dishwashers1 by Bookart.gr

ΟΙ ΛΑΝΤΖΕΡΗΔΕΣ Η αόρατη υπευθυνότητα

[ T H E D I S H WA S H E R S ] MORRIS PANYCH [2005]

σθ19

Από την περίοδο 2018-2019 η Ομάδα Νάμα και η ΑΜΚΕ Λυκόφως ανέλαβαν από κοινού τη διεύθυνση του Σύγχρονου Θεάτρου. ΣΎΓΧΡΟΝΟ ΘΈΑΤΡΟ

ευμολπιδών 45, κεραμεικός 2103464380

www.sychronotheatro.gr i n fo @ s yc h ro n o t h e a t ro. g r ε π ι μ έ λ ε ι α ύλ η ς

ΕΙΡΉΝΗ ΜΟΥΝΤΡΆΚΗ φ ωτ ο γρ α φ ί ε ς

ΜΑΡΊΑ ΑΝΑΜΑΤΕΡΟΎ ΓΙΏΡΓΟΣ ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΆΟΥ σχεδιασμός έκδοσης

ΙΩΆΝΝΗΣ Κ. ΤΣΊΓΚΑΣ bookart.gr έκδοση

ΟΜΑΔΑ ΝΑΜΑ ΛΥΚΟΦΩΣ Ι.Κ.Ε.

σε συνεργασία με την

KAΠΑ ΕΚΔΟΤΙΚΗ

π α π α ρ η γο π ο ύλ ο υ 6 , 1 2 1 3 2 , π ε ρ ι σ τ έ ρ ι , α τ τ ι κ ή 2105761586 & 2106859273

www.kapaekdotiki.gr i n fo @ k a p a e k d o t i k i . g r I S B N :

9 7 8 - 9 6 0 - 6 2 8 - 0 2 9 - 0

Λάντζα 4-5

1. Μεγάλο δοχείο όπου πλένουν 6-7

τα μαγειρικά σκεύη στα εστιατόρια, 2. Πλύσιμο των πιάτων, ποτηριών κτλ. της κουζίνας, 3. Μικρή βάρκα για τη μεταφορά επιβατών και φορτίων από και σε πλοίο που δεν μπορεί να πιάσει λιμάνι. Ετυμολογία: [πιθ. από το λαϊκό ιταλ. lenza]. Λαντζιέ8-9

10-11

12-15

16-17

18-19

20-21

ρης, Λαντζιέρα & Λαντζιέρισσα: Βοηθός μαγειρείου που πλέ22-23

24-25

νει τα πιάτα. 26-31

33-101

Πηγή: Μείζον Ελληνικό Λεξικό Τεγόπουλος-Φυτράκης

ΟΙ ΛΑΝΤΖΕΡΗΔΕΣ ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ σ κ η νο θ ε σ ί α

ΕΛΈΝΗ ΣΚΌΤΗ

ο ρ γά νω σ η π α ρ α γω γ ή ς

σ κ η ν ι κ ά - κ ο σ τ ο ύ μ ι α - δ ι ε ύ θ υ νσ η π α ρ α γω γ ή ς

ΓΙΏΡΓΟΣ ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΆΟΥ

δ η μ ι ο υ ρ γ ί α t ra i l e r

φ ωτ ι σ μ ο ί

ΑΝΤΏΝΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΌΠΟΥΛΟΣ

υ π ε ύ θ υ ν η ε π ι κ ο ι νω ν ί α ς π α ρ ά σ τ α σ η ς

μουσική & επιμέλεια ήχου

π α ρ α γω γ ή

ΣΤΈΛΙΟΣ ΓΙΑΝΝΟΥΛΆΚΗΣ β ο η θ ό ς σ κ η νο θ έ τ η

ΆΝΝΑ ΚΟΎΡΑ

ΜΑΡΊΑ ΑΝΑΜΑΤΕΡΟΎ ΣΤΑΎΡΟΣ ΣΥΜΕΩΝΊΔΗΣ ΕΛΕΆΝΝΑ ΓΕΩΡΓΊΟΥ

ΟΜΆΔΑ ΝΆΜΑ ΛΥΚΌΦΩΣ ΙΚΕ

ΔΙΑΝΟΜΗ ντρέσλερ

ΤΆΣΟΣ ΚΩΣΤΉΣ έμετ

ΓΙΆΝΝΗΣ ΣΑΡΑΚΑΤΣΆΝΗΣ μος

ΚΏΣΤΑΣ ΛΆΣΚΟΣ μπάροουζ

ΑΛΈΞΑΝΔΡΟΣ ΜΑΝΩΛΊΔΗΣ

π ρ ώτ η π α ρ ά σ τ α σ η

19 ΟΚΤΩΒΡΊΟΥ 2019

ΠΟΙΟΣ ΠΛΕΝΕΙ ΤΑ ΠΙΑΤΑ ΣΤΟ ΘΕΑΤΡΟ; ΜΕΝΕΛΑΟΣ ΚΑΡΑΝΤΖΑΣ

σκηνοθέτης-θεατρολόγος

ΜΟΡΙΣ ΠΑΝΙΤΣ

κουζίνα ως χώρος σκηνικής δράσης έχει εμπνεύσει πολλούς θεατρικούς συγγραφείς από την εποχή που ο νατουραλισμός εισέβαλε στο θέατρο, γύρω στα τέλη του 19ου αιώνα, μέχρι σήμερα. Το «νατουραλιστικό δράμα» του Σουηδού August Strindberg Δεσποινίς Τζούλια, γραμμένο το 1888, σηματοδοτεί τη μετάβαση από το θεατρικό έργο που διαδραματίζεται στο σαλόνι, στο θέατρο που φέρνει στη σκηνή την κουζίνα. Για τη «φέτα ζωής» που οι νατουραλιστές θεατρικοί συγγραφείς και σκηνοθέτες ήθελαν να ζωντανέψουν μπροστά στα μάτια των θεατών, ο χώρος της κουζίνας ήταν ιδιαίτερα πρόσφορος, επειδή ως τότε ήταν εξ ορισμού αθέατος τόσο στην πραγματικότητα όσο και στο θέατρο —μια και παρόλο που η κουζίνα μπορούσε να θεωρηθεί και να είναι ουσιαστικά η θερμή καρδιά ενός σπιτιού, δεν ήταν εκτεθειμένη όπως το σαλόνι ή ακόμη και η κρεβατοκάμαρα— και επομένως ευνοούσε την ομιλία και τη δράση χωρίς τους κοινωνικούς περιορισμούς και τις συμβάσεις που επέβαλαν οι κανόνες συμπεριφοράς σε ένα άλλο δωμάτιο του σπιτιού ή σε κάποιο δημόσιο χώρο. Μέχρι εκείνη την εποχή το θέατρο μιλούσε για τις δραματικές ή τις κωμικές ιστορίες μίας κοινωνικής τάξης της οποίας η επαφή με την κουζίνα ήταν αδιανόητη ή περιοριζόταν σε διαταγές και παραγγελίες. Με την αλλαγή του σκηνικού χώρου η δραματουργία φωτίζει πλέον στη θεατρική σκηνή όχι απλώς ένα δωμάτιο, αλλά τη ζωή μιας ολόκληρης κοινωνικής τάξης. Έκτοτε γράφτηκαν αρκετά έργα που διαδραματίζονται σε μία κουζίνα και στο χώρο που αποτελεί τη φυσική της προέκταση, τη λάντζα, και κάποια απ’ αυτά έχουν ανέβει στην Ελλάδα με ιδιαίτερη επιτυχία. Το έργο Η Κουζίνα του Βρετανού Arnold Wesker, που γράφτηκε το 1957, διαδραματίζεται στην πολύβουη κουζίνα ενός πολυτελούς εστιατορίου στο Λονδίνο και παρουσιάζει σχεδόν με την ακρίβεια ενός ντοκιμαντέρ την καθημερινή εργασία του προσωπικού του εστιατορίου και τις σχέσεις μεταξύ τους, ενώ παράλληλα θέτει τα θέματα της εκμετάλλευσης των εργαζομένων από το καπιταλιστικό σύστημα και της σημασίας της σοσιαλιστικής ομαδικότητας για την αντιμετώπιση του κοινού ταξικού εχθρού, που δεν είναι άλλος παρά οι πελάτες του εστιατορίου. Το 2009 ο Γερμανός Roland Schimmelpfennig έγραψε το έργο Ο Χρυσός Δράκος, που στο μεγαλύτερο μέρος του διαδραματίζεται στην κουζίνα ενός συνοικιακού εστιατορίου Απωανατολικής κουζίνας και παρακολουθεί τη ζωή και την εργασία του προσωπικού που αποτελείται κυρίως από παράνομους και νόμιμους μετανάστες

οι οποίοι προσπαθούν να επιβιώσουν δουλεύοντας σε δύσκολες και ιδιαίτερα πιεστικές συνθήκες. Η λέξη «κουζίνα», όμως, έχει χαρακτηρίσει και ένα ολόκληρο καλλιτεχνικό ρεύμα στη Βρετανία, που όσον αφορά το θέατρο ονομάζεται “kitchen sink drama”. Το είδος αυτό αναπτύχθηκε μετά τα μέσα της δεκαετίας του 1950 και για περίπου μία δεκαετία προώθησε στη θεατρική σκηνή τον κοινωνικό ρεαλισμό μέσα από τα «δράματα του νεροχύτη της κουζίνας» —τα «δράματα της λάντζας» σε πιο ελεύθερη μετάφραση— παρουσιάζοντας ιστορίες και δραστηριότητες των ανθρώπων της εργατικής τάξης που ζουν σε σπίτια του ενός δωματίου, έχουν περιορισμένους οικονομικούς πόρους και ξοδεύουν τα λεφτά και το χρόνο τους στις παμπ. Εδώ η κουζίνα δεν είναι αναγκαστικά ο σκηνικός χώρος του έργου, αλλά η χρήση της λέξης στην ονομασία του καλλιτεχνικού ρεύματος έχει σαφείς σημειολογικές υποδηλώσεις. Το έργο του Καναδού Morris Panych Οι Λαντζέρηδες γράφτηκε και ανέβηκε για πρώτη φορά το 2005 στο Βανκούβερ. Ο σκηνικός χώρος στο έργο αυτό είναι ένα τα έγκατα ενός υπογείου, όπου βρίσκεται η λάντζα της κουζίνας ενός υπερπολυτελούς εστιατορίου. Μια σκάλα στο σκηνικό υπενθυμίζει συνεχώς το βάθος στο οποίο δουλεύουν τα τρία πρόσωπα του έργου, βάθος πραγματικό αλλά και κοινωνικό. Η κουζίνα, στην οποία η Δεσποινίς Τζούλια της υψηλής κοινωνίας κυκλοφορούσε για να συγχρωτιστεί με τον υπηρέτη Ζαν, ακόμη κι αυτή βρίσκεται ψηλότερα από το υπόγειο των λαντζέρηδων, γιατί όπως φαίνεται οι τελευταίοι είναι έξω και κάτω από οποιαδήποτε άλλη κοινωνική τάξη. Το γεγονός αυτό, βέβαια, δεν φαίνεται να πτοεί τον Ντρέσλερ που, αναγνωρίζοντας τη θέση του στο χώρο αλλά και στην εργασιακή και κοινωνική κλίμακα, θεωρεί τον εαυτό του έναν αφανή ήρωα και γι’ αυτό ηρωοποιεί και τους άλλους δύο λαντζέρηδες ονομάζοντάς τους αθέατα στηρίγματα της επιχείρησης, το ίδιο σημαντικά και αξιόπιστα όπως και τα πραγματικά θεμέλια του κτιρίου που αυτή στεγάζεται. Το σκηνικό της παράστασης, οι τεράστιες στοίβες πιάτων και ο εξοπλισμός πλυσίματος δημιουργούν μία άβολη και ιδιόμορφη εικόνα υπαρξιακής κόλασης στην οποίο οι τρεις λαντζέρηδες είναι παγιδευμένοι. Το έργο δεν λέει μία ιστορία ή μάλλον η ιστορία που λέει το έργο δεν ήταν το πρώτο μέλημα του συγγραφέα. Με το κείμενό του δημιουργεί, μέσα από ιδι-

αίτερα προσεγμένες λεπτομέρειες, την κατάσταση και την ατμόσφαιρα όπου επιβιώνουν τρεις χαρακτήρες, οι οποίοι παρουσιάζονται ολοζώντανοι και μελετημένοι σε μεγάλο βάθος. Οι χαρακτήρες αυτοί φιλοσοφούν για τη ζωή, σχολιάζουν τις κοινωνικές τάξεις, αντιμετωπίζουν με χιούμορ και στωικότητα την εργασία τους, προσπαθούν να συνδικαλιστούν, είναι άρρωστοι, έχουν φυσικές ανάγκες, με δύο λόγια ζουν πάνω στη σκηνή και πλένουν εκατοντάδες πιάτα. Ή μάλλον, «δεν πλένουν απλώς πιάτα, είναι λαντζέρηδες», όπως παραδέχεται με απόγνωση ο Έμετ στο τέλος της Πρώτης Πράξης. Με τον τρόπο που είναι γραμμένοι Οι Λαντζέρηδες αποτίουν φόρο τιμής στον άνθρωπο που βρίσκεται στο εργασιακό υπόγειο και τον οποίο όλοι εκείνοι που βρίσκονται από πάνω αγαπούν να αγνοούν. Παρόλο που το έργο γράφτηκε και πρωτοπαρουσιάστηκε το 2005, όταν δεν είχαν ξημερώσει ακόμη οι δύσκολες μέρες για την παγκόσμια οικονομία, απέκτη-

σε καινούριο βάθος (!) και σημασία μετά την έλευση της οικονομικής κρίσης. Τα σύγχρονα δεδομένα που αφορούν τις συνθήκες εργασίας, που ενίοτε μεταφράζονται σε συνθήκες δουλείας, μοιάζουν να εμποτίζουν τα λόγια του έργου κάνοντάς τα επίκαιρα και επομένως πιο δραματικά. Το τρέχον οικονομικό κλίμα φαίνεται να είναι ιδανικό για το χιούμορ του έργου και κάνει τους τρεις από σκηνής φιλόσοφους της εργατικής τάξης περισσότερο εύστοχους από ποτέ. Μέσα στον περιορισμένο χώρο του υπογείου τα όνειρα, οι ιδεοληψίες, οι σκέψεις και οι επιδιώξεις των ηρώων ξύνονται και ξεπλένονται αδιάκοπα όπως οι κολλημένοι λεκέδες από τα πιάτα και στη συνέχεια καταπίνονται αδιάντροπα από το στόμιο αποχέτευσης του νεροχύτη της λάντζας, το οποίο οι σκλάβοι της κουζίνας δεν σταματούν να ταΐζουν. Η κουζίνα, η λάντζα και οι άνθρωποι που δουλεύουν στους χώρους αυτούς είναι ελκυστικά στοιχεία για το σύγχρονο θέατρο, ίσως περισσότερο από όσο συμβαίνει με άλλους χώρους σκηνικής δράσης, γιατί με την παρουσία τους δίνουν εξ αρχής το έναυσμα στους συγγραφείς για την πραγμάτευση σημαντικών κοινωνικών και ταξικών θεμάτων επί σκηνής. Στους Λαντζέρηδες το πλύσιμο των πιάτων από δραστηριότητα μετατρέπεται σε τελετουργία και το νόημα μιας ολόκληρης ζωής μοιάζει να ορίζεται πια μόνο από τη δουλειά. Η πικρή κωμωδία (;) του Morris Panych παρουσιάζει στη σκηνή μια «φέτα ζωής» από τα αφανή υπόγεια ενός εστιατορίου αλλά και από τα φανερά υπόγεια του συστήματος των κοινωνικών τάξεων. Θα υπάρξει κάποιος που θα θελήσει και θα καταφέρει να βγει από το υπόγειο; Το βουνό των άπλυτων πιάτων είναι τελικά ένα αξεπέραστο εμπόδιο; Ή μήπως όχι; οκτώβριος 2019

ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑ MORRIS PANNYCH

ρκετά συχνά στα έργα που ρέπουν προς τον σουρεαλισμό -ελλείψει καλύτερης περιγραφής κάνω χρήση αυτού του όρου- οι καλλιτέχνες έχουν τη δυνατότητα να πάρουν κάποιες ελευθερίες όσο αναφορά στους διαλόγους και τις σκηνικές οδηγίες, που σε άλλη περίπτωση μπορεί και να μην επιχειρούσαν. Παράλογες και κωμικές καταστάσεις σαν κι αυτές που συχνά συναντώνται στα έργα μου, δεν θα έπρεπε να δίνουν την άδεια σε παραγωγούς, ηθοποιούς και σκηνοθέτες να παραμορφώνουν την πραγματικότητα με υπερβολές και ανόητα σκηνοθετικά τερτίπια. Στο μυαλό μου οι παράλογες καταστάσεις που έχω δημιουργήσει είναι πραγματικές, οι άνθρωποι που εμπλέκονται μέσα σε αυτές είναι πραγματικοί, και το αποτέλεσμα είναι ένα μεγάλο στοίχημα για τους ήρωες στον κόσμο του έργου. Στους Λαντζέρηδες έχω δημιουργήσει μία συνθήκη, η οποία δεν μπορεί να λειτουργήσει χωρίς την απόλυτη πίστη και ακεραιότητα σε όλα τα στοιχεία μίας παραγωγής: υποκριτική, σκηνοθεσία, σκηνογραφία. Μερικές φορές στη σκηνή για παράδειγμα, ο Ken MacDonald κι εγώ προσπαθούσαμε να μεταφέρουμε μια ονειρική αίσθηση της πραγματικότητας, η οποία δεν πρέπει να συγχέεται με τη μη-πραγματικότητα. Όταν βρίσκεσαι σε όνειρο νιώθεις ότι είναι πραγματικό, κάποιες φορές τρομακτικό ή ανησυχητικό, κάποιες άλλες αστείο αλλά αυτά που παίζονται για σένα στην κάθε πραγματικότητα είναι πολλά και η υπαρξιακή έκβαση των γεγονότων είναι πάντα ζωτικής σημασίας. Αν ποτέ έχεις ξυπνήσει από έναν εφιάλτη ουρλιάζοντας ή αν ακόμα έχεις πιάσει τον εαυτό σου να γελάει δυνατά στον ύπνο του, ξέρεις πόσο βαθιά πραγματικό και αληθοφανές μπορεί να αποδειχθεί ένα όνειρο. Έτσι θα έπρεπε να είναι κάθε παραγωγή αυτού του έργου. Οι Λαντζέρηδες είναι έργο αφιερωμένο στον πατέρα μου, Peter Panych, έναν εργατικό και τίμιο άνθρωπο — έναν από τους εκατομμύρια που ήσυχα και διακριτικά κάνουν τους τροχούς να γυρνούν. αύγουστος 2005

Μτφρ. Στέλλα Σταμούλου. Πηγή: Rachel Ditor, Τhe Arts Club Anthology, Playwrights Canada Press 2014

ΜΟΡΙΣ ΠΑΝΙΤΣ

ΠΡΆΓΜΑΤΑ ΣΑΝ ΚΙ ΑΥΤΌ ΔΕΝ ΣΥΜΒΑΊΝΟΥΝ ΠΟΤΈ, ΑΛΛΆ ΣΥΝΈΒΗ... O MORRIS PANNYCH ΣΤH RACHEL DITOR ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΑΝΤΖΕΡΗΔΕΣ

ανακοίνωση του ρεπερτορίου της επόμενης σεζόν είναι ένα γεγονός που γεννά προσδοκίες. Το κοινό, οι καλλιτέχνες και ο τύπος αρχίζουν την προσπάθεια για απόσπαση πληροφοριών πριν την επίσημη ανακοίνωση. Το τμήμα μάρκετινγκ ετοιμάζει τα διαφημιστικά με τη σχετική εχεμύθεια, το προσωπικό ρίχνει μια κλεφτή ματιά θέλοντας να μάθει έστω τα βασικά. Ήταν το 2002 που ανακοινώσαμε ότι Οι Λαντζέρηδες του Panych θα είναι στο ρεπερτόριο της επόμενης σεζόν. Σπουδαία νέα — ένα καινούργιο έργο από έναν επιτυχημένο και αγαπητό συγγραφέα. Οι αφίσες ήταν πανέξυπνες και τοιχοκολλημένες παντού. Τα νέα είχαν διαδοθεί. Και τότε ο Morris απέσυρε το έργο. Το ακύρωσε.

Υποστήριξε ότι δεν ήταν έτοιμο. Αυτό ποτέ δεν συμβαίνει, όχι έτσι. Προωθείς το έργο και προσεύχεσαι για το καλύτερο. Δεν ακυρώνεις. Είμαι περήφανος όμως που τελικά το κάναμε. […] O Morris ένιωσε ότι ένα άλλο του έργο ήταν ολοκληρωμένο, αυτό που αργότερα θα του έδινε τη νίκη στα Γενικά Βραβεία Λογοτεχνικής Δραματουργίας 2004, Κορίτσι μέσα σε γυάλα χρυσόψαρου. Ήταν μια πανέμορφη πρεμιέρα και ένα ιδιοφυές θεατρικό κείμενο. Όπως ήταν και Οι Λαντζέρηδες που έκαναν επιτέλους πρεμιέρα όταν πλέον ήταν σίγουρα έτοιμο να ανέβει στη σκηνή, το 2005. Λατρεύω αυτό το έργο. Λάτρεψα αυτή την παραγωγή. Ήταν εκθαμβωτική. […] Στον πρόλογο της πρώτης έκδοσης του έργου ο Morris δίνει συμβουλές για τη «σωστή» υποκριτική του έργου, βασισμένος σε παραγωγές που νιώθει ότι απέτυχαν.

RACHEL DITOR: Όσον αφορά μελλοντικές παραγωγές υπάρχει κάποιο κόλπο ή

κάποια ιδέα για το «σωστό» ανέβασμα του έργου;

MORRIS PANYCH: Ένα πράγμα το οποίο θα πρόσθετα είναι ότι το έργο μιλά για

λαντζέρηδες και αν αυτοί δεν πλένουν πιάτα, τότε δεν υπάρχει έργο. Έχουν υπάρξει παραγωγές όπου δεν συνέβαιναν πολλά επί τούτου και το έργο έτσι δεν λειτουργεί γιατί είναι σαν συμπλήρωμα στη δράση.

