)‬ ‫یا موپیال بریاين هم وخوری‪ ...‬او ددې ځای په منیو کې‬ ‫بې شمیره خوراکونه دي‪ .‬یا د بشپړې سبزۍ مویيل‪ ،‬اویل‬ ‫(د سبزۍ‪ ،‬مستو او کوپرې مخلوط) پچاړي (د اچار په څیر‬ ‫اضايف خوراک) یا د لیمو مشهورې وریژې زده کولی شی‪.‬‬

‫بنګايل میلمستی‬

‫د بنګال د خوراکونو تیز او تند خوند په اړه څوک نه‬ ‫پوهیږي؟ تر ټولو تازه تولیدات غوره کړی او بشپړه لوچي‬ ‫(وچه خمیره ډوډۍ)‪ ،‬آلو دوم (د کچالو کورکمن)‪ ،‬چهولر‬ ‫دال (د بنګال د نخودو رسه کورکمن)‪ ،‬د چنګاښ د ماليي‬

‫هند ليد‬

‫‪n‬‬

‫‪32‬‬

‫‪n‬‬

‫جواليي – اګست ‪2014‬‬

‫کورکمن‪ ،‬د وریژو خوراکونه‪ ،‬د موسمي کبانو خوراکونه او د‬ ‫واښو خواړه لکه بیګون باجا (د بانجانو قیمه) جوړه کړی‪ .‬په‬ ‫خوږو کې‪ :‬کهیر‪ ،‬ملپوه او پاییش ترالسه کولی شی‪.‬‬

‫د دښتې خوندونه‬

‫راجستان مو د معطرو غوړیو د بوټو له ګیډیو رسه په‬ ‫ځمکنیو خوندونو‪ ،‬پیاوړو ذایقو او تندو مسالو نازوي‪ .‬پدې‬ ‫سیمه کې کولی شی چې کییر سنګري (له دانو رسه ځانګړې‬ ‫وچه سبزي)‪ ،‬ګاټي کي سبزي (له چڼو دال رسه په کورکمنو‬ ‫د اوړو کلولې)‪ ،‬کادهي (له میوهن رسه ګډ د نخودو خوندور‬ ‫اوړه)‪ ،‬لهسون کې چوټني (د اوږې چاشني یا خوږوکه)‪ ،‬ګاټا‬ ‫پلو (د وریژو ځانګړی خوراک)‪ ،‬باټي (پطیره ډوډۍ)‪ ،‬ټیپور‬ ‫(د تازه شنو مرچکو اچار)‪ ،‬چورمه (د غنمو او نخودو د اوړو‬ ‫شیریني)‪ ،‬پاپړ او همداسې نور خواړه پیدا کړی‪ .‬د واښه نه‬

‫د کیراال خواړه روغتیا او خوند دواړه لري‬

‫خورو لپاره مشهور الل ماس (مساله داره رسه غوښه)‪ ،‬سوویتا‬ ‫(په مسالې کې پخه شوې غوښه او جواری) او همداسې نور‬ ‫خواړه هم پیدا کیږي‪.‬‬

‫ګووا ته الړ شی‬

‫د ملر‪ ،‬شګې او سمندر جنت یعنې د خپل نوم د تثلیث په‬ ‫څیر درې خونده خواږه‪ ،‬تروش او مساله داره ذایقه هم لري‪.‬‬ ‫پدې سیمه کې هم د ریسوس دی کامرو (په خوروا کې د‬ ‫چنګاښ ډوډۍ)‪ ،‬فیش ریکاډو (د خوږې‪ ،‬تروش او مساله داره‬ ‫چاشني کب)‪ ،‬چیکن زوکاټي (د کوپرې چرګ) او ویګي کلډین‬ ‫(د کوپرې په شیدو کې سبزي) څخه تر سیره دوره (د بادامو‬ ‫د بسکټو شیریني) او ډوډل (وریژې‪ ،‬کوپره او د ګوړې خرما‬ ‫خواړه) په څیر خواړه ترالسه کیږي‪ .‬کولی شی چې د ګووا‬ ‫کورکمن کب‪ ،‬چیکن کفرییل (د پرتګال ډوله چرګ)‪ ،‬پورک‬

‫وینډالو (دودیز کورکمن) او د کب کولډین هم پیدا کړی‪.‬‬

‫نوايب خوراکونه‬

‫اوس تاسې کولی شی چې خپل شاهانه خواړه پاخه او‬ ‫وخوری! او له اوتر پردیش څخه به بل کوم داسې ښه ځای‬ ‫وي چې د میز پر رس د آوادي خواړو پراته وي او په خواړو‬ ‫کې خوندوره مساله‪ ،‬وچه میوه او خوشبویه زعفران پکې‬ ‫اچول شوې وي‪ .‬پدې ځای کې به تاسې نوي څه زده کړی‬ ‫چې څنګه کولی شی د سلګونو کلونو بشپړ خواړه چمتو‬ ‫کړی! پدې ځای کې به تاسې ته ډیر زر د آوادي قورمه (په‬ ‫ټینګه ښوروا کې په نري اور پخه غوښه)‪ ،‬شامي کبابونه‬ ‫(د غوښې ځانګړې کلولې)‪ ،‬لهسوين ریتا (د مستو او اوږې‬ ‫خواړه)‪ ،‬شاهي تکړه (قیمتي شیریني) تیاره يش‪ ...‬او د‬ ‫شاهانه خوند لپاره خرمه هم ترالسه کولی شی‪.‬‬

‫جواليي – اګست ‪2014‬‬

‫‪n‬‬

‫‪33‬‬

‫‪n‬‬

‫‪W W W. I N D I A P E R S P E C T I V E S . I N‬‬

‫انځورونه‬

‫هند ليد‬

‫‪n‬‬

‫‪34‬‬

‫‪n‬‬

‫جواليي – اګست ‪2014‬‬

‫د هندوستان‬

‫رنګونه‬

‫د هیواد له ګوټ ګوټ څخه بیالبیل رنګونه ددې‬ ‫لپاره رسه یو ځای کیږي چې یوه بې سارې ښکاره‬ ‫غونچه ترې جوړه يش‬

‫د الداخ زعفراين رنګ‬

‫روحانیت‪ ،‬سوله او برابري د هیواد په شاميل برخه کې د‬ ‫راهبانو لخوا په اغوستل شویو کالیو کې څرګندیږي‪ .‬طبیعي‬ ‫رنګ لري چې له ریښو‪ ،‬غوټو‪ ،‬د ګلونو له پوستکي‪ ،‬پاڼو او‬ ‫میوو څخه اخیستل شوی دی‪..‬‬ ‫جواليي – اګست ‪2014‬‬

‫‪n‬‬

‫‪35‬‬

‫‪n‬‬

‫‪W W W. I N D I A P E R S P E C T I V E S . I N‬‬

‫انځورونه‬

‫د پنجاب زیړوالی‬

‫د هندوستان په شامل کې د پنجاب په‬ ‫کرهنیز یا زراعتي آیالت کې د اوري کروندې‬ ‫یا پټي هغه روحیه ده چې د هرني کارونو‬ ‫رسبیره په کلیوايل سندرو کې یادیږي‪ .‬دغه‬ ‫پراخه طاليي زیړه ښکال د سوکالۍ‪ ،‬رفاه او‬ ‫ښیرازۍ ښکارندویه ده‪.‬‬

‫هند ليد‬

‫‪n‬‬

‫‪36‬‬

‫‪n‬‬

‫جواليي – اګست ‪2014‬‬

W W W. I N D I A P E R S P E C T I V E S . I N

2014 ‫جواليي – اګست‬

‫انځورونه‬

‫د ګووا آسامين رنګ‬

‫په سیالنیانو ګران په لودیځ هندوستان کې د عريب سمندر آسامين رنګ ورځنیو پرمختګونو ته‬ ‫بدلون ورکړی او دغه ژور آسامين رنګ په الجوردي او فیروزه يي رنګونو بدلیږي‬ ‫هند ليد‬

‫‪n‬‬

‫‪38‬‬

‫‪n‬‬

‫جواليي – اګست ‪2014‬‬

‫د کیراال شینوالی‬

‫په سهیيل هند کې د کیراال د اوبو په مشهوره ځمکه کې شنه بوټي په اوبو کې‬ ‫منعکس کیږي او د اوبو بې سارې شنه نړۍ جوړوي‪.‬‬ ‫جواليي – اګست ‪2014‬‬

‫‪n‬‬

‫‪39‬‬

‫‪n‬‬

‫‪W W W. I N D I A P E R S P E C T I V E S . I N‬‬

‫انځورونه‬

‫د راجستان نصواري والی‬

‫د هندوستان په لودیځ کې ددغه‬ ‫آیالت د دښتو شګې حیرانوونکې بڼه‬ ‫لري او د نصواري او قهوه يي رنګ‬ ‫لړۍ یې پای نه لري‪.‬‬ ‫هند ليد‬

‫‪n‬‬

‫‪40‬‬

‫‪n‬‬

‫جواليي – اګست ‪2014‬‬

W W W. I N D I A P E R S P E C T I V E S . I N

2014 ‫جواليي – اګست‬

‫انځورونه‬

‫په شامل ختیځ کې د اوه خویندو آیالتونو توروالی‬

‫د ناګالنډ‪ ،‬آسام‪ ،‬اروناچل پرادیش‪ ،‬میګاالیه‪ ،‬مینوپور‪ ،‬میزورام او تریپوره آیالتونو د اوسیدونکو‬ ‫تر منځ خانان د دود په شکل تور کايل اغوندي‬ ‫هند ليد‬

‫‪n‬‬

‫‪42‬‬

‫‪n‬‬

‫جواليي – اګست ‪2014‬‬

‫د جمو او کشمیر سپینوالی‬

‫د هندوستان شاميل آیالت د جمو او کشمیر په واورو پوښلې زړه راښکونکې څوکې د‬ ‫نړۍ پر مخ د جنت لقب درلودل ثابتوي‪.‬‬ ‫جواليي – اګست ‪2014‬‬

‫‪n‬‬

‫‪43‬‬

‫‪n‬‬

‫‪W W W. I N D I A P E R S P E C T I V E S . I N‬‬

‫بریا‬

‫په میامنار کې ویسټ‬

‫مینسټر ابۍ‬

‫د ‪12‬مې پیړۍ په میامنار کې اننده معبد ساتنه او رغونه د هندوستان د لرغون پوهنې رسوۍ مرکز‬ ‫لخوا تررسه کیږي‬ ‫لیکوال‪ :‬سیدهارت ایم جويش‬

‫هند ليد‬

‫‪n‬‬

‫‪44‬‬

‫‪n‬‬

‫جواليي – اګست ‪2014‬‬

‫د هندوستان او میامنار تر منځ تړاو په هغه وخت پورې‬ ‫تړلی چې د اوس په څیر دغو دوه هیوادونو سیايس‬ ‫شتون نه درلود‪ .‬د نږدې ګاونډیو په توګه‪ ،‬دوی رشیکه‬ ‫پرنفوسه پوله درلوده چې تر منځ یې د نظرونو‪ ،‬فرهنګونو‪،‬‬ ‫تخنیکونو او خلکو د تبادلې اجازه وه‪ .‬ددغه تړاو بیا‬ ‫پیاوړتیا لپاره‪ ،‬په جواليي ‪ 2010‬کې د هندوستان دولت او‬ ‫د میامنار د متحد دولت تر منځ د میامنار په بګان کې د‬ ‫اننده معبد ساتلو لپاره تفاهم لیک السلیک شو‪.‬‬ ‫د هندوستان د لرغون پوهنې رسوۍ مرکز (‪)ASI‬‬ ‫د همدغې برخې مطالعې او څیړنې په تعقیب د لرغون‬

‫پوهانو‪ ،‬ساتونکو‪ ،‬لیک پوهانو‪ ،‬مهندسانو او ساینس پوهانو‬ ‫یو متخصص ټیم د معبد اصيل ساتنې او کیمیاوي ساتنې‬ ‫کارونو لپاره وګامرل شو‪ .‬دا چې خلک له ډیرې مینې‬ ‫ورته د میامنار ویسټ مینسټر ابۍ وايي‪ ،‬اننده معبد‬ ‫د ‪12‬مې پیړۍ هغه مهنديس کرامت دی چې د اصيل‬ ‫معبد شاوخوا تر څو کیلومرتو پورې له ‪ 4,000‬څخه‬ ‫زیاتې ګنبدې پراتې دي‪ .‬پدې معبد کې خلک د عبادت‬ ‫او مذهبي مراسمو لپاره رسه راغونډیږي‪ .‬لدې کبله د‬ ‫ساتنې هر ډول عملیې تررسه کولو څخه وړاندې د معبد‬ ‫د بنیاد کمیټې‪ ،‬د لرغون پوهنې ریاست له سیمه ایزو‬

‫جواليي – اګست ‪2014‬‬

‫‪n‬‬

‫‪45‬‬

‫‪n‬‬

‫‪W W W. I N D I A P E R S P E C T I V E S . I N‬‬

‫بریا‬

‫دوهمه غونډه (‪ )2013-2014‬د مۍ په ‪13‬مه ‪ 2014‬کې‬ ‫چارواکو او د میامنار دولت رسه باید همغږي شوې وی‪.‬‬ ‫پای ته ورسیده‪.‬‬ ‫په سیمه کې د ‪ ASI‬د ساتنې کار‪ ،‬د لرغون پوهنې‬ ‫په ختیځ صالون کې د لیم ویش یا سپین اهک تر پیړو‬ ‫رسپرست انجنیر ار ایس جموال تر مرشۍ الندې‬ ‫پټونو الندې پټې د دیوالونو ښکلې نقاشۍ‬ ‫تخنیکي ټیم د ساتنې کار د ‪ 2102‬کال په‬ ‫د لرغونو آثارو په دننه برخو کې په فزیکي‬ ‫مۍ کې پیل کړ او د ‪ 2012‬کال په اکتوبر‬ ‫دغه معبد د ‪12‬مې‬ ‫او کیمیاوي میتودونو رسه راڅرګندې‬ ‫کې د بارانونو تر پای پورې وځنډیده‪.‬‬ ‫پیړۍهغهمهندسي‬ ‫شوې‪ .‬بیل شوی پلسرت او شړیدلی رنګ‬ ‫دغه ټیم د خپل کار په لومړۍ غونډه‬ ‫کرامت دی چې د‬ ‫بیرته جوړ کړی شو‪ .‬کندې او درزونه یې‬ ‫(‪ )2012-2013‬کې د ساتنې کار پیل کړ‬ ‫اصليودانۍشاوخوا‬ ‫د پويل وینل اسیټاټ محلول او د همدغه‬ ‫چې د بیلګې په توګه د معبد په سهیيل‬ ‫ترڅوکیلومتروپورې‬ ‫ډول موادو له ترکیب څخه ډک شول‪ .‬د‬ ‫دروازه کې د اړینو ترمیامتو‪ ،‬د اصيل‬ ‫له‪4,000‬څخهزیاتې‬ ‫معبد بهرنیو برخو ساتلو لپاره د اوبو ضد‬ ‫د‬ ‫زیارت د سهیيل دروازې لویې الرې‪،‬‬ ‫ګنبدې پراتې دي‬ ‫روغ مواد وکارول شول‪ .‬جموال وايي چې‬ ‫سهیل لودیځ ربع‪ ،‬د شامل لودیځ ربع‬ ‫له بشپړې پاک کارۍ وروسته‪ ،‬تر ‪10‬‬ ‫زیارت‪ ،‬د چت ترمیم‪ ،‬د اوبو ویستلو‬ ‫کالونو پورې بیا پاک کارۍ ته اړتیا نشته‪.‬‬ ‫سیستم ښه وايل‪ ،‬په ختیځ لوري کې د‬ ‫د اننده معبد تر ټولو لوی ښه والی‬ ‫ځمکې اضايف ګندونو لرې کولو‪ ،‬د منا‬ ‫د لرغون پوهنې له پلوه د هغه د ستاینې وړ موقعیت او‬ ‫پاک کارۍ او همداسې نور کارونه تررسه کړل‪ .‬د کار‬

