I oεun
I
rr.. '
ι,lovτ:oYNΑ ToY
ΣYM ΠΑΙ\rroΣ
1
lαΘΗ ΓΗ" TΗΣ XΑΡToΓΡAΦlAΣ. λrΑΣ ΞEΝΑΓEI ΣΤoΝ Κoo KYplοΣ EYΑΓΓEΛοΣ
Λl BIEPΑΤοΣ,
Σr\ro TΩλΙ ΓΕΛΟιoΓpΑΦlKΩΝ-ΣΑTlplKΩN XΑΡ-
Tf!Ν. TΩΝ oΠOlΩΝ Η ιιΠYΞlΔΑμ ΑΝolΓEl
.A
Τo
ΛΑο KΑl ΣΤΗΝ οnfi KΗ ΟΦaΑΛλj!ΑnΑ'rΗ. TΗ ΠPΩΤOTYΠ Η ΣYΛΛOΓ}l ΤoY αMΑΣKΑPEM E-
"s''
t8{flΦτ*ζΦ*.*
ApΟλ,lο ΣΤo X|οYMοξ ΣΤΗΝ ΑΝΑTponΜ ΤΩΝ ΣΤΞpEοΤYnΩΝ nοY XΑpΑΚTΗ plzCIYΙ\Ι ΚΑΘE
ιξ1'*ι"ι**,*η1-w"txιφsnq*'
*,*'qqsiq\tpγ*ψι\τει\\.
}'l
\"'.as\
'δlsιτ\ι*ιrsιιιs'Eιrλη\*ι$δξ
ΝoYμ ΣYM ΠΑΝΤQΣ Μ ΠΟΡΕt KΑΝ ΕlΣ !ιΙΑ ΘΑY_ ΜΑΣεt ετΗ Δl{ΜΟTKΗ )npTCI9ΗKl{ ιζOzΑhli{Σ.
Σ9,τφucoi
χαρrΞεg KEl
Ν,4
ηξη |
ENo I APHΣ MAΛANΔPAKHΣ (maland ra@enet. gr)
Ν0ηfi
1ρι
2
F\
.>l
* t#qt ηεη
#
s"
re {,-,
H
XloYMoPlΣTlKH
ΠΛEYPA
ToY KoΣMoY
4
Iι'l[Ιr["
t .
N c' Ι]'οRDRE
lοisler: \t!ιψqtι ι\ι\).qη\ιj .iιrι'α $\sι\\\τζ\\Φ N\ιrι\\ζ- ' :, Fniιεε.1iη ξ{q αt,srr\& ιι ltιιcι!\ι 1
Α
\Δ
!Ψ != tι e"roq, 2-_: Ιεηι*'
τ*ιιiιttκ"''ιιτ \-α.tλ οiι\i.{ι'ιιιιη4g1ιu\as.
\ηι
i;ι,ffj'ii'i;-"\Ψt}*}$Ιλ*;o*,..
,
ι]:*Ι+*.fu
δ:', 4 ,ι
b.-* ι1sΙ.φ\ι\s(*
\\. :. \
3ε"da,.q.,.'l. \J:ζscNΦ\ ιw Τυnqυiι \n \f ιt QιιτηΙ1 qι'\ιιu".itq\
*:ι.' t j . \\\\\ιs. }\1'ι .*::: r t\\ "}:ΨL:ι: ι\ι t'.ι\\ ιlιrn1ιιιλ ιgι"isr. + tΙ .'.Aιιθri${t.\$\1m\ι i\a f\λι\1ψ1..λt *',: \ιιι\\t1 1ιιι ιτ,, ιι \$'.'ι\r\ \'i\o s\n\\ι*\ι\ !δ\\\\ _ 'ΨΨ l, l AυTf, lcΗ ε, \\ιαιrd\t.ιt _\ιιαι*u 7 ia Χυs8l E \η\τε \\o \'ιι'.\ι\ι_ιιwd \tιψsι \.i .\\gE Φι1τ ;\ sdι ιt ι\ii\_ιιι .l 7'"';'δo)]),τ;\\\:R\:.'λιγ*"ι .
.
8
I, δυθοe
l" ltο
\r ι\''ι.\\\ι" .\ffi
ψtlε\"λ,ι.ιιιo*ιι''ι
.]-
\ιldfu
",.
