1. 2. 3. 4. 5. 6. 7.
Diplomatisch leiderschap is de kunst van compromissen sluiten. Houd echter altijd het finale DOEL dat je wil bereiken voor ogen (en eigen profijt mag niet dat doel zijn…) Een goede leider is een geïnformeerde leider.Weet waarover je spreekt en waarover je standpunt inneemt. Jouw visie is maar de helft van de waarheid. Leer ook het standpunt van de àndere goed kennen! Communiceer met je achterban! Het is belangrijk dat zij méé zijn in het hele proces, om weerstand te voorkomen en gedragenheid te creëren. Je kan anderen maar dragen wanneer je zelf stevig op je benen staat. Vergeet dus niet je eigen batterijen regelmatig op te laden. Wees niet bang om fouten te maken, zolang je maar uit je fouten leert. Lachen is gezond! Met humor worden zaken luchtiger.
Internationaal Comité vzw | Mgr. Broekxplein 6 | 3500 Hasselt www.icvzw.be | www.facebook.com/internationaalcomitevzw
“LEIDERSCHAP VERSTERKEN” is voor iedereen een duidelijke boodschap
“Bestuurder”, “voorzitter”, “secretaris”,“vrijwilliger(swerk)”,… begrijpt iemand uit Sierra Leone, Kirgizië of Colombia wat daarmee wordt bedoeld? Is het voor hen duidelijk dat “vrijwilligerswerk” niet alleen betekent dat je het werk vrijwillig doet, maar dat het ook nog eens (in principe) gratis is? En in het Frans wordt een “voorzitter” plots “président”, wat toch helemaal anders klinkt… Je merkt het, vaktermen uit het sociaal-cultureel werk zijn vaak niet cultuurneutraal. Superdiversiteit vraagt om heldere communicatie en duidelijke afspraken! IC koos daarom voor duidelijke en universele begrippen in haar werking: namelijk leiderschap en leiderschapsontwikkeling. “Leiderschap(sontwikkeling)” wordt als begrip weinig gebruikt in het sociaal–cultureel volwassenenwerk. Dat is spijtig, want het is een heldere en cultuuroverstijgende term. Leiderschap, daar kan iedereen in iédere cultuur zich iets bij voorstellen…
ONTWIKKELENDEMOCRATISCH ONTWIKKELENDEMOCRATISCH COMMUNICATIEOVERLEGGEN COMMUNICATIE OVERLEGGEN ZELFKRITIEKLEIDERSCHAPSSTIJLEN ZELFKRITIEK LEIDERSCHAPSSTIJLEN VERANTWOORDELIJKZELFKENNIS VERANTWOORDELIJK ZELFKENNIS VISIETEKST IC ASSERTIVITEITMOTIVEREN ASSERTIVITEIT MOTIVERENREALIST REALIST BESLISSEN EMPATHIE BEMIDDELEN CHARISMACONFLICTBEHEERSING CHARISMA CONFLICTBEHEERSING BRUGGENBOUWERDELEGEREN BRUGGENBOUWER DELEGEREN LEIDERSCH APCOÖRDINATOR AP COÖRDINATOR LEIDINGGEVENBETROKKENHEID LEIDINGGEVEN BETROKKENHEID LUISTERENVRIJWILLIG LUISTEREN VRIJWILLIGPRIORITEITEN PRIORITEITEN V E R T R O U W E N A UTO C R ATIE THE LEADER PROBLEEMOPLOSSENDDENKEN INTERCULTUREEL P R O DU CTIV ITEITIN ITEITLEIDERSCHAP IN SP IR ER EN BRUGGENBOUWERDELEGEREN BRUGGENBOUWER DELEGEREN LEIDERSCH APCOÖRDINATOR AP COÖRDINATOR LEIDINGGEVENBETROKKENHEID LEIDINGGEVEN BETROKKENHEID LUISTERENVRIJWILLIG LUISTEREN VRIJWILLIGPRIORITEITEN PRIORITEITEN V E R T R O U W E N A UTO C R ATIE BRUGGENBOUWERDELEGEREN BRUGGENBOUWER DELEGEREN
FOLLOW
INTERNATIONAAL COMITE Het Internationaal Comité (IC) is een multiculturele federatie van meer dan 300 etnisch-culturele zelforganisaties in Vlaanderen en Brussel. Ieder van die lidverenigingen kent een unieke samenstelling qua nationaliteit, etnie, taal, religie, opleidingsniveau, ervaring, doelen en interesses. IC ondersteunt ieder van de aangesloten lidverenigingen op maat, en probeert via het verenigingsleven mensen en gemeenschappen positief te beïnvloeden. Heel wat etnisch –culturele gemeenschappen worstelen met uitdagingen: taal, onderwijs en opvoeding, werk, onderdak… Een sterke leider voelt de noden van zijn gemeenschap aan en kan daarop inspelen. Daarom vindt het IC het cruciaal om in te zetten op leiderschapsontwikkeling.