‫د کار په لړ کې‬ ‫هند ليد‬

‫‪n‬‬

‫‪46‬‬

‫‪n‬‬

‫جواليي – اګست ‪2014‬‬

‫اصيل معبد‬

‫شمیر ‪ )24‬جالۍ ولګولې‪ .‬د ګچو انځورونو ته د شیشو‬ ‫حالت دی‪ .‬نوموړی معبد د ځمکې په داسې یوه باکره‬ ‫منونه یي پوښونه ورکړل شول چې د هوا دننه کیدو لپاره‬ ‫ټوټه کې میشت دی چې له هر ډول تیري پاکه پاتې‬ ‫د اړتیا وړ سووري پکې پریښودل شول او‬ ‫شوې‪ .‬په بهرنیو څوکو کې یې په بیالبیلو‬ ‫د چرتراشو لرګي څخه په جوړو چوکاټونو‬ ‫اندازو ودانۍ دي‪ .‬د ډبرو ځینې مجسمې‬ ‫د ډبرو ځینې‬ ‫کې ځای په ځای شول‪ .‬پدې کار رسه د‬ ‫او د ګچو څو خراب شوي انځورونه بیرته‬ ‫مجسمې او د ګچو‬ ‫معبد د اصلیت ساتلو په اړه ډاډ ترالسه‬ ‫په اصيل بڼه ورغول شول‪ .‬په دیوالونو کې‬ ‫څو خراب شوي‬ ‫شو او وررسه د ساتنې اصيل میتودونه پکې‬ ‫لګیديل په شیشو کې بند د پخو ګلونو په‬ ‫انځورونه بیرته په‬ ‫وکارول شول‪.‬‬ ‫زړه پورې لوحې هم په کیمیاوي موادو‬ ‫اصلي بڼه ورغول‬ ‫جموال وايي‪ :‬له فرهنګي پلوه‪ ،‬اننده‬ ‫رسه پاکې شوې‪.‬‬ ‫شول‪ .‬په دیوالونو‬ ‫د فرهنګي هندي مهندسۍ او هرن وده‬ ‫د پام وړ لرغونو توکو په پخوانیو ځایونو‬ ‫کې لګیدلي په‬ ‫ده‪ .‬پدغه معبد کې له هامغې ټکنالوژۍ‬ ‫کې د هرن اصلیت ساتل ډیر مهم دی‪.‬‬ ‫شیشو کې بند د‬ ‫څخه کار واخیستل شو چې په هندي‬ ‫نو د راتلونکي فرسایش پر وړاندې د هغه‬ ‫پخو ګلونو په زړه‬ ‫ودانیو کې ترې کار اخیستل کیږي‪.‬‬ ‫څو‬ ‫چمتو کول یو ستونزمن کار وو چې تر‬ ‫پورې لوحې هم‬ ‫نو دا زمونږ اخالقي مسؤلیت دی چې‬ ‫خپله روحیه هم وسايت‪ .‬د ترمیم او ګټې‬ ‫پاکې شوې‬ ‫ددوی ساتنه او پاملرنه وکړو‪ .‬د ښو‬ ‫اخیستنې کار ته د ښکال اړخ په زیاتولو‬ ‫نړیوالو اړیکو رسبیره دغه ډول تړاو د‬ ‫رسه ‪ ASI‬زیارت ته د مرغیو او د ماښام‬ ‫فرهنګي اړیکو په ژوندي ساتلو کې مرسته کوي‪.‬‬ ‫څکلکیو د رادننه کیدو مخنیوي لپاره په کړکیو کې (په‬

‫جواليي – اګست ‪2014‬‬

‫‪n‬‬

‫‪47‬‬

‫‪n‬‬

‫‪W W W. I N D I A P E R S P E C T I V E S . I N‬‬

‫بریا‬

‫علم ته درناوی‬ ‫د هندوانو کمیت یا د کونټم انډینز‪ ،‬د بهرنیو چارو وزارت د عامه ډپلوماسۍ‬ ‫نوښت په هندوستان کې د فلم ایوارډ یا جایزو په تیره ميل غونډه کې د ‪2013‬‬ ‫کال د بهرتین تعلیمي فلم جایزه ترالسه کړه‬ ‫د راجا چوهدري لخوا لیکل شوی او ډایریکټ‬ ‫شوی چې د پروډیوسینګ چارې یې د عامه خدمتونو‬ ‫د نرشاتو بنسټ او د بهرنیو چارو وزارت د عامه‬ ‫ډپلوماسۍ څانګې لخوا پر مخ بیول شوي‪ ،‬د هندوانو‬ ‫کمیت یا د کونټم انډینز په نوم فلم د دریو نامتو‬ ‫ساینس پوهانو‪ :‬ستیندرا نات بوس‪ ،‬رس يس وي رامن‬ ‫او میګناد ساها لپاره ځانګړی شوی دی او د فزیک په‬ ‫برخه کې یې کړې هڅې تر نن ورځې پورې ځانګړې‬ ‫ځای لري‪.‬‬ ‫دغو ساینس پوهانو چې بوسن یا د بوس انسټاین‬ ‫احصاییه‪ ،‬د رامن ایفیکټ یا معلول‪ ،‬د ساها معادله‬ ‫یې اخرتاع کړل او د هندوستان لپاره یې په لومړي‬ ‫او یو ځل د ساینس په برخه کې د نوبل جایزه راوړه‪،‬‬

‫هند ليد‬

‫‪n‬‬

‫‪48‬‬

‫‪n‬‬

‫جواليي – اګست ‪2014‬‬

‫په ‪1920‬مو کلونو کې د کمیتي فزیک په نړۍ کې د‬ ‫انقالب په رامنځ ته کولو وستایل شول‪.‬‬ ‫د ميل جایزې منصفه هیئت ته څرګنده شوه چې‬ ‫دغه فلم پدغه برخه کې ددغو نامتو ساینس پوهانو‬ ‫د هڅو په اړه د ډیرو موثرو او دقیقو مسایلو په ګوته‬ ‫کول نه یوازې اوسني نسل ته د زده کړې زمینه ده‬ ‫بلکې د الس موندنې په برخه کې یې د پیچلې ساینيس‬ ‫پدیدې په اړه نظرونه وړاندې کړي دي‪ .‬له جایزې ګټلو‬ ‫وروسته‪ ،‬ډایرکټر راجا چوهدري وویل چې دغه فلم‬ ‫هندي ځوانانو ته د روحیې ورکولو لپاره جوړ شوی وو‬ ‫تر څو ساینس د دندې د انتخاب په توګه ومني او له‬ ‫هندوستان څخه دومره یو لوی هیواد جوړ کړي لکه‬ ‫دغو ساینس پوهانو چې غوښتل‪.‬‬

‫تازه‬

‫نړیوال‬

‫پوښښ‬

‫د آل انډیا راډیو د نرشاتو بهرين خدمتونه په‬ ‫‪ 1939‬کې د دوهم نړیوال جنګ په رامنځ ته‬ ‫کیدو رسه پیل شول چې له هغې وروسته یې د‬ ‫هندوستان په خپلواکۍ کې لوی رول ولوبوه‪.‬‬

‫سم هڅه کیږي چې د هندوستان ډول ډول ټولنې‬ ‫آل انډیا راډیو (اکاشواڼي یا ‪ )AIR‬په هندوستان‬ ‫او په لویو ميل او نړیوالو مسایلو کې د هیواد‬ ‫کې په ميل سطحه نرشات لري چې په نړۍ‬ ‫نظرونو په اړه د پروګرامونو په جوړولو رسه‬ ‫کې یوه تر ټولو لویه راډیويي شبکه او پراخ‬ ‫خلکو ته پوهاوی او معلومات ورکړي او‬ ‫نړیوال پوښښ لري‪ .‬د آل انډیا راډیو‬ ‫د هغوی لپاره تفریحي خپرونې جوړې‬ ‫نړیوال نرشات د همدغې راډیو بهرنیو‬ ‫کړي‪.‬‬ ‫خدمتونو څانګې(‪ )ESD‬لخوا پر مخ بیول‬ ‫نوموړې راډیو د اردو‪ ،‬نړیوالو بهرنيو‬ ‫کیږي‪ .‬دغه راډیو په ‪ 108‬هیوادونو‬ ‫خدمتونو‪/‬انګلیيس‪ ،‬هندي‪ ،‬بنګايل او‬ ‫کې په ‪ 15( 27‬بهرنیو او ‪ 12‬هندي) ژبو‬ ‫تامیيل په نومونو د بهرنیو خدمتونو پنځه‬ ‫خپرونې لري‪ .‬په بهرنیو ژبو کې عريب‪،‬‬ ‫لویې څانګې لري‪ .‬د راډیو بهرنیو خدمتونو‬ ‫بلوچي‪ ،‬بورمیزي‪ ،‬چینايي‪ ،‬دري‪ ،‬فرانسوي‪،‬‬ ‫څانګه (‪ )ESD‬په خپلو ټولو خدمتونو کې د‬ ‫انډونیزیايي‪ ،‬فاريس‪ ،‬پښتو‪ ،‬رويس‪ ،‬سینهايل‪،‬‬ ‫آل انډیا راډیو په‬ ‫اوسنیو حاالتو‪ ،‬روغتیا‪ ،‬سپورت او ادبیاتو‬ ‫سواهیيل‪ ،‬تايي‪ ،‬تبیتاين او انګلييس شامله‬ ‫‪ 108‬هیوادونو کې‬ ‫په اړه خپرونې جوړوي او خپروي او وررسه‬ ‫ده چې د بهرنیو خدمتونو عمومي څانګې‬ ‫په ‪ 27‬ژبو خپرونې‬ ‫له مهم اشخاصو رسه مرکې‪ ،‬راډیويي‪،‬‬ ‫(‪ )GOS‬لخوا اداره کیږي چې په هندي لکه‬ ‫لري چې ‪ 15‬یې‬ ‫سندریزې او همداسې نورې خپرونې هم‬ ‫بنګايل‪ ،‬ګجرايت‪ ،‬هندي‪ ،‬کانادا‪ ،‬ماالیامل‪،‬‬ ‫بهرنۍ او ‪ 12‬یې‬ ‫خپروي‪ .‬له اونیزو نرشاتو رسه سم په نړۍ‬ ‫نیپايل‪ ،‬پنجايب‪ ،‬رسییکي‪ ،‬سندي‪ ،‬تامیيل‪،‬‬ ‫هندي ژبې دي‬ ‫کې د هندي فولکلوریکه موسیقې خورولو‬ ‫تیلوګو او اردو ژبو نرشات کوي‪.‬‬ ‫چې د هندوستان‬ ‫ته هم کار کوي او هره ورځ د هند د‬ ‫د بهرنیو خدمتونو څانګې موخه دا ده‬ ‫بدلیدونکی مخ‬ ‫موسیقۍ د بیالبیلو اړخونو ښودلو لپاره څو‬ ‫چې د هندوستان بدلیدونکی مخ څرګند‬ ‫څرګندوي‬ ‫خاصې ځانګړنې بیانوي‪ .‬د نړۍ له لویو‬ ‫او د هیواد هرن او فرهنګ ځالنده کړي‪ .‬په‬ ‫شخصیتونو رسه مرکې د بهرنیو خدمتونو د‬ ‫نړۍ کې د هندوانو د خورښت په زیاتیدو‬ ‫څانګې بل شاهکار دی‪.‬‬ ‫رسه او په هیواد کې د بهرنیو زیاتیدونکې لیوالتیا رسه‬

‫د آل انډیا راډیو د بهرنیو خدمتونو څانګې د خپرونو مهال ویش په اړه د جزییاتو ترالسه‬ ‫کولو لپاره مهرباني وکړی له خپل سمارټ فون څخه دغه ‪ QR‬کوډ سکن کړی‪.‬‬ ‫جواليي – اګست ‪2014‬‬

‫‪n‬‬

‫‪49‬‬

‫‪n‬‬

‫‪W W W. I N D I A P E R S P E C T I V E S . I N‬‬

‫سفر‬

‫‪1‬‬

‫موسمي‬

‫وضعیت‬

‫په اوسني باراين موسم کې مونږ تاسې ته د‬ ‫کورين سفر لپاره د هیمساګر اکسپریس وړاندیز‬ ‫کوو چې له نهو هندي آیالتونو څخه په تیریدو‬ ‫رسه‪ 3,711‬کیلومرته سفر کوي او د اورګاډي په‬ ‫‪ 72‬متځایونو کې دریږي‬

‫هند ليد‬

‫‪n‬‬

‫‪50‬‬

‫‪n‬‬

‫جواليي – اګست ‪2014‬‬

‫‪2‬‬

‫په هندوستان کې د موسمي بارانونو تجربه ساری نه لري او‬ ‫د بارانونو په موسم کې د هیواد دننه له جمو تاوي څخه تر‬ ‫کنیاکامري پورې د اورګاډي د یوې تر ټولو اوږدې الرې سفر‬ ‫رښتیا چې نه هیریدونکی دی‪ .‬د شامل له آخري نقطې څخه‬ ‫نیولې د سهیل تر آخري څوکې پورې هیمساګر ایکسپریس په‬ ‫شاوخوا ‪ 70‬ساعتونو کې په ساعت کې ‪ 53‬کیلومرته ګړندیتوب‬ ‫رسه د ‪ 3,711‬کیلومرته واټن په وهلو‪ ،‬له تونلونو‪ ،‬د رسک غاړې‬ ‫ړنګو دیوالونو‪ ،‬مبهمو الرو‪ ،‬روان میده میده باران‪ ،‬روانو ویالو‪،‬‬ ‫ځنګلونو‪ ،‬تپو او همداسې نورو ځایونو څخه تیریږي‪.‬‬

‫پتنکوټ‪ ،‬پنجاب‬

‫د دریو هندي آیالتونو پنجاب‪ ،‬هیامچل پرادیش او جمو او کشمیر‬ ‫د یو ځای کیدو نقطه‪ ،‬پتنکوټ د جمو او کشمیر‪ ،‬چمبه او کنګره‬ ‫غرونو ته له رسیدلو وړاندې د اسرتاحت لپاره کارول کیږي‪.‬‬