9 {i GFθcε \ι$Φsη\ιeΑ cη\ιιιι \ι\<γc l0'a hl οθlι e.\η\ι(,$\ι\ιt' ι\*\qΨτιs \e\ι\ι\*\ι.ι ur\mιι\ι ι\ιξ \ \\ιΨ1\ιs: (λ\\\ι
ι\
^! ι:,
'
cοεεe.\ι \wηιι\ i''
]aΙtdθ
lg,|e
ι1a\.{il \\ι'n* ta\
ιv
δ
ι\ιt
\\ι$i ιt \\ι\BΝ \ι"l\\w \N1 q'ιι{ι.$ \α\\\q ιξ .
ιιrα\υ\ - l
a.
I
λ\" ^\'' ιο
?r,ti;
/{
\
) ilεt4ζ
''
β
f,
|η'';r'
zω,5μoρΦn Eυριiπn oε μlo <<κωμlκιi ΦUσIoλoγiο>. oλεg οl xιjρεg ΧαρτoγρoΦoιjVτol 6xovταg μoρQdq ζιδωv: n Γαλλ[ο ωζ κdκoρoζ, τo Bdλγlo ωg ορoυρoiοg, n lοποviο ωg τoιiρog, n Pωoiο ωg λευκri ορκodδo, n Γερμοvio ωq
αλεπoιj
κ.ο.κ. ooo γlα τnv Ελλdδo, μετoμορΦωθnKε
σε... μπαρμπoιjvtο που τnγαviζοvται!
E
trl
Ιγ
ΟRΙ_
$βΕ,$
$0
RΤε ΗAγ
,Φ?
&
ΜιDDΕιffi
J,$ΙW
BllF,{,&
ι{Αγ ΓΤ
Αffi]sΙ's BRiΙjfrΝ"ss
Α SΕRlι}_Cο]!{ic MAΡ οr ΕURΟΡξ ai lRl.ιt.w.
Η(lSl'.
Α!τncE οε'biaηΝο |η τRtcBLεD
fΑτlis''&&.
l9οΟ
-i:ξe:':;
L
)' )
l, I
Tl
F
παρακivηoε τoυg καλλπ€1vεζ
vα κατα-
πlocπo0v με τouζ γελoloγραιplκoιig-oαπμκo0g 16ρτε9; αΔεν Θα τoυg €λεγα rδ16τυnoυg, αλλd ιδlohερouζ, Xαρlσματιl<oιig,
ευQυεig
ευαioΘητoυζ σTα Ι(olvωVll(d καl noλlτtκd γεγoνoτα τηg επo1ηg τoυq, αλλd καl oαQιbq t<αl
I
επηρεοoμ€νoυq
απ6 τo κλiμα τηg (αg την noιi_
με €τoι) 6ντovηg"γεωγροQlκ6τηταg" ΠoU εΠll<ρατoιioε οτα xρ6Vlα τoUζ. Για nαρdδεrγμα, o μoνα16q De Canistris απ6 τηv Παβio, πoυ €φτια_
ξετov 14o αl. τov nερiφημo (t<υρtoλεκτtt<d εnαναoτατll<o γlα την εno1η τoυ) oλληγoρrκ6 αν-
.-
I
I
P I
/
Kιiτω: <<To γλυκ6 τωv βoolλdωv>> πoυ ετolμdζοvταl Vo γεUτοι]V ol δυvoτoiτng Eυριiπng. Aριατεριi, πιivω: Ελλ6δo καl Bαλκdvιο πρooπαΘοιiν νο απoτιvdξoυv τo βιiρog τng ξαπλωμ6vng AυοτρΓog κol τng xovτριig Πρωoioξ. o,τl πoθαΙvεl κot n Πoρτoγαλio απ6 τnv loποviα (1870). Aρloτεριi, κιiτω: xdρτng τoυ 1900 πoU σοτΙρi'ζεl τnV nγεμov[ο τoU TζoV lMπουλ (μετωvυμiο τng Aγγλiοζ) καt τωv Qiλωv τoυ. H Toυρκio (ξοπλ6Vεl οvοπαuτtκ6 oτnv εxθρ6 Ελλdδα, xομoγελιivτοq oτn oκdι!n 6τt oυτoi ot μπελdδεg δεv πρdκειτoι vα
τn βλdψoUV)).
