WATERSTOF Van 1 naar 4000 megawatt in acht jaar

Van 1 naar 4.000 megawatt

groene waterstof in acht jaar

Wie de plannen voor groene waterstofproductie in Nederland en België een beetje volgt, ziet al gauw door de bomen het bos niet meer. Daarom proberen we het een en ander op een rijtje te zetten. Als alle aankondigingen daadwerkelijk doorgaan, dan staat nu al de Nederlandse ambitie van vier gigawatt aan elektrolyzers voor 2030 volop in de steigers. Vlaanderen is wat voorzichtiger met zowel ambities als aankondigingen.

Wim Raaijen

Artist impression van een 25 megawatt elektrolyzer van VoltH2 in Vlissingen. Even een reality check: de grootste elektrolyzer in Nederland staat momenteel in Zuidwending. Deze installatie van Gasunie heeft een elektrisch vermogen van één megawatt. Heel veel meer waterstof wordt er in Nederland momenteel ook niet geproduceerd via de groene route. Nagenoeg de volledige industriële vraag naar waterstof, onder andere voor de ontzwaveling van brandstoffen en de productie van kunstmest, wordt geproduceerd uit aardgas via traditionele steam reformers. Willen we van de CO2-emissies af, dan zijn er verschillende routes. In zowel Rotterdam als Antwerpen wordt veel verwacht van de blauwe route: het afvangen en grootschalig opslaan van CO2. Wel lopen de plannen op zijn minst vertraging op door de recente uitspraak van de Raad van State over grootschalige bouwprojecten als Porthos, het Rotterdamse plan om CO2 op te slaan in lege gasvelden in de Noordzee. De haven van Antwerpen onderzoekt meerdere mogelijkheden om afgevangen CO2 op te slaan, onder andere door verscheping naar Noorwegen. Ook is er een turquoise route. Via methaanpyrolyse of bijvoorbeeld plasmatechnologie is aardgas ook om te zetten in waterstof met het eveneens waardevolle koolstof als tweede product. Er worden inmiddels pilots met deze route uitgevoerd, maar industriële toepassing laat nog even op zich wachten. Bovendien is er door de Oekraïne-crisis veel onzekerheid over de betaalbaarheid en beschikbaarheid van de grondstof aardgas. Zeker in Europa.

Plekje op de Noordzee

De huidige geopolitieke omstandigheden lijken vooral de plannen voor groene waterstof extra aan te wakkeren. Plannen van de Nederlandse overheid om tegen 2030 vier gigawatt vermogen aan opgestelde groene-waterstoffabrieken te hebben staan, leken op het eerste gezicht al ambitieus. Als het aan de grootste regeringspartijen VVD en D66 ligt, wordt dit doel zelfs verdubbeld naar acht gigawatt. Ambitieus maar haalbaar, horen we regelmatig uit de hoek van de investeerders. Groene waterstof kan immers offshore wind achterna gaan. Windenergie begon ook klein met veel subsidies. Inmiddels worden enorme parken in de Noordzee aangelegd en er gaat geen dubbeltje overheidsgeld meer in de windturbines zelf. Straks moeten exploitanten zelfs voor hun plekje op de Noordzee gaan betalen.

Hydrogenering

Een reality check dus. Acht gigawatt lijkt heel veel, maar is dat ook zo? Afgelopen zomer ging Shell als eerste daadwerkelijk

Artist impression van Holland Hydrogen I, een 200 megawatt elektrolyzer van Shell op de Tweede Maasvlakte in Rotterdam.