‫باید یې ووینی‬

‫‪ n‬دا چې اوس کنډوالې ترې راتاو دي‪ ،‬د شاهپورکندي قلعه (‪20‬‬ ‫کیلومرته) د راجپوت قوم مرش جسپل سینګ لخوا په ‪ 1505‬کې‬ ‫جوړه شوه‪.‬‬ ‫‪ n‬د رانجیت ساګر بند (‪ 20‬کیلومرته) د هندوستان یو تر ټولو‬ ‫لوړ ځمکنی بند دی‪.‬‬ ‫‪ n‬د هندوستان د هیډرولیک لومړنی تحقیقايت مرکز په‬ ‫مالکپور (‪ 7‬کیلومرته) کې دی‪.‬‬ ‫‪ n‬د کنګرې قلعه (‪ 90‬کیلومرته) په کنګره کې د راجپوت‬ ‫شاهي کورنۍ لخوا جوړه شوه‪ .‬ویل کیږي چې دغه قلعه په‬ ‫هندوستان کې یوه تر ټولو پخوانۍ قلعه ده‪.‬‬

‫اګره‪ ،‬اوترا پرادیش‬

‫اګره چې په تاج محل او د مغلو په نورو هرني کارونو مشهوره ده‬ ‫د پیتا (له خاکسرتي کدو څخه جوړو خواږو) نوم هم لري‪ .‬د تاج‬ ‫مهوتسو او د تاج په اديب جشن کې د نړۍ له ګوټ ګوټ څخه هر‬ ‫کال هرنمندان او پیاوړي اديب لیکواالن راټولیږي‪.‬‬

‫باید یې ووینی‬

‫‪ n‬د اګره قلعه او فاتح پور سیکري (‪ 35‬کیلومرته) د نړۍ میرايث‬ ‫ځایونو په توګه په ‪16‬مه پیړۍ کې د مغلو امپراتور اکرب لخوا جوړ‬ ‫شوي دي‪.‬‬ ‫‪ n‬د منکمیشور معبد‪ ،‬یو له پخوانیو معبدونو څخه چې څښنت‬ ‫شیوا ته وقف شوی او شاوخوا یې بازارونه دي د مغلو په عرص‬ ‫پورې تړاو لري‪.‬‬ ‫‪ n‬د مغلو پخوانی باغ‪ ،‬رام باغ‪ ،‬د مغلو امپراطور بابر لخوا جوړ‬ ‫شوی دی‪.‬‬

‫جواليي – اګست ‪2014‬‬

‫‪n‬‬

‫‪51‬‬

‫‪n‬‬

‫‪W W W. I N D I A P E R S P E C T I V E S . I N‬‬

‫سفر‬ ‫ایرناکومل‪ ،‬کیرال‬

‫د ډبرې عرص په پیل رسه‪ ،‬ایرناکومل د برشیت د‬ ‫ډبرو په یوه ټوټه ځایونو کې د ژوند کولو ځای دی‬ ‫لکه ډوملینز یا د ډبرو په منځ کې کورونه یا د ډبرو‬ ‫قطع شوي غارونه د ښار په بیالبیلو برخو کې لیدل‬ ‫کیږي‪ .‬دغه ښار یو وخت د کوچین (چې اوس ورته‬ ‫کوچیان ویل کیږي) د پاچاهۍ مرکز وو‪ .‬اصالً دغه‬ ‫ښار د پخوانیو او منځنیو پیړیو په دوره کې د کیراال‬ ‫او بهرنۍ نړۍ تر منځ د تغذیوي تجارت په برخه کې‬ ‫مهم رول لوبولی دی‪.‬‬

‫باید یې ووینی‬

‫‪ n‬کوچي (‪ 8‬کیلومرته)‪ ،‬چې د عريب بحر ملکې په نوم‬ ‫مشهور دی‪ ،‬په نړۍ کې د ښکيل طبیعي بندرګاه او یو‬ ‫تر ټولو لوی او اوږد هندي ډنډ‪ ،‬ویمبند رسچینه ده‪.‬‬ ‫‪ n‬متنچیري یا هالنډي ماڼۍ په ‪ 1555‬عیسوي کال‬ ‫کې د پرتګال لخوا جوړه او راجا ویرا کیراال ورمه ته‬ ‫وسپارل شوه‪ .‬ددغې ماڼۍ په دیوالونو کې د هندوانو‬ ‫د معبدونو هرن‪ ،‬نقايش او د کوچیانو د پاچاهانو‬ ‫منایشونه رسم شوي دي‪.‬‬ ‫‪ n‬د ملت په رشیکو ګټو کې تر ټولو پخوانی د‬ ‫یهودانو یا پرادیيس جومات په ‪ 1568‬کال کې د‬ ‫کوچین د پاچاهۍ پر مهال د کوچین یهودانو لخوا‬ ‫جوړ شو‪.‬‬

‫کنیاکامري‪ ،‬متیل ناډو‬

‫د هندوستان په سهیيل څوکه کې پروت کنیاکامري‬ ‫د ملرخاته او ملرلویده په نندارې مشهور دی ځکه‬ ‫تقریباً شاوخوا یې ټولې اوبه دي‪.‬‬ ‫دغه ښار چې پخوا په کیپ کمورین مشهور وو اوس په‬ ‫نړۍ کې په مسافرو او سیالنیانو مشهور دی‪.‬‬

‫باید یې ووینی‬

‫‪ n‬د سیالنیانو پاملرنې رسبیره ویوي کاناډا قمر یو‬ ‫مقدس یادګار دی چې یوه روحاين مرش سوامي ویوي‬ ‫کاناډا ته وقف شوی دی‪.‬‬ ‫‪ n‬د تیرو والو ور مجسمه چې له ویوي کاناډا قمر‬ ‫رسه نږدې ده‪ ،‬د هغه سړي یادګار دی چا چې د‬ ‫تامیل ادبیاتو ته نه ماتې خوړونکی ټکی ورکړ‪.‬‬ ‫ددغې مجسمې د بنسټ ډبره په ‪ 1979‬کې‬ ‫کیښودل شوه او کار یې په ‪1999‬‬ ‫کې بشپړ شو‪.‬‬ ‫هند ليد‬

‫‪n‬‬

‫‪52‬‬

‫‪n‬‬

‫جواليي – اګست ‪2014‬‬

‫‪3‬‬

‫‪4‬‬

‫‪5‬‬ ‫نګپور‪ ،‬ماهارشرتا‬

‫نګپور چې د راتلونکې نړۍ ښار ورته ویل کیږي د‬ ‫نارنجو په ښار مشهور دی ځکه دغه ښار د نارنجو لوی‬ ‫تجاريت مرکز دی‪ .‬دا چې د هندوستان ډیری پړانګان‬ ‫دلته پیدا کیږي نو ځکه ورته د هندوستان د پړانګانو‬ ‫مرکز هم ویل کیږي‪ .‬نګپور د هیواد په مرکز کې په‬ ‫صفر میل لریوايل رسه پروت دی‪ ،‬په همدې دلیل د‬ ‫هندوستان جغرافیايي مرکز هم ګڼل کیږي‪.‬‬

‫باید یې ووینی‬

‫‪ n‬سیتابولدي قلعه چې په ‪ 1757‬کې جوړه شوې د‬ ‫انګریزانو او مرهټیانو تر منځ د جنګ د شهیدانو څلی دی‪.‬‬ ‫‪ n‬د ښار تر ټولو لوی ‪ 275‬کلن د شوکراواري او امبازاري‬ ‫بندونه‪.‬‬ ‫‪ n‬د تډوپه اندهاري د پړانګانو مرکز (‪ 150‬کیلومرته)‪،‬‬ ‫پیچ ميل پارک (‪ 160‬کیلومرته) او د بور پړانګانو مرکز (‪75‬‬ ‫کیلومرته)‪.‬‬

‫جواليي – اګست ‪2014‬‬

‫‪n‬‬

‫‪53‬‬

‫‪n‬‬

‫‪W W W. I N D I A P E R S P E C T I V E S . I N‬‬

‫الس ته راوړنه‬

‫د هندوستان د انرژۍ‬

‫د ساتنې مالتړ‬

‫د میني راتنا مهال ویش ‘‪ ’A‬عامه سکتور ماموریت‪ ONGC ،‬ودیش ملیټد په هندوستان‬ ‫کې د پټرولیم دوهمه لویه کمپني ده‪ .‬ددغه کمپنۍ موخه د پیژندنې‪ ،‬پراختیا او تولید په‬ ‫شمول په بهرنیو هیوادونو کې د تیلو او ګازو معدن کشفول دي‬ ‫هند ليد‬

‫‪n‬‬

‫‪54‬‬

‫‪n‬‬

‫جواليي – اګست ‪2014‬‬

‫سوډان کې بشپړه کړه‪ .‬اوس مهال‪ OVL ،‬په روسیه‪ ،‬سوریه‪ ،‬ویټنام‪،‬‬ ‫کوملبیا‪ ،‬سوډان‪ ،‬سهیيل سوډان‪ ،‬وینزویله‪ ،‬برازیل او ازربایجان کې د‬ ‫تیلو او ګازو د تولید ‪ 11‬پروژې لري‪.‬‬ ‫‪ OVL‬په ‪ 2012‬او ‪ 2013‬کلونو کې په کوملبیا کې د تولید د دوه‬ ‫بالکونو پروژې ترالسه کړې‪ .‬د ‪ GUAOFF-2‬بالک پروژه یې د کوملبیا‬ ‫د ‪ 2012‬کال د نرخ ورکولو په دایره کې ترالسه کړه او د ‪ E&P‬قرارداد‬ ‫یې د ‪ 2012‬کال د ډسمرب په ‪3‬مه السلیک کړ‪.‬‬

‫د ټولنیزو مسؤلیتونو رس ته رسوول‬

‫‪ OVL‬ژمن دی چې په دوه اړخیز باور او درناوي والړ بریايل مشارکت‬ ‫ته د پراختیا ورکولو له الرې مثبته ټولنیزه اغیزه وسايت‪ .‬دغه رشکت‬ ‫د عوایدو د مالیې د ورکړې‪ ،‬د پوهنې او روزنې په برخه کې د پانګونې‬ ‫او همداسې نورو الرو کې ارزښتناکه ونډه اخيل‪.‬‬

‫نړیوال حضور‬

‫‪ OVL‬په بهرنیو هیوادونو کې ‪ 22‬دفرتونه لري چې‬ ‫په هويش مین ښار (ویټنام)‪ ،‬یوژنو سخالینسک‬ ‫(روسیه)‪ ،‬بغداد (عراق)‪ ،‬تهران (ایران)‪ ،‬تریپويل‬ ‫(لبیا)‪ ،‬هاوانا (کیوبا)‪ ،‬کراکس (وینزویله)‪ ،‬استانا‬ ‫او اتیراو (قزاقستان)‪ ،‬بګوتا (کوملبیا)‪ ،‬دمشق‬ ‫(سوریه)‪ ،‬کلګري (کاناډا) او باکو (ازربایجان) کې‬ ‫میشت دي‪ ONGC .‬نیل ګانګا ‪ BV‬خپل دفرتونه‬ ‫په امسټرډیم (نیدرلنډز)‪ ،‬خرطوم (سوډان)‪ ،‬جوبا‬ ‫(سهیيل سوډان) کې ثبت کړي او فرعي رشکتونه‬ ‫یې په ري دي جیرنو (برازیل) نیکوسیا (قربس) کې‬ ‫دفرتونه لري‪.‬‬

‫د ‪ 2000‬کال په‬ ‫جنوري کې ‪OVL‬‬ ‫سره د ځانګړې‬ ‫پیاوړتیا لپاره دولت‬ ‫بالعوضهمرسته‬ ‫وکړه تر څو خپله‬ ‫پانګونه ‪ 200‬کروړو‬ ‫(سل زرو) هندي‬ ‫کلدارو ته پورته‬ ‫کړي‪.‬‬

‫سیالیزې پیاوړتیاوې‬ ‫‪ ONGC‬ودیش ملیټډ (‪ )OVL‬اصالً په ‪ 1965‬کې د مارچ په ‪5‬مه د‬ ‫هایډروکاربنز هندوستان پراویټ ملیټد په نوم ثبت شوې وه چې په‬ ‫ایران کې د تیلو ځمکې کشف او پراختیا ورکړي خو په ‪ 1989‬کال کې‬ ‫د جون په ‪15‬مه یې نوم ‪ ONGC‬ودیش ملیټډ ته بدل شو‪ .‬په ‪1990‬مو‬ ‫کلونو کې دغې کمپنۍ په مرص‪ ،‬یمن‪ ،‬تونس او ویټنام کې د معدنو‬ ‫د کشف فعالیتونه کول‪ .‬په تدریجي ډول د ‪ OVL‬پاملرنه په بهرنیو‬ ‫هیوادونو کې د باکیفیته تیلو او ګازو شتمنیو ترالسه کولو ته واوښته‪.‬‬ ‫د ‪ OVL‬تولیدات په ‪ 2002-03‬کې پیل شول او لومړی تولید یې په‬ ‫ویټنام کې د ‪ 2003‬کال په جنوري کې د ‪ 06.1‬بالک او د ‪ 2003‬کال‬ ‫په مارچ کې په سوډان کې د لوی نیل د تیلو پروژه وه چې په مجموعي‬ ‫ډول یې په ډیره کمه اندازه ‪ MMToe 0.25‬تولید تررسه کړ‪.‬‬ ‫دغه رشکت ورو ورو ځان متوسط حالت ته ورسوه او په ‪2005‬‬ ‫کې يې په بریالیتوب رسه د تولید پایپ الین ‪ 741‬کیلومرته پروژه په‬

‫‪ OVL‬د ‪ IOCs‬او ‪ NOCs‬کوربه رسه د ایکزون مبایل‪ ،‬بریتیش پټرولیم‪،‬‬ ‫شیل‪ ،ENI ،‬ټوټل‪ ،‬ریپسول‪ ،‬سټیټ اویل‪ ،‬شیورون‪ ،‬پیټروبرس‪ ،‬سوډیکو‪،‬‬ ‫سوکار‪ ،‬روسنیفت‪ ،‬دیوو‪ ،‬کزمونیګاز (‪ ،)KMG‬پیټرو ویټنام‪،CNPC ،‬‬ ‫سینوپیک‪ ،PDVSA ،‬پیټرونس او ایکوپټرول په شمول د همکارۍ‬ ‫پیاوړی ائتالف جوړ کړی دی‪ .‬دغه کمپني د تیلو او ګازو د پروژو‬ ‫د ارزونې‪ ،‬تفسیر‪ ،‬اقتصادي منونې جوړونې‪ ،FEED ،‬ډیزان او اجراتو‬ ‫آسانتیاوې لري‪.‬‬

‫راتلونکې موخې‬

‫‪ OVL‬موخه لري چې د تیلو او ګازو د کشف او تولید ثابتو فعالیتونو‬ ‫له الرې د هندوستان د تیلو او ګازو ساتنه وکړي‪ .‬تر ‪ 2030‬پورې‬ ‫پالن رسه سم د ‪ OVL‬د تیلو او ګازو تولید باید تر ‪ 2017-18‬پورې له‬ ‫اوسنۍ درجې ‪ MMToe 7.26‬څخه ‪ MMToe 20‬او تر ‪2029-30‬‬ ‫پورې ‪ MMToe 60‬ته پورته يش‪.‬‬