l |,
t
t
Ξ
Σ9"φucoa χαρτε9
αμερlKαv6ζ σUψραιp€αg, lαroρlK6ζ καl Φlλ6ooφog Γoυλ Nπριiv επε Πεl 6τι ol 1ιiρ_ τεg μdg δε|ρoυv τo nρ6oωno ηg lαroρiαq. Kdvoνταg €vα βημα πlo π€ρα, θα λ€γαμε
6-
τl μαg δεi1voυv επioηg τη'.' μouτσoιivα τηζ, σxεδlασμθvη με τov Πto αστεio τρ6πo! To απoδεtκv0ouv δεκιiδεg 1ιiρτεg πoυ ιiρ1loαν vα o1εδldζovταl πρrv αn6 αrιilvεg, δlαιp€ρovταg ρlζrκd απ6 τoυg... εnioημouq oυψενεig: τoυq γεωγραιpκo0g, πoλrτlκo0g,
γεωφUσlκoιiζ, τoπoγραΦlKo0q, oτρατlωτlκoιig καl loτoρικo0g 1ιiρτεg. oI oατlρll<oi xdρτεg απoτελo0v τoυg γελωτo_ ΠoloΟζ σTηV αυλη τωv ooβαριilν xαρτoγρoΦων. Η εntoτημoνIκη αnoτ0πωoη δεν €xει θ€oη o'αυτoι1g' Eδιil l<υρlαρxoιjν τα (αρvητl-
αnεlκoviοεων
"l<ατd ταg
Γροφdq"
υTo iδro nαροτηρo0με Kαl στoUζ μεταγε-
v€oτερoυg καλλrτ€xνεg, lδlαiτερα τoU 19oU αl.To κivητρo εiναl η μεγdλη γεωYραΦlKη Klνητlκ6τητα, η ono[α oυvδυαζεταl με τlg γεω_ ι<oνoμ κ€g κα t γεωnoλlτl κ€q αvα l<ατατdξεl g oτην Eυριilnη καloτoν κ6oμo. H γεωγραQlr<η oI
l
l<lvητtκ6τητα <p€ρvεr τη Qυolt<η αΠαiTηση γlα τη χαρToγραφll<η αnεlκ6νroη τηg. Ταυτ6xρovα, oμωg,6λη αυτη η τρελα τηqγεωγραφlKηζ
t<ριτll<η
αrην (εnεκτατtt<η) εξωτεριι<η noλlτl κη τωv xωριilν τoυg. Πρog αnoQυγηv... μnελdδων, 6λog
γελoloγραQiαg, τηq odτlραg, τηg l<αρrκατoιiραζ να "μεTαΦρdσoUν" o'αυτ6 τo εiδog των
αυτ6q
xαρτιilvτη oιiγιφoUση, την ανTlΠαραθεση Ι(αI τoυg εθνlκloμo0g, 6nωq εξελioooνταl oτoν
χoρακτηρiζoυν
δlαφ6ρoυq λαoιiq κol μlα l<αυoτtκη
o
xλευooμ6q
r<αl η γελoroπoiηoη ηταν κdτω αn6 τo μανδιiα τηq αλληγoρΙαq καt των onτtκιbν τρll<.