RACHEL DITOR: Μάθατε κάτι δουλεύοντας αυτό το έργο; Σας δίδαξε κάτι για την τεχνική σας;

MORRIS PANYCH: Με δίδαξε πάνω από

όλα να ακολουθώ το συγγραφικό μου ένστικτο. Στην αρχή ήξερα ότι το έργο ήταν για τρεις λαντζέρηδες που πάλευαν μαζί και ταυτόχρονα ενάντια ο ένας στον άλλο και ότι είχαν διαφορά μιας γενιάς μεταξύ τους. Στη μακρά διάρκεια της συγγραφής και εξέλιξής του (νομίζω γύρω στα πέντε χρόνια), μου είχε προταθεί να προσθέσω κι άλλους χαρακτήρες από πάνω, κτλ και τελικά έπεισα τον εαυτό μου να το κάνει. Μετά όμως άφησα για λίγο όλο το πρότζετκ κι όταν ξαναγύρισα σ’ αυτό ήταν πιο ξεκάθαρο από ποτέ ότι η αρχική μου παρόρμηση ήταν η σωστή. Οι συμβουλές στη συγγραφή είναι καλές και συχνά χρήσιμες, αλλά ένα θεατρικό κείμενο πρέπει να διατηρεί τη δική του ορμή, εφόσον αυτό είναι το πραγματικό έναυσμα του έργου.

RACHEL DITOR: Πώς γεννήθηκε το έργο;

MORRIS PANYCH:Γενικότερα δεν ξεκι-

νώ με πάθος. Αρχίζω με μία αίσθηση η οποία γίνεται πάθος, αλλά η αίσθηση είναι φευγαλέα και απερίγραπτη, όπως μια εικόνα από ένα περαστικό τρένο, τη βλέπεις για μια στιγμή και ύστερα περνάς τον υπόλοιπο χρόνο σου προσπαθώντας να ξεκαθαρίσεις τι ήταν.1

Μτφρ. Στέλλα Σταμούλου. Πηγή: Rachel Ditor, Τhe Arts Club Anthology, Playwrights Canada Press 2014

ΒΙΟΓΡΑ ΦΙΚΑ ΣΥΝΤΕ ΛΕΣΤΩΝ

ΜΑΡΊΑ ΑΝΑΜΑΤΕΡΟΎ Γεννήθηκε στην Αθήνα. Σπούδασε Συντηρήτρια έργων Τέχνης και Ζωγραφικής καθώς και Ελληνικό Πολιτισμό στο Τμήμα Ανθρωπιστικών Σπουδών. Εργάστηκε ως συντηρήτρια έργων τέχνης στο Υπουργείο Πολιτισμού για περίπου 10 έτη. Είναι μέλος της Ομάδας Νάμα και από το 2008 εργάζεται στο θέατρο Επί Κολωνώ και από το 2017 και στο Σύγχρονο θέατρο στους τομείς της οικονομικής και καλλιτεχνικής διαχείρισης των δύο θεάτρων καθώς και της επικοινωνίας και της παραγωγής των θεατρικών παραστάσεων. Ως μέλος της Ομάδας Νάμα έχει συνδράμει σε πολλές θεατρικές παραγωγές στους παρακάτω τομείς: φωτογράφιση, ενδυματολογία και σκηνογραφία.

ΣΤΈΛΙΟΣ ΓΙΑΝΝΟΥΛΆΚΗΣ Συνθέτει μουσική και σχεδιάζει ήχο για χορό, θέατρο, κινηματογράφο, video και mobile εφαρμογές, ασχολείται με την ανάπτυξη video-games, με την κατασκευή πειραματικών μουσικών οργάνων και τον αυτοσχεδιασμό. Παίζει και ηχογραφεί solo ή με διάφορα μουσικά σχήματα (Schema Musicalis, ElektroBalkana, RSLG quartet, FallStreak.Hole κ.ά.). Έχει σπουδές Ηλεκτρολόγου Μηχανικού και Βιοϊατρικής Τεχνολογίας (ΕΜΠ), Master of Arts στην Ψηφιακή Μουσική Τεχνολογία (Keele University), PhD στην Ηλεκτροακουστική Σύνθεση (University of Wales Bangor). Έργα του έχουν διακριθεί σε διεθνείς διαγωνισμούς σύνθεσης και παίζονται σε διεθνή φεστιβάλ ανά τον κόσμο. Ιδρυτικό μέλος του Ελληνικού Συνδέσμου Συνθετών Ηλεκτροακουστικής Μουσικής. Αυτή είναι η πέμπτη κατά σειρά συνεργασία του με την Ομάδα Νάμα. http://steliosgiannoulakis.wordpress.com http://www.youtube.com/user/stgiann http://soundcloud.com/stgiann http://giannoulakis.bandcamp.com http://mixcloud.com/schemamusicalis

ΆΝΝΑ ΚΟΎΡΑ

Γεννήθηκε το 1990 και σπούδασε Επικοινωνία, Μέσα και Πολιτισμό, με κατεύθυνση στην Πολιτιστική Διαχείριση, στο Πάντειο Πανεπιστήμιο. Σπούδασε επίσης Σκηνοθεσία στο Δημόσιο ΙΕΚ Κηφισιάς και έχει παρακολουθήσει σεμινάριο σκηνοθεσίας με εισηγητή το Νίκο Γραμματικό.

ΑΝΤΏΝΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΌΠΟΥΛΟΣ Γεννήθηκε στην Αθήνα. Σπούδασε εικονοληψία και συμμετείχε ως οπερατέρ σε ταινίες μικρού και μεγάλου μήκους. Από το 1982 στράφηκε οριστικά στον θεατρικό φωτισμό. Έχει συνεργαστεί με σημαντικούς Έλληνες σκηνοθέτες. Επίσης, έχει συμμετάσχει σε μεγάλες πολιτιστικές διοργανώσεις, όπως το Διεθνές Φεστιβάλ Πάτρας και το Φεστιβάλ Αρχαίου Δράματος του Ευρωπαϊκού Κέντρου Δελφών (1986-1990). Από το 1988 έως το 1991 ήταν φωτιστής των παραστάσεων και τεχνικός υπεύθυνος του ΔΗΠΕΘΕ Πάτρας. Από το 2001 έως το 2004 εργάστηκε ως επιμορφωτής θεατρικού φωτισμού στα σεμινάρια της Γενικής Γραμματείας Επιμόρφωσης Ενηλίκων του Υπουργείου Παιδείας. Συνεργάστηκε ως σύμβουλος θεατρικού φωτισμού και πραγματοποίησε τη μελέτη του φωτισμού σε αρκετά θέατρα και πολιτιστικούς χώρους.

ΕΛΈΝΗ ΣΚΌΤΗ Γεννήθηκε στη Βηρυτό. Τα πρώτα χρόνια της ζωής της έζησε με την οικογένειά της σε διάφορες χώρες της Μέσης Ανατολής, πριν εγκατασταθούν στην Αμερική. Ξεκίνησε τις σπουδές της το 1979 στο American Academy of Dramatic Arts στη Νέα Υόρκη. Στη συνέχεια, απέκτησε BA στις θεατρικές σπουδές από το Πανεπιστήμιο της Sarah Lawrence στη Νέα Υόρκη, όπου δίδαξε ως βοηθός του Ken Cavender. Ολοκλήρωσε τις σπουδές της το 1987 στο Royal Holloway and New Bedford College-London University, αποκτώντας Master Tεχνών στη Σκηνοθεσία. Μέχρι το 1989 εργάστηκε σε διάφορα θέατρα της Νέας Υόρκης, της Πενσιλβανίας και του Λονδίνου, είτε ως ηθοποιός είτε ως βοηθός σκηνοθέτη. Στη συνέχεια, εγκαταστάθηκε μόνιμα στην Ελλάδα. Από το 1993 έως το 1998 δίδαξε Αυτοσχεδιασμό

και Υποκριτική στη Δραματική Σχολή Αρχή. Εργάστηκε επί σειρά ετών ως μόνιμη καθηγήτρια Υποκριτικής και Ρητορικής στο Αμερικανικό Κολλέγιο Ελλάδος-Deree. Σήμερα διδάσκει Υποκριτική στη Δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου και στο Studio Νάμα στο θέατρο Επί Κολωνώ. To 1996 ίδρυσε με τον Γιώργο Χατζηνικολάου την Ομάδα Νάμα την οποία στέγασαν το 2000 στο θέατρο Επί Κολωνώ. Έχει σκηνοθετήσει έργα των Μαρζ Γκάλγκχερ, Άρα Γουάτσον, Λεν Τζέκινς, Τζόυς Κάρολ Όουτς, Ντέηβιντ Μάμετ, Ερίκ Μπογκοσιάν, Λουντμίλα Ραζουμόβσκαγια, Σαμ Σέπαρντ, Ντάνιελ Μακ Άιβορ, Λέοναρντ Μέλφι, Γρηγορίου Ξενόπουλου, Τζων Πάτρικ Σένλεϋ, Γκιγιέρμο Έρας, Μάριο Βάργκας Λιόσα, Ματίας Άντερσον, Έιβερι Κόρμαν, Σέρχιο Μπλάνκο, Τέρενς Ράτινγκαν, Χάρολντ Πίντερ, Τένεσι Ουίλιαμς, Αυγούστου Στρίντμπεργκ, Γιάννη Τσίρου, Λέοντος Τολστόι, Κόνορ Μακφέρσον, Ντάνκαν ΜακΜίλαν. Για τις σκηνοθεσίες της έχει λάβει διακρίσεις και βραβεία όπως το 1ο Βραβείο Σκηνοθεσίας του περιοδικού Αθηνόραμα για την παράσταση Αγαπητή Ελένα της Λουντμίλα Ραζουμόβσκαγια.

ΓΙΏΡΓΟΣ ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΆΟΥ Γεννήθηκε στην Αθήνα. Αποφοίτησε από την Αρχιτεκτονική του Ε.Μ.Π. το 1981. Το 1996 δημιούργησε με την Ελένη Σκότη τη θεατρική Ομάδα Νάμα, ασχολούμενος με τη σκηνογραφία και την καλλιτεχνική διεύθυνση παραγωγής όλων των παραστάσεών της. Από το 2000, που δημιουργήθηκε το Επί Κολωνώ, ανέλαβε τη γενική διεύθυνση του θεάτρου. Έχει σκηνογραφήσει και αναλάβει τη διεύθυνση παραγωγής σε πολυάριθμες παραστάσεις στο Θέατρο Επί Κολωνώ, το Εθνικό Θέατρο, το θέατρο Φούρνος, κ.ά. Έχει λάβει διακρίσεις και βραβεία για τις σκηνογραφίες του, ανάμεσά τους το 1ο Βραβείο Σκηνογραφίας του περιοδικού «Αθηνόραμα» για την παράσταση Αγαπητή Ελένα της Λουντμίλα Ραζουμόβσκαγια. Έχει μεταφράσει τα έργα Αλεπούδες της Ντων Κινγκ, Λεωφορείο ο Πόθος του Τένεσι Ουίλιαμς, Η Λάμψη μιας Ασήμαντης Νύχτας του Κόνορ Μακφέρσον και Με λένε Έμμα του Ντάνκαν ΜακΜίλαν ενώ, συγχρόνως, έχει υπογράψει και αρκετές διασκευές. Έχει εργαστεί ως αρχιτέκτονας από το 1982 έως και το 2012. Ο χώρος του Επί Κολωνώ είναι ένα παράδειγμα μεταξύ των όσων έχει σχεδιάσει και υλοποιήσει. Σήμερα πλέον, ασχολείται κατά κύριο λόγο με την καλλιτεχνική διεύθυνση του Επί Κολωνώ, του Σύγχρονου Θεάτρου (από το 2018) και των παραγωγών της Ομάδας Νάμα.

ΤΆΣΟΣ ΚΩΣΤΉΣ O Τάσος Κωστής έχει συμμετάσχει σε 91 θεατρικά έργα, 47 τηλεοπτικές σειρές, 22 ταινίες στον κινηματογράφο και άπειρες μεταγλωττίσεις κινουμένων σχεδίων.

ΚΏΣΤΑΣ ΛΆΣΚΟΣ Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1944. Σπούδασε στη Δραματική Σχολή του Γρηγόρη Βαφιά από όπου αποφοίτησε το 1973. Από τότε μέχρι και σήμερα έχει συμμετάσχει σε περισσότερες από 70 θεατρικές παραστάσεις (αρχαία τραγωδία και κωμωδία, κλασικό θέατρο, ελληνικό θέατρο, χοροθέατρο κλπ.). Επίσης, έχει συμμετάσχει σε κινηματογραφικές ταινίες (μεγάλου και μικρού μήκους), σε τηλεοπτικές σειρές καθώς και σε ραδιοφωνικές εκπομπές.

ΓΙΆΝΝΗΣ ΣΑΡΑΚΑΤΣΆΝΗΣ Σπούδασε μαθηματικά στο Πανεπιστήμιο της Πάτρας και υποκριτική στο «Σύγχρονο θέατρο Αθήνας» του Γ. Κιμούλη και στο “School of Physical Theatre” στο Λονδίνο. Από το 2004 είναι ιδρυτικό μέλος της θεατρικής ομάδα AbOvo - στην οποία σκηνοθετεί, παίζει και γράφει - με γνωστότερα έργα τα: Εκεί, εκεί στην Κόλαση, Ζελόβ, Μαμά Ελλάδα 2 και Το Ίδρυμα, καθώς και το έργο σωματικού θεάτρου Ο Πλανήτης, που κέρδισε και το πρώτο βραβείο στο BE Festival του Birmingham (2010). Από το 2008 είναι επίσης καλιτεχνικός διευθυντής του φεστιβάλ νεανικού θεάτρου Bob Theatre Festival. Εκτός AbOvo έχει σκηνοθετήσει, γράψει και παίξει σε πολυάριθμες παραστάσεις και είναι μέλος της ομάδας επικοινωνίας της επιστήμης SciCo. Επίσης διδάσκει σωματικό και devised θέατρο σε επαγγελματίες και ερασιτέχνες ηθοποιούς. Η Ένωση Ελλήνων Θεατρικών Κριτικών τον έχει τιμήσει με μια υποψηφιότητα για βραβείο νέου δημιουργού, το 2007, και με έναν έπαινο για ανδρικό ρόλο, το 2014, ενώ το 2016 ήταν υποψήφιος για το βραβείο ανδρικού ρόλου του περιοδικού «Αθηνόραμα».

χορηγός

χορηγοί επικοινωνίας

παραγωγή

κράτηση-αγορά εισιτηρίων

ΟΙ ΛΑΝΤΖΕΡΗΔΕΣ

ΟΙ ΛΑΝΤΖΕΡΗΔΕΣ Η αόρατη υπευθυνότητα

[ T H E D I S H WA S H E R S ] MORRIS PANYCH [2005]

Μετάφραση - Διασκευή - Eπεξεργασία κειμένου

ΓΙΩΡΓΟΣ ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ [2019]

το έργο

Πράξη πρώτη

ΜΟΡΙΣ ΠΑΝΙΤΣ

ΣΚΗΝΗ ΠΡΩΤΗ [Εικόνα από πάνω, σβήνει.]

Σ τ ο υ π ό γ ε ι ο ε ν ό ς ε σ τ ι α τ ο ρ ί ο υ . Ε ν τ υ π ω σ ι α κ ά ψ η λ έ ς σ τ ο ί β ε ς π ι ά τ ω ν. Στην μία άκρη ένας μικρός ανελκυστήρας τροφίμων κατεβάζει κι άλλα π ι άτ α . Π α ν τ ο ύ ε ξ ο π λ ι σ μ ό ς π λυ σ ί μ α τ ο ς π ι άτ ων, σ π ρ έ ι , β ο ύ ρτ σ ε ς γ ι α τ ρ ί ψ ι μ ο, κ λ π . Δ ύ ο άν τ ρ ε ς ε ίν α ι ό ρ θ ι ο ι π ε ρ ί π ο υ σ τ ο κ έ ν τ ρ ο τ ο υ δ ω μ α τ ί ο υ . Ο Ν Τ Ρ Ε Σ Λ Ε Ρ, ο μ ε γ α λ ύ τ ε ρ ο ς κ α ι π ι ο ο γ κ ώ δ η ς έ χ ε ι τ ο χ έ ρ ι τ ο υ γ ύ ρ ω από τον ώμο του νεαρού ΕΜΕΤ και του δείχνει τον τρόπο δουλειάς.

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Ελπίζω να έχεις τα προσόντα να αντέξεις. ΕΜΕΤ: Γιατί το λέτε αυτό;

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Τίποτα… Κοίταζα τα χέρια σου… Πιάνουν καθόλου;.

Ο ΕΜΕΤ κοιτάει τα χέρια του

ΕΜΕΤ: Ναι… δεν είμαι τόσο των χειρωνακτικών…

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Νμμ… Ναι, όντως. Μη μου άπτου μου φαίνεσαι… [Στιγμή.] Επομένως; ΕΜΕΤ: Τι επομένως;

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Γιατί να σ’ έστειλαν εδώ κάτω, άραγε; Βοηθό σερβιτόρου δε χρειαζόντουσαν; Μια χαρά θα ’σουνα.

ΕΜΕΤ: Πάντως εγώ το προτιμάω εδώ κάτω. Και τους το ’πα. Μικρή παύση.

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Α. Ναι, ε;

ΕΜΕΤ: Πιο ινκόγκνιτο;

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: [Δεν θα ξέρει τη λέξη μάλλον.] Α. Οκέυ.

ΕΜΕΤ: Για το μέρος λέω. Μένεις απαρατήρητος εδώ κάτω.

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Α, αυτό σίγουρα. Ένας άλλος που είχαμε εδώ κάποτε, ξέρεις τι έκανε; Κρυβόταν από την Αλήθεια!

ΜΟΡΙΣ ΠΑΝΙΤΣ

ΕΜΕΤ: Μάλιστα.

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Τον πήρανε στο τέλος. Όταν το ’χασε τελείως.

Μικρή παύση. Κοιτάζονται μεταξύ τους. Ο ΝΤΡΕΣΛΕΡ του κάνει νόημα ν α π ρ ο χ ω ρ ή σ ο υ ν.

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Λοιπόν. Έλα να σου δείξω κάτι. Το βλέπεις αυτό εδώ; Τι είναι, ξέρεις; ΕΜΕΤ: Ένα λάστιχο;

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Ναι, αλλά τι κάνει; ΕΜΕΤ: To λάστιχο;

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Πιστόλι θερμού νερού είναι. Με πίεση, για τα σκληρά. Ψεκάζουμε μ’ αυτό ό,τι έμεινε στο πιάτο και ξεράθηκε. Μπεσαμέλ, πέστο, κόκκινη σάλτσα… τέτοια. Η αχίλλειος πτέρνα των πλυντηρίων! Κοίτα ’δω να δεις. Πού να φτιάξουν μηχανή που να το βγάζει αυτό αυτόματα; Φύσει αδύνατον. Ούτε να τη φανταστούν δε μπορούν. Ακούμπησέ το. Έλα, μη φοβάσαι. Ακούμπησέ το να δεις. Β ά ζ ε ι ε π ι φ υλ α κ τ ι κ ά τ ο χ έ ρ ι τ ο υ.

ΕΜΕΤ: Μμ…

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Παρμεζάνα! Που έλιωσε και έμεινε εκεί ώσπου ξεράθηκε. Πρέπει να

ξέρεις καλά τον εχθρό σου. Μικρή παύση.

Λοιπόν. Άκου τώρα. Η δουλειά εδώ πέρα είναι ομαδική.

ΕΜΕΤ: Μάλιστα.

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Με πιάνεις, έτσι; ΕΜΕΤ: Ναι-ναι βεβαίως.

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Τέλος πάντων. Λοιπόν! Πάμε τώρα σε κάτι πιο σημαντικό. Την εμπι-

στοσύνη. Μια στιγμή να σηκώσω και τα μανίκια μου. Ωραία. Πώς είπαμε λοιπόν πως σε λένε;

ΕΜΕΤ: Έμετ.

ΟΙ ΛΑΝΤΖΕΡΗΔΕΣ

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Λάθος. Είσαι ο «Νέος»! Εντάξει ως εδώ; ΕΜΕΤ: Μάλιστα.

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Λοιπόν, «Νέε»! Ξέρεις πως θα καταλάβεις ότι κέρδισες την εμπιστο-

σύνη μου; Όταν θα σε ’χω φωνάξει με το κανονικό σου όνομα. Μόλις μ’ ακούσεις να το προφέρω θα ’χεις ζήσει μια αληθινή στιγμή μεταξύ μας. Μια ιεροτελεστία μετάβασης. Οκέυ;

ΕΜΕΤ: Ναι, σας καταλαβαίνω, νομίζω.

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Εκεί που θα σε κοιτάζω, μια μέρα, έτσι στο άσχετο, θα με δεις με ένα μικρό χαμόγελο στα χείλη, και θα σου πω «Ει…»… εε… πώς σε είπαμε; ΕΜΕΤ: Έμετ.

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Τέλος πάντων. Και θα σου πω « Έι Έμετ…». Αυτή ακριβώς θα είναι μια αληθινή στιγμή! ΕΜΕΤ: Οκέυ.

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Αλλά θα πρέπει να την κερδίσεις. ΕΜΕΤ: Μάλιστα. Μικρή παύση. Αλλά πώς;

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Τι «πώς»;

ΕΜΕΤ: Πώς θα την κερδίσω;

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Με εμπιστοσύνη φυσικά! Αυτό δε λέμε τόση ώρα; ΕΜΕΤ: Οκέυ.

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Συνεχίζουμε.