‫جواليي – اګست ‪2014‬‬

‫‪n‬‬

‫‪55‬‬

‫‪n‬‬

‫‪W W W. I N D I A P E R S P E C T I V E S . I N‬‬

‫نوښت‬

‫د سپوږمۍ‬

‫ماموریت ‪2.0‬‬

‫انډس ټیم موخه لري چې په سپوږمۍ کې فضايي روباټ‬ ‫ښکته او د ګوګل قمري ‪ X‬جایزه وګټي‬ ‫لیکواله‪ :‬اوپاسانا کورا‬ ‫د پنځو هندوانو ټیم چې بیالبیلې مخینې لري د انډس ټیم‬ ‫جوړولو په موخه رسه یو ځای شوی چې د ګوګل قمري ‪X‬‬ ‫ماموریت له لوړو سیاالنو څخه ګڼل کیږي او دغه مامویت‬ ‫د سپوږمۍ یا مون ‪ 2.0‬په نوم هم یادیږي چې د ګوګل او ‪X‬‬ ‫جایزې بنیاد لخوا تنظمیږي‪ .‬د ګوګل قمري ‪ X‬جایزه د ‪2015‬‬ ‫کال تر ډسمرب پورې په سپوږمۍ کې د فضايي روباټ د ښکته‬ ‫کولو نړیواله سیايل ده‪ .‬دغه فضايي بیړۍ باید د قمر په سطحې‬ ‫له ‪ 500‬مرتو څخه ډیر سفر تررسه کړي او خپله پایله یا فیدبک‬ ‫ځمکې ته راولیږي‪ .‬هغه ټیم چې تر ټولو لومړی په سپوږمۍ کې‬ ‫ښکته يش د ‪ 40‬میلیونو ډالرو جایزه به ترالسه کړي‪.‬‬ ‫ددغه ټیم مرش د ‪ IT‬متخصص راهول نارایین دی چې اوس‬ ‫مهال د ټکنالوژۍ د مرش په توګه هم کار کوي‪ .‬ددغه ټیم بنسټ‬ ‫ایښودونکي غړي اندرانیل چکرابوريت (د بازارموندنې مرش)‪ ،‬سمیر‬ ‫جويش (د ماموریت مهندس)‪ ،‬جولییس امریت (د پانګونې مرش)‬ ‫او دیلیپ چرباییه‪ ،‬همکار بنسټ ایښودونکی (د همکارۍ او‬ ‫روابطو مرش) دی‪ .‬انډس ټیم به له ‪ 17‬هیوادونو څخه د ‪ 29‬ټیمونو‬ ‫پر وړاندې سیايل کوي‪ .‬په حقیقت کې‪ ،‬دغه جایزه په دوو برخو‬ ‫د ښکته کولو او انځور اخیستلو په سیستمونو ویشل شوې ده‪.‬‬ ‫دغه پروسه په ‪ 2009-10‬کلونو کې هغه وخت پیل شوه کله‬ ‫چې د ښوونځي دوه ملګرو نارایین او چکرابوريت ددغې سیالۍ‬ ‫په اړه معلومات ترالسه کړل او د ګډون پریکړه یې وکړه‪ .‬تیر‬ ‫کال‪ ،‬دغه ټیم خپل دفرت له دهيل څخه بنګلور ته د هندوستان‬ ‫د فضايي څیړنې ادارې (‪ )ISRO‬په نوم ولیږدوه او هلته ځای په‬ ‫ځای شول‪ ،‬ځکه دغه ځای د هغوی راتلونکو پالنونو لپاره اړین‬ ‫دی‪ ISRO .‬به دغه ټیم ته د ‪ 2015‬په ډسمرب کې د ښکته کیدو‬ ‫لپاره د ملریزې سپوږمکۍ د ښکته کولو موټر چمتو کړي‪.‬‬ ‫هند ليد‬

‫‪n‬‬

‫‪56‬‬

‫‪n‬‬

‫جواليي – اګست ‪2014‬‬

W W W. I N D I A P E R S P E C T I V E S . I N

2014 ‫جواليي – اګست‬

‫نوښت‬

‫د هندي دودیز‬

‫فیشن ملانځل‬

‫د هندوستان شتمن فرهنګ او میراث د هیواد د فیشن په صنعت ځانګړې اغیزه کړې ده‬ ‫لیکواله‪ :‬سبیاسايش مکرجي‬ ‫د یوه شخص په توګه زه ډیره ملت پاله یا نشنلسته‬ ‫کول وو‪ .‬هندي کايل د لیدو وړ پیاوړي شناخت نورو‬ ‫یم او زما له نښان څخه د ملت پالنې پیاوړی احساس‬ ‫ميل کالیو په څیر د ټولنې نښلولو لپاره لوی قدرت دی‬ ‫دود‬ ‫څرګندیږي‪ .‬دا نښان د هندوستان ویاړ او زمونږ د‬ ‫او تر منځ یې تړاو سايت‪ .‬زمونږ ساړي د ژوند کولو او ساه‬ ‫ښکارندوی دی‪ .‬دغه نښان یعنی د هندوستان منل او‬ ‫اخیستلو یو داسې هویت دی چې په موثق ډول تولیدیږي‬ ‫ملانځل او پدې کار رسه د هندوستان پرمختللی ظرافت او ددغه تاریخي تحول په رښتیني او اسايس شکل کې‬ ‫تر ټولو وړاندې کول دي‪.‬‬ ‫تراوسه هیڅ ډول بدلون نه دی راغلی‪.‬‬ ‫د‬ ‫برخه‬ ‫لویه‬ ‫تجمل‬ ‫د‬ ‫نړۍ‬ ‫د‬ ‫چې‬ ‫زه واقعاً پدې باور یم‬ ‫زه پدې اند یم چې دا هم باید د هندوستان د ژوند د‬ ‫هیواد لدغې برخې رسچینه اخيل چې بیا د‬ ‫دود په څیر د انسانانو لخوا وساتل يش‪.‬‬ ‫هغې لویې برخې د هندوستانيتوب د تفکر‬ ‫ساړي ته زما احرتام په یوه نوښت ژباړل‬ ‫د‬ ‫کالي‬ ‫هندي‬ ‫له سوچه ښوونځي څخه رسچینه اخیستې‬ ‫شوی چې مونږ ورته ”ساړي وساتی“ وایو‪.‬‬ ‫پیاوړي‬ ‫وړ‬ ‫لیدو‬ ‫چې غربیانو منلې او باالخره یې خپله‬ ‫اساساً زمونږ موخه د ساړي بازار پراخول‬ ‫شناخت نورو ملي‬ ‫ګرځولې ده‪.‬‬ ‫نه بلکې د هغې ټولنیز او فرهنګي ارزښت‬ ‫کالیو په څیر د‬ ‫د ټکنالوژۍ د پرمختګ په برخه کې د‬ ‫ساتل دي او زه له اجرک‪ ،‬جمداين‪ ،‬خادي‪،‬‬ ‫لپاره‬ ‫نښلولو‬ ‫ټولنې‬ ‫هندوستان اسايس ګواښ چې وررسه مخ‬ ‫کنچي پورم‪ ،‬بناريس او پوچمپايل څخه‬ ‫او‬ ‫دی‬ ‫واک‬ ‫لوی‬ ‫څنګه‬ ‫دی د څرګند لیدلوري لرل دي چې‬ ‫ساړي ګانې ترالسه کوم‪.‬‬ ‫تر منځ یې تړاو‬ ‫خپل میراثونه چمتو او وسايت‪ .‬زما په فکر‬ ‫په ټولنیزو رسنیو او د بې اصلیته‬ ‫ساتي‪ .‬زمونږ ساړي‬ ‫ښايي مونږ په نړۍ کې ددې په اهمیت‬ ‫فیش په نړۍ کې باید په یاد ولرو چې‬ ‫ساه‬ ‫او‬ ‫کولو‬ ‫ژوند‬ ‫د‬ ‫چې هندوستانیان یو پوره نه پوهیږو‪ .‬د‬ ‫د هندوستان اصلیت یعنې‪ :‬تهذیب‪،‬‬ ‫هویت‬ ‫اخیستلو‬ ‫د‬ ‫بیلګې په توګه‪ ،‬مونږ په هندوستان کې‬ ‫هرن‪ ،‬صنعت‪ ،‬حساسیت‪ ،‬فرهنګ‪ ،‬تعلیم‪،‬‬ ‫دی‪...‬‬ ‫ميل کالیو بې سارې اتحادیه لرو چې کايل‬ ‫مذهب او روحانیت دی‪ .‬همدغه ډول‬ ‫یې له رسحد څخه نه اوړي‪ .‬د جاپان په‬ ‫مونږ باید تل په پاتې اړونده شیانو‬ ‫څیر هیواد کې‪ ،‬تر پولې محدود د کمینو‬ ‫ځانونه خرب کړو تر څو هغه شیان چې‬ ‫په‬ ‫تجهیزات‬ ‫شاهي‬ ‫په نوم کايل یا په انګلستان کې دودیز‬ ‫پخواين او تیر شوي لرې کړو‪.‬‬ ‫تیاتر یا تاریخي پروډکشنونو کې اغوستل کیږي‪.‬‬ ‫د برانډ یا نښان په توګه مونږ هڅه کوو چې خپل‬ ‫کله چې مهتام ګاندي ټولنیزې پیاوړتیا لپاره د وسیلې‬ ‫مشرتي رسه د ځان شناخت په برخه کې په مرستې کولو‬ ‫په توګه له کهډي څخه ګټه اخیستل پیل کړل‪ ،‬له دغې‬ ‫رسه هغه ډاډمن کړو چې له هغوی‪ ،‬د هغوی له فرهنګ‬ ‫ځای‬ ‫وسیلې څخه د نوموړي ګټه اخیستل د هندوانو یو‬ ‫او میراث رسه کوم شی نږدیوالی لري‪ .‬مونږ هڅه کوو‬ ‫هند ليد‬

‫‪n‬‬

‫‪58‬‬

‫‪n‬‬

‫جواليي – اګست ‪2014‬‬

W W W. I N D I A P E R S P E C T I V E S . I N

2014 ‫جواليي – اګست‬

‫نوښت‬ ‫چې په خپل مشرتي کې د باور احساس راژوندی کړو‬ ‫تر څو پدې کار رسه پدوی کې په خپلو ریښو د ویاړ‬ ‫احساس راژوندی يش‪ .‬مونږ غواړو چې خپلو مشرتیانو‬ ‫ته نړیوال ميل شناخت ورکړو‪.‬‬ ‫زمونږ د ماشومانو په قطار زما مور د ”چوټا سبیا“‬ ‫نوم کیښوده‪ .‬مور مې زما په کار لویه اغیزه غورځولې‬ ‫وه – هغه یوه هرنمنده وه او هرني نظر یې درلود‪ .‬تل‬ ‫به یې هڅومل چې له هرنه خربه واوسم او ورته درناوی‬ ‫ولرم‪ .‬مونږ د ماشومانو د کالیو فرهنګي برانډ لرو چې‬ ‫بیالبیل ډول چین لرونکې ساړي ګاڼې‪ ،‬ګلدوزي شوې‬ ‫جوټۍ او اليس بکسې پکې پلورو‪ .‬دغه شیان په والدینو‬

‫هند ليد‬

‫‪n‬‬

‫‪60‬‬

‫‪n‬‬

‫جواليي – اګست ‪2014‬‬

‫د سبیاسايش د سړیو د ډیزانونو مجموعه په لویه کچه له دودیزو کالیو څخه رنګ اخيل‬

‫تقاضا زمینه برابره کړه چې زمونږ د تجارت اساس جوړوي‬ ‫کې په وطن پسې د خفګان احساس راژوندی کوي‪.‬‬ ‫د ډیزایرنې په توګه داسې احساس کوم چې زه د خپلو او په همدې توګه دوی ته هم د دوامدار تجارت زمینه‬ ‫برابره شوه‪.‬‬ ‫خلکو او هرن پر وړاند ته ځانګړی مسؤلیت لرم‪ .‬ماته د‬ ‫هغه مارکیټ چې په ما پورې اړه لري‬ ‫هندوستان ټوکر ډیر ارزښت لري‪ .‬دوی‬ ‫زما او زما د مارکیټ تر منځ تړاو دا دی‬ ‫زما د برانډ ساه او ‪ DNA‬ده‪ .‬مونږ هڅه‬ ‫د ډیزاینرې‬ ‫چې مونږ د صنعت په برخه کې خلکو ته د‬ ‫کوو چې په هندوستان کې د اوبدلو ډیرو‬ ‫په توګه داسې‬ ‫کار ډیر فرصتونه برابر کړي دي‪.‬‬ ‫ټولنو رسه مرستو وکړو چې د ختمیدو په‬ ‫احساس کوم‬ ‫کله چې مرشې ښځې په رسو ټغرونو‬ ‫حالت کې وې او زه لدې خوند اخلم او ځان‬ ‫چې زه د خپلو‬ ‫له سینګار رسه یو ځای سبیاسايش برانډ‬ ‫پوره احساسوم چې زما رشکت د یوه بشپړ‬ ‫خلکو او هنر پر‬ ‫وغوندي نو د خلکو تقاضا ته ملن وهي او د‬ ‫صنعتي کيل بیاتقویې لپاره له خلکو رسه‬ ‫وړاندې ځانګړی‬ ‫صنعت له راژوندي کولو رسه مرسته کوي‬ ‫مرسته کوي‪.‬‬ ‫مسؤلیت لرم‪ .‬ماته‬ ‫او د الندې سطحې خلکو په وده کې هم‬ ‫په هندوستان کې مونږ د هیواد دننه‬ ‫د هندوستان ټوکر‬ ‫مرسته کوي‪ .‬د سبیاسايش ناوې نن ورځ په‬ ‫یو پراخ مارکیټ لرو‪ ،‬که چیرې مونږ یو‬ ‫ډیر ارزښت لري‪.‬‬ ‫یوې پدیدې ګرځیدلې چې له برانډ څخه‬ ‫کال کنجي وارم راټول کړو‪ ،‬ډاډمنه یم چې‬ ‫دوی زما د برانډ‬ ‫یې خربه پورته ده‪ .‬دا د فرهنګي کالیو یوه‬ ‫پدې کار رسه به په بازار کې تولید پیل‬ ‫ساه او ‪ DNA‬ده‪.‬‬ ‫ملانځنه ده‪ .‬ټاګور یو ځل ویيل وو ‪” -‬ما‬ ‫او صنعت بیرته راژوندي يش‪ .‬د بنارس‬ ‫د ښکال موندلو لپاره د نړۍ ګوټ ګوټ‬ ‫راژوندي کولو لپاره مو ډیرې هڅې وکړې‬ ‫ته سفر وکړ‪ ،‬خو د شبنم په څاڅکي‪ ،‬د شیشې په پل او د‬ ‫او دغه پروسه مو ‪ 10‬کاله وړاندې پیل کړه‪.‬‬ ‫خپل کور له دروازې رسه نږدې مې پیدا کړه‪“ .‬‬ ‫دغې سرتاتیژۍ زمونږ صنعت کارانو ته د عرضې او‬ ‫سبیاسايش مکرجي د هندوستان یوه سرته فیشن ډیزایرنه ده‬ ‫جواليي – اګست ‪2014‬‬

‫‪n‬‬

‫‪61‬‬

‫‪n‬‬

‫‪W W W. I N D I A P E R S P E C T I V E S . I N‬‬

‫تکرار‬

‫د انتخاب‬

‫قدرت‬

‫د ټاکنو کمیسیون پخواين رییس ډاکټر شهاب الدین یعقوب قریيش نوی کتاب بې‬ ‫سنده حیرانتیا (‪ :)An Undocumented Wonder‬په هندوستان کې د غورو ټاکنو‬ ‫رامنځ ته کول د یوې ډیرې مهمې ادارې په کړنو کې څرګندیږي چې په هندوستان کې د‬ ‫ډیموکراسۍ د مالتړ مسؤلیت لري‬ ‫لیکواله‪ :‬پرن جوی ګوها تکورته‬

