Ελληνισμός - Οκτώβριος 2011

ΕΤΟΣ: 17ο ‘Εκδοση της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Ουγγαρίας

ELLINIZMOSZ ORSZÁGOS

MAGYARORSZÁGI ÖNKORMÁNYZATÁNAK

GÖRÖGÖK KIADVÁNYA

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2011

Η κρίση στην Ελλάδα

750 FT 3€

Πρόσκληση Ο Πολιτιστικός Σύλλογος Ελλήνων Ουγγαρίας και η Αυτοδιοίκηση Ελλήνων Ουγγαρίας σας προσκαλούν προς τιμήν των εγκαινίων της αίθουσας πολιτισμού του Οίκου του Ελληνισμού, σε μια ελληνικότατη ρεμπέτικη βραδιά. Καλεσμένη είναι η ρεμπέτικη ορχήστρα «Οι Κοντραμπατζήδες» από την Ελλάδα. Μουσική παίζουν: Εφραιμίδης Πέτρος, μπουζούκι Ευαγγέλου Γιώργος, κιθάρα Χαλάτσης Ιωάννης, πλήκτρα Στο ρεπερτόριο θα είναι τραγούδια της κατοχής και της ξενιτιάς. Στη βραδιά θα συμμετάσχουν τα συγκροτήματα των Ελλήνων της Ουγγαρίας. Ημερομηνία: Σάββατο, 19 Νοεμβρίου 2011 και ώρα 18:00 Τόπος: Οίκος του Ελληνισμού (1098 Budapest, Börzsöny u. 2/a.)

Γεώργιος Κουκουμτζής Πρόεδρος ΠΣΕΟΥ

Γεώργιος Κολλάτος Αντιπρόεδρος ΑΕΟΥ

Χορηγοί της ρεμπέτικης βραδιάς: Οι Αυτοδιοικήσεις Ελλήνων του 5ου, 9ου, 10ου, 11ου, 12ου, 14ου Διαμερίσματος της Βουδαπέστης, του Budaörs, της Tatabánya και το Hotel Actor.

Meghívó A Magyarországi Görögök Kulturális Egyesülete és a Magyarországi Görögök Országos Önkormányzata meghívja Önt a Görögség Háza kultúrtermének megnyitása alkalmából szervezett igazi rembetiko estre.

Meghívott vendég Görögországból a „Kontrabadzides” zenekar Játszanak: Efremidis Petros buzuki Evangelou Giorgos gitár Chalatsis Ioannis billentyű Ellenállási és az idegenbe vetettségről szóló dalok fognak elhangzani.

Az esten fellépnek magyarországi görög együttesek is.

Időpont: 2011. november 19. szombat, 18:00 Helyszín: Görögség Háza (1098 Budapest, Börzsöny u. 2.)

Kukumtzisz Jorgosz Elnök MGKE

Kollátosz Jorgosz Alelnök MGOÖ

A rembetiko est létrejöttében segített: A Budapest V. , ΙΧ., Χ., ΧΙ.,ΧΙΙ. és XΙV. Kerületi, a Tatabányai, illetve a Budaörsi Kisebbségi Görög Önkormányzat, és az Actor Hotel.

Οκτώβριος 2011 • EΤΟΣ: 17°

Ενημέρωση Αγαπητοί Αναγνώστες!

Τ

α τρεχούμενα του περασμένου μήνα, όπως γνωρίζετε όλοι σας, είναι η προσπάθεια του Προεδρείου της ΑΕΟΥ, και παραμένει μέχρι τέλος του μηνός, να ενημερώνει τους συμπατριώτες να δηλώσουν κατά την διάρκεια της απογραφής πληθυσμού, ότι ανήκουν στην ελληνική μειονότητα. Το άλλο σημαντικό θέμα είναι η έκτακτη συνεδρίαση της ΑΕΟΥ στις 11 Οκτωβρίου, όπου αποφασίστηκε η περίφραξη του ακινήτου του Οίκου του Ελληνισμού, όπου τις μέρες αυτές θα βγει διάγγελμα προς τους ομογενείς μας για εθελοντική εργασία. Επίσης κατά την έκτακτη συνεδρίαση ανοίχτηκαν οι φάκελοι των 6 διαγωνισθέντων, με βάση τα οποία αποφάσισε το σώμα να κρίνει την οικονομικότερη και πιο συμβατή εργασία για το σχεδιασμό της ανακαίνισης του Οίκου του Ελληνισμού. Πρόσφατα συζητήθηκε από το ουγγρικό κοινοβούλιο η κατάσταση των μειονοτήτων της Ουγγαρίας στο διάστημα 2009-2011. Οι βουλευτές όλων των παρατάξεων συγχάρηκαν θερμά τους παρευρισκόμενους εκπροσώπους των μειονοτήτων, και υποσχέθηκαν την πολιτική και οικονομική υποστήριξή τους. Παράλληλα στην Γραμματεία της Κυβέρνησης στην Βουδαπέστη (Kormányhivatal), μετά από καταγγελία εξετάζονται τρία θέματα που αφορούν την λειτουργία της αυτοδιοίκησης, του σώματος, των περασμένων τεσσάρων ετών, καθώς και τον Οίκο του Ελληνισμού.

του Λαοκράτη Κοράνη

Απεβίωσε ο Μητροπολίτης Μιχαήλ

Ε

κοιμήθη σε ηλικία 65 ετών ο Μητροπολίτης Αυστρίας Μιχαήλ, Υπέρτιμος και Έξαρχος Μεσευρώπης και Ουγγαρίας, ένας εκ των διαπρεπεστέρων Ιεραρχών της Ορθοδόξου Εκκλησίας και του Οικουμενικού Πατριαρχείου. Ο μακαριστός Ιεράρχης εδώ και καιρό έπασχε από ανίατη αρρώστια. Στο άκουσμα της θλιβερής είδησης ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος διάβασε τρισάγιο υπέρ αναπαύσεώς του, στο Πατριαρχικό Παρεκκλήσιο του Αγίου Ανδρέα. Ο Μητροπολίτης Αυστρίας Μιχαήλ, κατά κόσμο Στάικος, γιός του Θεόδωρου Στάικου από την Αλεξάνδρεια και της εκ Σμύρνης Αργυρούς Δημάκη, γεννήθηκε στην Αθήνα στις 22 Νοεμβρίου του 1946. Εκεί έμαθε τα πρώτα του γράμματα και συγκεκριμένα στο Λεόντιο Σχολή απ’ όπου αποφοίτησε το 1964. Σπούδασε στο Τμήμα Ποιμαντικής της Θεολογικής Σχολής του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και παρακολούθησε μαθήματα Γερμανικής Φιλολογίας, Φιλοσοφίας και Εκκλησιαστικού Δικαίου στο Πανεπιστήμιο της Βιέννης. Για είκοσι χρόνια (από το 1991) διετέλεσε Μητροπολίτης Αυστρίας και Έξαρχος Ουγγαρίας και Μεσευρώπης.

3

Ελληνισμóς • Έκδοση της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Ουγγαρίας

Κρίση

Δεν υπάρχει ρόλος για «Ιφιγένειες στην Ευρωζώνη» του Νίκου Βλαχάκη

Ε „η ελληνική κοινωνία υφίσταται μέτρα που κανείς άλλος δεν έχει τολμήσει να λάβει σ’ ολόκληρη την ευρωζώνη”

Ο Νίκος Βλαχάκης είναι Σύμβουλος Τύπου και Επικοινωνίας της Ελληνικής Πρεσβείας στη Βουδαπέστη

4

δώ και ένα περίπου χρόνο η Ελλάδα φιγουράρει στα πρωτοσέλιδα των παγκόσμιων ΜΜΕ σε διάφορες αποχρώσεις, χαρακτηριστικό της αγωνίας για το τι μέλλει γενέσθαι στο πλαίσιο της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης. Σ’ αυτές τις αναφορές οι οποίες πολύ συχνά είναι απλουστευτικές ή βρίθουν στεροτύπων όπως οι « τεμπέληδες Έλληνες που τόσα χρόνια είχαν συνηθίσει να ζουν πέρα απ’ τις δυνατότητες τους» κλπ, μάλλον σχετίζονται με τις τουριστικές εντυπώσεις των αρθρογράφων παρά με την πραγματικότητα. Αγνοούν ή αποσιωπούν π.χ. ότι οι Έλληνες βάσει των στοιχείων της ΕΥΡΟΣΤΑΤ είναι οι πιο σκληρά εργαζόμενοι Έλληνες της Ευρωζώνης με συνολικό εργάσιμο χρόνο 42 ωρών εβδομαδιαία ή πάλι ότι το ελληνικό δημόσιο χρέος σε σχέση με το συνολικό της Ευρωζώνης είναι μόνο 3%, όπως πρόσφατα θύμισε ο Έλληνας Π/Θ, ενώ διανθίζονται με σχήματα απ’ την αρχαία ελληνική μυθολογία όπως «το μαρτύριο του Σισύφου», «ο πίθος των Δαναΐδων», «οι περιπέτειες του Οδυσσέα» κ.α. Κι όλα αυτά τη στιγμή που η ελληνική κοινωνία υφίσταται μέτρα λιτότητας που κανείς άλλος δεν έχει τολμήσει να λάβει σ’ ολόκληρη την ευρωζώνη. Όταν δεν πρόκειται για μια νέα πολιτισμική στάση του λαϊκίστικου τύπου της Ευρώπης έναντι της Ν.Ευρώπης, τότε απλά απηχεί την αμηχανία πολιτικών παραγόντων και αναλυτών της ΕΕ στην αντιμετώπιση της κρίσης. Μια στάση που απ’ την αρχή είχε ως στόχο της να επικεντρώσει το πρόβλημα στην Ελλάδα, αποφεύγοντας να δει κατάματα την κατάσταση που προέκυψε απ’ το 2008 κι έπειτα και φέρνοντας την Ελλάδα στο επίκεντρο της κρίσης. Με άλλα λόγια μπέρδευε το σεισμό ως φαινόμενο με το επίκεντρο του! Βέβαια η Ελλάδα έχει τις πολλές και σοβαρές ευθύνες της –τις οποίες πληρώνει- για το που βρέθηκε η ίδια η χώρα, όχι όμως για το πως εξελίχθηκε η κρίση, οι αιτίες της οποίας είναι βαθύτερες και σίγουρα πιο συστημικές. Έπρεπε ο Πρόεδρος Ομπάμα να υπενθυμίσει αυτή τη διάσταση δηλώνοντας ότι η Ελλάδα είναι απλά το πιο άμεσο πρόβλημα της Ευρωζώνης, όχι όμως το ίδιο το πρόβλημα. Παραβλέπεται επίσης το γεγονός ότι οι περισσό-

τερες ευρωπαϊκές χώρες έχουν περάσει απ’ το δρόμο των μεταρρυθμίσεων σχετικά πρόσφατα, με μόνη διαφορά ότι η Ελλάδα το κάνει καθυστερημένα και σ’ ένα δυσμενές διεθνές οικονομικό πλαίσιο λόγω της οικονομικής κρίσης που κάνει την όλη προσπάθεια πιο επώδυνη. Έτσι αρκετοί είναι αυτοί που ζητούν απ΄την Ελλάδα –ας δανειστούμε και πάλι τη μεταφορά απ΄την ελληνική μυθολογία- να γίνει μία νέα «Ιφιγένεια εν Αυλίδι» και θυσιαζόμενη να εγκαταλείψει την Ευρωζώνη ή και να χρεωκοπήσει ακόμη, προκειμένου να φυσήξει «ούριος άνεμος» στα πανιά της Ευρωπαϊκής οικονομίας. Κάνουν βέβαια λάθος γιατί απλά η θυσία μιας χώρας δεν θα εξευμενίσει τα «τέρατα» των ανεξέλεγκτων αγορών, αντίθετα θα επιτείνει την κρίση ακόμα περαιτέρω . Το βασικότερο πρόβλημα της χώρας είναι αυτή τη στιγμή το δημοσιονομικό, το οποίο θα επιλυθεί με την προώθηση μεταρρυθμίσεων για τις οποίες όμως χρειάζεται χρόνος και εκλογίκευσή τους. Δεν υπάρχει ανάλογο παράδειγμα όπου μια χώρα να έχει μειώσει το έλλειμμα της κατά 5% μόνο το 2010! Το βασικότερο βέβαια θέμα είναι μεσομακροπρόθεσμα η ανάκαμψη και η παραγωγική αναδιάρθρωση της χώρας. Είναι προς το συμφέρον όλης της ΕΕ και όχι μόνο της Ευρωζώνης, η άμεση υλοποίηση των αποφάσεων της Συνόδου Κορυφής της ΕΕ της 21 Ιουλίου 2011, οι οποίες αποτελούν το πλαίσιο για την αντιμετώπιση του «ελληνικού προβλήματος» πριν όμως είναι αργά και η κρίση εξαπλωθεί. Υπαναχωρήσεις δεν έχουν θέση ενώ ταυτόχρονα η ΕΕ πρέπει να σκεφτεί για νέα εργαλεία στη δημοσιονομική της διακυβέρνηση. Στην αρχαία ελληνική ιστορία υπάρχει κι εκείνο το παράδειγμα άλλωστε των Αθηναίων στρατιωτών που περιγράφει ο Ξενοφώντας, οι οποίοι έχοντας αποκλεισθεί στην Μικρά Ασία απ’ τους Πέρσες, αφού ανασυντάχθηκαν βρήκαν το δρόμο για τη θάλασσα που τους οδήγησε στη σωτηρία. (Το παρόν άρθρο δημοσιεύτηκε και στη Népszava)

ΟκτώβριΟς 2011 • EτΟς: 17°

Κρίση

Κρίσης συνέχεια..

Η

ελληνική κρίση συνεχίζει να βρίσκεται στο επίκεντρο των άμεσων προβλημάτων που έχει ν’ αντιμετωπίσει η ευρωζώνη, κυρίως μετά τη συνειδητοποίηση ότι τα μέτρα που έχουν ήδη ληφθεί δεν έχουν ουσιαστικό αποτέλεσμα στη μείωση του υπέρογκου χρέους. Τα σκληρά μέτρα λιτότητας που πήρε και συνεχίζει να παίρνει η κυβέρνηση, σε συνδυασμό με το “κούρεμα” του χρέους κατά 21% που αποφασίστηκε στη Σύνοδο της 21ης Ιουλίου, κάθε άλλο παρά έφεραν τα επιθυμητά αποτελέσματα για τη διασφάλιση της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας. Οι ηγέτες της ευρωζώνης προσανατολίζονται πλέον σε μεγαλύτερο κούρεμα του ελληνικού χρέους, καθώς είναι σαφές πως μια βιώσιμη λύση στο πρόβλημα της Ελλάδας -που απομακρύνει τον κίνδυνο της χρεοκοπίας- είναι αδύνατη χωρίς ουσιαστική μείωση η οποία μπορεί ν’αγγίξει το 50- 60%. Παράλληλα, και σύμφωνα με εκτίμηση του Γερμανικού Ινστιτούτου Οικονομικών Μελετών (DIW), αυτή θα ήταν για τη Γερμανία η φθηνότερη λύση από τη συνέχιση των πακέτων διάσωσης. Συγκεκριμένα και σύμφωνα με την μελέτη του ινστιτούτου, η συνέχιση της βοήθειας προς την Ελλάδα θα κόστιζε μέχρι το 2020 στη Γερμανία 49 δισ. ευρώ. Ένα «κούρεμα» του ελληνικού χρέους της τάξεως του 60% θα κόστιζε το ίδιο διάστημα 45,9 δισ. ευρώ. Ενδιαφέρον παρουσιάζει η περίπτωση της Ισλανδίας, διαβάστε το παρακάτω άρθρο και δείτε πώς κατάφεραν να βγουν από την κρίση, παίρνοντας την κατάσταση στα χέρια τους... Β. Αυγουροπούλου

Το παράδειγμα της Ισλανδίας προβλεπόταν», ομολογεί ο Μαρκ Φλάνιγκαν, επικεφαλής της αποστολής του ΔΝΤ στην Ισλανδία, δηλώνοντας εντυπωσιασμένος από το γεγονός ότι οι Ισλανδοί κατόρθωσαν να διαφυλάξουν «το πολύτιμο σκανδιναβικό μοντέλο κοινωνικής προστασίας».

Αυτή είναι εν συντομία η ιστορία: 2008. Εθνικοποιείται η κύρια τράπεζα της χώρας. Καταρρέει το νόμισμα, σταματάει τη λειτουργία του το χρηματιστήριο. Η χώρα είναι σε πτώχευση.

Σ

την Ισλανδία ο λαός κατάφερε να παραιτηθεί η κυβέρνηση, εθνικοποίησε τις μεγαλύτερες τράπεζες, αποφάσισε να μην πληρώσει το χρέος που είχαν δημιουργήσει αυτές στην Μ. Βρετανία και την Ολλανδία λόγω της κακής οικονομικής πολιτικής τους και κατέληξε να δημιουργήσει ένα λαϊκό σώμα για την αναδιαμόρφωση του συντάγματος. Και όλο αυτό με ειρηνικές διαδικασίες. Μια πραγματική επανάσταση κόντρα στην εξουσία που μας οδήγησε στην παρούσα κρίση. «Η ύφεση αποδείχθηκε λιγότερο βαθιά από όσο

2009. Οι διαμαρτυρίες του κόσμου μπρος στην Βουλή καταφέρνουν και κηρύσσονται πρόωρες εκλογές και προκαλούν την παραίτηση του πρωθυπουργού και όλης της κυβέρνησης. Συνεχίζει η άθλια κατάσταση της οικονομίας της χώρας. Μέσω ενός νόμου προτείνεται να πληρωθεί το χρέος στην Μ. Βρετανία και την Ολλανδία, με την πληρωμή 3.5εκ. ευρώ, που θα πληρώσουν όλες οι ισλανδικές οικογένειες -μιλάμε για μια χώρα 350 χιλ. κατοίκων- μηνιαία για 15 χρόνια με 5,5% επιτόκιο.

