TERUGBLIQ 2023 - InnovationQuarter Jaarverslag

MEER DAN

1.300 BEDRIJVEN GEHOLPEN

INNOVATIONQUARTER JAARVERSLAG 2023

"InnovationQuarter trekt je als startup uit je kantoor."

Olivier

Baas

- Villari

IN 35 VEELBELOVENDE BEDRIJVEN GEÏNVESTEERD

480 MLN. ADDITIONEEL PUBLIEK EN PRIVAAT VERMOGEN AANGETROKKEN

Cases

In dit jaarverslag laten we acht ondernemers aan het woord met wie wij het afgelopen jaar hebben gewerkt. Ondernemers die ieder op hun eigen manier een bijdrage leveren aan maatschappelijke uitdagingen in de regio.

DecomCockpit - Consortium DecomCockpit kan windparken volledig circulair verwerken 19

NXTGEN Hightech & Horticulture30MHz werkt aan de ‘kas van de toekomst’ 27

Vertoro - Vertoro geeft maritieme energietransitie een boost met betaalbare bio-olie 39

Ubiqu - Ubiqu maakt mobiele apparaten geschikt voor digitale identiteitsbewijzen 41

Healthy Chronos - Beter herstel na kanker dankzij datagedreven app van Healthy Chronos 43

Vivent - De biosensoren van Vivent Biosignals: ‘Een soort Fitbit voor planten’ 45

Villari - Met slimme sensoren verlengt Villari de levensduur van stalen bruggen en kranen 47

SolarDuck - SolarDuck wil in 2030 één gigawatt zonne-energie opwekken op zee 49

Missie, visie, profiel en kernwaarden

Wie zijn we? /

Onze positionering

InnovationQuarter is aanjager van de ontwikkeling naar een slimmer, duurzamer en gezonder Zuid-Holland.

Dit doen we door:

Het innovatieve mkb te ondersteunen bij het versneld ontwikkelen & vermarkten van technologische oplossingen die daaraan bijdragen.

Onze missie

De economische structuur van de regio duurzaam versterken en het duurzaam verdienvermogen van Zuid-Holland ontsluiten

Onze visie

InnovationQuarter werkt samen met partners aan een bruisend innovatief ecosysteem.

Een ecosysteem waarin kruisbestuiving plaatsvindt tussen sectoren, waarin bedrijven kunnen (door)groeien en waar innovatieve buitenlandse bedrijven toe worden aangetrokken.

Wat doen we? /

Strategie

InnovationQuarter is de aanjager van economische vernieuwing.

Dit doen we door onze kennis en expertise, ons uitgebreide regionale, nationale en internationale netwerk en onze brede regionale focus.

Profiel

InnovationQuarter is een onderneming met publieke aandeelhouders, gericht op het duurzaam versterken van de economie in Zuid-Holland.

Onze platte organisatie kenmerkt zich door korte lijnen en een ondernemende en professionele cultuur. Samenwerking is voor ons een voorwaarde om onze missie en visie te verwezenlijken.

Kernwaarden

Professioneel, ondernemend, samenwerkend en betrokken zijn onze kernwaarden.

Deze kernwaarden zijn leidend bij ons dagelijks opereren en zijn geborgd in onze HRM-cyclus.

Sectoren

We werken in de volgende sectoren in Zuid-Holland:

• Energie & Chemie

• Digital Technology & Cybersecurity

• Hightech Maakindustrie & Aerospace

• Life Sciences & Health

• Horticulture & Food

• Maritiem & Haven

Onze teams ondersteunen bedrijven met:

Innoveren Investeren Internationaliseren

Onze activiteiten staan niet op zichzelf. Door integrale samenwerking verbinden wij partijen en bouwen we aan ecosystemen om bedrijven te laten groeien.

Voorwoord

InnovationQuarter heeft een mooi en vruchtbaar jaar achter de rug. Letterlijk en figuurlijk.

Maar liefst zeven medewerkers werden in het afgelopen jaar vader/moeder en gezamenlijk werden wij de ouders van vele succesvolle initiatieven en bedrijven die echt bijdragen aan een Slimmer, Duurzamer en Gezonder Zuid-Holland. Dit is de kern van onze meerjarenstrategie. Wij zijn er om het toekomstige verdienvermogen van Zuid-Holland te helpen ontwikkelen. Dat doen wij door onze kennis, ondersteuning, netwerken en middelen in te zetten voor startups, scale-ups en voor het innovatieve mkb dat bijdraagt aan de transities naar een slimmer, duurzamer en gezonder Zuid-Holland.

Onderdeel van onze meerjarenstrategie is het doel om de komende jaren meer impact te maken. Kort gezegd; focus aanbrengen en doen waar Zuid-Holland beter van wordt. Om dit te bereiken hebben we forse stappen gezet om de organisatie verder te professionaliseren.

Meer en betere systemen en duidelijkere processen gaan ons hierbij helpen. Het verzamelen en gebruiken van data wordt steeds belangrijker. We hebben onze organisatie uitgebreid met een datamanager om hierin te kunnen ontwikkelen. Ook wordt er meer

gestuurd op onderlinge samenwerking. Zowel binnen als buiten InnovationQuarter. Alleen samen komen we verder. We werken met de business units steeds beter met elkaar samen wat zal resulteren in de grotere impact die wij willen maken. Deze impact gaan we vanaf 2024 ook inzichtelijk maken via onze Impact KPI’s.

Ook de samenwerking met onze netwerkpartners is verder versterkt. Zowel de verdere ontwikkeling van de organisatie als het bevorderen van samenwerking zijn belangrijke opdrachten voor de komende jaren.

Tenslotte is het goed om aan te geven dat we een organisatie van, voor en door mensen zijn. Ook de ontwikkelingsmogelijkheden van onze medewerkers en de arbeidsvoorwaarden hebben we afgelopen jaar kunnen verbeteren.

Kortom, er is in 2023 veel gebeurd om de organisatie gereed te maken voor de toekomst. Deze beweging zetten we ook in 2024 door.

Wij bedanken al onze stakeholders en de medewerkers van InnovationQuarter voor ieders inspanning en complimenteren hen met de behaalde resultaten.

Managementteam InnovationQuarter

Innoveren

64

Business cases en innovatieprojecten

€270

Uitgelokte investeringen (mln.)

572

Geholpen bedrijven en andere organisaties

Internationaliseren

43

Bedrijven geland

€70

Investeringsvolume (mln.)

125

Investor Relations bezoeken

596

Arbeidsplaatsen

89

Trade relations gesprekken

8

Strategische marktbewerkingen

24

Meerdaagse activiteiten, missies of beursbezoeken

15

Activiteiten voor handelsbevordering

554

Deelnemende bedrijven

Investeren*

35

Nieuwe investeringen

€33,8

Verstrekte financieringen (mln.)

€140

Uitgelokte investeringen (mln.)

* De cijfers voor Investeren zijn een optelsom van de 4 fondsen: InnovationQuarter Capital, UNIIQ, ENERGIIQ en ETFR.

1. Onze strategie en impact

Relevante ontwikkelingen

Diverse factoren beïnvloedden het ondernemerschap in 2023. Zo was er gelukkig een daling van de energieprijzen te zien, waarmee de absolute piek achter ons lijkt te liggen. Toch bevinden prijzen zich nog altijd op een relatief hoog niveau, wat gevoeld wordt door bedrijven in bijvoorbeeld de chemie, glastuinbouw en de (hightech) maakindustrie. Naast financiële factoren, speelt (een gebrek aan) ‘ruimte’ voor ondernemerschap een steeds grotere rol. Daarbij constateert InnovationQuarter dat juist op de transitiethema's naar een Slimmer, Duurzamer en Gezonder Zuid-Holland de ruimtevraag toeneemt. Vooral innovatieve projecten en bedrijvigheid rondom de energietransitie en de transitie naar een circulaire economie ondervinden steeds vaker de gevolgen van beperkte ruimte.

Het jaar 2023 stond in het teken van twee soorten verkiezingen in Nederland. Zowel op provinciaal als nationaal niveau vonden er in 2023 verkiezingen plaats. In juli 2023 viel het vierde kabinet van premier Mark Rutte waarmee de rest van het jaar vooral in het teken stond van de Tweede Kamerverkiezingen. De campagnes en de verkiezingen vonden plaats in een periode waarin Nederland wordt geconfronteerd met complexe, niet zelden internationale, uitdagingen. De wereld om ons heen lijkt instabieler te worden. Dat blijkt onder andere uit internationale conflicten in Oekraïne en in het Midden-Oosten, maar ook uit gespannen (handels) relaties tussen de Verenigde Staten en China, waar Europa zich middenin bevindt. Neem bijvoorbeeld het exportverbod voor de

meest geavanceerde chipmachines van ASML. Dergelijke ontwikkelingen hebben, naast het vele persoonlijke leed, ook invloed op de Zuid-Hollandse economie, waar allerlei innovatieve sectoren een grote bijdrage leveren aan de Nederlandse export.

Een ander effect van internationale ontwikkelingen op de doelgroep van InnovationQuarter betrof het dalende aantal durfinvesteringen in jonge bedrijven in 2023. Door diverse macro-economische omstandigheden op de kapitaalmarkten wordt het voor groeiende bedrijven lastiger om financiering aan te trekken. Overigens laat deze marktbeweging het belang van organisaties zoals Regionale Ontwikkelingsmaatschappijen zien. Juist daar waar de markt zich terugtrekt, kunnen de ROM's een extra stap vooruitzetten. In tegenstelling tot de beschreven marktbeweging, wisten onze mensen van het team Investeren dan ook de doelstellingen te overtreffen. Er is wederom meer kapitaal geïnvesteerd in jonge, innovatieve bedrijven die bijdragen aan maatschappelijke transities in Zuid-Holland.

Tot slot zagen we ook op beleidsvlak een aantal relevante ontwikkelingen, zoals de publicatie van de Nationale Technologie Strategie en het Perspectief op de Nederlandse Economie.

Vanuit Innoveren, Internationaliseren en Investeren zetten we activiteiten op

InnovationQuarter is de aanjager van economische vernieuwing en ecosysteemversterking. Door onze verschillende disciplines integraal in te zetten, zorgen we voor een unieke dienstverlening aan vernieuwende ondernemers. Onze teams stimuleren samenwerking tussen overheden, kennisinstellingen en bedrijven, realiseren kruisbestuiving tussen sterke innovatieve clusters (cross-overs), trekken internationale bedrijven aan en investeren in vernieuwende bedrijven. Vanuit deze opdracht is InnovationQuarter als ROM actief sinds 1 januari 2014.

InnovationQuarter opereert hierbij vanuit de volgende drie kernactiviteiten:

▶ Innoveren: Door het organiseren van samenwerking gericht op het versterken van ecosystemen en clusters en door het bouwen van innovatieve programma's, projecten en business cases, werken we aan een duurzame, toekomstbestendige economie voor ZuidHolland. We spannen ons in om de regionale strategie op de diverse sectoren om te zetten naar concrete en financierbare acties.

▶ Investeren: Snelgroeiende, vernieuwende bedrijven hebben kapitaal nodig om bijvoorbeeld hun innovaties te kunnen testen en de productie te kunnen opschalen. Met onze fondsen, waarvan drie in beheer voor derden, helpen wij deze bedrijven aan financiering, onder meer door zelf risicodragend te investeren. Ook zetten we in op het vergroten van het aanwezige (risicodragende-) investeringskapitaal in de regio.

▶ Internationaliseren: Buitenlandse bedrijven leveren toegevoegde waarde aan Zuid-Hollandse ecosystemen doordat zij werkgelegenheid genereren, de innovatiekracht versterken op specifieke thema's en aansluiting bieden op internationale netwerken en bedrijvigheid. Daarnaast investeren we in het onderhouden van relaties met de al in Zuid-Holland gevestigde internationale bedrijven, zodat we (pro)actief kunnen inspelen op ontwikkelingen, zoals uitbreiding, krimp en verhuizing. Tevens helpen we Zuid-Hollandse innovatieve mkb’ers bij het opzetten en opschalen van hun internationale activiteiten. Dat doen we onder andere door samenwerkingen met buitenlandse regio's op te zetten en door missies en ondersteuningsprogramma's te organiseren.

Daarnaast voert InnovationQuarter het secretariaat van de Economic Board ZuidHolland (EBZ). Hiermee werken we aan de versterking van de samenwerking binnen de triple helix van overheden, kennisinstellingen en bedrijven. De EBZ mobiliseert de netwerk-, denk- en lobbykracht van de belangrijkste partners in de regio, zowel op de algemene economische strategie als op diverse belangrijke thema's voor de regio. In veel gevallen draagt InnovationQuarter zorg voor executiekracht. Vanuit het secretariaat van de EBZ wordt eveneens zorggedragen voor de uitvoering van het Human Capital Akkoord Zuid-Holland.

Sturen op impact vanuit een ecosysteembenadering

InnovationQuarter heeft een eigen ecosysteemmodel en een strategisch afwegingskader (impactkader) ontwikkeld. Voor elk van de zes sectoren die InnovationQuarter ondersteunt, is in afstemming met de belangrijkste stakeholders een sectorplan opgesteld met prioriteiten en doelen passend bij de uitdagingen in de sector. Ons ecosysteemmodel, impactkader en sectorplannen bieden ons een handvat om de complexiteit van ecosystemen beter te begrijpen. Daarnaast helpt het ons om scherper te sturen op resultaten en impact en om beter onderbouwde keuzes te kunnen maken over de integrale inzet van mensen en middelen.

De activiteiten van InnovationQuarter resulteren in drie vormen van impact: direct economische impact, strategische-economische impact en maatschappelijke impact. De financiële middelen, netwerken en kennis van InnovationQuarter en individuele collega's (ons intellectueel kapitaal) worden ingezet om vanuit vier teams – Innoveren, Investeren, Internationaliseren en het EBZ-secretariaat –resultaten te boeken. Daarbij worden de teams ondersteund door de staf van InnovationQuarter, bestaande uit de teams Strategie, Marketing & Communicatie en Finance & Operations. De inzet van onze teams leidt tot concrete en herleidbare resultaten. Dat zijn bijvoorbeeld nieuwgevormde consortia of innovatieprojecten (team Innoveren), nieuwe investeringen (team Investeren) en gelande bedrijven (team Internationaliseren). De activiteiten en resultaten versterken regionale ecosystemen voor innovatie

en ondernemerschap. InnovationQuarter werkt echter niet in isolatie. De aanwezigheid en acties van andere partijen hebben ook invloed op de kwaliteit van het ecosysteem.

Een sterk ecosysteem stimuleert innovatie en faciliteert het ontstaan en doorgroeien van vernieuwend ondernemerschap. Hierdoor ontstaan nieuwe producten en diensten, die bijdragen aan het toekomstig verdienvermogen van de regio en een oplossing bieden voor maatschappelijke uitdagingen. Juist op het niveau van impact zal InnovationQuarter steeds scherper in beeld gaan brengen hoe onze activiteiten en resultaten uiteindelijk leiden tot impact. In samenspraak met de ROM's is als eerste stap de maatschappelijke impact geoperationaliseerd met de Sustainable Development Goals (SDG's), die weer een connectie hebben naar diverse Brede Welvaartsindicatoren. In dit jaarverslag introduceren we enkele Impact Pathways, die op kwalitatieve wijze omschrijven hoe de activiteiten van InnovationQuarter tot impact zullen leiden. Impact realiseren we immers niet van de een op de andere dag; het is een effect dat op langere termijn steeds significanter wordt.

Van input naar impact

Input

De middelen van InnovationQuarter

Activiteiten

De kernactiviteiten van InnovationQuarter

Innoveren

Wij bouwen aan consortia en realiseren nieuwe business.