‫یوازینۍ اداره چې هندوان ډیر پرې ویاړي د ټاکنو‬ ‫کمیسیون دی‪ .‬په عمومي او ځانګړو دولتي چارواکو‬ ‫د بيورو كراىس تورونه لکه تنبلۍ‪ ،‬بې ګټې‪ ،‬فاسد او‬ ‫بدتر ډیر ځلې لګیديل دي‪ .‬خو هامغه بیورو کرات‬ ‫چې کله د نیرواچن سادن په دروازې دننه يش په‬ ‫خپلواکو اشخاصو بدل يش او د نړۍ تر ټولو لویې‬ ‫ډموکراسۍ کې د آزادو او رڼو ټاکنو مسؤلیت ور‬ ‫په غاړه يش‪ .‬دغه پیژندل شوې اداره چې له کلونو‬ ‫راهیسې ورځ په ورځ پیاوړې کیږي او حتی په خپله‬ ‫اجازه کولی يش چې د ټاکنو پر مهال د پیسو له‬ ‫قدرت څخه د ناوړې ګټه اخیستنې او نورو ناوړو‬ ‫فعالیتونو مخه ونیيس‪.‬‬ ‫په ‪ 1971‬کال کې د هندوستان دولتي خدمتونو‬ ‫ته له دننه کیدو وروسته د‪ 2006‬او‪ 2012‬تر منځ‬ ‫د ټاکنو کمیسیون رییس په توګه ډاکټر شهاب‬ ‫الدین یعقوب قریيش لخوا لیکل شوي (د روپه‬ ‫مطبعې لخوا چاپ شوي) ددغه کتاب له خپرولو‬

‫هند ليد‬

‫‪n‬‬

‫‪62‬‬

‫‪n‬‬

‫جواليي – اګست ‪2014‬‬

‫ډاکټر قریيش په هغو ورځو کې چې د هندوستان د ټاکنو د کمیسیون رییس وو‬

‫د ټاکنو د فعالیتونو په نټ او بولټ کې ټولې‬ ‫ددغه کتاب له خپرولو څو اونۍ وروسته په هیواد‬ ‫ښکیلې غاړې‪ ،‬د ټکنالوژۍ کارول‪ ،‬د چلند منونه يي‬ ‫کې ‪16‬م ځل عمومي ټاکنې تررسه شوې او په اتم‬ ‫قانون تطبیق‪ ،‬د ټاکنو پر مهال د رسنیو‬ ‫ځل رژیم بدلون ومونده چې دغه‬ ‫رول او د رایې ورکوونکو پوهاوی چې په‬ ‫عمومي ټاکنې له ‪ 1951-52‬راهیسې‬ ‫فعالیتونو‬ ‫د‬ ‫ټاکنو‬ ‫د‬ ‫لومړي ځل رایه ورکوي‪ ،‬له دریو څخه‬ ‫دوام لري‪ .‬نوموړی کتاب چې یوه‬ ‫کې‬ ‫بولټ‬ ‫او‬ ‫نټ‬ ‫په‬ ‫دوه تنه رایه ورکوونکو لپاره چې په‬ ‫برخه یې د هغه د ژوند شخيص‬ ‫ټولې ښکیلې غاړې‪،‬‬ ‫ټاکنو کې د رایې ورکولو وړ وي او په‬ ‫خاطرې دي او بله برخه یې د‬ ‫کارول‬ ‫ټکنالوژۍ‬ ‫د‬ ‫سمه توګه له خپل حق ګټه‬ ‫ډموکراسۍ د مالتړ د یوې ډیرې‬ ‫به‬ ‫نور‬ ‫همداسې‬ ‫او‬ ‫پورته کړي – دغه کتاب‬ ‫مهمې مسؤلې ادارې د کار حساب‬ ‫او‬ ‫ګټور‬ ‫کتاب‬ ‫دغه‬ ‫ګټور متامیدلی يش‪.‬‬ ‫دی‪ ،‬د هغو پوښتنو ځوابونه لري‬ ‫په زړه پورې وبولي‬ ‫پدې پوهیدلو لپاره چې‬ ‫چې د بیوروکراتانو د یوه نهاد په اړه‬ ‫هندوستان څنګه په نړۍ‬ ‫ډیری وخت راپورته کیږي چې څنګه‬ ‫دغه خلک داسې یو لوی کار د هیواد په ګوټ ګوټ کې تر ټولو بهرتینه ډموکرايس واويس او‬ ‫کوم بدلون ته اړتیا لرو یعنې یوازې لویه‬ ‫کې په رښتینوالۍ رسه تررسه کوي خو همدغه‬ ‫ډموکرايس ونه لرو‪ ،‬باید د ډاکټر قریيش‬ ‫خلک د هیواد په نورو برخو کې خلکو ته ستونزې‬ ‫نوي کتاب ته په مته شو‪.‬‬ ‫رامنځ ته کوي‪.‬‬

‫‪Follow‬‬ ‫‪@INDIANDIPLOMACY‬‬

‫‪Add‬‬ ‫‪INDIAN DIPLOMACY‬‬

‫دغه لیکوال یو خپلواک ژورنالیست او معلم دی چې له ‪ 36‬کلونو زیاته لري‬ ‫جواليي – اګست ‪2014‬‬

‫‪Like‬‬ ‫‪INDIAN DIPLOMACY‬‬

‫‪n‬‬

‫‪63‬‬

‫‪n‬‬

‫‪W W W. I N D I A P E R S P E C T I V E S . I N‬‬

‫تاریخ‬

‫د قربانۍ او‬

‫هڅو کیسه‬

‫لکه څنګه چې هندوستان د خپلواکۍ خپله ‪68‬مه ورځ ملانځي‪ ،‬مونږ د‬ ‫هندوستان د آزادۍ له حرکت رسه همکار پنځه منونه يي ځایونه راخیستي‬ ‫او پدې به وغږیږو چې دغه ځایونه ولې نن زمونږ تر منځ مشهور دي‬

‫هند ليد‬

‫‪n‬‬

‫‪64‬‬

‫‪n‬‬

‫جواليي – اګست ‪2014‬‬

‫کاکوري‪ ،‬اوتر پرادیش‬

‫په یاد ولری‬

‫د کاکوري د اورګاډي غال د کاکوري او علم نګر رسه نږدې‬ ‫په لکنوو کې د اګست په ‪9‬مه‪ 1925 ،‬کې رامنځ ته شوه‪.‬‬ ‫دغه پیښه د رام پراساد بسمل او اشفاق الله خان لخوا پالن‬ ‫شوې خو دغه کار چندرا شیکر آزاد د آزادۍ له اوه تنو نورو‬ ‫جنګیالو رسه یو ځای تررسه کړ ځکه د آزادۍ دغه جنګیالیو د‬ ‫انګریزانو پر وړاندې د وسلو پیرودلو لپاره پیسو ته اړتیا درلوده‬ ‫چې هندوستان له دغو کړاونو آزاد کړي‪ .‬ددغه اورګاډي په‬ ‫کابین کې د پیسو بکسونه لیږدول کیدل چې د وخت انګریز‬ ‫حکومت په خزانې پورې یې اړه درلوده‪.‬‬ ‫جواليي – اګست ‪2014‬‬

‫کاکوري (د لکنوو له والیتي‬ ‫مرکز څخه ‪ 14‬کیلومرته لرې)‬ ‫په خوندورو کبابونو‪ ،‬د زردوزۍ‬ ‫(ګلدوزۍ) په کارونو او د دوشاري‬ ‫په امونه کې نوم لري‪.‬‬

‫‪n‬‬

‫‪65‬‬

‫‪n‬‬

‫‪W W W. I N D I A P E R S P E C T I V E S . I N‬‬

‫تاریخ‬

‫د پورټ بالییر‪ ،‬اندامن او نیکوبار جزیرې‬

‫ددې رسبیره چې د هندوستان د آزادۍ غوښتونکو د‬ ‫جنګیالیو د بند مرکز په توګه کارول کیده او زمونږ له کورونو‬ ‫څخه زر میله لرې‪ ،‬پورټ بالییر د نتاجي سوبهاس چندرا بوس‬ ‫تر مرشۍ الندې د آزاد هند فوج لښکرونو موقتي مرکز وو‬ ‫خو د ‪19‬مې پیړۍ په وروستیو کلونو کې‪ ،‬پدغه سیمه کې د‬ ‫سیلولر محبس جوړ شو‪.‬‬

‫د سیلولر محبس‬ ‫هند ليد‬

‫‪n‬‬

‫‪66‬‬

‫‪n‬‬

‫جواليي – اګست ‪2014‬‬

‫په یاد ولری‬

‫پدغه ځای کې سیالنیان بې شمیره ساحلونه او‬ ‫جزیرې لیدلی يش او د وسایلو په مرسته د ملبو‬ ‫وهلو او کشتۍ زغلولو اجازه لري او وررسه له‬ ‫هندي‪ ،‬نړیوالو او برمیزي خوراکونو څخه هم‬ ‫خوند اخیستلی يش‪ .‬پورټ بالییر د هندوستان‬ ‫د بحري ځواکونو او د هندوستان د ساحل د‬ ‫ساتونکو لوی مرکز هم دی‪.‬‬

‫میروت‪ ،‬اوتر پرادیش‬

‫له دهيل څخه ‪ 27‬کیلومرته لرې د‬ ‫میروت په موقت نظامي ښار کې‬ ‫د مۍ په ‪10‬مه ‪ 1857‬کال کې د‬ ‫هندوستان خپلواکۍ لومړی جنګ‬ ‫پیل شو‪ .‬له برتانیوي عسکرو رسه‬ ‫خفه هندي رستیرو د ښار د کنټرول‬ ‫په نیولو رسه د وخت واکدارې‬ ‫امپراطورۍ پر وړاندې جنګ پیل‬ ‫کړ‪ .‬ورپسې یې د دهيل رسې قلعې‬ ‫په لور حرکت وکړ او په یوه ورځ‬ ‫کې یې محارصه کړه‪ .‬همدا وو چې‬ ‫له میروت څخه دغه خپره شوې‬ ‫سپرغۍ په ټول هندوستان کې خپره‬ ‫شوه او مبارزه د خپلواکۍ په موخه‬ ‫په ميل بڼه بدله شوه‪.‬‬

‫په یاد ولری‬

‫ویکټوریا پارک درڅخه هیر نه يش‪،‬‬ ‫هغه ځای چې ‪ 85‬هندي رستیري د‬ ‫انګریزانو لخوا پدې تور په زندان کې‬ ‫واچول شول چې په هغه یاد غونډه‬ ‫کې یې له هوايي ډزو څخه ډډه وکړه‬ ‫چې د هندوستان خپلواکۍ په لومړي‬ ‫جنګ کې د شهیدانو لپاره وقف‬ ‫شوې وه‪.‬‬ ‫په دودیز ډول دغه ښار د اوبدلو په‬ ‫کارونو او د قیچۍ په صنعت مشهور‬ ‫دی او په میروت کې کاجک هم ډیر‬ ‫مشهور دي‪ ،‬کاجک یو ډول شیریني‬ ‫یا خوږه دي چې په بورې یا جګري‬ ‫رشبت کې د کونځلو تخم په اچولو‬ ‫رسه جوړیږي‪.‬‬

‫د شهیدانو څلی‬ ‫جواليي – اګست ‪2014‬‬

‫‪n‬‬

‫‪67‬‬

‫‪n‬‬

‫‪W W W. I N D I A P E R S P E C T I V E S . I N‬‬

‫تاریخ‬

‫امریترس‪ ،‬پنجاب‬

‫د اپریل ‪۳۱‬مه ‪ 1919‬کال وو چې برید‬ ‫جرنال ریګنالډ ډاییر خپلو رستیرو ته د‬ ‫عدم تشدد په الریون کوونکو او د بی‬ ‫سخي په الرویانو د ډزو کولو امر وکړ چې‬ ‫په جلین واال باغ کې رسه راټول شوي وو‪.‬‬ ‫په سلګونو ووژل شول او په زرګونو ټپیان‬ ‫شول او دا کار په تاریخ کې په بې وزلو‬ ‫هندوانو باندې یو تر ټولو ظاملانه برید‬ ‫ګڼل کیږي‪ .‬دغه ځای اوس د بې ګناه‬ ‫هندوانو د قربانۍ څلی دی‪.‬‬ ‫دغه ښار د هرمیندر صاحب کور هم‬ ‫دی چې د طاليي معبد‪ ،‬امریترس په نوم‬ ‫مشهور او په هندوستان کې د سیکانو‬ ‫روحاين او فرهنګي مرکز دی‪.‬‬

‫په یاد ولری‬

‫کولی شی چې د فریدکوټ یا ګوویند ګړ‬ ‫قلعه ګانو لیدو ته الړ شی‪ .‬یا مشهورې‬ ‫امریترسي کلچې (خمیره ډوډۍ) له چڼو‬ ‫(پخو نخودو) رسه په خوړلو میله وکړی‪ .‬د‬ ‫واګه پولې یا رسحد لیدل مه هیروی ځکه‬ ‫چې د هند او پاکستان تر منځ د تیریدو‬ ‫یوازینۍ پوله ده‪.‬‬

‫د جلیین واال باغ څلی‬ ‫هند ليد‬

‫‪n‬‬

‫‪68‬‬

‫‪n‬‬

‫جواليي – اګست ‪2014‬‬

‫د کیرسيه ګنبد یوه تاریخي منظره ده‬

‫چمپارن‪ ،‬بیهار‬

‫په یاد ولری‬

‫مهتام ګاندي د ستیاګراهه لومړی حرکت په ‪ 1916‬کال کې له‬ ‫چمپارن ولسوالۍ څخه پیل کړ‪ .‬په زرګونو بې ځمکو خلک‪ ،‬په‬ ‫قید او رشط تړيل مزدوران او بې وزله بزګران به په زوره اړ ایستل‬ ‫کیدل چې د ژوند کولو لپاره اړینو حاصالتو پر ځای نیل یا ډیرې‬ ‫پیسې ګټونکي حاصالت وکري‪ .‬ددې رسبیره‪ ،‬بزګرانو ته ډیره کمه‬ ‫معاوضه ورکول کیده‪ .‬د نیل کروندګر راج کامر شوکله مهامتا‬ ‫ګاندي دیته وهڅولو چې چمپارن ته الړ يش او ګاندي په هغه ځای‬ ‫کې د ارشام له جوړولو وروسته له ستیاګراهه څخه حرکت پیل‬ ‫کړ‪ .‬باالخره انګریز حکومت ماتې ومنله او د ډیرې معاوضې ورکولو‬ ‫او په کرهنې د ډیر پام ساتلو تړون یې السلیک کړ‪.‬‬