VAN BESTUURDER IN EEN VERENIGING NAAR LEIDER IN EEN GEMEENSCHAP
INTERCULTUREEL LEIDERSCHAP ALS SLEUTEL TOT VERANDERING IN DE SUPERDIVERSE SAMENLEVING
IC ondersteunt vooral de sleutelfiguren in onze lidverenigingen, om hen te versterken in hun rol ten opzichte van hun gemeenschap en de samenleving. Dit gebeurt op maat van hun noden en behoeften, maar ook hun sterktes. De functie van IC is om formele en informele leiders te ondersteunen en hen te doen groeien van “bestuurder van een vereniging” tot “leider in een gemeenschap”. De vereniging wordt dan een middel om iets te bereiken in de achterban en samenleving. De vereniging staat dan niet langer als doel op zich maar is een instrument tot verandering. Wanneer een voorzitter/bestuur van een vereniging inziet dat zij ook een rol kunnen spelen rond een specifieke nood in hun gemeenschap, gaan zij dit sneller invullen. De potentiële rol van een vereniging voor een gemeenschap wordt dan duidelijk. Mensen benoemen en erkennen als “leider” van hun gemeenschap, doet beroep op hun verantwoordelijkheid en engagement naar hun gemeenschap én in de bredere samenleving.
Tussen hamer en aanbeeld? Leiderschap is àltijd intercultureel! In àlle samenlevingen en in àlle tijden bevindt een leider zich tussen de cultuur/het standpunt van zijn achterban enerzijds en de cultuur/het standpunt van de samenleving/omgeving anderzijds. Sommigen kiezen voor een radicaal standpunt daarin, anderen zijn brugfiguur. Radicaal leiderschap staat typisch argwanend en vijandig t.o.v. de samen-
leving (of minderheden), cultiveert “wij” versus “zij”, is populistisch en compromisloos. Brugfiguren zoeken eerder gedeelde waarden en conflictarm samen-
leven. Zij versterken anderen, luisteren naar minderheden, vermijden polarisatie, zoeken naar tussenoplossingen enz. Dit is echter dikwijls niet de makkelijkste of meest populaire weg. Het vraagt oplossingsgericht en diplomatisch denken, maar ook compromissen en toegevingen. En wanneer je tè ver gaat, kan je de steun van je achterban verliezen… Daarom wil IC inzetten op het ondersteunen en ontwikkelen van positief, intercultureel leiderschap.
GEMEE NSC K LIJ ON
TYP
P ER S O
P
Tijdens de voorbije drie jaren van het IC –leiderschapsproject in Antwerpen bouwden een dertigtal sleutelfiguren uit etnisch –culturele gemeenschappen steeds meer kennis op over leiderschap. Ze ontdekten hun leiderschapsstijl, werkten projectmatig en bouwden zelfvertrouwen en een hecht netwerk op. Ze groeiden tot sterke, zelfzekere leiders van hun gemeenschap.
E LEIDER
HA
Het LEIDERSCHAPSTRAJECT van IC (2014-2016) Zo een groeiproces vraagt tijd, maar het brengt de (verborgen) capaciteiten in elke persoon naar boven. Het leiderschapsproject was ook een platform waar de deelnemers met elkaar in dialoog gingen. Verschillende culturen ontmoetten elkaar, wisselden ervaringen uit en gingen spontaan samenwerken.
2014 2015 2016
SA ME N LE
VING
T MS O AFK
IS LEIDERSCHAP CULTUREEL OF INDIVIDUEEL BEPAALD? “Oost –Europeanen hebben een traditie van autoritaire leiders. West –Europeanen zijn typisch democratisch en participatief ingesteld. Bij Afrikanen bepaalt de “Chef” alles. Amerikanen zijn dominante leiders.” Vaak hebben we behoorlijk stereotiepe beelden van cultureel bepaald leiderschap... Echter, in diverse Europese landen, toch regio’s met een eerder democratische, participatieve leiderschapstraditie, raken regelmatig heel wat kiezers gecharmeerd door kandidaten met bijzonder autoritaire leiderschapsstijlen… In heel wat Afrikaanse regio’s wordt niets beslist vooraleer alle standpunten gehoord zijn, enz. In de lidverenigingen van IC stellen we vaak uiteenlopende leiderschapsstijlen vast, ondanks dat zij uit eenzelfde land komen en zelfs met dezelfde etnische gemeenschap werken… Deze vaststellingen tonen voor ons aan dat leiderschap zeker méé bepaald wordt door etnisch-culturele achtergrond, maar evengoed door het individuele karakter van leiderfiguren, door de achterban, door omstandigheden.