Onze mensen

Kennis

Netwerken

Internationaliseren

Wij trekken internationale bedrijven aan en ondersteunen mkb'ers bij internationale groei

Financieel kapitaal

Investeren

Wij investeren in innovatieve bedrijven.

Nieuwe kennis

Wet- en regelgeving

Leiderschap

Financiering

Infrastructuur

Intermediaire diensten

Impact

Het versnellen van maatschappelijke transities

Een slimmer, duurzamer

en gezonder Zuid-Holland

Netwerken

Vraag

Cultuur

Talent

2. Onze resultaten

Innoveren

Output

De business unit Innoveren heeft haar KPI’s in 2023 ruimschoots gehaald. Daarbij zijn we erin geslaagd om op de grote transitieopgaven veel private investeringen los te krijgen (€ 143 miljoen) én tegelijk voor onze bedrijven publiek gefinancierde subsidies te mobiliseren (€ 127 miljoen) waardoor zij extra snel en in samenwerking met elkaar en kennisinstellingen kunnen ontwikkelen.

Het hele projectenportfolio van Innoveren bestond in 2023 uit gemiddeld 134 actieve projecten. 64 van deze projecten zijn een zogenaamd ‘KPI-project’ wat betekent dat op deze projecten een beschikking is gevallen of een Confirmation Letter is ontvangen.

Het doel op uitgelokte investeringen (€ 20 miljoen) wordt ruimschoots gehaald doordat er een aantal grote projecten is goedgekeurd.

Het gaat hier om Nationaal Groeifonds projecten zoals NXTGEN (€ 86,0 miljoen in Q2), JTF-projecten zoals Xycle (€ 59,3 miljoen in Q3), maar ook om (Europees gefinancierde) aanvullende opdrachten zoals Crossroads (€ 6,7 miljoen verspreid over alle kwartalen).

Om individuele startups doelgericht te ondersteunen in hun verschillende levensfasen, hebben we in 2023 een plan uitgewerkt om hier onder de noemer van ‘venture development’ een uniforme en meer gestructureerde aanpak op te ontwikkelen. Dit plan wordt in 2024 gefaseerd tot uitvoering gebracht. Een onderdeel hiervan is ook om met zowel regionale als landelijke partners te kijken hoe we de ondersteuning voor ondernemers verder kunnen verbeteren en daarbij tot een minder versnipperd aanbod van diensten kunnen komen. Hier worden inmiddels vervolgstappen in gezet.

jarendoel 2023-2026

Door haar aanwezigheid in de verschillende ecosystemen in de regio, is InnovationQuarter in staat om verschillende sectoren met elkaar te verbinden. We zetten ons in om cross-overs te realiseren tussen sectoren, waarbij innovatieve technologie ontwikkeld voor toepassing in de ene sector ook zijn weg vindt naar een andere sector. In onderstaande figuur is te zien hoeveel projecten er een cross-over met een andere sector hebben. In 2023 werd in bijna 40% van de (KPI-)projecten van Innoveren gewerkt aan crossovers tussen sectoren (25 van de 64 projecten). De projecten Innoveren Breed zijn projecten met een toepassing in meer dan drie sectoren.

Als we deze cijfers bekijken in relatie tot de sectorplannen, zien we kansen voor projecten op het snijvlak van Energie & Chemie en Digital Technology & Cybersecurity en op het snijvlak van Energie & Chemie en Horticulture & Food. Deze inzichten zullen we gebruiken bij het verkennen van nieuwe projecten.

TERUGBLIQ jaarplan 2023

De Business Unit Innoveren heeft in 2023 de volgende doelen behaald:

▶ De KPI’s van Innoveren zijn aangepast en in lijn gebracht met de KPI’s van de andere ROM’s in Nederland. De KPI’s van de Business Unit zijn in 2023 in lijn gebracht met de definities en manier van meten vanuit ROM-Nederland. Innoveren heeft diverse pilots gedraaid om te rapporteren op transities, sectoren en SDG’s. Voor 2024 worden nieuwe KPI’s rondom Venture Development en aantal geholpen organisaties toegevoegd en gemeten. Het wijzigen van KPI’s laat de ontwikkeling zien dat er continue gezocht wordt naar manieren om Output en Impact van de activiteiten van InnovationQuarter te kunnen meten en weergeven.

▶ Interne systemen en processen zijn doorontwikkeld. Innoveren heeft in 2023 haar portfoliosysteem en portfolio-overleg structuur aangepast om beter aan te kunnen sluiten bij de informatie- en raportagebehoefte. Zo wordt bijvoorbeeld vastgelegd of een project een cross-over tussen sectoren betreft en wordt met terugwerkende kracht tot 2021 het aantal geholpen organisaties opgevoerd.

▶ Strategische relaties met onze stakeholders zijn geintensiveerd. In 2023 zijn we gestart met periodieke overleggen met de belangrijkste strategische partners bij overheden, kennisinstellingen en netwerken clusterorganisaties.

▶ Bovenregionale programmatische samenwerking met andere ROM’s wordt versterkt. InnovationQuarter zoekt samenwerking met de andere ROM’s op onderwerpen waar dat relevant is. In 2023 waren dat onder andere het programma Groene Chemie Nieuwe Economie en de Einstein Telescope dat tot doel heeft om de Einstein Telescope naar de Euregio te halen.

Aan het programma GCNE nemen inmiddels bijna alle ROM’s deel. Voor de Einstein Telescope hebben InnovationQuarter en LIOF hun krachten gebundeld.

▶ De Business Unit Innoveren speelt een proactieve rol in het indienen en opwerken van projecten voor regionale, nationale en Europese niet-revolverende subsidies en fondsen. In 2023 werkten we vijf projecten op naar EFRO Kansen voor West, één naar het Digital Europe Programme, vier naar Interreg, acht naar het Just Transition Fund (JTF), acht naar het Nationaal Groeifonds en dertien naar regionale subsidies. InnovationQuarter biedt in dit soort trajecten op verschillende manieren ondersteuning, varierend van bijdragen aan het schrijven van een voorstel, reviewen van een voorstel, maar ook het bijeenbrengen van de juiste partijen in een consortium.

▶ Op basis van de inzichten uit de evaluatie van de innovatieprogramma’s bezien we met onze vaste partners (Provincie Zuid-Holland, MRDH en TNO) of en hoe we de innovatieprogramma’s optimaal kunnen voortzetten en integreren dan wel aanhaken op onze reguliere activiteiten. Op basis van de opgedane ervaring en inzichten werkten we aan een vervolg op de programma’s Zorgtech en Energie & Klimaat. Deze zullen in 2024 bij Kansen voor West worden ingediend.

Impact

Alle projecten, programma’s en business cases zijn gericht op versterking van het ecosysteem (strategisch-economische impact) en het realiseren van maatschappelijke impact in de regio. Dat laatste wordt steeds belangrijker. De impact van de activiteiten van de business unit Innoveren is zichtbaar gemaakt in onderstaande figuur waarin alle KPI-projecten van de business unit (64 in totaal) één tot drie SDG’s toegekend hebben gekregen.

Eindtotaal 95

Consortium DecomCockpit kan windparken volledig circulair verwerken

Maarten Lobregt: “We zijn alle vier frontrunners op het gebied van duurzaamheid.”

DecomCockpit is een consortium van vier Zuid-Hollandse bedrijven: ECHT, Jansen Recycling Group, Circular Recycle Company (CRC) en Sif. InnovationQuarter bracht de partijen bij elkaar en adviseerde bij het opstellen van de propositie en subsidieaanvragen. Het resultaat is een partij die on- en offshore windparken volledig circulair kan verwerken.

De innovatiekracht

Van een afgedankte windturbine eindigt 10% op de vuilstort of in de verbrandingsoven. ‘Het is soms moeilijk te achterhalen wat er na de ontmanteling precies met onderdelen gebeurt’, weet Maarten Lobregt van ECHT. ‘We buigen ons al jaren over de vraag: hoe maken we volledig circulaire materiaalverwerking mogelijk én rendabel? Daar geven we met DecomCockpit antwoord op: we creëren meerwaarde voor elkaar en daarmee voor windparkeigenaren.’ De partners creëren die meerwaarde door samen een recycleketen te vormen, waarbij ieder zich op de eigen schakel richt.

De maatschappelijke waarde

Het materiaalpaspoort van ECHT helpt bepalen of turbineonderdelen geschikt zijn voor hergebruik of reparatie. Zo niet, dan kijkt het consortium naar recycling. Maarten: ‘We zijn alle vier frontrunners op het gebied van duurzaamheid. Jansen levert de hoogste kwaliteit staalsortering en -recycling van Nederland.’ Het bedrijf maakt de turbinebladen klein en levert ze aan bij CRC, dat beschikt over een unieke recyclingtechnologie. ‘Tot voor kort verdwenen de bladen onder de grond’, vertelt Managing Director Sylvia Oomen. Sif biedt het consortium de capaciteit om ook offshore fundaties te verwerken.

De rol van InnovationQuarter

Het plan voor DecomCockpit ontstond in 2021, na gesprekken tussen InnovationQuarter, Maritime, Delta, TNO en SmartPort. InnovationQuarter bracht de partners samen en adviseerde over de propositie, samenwerkingsovereenkomst en subsidieaanvragen. Mede dankzij het Energie & Klimaat-programma van InnovationQuarter volgden meerdere subsidies. Peter Roest van Jansen Recycling Group: ‘Ze weten hoe je een samenwerking aanzwengelt en nemen vooral in het begin de lead.’ Maarten: ‘Vooral voor vragen rondom subsidieverstrekking hebben we veel aan InnovationQuarter. Ze weten hoe je dat slim aanpakt.’

De toekomstplannen

Het gezamenlijk verwerken van windparken is de eerste stap. De komende vijf jaar bereiken zo’n vierhonderd Nederlandse windmolens het einde van hun levensduur. De focus ligt nu op groei en standaardisatie. ‘Er zijn veel verschillende materiaalpaspoorten in omloop’, licht Maarten toe. ‘Door een specifiek paspoort te standaardiseren, realiseren we continuïteit. Daarnaast willen we ons netwerk uitbreiden met meer ketenpartners.’ Peter: ‘Ons uiteindelijk doel is dat opdrachtgevers direct naar DecomCockpit komen voor advies, inspecties en materiaalverwerking.’

Internationaliseren

Foreign Investment

Output

In 2023 zijn 43 bedrijven met de hulp van InnovationQuarter geland in onze regio. Dit is hoger dan de doelstelling en een mooi resultaat, zeker omdat het aantal landingen in Nederland in 2023 tegenviel ten opzichte van andere jaren. De reden hiervan is onder andere de nieuwe strategie ‘From Volume to Value’ waarbij we ons richten op die bedrijven die het sectorale ecosysteem versterken en minder op grote bedrijven en vestigingen die veel werkgelegenheid met zich meebrengen. Deze waardevolle bedrijven voor de regio kunnen kleinere bedrijven of vestigingen zijn, met specifieke expertise of technologie. Ook de druk op het vestigingsklimaat maakt dat de landelijke resultaten lager zijn dan voorgaande jaren.

Het aantal gecreëerde arbeidsplaatsen en het investeringsvolume is in 2023 enigszins achtergebleven bij de gestelde doelen. Dit is een direct gevolg van de strategie ‘From Volume to Value’, waardoor kleinere bedrijven met een

grote toegevoegde waarde in de regio landen. Het doel voor het aantal Investor Relations (IR) bezoeken (120) is behaald (125). Samen met onze partners, Rotterdam Partners en Partners in Business The Hague, onderhouden wij relaties met internationale bedrijven met een vestiging in de regio. Het afleggen van IR-bezoeken aan in de regio gevestigde buitenlandse bedrijven is een belangrijke pijler van onze acquisitiestrategie. Gesprekken met deze bedrijven zijn een belangrijke bron voor informatie over het vestigingsklimaat in onze regio, maar ook over de eventuele ondersteuningsbehoefte van deze bedrijven.

TERUGBLIQ jaarplan 2023

Het team Foreign Investments heeft in 2023 de volgende resultaten behaald:

▶ Foreign Investments zet in op het realiseren van landingen uit opkomende regio’s en landen, zoals de Baltics en Nordics, Turkije en Zuid-Afrika. Dit heeft te maken met o.a. Biden's Inflation Reduction Act die ervoor gezorgd heeft dat er minder Amerikaanse bedrijven opschalen naar het buitenland. Daarnaast spelen geopolitieke ontwikkelingen een rol. Deze ontwikkellingen hebben geleid tot een sterkere Europese focus als het gaat om acquisitie. In 2023 hebben negen bedrijven uit deze landen en regio’s (Finland, Denemarken, Zuid-Afrika en Turkije) zich gevestigd in Zuid-Holland.

▶ Met onze online marketing campagne zetten we iedere twee à drie maanden een andere sector in de spotlight. Elk kwartaal brengen we een specifieke sector in beeld, passend bij zowel de overkoepelende marketing- en

communicatiestrategie van InnovationQuarter als de recent ontwikkelde sectorstrategie. In 2023 is er extra aandacht besteed aan het sectorbrede onderwerp Internationaal Talent, Horti&AgTech en Cybersecurity.

▶ We positioneren de “Greater Rotterdam-The Hague” website en het LinkedIn-account als hét online promotieplatform voor de regio, in samenwerking met de regiopartners. Samen met onze regionale acquisitiepartners nemen we de positionering van de online kanalen van 'Greater RotterdamThe Hague' onder de loep.

Impact

De bedrijven die landen in de regio dragen elk bij aan de Sustainable Development Goals. In onderstaande figuur is voor ieder bedrijf dat in 2023 geland is in de regio en hierbij ondersteund is door InnovationQuarter weergegeven aan welke SDG bijgedragen wordt.

International Trade

Output

In 2023 heeft het team 89 bedrijven gesproken over hun internationaliseringsambities. Deze trade relations gesprekken voeren we met bedrijven die we al kennen, maar ook met nieuwe bedrijven die we actief benaderen. Deze gesprekken leveren belangrijke informatie op over de ondersteuningsbehoefte van deze groep ondernemers. Dit is belangrijke informatie om onze meerjarige programmering verder vorm te geven en dit zo goed mogelijk af te stemmen op de bedrijven.

In 2023 was er sprake van acht actieve strategische marktbewerkingen gedurende het hele jaar. Dit betreft o.a. Partner-in-Business programma’s, Memorandum of Understandings (MoU’s) en structurele samenwerkingen met buitenlandse partners. Deze programma's sturen op het opzetten van structurele programmering op kansrijke markten en/of specifieke thema/ markt combinaties om bedrijven structurele programmering aan te bieden.

Het grootste deel van onze activiteiten heeft in 2023 plaatsgevonden in het eerste en laatste kwartaal. De resultaten, zowel in aantal activiteiten en aantallen deelnemers, zijn ver boven de gestelde doelen, doordat de uitvoering van veelal meerjarige programma’s zoals Partners in Business (PiBs) dit jaar volop in uitvoering waren. Een goed voorbeeld hiervan is de tuinbouw PiB India, waarbij we samen met bedrijven diverse keren naar India zijn gegaan om hier invulling aan te geven.

Dit jaar hebben er meerdere activiteiten voor handelsbevordering plaatsgevonden. Dit betreft EEN matchmaking activiteiten, webinars, of andere ééndaagse activiteiten.

In het eerste en vierde kwartaal was het aantal deelnemers aan de door InnovationQuarter georganiseerde activiteiten groot. Dit komt doordat we hebben bijgedragen aan diverse grote beurzen zoals Smart City Barcelona en MWC Open Innovation Challenge 2023.

* Toename of afname van het aantal strategische marktbewerkingen, een ‘-‘ betekent dat het aantal strategische marktbewerkingen gelijk blijft.