‫جواليي – اګست ‪2014‬‬

‫په هندوستان کې تر ټولو لوی ګنبد کیرسیه لیدو‬ ‫ته الړ شی چې د اشوکا پاچا لخوا د ‪ 200‬او ‪750‬‬ ‫عیسوي کلونو تر منځ جوړ شوی دی‪ .‬یا لوریا‬ ‫نندنګړ ووینی چې د ګنبدو ‪ 15‬غونډۍ لري‪ .‬په‬ ‫بونګړي کې د ‪ 52‬قلعو کنډوالې هم لیدلی شی‪ .‬په‬ ‫چم پانر کې د کیرسيه پیدا‪ ،‬خاجا‪ ،‬ملپوو‪ ،‬خورما‪،‬‬ ‫تیلکوټ او تیکاوو په څیر خوندور خوږه یا شیریني‬ ‫پیدا کیږي‪.‬‬

‫‪n‬‬

‫‪69‬‬

‫‪n‬‬

‫‪W W W. I N D I A P E R S P E C T I V E S . I N‬‬

‫تاریخ‬

‫هندي مفکوره‬ ‫په سویيل افریقا کې د پاتې کیدو پر مهال‪ ،‬موهنداس کرمچند ګاندي‪ ،‬د هندي مسایلو د‬ ‫حل و فصل لپاره د ګڼو ژبو د ورځپاڼې په خپرولو پیل وکړ‬ ‫لیکوال‪ :‬راماچندرا ګوها‬

‫هند ليد‬

‫‪n‬‬

‫‪70‬‬

‫‪n‬‬

‫جواليي – اګست ‪2014‬‬

‫(پاسني او الندیني چپ لور خواته) د مهامتا ګاندي وریرونه چګنالل او مګنالل (ښي خواته) د ګاندي مهم وکیل‪ ،‬متبي نایډو‪ ،‬چې په ډوربن کې‬ ‫د‪ 1913‬کال د ستیاګرا په غونډه کې خلکو ته خربې کوي‪.‬‬

‫ګجرايت‪ ،‬هندي او ټامیيل ژبو د اونیزې مجلې لیکل وو‪ .‬د نظر‬ ‫په ‪ 1897-98‬کلونو کې‪ ،‬کله چې نوموړی په نټل کې اوسیده‪،‬‬ ‫ګاندي د یوې ورځپاڼې د خپرولو په پیل فکر وکړ‪ ،‬چې موخه یې دنده د هرچاپ پالن جوړول‪ ،‬د مضامینو ترتیب او ژباړه‪ ،‬ایډټ‪،‬‬ ‫کاپي او په مطبعه کې د چاپ پر مهال له مجلې څخه څارنه وه‪.‬‬ ‫په سویيل افریقا کې د هندوانو ستونزې وې‪ .‬د ‪ 1903‬میالدي‬ ‫له جهانسربګ نه به ګاندي دفکری او معلومايت الرښونې ورکولې‬ ‫کال په اوړي کې هغه یو ځل بیا ددې کار په کولو فکر وکړ‬ ‫چې پخپله یې هم زیاتې لیکنې کړي دي‪.‬‬ ‫او د مرستې لپاره یې دوه تنه پیدا کړل‪ .‬لومړی کس ښاغلی‬ ‫په ‪ 1903‬میالدي کال کې په ډوربن کې څوارلس چاپي‬ ‫منسوخل هیراالل نظر وو چې ډیر زیات ګرځیدلی ګجراتی و‪،‬‬ ‫مطبعو شتون درلود‪ ،‬چې د ټولو مطبعو مالکین‬ ‫او په مببی کې یې طبي زده کړې تررسه کړې وې‬ ‫سپین پوستي وه‪ .‬پرته د یوې مطبعې چې هغه د‬ ‫او افریقا ته له راتګ نه مخکې یې په لندن کې‬ ‫الل‬ ‫منسوخ‬ ‫ویاوهارک تر ملکیت الندې وه‪ .‬نوې مجله چې‬ ‫تجارت درلوده‪.‬‬ ‫نظر‬ ‫هیراالل‬ ‫په بیالبیلو ژبو خپریده‪ ،‬د هغه نورو مجلو پر‬ ‫دوهم شخص‪ ،‬مندنجیت ویاوهارک نومیده‪،‬‬ ‫لومړۍ کس‬ ‫وړاندې ښه مقاومت څرګند کړ‪ ،‬چې یوازې په‬ ‫د ښونځي پخوانی ښونکی وو او د ډوربن په ګرۍ‬ ‫وه چې په‬ ‫انګلیيس ژبه او د یوه ساده رنګ د شالید په لرلو‬ ‫کوڅه کې یې د چاپ مطبعه درلوده‪ .‬هغه به د‬ ‫کال‬ ‫‪1903‬میالدي‬ ‫رسه په دوامدارو لیکلنو چاپ او لوستل کیده‪ .‬دا‬ ‫واده او بزنس کارتونه‪ ،‬د هوټل مینوګانې‪ ،‬د حساب‬ ‫ګاندي‬ ‫د‬ ‫یې‬ ‫کې‬ ‫مجله له اړتیا رسه سمه په بیالبیلو ژبو لیکل شوې‬ ‫فورمونه‪ ،‬د منراتو نتایج‪ ،‬اعالنات‪ ،‬د رسیدونو‬ ‫سره د ورځپاڼې‬ ‫وه او د رنګه عنوان په لرلو رسه د مراټیاینو یو‬ ‫کتابچې او همداسې نور کارونه په ګجرايت‪،‬‬ ‫کې‬ ‫فعالولو‬ ‫بیا‬ ‫په‬ ‫کس‪ ،‬د ګجرات ډیر شمیر خلک او د ټامیل ژبې‬ ‫تامیيل‪ ،‬هندي‪ ،‬اردو‪ ،‬هیربیوي‪ ،‬مراټي‪ ،‬سانسکرټ‪،‬‬ ‫وکړه‪.‬‬ ‫مرسته‬ ‫لږ ترلږه دوه نفره پکې شامل ول‪.‬‬ ‫فرانسوي او زولو ژبو وړاندې کول‪ .‬ددې ډیرو زیاتو‬ ‫مجلې ته د هندي افکارو نوم ټاکل شوی وو‪.‬‬ ‫چاپي کارونو تر څنګ هغه ته د افکارو د اونیزې‬ ‫لومړی چاپ چې د ‪1903‬کال د جون په ‪4‬مه‬ ‫مجلې د چاپ کار هم ور په غاړه شو‪.‬‬ ‫د ګاندي همکاران په ډوربن کې اوسیدل چې ډوربن په سویيل نیټه تررسه شو‪ ،‬د هندي ټولنې د غږ په نوم اعالن شوه‪ ،‬او د‬ ‫سویيل افریقا په سیاست کې یو پیژندل شوی عامل وګرځیدو‪.‬‬ ‫افریقا کې د هندوانو د ژوند کولو مرکز وو‪ .‬د ویاوهارک دنده‬ ‫هغه تعصب چې مهاجرینو د سیمې اوسیدونکو پر ضد درلود‪،‬‬ ‫اوس له تجارانو څخه د پیسو راټولول او په څلورو ژبو انګلیيس‪،‬‬ ‫جواليي – اګست ‪2014‬‬

‫‪n‬‬

‫‪71‬‬

‫‪n‬‬

‫‪W W W. I N D I A P E R S P E C T I V E S . I N‬‬

‫تاریخ‬

‫د ساعت چپې لور ته‪ :‬انډین اوپینین (هندي افکار) یوه مجله چې مهامتا ګاندي په لومړي ځل چاپ کړه‪ ،‬سیاستمدار ګوپال کرشنا ګوخیل (چپې لور ته) د ښه شخصیت رټن ټاټا رسه‪ ،‬ګاندي د هندي‬ ‫الریون کوونکو د ماتم ملانځلو لپاره سپین کايل اغوستي چې د پولیسو په ډزو کې وژل شوي وه‪ ،‬د ګاندي مشاور پراجیون مهتا‪ ،‬او د ډوربن تجار پاريس روستم جي‪.‬‬

‫سویلې افریقا د افریقیانو د لوی نفوس په مجله کې نه‬ ‫د هندوستان د خلکو د انګریزانو په واسطه د هندوستان‬ ‫د نیولو نه وروسته خپل مورين هیواد ته د لویو خدماتو په ذکر کول وو‪.‬‬ ‫د هندي افکارو د مجلې هره ګڼه په اتو پاڼو لیکل‬ ‫بشپړه توګه له یاده باسل وو‪ .‬یوه مقاله چې خپله وفاداري‬ ‫کیده‪ ،‬او د مجلې په پوښ باندې به د مجلې نوم او د‬ ‫یې څرګندوله‪ ،‬په ګوته کړه چې په سویيل افریقا کې که‬ ‫چاپ ژبو نومونه لیکل شوي وو او وررسه‬ ‫چیرې د اروپا کوم اوسیدونکی په سویيل‬ ‫به د اعالنونو سلسله هم وه‪ .‬په دوربن کې‬ ‫افریقا کې جرم وکړي‪ ،‬هغه یوازې یو شخص‬ ‫د انګلیسي او‬ ‫یوه دوکان به خپلو تیزو‪ ،‬ګړندیو او د باور‬ ‫دی‪ ،‬او که چیرته د هندوستان کوم وګړی‬ ‫ګجراتي ژبو‬ ‫وړ رالیغ نومه بایسکلو ته د خلکو پاملرنه‬ ‫جرم وکړي هغه یو ملت پورې تړلی دی‪.‬‬ ‫برخې په لوړه‬ ‫راګرځوله او بل دوکان به د خپلو زیورات‬ ‫د هندي افکارو د مجلې په پیل کې‬ ‫کچه د ګاندې‬ ‫په اړه لوستونکي راجلبول‪ .‬د نتل ښارونو‬ ‫ګاندي خپل ځان د یوه پوه شخص پهتوګه‬ ‫مرستې او هڅې‬ ‫عمومي تجارانو به ضمیمې پکې درلودې‬ ‫معريف کولو او د یوه پل د رامنځته کولو‬ ‫ته اړتیا درلوده‪.‬‬ ‫او د سګریټ او کالیو پلورلو په اړه به یې د‬ ‫په هڅه کې وو‪ .‬په مجله کې به په سویيل‬ ‫خپلو دوکانونو څرګندونه کوله‪ .‬نور اعالنونه‬ ‫افریقا او په هندوستان کې د هستوګنو‬ ‫به په خپله د اخبار لخوا ورکول کیدل؛ لکه‬ ‫هندوانو لپاره خربونه‪ ،‬مالومايت مقالې او‬ ‫د تامیيل ژبې لومړۍ درجه کمپوزیټور او یا ښه ماشین‬ ‫ټولنیز‪ ،‬اديب او فکری مضامین خپریدل‪ .‬همدارنګه به‬ ‫پوه ځوان ته اړتیا ده او یا د هغه چا لپاره چې هندي او‬ ‫د هندی مسایلو څخه د دفاع لپاره‪ ،‬اروپایانو ته هندي‬ ‫انګلیيس لوستلی يش‪.‬‬ ‫ذهنیت او مفکورې ورکول کیدې‪ .‬یوازینی هدف چې‬ ‫لومړی پاڼه یې په دې ډول وه؛ خربونه او تفصیل په‬ ‫د هغې لپاره دا مجله نه وه کارول شوې‪ ،‬هغه په خپله د‬ ‫هند ليد‬

‫‪n‬‬

‫‪72‬‬

‫‪n‬‬

‫جواليي – اګست ‪2014‬‬

‫د ساعت له خوا چپې لور ته‪ :‬د ګاندي مور او پالر کرمچند ګاندي او پټيل بای‪ ،‬د هغه مکتب په راجکوټ کې؛ (الندې) په پوربندر کې د ګاندي د کور تصویر لږ ښکاره شوی‪.‬‬

‫انګلیيس ژبه لیکل شوی وو‪ ،‬په نورو پاڼو کې بهپه ګجرايت د تعلیم په هکله فکر کاوه‪.‬‬ ‫د هندي افکارو په مجله کې د هندي او ګجرايت ژبو برخې‬ ‫ژبه مواد لیکل شوي وه او په آخرکې په هندي او ټامیيل‬ ‫په لوړه کچه د ګاندي خدمت ته اړتیا درلوده‪( ،‬معموالْ به د‬ ‫ژبو لیکنې شوې وې‪ .‬د اونیزې مجلې د اخیستلو لپاره په‬ ‫لیکونکي نوم نه لیکل کیدو) هغه په بیالبیلو‬ ‫نټل کې د کال ‪ 12‬شیلینګ او شپږ پنس او‬ ‫موضاعاتو لنډې او اوږدې لیکنې کولې‪ .‬د‬ ‫په نورو ځایوونو کې ‪ 17‬شیلینګ د اخیستلو‬ ‫اوپینین‬ ‫انډین‬ ‫د‬ ‫ښاروالونو او والیانو څرګندونې څیړل کیدې‪،‬‬ ‫نه مخکې ورکول کیدل‪ .‬او یوه کاپي یې په‬ ‫یا هندي افکارو‬ ‫دولتي مکتوبونه او اسناد پکې خالصه او د‬ ‫درې پنس خرڅیدله‪.‬‬ ‫اته‬ ‫مجلې‬ ‫هرې‬ ‫تعصب او زیايت دالیل پکې رشح کیدل‪.‬‬ ‫ځینې نوي قوانین چې په نټل کې را منځته‬ ‫په‬ ‫او‬ ‫درلودې‬ ‫پاڼې‬ ‫په دغه دوره کې د ګاندي ټولې لیکنې د‬ ‫شوي وه د ترانسوال په نامه‪ ،‬او همدرانګه له‬ ‫ژبو‬ ‫د‬ ‫باندې‬ ‫پوښ‬ ‫هغه د عامه فعالیتونه تر اغیزې الندې وې‪،‬‬ ‫هیواد څخه د الریونونو او د لویو وطن دوستۍ‬ ‫نومونه لیکل شوي‬ ‫د سلګونو پاڼو په اندازه راپورونو او لیکنې د‬ ‫مسایلو هندوان متاثره کړل‪ ،‬او دا ټول د‬ ‫وه‪.‬‬ ‫هندي افکارو د مجلې لپاره‪ ،‬رسمي مقاماتو او‬ ‫هندي افکارو په مجله کې په بیالبیلو ژبو چاپ‬ ‫قانون پوهانو ته عریضې‪ ،‬او خپلو غم رشیکو‬ ‫شول‪ .‬نورې مقالې د انفرادي ټولنو په هکله‬ ‫یا همدردو ته په انګلستان او هندوستان کې قانوين نوټونو‬ ‫وې‪ ،‬ټامیيل خلکو په سویيل هند کې په ځینو جشنوارو دعوا‬ ‫وکړه ‪ ،‬چې دې کار د انجونو په ښونځیو اغیزه درلوده‪ ،‬په دې او خطونواو ټولو اړوندو کارونو د ګاندي د شخيص ژوند یوه‬ ‫وخت کې‪ ،‬ټامیلیانو له ګجراتیانو څخه زیات د ښځینه طبقې کمیابه ښودنه کړې‪.‬‬ ‫د رامچندرا په واسطه د ګاندي نقل شوې خربې‪ ،‬له هندوستان څخه پخوا (د آلن لین د پنګیان کتابونه)‬ ‫جواليي – اګست ‪2014‬‬

‫‪n‬‬

‫‪73‬‬

‫‪n‬‬

‫‪W W W. I N D I A P E R S P E C T I V E S . I N‬‬

‫لټون‬

‫کله چې‬ ‫ باران وي‪...‬‬ ‫لکه څنګه چې موسمي بارانونه په ټول هندوستان خپلې وزرې خورې کړي‪ ،‬مونږ هم د‬ ‫ورښت له پرمتینې ښکال څخه د خوند اخیستلو لپاره بهرتین ځایونه غوره کړي دي‬ ‫لیکوال‪ :‬کلیاين پرارش‬ ‫هند ليد‬