Το υ κ ά ν ε ι ν ό η μ α ν α κ ι ν η θ ο ύ ν. Σ τ έ κ ο ν τ α ι σ ε κ ά π ο ι ο ά λ λ ο σ η μ ε ί ο . Τι βλέπεις γύρω σου;

ΕΜΕΤ: Πιάτα;

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Προσπάθησε να δεις τη μεγάλη εικόνα.

ΜΟΡΙΣ ΠΑΝΙΤΣ

Μικρή παύση.

ΕΜΕΤ: Άπειρα πιάτα. ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Και;

ΕΜΕΤ: Σε στοίβες;

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Πάνω απ’ τις στοίβες. ΕΜΕΤ: Εε…

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Θα σου πω εγώ τι βλέπω. Υπευθυνότητα! Ξέρεις τι θα συμβεί αν ένα πιάτο επιστρέψει πάνω βρώμικο; Θα μας πάρει και θα μας σηκώσει. Νομίζεις πως η αριστοκρατία εκεί πάνω που κάθεται και τρώει, όταν θα φάει τη ρόκα σαλάτα, με το ντρέσινγκ από λεμόνι και φασκόμηλο με αρωματισμένα κρουτόν, και δει από κάτω, στην ακρούλα του πιάτου, ένα σημάδι από ξεραμένο πέστο, νομίζεις ότι θα ασχοληθεί να βρει ποιος απ’ τους δυο μας το ’πλυνε; Ούτε καν πως υπάρχουμε δεν θέλουν να ξέρουν. Γι’ αυτούς είμαστε η «Αόρατη Υπευθυνότητα». Σαν τα θεμέλια αυτού του κτιρίου. Το ’πιασες; ΕΜΕΤ: [Ενώ του αποσπά την προσοχή το παντελόνι του.] Ε; Α, ναι. Σαν τα θεμέλια.

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Κι όχι μόνο του κτιρίου. Σκέψου την επιχείρηση να καταρρέει εξ αι-

τίας μας!

Ο Ε Μ Ε Τ κ ο ιτ ά ζ ε ι τ ο π α ν τ ε λ όν ι τ ο υ. Τι έπαθες;

ΕΜΕΤ: Αυτό το παντελόνι είναι λίγο… Μικρή παύση.

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Τι λίγο;

ΕΜΕΤ: Υπάρχει κανένα άλλο…; ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Όχι, ένα έχουμε.

Μικρή παύση.

Ο προηγούμενος ήταν αρκετά κοντός. Σχεδόν νάνος.

ΕΜΕΤ: Και τι έγινε;

ΟΙ ΛΑΝΤΖΕΡΗΔΕΣ

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Σίγουρα κοντός θα ’ναι ακόμη. ΕΜΕΤ: Θέλω να πω, εδώ στη δουλειά.

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Δεν τα κατάφερε. Απ’ τους χειρότερους. ΕΜΕΤ: Βάζετε ψηλά τον πήχη φαίνεται.

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Τον πήχη. [Στιγμή.] Δε μας αφορά αυτό. Άλλο είναι το θέμα μας τώρα. ΕΜΕΤ: Οκέυ.

Το ν Ε Μ Ε Τ ε ξ α κ ο λ ο υ θ ε ί ν α α π α σ χ ο λ ε ί τ ο κ ο ν τ ό π α ν τ ε λ ό ν ι .

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Με παρακολουθείς; ΕΜΕΤ: Ναι-ναι βεβαίως.

Ο ΝΤΡΕΣΛΕΡ κοιτάζει τον ΕΜΕΤ που τον απασχολεί το κοντό παντελόνι.

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Τι θα γίνει τώρα; Άστο, δεν είναι τίποτα. Θα μακρύνεις λίγο το

στρίφωμα.

ΕΜΕΤ: Αν είχε καθόλου, καλά θα ’τανε. Το ’κοψε ο κοντός.

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: [Ρητορικά.] Πάντα υπάρχει λύση. «Αν δεν σου κάνει το παντελόνι,

προσαρμόζεσαι εσύ σε αυτό». Καλό, ε;

Μι λο ύ ν τ α υτ όχ ρονα ε νώ η προσοχ ή του Ε ΜΕΤ είναι κυρίως π ρος τ ο π αντ ελόνι.

ΕΜΕΤ: Όχι.

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Μπράβο. ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Τι όχι;

ΕΜΕΤ: Όχι-όχι, οκέυ εννοώ.

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Λοιπόν, για να το ολοκληρώνουμε. Το όνομά μου είναι Ντρέσλερ. Προς το παρόν δε χρειάζεται να ξέρεις κάτι άλλο. Δε μου αρέσει να αποκαλύπτω πολλά με τη μία.

ΕΜΕΤ: Μάλιστα.

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Μου έχουν, ας πούμε, αφαιρέσει το ένα αρχίδι. Αυτό φυσικά δε θέλω να το μάθουν όλοι.

ΜΟΡΙΣ ΠΑΝΙΤΣ

ΕΜΕΤ: Οκέυ. Ομερτά. Σε κανέναν για τ’ αρχίδι. [Το ξανασκέφτεται.] Αλλά πώς έγινε; ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Ιατρικό λάθος. ΕΜΕΤ: Πω-πω!

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Αλλά συμβαίνουν αυτά. ΕΜΕΤ: Συμβαίνουν αυτά;!

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Για τα νοσοκομεία μιλάμε! Από πού είσαι εσύ; [Κάνοντάς του νεύμα να

μην απαντήσει.] Ρητορική ήταν η ερώτηση. Δε φαντάζεσαι, τι γίνεται εκεί πέρα!

ΕΜΕΤ: Απίστευτο.

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Γάμησέ τα! Μπαίνεις μέσα με κήλη και άσε πως βγαίνεις. Αλλά, εσύ

πας παρακάτω. Διότι, ξέρεις που είναι τα αρχίδια του άντρα; Μικρή παύση.

ΕΜΕΤ: Ρητορική είναι η ερώτηση;

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: [Δείχνοντας στο μέτωπό του.] Εδώ πάνω είναι. ΕΜΕΤ: Α ναι, βέβαια.

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Δεν πιστεύω να με δουλεύεις, έτσι; Το εννοούμε!

ΕΜΕΤ: Όχι, συμφωνώ. [Δείχνοντας στο μέτωπό του.] Εδώ πάνω είναι.

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Οκέυ. Γιατί να ξέρεις, είμαι αυτό που φαίνεται. Δύο φορές πιο άντρας

από σένα. [Στιγμή.] Και βάλε! Οπότε μη διανοηθείς να ασχοληθείς ξανά με τα αρχίδια μου. Δ ε ίχ νε ι τ η μ ε γά λη , π λ α δ α ρ ή κ ο ι λ ι ά τ ο υ. Για κοίτα εδώ. Το βλέπεις αυτό «Νέε»;!

ΕΜΕΤ: [Δεν ξέρει τι να πει.] Εε…

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Όμορφο δεν είναι;! Ή απλά βλέπεις κάποιο πάχος;

Μικρή παύση.

ΕΜΕΤ: Αυτό είναι ερώτηση-παγίδα;

ΟΙ ΛΑΝΤΖΕΡΗΔΕΣ

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Συγνώμη που θα στο πω, αλλά σου λείπει η αυτοπεποίθηση. Μήπως είναι που δε σπούδασες; ΕΜΕΤ: Έφτασα στο πτυχίο, πάντως.

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Α. Μάλιστα. Καλό αυτό, μπορεί να μας χρειαστεί. Και σε τι ειδικότητα; ΕΜΕΤ: Στη γλώσσα.

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Στη γλώσσα, ε;! [Στιγμή.] Οκέυ. ΕΜΕΤ: Δεν το πήρα το πτυχίο βέβαια. ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Α! Μάλιστα.

ΕΜΕΤ: Είπα να δουλέψω να βγάλω κάνα φράγκο. [Στιγμή.] Κι έβγαλα. Βγήκαν πολλά!

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Ναι, ε;

ΕΜΕΤ: Και μετά… χάθηκαν πολλά. Δηλαδή όλα. Αλλά γιατί να το συζητήσουμε; ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Ε, βέβαια, ας μη το συζητήσουμε.

ΕΜΕΤ: Είχε κολλήσει ο τροχός. Ήταν μια φάση γκαντεμιάς. ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Και τώρα ο τροχός φαίνεται να ξεκολλάει, ε; ΕΜΕΤ: Ίσως.

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Δε μοιάζεις για ξένος πάντως. ΕΜΕΤ: Όχι;

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Όχι.

ΕΜΕΤ: Μάλλον, επειδή δεν είμαι. ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Ενδιαφέρον αυτό. ΕΜΕΤ: Λες;

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Αν και δεν πήρες πτυχίο, τη μιλάς μια χαρά τη γλώσσα. ΕΜΕΤ: Ευχαριστώ.

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Μην καβαλήσουμε και το καλάμι βέβαια. Άλλα είναι το ζητούμενα.

ΜΟΡΙΣ ΠΑΝΙΤΣ

ΕΜΕΤ: [Που κοίταγε το παντελόνι του.] Συγνώμη; ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Τι;

ΕΜΕΤ: Τίποτα.

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Τι έλεγα;

ΕΜΕΤ: Για τα ζητούμενα νομίζω.

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Ναι. Έπιασα μια πατάτα κάποτε ξεχασμένη σε ένα ντουλάπι για μήνες, κι έλιωσε μεσ’ τα χέρια μου. Τι μας λέει αυτό; ΕΜΕΤ: Εε… [Στιγμή.] Τι μας λέει;

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Ξέρεις για πότε μουχλιάζεις εδώ κάτω; Και μετά… ένας ακόμη λαπάς

που έγινε παρελθόν. Γι’ αυτό…: Συντονισμός-Εγρήγορση-Γυμναστική!! Βασικό τρίπτυχο του επαγγέλματος. Να, δες εδώ ποντίκι. Πιάσε.

ΕΜΕΤ: Ουάου! Πέτρα!

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Ουάου; Άκου «ουάου»!

ΕΜΕΤ: Για τη φυσική σας κατάσταση λέω. Εντυπωσιακή. ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Τέλος πάντων.

Το ν κ ο ι τ ά ζ ε ι δ ι ε ρ ε υ ν η τ ι κ ά

Δε μου λες… Με τις γυναίκες…;

ΕΜΕΤ: Τι;

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Έτσι απλά ρώτησα.

ΕΜΕΤ: Τι πρέπει να διευκρινίσουμε; ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Δικαίωμά σου φυσικά.

ΕΜΕΤ: Α. Έχω μια σοβαρή σχέση που το πάμε για γάμο. Μας καλύπτει; ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Εδώ ή στον τόπο σου; ΕΜΕΤ: Συγνώμη;

Ε νώ π ρ οχώ ρ η σ α ν λ ίγο.

ΟΙ ΛΑΝΤΖΕΡΗΔΕΣ

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Α, ναι! Αυτό είναι το ντουλάπι σου. Ήταν του κοντού πριν, που δούλευε εδώ. Κατέβασέ τες τις γυμνές αν δεν τις θες. ΕΜΕΤ: Νάνοι είναι; Νάνοι; ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Νάνοι;!

ΕΜΕΤ: Νάνοι… Σκέφτηκα μήπως… ξέρετε, μήπως… επειδή ειπώθηκε πως ήταν…

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Α-α, κατάλαβα. Καμία σχέση. Αυτός ένιωθε σα γίγαντας, που εγκλωβίστηκε σε μικρό σώμα. Ίσως θα έπρεπε να παραδειγματιστούμε όλοι από αυτόν. ΕΜΕΤ: Μάλιστα.

Ε ν ώ σ υ ν ε χ ί ζ ε τ α ι η ξ ε ν ά γ η σ η . Κ ι ε γ ώ ε ί μ α ι ο « Γο υ ό ν γ κ » .

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Η τουαλέτα. Το απολυμαντήριό μας. ΕΜΕΤ: Ωραία.

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Καθαριότητα. Το Α και το Ω σε ένα εστιατόριο. Μια μικρή και κα-

τσαρή πουτσότριχα σε ένα πιάτο αστακού είναι ακριβώς αυτό που θέλουμε να αποφύγουμε!

EMET: Φυσικά.

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Κι αυτό εδώ είναι το οργανόγραμμα και τα ωράρια εργασίας. Εννοείται πως κανείς δεν κάθεται να αλλάξει τα ονόματα. Έτσι κι αλλιώς οι άνθρωποι πάνε κι έρχονται. Κι αυτοί όλοι εκεί πάνω είναι εξαιρετικά πολυάσχολοι. Εσύ λοιπόν είσαι ο «Κοσλόβσκι». Να, βλέπεις; Κι εγώ είμαι ο «Γουόνγκ» Διαβάζουν για λίγο το χαρτί στον πίνακα. Το πάτε για γάμο;!

ΕΜΕΤ: Ε; Εε ναι.

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Μη μου πεις. Ενδιαφέρον. Εδώ πέρα καρφιτσώνουν τις ανακοινώσεις. Για παράδειγμα, ένα μίτινγκ προσωπικού εδώ θα το βάλουν. ΕΜΕΤ: Πόσο συχνά γίνονται αυτά; ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Ποια;

ΕΜΕΤ: Τα μίτινγκ προσωπικού.

ΜΟΡΙΣ ΠΑΝΙΤΣ

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Ποτέ. ΕΜΕΤ: Ναι, ε;

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Εδώ είναι η τραπεζαρία μας. Τα γεύματα είναι απ’ τις παροχές του

καταστήματος. Δεν τρώμε φυσικά ό,τι σερβίρουν επάνω στους πελάτες – αν αυτό σκέφτηκες.

ΕΜΕΤ: Δεν το σκέφτηκα.

Ένας δυνατός βήχας ακούγεται. Από την άκρη της σκάλας ένας ηλικιωμένος άντρας κατεβαίνει, σταματώντας κάθε τόσο να πάρει ανάσα. Είναι ο ΜΟΣ, ένας μανιακός καπνιστής, γκρινιάρης, που μοιάζει εκατό χ ρ ο ν ώ ν.

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Ω, να πάρει!

ΕΜΕΤ: Ποιος είναι αυτός;

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Τίποτα. Συνεχίζουμε κανονικά εμείς. Εδώ. Αυτή που βλέπεις είναι η θέση μου. Όλο αυτό εδώ το μέρος το ’χω καπαρώσει για μένα. Εδώ διαβάζω την εφημερίδα μου. Οπότε καταλαβαίνεις. Εσύ ούτε να σκεφτείς να κάτσεις. Διαβάζω δε διαβάζω. Ανά πάσα στιγμή μπορεί να μου έρθει να βγάλω μια εφημερίδα και να κάτσω να τη διαβάσω. Αυτό λέγεται ζωτικός χώρος. Με το απαραίτητο εύρος. Ίσως κάποτε να έχεις και συ τον δικό σου. Ο ΜΟΣ κατεβαίνει τις σκάλες. Ο ΝΤΡΕΣΛΕΡ τον αγνοεί επίτηδες, αλλά ο ΕΜΕΤ δεν μπορεί να μη τον κοιτάξει. Ο ΜΟΣ κοντοστέκεται αναπνέοντας βαριά. Κοιτάει έντονα τον ΕΜΕΤ για ένα λεπτό και μετά γυρνάει κ α ι κ ο ι τ ά ε ι τ ο ν Ν Τ Ρ Ε Σ Λ Ε Ρ.

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: [Στον ΜΟΣ.] Μη ρωτήσεις κάτι.

ΜΟΣ: [Κοιτώντας τον ΕΜΕΤ.] Πλάκα μου κάνεις!

Ο ΜΟΣ πάει προς το μπάνιο και κλείνει τη πόρτα, καθώς ο ΕΜΕΤ και ο ΝΤΡΕΣΛΕΡ κοιτάνε σιωπηλοί. Μικρή παύση.

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Ο Μος. Δύσκολη περίπτωση. ΕΜΕΤ: Δηλαδή;

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Άστα. Τον κτύπησε ο καρκίνος.

ΟΙ ΛΑΝΤΖΕΡΗΔΕΣ

ΕΜΕΤ: Πω-πω…

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Οπότε τι να κάνεις; Πάμε παρακάτω.

Βγαίνει απ’ τη σκηνή με τον ΕΜΕΤ να τον ακολουθεί. Πώς λέτε «πνέει τα λοίσθια» στον τόπο σου;

ΕΜΕΤ: «Πνέει τα λοίσθια».

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Έλα ρε! Τόσα απλά, ε; Να εδώ είναι οι πατάτες. Έλα μαζί μου.

Βγαίνουν από την πίσω πόρτα. Μικρή παύση. Ο ΜΟΣ εμφανίζεται στην π ό ρτ α τ ο υ μ π άν ι ο υ, τ η ν κ λ ε ίνε ι σ ιγά - σ ιγά . ΜΠΛΑΚΑΟΥΤ

Μουσική, μια κακοφωνία από ατμούς και πιάτα.

ΜΟΡΙΣ ΠΑΝΙΤΣ

ΠΑΡΕΜΒΟΛΗ Τα φ ώ τ α α ν ά β ο υ ν. Ο Ν Τ Ρ Ε Σ Λ Ε Ρ η γ ε ί τ α ι α σ κ ή σ ε ω ν σ ο υ η δ ι κ ή ς γ υ μ ν α στικής, ο ΕΜΕΤ προσπαθεί να τις επαναλάβει. Ο ΜΟΣ κάτι μαστορεύει.

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Συντονισμός!!

ΕΜΕΤ/ΜΟΣ: Εγρήγορση - Γυμναστική!!

Ο ΜΟΣ αφήνει αυτό που μαστορεύει και ενσωματώνεται στην ομάδα της γυμναστικής. ΜΠΛΑΚΑΟΥΤ

ΟΙ ΛΑΝΤΖΕΡΗΔΕΣ

ΣΚΗΝΗ ΔΕΥΤΕΡΗ Σε εξέλιξη ένα διάλειμμα για καφέ. Ο ΝΤΡΕΣΛΕΡ κάθεται στη θέση του διαβάζοντας μια εφημερίδα, γυρνώντας προσεκτικά τις σελίδες. Ο Μ ΟΣ κ άθ ετ α ι σ τ η ν ά λ λη ά κ ρ η κ α π ν ί ζ ον τ α ς κ α ι κ ο ιτ ά ζ ον τ α ς τ ον τ ο ίχο. [Πιθανά αιωρούμενος σε κάποια κούνια.]

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Σκεφτόμουν τις κρεμ μπρουλέ. Γυρνάει μια σελίδα.

Πώς γίνεται και νιώθεις ρε παιδί μου όλη αυτή την παράξενη ικανοποίηση με το που σπας τη σκληρή τους επιφάνεια; Λες να είναι αυτό το μαλακό, που σε περιμένει από κάτω; Μάλλον, ε; Οπότε, άμα ψάξεις πιο βαθιά, βρίσκεις πάντα κρυμμένο το καλό. Έτσι θα ’ναι. Δεν υπάρχει μόνο σκληρότητα στη ζωή φίλε μου. Μικρή παύση.

Κι είχα την απορία, γιατί τον πατέρα μου, που με βάραγε για ψύλλου πήδημα, όποτε άκουγε Σοπέν, τον έβλεπα που δάκρυζε.

ΜΟΣ: Σοπέν.

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Ναι, Σοπέν. Διαβάζει.

Α, για δες! Το χαρτί υγείας είναι σε προσφορά, λέει. Κι ύστερα σου λένε ότι δεν υπάρχουν καλά νέα.

ΜΟΣ: Μην αφήσεις το σχοινί. ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Τι; ΜΟΣ: Ε;

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Ξύπνα. Ονειρεύεσαι. ΜΟΣ: Δεν ονειρεύομαι.

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Ξέφυγες σου λέω.

ΜΟΡΙΣ ΠΑΝΙΤΣ

ΜΟΣ: Εγώ; Τετρακόσια τα ’χω. ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Μάλιστα.

ΜΟΣ: Δες αυτοσυγκέντρωση!

Εστιάζει προσεκτικά, βάζοντας τον εαυτό του σε κατάσταση αυτοσυγκέντρωσης.

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Μος. ΜΟΣ: Τι;

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Τον είχες πάρει εκεί πέρα. Και μη μου λες εμένα. ΜΟΣ: Σκεφτόμουνα.

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Τι σκεφτόσουνα;

ΜΟΣ: Ότι περισσεύω εδώ μέσα.

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Ωχ… όχι ρε Μος… άσε τις σαχλαμάρες τώρα, να πάρει.

ΜΟΣ: Και αν με απολύσουν; Γίνονται αυτά! Αν πιστεύουν πως δεν κάνεις καλά τη

δουλειά σου, τι νομίζεις πως κάνουν;

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Δε θα το έκαναν ποτέ αυτό.

ΜΟΣ: Αυτή εδώ είναι δουλειά για δύο. Τώρα είμαστε τρεις. Νομίζεις πως δε ξέρω προσθαφαίρεση;

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Είχαμε κι άλλη φορά τρεις άντρες στο πόστο. Ήταν ο νάνος, και πιο πριν εκείνος ο οξύθυμος από τη Βενεζουέλα, θυμάσαι; Κι ο άλλος με το κοιμισμένο μάτι που ποτέ δε μιλούσε… Α, κι εκείνος ο τρανσέξουαλ από το Βιετνάμ! ΜΟΣ: Ναι, τώρα που το λες. Περίεργο πάντως.

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Γιατί περίεργο; Μας αυξάνουν, μας λιγοστεύουν… Δεν μπορούν να αποφασίσουν.

Συνεχίζει να διαβάζει.

Το πρόσεξες που ο τωρινός όταν έχει λίγο λάσκα τρέχει στη τουαλέτα και κλειδώνεται εκεί μέσα;

ΟΙ ΛΑΝΤΖΕΡΗΔΕΣ

ΜΟΣ: Έρχονται εδώ και δεν κάνουν παρέα με κανέναν αυτοί οι ξένοι. Λες να ’ρθε επειδή έμαθε ότι έχουμε έλλειψη απ’ ανθρώπους που δεν κάνουν παρέα με κανέναν; ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Ναι είναι λίγο σφιγμένος.

ΜΟΣ: Και γιατί να πάρουν ένα τρίτο άτομο; Δε στέκει άμα το σκεφτείς οικονομικά.