aan de slag met de bouw van een grote elektrolyzer van 200 megawatt. Daarmee wil het concern een stap zetten in de verduurzaming van haar raffinaderij in Pernis. Vanaf de opening in 2025 gaat de installatie ruim 20 kiloton waterstof per jaar produceren. Dat is naar schatting ongeveer tien procent van het waterstofverbruik van de raffinaderij. Met andere woorden: met vier gigawatt aan gewenste groene waterstofproductie kunnen twee grote raffinaderijen van groene waterstof worden voorzien. De industriële vraag in Nederland en Vlaanderen naar groene waterstof is een veelvoud daarvan. En die kan zomaar enorm toenemen als Tata Steel er het komende decennium in slaagt de staalproductie in IJmuiden grotendeels te vergroenen. Via de innovatieve direct reduced iron technologie, waarbij waterstof een belangrijk rol gaat spelen in plaats van cokes. Ook bij chemische recycling van afvalplastics, waar de komende jaren veel van wordt verwacht, is veel extra waterstof nodig. Met name voor hydrogenering om onder meer chloor en fosfor te verwijderen. In Antwerpen zal de vraag naar waterstof eveneens toenemen. Alleen al met de komst van de etheenkraker van Ineos. Jaarlijks zal die 100 kiloton waterstof nodig hebben. Wel kan Ineos zelf aan zestig procent van deze vraag voldoen, omdat bij het kraken van etheen grote hoeveelheden waterstof ontstaat. Zou Ineos de overige veertig procent waterstof groen willen oplossen, dan is nog steeds ongeveer een vermogen van 400 megawatt nodig.

Afnemer

Het is daarom vooral interessant om eens de groene waterstofplannen die per regio bekend zijn op te tellen. Heel opvallend zijn dan de enorme ambities in de North Sea Port regio, en met name in Zeeland. Als alle plannen doorgaan, staat daar over vijf jaar al minimaal één gigawatt en in 2030 meer dan twee gigawatt. Vooral het Deens Ørsted heeft daar grote plannen met eerst 500 megawatt en daarna nog eens 500 megawatt. Ook heeft het bedrijf samen met kunstmestfabrikant Yara plannen voor de bouw van een 100 megawatt elektrolyzer in Sluiskil. Yara lijkt een van de belangrijkste aanjagers van groene waterstof in Zeeland en West-Vlaanderen. Maar ook ArcelorMittal kan een belangrijke toekomstige afnemer zijn en in Vlissingen heeft Total ook een raffinaderij staan. In Terneuzen heeft Air Liquide plannen voor een groene-waterstoffabriek van 200 megawatt. Dat bedrijf heeft een waterstofinfrastructuur van het Rotterdamse havengebied tot Noord-Frankrijk met een grote verscheidenheid aan industriële klanten.

Tata Steel

Ook In Rotterdam, met name op de Maasvlakte, groeien de ambities. Shell is inmiddels met de bouw van haar 200 megawatt elektrolyzer begonnen, maar in de slipstream volgen daar Uniper, HyCC met BP en meer partijen. Op de Maasvlakte wordt speciaal daarom een conversiepark aangelegd die op den duur mogelijk twee gigawatt aan installaties voor groene-waterstofproductie gaat huisvesten. Opgeteld zijn er nu al plannen voor meer dan 550 megawatt groenewaterstofproductie over vijf jaar in de Rotterdamse haven. In 2030 kan dat zomaar 1,5 gigawatt zijn. De grote aanjager in de IJmond van groene-waterstofproductie is Tata Steel in IJmuiden. Maar ook in de Amsterdamse industrie groeien de afzetmogelijkheden. Vooral waterstofproducent HyCC heeft zijn ogen gericht op de IJmond. Over vijf jaar wil het bedrijf samen met het Havenbedrijf Amsterdam een eind op weg zijn met de constructie van een 500 megawatt elektrolyzer.

Interessante gesprekken

Noord-Nederland lijkt met een strategische ligging ook kansrijk op het gebied van groene-waterstofproductie. Zeker als het aardgasnet deels wordt omgebouwd voor waterstof en natuurlijk ligt het ook strategisch voor de aanlanding van windenergie. Onlangs kondigde de Franse waterstofstarter Lhyfe een 200 megawatt waterstoffabriek in Delfzijl aan, en ook RWE, HyCC, Shell en Engie hebben grote plannen voor Delfzijl,

de Eemshaven en Emmen. Over vijf jaar kan in het Noorden zo’n 400 megawatt aan groene waterstofproductie staan. In Vlaanderen is de industrie wat bescheidener met grote aankondigingen en ambities. Afgelopen voorjaar kondigde het Amerikaanse Plug Power het eerste grootschalige groene waterstofproject aan in de Antwerpse haven. Het bedrijf wil voor 2024 een elektrolyzer bouwen met een vermogen van 100 megawatt. CEO Jacques Vandermeiren van Port of AntwerpBruges eerder in Petrochem magazine: ‘Sowieso zijn we wat bescheidener in onze aankondigingspolitiek. We wachten met aankondigingen tot het moment dat er meer zekerheid is over de investeringen. Maar ook wij zijn actief aan het onderzoeken wat de mogelijkheden zijn. En er zijn verschillende interessante gesprekken.’