‫‪n‬‬

‫‪74‬‬

‫‪n‬‬

‫جواليي – اګست ‪2014‬‬

‫که چیرې تاسې له طبیعت رسه مینه لری‪ ،‬غواړی‬ ‫وګوری چې اوبه څنګه منظره له نصواري رنګ څخه‬ ‫شنه رنګ ته بدلولی يش‪ ،‬که چیرې مو د ځنګل په منځ‬ ‫کې د چایو له ګرمې پیالۍ څخه پداسې حالت کې‬ ‫غوړپ کول خوښیږي چې شاوخوا مو باران وریږي‪...‬نو‬ ‫بیا ښايي په هندوستان کې د موسمي بارانونو رخصتي‬ ‫درڅخه هیره نه يش‪.‬‬

‫جواليي – اګست ‪2014‬‬

‫‪n‬‬

‫‪75‬‬

‫‪n‬‬

‫‪W W W. I N D I A P E R S P E C T I V E S . I N‬‬

‫لټون‬

‫دیربوګړ‪ ،‬اسام‬

‫په دغه سیمه کې انسان ټول کال د چایو ځمکو په لیدو‬ ‫رسه تسکین ترالسه کوي خو داسې تصور کړی چې پدغو‬ ‫ځمکو باندې د تورو وریځو په راخوریدو او تندر لرونکي‬ ‫باران په پرده کې په پټیدو رسه د شینوايل ټغر څنګه‬ ‫راژوندی کیږي‪ .‬دغه ښار چې د هیواد د چایو لوی‬ ‫صادرونکی دی د موسمي بارانونو یوه تر ټولو ښکلې منظره‬ ‫لري‪ .‬د هندوستان په ختیځ کې د لوی براهامپوترا لخوا‬ ‫میشت دغه کوچنی ښارګوټی نه منل کیدونکی شینوالی‬ ‫لري – چې نه یوازې د چایو ځمکې بلکې دوه ميل پارکونه‬ ‫او یو باراين ځنګل هم لري‪ .‬چرتي راواخلی او د چایو د‬ ‫ځمکو د سیل په نیت راووځی‪ .‬په باراين ورځ‪ ،‬د چایو د‬ ‫ځمکې د بنګلې په برنډه کې کینی او باران ته وګوری‪،‬‬ ‫داسې فکر به وکړی چې تاسې په آسام کې د چایو له یوې‬ ‫ډیرې خوندورې پیالې څخه غوړپ کړی دی‪.‬‬

‫په هیواد کې د چایو تر ټولو لوی صادرونکی‬ ‫ښار دیربوګړ د باراين ځنګلونو او ميل‬ ‫پارکونو ښې منظرې لري‬ ‫هند ليد‬

‫‪n‬‬

‫‪76‬‬

‫‪n‬‬

‫جواليي – اګست ‪2014‬‬

W W W. I N D I A P E R S P E C T I V E S . I N

2014 ‫جواليي – اګست‬

‫لټون‬ ‫کوینا‪ ،‬ماهاراشرتا‬

‫د وخت په رسسبزې او شاندارې موقع کې‪ ،‬لودیځ‬ ‫غرونه د موسمي بارانو پر مهال د نړۍ تر ټولو ښکلې‬ ‫سیمې ډیرې ځلولی يش‪ .‬کوینا چې ډیر کوچنی ښار‬ ‫دی د چپلون او کیراد تر منځ پروت دی‪ .‬د کوینا بند‬ ‫ډیره ښکلې منظره لري او ښار په ورښت او د اوبو په‬ ‫څاڅکو رسه خالداره ښکاري او وررسه د کوینا د ژویو‬ ‫پټن ځای هغه سیمه ده چې د بنګال پړانګان او د مرغیو‬ ‫بیالبیل ډولونه لکه د آسیا ښاپیرۍ آسامين مرغۍ پکې‬ ‫لیدلی شی‪.‬‬

‫دا چې ډیر کوچنی ښار دی نو ځکه آرامه او خاموشه فضا لري‪ .‬د کوینا بند رسه نږدې د‬ ‫پاتې کیدو او په کرایې نیولو پریامنه ځایونه شته‪.‬‬

‫هند ليد‬

‫‪n‬‬

‫‪78‬‬

‫‪n‬‬

‫جواليي – اګست ‪2014‬‬

‫د ګلونو دره‪ ،‬اوتراخند‬

‫پدغه سیمه له کورنیو ګلونو‪ ،‬کمیابو بوټو او له خطرناکو‬ ‫ژویو او بیالبیل ډول مرغیو څخه ډکه ده‪ .‬د طبیعت‬ ‫مینانو لپاره د ميل پارک د ګلونو دره رښتینی خوند‬ ‫لري‪ .‬پارک ته په رسیدو رسه‪ ،‬باید له جويش مات‬ ‫څخه ‪ 17‬کیلومرته سفر وکړی چې په اوتراخند کې له‬ ‫دهرادون یا هریدوار څخه د رسک له الرې هم ځان‬ ‫رسوولی شی‪ .‬د ګلونو درې ته د تګ پر مهال به تاسې‬ ‫له کلیو او د ځنګيل ګلونو له پټیو تیر شی چې په خپلې‬ ‫خوشبویۍ رسه یې هوا رنګینه کړې ده‪ .‬له باران څخه‬ ‫وروسته د قدم وهلو پر مهال د ځنګيل ګالب په بویولو‬ ‫رسه د منظرې له تازه وايل خوند واخلی‪ .‬د سیل ښه‬ ‫وخت د اګست اخرې ورځې دي چې دا د رنګونو له‬ ‫غوغا څخه د درې د ډکیدو وخت دی‪.‬‬

‫د موسمي بارانونو پر مهال د الپاین ګلونو تقریباً ‪ 300‬ډولونه لیدلی شی چې د نندارې‬ ‫وړ منظره یې رامنځ ته کړې وي‬ ‫جواليي – اګست ‪2014‬‬

‫‪n‬‬

‫‪79‬‬

‫‪n‬‬

‫‪W W W. I N D I A P E R S P E C T I V E S . I N‬‬

‫لټون‬

‫کورګ‪ ،‬کارناتاک‬

‫د موسمي بارانونو پر مهال سهیيل هند تر ټولو نیکمرغه‬ ‫سیمه ده‪ .‬ځکه دلته بارانونه تر ټولو لومړی پیلیږي او تر‬ ‫ټولو آخر ختمیږي‪ .‬په هندوستان کې یو تر ټولو زیات باراين‬ ‫ځای کورګ د قهوې د کروندو او د لویو شنو ځنګلونو نوم‬ ‫لري چې د ورښتونو پر مهال په جادويي فضا کې پټ وي‪ .‬د‬ ‫غبار حرکت داسې ښکاري لکه شین رنګ چې په پیړه سپینه‬ ‫کمپله کې تاو وي او بیا داسې حالت کې د بخار فلټر شوې‬ ‫قهوې څښل بیل خوند لري‪ .‬پدغه سیمه کې هغه ځای چې‬ ‫د کوواري سیند یا د نګرهول د ژویو پټن ځای رسچشمه ترې‬ ‫اخيل هم لیدلی شی‪ .‬ځړويب‪ ،‬تپې او له خوندونو ډک خواړه به‬ ‫تاسې دیته مجبور کړي چې څو ځله کورګ ته راشی‪.‬‬

‫کورګ چې د قهوې په کروندو مشهور دی ښکيل غرونه‪ ،‬ځړويب‪ ،‬د وریژو پټي‬ ‫او ځنګلونه لري‬ ‫هند ليد‬

‫‪n‬‬

‫‪80‬‬

‫‪n‬‬

‫جواليي – اګست ‪2014‬‬

‫ګووا‬

‫که غواړی چې د هندوستان په لودیځ کې د ګووا په‬ ‫زیات سیالين لرونکې سیمې کې بیروبار ونه وینی‪،‬‬ ‫نو د بارانونو په موسم کې الړ شی‪ .‬ساحل ته تګ یا‬ ‫ډیر سیل نه شی کولی خو په ګووا کې په باران کې‬ ‫په موټر کې ګرځیدل تاسې ته د ژوند یوه تر ټولو‬ ‫خوندوره تجربه ثابتیدلی يش‪ .‬په موندوي سیند‬ ‫کې د دودساګر ځړويب په لیدو رسه به حیران پاتې‬ ‫شی چې ځانته یوه ډراماتیکه بڼه غوره کوي‪ .‬د نه‬ ‫هیریدونکو شیبو لپاره د مسالو کروندو یا د کلیو په‬ ‫لور هم تللی شی‪.‬‬

‫د باران ښکال څخه د خوند اخیستلو لپاره د مسالو لویو کروندو له الرې په موټر کې الړ‬ ‫شی یا کولی شی چې د ګوون منظرې له الرې په پښو الړ شی‬

‫جواليي – اګست ‪2014‬‬

‫‪n‬‬

‫‪81‬‬

‫‪n‬‬

‫‪W W W. I N D I A P E R S P E C T I V E S . I N‬‬

‫لټون‬

‫ایامن او‬

‫عقیده‬

‫په نړۍ کې لوی شمیر معبدونه نه یوازې د مذهبي الملونو له کبله پلویان‬ ‫لري بلکې د هغوی رښتینې ښکال او عظمت هم ددې المل شوې چې د خلکو‬ ‫پاملرنه ځانته راوګرځوي‬

‫ارول میهو ناوا سکتي‬ ‫د وینایاګر معبد‬ ‫ماهي‪ ،‬سکشلز‬

‫ارول میهو ناوا سکتي وینایاګر معبد چې‬ ‫په سکشلز کې د هندوانو یوازینی معبد‬ ‫دی په ‪ 1992‬کال کې جوړ شوی دی‪ .‬دغه‬ ‫نوم د هندوانو د خوندیتوب او نیمکرغۍ‬ ‫خدای څښنت وینایاګر څخه اخیستل شوی‬ ‫دی‪ .‬ګنیشا ددوی مرش خدای دی‪ .‬پدغه‬ ‫معبد کې د موروګن‪ ،‬ناداراجا‪ ،‬دورګه‪،‬‬ ‫رسيویناسا پیرومال‪ ،‬بیراوا او چندي کیس‬ ‫وارر بتان ځای په ځای شوي دي‪ .‬د معبد‬ ‫ګوپورام (د معبد د دننه کیدو برج) زړه‬ ‫راښکونکی او د رنګینو خدایانو او الهو په‬ ‫مجسمو رسه ډیر ښکلی ښکاري‪ .‬د خلکو‬ ‫لخوا پیښو ته په کتو رسه بیالبیلو خدایانو‬ ‫ته عبادت تررسه کیږي‪ .‬د ټیپوسم کاوادي‬ ‫جشن په ‪ 1993‬کال کې په سکشلز کې پیل‬ ‫شو او په لومړي ځل د معبد دننه تررسه‬ ‫شو‪ .‬اوس دغه جشن د معبد په بیرونۍ‬ ‫احاطه کې تررسه کیږي‪ .‬ددغو مراسمو په‬ ‫لړ کې د خلکو په کتار کې رنګین سینګار‬ ‫شوی ارابه یا جنګي آس هم بیول کیږي‪.‬‬ ‫دغه جشن ډیر مشهور دی او له ‪ 1998‬کال‬ ‫څخه وروسته د سکشلز حکومت د هندوانو‬ ‫لپاره ددغې ورځې رخصتي اعالن کړه‪.‬‬

‫هند ليد‬

‫‪n‬‬

‫‪82‬‬

‫‪n‬‬

‫جواليي – اګست ‪2014‬‬

‫د سوامي نریان معبد‬ ‫لیسټر‪ ،‬انګلستان‬

‫په لیسټر کې د هند نژادو لخوا د کتان پخوانۍ‬ ‫کارخانه د سپینو مرمو په لوی معبد بدله شوه‪ .‬پدغه‬ ‫معبد کې له ډبرو کار اخیستل شوی او ډبرې یې د‬ ‫ګجرات هرنمندانو لخوا په السونو رسه توږل شوې چې‬ ‫وروسته په ‪ 2011‬کال کې لیسټر ته ولیږدول شوې‪ .‬ددغې‬ ‫پروژې بشپړیدو کابو درې کاله وخت ونیوه‪ .‬مذهبي او‬ ‫فرهنګي ډیزانونه لکه د طاووس او نیلوفر ګلونو پریامنه‬ ‫مجسمې پدې معبد کې ځای په ځای شوي چې د سولې او‬

‫ښکال څرګندونه کوي‪ .‬په نوموړي معبد کې د شیکر درې‬ ‫برجونه دي (چې د هاملیه د څوکو ښکارندوی دي) او‬ ‫څوکې یې طاليي رنګ لري چې له چت پورته وتلې دي‪ .‬د‬ ‫سوامي نریان ‪ 15‬مرته اثرناکه ښکلې ماڼۍ چې دغه معبد‬ ‫ورته وقف شوی په لویه الر کې والړ دی‪ .‬د ګروپونو تتې‬ ‫رڼا تنظیم او په پیچلې شکل د انرژۍ د ساتلو د حرکت‬ ‫سانسور سویچونو دغه معبد معترب کړی دی‪ .‬د بریتانیا‬ ‫نجومي اتحادیې د موثر کار او د شپې لخوا د لیټینګ‬ ‫آسامن رقمه رڼا کارولو له امله دغه معبد ته د ښه لیټینګ‬ ‫جایزه هم ورکړه‪.‬‬

‫جواليي – اګست ‪2014‬‬

‫‪n‬‬

‫‪83‬‬

‫‪n‬‬

‫‪W W W. I N D I A P E R S P E C T I V E S . I N‬‬

‫لټون‬

‫د ډهاکیش واري معبد‬ ‫ډهاکه‪ ،‬بنګالدیش‬

‫د معبد په سیمه کې د دورګه پوجا‬

‫هند ليد‬

‫‪n‬‬

‫‪84‬‬

‫‪n‬‬

‫جواليي – اګست ‪2014‬‬

‫د ډهاکه په مرکزي ښار کې میشت د ډهاکیش‬ ‫واري معبد د بنګالدیش د ميل معبد په نوم نومول‬ ‫شوی‪ .‬دغه معبد د سینا شاهي کورنۍ پاچا‪ ،‬باالل‬ ‫سین لخوا په ‪12‬مه پیړۍ کې جوړ شو‪ .‬ویل کیږي چې‬ ‫د ښار نوم لدغه معبد څخه وروسته وټاکل شو ځکه‬ ‫ډهاکیش واري هم د ډهاکې د الهه په معنی دی‪ .‬دغه‬ ‫معبد له کلونو راهیسې څو ځله ترمیم او بیارغول شوی‬ ‫او نن ورځ د هیواد د فرهنګي میراثونو یوه مهمه برخه‬ ‫ګڼل کیږي‪ .‬هر کال د اکتوبر په میاشت کې د بنګايل‬ ‫هندوانو د لوی جشن په توګه د الهه دورګه د عبادت‬ ‫کلني مراسم پدغه معبد کې نیول کیږي‪.‬‬