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Και που να ξέρω εγώ; Δε με ενημερώνουν για την κάθε χαζο-λεπτομέρεια. Είναι θέμα μάνατζμεντ, κάνουν αναδιάρθρωση φαίνεται.

ΜΟΣ: Και κάτι ακόμα. Γιατί δεν έχω πληρωθεί αυτή την εβδομάδα; ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Πληρώθηκες. ΜΟΣ: Πληρώθηκα;!

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Αρχίζεις να τα ξεχνάς αυτά. ΜΟΣ: Ποια ξεχνάω;

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Τα επαναλαμβανόμενα. Έτσι γίνεται. Επειδή επαναλαμβάνονται, κάποια στιγμή χάνεις το λογαριασμό και νομίζεις πως κάποια απ’ αυτά δεν έγιναν. Υπάρχει κι ένας όρος γι’ αυτό αλλά δε μου ’ρχεται τώρα. ΜΟΣ: Υπάρχει;

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Νομίζω πως λέγεται «η ασάφεια της επαναληπτικότητας». ΜΟΣ: Απ’ το κεφάλι σου το έβγαλες αυτό.

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Πάρε για παράδειγμα ένα πιρούνι. Αμφιβάλλει κανείς πως έχει τέσ-

σερα δόντια; Όχι. Δεν έχει όμως κανείς τη διάθεση -ούτε και το χρόνο- να το ψάξει. Οπότε περιβάλλεται από την «ασάφεια της επαναληπτικότητας».

ΜΟΣ: Αντιλαμβάνεσαι τις μαλακίες που μου λες;

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Τέλος πάντων. Θα αγόρασες κάτι και δε το θυμάσαι, Μος. Η πρώτη

φορά είναι;

ΜΟΣ: Λες;

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Και το ξέχασες.

ΜΟΡΙΣ ΠΑΝΙΤΣ

ΜΟΣ: Κάποτε είχα τα χρήματα να αγοράσω τη μισή πόλη. ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Μην αρχίζεις πάλι με το περιουσιακό. Έλεος.

ΜΟΣ: Και πήγα και τους τα ακούμπησα για ’κείνη την κωλοφόρντ. Αυτό ήταν η αρχή του τέλους. ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Δεν είχες όραμα.

ΜΟΣ: Νόμιζα πως αυτό θα με οδηγούσε κάπου. ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Σε οδήγησε εδώ. ΜΟΣ: Παλιοσίδερα.

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Και τι απέγινε; Ούτε που θυμάμαι.

ΜΟΣ: Την παρατήσαμε στην άκρη του δρόμου, Τζωρτζ. ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Τζωρτζ; ΜΟΣ: Ε;

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Τελευταία με φωνάζεις «Τζωρτζ». ΜΟΣ: Όχι.

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Πρέπει να ’ναι αυτός που ήταν πριν από μένα, ε; ΜΟΣ: Τι;

Ο ΕΜΕΤ βγαίνει από την τουαλέτα με τη κακοφτιαγμένη του άσπρη στολή, κουβαλώντας μια εφημερίδα.

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Ο Μος νομίζει πως μας κρύβεσαι στα διαλείμματα. Ότι αποφεύγεις την ωραία μας παρέα.

ΕΜΕΤ: Δεν αισθάνομαι καλά.

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Ακριβώς. Και το ’πα στο παλικάρι από δω: «καλύτερα να κρατήσουμε μακριά τη μύτη μας γιατί μπορεί το πρόβλημα να είναι εντερικό».

Χ τ υ π ά ε ι τ ο κ ο υ δ ο ύ ν ι . Το δ ι ά λ ε ι μ μ α τ ε λ ε ί ω σ ε . Ο Μ Ο Σ π ά ε ι σ τ ο π ό σ τ ο του και ξεκινάει να τρίβει το φαγητό από τα πιάτα. Που και που παίρνει κάποια αποφάγια που φαίνονται ενδιαφέροντα και τα τρώει. Μετά από λ ί γ ο ο ι ά λ λ ο ι δ ύ ο τ ο ν σ υ ν ο δ ε ύ ο υ ν σ τ η ν α λ υ σ ί δ α ε ρ γ α σ ί α ς . Σ υ ν ο μ ι λ ο ύ ν.

ΟΙ ΛΑΝΤΖΕΡΗΔΕΣ

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Παρ’ όλα αυτά, μια συζήτηση για τη συμπεριφορά σου ίσως είναι απαραίτητη. Αγγελίες εργασίας είναι αυτές;

ΕΜΕΤ: Τη συμπεριφορά μου;

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Υπάρχει μια γενική αίσθηση πως θεωρείς τον εαυτό σου ανώτερο. EMET: Δεν το ήθελα. Κατά λάθος θα έγινε.

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Ελπίζω να μην υποτιμάς τη δουλειά μας.

ΕΜΕΤ: Αρχίζω και το συνηθίζω, τολμώ να πω. Το κομμάτι με τα πιάτα μόνο, είναι λίγο δύσκολο να το χωνέψω, αλλά αν εξαιρέσεις αυτό…

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Το βλέπεις σαν χειρωνακτική εργασία «Νέε». Αυτό είναι το θέμα σου. Πάψε απλά να το εκλαμβάνεις έτσι.

ΕΜΕΤ: Είναι ότι μοιάζει με χειρωνακτική εργασία. Αυτό με μπερδεύει ίσως.

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Δεν είναι έτσι. Μόνο όταν το κοιτάς από συγκεκριμένη οπτική γωνία. Τότε ναι, φαίνεται σα μια σειρά από αγγαρείες, που μπορεί να σε παραλύσουν.

ΜΟΣ: Βάλε στο μυαλό σου το χτίσιμο με τούβλα. ΕΜΕΤ: Δε χρειάζεται, νομίζω.

ΜΟΣ: Τούβλο, λάσπη, τούβλο, λάσπη, τούβλο, λάσπη, τούβλο, λάσπη, τούβλο, λάσπη, τούβλο. Μεσημεριανό. Λάσπη, τούβλο, λάσπη, τούβλο, λάσπη… ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Ε… πιστεύω πως πιάσαμε την εικόνα, Μος. ΜΟΣ: …τούβλο…

Ο ΜΟΣ σταματάει την περιγραφή. Μικρή παύση. Ο ΝΤΡΕΣΛΕΡ γυρίζει π ρ ο ς τ ο ν Ε Μ Ε Τ.

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Ξέρεις τι θα έκανα εγώ στη δική σου κατάσταση; ΕΜΕΤ: Δεν είμαστε στην ίδια κατάσταση;

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Βάλε μπρος τη φαντασία σου. Εγώ δε θα έβλεπα στοίβες πιάτα. Εγώ θα έβλεπα ένα ολυμπιακό στάδιο με χιλιάδες θεατές και τους κριτές που περιμένουν να βαθμολογήσουν. Την καθαριότητα και την εκτέλεση. Μην βλέπεις αυτό που είναι μπροστά σου. Αν οι άνθρωποι έβλεπαν μόνο αυτά που ήταν μπροστά τους θα αφανιζόντουσαν.

ΜΟΡΙΣ ΠΑΝΙΤΣ

ΕΜΕΤ: Πάντως όση δύναμη σκέψης και να έχεις, τα πιάτα δεν καθαρίζονται μόνα τους.

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Παραπαίεις. Δε βάζεις στόχους στον εαυτό σου. ΕΜΕΤ: Το ανάποδο είναι το πρόβλημα μου.

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Όταν λέω στόχους δεν εννοώ κάποιους ακατόρθωτους. Κοίτα τον Μος, ας πούμε. Βάζει αδικαιολόγητα υψηλούς στόχους. Δε γίνεται έτσι.

ΜΟΣ: Θα ’θελα να δω τον κόσμο από ψηλά πριν πεθάνω, είναι πολύ αυτό που ζητάω; ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Καθόλου, αρκεί να ήσουν πίθηκος που τον στείλαν στο διάστημα. ΜΟΣ: Λες να γίνω;

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Κοντεύεις πάντως.

Σ τ α μ α τ ο ύ ν τ η ν π ρ ο ετ ο ι μ α σ ί α γ ι α τ ο π λυ ν τ ή ρ ι ο. Ο Ε Μ Ε Τ ετ ο ι μ ά ζ ε ι τ α κ α λ άθ ι α τ ο υ π λυ ν τ η ρ ί ο υ. Ένα-ένα τα πιάτα «Νέε», και παράλληλα. Αλλιώς έχουμε αστοχίες. Βάλε κι αυτό στα σκουπίδια, μιας κι είσαι όρθιος. Μικρή παύση.

ΕΜΕΤ: Δεν έχω το κλειδί του κάδου. ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Απλά άστο από πάνω.

ΕΜΕΤ: Είναι κρέας, θα το φάνε τα ποντίκια. ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Από πάνω!

Ο ΕΜΕΤ παίρνει μία σακούλα σκουπιδιών και φεύγει στρίβοντας απ’ τ η γ ω ν ί α . Το ν κ ο ι τ ά ζ ο υ ν π ο υ φ ε ύ γ ε ι . Ο Ν Τ Ρ Ε Σ Λ Ε Ρ π ά ε ι σ τ η θ έ σ η τ ο υ . Μη ξεχνάς πως ήμασταν κι εμείς νέοι κάποτε.

ΜΟΣ: [Ενώ κάθεται κάπου.] Δουλεύαμε για να ανέβουμε την κλίμακα.

Μικρή παύση.

Κάτι που δεν έγινε ποτέ.

ΟΙ ΛΑΝΤΖΕΡΗΔΕΣ

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Θέλαμε πράγματα. Ονειρευόμασταν. Αλλά… το καταλάβαμε. ΜΟΣ: Σωστά. [Στιγμή.] Τι καταλάβαμε; ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Ε;

ΜΟΣ: Τι καταλάβαμε;

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Τι να καταλάβαμε; Ότι όλα όσα τρέχαμε και κάναμε ήταν μόνο μια τρελή κούρσα προς τη γραμμή τερματισμού. Χωρίς νόημα.

ΜΟΣ: Γιατί να μη κερδίσω το Λόττο πριν πεθάνω; Τόσα χρόνια παίζω και ξανα-

παίζω τους ίδιους αριθμούς!

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Καλά. Και τι θα έκανες με όλα αυτά που θα κέρδιζες; [Μικρή παύση.]

Σκέψου, ας πούμε, ότι είσαι ένας εκατομμυριούχος Μος. Θα ’θελες να τελειώσει ποτέ η ζωή σου; Όχι βέβαια! Ενώ έτσι δε σε νοιάζει. Έχεις πολύ λίγα ν’ αποχωριστείς. Παίρνει την εφημερίδα.

Τελικά το πιο ευτυχισμένο πλάσμα στη γη νομίζω πως είναι η κατσαρίδα. Σέρνεται από γωνιά σε γωνιά μεσ’ τη βρώμα και τα σκοτάδια, άσχημη και ανεπιθύμητη. Αλλά σκέψου την ανακούφιση που θα νιώσει στο τέλος, όταν κάποιος την πατήσει και πάψει να ζει! Σκέφτονται.

ΜΟΣ: Θα αγόραζα αυτό το εστιατόριο και θα το έκαιγα ολόκληρο.

Ο ΕΜΕΤ επιστρέφει.

ΕΜΕΤ: Αυτό το κρέας δεν είχε πρόβλημα. Άψογο ήτανε.

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Εξαρτάται τι εννοείς με τη λέξη «άψογο». Πριν ξαναπιάσεις δουλειά θέλω, σε παρακαλώ, να διευκρινίσουμε κάποια ζητήματα στις αρμοδιότητες.

ΕΜΕΤ: Έχουμε ζητήματα;

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Φυσικά. Υπάρχουν κάποια. Δε γίνεται να ξανακάνουμε τη δουλειά

σου επειδή έμειναν κάποια κενά στην εκτέλεση της διαδικασίας. Υπάρχουν λάθη στην κατανόηση του σωστού τρόπου.

ΜΟΣ: Δε γίνεται να μας κρεμάς, φίλε!

ΜΟΡΙΣ ΠΑΝΙΤΣ

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Τα πιάτα σαλάτας είχαν ατέλειες. Τι θα στέλναμε επάνω; ΜΟΣ: Ευτυχώς που είχαμε κάποια στην άκρη.

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: [Ρητορικό ύφος.] Ο συντονισμός με τους πάνω είναι το σπουδαιότερο

ζήτημα για όλους μας. Εκεί πάνω επικρατεί μία εκλεπτυσμένη διάταξη του χάους. Σαν μια όαση ηρεμίας περιτριγυρισμένη από αμμοθύελλα, αυτό είναι. Στο κέντρο βρίσκεται το δείπνο, μ’ αυτόν κι αυτήν σα σουλτάνους, να αισθάνονται ήρεμοι κι ανενόχλητοι απ’ ό,τι τους περιστοιχίζει. Τίποτα δεν πρέπει να το διαταράξει όλο αυτό. Τίποτα. Ο χρόνος εξατμίζεται αθόρυβα, κουβέντες ρέουν, οι ιδέες, σα κερί, λιώνουν η μια μέσ’ στην άλλη, κλείνονται συμφωνίες, γίνονται προτάσεις γάμου. Δε γίνεται κάποιος απ’ αυτούς τους ανθρώπους να κοιτάει ξαφνικά το ρολόι του και να σκέφτεται «που στο διάολο είναι το ορεκτικό μου;»

ΜΟΣ: Θα ήταν καταστροφή!

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Φαντάζεσαι τους πελάτες σου ενήμερους για ό,τι συμβαίνει πραγμα-

τικά; Να σου αντιληφθούν ότι κάποιος παρατρεχάμενος με φθηνό φράκο, χαζεύει τον κώλο του στον καθρέφτη; Ή να σου ανησυχήσουν ξαφνικά μήπως τα σύκα δεν ταιριάζουν απόλυτα με τα αμελέτητα. Το ’χασες.

ΜΟΣ: Αυτοί πίνουν κρασί πενήντα χρονών λες και είναι νερό βρύσης!

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Γι’ αυτό. Το αντίθετο θες: Ο πελάτης να φύγει από εδώ και να μην έχει αντιληφθεί στο ελάχιστο σε τι διαδικασία βρισκόταν. Να βγει από την περιστρεφόμενη πόρτα στο δρόμο, σαν όλο αυτό να ήταν ένα πανέμορφο επικούρειο όνειρο. ΜΟΣ: Μια οπτασία.

Ο ΝΤΡΕΣΛΕΡ του δείχνει ένα καλάθι πλυντηρίου με πιάτα.

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Οπότε, τουλάχιστον ένα δάχτυλο να διαχωρίζει τα πιάτα σε κάθε περίπτωση. Οκέυ; Δε χρειάζεται να αναφέρω πως τα ποτήρια μπαίνουν στο πλυντήριο ξεχωριστά. Κι ότι χρησιμοποιούμε διαφορετική δοσολογία σαπουνιού, για να μην έχουν θαμπάδα.

ΜΟΣ: Κι όχι τα ’βαλες κι άντε γεια.

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Ακριβώς. Μοντέρνα τεχνολογία θες; Οκέυ. Αλλά ποτέ επανάπαυση. Αυτά που κάνουμε εδώ κάτω, έχουν ευρύτερες συνέπειες.

ΟΙ ΛΑΝΤΖΕΡΗΔΕΣ

ΜΟΣ: Επηρεάζουν όλη την επιχείρηση.

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Δε θα ήταν καθόλου υπερβολή, αν έλεγα πως είναι ένα βασικό της κομμάτι και με ζωτική σημασία.

ΕΜΕΤ: Ναι, ε;

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Σκέψου το ύφος του σεφ όταν τοποθετεί το φαγητό στο πιάτο. Την προσεκτική διαρρύθμιση της ιδέας του, την ισορροπία, την παρουσίαση. Όλο αυτό εδράζεται εδώ κάτω «Νέε». Εδώ αρχίζουν όλα. Είμαστε στη πρώτη γραμμή. ΜΟΣ: Χωρίς εμάς θα έτρωγαν τις πατάτες με τα χέρια, απ’ τα γόνατά τους οι

ηλίθιοι.

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Οπότε καταλαβαίνεις τώρα τι παίζεται εδώ κάτω. ΕΜΕΤ: Εντάξει, Ντρέσλερ.

Διορθώνει τα πιάτα στο καλάθι. ΜΠΛΑΚΑΟΥΤ

ΜΟΡΙΣ ΠΑΝΙΤΣ

ΣΚΗΝΗ ΤΡΙΤΗ Κάποιους μήνες αργότερα. Οι άντρες φοράνε μικρά χριστουγεννιάτικα κ α π έ λ α , δ ι ά φ ο ρ α λ α μ π ά κ ι α σ τ ολ ί ζ ο υ ν τ ον χώ ρ ο, ο Μ ΟΣ δ ο υλ ε ύ ε ι σ τ ον νεροχύτη. Ο ΕΜΕΤ τον κοιτάζει, ενώ δουλεύουν ταυτόχρονα. Για λίγη ώρα δεν υπάρχει τίποτα άλλο εκτός από τον ήχο των πιάτων που τρίβονται και στοιβάζονται.

ΕΜΕΤ: Σκέφτεσαι ποτέ κάτι όσο δουλεύεις Μος; Ο ΜΟΣ συνεχίζει ανενόχλητος. Πολιτική, ας πούμε.

ΜΟΣ: Όχι.

ΕΜΕΤ: Τέχνη; ΜΟΣ: Όχι.

ΕΜΕΤ: Τσόντες;! Σκέφτεσαι ποτέ καμιά πορνοστάρ όταν χώνεις το χέρι σου στη γλιστερή τρύπα του νεροχύτη;

MΟΣ: Πώς σου κατέβηκε τόσο άρρωστη μαλακία.

ΕΜΕΤ: Έχει νόημα όμως. Αυτό είναι το ζητούμενο. Να ξεκολλήσει το μυαλό σου

από τη ζοφερή αυτή ρουτίνα. Ή σε απασχολούν άλλες βαθύτερες σκέψεις; Κάτι πρέπει να σκέφτεσαι. Δε μπορεί. Μόνο με το μυαλό δραπετεύεις απ’ αυτήν εδώ τη φυλακή.

ΜΟΣ: Σκεπτόμουν κάποτε διάφορα όλη την ώρα. Και πού με οδήγησε αυτό; ΕΜΕΤ: Το σκέφτηκες ποτέ να βγεις στη σύνταξη; ΜΟΣ: Όχι.

ΕΜΕΤ: Όχι.

ΜΟΣ: Και τι θα έκανα;

ΕΜΕΤ: Ταξίδια ας πούμε.

ΟΙ ΛΑΝΤΖΕΡΗΔΕΣ

ΜΟΣ: Πού;

ΕΜΕΤ: Δεν θέλησες ποτέ να πας κάπου;

ΜΟΣ: Εσύ γιατί να με θες να πηγαίνω κάπου;

ΕΜΕΤ: Το μόνο που σου λέω είναι πως θα έρθει η ώρα, που θα έχεις γίνει ένα απο-

λίθωμα γέρου και θα έρθουν οι αρχαιολόγοι να σου βγάλουν το πιάτο της σαλάτας από το χέρι. Τότε σίγουρα θα σκεφτείς: «μήπως κάθισα αρκετά εδώ πέρα; Να πήγαινα και πουθενά αλλού;»

ΜΟΣ: Αυτό ποτέ δε θα γίνει. Εξάλλου, δεν έχω τα χρήματα. ΕΜΕΤ: Μάλιστα.

ΜΟΣ: Κάποιος μου τα κλέβει. ΕΜΕΤ: Μπα; Ναι ε; ΜΟΣ: Ο Ντρέσλερ.

ΕΜΕΤ: Ο Ντρέσλερ; ΜΟΣ: Ναι, γιατί; ΕΜΕΤ: Δε ξέρω.

ΜΟΣ: Παραλίγο κάποτε να αγοράσω ένα ακίνητο. Θα ήμουν ιδιοκτήτης τώρα. Αλλά… με τράβηξε ο λαμπερός κόσμος των εστιατορίων. ΕΜΕΤ: Μάλιστα.

ΜΟΣ: Πριν αρχίσω να πλένω πιάτα, έπλενα αμάξια. ΕΜΕΤ: Έλα ρε!

ΜΟΣ: Αυτές ήταν ωραίες μέρες, Τζωρτζ. Λιακάδα, αφροί, φούσκες. ΕΜΕΤ: Τζωρτζ;! ΜΟΣ: Ε;

Ο Ν Τ Ρ Ε Σ Λ Ε Ρ έ ρχ ετ α ι α π ό π άνω.

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Λοιπόν. Πήγα επάνω. ΕΜΕΤ: Και;

ΜΟΡΙΣ ΠΑΝΙΤΣ

Ο ΝΤΡΕΣΛΕΡ απευθύνεται στον ΜΟΣ ενώ τα λέει για τα ακούσει ο Ε Μ Ε Τ.

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Μια μέρα πρέπει να πας εκεί πάνω, Μος. Να δεις τι γίνεται, απίστευτο! Μια δικαιολογία να σου βρούμε μόνο. Καλά!… μόλις δεις πως δουλεύει, θα ξυπνήσει πάλι μέσα σου η πίστη γι’ αυτό το μέρος. Ένα τέλειο ελβετικό ρολόι δουλεύει από πάνω μας!

ΕΜΕΤ: Οπότε; Να φύγω εγώ; Κοιτάζονται.

Θα σχολάσουμε νωρίτερα, τι είπανε;

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Δεν αναφερθήκαμε σ’ αυτή την ερώτηση. Και ειδικά όπως τη θέτεις. ΕΜΕΤ: Τι θα πει δεν αναφερθήκατε σε αυτή την ερώτηση; ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Σε αυτή καθαυτή, δεν αναφερθήκαμε. ΕΜΕΤ: Γι’ αυτό δεν πήγες πάνω, ή κάνω λάθος;

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Αυτοί επάνω δεν είναι οι τετριμμένοι εργοδότες. Σαν αυτούς που ξέρεις ίσως.