καλα κρυμμ€να
Evο oημαντlκ6 1αρτoγραQtκ6 αn6θεμα αυτιilv τωv oατιρll<cilv δημιoυργημdτων βρi_
oτη Δημoτlκη XαρτoΘηκη Koζdνηq, noυ αrεγdζεταl στoΑρχoντlκ6 Λαoodνη καl αnoτελεi nρoioν oυνεργαοΙαq τoυ Δημoυ και τηg l(oβεvταρεioυ Δημoτll<ηg σKετol σUYI(εVτρωμ€νo
BtβλloΘηκηg με τo Αρtoτoτ6λειo Πανεnloτη-
)
Tηζ Παραδoσlοl<ηg μεoαlωνlκηq δυτlκηq xρtoτlανl l<ηg 1αρτoYραΦiαζ l(αl τωv oυ μβoλl κιbv
o0γκρouoηg των δlευρωnα'it<ιbν καl nαyκ6σμΙων σUμΦερ6ντωv nαρακlvεi τoυq ευα[oΘητoυg Ι<αl XoρlσμαTll(oιlg καMιτ6xνεg τηq
κd oυνηΘωq) oτερε6τUΠα ΠoU
ι
Θρωnoμoρφlκ6 1dρτη, φαivεταl dμεσα εΠηρεαoμ€vog αn6 τη νdο ΧαρτoYραφlKη τUΠoλoγiα τωvναuτlκιilv πoρτoλdvων. Xαρτci:v noυ αλλdζoυν τη μθxρr τ6τε γεωγραφll(η αντiληι.].lη τoυ l<ooμoυ. M'αυτoιig oημαvε τo τ6λo9
μlo Θεooαλoνil<ηg. H πρωτoτυnη αυτη oυλλoγη εiναl υn6 την εnoπτεio τoυ Ευdγγελoυ Λl βlερdτoυ, καΘηγητη τη
g
ΧαρτoγραQ[αq oτo
τμη μα TonoγρdQωv M ηxανl ι<ιilv τηζ ΠoλUTε1νll<ηg Σ1oληg τoυ AΠΘ καl nρo€δρoυ τηq εnl_
τρoπηq γlo τlg ψηQrακ€q τεxvoλoγiεg oτη 1αρ_ τoγραQιt<η κληρovoμld τηq Δlεθνoιig Xαρτo_ γραφlι<ηq Evωoηg. Δlαθ€τovταg nλε6ναoμα ψιboηg γrο τo αντlκεiμεvo l<αt εndρκεrα 1ιo0-
γεωγραQll<o 1ιi:ρo. Γl'αυτ6 ΘεωρoOvταl ακ6-
μη
oημερα μovαδtκoi αυτoi ol γελoιoγραxdρτεg. Αnoτελoι]v αvτlκε[μεvα μεγd-
l<αl
Qlt<oΙ
ληg φρoντΙδαg
ι<αl
nρoooxηg αn6 παγr<6ομlα
κoρυφαΙoυg oυλλεκτlκo0q καr πvευματlκo0g θεoμo0q, οε xιi:ρεg μεγενrκ6τερη nαρdδooη στη XαρτoYραΦiα, 6nωg εivαI Π.Χ. η BρεTανlκη Blβλloθηκη, η BlβλloθηKη τoυ l(ovγκρ6ooυ, αMd
t<αI μεγdλα μ€oα εnικotvωνiαg. Το BBC, Ylα nαρdδεlγμα, αQl€ρωoε nρooφατα
αξlooημεiωτo xρ6νo oε μrα oημαντlκη
εl<_
nρooωno τoυ εiδoυg τηq βικτoρlαvηg nερι6δoυ, τη Lilian Lancasteη η oΠoια αo1oληΘηl(ε με τη γελoloγραQll<η xαρτoγραQiα γrα να δtαor<εδdζεl τoν κατdκolτo αδελQ6 τηg!υ
)
μoρ Ylα τo oxoλlαoμ6 τoυ, αnoτελεi lδανικ6 ξεvαγ6 γlα μlα nερlηγηoη o'αυτ6 To... μα-
opicinus de Canistris δημloιiργηoε κιiπolo ιιρειiμαι; Tl απli1ηoη εi1ε; κH αnεlκovloη τoυ opicinus,
),
ol<αρεμ€vo
τoυ λεγ6μεvoυ "τρελoι_i μovαxo0", εivαl 6vα
I
t
σιμΠανl
Η πριirτη απεlκ6vIση τoU
E53
l\Ι\ t; Ιl t i\
Ι
Lτ