‫د رشي کايل معبد‬ ‫یانګون‪ ،‬میامنر‬

‫په میامنر کې میشت رشي کايل معبد ته د بې‬ ‫شمیره رنګونو متحرک هرن او خوندورو بویونو کور هم‬ ‫ویلی شو‪ .‬دغه معبد چې په یانګون ولسوالۍ کې میشت‬ ‫دی د تامیل مهاجرینو لخوا هغه وخت جوړ شو چې‬ ‫میامنر د برتانیايي هند یوه برخه وه‪ .‬الهه کايل ته وقف‬

‫شوی دغه معبد په مهنديس هرن مشهور او رس تر پایه‬ ‫د هندوانو په سلګونو خدایانو رسه پوښل شوی دی‪ .‬کايل‬ ‫د بدلون له رمزه ډکه او پیاوړې الهه ده چې د ژوند د‬ ‫متامیت استازیتوب کوي‪ .‬پدغه معبد کې هره ورځ د‬ ‫ورځنۍ آريت او نذرونو ایستل تررسه کیږي‪ .‬د جشن پر‬ ‫وخت دغه معبد د ښکيل ښکاره کیدو لپاره په کالیو رسه‬ ‫پوښل کیږي‪.‬‬

‫جواليي – اګست ‪2014‬‬

‫‪n‬‬

‫‪85‬‬

‫‪n‬‬

‫‪W W W. I N D I A P E R S P E C T I V E S . I N‬‬

‫نوښت‬

‫ښځینه سوله ساتونکو نړۍ‬

‫ته ښکال وربخښلې ده‬

‫زړه سوی اوس د سولې ساتنې د ماموریت نوی اساس ګڼل کیږي چې هندي میرمنو‬ ‫پدغه برخه کې خپل اهمیت ثابت کړی دی‬ ‫لیکواله‪ :‬سمونتا راتوړ‬

‫په لیربیا کې د ملګرو ملتونو د ماموریت د هندي رستیرو د پولیسو د تشکیل د ټويل افرسان (‪ )UNMIL‬ددوی د خدمت په ویاړ د جایزې ورکولو جوړ شوي رسم ګذشت کې ګډون کوي‬ ‫هند ليد‬

‫‪n‬‬

‫‪86‬‬

‫‪n‬‬

‫جواليي – اګست ‪2014‬‬

‫په لیربیا کې هندي افرسانې‬

‫د ملګرو ملتونو د سولې ساتنې په ماموریت کې اوس مهال‬ ‫د هندي میرمنو د ګډون شمیر په زیاتیدو دی‪ .‬د لیربیا په‬ ‫څیر د ښځو پر وړاندې د تاوتریخوالی په حاکمو سیمو کې‬ ‫د هندي ښځینه ځواکونو د ښځو په پیاوړي کولو کې مهم‬ ‫رول لوبولی او ښځو ته یې دا وړتیا ورکړې چې راپورته يش او‬ ‫خپل شکایتونه ثبت کړي‪ .‬حقیقت دا دی چې په ‪ 2007‬کال‬ ‫کې په لیربیا کې یوازې د ښځینه پولیسو تشکیل شوی ټولی‬ ‫(‪ )FPU‬او په دنده ګامرل شوی ټولی له هندوستان څخه وو‪.‬‬ ‫نوموړي ټويل د هغو ښځو او ماشومانو په ژوند کې د مهم‬ ‫بدلون په راوړلو رسه وستایل شو چې د کورنیو جنګونو پر‬ ‫مهال له کړاونو رسه مخ ول‪.‬‬ ‫هندي پرسونل یوازې د لیربیا میرمنو ته امنیت نه‬ ‫دی راوړی بلکې ددغې سیمې ښځې یې دیته وهڅولې‬ ‫چې په ټولیز ډول له امنیتي ځواکونو رسه یو ځای‬ ‫يش‪ .‬په لیربیا کې د ملګرو ملتونو (‪ )UN‬د ماموریت‬ ‫له یاداښت رسه سم په سیمه کې د هندي ښځینه‬ ‫سوله ساتونکو له ګامرنې وروسته د ميل پولیسو‬ ‫په ځواکونو کې د ښځو فیصدي د ‪2008‬‬ ‫کال له ‪ 13‬فیصدو څخه د ‪ 2009‬کال ‪51‬‬ ‫فیصدو ته پورته شوه‪ .‬ددوی په راتګ‬ ‫رسه لیربیي ښځو دا جرات هم ترالسه‬ ‫کړ چې د هغو کړاونو په مقابل کې‬ ‫زړورې واويس چې پدوی باندې تپل‬ ‫کیږي او د جنيس تاوتریخوايل په‬ ‫اړه سمدستي راپور ورکړي‪ .‬کورنیو‬

‫جنګونو ځپيل هیواد کې د قانون حاکمیت پیاوړي کولو او‬ ‫سولې ساتنې لپاره په ‪ 2007‬کال کې له سلو ډیرې ښځینه‬ ‫افرسانې او شاخوا ‪ 20‬تنه سړي لیربیا ته والړل‪ .‬د شپې پر‬ ‫مهال به یې په کوڅو کې جرمونه له منځه وړل او د ورځې به‬ ‫یې د ښارونو ساتنه کول او کله چې به خپلو نظامي مرکزونو ته‬ ‫راستنه شول‪ ،‬د ویډیو کنفرانس له الرې به یې په کورونو کې‬ ‫خپلو ماشومانو ته کیسې کولې‪.‬‬ ‫د نارینه همکارانو برعکس چې د عاملینو او نیول شوو‬ ‫کسانو لخوا د ځان لپاره لوی ګواښ ګڼل کیدل‪ ،‬د ښځینه‬ ‫سوله ساتونکو ځواکونو ته د نړۍ په جنګ ځپلو سیمو کې د‬ ‫ښځو او ماشومانو د امنیت روحیه ورکول کیږي‪ .‬حتی‬ ‫یاغیان هم د ښځو په لښکر له برید کولو وړاندې‬ ‫دوه ځله فکر کوي او پدې توګه د شخړو او‬ ‫جنګونو چانس هم راکمیږي‪.‬‬ ‫اوس مهال په نړۍ کې د سولې ساتنې ‪16‬‬ ‫ماموریتونه دي چې ښځینه کارکوونکي ګامري‪.‬‬ ‫په ‪ 1993‬کال کې د سولې ساتنې یوازې‬ ‫‪ 1‬فیصده مرشي له ښځو رسه وه‪ .‬خو‬ ‫‪ 2012‬کال کې‪ ،‬دغه شمیر ‪ 3‬فیصدو ته‬ ‫پورته شو او کابو ‪ 40,000‬ښځینه سوله‬ ‫ساتونکو د نړۍ سوله ساتله‪ .‬د روان کال‬ ‫تر پای پورې ملګري ملتونه (‪ )UN‬پالن‬ ‫لري چې د پولیسو ‪ 20‬فیصده به ښځو ته‬ ‫سپاري‪ .‬رښتینې مینه او پاملرنه نړۍ ته‬ ‫ښکال وربخښلی يش‬

‫جواليي – اګست ‪2014‬‬

‫‪n‬‬

‫‪87‬‬

‫‪n‬‬

‫‪W W W. I N D I A P E R S P E C T I V E S . I N‬‬

‫خربې اترې‬

‫’نور ټیمونه اوس له‬

‫مونږ څخه ډاریږي‘‬

‫دیپیکا کامري په ‪ 20‬کلنۍ کې هندوستان د غيش ویشتنې په نړیواله نقشه کې راوسته‬ ‫لیکواله‪ :‬ګریمه ورمه‬ ‫به څه وي‪ .‬زه غواړم چې له حال رسه سم ژوند وکړم او په یوه‬ ‫وخت کې د یوې لوبې په اړه فکر وکړم‪ .‬ما ځانته د خپلو الس ته‬ ‫راوړنو لیست نه دی جوړ کړی‪ .‬زه هره ورځ یوازې خپلو بهرتینو‬ ‫اجراتو ته پاملرنه کوم‪.‬‬

‫څو کاله وړاندې غيش ویشتونکو لیمبا رام او دوال بانیرجي‬ ‫د سپورت په نړیواله نقشه کې د هندوستان نوم راوسته‬ ‫خو غوښتنې هیڅکله هم ثابتې نه پاتې کیږي‪ .‬هغه وخت‬ ‫له جارخند څخه حیاناکه انجلۍ ال نه وه رارسیدلې چې د‬ ‫هندوستان سرتګې یې پورته کړې‪ .‬دیپیکا کامري‬ ‫فداکاري او زحمت‬ ‫په ‪ 2009‬کال کې د ټیټ رتبه نړیوالې اتلوالۍ په‬ ‫دیپیکا چې کله د‬ ‫د نوموړې روزونکې پورنیمه ماهاتو وايي چې د‬ ‫ترالسه کولو رسه په نړیوال ډګر کې خپل شتون‬ ‫دننه‬ ‫ته‬ ‫ډګر‬ ‫لوبې‬ ‫دیپیکا توپیر د هغې په مورال او ځان باورۍ‬ ‫څرګند کړ‪ .‬نن ورځ چې هغه یوازې ‪ 20‬کلنه‬ ‫ښه‬ ‫پدې‬ ‫نو‬ ‫کیږي‬ ‫کې دی‪ .‬نوموړې وايي‪ :‬یو ځل چې دیپیکا ته‬ ‫ده‪ ،‬د نړۍ لوړې رتبې ته یې ځان رسوولی دی‬ ‫ټولو‬ ‫د‬ ‫چې‬ ‫پوهیږي‬ ‫د هغې اشتباه په ګوته کړی يش‪ ،‬تر هغې یې‬ ‫او د ‪ 2010‬کال د رشیکو ګټو په لوبو کې یې له‬ ‫هیله اوس دیته ده‬ ‫تررسه کوي تر څو یې چې په بهرتینه توګه نه‬ ‫هندوستان رسه د دوه طالیي میډالونو په ګټلو‬ ‫ده‬ ‫چسته‬ ‫دومره‬ ‫او‬ ‫وي تررسه کړی‪.‬‬ ‫رسه مرسته وکړه‪ ،‬څلور ځله یې د نړیوال جام‬ ‫تر‬ ‫پریږدي‬ ‫نه‬ ‫چې‬ ‫دا د دیپیکا فداکاري ده چې له هندوستان‬ ‫پړاونه وګټل او د نړیوال جام په پای لوبه کې یې‬ ‫په‬ ‫حالت‬ ‫دغه‬ ‫څو‬ ‫څخه یې باارزښته سیال جوړ کړ‪ .‬او هغه په ویاړ‬ ‫د نقرې میډال او ارجونه جایزه ترالسه کړې ده‪.‬‬ ‫هغې اغیزه وکړي‬ ‫رسه دا مني چې ”نور ټیمونه اوس له مونږ څخه‬ ‫دیپیکا دا مني چې په ډیر کم وخت کې یې‬ ‫ډاریږي‪“ .‬دیپیکا چې کله د لوبې ډګر ته دننه‬ ‫ډیر څه ترالسه کړي‪ .‬خو هغه وايي چې اوس هم‬ ‫کیږي نو پدې ښه پوهیږي چې د ټولو هیله اوس دیته ده او‬ ‫ال ډیر څه پاتې دي چې په راتلونکي کې یې باید تررسه کړي‪.‬‬ ‫دومره چسته ده چې نه پریږدي تر څو دغه حالت په هغې اغیزه‬ ‫خو تراوسه یې د ځان لپاره موخې نه دي ټاکيل‪ .‬د کږې منحني‬ ‫وکړي‪ .‬هغه وايي‪ :‬زه یوازې هر وخت سخته هڅه کولی شم او هر‬ ‫(‪ )recurve‬په کټګورۍ کې د نړۍ اوسنۍ دوهمه ښځینه غيش‬ ‫ځل خپله ‪ 100‬فیصده هڅه کوم‪.‬‬ ‫ویشتونکې وايي‪ :‬مونږ هیڅکله پدې نه پوهیږو چې د لوبې پایله‬ ‫هند ليد‬

‫‪n‬‬

‫‪88‬‬

‫‪n‬‬

‫جواليي – اګست ‪2014‬‬

W W W. I N D I A P E R S P E C T I V E S . I N

2014 ‫جواليي – اګست‬

‫خربې اترې‬

‫د ساعت د ستنې له حرکت رسه سم له چپ لورې څخه‪ :‬د ټاټا غيش ویشتنې په اکاډمي‬ ‫کې؛ په ‪ 2012‬کې د ارجونا جایزې ترالسه کولو او د متریني غونډې پر مهال‬

‫روښانه راتلونکی‬

‫په ‪ 2014‬کال کې‪ ،‬دیپیکا ته په ګالسکو کې د رشیکو ګټو‬ ‫هیوادونو په لوبو کې د طالیي میډال د ګټلو بلنه ورکړل شوې‬ ‫(د جواليي له ‪ 23‬څخه د اګست تر ‪ 3‬پورې) او د ‪ 2010‬کال‬ ‫په آسیايي لوبو کې د ګټيل برونز میډال ښه کولو هڅه به‬ ‫وکړي چې د هیواد دننه په آسیايي لوبو (د سپتمرب له‪ 9‬څخه‬ ‫د اکتوبر تر ‪ 4‬پورې) کې یې له کوریایانو څخه ګټلی وو‪.‬‬ ‫ډاډمنه دیپیکا وايي چې ”ډیری آسیايي‬ ‫ټیمونه ډیر پیاوړي دي‪ .‬البته کوریایان به‬ ‫دیپیکا په ‪ 2009‬کال کې د‬ ‫په ګټه کې واويس‪ .‬خو زه پوهیږم چې مونږ‬ ‫ټیټ رتبه نړیوالې اتلوالۍ په‬ ‫به هم چمتو واوسو“‪” .‬مونږ په تیرو دوه‬ ‫ډګر‬ ‫ترالسه کولو سره په نړیوال‬ ‫کلونو کې ډیرو لوړو ټیمونو ته ماته ورکړې‬ ‫کې خپل شتون څرګند کړ‪ .‬نن‬ ‫ده‪ .‬همدا ده چې خلکو په هندوستان کې‬ ‫ورځ نوموړې د نړۍ لوړې رتبې‬ ‫غيش ویشتل هم وپیژندل‪ .‬آسانتیاوو او‬ ‫ته ځان رسوولی دی‬ ‫زیربناوو هم وده کړې‪ .‬اوس مونږ شاته د‬ ‫لیدو اړتیا نه لرو‪“ .‬‬

‫‪Like‬‬ ‫‪INDIAN DIPLOMACY‬‬

‫‪Follow‬‬ ‫‪@INDIANDIPLOMACY‬‬

‫‪Add‬‬ ‫‪INDIAN DIPLOMACY‬‬

‫هند ليد‬

‫‪n‬‬

‫‪90‬‬

‫‪n‬‬

‫جواليي – اګست ‪2014‬‬

facebook.com/indiandiplomacy twitter.com/indiandiplomacy youtube.com/indiandiplomacy issuu.com/indiandiplomacy

Join us on

facebook.com/indiafricaasharedfuture twitter.com/helloindiafrica youtube.com/indiafrica

facebook.com/realindiais twitter.com/realindiais youtube.com/indiais facebook.com/MEAIndia

google.com/+indiais

twitter.com/MEAIndia youtube.com/MEAIndia google.com/+MEAIndia

PASHTO

soundcloud.com/MEAIndia