ΕΜΕΤ: Δηλαδή;

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Τι δηλαδή; Για να τεθεί κάτι πρέπει να το φέρει κάπως η συζήτηση.

Με φυσικό τρόπο. Είναι άνθρωποι με εκλεπτυσμένους τρόπους και στυλ. Είναι ικανοί, φαντάσου, να σε κάνουν να πληρώσεις εκατό δολάρια για ένα δείπνο με κοτόπουλο.

ΕΜΕΤ: Και ’γω τι κάνω τώρα; Είναι παραμονή Χριστουγέννων. Έχω σχέδια. Κανόνισα.

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Τι είδους σχέδια;

ΕΜΕΤ: Έχω ραντεβού για να βγούμε, αφού θες να ξέρεις. ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Με την αρραβωνιαστικιά σου. ΕΜΕΤ: Τι σημασία έχει;

ΜΟΣ: Παίζει ακόμα αυτή η περίπτωση;!

ΟΙ ΛΑΝΤΖΕΡΗΔΕΣ

ΕΜΕΤ: Ναι.

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Μην ανησυχείς. Θα το φροντίσουμε. Θα σε καλύψουμε εμείς. ΕΜΕΤ: [Ξαφνιάζεται κάπως.] Α, ευχαριστώ, τότε.

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Μήπως χάνεις το χρόνο σου όμως; Οι γυναίκες ποτέ δεν έτρεχαν πίσω από λαντζέρηδες.

ΕΜΕΤ: Λες, ε;

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Έχουν υψηλότερες προσδοκίες.

ΕΜΕΤ: Προς το παρόν δεν την βλέπω δυσαρεστημένη πάντως.

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Δεν έχει ιδέα με τι ασχολείσαι φαίνεται, ε; Μόλις το μάθει θα κάνει νέα αξιολόγηση. ΕΜΕΤ: Όλα τα ξέρει.

Κοιτάζονται.

Οκέυ, δεν ξέρει. Κι η οικογένεια της δε θα τo ενέκρινε. Λοιπόν, το κόβουμε εδώ. / Με συγχωρείς να περάσω.

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Δεν σου κόβω το δρόμο. ΕΜΕΤ: Μου τον κόβεις.

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Πήγαινε από γύρω.

ΕΜΕΤ: Και γιατί να το κάνω αυτό; ΜΟΣ: Γιατί να μη το έκανες;! ΕΜΕΤ: Εντάξει.

Π ε ρ π α τ ά ε ι γ ύ ρ ω α π ό τ ο ν Ν Τ Ρ Ε Σ Λ Ε Ρ.

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Το βλέπεις αυτό Μος. Αυτό είναι. Λύθηκαν οι απορίες μας. Τα παρα-

τάει εύκολα ο «Νέος». Πώς να τα κατάφερνε στον επιχειρηματικό κόσμο χωρίς πίστη;

ΕΜΕΤ: Κι όμως, Ντρέσλερ. Ξεκίνησα από χαμηλά και τα κατάφερα. Και πολύ καλά μάλιστα.

ΜΟΡΙΣ ΠΑΝΙΤΣ

ΜΟΣ: Και μετά τα έχασες. ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Τραγωδία.

ΕΜΕΤ: Γιατί με βάλατε στο στόχαστρο τώρα; Τι είναι όλο αυτό;

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Υποτιμάς τη δουλειά «Νέε». Νιώθεις τη δουλειά εδώ σαν αποτυχία. Αυτό είναι το θέμα. Ενώ αυτή η δουλειά είναι αφρός. Έτσι δεν είναι Μος;

ΜΟΣ: Τοπ οφ δε τοπ.

ΕΜΕΤ: Εντάξει… Δε τη βλέπω και σαν αποτυχία. Απλά βλέπω ότι… Π α ύ σ η . Το υ ς κ ο ι τ ά ζ ε ι .

Οκέυ, έχετε δίκιο. Έτσι τη βλέπω. Αλλά μη το παίρνετε στραβά. Στη θέση μου όλοι έτσι θα το έβλεπαν. Υπάρχει κάτι που δε σας το ’πα ως τώρα. Μπορεί να μοιάζει απίθανο… αλλά κάποτε, ήμουν ένας από τους ηλίθιους που τρώνε εδώ πάνω.

ΜΟΣ: [Έκπληκτος.] Πελάτης; Εσύ;!

ΕΜΕΤ: Ναι, Μος. Μου άνοιγαν την πόρτα και με υποδέχονταν ως πελάτη σ’ αυτό

το εστιατόριο. Με υποδέχονταν με ένα χαμόγελο γεμάτο υπόσχεση για ένα μαγευτικό δείπνο.

ΜΟΣ: Άκου να δεις!

ΕΜΕΤ: Ναι. Και τώρα κρύβομαι εδώ, ανάμεσα σε στοίβες πιάτα, μέχρι να βρω τι θα κάνω.

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: [Με υποτιθέμενη συγκατάβαση.] Και νιώθεις πια πως έχασες τα πάντα. ΕΜΕΤ: Και δεν το νιώθω μόνο εγώ. Το ξέρει κι η Τράπεζα. ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Και πώς ήταν όλο αυτό που έζησες;

ΕΜΕΤ: Τέλος πάντων. Παρελθόν είναι όλο αυτό. ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Ναι αλλά τι είχες κι έχασες;

ΕΜΕΤ: Είχα χρήματα. Λίγο είναι; Είχα ένα όμορφο διαμέρισμα με θέα στο ωκεα-

νό. Γαμώ τη θέα. Τέτοια είχα. Πάνε τα χρήματα, πάει κι η θέα… έχω ένα φεγγίτη στον πίσω ακάλυπτο. Είναι άλλο πράγμα Ντρέσλερ να μην είχες ποτέ τίποτα, κι

ΟΙ ΛΑΝΤΖΕΡΗΔΕΣ

άλλο να είχες τα πάντα και να τα βλέπεις να φεύγουν από τα χέρια σου. Χαμένος Παράδεισος. Ποιος νομίζεις είναι πιο χαρούμενος στη ζωή; Ο τυφλός που παλιότερα έβλεπε ή ο τυφλός που ήταν πάντα τυφλός;

ΜΟΣ: Κανένας.

ΕΜΕΤ: Είναι πολύ διαφορετικό.

ΜΟΣ: Πάντως εδώ, κανείς μας δεν είναι τυφλός.

ΕΜΕΤ: Μιλούσα για το πως είναι να χάνεις κάτι. Σκέψου να ξυπνάς μια μέρα και

να βλέπεις πως ό,τι είχες, πάει, εξαφανίστηκε. Έτσι απλά. Εξαϋλώθηκε σα να μην ήταν κάτι απτό, αλλά μια ιδέα, μια μαθηματική πιθανότητα. Η ζωή σου την επόμενη στιγμή αλλάζει άρδην. Σαν κάποιος να μπήκε κι άλλαξε την εξίσωση στον μαυροπίνακα και τα νούμερα μηδενίστηκαν.- «Οπ! Συγνώμη Έμετ. Συγνώμη. Αλλά έτσι κι αλλιώς… μόνο νούμερα ήταν».- «Όχι, ρε! Τι νούμερα; Τι κάνετε εκεί. Είναι τα χρήματά μου αυτά! Ό,τι έχω, αυτά είναι! Να ποιος είμαι. Ένα παρελθόν. Μικρή παύση. Ο ΕΜΕΤ πάει να αλλάξει.

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Οπότε, οι δυο μας.

Ε π ι σ τ ρ έ φ ο υ ν σ τ ο π ό σ τ ο τ ο υ ς κ ι α ρ χ ί ζ ο υ ν ν α δ ο υ λ ε ύ ο υ ν.

ΜΟΣ: Πώς μπορώ να πάρω σύνταξη; ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Γιατί να πάρεις;

ΜΟΣ: Δεν ξέρω. Είχα μια σκέψη. Αυτός δηλαδή.

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Ποια σύνταξη; Τι θα έκανες; Καλά είμαστε εδώ. ΜΟΣ: Να ταξίδευα σκέφτηκε.

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Να ταξίδευες;! Άκου να δεις! ΜΟΣ: Γιατί;

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Δε χρειάζεται να πας πουθενά. Δες εμένα.

ΜΟΣ: Απ’ την άλλη βέβαια… τι θα έκανα όταν θα έφτανα στον προορισμό μου;

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Ακριβώς. Θα ανυπομονούσες να γυρίσεις πίσω. Είχα πάει κάποτε δια-

κοπές. Καλά… σαν τρένο που εκτροχιάστηκε ήταν. Αλλά… πού είχα πάει όμως;

ΜΟΡΙΣ ΠΑΝΙΤΣ

[Στιγμή.] Σίγουρα υπήρχε λίμνη εκεί γύρω. [Μικρή παύση.] Τέλος πάντων. Παιδιά, σκυλιά, βαρεμάρα. Δεν είχα τι να κάνω. Παραλίγο να τρελαθώ.

ΜΟΣ: Κι εμένα, ο ελεύθερος χρόνος είναι το πρόβλημα της ύπαρξής μου. ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Δηλαδή;

ΜΟΣ: Η Κυριακή είναι η πιο άσκοπη μέρα της εβδομάδας. ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Τα παραλές, τώρα. Διαφωνώ. ΜΟΣ: Δεν ξέρεις τι να κάνεις.

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Όλες οι μέρες έχουν θέματα. ΜΟΣ: Αυτό είναι αλήθεια.

ΕΜΕΤ: [Ξεπροβάλλοντας από τη γωνία.] Προσπάθησα να του βρω τρόπο να χαρεί το υπόλοιπο της ζωής του. ΜΟΣ: [Καθώς πηγαίνει στην τουαλέτα.] Τι να χαίρομαι αφού δε χαίρομαι;

Αφού τον αφήσουν να απομακρυνθεί ώστε να μην ακούει.

ΕΜΕΤ: Συγνώμη που του ’βαλα ιδέες. ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Μην το ξαναθίξεις.

ΕΜΕΤ: Αλλά κοίταξέ τον. Με δυσκολία παίρνει τα πόδια του.

Ο ΝΤΡΕΣΛΕΡ πλησιάζει και του μιλάει χαμηλόφωνα.

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Θέλεις να τον καταστρέψεις τον άνθρωπο; ΕΜΕΤ: Είναι ήδη κατεστραμμένος.

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Κουβέντα ξανά για σύνταξη. Άκου το υπόλοιπο της ζωής του! Ακόμη και μια γαλοπούλα στη χριστουγεννιάτικη αγορά έχει περισσότερες πιθανότητες να τη σκαπουλάρει. ΕΜΕΤ: Εντάξει. Αλλά είναι γέρος και άρρωστος. Τι να κάθεται εδώ; ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Γι’ αυτό κι αντικαθίσταται. ΕΜΕΤ: Τι;! Από ποιον;

ΟΙ ΛΑΝΤΖΕΡΗΔΕΣ

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Από εσένα. Ναι. Δεν το έχω αναφέρει ακόμη. Είσαι τελικά ο αντικαταστάτης του.

ΕΜΕΤ: Μια στιγμή. Από πότε;

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Απ’ τη μέρα που ξεκίνησες. Καλά Χριστούγεννα. ΜΠΛΑΚΑΟΥΤ

ΜΟΡΙΣ ΠΑΝΙΤΣ

ΣΚΗΝΗ ΤΕΤΑΡΤΗ Μια εβδομάδα μετά. Παραμονή Πρωτοχρονιάς. Ποτήρια σαμπάνιας μισ ογε μ άτ α έ χο υ ν κ α τ έ β ε ι μ ε τ ο α σ α νσ έ ρ.

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Περνάνε ωραία εκεί πάνω.

Μ ε γά λη σ ι ω π ή ε νώ δ ο υλ ε ύ ο υ ν κ α θ ώ ς τ ο γλ έ ν τ ι σ υ νε χ ί ζ ετ α ι α π ό π άνω τ ο υ ς . Κοίτα εδώ! Φουά γκρα πάλι! Πότε ξανάδες τέτοια σπάταλη αφθονία. Η οικονομία πάει ολοταχώς για τα βράχια.

ΜΟΣ: Προτιμώ την πάπια ψητή, παρά αυτή τη γαμημένη, που σιγοβράσανε σε κρασί Αλσατίας. ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Να! Αυτό είναι ένα πιάτο χάρμα οφθαλμών. Ένα φιλέ μινιόν, με μία

μόνο μικρούλα δαγκωματιά, και ένα πούρο χωμένο μέσα στον πουρέ μπλε πατάτας! Καταπληκτικό. Ένα πανέμορφο μνημείο απόλαυσης. Αυτοί οι άνθρωποι το ’χουν ψάξει και ξέρουν πως να σκορπάνε τα ωραία τους λεφτά.

ΕΜΕΤ: Σαχλαμάρες!

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Ζηλεύεις.

ΕΜΕΤ: Σιγά! Τα ξέρω αυτά.

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Δε σου αρέσει το παιχνίδι γιατί είσαι από κάτω τώρα. Αλλά έτσι είναι.

Δε μπορούμε να είμαστε όλοι πλούσιοι, ωραίοι και επιτυχημένοι. Αν όλοι ήταν στην κορυφή, δε θα υπήρχε κορυφή.

ΕΜΕΤ: Από κάτω.

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Μην ανησυχείς. Έτσι γίνεται. Όσο μεγαλώνεις τόσο μικραίνουν τα

όνειρά σου. Και καταλήγουν στο τέλος, απλές μικρές ευχούλες. «Ελπίζω αυτό το αυτοκίνητο να μη με κάνει λούτσα», «Εύχομαι να μην έχει λήξει αυτό το τυρί». Το ειρωνικό είναι που μερικές θα βγουν και αληθινές μάλιστα!

ΜΟΣ: Σα να μέθυσα απ’ την πάπια.

Μικρή παύση.

ΟΙ ΛΑΝΤΖΕΡΗΔΕΣ

ΕΜΕΤ: [Στον ΝΤΡΕΣΛΕΡ.] Του το είπες; ΜΟΣ: Τι να μου πει;

Τα υ τ ό χ ρ ο ν α σ χ ε δ ό ν

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Τίποτα. ΕΜΕΤ: Τίποτα.

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: [Προς τον ΕΜΕΤ.] Δεν μας δόθηκε η ευκαιρία.

Αν τ ί σ τ ρ ο φ η μ έτ ρ η σ η α π ό π άνω. Ζ ητ ω κ ρ α υ γέ ς κ α ι ε π ε υ φ η μ ί ε ς . Έ ν α τ ρ α γούδι. Πλένουν σε απόλυτη σιωπή. Κύριοι, θα ήθελα να κάνω μία πρόποση.

Βρίσκουν ποτήρια με λίγα υπολείμματα από σαμπάνια. Στον χρόνο, που κυλάει ασταμάτητα.

Π ί ν ο υ ν. Ο Μ Ο Σ κ ά π ο υ θ α κ α θ ί σ ε ι .

[Στον ΕΜΕΤ.] Ποιες είναι οι ευχές σου για τη νέα χρονιά;

EMET: Έχασα κάθε αισιοδοξία.

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Τα παραλές. Θα αλλάξει το κορίτσι, μόλις διαπιστώσει πόσα προσό-

ντα έχεις!

ΕΜΕΤ: Δεν έχω πια. ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Μος;

ΜΟΣ: [Ζωηρεύει.] Ε;

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Κάνε μια ευχή. Άλλαξε ο χρόνος. ΜΟΣ: Να ανταποκριθώ στις ευθύνες μου.

Ξ α νά χάνε ι τ η ζ ω η ρ ά δ α τ ο υ, π έ φτ ε ι σ ε κ α τ α τ ον ι κ ή κ α τ ά σ τ α σ η .

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Έξοχα. Όσο για μένα κύριοι, η χρονιά αυτή θα είναι η καλύτερή μου.

Θα ασχοληθώ με την κηπουρική! Θα φτιάξω ένα μικρό μπαξέ εκεί πέρα. Τελείως απ’ την αρχή. Απ’ τους σπόρους.

ΕΜΕΤ: Δεν πιάνει τίποτα εκεί πέρα, Ντρέσλερ. Δε τα βλέπεις αυτά εκεί πως είναι;

ΜΟΡΙΣ ΠΑΝΙΤΣ

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Φέτος θα είναι αλλιώς. ΕΜΕΤ: Πώς αλλιώς;

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Θα πάρω αυτά τα φώτα που βοηθούν στην ανάπτυξη. ΕΜΕΤ: Και τι θα καλλιεργήσεις;

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Καρότα σκεφτόμουν. Αυτό είναι η ζωή. Να καλλιεργείς, να μεγαλώνεις. Κύριοι: Άλλη μια χρονιά μπροστά μας!

ΕΜΕΤ: Άλλη μια χρονιά μπροστά μας.

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Χαμογέλα «Νέε». Έχει κι αλλού πορτοκαλιές… ΕΜΕΤ: Δε θέλω πορτοκάλια.

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Θα ακουστεί τετριμμένο, αλλά αν σε ήθελε μόνο για τα λεφτά σου, τότε δεν σου αξίζει.

ΕΜΕΤ: Δεν είναι τα λεφτά. Έχει τόσα, που δεν θα ενδιαφερόταν για τα δικά μου. Το ό,τι δουλεύω για το μεροκάματο την τρελαίνει. Δε το χωράει ο νους της.

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Σε πληροφορώ, ότι δεν είσαι κι ο καταλληλότερος στη δουλειά. Σε ανακουφίζει αυτό καθόλου;

ΕΜΕΤ: Να πα’ να γαμηθούν οι πλούσιοι. Χαίρομαι που δεν είμαι πια ένας από αυτούς.

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Χαίρεσαι.

ΕΜΕΤ: Εντάξει, δεν χαίρομαι.

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Είναι καιρός να σταματήσεις να σκέφτεσαι τι ήσουν. Σκέψου τι είσαι. ΕΜΕΤ: Γιατί δε μου το ’χες πει όλο αυτό; ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Όλο ποιο;

ΕΜΕΤ: Όλα αυτό με τον Μος. Δεν θέλω να αντικαταστήσω κανέναν. ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Είναι αναπόφευκτο. ΕΜΕΤ: Τι θα απογίνει;

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Αυτό που θα συμβεί σε όλους μας.

ΟΙ ΛΑΝΤΖΕΡΗΔΕΣ

Μ ι κ ρ ή π α ύ σ η . Κ ο ι τ ά ν ε τ ο ν Μ Ο Σ . Π ί ν ο υ ν.

Για σκέψου πόσο εύκολο θα ήταν αυτή τη στιγμή να τον απαλλάξουμε από τη δυστυχία του.

ΕΜΕΤ: Συγνώμη;

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Εκεί όπως είναι. Θα μπορούσαμε να του χαρίσουμε ένα τέλος για όσα

τον βαραίνουν. Εδώ. Θα μπορούσαμε να του σηκώσουμε λιγάκι το κεφάλι και να το πιέσουμε μεσ’ στον πουρέ. Ένα λεπτό θα μας πάρει.-« Ήταν μεθυσμένος όταν φύγαμε το βράδυ και τον βρήκαμε έτσι το πρωί που ήρθαμε». Ε, τι λες; Μικρή παύση.

Ξέρω, τραγικό ακούγεται. Αλλά, υπάρχει καλοσύνη από κάτω.

ΕΜΕΤ: Θα μπορούσαμε, ναι. Σκέφτονται.

Αλλά γιατί να το κάναμε;

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Δηλαδή δεν το έχεις σκεφτεί ποτέ να σκοτώσεις κάποιον, για να τον απαλλάξεις απ’ τη μιζέρια του;

ΕΜΕΤ: Εκτός απ’ τον εαυτό μου;

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Δες τον να. Τι απόμεινε; Μια πονεμένη σακούλα με σάπια κρέατα;

Χωρίς δουλειά, χωρίς ελπίδα, χωρίς φίλους. Τα παρακάτω είναι μόνο εξευτελισμός και ταλαιπωρία. Μικρή παύση. Σκέφτονται.

ΕΜΕΤ: Απ’ την άλλη… γιατί να το αναλάβουμε εμείς αυτό; ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Σωστά.

Πίνουν κοιτάζοντας τον ΜΟΣ. ΜΠΛΑΚΑΟΥΤ

ΜΟΡΙΣ ΠΑΝΙΤΣ

ΣΚΗΝΗ ΠΕΜΠΤΗ Ο ι σ ω λ ή ν ε ς σ τ ά ζ ο υ ν. Β ρ ο χ ή . Σ τ η γ ω ν ί α μ ε γ α λ ώ ν ε ι έ ν α φ υ τ ό . Δ ι ά λ ε ι μ μ α για καφέ. Ο ΜΟΣ κάθεται στη μία άκρη και καπνίζει. Ο ΝΤΡΕΣΛΕΡ κάθεται στην άλλη άκρη ξεφυλλίζοντας που και που την εφημερίδα.

ΜΟΣ: Για ξαναπές το μου.

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Επανεξετάζουν τη θέση εργασίας σου, αυτό είπαν νομίζω. ΜΟΣ: Άλλο μου είπες χθες.

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Ναι, ε; Τέλος πάντων. Επανεξετάζουν το πόστο σου, και όταν τελειώσουν, θα το έχουν επανεξετάσει. Γυρνάει σελίδα. Αυτό είναι όλο.

ΜΟΣ: Και τι ακριβώς θα κάνουν όταν θα επανεξετάζουν το πόστο μου;

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Εντάξει. Ξέρεις τώρα πως είναι αυτές οι διαδικασίες. Κοιτάνε το φάκελό σου, τις υπηρεσίες σου, τις επιδόσεις σου και αποφασίζουν. Μικρή παύση. Διαβάζει την εφημερίδα.

Ένας άνθρωπος έπεσε σε μία δεξαμενή κρασιού.

ΜΟΣ: Τι αποφασίζουν; ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Έλα;

ΜΟΣ: Το να με απολύσουν; Είναι μεσ’ τις πιθανότητες;

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Μετά από ένα τόσο μακρύ και άψογο ιστορικό; ΜΟΣ: Δεν έχω χάσει ούτε μια μέρα δουλειάς.