iγ TΙξΟι]Ι3t,Ξp lγΛ'ΙER$
09. Fjschjang jfl τrlben_ιa F€che en εau ιrσυble pesω l c'.e ΦΦ t luΓΦE -. J
rι ijυRi]Pt w RυsΙi
Α SεΙiti]'cc}iγΙ]c MΑι! j:REΙ}-
^1*:.1.,, t"; σεlζ, o l(εντρoεUρωΠαll<oζ
tι
&"h
μlλιταρlσμoζ, αK6-
μη l(αl Χαρα l(τηρlσTt Kd Xρηστl t(d αVτl l(εiμενα
Πoλιτlσμ6ν εiναl μερll<α αΠo το στερεoτUΠα ΠoU t<αΘlερ6VoνTαlToTε _ Περioδo μεγαλων εΘVoKρατιKων αναl(οTατdξεων, l<Uρiωζ σTην Ευριilπη, ΠoU εΠεl(TεiVoVTαl
t<αl
στo αΠoll(ιo-
I(ραTlι(6 σιjσTημa Tηζ σToν κ6ομoll'
Π6oo κonlαorlκη ητov η κατασκεuη αU-
'ι
Η1
τd)v τωv ;1oρτιitv; <Eiναl δ0ot<oλo να αξlo-
ffi
λoγηθεi με αl<ρiβεlα, δεδoμθνoυ 6τι λεinoυν
Φ
στolXεiα σΧετιΙ(α με την r<αταol(εUη ToUζ. ΑΠ6 Πεiρα μΠoρεiνο Πεl l(αVεiζ oTl oΠαlTοιjσε, εl(τ6ζ αn6 τη δεξroτητo oτo ol<iτoo, τη ζωγραQrr<η l<αl την αιoθητlι<η nρoετolμαoiα, tδlαiτερη
Σαπφucoi xιfrρτεg
πρooo1η στη μεταΦoρd τηζ XαρτoγραφιKηζ γεωμετρll<oτηταζ. Στην Πρoσαρμoγη τωv μoριpιi.lν l<αl των αvτtl<εlμdνων ΠoU σXημαTiζoUV
την
r<αΘε xιilρα, με Tη γεωγραQll<η μoρQlκ6Tητα τωV αl<τoγραμμιilv, KοΘωζ ι(αl Tων γεω-
Π6vω: <ψdρεμο oε ταραγμ€vο vερd>. oλεg ol xιiρεg κdτl ι!oρειioυv ri... δολι,ivoυv o'ουτ6v τo xdρτn τoU 1899. H λεζdvτo πoU αΦορd τnV Eλλdδο γρdΦεl: (ΠρoσΠαΘ6vταg vα μετρliσεl το αιxμnρ6 κρnτlκd ψdρl, τριjπnoε τo δdKτUλo>. Kιiτω: Aγγλio καl Γoλλio κ6βoυv τn μερiδα τoug oπ6 τn oερβιρroμdvn Uδρdγεlo.
γραιpll<ιbν μoρφ6V ΠoU oρiζoUV Περlφερεlακ€g ενoτητεg με ενlαiα lστoρlKd η δlεl<δlκητlt<α
Χαραl(τηρlσTll<α, π.x. τα Bαλι<dνlα.
ol καλλl-
τ6pεg αυτo1 ηταν οiγoυρα ευQυεig l(αl Kαλλtεργημ6vol, γlα Vα "ΠldσoUν"Tlζ εUαiσθηTεζ αnioτευτo 1αρτoγραQlκ6 nρoi'6ν γlα την επoxη noυ 6γlvε l<αl ωg lδεολoγiα t<αl ωg εlι<α-
xαρτηq μετοQραζoταv
oτll<η εκτθλεοη. Δεν εiναl τυ1αio 6τl o xdρ-
Πoρατηρo0με μlα τ6oη vα o1εδ16ζoνταl ot 16ρτεq με δ16φoρε9 ανΘρωπoμoριplκ€g η ζω6μoρΦεζ φ'Yotiρεζ πoυ oυμnλ€-
τηg oυτ6g οvoλιjεται ακ6μη και oημερα με nληθog ερμηνεlιbν, noυ εt<τεiνoνταl αno τη
θεoλoγiα oτηv πoλεoδoμiα καl απ6 τη ΧαρΤoγραΦια σTηV l(otνωνιoλoγiα! Στην εnoxη τoυ δεν δημιo0ργηoε κdnolo ρε0μα oιiτε εi1ε την onη1ηoη noυ Θα τoυ dξlζε, λ6γω τoυ
t<ol
oε αΜεq γλιiooεqυ.