Offshore

Een laatste interessant gebied voor groene-waterstofproductie is de Noordzee. RWE en Neptune Energy maakten begin 2022 bekend dat zij gezamenlijk in het consortium H2opZee stappen om vóór 2030 offshore waterstof te produceren. H2opZee is gericht op de bouw van een 300 tot 500 megawatt elektrolyzer ver op de Noordzee, voor de productie van waterstof met offshore wind. Deze waterstof wordt vervolgens via een bestaande pijpleiding naar land getransporteerd. De pijpleiding kan een capaciteit van tien tot twaalf gigawatt aan.

Ammoniakterminals

Naast de bouw van groene waterstoffabrieken oriënteren de verschillende havens zich ook op grootscheepse import van waterstof uit met name zonovergoten landen als Chili, Australië, Oman, Namibië en dichter bij huis bijvoorbeeld Portugal en Marokko. Om waterstof over grote afstanden via schepen te vervoeren, lijkt de omzetting naar ammoniak als drager kansrijk. Daarom zijn er ook verschillende plannen voor de bouw van ammoniakterminals. Zo hebben Fluxys en Advario plannen in Antwerpen en willen Uniper en Vesta van Vlissingen een ammoniakhub maken. In Rotterdam hebben Vopak, Gasunie en HES gezamenlijke plannen en wil ook OCI haar ammoniakopslag uitbreiden. En Gasunie kijkt ook stiekem alvast naar mogelijkheden in de Eemshaven.

WATERSTOF PROJECTEN

Wie: Air Liquide Wat: 200 MW elektrolyzer Waar: Terneuzen Wanneer: 2024

Wie: Engie, OCI en EEW Wat: 100 MW elektrolyzer Waar: Eemshaven/Delfzijl Wanneer: 2025

Wie: o.a. Gasunie en Shell Wat: windpark en elektrolyzer Waar: Eemshaven Wanneer: 2040

Wie: HyCC en Port of Amsterdam Wat: 500 MW elektrolyzer Waar: Amsterdam Wanneer: 2027

Wie: HyCC en BP Wat: 250 MW elektrolyzer Waar: Rotterdam Wanneer: onbekend

Wie: HyCC en Tata Steel Wat: 100 MW elektrolyzer Waar: IJmuiden Wanneer: onbekend Air Liquide heeft vergevorderde plannen om een 200 MW elektrolyzer te bouwen in Terneuzen. Het project, ELYgator genaamd, integreert op een slimme manier twee verschillende elektrolysetechnologieën (PEM en alkaline) in één ontwerp. Als het project doorgaat, kan de installatie in 2024 beginnen met de productie van groene waterstof.

Engie, OCI en EEW werken samen aan een grootschalige op waterstof gebaseerde waardeketen in Noord-Nederland. De eerste fase van het HyNetherlands (HyNL) project bestaat uit een 100 MW elektrolyzer, die wordt aangedreven met 200 MW van offshore windturbines. Deze moet waterstof gaan produceren voor onder andere de productie van e-methanol uit biogeen CO2.

Gasunie, Shell, RWE, Equinor en Eneco werken samen aan het project NortH2. Kern is de bouw van een enorm windpark in de Noordzee met een vermogen van tien gigawatt. En de bouw van een waterstoffabriek in de Eemshaven. De partners verwachten zo’n 800.000 ton groen waterstof per jaar te produceren in 2040. OCI is aan het project verbonden als afnemer van de waterstof.

HyCC en Port of Amsterdam hebben plannen voor de bouw van een groene-waterstoffabriek van 500 MW in Amsterdam: H2era. Deze zou in 2027 operationeel kunnen zijn. De fabriek wordt aangesloten op wind op zee via het hoogspanningsnetwerk van TenneT, waarmee belasting van het lokale netwerk wordt voorkomen.

HyCC en BP willen op de Maasvlakte in Rotterdam een 250 megawatt elektrolyser bouwen. De groene waterstof van H2-Fifty, maximaal 45.000 ton per jaar, wordt ingezet om de raffinaderij van BP en andere industrieën in het havengebied te verduurzamen.

HyCC en Tata Steel willen een 100 MW elektrolyser op het terrein van Tata Steel in IJmuiden bouwen. Deze gaat – naast zuurstof – maximaal 15.500 ton waterstof per jaar produceren. Het project heeft de naam H2ermes gekregen.

Wie: HyCC en Gasunie Wat: 20 MW elektrolyzer Waar: Delfzijl Wanneer: 2024

Wie: HyCC en SkyNRG Wat: 40 MW elektrolyzer Waar: Delfzijl Wanneer: 2025

Wie: Lhyfe Wat: 200 MW elektrolyzer Waar: Delfzijl Wanneer: 2026

Wie: Ørsted Wat: 500 MW elektrolyzer Waar: Zeeland Wanneer: onbekend

Wie: Ørsted Wat: 100 MW elektrolyzer Waar: Sluiskil Wanneer: onbekend

Wie: Plug Power Wat: 100 MW elektrolyzer Waar: Antwerpen Wanneer: 2024

Wie: RWE Wat: 50 MW elektrolyzer Waar: Eemshaven Wanneer: 2025

Wie: Shell Wat: 200 MW elektrolyzer Waar: Tweede Maasvlakte Wanneer: 2025

Wie: Uniper Wat: 100 MW elektrolyzer Waar: Rotterdam Wanneer: onbekend

Wie: VoltH2 Wat: 50 MW elektrolyzer Waar: Delfzijl Wanneer: 2025 HyCC en Gasunie werken samen aan het waterstofproject Djewels. De partners installeren een twintig megawatt elektrolyzer in Delfzijl voor de productie van waterstof als basis voor groene methanol. Eind 2022 nemen de partners een investeringsbeslaissing over het project. Ze willen de installatie eind 2024 operationeel hebben.

In het project H2eron werkt HyCC samen met SkyNRG om een waterstoffabriek van 40 MW in Delfzijl te bouwen. SkyNRG neemt de waterstof af om te gebruiken voor de productie van kerosine. Een definitieve beslissing moet nog worden genomen, maar doel is om in 2024 te beginnen met de bouw van de fabriek, zodat in 2025 de eerste waterstof kan worden geleverd.

Lhyfe wil een waterstoffabriek met een capaciteit van 200 megawatt bouwen in Delfzijl, die voor de elektrolyse gebruik zal maken van offshore windenergie. De installatie krijgt een jaarlijkse productiecapaciteit van meer dan 20 kiloton groene waterstof. De ingebruikname van de groene waterstofinstallatie is ten vroegste gepland voor 2026.

Ørsted wil in twee fasen een elektrolysecapaciteit van 1 GW realiseren. Het bedrijf wil die koppelen aan een groot windmolenpark (2GW) in het Nederlandse deel van de Noordzee. In een eerste fase gaat het om 500 MW aan elektrolysecapaciteit. De ontwikkeling van deze fase begint zodra de regelgeving en een regionaal waterstofnetwerk klaar is.

Ørsted en Yara willen in Sluiskil samen groene ammoniak gaan produceren. Een 100 megawatt elektrolyzer moet de windenergie van Ørsted omzetten in groene waterstof, waarmee Yara zo’n 75.000 ton groene ammoniak per jaar kan maken, en vervolgens groene meststoffen.

Het Amerikaanse Plug Power wil een 100 megawatt groene waterstoffabriek bouwen in de Antwerpse Haven. De bouw van de fabriek begint na afronding van het vergunningsproces, naar verwachting eind 2023. De eerste productie van groene waterstof wordt eind 2024 verwacht.

Het project Eemshydrogen van RWE omvat de bouw van een 50 MW-elektrolyzer in de Eemshaven met een directe aansluiting op windpark Westereems van RWE. Als RWE in 2023 een definitieve investeringsbeslissing neemt, kan het in 2025 groene waterstof produceren. BioMCN is dan de eerste klant. Mogelijk neemt Evonik ook groene waterstof af.

Shell bouwt een 200 MW elektrolyzer op de Tweede Maasvlakte in de Rotterdamse haven, de Holland Hydrogen I. De waterstoffabriek kan straks 60 ton waterstof per dag produceren met energie van het windmolenpark Hollandse Kust (noord). Naar verwachting is de fabriek in 2025 operationeel.

Uniper wil groene waterstof gaan produceren op haar Maasvlakte-locatie. Het bedrijf onderzoekt de mogelijkheden van een elektrolyse-installatie die om te beginnen een capaciteit van 100 MW krijgt. In de verdere toekomst kan de capaciteit groeien naar 500 MW. Een investeringsbeslissing volgt in 2022

Na de aankondiging van twee Zeeuwse waterstoffabrieken in Vlissingen en in Terneuzen heeft VoltH2 nu ook plannen voor een 50 MW elektrolyzer in Delfzijl. De fabriek vereist een investering van 80 tot 100 miljoen euro. Als alles volgens plan verloopt, begint de bouw in 2024.

Kom het zelf bekijken!

In het eerste kwartaal 2023 verhuizen we naar Hellevoetsluis. Centraal gelegen in de Rotterdamse industrie beschikken we dan over een speciaal voor ons ontworpen nieuw pand dat ons in staat stelt om de meest complete service te bieden. Onze nieuwe werkplaats is onder andere voorzien van een kraan met 32 ton hijscapaciteit, een straalcabine, een lasafdeling, een spoelplaats en nog meer machinale mogelijkheden. Teveel om op te noemen! Kom daarom langs om het zelf te bekijken. Stuur een mail naar info@humanindustries.nl en

maak een afspraak voor een rondleiding in ons gloednieuwe pand!

www.humanindustries.nl

Human Industries is uw partner voor alle rotating equipment!

Uw stoomturbines, compressoren, pompen, tandwielkasten, en alle andere rotating equipment zijn bij ons in goede handen.

Dat zeggen er wel meer, maar wat doen we anders?

Wij begrijpen de behoeften van onze klanten. Of het nu gaat om een kleine inspectie of een complete turnaround, een noodreparatie of een preventief onderhoudsprogramma? Bij ons staat de klant centraal, is afspraak áltijd afspraak en zijn we transparant en recht door zee. Bij u op locatie en in onze compleet uitgeruste werkplaats zorgen wij voor een compleet pakket aan services.

Korte lijnen….

In de dynamische industrie waarin we werken zorgen wij ervoor dat álles soepel blijft draaien. Bij ons geen lange levertijden en complexe communicatiestructuren. We kunnen snel schakelen doordat we letterlijk de beste kennis, kunde en middelen onder één dak hebben verzameld.

Merkonafhankelijk….

De makelij van uw equipment is voor ons nooit een probleem, want wij werken volledig merkonafhankelijk. Dankzij reverse engineering bijvoorbeeld, hoeven we niet lang te wachten op reserveonderdelen. We zijn we in staat om in relatief korte tijd equipment weer operationeel te maken met inzet van kwalitatief hoogwaardige vervangingsonderdelen.

Alles wat niet naar de werkplaats kan, kan een werkplaats naartoe! Human Industries verspilt geen kostbare tijd. Bij grotere projecten, zoals turnarounds, zorgen we voor een compleet ingerichte hijs- en toolcontainer. De containers zijn compleet ingericht met volledig gekeurd en gecertifi ceerd hijsgereedschap, handgereedschap, elektrisch gereedschap, hydraulisch gereedschap en meet- en regelapparatuur.

Onze mensen….

Onze naam staat voor de belangrijkste pijler in ons bedrijf: onze mensen. Ze zijn stuk voor stuk kundig en betrokken bij hun vakgebied en zijn samen verantwoordelijk voor vele jaren ervaring in de techniek en industrie. Dat gaat niet vanzelf natuurlijk. Wij blijven voortdurend investeren in de opleiding en het welzijn van onze mensen. Als onderneming zijn we VCA-P gecertifi ceerd, en het is voor ons vanzelfsprekend dat we ons werk verrichten op een manier die nooit concessies doet aan veiligheid, gezondheid of het milieu.