2010. Ο κόσμος βγαίνει στους δρόμους και ζητάει δημοψήφισμα για το νόμο.

5

Ελληνισμóς • Έκδοση της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Ουγγαρίας

Κρίση Τον Γενάρη του 2010 ο πρόεδρος αρνείται να θέσει τον νόμο σε ισχύ και ανακοινώνει ότι θα υπάρξει αίτημα για λαϊκή ετυμηγορία. Τον Μάρτιο γίνεται το δημοψήφισμα και σαρώνει το ΟΧΙ στην πληρωμή με 93% των ψήφων.

«Το ηθικό δίδαγμα της ιστορίας είναι ότι αν το σοκ μιας υποτίμησης μπορεί να πυροδοτήσει μια βίαιη κρίση και πολύ επώδυνη, μια πολιτική λιτότητας και αποπληθωρισμού εξαιτίας του χρέους καταλήγει να προκαλεί περισσότερες ζημιές»

H κυβέρνηση αρχίζει δικαστική έρευνα για ευθύνες για την κρίση. Αρχίζουν οι συλλήψεις τραπεζιτών και υψηλόβαθμων στελεχών. Η Interpol εκδίδει διαταγή και όλοι οι εμπλεκόμενοι τραπεζίτες εγκαταλείπουν την χώρα. Στο πλαίσιο της κρίσης, εκλέγεται ένα σώμα από πολίτες για να συγγράψει το νέο Σύνταγμα. Εκλέγονται 25 πολίτες, χωρίς πολιτική εξάρτηση, από τους 522 που παρουσιάστηκαν ως υποψήφιοι. Η προϋπόθεση υποψηφιότητας ήταν να είναι ενήλικοι και να έχουν προταθεί από 30 άτομα. Το σώμα αρχίζει την εργασία του τον Φεβρουάριο του 2011 και θα παρουσιάσει μια carta magna λαμβάνοντας υπ’ όψιν τις ομόφωνες συστάσεις διαφορετικών συνελεύσεων που θα πραγματοποιούνται σε όλη τη χώρα. Θα πρέπει να επικυρωθεί από την υπάρχουσα βουλή και από την επόμενη αναθεωρητική που θα προκύψει από τις επόμενες εκλογές.

Αυτή είναι η σύντομη ιστορία της Ισλανδικής επανάστασης: Παραίτηση ολόκληρης της κυβέρνησης, εθνικοποίηση της τράπεζας,

δημοψήφισμα για τις κρίσιμες οικονομικές αποφάσεις, φυλάκιση των υπεύθυνων της κρίσης και ξαναγράψιμο του συντάγματος από τους πολίτες. Η ανάκαμψη της ισλανδικής οικονομίας, γράφει το βρετανικό περιοδικό «Εκόνομιστ», δείχνει ότι «το έξτρα κόστος για μια χώρα που δεν στηρίζει τις τράπεζές της μπορεί να είναι εκπληκτικά μικρό. Η Ισλανδία άφησε τις τράπεζές της να χρεοκοπήσουν και το ΑΕΠ της έπεσε αθροιστικά κατά 15% από το ανώτατο στο κατώτατο σημείο πριν αρχίσει να ανακάμπτει. Η Ιρλανδία ”έσωσε” τις τράπεζές της και είδε το ΑΕΠ της να πέφτει 14%». Αν συνυπολογίσει κανείς ότι το έλλειμμα του προϋπολογισμού της Ιρλανδίας απογειώθηκε στο ασύλληπτο 32% του ΑΕΠ και το δημόσιο χρέος της εκτινάχθηκε από το 25% του ΑΕΠ το 2007 στο 100% φέτος και θα φτάσει στο 120% του ΑΕΠ το 2013, με την ανεργία να ανέρχεται στην Ιρλανδία στο 14,1% έναντι 7,3% στην Ισλανδία, βγαίνει αβίαστα το συμπέρασμα ότι η «υπάκουη» Ιρλανδία βρίσκεται σε πολύ χειρότερη μοίρα από την «απείθαρχη» Ισλανδία. «Το ηθικό δίδαγμα της ιστορίας είναι ότι αν το σοκ μιας υποτίμησης μπορεί να πυροδοτήσει μια βίαιη κρίση και πολύ επώδυνη, μια πολιτική λιτότητας και αποπληθωρισμού εξαιτίας του χρέους καταλήγει να προκαλεί περισσότερες ζημιές» συμπεραίνει η βρετανική εφημερίδα «Ντέιλι Τέλεγκραφ». Ο ισλανδικός λαός έδωσε ένα μάθημα δημοκρατίας σ’ όλον τον κόσμο. Ένα παράδειγμα που λίγοι μιλούν γι αυτό, όλως περιέργως... πηγές: forumgreek.com, ellinikovima.com επιμ.: Β.Αυγ.

Néhány szó a görög gazdasági válságról.

Miért tüntetnek Görögországban?

Miért került a görög gazdaság ebbe a helyzetbe?

Nap mint nap, amikor a magyar barátainkkal találkozunk, szinte első helyen kérdezik tőlünk, mi történik Görögországban, hogyan jutottak el idáig a görögök. Mindezt őszinte aggodalommal teszik, ugyanakkor érezni a kérdések mögött megbúvó félelmet, hogy ez vár Magyarországra is? Ilyenkor azt válaszolom, hogy nem a saját munkájukból élő görög emberek juttatták ide a gazdaságot, hanem azt történt, hogy az országban az utóbbi tíz évben végbement gyorsított ütemű beruházásoknak az árát fizetik meg. Gondoljunk arra, hogy az elmúlt tíz évben Görögország olimpiát rendezett, és több világversenyt, melyhez az infrastruktúra létrehozását zömmel német és francia bankok finanszírozták. Stadionok, versenypályák, Athén új repülőtere, autópálya szakaszok, athéni körgyűrű, az athéni metró két új vonala, híd Rio és Antirio között, a pátrai körgyűrű stb. épültek.

Görögország geopolitikai helyzeténél fogva kénytelen nagyobb összeget fordítani hadi kiadásokra. Görögország elsősorban német és francia bankoktól vett fel kölcsönöket a beruházások finanszírozására. A legjelentősebb beruházásokban német és francia cégek vettek részt. Ennélfogva a kölcsönkapott pénz is a német és a francia gazdaságba került vissza. Ezért érthető ezen államok igyekezete, Görögország megsegítésére. Szerintem Görögország a görög emberek optimizmusának és hazaszeretetének köszönhetően kikeveredik ebből a válságból. Magyar barátaimnak mindig azt mondom, hogy a tengert és a napot nem tudják elvenni a görögöktől, ezért nincs miért aggódni. Görögország a jelenleginél nehezebb helyzetben volt a török hódoltság és a második világháborús német elnyomás, majd az azt követő polgárháború idején.

Topuzidisz Dimitrisz

6

ΟκτώβριΟς 2011 • EτΟς: 17°

Επέτειος

28 Οκτωβρίου 1940

Μ

ια ιστορική εθνική επέτειος που, κάθε χρόνο, γιορτάζεται με κάθε επισημότητα, σε κάθε γωνιά της Ελλάδας αλλά κι όπου υπάρχουν ελληνικές κοινότητες ανά τον κόσμο. Ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος είχε αρχίσει από το 1939, με τη γερμανική εισβολή στην Πολωνία. Στις 10 Ιουνίου η Ιταλία εισέρχεται στον πόλεμο και τον Αύγουστο του 1940, θα προκαλέσει τη χώρα μας με τον τορπιλισμό στην Τήνο του ευδρόμου «Έλλη», ανήμερα της μεγάλης γιορτής της Παναγίας. Είναι ο προάγγελος της ιταλικής επίθεσης στην Ελλάδα, που προετοιμάζεται με κάθε μυστικότητα, πριν αυτή εκδηλωθεί στις 28 Οκτωβρίου του 1940. Η χώρα μας, χωρίς να διαθέτει τα τεράστια πολεμικά μέσα των εισβολέων Ιταλών και με μόνα όπλα της την ψυχή και τη γενναιότητα του λαού της είπε ΟΧΙ στο τελεσίγραφο του Ιταλού δικτάτορα Μουσολίνι, καταφέρνοντας, στο μέτωπο της Αλβανίας, καίριο κτύπημα στις ιμπεριαλιστικές του φιλοδοξίες, σε σημείο ταπείνω-

σης, γεγονός που ανάγκασε τον Χίτλερ, να ανασυντάξει τα πολεμικά του πλάνα και να προστρέξει σε βοήθεια του φανφαρόνου συμμάχου του. Η Ελλάδα, αφού αντιστάθηκε ηρωικά στις σιδηρόφρακτες στρατιές του Χίτλερ, υπέκυψε στις κατά πολύ ανώτερες στρατιωτικές του δυνάμεις και αναπόφευκτα υπέστη στις 24 Απριλίου 1941, την τριπλή κατοχή από τις συνασπισμένες δυνάμεις Γερμανίας- Ιταλίας- Βουλγαρίας. Από την σκληρή αυτή κατοχή ξεπήδησε η εποποιΐα της Εθνικής Αντίστασης, που σε συνδυασμό με τις νίκες των συμμάχων οδήγησαν στην πτώση των δυνάμεων του ναζιστικού και φασιστικού άξονα και στην απελευθέρωση της χώρας μας. Ακολουθεί απόσπασμα από το Ημερολόγιο Μέρες Γ΄του ποιητή Γ. Σεφέρη που αναφέρεται στο ξέσπασμα του πολέμου (τότε διατελούσε προϊστάμενος της Διεύθυνσης Εξωτερικού Τύπου του Υφυπουργείου Τύπου και Πληροφοριών).

Γιώργος Σεφέρης Μέρες Γ΄ 16 Απρίλη 1934 - 14 Δεκέμβρη 1940 [ΑΘΗΝΑ-1977-ΙΚΑρΟΣ]

σε λίγο ο πρόεδρος με όψη πολύ ζωντανή. Έπειτα άρχισαν να φτάνουν οι υπουργοί, χλωμοί περισσότερο ή λιγότερο, καθένας κατά την κράση του. Το υπουργικό συμβούλιο κράτησε λίγο. Ο Μεταξάς πήγε αμέσως στο γραφείο του κι έγραψε το διάγγελμα στο λαό . Το πήραμε και γυρίσαμε στο υπουργείο τύπου. Μέσα από τα τζάμια του αυτοκινήτου, η αυγή μ’ ένα παράξενο μυστήριο χυμένο στο πρόσωπό της. Έγραψα μαζί με το Νικολούδη το διάγγελμα του βασιλιά. Καμιά δακτυλογράφος ακόμη. Πήγα σπίτι μια στιγμή και το χτύπησα στη γραφομηχανή μου. Η Μαρώ μου είχε ετοιμάσει καφέ. Γύρισα στο Υπουργείο καθώς σφύριζαν οι σειρήνες. Στη γωνία Κυδαθηναίων μια φτωχή γυναίκα με μια υστερική σύσπαση στο πρόσωπο. Τώρα όλοι μαζεμένοι στα υπόγεια της «Μεγάλης Βρετανίας». Ο βασιλιάς με ύφος νέου αξιωματικού. Υπόγραψε το διάγγελμά του και φύγαμε. Τηλεφώνησα στο τηλεγραφείο να σταματήσουν τα τηλεγραφήματα και των Γερμανών ανταποκριτών. Οι υπάλληλοι εκεί είναι ακόμη ουδέτεροι. Δεν μπορούν να πιστέψουν τη φωνή μου:Είστε βέβαιος; Και των Γερμανών; -Και των Γερμανών, είπα. -Τι δικαιολογία να δώσουμε; Δεν έχω καιρό για συζητήσεις: -Πέστε τους πως τώρα είναι χαλασμένα τα σύρματα με το Βερολίνο, κι αν φωνάζουν πολύ στείλτε τους σ’ εμένα. Πήρα και έδωσα το πρώτο πολεμικό ανακοινωθέν μας και κατέβηκα στους δρόμους για να ιδώ τα πρόσωπα. Το πλήθος έσπαζε τα τζάμια των γραφείων της «Αλα Λιτόρια» .

Δευτέρα 28. Κοιμήθηκα δύο το πρωί, διαβάζοντας Μακρυγιάννη. Στις τρεις και μισή μια φωνή μέσα από το τηλέφωνο με ξύπνησε: « έχουμε πόλεμο ». Τίποτε άλλο, ο κόσμος είχε αλλάξει. Η αυγή, που λίγο αργότερα είδα να χαράζει πίσω από τον Υμηττό, ήταν άλλη αυγή: άγνωστη. Περιμένει ακόμη εκεί που την άφησα. Δεν ξέρω πόσο θα περιμένει, αλλά ξέρω πως θα φέρει το μεγάλο μεσημέρι. Ντύθηκα κι έφυγα αμέσως. Στο Υπουργείο Τύπου δυο-τρεις υπάλληλοι. Ο Γκράτσι είχε δει τον Μεταξά στις τρεις. Του έδωσε μια νότα και του είπε πως στις 6 τα ιταλικά στρατεύματα θα προχωρήσουν. Ο πρόεδρος του αποκρίθηκε πως αυτό ισοδυναμεί με κήρυξη πολέμου, και όταν έφυγε κάλεσε τον πρέσβη της Αγγλίας. Αμέσως μετά τον Νικολούδη στο Υπουργείο Εξωτερικών. Ο πρόεδρος ήταν μέσα με τον πρέσβη της Τουρκίας. Στο γραφείο του Μαυρουδή, ο Μελάς έγραφε σπασμωδικά ένα τηλεγράφημα. Ο Μαυρουδής μέσα στο παλτό του σαν ένα μικρό σακούλι. Διάβασα τη νότα του Γκράτσι. Ο Γάφος κι ο Παπαδάκης τηλεφωνούσαν. Καθώς ετοίμαζα το τηλεγράφημα του Αθηναϊκού πρακτορείου, μπήκε ο Τούρκος πρέσβης για να ιδεί τη νότα και

7

Ελληνισμóς • Έκδοση της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Ουγγαρίας

Εν τάχει 1. Ευρωπαϊκό λογοτεχνικό βραβείο στον Κ. Χατζηαντωνίου Ο Κώστας Χατζηαντωνίου με το μυθιστόρημά του «Aγκριτζέντο» είναι ένας από τους νικητές του Βραβείου της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη Λογοτεχνία που ανακοινώθηκαν την Τρίτη 11 Οκτωβρίου στην Έκθεση Βιβλίου της Φρανκφούρτης. Κάθε νικητής λαμβάνει έπαθλο 5.000 ευρώ και του δίνεται η ευκαιρία να δει το έργο του μεταφρασμένο σε άλλες γλώσσες, προσεγγίζοντας αναγνώστες πέρα από τα όρια της χώρας του. Ο Κώστας Χατζηαντωνίου γεννήθηκε το 1965 στη Ρόδο. Σπούδασε στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών πολιτικές επιστήμες και δημόσια διοίκηση και έχει εκδώσει αφηγήματα, ιστορικές μελέτες για τον ελληνισμό της Μικράς Ασίας, της Κύπρου και της Χειμάρρας, δοκίμια και πολιτικές βιογραφίες. Φιλοσοφία, ιστορία και αστυνομική αφήγηση συμπλέκονται στο «Αγκριτζέντο», το οποίο διαδραματίζεται στην ομώνυμη πόλη της Σικελίας, όπου η πορεία του ελληνισμού στην Ιστορία και οι πνευματικές αξίες της Μεγάλης Ελλάδας συναντούν την πραγματικότητα της σύγχρονης κοινωνίας. Η τελετή απονομής θα γίνει στις Βρυξέλλες στις 28 Νοεμβρίου.