Noordwijk

Leiden

Alphen aan den Rijn

Den Haag

Zoetermeer

Rotterdam

Gouda Delft

Dordrecht

In het jaarplan 2023 heeft het team International Trade zich een aantal doelen gesteld waarop de volgende resultaten zijn behaald:

▶ Laden van de webpagina, specifiek gericht op onze doelgroep, zodat bedrijven en (potentiële) samenwerkingspartners InnovationQuarter weten te vinden. Dit jaar zijn er kleine verbeteringen gedaan aan de webpagina zelf. We hebben meer aandacht besteed aan company story's. Voor 2024 zijn er plannen om de website verder te verbeteren.

▶ Actief communiceren rondom onze dienstverlening op LinkedIn, aan de hand van artikelen over onze inzet en activiteiten. Dit jaar hebben we op LinkedIn veel aandacht besteed aan vlogs en het gestructureerd plaatsen van online content.

▶ Inzet op meerjarige, samenhangende programma’s voor vijf sectoren (Cybersecurity, High Tech Systemen & Materialen, Energie, Circulair en Horticulture & Food). Op elke sector heeft InnovationQuarter meerjarige programmeringen lopen. Dit varieert van Partners-in-Business samenwerkingen tot MoUs.

▶ Beter benutten van potentiële synergie met de andere Business Units Innoveren en Investeren. We zijn structureler in gesprek met Investeren en Innoveren om de synergie verder op te zoeken. Zo hebben we samen met investeren gekeken naar het huidige portfolio en in kaart gebracht welke bedrijven (mogelijk) toe zijn aan internationale opschaling.

▶ Doorontwikkelen EEN-programma. Het EEN programma is in 2023 een integraal onderdeel geworden van de dienstverlening van InnovationQuarter. EEN is een door de Europese Commissie geïnitieerd netwerk van meer dan 600 intermediaire partijen (ROM’s, KVK’s ea / non-profit) in ruim 60 landen (EU+) gericht op het aanjagen van internationale samenwerking bij het MKB op het gebied van innovatie, onderzoek en business.

In de uitvoering van het programma zijn de verbindingen met het team International Trade en de Business Units Innoveren en Investeren steviger geworden. Ook de afstemming en samenwerking met de andere ROM’s en RvO zijn verder verankerd doorat we een actieve bijdrage leverden aan de diverse werkgroepen. De targets voor het programma zoals gesteld door de Europese Commissie, zijn vanuit InnovationQuarter en ROM breed behaald.

▶ Internationaal Talent Programma: in 2023 worden de digitale platforms verder ingezet tijdens sectorale campagnes en zal voorgesorteerd worden op duurzame vervolgfinanciering. Het eerste gedeelte van de afspraak is behaald: de digitale platforms zijn verder ontwikkeld en ingezet tijdens (sectorale) campagnes. Het verkrijgen van een duurzame vervolgfinanciering is echter niet behaald en het programma zal dan ook vanaf 1 januari 2024 niet meer door InnovationQuarter worden uitgevoerd.

30MHz werkt aan de ‘kas van de toekomst’

Jasper van der Auweraert: “Wij plukken echt de vruchten van de samenwerking met InnovationQuarter.”

De Nederlandse tuinbouwsector ‘handsfree’ maken, dat is een van doelstellingen van het groeifondsproject NXTGEN Hightech. Het Rotterdamse bedrijf 30MHz neemt deel aan het project en ontwikkelt technologieën die handsfree telen handen en voeten geven. Samen met InnovationQuarter maken ze werk van de ‘kas van de toekomst’.

De innovatiekracht

‘We ontwikkelen systemen om voedselproductie te automatiseren’, begint Jasper van der Auweraert, innovation developer bij 30MHz. ‘Denk aan meetapparatuur en analysetools om gewassen te monitoren en te bepalen waar optimalisatie mogelijk is.’ Ook ontwikkelt 30MHz zogenaamde digital twins van kassen: een digitale kopie van het fysieke object. ‘Onze slimme algoritmen en digitale infrastructuren helpen telers een hogere opbrengst te behalen, en zowel energie als bestrijdingsmiddelen te besparen.’

De maatschappelijke waarde

Naast arbeidstekorten en lage marges kampt de agrifoodsector met versnippering. ‘De sector is behoorlijk gefragmenteerd’, licht Jasper toe. ‘Momenteel vindt op verschillende vlakken consolidatie plaats. Er is behoefte aan overkoepelende standaarden, protocollen en tools. Daar werken we aan vanuit het NXTGEN Hightech-programma.’ Volgens Jasper schept de transitie naar handsfree telen, het uiteindelijke doel, tal van maatschappelijke voordelen. ‘Een gecontroleerd teeltsysteem zorgt voor meer kwaliteit en bevordert zowel de voedselzekerheid als de exportmogelijkheden voor Nederland.’ Waaronder de export van hightech-teelttechnologieën.

De rol van InnovationQuarter

Vijf jaar geleden maakte 30MHz kennis met InnovationQuarter. ‘Dat ging in eerste instantie om een ander project. Ruim twee jaar later gingen we in gesprek over het opzetten van een consortium, en vorig jaar sloten we ons aan bij het NXTGEN Hightech-programma’, vat Jasper samen. De grootste voordelen van de samenwerking met InnovationQuarter? ‘InnovationQuarter is heel goed in het koppelen van bedrijven en het creëren van meerwaarde, daar plukken we echt de vruchten van. Verder begeleiden ze het consortium bij het creëren van de kas van de toekomst.’

De toekomstplannen

Hij staat al in het Westland, die kas van de toekomst. Jasper: ‘Je kunt het zien als een soort showroom. De komende tijd breiden we de kas uit met een digitale infrastructuur en meetinstrumenten.’ Bedrijven zijn van harte welkom om langs te komen en zich te laten inspireren. ‘We willen bij 30MHz echt bijdragen aan de autonome voedselproductie. Zodat de mens in de toekomst alleen nodig is om controles uit te voeren en bij te sturen. Bovendien kunnen we onze technologieën mogelijk breder inzetten, bijvoorbeeld voor teelt in de buitenlucht.’

Noordwijk

Leiden

Alphen aan den Rijn

Den Haag

Zoetermeer

Gouda Delft

Rotterdam

Dordrecht

Investeren

Output

InnovationQuarter investeert in veelbelovende startups vanuit haar eigen fonds

InnovationQuarter Capital en vanuit drie fondsen die zij in beheer heeft: UNIIQ, ENERGIIQ en Energietransitiefonds Rotterdam. Vanuit alle vier de fondsen gezamenlijk zijn er het afgelopen jaar 35 investeringen gedaan. De groei van het aantal investeringen zet jaarlijks door. Het aantal nieuwe investeringen omvat zowel investeringen in nieuwe bedrijven als vervolginvesteringen in

KPI’s Business Unit

2023

bestaande portfoliobedrijven van InnovationQuarter. Aan deze 35 bedrijven is € 34 miljoen financiering verstrekt. Dit laat zien dat het ieder jaar weer lukt om meer geld aan het werk te zetten in en voor de regio.

Het lukt portfoliobedrijven waar InnovationQuarter in geinvesteerd heeft in toenemende mate om andere investeringen op te halen. De toename van uitgelokte investeringen in 2023 is bijna 70% ten opzichte van 2022.

2022 Doel 2023 Meerjarendoel 2023-2026

Inno va tion Quar te r Capital

Totaal

14

€14,8

€ 75,8

Nieuwe investeringen

Verstrekte financiering (mln.)

Uitgelokte investeringen (mln.)

13 € 19,8 €3,5

Nieuwe investeringen

Verstrekte financiering (mln.)

Uitgelokte investeringen (mln.)

2 € 12,2 €2,5

Nieuwe investeringen

Verstrekte financiering (mln.)

Uitgelokte investeringen (mln.)

6 € 32,5 €13,0

Nieuwe investeringen

Verstrekte financiering (mln.)

Uitgelokte investeringen (mln.)

35 € 140 €33,8

Nieuwe investeringen

Verstrekte financiering (mln.)

Uitgelokte investeringen (mln.)

TERUGBLIQ jaarplan 2023

In het jaarplan 2023 heeft de Business Unit Investeren zich een aantal doelen gesteld waarop de volgende resultaten zijn behaald:

▶ Venture Plan levert adequate management- en sturingsinformatie i.c.m. PowerBI. Met de introductie van VenturePlan is een belangrijke stap gezet in het vastleggen van data over de (toekomstige) investeringen van InnovationQuarter. Daarmee is het inzicht in de portefeuille sterk verbeterd en het proces van investeren strakker ingeregeld en beter beheersbaar.

▶ >80% van onze investeringen past bij de strategisch-economische impact zoals gedefinieerd in de sectorstrategieën In 2023 resulteerden alle investeringen die InnovationQuarter deed strategisch-economische impact.

▶ De aandeelhoudersinstructie is geactualiseerd mede op basis van onze input. In april 2024 wordt de aandeelhoudersinstructie ter goedkeuring voorgelegd aan de aandeelhouders van InnovationQuarter.

▶ Plan van Aanpak voor een sectorgewijze organisatie van de Investeren Teams is goedgekeurd door het MT en de RvC. In 2023 is een start gemaakt met verder uniformeren van de investeringsprocessen en -strategie van de verschillende fondsen. Door de personeelswisselingen afgelopen periode is deze nog niet geheel uitgewerkt, in 2024 zal dit worden afgerond. Onderdeel daarvan is een meer sectorgewijze aanpak van Investeren.

Lifecycle financiering: investeerder in alle ontwikkelingsfasen

Impact

Sinds 2023 rapporteren we voor alle bedrijven in ons portfolio op bijdrage aan de Sustainable Development Goals. Dit doen we omdat het steeds belangrijker wordt dat de bedrijven waar InnovationQuarter in investeert naast economische impact ook maatschappelijke impact hebben in de regio.

InnovationQuarter doet de meeste investeringen in bedrijven die bijdragen aan SDG 3: Goede gezondheid en welzijn en SDG 9: Industrie, Innovatie en Infrastructuur.

InnovationQuarter Capital 2023 was een goed jaar voor InnovationQuarter Capital. Alle doelen werden ruimschoots overtroffen. Na een zeer sterke decembermaand in 2022, leidde de afronding daarvan tot een aanvankelijk rustiger eerste kwartaal, en zoals gebruikelijk eindigde het jaar met een grote dealflow.

De investeringen van InnovationQuarter Capital werden gedaan in Life Sciences & Health, Energie & Chemie, Hightech Maakindustrie & Aerospace, Digital Technology & Cybersecurity, Maritiem & Haven, Horticulture & Food. Dit weerspiegelt de grote verscheidenheid in ontwikkelingen in onze regio.

De portfolio is gezond en de voorzieningen (afschrijvingen) zijn op een laag niveau gegeven het hoge risico van de bedrijven waarin Capital investeert. De portfolio is nu in een fase waarbij

InnovationQuarter vervolginvesteringen doet in die bedrijven die stappen maken in hun impact en waardecreatie.

In december 2023 vond de grootste exit uit de geschiedenis van InnovationQuarter plaats. Het belang van InnovationQuarter in Ortec werd verkocht aan een partij die het bedrijf kan laten groeien in de Verenigde Staten. Met de verkoopopbrengst kan InnovationQuarter weer andere bedrijven investeringen in Zuid-Holland.

Veel tijd en energie is door het team gestoken in het optimaliseren van de workflowsystemen, risicomanagement maar ook in de externe (re) presentatie van InnovationQuarter op events en Venture Capital-bijeenkomsten. Het doel hiervan is om meer tijd vrij te maken om zichtbaar te zijn voor de veelbelovende jonge bedrijven en contacten te leggen.

Vanaf 2016 financiert UNIIQ innovatieve ondernemingen in de proof-of-concept fase in alle sectoren waar InnovationQuarter zich op richt. Eind 2023 bestond het portfolio van UNIIQ uit 43 unieke bedrijven die een of meerdere keren financiering hebben ontvangen vanuit het fonds. Het grootste aantal investeringen is gedaan in de sectoren Life Sciences & Health en in High Tech Maakindustrie.

Het fonds heeft in 2023 voor het eerst twee investeringen gedaan in de sector Aerospace,

in de bedrijven Spherical Systems en Arceon. In 2023 zijn 13 investeringen gedaan met een totale financiering van € 3,5 miljoen. UNIIQ wordt voor een groot deel gefinancierd met Europese middelen (EFRO) uit het Kansen voor West programma. De eerste periode (2016 –2023) van het Kansen voor West programma is eind 2023 geëindigd. Het laatste jaar van de periode gaf veel extra werk voor het team. Inmiddels is een nieuwe aanvraag voor de volgende ronde Kansen voor West III in voorbereiding.

2023 Meerjarendoel 2023-2026

ENERGIIQ

Sinds de start van het fonds in 2017 is er door het investment team van ENERGIIQ in dertien deelnemingen geïnvesteerd. Over de jaren is van twee deelnemingen afscheid genomen; Innecs is failliet gegaan en Plotwise was een exit (verkocht aan Coolblue).

Na een sterk jaar in 2022 met veel nieuwe investeringen, hebben we in 2023 de focus gelegd op vervolginvesteringen. Er is voldoende ‘dry powder’ voor ENERGIIQ om in de bestaande portefeuille te blijven investeren. In 2023 hebben er 2 vervolginvesteringen plaatsgevonden, in HeatTransformers en Fibersail. Daarnaast is begin 2024 Exasun geheel voorzien.

ENERGIIQ heeft enkele portfoliobedrijven met een groot groei-potentieel bijvoorbeeld:

Heattransformers, Canopus, Gradyent en Whiffle. Bij deze ondernemingen worden vervolginvesteringen verwacht of gepland, hierbij houden we altijd de focus op een mogelijke exit.

Het team blijft actief binnen de markt, bijvoorbeeld door het bezoeken van energie gerelateerde evenementen, om op te hoogte te blijven van potentiële bedrijven en ontwikkelingen. Nieuwe leads kunnen eventueel bij andere fondsen worden voorgelegd, zoals bijvoorbeeld het Energietransitiefonds Rotterdam.

Vanwege de focus op vervolginvesteringen is het aantal leads iets lager in 2023 met 75 stuks.

KPI’s ENERGIIQ

Energietransitiefonds Rotterdam (ETFR)

In 2023 heeft het Energietransitiefonds 6 investeringen gedaan. Dit waren vier eerste investeringen ter grootte van € 9,5 miljoen in de bedrijven Rable (Q1), Kalpana Systems (Q3) SolarDuck en EST-Floattech (Q4). Daarnaast is er voor € 3,2 miljoen doorgeinvesteerd in twee bestaande portfoliobedrijven Umincorp en BargeMaster. De totale verstrekte financiering komt daarmee op € 13,0 miljoen.

Eind 2023 heeft ons portfoliobedrijf Umincorp, expert in duurzame plasticrecycling en de eerste investering van het Energietransitiefonds, surseance van betaling aangevraagd. Inmiddels is het bedrijf failliet.

De ontwikkeling in het aantal leads naar 119 in 2023 is zodanig dat dit naar verwachting een gezonde pijplijn aan hot-leads zal genereren en uiteindelijk zal resulteren in investeringen in 2024.

De Corona-OverbruggingsLening (COL) is een speciale overbruggingsfinanciering die begin 2020 tot stand is gekomen om het innovatieve bedrijfsleven in de coronacrisis voor Nederland te behouden. In totaal hebben de Regionale Ontwikkelingsmaatschappijen 974 leningen verstrekt aan innovatieve startups, scale-ups en innovatieve mkb’ers.

InnovationQuarter heeft in 2020 en 2021 in totaal 183 Corona-Overbruggingsleningen verstrekt aan ondernemingen in Zuid-Holland. In totaal ging het om € 83,8 miljoen, waarvan € 67,8 miljoen verstrekt door InnovationQuarter en € 16 miljoen door co-financiers.

Eind 2023 zijn er bij InnovationQuarter nog 113 leningen in beheer en bedraagt de uitstaande

InnovationQuarter portefeuille € 38,2 miljoen. 44% van het bedrag aan verstrekte leningen (€ 29,5 miljoen) is al terugontvangen. In 2023 zijn er 38 leningen volledig afgelost en is er € 7,8 miljoen aan aflossingen ontvangen. In totaal zijn 62 leningen eind 2023 geheel afgelost.

Hoewel de meeste leningen in 2020 zijn verstrekt en de looptijd 3 jaar was (dus met een einddatum in 2023), blijkt uit bovenstaande cijfers dat de meeste leningen nog niet zijn afgelost. 64% van de leningen heeft namelijk een vorm van uitstel van aflossing ontvangen. Deze leningen hebben

maximaal twee jaar uitstel ontvangen en dienen op zijn laatst na 5 jaar te worden afgelost, dus in 2025 of 2026. De meerderheid van de bedrijven is daar inderdaad toe in staat.

In 2023 zagen we tegelijkertijd een stijging van het aantal bedrijven die moeite hadden met het aflossen van de COL vanwege liquiditeitsproblemen.

Ook was sprake van een toename van het aantal faillissementen en liquidaties, waardoor sommige leningen (gedeeltelijk) moesten worden afgeschreven.

Zes sectoren

De inzet van InnovationQuarter is gericht op de eerder genoemde zes sectoren: Energie & Chemie, Digital Technology & Cybersecurity, Life Sciences & Health, Horticulture & Food, High Tech Maakindustrie & Aerospace en Maritiem & Haven. Elk van deze sectoren heeft in 2023 activiteiten gerealiseerd die bijdroegen aan een slimmer, duurzamer en gezonder Zuid-Holland.

Energie & Chemie

Het consortium DecomCockpit is gestart. Vier Zuid-Hollandse bedrijven werken samen aan volledig circulaire verwerking van on- en offshore windturbines / Ons proof-of-concept fonds UNIIQ heeft investeringen gedaan in drie bedrijven in de sector Energie & Chemie: Ore Energy (batterijtechnologie), Memsys (energy harvester voor sensoren) en WECO (wave energy collector) / 14 nieuwe innovatieprojecten gestart in het Innovatieprogramma Energie & Klimaat / In 2023 namen twee Zuid-Hollandse bedrijven - DOPS en Nature’s Principle - deel aan de tweede editie van het Green Chemistry Accelelator programma / Kwartiermakersopdracht H2Makers afgerond / De Waterstof Hub Sliedrecht is gestart. InnovationQuarter is een van de trekkers om dit waterstofproductieproject voor en door lokale ondernemers van de grond te krijgen / ETFR deed in 2023 vier investeringen met een omvang van in totaal € 9,5 miljoen in Rable, Kalpana Systems, SolarDuck en EST-Floattech / Paviljoen georganiseerd op Enlit Europe met 17 bedrijven, één van de belangrijkste beurzen voor de energiesector in Europa. 80% van de bedrijven geeft aan naar aanleiding van hun deelname aan het paviljoen een nieuw contract te zullen sluiten / Bijgedragen aan de vestiging van zes bedrijven in de regio waaronder: Newscon (Japan), Air Products (VS), Mitshubishi, Eneco Electrolyser in haven, Paebble, Flexidao. Totale geschatte investering € 17 miljoen en 350 FTE.

Vertoro geeft maritieme energietransitie een boost met betaalbare bio-olie

Michael Boot: “Onze groene olie kent net zo’n brede toepassing als de fossiele variant.”

Scale-up Vertoro ontwikkelde een unieke scheidingsmethode om olie te winnen uit biomassa. Duurzame en betaalbare scheepsbrandstof is slechts de eerste toepassing van de spin-off van Brightlands Chemelot Campus, DSM, Chemelot InSciTe, Universiteit Maastricht en TU Eindhoven. Medeoprichter en co-CEO Michael Boot: ‘Op termijn willen we onze groene olie ook inzetten als duurzame grondstof voor plastics en chemicaliën.’

De innovatiekracht

Het scheidingsproces van Vertoro onttrekt de stof lignine aan houtgrondstof. Hiermee produceert de scale-up een duurzame olie die zeer hoogcalorisch is. ‘Dat maakt de olie breed toepasbaar’, legt Michael uit. ‘Anders dan bijvoorbeeld waterstof kun je de olie direct gebruiken: er zijn weinig processtappen nodig. Met als gevolg dat de productie van onze olie eenvoudiger is, efficiënter en dus goedkoper dan die van de meeste alternatieven.’

De maatschappelijke waarde

In eerste instantie richt het duurzame oliebedrijf zich op de scheepvaart, wereldwijd verantwoordelijk voor zo’n drie procent van de CO2-uitstoot. ‘Daar hebben we nu de grootste milieu-impact’, weet Michael. ‘Maar we zijn al aan het kijken naar andere toepassingen. Onze groene olie kent net zo’n brede toepassing als de fossiele variant. Uiteindelijk willen we zorgen dat we kunnen blijven leven zoals we nu doen, maar dan met een kleinere voetafdruk.’

De rol van InnovationQuarter

De afgelopen jaren was InnovationQuarter betrokken bij verschillende investeringen in Vertoro, onder meer via het Just Transition Fund (JTF), Kansen voor West III en REACT-EU.

Daarnaast ondersteunt InnovationQuarter de bouw van een grote demofabriek bij Plant One Rotterdam. ‘Behalve bij het binnenhalen van de subsidies heeft InnovationQuarter enorm geholpen bij onze landing in Rotterdam. De grond is hier extreem schaars. De ruimte voor onze demofabriek hebben we grotendeels te danken aan hun lobby voor ons in het havengebied. Daar zijn we heel blij mee.’

De toekomstplannen

In december 2023 was de ceremoniële aftrap van de bouw van de nieuwe fabriek, tien keer groter dan de fabriek in Geleen die al operationeel is. ‘Op de lange termijn willen we toe naar een licentiebusinessmodel’, zegt co-CEO en CFO Tim van Helsland. ‘En dan licenties verkopen voor onze fabrieken op plekken waar veel biomassa voorhanden is, zoals Azië en Noord- en ZuidAmerika. Uiteindelijk willen we daarmee onze olie echt op de kaart zetten, zodat we straks tussen de bekende namen staan. Dat is onze ambitie: dé duurzame oliestandaard worden en daarmee wereldwijd impact maken.’

Digital Technology & Cybersecurity

Highlights 2023

Lancering van het Digitalzh-platform. Digitalzh is de European Digital Innovation Hub in Zuid-Holland / Een nieuwe 5G testfaciliteit in Tomatoworld is geopend / Het CS4NL-programma voor cybersecurity-innovatie is gestart. InnovationQuarter vertegenwoordigt ROM-Nederland. Bijgedragen aan de vestiging van het van oorsprong Taiwanese Keypasco Europe B.V. in de regio / Kwartiermakersfase Roadmap Cyberweerbaarheid Zuid-Holland: programmamanager aangesteld ter versnelling van de uitvoering van de Roadmap en de versterking van de samenwerking in de regio op het gebied van cyberweerbaarheid. Dit heeft o.a. geresulteerd in de oprichting van een Cyberweerbaarheidscentrum voor de Maakindustrie in ZuidHolland, waarvoor een coalitie is gevormd en subsidie is toegekend. De uitvoering hiervan is belegd bij Security Delta (HSD) i.s.m. Hi Delta / Buitenlandse missies georganiseerd naar o.a. het Mobile World Congress (MWC) in combinatie met 4 Years from Now in Barcelona en RSA Conferentie in San Fransisco / UNIIQ heeft drie investeringen gedaan in 2023 in de sector Digital Technology & Cybersecurity: Bluegen.AI, Infix en Councyl.

Ubiqu maakt mobiele apparaten geschikt voor digitale identiteitsbewijzen

Boris Goranov: “Europa wil, terecht, digitale soevereiniteit.”

Nu de identificatiesoftware van Ubiqu voet aan de grond heeft in Nederland is het tijd voor volgende stappen. De belangrijkste: commoditisering en de internationale markt betreden. Voor dat laatste nam het bedrijf deel aan het Partners for International Business (PIB) programma voor cybersecurity, georganiseerd door InnovationQuarter.

De innovatiekracht

Ubiqu ontwikkelt technologie om identiteitsbewijzen als paspoorten en rijbewijzen te digitaliseren. CEO Boris Goranov: 'Officiële documenten hebben unieke chips zodat ze niet te klonen zijn. Om een paspoort toe te voegen aan de wallet van een mobiele telefoon heeft die eigenlijk een uniek stukje hardware nodig. Zover is het nog niet, bovendien zijn we daarvoor afhankelijk van de Apples en Googles van deze wereld.’ Ubiqu koppelt daarom mobiele apparaten aan unieke stukjes hardware in een veilig datacenter. ‘Ons product is geëvalueerd door de EU en veilig bevonden.’

De maatschappelijke waarde ‘Om onbegrijpelijke redenen gebeurt alles in de digitale wereld op basis van goed vertrouwen,’ legt Boris uit. ‘Met als gevolg dat alles wat er echt toe doet nog altijd via papier gaat. De overheid stuurt nog steeds brieven en we uploaden massaal pdf’s. Het wordt tijd om dit papieren proces digitaliseren.’ Dit vindt ook de EU: recent is besloten dat alle Europeanen een digitale identiteit krijgen. Boris: ‘Binnen twee jaar heeft iedereen een digitale portemonnee met daarin een ID-bewijs – onafhankelijk van Apple en Google. Europa wil, terecht, digitale soevereiniteit.'

De rol van InnovationQuarter

In Nederland heeft Ubiqu inmiddels klanten als KPN, Xlinq en de overheid. Het buitenland lonkt, te beginnen met Duitsland en de VS. Daarvoor nam Boris deel aan het Partners for International Business (PIB) programma voor cybersecurity in beide landen. Boris: ‘PIB heeft ons een raamwerk gegeven, een vertrekpunt. En de andere bedrijven die meedoen gaven ons morele ondersteuning. Als groep ben je bovendien aantrekkelijker om bij een bedrijf langs te gaan. We staan op het punt om onze eerste internationale klant bekend te maken.’

De toekomstplannen

De eerste vier jaar bouwde Ubiqu aan het product. Daarna kwam corona en gingen twee kostbare jaren verloren, sinds 2022 zit het bedrijf in de lift. ‘We hebben onze omzet nu twee achtereenvolgende jaren verdrievoudigd en willen de transitie maken naar een scaleup.’ Of onze overheid de technologie van Ubiqu gaat gebruiken om Nederlanders een digitaal paspoort te geven? Boris lacht: ‘Ik ga ervan uit dat ze wijs zijn en voor ons zullen kiezen.’

Life Sciences & Health

Highlights 2023

Investering in Amylon Therapeutics, weesgeneesmiddel door middel van biotech / Het Innovatieprogramma ZorgTech is afgerond met mooie resultaten, zichtbaar gemaakt in een impactmap / Vijf zorgtechbedrijven deelgenomen aan een Investor Relations Programma (IRP), wat leidde tot toeleiding naar kapitaal / Workshop Mastering a 'Growth Hacking Mindset georganiseerd ‘de sleutel tot groei van jouw bedrijf’ / Ook kleine bedrijven vinden een plek op het Leiden Bio Science Park met technologie als cell on a chip (zoals Initio Cell, afkomstig uit Turkije) / Strategischer aanpak voor medtech en biotech proposities in NFIA-strategie.

Beter herstel na kanker dankzij datagedreven app van Healthy Chronos

Pieter Beynen: “Met onze app helpen we jonge mensen ontdekken wat effect heeft op hun vermoeidheid en herstel na kanker.”

Steeds meer mensen genezen van kanker, maar voor het herstel na de ziekte is nog weinig aandacht. ‘Vooral bij jongvolwassenen is de impact groot’, weet Pieter Beynen, medeoprichter van de Leidse startup Healthy Chronos. ‘Het wordt ook wel het zwarte gat na kanker genoemd.’ De datagedreven app van Healthy Chronos geeft patiënten inzicht in hun herstel, zodat ze hun leven makkelijker weer oppakken.

De innovatiekracht

De app analyseert stemming, slaapkwaliteit, vermoeidheid, lichamelijke symptomen en dagelijkse activiteiten aan de hand van scores die gebruikers opgeven. ‘Het invoeren vraagt minder dan twee minuten per dag’, vertelt Pieter. Verder kun je een smartwatch aan de app koppelen. ‘Na twee weken heb je al een goed inzicht in de grootste belemmeringen van je herstel. Dat kan bijvoorbeeld slecht slapen zijn of lange werkdagen. Hierdoor helpt de app je bijsturen, zodat je je activiteiten beter kunt afstemmen op je herstel en vermoeidheid.’

De maatschappelijke waarde

Pieter: ‘De helft van alle Nederlanders krijgt een keer kanker. Hoewel steeds meer mensen genezen, duurt het herstel vaak jaren. Dat heeft veel impact, ook op de maatschappij in de vorm van uitval en stijgende zorgkosten.’ De innovatie verbetert niet alleen de individuele kwaliteit van leven na kanker. ‘Met onze app willen we ook een deel van de maatschappelijke kosten voorkomen.’ Daarnaast gebruiken onderzoekers het platform van Healthy Chronos om data van wearables als Fitbit en Apple Watch te ontsluiten voor onderzoek. Hiermee ontwikkelen en verbeteren ze data- en leefstijlgerichte zorg.

De rol van InnovationQuarter

In 2021 haalden Pieter en zijn twee compagnons

een voucher op voor het innovatieprogramma ZorgTech. Die gebruikten ze voor een praktijkvalidatie in samenwerking met de Haagse Hogeschool, Hogeschool Rotterdam, fysiotherapiepraktijk B&B Healthcare en Medical Delta Living Lab Better In Better Out. De verworven inzichten pasten ze toe in de HealthTech Accelerator. ‘Daar hebben we veel van geleerd. Door regelmatige bijeenkomsten en een-op-eencoaching leer je de kernwaarde van je product begrijpen en jezelf de juiste vragen stellen. Ook het ecosysteem waar je onderdeel van wordt is zeer waardevol. Dat is echt de kracht van InnovationQuarter.’

De toekomstplannen ‘We begonnen met een dataplatform voor zorgverleners. De scherpe vragen tijdens de HealthTech Accelerator van InnovationQuarter zorgden dat we de focus verschoven naar jonge mensen met kanker. Die bleken veel meer gebaat bij onze oplossing. We hebben nu een heel ander product dan waarmee we begonnen.’ Met gebruikersfeedback willen de ondernemers hun app de komende tijd nog persoonsgerichter maken, om zo nog meer mensen te helpen bij hun herstel.

Horticulture & Food

Highlights 2023

De drie bedrijven Ridder, tomatenteler Van der Burg en TechNature ontvingen een AgriTech voucher. Ze werkten samen aan een model dat op basis van de paarsheid het suikergehalte van het gewas kan berekenen / 6e en 7e editie van het Business Innovation Program (BIP) Food georganiseerd / Het Zwitserse bedrijf Vivent dat Crop Health Monitoring ontwikkelt breidt uit met een vestiging in Westland / HortiRoad2India-missie georganiseerd met Dutch Greenhouse Delta.

De biosensoren van Vivent Biosignals: ‘Een soort Fitbit voor planten’

Carrol Plummer: “Mijn advies voor soortgelijke bedrijven? Neem contact op met organisaties als InnovationQuarter.”

Het Zwitserse bedrijf Vivent Biosignals ontwikkelt biosensoren die de elektrische signalen van planten meten. Telers zien in realtime of hun gewassen ziek of gestrest zijn, nog voordat er sprake is van zichtbare symptomen. InnovationQuarter hielp het bedrijf te aarden in Nederland.

De innovatiekracht

De biosensoren van Vivent Biosignals vangen elektrofysiologische signalen van planten op en zetten die aan de hand van kunstmatige intelligentie om in waardevolle inzichten. ‘Telers kunnen de gezondheid van hun gewassen live monitoren’, vertelt Carrol Plummer, CEO van Vivent Biosignals. ‘Een soort Fitbit voor planten.’

Wanneer een plant gestrest is, ontvangen telers automatisch een notificatie. Daarmee kunnen ze risicofactoren zoals ziekten en plagen sneller herkennen en bestrijden. Ook werkt Vivent Biosignals samen met andere bedrijven aan het ontwikkelen van nieuwe plantenvariëteiten, substraten, gewasbehandelingen en meer.

De maatschappelijke waarde

De biosensoren van Vivent Biosignals helpen bij het optimaliseren van de teelt en het verduurzamen van de sector. Zo bieden ze inzichten om te besparen op het gebruik van water, kunstmest of pesticiden. Daarnaast faciliteert de technologie toekomstige kennisoverdracht. Carrol: ‘Onze systemen kunnen de kennis van ervaren telers vastleggen en overdragen aan de nieuwe generatie.’ Bij het behouden van die waardevolle kennis is de gehele tuinbouwsector in Nederland gebaat.

De rol van InnovationQuarter

Al snel richtte het Zwitserse bedrijf het vizier op Nederland. Het Westland bleek de perfecte

locatie voor hun eerste internationale hub. ‘Nederlandse telers zijn bedreven in het werken met grote hoeveelheden data’, licht Carrol toe. ‘Er is meer ervaring in dit deel van Nederland dan waar dan ook ter wereld. Als je diensten levert in de tuinbouwsector, dan wil je met de mensen hier in gesprek gaan.’ InnovationQuarter hielp Vivent Biosignals op te starten en hun netwerk uit te breiden. Carrol: ‘Mijn advies voor soortgelijke bedrijven? Neem contact op met organisaties als InnovationQuarter.’

De toekomstplannen

Vivent Biosignals is al in bezit van een B Corpcertificaat, de Nederlandse dochteronderneming moet zo snel mogelijk volgen. Verder wil het jonge bedrijf blijven groeien en een waardevolle bijdrage leveren aan het Zuid-Hollandse agrarische ecosysteem. De investeringen die ze eerder ontvingen van Pymwymic en Horticoop helpen daarbij. Net als de samenwerkingen met Nederlandse bedrijven zoals Fundamental Systems en Maarel Orchids. Vanuit hun nieuwe thuishaven werken ze de komende jaren verder aan het verduurzamen van de tuinbouwsector.

Hightech Maakindustrie & Aerospace

Highlights 2023

In 2023 is besloten om de focus te leggen op (1) Quantum & Semicon; (2) Duurzaam Vliegen en Ruimtevaart; (3) Industrie 5.0. Dit bouwt voort op de huidige werkzaamheden, en met resultaat.

Quantum

Fieldlab Hello Quantum World van QBlox, InnovationQuarter en Demcon, aangejaagd door Innoveren, totale investering € 1,5 miljoen / In 2023 totaal van drie landingen van quantumbedrijven in Zuid-Holland / Uitrol van een proof-of-concept multiple user quantumcommunicatielijn door Q*Bird, Single Quantum, Havenbedrijf Rotterdam en Portbase.

Duurzaam vliegen

Projecten zoals het Nationaal Groeifonds-project 'Luchtvaart in Transitie' en investeringen in vliegen op waterstof, elektriciteit of hybride. Dit is één van de speerpunten in de Aerospace Delta Agenda die is gelanceerd met support van InnovationQuarter / Cross-over met Energie & Chemie, met name in productie en opslag van waterstof en de link naar de maakindustrie. Oprichting van H2Makers.

Industrie 5.0

Opstart van Digitalzh; de European Digital Innovation Hub in ZuidHolland. Een platform om mkb-ers te helpen succesvol digitaal te transformeren (35 contacten op 31 december ‘23) / Het Amerikaanse bedrijf Gecko Robotics vestigde zijn Europese hub in Leiden / InnovationQuarter organiseerde een Nederlands paviljoen op de Hannover Messe /Cross-over met de sector Horticulture & Food (Robocrops, NGF NXTGEN HIGHTECH) en Maritiem & Haven (o.a. Fleet Cleaner)

Met slimme sensoren verlengt Villari de levensduur van stalen bruggen en kranen

Olivier Baas: “InnovationQuarter trekt je als startup uit je kantoor.”

Regelmatige inspectie van bruggen, industriële kranen en andere stalen constructies garandeert hun veiligheid. Dat gebeurt vaak handmatig en kost veel tijd en geld. Spin-off van TU Delft Villari ontwikkelde een draadloze sensor die scheurgroei in staalconstructies vroegtijdig signaleert. Zodat ingenieurs betere beslissingen nemen en constructies soms wel tientallen jaren langer meegaan.

De innovatiekracht

Villari plaatst de innovatieve sensoren bij de lasnaden. ‘Lasverbindingen zijn de kritieke punten’, vertelt medeoprichter Olivier Baas. ‘Daar ontstaan als eerste scheuren.’ De data van de sensoren geeft ingenieurs meer inzicht in de staat van de constructie dan een halfjaarlijkse of kwartaalinspectie. ‘Dat stelt ze in staat om onderhoudstaken beter te prioriteren.’

De maatschappelijke waarde

Bruggen en kranen worden vaak eerder vervangen dan nodig. Olivier: ‘Met beperkte informatie kies je er als verantwoordelijke tenslotte sneller voor om een relatief oude brug uit voorzorg te vervangen. Onze hoogfrequente informatie laat ingenieurs gerichter onderhoud plegen, wat onnodig vervangen van intacte onderdelen voorkomt.

Op die manier verlengen we de levensduur van stalen constructies aanzienlijk.’ En dat betekent minder beslag op schaarse grondstoffen en minder verkeersstremmingen als gevolg van werkzaamheden.

De rol van InnovationQuarter Met vroegefasefonds UNIIQ was InnovationQuarter in 2022 de eerste investeerder. Een jaar later ontving Villari een vervolginvestering van € 2,5 miljoen van InnovationQuarter Capital, FORWARD.one en Delft Enterprises. ‘Met beide investeringen

zijn we enorm blij’, benadrukt Olivier. 'UNIIQ's investering is een prachtig instrument. Voor een gemiddeld investeringsfonds is een jonge startup te risicovol. Terwijl je juist in die fase veel baat hebt bij support, ook inhoudelijk. InnovationQuarter ondersteunde ook bij de vervolginvestering en gaf ons waardevolle exposure met toegang tot beurzen, programma’s en missies naar het buitenland. Op die manier trekken ze je als startup uit je kantoor.’

De toekomstplannen

De vervolginvestering gaat naar praktijktests, marketing, sales en uitbreiding van het team. ‘Technisch zijn we al best ver’, maakt Olivier de balans op. ‘De certificering is behaald. We focussen nu op het robuuster maken van ons product, en daarnaast op kostenreductie van het maakproces om het bedrijfsmodel nog beter schaalbaar te maken.’ Vanaf najaar 2024 verwacht hij de sensoren op grote schaal in te zetten. ‘Bij een grote verkeersbrug zijn dat zomaar duizend tot tweeduizend sensoren. Uiteindelijk moeten ze zo betaalbaar zijn dat ingenieurs ze standaard gebruiken. En de kosten voor inspectie en onderhoud aanzienlijk dalen.’

Maritiem & Haven

Highlights 2023

Ons pro-actiever positioneren met zowel ETFR als InnovationQuarter Capital heeft geleid tot meer investeringsleads voor Maritiem & Haven / Twee ETFR investeringen in EST Floattech en Solar Duck / Europort bezocht en aanwezig met een gezamenlijke stand van ETFR en InnovationQuarter rond investeringen en financiering. Ook werd daar de refit-alliantie gelanceerd / Enkele tientallen gehonoreerde investeringen middels het Just Transition Fund, o.a. Zepp Solutions, Future Proof Shipping, Inclusieve Haven, Circulaire offshore wind / Circular Maritime Technology en Circulaire Werf hebben subsidies weten op te halen bij Kansen voor West. InnovationQuarter heeft bij de subsidieaanvragen geholpen / Samenwerking Foreign Investment en Innoveren bij de landing van het bedrijf Gecko Robotics in Leiden / De H2 Coach Boot, een snelle rubberboot op waterstof, werd gelanceerd tijdens het WK Zeilen Scheveningen) / InnovationQuarter modereerde de EU-Rhin2e conferentie / Europort bezocht en aanwezig met een gezamenlijke stand van ETFR en InnovationQuarter rond investeringen en financiering. Ook werd daar de refit-alliantie gelanceerd / Enkele tientallen gehonoreerde investeringen middels het Just Transition Fund, o.a. Zepp Solutions, Future Proof Shipping, Inclusieve Haven, Circulaire offshore wind / Circular Maritime Technology en Circulaire Werf hebben subsidies weten op te halen bij Kansen voor West. InnovationQuarter heeft bij de subsidieaanvragen geholpen / Samenwerking Foreign Investment en Innoveren bij de landing van het bedrijf Gecko Robotics in Leiden / De H2 Coach Boot, een snelle rubberboot op waterstof, werd gelanceerd tijdens het WK Zeilen Scheveningen) / InnovationQuarter modereerde de EU-Rhin2e conferentie.

SolarDuck wil in 2030 één gigawatt zonne-energie opwekken op zee

Koen Burgers: “Onze kernthema’s, maritiem en energie, komen mooi samen bij InnovationQuarter.”

In 2040 verbruiken we wereldwijd naar verwachting bijna een derde meer energie en door bevolkingsgroei is er steeds minder land beschikbaar. Offshore energieopwekking biedt uitkomst, ook voor gebieden met weinig wind. Dat laat het Rotterdamse SolarDuck zien met een innovatieve constructie voor drijvende zonneparken.

De innovatiekracht

Het drijvende platform van SolarDuck bestaat uit gekoppelde aluminium driehoeken. ‘Deze constructie zorgt dat de zonnepanelen bestand zijn tegen golven en voorkomt dat er langdurig zout water op blijft staan’, legt medeoprichter Koen Burgers uit. Het systeem is robuust en schaalbaar. ‘We kunnen eindeloos driehoeken aan elkaar koppelen. Door het grote drijfvermogen kun je er zelfs transformatoren op zetten. We hoeven dus geen aparte transformator te bouwen.’

De maatschappelijke waarde

De innovatie helpt de energietransitie wereldwijd versnellen. ‘In zuidelijke gebieden, zoals het Middellandse Zeegebied of ZuidoostAzië, is niet genoeg wind. En in stedelijke en berggebieden is weinig ruimte voor grote zonneparken. Tegelijkertijd willen landen voor hun energievoorziening steeds onafhankelijker zijn. Met offshore zonneparken kan dat. Door ze vlak voor de kust aan te leggen, heb je geen lange kabels nodig. Zo kun je tegen lage kosten veel duurzame energie opwekken.’

De rol van InnovationQuarter

Onder meer Energietransitiefonds Rotterdam, waarvan InnovationQuarter fondsmanager is, en Invest-NL investeerden € 15 miljoen in SolarDuck. De startup gebruikt de financiering onder andere voor een offshore demonstratieproject

op de Noordzee. ‘InnovationQuarter denkt ook met ons mee over zaken als projectlocaties en internationale marktbetreding. Onze kernthema’s maritiem en energie komen bij hen mooi samen. Ze hebben op dat gebied veel inhoudelijke expertise. In een markt met veel overheidsregulering geeft het potentiële klanten veel vertrouwen als zo’n partij achter je staat.’

De toekomstplannen

De komende tijd willen de ondernemers de technische certificeringen rondkrijgen en de assemblage optimaliseren. Daarnaast investeren ze in businessdevelopment, verdere internationale groei en het opschalen van hun projecten. Koen: ‘Het eerstvolgende zonnepark in Nederland moet 5 megawatt opleveren, die daarna 50 megawatt. Uiteindelijk werken we toe naar ons doel om tegen 2030 meer dan een gigawatt per jaar aan offshore zonneenergie te installeren. Dat is ambitieus, maar dat is de energietransitie ook.’ Op termijn wil de startup bredere toepassingen van het platform onderzoeken, zoals de productie van groene waterstof, ammonia en waterontzouting. ‘Maar dat is nu nog een vergezicht.’

3. Onze Organisatie

Hoe zijn we georganiseerd?

Statutaire structuur

InnovationQuarter is een besloten vennootschap (Regionale Ontwikkelingsmaatschappij InnovationQuarter B.V.) en kent statutair twee soorten financieel betrokken stakeholders: aandeelhouders en participanten.

Participatiemaatschappij InnovationQuarter B.V. (handelsnaam InnovationQuarter Capital) is een 100% dochteronderneming van InnovationQuarter. Er is een Investeringscommissie (IC) ingesteld, die de directeur van InnovationQuarter adviseert omtrent het investeringsbeleid en de concrete investeringsaanvragen.

De vennootschap wordt aangestuurd door de directeur en zijn managementteam en heeft een raad van commissarissen (RvC), die toezicht houdt: alle commissarissen zijn onafhankelijk zoals bedoeld in de Nederlandse Corporate Governance Code.

De verantwoordelijkheidsverdeling tussen directeur, RvC en aandeelhouders en de rol van de Investeringscommissie is uitgewerkt in de statuten. Aandeelhouders van InnovationQuarter zijn die partijen, die het kapitaal bijeen hebben gebracht ten behoeve van de Participatiemaatschappij.

De partijen die de organisatie InnovationQuarter financieren (operationele kosten exclusief kosten InnovationQuarter Capital, welke ten laste komen van de Participatiemaatschappij) zijn ambtelijk verenigd in het publieke stakeholdersoverleg (participanten). Het publieke stakeholdersoverleg heeft geen formele status vis-à-vis de Aandeelhoudersvergadering en dient dus niet als voorportaal daarvan. Ieder kwartaal vindt een publiek stakeholdersoverleg plaats waar naast de kwartaalrapportage andere relevante economische regionale ontwikkelingen en toelichting op activiteiten van InnovationQuarter geagendeerd staan.

Schematische weergave statutaire structuur

Regionale Ontwikkelingsmaatschappij InnovationQuarter B.V.

Fondsen in beheer (met separate statutaire structuren): UNIIQ B.V., ENERGIIQ Energie-innovatiefonds Zuid-Holland B.V., Energietransitiefonds B.V.

Aandeelhouders/ Vergadering van Aandeelhouders

Raad van Commissarissen

Participantenraad (Publieke Stakeholders Overleg)

Bestuurder / Directeur

100% dochtermaatschappij

Participatiemaatschappij InnovationQuarter B.V.

Remuneratiecommissie

Auditcommissie

Investerings commissie

Bestuurder / Directeur

Organogram InnovationQuarter

Algemeen Directeur

Directiesecretaresse

Planning & Control

ICT / Facilitair Hoofd Finance & Operations

Team Hightech Maakindustrie & Aerospace

Maritiem & Haven

Digital Technology & Cybersecurity

Hoofd Innoveren

Linco Nieuwenhuyzen

Hoofd Investeren

Erik van der Zant

Hoofd Internationaliseren

Chris van Voorden

Nathal van Rijn

Lies van Kralingen

Ida Bastiaansen

Interne organisatie

Binnen InnovationQuarter kennen we een organisatie-indeling op basis van inhoudelijke competenties, te weten de business units Innoveren, Internationaliseren, Investeren en Finance & Operations en Strategie & Communicatie.

Daarnaast werken we binnen InnovationQuarter integraal en dwarsdoorsnijdend door de organisatie samen op sectorniveau binnen sectorteams. Sinds 2023 zijn er zes sectorteams die integraal samenwerken en kennis-en expertise delen.

Secretariaat EBZ

Algemeen

In 2023 is de EBZ vooral bezig geweest met het op orde krijgen van de (financiële) basis en de herijking van de focus en prioriteiten voor de komende periode.

In juni is voor het eerst een Voorjaarsbijeenkomst georganiseerd op het provinciehuis Zuid-Holland. Ruim 100 mensen waren aanwezig, Jaap Smit heeft een toespraak gegeven en er waren thematafels waar aanwezigen inhoudelijk het gesprek met elkaar konden voeren.

In november organiseerden we samen met de MRDH, gemeente Rotterdam, gemeente Den Haag en InnovationQuarter Het Diner bij Het Depot in Rotterdam. Met 120 aanwezigen en bijdragen van Jaap Smit, Ludo Baauw (CEO van Intermax) en Jeroen van den Hoven (professor Ethiek & Technologie bij de TU Delft) was het een geslaagde avond.

Onder de taskforce Human Capital zijn in 2023 weer diverse nieuwe projecten gestart. Er is inmiddels €3,9 miljard aan toegevoegde waarde gerealiseerd.

In de taskforce energietransitie was in 2023 netcongestie een belangrijk dossier. Ook is aandacht besteed aan onder andere geothermie en waterstof.

De taskforce technologische industrie heeft in 2023 een review uitgevoerd. De uitkomsten hiervan worden meegenomen in verdere strategieontwikkeling.

De taskforce digitale economie is in 2023 gevraagd om een klankbord/programmaraad voor Digitalzh te worden, een programma voor digitalisering van het mkb uitgevoerd door InnovationQuarter. Daarnaast is gesproken over cyberweerbaarheidsinitiatieven en human capital.

In de taskforce circulaire economie was in 2023 ruimte voor de transitie naar een circulaire economie een belangrijk thema.

Daarnaast is veel aandacht geweest voor de grondstoffentransitie, met name in het Havenindustrieel Complex.

De kopgroep innovatiecampussen is in 2023 meer gaan werken conform de taskforcewerkwijze, daarnaast heeft de provincie Zuid-Holland €3 miljoen beschikbaar gesteld voor verdere ontwikkeling van de innovatiecampussen.

Public Affairs

In januari hebben we samen met de Economic Development Board Drechtsteden en de Economic Board The Hague een open brief over het belang van Internationaal Talent verstuurd aan de ministers van Economische Zaken en Klimaat en OCW en de leden van de Tweede Kamercommissies.

In maart waren Provinciale Statenverkiezingen. We hebben een brief verstuurd aan informateur Arie Slob met daarin het aanbod voor de nieuwe coalitie van de provincie Zuid-Holland

In november waren Tweede Kamerverkiezingen. Voorafgaand hebben we een advies aan verkiezingscommissies van de diverse politieke partijen verstuurd.

Na de verkiezingen hebben we een informatiefiche over Zuid-Holland aan alle (nieuwe) Tweede Kamerleden gestuurd.

Groeiagenda Zuid-Holland

Enkele resultaten in 2023:

▶ Meer dan €4 miljard euro voor Groeifonds voorstellen

▶ €48 miljoen voor de Regiodeals Rotterdam Zuid en Den Haag Zuidwest

▶ €29,4 miljoen voor aanpak personeelstekort techniek en ICT

▶ €3,6 miljard toegevoegde waarde bereikt met Human Capital Agenda

In juli vond de Conferentie Groeiagenda ZuidHolland plaats, waar vertegenwoordigers van de 80 partners van de Groeiagenda Zuid-Holland en andere geïnteresseerden samen kwamen. Het thema ‘Brede Welvaart’ stond centraal.

Organisatieontwikkeling & HRM

Met de groei van onze organisatie tot meer dan 100 medewerkers vraagt de interne organisatie om een structuur die past bij de grootte van de organisatie. Hiervoor zijn in 2023 een aantal professionaliseringstrajecten opgestart. Een aantal betreffen de hele organisatie, zoals de implementatie van CRM, andere betreffen een onderdeel van de organisatie.

Om de businessstrategie beter te ondersteunen en te stimuleren heeft Human Resource op een aantal vlakken wijzigingen doorgevoerd die veelal gericht zijn op het aantrekken, ontwikkelen en behouden van talent voor de organisatie. In tijden van krapte op de arbeidsmarkt wordt het steeds belangrijker voor werkgevers om aandacht te geven aan hoe een aantrekkelijk werkgever te zijn en te blijven.

Professionalisering

In 2023 is gestart met een aantal professionaliseringstrajecten die tot doel hebben om de organisatie te bewegen naar een bestendigde, solide en voorspelbare manier van werken. Op de meeste van deze trajecten is in 2023 al resultaat geboekt, terwijl ze doorlopen in 2024.

▶ Business process management

Standaardisering van processen en het op eenzelfde manier werken is belangrijk binnen een organisatie met de omvang die ze nu heeft. In 2023 zijn alle huidige werkprocessen vastgelegd en getoetst in het kader van kennismanagement. Vanuit deze situatie is gestart met het optimaliseren van bestaande processen en het ontwerpen van nieuwe.

▶ CRM en datamanagement

In 2023 is gestart met de voorbereidingen voor de implementatie van een CRMsysteem. De inspanningen van de projectgroep ConneQt hebben ertoe geleid dat eind 2023 een testversie van de software

gereed was. Het testen zelf en daaropvolgend de daadwerkelijke implementatie en verdere ontwikkeling volgt in 2024. Er is veel aandacht geweest voor het meenemen van de medewerkers in deze ontwikkeling in de wetenschap dat zij bepalend zijn voor het succes van CRM. Ook is een start gemaakt met het inrichten van datamanagement en een datawarehouse, wat in 2024 een vervolg krijgt.

▶ Planning & Control

De financiële processen van InnovationQuarter en de administratieve organisatie en interne beheersing zijn verder geprofessionaliseerd en verbeterd. Er is een start gemaakt met een verbeterde inrichting van Exact Online en de voorbereidingen zijn getroffen om PowerBI in te zetten om de resultaten van de financiële processen veel snellerbeschikbaar te hebben. Er is tevens een pilot gestart binnen één van de fondsen om de jaarrekening via een digitaal platform op te stellen en geautomatiseerd bij Kamer van Koophandel te deponeren.

▶ Risicomanagement

In 2023 is InnovationQuarter gestart met een traject om haar risicomanagementproces te actualiseren en te verbeteren. Er is gestart met een grondige risicoinventarisatie en daaropvolgend is een aanpak geformuleerd om tot een goede risk governance en monitoringproces te komen. Dit zal verder worden vormgegeven en geïmplementeerd in 2024.

HRM

HRM zorgt ervoor dat de interne organisatie aansluit op de wijze waarop InnovationQuarter zich extern presenteert en werkzaam is. Zo draagt HRM bij aan het behalen van succes in het duurzaam versterken van de economische structuur en het ontsluiten van het innovatieve vermogen van de regio Zuid-Holland.

In 2023 hebben we ons opnieuw de vraag gesteld wat voor werkgever InnovationQuarter wil zijn. Het antwoord hierop is dat de ontwikkeling van de medewerker centraal staat, en dat een veilige werkomgeving en het stimuleren van vitaliteit belangrijke randvoorwaarden vormen.

Medio 2023 is de positie van HRM gewijzigd en rapporteert deze afdeling rechtstreeks aan de directeur. Niet alleen wordt hiermee het belang van HRM voor InnovationQuarter aangegeven, maar kan HRM ook beter en sneller inspelen op de zaken die bij het leiderschap in de organisatie spelen.

In 2023 heeft HR de nodige initiatieven ontplooid en een integraal HR-beleid als uitgangspunt genomen. Om dit beleid succesvol te kunnen ontwikkelen zijn als eerste prioriteit de interne processen van HRM aangepakt. Efficiëntie, standaardisering en versimpeling waren hierbij kernbegrippen.

▶ Talent Management

In het kader van ‘InnovationQuarter als ontwikkelende organisatie’ is in 2023 een hele nieuwe cyclus van Talent Management ontworpen en uitgerold.

Onder Talent Management verstaan we allereerst Performance Management, een cyclus die de huidige P-cyclus vervangt. In het proces van Performance Management ligt de nadruk op de eigen verantwoordelijkheid van de medewerker voor het functioneren in de eigen rol, wensen ten aanzien van zijn/haar ontwikkeling en de actief faciliterende rol van

de leidinggevende gedurende het hele jaar. De stadia van planning, tussentijdse evaluatie en beoordeling zijn afgestemd en de ambitie is dat medewerker en leidinggevende door middel van een constante dialoog met elkaar in contact staan over wat goed gaat of waar de medewerker tegenaan loopt. Werkdruk is in dit verband een onderwerp dat altijd wordt meegenomen.

Een ander onderdeel van Talent Management is de Talent Review, een gestructureerd proces waarbij nadrukkelijk wordt gekeken naar de toekomstige ambities van medewerkers en het potentieel ten aanzien van de huidige rol of andere rollen. Ook hier staat ontwikkeling van de medewerker centraal en spelen de medewerker en de leidinggevende een actieve rol.

Met de cyclus Talent Management heeft HRM een basis gelegd voor Strategische Personeelsplanning. We krijgen in kaart welke medewerker optimaal in zijn/haar rol zit, wie rijp is om naar een andere rol te bewegen en welk ontwikkelingspad nodig is. Ook krijgen we een overzicht van alle opleidingswensen, waarmee een organisatiebrede catalogus wordt samengesteld.

▶ MTO

In 2023 is een Medewerkers

Tevredenheidsonderzoek gedaan, waarvan de resultaten begin 2024 zijn ontvangen. Over de hele linie scoort InnovationQuarter gelijk of beter dan de benchmarks Bin het algemeen en de Kennisintensieve Dienstverlening in bijzonder. Relatief – dat wil zeggen dat de absolute score nog steeds voldoende is maar ten opzichte van de benchmark lager – zijn er een aantal aandachtspunten rond werktempo en werkhoeveelheid genoteerd. Positief is dat deze aandachtspunten geen invloed hebben gehad op de uitkomsten rond werkdruk.

5,7% ziekteverzuim

95,2 FTE (gemiddeld)

23,0 Staf (directie, Strategie & Comms, Finance & Operations, Specials)

29,8

2

104 werknemers (gemiddeld)

23,2

7,0% ziekteverzuim

92,2 FTE (gemiddeld)

21,1 Staf (directie, Strategie & Comms, Finance & Operations, Specials)

17,4 29,3

INNOVEREN

23,9

98 werknemers (gemiddeld) 20

Programma managementvaardigheden Een integraal HR-beleid kan niet zonder sterk leiderschap. In dat kader is in 2023 een managementvaardigheidsprogramma gestart voor alle bestaande leidinggevenden. Naast praktische handvatten vormt intervisie een belangrijk element van het programma, dat tot dit voorjaar doorloopt. Het managementvaardigheidsprogramma is opgenomen in de catalogus en wordt standaard aan nieuwe leidinggevenden aangeboden.

▶ Herijking arbeidsvoorwaarden

Het Personeelshandboek is gemoderniseerd en enkele nieuwe voorwaarden zijn geïntroduceerd, zoals de sabbatical leave. Een andere verbetering betreft de Pensioenregeling waarbij onder andere de werkgeversbijdrage is verhoogd.

▶ Employee journey

Samen met Marketing & Communicatie is in 2023 gestart met het in kaart brengen van de zogenaamde Employee Journey, die uiteindelijk terecht moet komen in het overkoepelende Corporate Identity-project dat in ontwikkeling is. De Journey heeft tot doel om InnovationQuarter voor potentiële, nieuwe en al geworven medewerkers als aantrekkelijke werkgever te positioneren. In dit verband is interessant te vermelden dat er nagenoeg geen grote problemen in de werving van medewerkers voor Investeren meer worden ervaren. Er is minder sprake van een krappe arbeidsmarkt zoals we die vorig jaar nog tegenkwamen.

HRM-dashboard

In 2023 is een HRM Dashboard ontwikkeld ten behoeve van het leiderschap van InnovationQuarter. Dit dashboard kan ‘real time’ worden geraadpleegd en bevat de noodzakelijke stuurinformatie.

Uit het HRM dashboard blijkt dat de verzuimcijfers geen verontrustend beeld laten zien. Het gemiddelde verzuimpercentage over 2023 is 5,7% en betekent een verbetering ten opzichte van het jaar ervoor (7,0%). Het aantal voor langere tijd uitgevallen medewerkers is beheersbaar, en de casus is onderkend en specifiek. Dit neemt niet weg dat HRM focus legt op preventie, met name gericht op kort verzuim. Hiertoe zal in 2024 een training worden ontwikkeld voor HRM en de leidinggevenden.

Het aantal fte’s is in 2023 gegroeid van 96 FTE in januari 2023 tot 98 in december 2023. Het is geen ambitie van InnovationQuarter om verder te groeien in aantal medewerkers. Liever leggen we onze focus op betere kwaliteit met hetzelfde aantal mensen. In 2023 is dit goed gelukt.

Duurzaamheid

Als ROM voor Zuid-Holland heeft InnovationQuarter duurzaamheid hoog in het vaandel. Het is evident dat er bijzonder veel potentieel ligt voor InnovationQuarter om invloed uit te oefenen op de uitstoot zowel binnen Zuid-Holland als internationaal via producten en innovaties van Zuid-Hollandse bedrijven. Dit doen we onder andere via onze inzet op de energietransitie en de transitie naar een circulaire economie.

Hoewel onze eigen CO2-voetafdruk niet is aangemerkt als een materieel onderwerp, hebben we als organisatie de ambitie geformuleerd om CO2-neutraal te zijn wat interne processen betreft. Om dit doel te bereiken, wordt sinds 2019 gewerkt volgens de lijn: reduceren waar mogelijk, compenseren waar nodig.

Veruit de grootste bron van CO2-uitstoot – meer dan 90% – is de mobiliteit van medewerkers. Zowel zakelijk als woon-werk, zowel autogebruik als internationaal vliegen. We spannen ons in de CO2-voetafdruk zoveel als mogelijk te beperken.

Onze medewerkers kunnen flexwerken. De OVreismogelijkheden zijn verruimd. Medewerkers van InnovationQuarter kunnen vanaf 2024 ook privé reizen met de NS business kaart.

Er is in 2023 een elektrische dienstauto (de IQbuzz) aangeschaft voor werk-werk verkeer, het ophalen/wegbrengen van gasten en events. Daarnaast blijft de dienstfiets op onze twee locaties beschikbaar en kan een leasefiets gebruikt worden.

We beperken het gebruik van papier. Papier en chemisch afval worden gerecycled.

Medezeggenschap

In het afgelopen jaar heeft de OR zich ingezet om de samenwerking met de nieuwe bestuurder te versterken, en zijn er verschillende onderwerpen aan bod gekomen, zoals de Meerjarenstrategie 2023-2026, de herziening van het personeelshandboek en de evaluatie van de rol van de teamleads. Door deze kwesties grondig te bespreken en standpunten te formuleren, kon de OR actief bijdragen aan het vormgeven van het beleid en de besluitvorming binnen de organisatie, met een focus op het waarborgen van de belangen van alle medewerkers. De speerpunten die de OR dit jaar heeft geformuleerd zijn het creëren van een positieve werkcultuur, professionalisering van de organisatie, en het bieden van groei- en ontwikkelingsmogelijkheden. Hier zal de OR zich komend jaar voor in blijven zetten. Begin 2024 is de Ondernemingsraad (OR) uitgebreid naar 7 leden, waarmee de vertegenwoordiging niet alleen in aantal maar ook diversiteit is versterkt, gezien nu alle Business Units weer vertegenwoordigd zijn in de OR.

Klachtenprocedure en Klokkenluidersregeling Binnen InnovationQuarter vervullen twee medewerkers de rol van vertrouwenspersoon, daarnaast treedt één van de leden van de Raad van Commissarissen op als externe vertrouwenspersoon. In 2023 hebben de vertrouwenspersonen in ieder team binnen InnovationQuarter een presentatie gegeven over de rol van vertrouwenspersonen en toegelicht in welke situaties gebruik gemaakt kan worden van de vertrouwenspersonen. Binnen de organisatie lijken medewerkers de weg naar de vertrouwenspersonen te vinden.

Collega’s, waaronder ook leidinggevenden, hebben in 11 gevallen contact opgenomen met één van de vertrouwenspersonen om hun verhaal te doen of te toetsen of een vertrouwenspersoon in een betreffende situatie iets zou kunnen betekenen. Er zijn afgelopen jaar drie officiële meldingen binnengekomen. Deze meldingen zijn afgehandeld. Om de anonimiteit van de melders te kunnen waarborgen, wordt geen uitspraak gedaan over de aard van deze meldingen.

Vanaf 1 januari 2024 hebben wij ervoor gekozen om de rol van externe vertrouwenspersoon bij een onafhankelijke partij te beleggen. Daarmee vervalt de rol van de RvC in deze.

Financiële realisatie

De activiteiten van InnovationQuarter worden qua financiering, en daarmee ook de begroting en realisatie, als volgt onderverdeeld:

▶ Ontwikkelingsbedrijf, de kosten worden gefinancierd door de exploitatiebijdragen van onze publieke financiers;

▶ Participatiebedrijf (InnovationQuarter Capital), wordt gefinancierd door het beschikbaar gestelde aandeelhouderskapitaal en (toekomstige) rendement op de investeringsportefeuille;

▶ en uitvoering fondsbeheer en aanvullende ontwikkelingsactiviteiten, namens of ten behoeve van onze publieke financiers. Deze activiteiten worden additioneel gefinancierd en zijn minimaal kostendekkend.

Het Ontwikkelingsbedrijf heeft geen winstoogmerk. Voor de ontwikkelingsactiviteiten ontvangt de vennootschap exploitatiebijdragen van de participanten die kostendekkend zijn. Een eventuele onderbesteding van de ontvangen exploitatiebijdragen hoeft niet direct terugbetaald te worden aan de participanten gedurende de eerste tien jaar van het bestaan van de organisatie en zolang een vooraf bepaald bedrag niet wordt overschreden. Een overbesteding wordt hiermee verrekend. Uitgangspunt is dat de reserve in ieder geval 10 % van de jaarlijkse exploitatiebijdragen bedraagt om fluctuaties op te vangen.

De financiële realisatie van het Ontwikkelingsbedrijf over 2023 is beter uitgevallen dan begroot. Dit wordt met name veroorzaakt door een hogere exploitatiebijdrage (extra bijdrage door het ministerie van Economische Zaken en Klimaat (EZK) door een hogere inflatiecorrectie en een extra

bijdrage voor bovenregionale thema’s (KIA en International Trade)). Bovendien hebben alle participanten conform begroting geïndexeerd. De exploitatiebijdrage van Provincie Zuid Holland viel daarentegen lager uit door maximering van de bijdrage als gevolg van het subsidieplafond. Ten opzichte van 2022 is de exploitatiebijdrage in het overzicht lager, doordat de werkzaamheden in de rol van secretariaat voor Economic Board ZuidHolland als aanvullende opdracht wordt gezien, welke buiten de exploitatiebijdrage valt. Deze is conform deze zienswijze vanaf 2023 ook zo in de verantwoording opgenomen.

De personeelskosten van het

Ontwikkelingsbedrijf zijn conform begroting, waarbij een correctie op de pensioenbijdrage (in verband met verbetering van de regeling voor werknemers) en extra inhuur en opleidingskosten worden gecompenseerd door een lagere inzet van fte’s. Daarnaast zijn de algemene kosten ook in lijn met de begroting. De kosten voor de professionaliseringsslag zijn hierin opgenomen, deze zijn overigens deels ook doorbelast aan de overige activiteiten en het participatiebedrijf. De bedrijfskosten zijn lager uitgevallen, er is o.a. actief gestuurd op het onderbrengen van bepaalde activiteiten bij regionale partners.

Over boekjaar 2023 is er een onderbesteding van € 132.000. Het voorstel is deze onderbesteding toe te voegen aan de balanspost ‘nog niet bestede exploitatiebijdragen’, ter besluitvorming aan de aandeelhoudersvergadering. Daarmee zou de stand van deze post ultimo 2023

€ 1.196.000 bedragen en komt het bedrijfsresultaat van de ontwikkelactiviteiten uit op nihil. De verwachting was dat deze buffer in 2023 al aangewend zou worden voor financiering van de professionaliseringsslag. Door iets vertraging in de uitgaven hiervoor en de overall

lagere kosten, met name door een lager aantal fte (ca 9 fte) dan begroot, in combinatie met de hogere omzet was dit niet nodig. Deze buffer zal komend jaar naar verwachting wel aangewend worden voor de verdere professionalisering en het opvangen van eventuele tegenvallers.

Over het boekjaar 2023 heeft het Participatiebedrijf een positief resultaat van € 7.369.000 behaald. Het resultaat wijkt af van de begroting, omdat voorzieningen, afboekingen en exits niet kunnen worden begroot. Vanwege een grote exit eind 2023 is er een fors positief resultaat behaald.

Vanwege het risico van de aangegane investeringen worden tijdig voorzieningen genomen. De eindstand van voorzieningen 2023 is € 7.297.000 (2022: € 10.235.000). Deze post wordt geüpdatet na toepassing van onze waarderingsprocessen en ontwikkelingen in de portefeuille. Het bedrag aan voorzieningen is per saldo gedaald als gevolg van verkopen van verlieslatende participaties die grotendeels in 2022 al waren voorzien.

De nog niet gerealiseerde fair market value van de participaties bleef ondanks de verkoop in 2023 stabiel ten opzichte van 2022. Ultimo 2023 bedraagt de fair market value ten opzichte van de boekwaarde € 11.3 miljoen (2022: € 11,9 miljoen).

Een ander belangrijke impact op de cijfers van PPM is de gestegen rente in combinatie met aanvullende kapitaalstortingen eind 2022. Hierdoor is in 2023 een rentebate ontstaan van € 1,7 miljoen. De hogere rente heeft een beperkte impact gehad op de waarderingen binnen de portefeuille.

De aanvullende activiteiten laten over 2023 een positief resultaat zien van € 70.000, met name als gevolg van een opschoning van de balans. De verschillende aanvullende activiteiten kennen (minimaal) een kostendekkende (subsidie) vergoeding. De opbrengsten en kosten van de aanvullende activiteiten zijn lager dan begroot, met name door verschuiving in de opstart van project (Digitalz) naar 2024.

Voor verdere details wordt verwezen naar de Jaarrekening 2023 die integraal onderdeel uitmaakt van dit jaarververslag.

4. Onze governance

De governancestructuur van InnovationQuarter is gebaseerd op Boek 2 van het Burgerlijk Wetboek, de corporate governance code, de statuten, de aandeelhoudersinstructie en diverse interne reglementen. InnovationQuarter werkt continu aan goed en verantwoord bestuur van de vennootschap en de inbedding in de maatschappij. Daarbij nemen we de Nederlandse corporate governance code als richtlijn. Hoewel de code primair van toepassing is op beursgenoteerde bedrijven, vinden wij het belangrijk om deze als uitgangspunt te nemen bij de inrichting en vormgeving van InnovationQuarter, temeer omdat wij met een publieke doelstelling en met publieke middelen werken.

Effectief bestuur en toezicht

Het instrumentarium voor het bewerkstelligen van een deugdelijk en transparant stelsel van checks and balances dat de directeur, raad van commissarissen en de organisatie hanteert bestaat uit het meerjarenplan, jaarplan, de begroting, kwartaal- en jaarrapportages over de activiteiten en de financiën inclusief waardeontwikkelingen investeringsportfolio en een op de organisatie toegesneden administratieve organisatie en interne beheersing. Periodiek wordt hierover gerapporteerd aan de auditcommissie en de raad van commissarissen. Ten aanzien van de financiële verslaglegging houdt de raad van commissarissen, en in meer detail de auditcommissie, meerdere malen per jaar (in de reguliere vergaderingen) toezicht op het volgen van de interne procedures die verband houden met het opstellen en de publicatie van het jaarverslag, de jaarrekening en andere (periodieke) rapportages.

Onafhankelijk toezicht

De raad van commissarissen is verantwoordelijk voor het toezicht op de directie. Daarnaast heeft de raad van commissarissen een raadgevende en adviserende taak. In de samenstelling van de raad wordt aansluiting gezocht bij het publiekprivate werkterrein van InnovationQuarter en wordt gezocht naar commissarissen die vertrouwd zijn met de taken van een ROM en het bedrijfsleven in Zuid-Holland. De leden bezitten specifieke ervaring, kennis en competenties, zodat zij de kwaliteit van de directie in alle opzichten kunnen beoordelen. De leden van de raad opereren onafhankelijk van elkaar en ten opzichte van het bestuur van InnovationQuarter. De raad heeft een rooster van aftreden ingesteld om zoveel mogelijk te voorkomen dat meerdere commissarissen tegelijk aftreden. Ze heeft een zittingstermijn van vier jaar en is eenmaal herbenoembaar voor een periode van vier jaar.

De investeringscommissie van InnovationQuarter Capital adviseert de directie en fondsmanagement over

investeringsvoorstellen. Na een positief advies van de commissie beslist de directie.

Bij investeringen door InnovationQuarter Capital boven een bedrag van € 2,5 miljoen is goedkeuring vereist van de RvC en bij investeringen boven een bedrag van € 5 miljoen is bovendien goedkeuring vereist van de aandeelhouders. De fondsen die InnovationQuarter in beheer heeft, UNIIQ, ENERGIIQ en ETFR hebben elk hun eigen investeringscommissie, bestaande uit vijf leden. De leden van de commissies zijn onafhankelijk en worden op voordracht van de respectievelijke raden van commissarissen benoemd in de respectievelijke algemene vergaderingen van aandeelhouders.

Algemene vergadering

In 2023 hebben vier Aandeelhoudersvergaderingen plaatsgevonden (op 20 februari 2023, 20 april 2023, 23 juni 2023 en 8 december 2023).

De vergadering heeft in 2023 de volgende besluiten genomen:

▶ Vaststelling agenda’s en verslagen van de vergaderingen;

▶ Vaststelling van het Jaarplan 2023 InnovationQuarter (incl. begroting), de Meerjarenstrategie 2023 – 2026 en het Jaarplan InnovationQuarter 2024 (inclusief begroting);

▶ Vaststelling van jaarverslag (inclusief jaarrekening) InnovationQuarter 2022 (cf. art. 21.8 statuten ROM);

▶ Vaststelling dat de winst ad € 1.532.000 wordt toegewezen aan de algemene reserve;

▶ Instemming met de toerekening van de onderbesteding 2022 ad € 14.000 aan het saldo 'nog niet bestede exploitatiebijdrage';

▶ Instemming met het informeren van

Participanten door middel van een vaststellingsverzoek exploitatiebijdragen 2022 over de onderbesteding 2022 en de voorgestelde toerekening aan 'nog niet bestede exploitatiebijdragen'.

▶ Verlening van decharge aan de statutair bestuurders voor het gevoerde bestuur en aan de RvC voor het gevoerde toezicht op het bestuur over het boekjaar 2022, zowel bij Regionale Ontwikkelingsmaatschappij InnovationQuarter B.V. als bij Participatiemaatschappij InnovationQuarter B.V.

▶ Benoeming van Ernst&Young als accountant van InnovationQuarter voor controle boekjaar 2023.

▶ Benoeming van twee commissarissen RvC voor een periode van 4 jaar per 20 februari 2023

▶ Benoeming van de voorzitter van de RvC voor een periode tot het einde van zijn termijn op 22 april 2026.

▶ Verlening van decharge en vennootschaprechtelijk ontslag van de interimbestuurder in haar rol als interim-bestuurder

▶ Benoeming van de bestuurder van de Vennootschap

▶ Aandeelhouders keuren goed dat InnovationQuarter:

• eventuele tekorten kan opvangen door extra bezuinigingen en

• eventuele overschotten kan aanwenden voor bestedingen of korting op bezuinigingen binnen de begroting.

▶ Goedkeuring van aanwending van de reserve ‘Nog niet bestede exploitatiebijdragen’ voor de volgende doeleinden:

• Flexibeler omgaan met verschuivingen van ontwikkelactiviteiten in de tijd (bij uitstel/ uitloop of juist versnelling);

• Opvangen van productiviteitsverlies i.v.m. ziekteverzuim;

• Opvangen van incidentele kosten/ investeringen en eventuele tegenvallers;

• Opvangen van eventuele afbouw van een deel van exploitatiebijdragen."

▶ Instemming met een inspanningsverplichting om uiterlijk 31 oktober 2023 uitsluitsel te geven over de ontbrekende toezeggingen voor jaarlijkse indexatie.

De vergadering heeft daarnaast de volgende onderwerpen besproken:

▶ Bespreking Meerjarenplan (inclusief conceptbegroting) InnovationQuarter 2023 - 2026;

▶ Indexatie van exploitatiebijdragen

▶ Investeringsproces

▶ Impact Reporting

De externe accountant presenteert haar bevindingen aan de aandeelhouders van de vennootschap en kan over zijn verklaring omtrent de getrouwheid van de jaarrekening worden bevraagd door de algemene vergadering. De externe accountant woonde de vergadering op 20 april 2023 bij waar de bespreking en vaststelling van de jaarrekening 2022 was geagendeerd.

Beloningen

InnovationQuarter past vrijwillig de Wet normering bezoldiging topfunctionarissen publieke en semipublieke sector (WNT) toe. De directeur heeft een contract voor 4 jaar en de bezoldiging is niet afhankelijk van de prestaties van de organisatie, noch zijn er aspecten van maatschappelijk verantwoord ondernemen opgenomen in de beloningsstructuur. De Raad van Commissarissen stelt de beloning vast op basis van de door de remuneratiecommissie voorgestelde beloning, na functionerings- en beloningsgesprek met de directeur. De (systematiek van de) bezoldiging van de commissarissen is door de Algemene Vergadering van Aandeelhouders goedgekeurd.

In de jaarrekening is de bezoldiging van de directeur en de commissarissen opgenomen. De bezoldiging valt zowel binnen de WNTnormering als de gestelde voorwaarden en kaders vastgesteld door de Algemene Vergadering van Aandeelhouders.

Audit

Met betrekking tot de rol, benoeming, beloning en beoordeling van het functioneren van de externe accountant worden de bepalingen uit de code nageleefd. De externe accountant wordt in de auditcommissie, raad van commissarissen en vergadering van aandeelhouders bevraagd over zijn verklaring omtrent de getrouwheid van de jaarrekening.

Voorts wordt door de directeur en raad van commissarissen een weloverwogen voordracht tot (her)benoeming van een externe accountant uitgebracht. De auditcommissie bespreekt het auditplan met de externe accountant voorafgaand aan de controle. De externe accountant rapporteert datgene wat hij met betrekking tot zijn controle van de jaarrekening en de daaraan gerelateerde controles onder de aandacht van de directeur en de raad wil brengen.

De externe accountant krijgt ook de gelegenheid van de auditcommissie en raad van commissarissen om te melden of hij bij de uitoefening van zijn opdracht een misstand of onregelmatigheid constateert of vermoedt. Bevindingen worden opgenomen in de managementletter en het accountantsverslag aan de directie, de auditcommissie en de raad van commissarissen. Door de externe accountant wordt tijdens de Algemene Vergadering van Aandeelhouders een presentatie gegeven over de belangrijkste bevindingen.

0-5%

5-10%

10-25%

25-50%

Impact doelstellingen

Reputationeel geen berichtgeving. Lage impact op realiseren strategische doelstellingen. Beperkte bijsturing nodig.

Reputationeel beperkte vragen/berichtgeving. Lage impact op realiseren strategische doelstellingen. Management beslissingen nodig.

Reputationeel vragen/ uitgebreidere berichtgeving. Realiseren strategische doelstellingen moeilijker, maar niet onmogelijk.

Reputationeel: Vragen en instructies/aanhoudende berichtgeving. Realiseren strategische doelstellingen onwaarschijnlijk.

< € 0,25 mio

€ 0,25 mio - € 0,5 mio

€ 0,5 mio - € 1,0 mio

€ 1,0 mio - € 2,5 mio > 50%

Reputationeel: Relevantie van InnovationQuarter ter discussie. Realiseren strategische doelstellingen onmogelijk.

€ 2,5 mio

Risicobeheersing en verantwoording

De scope van het risicomanagement van InnovationQuarter omvat alle risico’s die verband houden met de continuïteit van de onderneming en/of de risico’s die het behalen van de organisatiedoelstellingen sterk kunnen beïnvloeden.

Om de beheersing van alle risico’s te verbeteren, is gestart met een verbeterprogramma als onderdeel van de professionaliseringsslag. Dit verbeterprogramma richt zich op de gehele risicomanagementcyclus.

Alle risico’s zijn in kaart gebracht en gewogen middels onderstaande tabel. De risico’s zijn gewogen op financiële, reputatie en strategische gevolgen. Daar waar verbeteringen noodzakelijk zijn, worden deze op korte termijn uitgevoerd. De noodzaak van verbeteringen kan per risico verschillen. Voor sommige risico’s zal er meer aandacht voor beleid zijn, voor andere risico’s op verbeterde processen of risicorapportages.

Risicomatrix

Onderstaande risicomatrix laat de belangrijkste risico’s zien zoals deze per ultimo 2023 voor onze organisatie bestaan. Hierbij is rekening gehouden met de genomen en nog te nemen beheersmaatregelen. Na implementatie van de voorgestelde beheersmaatregelen zullen de risico’s opnieuw worden gewogen.

Zeer gering

Zeer groot

Groot i

Aanzienlijk iv, v iii ii

Beperkt vii vi

Zeer gering viii

Belangrijkste risico's Toelichting

i Investeringsrisico ▶ Risico van waardevermindering van participaties, gemiste rente, aflossingen of hoofdsommen.

ii Strategisch risico ▶ Risico van gebeurtenissen die de strategische doelstellingen van InnovationQuarter in gevaar brengen

iii Compliance risico ▶ Het risico van het niet naleven van wettelijke verplichtingen.

iv Personeelsrisico ▶ Risico van verminderde integriteit van medewerkers en grote afhankelijkheid van specifieke medewerkers.

v Informatierisico ▶ Risico van verminderde kwaliteit van informatie als gevolg van tekortkomingen in datakwaliteit, beveiliging of continuïteit bij leveranciers.

vi Bedrijfsrisico

vii Financiële risico’s

viii Juridisch risico

▶ Risico van fouten in de beheersing van projecten, voucherprogramma’s of processen.

▶ Risico van onvoldoende dekking van operationele kosten of aanvullende activiteiten.

▶ Risico van het onbedoeld of door nalatigheid niet nakomen/naleven van verplichtingen jegens cliënten en/of weten regelgeving en het onvermogen om verplichtingen af te dwingen.

Beheersmaatregelen

▶ Verbeteren van inzicht in risico’s middels vernieuwd beleid, het uniformeren van processen, en verbeteren van rapportages per portefeuille, sector en investment manager.

▶ Monitoring van geopolitieke ontwikkelingen

▶ Proactieve persvoorlichting

▶ Stakeholdermanagement

▶ (Juridisch) advies inwinnen waar nodig

▶ Toets door externe adviseurs.

▶ Verbeterprogramma’s waar nodig.

▶ Implementeren van vernieuwde gedragscode, beleid ter voorkoming van belangenverstrengeling en insiderregeling.

▶ Professionaliseringsslag, w.o. implementatie CRM, om veel impliciete kennis en afspraken expliciet vast te leggen.

▶ Ontwikkeling informatiebeleid en informatiebeveiligingsbeleid.

▶ Expliciteren en structureren informatie en processen (professionaliseringsslag).

▶ Vernieuwen van Handboek Inkopen.

▶ Aanscherping beslissingsproces en afwegingskader.

▶ Overeenkomen extra waarborgen bij nieuwe voucherprogramma’s.

▶ Inrichten Business Process Management.

▶ Intensieve dialoog met financiers.

▶ Inzet jaarlijkse indexatie exploitatiebijdragen en aanvullende activiteiten.

▶ Kostenbewustzijn.

▶ Inwinnen juridisch advies.

Alle risico’s volgen dezelfde risicomanagementcyclus.

De opeenvolgende stappen zijn:

▶ Risico-identificatie: het identificeren van risico’s met oorzaak, gebeurtenis en gevolg. In deze activiteit worden de risico’s geïnventariseerd die het behalen van de organisatiedoelstellingen negatief kunnen beïnvloeden. Deze risico’s kunnen een verstorende werking hebben die direct ingrijpt op een van de kerntaken of indirect via een van de ondersteunende processen. Na de identificatie is het belangrijk de ongewenste gebeurtenis en zwakte in detail te analyseren en de oorzaken en gevolgen goed te formuleren.

▶ Risicobeoordeling: hierbij gaat het om het bepalen van de verwachtingswaarde van risico’s. Dit is het product van de kans van optreden en impact als een risico optreedt. Aan de hand van de beoordeling kunnen de risico’s worden geprioriteerd.

▶ Plannen beheersmaatregelen: het identificeren en selecteren van beheersmaatregelen aan de hand van de keuze van de risicorespons (vermijden/ uitsluiten, reduceren, noodvoorziening treffen, overdragen, delen of accepteren van het risico). Elke beheersmaatregel kent een verantwoordelijke voor het tijdig implementeren en uitvoeren van de gekozen beheersmaatregel.

▶ Evaluatie beheersmaatregelen: het evalueren of maatregelen geïmplementeerd zijn en het risico effectief reduceren.

▶ Communicatie: periodieke rapportages over risicobeheersing.

5. Verslag van de RvC

Het afgelopen jaar stond in het teken van een nieuwe start voor InnovationQuarter – met de komst van de nieuwe directeur Nathal van Rijn en - ook voor de RvC –met de benoeming van een nieuwe voorzitter en twee nieuwe commissarissen.

In juni 2023 is de meerjarenstrategie InnovationQuarter 2023 – 2026 door de Raad en de aandeelhouders goedgekeurd. In 2024 wordt deze verder vormgegeven door nieuwe impact KPI’s toe te voegen om de toegevoegde waarde van InnovationQuarter op een andere wijze te gaan meten. In de meerjarenstrategie is een verdere focus aangebracht op zes voor de regio relevante sectoren. Dit zal gaan leiden tot een efficiëntere en effectievere operatie met de juiste kostenstructuur om zich in de volgende fase door te ontwikkelen.

Het afgelopen jaar is er vanuit de Raad bijzondere aandacht uitgegaan naar de noodzakelijke professionalisering van de interne organisatie. We hebben waargenomen dat de organisatie dit goed heeft opgepakt en het VenturePlan systeem voor de procesondersteuning bij Investeren succesvol is ingericht. Wij danken het managementteam voor deze belangrijke extra inspanning.

Met betrekking tot de financiering en de continuïteit van InnovationQuarter hebben we met de aandeelhouders gedurende 2023 een belangrijke dialoog gevoerd. We hebben met elkaar een inspanningsverplichting afgesproken voor het jaarlijks indexeren van exploitatiebijdragen. Dit is een belangrijke uitkomst voor een gezonde bedrijfsvoering van InnovationQuarter.

Bijeenkomsten

De RvC heeft in 2023 vijf keer vergaderd. Deze vergaderingen waren allen in aanwezigheid van de directeur en het Hoofd Finance & Operations.

De Audit Commissie heeft zesmaal vergaderd. De Remuneratiecommissie heeft eenmaal vergaderd en met de directeur-bestuurder zijn functioneren besproken. De uitkomsten van de werkzaamheden van de commissies zijn besproken tijdens de reguliere vergaderingen van de RvC.

De RvC heeft het Jaarverslag 2022, het Jaarplan 2023 inclusief begroting, de Meerjarenstrategie 2023 – 2026, het Jaarplan 2024 inclusief begroting, en de kwartaalrapportages vastgesteld. Hierbij werden ook tussentijds de (financiële) resultaten van zowel InnovationQuarter als de investeringsportefeuille besproken.

Er zijn in 2023 vijf investeringsvoorstellen aan de RvC voorgelegd omdat de omvang van deze voorstellen groter was dan € 2,5 miljoen:

▶ PieterPot (exit onder kostprijs /schriftelijk);

▶ VarmX (vervolginvestering/schriftelijk);

▶ Qualinx (vervolginvestering/in RvC);

▶ Shypple (vervolginvestering n.a.v. het gebruik van de discretionaire bevoegdheid van de bestuurder/in RvC);

▶ NewCompliance (vervolginvestering/ schriftelijk).

Na zorgvuldige afweging en met inachtneming van het advies van de investeringscommissie heeft de RvC ingestemd met deze voorstellen.

In 2023 hebben zowel de Audit Commissie als de RvC een aantal interne professionaliseringstrajecten op de voet gevolgd. De implementatie van een CRM-systeem voor een organisatie met de omvang en het werkveld van InnovationQuarter is essentieel voor een efficiënte bedrijfsvoering. Ook de aandacht die is uitgegaan naar het op (laten) stellen van een risicomanagement framework om risico’s van de organisatie inzichtelijk te krijgen en deze zoveel als mogelijk beheersbaar te houden is een must.

De RvC zal ieder half jaar de risico’s doorlopen in haar vergadering.

De RvC heeft, naast haar toezichthoudende rol, ook de functie van klankbord voor de directie.

Komst nieuwe directeur InnovationQuarter

Per 1 maart 2023 is Nathal van Rijn gestart als directeur van InnovationQuarter. Na een periode van zes maanden waarin het managementteam zorg gedragen heeft voor de medewerkers en het continueren van de bedrijfsvoering kreeg de organisatie weer een directeur.

Wisselingen RvC

In 2023 is de samenstelling van de RvC gewijzigd. De heer Leo Brand is benoemd tot voorzitter RvC en de heren Benno van Dongen en Onno Paymans zijn beiden per 20 februari 2023

benoemd tot commissaris voor een periode van vier jaar. Met de komst van deze twee heren is de RvC weer op volle sterkte. Met hun achtergrond, ervaring, netwerk en competenties vullen zij de RvC uitstekend aan in deze nieuwe fase van InnovationQuarter.

Tot slot

We kijken met gepaste trots naar de resultaten die InnovationQuarter heeft geboekt over 2023 en we bedanken de aandeelhouders en financiers voor de constructieve dialoog en het gestelde vertrouwen in InnovationQuarter. We kijken uit naar het realiseren van de plannen in de huidige meerjarenperiode 2023 – 2026. Ook danken we graag alle medewerkers en het managementteam van InnovationQuarter voor hun enorme inzet afgelopen jaar.

De RvC stelt de Algemene Vergadering van Aandeelhouders voor de jaarrekening 2023 vast te stellen.

Den Haag, 19 april 2024

Raad van Commissarissen

Leo Brand (voorzitter)

Ellen de Kreij

Margot Weijnen

Onno Paymans

Benno van Dongen

6. Bijlagen

Aandeelhouders

Aandeelhouders van de vennootschap per 19 januari 2022

Personalia directeur en leden

van de RvC

Peildatum 31-12-2023

Statutair bestuurder

Geboortejaar Nationaliteit Benoemd

Eind huidige termijn Nevenfuncties

N.D. (Nathal) van Rijn 1966

Nederlandse

01-03-2023

01-03-2027

▶ Voorzitter RvT De Nieuwe Bibliotheek Almere

▶ Voorzitter Auditcommissie Stichting Abrona gehandicaptenzorg

▶ Lid Raad van Toezicht Stichting Planet B.io Delft.

▶ Lid Bestuur Stichting Groene Chemie nieuwe Economie

Raad van Commissarissen

Geboortejaar

Nationaliteit

Benoemd

Eind huidige termijn

Commissies

Huidige positie/ loopbaan (Neven)functies

L.J.A. (Leo) Brand

1965

Nederlandse

Voorzitter Raad van Commissarissen (tot 22-04-2026)

2026 (niet herbenoembaar)

Lid Remuneratiecommissie

Chief Information Officer (CIO) VOPAK

▶ Lid Raad van Commissarissen en Lid Audit Commissie Autobinck

▶ Lid Raad van Commissarissen en Audit Commissie Vebego

M.E. (Ellen) de Kreij

Geboortejaar

Nationaliteit

Benoemd

Eind huidige termijn Commissies

Huidige positie/ loopbaan (Neven)functies

1966

Nederlandse

Lid Raad van Commissarissen (per 09-04-2021)

2025 (herbenoembaar)

Voorzitter Audit Commissie

Lead advisor ESG & Impact, APAX Partners

▶ Lid Algemeen Bestuur en Audit Commissie Leids Universiteits Fonds

▶ Lid Bestuur Level20 Nederland

M.P.C. (Margot) Weijnen

Geboortejaar

Nationaliteit

Benoemd

Eind huidige termijn Commissies

Huidige positie/ loopbaan

1957

Nederlandse

Lid Raad van Commissarissen (per 09-04-2021)

2025 (herbenoembaar)

Lid Remuneratiecommissie

▶ Hoogleraar Process & Energy Systems Engineering Technische Universiteit Delft

▶ Lid Raad van Bestuur Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) en voorzitter domeinbestuur Toegepaste en Technische Wetenschappen (NWO-TTW)

(Neven)functies

▶ Lid Raad van Commissarissen Shell Nederland B.V.

▶ Voorzitter adviesraad Netherlands Aerospace Centre (NLR)

▶ Lid Adviesraad Nouryon Nederland

▶ Lid Adviesraad Wilgenhaege Investments

▶ Lid Adviesraad Nobian Netherlands

▶ Lid Algemeen Bestuur Stichting Toekomstbeeld der Techniek (STT)

▶ Lid bestuur Schuurman Schimmel-van Outeren stichting

Geboortejaar

Nationaliteit

Benoemd

Eind huidige termijn

Commissies

Huidige positie/ loopbaan (Neven)functies

Benno van Dongen

1964

Nederlandse

Lid Raad van Commissarissen (per 20-02-2023)

2027 (herbenoembaar)

Lid Audit Commissie

Senior Partner Roland Berger

▶ Lid Raad van Commissarissen NX Filtration

▶ Lid Bestuur Universiteitsfonds TU Delft

▶ Fellow Netherlands Academy of Engineering (NAE)

▶ Senior Partner Roland Berger

Onno Paymans

Geboortejaar

Nationaliteit

Benoemd

Eind huidige termijn

Commissies

Huidige positie/ loopbaan (Neven)functies

1967

Nederlandse

Lid Raad van Commissarissen (per 20-02-2023)

2027 (herbenoembaar)

Lid Audit Commissie

Eigenaar 4P Consultancy

▶ Voorzitter RvC en lid audit & risk committee UK P&I Club NV

▶ Voorzitter RvC LSP Life Sciences Fund NV

▶ Voorzitter RvC Quintes Holding BV

▶ Lid RvT en audit commissie Erasmus MC Foundation

▶ Lid Bestuur Stichting Van Beuningen/Peterich-Fonds