κovταl δημloυργιivτog πg δlιiφoρεq 1ιb_ ρεg. Γloτi αυτ6; αΕiνoI τo κλiμα τηg εno1ηg. Η δημloυργfα των oτερε6τυnωv noυ αnο
εl<-
κληoIαoτll<o εnolι<oδoμημo oτη Δ0oη. lδι_
ρoνται l(αι ωq εΘνlι<6g oυvηθεtεq Kαl Προl<τl-
αiτερα την nερioδo noυ 6γlνε o 1dρτηg, τov 14o αl., 6ταν oι Εκι<ληoiεg l<αl oτη ΔUoη καl oτην Ανατoλη εi1ον μεγdλεg αντl nαραθ€oεlg
κ€q, γto νο δoμηΘoυv τo oτερε6τυnα noυ xoραl<τηρiζoυv Θαυ μαoτlι<α η l<ρlτlι<α λαoιjq, γεγoν6τα l(αΙ γεωσTραTηγιr<€g επlδlιbξεrg. o
oτο εoωτερll<α τoυgll.
βρεταvlκoq λ€ων, η ρωoll<η αρκo0δα, τα φυoll<α ανθρωπoμoρφικα Χαραl<Tηρtoτl κα λαιilν,
ελfγxoυ
ΠoU
ασKoισε To
AvrIμετιirnlζαv πρoβληματα λoγoκριoiαq ol oατlρlκoi 1αρτoγρdφot; ιΔεv θα μno-
l
n.x. τoυ νoτoυ, ol
εvδυματoλoγlκ€q
Πoλυπλoκωvγεγovoτων τηg εno-
νταolαl<o των αnλιbν ανΘρωΠων, ΠoU l(αTαναλωvαν αυτo τo εξαlρετll<o ε[δoζ Χαρτoγραφiαg μ6oα αno εφημερiδεq, nερloδlκα, βιβλiα,
αλλα
ι<αl
αΠ6 αUτoτελη iντυnαll.
τoτε
1ορα ι<τηρ iζο υν λαoι_! g, δεoλoγiεg l<α l πoλlτlκfq. Αλλα l<αl εθνικroμoιiq, ol onoioιμεταQθ-
αoQυl<τtl<oιj
ΠτUXθζ Tων
Χηζ τoUζ, ΤωV σUνηθεlωV KαΘελαoι], αλλα καl ToU οVTil<τUΠoυ noυ εixαν oλα ουτo στo Φo-
πρoτtμη-
Ol oατlρlκoi-γελoloγραφικoi 1dρτεq απoτ€λεσαv 6πλo εnioημηq nρoπαγ6vδαg η ηταv παρ6voμεg δημloυργiεζ noυ δlακF voιivταv 6πω9 ol πρoκηρ0ξεlg; κΑυτ6 με αΜον τρono oυν€βη Περlσσoτερo στoν 20o αl. l<αι tδtαiτερα oτlg μεγαλεg ΠoλεμlKεζ σUγκρo0oεlg _ l(Uρiωζ δε KοTα Tην dξορoη τoυ Ψυpo0 Πoλ6μoυ. ΑΜd δεν δt6Θεταν την καλλlτεxvll<oτητα l<αιτην "ελειlΘερη" μoρφη των 1αρτιilντoυ εiδoυg πoυ €1ουμε l<ατα τoυg πρoη_
ρoυoε να τo nεl ι<ανεig αυτ6, lδlαhερα για τoυg γελoloγροQll<oιjq1αρτεgτoυ 19oυ αl., τηg μεγαληq οκμηq τoυq, δηλαδη, εQoooν ηταν τlg
γo!μενεq αtcbνεg.Tα 6πolα αvαλoγo ποραδεfγ-
nεριoooτερεg φoρ€g
μοτα του 20otj αl. oiγoυρα δεν θα εnlλθγoνταν η vα διαl<oομηooυv
σημερα γlα να στoλiooυν
εvταγμθνol oτην noλιτl-
€vαν
t<η l<αι
oτρατηγlr<η των xωριilv αno τrq οποiεg ΠρodρXovΤαν ol δημloυργoi τoυg - δlαθdτo_
τoU
κdnoloυg βαΘμoιig ελευθερiαg noυ nρooθδlδαν τα γενlκ6τερο μoρΦωτll(α ηΘη τηg εno1ηg. H ελευΘερiα, αλλα καl τo n6oo δIευρωnoll(d δημoΦlλεiζ ηταv αυτoi ol 1dρτεg, dρo καl εμπoρειjolμol αναμεοo oτα
Θεωρo0vrαl ειp6μlλλoι τωv αεπioημιυv> loτoρlκιirv η γεωγραιplκιirν 1αρτιirv; κot
vταg, β€βοlα,
αλλα, φαiνεται
Ε54
l<αl
αn6 τo γεγoν6g oτl o iδlog
1ιilρo, onωg γιvoταν με τα αντ[oτot1α 6ργo αιιi.lναυ.
l8ou καlτoυ 19oυ
xαρτεg αυτoi ΠαρεμεlVαV ndντα oτo nερlθιitρlo τωV "επioημων" toτoρlt<ιi.lν η γεωγραφll<ιiν
xαρτιiν, καΘιbg καt τoυ oημαντll<oιi εi-
δoυq 1αρτιiv noυ κυρlαρxεi l(Uρiωζ τoV 19o
l oεrun ι
| ιr... ιrlοvτ:oYNAToY ΣYMΠΑNToΣ
*Ξ*'*iing *il ii.le
/ξ91a*ti* aπ,:j,Fa*iiie
Πιivω: n δldvoιξn τng δrι,iρυyog τoυ Πovομd dγlvε oφoρμιi vα oxεδlαοτεi oυτ69 ο... oυvolοΘnμoτtκ6g xdρτnq. To <<Φlλiτωv ωκεo_ vιiv>>, 6τov o AτλοVτl-
κ69 oυvdvτnoε τov Εl-
ρnvlκ6, oυvοδειjετol αn6 δl6φoρα στοτlστlκd οτolxεio κot πλnρoΦoρiεζ πoυ οΦoροι]V τnv κοτooκευιi τng δlι,iρυγαg. Kιiτω: γερμαvlκdg xdρτng τoυ 1914 πoυ εlκovoγροQεi τlg oυγκροιjoεlg τωv
δlαQdρωv xωριiv οτov
A'Πoγκ6oμlo Π6λεμo.
στoUζ ΠερiΦημoUζ "εΘVoγρα"εΘvoκρατll<oιjζ" φlt<oιig" η Χdρτεζ, ΠoU l(αTαταλαlΠ6ρησαν, αVdμεσα στα αλλα, τo Avααι. ΑναQ€ρoμαl
Toλlκ6 Zητημο η τo MακεδoνlK6, γιjρω αΠ6 τη ΣιVoδo τoU BερoλiνoU τoU 1878' ΠαραμενoUν στo περlθιi:ρlo η oτlg "υnoγεlεg δlαδρoμdg" τηg loτoρiαg τηg 1αρτoγραφiαζ, Xα"κωμll<oi'] "σoβαρo-r<ωμlκo['| ραl<τηρlζ6μενor ωζ "χdρτεζ_l<αρι l(ατo!ρεg". Αυτ6, oμωζ, δεV ToUζ
οτερεi την oξiα ΠoU εχoUV Kαl τη μεγαλη γoητεΙα ΠoU ασl(oιV στo εUριi l<olν6υ.
H μotrr€ρvα εnlαrημovlκη xαρτoγρoΦΙα επ€δραoε Θετlκd ti oρνητlκ6 σTη δημlouρ-
γiατoυq;
κΗ μoντ€ρvα
επloτημovlr<η xoρτo-
γραφiα UΠoμεlδld μ'αυτoι1g, αλλd καl ελl<0εTαl-
oμωζ, η loτoρll<η σUνlσT6σα τηζ ενδlο-
φ€ρεταl
ndρα noλJ, KUρiωζ γlα To εΠll<olνω-
Vlαl(o μ6ροζ Tων Χoρτ6V αUT6ν, εφoσoν ανd-
μεσα στα βαolt<α αντικε[μενα τηζ εΠlσTημoxαρτoγραΦiαζ εiVαl η "εΠll<olvωνlαKη
vtl<ηg
διjναμη"τoυ xαρτη. Mετd τov 19o oι., πoυ €xoυμε την αl<μη τoυg, ol γελoloγραQrκoi 1dρτεg nαρoυolαζoυν πτιboη, KUρiωζγΙατiτα Vεα μεσα εΠtl(olνωνiαg θ1oυν αλλαξεl τα ΠρoτUΠα. Παρ'oλα αUτd, o αn6η16g τoUζ εiναι Πoλι ζωντανog l<αιδημoφlληζ, rδiωq oτlgxιilρεg με μεγdλη nαραδoση σToUζ χdρTεζ _ η Eλλαδα, δυoτυxιi:g, δεv εivαl αVdμεσα ToUζD. Πιirq κρivεrε τoUζ σιjYχρovouζ επry6voυζ
αUτd)ν τωv xαρτ(bvt 6πωg ol Yuvcιtκεiol γλoυτoi με τη o1εδlαoμ6vη υδρ6γεlo, α-
nεlκ6νloη πoυ περtλαμβ6vεταl αrη ouλλoγη τηg Δημonκηq XαρτoΘηκηg κoζιivτlζ; (Α,
Vαl; Περiγυvαlr<εiωvγλoυτιiν
nρ6κεtται;
Ei1α μεiνεt με την εVτ!Πωση 6Tl η αΠεlΙ(6νlση αφoρoισε τα δ0o τfλεlα ημloφαiρlα τηg Γηg,
μlα dλλη σΠouδαiα cιΠειl(oνlστιι(η TUΠoλoγiα τηζ XαρτoγραΦiαg, οτην onoiα ανηKoUν ol λεγ6μεVol "δlnλol εn lnεδoσφαiρloI Παγl(oσμlol ΧdρTεζ" με l<αTαγωγη αn6τoν 16o αt- Αλλωoτε, σ'αUτην τηv noλΟ ooβαρη τUΠoλoγiα οVηt<εl καt o nρcilτog "τ0nolg ελληvικoig" 1dρτηq noυ τUΠcδΘηKε σΓην Παδoβo τo 1700. Bλ€nετε,
n6ν, π6oo αvτ€xoυν
l<oviσεtζ ανα τoUζ αl6Vεζ! Αυτo
ΣατφιΙcoixΦτεg
λol-
ol ΧαρToγραΦlκ69 αnεlt<αl
μovo Πl-
αronolεiτην niorη των o0γφoνων xαρτoγραφων oτt ol xdρτεg δεv πι1θαvον ι<αl 6τr η xαρτoγραφiα εiναr ζωντoνη l<αl φρdoκtα, ενioτε l<αl 1υ_ μιbδηg, oε πεioμo 6oων μnoρεiναλι1vετα αvτiθετα, n'x. oτην Ελλdδα, γlα να l<ρ0ψoυν ioωq
*l κ*λλιvι*gv*ζ *Lg&.}Ψ Τ{*}v X*pΤd.}v ηv*v *i'φι:pe ε{JΦι,*iζ 9ζe} *ζεaλλ!εp_ lημ.t*ξr**, x'lδ* vs {{lB*'{rΦU1rβ Τpξ εu#i#*ηΤ€ζ irΤξjgi*ζ Τ&&f ffi*λ*ffi&**ζiι$;ξ, \rc-
*fi*xηζ:"*sζ. 'i'{*Ψ #ι.,vηΦrgd}ι, κ*Φε λ*gι3, eaβ.&* κ** Τ{}ξ., *,ψΤiiζΤι;ft*U ft"; *λ* Ιι,lτε: *τ* ΦαrΤαξ}!*}ζε: Τζ,Jν- αliλ{&}Ψ α#spιilrlωv. ''Χ{?' E56
l*v*€e}\r"yηζ
τα γεωγραQιl<α l<αlΧαρToYραΦlκd
μαg ελλεiμ-
μαTα ΠoU xαραl<τηρiζoυν τov noλlτtoμ6 μαq απ6 την Ιδρυoη τoυ ι<ρdτoυg! Λιiτε γl'αυτo vα xdνεταl
l<αl
η αnεtκoνtoη τηg 1ιbραq μαζ σToν
oυγl<εl<ρtμ€νo
xαρTη ΠoU
αVαΦερεστε;)
r