2. “Έφυγε” ο ποιητής του φακού, Κώστας Μπαλάφας. Σε ηλικία 91 ετών έφυγε από τη ζωή ο κορυφαίος φωτογράφος Κώστας Μπαλάφας, ο οποίος κατέγραψε με τον φακό του τη μεταπολεμική Ελλάδα καθώς και παραδοσιακά ήθη και έθιμα κυρίως της Ηπείρου. Πανταχού παρών με τον φακό του, ακόμα και σε πολύ κρίσιμες στιγμές του τόπου, ο Κώστας Μπαλάφας απαθανάτιζε τον μόχθο και τον αγώνα επιβίωσης του Έλληνα στην ύπαιθρο με πάθος και ποιητική διάθεση. Ο Κώστας Μπαλάφας γεννήθηκε το 1920 στο ορεινό χωριό Κυψέλη Άρτας από φτωχούς γονείς αγρότες. «Εκεί που», όπως λέει ο ίδιος, «οι άνθρωποι παιδεύονται να επιβιώσουν, οργώνοντας την άγονη γη, λες και στύβουν με τα χέρια τους γυμνά το ξερό χώμα και το ποτίζουν με ιδρώτα, ώσπου να δώσει καρπούς. Αναγκαία λύση για την επιβίωση ήταν ο δρόμος της ξενιτιάς, ένα όνειρο αρκετά απατηλό. Το μήνυμα που κυριαρχούσε ειδικά για τους νέους ήταν: «Φύγε να σωθείς». Πάρα πολλοί έφυγαν...». Η πρώτη επαφή του με τη φωτογραφία και τη φωτογραφική μηχανή ήταν στα δεκατρία του χρόνια. «Οταν κατάλαβα ότι αυτό το μηχάνημα που κρατούσα στα χέρια μου μπορεί να αποτυπώσει σε εικόνα επάνω σε χαρτί ό,τι έχω ζωντανό μπροστά μου, μαγεύτηκα...» είχε πει ο ίδιος. Το 2008 δώρισε το φωτογραφικό αρχείο του στο Μουσείο Μπενάκη – 15.000 ασπρόμαυρα αρνητικά από το 1939 ως το 2000 αλλά και 60 ταινίες μικρού μήκους έτοιμες για ψηφιακή επεξεργασία, προκειμένου να διασωθούν η καθημερινότητα, τα ήθη και τα έθιμα της ηπειρωτικής και νησιωτικής Ελλάδας. Αυτό που κάνει μια φωτογραφία σπουδαία, είχε πει, είναι το να φωτογραφίζεις αυτά που δεν φαίνονται: «Η φωτογραφία είναι μια δύσκολη τέχνη επειδή είναι εύκολη».

3. Ο Σουηδός ποιητής Τόμας Τρανστρέμερ κέρδισε το Νόμπελ Λογοτεχνίας 2011.

O πιο γνωστός από τους σκανδιναβούς ποιητές που εξακολουθούν να βρίσκονται εν ζωή τιμήθηκε με το μεγάλο βραβείο για το έργο του στο οποίο διερευνά τη σχέση ανάμεσα σε αυτό που μας είναι οικείο και τον κόσμο που μας περιβάλλει. Τα ποιήματα του Τράνστρεμερ είναι γεμάτα μεταφορές και εικόνες. Παρουσιάζουν απλές εικόνες από την καθημερινή ζωή και τη φύση. Με τα ποιήματά του ο 80χρονος Τράνστρεμερ, ο οποίος έχει σπουδάσει ψυχολογία, υποδηλώνει ότι η ποιητική εξέταση της φύσης επιτρέπει να βουτήξουμε στα βάθη της ανθρώπινης ταυτότητας και της πνευματικής της διάστασης. «Η ύπαρξη ενός ανθρώπινου όντος δεν τελειώνει εκεί όπου τελειώνουν τα δάχτυλά του», δήλωσε ένας Σουηδός κριτικός για τα ποιήματα του Τράνστρεμερ, τα οποία έχουν χαρακτηριστεί ως «λαϊκές προσευχές». Στα ελληνικά κυκλοφορούν οι συλλογές του: «Τα Ποιήματα» (εκδόσεις Printa) και «Πένθιμη Γόνδολα» (εκδόσεις Νεφέλη). επιμέλεια: Β.Α

8

ΟκτώβριΟς 2011 • EτΟς: 17°

Τα νέα μας / Híreink Ο Ελληνισμός στο Facebook! Μπορείτε να ενημερώνεστε για εκδηλώσεις, θέματα της επικαιρότητας αλλά και να διαβάζετε ενδιαφέροντα άρθρα μέσω της σελίδας του περιοδικού μας στον δημοφιλέστερο ιστότοπο κοινωνικής δικτύωσης. Επίσης μπορείτε να κάνετε τα σχόλιά σας αλλά και να προτείνετε θέματα που σας ενδιαφέρουν! Τέλος απ’ τη σελίδα μαθαίνετε πότε κυκλοφορεί το επόμενο τεύχος του περιοδικού αλλά και πότε μπορείτε να το διαβάσετε ηλεκτρονικά στην ιστοσελίδα της ΑΕΟΥ. Αναζητήστε μας στο Fb ως : περιοδικό Ελληνισμός/Ellinismos folyóirat

Προς όλους τους ενδιαφερόμενους Αξιότιμοι Πρόεδροι και Εκπρόσωποι Αυτοδιοικήσεων και Οργανώσεων Σας ενημερώνουμε ότι η εφημερίδα μας εκδίδεται σε μηνιαία βάση.Στόχος μας είναι να προβάλλονται όλες οι Αυτοδιοικήσεις, Σύλλογοι και Οργανώσεις Ελλήνων της Ουγγαρίας.Για την επίτευξη αυτού του σκοπού παρακαλείστε να στέλνετε τα άρθρα και τις ανακοινώσεις σας στην ηλεκτρονική διεύθυνση της εφημερίδας: ellinismos@ hotmail.com . Είμαστε πρόθυμοι για μια στενή συνεργασία μαζί σας!

– Στείλτε μας τα σχόλια, τις παρατηρήσεις ή τις προτάσεις σας.

– Ενημερώστε μας για τις δραστηριότητες του Οργανισμού ή της Αυτοδιοίκησής σας,ή της επιχείρησής σας (Ανακοίνωση, Δελτίο Τύπου ή Πρόσκληση, κλπ ) – Η Συντακτική Επιτροπή παρακαλεί τους ανταποκριτές και τους αρθρογράφους της εφημερίδας μας να αποστέλλουν τα άρθρα και τις ανταποκρίσεις

Ellenizmosz a facebookon!

τους στο όνομα της Βούλας Αυγουροπούλου. Επίσης σας ενημερώνουμε ότι η ύλη

Aktualitások, események, érdekes cikkek érhetőek el a legnépszerűbb közösségi oldal segítségével. Aki csatlakozik a lapot kedvelők táborához, véleményt is nyilváníthat, és szívesen veszünk minden hasznos ötletet, témát, ki miről olvasna szívesen. És az is megtudható a facebookról, hogy a legújabb szám mikor jelenik meg, és mikortól olvasható az önkormányzati honlapon (www.ellinismos.hu).

A facebookon az „Ellinismos-folyóirat”-ra keresve lehet a lap oldalát megtalálni.

ΠρΟΣΚΛΗΣΗ Η Αυτοδιοίκηση Ελλήνων του Ζούγκλο σας προσκαλεί να πάρετε μέρος στην παρουσίαση του βιβλίου «Μια ζωή σε δυο πατρίδες» του Θανάση Ζιανού που θα πραγματοποιηθεί στις 4 Νοεμβρίου 2011 μέρα Παρασκευή και ώρα 15.00 στον Οίκο Μειονοτήτων του 14ου Διαμερίσματος: Budapest, XIV. ker. Pákozdi tér 13.

MEGHÍVÓ A Zuglói Görög Önkormányzat szeretettel meghív mindenkit Thanaszisz Zianosz: „Μία ζωή σε δύο πατρίδες” c. könyve bemutatására, amely 2011. november 4-én pénteken 15 órakor lesz a Zuglói Kisebbségek Házában: Budapest, XIV. ker. Pákozdi tér 13.

της εφημερίδας κλείνει στις 10 του μηνός. Όλα τα άρθρα που δημοσιεύονται εκφράζουν την άποψη του συγγραφέα.Ο κάθε αρθρογράφος είναι υπεύθυνος για το περιέχομενο του γραπτού που δημοσιεύει. Η Σύνταξή μας έχει όμως το δικαίωμα να κάνει διορθώσεις ορθογραφίας,ύφους και σύνταξης. Η Συντακτική Επιτροπή της εφημερίδας ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ Minden az újságunkban megjelenő vélemény kizárólag a cikkek íróinak nézetét fejzi ki. Minden cikkíró maga felelős a megjelent cikk tartalmáért. Szerkesztőségünknek azonban joga van helyesírási és mondattani javításokat végezni.

Az ELLINIZMOSZ Szerkesztőbizottsága

9

Ελληνισμóς • Έκδοση της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Ουγγαρίας

Τα νέα μας / Híreink ΕΠΙΣΤΟΛΗ-ΕΚΚΛΗΣΗ Προς την κ.Γιάννα Τριανταφύλλη, Διευθύντρια Διεθνών Ραδιοφωνικών εκπομπών - ΕΡΑ5

Κυρία Τριανταφύλλη, είμαστε κάτοικοι Ουγγαρίας, Έλληνες -Έλληνες της Διασποράς- Ελληνόφωνοι φίλοι της Ελλάδας και όλοι φίλοι και ακροατές της “Φωνής της Ελλάδας”. Με μεγάλη λύπη αντιληφθήκαμε ότι Η Φωνή της Ελλάδας δεν εκπέμπει πλέον στα βραχέα εδώ και λίγες μέρες, παρά μόνο στο διαδίκτυο. Για μας Η Φωνή της Ελλάδας που βοηθά στη διατήρηση της εθνικής και πολιτιστικής ταυτότητας των Ελλήνων και στην ενίσχυση του φιλελληνισμού ανά τον κόσμο, είναι μια γέφυρα που συνδέει τον Απόδημο με την Πατρίδα. Γέφυρα στην επικοινωνία, στην ενημέρωση, στην κουλτούρα. Γέφυρα στο να έχει πρόσβαση και φωνή ο Ελληνισμός της Διασποράς. Μη στερείτε από τους ανθρώπους που δεν έχουν τη δυνατότητα και τις γνώσεις χρήσης της τεχνολογίας να είναι κοντά σ’ αυτό το κομμάτι που γι’ αυτούς είναι Πατρίδα. Η Φωνή της Ελλάδας δεν έχει και δεν πρέπει να έχει σύνορα. Πρέπει ν’ ακούγεται όπου υπάρχουν Έλληνες. Στο καινούριο διαφημιστικό σας λέτε... “Σας θέλουμε μαζί... ΕΡΤ παντού!” Εμείς είμαστε ΜΑΖΙ ΣΑΣ, μη μας εγκαταλείπετε ...γιατί είμαστε το “ΠΑΝΤΟΥ!”. Σας ευχαριστούμε! Ακολουθούν υπογραφές

Ευχαριστίες Μέσα απ’ τις σελίδες του “Ελληνισμού”, θα θέλαμε να πούμε ένα μεγάλο ευχαριστώ σε όλους εκείνους που κατά καιρούς πρόσφεραν -και κάποιοι συνεχίζουν μέχρι και σήμερα να προσφέρουν- εθελοντικά την εργασία τους στο περιοδικό με παροχή υλικού, αρθρογραφία, συνεντεύξεις και μετάφραση. Αναφέρουμε ονομαστικά όλους εκείνους που εθελοντικά συνεργαστήκαν -συστηματικά ή έστω μια φορά- μαζί μας στα τεύχη του τελευταίου χρόνου. Κυπραίου Μιράντα Μαγγιώρου Μαρία Πιπιτσούλη Σοφία Πόνγκρατς Γκάμπορ (Pongrácz Gábor) Σταματέκου Σάρα Τσαρούχα Βαγγελιώ Φαρατζής Βίκτωρας Χατζηευγενάκη Θεοδοσία

(με αλφαβητική σειρά) Αγκάρντι Ηλέκτρα (Agárdi Elektra) Ακριτίδου Σοφία Βένγκρινιακ Έντιτ (Vengrinyák Edit) Βλαχάκης Νίκος Γιαννακάκη Νόρα Θεοδούλου Γιάννος Καποδίστριας Θανάσης Κοράνης Λαοκράτης

Σας ευχαριστούμε για τη συνεργασία σας! Η σύνταξη του περιοδικού Ελληνισμός

Δοξολογία για την 28η Οκτωβρίου Την 29η Οκτωβρίου, ημέρα Σάββατο και ώρα 12.00 θα γίνει η καθιερωμένη δοξολογία για την Εθνική Επέτειο της 28ης Οκτωβρίου 1940 στο Παρεκκλήσιο των Αγίων Ιεροθέου και Στεφάνου επί της οδού Váci 55. Θα προηγηθεί κατάθεση στεφάνου στο Μνημείο Petőfi στις 11.00.

10

Ανοιχτή πρόσκληση στους συμπατριώτες Ο βουλευτής και μέλος του Π.Γ του ΚΚΕ Μαρίνος Γιώργος, θα μιλήσει σε ανοιχτή εκδήλωση στον Ελληνισμό στις 26 Οκτωβρίου και ώρα 17.00 στο χώρο της αυτοδιοίκησης (Vécsey u. 5). Η λέσχη των φίλων του ΚΚΕ απευθύνει ανοιχτό κάλεσμα σε όλους τους συμπατριώτες να παρεβρεθούν στην εκδήλωση έτσι ώστε από πρώτο χέρι να ακούσουν τις θέσεις και απόψεις του ΚΚΕ για όλα τα σύγχρονα λαϊκά προβλήματα στην Ελλάδα.

ΟκτώβριΟς 2011 • EτΟς: 17°

Πολιτιστική ατζέντα Συμπόσιο για τον Ν.Καζαντζάκη Με αφορμή τη συμπλήρωση 54 χρόνων από το θάνατο του μεγάλου συγγραφέα Νίκου Καζαντζάκη στις 26 Οκτωβρίου 2011, οι ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗ [ΠΑΤΡΟΚΛΟΣ ΣΤΑΥΡΟΥ] διοργανώνουν Συμπόσιο μνήμης και τιμής με τίτλο ΝΙΚΟΣ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗΣ, ΣΤΑ ΙΧΝΗ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ ΚΑΙ ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΥ. Σκοπός του Συμποσίου είναι να τιμήσει τη μνήμη του απροσκύνητου και ασυμβίβαστου Ανθρώπου-Ψηλορείτη της Κρήτης, που έμελλε να καθιερωθεί ως κλασσικός συγγραφέας στο παγκόσμιο λογοτεχνικό στερέωμα, και ο οποίος δόξασε, όσο λίγοι άνθρωποι των Γραμμάτων και των Τεχνών, την Ελλάδα και τον Ελληνισμό. Στο Συμπόσιο θα παρουσιαστεί για πρώτη φορά η νέα έκδοση των Εκδόσεων Καζαντζάκη Λήμματα του Νίκου Καζαντζάκη στο Εγκυκλοπαιδικόν Λεξικόν Ελευθερουδάκη [1927-1930], μέσα από την οποία αναδεικνύεται μια από τις λιγότερο γνωστές πτυχές του πνευματικού έργου του μεγάλου Έλληνα δημιουργού και στοχαστή: ο Εγκυκλοπαιδικός Καζαντζάκης. Στο Συμπόσιο επίσης θα παρουσιαστεί το έργο του Νίκου Καζαντζάκη στην Ιταλία, μέσα από τη σύγχρονη ιταλική μετάφραση του μυθιστορήματος Βίος και Πολιτεία του Αλέξη Ζορμπά, για το οποίο θα μιλήσει ο μεταφραστής και εκδότης του βιβλίου στην Ιταλία, νεοελληνιστής και εκδότης επίσης του ευρωπαϊκού περιοδικού ποίησης Poesia, κ.

Nicola Crocetti. ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ στην βυζαντινή μουσική, στο κανονάκι, και στο κλαρίνο δίνουν την ευκαιρία σε όσους δεν έχουν άμεση πρόσβαση σε σχολή ή δασκάλους να αποκτήσουν από το σπίτι τους την γνώση και την τεχνική των αντικειμένων αυτών. Τα μαθήματα εντάσσονται στο πλαίσιο των εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων του ΚΕΠΕΜ (Κέντρον Ερεύνης και Προβολής της Ελληνικής Μουσικής) για το 2011-2012. Γλώσσα διδασκαλίας στα διαδικτυακά μαθήματα βυζαντινής μουσικής είναι η ελληνική, η αγγλική και η σερβική. Σκοπός του Κέντρου είναι σύντομα όλα τα μαθήματα να διδάσκονται μέσω διαδικτύου. Περισσότερες πληροφορίες: • 210 8237447, Δευτέρα-Πέμπτη, 5-8 μ.μ.

• 6970948771, τις υπόλοιπες ώρες και ημέρες • www.simonkaras.gr • www.facebook.com/profile.php?id=100001763084918 • karaskepem@gmail.com Δείτε ολόκληρο τον κατάλογο των μαθημάτων και των σεμιναρίων του Κέντρου: https://docs.google.com/viewer?a=v&pid=explorer&chrome=t rue&srcid=0Bz7kOeaCgfRBYTgyNWYzMWQtMTkzMy00M2M2L Tk4ZGEtMTA0MWQ1ZWI4YTdj&hl=en_US

11

Ελληνισμóς • Έκδοση της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Ουγγαρίας

Πολιτιστική ατζέντα

Megközelíthető: a 3-as metróval az Ecseri úti megállóig, majd onnan 3 megálló a 181-es busszal.

Πρόσβαση: με το μετρό 3 μέχρι τη στάση Ecseri út, και μετά 3 στάσεις με το λεωφορείο 181

Το χωριό Μπελογιάννης στο περιοδικό Οδύσσεια Άρθρο της Μ.Τ. Μπενέκος για το χωριό Μπελογιάννης δημοσιεύτηκε στο τελευταίο τεύχος του αγγλόφωνου διμηνιαίου περιοδικού “Οδύσσεια” για την Ελλάδα και την ελληνική διασπορά. Στο άρθρο παρουσιάζεται συνοπτικά η ιστορία του χωριού καθώς και η διαδρομή της οικογένειας Πλέτσερ μέσα από τις διηγήσεις των μελών της. Αναλυτικά μπορείτε να το διαβάσετε εδώ: http://www.odyssey.gr/features/articles~1738~ourtown%20~article#.

TolyFNluyj5.facebook

12

Οκτώβριος 2011 • EΤΟΣ: 17°

Πολιτιστική ατζέντα

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ Ν οεμβ ρ ίου 2 0 1 1 Μουσική Μύδρος • Παρασκευή 4 Νοεμβρίου στην ταβέρνα Ζορμπάς (Bp VI. διαμ.

Podmaniczky u.18) • Σάββατο 5 Νοεμβρίου, ώρα: 19.00, Tatabánya • Σάββατο 12 Νοεμβρίου, ώρα: 18.00 στο Πολιτιστικό Κέντρο József Attila του Ferencváros (Bp IXο διαμ.Toronyház u. 3/b) • Παρασκευή 18 Νοεμβρίου, ώρα: 19.00 στο KMO (Βp XIXο διαμ. Teleki u. 50) • Σάββατο 19 Νοεμβρίου, ώρα: 19.00 στο Πνευματικό Κέντρο Radnóti του Csepel (Vénusz u. 2) • www.mydros.hu Kollonay Zoltán πιανίστας • Κάθε Τετάρτη του Νοεμβρίου, ώρα: 20.00 Ρεσιτάλ Πιάνου στο Δημοτικό Σχολείο του Hévíz • www.kollonay.hu Γ. Στεφανίδου & η ορχήστρα της • Σάββατο 12 Νοεμβρίου, ώρα: 19.00 „Η φωνή των Βαλκανίων” στο Tököl • Παρασκευή 25 Νοεμβρίου, ώρα: 20.00 στην ταβέρνα Ζορμπάς (Bp VIο διαμ.Podmaniczky u. 18) Ζευς • Κάθε Κυριακή του Νοεμβρίου, ώρα: 13.00 στο Γυράδικο (Bp IIIο διαμ. Pünkösdfürdő u. & Királyok útja γωνία) • Κάθε Πέμπτη του Νοεμβρίου, ώρα: 19.00 στο Γυράδικο • www.zeus.hu Φανάρι • Κάθε Πέμπτη του Νοεμβρίου, ώρα: 19.00 στο Γυράδικο0f Σαράντης Μαντζουράκης • Κάθε Πέμπτη του Νοεμβρίου, ώρα: 19.00 στο Γυράδικο • www.sarantismantzourakis.hu Γ. Τζώρτζωγλου & Balkan Fanatik • Σάββατο 5 Νοεμβρίου, ώρα: 20.00 óra στο Sopron Hangár • Παρασκευή 11 Νοεμβρίου, ώρα: 20.00 Mosonmagyaróvár • Τετάρτη 16 Νοεμβρίου, ώρα: 20.00 στο MÜPA • Παρασκευή 18 Νοεμβρίου, ώρα: 20.00 στο Kiskunfélegyháza • www.balkanfanatik.hu Παλιό Μπουζούκι • Σάββατο 12 Νοεμβρίου, ώρα: 20.00 στην ταβέρνα Ζορμπάς (Bp VΙο διαμ. Podmaniczky u. 18) • www.paliobuzuki.net Ορφέας • Παρασκευή 18 Νοεμβρίου, ώρα: 20.00 στην ταβέρνα Ζορμπάς Ορχήστρα Πύργος • Σάββατο 12 Νοεμβρίου, ώρα: 18.00 στο Badacsonytomaj • Παρασκευή 18 Νοεμβρίου, ώρα: 19.00 στο Κέντρο Νεότητας του Pécs

Χορός Χορευτικό Ελληνισμός • Σάββατο 5 Νοεμβρίου, ώρα: 18.00 στο χωριό Μπελογιάννης Χορευτικό Πύργος • Σάββατο 5 Νοεμβρίου, ώρα: 18.00 στο Πολιτιστικό Κέντρο του Μπελογιάννης Εορτασμός του „OXI” Χελιδονάκι • Σάββατο 19 Νοεμβρίου, ώρα: 19.00 στο Miskolc Εορτασμός του “ΟΧΙ” • www.helidonaki.hu Διάφορα Καρυάτιδες • Τετάρτη 9 Νοεμβρίου, ώρα: 17.00 „Πειραϊκές Βραδιές” στο Center Irodaház (Váci u. κοντά στην πλατεία Fővám). Η οικογένεια Σακελλάρη και η ιστορία του αφρώδη οίνου Törley. Ομιλητής: Dr. Diószegi György.

• Πέμπτη 17 Νοεμβρίου, ώρα: 18.00 „Πολυτεχνείο- Αναφορά στα γεγονότα του 1973” Οίκος του Ελληνισμού (Bp IXο διαμ.

Börzsöny u. 2/a) Οργάνωση Συλλόγου • Παρασκευή 18 Νοεμβρίου, ώρα: 18.00 „Ρεμπέτικη Βραδιά” στον Οίκο του Ελληνισμού (Bp IXο διαμ. Börzsöny u. 2/a) Ελληνικά Ραδιοτηλεοπτικά προγράμματα • Κάθε Πέμπτη του Νοεμβρίου, ώρα: 13.00-13.30 στο 4ο πρόγραμμα του ουγγρικού ραδιοφώνου, στα μεσαία: 873 ή 1188 Khz • Πέμπτη 3 & 17 Νοεμβρίου, ώρα: 13.00 στο κανάλι M1 τηλεοπτικό πρόγραμμα Ρόντο • Παρασκευή 4 & 18 Νοεμβρίου σε επανάληψη στο κανάλι Duna TV στις 11.00 Εκκλησία Παρεκκλήσι Αγ. Ιεροθέου & Στεφάνου, ουγγρική Εξαρχία του Οικ. Πατριαρχείου της Κων/λης (BpVο διαμ.Váci u.55 I.1ος όροφος) • Τρίτη 8 Νοεμβρίου, ώρα: 8πμ. Αρχαγγέλων Μιχαήλ & Γαβριήλ, Θεία Λειτουργία • Δευτέρα 14 Νοεμβρίου έναρξη νηστείας. Αγ.Φιλίππου Αποστόλου, Θεία Λειτουργία • Παρασκευή 25 Νοεμβρίου, ώρα: 8 πμ. Αγ.Αικατερίνης Μεγαλομαρτύρου, Θεία Λειτουργία • Τετάρτη 30 Νοεμβρίου, ώρα: 8πμ. Αγ.Ανδρέα Αποστόλου, Θεία Λειτουργία Επικοινωνία Γιαννούλα Στεφανίδου τηλ: 06-70-31-20-783 e-mail: stefaniduj@gmail.com

13

Ελληνισμóς • Έκδοση της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Ουγγαρίας

Δρόμοι/ Utak

Χ���� Σ����� Budaörs

της Κάτι Μήλιου

Αγαπητοί μου Συμπατριώτες και Συμπατριώτισσες,

Η πόλη φημιζόταν επί αιώνες για τα αμπέλια της, ενώ στον μεσοπόλεμο γνώρισε μεγάλη ακμή και η καλλιέργεια ροδακινιών.

Όπως θα έχετε ήδη καταλάβει από τους περασμένους μήνες, στη στήλη αυτή αντί να διασχίζουμε τα σύνορα θα επισκεπτόμαστε ουγγρικές πόλεις και χωριά όπου λειτουργούν ελληνικές μειονοτικές αυτοδιοικήσεις. Κατά τη διάρκεια των ταξιδιών μας θα προσπαθήσω να σας παρουσιάσω τα κυριότερα και πιο ενδιαφέροντα αξιοθέατα, και θα σας προτείνω και μερικές τοπικές εκδηλώσεις. Εφόσον το φθινόπωρο μας φέρθηκε άψογα με τις λιακάδες και τις υψηλές θερμοκρασίες, ίσως μας είναι ακόμα πιο δύσκολο να συνηθίσουμε τις σκοτεινές ημέρες και τις συννεφιές. Μην αφήσουμε όμως αυτό να μας χαλάσει τη διάθεση κι ας κάνουμε μια εκδρομή! Αυτόν τον μήνα προορισμός μας είναι η «δυτική πύλη» της ουγγρικής πρωτεύουσας, όπου θα βρείτε κάθε λογής θησαυρούς, είτε είστε λάτρεις της φύσης, είτε διψάτε για πολιτιστικά δρώμενα. Πάμε στο Budaörs!

Καλβάρια, αναπαράσταση του μαρτυρίου του Ιησού Η πόλη Budaörs βρίσκεται στο ομώνυμο λεκανοπέδιο, στα δυτικά περίχωρα της Βουδαπέστης, δίπλα στη συμβολή των εθνικών οδών Μ1 και Μ7. Είναι ευπρόσιτη και με διάφορα δρομολόγια BKV, των συγκοινωνιών της πρωτεύουσας.

14

Το Budaörs εξελίσσεται δυναμικά και σήμερα είναι αντάξιο της Βουδαπέστης, όσον αφορά τον κλάδο των υπηρεσιών. Παρ’ όλα αυτά κατάφερε να κρατήσει τον φιλικό, ήσυχο χαρακτήρα του που απολαμβάνουν τόσο οι κάτοικοι όσο και οι επισκέπτες. Έχει περίπου 25.000 κατοίκους, ενώ έχει αδελφοποιηθεί και με τον Πύργο Ηλείας από το 1997. Η πόλη φημιζόταν επί αιώνες για τα αμπέλια της, ενώ στον μεσοπόλεμο γνώρισε μεγάλη ακμή και η καλλιέργεια ροδακινιών: από την τοπική αποθήκη κατάψυξης τα φρούτα της εξάγονταν στην Αυστρία αλλά και σε διάφορα σημεία παγκοσμίως, εξασφαλίζοντας έτσι ευημερία στους περισσότερους κατοίκους. Το κτίριο με το αγαπημένο εικόνισμα του πρώτου ιδιοκτήτη József Lenz «Παναγία με τα φρούτα» δέχεται επισκέπτες ακόμα και σήμερα. Το Budaörs έχει διάφορα αξιοθέατα. Στην οδό Budaörsi βρίσκεται η Συλλογή Τοπικής Ιστορίας Bleyer Jakab, που μας καλεί σε ένα ταξίδι στην περίοδο πριν το 1946, στην χρυσή εποχή της “αγροτοαστικής” ζωής. Το κτίριο του μουσείου υπήρξε κάποτε η κατοικία μιας από τις λεγόμενες αγροτοαστικές οικογένειες. Και στα πέντε δωμάτια παρουσιάζονται σκεύη, έπιπλα και ρούχα στα οποία αντανακλούνται τα έθιμα, οι ενδυμασίες και ο τρόπος ζωής της εποχής εκείνης. Βλέποντας τα παλιά έγγραφα εύκολα θα φανταζόταν κανείς τον εαυτό του να ζει στην εποχή εκείνη: διάφορα αρχιτεκτονικά σχέδια, στα οποία αναγνωρίζουμε με ευκολία τις τοποθεσίες των πιο χαρακτηριστικών κτιρίων της πόλης, καθώς μέσα από τις φωτογραφίες και τα λοιπά έγγραφα, επιστολές μάς παρουσιάζονται οι πλέον προσωπικές αναμνήσεις των κατοίκων. Αν σχεδιάζουμε να επισκεφτούμε το μουσείο να έχουμε υπόψη ότι εκτός τις Δευτέρες λειτουργεί μόνο τις απογευματινές ώρες. Στο κέντρο της πόλης βρίσκεται το πιο ωραίο κτίριο του Budaörs, η ηλικίας δυο αιώνων ρωμαιοκαθολική εκκλησία. Στον κήπο της

Οκτώβριος 2011 • ΈΤΟΣ: 17°

Δρόμοι / Utak

Μουσείο Bleyer υπάρχει άγαλμα του Αγίου Βέντελιν, προστάτη των αγροτών και των κατοικίδιων ζώων. Ο ναός είναι αφιερωμένος στον Άγιο Ιωάννη του Νεπομούκ, ιερομάρτυρα της εξομολόγησης και προστάτη των γεφυρών, άγαλμα του οποίου βρίσκεται απέναντι από την Συλλογή Τοπικής Ιστορίας Bleyer Jakab. Στο κέντρο του Budaörs υψώνεται ο λόφος Kőhegy με θαυμάσια πανοραμική θέα της πόλης. Στην κορυφή του το 1995 ανοικοδομήθηκε από τους κατοίκους το παλιό παρεκκλήσι. Στα παλιά σύνορα του χωριού, σε έναν λόφο 174 μέτρων βρίσκεται η Καλβάρια (σ.τ.σ: αναπαράσταση του μαρτυρίου του Ιησού) από τις ωραιότερες της Ουγγαρίας, με σταυρό στην κορυφή και παρεκκλήσι στους πρόποδες. Το νεκροταφείο Ótemető (“Παλαιό νεκροταφείο”) με το παρεκκλήσι Csulits χάρη στην φροντίδα του δήμου βρίσκεται σε άψογη κατάσταση, όπως και το μπαρόκ εκκλησάκι Starentanz στην οδό Farkasréti. Ας σταματήσουμε για λίγο στον κήπο του ναού να αποτίσουμε φόρο τιμής στο Μνημείο του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου. Το έργο παριστάνει τον Χριστό με έναν λιπόθυμο στρατιώτη στα χέρια του, που υπηρέτησε στο 32ο σύνταγμα, όπως και οι περισσότεροι κάτοικοι της πόλης. Στις πρόποδες του λόφου Törökugrató σας περιμένει ο αρχαιολογικός χώρος και πάρκο αναψυχής Csiki Pihenőkert. Η συλλογή του Αρχαιολογικού Μουσείου Budaörs βασίζεται στα ευρήματα από έναν οικισμού της εποχής του Árpád, που βρέθηκαν στο σημείο αυτό. Εκτός από τον πολιτισμικό πλούτο, η περιοχή είναι ένα όνειρο πραγματοποιημένο για τους λάτρες της φύσης με τους έρημους λόφους Kő, Odvas και Út και τα υψώματα Csiki και

Τörökugrató (όπου “Tουρκορίχτης”). Το τελευταίο ονομάστηκε έτσι επί τουρκοκρατίας: ένας Τούρκος βεζίρης προτίμησε να ριχτεί στο γκρεμό με το άλογό του για να αποφύγει τους διώκτες του. Η περιοχή άλλωστε ανήκει στον Εθνικό Δρυμό Βούδας: κάνοντας περίπατο εκεί θα βρούμε πολλά φυτά απειλούμενα με εξαφάνιση, και αν είμαστε εξοπλισμένοι με κατάλληλα τεχνικά μέσα μπορούμε να βγάλουμε και εξαιρετικές φωτογραφίες. Το ετήσιο “Φεστιβάλ του Budaörs” είναι μία από τις κυριότερες πολιτιστικές εκδηλώσεις της πόλης, ενώ οι ντόπιοι αποχαιρετούν το καλοκαίρι κάθε χρόνο στα πλαίσια της “Ημέρας του Budaörs”. Όσοι μπορούν να αφιερώσουν λίγο χρόνο για διασκέδαση τον Νοέμβριο, δεν θα μετανιώσουν αν έρθουν, η πόλη μάς περιμένει όλους με μεγάλη ποικιλία προγραμμάτων. Στις 12-13 Νοεμβρίου ανήμερα του Αγίου Μαρτίνου γίνονται εκδηλώσεις σε τέσσερα διαφορετικά σημεία, στις οποίες ο κόσμος έχει τη δυνατότητα να γνωρίσει από κοντά τα παραδοσιακά έθιμα της εποχής. Εκείνον τον μήνα υπάρχουν και πολλές επιλογές για χορό, όπως τον Γερμανικό στις 19 του μηνός, ή εκείνα της Ελισάβετ ή της Κατερίνας στις 25. Όσοι επισκεφτούν το Budaörs προς το τέλος του μήνα, στις 26 μπορούν να απολαύσουν την εορταστική αφή κεριών και αργότερα να συμμετέχουν στη συναυλία, στην πλατεία Templom.

Όσοι μπορούν να αφιερώσουν λίγο χρόνο για διασκέδαση τον Νοέμβριο, δεν θα μετανιώσουν αν έρθουν, η πόλη μάς περιμένει όλους με μεγάλη ποικι λία προγραμμάτων

Ρωμαιοκαθολική εκκλησία Mην αφήσουμε τον καιρό να μας αποκαρδιώσει, ας βγούμε μια εκδρομή να ανακαλύψουμε τα μέρη όπου ζουν οι συμπατριώτες μας! Μην ξεχάσουμε ότι η κάθε εποχή έχει και τα ωραία της. Καλά να περάσετε λοιπόν και καλή αναψυχή! Απόδοση στα ελληνικά: Βασίλης Στεφόπουλος

15

Ελληνισμóς • Έκδοση της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Ουγγαρίας

Νέοι

G���� �������� B���������

A

kései nyár sem múlhat el úgy, hogy valami görög legyen benne. Nyár van az őszben, szeptember 25.-én Budapesten a Görög sportnapon. Igazi nyári napsütés, az Építők sporttelep bejárata felé közeledve pedig már hallani az egyre erősödő görög zenét is. A bejáraton átlépve az érzés egyre erősebb: Ez itt majdnem Görögország.

A GIE azaz a Görög Ifjúsági Egyesület szervezésében került megrendezésre a Görög sportnap kicsiknek és nagyoknak, magyarországi görögöknek.

Több sportágban mérhették össze erejüket, tudásukat a résztvevők. Volt is szép számmal jelentkező. A csapatversenyekre több csapat is jelentkezett. Voltak olyan csapatok is, akik több sportágban is megmérettették magukat, bár olyan nem akadt, amely minden versenyszámban is részt vett volna.

A legtöbb csapatot felvonultató versenyszám természetesen a futball volt. Kezdők, haladók, sőt még hölgyek is részt vettek a férfiasnak mondott sportágban. Sportszerűség és rengeteg gól jellemezte a mérkőzéseket.

16

ΟκτώβριΟς 2011 • ΈτΟς: 17°

Νέοι

A kosárlabda is népszerű volt, izgalmas mérkőzéseket, látványos figurákat láthatott az, aki szemlélte a kosár bajnokait.

Látványosnak mutatkozott a röplabda is. Kisebb szervezés és egyszerű megoldással a háló helyére került és indult is a játék. Néhány csapat játékában észrevehető volt a profizmus is.

Ami közös volt minden csapatnál, hogy nyoma sem volt az ellentéteknek. Összeszokott, baráti társaságok mérték össze erejüket.

Egyéniben is lehetett nevezni több sportágban. A nap bemelegítésként a futással kezdődött, de a kényelmes sport kedvelői a sakkban és a tavliban is összemérhették tudásukat. A teljesség igénye nélkül emellett lövészet, pingpong és mini golf is szerepet kapott.

A kicsikről se feledkezzünk meg. Nekik volt rajzverseny, ahol a sok rajz közül nehéz volt eldönteni ki legyen a győztes.

De a szigorú döntőbíróság egyhangúlag minden rajzot győztesnek kiáltott ki.

A gyerekek számára volt még ugrálóvár, arcfestés és több játék. Szórakoztatásukról még egy igazi bohóc is gondoskodott.

Az ilyenkor elmaradhatatlan bemutatók is szerepet kaptak. Volt látványos kutyás és karate bemutató is.

17

Ελληνισμóς • Έκδοση της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Ουγγαρίας

Νέοι Igazi görög hangulat volt a sporttelepen. A görög zene, az itt-ott elkapott görög szavak, beszélgetések és a levegőben terjedő illatok fokozták ezt az érzést.

Az illatokról a büfé gondoskodott.

A nap legfőbb eseménye előtt, még egy hangulatos kötélhúzás is sorra került, ami eredetileg versenyszám volt. Bár kívülállóként egy össznépi kötélhúzás benyomását keltette. Gyerekek a felnőttek ellen, GIE mindenki más ellen, Aztán egyik és másik oldal, kinek melyik volt szimpatikus, de a lényeg a nevetés, a jó hangulat volt.

Összefoglalóként az egész nap nem szólt másról minthogy jól érezzük magunkat, hogy kicsit mozogjunk, hogy kicsit szorítsunk a másikért és hogy a magyarországi görögség együtt legyen. Köszönet ezért a GIE szervezésének, mindenkinek, aki kilátogatott a rendezvényre és gratuláció utólag is minden résztvevőnek.

Bácsi András – greekland.hu

18

ΟκτώβριΟς 2011 • EτΟς: 17°

Γνώση

Σ�� ”���” �� ������� ��� Α�������

Τ

α μυστικά της μαθηματικής ιδιοφυΐας του Αρχιμήδη αποκαλύπτει με τη βοήθεια της σύγχρονης τεχνολογίας το μεγάλης ιστορικής σημασίας επιστημονικό χειρόγραφό του. Πρόκειται για αντίγραφο χειρόγραφου του Αρχιμήδη, το οποίο δημοπρατήθηκε στις 18 Οκτωβρίου του 1998 στη Νέα Υόρκη και αγοράστηκε από ανώνυμο συλλέκτη έναντι 2.000.000 δολαρίων. Ο ανώνυμος συλλέκτης μετά την απόκτηση του Παλίμψηστου το παραχώρησε στο Μουσείο Τέχνης Walters στη Βαλτιμόρη όπου μια ομάδα ερευνητών ξεκίνησε την προσπάθεια ανάγνωσης του χειρογράφου. Μετά από 4 χρόνια, οι ερευνητές κατάφεραν να «διαλύσουν» το βιβλίο που είχε καταστραφεί από μούχλα και συνθετική κόλλα. Έπειτα, το 2000, ξεκίνησε η ανάκτηση των σβησμένων κειμένων με τεχνικές απεικόνισης σε διαφορετικά μήκη κύματος του υπέρυθρου, ορατού και υπεριώδους φωτός. Τμήμα του βιβλίου κατάφερε μάλιστα να διαβαστεί μόνο με ακτίνες Χ στο εργαστήριο Stanford Synchrotron Radiation Lightsource (SSRL). Το Παλίμψηστο φαίνεται να κρύβει μεγάλη ιστορία καθώς το 10ο αιώνα, στην Κωνσταντινούπολη, κάποιος είχε αντιγράψει πραγματεία του Αρχιμήδη πάνω σε περγαμηνή, μένοντας πιστός στα ελληνικά του πρωτότυπου. Το 13ο αιώνα όμως ένας μοναχός έσβησε το κείμενο του Αρχιμήδη, έκοψε τις σελίδες και περιέστρεψε τα φύλλα κατά 90 μοίρες ενώ τα δίπλωσε στη μέση. Στη συνέχεια η περγαμηνή μαζί με

άλλες δημιούργησαν ένα προσευχατήριο, το Παλίμψηστο. Το Παλίμψηστο περιέχει το μόνο σωζόμενο αντίγραφο του σημαντικού συγγράμματος του Αρχιμήδη «Περί μεθόδου των θεωρημάτων μηχανικής» στο οποίο ασχολείται με την έννοια του απόλυτου απείρου. Σ’ αυτό ισχυρίζεται ότι δύο διαφορετικά σύνολα γραμμών είναι ίσα σε πλήθος, αν και είναι άπειρα. Επίσης περιέχεται και το «Στομάχιον» η αρχαιότερη πραγματεία περί συνδυαστικής σύμφωνα με την οποία ο Αρχιμήδης προσπαθούσε να ανακαλύψει με πόσους τρόπους θα μπορούσε να ανασυνδυάζει 14 τμήματα φτιάχνοντας ένα τέλειο τετράγωνο. Την ιστορία του Παλίμψηστου αναλαμβάνει να παρουσιάσει η έκθεση «Lost and Found: The Secrets of Archimedes» που εγκαινιάστηκε στις 16 Οκτωβρίου στο Μουσείο Τέχνης Walters στη Βαλτιμόρη. Στην έκθεση παρουσιάζονται φωτογραφίες, κείμενα και πολυμέσα που σχετίζονται με το χειρόγραφο αυτό. Παρουσιάζεται επίσης το τεράστιο πρότζεκτ ψηφιακής επεξεργασίας, συντήρησης και μελέτης του, που αποδεικνύει ότι ο Αρχιμήδης ανακάλυψε τα μαθηματικά του απείρου, τη μαθηματική φυσική καθώς και τη συνδυαστική που χρησιμοποιείται σήμερα στην πληροφορική. Στο Παλίμψηστο περιέχονται τέλος, σχολιασμός πάνω στις «Κατηγορίες» του Αριστοτέλη, και κείμενα του Αθηναίου ρήτορα του «χρυσού αιώνα» Υπερείδη. Πηγή: tvxs

19

Ελληνισμóς • Έκδοση της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Ουγγαρίας

Όλος ο κόσμος...μια Ελλάδα

A������� � ������� ������� ������������ Dr. Diószegi György Antal írása

S

Zsótér Andor emléktáblája Szegeden.

20

zeged városában a görög kereskedők a Maros utca alsó részén telepedtek le. A görögkeleti egyház görög származású tagjai már a XVIII. század közepére kiváltak az ortodox hitközségből, és külön plébánost tartottak: kereskedőik minden távoli útjukról hoztak a magyarországi görög egyházközségük részére adományként értékes görög ikonokat, kegytárgyakat, könyveket. Egy Aradi nevezetű gazdag görög kereskedő adománya révén a szegedi Kálmány utca déli végénél a szegedi görögök templomot építettek Szent Mihály és Gábriel arkangyalok tiszteletére, itt „görög rítus szerint tartattak az istentiszteletek”. A templom köré temetkeztek, a szegedi görögök ezen temploma 1831-ben egy tűzvész során égett le.

Térjünk rá a legnevezetesebb szegedi görög családra! 1833 novemberében Zsótér János és veje, Ábrahám József azzal keltett nagy feltűnést, hogy az al-dunai sziklás zuhatagokon minden veszedelem nélkül hajózott le – erről még a korabeli egyik újság, a Társalkodó 1834. július 2-án megjelent száma is írt. A Zsótér család komoly „tiszai flotta”-tulajdonosként vált közismertté: Zsótér János évente 55, veje, Ábrahám József 14 hajóval; a család másik ágából való idősebb Zsótér Ferenc 12, az ifjabb Zsótér Ferenc pedig 5 hajóval vett részt a szegedi áruszállításban. A Zsótér család tagjai már a reformkorban is Kossuth Lajost támogatták: 1846-ban ifjabb Zsótér Ferenc az egyik hajóját „Kossuth” névre keresztelte, s büszkén járta vele a folyami kikötőket.

A szegedi Zsótér János (1788-1861)

görög származású hajósgazdának, gabonakereskedőnek, „tiszai flotta”-tulajdonosnak, illetve Ferró Teréz fia, Zsótér Andor Antal 1824. november 24-én született. A szegedi katonai nevelőintézet és gimnázium diákja volt: a reformifjúság vezetőjeként tevékenykedett szülővárosában.

1848. március 18-án ő is benne volt abban a négy tagból álló küldöttségben, amely a városi tanácstól a nemzeti zászló kitűzését kérte a széképület, azaz a városháza tornyára. 1848 őszétől részt vett a délvidéki harcokban a szegedi önkéntes nemzetőrzászlóalj katonáival. Zsótér Andor hadnagy lett az 1500 főből álló szegedi (7.) zászlóaljnál, amely 1849. március 3-án a Bács vármegyében fekvő Szent-Tamás szerbek birtokolta (Tiszánál lévő) védvonalát vette be.

1849 májusától pedig főhadnagy az alakulatából szervezett 104. honvéd zászlóaljnál.

A szegedi Széchenyi téren Zsótér János 1844-ben építtette a klasszicista stílusú Zsótér-házat (Széchenyi tér 9. szám): 1848-49-ben kaszárnya és katonai kórház működött benne, 1849-ben pedig a Szegedre menekült szabadságharcos, független magyar kormány székháza lett az épület (termeiben ekkoriban két alkalommal is összeült a magyar országgyűlés; e klasszicista épület ma már műemlék).

E Zsótér-házban 1849. július 28-án fogadta el az országgyűlés a nemzetiségekről szóló törvényt; 1849. július 14-én Kossuth Lajos és Nicolae Balcescu (1816-1852) itt írta alá a magyar-román megbékélési tervet.

A vagyonos kereskedő és hajótulajdonos Zsótér Andor fontos közéleti

Οκτώβριος 2011 • EΤΟΣ: 17°

Όλος ο κόσμος...μια Ελλάδα emberként volt közismert Szegeden az 1860-1870-es években. Mecénási tevékenysége közismert volt: pártfogolta Joó Ferenc festőművészt és Vastagh György szobrászt. Művelt ember lévén 3500 kötetes könyvtárral büszkélkedhetett. Baráti körébe tartoztak a kor nagyjai közül a következők: Klauzál Gábor, Horváth Mihály, Perczel Mór, Klapka György, Tisza Lajos, Mikszáth Kálmán.

Utóbbi éppen a Zsótér-házban vendégeskedett, amikor 1879. március 11-én éjjel árvíz döntötte romba Szegedet. A nagy magyar író Zsótér Andorról mintázta nagyrészt Tóth Mihály alakját A Noszty-fiú esete Tóth Marival regényében.

Zsótér Andor még 1873-ban felépítette a (ma Klauzál Gábor tér 1. szám alatti) Új Zsótér-házat: monogramja egy darabja még látható a kapu vasrácsán (az épület földszintjén működik a nevezetes Virág cukrászda). Itt működött az árvíz előtt a pénzügyigazgatóság és az adóhivatal; majd pedig az árvíz után a város újjáépítését irányító Tisza Lajos vezette királyi bizottság. Zsótér az 1879. évi tiszai árvíz után Szeged újjáépítése érdekében komoly pénzadománnyal sietett a város segítségére. A város tekintélyes polgárát „Szeged–Csongrádi Takarékpénztár” elnökévé is megválasztották, 55 éven át tevékenykedett a helyi közösségért. Az 1892-ben magyar nemesi rangot szerző Zsótér Szatymazon lévő földbirtokán mintagazdaságot hozott létre.

A görög Zsótér családból többen katonaként szolgálták a hazát a XX. században. Szatymazi Zsótér Andor a lovasságnál volt hadapród tiszthelyettes az 1893-1894. tanévben.

1914. november 1-től a szabadkai 6. népfölkelő parancsnokságnál teljesített szolgálatot. A szintén családtag szatymazi Zsótér Bertalan 1920-1930 között a Ludovika Akadémia hallgatója volt. A szegedi görög Zsótér család jelentős szerepet vállalt szülővárosuk polgári fejlődésében.

A nevezetes fogadalmi dómban nyugszik gróf Klebelsberg Kunó (1875-1932) kiemelkedő kultúr- és tudománypolitikus, aki kultuszminiszterként 1922 és 1931 között a külföldi ösztöndíjak rendszerét is megszervezte, kiemelten kezelte a magyarországi görög iskolai nyelvoktatás ügyét az 1920-as években, és a magyarországi görögökkel (és különösen a Haris Alapítvánnyal) együttműködve sokat tett a magyar-görög kapcsolatok fejlesztéséért.

Zsótér Andornak unokája, Zsótér Dezsőnek (Szeged, 1865 - 1913., Szatymaz) pedig a fia volt szatymazi Zsótér Bertalan (Óbecse, 1906. július 6 - 1980. december 20., Budapest), aki kiváló motorkerékpárosként lett közismert, és remek sportlövő eredményekkel is büszkélkedhetett. Az 1923 májusában megalapított Méray Motorkerékpárgyár Részvénytársaság három fős gyári csapatának tagjaként dr. Zsótér Bertalan 19271928-ban többek között az Automobil-Motorsport húsvéti, a Magyar Túraúton rendezett versenyét és a Jánoshegyit is megnyerte. 1930-ban a 250 köbcentiméteres kategóriában a Királyi Magyar Automobil Club (KMAC) motorkerékpár versenyzőjeként a Magyar Nagydíj győztese lett.

1931-től 1944-ig a Budai Honvéd Tiszti Sportegyesület (HOTIS) sportlövő versenyzője volt, az 1936. évi berlini olimpián a főhadnagy sportlövész a sportpisztoly 50 m-es számában 525 körrel a 10. helyen végzett. Íráskészsége is sem volt rossz: sikeres könyveket írt a motorozásról („Motorsport és a gyorsleventék” (1943-ban kiadott száz oldalas mű, szép fotókkal illusztrálva); „Motorkerékpárok teljesítménynövelése házilag” Bp., 1962. 50 oldal, 25 ábrával, a Magyar Honvédelmi Sportszövetség adta ki a motoros füzetei sorozatában, 19. kötetként). 1944-ben jelent meg Zsótér Bertalan „Páncéljárművek védettségének növelése kötényezéssel” címet viselő haditechnikai írása.

Zsótér Bertalan (1906-1980) motoros füzete 1962-ből.

Források: Reizner János: Szeged története. II, III. kötet. Szeged, 1899., 1900.

Bálint Sándor: A szögedi nemzet. A Móra Ferenc Múzeum Évkönyve. Szeged, 1976-77/2.

Szeged története 1686-1849. Szerkesztette Farkas József.

Péter László: Szeged. Bp., 1980.

Dr. Tráser Ferenc: A logisztikai szerepkör jelentőségének vizsgálata Szeged példáján. PhD dolgozat. Szegedi Tudományegyetem Természettudományi Kar. Szeged, 2003.

Bona Gábor: Hadnagyok és főhadnagyok az 1848/49. évi szabadságharcban. III. Bp., 1999.

21

Ελληνισμóς • Έκδοση της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Ουγγαρίας

Όλος ο κόσμος...μια Ελλάδα

21 Miliosz Nikolett írása

2

1 fő, ennyien alkotják a Magyarországi Görögök Országos Önkormányzatának testületét. 21 ember, akik a kisebbségi önkormányzati választások eredményeképpen a hazai görögség képviselőiként a magyarországi görögséget érintő legfontosabb kérdésekben döntenek. 21 görög képviselő, akiket nem ismer feltétlenül mindenki, akik nevének említése hallatán valakinek csak az arca rémlik, megint másnak viszont a családneve cseng ismerősen…

Sorozatomban minden hónapban egy kollegámmal beszélgetek, azzal a céllal, hogy a kedves Olvasók megismerkedhessenek velük közelebbről, megismerjék a gondolataikat, céljaikat, valamint azt a munkát, amit közvetlen környezetükben, illetve az országos testület tagjaként végeznek.

Hetedik beszélgetőtársam S z o p kó n é Papakosztandisz Eleni, az Érdi Görög Kisebbségi Önkormányzat elnöke, valamint a Magyarországi Görögök Országos Önkormányzatának képviselője.

„én azt szeretném, hogy a Görögség Háza olyan hely legyen, ahová mindenki bejárhat, és úgy érezné, hogy hazamegy”

22

– Elenivel több, mint egy éve beszélgettem utoljára, akkor azonban főként Érdről, valamint az érdi görögökről beszélgettünk. Mostani találkozásunk alkalmával viszont inkább arra voltam kíváncsi, hogy személy szerint ő hogyan látja a mai magyarországi görögség helyzetét, valamint milyen megoldásokat lát arra, hogy összetartóbbá váljon a görög közösség. De mielőtt ezekre a fontos kérdésekre rátérnénk, ismerjük meg őt magát is közelebbről!

Eleni, mutasd be magad kérlek azok számára, akik még nem ismernek!

– Szopkóné Papakosztandisz Eleninek hívnak, Érden élek, két gyönyörű lányom van: Aténé és Aphrodité. A 18. kerületben nőttem fel, majd azt követően, hogy 22 évesen férjhez mentem, költöztünk ki Érdre.

Mind Érden, mind a 18. kerületben nagy hangsúlyt fektettem arra, hogy megéljem a görögségem. Ez Budapesten nem is volt nehéz feladat, hiszen Pestszentlőrincen nagy görög kolónia élt, de Érden is törekedtem arra, hogy a görög kultúrát és hagyományokat sose hagyjam a hátam mögött, így rendszeresen jártam görög rendezvényekre, illetve mindig érdekelt a görög kultúra többi ága is.

– Szüleid mindketten görögök?

– Igen, édesanyám és édesapám is görög származású, 60 évet töltöttek egymás mellett szeretetben, békességben. Édesapám, Papakosztandisz Kosztasz tavaly hagyott itt bennünket.

– Mivel foglalkozol?

– Virágkötő vagyok, noha gyors-, és gépíró közgazdasági szakközépiskolába jártam, amit azonban sosem éreztem igazán a magaménak. Ezután „találkoztam” a virágkötészettel, és ezen a területen találtam meg a számításaimat olyannyira, hogy 1981 óta ezzel foglalkozom.

– Említetted, hogy a görög kultúra mindig is a szíved csücske volt. Mostanában fel-feltűnsz a színpadon is a Kariatidák kórus tagjaként.

Hogyan jött az ötlet, hogy énekelni kezdj? Két hónapja Bozonasz Irinivel beszélgettem, ő akkor azt mondta, számára is új szerelem az éneklés, és nagyon szereti a Romyosini kórust. Függetlenül a kórusoktól, Nálad is szerelem ez?

– Mindenképpen! Mindig is úgy éreztem, hogy a görögség számomra egy nagy család, amelynek én mindig is a leánya maradok. Aki felnőtt gyerekekkel rendelkező anya, mint én, tudja, hogy nem egyszerű megélni azt, hogy a gyerekek egyszer csak kirepülnek a családi fészekből, ennek eljöttével én is tartozni akartam valahova. Lucu Vasziliki kórusvezető szívélyes invitálására léptem be a Kariatidák kórusba, ahol a lányok nagyon szívesen fogadtak, rögtön a szárnyaik alá vettek. Azt gondolom, itt nem pusztán az éneklésről van szó, hanem arról, hogy egy nagyon jó csapatba kerültem, nagyon jó hangulatot teremtünk minden csütörtök este a Baross utcában.

Nagyon szívesen járunk a fellépésekre, és ezzel még közelebb kerültem a saját görög vonalamhoz is.

– Táncolsz is?

– Elkezdtem, de az valahogy nem volt az én világom. Énekelni sokkal jobban szeretek.

– Diti lányod viszont remek táncos, sokáig táncolt a Helidonakiban…

– Igen, a családunkban Diti a táncoslábú, hosszú évekig táncolt a Helidonakiban.

– Ő a húszas évei elején jár, így adja magát a kérdés, hogy annak idején, mikor táncolni kezdett, mennyire volt ez a te döntésed, és mennyire az ővé?

– A döntést, hogy elkezdi a görög táncot, közösen

Οκτώβριος 2011 • EΤΟΣ: 17°

Όλος ο κόσμος...μια Ελλάδα

hoztuk meg, azonban az évek múlásával nyilván kellett az ő kitartása és szorgalma is, hogy a tánc az élete része maradjon.

– Mint anyuka, milyen értékeket tartottál fontosnak a hagyományőrzés területén?

– A Helidonaki mellett nagyon fontosnak tartottam, hogy a gyermekeim görög nyelvórákra járjanak, Diti lányom érettségi vizsgát is tett görög nyelvből. Fontosnak tartom a család kiemelkedő szerepét, azt, hogy a nagy összejövetelek alkalmával olyan közeget építsünk köréjük, hogy büszkék legyenek a származásukra.

Nálunk otthon mindig szól a görög zene, és rendkívül imádjuk a görög ételeket is, melyek egy részét édesanyámtól tanultam meg elkészíteni, de folyamatosan vadászom az újdonságokat is. Azt szoktam mondani, hogy mi mindig Magyarországon éltünk, de görögként.

– Folyamatosan keresem a kérdésre a választ, így felteszem neked is: sok vád éri a mostani görög fiatalságot, hogy nem olyan aktívan vesznek részt a görög közösségben. Véleményed szerint mi az, ami aktívabb szerepvállalásra ösztönözheti őket a közösségen belül?

– Mindenképpen nekünk, idősebbeknek, szülőknek kell példát mutatnunk, hogy egy nagy közösség vagyunk, én magam például szinte a testvéremnek érezlek mindnyájatokat. Nagy szerepet játszik ebben a folyamatban véleményem szerint a Görögség Háza is, amely - nagyon remélem-, mindenképpen egy pluszt fog adni mindenkinek. Hiszem, hogy egy otthon épül.

– Ha már a Görögség Házát említetted, játsszunk egy kicsit! Hunyd be a szemed, és képzeld el, hogy ott állsz a kapujában. Mit látsz?

– Mindenképpen azt szeretném, hogy aki belép, lássa azt, hogy ez egy görög otthon. Hogy mit szeretnék látni? Termeket, ahol gyerekek tanulnak, fiatalokat, klubokat, ahol az idősebbek, fiatalok, nők összegyűlnek, és kellemesen eltöltik az idejüket. Természetesen fontosnak tartom a színháztermet, az irodákat, a próbatermeket is, de én azt szeretném, hogy ez egy olyan hely legyen, ahová mindenki bejárhat, és úgy érezné, hogy hazamegy.

Egy helyet, ahol a görög fiatalok és idősebbek házasodhatnának, görög éttermet, ahol a görög gasztronómia kedvelői falatoznak, miközben valamelyik teremből görög zene szűrődik ki.

– Másfél éve beszélgettünk, akkor azt mondtad, ti, mint akkor az első kisebbségi önkormányzati ciklusukat töltő érdi görögök, most tanuljátok, hogy miről is szól maga a kisebbségpolitika.

Milyen tapasztalataitok vannak most, hogy azóta eltelt másfél esztendő, túl vagyunk a választásokon, s ismét létrejött az Érdi Görög Kisebbségi Önkormányzat?

– Évente egyszer tartunk egy igazi nagy összejövetelt, ez a karácsonyi ünnepségünk. Sajnos az anyagi lehetőségeink nagyon szűkösek, de szerencsés helyzetben vagyunk, hiszen nagyon közel fekszik Érd a fővároshoz, így nagyobb utazás nélkül résztvevői lehetünk a budapesti rendezvényeknek. Megtiszteltetés számomra, hogy ismét én lehetek az Érdi Görög Kisebbségi Önkormányzat elnöke.

– Mi vett rá a folytatásra?

– Több célom is van: az egyik az, hogy összefogjuk a görögséget. Ennek nagyon fontos momentuma a társadalmi összefogás, hogy ne csak a nemzeti ünnepekről szóljon minden, hanem arról a társadalmi munkáról is, amelyet különböző célok eléréséért folytatunk, amilyen például a Görögség Házának felépítése. Fontos, hogy mindenki megtalálja azt a vonalat, amelyhez ért, ahol segíteni tud. Nem kell mindenkinek mindenhez értenie. Nem kell versengeni, hogy ki mihez ért jobban, hanem arra kell törekednünk, hogy a Görögség Háza megépüljön, hogy összetartsuk a görögöket, hogy erőnket összeadva alkossunk egy teljes egészet. Persze,

sokszor vannak nézeteltéréseink, hangos nép vagyunk, de én úgy gondolom, hogy egy a célunk.

– Mely Bizottságok tagjaként dolgozol?

– A Kulturális Bizottság és a Leltározó és Selejtező Bizottság elnöke vagyok.

– Miért pont ez a kettő?

– Úgy érzem, ez az a két bizottság, amelyben hasznossá tudom tenni magam.

– Véleményed szerint mi az, amit te tudsz hozzáadni ahhoz a munkához, amelyet fentebb a görögség összetartásaként aposztrofáltál? Mi a te pluszod?

– Amiben tudok, segítek, a lelkesedés fontos. Szeretek kulturális programokkal foglalkozni, nagyon élvezném, ha egyszer lehetőséget kapnék arra, hogy én szervezhessem meg az egész nemzeti ünnepet. Nagy szívfájdalom számomra, hogy a vidékiek háttérbe vannak szorítva. Nagyon örülök, hogy az októberi nemzeti ünnepen a Taverna zenekar lép fel Beloianniszból. Tudomásul kellene venni mindenkinek, hogy igenis vannak vidéken nagyon tehetséges zenészek, nagy tudású görögök, akik ugyanúgy tartják a hagyományainkat, tisztelik a görög kultúrát, csak éppen messzebb élnek a fővárostól, és nincsenek folyton előtérben. Kicsit jobban oda kellene figyelni rájuk, hiszen annyi fiatalunk, annyi tehetségünk van vidéken, akikre sajnos nem fordítunk elég figyelmet.

– Jómagam, mint vidéki képviselő szintén látom ezt az éles kontrasztot. Akkor ezek szerint nem vagyok ezzel egyedül…

– Nem, dehogy! Nyilván a vidéki görögök kevesebben vannak, szétszóródva élnek az országban, nehezebb feljutniuk Budapestre, de pontosan a Magyarországi Görögök Országos Önkormányzatának lenne az a feladata, hogy elegyengesse ezeket a különbségeket, hiszen minden görög egyformán fontos, éljen az ország bármely részén. Mindenkinek ugyanazt a segítséget kell megadni. Jobban meg kellene hallani a vidék hangját!

– Köszönöm, hogy beszélgettünk!

Névjegy: Szopkóné Papakosztandisz Eleni Érdi Görög Kisebbségi Önkormányzat E-mail: elena.p@freemail.hu

23

Ελληνισμóς • Έκδοση της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Ουγγαρίας

Ποίηση

Νίκος Βλαχάκης Η ΓΕΦΥΡΑ ΤΩΝ ΑΕΤΩΝ

Π

οιήματα από τη δεύτερη ποιητική συλλογή του Ν. Βλαχάκη με τον τίτλο “Η γέφυρα των αετών” που κυκλοφόρησε φέτος από τις εκδόσεις Γαβριηλίδη έχουμε την ευκαιρία να σας παρουσιάζουμε στο παρόν φύλλο. Ο Ν.Βλαχάκης γεννήθηκε στο χωριό Βρύσες Μεραμπέλλου Κρήτης και έχει σπουδάσει φιλοσοφία, δημόσια διοίκηση και διεθνείς σχέσεις. Υπηρέτησε ως σύμβουλος τύπου στις ελληνικές πρεσβείες Τιράνων, Σόφιας, Βρυξελλών, ενώ σήμερα υπηρετεί στην ελληνική πρεσβεία της Βουδαπέστης. Αποσπάσματα της πρώτης του ποιητικής συλλογής, Απόσπασμα Πολυεθνικής ή terra incognita, έχουν μεταφραστεί στα αγγλικά και τα βουλγαρικά. Άρθρα του για τη λογοτεχνία, τη διεθνή πολιτική και την κοινωνική θεωρία έχουν δημοσιευτεί σε εφημερίδες και περιοδικά της Ελλάδας και του εξωτερικού.

Νεκρός Κύκνος (Απόσπασμα τοπικού τύπου) Ανησυχητικές έφταναν στην πρωτεύουσα, ήδη από χθες το απόγευμα, οι πρώτες πληροφορίες περί ανεύρεσης νεκρού κύκνου, στα μέλανα ύδατα του Δουνάβεως, πλησίον βιομηχανικής περιαστικής περιοχής. Ταυτοχρόνως, ευρήματα άρματος αρχαίου, ηλιοφόρου και φοβερού που ευρίσκονταν εκατέρωθεν της όχθης του γενειοφόρου αυτού ποταμού, εσκίαζαν ολοένα και περισσότερο την προφάνεια της κατά τα άλλα περίεργης αυτής υπόθεσης, ενδυναμώνοντας την από πολλού υπάρχουσα υποψία μου περί του τραγικού χαμού του άγουρου και επιπόλαιου Φαέθωνος, ο οποίος ετελεύτησε σε κατάσταση σπασμών, με τυλιγμένο στο λαιμό ένα κασκόλ κόκκινο και με ίχνη του ιού της θλίψης Η5, στα χέρια ενός αστυκτηνιάτρου. Δυστυχώς… Οι επόμενες ημέρες ήρθαν απλά να επιβεβαιώσουν τον αποδεκατισμό ενός τάγματος διερχόμενων αγγέλων, οι οποίοι ρεμβάζοντας ξεπάγιαζαν στις προθήκες ενός ανελέητα σκοτεινού και θυμωμένου ουράνιου θόλου. Οι όσοι αυτόπτες, τους είδαν ξεψυχισμένους σχεδόν, Ν΄ ακολουθούν μαγνητισμένοι την τροχιά πτώσης, Του τελευταίου για την εποχή Της Νεωτερικότητας Ηλιοφόρου άρματος… καθώς είπαν.

24

Η Μπαλάντα του ξεχασμένου καναλιού Το κανάλι κυλούσε το ρεύμα του Βρώμικη θρομβωμένη αρτηρία Με τη μορφή διχάλας Στην καρδιά της πόλης Φέρνοντας οσμές ψητής ρέγγας Και ξινισμένου λάχανου, Μνήμες ζητιάνων που αναρριπίζονταν Στον αέρα άσκοπα, Καθώς και ήχους ακορντεόν Γαλλικής κατασκευής, Που δοξολογούσαν την πρωινή κατήφεια των σπουργιτιών. Ένα ζευγάρι παρατημένα γάντια Στο τελάρο της αντικρινής μανάβισσας, Έδινε νόημα στο ασήμαντο.

Οκτώβριος 2011 • EΤΟΣ: 17°

Σκονάκι Δωρεάν διαδικτυακά μαθήματα Ελληνικών! Το ευρωπαϊκό πρόγραμμα GLOSSA έχει δημιουργήσει και προσφέρει δωρεάν μαθήματα Ελληνικών επιπέδου Γ1 & Γ2 (CEFR). Τα μαθήματα θα τρέξουν διαδικτυακά από το Νοέμβριο του 2011 μέχρι το Μάιο του 2012, απευθύνονται σε μαθητές ή δασκάλους που βρίσκονται ήδη στο επίπεδο Β2 και θα συμπεριλαμβάνουν πλήρη υποστήριξη. Μέχρι στιγμής έχουν δηλώσει ενδιαφέρον αρκετοί μαθητές της Ελληνικής απ΄ όλον τον κόσμο: από Ωκεανία μέχρι και Βραζιλία. Σκοπός μας είναι να δημιουργηθούν διεθνή τμήματα κατά τη διάρκεια της εκμάθησης και να σχηματιστεί ένα δίκτυο με όλους αυτούς που «μπλέκονται» στην διδασκαλία της Ελληνικής γλώσσας. Πρόκειται για την πιλοτική φάση του Προγράμματος ΓΛΩΣΣΑ με μια δοκιμαστική, μη τελική μορφή του διδακτικού υλικού στην πλατφόρμα μας. Μέχρι τέλος Οκτωβρίου μπορούν να γραφτούν όλοι που πιστεύουν ότι είναι αρκετά προχωρημένοι (τουλάχιστον Β2) και θέλουν να δοκιμαστούν και να δοκιμάσουν μια πρωτoπόρo μέθοδο εκμάθησης της Ελληνικής γλώσσας. Δηλώστε συμμετοχή: http://tinyurl.com/5wx99vl Περισσότερες πληροφορίες: www.ellinikiglossa.eu Οι εγγραφές ολοκληρώνονται τέλη Οκτωβρίου!

ΦΡΑΣΙΣ Επιδοτείται πλήρως η μετάφραση Ελλήνων λογοτεχνών Τίθεται ξανά σε ισχύ η ΦΡΑΣΙΣ, ένα ειδικό πρόγραμμα του Υπουργείου Πολιτισμού και του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου για την επιχορήγηση μεταφράσεων έργων αντιπροσωπευτικών του ελληνικού πολιτισμού που θα κυκλοφορήσουν στο εξωτερικό σε ξένη γλώσσα. Ο φορέας υλοποίησης του προγράμματος είναι το Εθνικό Κέντρο Βιβλίου (ΕΚΕΒΙ). Περιλαμβάνονται έργα της σύγχρονης αλλά και της παλαιότερης γραμματείας, της πνευματικής, επιστημονικής και καλλιτεχνικής δημιουργίας στην ελληνική γλώσσα, τα οποία μπορούν να διεισδύσουν σε ξένες αγορές βιβλίου και να συμβάλουν στη διάδοση της ελληνικής πολιτιστικής κληρονομιάς. Έτσι λοιπόν εκδοτικοί φορείς, πανεπιστήμια ή ιδρύματα άλλων χωρών που επιθυμούν να εκδώσουν ελληνικά βιβλία από όλο το φάσμα των ειδών του γραπτού λόγου, νεότερα ή παλαιότερα, μπορούν να απευθυνθούν στο νέο πρόγραμμα και να πάρουν επιδότηση 100% για τη μετάφραση του έργου στη γλώσσα της κάθε χώρας. Το πρόγραμμα έχει τον διόλου ευκαταφρόνητο προϋπολογισμό των 150 χιλιάδων ευρώ ετησίως.

Υποτροφίες ΙΚΥ Το Ίδρυμα Κρατικών Υποτροφιών (Ι.Κ.Υ.) προκηρύσσει εξήντα (60) θέσεις υποτροφιών για ξένους υπηκόους (αλλογενείς ή ομογενείς) προς παρακολούθηση μαθημάτων και σεμιναρίων Ελληνικής Γλώσσας και Πολιτισμού. ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ ΥΠΟΨΗΦΙΟΤΗΤΑΣ 1. Να είναι ξένοι υπήκοοι 2. Να είναι κάτοχοι πτυχίου Ανθρωπιστικών, Κοινωνικών ή Πολιτικών Επιστημών- Ανωτάτης εκπαίδευσης ξένου Πανεπιστημίου. Επιλέξιμοι επίσης είναι οι κάτοχοι πτυχίου άλλων ειδικοτήτων, εφόσον διδάσκουν την ελληνική ως ξένη γλώσσα.

3. Ηλικία έως 40 ετών 4. Να έχουν στοιχειώδη, τουλάχιστον, γνώση της ελληνικής γλώσσας Για τα δικαιολογητικά υποβολής υποψηφιότητας δείτε στην ιστοσελίδα: www.iky.gr Οι υποψήφιοι οφείλουν να υποβάλουν την αίτηση και το βιογραφικό τους σημείωμα μέσω του ηλεκτρονικού συστήματος του Ι.Κ.Υ. (στο www.iky.gr), ενώ τα υπόλοιπα παραστατικά υποβάλονται ταχυδομικώς. Υποβολή αιτήσεων μπορεί να γίνει και στην ελληνική Πρεσβεία μέχρι τις 7 Νοεμβρίου 2011. Η υποβολή ηλεκτρονικής υποψηφιότητας λήγει στις 15 Νοεμβρίου 2011.

25

Ελληνισμóς • Έκδοση της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Ουγγαρίας

Σκονάκι ΄Αρωμα 12 τάξιου Σχολείου Βουδαπέστης στη Βουλή των Ελλήνων

Ο

λοκληρώθηκαν στις 5 Σεπτεμβρίου 2011, παρουσία του Προέδρου της Δημοκρατίας κ.Κάρολου Παπούλια, οι εργασίες της ΙΣΤ’ Συνόδου της Βουλής των Εφήβων με την συνεδρίαση της Ολομέλειας των Εφήβων Βουλευτών. Στην συνεδρίαση παρεβρέθηκαν επίσης ο Πρωθυπουργός κ. Παπανδρέου, εκπρόσωποι των κομμάτων, ο Πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ κ.Τσίπρας, η Υπουργός Παιδείας κ. Διαμαντοπούλου και Βουλευτές όλων των κομμάτων. Η Βουλή των Εφήβων ξεκίνησε το 1994 ως εκπαιδευτικό πρόγραμμα της Βουλής των Ελλήνων επί Προεδρίας κ. Απ.Κακλαμάνη. Στα δεκάξι χρόνια που μεσολάβησαν, περισσότεροι από 300.000 μαθητές έχουν συμμετάσχει στη διαδικασία επιλογής για το πρόγραμμα και 4.800 είχαν την ευκαιρία να βρεθούν στην αίθουσα της Ολομέλειας του Ελληνικού Κοινοβουλίου και να πάρουν μέρος στις εργασίες του προγράμματος. Φέτος συμμετέχοντας στο πρόγραμμα επιλογής Εφήβων Βουλευτών εξελέγη Εφηβος Βουλευτής ο μαθητής Γεώργιος Αρβίθης (ρεβίθης) του Νικολάου καταλαμβάνοντας την μοναδική έδρα από τα κράτη της Ανατολικής Ευρώπης και μια από τις 20 του Παγκόσμιου Ελληνισμού

26

με την εργασία του για την ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΕΛΛΗΝΟΠΑΙΔΩΝ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ, η οποία και πρώτευσε. Ετσι τοποθετήθηκε στη επιτροπή Μορφωτικών υποθέσεων της Βουλής. Ο Γιώργος εκπροσώπησε το Δωδεκατάξιο Σχολείο Βουδαπέστης και όπως είπε στην έναρξη της ομιλίας του στην Βουλή.. ’’εκπροσωπώ και το χωριό που κατάγομαι, τα Τρίκαλα Ημαθίας’’... Με την έναρξη των εργασιών της Βουλής των Εφήβων στις 3-9-2011, ο μαθητής Γιώργος Αρβίθης εκλέχτηκε στην τιμητική θέση του Προεδρεύοντος της Βουλής, θέση από την οποία διηύθυνε το πρόγραμμα με επιτυχία όπως διαπιστώθηκε απ’όλους. Στη συνέχεια, ως μέλος της επιτροπής Μορφωτικών υποθέσεων τοποθετήθηκε επί του Νομοσχεδίου με θέμα ’’ΚΑΤΑΠΟΛΕΜΗΣΗ ΤΗΣ ΒΙΑΣ ΜΕ ΑΦΟΡΜΗ ΤΙΣ ΑΘΛΗΤΙΚΕΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ’’. Η τοποθέτησή του ήταν ουσιαστική και το Νομοσχέδιο, μετά την επιτυχή τοποθέτηση και άλλων εφήβων Βουλευτών, ψηφίστηκε επί της αρχής στην τελική Ολομέλεια της Βουλής στις 5-9-2011. Η Βουλή των Εφήβων επιδιώκει να μυήσει τους νέους στην βασική αρχή της Δημοκρατίας, που λαμβάνει υπόψη το ατομικό, αλλά υπηρετεί τελικά το συλλογικό συμφέρον. Είναι μια εμπειρία πολιτική, όχι με την στενή ,αλλά με την ευρεία έννοια, δηλαδή με την προοπτική του αυριανού σκεπτόμενου πολίτη. Ακολουθεί η ομιλία-τοποθέτηση του μαθητή Αρβίθη (Ρεβίθη) Γιώργου. Θεοδοσία Χατζηευγενάκη

Οκτώβριος 2011 • EΤΟΣ: 17°

Σκονάκι Αξιότιμε κ.Πρόεδρε. Φίλες και φίλοι Βουλευτές Ονομάζομαι Γεώργιος Αρβίθης και εκπροσωπώ το Δωδεκατάξιο Σχολείο Βουδαπέστης και το χωριό που κατάγομαι, τα Τρίκαλα Ημαθίας. Το θέμα της επιτροπής στην οποία μετέχω είναι η καταπολέμηση της βίας με αφορμή τις αθλητικές εκδηλώσεις. Ο Αθλητισμός περιέχει αρχές όπως ο σεβασμός στον αντίπαλο, η ομαδικότητα, η πειθαρχία, το ευ αγωνίζεσθαι- οι οποίες θα επρεπε να αποτρέπουν αντί να καλλιεργούν ενέργειες βίας. Κι όμως, στον σύγχρονο αθλητισμό βλέπουμε συχνά ότι το γήπεδο μπορεί να μετατραπεί σε πεδίο μάχης! Η βία, με όποια μορφή κι αν εκδηλώνεται, είναι ο υπ’ αριθμόν ένα αντίπαλος του ποδοσφαίρου. Η βία που παρατηρούμε στα γήπεδα ανήκει στον ίδιο κύκλο βίας και ανομίας που συναντάμε στην υπόλοιπη κοινωνική ζωή. Ακούω χρόνια τώρα πως αυτοί που πάνε στα γήπεδα για να τα κάνουν “γυαλια-καρφιά” είναι για να βγάλουν τα απωθημένα τους και πως το γήπεδο λειτουργεί σαν “αρένα” για τις κοινωνικές εντάσεις. Όμως πλέον δεν πείθεται κανείς. Είναι γεγονός ότι ο αθλητισμός σαν σωματική δραστηριότητα και σαν θέαμα προσελκύει μεγάλες μάζες ανθρώπων -κυρίως το ποδόσφαιρο. Όμως στα επεισόδια που γίνονται μέσα και έξω από το γήπεδο δεν συμμετέχουν όλοι σ’ αυτά, αλλά μόνο ένα μέρος του κόσμου. Και σε αυτό πρέπει να επικεντρωθεί η πολιτεία και όχι μόνο: οι αυστηρές ποινές σε οπαδούς που δημιουργούν τέτοια επεισόδια είναι από τα βασικά μέτρα. Είναι όμως αρκετό; Αλήθεια, μόνο αυτοί ευθύνονται; Ας μην κρυβόμαστε πίσω από το δάκτυλό μας. Ένα μεγάλο πλήθος ανθρώπων και φορέων είναι ηθικοί αυτουργοί για τη δημιουργία αυτού του φαινομένου. Τα σωματεία που πολλές φορές παρέχουν διευκολύνσεις και προστασία στους οπαδούς αυτούς, παράγοντες και αθλητές που πυροδοτούν την ατμόσφαιρα πρίν τον αγώνα, προπονητές και αθλητές που με τις ενέργειές τους ξεσηκώνουν τους οπαδούς, έχουν μερίδιο ευθύνης. Τα ΜΜΕ επίσης έχουν σοβαρή ευθύνη για την επιθετική συμπεριφορά αθλητών και οπαδών. ’’Νεκροταφείο θα γίνει η Τούμπα,, ΄΄Κόλαση και πόλεμος στο Καραισκάκη’’.Με τέτοια πρωτοσέλιδα και αλλα χειρότερα έιναι δυνατόν οι οπαδοί της τοπικής ομάδας να περιμένουν με λουλούδια τους αντιπάλους;

βλέπετε δεν μπόρεσα να βρώ πιο κατάλληλη λέξη... Ελπίζω να μην κατηγορηθώ για προβολή βίας στον Ναό της Δημοκρατίας! Στο δύσκολο όμως έργο της πολιτείας πρέπει να συνεργαστούν πολλοί φορείς. Πέρα από πολιτικές διαφορές, όλα τα κόματα, η δικαιοσύνη, η αστυνομία, οι ομάδες, οι παράγοντες, οι σύλλογοι, οι φίλαθλοι, οι γονείς. Όλοι πρέπει να αναλάβουν το κομμάτι ευθύνης που τους αναλογεί και να συνεργαστούν ώστε να εφαρμοστούν οι νόμοι. Μεγάλη βαρύτητα όμως πρέπει να δείξει η πολιτεία όχι μόνο στην τιμωρία που ακολουθεί μετά την σύλληψη, αλλά στο πώς θα καταφέρει να μην υπάρχουν πια συλλήψεις!! Πρέπει να ψάξουμε τι γεννά τη βία και να αντιμετωπίσουμε την αντικοινωνική αυτή συμπεριφορά στη γέννησή της, στη βάση της, στη σχολική εκπαίδευση και στην έλλειψη παιδείας, εξετάζοντας τη λέξη παιδεία με ξεχωριστό νόημα από αυτό της λέξης μόρφωση. Το σχολείο, η οικογένεια, το κράτος, το φιλικό και εργασιακό περιβάλλον θα πρέπει να γίνουν θερμοκήπια καλλιέργειας των αξιών που προκαλούν τον σεβασμό στην ανθρώπινη προσωπικότητα. Η σωστή διαπαιδαγώγηση, η σωστή παιδεία είναι αυτή που μπορεί να μας θωρακίσει από την σύγχρονη μάστιγα της βίας στα γήπεδα. Τα παιδιά από μικρή ηλικία πρέπει να μυηθούν στα αθλητικά ιδεώδη, μέσα από το σχολείο, τις ακαδημίες και τον μαζικό αθλητισμό. Ας κάνουμε ευχή την ελπίδα ότι σύντομα θά ‘ρθει ο καιρός στην Ελλάδα μας που οι γονείς θα πηγαίνουν στα γήπεδα μαζί με τα παιδιά τους για να χειροκροτήσουν την αγαπημένη τους ομάδα και τις καλές φάσεις της αντιπάλου, χωρίς να φοβούνται για την σωματική ακεραιότητα αυτών και των παιδιών τους. Εμείς οι νέοι από την πλευρά μας είμαστε πρόθυμοι να βοηθήσουμε με όποιο τρόπο θελήσει η πολιτεία στην καταπολέμηση αυτής της μάστιγας. Σας ευχαριστώ!

Να μπούν ποινές λοιπόν σ’ όλους αυτούς και σ’όσους φανατίζουν τους οπαδούς με τον ένα ή τον άλλο τρόπο. Εμπρηστικές δηλώσεις πρίν τον αγώνα, επιθετικές συμπεριφορές ποδοσφαιριστών σε αντιπάλους, ντοπάρισμα λεκτικό στον αγωνιστικό χώρο, πρέπει να τιμωρούνται. Όχι χάιδεμα όμως. Το μαχαίρι πρέπει να φτάσει στο κόκαλο! Συγγνώμη κ.Πρόεδρε,

27

Ελληνισμóς • Έκδοση της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Ουγγαρίας

Σκονάκι

Ελληνική λαογνωσία

(Για όλες τις μορφές μειονοτικής εκπαίδευσης) της Ευαγγελίας Τσαρούχα

Στόχοι ανάπτυξης 1. Απόκτηση γνώσης, μάθηση Σχολική τάξη 1-4.

Σχολική τάξη 5-6.

Σχολική τάξη 7-8.

Σχολική τάξη 9-12.

Οι μαθητές προκειμένου να γνωριστούν μεταξύ τους, συστήνονται, μιλάνε για τον τόπο όπου κατοικούν στην Ουγγαρία. Δείχνουν στον χάρτη από πού κατάγονται οι πρόγονοί τους. Φέρνουν στην τάξη φωτογραφίες από την Ελλάδα, οικογενειακά κειμήλια και άλλα αντικείμενα και μιλάνε για την ιστορία τους. Ζωγραφίζουν την ελληνική, την ουγγρική σημαία καθώς και τη σημαία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τραγουδάνε τους εθνικούς ύμνους, λένε λίγα λόγια για τους ποιητές και τους μουσικοσυνθέτες των έργων αυτών. Αφηγούνται σύντομες ιστορίες για τους εθνικούς ήρωες και τις εικόνες που βρίσκονται είτε στα βιβλία είτε στην τάξη. Οι μαθητές διαβάζουν τους μύθους του Αισώπου και άλλους σύντομους λαϊκούς μύθους, θρύλους για λαϊκά έθιμα και για αγίους και ποιηματάκια για παιδιά. Ακούνε ελληνική μουσική, συμμετέχουν στις εθνικές γιορτές της 25ης Μαρτίου και της 28ης Οκτωβρίου. Παρατηρούν πώς γιορτάζουν και γλεντάνε οι Έλληνες. Τα παιδιά προετοιμάζονται για τα Χριστούγεννα και για το Πάσχα μαζί με τις οικογένειές τους, αποκτώντας γνώσεις πάνω στα ελληνικά έθιμα και στην ελληνική παράδοση.

Με σκοπό να αποκτήσουν γνώσεις, οι μαθητές επισκέπτονται τα μνημεία της πρώτης ελληνικής διασποράς στην περιοχή που μένουν. Παρατηρούν τα χαρακτηριστικά, εξωτερικά και εσωτερικά, γνωρίσματα των ορθόδοξων ναών. Ανάγνωση λαϊκών μύθων, θρύλων για τους μεγαλομάρτυρες αγίους της ορθόδοξης εκκλησίας. Ανάγνωση ιστορικών τραγουδιών, θρύλων για την Άλωση της Κωνσταντινούπολης, απόκτηση περισσότερων γνώσεων για τα ιστορικά γεγονότα της εποχής εκείνης μέσα από εικόνες, ταινίες και τα μέσα μαζικής ενημέρωσης. Ανάγνωση λογοτεχνικών κειμένων, θρύλων, κλέφτικων τραγουδιών με θέμα τα κυριότερα ορόσημα της ελληνικής ιστορίας από την αρχαιότητα ως σήμερα (π.χ. οι περσικοί πόλεμοι, οι εκστρατείες του Μεγαλεξάνδρου, η Άλωση της Κωνσταντινούπολης, η Επανάσταση του ’21, η Μικρασιατική Καταστροφή, η Αντίσταση, η δικτατορία του ’67) καθώς και προβολή ταινιών με ιστορικό θέμα. Τα γραπτά έργα είναι κατάλληλα για την παρατήρηση των ιδιαιτεροτήτων της χρήσης της ελληνικής γλώσσας. Χρησιμοποίηση των γνώσεων στο σχεδιασμό και στην πραγματοποίηση των εργασιών σχετικά με τον ιδιαίτερο τρόπο ζωής των Ελλήνων και τους στενούς δεσμούς της οικογένειας με την κοινότητα.

Απόκτηση γνώσης δια μέσου συζήτησης με Έλληνες από τη πατρίδα και την Ουγγαρία με την άμεση παρακολούθηση αντικειμένων, εικόνων, κτηρίων και μνημείων, από αφηγητικά κείμενα, ταινίες και τα ΜΜΕ. Συλλογή πληροφοριών για τη ζωή της πρώτης και της δεύτερης διασποράς (για το παρελθόν και το παρόν), γλωσσικές ιδιαιτερότητές τους στη βιβλιοθήκη του σχολείου, στο Ορθόδοξο Μουσείο (όπου βρίσκονται και παλιά σχολικά τετράδια), στα περιοδικά της Αυτοδιοίκησης και από το Ελληνόφωνο Πρόγραμμα του Ουγγρικού Ραδιοφώνου. Χρησιμοποίηση των στοιχείων στο σχεδιασμό και στην εκτέλεση εργασιών και παρουσιάσεων. Ο μαθητής να παρουσιάσει τους κύριους τόπους κατοικίας του ελληνισμού, να εξηγήσει τους κυριότερους συσχετισμούς μεταξύ τρόπου ζωής και του περιβάλλοντος (εμπορικά κέντρα, βιομηχανικές και αγροτικές περιοχές).

Απόκτηση γνώσης από καθοδηγούμενες συζητήσεις, αντικείμενα, εικόνες, άμεση παρακολούθηση κτηρίων, αφηγητικά κείμενα που ακούστηκαν ή διαβάστηκαν προηγουμένως, τα ΜΜΕ και τις ταινίες. Συλλογή πληροφοριών για ένα ορισμένο θέμα, για την εργασία από τη βιβλιοθήκη, το μουσείο, τα αρχεία των ΜΜΕ και από το Διαδίκτυο. Αυτοτελής κατάταξη, ερμηνεία και παρουσίαση των συλλεγμένων πληροφοριών. Να εξηγήσει τα σύμβολα του ελληνισμού, να παρουσιάσει τις κυριότερες γιορτές και τα έθιμα. Εφαρμογή των γνώσεων στις ασκήσεις.

28

Για να ξέρετε τι μαθαίνουν τα παιδιά μας. ΣΥΝΕΧΙΖΟΥΜΕ ΣΤΟ ΕΠΟΜΕΝΟ ΤΕΥΧΟΣ

ΟκτώβριΟς 2011 • EτΟς: 17°

Οι ρίζες μας

Οι βετεράνοι μας

Τασούλα Τσίκουτα «Οι δυσκολίες δεν με φοβίζουν..» Του Θανάση Ζιανού

Π

ιστεύουμε πως οι ζωντανές μαρτυρίες, οι αφηγήσεις αγωνιστών και αγωνιστριών βετεράνων είναι η καλύτερη απάντηση σε όλους εκείνους που προσπαθούν με κάθε μέσο να διαστρεβλώσουν την αληθινή ιστορία των λαών, ιδιαίτερα την περίοδο του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, αλλά και μετέπειτα. Σε αυτό το τεύχος σας παρουσιάζουμε την αγωνίστρια Τασούλα Τσίκουτα, κάτοικο του 2ου διαμερίσματος της πρωτεύουσας. Χάρηκε για τη συνάντησή μας...«Επιτέλους κάποιος μας θυμήθηκε κι εμάς». Έχει δίκιο, αλλά της υπενθυμίζω πως όλοι έχουν τις δουλειές τους και τα προβλήματά τους. Αλλά ας αρχίσουμε τη συζήτησή μας.

– Τασούλα, πες μας λίγα λόγια για τη ζωή και τους αγώνες σου.

– Χαίρομαι που μου δίνετε αυτή τη δυνατότητα. Γεννήθηκα στις 18 Φλεβάρη 1927 στο χωριό Καστανιές του Ν. Έβρου. Κόρη του Μαρακλή Αντώνη και της Γαρουφαλιάς. Κατάγομαι από αγροτική οικογένεια, ήμασταν πέντε αδέρφια. Στο χωριό μου τελείωσα μόνο την Γ’ Δημοτικού. Μετά βοηθούσα τους γονείς μου σε όλες τις δουλειές. Ζούσαμε κι εμείς μια συνηθισμένη αγροτική ζωή όπως όλοι οι αγρότες της υπαίθρου. Όταν στην πατρίδα μας εισέβαλαν οι Γερμανο-Ιταλοί και Βούλγαροι κατακτητές, η οικογένειά μας πήρε μέρος στην Εθνική Αντίσταση και πάλεψε από τις γραμμές του ΕΑΜ-ΕΛΑΣΕΠΟΝ-ΚΚΕ. Εγώ ήμουν οργανωμένη στην ΕΠΟΝ ενώ το 1944 έγινα μέλος του ΚΚΕ όπου ανήκω μέχρι σήμερα και είμαι περήφανη γι’ αυτό. Όπως είναι γνωστό, στον Έβρο υπήρχε ισχυρό αντιστασιακό κίνημα που το καθοδηγούσε το ΕΑΜ και το ΚΚΕ. Δυστυχώς, όταν απελευθερώθηκε η πατρίδα μας, όχι μόνο δεν αναγνωρίστηκαν οι αγώνες μας, αντιθέτως πλάκωσε η μεγάλη τρομοκρατία εναντίον μας. Έτσι αναγκάστηκα κι εγώ με την αδελφή μου Μαρία,

να καταταχτούμε στο ΔΣΕ. Εγώ υπηρετούσα στην ταξιαρχία του Λιάκου. Όταν πήραμε διαταγή να μετακινηθούμε προς την περιοχή του Βιτσίου, σε όλη αυτή την μακρινή πορεία δώσαμε πολλές και σκληρές μάχες με τον αντίπαλο Εθνικό Στρατό. Είχαμε αρκετές απώλειες σε νεκρούς και τραυματίες. Στο Βίτσι με μετάθεσαν στην ταξιαρχία του ξακουστού Συνταγματάρχη -αργότερα Μεράρχου- Βαϊνά Παντελή. Δώσαμε κι εκεί αρκετές αρκετές μάχες. Το 1948 τραυματίστηκα στο βουνό Μάλι-Μάδι και μεταφέρθηκα πρώτα στη Βουλγαρία και το 1950 στην Ουγγαρία. Εδώ δούλεψα πέντε χρόνια σε επιχείρηση ρούχων και στη συνέχεια εργάστηκα στο Συνεταιρισμό Πλεκτών Ειδών Βουδαπέστης. Το 1949 παντρεύτηκα με τον αγωνιστή Νίκο Τσίκουτα και μαζί αποκτήσαμε την κόρη μας Μάγδα και τον γιό μας Αντώνη. Η κόρη μας δημιούργησε οικογένεια και μας χάρισε δυο χαριτωμένα εγγόνια, τον Μάρτον και τη Νίκη, τα οποία τέλειωσαν πανεπιστήμια και είμαστε περήφανοι γι’ αυτά. Δυστυχώς ο σύζυγός μου πέθανε το 1985 κια αργότερα έχασα και την κόρη μου μετά από μακροχρόνια, ανίατη ασθένεια. Αυτό ήταν ένα μεγάλο πλήγμα για την οικογένειά μας κι ιδιαιτέρως για μένα. Τώρα ζω με τον γιο μου Αντώνη, ο οποίος γεννήθηκε με μια μικρή υστέρηση. Όπως βλέπεις, Θανάση, τα ατυχήματα κι οι δυσκολίες της ζωής είναι μεγάλες, όμως δεν μας πτοούν, θα τις παλέψουμε, όπως παλέψαμε δυόμιση χρόνια με όλες τις αφάνταστες κακουχίες, στερήσεις και κινδύνους που αντιμετωπίσαμε στο ΔΣΕ. Θα σταθούμε όρθιοι και παλικαρίσια όπως και τότε. Οι αγωνιστές ποτέ δεν πρέπει ν’ απογοητεύονται.

– Αγαπητή Τασούλα, σου εύχομαι υγεία και δύναμη! Σ’ ευχαριστώ για τη συνομιλία μας.

– Κι εγώ σας ευχαριστώ και να ‘ρθείτε να κουβεντιάσουμε κι άλλες φορές.

Τασούλα Τσίκουτα

Ο σύζυγός της, Νίκος Τσίκουτας

Ο γιός της, Αντώνης Τσίκουτας

29

Ελληνισμóς • Έκδοση της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Ουγγαρίας

Γαστρονομία

Γεύσεις από τη Μεσόγειο Της Κλειώς Μυτηλιναίου

A

γαπητοί μας αναγνώστες τι θα λέγατε για ένα πεντανόστιμο και κυρίως πανεύκολο πιάτο, που να μυρίζει θάλασσα,να τρώγεται το ίδιο ευχάριστα χειμώνα και καλοκαίρι, κρύο ή ζεστό, το οποίο θα λατρέψουν ακόμη και τα παιδιά που δύσκολα τρώνε το ψάρι; Εάν ναι, τότε η ακόλουθη συνταγή με βάση τα μακαρόνια, σπαγκέτι ή πέννες, με τόνο και ντομάτα είναι η ιδανική συνταγή για σας. Ζυμαρικά με τόνο Υλικά • • • • • • • • • • • •

500 γρ. Σπαγκέτι ή πέννες 6-7 κουταλιές της σούπας ελαιόλαδο 2 κρεμμύδια μέτρια ψιλοκομμένα 3 σκελίδες σκόρδο 2 κουτιά έτοιμη σάλτσα ντομάτας 1 κονσέρβα τόνο μεγάλη (200 γρ.)

1 κουταλιά της σούπας τοματοπελτέ 1 ποτήρι του κρασιού κρασί λευκό αλάτι, φρεσκοτριμμένο μαύρο πιπέρι 1 κ.γλ. ρίγανη 2 αντζούγιες (προαιρετικά) λίγο μαϊντανό ψιλοκομμένο για το γαρνίρισμα (προαιρετικά)

Εκτέλεση • Σωτάρουμε στο ελαιόλαδο τα ψιλοκομμένα κρεμμύδια και το σκόρδο και πριν πάρουν χρώμα καλά, ρίχνουμε την ντομάτα, το αλάτι, το πιπέρι και αφήνουμε τη σάλτσα να πάρει βράση.

• Τη σβήνουμε με το κρασί, αφήνουμε και πάλι να βράσει για 2 λεπτά ώστε να εξατμιστεί το αλκοόλ και αν χρειάζεται προσθέτουμε άλλο μισό περίπου ποτηράκι του κρασιού νερό.

• Βάζουμε τον τοματοπελτέ και αφήνουμε τη σάλτσα μας να βράσει σε μέτρια φωτιά για 20 λεπτά περίπου, προσέχοντας να μην μας κολλήσει.

• Στραγγίζουμε τον τόνο από το έξτρα λάδι της κονσέρβας, τον διαλύουμε λίγο με το πηρούνι και τον προσθέτουμε στη σάλτσα.

• Προσθέτουμε επίσης τη ρίγανη, και άλλο μισό ποτηράκι του κρασιού νερό και αφήνουμε τη σάλτσα να βράσει για άλλο ένα τέταρτο -πάνω κάτω- μέχρι να πιει τα υγρά της.

• Στο μεταξύ βράζουμε τα μακαρόνια σε αλατισμένο νερό, τα στραγγίζουμε και τα ρίχνουμε μέσα στην κατσαρόλα με την σάλτσα ανακατεύοντας καλά. Τα σερβίρουμε ζεστά αλλά και κρύα πάλι είναι εξίσου νόστιμα. Μυστικά για να φτιάξει κανείς κλασική ιταλική συνταγή με μακαρόνια και τόνο δεν υπάρχουν πλέον αφού βήμα προς βήμα σας έδειξα πώς να την ετοιμάσετε. Όσοι πάλι θέλετε να προσθέσετε και τις αντζούγιες και έτσι να παινευτείτε πως η μακαρονάδα σας είναι αυθεντική συνταγή από την Νότια Ιταλία, κάντε το και βάλτε τες πριν προσθέσετε τη ντομάτα. Ελπίζω να σας άνοιξα την όρεξη για μεσογειακές γεύσεις.

30

Ο

Ντοχανγκιάρ

ι Αυτοδιοικήσεις Ελλήνων Βουδαπέστης και του 8ου Διαμερίσματος διοργάνωσαν και φέτος τη «Βραδιά αναμνήσεων» που πραγματοποιήθηκε την 1 Οκτωβρίου 2011 στο Πολιτιστικό Κέντρο Törekvés. Η εκδήλωση άρχισε με την κατάθεση στεφάνων στην αναμνηστική πλάκα που είναι τοποθετημένη στην πρόσοψη του κτιρίου στο οποίο τη δεκαετία του 1950 κατοικούσαν 2500 περίπου Έλληνες πολιτικοί πρόσφυγες. Η γιορτή άνοιξε με τους εθνικούς ύμνους Ελλάδας και Ουγγαρίας. Στη συνέχεια η κ. Ειρήνη Μποζώνα, Πρόεδρος της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Józsefváros, απηύθυνε ένα σύντομο χαιρετισμό στους συγκεντρωθέντες. Λίγα λόγια είπε και ο Πρόεδρος της ΑΕΟΥ, Λαοκράτης Κοράνης, ανακοινώνοντας πως οι εκδηλώσεις που θα οργανώνονται στα επόμενα χρόνια θα πραγματοποιούνται στις 27 Σεπτέμβρη, την ημέρα της ίδρυσης του ΕΑΜ. Στεφάνια κατάθεσαν οι Αυτοδιοικήσεις Ελλήνων του Józsefváros, της Βουδαπέστης, της ΑΕΟΥ και του 13ου Διαμερίσματος, και το Προεδρείο της Νεολαίας. Στη Λέσχη του Πολιτιστικού Κέντρου Törekvés συνεχίστηκε η γιορτή. Για το ιστορικό της ημέρας έκανε μια σύντομη ομιλία ο κ. Γιώργος Τζιντζής, Πρόεδρος της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Βουδαπέστης, αναφέρθηκε στους αγώνες του λαού μας, για την λευτεριά της πατρίδας μας, από τον ξένο ζυγό. Το καλλιτεχνικό πρόγραμμα που ακολούθησε παρουσίασαν τα χορευτικά συγκροτήματα «ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ» και «ΧΕΛΙΔΟΝΑΚΙ», η χορωδία «ΡΩΜΙΟΣΥΝΗ» και η ορχήστρα της Γιαννούλας Στεφανίδου. Συνάμα στην οθόνη προβλήθηκε ένα ντοκιμαντέρ με εικόνες για τον Άρη Βελουχιώτη και την δράση του στην Εθνική Αντίσταση, καθώς και αυθεντικές αφηγήσεις βετεράνων αγωνιστών του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ, που αγωνίστηκαν και πολέμησαν μαζί τον ξένο κατακτητή. Το γλέντι συνεχίστηκε με τραγούδια και χορούς ως τα μεσάνυχτα. Όλοι μας περάσαμε μια ευχάριστη βραδιά, ευχόμαστε και του χρόνου να ξανανταμώσουμε. Θανάσης Ζιανός

Γ. Τζιτζής

Ειρ. Μποζώνα

Βιβλίο «Έλληνες στη Νέα Πέστη»

Σ

τις 12 Οκτωβρίου έγινε η παρουσίαση του βιβλίου «Έλληνες στη Νέα Πέστη» της σειράς «Έλληνες στην Ουγγαρία» από τους συγγραφείς του, κκ. György Antal Diószegi και Σπύρο Μπ. Αγκάρντι. Την οργάνωση της εκδήλωσης ανέλαβε η Αυτοδιοίκηση Ελλήνων της Νέας Πέστης.

ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ

Έκδοση της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Ουγγαρίας Εκδότης: το Σώμα της Αυτοδιοίκησης Ελλήνων Ουγγαρίας Διευθύνων Σύμβουλος της Σύνταξης: Κοράνης Λαοκράτης Αρχισυνταξία: Βούλα Αυγουροπούλου Σελιδοποίηση: Lajos Németh Διεύθυνση Σύνταξης: 1054 Budapest, Vécsey u. 5. Τηλέφωνα: 06-1-302 7274, 06-1-302 7275 Φαξ: 06-1-302 7277 e-mail: ellinismos@hotmail.com Τυπογραφείο: Feszofe kft.

ISSN: 1786-0989

ELLINIZMOSZ

A M.G.O.Ö. kiadványa Kiadó: a M.G.O.Ö. Testülete A szerkesztőség ügyvezetője: Koranisz Laokratisz Főszerkesztő: Voula Avgouropoulou Tördelő: Németh Lajos Szerkesztőség cime: 1054 Budapest, Vécsey u. 5.

Telefon: 06-1-302 7274, 06-1-302 7275 Fax: 06-1-302 7277 e-mail: ellinismos@hotmail.com Nyomda: Feszofe kft.

ISSN: 1786-0989