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Ακριβώς. Αντί να σε απολύσουν, θα μπορούσαν απλά να σε αφαιρέσουν απ’ τον πίνακα προσωπικού.

ΜΟΣ: Και μετά;

ΟΙ ΛΑΝΤΖΕΡΗΔΕΣ

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Δεν υπάρχει κάτι προσωπικό. Μη το παίρνεις προσωπικά. Δε φταις εσύ.

Γυρνάει μια ακόμα σελίδα απ’ την εφημερίδα. Είναι για το πόστο.

ΜΟΣ: Μάλιστα.

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Απλά θα ’χεις βγει από τον πίνακα. ΜΟΣ: Θα ’χω βγει απ’ τον πίνακα.

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Τι κολλάς σ’ αυτό σημείο; Αυτά όλα εικασίες είναι ούτως ή άλλως.

ΜΟΣ: Μα αν βγω απ’ το γαμημένο τον πίνακα, τι γυρεύω εγώ εδώ πέρα; Δεν θα έχω πια καμιά δουλειά εδώ.

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Το ένα πράγμα δεν φέρνει το άλλο αναγκαστικά. ΜΟΣ: Μ΄ έχεις φλομώσει στη μαλακία, Ντρέσλερ.

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Ας περιμένουμε να δούμε. [Μικρή παύση.] Πώς είναι η υγεία σου; ΜΟΣ: Λιώνω.

ΝΤΡΕΛΣΕΡ: Ορίστε, λοιπόν. ΜΟΣ: Τι πάει να πει αυτό;

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Τι πάει να πει ποιο; ΜΟΣ: Το «Ορίστε, λοιπόν». ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Δεν έχω ιδέα.

ΜΟΣ: Μα εσύ το είπες μόλις!

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Το είπα, ε; Ωραία, ορίστε, λοιπόν.

ΜΟΣ: Και τι γίνεται με αυτόν; Γιατί δεν τον επανεξετάζουν κι αυτόν;

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Δεν είναι τόσο καιρό εδώ για να δικαιούται επανεξέταση. ΜΟΣ: Α! Και με εσένα;

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Επανεξετάστηκα, εγώ.

ΜΟΡΙΣ ΠΑΝΙΤΣ

ΜΟΣ: Και πώς πήγε;

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Εντάξει. Καλή βαθμολογία σε όλα. ΜΟΣ: Συγχαρητήρια.

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Οι δικοί σου βαθμοί δεν έχουν έρθει ακόμα.

Ο ΕΜΕΤ έρχεται από το μπάνιο με μια εφημερίδα. Ο ΜΟΣ φεύγει δύσ π ι σ τ ο ς α π έ ν α ν τ ι σ τ ο ν Ε Μ Ε Τ. Δ ε ί χ ν ε ι τ η δ ύ ν α μ η τ ο υ σ η κ ώ ν ο ν τ α ς έ ν α βαρύ κάδο σκουπιδιών και με μεγάλη προσπάθεια τον μετακινεί. Ο Ε Μ Ε Τ σ κ ύ β ε ι σ τ ο Ν Τ Ρ Ε Σ Λ Ε Ρ.

ΕΜΕΤ: Του το ’πες; ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Ποιο;

ΕΜΕΤ: Πρέπει να του το πεις, νομίζω.

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Όχι τώρα, δεν είναι καλή η ώρα. ΕΜΕΤ: Και πότε θα είναι καλή η ώρα;

Ο ΝΤΡΕΣΛΕΡ τον κοιτάει. Ο ΕΜΕΤ το σκέφτεται. Ρε τον καημένο τον παππού!

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Βλέπεις; Αφού τον λυπάσαι, γιατί θες να του το πω; Αν του το πω θα

του ραγίσει η καρδιά. Αλλού είναι το πρόβλημα. Είναι πως παρακρατάει αυτή η ζωή μας πια. Εκεί είναι το πρόβλημα. Κάποτε ο κόσμος πέθαινε μεσήλικας. Τώρα κρατιέται και κρατιέται και κρατιέται, μέχρι το τελευταίο πικρό δευτερόλεπτο. Όλοι θέλουν να αρπάξουν την ύστατη ευκαιρία να ζήσουν, σαν αυτούς που πνίγονται και γαντζώνονται σε ένα βαρέλι. Μικρή παύση.

Ακόμα ψάχνεις στις μικρές αγγελίες;

ΕΜΕΤ: Όχι.

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Αυτές δεν είναι οι μικρές αγγελίες; ΕΜΕΤ: Τι; Αυτές;

ΟΙ ΛΑΝΤΖΕΡΗΔΕΣ

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Γι’ αυτό είσαι καθηλωμένος! Η φιλοδοξία είναι που σε κρατάει! ΕΜΕΤ: Λες να φταίει αυτή.

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Θα γινόσουν εξαιρετικός λαντζέρης, αν σταματούσες να κοιτάς δεξιά-

αριστερά για κάτι άλλο.

ΕΜΕΤ: Δεν έχεις ιδέα τι χρωστάω στην εφορία, Ντρέσλερ. Με αυτούς τους ρυθμούς εδώ θα χρωστάω για πάντα. Άσε που χρωστάω και σ’ άλλους.

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Γιατί δε πουλάς το αμάξι σου;

ΕΜΕΤ: Αυτό είναι το τελευταίο αποκούμπι της ψυχικής μου υγείας. Αν το γυρίσω στα λεωφορεία τώρα, πάει. Θα ’ταν η χαριστική βολή. Τέλος πάντων, έχω ραντεβού με την… πρώην να την πω [;] Συμφώνησε να το ξαναδούμε. Πώς να την κυκλοφορήσω; Σε καρότσι για τα ψώνια;! ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Ζητάει πολλά αυτή η γυναίκα.

ΕΜΕΤ: Δεν είναι πολλά. Απλά είναι… Είναι πολλά. Αλλά μπορώ ρε γαμώτο να

τα αποκτήσω και πάλι. Όλα. Ναι, μπορώ. Μπορώ! Απλά πρέπει να βρω ένα σημείο… κάποιο δυνατό σημείο να πιαστώ και να ξεκινήσω. Αν μου δινόταν μια δεύτερη ευκαιρία… με τίποτα δεν θα ’κανα τα ίδια λάθη.

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Τι σε κάνει τόσο σίγουρο;

ΕΜΕΤ: Απλά το ξέρω. Απλά… Το ξέρω! Το πήρα το μάθημά μου. Ήταν σκληρό αλλά δεν το ξεχνάς τέτοιο μάθημα. Ποτέ. Τέλος πάντων. Δεν υπάρχει τίποτα εδώ. Πετάει την εφημερίδα.

Μόνο σκατοδουλειές έχει. Γιατί να αλλάξω σκατοδουλειά;… Εννοώ… με πιάνεις πως το λέω. Δεν αξιοποιώ έτσι τις δυνατότητες μου στο έπακρο.

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Τις δυνατότητες.

ΕΜΕΤ: Ακριβώς. Εκεί πρέπει να στρέψω τις προσπάθειές μου. Εκεί να επικεντρωθώ. Οπότε, για πες μου για το κρέας.

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: [Ξαφνιασμένος.] Για το κρέας; ΕΜΕΤ: Είναι κάτι που πρέπει να ξέρω;

ΜΟΡΙΣ ΠΑΝΙΤΣ

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Τι να ξέρεις;

ΕΜΕΤ: Βλέπω συνέχεια να βγαίνουν από τη πίσω πόρτα κομμάτια κρέας. Κι όχι όποιο κι όποιο! Κι απλά αναρωτιόμουν.

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Μην είσαι περίεργος. ΕΜΕΤ: Ναι αλλά αναρωτιόμουν. ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Να μην είσαι, λέμε.

ΕΜΕΤ: Μήπως είναι κάτι που θα μπορούσα να πάρω και εγώ μέρος; ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Είναι δουλειά για έναν άνθρωπο.

ΕΜΕΤ: Οκέυ. Μήπως είναι κάτι για το οποίο δεν πρέπει να μου ξεφύγει κουβέντα;

Μικρή παύση.

Γιατί μπορώ να κρατηθώ, αν εκεί είναι το θέμα.

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Αυτό να κάνεις.

ΕΜΕΤ: Οκέυ, απλά τσέκαρα. Δεν θα μιλήσω. Μικρή παύση.

Πάντως, να ξέρεις, υπάρχει ένας τύπος που ξέρω -και δε χρειάζεται να απαντήσεις τώρα- αλλά υπάρχει αυτός ο τύπος, σχεδόν φίλος, ξέρεις, απ’ αυτούς που τους έκανες κάποτε μια χάρη, που δεν ήταν ακριβώς χάρη, αλλά περισσότερο για να σ’ αφήσουν ήσυχο και θεωρούν πως είναι φίλοι σου, κάποτε βέβαια, που νόμιζες πως είχες αρκετούς φίλους, ενώ αποδείχθηκε πως δεν είχες απολύτως κανέναν, και τέλος πάντων τώρα θέλει να τον βοηθήσω… Με πιάνεις;

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Προσπαθώ πάντως.

ΕΜΕΤ: Ε, κι αυτός ο τύπος για να πουλήσει αυτό το πράγμα που έχει, έλεγε μήπως μεσολαβούσα, και του είπα «Κοίτα, δε νομίζω να μπορώ γιατί θα έπρεπε να βρω ένα μέρος να το βάλω αυτό το πράγμα, ένα ασφαλές μέρος». Καλά δε του ’πα;

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Φαντάζομαι.

ΕΜΕΤ: Αλλά τότε ξαφνικά σκέφτηκα τον ψυκτικό θάλαμο. Δεν είναι αστείο; Έτσι

ξαφνικά μου ήρθε αυτή η ιδέα. Κατάλαβες; Και επειδή εδώ υπάρχει, που υπάρ-

ΟΙ ΛΑΝΤΖΕΡΗΔΕΣ

χει, αυτή η πίσω πόρτα… Και δίπλα σχεδόν ο ψυκτικός θάλαμος… και είναι και το

άλλο που λέγαμε… και βασικά το θέμα είναι, πως θα μπορούσες να έπαιρνες και συ μέρος σε αυτό. Δεν θα ήταν δουλειά ενός ανθρώπου όπως αυτό με τα κρέατα. Αυτή θα ήταν… κοινή επιχείρηση. Εγώ, εσύ κι αυτός. Μια αφανής εταιρία. Μικρή παύση.

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Τι εμείς οι τρεις «αφανείς» και μαλακίες; Το ’χεις χάσει τελείως; Ο ΕΜΕΤ αναστενάζει.

Εδώ είναι ένα σοβαρό εστιατόριο.

ΕΜΕΤ: Το ξέρω, το ξέρω. Εντάξει, Ντρέσλερ. Συγνώμη. Φυσικά το ξέρω. Τι μ’ έπιασε;

Παύση. Ξεσπάει.

Χάνω το μυαλό μου, Ντρέσλερ. Πραγματικά τρελαίνομαι εδώ κάτω. Αρχίζω και

τα συνηθίζω όλα αυτά. Απ’ τα κοντά μου παντελόνια, μέχρι το δωμάτιό μου χω-

ρίς παράθυρο. Σήμερα καθώς ερχόμουν, σφύριζα κιόλας. Γάμησέ τα. Δεν πρέπει να επιτρέψω στον εαυτό μου να δεχτεί αυτή τη ζωή. Ακόμα κι αν δε βρω άλλη δουλειά, νομίζω πως πρέπει να την αφήσω αυτή εδώ.

ΜΟΣ: Μην αφήνεις το σκοινί! ΕΜΕΤ: Τι;

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Μη δίνεις σημασία. Είναι μια απ’ τις ανησυχίες του. ΜΟΣ: Κράτα γερά Τζωρτζ!

ΕΜΕΤ: Υποβάλω την παραίτησή μου. ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Σε ποιόν;

ΕΜΕΤ: Σ’ εσένα. Ξέρω ’γω!

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Τώρα που άρχισες να αφήνεις το αποτύπωμά σου εδώ; ΕΜΕΤ: Αποτύπωμα; Τι αποτύπωμα μπορώ να αφήσω; ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Πάρε άλλον ένα μήνα.

ΕΜΕΤ: Ένα μήνα.

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Γιατί όχι;

ΕΜΕΤ: Αρχίζω να αισθάνομαι πως ανήκω εδώ. Κι αν μου συμβαίνει αυτό τι συνε-

πάγεται, Ντρέσλερ; Θα σου πω εγώ τι συνεπάγεται γαμώ το. Δεν πλένω απλώς πιάτα. Είμαι ένας λαντζέρης. Μικρή παύση. Με απόγνωση. Για ένα μήνα…

ΜΟΣ: Μη κάθεσαι τόσο κοντά στην άκρη!

Ο ΕΜΕΤ κάθεται στο τραπέζι καλύπτοντας το πρόσωπό του με τα χέρια τ ο υ.

ΕΜΕΤ: Πω ρε μαλάκα-μαλάκα-μαλάκα…

Ο ΝΤΡΕΣΛΕΡ σηκώνει το βλέμμα του από την εφημερίδα, κοιτάζοντας με συμπόνοια. ΜΠΛΑΚΑΟΥΤ

ΟΙ ΛΑΝΤΖΕΡΗΔΕΣ

ΤΕΛΟΣ ΠΡΩΤΗΣ ΠΡΑΞΗΣ

ΜΟΡΙΣ ΠΑΝΙΤΣ

Πράξη δεύτερη Σ ε έ ν α χ α μ η λ ό κ α ι σ κ υ θρ ω π ό φ ωτ ι σ μ ό, ο ι λ α ν τ ζ έ ρ η δ ε ς σ υ νε χ ί ζ ο υ ν τ η δουλειά τους. Υπάρχει μουσική που συνοδεύει τις δουλειές τους και καθώς η ρουτίνα προχωράει, γίνεται εμφανές πως οι λαντζέρηδες συμμετέχουν σε είδος ονειρικού ταγκό με τη ταχύτητα να ανεβαίνει ώσπου να έ χ ε ι έ ν α ν φ ρ ε ν ή ρ η ρ υ θ μ ό. Η μ ο υ σ ι κ ή τ ε λ ε ι ώνε ι μ ε έ ν α κ ρ ε σ έ ν τ ο. ΜΠΛΑΚΆΟΥΤ Τα φ ώ τ α ε π α ν έ ρ χ ο ν τ α ι σ τ η ν ά χ ρ ω μ η π α τ ί ν α τ η ς π ρ α γ μ α τ ι κ ό τ η τ α ς .

ΣΚΗΝΗ ΠΡΩΤΗ O ΝΤΡΕΣΛΕΡ ασχολείται με τα καρότα και διάφορες άλλες δουλειές. Ο ΕΜΕΤ κάθεται στο τραπέζι, γράφοντας μια επιστολή και καπνίζοντας.

EMET: Για άκου αυτό…/

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Εμείς δε συμμετέχουμε. ΕΜΕΤ: Άκουσε το πρώτα.

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Πάει ενάντια στη φιλοσοφία μας εδώ πέρα.

ΕΜΕΤ: Ποια είναι η φιλοσοφία; Να είμαστε στη δουλειά με σκυμμένο το κεφάλι,

σε ελεεινές συνθήκες σαν αυτές; Αλλά δε μου λες, εσύ σαν τι μιλάς; Είναι κι ο Μος ούτως ή άλλως.

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Κάτσε πρώτα να τα καταφέρει μ’ αυτή τη θεραπεία. ΕΜΕΤ: Γιατί πήγε να κάνει κλύσμα;

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Το κέρδισε σε μια λοταρία. Πρώτη φορά στη ζωή του θα του ’διναν ένα

βραβείο. Δε μπορούσε να μη το δεχτεί.

ΕΜΕΤ: Οπότε να στο διαβάσω επιτέλους;

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Αναλογίζεσαι τι ζητάς απ’ τους ανθρώπους; ΕΜΕΤ: Γιατί θες να τους υπερασπίζεσαι διαρκώς;

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Είναι απλό. Πιστεύω σε αυτό το μέρος. ΕΜΕΤ: Ναι, ε;

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Ναι, την αγαπώ. Αγαπώ τη δουλειά μου. ΕΜΕΤ: Την αγαπάς.

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Ναι. Είναι αυτό που ήθελα μια ζωή.

ΕΜΕΤ: Με όλο το σεβασμό Ντρέσλερ, αλλά αυτή η δουλειά δεν είναι επιλογή. Είναι μια τρύπα που πέσαμε μέσα.

ΜΟΡΙΣ ΠΑΝΙΤΣ

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Εγώ, όποτε έρχομαι και ρίχνω μια ματιά από το παράθυρο μέσα στο εστιατόριο, νιώθω μια τεράστια χαρά που ανήκω σε κάτι τόσο όμορφο! Τα κάτασπρα πιάτα μου σε όλα τα τραπέζια. Γύρω τους ευθυγραμμισμένα τα ασημικά, αστράφτουν στο ημίφως, και τα ποτήρια μου να εξέχουν με μια τόσο ξεχωριστή λάμψη. Οι άνθρωποι που περνούν από δίπλα, δεν μπορούν παρά να προσέξουν την άψογη δουλειά μου. Ενώ, πριν έρθω εδώ δεν ήμουν τίποτα! ΕΜΕΤ: Τίποτα;

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Τίποτα!

Παύση.

Ξέρεις τι συμβαίνει όταν αρχίζουμε τις απαιτήσεις; Όταν δεν μπορούν πια να μας πληρώσουν για την τέχνη μας; Βγαίνουν στην αγορά και βρίσκουν άλλους που δεν ενδιαφέρονται φυσικά όπως εμείς. Και τα τραπέζια σύντομα αρχίζουν να χάνουν τη σημερινή τους λάμψη. Τα ποτήρια θαμπώνουν, Τα μαχαιροπίρουνα γαριάζουν. Και η πελατεία σιγά σιγά αλλάζει. Πριν το καταλάβεις ο σεφ παραιτείται. Οι πελάτες πια αναζητούν τα απολύτως βασικά, όπως κάνει ο περισσότερος κόσμος. Θέλουν να φάνε, όχι να απολαύσουν. Και το ένα φέρνει το άλλο και μέσα σε ένα χρόνο το πολύ, αυτό το μέρος καταλήγει να κάνει μόνο ντελίβερι σε πακέτα. Από πλαστικό, ή φελιζόλ. Εκεί οδηγούνται. Στον κατήφορο της κοινοτοπίας.

ΕΜΕΤ: Καλά. Τότε θα βάλω τον Μος να το υπογράψει. Μία απλή πλειοψηφία αρκεί για να φτιάξεις ένα σωματείο.

Ο Ν Τ Ρ Ε Σ Λ Ε Ρ κ άθ ετ α ι γ ι α ν α δ ι α β ά σ ε ι τ η ν ε φ η μ ε ρ ί δ α τ ο υ.

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Δε σε καταλαβαίνω πάντως. Πριν δύο εβδομάδες, δεν έδινες δεκάρα γι’ αυτό το μέρος, ήσουν έτοιμος να την κάνεις.

ΕΜΕΤ: Εντάξει. Πριν δύο εβδομάδες.

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Και ξεσήκωσες κι αυτόν τον κακομοίρη. Μια χαρά ένιωθε ως τώρα. ΕΜΕΤ: Δεν πληρώνεται.

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Δεν έχει δουλειά. ΕΜΕΤ: Ορίστε! Είναι κι αυτό.

ΟΙ ΛΑΝΤΖΕΡΗΔΕΣ

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Τα λεφτουδάκια του τα παίρνει πάντως. Του τα χώνω στις τσέπες όποτε μπορώ. ΕΜΕΤ: Του δίνεις από τα δικά σου;

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Είναι ακούσια παροχή του εστιατορίου.

Μικρή παύση.

EMET: Τους κλέβεις.

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Όχι και τους κλέβω! Το χαλασμένο κρέας που ήθελε πέταμα… Αυτό

που βγαίνει από την πίσω πόρτα…

ΕΜΕΤ: Χαλασμένο λες εκείνο το αψεγάδιαστο που φυγαδεύεις; ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Το αγοράζει κάποιος. ΕΜΕΤ: Κάποιος.

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Που το πουλάει σε έναν άλλο. ΕΜΕΤ: Αχά.

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Που το ξαναπουλάει στο εστιατόριο. ΕΜΕΤ: Μάλιστα. Μικρή παύση.

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Δεν είναι δα και κάνα σοβαρό έγκλημα για ένα τέτοιο μέρος. Εγώ

απλά εκμεταλλεύομαι ένα προϊόν που αλλιώς θα πήγαινε στράφι. Είναι στα πρόθυρα να χαλάσει. Νομίζω ότι υπάρχει και όρος γι’ αυτό που κάνω. «Προληπτική Απόσυρση».

ΕΜΕΤ: Καλά.

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Συνηθισμένη πρακτική στο εμπόριο, σε πληροφορώ.

ΕΜΕΤ: Δηλαδή όλα μια χαρά. Απλά από τη μια τους υπερασπίζεσαι κι απ’ την άλλη τους κλέβεις!

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Αφού θα χαλούσε λέμε. Κάνω αυτό που όφειλαν να κάνουν εκείνοι από μόνοι τους.

ΜΟΡΙΣ ΠΑΝΙΤΣ

ΕΜΕΤ: Άρα, δεν κάνουν αυτό που όφειλαν.

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Δεν πρέπει να τους κρίνεις μόνο από αυτό. [Με στόμφο.] Ξέρεις κύριε

πώς φτιάχνουν ένα σουφλέ αυτοί οι άνθρωποι; Πουθενά δεν θα βρεις τέτοια επιμέλεια και προσοχή. Τέτοια στοργική προσήλωση.

ΕΜΕΤ: Σοβαρά τώρα!;

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Γιατί; Δε μετράει αυτό;

ΕΜΕΤ: Ρε αυτοί είναι εκμεταλλευτές, ξύπνα. ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Καλά, θα τους μιλήσω. ΕΜΕΤ: Τους μίλησες ήδη.

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Αναζητούν μια δίκαιη λύση.

EMET: Αυτά που τους ζητάμε είναι η δίκαιη λύση

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Για σένα όλο αυτό είναι σα να παίζεις ένα στοίχημα.

ΕΜΕΤ: Όχι, είναι κάτι περισσότερο. Μόνο που πριν ένα μήνα δε τα ήξερα όλα

αυτά, ήμουν ένας άσχετος. Ένας απαράδεκτος τύπος. Οκέυ, είναι στοίχημα. Αλλά μπορούμε να το κερδίσουμε. Σε μας βασίζεται αυτό το μέρος, το είπες και συ. Τι θα κάνουν; Θα σερβίρουν το φαγητό έτσι; Πάνω στο τίποτα; Κάνε επί τέλους καμιά σκέψη παραέξω απ’ αυτά που ξέρεις. Έτσι για αλλαγή. Πώς νομίζεις ότι πετυχαίνουν οι άνθρωποι στο κόσμο;

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Τι πώς πετυχαίνουν; Τρέχουν μες τα αυτοκίνητά τους πέρα-δώθε σαν τρελοί, φωνάζοντας στα κινητά τους. Είναι εδώ από πάνω τώρα που μιλάμε και τρώνε από τα πιάτα μας. Κι εγώ θα ήθελα να πάρω το πιρούνι για τα σαλιγκάρια και τους βγάλω τα μάτια. Να τους καρφώσω το κεφάλι ξανά και ξανά μέχρι να τους χυθεί το μυαλό απ’ τις τρύπες. Αλλά δεν το κάνω! Γιατί δε το κάνω; Θα σου πω εγώ γιατί δεν το κάνω. Γιατί το μίσος μου έγινε πείσμα, και το πείσμα η αγάπη μου. Αγαπώ αυτή τη δουλειά. Δεν υπάρχει τίποτα άλλο. Δουλειά ή θάνατος!! Τα υπόλοιπα είναι υπεκφυγές. ΕΜΕΤ: [Ξερά.] Κι εγώ σου δηλώνω πως αυτή ήταν ο πιο καταθλιπτική συζήτηση που έκανα ποτέ.

ΟΙ ΛΑΝΤΖΕΡΗΔΕΣ

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: [Νευριασμένα.] Τότε σίγουρα δεν έχεις κρατήσει την ετοιμοθάνατη μητέρα σου στην αγκαλιά σου, μετανιωμένη που σε έφερε στον απαράδεκτο αυτό κόσμο. EMET: [Νευριασμένα κι αυτός.] Όχι, δε το ’χω κάνει! ΝΤΡΕΣΛΕΡ: [Ακόμη πιο νευριασμένα.] Ούτε εγώ!

Π α ύ σ η . Η ρ ε μ ο ύ ν. Ο Ν Τ Ρ Ε Σ Λ Ε Ρ π ά ε ι σ τ η θ έ σ η τ ο υ κ ι α νο ίγε ι τ η ν ε φ η μ ε ρ ί δ α . Το πούλησες το αμάξι σου εντέλει;

ΕΜΕΤ: Έβαλα αγγελία.

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Καλά έκανες. ΕΜΕΤ: Γιατί καλά;

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Δε σου ταιριάζει πια. [Στιγμή.] Με το ραντεβού σου τι έγινε; ΕΜΕΤ: Πάει. Τέλος. Της είπα την αλήθεια. ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Θα το μάθαινε έτσι κι αλλιώς.

ΕΜΕΤ: Με ρώτησε για τα χέρια μου. Δε μπορούσα να της τα κρύβω. Τι να της έλεγα; Της τα ’πα όλα.

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Μόνο με τίμια εργασία έχεις τέτοια χέρια.

ΕΜΕΤ: Ποια «τίμια», Ντρέσλερ; Σαν άντρας με κομμένα τα φτερά νιώθω. Όλοι έχουν δικαίωμα να κάνουν κάτι για να πετάξουν. Ακόμα κι ο Μος.

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Και αν κάποιος δε μπορεί;

ΕΜΕΤ: Δε μπορεί; Γιατί να μη μπορεί; Μικρή παύση.

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: [Καθώς διαβάζει την εφημερίδα.] Οι μετοχές μου πάνε καλά σήμερα. ΕΜΕΤ: Άλλο κι αυτό! Μη μου πεις πως έχεις μετοχές!

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Όχι αλλά τις παρακολουθώ. Θα τα πήγαινα καλά ξέρεις.

ΕΜΕΤ: Ντρέσλερ… Γιατί είσαι τόσο συμβιβασμένος; Οι άνθρωποι εκεί πάνω ούτε που ξέρουν πως υπάρχουμε. Εσύ το ’πες. Μήπως ήρθε η ώρα να το μάθουν;

ΜΟΡΙΣ ΠΑΝΙΤΣ

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Απλά δε ξέρεις τη θέση σου, έτσι;

ΕΜΕΤ: Ποια θέση μου; Ο εαυτός μου είναι η θέση μου.

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Εύχομαι να το συνειδητοποιήσεις κάποτε, πόσο σπάνιες είναι οι κα-

λές ευκαιρίες στη ζωή. Μη το έχεις σίγουρο πως θα σου τύχουν. Ποιο από αυτά τα πιάτα αξίζει να επιλέξουν πρώτο; Όλα ίδια είναι. Αν ήσουν πιάτο, πώς θα το ’βλεπες;

ΕΜΕΤ: Πιάτο;

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Ναι και καθόσουν εκεί και περίμενες τη σειρά σου.

ΕΜΕΤ: Τα πιάτα δε νομίζω να κάθονται και να περιμένουν τη σειρά τους.

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Όχι, αλλά εμείς το κάνουμε. Καθόμαστε και περιμένουμε να έρθει η σειρά μας. Και τι θα γίνει αν αυτή δεν έρθει ποτέ; Τι λέμε τότε; Μου λες; Όταν θα έχουμε ξοδέψει μια ζωή περιμένοντας άσκοπα; ΕΜΕΤ: Τι να πούμε; Τίποτα.

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Έχεις δει άνθρωπο να πεθαίνει; Ξέρεις τι γίνεται; Εκπνέει και τέλος. Η αναπνοή του βγαίνει και δεν ξαναμπαίνει. Πάνε τα σχέδια, οι ελπίδες, οι προσδοκίες… Έφυγαν με την εκπνοή του. Ο ΝΤΡΕΣΛΕΡ γυρνάει άλλη μια σελίδα. Μικρή παύση.

Ο πατέρας μου λίγο πριν πεθάνει με κοίταξε και είπε: «Ντρέσλερ…» πρώτη φορά εκείνη τη στιγμή έλεγε το όνομα μου- «…έφτασα πια στο τίποτα» Αυτές ήταν οι τελευταίες του λέξεις. Στο τίποτα! Το σκεφτόμουν και το ξανά σκεφτόμουν. Προφανώς είχε τη μάταιη φιλοδοξία να φτάσει κάπου. Κάπου που δεν έφτασε ποτέ. Όλα αυτά είναι ένα όνειρο από το οποίο ξυπνάς το τελευταίο σου λεπτό. Δε θέλω να γίνει έτσι και με μένα. Θέλω να πεθάνω ικανοποιημένος για ό,τι έκανα. Ακόμη κι αν ήταν ταπεινό.

ΕΜΕΤ: Ένα ταπεινό πιάτο που περιμένει τη σειρά του! ΜΠΛΑΚΑΟΥΤ

ΟΙ ΛΑΝΤΖΕΡΗΔΕΣ

ΠΑΡΕΜΒΟΛΗ Τα φ ώ τ α α ν ά β ο υ ν. Ο Ν Τ Ρ Ε Σ Λ Ε Ρ σ τ η θ έ σ η τ ο υ κ ρ α τ ώ ν τ α ς τ η ν ε φ η μ ε ρ ί δα χωρίς να τη διαβάζει. Ακούγεται ένα κομμάτι του Σοπέν με το οποίο δ ά κ ρ υ ζ ε ο π α τ έ ρ α ς τ ο υ . Τα φ ώ τ α ξ α ν α σ β ή ν ο υ ν. ΜΠΛΑΚΑΟΥΤ

ΜΟΡΙΣ ΠΑΝΙΤΣ

ΣΚΗΝΗ ΔΕΥΤΕΡΗ O ΜΟΣ καπνίζει δια μέσου μια συσκευής για εισπνοές στην οποία είναι συνδεδεμένος. Ο ΝΤΡΕΣΛΕΡ στέκεται όρθιος με τα χέρια σταυρωτά. Α κ ο ύ ν ε κ ι ο ι δ υ ο τ ο ν Ε Μ Ε Τ.

ΕΜΕΤ: [Ρητορικά.] Αυτή είναι η καλύτερη στιγμή μας κύριοι. Η ευκαιρία μας! Ήρθε η ώρα να κάνουμε τις επιλογές μας! Ας αφήσουμε πίσω μας τους όποιους ενδοιασμούς κι ας δείξουμε τι πραγματικά είμαστε. ΜΟΣ: Τι είπαμε πως είμαστε;

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: [Αφού ρίξει μια ματιά προς τον ΜΟΣ.] Ας ψηφίσουμε να τελειώνουμε. ΕΜΕΤ: Χωρίς ντιμπέιτ;!

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Οι απόψεις μου είναι γνωστές σε όλους σας.

ΕΜΕΤ: Περίεργο. Υπερβολικά σίγουρος μου φαίνεσαι. Εξαγορά ψήφου μου μυρίζει. Μος;

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: [Ρητορικά.] Αυτός ο άνθρωπος, ό,τι απέμεινε απ’ αυτόν εν πάσει πε-

ριπτώσει, είναι ένας άνθρωπος με ακεραιότητα. Δύο κούτες τσιγάρα δεν επρόκειτο να του κάμψουν τη σιδερένια του θέληση. Ο Μος το ξέρει, όπως όλοι μας άλλωστε, πως το να πλένεις πιάτα δεν είναι εύκολη δουλειά. Ούτε και λαμπερή. Ο μόνος τρόπος για να λάμψει είναι να γίνει ο Μος πλυντήριο κι ο Μος δε θέλει να γίνει πλυντήριο! Κανείς δε θέλει να γίνει πλυντήριο!! Έτσι Μος; O MOΣ απαντάει με μια θορυβώδη εισπνοή από τον αναπνευστήρα.

EMET: Γι’ αυτό ακριβώς πρέπει κι εμείς να οργανωθούμε.

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Άκου «εμείς»! Όλοι ίσοι γίναμε; Εσύ δεν είσαι ο καινούργιος; ΕΜΕΤ: Ε, και;

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Με βάση την παλαιότητα και την ηλικία, με το ζόρι μετράς για μισή ψήφο. Εγώ είμαι εδώ σχεδόν τρεις δεκαετίες και ο Μος είναι εδώ από την εποχή που εφευρέθηκε η λάντζα.

ΟΙ ΛΑΝΤΖΕΡΗΔΕΣ

ΕΜΕΤ: Μήπως να επικεντρωθούμε στα ζητήματα; Τα γεύματα είναι χάλια, έλλειψη εξαερισμού, στολές που δε μας κάνουν, μια συσκευή για χειροπετσέτες που ίσα που ξεμυτίζουν αντί να βγαίνουν κανονικά. Πώς να τις τσιμπήσεις; ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Έχει στιλ όμως.

ΕΜΕΤ: Ας ψηφίσουμε, τότε. ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Ορίστε. Πάμε.

Ο ΕΜΕΤ μοιράζει τα ψηφοδέλτια. Μουσική. Ψηφίζουν καθώς το ασανσέρ κατεβάζει κι άλλα πιάτα.

ΕΜΕΤ: Ωραία. Καταμέτρηση τώρα. ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Μέτρα λοιπόν. ΕΜΕΤ: Μετράω.

Ανο ίγε ι σ ιγά σ ιγά τ η π ρ ώτ η ψ ή φ ο.

Ένα «ΟΧΙ». Υπότιτλος: «Προτιμώ να πεθάνω σκλάβος παρά να αλλάξω τον τρόπο που σκέφτομαι». Μπορεί να μη το γράφει, αλλά το εννοεί!

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Να σε δω τι θα λες όταν χάσεις. Θα παραδεχτείς την ήττα σου ή θα συνεχίσεις την προεκλογική εκστρατεία; Άλλη μία ψήφος.

EMET: Ένα «ΝΑΙ».

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Αυτή θα είναι δικιά σου. [Στον ΜΟΣ.] Αυτή θα είναι δικιά του. Η τρίτη ψήφος!

ΕΜΕΤ: Κι η τελευταία! Για να δούμε. [Ξεδιπλώνει το χαρτάκι.] Άλλο ένα «ΝΑΙ»! Μακριά παύση.

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Θα ήθελα να το δω αυτό. ΕΜΕΤ: Ορίστε. Έλεγξέ το όσο θες.

Ο ΝΤΡΕΣΛΕΡ ελέγχει τις ψήφους. Κοιτάει τον ΜΟΣ.

ΜΟΡΙΣ ΠΑΝΙΤΣ

Εγώ μετράω δύο «ΝΑΙ» και ένα «ΟΧΙ». Το «ΝΑΙ» κερδίζει με συντριπτική διαφορά.

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Γιατί το έκανες αυτό Μος;

ΕΜΕΤ: Είναι το δημοκρατικό του δικαίωμα. ΜΟΣ: Ποιο πράγμα;

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Δημοκρατικό δικαίωμα;! Άκου τι λέει! Ξέρεις τι είναι δημοκρατία; Ε; Είναι που κάθε τέσσερα χρόνια έχουμε να διαλέξουμε ποια απ’ τις θλιβερές περιπτώσεις εξουσίας μάς κάθεται καλύτερα. Ή μάλλον να σου πω τι είναι ακριβώς η Δημοκρατία. Είναι σα την καριόλα που κάθεται σπίτι, που ενώ δε δούλεψε ποτέ της, σου κάνει σκηνή επειδή έκανες θόρυβο την ώρα που γύρισες απ’ τη βάρδια κι έπεσες ξερός στον καναπέ. Να πάει να γαμηθεί! Άντε γαμήσου δημοκρατία!

ΜΟΣ: [Στον ΝΤΡΕΣΛΕΡ.] Δεν υπάρχει σεβασμός εδώ. ΕΜΕΤ: Μην τα λες σ’ αυτόν, Μος. ΜΟΣ: Ε;

ΕΜΕΤ: Σ’ αυτούς πρέπει. ΜΟΣ: Ποιούς;

ΕΜΕΤ: Στη διοίκηση. Εκεί πάνω.

ΜΟΣ: Σωστά! Σ’ αυτούς τους μαλάκες εκεί πάνω. Τις προάλλες ήρθε ένας σερβιτόρος και μου είπε «Ακόμα εδώ κυκλοφορείς;» Τι στο διάολο ήθελε να πει; Πού να ήμουν δηλαδή; Έχω πλήρη απασχόληση εγώ εδώ, έχω την καριέρα μου εδώ! Δεν είμαι κανάς περαστικός που τα ξύνει. ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Μπα, σε προσβάλανε; ΜΟΣ: Τι;

ΕΜΕΤ: Τίποτα. Έτσι… Άστο.

ΜΟΣ: Σε βαρέθηκα, Ντρέσλερ. Μου κλέβεις τα χρήματα. Μου συμπεριφέρεσαι σα σκουπίδι. ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Σου κλέβω τα χρήματα! ΜΟΣ: Ακριβώς!

ΟΙ ΛΑΝΤΖΕΡΗΔΕΣ

[Πιθανά σωματική αντιπαράθεση.]

ΕΜΕΤ: Σταματήστε! Πρέπει να είμαστε ενωμένοι εμείς οι λαντζέρηδες! ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Λοιπόν! Θα στο πω, Μος. ΜΟΣ: Εμπρός, πες το.

ΕΜΕΤ: Άστο, Ντρέσλερ. Δε χρειάζεται. Μικρή παύση.

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: [Στον ΜΟΣ.] Έκανες το λάθος πράγμα. ΜΟΣ: Α, ναι;

ΕΜΕΤ: Ψήφισε να πάει η ιστορία παρακάτω. Αυτό έκανε.

ΜΟΣ: [Στα κρυφά, στον ΕΜΕΤ.] Τρεις κούτες! Το θυμάσαι, ε;

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Θα σου πω εγώ τι έκανε. Τι καταφέρατε εσείς οι δυο. Μια ρωγμή στα θεμέλια αυτού του μέρους. ΕΜΕΤ: [Με στόμφο.] Με το να έχουμε καναδυό νύχτες ρεπό και κάνα σωστό πα-

ντελόνι να φορέσουμε δεν θα έρθει κι η καταστροφή. Αν αυτοί εδώ βασίζονται στην τυραννική εκμετάλλευση των ανθρώπων, τότε ας χρεοκοπήσουν καλύτερα.

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Θα προτιμούσες να διαλύσεις τα πάντα παρά να παραδεχθείς αυτό που είσαι: Ένας υπαλληλίσκος που μας κάνει τον ζόρικο! ΕΜΕΤ: Ντρέσλερ… δε ξέρεις να χάνεις! ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Θα δούμε ποιος θα χάσει.

Ο ΝΤΡΕΣΛΕΡ πηγαίνει να πλύνει πιάτα.

ΕΜΕΤ: [Με στόμφο.] Ασκήσαμε την ελευθερία έκφρασής μας, Ντρέσλερ. Στεκόμαστε όρθιοι πια με τις δικές μας δυνάμεις.

ΜΟΣ: Μπορούμε να χαλαρώσουμε τώρα;

ΕΜΕΤ: [Με στόμφο που κορυφώνεται.] Φυσικά και μπορούμε. Μπορούμε να κάνουμε

ό,τι θελήσουμε! Ποιος θα μας σταματήσει; Είμαστε οι λαντζέρηδες! Οι λαντζέρηδες! Μικρή παύση.

ΜΟΡΙΣ ΠΑΝΙΤΣ

Εντάξει.

Μικρή παύση.

Πίσω στα πιάτα, λοιπόν.

Ο Μ Ο Σ κ ά θ ε τ α ι . Τα φ ώ τ α χ α μ η λ ώ ν ο υ ν. ΜΠΛΑΚΑΟΥΤ Όταν ξανά ανάβουν τα φώτα κάνουν γυμναστική. Ο ΜΟΣ κι ο ΕΜΕΤ ε ξ ο υ θ ε νω μ έ νο ι . Ο Ν Τ Ρ Ε Σ Λ Ε Ρ μ ε ζ ή λ ο.

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Συντονισμός!!

ΕΜΕΤ/ΜΟΣ: [Χωρίς πίστη.] Εγρήγορση - Γυμναστική!! ΜΠΛΑΚΑΟΥΤ

ΟΙ ΛΑΝΤΖΕΡΗΔΕΣ

ΣΚΗΝΗ ΤΡΙΤΗ Ο ΜΟΣ πλένει πιάτα.

ΕΜΕΤ: Τους κόβει πάντως. Παμπόνηροι, δεν τους το ’χα. Συμφωνούν με όλα και δε κάνουν τίποτα. Μικρή παύση. Είσαι καλά;

ΜΟΣ: Μη χάσεις τον έλεγχο. ΕΜΕΤ: Τι; ΜΟΣ: Ε;

ΕΜΕΤ: Τον έλεγχο; ΜΟΣ: Ποιος;

ΕΜΕΤ: Άσε σε μένα αυτό το πιάτο. Άφησέ το. Τρ α β ά ν ε κ α ι ο ι δ ύ ο τ ο π ι ά τ ο .

ΜΟΣ: Όχι!

ΕΜΕΤ: Άκου Μος. Τι θα έλεγες να κάνεις ένα διάλειμμα για λίγο καιρό από τη

δουλειά;

ΜΟΣ: Όχι.

ΕΜΕΤ: Φαίνεσαι…

ΜΟΣ: [Γραπώνεται από τον ΕΜΕΤ.] Mην τους αφήσεις να αναφέρουν τον Θεό! ΕΜΕΤ: Ε;

ΜΟΣ: Στην κηδεία. Μην αφήσεις κανέναν να αναφέρει τον Θεό. ΕΜΕΤ: Ποια κηδεία; ΜΟΣ: Τη δικιά μου.

ΕΜΕΤ: Την κηδεία σου;

ΜΟΡΙΣ ΠΑΝΙΤΣ

ΜΟΣ: Ακριβώς.

ΕΜΕΤ: Οκέυ. Καθόλου Θεός. ΜΟΣ: Ούτε λέξη.

ΕΜΕΤ: Γιατί μιλάς για κηδείες; Έχεις χρόνια μπροστά σου. Ίσως όχι χρόνια, αλλά έχεις… Μέρες και μέρες. Π α ύ σ η . Π λ έ ν ο υ ν.

Τι θέμα υπάρχει με τον Θεό;

ΜΟΣ: Κανένα. Αυτό λέω.

ΕΜΕΤ: Τα πράγματα δεν είναι και τόσο άσχημα. ΜΟΣ: Όχι;

Π α ύ σ η . Π λ έ ν ο υ ν.

ΕΜΕΤ: Πώς ήταν το κλύσμα;

ΜΟΣ: Πού ξέρεις εσύ για το κλύσμα;

ΕΜΕΤ: Ο Ντρέσλερ μου είπε πως κέρδισες ένα κλύσμα.

ΜΟΣ: Ναι έτσι ήταν. [Συμβουλευτικά.] Το καλό που σου θέλω. Μακριά απ’ τα καταστήματα φαρμακευτικών ειδών την ώρα που κληρώνουν δώρα.

ΕΜΕΤ: Θα προσπαθήσω να το συγκρατήσω αυτό. Δε σταματάμε τώρα όλα αυτά για τον Θεό και τις κηδείες; Μικρή παύση.

Και δεν ξαναμιλάω για τον Θεό, αλήθεια. Π α ύ σ η . Π λ έ ν ο υ ν.

Κι αν τελικά υπάρχει Θεός;

ΜΟΣ: Έχει να λογοδοτήσει για πολλά.

Ο Ν Τ Ρ Ε Σ Λ Ε Ρ έ ρχ ετ α ι α π ό π άνω. O MO Σ α φ ή νε ι τ η δ ο υλ ε ι ά κ α ι κ άθ ετ α ι σε ένα σάκο με πατάτες.

ΟΙ ΛΑΝΤΖΕΡΗΔΕΣ

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Εντάξει. Πάει κι αυτό. Ήμουν επάνω. ΕΜΕΤ: Και;

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Δείχνουν πολύ κατανόηση. ΕΜΕΤ: Έλα;

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Είναι εντελώς με το μέρος μας.

ΕΜΕΤ: Οπότε δεν το έθιξες το θέμα μού φαίνεται. ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Ποιο;

ΕΜΕΤ: Κατάλαβα. Κουβέντα. Δεν ανέφερες τίποτα. ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Γνωρίζουν καλά τα αιτήματά μας.

ΕΜΕΤ: Και πού είναι ο ανεμιστήρας στο ταβάνι, τότε;

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Έχουμε καινούριο μηχάνημα για τις πετσέτες. ΕΜΕΤ: Σιγά! Αλλάξανε την πρόσοψη. ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Και δουλεύει!

ΕΜΕΤ: Θα πάω κι εγώ επάνω.

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Ξέρεις… υπάρχουν κάποια προβλήματα. ΕΜΕΤ: Τι είδους προβλήματα;

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Ότι η πελατεία αραίωσε αυτό το μήνα. [Στιγμή.] Ο κόσμος δε θα βγαίνει έξω μ’ αυτό τον καιρό, φαίνεται.

ΕΜΕΤ: Άνοιξη είναι! ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Ναι, ε;

ΕΜΕΤ: Αν η δουλειά δε πάει καλά, τότε γιατί πλένουμε όσα πιάτα πλέναμε και πριν. Δε μου φαίνεται λογικό.

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Χα! Λογικό! Και το λέει αυτό εκείνος που σπούδασε μια γλώσσα που ήδη ήξερε. Για συνέχισε λοιπόν.

ΕΜΕΤ: Το λογικό είναι πως εφόσον δεν υπάρχει καμία μείωση στα πιάτα που πλένουμε, συνεπάγεται…

ΜΟΡΙΣ ΠΑΝΙΤΣ

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Το άκουσες αυτό Μος; «Συνεπάγεται» λέει.

ΕΜΕΤ: …πως κάποιος δεν είναι απόλυτα ειλικρινής μαζί μας.

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: [Με στόμφο.] Αυτοί οι άνθρωποι έχουν σημαντικότερους στόχους από

το να σκέφτονται πως θα γίνουν ειλικρινείς μαζί μας. Διευθύνουν εστιατόριο υψηλής γαστρονομίας. Καταλαβαίνεις; Δεν έχουν εμάς στο μυαλό τους. Δε γίνεται να παρατήσουν αυτό που κάνουν και να αναλωθούν σε απλούς κανόνες διοίκησης προσωπικού.

ΕΜΕΤ: Ακριβώς! Τίποτα δεν τους περιορίζει.

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Δεν έχεις ιδέα από δημιουργικές διαδικασίες, «Νέε». Έρχεσαι φουριόζος εδώ κάτω και στήνεις ένα χοντροκομμένο ταξικό πόλεμο χωρίς καμία αναγνώριση της λεπτής σημασίας των γαστρονομικών… εε… Των γαστρονομικών; Πες το ντε. ΕΜΕΤ: Πού να ξέρω;

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Τέλος πάντων. Μιλάς γι’ αυτό το μέρος λες και είναι μια συνηθισμένη επιχείρηση. ΕΜΕΤ: Α, μάλιστα. Δεν είναι συνηθισμένη επιχείρηση.

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Φυσικά και δεν είναι! Το βασικό τους θέμα εδώ δεν είναι η παραγωγή κι η ζήτηση. Πόσοι ας πούμε, αναζητούν τραγανιστούς αδένες πανέ. ΜΟΣ: Κανένας.

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Ακριβώς. Κανένας. Για να γευτούν τέτοια οι άνθρωποι, πρέπει κά-

ποιος να τους οδηγήσει να τα ανακαλύψουν. Όπως έγινε με τους σκλάβους που έφτασαν στη Γη της Επαγγελίας. Ποιος βγαίνει στα καλά καθούμενα και ψάχνει για βαυαρική πηκτή με κρούστα. Ή πάρε την αγκινάρα για παράδειγμα. Δε θα την προσπέρναγες περνώντας την για ένα απλό αγκάθι; Υπάρχει όμως και το μυαλό, που θα ’πιανε αμέσως την αξία της. Αυτό είναι η υψηλή τέχνη. Εκεί ξεχωρίζουν κάποιοι απ’ τους πολλούς. Ο κόσμος ζητάει ό,τι έφαγε και χθες. Σπάνια αυτό που έρχεται αύριο. Κι όμως, γι’ αυτό το αύριο προετοιμάζεται η ανθρωπότητα. Ίσως να μη τρώγεται! Αλλά έχει όραμα! Ενώ εσύ «Νέε» τι θα μας προσφέρεις για το αύριο; Παράπονα, γκρίνια και γαμωσταυρίδια για τα δικαιώματα των εργαζομένων;

ΟΙ ΛΑΝΤΖΕΡΗΔΕΣ

Ο ΕΜΕΤ πάει να φύγει. Πού πας;

ΕΜΕΤ: Θέλω να πάρω λίγο αέρα.

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Δεν ήρθε το διάλειμμά σου ακόμα.

Κτυπάει το κουδούνι του διαλείμματος.

ΕΜΕΤ: Οπ! Ήρθε!

Ο Ε Μ Ε Τ β γ α ίνε ι έ ξ ω.

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Τα βλέπεις Μος; Σηκώθηκαν τα πόδια και βαράνε το κεφάλι. Φαντά-

σου όλοι ξαφνικά να έκαναν ό,τι τους κατέβαινε. Εγώ, ας πούμε, να ’θελα τώρα να μαγειρέψω τα χέρια μου και να τα φάω. Πώς θα σου φαινόταν;

ΜΟΣ: Εγώ θα ήθελα να πετάξω. ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Πού;

ΜΟΣ: Εδώ. Τριγύρω.

Ο Ε Μ Ε Τ ε π ι σ τ ρ έ φ ε ι γ ι α τ α τ σ ιγά ρ α τ ο υ.

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Ζούμε σε ένα πόλεμο, «Νέε». Η δημοκρατία δεν ισχύει εν καιρώ πολέμου.

ΕΜΕΤ: Ποιόν πόλεμο;

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: [Στον ΜΟΣ.] «Ποιόν πόλεμο», λέει! Άκου «ποιον πόλεμο»! [Στον ΕΜΕΤ.] Για την επικράτηση του εκλεπτυσμού, ανόητε. Την τελειότητα στη γαστρονομική εμπειρία. Κόντρα στο ρεύμα! Το ρεύμα της μετριότητας!

ΕΜΕΤ: [Ξεσπάει.] Δε μου λες; Τον ακούς αυτόν τον ήχο; Ε; Είναι το ανόητο μυαλό μου που βράζει. Ως εδώ, Ντρέσλερ! Φτάνει! ΠΑΡΑΙΤΟΥΜΑΙ. Παραιτούμαι, τα παρατάω. Κατάλαβες; ΠΑΡΑΙΤΟΥΜΑΙ! Και να σου πω και κάτι; Σίγουρα δεν θα τους έδωσες ποτέ τη λίστα με τα αιτήματά μας. Σκέφτεται αυτό που είπε. Πηγαίνει και ανοίγει το ντουλάπι τού ΝΤΡΕΣΛ Ε Ρ. Η λ ί σ τ α π έ φ τ ε ι α π ό μ έ σ α . Π α ύ σ η .

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Θα έχανες τη δουλειά σου.

ΜΟΡΙΣ ΠΑΝΙΤΣ

ΕΜΕΤ: Μάλιστα.

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Κι ο Μος, ούτε που καταλάβαινε σε τι συμφωνούσε. Έτσι δεν είναι Μος; ΜΟΣ: Ε;

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Ήταν απλά μια παρόρμηση. Τον παρέσυρε το πλήθος. ΜΟΣ: Δωροδοκήθηκα!

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Κοίταξέ τον! Θα ήταν ο πρώτος που θα την πλήρωνε. Θα αντέχαμε να

τον δούμε να τον πετάνε με τις κλωτσιές; Βέβαια… δεν φέρονται έτσι εδώ. Εδώ κοιτάνε τους ανθρώπους τους.

ΕΜΕΤ: Τότε γιατί τον απολύσανε; Παύση. Παγωμάρα.

Δεν ήθελα να πω απολύσανε, Μος. Ήθελα…-

ΜΟΣ: Τι;

ΕΜΕΤ: Τίποτα.

ΜΟΣ: Με απολύσανε; ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Όχι.

ΜΟΣ: Γιατί να με απολύανε;

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Ε, βέβαια. Δε θα το κάνανε.

ΕΜΕΤ: Όχι μόνο θα το κάνανε. Ήδη το κάνανε. Και καλύτερα να το ξέρεις. Σιγά να μη χεστήκανε για το βρωμερό παλιόγερο του υπογείου με το ένα πνευμόνι! Στα αρχίδια τους. Και πώς το ξέρω; Γιατί κι εγώ έτσι σκεπτόμουν κάποτε. Για το συμφέρον της επιχείρησης. Αυτή είναι η πραγματικότητα. Παύση.

MΟΣ: Είμαι ένας λαντζέρης εδώ. ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Ναι, Μος.

ΜΟΣ: Έφερνα πάντα σε πέρας τη δουλειά μου. ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Όντως.

ΟΙ ΛΑΝΤΖΕΡΗΔΕΣ

ΜΟΣ: Αν φτάσουν σ’ αυτό το θέμα, αυτό θα σκεφτούν: «Ο Μος τα έφερνε όλα σε πέρας». Αυτό δε θα πούνε; ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Εντάξει, Μος. Ίσως. Δηλαδή περίπου.

Μικρή παύση.

ΜΟΣ: Δεν άφησα ποτέ ούτε ένα βρώμικο πιάτο.

ΕΜΕΤ: Λεπτομέρειες είναι αυτά. Έχουμε ημερομηνία λήξης γιατί είμαστε εξαρτήματα της μηχανής τους.

ΜΟΣ: Ποτέ δεν ήμουν κατώτερος των απαιτήσεων. ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Τώρα λίγο στο τέλος μόνο.

ΕΜΕΤ: Συγνώμη Μος. Λυπάμαι. Δεν ήθελα… Μικρή παύση.

ΜΟΣ: Είναι αλήθεια δηλαδή. ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Ναι.

ΕΜΕΤ: Έτσι είναι. ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Ναι.

Ο ΜΟΣ απομακρύνεται προς τα πιάτα. Αρχίζει να τρίβει βίαια ένα τηγάνι.

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Γιατί σου ’ρθε να του το πεις; Μου λες; ΕΜΕΤ: Κατά λάθος.

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Εσύ είσαι το λάθος. ΕΜΕΤ: Μος;

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Αυτό το τηγάνι έχει καθαρίσει, Μος.

Ο ΜΟΣ ρίχνει το τηγάνι και στέκεται ακίνητος.

ΕΜΕΤ: Είναι καλά; ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Μος; ΜΟΣ: Τζωρτζ;

ΜΟΡΙΣ ΠΑΝΙΤΣ

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Εμείς είμαστε Μος, εμείς. Δεν υπάρχει κανένας Τζωρτζ εδώ. Αυτός ήταν πριν από μας.

ΜΟΣ: Πρέπει να πηγαίνω τώρα. ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Πού να πας;

ΕΜΕΤ: [Στον ΝΤΡΕΣΛΕΡ.] Πού θέλει να πάει;

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Δεν έχω ιδέα. [Προς τον ΜΟΣ.] Μος. Τι θες να μας πεις; ΜΟΣ: Συγνώμη.

Ο ΜΟΣ πηγαίνει προς τη σκάλα. Συγνώμη.

Αρχίζει να ανεβαίνει.

ΕΜΕΤ: Μος, είσαι καλά; Να σου φέρω μια καρέκλα; Συνεχίζει να ανεβαίνει.

ΜΟΣ: Ναι, θα ’θελα να καθίσω. Αλλά θα ’θελα και να πετάξω.

Ο ΕΜΕΤ δεν ξέρει τι να κάνει.

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Έλα Μος, ηρέμησε. Έλα πίσω.

Συνεχίζει να ανεβαίνει.

ΜΟΣ: Ε;

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Να μείνουμε ενωμένοι, Μος. Είμαστε οι λαντζέρηδες εδώ. ΕΜΕΤ: ΜΟΣ!

Ο ΜΟΣ πέφτει νεκρός πάνω στα σκαλιά. ΜΠΛΑΚΑΟΥΤ

ΟΙ ΛΑΝΤΖΕΡΗΔΕΣ

ΣΚΗΝΗ ΤΕΤΑΡΤΗ Ο ΝΤΡΕΣΛΕΡ κι ο ΕΜΕΤ ανοίγουν την πόρτα και κατεβαίνουν στο ημίφως. Έρχονται από το αποτεφρωτήριο με τη στάχτη του ΜΟΣ σε μια φτηνή συσκευασία. Ανάβουν τα φώτα.

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Τελικά λιακάδα είχαμε σήμερα. Μικρή παύση.

ΕΜΕΤ: Δεν έπρεπε να αναφέρεις τον Θεό, τώρα που το θυμήθηκα. ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Γιατί όχι;

ΕΜΕΤ: Στο είπα. Δεν ήθελε να αναφερθεί καθόλου ο Θεός. Ήταν κάθετος σε αυτό.

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Ε, και ποιος το κατάλαβε; Οι δυο βιαστικοί τύποι στην είσοδο του

αποτεφρωτηρίου ή η κυρία που περίμενε το λεωφορείο λίγο πιο πέρα;

ΕΜΕΤ: Εντάξει, αλλά δε σεβάστηκες τη μοναδική του επιθυμία. ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Καλά-καλά.

Ο ΝΤΡΕΣΛΕΡ βρίσκει ένα δοχείο για τις στάχτες της αποτέφρωσης και τις αδειάζει από τη συσκευασία, που την άνοιξε προηγουμένως με ένα ψαλίδι. Ο ΕΜΕΤ βγάζει από κάπου [μια τσάντα; ένα ντουλάπι;] τη ποδιά του ΜΟΣ και τη διπλώνει. Βάζουν το δοχείο πάνω στη διπλωμένη π ο δ ι ά . Το κ ο ι τ ά ζ ο υ ν. Ο υπόλοιπος επικήδειος πώς σου φάνηκε;

ΕΜΕΤ: Πώς τις μάζεψες όλες αυτές τις πληροφορίες; ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Τις κατέβασα απ’ το κεφάλι μου. ΕΜΕΤ: Έλα ρε; Δεν ήταν στο ναυτικό; ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Εγώ ήμουν. ΕΜΕΤ: Μάλιστα. Και;

ΜΟΡΙΣ ΠΑΝΙΤΣ

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Όχι στο ναυτικό-ναυτικό. Δούλευα στην κουζίνα κάποιου φέρι-μπωτ. ΕΜΕΤ: Τελικά ήξερες τίποτα για τον Μος;

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Ότι πριν πλύνει πιάτα έπλενε αυτοκίνητα. Και πριν πλύνει αυτοκίνητα, έπλενε τζάμια.

ΕΜΕΤ: Διάλεξε ένα θέμα ο άνθρωπος για τη ζωή του, ε;

Ο ΝΤΡΕΣΛΕΡ αρχίζει να φοράει τα ρούχα της δουλειάς.

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Πράγμα που δε μπορούμε να το πούμε και για τον εαυτό μας. ΕΜΕΤ: Σε μένα πάει αυτό, αλλά το προσπερνάω. ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Όχι-όχι εντάξει.

ΕΜΕΤ: Αυτή η προσήλωση στα πλυσίματα, τι σημαίνει άραγε;

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Δεν είναι τόσο δύσκολο να το πιάσεις: Πλένεις, σβήνονται όλα, ξα-

ναρχίζεις.

ΕΜΕΤ: Μμ…

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Σα μια ψυχή μετά την εξομολόγηση. ΕΜΕΤ: Λες, ε;

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Αυτό δε λένε; Η ψυχή σου καθαρίζει μετά από εξομολόγηση.

ΕΜΕΤ: Δηλαδή σκοτώνω κάποιον, πάω μες τα αίματα για εξομολόγηση και… η ψυχή μου καθάρισε.

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Κάπως έτσι δεν είναι;

ΕΜΕΤ: Ναι, αλλά… κάτι δεν κολλάει. Το βλέπεις και συ φαντάζομαι. ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Γιατί; ΕΜΕΤ: Άστο.

Μικρή παύση.

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Έχει μείνει καθόλου σαμπάνια στα ποτήρια;

Ο ΝΤΡΕΣΛΕΡ φέρνει δύο ποτήρια γεμίζοντάς τα με σαμπάνια που είχε απομείνει στα άλλα ποτήρια που βρίσκονται στο καλάθι του πλυντηρί-

ΟΙ ΛΑΝΤΖΕΡΗΔΕΣ

ο υ. Ο Ε Μ Ε Τ δ ε ίχ νε ι σ τ ε ν α χω ρ η μ έ νο ς . Ο Ν Τ Ρ Ε Σ Λ Ε Ρ β ά ζ ε ι σ α μ π άν ι α κ α ι του δίνει το ένα ποτήρι. Σηκώνει το ποτήρι του να κάνει πρόποση. Πάντα έκανε πολύ καλά τη δουλειά του. Μέχρι που δε μπορούσε πια. Π ίνο υ ν κ ι ο ι δύ ο.

ΕΜΕΤ: Ήρθε η ώρα να αποχωρήσω μου φαίνεται. ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Νόμιζα πως είχες αλλάξει γνώμη. ΕΜΕΤ: Γιατί;

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Με αυτή την εντύπωση είχα μείνει. Εξάλλου έδωσες και τόσο αγώνα για τις αλλαγές. Δε μπορείς τουλάχιστον να περιμένεις μέχρι να βάλουν τον ανεμιστήρα οροφής;

ΕΜΕΤ: Έχω ένα μέλλον να σκεφτώ. ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Τι μέλλον;

ΕΜΕΤ: Ξέρεις. Αυτό που έχουν συνήθως οι άνθρωποι μπροστά τους αντί για… πιάτα ας πούμε;

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Τα παραλές.

Ο ΝΤΡΕΣΛΕΡ επιστρέφει στη δουλειά. Ο ΕΜΕΤ σκεφτικός.

ΕΜΕΤ: Ωραία. Δεν πάω πουθενά. ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Μα μόλις τώρα δεν…; ΕΜΕΤ: Άλλαξα!

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Άλλαξες.

ΕΜΕΤ: [Ξεσπάει.] Ναι, άλλαξα! Να πάνε όλα στο διάολο. Έλυσα το γαμημένο γρίφο: Το παρόν είναι το μέλλον!

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Ποιο γρίφο;

ΕΜΕΤ: Θα κάνω τον λαντζέρη, γαμώ την κόλαση, για το υπόλοιπο της ζωής μου!

Αυτό είναι το μέλλον! Πήρα την απόφαση! Το μέλλον σου ζητάει και ζητάει και ζητάει. Άι στο διάολο ρε μέλλον. Και τι μου έχει μείνει; Πάει και το θάρρος, που

100

ΜΟΡΙΣ ΠΑΝΙΤΣ

είχα κάποτε. Τίποτα δεν έχω πια. Τίποτα! Ξαφνικά το είδα όλο καθαρά. Το παρόν γαμώτο! Το παρόν, ρε φίλε! Π α ύ σ η . Το υ έ ρ χ ε τ α ι ν α κ λ ά ψ ε ι .

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Έχεις κάποια πείρα στη λάντζα. Παύση.

ΕΜΕΤ: [Παίρνει μια ανάσα.] Ναι. Έχω κάποια πείρα στη λάντζα. Όντως. ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Γιατί λοιπόν δεν κάνεις ό,τι καλύτερο μπορείς με αυτό; ΕΜΕΤ: Τι καλύτερο δηλαδή;

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Ό,τι μπορείς εσύ.

ΕΜΕΤ: Τι; Πόσο καλύτερα να αφαιρέσω τις καμένες ζάχαρες από ένα τηγάνι; ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Δεν είναι μόνο αυτό. Αφού το ξέρεις πια.

ΕΜΕΤ: [Με απόγνωση.] Με συγχωρείς! Έχεις δίκιο. Είναι και το καμένο λίπος πά-

πιας, τα καραμελωμένα πράσα. Ε, βέβαια, πώς μου διέφυγε; Α, ναι, κι η καμένη κρέμα μπαλσάμικο, ο ξεραμένος πουρές, τα καμένα βούτυρα οι σάλτσες, τα λάδια λάιμ, οι μουστάρδες, τα πατέ, η μπεσαμέλ… Όλα μαζί μια παχύρευστη λίμνη κι εγώ να πνίγομαι μέσα της. Ο Ε Μ Ε Τ ν ι ώ θ ε ι α π ό γ ν ω σ η . Ο Ν Τ Ρ Ε Σ Λ Ε Ρ σ η κ ώ ν ε ι τ α γ ά ν τ ι α τ ο υ Ε Μ Ε Τ, τον πλησιάζει και τον χτυπάει με αυτά.

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Σύνελθε. Τι είναι όλο αυτό;

Ο ΕΜΕΤ πάει και βρίσκει την ποδιά του την φοράει και πιάνει δουλειά.

ΕΜΕΤ: Θα πεθάνω σε ένα βουνό από πατάτες. Κι όμως είμαι πιο σημαντικός από αυτό. Το ξέρω πως είμαι.

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Είσαι, ε; Για να το λες.

ΕΜΕΤ: Εντάξει, να μην υπερβάλλω. Αλλά αυτό μου αξίζει; Δε λέω, έχουν τη ση-

μασία τους κι όσα γίνονται εδώ, αλλά…

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Δεν είναι το τι κάνεις στη ζωή σου.

ΟΙ ΛΑΝΤΖΕΡΗΔΕΣ

101

ΕΜΕΤ: [Σαρκαστικά.] Έλα ρε! Αλήθεια; Έτσι είναι; Α ωραία. