InnovationQuarter Jaarplan 2018 by InnovationQuarter

jaarplan

2018

INHOUDSOPGAVE

Inleiding 1. Relevante ontwikkelingen 1.1 Meerjarenstrategie 1.2 Externe evaluatie, imago- en klanttevredenheidsonderzoek en medewerkerstevredenheidsonderzoek 1.3 Invest-NL 1.4 Regionaal investeringsplatform 1.5 Roadmap Next Economy 1.6 Tot slot

2. Business Development 2.1 Opdracht 2.2 Prestaties 2.3 Activiteiten

3. Foreign Investments 3.1 Opdracht 3.2 Prestaties 3.3 Activiteiten

4. Capital 4.1 Opdracht 4.2 Prestaties 4.3 Activiteiten

5. Internationalisering 5.1 Opdracht 5.2 Prestaties 5.3 Activiteiten

6. Economic Board Zuid-Holland 7. Organisatie en Communicatie 8. Begroting

Inleiding Onze drijfveer is om gezamenlijk te werken aan maatschappelijke uitdagingen en om Zuid-Holland in economisch opzicht beter te laten presteren.

uitdagingen én aan het ontstaan van nieuwe groeimarkten. In het regeerakkoord is aangegeven dat ook het nationale topsectorenbeleid zich meer zal richten op maatschappelijke thema’s als energietransitie, voedsel en hightech. Dit sluit goed aan op onze activiteiten en de uitdagingen in de

InnovationQuarter is sinds 1 januari 2014 actief als regionale ontwikkelingsmaatschappij voor ZuidHolland. Wij geloven dat ondernemers, samen met kennisinstellingen en overheden, de sleutel bieden tot het oplossen van maatschappelijke uitdagingen. Precies in die driehoek opereren wij als InnovationQuarter. En zorgen we voor meer samenwerking tussen ondernemers onderling en met kennisinstellingen en overheden, zorgen we dat ondernemingen die willen (door)groeien daar financiering voor vinden, en zetten we de regio nationaal en internationaal op de kaart als aantrekkelijke vestigingsplaats. De inspiratie voor ons werk vinden we in de vele innovatieve ondernemers die onze regio rijk is.

regio. InnovationQuarter is opgericht omdat het innovatiepotentieel onvoldoende wordt benut. Om de economische prestaties duurzaam te verbeteren is het onder meer noodzakelijk dat bedrijven en kennisinstellingen nauwer samenwerken, dat meer kruisbestuiving plaatsvindt tussen sectoren en clusters, dat het innovatieve MKB wordt versterkt, dat innovatieve buitenlandse bedrijven worden aangetrokken en dat wordt geïnvesteerd in vernieuwende en snelgroeiende bedrijven. InnovationQuarter werkt aan deze zaken vanuit haar drie kerntaken Business Development, Foreign Investments en Capital. Onze missie vertaalt zich binnen deze kerntaken in een veelheid aan activiteiten. ▶▶ Vanuit Business Development smeden we consortia tussen innovatieve ondernemers en waar nodig met kennisinstellingen, gericht op de ontwikkeling van nieuwe business.

De missie van InnovationQuarter is om het

▶▶ Vanuit Foreign Investments zoeken we

innovatieve vermogen van Zuid-Holland te

wereldwijd naar bedrijven die ons regionale

ontsluiten. Zuid-Holland beschikt over een

ecosysteem kunnen versterken en die zich in

groot innovatiepotentieel door de zeer sterke

Zuid-Holland willen vestigen, zetten we de

kennisinfrastructuur, de diversiteit aan traditionele

regio internationaal steviger op de kaart en

en nieuwe sectoren en de grote hoeveelheid aan

investeren we substantieel in het onderhouden

innovatieve bedrijven. Een ideale voedingsbodem

van relaties met al in Zuid-Holland gevestigde

voor Zuid-Hollandse bedrijven en kennisinstellingen die samen een motor van vernieuwing vormen.

internationale bedrijven. ▶▶ Vanuit Capital helpen we vernieuwende en

Die samen een grote bijdrage kunnen leveren aan

snelgroeiende bedrijven aan financiering, onder

het oplossen van verschillende maatschappelijke

meer door zelf risicodragend in deze bedrijven te

investeren. Ook zetten we in op het vergroten

binnen en buiten de regio ten behoeve

van het beschikbare investeringskapitaal in de

van internationalisering van ten minste

regio.

40 bedrijven uit de speerpuntsectoren van InnovationQuarter.

Ons intensieve netwerk met meer dan 5000 ondernemers in de regio en meer dan 500

Brede regionale rol

investeerders, gecombineerd met ons uitgebreide

De opgave voor InnovationQuarter is groter dan

internationale netwerk, vormt de basis van ons werk.

het sec realiseren van projecten, nieuwe banen of investeringen. Met bedrijven, kennisinstellingen,

In 2018 zetten wij in op het behalen van de

clusteren deltaorganisaties, incubators, financiers,

volgende doelstellingen binnen onze kerntaken:

topsectoren en overheden zorgen we ervoor dat een bruisend ecosysteem ontstaat. Waarin

Business Development: het aanjagen van 40

hoogwaardige kennis wordt toegepast door

business cases en innovatieprojecten en het

bedrijven. Waar partijen elkaar weten te vinden

realiseren van € 20 mln. aan gemeten uitgelokte

over bestuurlijke en sectorale grenzen heen. Waar

private en publieke investeringen.

we oplossingen vinden voor maatschappelijke uitdagingen. Waar serieus werk wordt gemaakt

Foreign Investments: het laten landen in Zuid-

van de transitie naar de next economy, door het

Holland van 40 bedrijven met een investeringsvolume

verzilveren van de kansen die de digitale en circulaire

van € 80 mln.

economie biedt.

Capital (IQCapital, ENERGIIQ en UNIIQ): de

Deze opgave vraagt van InnovationQuarter

realisatie van 26 investeringen met een totaal

dat ze méér is dan een verbinder, meer dan een

geïnvesteerd vermogen van € 35,6 mln. (inclusief

acquisitieorganisatie en meer dan een investeerder.

privaat aangetrokken kapitaal).

We doen dan ook meer dan waar we op basis van de hierboven gestelde targets op afgerekend worden.

Onze activiteiten moeten in 2018 leiden tot een

Dat ‘meer’ zit in de eerste plaats in de integrale

additioneel geïnvesteerd privaat vermogen van

samenwerking tussen onze kerntaken, waardoor

naar schatting € 135 mln. en de creatie van ruim

we onze kennis en netwerken optimaal inzetten

600 hoogwaardige arbeidsplaatsen in de regio.

voor ondernemers. In reguliere sectoroverleggen delen medewerkers vanuit de drie kerntaken actuele

In het verlengde van de drie kerntaken ondersteunt

ontwikkelingen en leads, met als doel vanuit ieders

InnovationQuarter sinds 2017 ondernemers op het

kennis en expertise de toegevoegde waarde van

gebied van internationalisering. In 2018 streven we

InnovationQuarter te versterken. Het ‘meer’ zit ook

naar de volgende resultaten:

in het leggen van verbindingen tussen individuele

▶▶ Opzetten, uitvoeren en inbedden van

ondernemers onderling en tussen (buitenlandse)

de bestaande en nieuwe hub-to-hub

ondernemers en kennisinstellingen (individuele

samenwerkingen: ten minste 3 in 2018;

matchmaking). Het zit in de bijdragen die wij leveren

▶▶ Organiseren van minimaal 4 eigen missies

aan regionale beleidsagenda’s. En het ‘meer’ zit niet

waarbij ten minste 40 bedrijven meegenomen

in de laatste plaats in de wijze waarop we via onze

worden naar het buitenland;

externe communicatie de innovatieve kracht van

▶▶ Ondersteunen van 10 missies van partners

onze regio op de kaart zetten.

Leeswijzer Hoofdstuk 1 start met een korte reflectie op de uitrol van onze Meerjarenstrategie en gaat vervolgens in op enkele externe ontwikkelingen die relevant zijn voor onze organisatie. In de hoofdstukken 2 t/m 4 wordt per kerntaak aangegeven wat de doelstellingen zijn voor 2018 en welke activiteiten daarvoor worden uitgevoerd. We gaan daarbij ook in op de inhoudelijke focus binnen de verschillende sectoren. Vervolgens gaat hoofdstuk 5 in op het thema Internationalisering. De Economic Board Zuid-Holland, waarvan het secretariaat bij InnovationQuarter is ingebed, komt aan de orde in hoofdstuk 6. Na een beknopte toelichting op onze organisatie en communicatieactiviteiten eindigt dit jaarplan met onze begroting voor 2018. Ik wens u veel leesplezier en zie uit naar de samenwerking in 2018! Rinke Zonneveld Directeur InnovationQuarter 5

1. Relevante ontwikkelingen Dit hoofdstuk beschrijft de voor InnovationQuarter relevante ontwikkelingen die zich in 2017 hebben voorgedaan of die van invloed zullen zijn in 2018. We starten met een korte update van de uitrol van onze Meerjarenstrategie 2016–2018.

ambities uit onze Meerjarenstrategie kunnen realiseren. Als kwantitatieve doelstellingen voor de periode 2016-2018 gingen we uit van de realisatie van een additioneel geïnvesteerd vermogen van € 300 mln. en de creatie van 1000 nieuwe hoogwaardige arbeidsplaatsen. Ultimo 2017 zullen we de werkgelegenheidsdoelstelling ruimschoots en

1.1 Meerjarenstrategie

de investeringsdoelstelling al nagenoeg geheel

Onze Meerjarenstrategie 2016–2018 vormt het

hebben gehaald voor de driejaarsperiode.

strategische kader waarbinnen dit jaarplan valt.

inhoudelijke focus die we daarbij hanteren en de

1.2 Externe evaluatie, imago- en klanttevredenheidsonderzoek en medewerkerstevredenheidsonderzoek

kansen die wij zien voor additionele inzet, zowel

In het derde kwartaal van 2017 zijn parallel aan

binnen als aanvullend op onze kerntaken.

elkaar de volgende onderzoeken uitgevoerd:

De Meerjarenstrategie omvat een beschrijving van onze opdracht, onze kernactiviteiten, de

▶▶ Een externe evaluatie op initiatief van onze In het jaarplan 2017 konden we melden dat wij

aandeelhouders, uitgevoerd door Decisio.

door additionele bijdragen van de Provincie Zuid-

Deze evaluatie vormt een aanvulling op de in

Holland en de Metropoolregio Rotterdam Den

2016 uitgevoerde, landelijke evaluatie van de

Haag (MRDH) onze inzet konden versterken op

Regionale Ontwikkelingsmaatschappijen en

onder meer strategische acquisitie in het Hightech

bestaat met name uit deskresearch en een groot

domein, op Business Development in de domeinen

aantal verdiepende, strategische interviews met

Cleantech/Biobased en Horticulture, op Business

aandeelhouders, samenwerkingspartners en

Development rondom verschillende fieldlabs, op Investor Relations en op Internationalisering. Deze inzet wordt gecontinueerd in 2018.

bedrijven; ▶▶ Een imago- en klanttevredenheidsonderzoek dat op ons eigen initiatief is uitgevoerd door Motivaction;

In het eerste kwartaal van 2017 hebben de gemeente Leiden en de Universiteit Leiden gezamenlijk besloten tot een additionele

▶▶ Een Medewerkerstevredenheidsonderzoek, door onszelf (en jaarlijks terugkerend) uitgevoerd onder onze medewerkers.

bijdrage aan InnovationQuarter, waarmee wij

Het totaal van deze onderzoeken geeft een goed

de gezamenlijke wens konden realiseren om de

beeld hoe vanuit verschillende perspectieven

business development capaciteit op Life Sciences

naar InnovationQuarter wordt gekeken. Een

and Health uit te breiden. Door deze additionele

gebundelde reactie op de drie onderzoeken wordt

bijdragen hebben wij een belangrijk deel van de

eind 2017 besproken met onze aandeelhouders en

vormt basis voor de doorontwikkeling van onze

InnovationQuarter het initiatief genomen te

organisatie en aanscherping van onze inhoudelijke

komen tot de oprichting van een Regionaal

focus en aanpak in 2018.

investeringsplatform. Zij werken hiertoe samen met de European Investment Bank (EIB).

1.3 Invest-NL

Aanleiding zijn de intensieve contacten met de

Het kabinet heeft op 10 februari 2017 de

Europese Commissie en de EIB over de financiering

oprichting van een Nederlandse Financierings- en

van de ambities uit met name de Roadmap Next

Ontwikkelinginstelling (NFOI) aangekondigd.

Economy, de aanstaande totstandkoming van

De op te richten NFOI moet begin 2018 van start

Invest-NL en de constateringen omtrent het niet

gaan onder de naam Invest-NL. De oprichting van

opgewerkt en gefinancierd krijgen van business

Invest-NL is ingegeven vanuit de constatering

cases.

dat investeringen in projecten en bedrijven

op het gebied van maatschappelijke opgaven

Het Regionaal investeringsplatform wil versnelling,

niet goed van de grond komen, vanwege het

eenvoud en samenwerking aanbrengen op de

onaantrekkelijke (gepercipieerde) risicoprofiel,

volgende punten:

de te lange terugverdientijd of ontbrekende

▶▶ Het identificeren van betekenisvolle en kansrijke investeringsopgaven;

ontwikkelcapaciteit (opwerken van business cases). Invest-NL start met een kapitaalstorting

▶▶ Het bieden van professionele ondersteuning bij het voor financiële partners begrijpelijk en

door het Rijk van € 2,5 miljard en zal investeren

attractief maken van investeringsprojecten;

op het gebied van maatschappelijke opgaven (energietransitie, duurzaamheid, klimaat) en op

▶▶ Het matchen van concrete kapitaalbehoefte per investeringsproject met de meest

het gebied van bedrijfsfinanciering.

geschikte aanbieder(s) van kapitaal op Het Kabinet ziet de regionale

basis van kenmerken project en fondsen- en

ontwikkelingsmaatschappijen (ROM’s) als een

kapitaallandschap;

zeer belangrijke economische schakel tussen

▶▶ Het begeleiden van de totstandkoming van

Rijk en regio. Deze schakelfunctie wordt met

concrete financieringsarrangementen, de

de totstandkoming van Invest-NL vermoedelijk

vastlegging daarvan en het inrichten van een

alleen maar sterker en belangrijker. In 2017 is

lean uitvoering daarvan.

gewerkt aan voorstellen voor de vormgeving

van de taakverdeling en samenwerking tussen

Het lijkt evident dat een dergelijk platform een

Invest-NL en ROM’s. Dit gaat om zowel het

belangrijke interface vis-à-vis Invest-NL kan

financieringsdomein als ontwikkelingsactiviteiten.

vormen. Mede met het oog op de beoogde rol van

Van zowel van de zijde van het Rijk als van de

ROM’s als regionale evenknie van Invest-NL is

provincies is de wenselijkheid aangegeven dat de

het een realistische optie dat de initiatiefnemers

ROM’s zich ontwikkelen tot de regionale evenknie

het Regionaal investeringsplatform onder willen

van Invest-NL.

brengen bij InnovationQuarter. De bestuurlijke Investment board heeft

1.4 Regionaal investeringsplatform

in november 2017 besloten tot oprichting

Begin 2017 hebben de steden Rotterdam en

van het Regionaal Investeringsplatform.

Den Haag, de Provincie Zuid-Holland, de

InnovationQuarter is gevraagd een kwartiermaker

Metropoolregio Rotterdam Den Haag en

aan te stellen die met een verder uitgewerkt

businessplan komt. Definitieve besluitvorming zal

1.6 Tot slot

plaatsvinden in april 2018.

In 2018 zullen wij gaan werken aan een nieuwe Meerjarenstrategie voor de periode 2019-2022.

1.5 Roadmap Next Economy

De hierboven genoemde ontwikkelingen vormen

De Roadmap Next Economy (RNE) is de

hiervoor belangrijke input. En alhoewel deze

langetermijnvisie van de regio gericht op het

ontwikkelingen op het moment van schrijven van

realiseren van de transitie naar een nieuwe

dit jaarplan nog niet zijn uitgekristallisseerd ligt

economie. Hierin zijn twee zaken dominant:

het in de lijn der verwachting dat de inhoudelijke

de ontwikkeling van internettechnologie en de

focus van InnovationQuarter verder zal worden

overgang naar schone energie. Binnen de RNE

aangescherpt. Maatschappelijke uitdagingen

is een vijftal transitiepaden geidentificeerd , die

en transitieopgaven zullen naar verwachting

fungeren als stippen aan de horizon waar via

meer leidend worden. Het explicieter maken van

verschillende projecten aan bijgedragen kan

(regionale) doelstellingen en de doorvertaling

worden. De kracht van de ‘beweging’ RNE moet

daarvan naar een handelingsperspectief voor

zitten in het convergeren van de inspanningen van

InnovationQuarter hoort daarbij. Evenals

verschillende actoren naar die stippen toe.

duidelijker samenwerkingsafspraken met onder meer clusteren deltaorganisaties in de regio.

Vanuit ons strategisch meerjarenperspectief

Mogelijkerwijs leiden de genoemde ontwikkelingen

dragen wij via onze projecten en investeringen

ook tot verdere taakuitbreiding of intensivering op

bij aan de transitiepaden. Deze zijn immers niet

bestaande taken.

alleen relevant voor de toekomstbestendigheid van de regionale sectoren en clusters, maar ook om

We realiseren ons dat deze bewegingen niet

kansen te grijpen: de next economy als hefboom

alleen de belangen raken van InnovationQuarter

voor de totstandkoming van innovaties en nieuwe

zelf, maar ook die van onze aandeelhouders,

business.

samenwerkingspartners en de bedrijven voor wie we er zijn. We zullen deze partijen, evenals

Uitdaging en opgave voor de RNE is ons inziens om

de Economic Board Zuid-Holland, dan ook

het ‘wat’ – welke concrete doelstellingen worden

intensief betrekken bij het opstellen van onze

gehanteerd voor de verschillende transitiepaden

nieuwe meerjarenstrategie. Deze zal eind 2018

en via welke tussenstappen worden die bereikt

ter vaststelling aan onze aandeelhouders worden

– concreter te maken. En deze vervolgens door

voorgelegd.

te vertalen in businessmogelijkheden voor ondernemers. InnovationQuarter is gevraagd om per 1 januari 2018 de uitvoering van de RNE op zich te nemen (met een overgangsperiode tot 1 mei 2018). De Bestuurlijke Investment Board en de Aandeelhoudersvergadering van InnovationQuarter hebben hiermee ingestemd. Verdere uitwerking inclusief afspraken over financiering dient nog plaats te vinden.

1 Digital Gateway to Europe, Smart Energy Delta, Circular Economy, Entrepreneurial Region en Next Society.

2. Business Development 2.1 Opdracht

transitie en vernieuwing als belangrijke criteria),

Ondernemers geven aan dat het aanjagen van

gerichtere inzet van onze capaciteit en realiseren

vernieuwing en het realiseren van nieuwe samen-

van projecten die echt het verschil gaan maken.

werkingsverbanden voor hen belangrijke redenen zijn om met InnovationQuarter samen te werken.

Het verschil gaan we maken daar waar maat-

Daarnaast waarderen ondernemers het netwerk

schappelijke vraagstukken op gebied van voeding,

dat InnovationQuarter heeft opgebouwd, dat voor

gezondheid, energie, water, mobiliteit en veiligheid

hen leidt tot waardevolle nieuwe contacten.

via innovatieve projecten met investerende ondernemers worden ingevuld. Het is precies die com-

De hoofdopdracht van Business Development

binatie die het hart van onze spannende opdracht

is daarvan een directe afgeleide: we verkennen

vormt. Waar we niet van zijn, zijn vergezichten

nieuwe innovatiethema’s (zoals cybersecurity,

zonder op termijn een levensvatbaar businessplan.

blockchain en regeneratieve geneeskunde),

Waar we ook van wegblijven, zijn projecten die

brengen ondernemers en kennisinstellingen bij

weliswaar business genereren, maar geen verdere

elkaar en jagen projecten aan die moeten leiden

appellerende ambitie hebben.

tot private en publieke investeringen. Het zwaartepunt van onze inzet ligt in de aanjaagfase, waarin

InnovationQuarter richt zich primair op de (cross-

we consortia bouwen en zorgen voor de levensvat-

overs tussen) regionale speerpuntdomeinen Life

baarheid van initiatieven. Die initiatieven kunnen

Sciences & Health, Safety & Security, Cleantech,

van ondernemers komen, maar ontwikkelen we

Horticulture, Smart Industry en Water & Maritime,

ook zelf. Het ultieme bewijs van levensvatbaarheid

waarbinnen onder meer hightech maakindustrie

is dat we projecten neerzetten waar ondernemers

op het gebied van (aero)space en robotica. De

in willen investeren en, na onze aanjaagrol, zelf de

Roadmap Next Economy en de speerpunten van de

kar gaan trekken.

Economic Board Zuid-Holland zijn daarbij belangrijke bakens.

Onderdeel van onze opdracht is óók het voor ondernemers zo overzichtelijk mogelijk maken van het innovatielandschap in Zuid-Holland. De clusteren deltaorganisaties, Havenbedrijf Rotterdam en ook de kennisinstellingen zijn voor ons belangrijke partners als het gaat om trends en ontwikkelingen op topniveau te signaleren en verkennen. Op die thema’s waar vervolgens ook energie van ondernemers merkbaar is, kunnen wij onze aanjagende rol nog scherper spelen. Wat we daarmee willen bereiken, is drieledig: gedegen onderbouwing van de projecten waar we ons op gaan richten (met

2.2 Prestaties

Naast de hierboven genoemde afrekenbare targets

In de hoofdopdracht van Business Development

levert Business Development de volgende presta-

staat het aanjagen van consortia, gericht op

ties in 2018:

nieuwe business, centraal. Daarnaast verkennen we, samen met de clusteren deltaorganisaties,

▶▶ Realisatie van individuele matchmaking

de innovatiethema’s van de toekomst. Dat vertaalt

tussen ondernemers onderling en tussen

zich in de volgende prestaties voor 2018:

ondernemers en kennisinstellingen Ondernemers waarderen ons grote en groeiende netwerk (inclusief dat van Capital en Foreign Investments) en geven regelmatig aan juist daardoor met nieuwe partners tot nieuwe business te komen. Omdat de basis

20,0

Aantal business cases en innovatieprojecten

Uitgelokte investeringen (mln.)

van ons werk is de relatie die we met veel ondernemers hebben, zal matchmaking altijd een onderdeel van ons werk zijn. Ook vanuit de netwerkbijeenkomsten die door onze partners georganiseerd worden, komen regelmatig leads die we verder helpen.

1. Het aanjagen van 40 business cases en innovatieprojecten

▶▶ Bijdragen aan strategische (beleids-) agenda’s

Een business case is een project met uitsluitend

Vanwege onze praktijkkennis en ons netwerk

private financiering, terwijl het bij een innovatie-

leveren we regelmatig input voor strategische

project deels ook om publieke financiering kan

agenda’s. Zo heeft de Economic Board Zuid-

gaan. In beide gevallen is er een consortium met

Holland vijf speerpunten die richtinggevend

ondernemers gevormd voor een levensvatbaar pro-

zijn voor de activiteiten van InnovationQuarter.

ject, waarin ondernemers zelf gaan investeren.

Door de inbedding van het secretariaat van de Board bij InnovationQuarter wordt op een hele

2. Het realiseren van € 20 mln. aan gemeten uitgelokte private en publieke investeringen

directe, concrete en laagdrempelige manier

Uitgelokte private en publieke investeringen staan

strategie in concrete, levensvatbare projecten.

centraal in de eerste outputindicator. Belangrijk

input gegeven voor de strategie van de Board. Onze belangrijkste rol blijft het vertalen van ▶▶ Business Development ter versterking van

daarbij is dat deze investeringen gemeten worden,

Foreign Investments en Capital

onder meer op een door bedrijven onderschreven

Naast het leggen van relaties ten behoeve

business case dan wel een subsidiebeschikking.

van de eigen projecten, zal vanuit Business Development ook actief worden bijgedragen

Hiernaast zullen, waar mogelijk in samenwer-

aan het Investor Relations programma van

king met partners, 20 verkenningen uitgevoerd.

Foreign Investments, dat tot doel heeft om

Verkennen van nieuwe innovatiethema’s speelt een

in Zuid-Holland gevestigde buitenlandse

belangrijke rol in de ontwikkeling van het project-

bedrijven actief te volgen op mogelijkheden

portfolio voor 2018 en verder.

voor onder meer uitbreidingsinvesteringen. Ook ten behoeve van de kerntaak Capital zal

vanuit Business Development capaciteit worden

nieuwe projecten als blijkt dat een veelbelovend

ingezet, voor leads voor IQCapital, UNIIQ en

initiatief uiteindelijk toch niet levensvatbaar

ENERGIIQ.

blijkt te zijn. Die scheidslijn is dun en vraagt om stuurmanskunst. De belangrijkste graadmeter is en

2.3 Activiteiten

blijft of ondernemers zelf willen gaan investeren in

In de activiteiten van Business Development staat

het project.

het aanjagen van samenwerkingsverbanden gericht op nieuwe business centraal, om zo

A. Verkenningen

invulling te geven aan onder meer de speerpunten

In 2018 willen we nadrukkelijker sámen met de

van de Economic Board Zuid-Holland en de

clusteren deltaorganisaties, kennisinstellingen,

Roadmap Next Economy,

Havenbedrijf Rotterdam, Kamer van Koophandel

Mede op basis van onze observaties in de afgelopen

en andere stakeholders in het economisch domein

jaren wordt het voor 2018 nóg belangrijker om

verkenningen uitvoeren. Dat is in lijn met de

actief te werken aan conversie: onze begeleiding

verwachting dat we onze inhoudelijke focus in de

in de aanjaagfase laten volgen door het zelf laten

op te stellen meerjarenstrategie 2019-2022 zullen

oppakken van projecten door ondernemers en

aanscherpen. Zo wordt de basis gelegd voor een

dus aansturen op overdracht van het project

nog meer gerichte aanjaagfase.

als het levensvatbaar is. En doorschakelen naar

Proces SIGNALEREN ▶ Innovatie-

VERKENNEN ▶ Innovatie-

AANJAGEN ▶ Consortiumvorming

REALISEREN ▶ Ondernemers

ontwikkelingen

resulterend in

realiseren op basis

signaleren

projectplan

van businessplan

▶ Smeden en

en afspraken met

▶ Potentiële behoeften

markt onderzoeken

markt onderzoeken ▶ Ondernemers

inspireren ▶ Verkennen

formaliseren

consortium nieuwe

samenwerkings-

business en benodigde

verbanden

investeringen

▶ Ondersteuning

economische potentie

bij financierings-

thema’s

mogelijkheden

▶ Verkennen

draagvlak en vesteringsbereidheid ondernemers ▶ Organiseren speelveld

(privaat en/of publiek) ▶ Uitwerken business

case en value case ▶ Borgen financiering ▶ Realiseren kartrekker

om gezamenlijke

uit bedrijfsleven

innovaties te

die het consortium

ontwikkelen

naar daadwerkelijke realisatie van new business leidt

Box 1: Samenwerking met Provincie, MRDH en gemeenten ▶▶ Veel van onze resultaten bereiken we in goede samenwerking met Provincie, MRDH en individuele gemeenten. Zo werken we intensief samen met Provincie en MRDH als het gaat om fieldlabs en de fieldlabinfrastructuur. Ook in het domein van Foreign Investments trekken we samen op met publieke partners: bezoeken aan buitenlandse ondernemingen vinden vaak plaats met gemeentelijke accountmanagers en gemeenten worden (vaak op bestuurlijk niveau) betrokken bij fact finding trips van buitenlandse bedrijven. Ook werken we zeer nauw samen met betrokken gemeenten en vaak ook de provincie bij het opstellen van bid books voor het aantrekken van grote bedrijven of instellingen. ▶▶ Daar waar gemeenten een specifieke sectorale focus hebben, er fysieke hotspots of clusterorganisaties actief zijn, is de samenwerking als vanzelf zeer intensief en vindt die over de volle breedte van onze kerntaken plaats. Voorbeelden zijn onze samenwerking met Den Haag rondom The Hague Security Delta, met Leiden rondom Leiden Bio Science Park, met de Drechtsteden en Deal! rondom Maritime Delta, met Rotterdam rondom RDM en CIC/ Venture Café. In Rotterdam is de samenwerking met het Havenbedrijf ook intensief; we werken in veel business development projecten samen, maar ook in programma’s als PortXL.

We continueren de samenwerking met de andere

B. Aanjagen van samenwerkingsverbanden

regionale ontwikkelingsmaatschappijen, waar we

Activiteiten die we in de aanjaagfase ondernemen,

in 2017 onder meer verkenningen op het gebied

zijn het vormen van een consortium, het (doen)

van augmented en virtual reality en smart mobility

ontwikkelen van een projectplan en het verkennen

uitvoerden. Naast Smart Mobility zijn in 2018

van de financieringsmogelijkheden. Daarnaast

Smart Health, Smart Farming en Smart Energy

zoeken we actief naar locaties waar projecten

de gezamenlijk gedefinieerde thema’s waarop we

kunnen landen, om actief bij te dragen aan het

gaan samenwerken. Hiermee geven we als ROM’s

versterken van regionale innovatiehotspots. Het

zichtbaar invulling aan het partnerschap tussen

einde van de aanjaagfase wordt gemarkeerd door

Rijk en regio, in aansluiting op de nieuwe focus

een ‘confirmation letter’ van bedrijven en/of een

van het topsectorenbeleid op maatschappelijke

beschikking waarin de publieke bijdrage aan een

thema’s. Veel maatschappelijk relevante

project wordt vastgelegd.

innovatiethema’s (zoals voeding, veiligheid en gezondheid) gaan over provinciegrenzen heen;

In 2018 is een specifiek aandachtspunt het vullen

door onze eigen regionale specialisatie te verbinden

van de verschillende fieldlabs met concrete

met die van andere regio’s ontsluiten we nieuwe

projecten. Eind 2017 is het programma Smart

netwerken en nieuwe businesskansen die we

Manufacturing Industriële Toepassingen Zuid-

vervolgens gezamenlijk aanjagen.

Holland (SMITZH) ontwikkeld, dat we in

Box 2: Business Development / Speerpunten 2018 ▶▶ Vanuit onze opdracht werken we aan maatschappelijke opgaven en transitie, met een focus op ondernemers die kunnen en willen investeren in vernieuwing. We volgen daarbij de speerpuntsectoren uit onze meerjarenstrategie; crossovers tussen sectoren zijn daarbij een belangrijk uitgangspunt: ▶▶ Horticulture: De speerpunten in Horticulture zijn enerzijds voedinggerelateerd (personalized food, gezonde inhoudsstoffen, tegengaan van voedselverspilling) en anderzijds technologie georiënteerd (vertical farming, digitalisering tuinbouw). Een overkoepelend thema is de internationaliseringsstrategie die voor het voortbestaan van de sector cruciaal is. In 2017 hebben we met de sector de mogelijkheden van Canada, mede als gevolg van de inwerkingtreding van CETA, verkend. ▶▶ Clean tech & circulaire economie: Voor toekomstbestendige energievoorziening (zeker ook in relatie tot ENERGIIQ) en smart mobility bouwen we voort op de verkenningen uit 2017, die aantonen dat er veel kansen voor de regio liggen. Circulaire economie focust zich met name op het EBZ-speerpunt Haven in transitie, samen met partners als Havenbedrijf Rotterdam, Clean Tech Delta en Deltalinqs ▶▶ Smart Industry: Op Smart Industry zijn in 2016 en 2017 veel en vaak grote projecten (zoals de fieldlabs Ramlab en Blockchain en het Composite Automation Development Centre) ontwikkeld. Ook in 2018 investeren we fors op dit domein, via de doorontwikkeling van het thema Smart Manufacturing met veel bedrijven. Daarnaast is de (aero-)space sector een speerpunt, met daarbinnen unmanned system en space upstream & downstream als thema’s. ▶▶ Life Sciences & Health: We investeren in het EBZ-speerpunt Regenerative Medecine, waarbij onze invalshoek is het betrekken (en samen met FI mogelijk aantrekken) van zo veel mogelijk innovatieve bedrijven. Andere innovatiethema’s zijn Drug discovery & development en, samen met Safety & Security, ook digital health/datamanagement. ▶▶ Safety & Security: Samen met onze partners HSD en Havenbedrijf Rotterdam investeren we in 2018 in het gebundeld ontwikkelen van projecten op het thema Cybersecurity. Big data is het tweede innovatiethema, met nadrukkelijk raakvlakken met andere domeinen als Life Sciences & Health. De crossover tussen veiligheid en water- en deltatechnologie ontwikkelen we op het thema Weerbaarheid vitale infrastructuur. ▶▶ Maritieme-, water- en deltatechnologie: Offshore wind, energie en de cross-over met Cybersecurity hebben we eind 2017 met partners als HSD en The Hague Business Agency verkend. In 2018 willen we op dit thema projecten ontwikkelen; op het grensvlak van Clean Tech en Maritiem wordt het speerpunt Autonoom varen. Verder vullen we via onze rol in het Valorisatieprogramma Deltatechnologie en Water verschillende proeftuinen in Zuid-Holland in op gebied van waterveiligheid en klimaat. Het Global Center of Excellence on Climate Adaptation kan hierbij een belangrijke katalysator worden, dus werken we graag mee aan de concretisering ervan.

2018 en 2019 gaan uitrollen. Kenmerkend voor

In 2016 en 2017 hebben we als additionele

SMITZH is de focus op concrete activiteiten voor

activiteit de advisering in het kader van de MKB

ondernemers. In SMITZH werken 8 maakindustrie-

Innovatieregeling voor de Topsectoren (MIT)

georiënteerde fieldlabs in Zuid-Holland samen:

Zuid-Holland uitgevoerd. We continueren dat als

Duurzaamheidsfabriek Dordrecht, RAMLAB,

additionele opdracht in 2018.

Robohouse, Dutch Optic Centre, Big Data Innovatie Hub, Digital Factory for Composites,

Verder werken we mee aan programma’s die

Dutch Growth Factory en Composite Automation

door of samen met anderen worden uitgevoerd.

Development Centre.

Zo wordt ook in 2018 capaciteit ingezet voor het vervolg op het Valorisatieprogramma

Voor de extra activiteiten maken we onderscheid

Deltatechnologie en Water, waarbij onze focus

tussen activiteiten die we vanuit de bestaande

is het smeden van samenwerkingsverbanden

capaciteit oppakken (kleinschalige activiteiten

tussen innovatieve ondernemers en ook

die vrij eenvoudig in de marge van bestaande

kennisinstellingen. Tot eind 2018 voeren we tevens

activiteiten en bestaande capaciteit kunnen

het programmamanagement van Maritime Delta

worden opgepakt) en activiteiten die vanwege hun

uit; in de loop van 2018 wordt besloten hoe dit

karakter – additioneel op kerntaken - en omvang

programma wordt voortgezet.

in een aanvullende opdracht moeten worden vormgegeven. Hiertoe voeren we soms overigens eerst een kleinschalige pilot uit.

Box 3: Business development / Observaties 2017 ▶▶ Regionale transitieagenda’s als de Roadmap Next Economy, de strategie van de Economic Board Zuid-Holland, de regionale Aero & Space-agenda met bedrijfsleven en TU Delft en de biobased-agenda die samen met Clean Tech Delta is opgesteld, gaven in 2017 richting aan de aanjaagactiviteiten van Business Development. Ook in 2018 werken we samen met partners aan gedegen onderbouwing van de doelen en projecten waar we ons op richten. ▶▶ In 2017 heeft de regio geïnvesteerd in een samenhangende structuur van fieldlabs. Belangrijk is en blijft om fieldlabs te laden met concrete projecten met ondernemers en kennisinstellingen. Succesvolle fieldlabs bewijzen zich met name door projecten waar ondernemers zelf in willen investeren, zoals bijv. RAMLAB en RoboHouse. ▶▶ Het zwaartepunt van het werk van Business Development ligt in de aanjaagfase, waarna ondernemers het stokje overpakken en investeringen realiseren. In de praktijk merken we dat loslaten c.q. overdragen van projecten niet vanzelf gaat; vanwege onze betrokkenheid als neutrale, betrokken aanjager blijven we voor ondernemers een belangrijk klankbord, ook ná beëindiging van onze actieve rol. Sturen op conversie, dat wil zeggen het daadwerkelijk uitlokken van publieke en private investeringen, zal in 2018 nog meer nadruk krijgen om onze portfolio te blijven doorontwikkelen. ▶▶ In de doorontwikkeling van onze portfolio spelen crossovers tussen sectoren een belangrijke rol. Klassieke sectorindelingen vervagen, ondernemers willen van ondernemers uit andere sectoren leren en geven aan in onze Dare2Cross-activiteiten inspiratie op te doen én nieuwe netwerken aan te boren2. ▶▶ Qua instrumentarium is en blijft de MKB Innovatieregeling Topsectoren (MIT) Zuid-Holland voor ondernemers een aantrekkelijk en laagdrempelig instrument. Door de groeiende bekendheid van InnovationQuarter en onze projecten merken we dat we steeds vaker benaderd worden voor deelname aan internationale projecten, onder meer in het Interregprogramma. We willen voor wat betreft Europese projecten in 2018 doorontwikkelen naar een meer pro-actieve rol: in onze portfolio verkennen welke internationale partners aantrekkelijk zijn en op welke calls (van onder andere Horizon2020) we gericht kunnen inzetten. ▶▶ Het merendeel van onze projecten heeft een duidelijke link met maatschappelijke vraagstukken op gebied van voeding, gezondheid, veiligheid, mobiliteit en energie. Zeker waar het gaat om echte transitievraagstukken, staat de nieuwheid van onderwerpen soms op wat gespannen voet met het uitlokken van significante investeringen. Belangrijk is daarom om naast de business case ook de value case zichtbaar te maken, met daarin de maatschappelijke opbrengsten en kosten.

2 Dare2Cross is een methode die we inzetten om cross-sectorale samenwerking tot stand te brengen. Door samenwerking over sectoren heen en tussen organisaties uit verschillende sectoren zetten we innovatieprojecten op en creeren we nieuwe bedrijvigheid voor de regio. We identificeren cross-sectorale thema’s en zoeken ondernemers die hier concrete innovatievragen bij hebben. Rondom die vragen brengen we ondernemers samen die elkaar normaal gesproken (waarschijnlijk) niet zouden ontmoeten. We begeleiden deze ontmoetingen en werken toe naar een crossindustry event waar vandaan de samenwerkingen verder ontwikkeld kunnen worden.

3. Foreign Investments 3.1 Opdracht

Voor het succesvol vervullen van deze opdracht,

Directe buitenlandse investeringen dragen bij

is integrale samenwerking met de teams Business

aan de economie, technologische innovatie

Development en Capital cruciaal. We hebben

en ontwikkeling van een regio en een land.

daarnaast een intensieve samenwerking met

Buitenlandse bedrijven genereren economische

de Netherlands Foreign Investment Agency

groei, directe en indirecte werkgelegenheid,

(NFIA) – en zijn lid van het Invest-in-Holland

versterken de innovatiekracht en geven

netwerk. Verder werken we nauw samen met de

aansluiting op internationale netwerken en

Nederlandse innovatieattachés in het buitenland,

bedrijvigheid. Vanuit de opdracht en missie van

met het ambassadenetwerk in Nederland en

InnovationQuarter is het aantrekken, behouden

in het buitenland, en met specifieke regio’s die

en uitbreiden van buitenlandse ondernemingen

interessant zijn voor Zuid-Hollandse sectoren.

specifiek van belang voor het versterken van de

Voorbeelden van zulke regio’s zijn Zuid-Duitsland,

regionale economie.

Ottawa, Boston Area, Greater Washington DC en diverse regio’s in China.

De hoofdopdracht van Foreign Investments is dan ook het promoten van de economische

Ook een goede samenwerking met de regionale

mogelijkheden van de regio in het buitenland en

acquisitiepartners The Hague Business Agency

het aantrekken en behouden van innovatieve

(THBA, voorheen WFIA) en Rotterdam Partners

bedrijven naar en in de regio. Met name (maar niet

is van groot belang. In 2017 is actief ingezet op

uitsluitend) die bedrijven, die:

de verdere verbetering en stroomlijning van

▶▶ Leiden tot een toename in werkgelegenheid

deze samenwerking. In 2018 zullen we die lijn

en/of ▶▶ Leiden tot een toename in private (R&D) investeringen ▶▶ Sector/clusterversterkend zijn Binnenlandse reallocatie is geen doel van InnovationQuarter, maar als bedrijven ons daar expliciet om vragen, leveren wij assistentie bij vestiging in de regio.

voortzetten. Tenslotte is de wisselwerking met gemeenten en kennisinstellingen, om geïnteresseerde buitenlandse bedrijven gemakkelijk “te laten landen”, zeer nauw.

Box 4: Foreign Investments / Speerpunten 2018 ▶▶ Life Sciences & Health (LSH): De sector LSH in Zuid-Holland blijft onveranderd aantrekkelijk voor buitenlandse bedrijven. Binnen LSH zullen we in 2018 onze inzet op het Med tech segment vergroten – daar we daar in 2017 een duidelijke toename van interesse in zien. De inzet op de andere segmenten binnen de sector blijft onverminderd. Ook zullen we, samen met Rotterdam Partners, werken aan een sterkere LSH-propositie voor Rotterdam. ▶▶ Safety & Security: Het security cluster is “hot” en dat uit zich in het groot aantal fact finding van buitenlandse security bedrijven en het groot aantal landingen. Met als duidelijke internationale magneet The Hague Security Delta. Binnen de security sector is vooral het segment Cybersecurity booming. ▶▶ Hightech & Smart Industry: Met de opkomst en groei van Robovalley is er een mooie landingsplaats voor robotica bedrijven in Delft ontstaan. Daarnaast biedt onze regio (breed) mogelijkheden voor Hightech maakbedrijven. Bovendien zien we kansen op het gebied van (algemene) ICT, waar we ons tot nu toe nog niet proactief op hebben gericht. We zullen de inzet op High Tech & Smart Industry gezien deze kansen in 2018 verhogen. ▶▶ Horticulture: Horticulture en Agrifood blijft zich stabiel ontwikkelen, met vooral landingen in Westland en regio Rotterdam. Inzet op deze sector blijft in 2018 gelijk. ▶▶ Maritiem: In samenwerking met Rotterdam Partners en DEAL! Drechtsteden zijn we actief betrokken bij het nieuwe branding en marketing initiatief “Rotterdam, Maritime Capital of Europe”. Samen met Gemeente Rotterdam en het Havenbedrijf wordt gewerkt aan de acquisitie, promotie en het vestigingsklimaat voor de maritieme sector in regio RotterdamDrechtsteden. ▶▶ Cleantech: Alhoewel er in de cleantech sector (met name Biobased Industry en Sustainable Energy) in onze regio diverse ontwikkelingen gaande zijn, blijft de interesse vanuit het buitenland achter. In de afgelopen jaren heeft deze sector vanuit FI dan ook niet gepresteerd zoals verwacht. Er zal in 2018 daarom minder op ingezet worden. ▶▶ Aerospace: Het Aerospace cluster krijgt vanuit FI sinds een jaar gerichte aandacht. Dit heeft geleid tot diverse landingen in Delft, Leiden en Noordwijk. De interesse vanuit het buitenland is hoog en de inzet zal in het komende jaar – in nauwe samenwerking met Business Development – worden voortgezet. ▶▶ Overig/nieuw: Tot slot zien we dat een significante bijdrage in onze resultaten (met name #FTE en geïnvesteerd vermogen) in de afgelopen jaren voortkomt uit projecten, gerelateerd aan het vestigen van een nationaal/Benelux/Europees distributiecentrum. Zo was ons grootste project in 2016 bijvoorbeeld het distributiecentrum van Mediq in Bleiswijk. Tot nu toe heeft ons FI-team zich niet proactief op deze ontwikkeling gericht, maar wel de inkomende distributieprojecten ondersteund. Gezien de impact van dergelijke projecten, willen we in 2018 bezien of een meer gerichte inzet met betrekking tot het aantrekken van distributiecentra opportuun is.

3.2 Prestaties

100

400

Aantal bedrijven geland

Investeringsvolume

Aantal Investor Relationship-bezoeken

Aantal arbeidsplaatsen

1. Succesvolle afronding van 40 investeringscases met een totale investeringsomvang van € 80 mln.

Naast genoemde afrekenbare targets levert

Een investeringscase is succesvol afgerond

▶▶ Voortzetten van de “10 Reasons to Invest”

Foreign Investments de volgende prestaties in 2018:

wanneer een (buitenlandse) onderneming of

campagne voor de sterke (sub)sectoren in

kennisinstelling zich daadwerkelijk in de regio

Zuid-Holland, om daarmee de internationale

vestigt dan wel uitbreidt en daarbij actief is

bekendheid van sterke Zuid-Hollandse sectoren

geassisteerd door InnovationQuarter. Het

verder te verhogen. In 2018 zal de campagne

desbetreffende bedrijf bevestigt dit door het

zowel online, via social media als geprint verder

invullen en tekenen van een zogenaamde

worden uitgerold. Ook komen er nieuwe “10

confirmation letter.

reasons” bij, zoals voor Medical Technology en Robotica.

2. Realisatie van 400 nieuwe arbeidsplaatsen

▶▶ In september 2017 is een Engelstalige website gelanceerd worden, waarop de kansen van

Het gaat hierbij om het totale aantal additionele

de regio voor de buitenlandse doelgroep

directe arbeidsplaatsen, dat volgens de

te vinden zijn. Deze website zal in 2018

onderneming binnen maximaal drie jaar na het

actief worden ingezet voor (internationale)

moment van vestiging is gerealiseerd.

informatieverspreiding over en leadgeneration voor onze regio. Op termijn is het de bedoeling

3. Afleggen van 100 bezoeken in het kader van het Investor Relations Programma Dit betreft het bezoeken van reeds in de regio

dat hier ook een Chinese versie van beschikbaar komt. ▶▶ Softlanding programma’s in samenwerking

gevestigde buitenlandse bedrijven en bijbehorende

met buitenlandse regio’s. Ook in 2018 zullen

follow-up met betrekking tot uitbreiding en/

we enkele softlanding programma’s uitvoeren.

of verhuizing en het vastleggen van feedback

Zo zal in de eerste helft van het jaar de tweede

over het regionale vestigingsklimaat. Via zowel

editie van het softlanding programma tussen

de Metropoolregio Rotterdam Den Haag als de

Den Haag/HSD en State of Maryland (Greater

Provincie is additioneel budget verkregen om deze

Washington DC) plaatsvinden.

belangrijke taak te intensiveren.

▶▶ Technology matchmaking. Het gaat hierbij om het koppelen van buitenlandse bedrijven

Box 5: Regiobranding InnovationQuarter heeft in 2016 en 2017 samen met marketingsorganisaties en communicatieafdelingen van partners in de regio gewerkt aan de doortvertaling van de regiobranding storyline naar concrete tools. Deze tools kunnen partners gebruiken voor de ondersteuning van hun eigen marketing (de regiobranding is nadrukkelijk ‘onderkoepelend’). Kern van de storyline is dat onze regio dé proeftuin is voor wereldwijde metropoolgebieden, ‘a real life testing ground’. Innovaties om een sterk verstedelijkte delta leefbaar te houden worden hier bedacht, gemaakt, getest en verkocht. Hier wordt in cross-sectoraal verband gewerkt aan mondiale uitdagingen op het gebied van voeding, gezondheid, maritieme- en logistieke vraagstukken, watermanagement en veiligheid. Op het jaarevent van InnovationQuarter vond met de vertoning van een korte film over de kracht en veelzijdigheid van de regio de soft launch van de regiobranding toolkit plaats: een website met onder meer facts en figures over de regio, een beeldenbank met foto’s van aansprekende innovaties en de film3. Tijdens de Economic Board Zuid-Holland van 6 september is de toolkit gepresenteerd en zeer goed ontvangen. InnovationQuarter blijft de centrale regie over de regiobranding voeren, en zal in 2018 zorgdragen voor verdere uitrol.

3 De toolkit is te vinden op www.innovationquarter.nl/regiobranding

(nieuw of bestaand) aan een kennisinstelling

samenwerken). Omdat dit bedrijfsgevoelige

of innovatieconsortium in Zuid-Holland

informatie kan zijn, zal dit echter niet in alle

waardoor nieuwe samenwerkingen ontstaan.

gevallen te achterhalen zijn.

Buitenlandse bedrijven doen hiertoe vaak een beroep op ons en we zijn goed gepositioneerd om de gevraagde ondersteuning te leveren. De genoemde samenwerking kan gaan om het afnemen van stagiairs, het financieren van onderzoeken of complete R&D-centers. Hiermee wordt voor het bedrijf een innovatie-en kenniselement toegevoegd aan de bestaande operatie of wordt dit onderdeel versterkt. Alhoewel we in eerste instantie geen prestatie indicator koppelen aan technology matchmaking, houden we wel bij wanneer dergelijke projecten succesvol worden afgerond en welke investering daarmee is gemoeid (via een contract, MOU of een bevestiging van een instelling met wie het bedrijf gaat

3.3 Activiteiten Om de genoemde resultaten te bereiken pakt

strategische lijnen. Deze ondersteunen het

Foreign Investments in 2018 de volgende

acquisitieproces zoals uitgebeeld in onderstaand

activiteiten op, welke zijn ingedeeld in een drietal

schema.

Proces LEAD GENERATION

INFORMATION SUPPLY

FACT FINDING TRIP

▶ Netwerken:

▶ Intake letter

▶ Introductie

regionaal,

▶ Informatie-

nationaal,

▶ Confirmation

regio

letter

en netwerken

uitwisseling

internationaal

DECISION

▶ Vestiging in

Zuid-Holland

▶ Inzicht in

AFTERCARE ▶ Projectonder-

steuning ▶ Services, o.a.

introductie netwerken,

▶ Regiomarketing

vestigings-

▶ Events en

mogelijkheden

bezoeken

HR, pers ▶ Investor

Development

A. Goede balans tussen strategische, proactieve en reactieve acquisitie

acquisitie nemen we selectief deel aan relevante

▶▶ De acquisitieactiviteiten die door

roadshows en beurzen en onderhouden we

missies, sectorspecifieke internationale events,

InnovationQuarter worden ondernomen, zijn

actief contacten met NFIA- en NOST-kantoren.

een combinatie van strategisch, proactief en

Proactieve acquisitie wordt ingezet op onze

reactief. ▶▶ Strategische acquisitie is het heel gericht

speerpuntsectoren. ▶▶ Reactieve acquisitie wordt voornamelijk

acquireren van buitenlandse bedrijven die een

vormgegeven door follow-up van

aanvulling vormen op het regionale ecosysteem.

binnenkomende leads (direct of bijvoorbeeld via

Het gaat hier om tijds- en arbeidsintensieve en

partnerorganisaties). InnovationQuarter voert

vaak lange termijntrajecten. Samenwerking met

reactieve acquisitie uit voor de gehele regio

onze regionale netwerkpartners is hierbij van

(met uitzondering van de werkgebieden van

groot belang. In 2018 zullen onze strategische

THBA en Rotterdam Partners) en voor zowel

acquisitieactiviteiten vooral binnen de sectoren

de gedefinieerde speerpuntsectoren als andere

Safety & Security, Life Sciences and Health (met

sectoren.

name Medtech), High Tech & Smart Industry verder vorm krijgen. ▶▶ Proactieve acquisitie is het sectorbreed

b. Inzet buitenlands-, binnenlands en regionaal netwerk voor acquisitie

benaderen van buitenlandse bedrijven met

Ons regionale, nationale en internationale netwerk

een acquisitiedoelstelling. In het kader van

heeft zeer veel acquisitiekracht in zich. Om dit

proactieve (en overigens ook strategische)

goed te benutten vraagt van InnovationQuarter

om scherp te maken welke informatie nodig is voor

onderdeel van de opdracht van het ministerie van

acquisitiedoeleinden. Van partners in het regionale

Economische Zaken aan de ROM’s. Daarnaast

netwerk vraagt het om bewustwording van de

worden onze IR-activiteiten medegefinancierd

relevantie van eigen kennis en netwerken voor

door de MRDH en de provincie Zuid-Holland.

acquisitiedoeleinden en van de noodzaak deze slim te ontsluiten. ▶▶ Ook in 2018 zal Foreign Investments de kansen en mogelijkheden van Zuid-Holland onder de aandacht blijven brengen bij het relevante netwerk en zal het netwerk tevens “afgetast” worden voor wat betreft strategische leads. ▶▶ We zullen de contacten met het NFIA-, NBSOen Innovatie Attaché-netwerk, ambassades en consulaten onderhouden en verder uitbouwen. En deze partijen doelgericht informeren aan de hand van toesturen van de sectorale value propositions en de 10x10 campagne. ▶▶ Iedere (buitenlandse) deelname aan een missie of beurs wordt maximaal benut, door het samenwerken met de NFIA/NBSO/Ambassade/ Consulaat ter plaatse en het bezoeken van (potentiële) leads in de regio van het event. ▶▶ We zullen regionaal en lokaal inventariseren, kennismaken met en activeren van intermediairs: banken, makelaars, advocatenen accountantskantoren en overige relevante serviceproviders.

c. Investor Relations programma voortzetten en maximaal benutten Via het Investor Relations (IR) programma onderhouden wij contact met reeds in de regio gevestigde buitenlandse bedrijven. Enerzijds om signalen op te vangen over het vestigingsklimaat. Anderzijds om vroegtijdig signalen op te kunnen vangen over eventuele wensen over uitbreiding of verhuizing. Het IR-programma zorgt (ook bij collega-ROM’s en acquisitieorganisaties) gemiddeld voor ruim 20 % van de succesvol afgeronde investeringscases en in het algemeen verlopen deze projecten sneller dan nieuwe projecten. Het IR-programma is een expliciet

Box 6: Foreign Investments / Observaties in 2017 ▶▶ InnovationQuarter als leadsource. Ook in 2017 heeft InnovationQuarter een groot gedeelte van de leadportefeuille zelf gegenereerd. Voor meer dan 50% van de portfolio zijn wij zelf de leadsource geweest. ▶▶ Landen van Herkomst. De meeste leads – en dat geldt ook voor de afgeronde projecten – zijn afkomstig uit Noord-Amerika en China. Daarnaast zijn India en Israël sterk in opkomst als landen van herkomst. De rest van de portefeuille is een mix van bedrijven uit diverse landen uit vooral de EU (zoals UK, Frankrijk, Griekenland), Azië (Zuid-Korea, Japan, Taiwan) en het Midden-Oosten (Turkije, VAE). ▶▶ Sterke sectoren en segmenten. In 2017 zijn de sectoren met zowel de meeste leads als gelande bedrijven Life Sciences & Health (LSH) en Safety & Security. Binnen het LSH domein is er een stijgende interesse vanuit bedrijven in de Medische Technologie waar te nemen. Voor Safety & Security geldt dat voor het segment Cybersecurity. ▶▶ Hoog aantal Fact Finding Trips. Het aantal georganiseerde Fact Finding Trips (FFT; verkenningsbezoeken van buitenlandse bedrijven aan de regio, voorafgaand aan daadwerkelijke vestiging) is ook dit jaar weer uitzonderlijk hoog (per eind september meer dan 90 FFT’s). Daar bedrijven pas op FFT komen, als er al duidelijke interesse in vestiging in de regio is gewekt, is dit een goede indicator voor toekomstig FI resultaat. Hierbij moet opgemerkt worden, dat het organiseren van een FFT een arbeidsintensief proces is, daar het gaat om een tailor made programma per bedrijf dat op bezoek komt. ▶▶ Opening bankrekeningen door buitenlandse bedrijven. Onderdeel van (de laatste fase van) vestiging van een buitenlands bedrijf in Nederland behoort – naast het oprichten van een Nederlandse juridische entiteit – ook het openen van een Nederlandse bankrekening. In de praktijk blijkt dat het de afgelopen tijd lastiger is geworden voor buitenlandse bedrijven om dit te organiseren. De aanvraagprocedure is door nieuwe regelgeving en commerciële belangen complexer geworden. Het duurt hierdoor langer en de mogelijkheid tot het openen van een rekening is niet altijd een gegeven. Dit wordt binnen het gehele Invest in Holland netwerk zo ervaren en de NFIA lobbyt op nationaal niveau voor verbetering. ▶▶ Samenwerking regionale acquisitiepartners. De samenwerking met de regionale acquisitiepartners The Hague Business Agency en Rotterdam Partners is in 2017 sterker, transparanter en strategischer van aard geworden. Dit komt vooral door de vernieuwde samenwerkingsafspraken (die begin 2017 van kracht zijn gegaan), door het voor elkaar openstellen van de leadsportefeuilles in het nationale CRM-systeem Achilles en door het regelmatig en constructief overleg door de hoofden van de drie acquisitieorganisaties. ▶▶ Brexit. De ontwikkelingen rondom de Brexit houden we nauwlettend in de gaten. Los van de ontwikkelingen in de UK, is de Brexit ook gespreksonderwerp tijdens de IR gesprekken met reeds gevestigde bedrijven in onze regio. Op dit gebied werken we nauw samen met de NFIA en met onze regionale acquisitiepartners. Zo hebben we afgelopen jaar een Brexit informatiesessie voor IR bedrijven georganiseerd, in samenwerking met NFIA en Rotterdam Partners. Daar de (economische) implicaties van de Brexit nog steeds niet helder zijn, merken we echter dat het bij bedrijven vooral tot onzekerheid en nog niet in veel gevallen tot actie heeft geleid. Er is dan ook nog geen sprake van een groot aantal Brexit gerelateerde leads in ons portfolio.

4. Capital 4.1 Opdracht

€ 2,5 mln4. De omvang van het fonds is

De doelstelling van Capital is om als een proactieve

€ 80 mln. Het uitgangspunt van IQCapital is om

en betrokken investeerder de toegang tot kapi-

te participeren in een consortium met private

taal voor innovatieve bedrijven in alle levensfasen te vergroten. Om de financieringen voor deze

investeerders. ▶▶ ENERGIIQ is het energie-innovatiefonds

bedrijven te realiseren werkt InnovationQuarter

van de provincie Zuid-Holland en verstrekt

samen met vele partners binnen en buiten de regio.

kapitaal aan (MKB) ondernemingen die

Door een groot netwerk met private investeerders

hun bewezen energie-innovatie gaan

zorgen we dat ook meer privaat kapitaal zijn weg

commercialiseren. Doel is een bijdrage te

vindt naar onze regio en samen zorgen we voor een

leveren aan de energietransitie. ENERGIIQ

grotere financiële draagkracht om de innovatieve

verstrekt op maat gemaakte financiële

bedrijven in de regio te financieren.

instrumenten waaronder aandelen en leningen. De investeringshoogte voor ENERGIIQ ligt

Capital investeert in innovatieve bedrijven in alle

tussen € 200.000 en maximaal € 4,3 mln.,

levensfasen en uiteenlopende sectoren vanuit het

waarbij ENERGIIQ maximaal 50% van de totale

eigen fonds IQCapital en een tweetal fondsen in

investeringsbehoefte op zicht neemt en 50% van

beheer, UNIIQ en ENERGIIQ.

private co-investeerders moet komen. Omvang

▶▶ UNIIQ is gericht op het financieren van

van het fonds is € 35 mln.

innovaties in de proof of concept fase in alle speerpuntsectoren. Doel is innovaties sneller naar de markt te brengen. UNIIQ verstrekt converteerbare achtergestelde leningen van € 300.000. De omvang van het fonds is € 22 mln. UNIIQ is een gezamenlijk initiatief van TU Delft, Universiteit Leiden, Erasmus MC en InnovationQuarter, mede mogelijk gemaakt door de Europese Unie, de provincie ZuidHolland en de gemeenten Den Haag, Rotterdam en Leiden, ▶▶ IQCapital investeert in innovatieve bedrijven vanaf de proof of concept fase tot en met volwassenheid in alle speerpuntsectoren maar buiten de focus van ENERGIIQ. Doel is om bedrijven verder te helpen groeien. Dit varieert van het verstrekken van seed capital tot aan het financieren van MBO/MBI of acquistiefinanciering. IQCapital verstrekt leningen en aandelenkapitaal met een maximum investeringsbedrag van

4 Het voorstel van het Ministerie van Economische Zaken is om – mede op verzoek van de ROM’s – het maximale investeringsbedrag te verhogen naar € 5 mln. Dit voorstel ligt op het moment van schrijven van dit jaarplan voor bij de aandeelhouders van de verschillende ROM’s en wordt vervolgens door de minister van Economische Zaken voorgelegd aan de Tweede Kamer.

4.2 Prestaties

van UNIIQ en ENERGIIQ worden evenwel verwerkt

Dit jaarplan beschrijft de doelstellingen en

in de respectievelijke jaarplannen van deze

activiteiten van Capital, als beheerder van de

fondsen.

fondsen en de activiteiten van de fondsen:

Om onze opdracht te verwezenlijken worden door

IQCapital, UNIIQ en ENERGIIQ. Overige (en van

Capital in 2018 de volgende prestaties beoogd:

IQCapital afwijkende) doelstellingen en activiteiten

26 Nieuwe investeringen

17,6

35,6

210

Geïnvesteerd vermogen InnovationQuarter

Geïnvesteerd vermogen

Aantal arbeidsplaatsen

Uitsplitsing prestaties naar fonds

4. De gerealiseerde investeringen leiden tot 150 directe additionele arbeidsplaatsen door de

A. IQCapital

ondernemingen waarin IQCapital investeert

1. Realisatie van 10 investeringen

Financieel en maatschappelijk rendement zijn

In 2018 verwacht InnovationQuarter Capital vanuit

voor ons fonds complementaire doelstellingen.

IQCapital, in 10 bedrijven te investeren. Het betreft

Het realiseren van groei in de werkgelegenheid

zowel investeringen in nieuwe bedrijven als het

in onze regio is een belangrijke rationaal voor het

realiseren van vervolgrondes bij portfolio bedrijven.

investeren in bedrijven. In de meerjarenplannen van de bedrijven is de groei in werkgelegenheid

2. Realisatie van een totaal geïnvesteerd

meegenomen. Wij monitoren jaarlijks of deze ook

vermogen van € 8 mln.

gerealiseerd wordt.

Uitgaande van een gemiddeld investeringsbedrag van € 0,8 mln. is de verwachting dat IQCapital in

B. UNIIQ

2018 € 8 mln. investeert.

Realisatie van 12 investeringen UNIIQ heeft KPI’s op het gebied van aantal

3. Realisatie van een totaal geïnvesteerd

investeringen en toeleiding naar kapitaal.

vermogen, dat wil zeggen inclusief

Activiteiten vanuit UNIIQ gericht op ‘toeleiding

aangetrokken externe financiering, van € 20

naar kapitaal’ zijn additioneel aan het verstrekken

mln.

van de proof-of-concept financiering. Hieronder

Deze KPI betreft de mate van leverage die we met

valt ook het vergroten van de investor readiness

IQCapital weten te realiseren bij het aangaan van

van ondernemingen. Daarnaast is de doelstelling

participaties. Het bedrag is inclusief de investering

om voor een aantal bedrijven in het portfolio

vanuit IQCapital.

die door de proof-of-concept heen komen

vervolgfinanciering te realiseren. Verdere

dan 500 nationale en internationale investeerders

uitwerking van deze KPI’s vindt plaats in het

vanuit Capital actief ingezet voor alle fondsen.

jaarplan UNIIQ. Het geinvesteerd vermogen vanuit

Daarnaast wordt de hele backoffice van

UNIIQ komt met 12 investeringen op € 3,6 mln.

alle fondsen (administratie, control, HR en communicatie) uitgevoerd door

C. ENERGIIQ

InnovationQuarter. Hiermee leveren we niet

Realisatie van 4 investeringen

alleen een hoge kwaliteit aan dienstverlening

ENERGIIQ verwacht vanaf lancering tot en met

maar behalen we ook schaalvoordelen in

ultimo 2018 in 4 bedrijven te investeren. Het

het fondsmanagement en kunnen we de

maatschappelijk rendement van ENERGIIQ

beheerskosten zo laag mogelijk houden wat ten

wordt uitgedrukt in de verwachte bijdrage van

goede komt aan de rendementsdoelstellingen van

de investeringen aan CO2-reductie die valt toe te

de fondsen.

rekenen aan de provincie Zuid-Holland. Daarnaast weegt de impact op werkgelegenheid mee. Als

Vanuit Capital wordt actief gemanaged op een

laatste wordt de propositie door middel van een

heldere positionering van de verschillende fondsen

standaard besluitvormingsproces beoordeeld

in de markt ten opzichte van elkaar om de dealflow

op slagingskans en verwacht rendement.

voor de fondsen te optimaliseren. Daarnaast

Totaal geinvesteerd vermogen wordt per ultimo

wordt actief ingezet op een doorstroming van

2018 ingeschat op € 12 mln., waarvan € 6 mln.

bedrijven van starter naar snelle groeier, middels

aangetrokken privaat kapitaal. Het aantal

het realiseren van vervolgfinanciering (met private

additionele banen wordt ingeschat op 60 fte (drie

partijen) van bedrijven tussen de fondsen. Er is een

jaar na investering. De achtergrond van deze

protocol opgesteld voor de wijze waarop dit dient

ambitie wordt in meer detail uitgewerkt in het

te gebeuren om eventuele conflicts of interest

jaarplan ENERGIIQ.

tussen de fondsen te voorkomen.

4.3 Activiteiten het eigen fonds met het managen van twee nieuwe

2. Het zijn van een linking pin tussen de fondsen en de overige activiteiten van InnovationQuarter

fondsen, UNIIQ en ENERGIIQ, zijn de activiteiten

Binnen InnovationQuarter wordt vanuit

van Capital in 2017 verder uitgebreid. Door

verschillende disciplines gewerkt aan een

Capital worden in 2018 de volgende activiteiten

economisch sterk Zuid-Holland. Dit resulteert

ondernomen:

in de aanwezigheid van veel kennis en kunde en

Met de uitbreiding in taken van het managen van

relevante netwerken. Capital zorgt dat ook de

1. Beheren van het eigen fonds IQCapital en de fondsen mede namens derden, UNIIQ en ENERGIIQ

fondsen in beheer, UNIIQ en ERNERGIIQ hierop

Capital voert niet alleen het beheer uit over

groei naar succesvolle innovatieve bedrijven binnen

het eigen fonds, IQCapital, maar doet dat ook

de portfolio’s van IQCapital, UNIIQ en ENERGIIQ.

aangesloten zijn. InnovationQuarter is hiermee een belangrijke partner die optimaal bijdraagt aan de

voor de fondsen die met en op verzoek van onze aandeelhouders zijn opgezet: UNIIQ en

3. Het opzetten van nieuwe fondsen

ENERGIIQ. Hiermee wordt de meer dan 100 jaar

Om de financieringsketen in onze regio te

aan investeringskennis en het netwerk van meer

versterken investeert Capital niet alleen direct

Box 7: Capital / Observaties 2017 ▶▶ De ROMs zijn nog steeds als publieke financier verantwoordelijk voor meer dan de helft van alle risicovolle investeringen in vroege fase bedrijven in Nederland. ▶▶ Uit extern onderzoek blijkt dat InnovationQuarter, vanuit de drie investeringsfondsen, een van de meest actieve investeerders van Nederland is. En naar verwachting ook in 2018 zal zijn. ▶▶ Er zijn weinig internationale investeringsfondsen actief in onze regio, en in Nederland in het algemeen. In 2018 gaan wij ons netwerk van internationale fondsen verder uitbreiden. ▶▶ Er wordt op incidentele basis samengewerkt met corporate venture fondsen. Wij willen in 2018 meer structurele aansluiting zoeken bij deze fondsen. ▶▶ IQCapital: Wij zien een verschuiving ontstaan in het financieringsgat in de markt en daarmee de focus van IQCapital. In de eerste jaren concentreerde IQCapital zich met name op opstartfinanciering aangezien hier ook het belangrijkste financieringsgat in de markt zat bij oprichting. Met de toename van privaat seed kapitaal in de afgelopen jaren en de komst van UNIIQ lijkt dit gat deels opgevuld. We zien echter wel een tekort aan financiering ontstaan voor vervolgrondes voor de verdere groei. Hiermee is ook de focus van IQCapital aan het verschuiven van startup financier naar het realiseren van vervolgrondes voor groei. Wij willen ons in 2018 hier nog nadrukkelijker op gaan richten. In lijn hiermee is ook een ophoging aangevraagd voor het doen van investeringen van € 2,5 tot € 5 mln. ▶▶ IQCapital: Er is relatief veel privaat kapitaal beschikbaar voor services en sofware bedrijven. Daarentegen zijn er nauwelijks private partijen die (vroege fase) hardware/ technologiebedrijven financieren. Aangezien Zuid-Holland juist een groot aantal bedrijven in de maakindustrie kent, wil IQCapital zich in 2018 meer op dit segment gaan richten om ook daar meer financieringen mogelijk te maken. Aangezien het hier om kapitaalintensieve bedrijven gaat ten opzichte van software/services, verwachten wij dat ons gemiddelde investeringsbedrag per participatie zal stijgen. ▶▶ UNIIQ: ook bij het proof-of-concept fonds speelt het beperkte aanbod van investeerders in (vroege fase) hardware/technologie bedrijven een rol. Sowieso is het aantrekken van vervolgfinanciers voor portfoliobedrijven van UNIIQ een uitdaging. ▶▶ ENERGIIQ: Er is toenemende interesse voor innovaties op het gebied van energie-transitie in vergelijking met de start van InnovationQuarter in 2014. Diverse stakeholders zoals corporates, ondernemers, TTO’s, investeringsfondsen, overheden en pensioenfondsen werken nauw samen in diverse vormen om een bijdrage te leveren aan de beoogde energie-doelstellingen. ▶▶ ENERGIIQ: Ondanks de toenemende beschikbaarheid van kapitaal richt een groot aantal investeringsfondsen zich op schaalbare innovaties in markten met lage toetredingsbarrieres, terwijl innovaties ten behoeve van energie-transitie veelal uitdagingen kennen rondom intensieve kapitaalbehoefte, een lange investeringshorizon en hoge toetredingsbarrieres. ENERGIIQ tracht in dit speelveld een faciliterende en ondersteunende rol te spelen.

via het eigen fonds maar zoekt zij ook actief

groei van bedrijven, verankering van het fonds in

naar mogelijkheden voor nieuwe fondsen om de

de regio en het vergroten van de transparantie

zwakke schakels in de keten te versterken. Dit

van de aanwezige financiële instrumenten voor

is ook de drijvende kracht achter de oprichting

ondernemers. Daartoe worden de volgende

van UNIIQ in 2016 en ENERGIIQ in 2017. Ook

activiteiten ondernomen:

voor 2018 onderzoeken wij de mogelijkheden voor het opzetten van nieuwe fondsen om de

1. Directe investeringen in innovatieve

financieringscapaciteit in onze regio verder te

ondernemingen in Zuid-Holland

vergroten.

Met het flexibele investeringsinstrumentarium van de drie fondsen, van lening tot versterking van het

Activiteiten fondsen: IQCapital, UNIIQ, ENERGIIQ

eigen vermogen, kunnen wij de ondernemers in

Om bovengenoemde prestaties te kunnen leveren

werkwijze om tot een investering te komen staat in

zet InnovationQuarter, evenals in 2017, in op

onderstaand schema uitgewerkt.

onze regio een financiering op maat bieden. Onze

het doen van investeringen, het stimuleren van

Proces AANMELDING

PITCHDAG

QUICKSCAN

INVESTMENT PROPOSITIE

DUE DILLIGENCE

BEHEER / WAARDECREATIE

EXIT / RENDEMENT

▶ Telefonische

▶ Basic research

▶ Go/No-go

▶ Termsheet

▶ Externe DO

▶ Performance

▶ Benaderen

▶ Overleg in

▶ Teamoverleg

▶ Pitch in IC

▶ Closing

screening ▶ Leads overleg

team

documents

updates ▶ Waarde groei ▶ Dossier

opbouw

potentiele kopers ▶ Verkoop van

aandelen

▶ Exit plan

De duur van deze trajecten hangt af van de

maanden in beslag. Per jaar sourcen wij pro-actief

complexiteit van de investeringsvraag en daarmee

circa 300 financieringsaanvragen. ENERGIIQ

samenhangend de structuur. Voor UNIIQ geldt

verwacht op basis van de ervaringen binnen

dat de gemiddelde doorlooptijd tussen de 2 à 3

Capital en de dealflow tot en met ultimo 2017 een

maanden ligt. Extra aandacht wordt besteed om

vergelijkbare conversie-ratio (2-3% van het aantal

samen met de onderneming de basis te leggen voor

beoordeelde investeringsmogelijkheden).

een investeerbare propositie.

In tegenstelling tot private partijen proberen wij

De doorlooptijd wordt versneld door te werken

binnen alle fondsen de bedrijven waar wij niet

met standaard leningsovereenkomsten en doordat

in investeren ook actief door te geleiden naar

co-financiering geen vereiste is. Per jaar komen

andere financiers (zie ook toegeleiden naar andere

gemiddeld 175 aanvragen binnen. Bij IQCapital

financiers)

neemt dit proces gemiddeld genomen 6 tot 9

2. Het investor ready maken van

van voldoende (vervolg)kapitaal essentieel. De

ondernemingen

investeringsmanager heeft over het algemeen de

Veel ondernemers die bij de fondsen aankloppen

lead in dit proces opdat de ondernemer zich op de

zijn nog niet investor ready. Een aantal essentiële

business kan blijven concentreren. Per participatie

zaken moet nog worden geregeld alvorens het

wordt ook een exit-plan gemaakt waarin

verstandig is om de markt op te gaan om kapitaal

ondermeer acties worden opgenomen ten aanzien

aan te trekken. Wordt dit niet gedaan dan zal de

van waardegroei en het benaderen van mogelijke

kans van slagen een stuk lager liggen. De fondsen

kopers.

vervullen hier een waardevolle adviserende rol voor ondernemers. Het investor ready maken

Tenslotte hebben wij in 2017 samen met

van een onderneming gebeurt op uiteenlopende

de andere ROM’s een platform voor

onderwerpen zoals advies over het vormgeven

participatiecommissarissen opgericht om de

van het businessplan, advies over afspraken

kwaliteit van het toezicht en het netwerk tussen

en de relatie tussen aandeelhouders, zorgen

de participatiecommissarissen te vergroten. Ook in

dat er crediteurenovereenkomsten worden

2018 worden er weer verschillende ronde tafels voor

vastgelegd, advies over het opschonen van de

commissarissen en een jaarevent georganiseerd.

balans en het vergroten van zicht op een solide

Daarnaast is er een website opgezet voor dit

investeringsconsortium.

netwerk www.participatiecommissaris.nl.

3. Actieve begeleiding van portfolio companies

Bovenstaande activiteiten gelden voor de fondsen

naar verdere groei

IQCapital en ENERGIIQ. Voor UNIIQ geldt een

Vanuit de fondsen bieden wij de ondernemers

iets ander traject in de beheerfase. Dit komt door

meer dan alleen geld. Ook na de investering

de relatief korte tijd dat we een onderneming in

blijven wij actief betrokken bij het bedrijf om

portfolio hebben. Zodra vervolgfinanciering wordt

het te begeleiden naar een volgende groeifase.

aangetrokken zal de actieve begeleiding worden

Dit doen we op verschillende manier. Zo vindt

overgedragen aan de nieuwe partijen. UNIIQ

onder meer structureel intensief overleg plaats

monitort en ondersteunt de ondernemingen

over de voortgang op sales, operatie, strategie

actief gedurende de proof-of-concept fase. Dit

en financiën. Ook helpen we het bedrijf bij het

bestaat onder andere uit maandgesprekken,

professionaliseren van de financiele organisatie

monitoren milestones en helpen bij

en bij het opstellen van een 100 dagen plan.

vervolgfinancieringstrajecten.

Daarnaast zetten we ervaren ondernemers in als commissaris en huren we waar nodig externe

4. Het begeleiden van ondernemers naar

begeleiding in bij het verbeteren van de sales. Ook

externe financiers

schakelen we vanzelfsprekend de kennis en het

Ook als vanuit de drie fondsen niet direct

netwerk van collega’s vanuit de andere teams in

geinvesteerd wordt proberen wij de ondernemers

om te zorgen dat de onderneming een grotere

zo goed mogelijk te begeleiden naar andere

groei kan realiseren.

financiers. Uit de honderden gesprekken die wij jaarlijks voeren blijkt dat de investeringswereld

Uiteindelijk is het realiseren van vervolgfinanciering

ondoorzichtig is voor ondernemers. Het

en/of verkoop van ons belang het doel. Voor het

aantrekken van kapitaal is niet de expertise van

faciliteren van de groei is de beschikbaarheid

de ondernemer. De investeringsmanagers hebben

Box 8: Capital / Speerpunten 2018 ▶▶ Life Sciences & Health: De LSH-sector is zowel landelijk als regionaal aantrekkelijk voor investeerders. Naast Leiden BioScience Park werkt ook Rotterdam met haar recent opgerichte Life Sciences & Health Hub hard aan een sterke profilering. Binnen Life Sciences & Health zullen we ons in 2018 richten op investeringen in eHealth, regenerative medicine, medtech, personalized medicine en diagnostics. Daarnaast zullen de bestaande participaties worden begeleid naar verdere groei en internationalisering. ▶▶ Hightech & Smart Industry: De sector komt meer en meer in de grip van verdere automatisering en robotisering waarmee men hogere efficiency, flexibiliteit en productiviteit nastreeft. Wij zien interessante ontwikkelingen in dit segment, specifiek in: robotica, machine learning / AI, analytics, verdere verschuiving richting cloud, sensor tech, smart factory. ▶▶ Horticulture: Focus op de veelbelovende ontwikkelingen richting energie-efficiency en ‘smart’ (verlichting, warmte, irrigatie), voorspellende data-analyses / machine learning, microbiome/ bio-pesticides, precision agriculture en food safety/security. ▶▶ Cleantech: Met de start van ENERGIIQ zal een deel van de Cleantech leads in eerste instantie vanuit dat fonds worden opgepakt. Er blijven echter nog tal van deelsectoren die buiten de scope van ENERGIIQ vallen. Te denken valt aan water, grondstoffen en circularity. ▶▶ Energie: De interesse voor ENERGIIQ is gezond met investeringsmogelijkheden in zowel energie-opwekking als besparing. Sub-segmenten zijn bijvoorbeeld monitoring-software ten behoeve van vermindering van energiegebruik in de gebouwde omgeving, hergebruik van warmte in de industrie als ook in de gebouwde omgeving, energie-besparende sensoren, apparaten en tools voor diverse eindgebruikers en laadinfrastructuur voor divers electrisch vervoer & transport. ▶▶ Maritiem & Offshore: De dealflow vanuit de sector Maritiem & Offshore blijft goed. Innovaties zijn vaak gericht op schoner, zuiniger en goedkoper werken en passen daarmee binnen het bredere domein cleantech. ▶▶ Safety & Security: De groei van de security markt zet sterk door in 2018. Mede door nieuwe privacy wetgeving die per 1 januari 2018 gaat gelden. Ook leiden gehackte bedrijven bedrijven steeds meer schade met als consequentie dat bedrijven meer uitgeven aan security gerelateerde producten en diensten. Door deze marktontwikkelingen is de verwachting dat in 2018 meer security bedrijven op zoek gaan naar groeikapitaal. We zien goede kansen voor bedrijven die zich richten op Blockchain, Cybersecurity, Risk & Compliance, Big data en Fintech.

daarentegen veel ervaring en een aanzienlijk

gegeven over RVO-regelingen en alternatieve

netwerk binnen deze wereld. Dit wordt actief

financieringsmogelijkheden zoals crowdfunding,

ingezet om ondernemers aan tafel te krijgen bij

NPEX, werkkapitaalfinancieringsfondsen,

potentiele co-investeerders. Meetings worden

BEEQUIP, Boozt24, InvoiceFinance, supplier-

opgezet om ondernemers voor te stellen en om te

finance arrangementen en Qredits.

sparren over proposities. Daarnaast wordt advies

5. Het aantrekken van additioneel kapitaal via

(investeringen per bedrijf tot 10 mln, met name

fonds-in-fonds investeringen

gericht op drug development segment), HPE

Middels fonds-in-fonds investeringen kunnen

(investeringen per bedrijf tot € 30 mln) onder

wij met een beperkte eigen investering toegang

meer gericht op high tech/ smart industry sector)

krijgen tot substantiële - vaak sectorspecifieke –

en Rotterdam Port Fund (investeringen tot €

private investeringsfondsen. Daarnaast boren wij

10 mln. per bedrijf). In dit laatste fonds, gericht

zo additionele (sector) specifieke expertise, nieuwe

op haveninnovaties, heeft IQCapital niet alleen

netwerken en leadflow aan. Een additioneel

geïnvesteerd maar ook geholpen bij het opzetten

voordeel is dat wij zo ook ons investeringsrisico

van dit fonds.

kunnen spreiden door in fondsen te investeren die in een andere levensfase van bedrijven

Tot slot, InnovationQuarter is mede namens

investeren. Ook kunnen deze fondsen als follow-up

alle Zuid-Hollandse innovatiehubs partner van

investeerder fungeren voor onze portfolio

Startup Delta. In gezamenlijkheid wordt op deze

bedrijven.

manier bijgedragen aan enerzijds een veel sterkere verbinding van de partijen binnen het regionale

IQCapital heeft tot op heden in drie fondsen

ecosyteem en anderzijds aansluiting met relevante

geinvesteerd: BioGeneration Ventures

partijen nationaal en internationaal.

Box 9: Road to Capital Samen met Venture Café, YES!Delft en ECE hebben wij het Programma Road to Capital vormgegeven. Road to Capital beoogt de kloof tussen ondernemers en investeerders te verkleinen, het aanbod van kapitaal voor startende en groeiende ondernemers te vergoten en MKB- bedrijven met een hoge groeipotentie in de regio te ondersteunen bij groei en het verkrijgen van groeifinanciering. Het programma bestaat uit vier onderdelen, die een aanvulling vormen op en het innovatie ecosysteem verder versterken: ▶▶ Een Groeiprogramma gericht op de ondersteuning van potentiele snelgroeiende bedrijven. Partners: ScaleupCompany, EY, Roland Berger, Accenture. ▶▶ Een Informals programma gericht op het vergroten van de pool van potentiele informal investors en het versnellen van hun leercurve. Partner: KplusV. ▶▶ Een Visiting Investor Programma gericht op het interesseren voor en naar de regio halen van buitenlandse investeerders. ▶▶ De Rotterdam Capital Week: één week waarin we investeerders, startups en scaleups uit de regio aan elkaar verbinden via verschillende events. Road to Capital wordt in het laatste kwartaal van 2017 ingediend bij EFRO.

5. Internationalisering Sinds medio 2016 is InnovationQuarter actief op het

We creëren toegevoegde waarde door een sterke

thema Internationalisering. 2017 was een belangrijk

focus op:

eerste (leer)jaar waarin veel verschillende

activiteiten zijn uitgerold op een aantal belangrijke sector-markt combinaties. In dit hoofdstuk lichten wij toe hoe wij in 2018 vorm en inhoud geven aan

Kansrijke product/technologie - markt combinaties;

Regio-regio samenwerkingen met andere technologie hotspots wereldwijd.

ons internationaliseringsprogramma. We zien internationalisering als logisch

5.1 Opdracht

verlengstuk van onze kerntaken: vanuit ons

Door onze inzet op internationalisering willen we

werk met en voor bedrijven binnen Business

ondernemers ondersteunen bij het internationaal

Development en Capital leggen we een koppeling

opschalen van hun activiteiten. We richten ons

met de buitenlandnetwerken en activiteiten

daarbij op bedrijven waarmee we werken binnen

van Foreign Investments. Daarbij geldt dat

onze business development trajecten of bedrijven

internationaliseringactiviteiten ook onze

die in het licht van onze taken op het gebied van

acquisitieinspanningen kunnen versterken:

financiering tot onze doelgroep behoren. Onze

regionale ondernemers die we meenemen naar het

dienstverlening op het thema internationalisering

buitenland zijn de beste ambassadeurs voor ons

is daarmee niet generiek, maar specifiek.

regionale vestigingsklimaat.

31 Box 10: Naar een beter georganiseerd publiek-privaat speelveld ▶▶ Een commissie onder de Dutch Trade & Investment Board (DTIB) heeft in 2017 onder leiding van Chris Buijink onderzocht op welke manier Nederland internationaal beter zou kunnen presenteren. Het ‘sluiten’ van de publieke en private kolommen binnen handelsbevordering was een van de belangrijkste aanbevelingen van het rapport. ▶▶ Een kopgroep van publieke partners – waaronder InnovationQuarter – is vervolgens i.s.m. RVO een traject gestart om te komen tot de vorming van Trade NL: één publiek netwerk op het gebied van trade (handelsbevordering, internationalisering) à la Invest in Holland. In de loop van 2018 zal Trade NL daadwerkelijk uit de startblokken komen. ▶▶ De ontwikkeling van Trade NL sluit aan bij de visie van InnovationQuarter op internationalisering, namelijk dat waar mogelijk samen opgetrokken moet worden met partners binnen en buiten de eigen regio, om zo meer impact te maken, betere resultaten te boeken voor onze bedrijven en efficienter om te gaan met publiek gefinancieerde activiteiten. Bij veel van de internationaliseringsactiviteiten werkt InnovationQuarter al op deze manier samen met andere ROM’s, maar ook met partners als AmsterdamInBusiness.

5.2 Prestaties

organiseren geldt dat we nadrukkelijk aandacht

In 2018 beogen wij de volgende activiteiten te

geven aan de voorbereiding van ondernemers.

realiseren: ▶▶ Opzetten, uitvoeren en inbedden van

In 2018 ontwikkelen we tevens de volgende

de bestaande en nieuwe hub-to-hub

activiteiten:

samenwerkingen: ten minste 3 in 2018;

▶▶ Inbedding en wederzijdse versterking van

▶▶ Organiseren van minimaal vier eigen missies waarbij ten minste 40 bedrijven meegenomen worden naar het buitenland; ▶▶ Ondersteunen van tien missies van partners

ons programma en dat van partners binnen Trade-NL (zie kader); ▶▶ Nader onderzoek naar de factoren die een rol spelen bij de ‘internationalisation readiness’

binnen- en buiten de regio ten behoeve

van bedrijven in onze speerpuntsectoren, om

van internationalisering van ten minste

daar vervolgens een gerichte aanpak op te

40 bedrijven uit de speerpuntsectoren van

ontwikkelen.

InnovationQuarter;

5.3 Activiteiten We bouwen in 2018 verder op de basis die we in 2017 hebben gelegd. De kern van onze activiteiten wordt gevormd door: ▶▶ Ontwikkelen van gerichte acitiviteiten voor groepen ondernemers op specifieke sectormarkt combinaties; ▶▶ Ontwikkeling, uitrol en inbedding van strategische hub-to-hub samenwerkingsprogramma’s met daarbinnen “Soft Landing programma’s”; De middelen en uitvoeringscapaciteit voor het thema Internationalisering zijn beperkt: binnen Strategie & Staf is 1 fte beschikbaar voor dit thema, de uitvoering van activiteiten vindt echter plaats met inzet vanuit Business Development, Foreign Investments en Staf. We zetten daarom in op een select aantal landen en sectoren. Onze uitvoeringsagenda komt tot stand op basis van voortdurende monitoring van interne activiteiten vanuit onze kerntaken (signaleren van vraag) en van het internationale speelveld van onze sectoren (signaleren van kansen). We gebruiken ons afwegingskader om te bepalen op welke kansen en vragen we in welke mate inzetten en met wie we daarbij samenwerken. Voor alle activiteiten die we

6. Economic Board Zuid-Holland De Economic Board Zuid-Holland (EBZ),

Synergie InnovationQuarter en Economic Board

opgericht in 2014 onder de naam Economische

Zuid-Holland

Programmaraad Zuidvleugel, heeft de ambitie

Het secretariaat van de EBZ is ingebed in

economische groei en werkgelegenheid in

de organisatie van InnovationQuarter.6

Zuid-Holland aan te jagen. De EBZ doet dit door

InnovationQuarter voedt vanuit deze positie de

als ‘board of boards’ bedrijven, economische

EBZ met name door strategische agendapunten

clusters, kennisinstellingen, beroepsonderwijs,

op te werken en te agenderen. Anderzijds is

lokale- en regionale overheden samen rond de

InnovationQuarter een belangrijke uitvoerder van

tafel te brengen en zo kennis, netwerken en

de EBZ; indien relevant wordt voorafgaand aan

bestuurskracht te bundelen . EBZ focust daarbij op:

agendering in de EBZ reeds bekeken welke bijdrage

▶▶ Haven in transitie

en capaciteit InnovationQuarter kan leveren om

▶▶ Feeding & greening megacities

besluiten van de EBZ uitvoering te geven.

▶▶ Life Sciences & Health ▶▶ Cybersecurity

De inbedding van het secretariaat bij

▶▶ Smart industry

InnovationQuarter zorgt zo voor steeds meer synergie tussen punten die de Board bespreekt en

De board richt zich primair op strategische

zaken waar InnovationQuarter aan werkt. Met

initiatieven vanuit het bedrijfsleven binnen

name vanuit de kerntaak Business Development

deze vijf speerpunten en het creëren van goede

wordt samen opgetrokken met het secretariaat om

randvoorwaarden hiervoor. Hieronder vallen zaken

de door de bestuurders geagendeerde punten uit te

als human capital en bereikbaarheid.

werken en op te pakken. Daarbij brengen business

Hiernaast richt de board zich op het verder

developers ook punten in waar zij kansen zien en

brengen van strategische initiatieven van regionale

die op de boardagenda thuishoren. Dit gebeurt in

partners waarbij de EBZ behulpzaam kan zijn. Te

nauwe samenwerking met partners uit de regio.

denken valt aan het verkrijgen van draagvlak, het

Een voorbeeld is dat de EBZ richtinggevend is

leggen van verbindingen met andere initiatieven,

geweest voor de inzet van InnovationQuarter op

het bouwen van coalities en gezamenlijke

regenerative medicine.

lobby-inspanningen. Specifiek voor de regionale

In 2018 krijgt de samenwerking tussen

strategische initiatieven Roadmap Next Economy

InnovationQuarter en EBZ verder vorm door

en Regionaal Investeringsprogramma geldt dat

gezamenlijk op te trekken bij het opstellen van de

de EBZ verantwoordelijk is voor de strategische

nieuwe meerjarenstrategie van InnovationQuarter.

sturing: één keer per jaar worden de voortgang en

Het voornemen is om voor elk van onze

plannen op deze trajecten besproken aan de hand

speerpunten – Cleantech, Safety & Security, Life

van de vragen ‘doen we de goede dingen’ en ‘doen

Science & Health, Hightech & Smart Industry en

we de goede dingen goed’?

Horticulture – de strategische opgaven en aanpak te identificeren. EBZ-leden die actief zijn binnen deze speerpunten worden gevraagd hierover

mee te denken en te adviseren. Ook de complete concept-meerjarenstrategie zal geagendeerd worden in de EBZ.

5 De EBZ bestaat uit leden uit bedrijfsleven (12), kennisinstellingen (6) en overheden (8). 6 Het gaat hier om een aanvullende opdracht van de Provincie Zuid-Holland. De secretaris rapporteert aan het Dagelijks Bestuur van de EBZ.

7. Organisatie en Communicatie Organisatieontwikkeling

verlengde van de kerntaken en zullen qua zwaarte

Onze organisatie heeft vanaf de start in 2014 op

en impact anders van aard zijn dan deze.

meerdere fronten een flinke ontwikkeling heeft doorgemaakt, niet in het laatst waar het gaat om

InnovationQuarter is ook in 2017 verder gegroeid:

personele groei. Organisatiegroei is geen doel op

van gemiddeld 45 fte in 2016 naar 55,7 fte per 30

zich, maar een logisch gevolg van het grote beroep

september 2017. Deze groei hangt samen met

dat bedrijven op onze dienstverlening doen en de

zowel capaciteitsuitbreidingen binnen de drie

besluiten van onze aandeelhouders en financiers

kerntaken, als met het oppakken van additionele

om onze basisfinanciering te verhogen, dan wel

activiteiten zoals internationalisering en het

additionele taken bij ons neer te leggen.

beheer van ENERGIIQ.

Ondanks de sterke groei is vergeleken met de andere ROMâ&#x20AC;&#x2122;s en met Brainport Development de exploitatiebijdrage die InnovationQuarter ontvangt van haar financiers nog steeds bescheiden7, zeker ook bezien de uitdagingen die

7 Exploitatiebijdrage plus aanvullende opdrachten in miljoen euroâ&#x20AC;&#x2122;s per miljoen inwoners: Brainport Development 11,8 mln, BOM 3,5 mln, LIOF 3,1 mln, OostNL 2,3 mln, NOM 1,8 mln en InnovationQuarter 1,3 mln.

de regionale economie kent. Ons eigen uitgangspunt is dat de basis van onze

organisatie ligt in de oorspronkelijke kerntaken. Eventuele additionele taken liggen altijd in het

Personeelsbestand naar activiteiten

Gemiddeld aantal fteâ&#x20AC;&#x2122;s

15,9

11,6

(2016: 13,1)

(2016: 10,0)

Business Development

Foreign Investments

19,1

11,4

(2016: 9,6)

(2016: 12,6)

Capital

Strategie & Staf

De groei van de organisatie brengt vanzelfsprekend

een belangrijke leidraad voor verdere gesprekken

een nieuwe dynamiek met zich mee. Vanuit

over de doorontwikkeling van onze (interne)

sturingsperspectief is met name het behoud van de

organisatie.

integrale manier van werken een aandachtspunt. Juist daarin zien wij immers het onderscheidende

Externe Communicatie

karakter van InnovationQuarter. Dit betekent

InnovationQuarter heeft als nadrukkelijke ambitie

dat kennisdeling een prominente plaats inneemt

om de innovatieve kracht van onze regio veel

binnen onze organisatie. Niet alleen tussen

beter op de (inter)nationale kaart te zetten. Onze

collegaâ&#x20AC;&#x2122;s en teams, maar ook kennisdeling over

website trekt gemiddeld ruim 9000 bezoekers per

waar onze organisatie vandaan komt, voor gaat en

maand. Onze maandelijkse nieuwsbrief bereikt

staat.

maandelijks meer dan 6500 ontvangers. Nagenoeg dagelijks berichten we daarnaast via social media

Juist bij een sterk groeiende organisatie is het van

over eigen activiteiten en resultaten, relevant

groot belang dat de kwaliteit van de backoffice

nieuws van partners en bedrijven en belangrijke

(finance, planning & control, HRM, communicatie

ontwikkelingen in de regio. Eind september 2017

en ondersteuning) op het allerhoogste

hadden we 5850 volgers op Twitter. Het aantal

professionele niveau is. Zoals onder meer blijkt

volgers op LinkedIn is gegroeid naar meer dan

uit de rapportages van de accountant is hier

2800. Medio 2017 is een vernieuwde website

zeer zeker sprake van. Ook blijven we continu

gelanceerd, enkele weken later gevolgd door een

investeren in het verbeteren van onze ICT- en

Engelstalige website.

managementinformatiesystemen. De persaandacht rondom met name investeringen

Ondernemingsraad

blijft goed, zo bericht het Financieel Dagblad over

Tijdens een personeelsbijeenkomst in september

vrijwel iedere investering. Ook de lancering van

is een Ondernemingsraad (OR) verkozen en

ENERGIIQ kon rekenen op de nodige aandacht

geinstalleerd. In het derde kwartaal van 2017 vindt

van verschillende (sociale) media. Ons jaarevent

het constituerend beraad van de OR plaats waarna

in het Zuiderstrandtheater in Scheveningen bood

reguliere overleggen met de bestuurder van

tot slot ook in 2017 weer een mooi podium om de

InnovationQuarter zullen plaatsvinden.

innovatiekracht van de regio in de spotlights te zetten.

Medewerkerstevredenheidsonderzoek Medio 2017 is wederom een Medewerkerstevredenheidsonderzoek (MTO) uitgevoerd. Evenals in 2016 had het onderzoek een hoge respons en een hoge gemiddelde score (7,8) over alle vragen. Evenals vorig jaar zijn de scores voor arbeidstevredenheid, organisatie en externe communicatie de hoogst scorende onderdelen. Op arbeidsvoorwaarden is het laagst gescoord en is ook een flinke daling ten opzichte van 2016 zichtbaar. Het MTO is besproken met het hele team tijdens een personeelsbijeenkomst en vormt

8. Begroting Inleiding

bedragen zijn derhalve inclusief BTW.

De activiteiten van InnovationQuarter kunnen

De Beheer & Aanvullende activiteiten zijn deels

worden onderverdeeld in een tweetal

vrijgesteld van BTW en deels diensten verricht als

hoofdactiviteiten met twee separate

ondernemer. De gerapporteerde bedragen zijn

financieringsstromen.

respectievelijk inclusief BTW en respectievelijk

▶▶ De kosten van het Ontwikkelingsbedrijf

exclusief BTW, afhankelijk van de aard van de

(Foreign Investments, Business Development,

activiteiten en diensten.

Internationalisering) worden gefinancierd door de jaarlijkse exploitatiebijdragen van onze

Door de invoering van het ‘wetsvoorstel

participanten.

modernisering vennootschapbelasting

▶▶ Het participatiebedrijf wordt gefinancierd

overheidsondernemingen’ is

door het aandelenkapitaal van onze

InnovationQuarter vanaf 1 januari 2016

aandeelhouders en (toekomstig) rendement

vennootschapsbelastingplichtig. In de

investeringsportefeuille.

gerapporteerde bedragen is geen rekening

Naast deze twee hoofdactiviteiten voeren we ook

gehouden met een vennootschapsbelastinglast

(fonds-)beheer en aanvullende activiteiten uit die

gezien het begrote negatieve resultaat.

additioneel en extern gefinancierd worden.

Belastingen De Ontwikkelings- en Participatieactiviteiten zijn BTW-vrijgestelde activiteiten, met als gevolg dat de

betaalde BTW niet aftrekbaar is. De gerapporteerde

Financiële kerngegevens (in duizenden euro’s) Ontwikkelingsbedrijf

Begroting 2018

Begroting 2017

4.515

4.491

Participatiebedrijf

950

916

Beheer & Aanvullende activiteiten

1.716

Opbrengsten

931 7.181

6.338

Ontwikkelingsactiviteiten

4.486

4.490

Participatieactiviteiten

2.042

1.913

Beheer & Aanvullende activiteiten

1.716

Kosten

Ontwikkelingsbedrijf Participatiebedrijf Beheer & Aanvullende activiteiten Resultaat

931 8.244

7.334

(1.092)

(997)

(1.063)

(996)

Toelichting Begroting Ontwikkelingsbedrijf Financiële kerngegevens (in duizenden euro’s)

Begroting 2018

Begroting 2017

ONTWIKKELINGSBEDRIJF Exploitatiebijdragen Overige opbrengsten

4.515 -

Opbrengsten Ontwikkelingsbedrijf

Personeelskosten Bedrijfskosten Functiespecifieke kosten

4.491 4.515

4.491

3.224

3.257

612

659

650

575

Kosten Ontwikkelingsbedrijf

4.486

4.490

Resultaat Ontwikkelingsbedrijf

De kosten van het Ontwikkelingsbedrijf (Foreign Investments, Business Development, Internationalisering) worden gefinancierd door de jaarlijkse exploitatiebijdragen van onze participanten. De onderverdeling van de Exploitatiebijdragen in de begroting is als volgt: Exploitatiebijdragen (in duizenden euro’s) Ministerie van Economische Zaken Provincie Zuid-Holland

Begroting 2018

Begroting 2017

1.015

1.006

1.500

Gemeente Rotterdam

500

Gemeente Den Haag

400

Gemeente Delft

200

285

Gemeente Leiden

150

100

Gemeente Westland

100

Drechtsteden

100

Gemeente Zoetermeer

100

Technische Universiteit Delft

150

Universiteit Leiden MRDH Exploitatiebijdragen

250

250 4.515

4.491

InnovationQuarter heeft één loonlijst, gecentraliseerde corporate governance structuur (RvC, directie), staffuncties (strategie, HR, planning & control en communicatie & events) en faciliteiten.

De personeelskosten maken een belangrijk onderdeel uit van de totaal kosten van al de activiteiten over 2018. In de begroting 2018 wordt uitgegaan van een bezetting van 58,9 FTE (Begroting 2017: 53,7 FTE). De personeelskosten worden gealloceerd aan verschillende activiteiten: Ontwikkelings-, Participatie- en (fonds)beheer- en overige activiteiten: Personeelskosten (in duizenden euro’s) Salaris- en personeelskosten

Begroting 2018

Begroting 2017

5.731

5.154

Kosten Externen (Inhuur, RvC, Stage)

141

419

Werving & Selectie en HR-adviezen

15 5.928

5.588

Allocatie: Participatieactiviteiten

(1.426)

(1.471)

Fondsbeheeractiviteiten

(854)

(346)

Overige aanvullende activiteiten

(424)

(514)

Allocatie personeelskosten Ontwikkelingsactiviteiten

(2.704)

(2.331)

3.224

3.257

InnovationQuarter heeft naast één loonlijst ook centraal de staffuncties en faciliteiten ondergebracht. De hieraan gerelateerde bedrijfskosten worden gealloceerd aan de verschillende activiteiten: Bedrijfskosten (in duizenden euro’s)

Begroting 2018

Begroting 2017

Afschrijvingen

154

134

Huisvesting

225

202

Automatisering/ ICT

202

212

Administratie, Accountant, juridische en fiscale adviezen Verzekeringen Corporate Communicatie Overige bedrijfskosten

190

74 983

935

Allocatie: Participatieactiviteiten

(268)

(342)

Fondsbeheeractiviteiten

(103)

Overige aanvullende activiteiten Allocatie bedrijfskosten Ontwikkelingsactiviteiten

(371)

(342)

612

659

De functiespecifieke kosten zijn de taakstellende bedragen voor de out-of-pocket kosten gerelateerd aan de ontwikkelingsactiviteiten.

Toelichting Begroting Participatiebedrijf FinanciĂŤle kerngegevens (in duizenden euroâ&#x20AC;&#x2122;s)

Begroting 2018

Begroting 2017

PARTICIPATIEBEDRIJF Opbrengst verkoop participaties Af: Aanschafwaarde verkochte Participaties

Liquidatie / faillissementen

Transactieresultaat

Afboeking openstaande leningen

Dotaties aan voorzieningen Vrijval a.g.v. afboeking i.v.m. verkoop, liquidatie, etc.

(250) -

Mutaties voorzieningen

Ontvangen dividend Ontvangen rente leningen u/g Rente liquide middelen Overige vergoedingen

(250)

430

468

520

Overige opbrengsten Opbrengsten Participatiebedrijf

Personeelskosten Directe kosten Algemene kosten Kosten Participatiebedrijf Resultaat Participatiebedrijf

449 -

917

700

917

1.426

1.471

306

276

166 1.792

1.913

(1.092)

(997)

Het participatiebedrijf wordt gefinancierd door

De personeelskosten ad € 1.426.000 (begroting

het aandelenkapitaal van onze aandeelhouders en

2017: € 1.471.000) betreft de allocatie van de

(toekomstig) rendement investeringsportefeuille.

personeelskosten vanuit InnovationQuarter.

Gedurende de aanloopfase van IQCapital en

De bedrijfskosten betreffen de allocatie

gezien de gemiddelde looptijd van een investering

vanuit InnovationQuarter ad € 268.000 en de

van vijf tot acht jaar wordt over 2018 nog geen

vergoedingen Investeringscommissie

transactieopbrengst Participaties begroot. Eens

(begroting 2017: € 276.000).

per jaar wordt de gehele portefeuille integraal gewaardeerd om vast te stellen of een voorziening

De functiespecifieke kosten zijn de taakstellende

voorzichtigheidshalve moet worden gevormd. Dit

bedragen voor de out-of-pocket kosten gerelateerd

wordt gedaan op basis van concrete aanwijzingen

aan de Participatieactiviteiten.

en de inschatting van de situatie. Bij surceance en faillissement wordt de investering direct afgeboekt, zover er geen zekerheden zijn verkregen. In de begroting wordt voor de vorming van de voorziening en eventuele afboeking een bedrag ad € 250.000 opgenomen. De opbrengsten van het Participatiebedrijf kunnen als volgt uitgesplitst worden: ▶▶ Rentebaten van € 430.000 (Begroting 2017: € 468.000) op de huidige en nog uit te zetten leningen; ▶▶ Rentebaten van nihil (Begroting 2017: idem.) over de beschikbare liquide middelen; er wordt geen rente vergoed op de spaarrekeningen en deposito’s en de verwachting is dat deze situatie niet wijzigt de komende periode. In de begroting is géén rekening gehouden met eventuele negatieve rente op spaarrekeningen en deposito’s; ▶▶ Vanuit de EFRO-middelen wordt een dekking van beheerskosten verwacht van € 520.000 (begroting 2017: € 449.000).

Toelichting Beheer en Aanvullende activiteiten Financiële kerngegevens (in duizenden euro’s)

Begroting 2018

Begroting 2017

AANVULLENDE ACTIVITEITEN Opbrengsten aanvullende activiteiten

Personeelskosten

1.716

931

1.278

861

Bedrijfskosten

103

Functiespecifieke kosten

335

Kosten aanvullende activiteiten Resultaat aanvullende activiteiten

70 1.716

931

(Fonds-)beheeractiviteiten en Aanvullende

De personeelskosten betreft de allocatie van de

activiteiten die additioneel en extern gefinancierd

personeelskosten vanuit InnovationQuarter.

worden (minimaal) kostendekkend uitgevoerd

De post bedrijfskosten betreft allocatie

door InnovationQuarter. In de begroting 2018 zijn

vanuit InnovationQuarter van de algemene

ondermeer de volgende activiteiten meegenomen:

bedrijfskosten. De post functiespecifieke kosten

▶▶ Fondsbeheer UNIIQ;

betreft de directe out-of-pocket kosten gerelateerd

▶▶ Fondsbeheer ENERGIIQ;

aan deze activiteiten.

▶▶ Economic Board Zuid-Holland; ▶▶ Overige aanvullende ontwikkelingsactiviteiten

COLOFON

Jaarplan InnovationQuarter Ontwerp Walvis & Mosmans Druk Drukkerij van de Sande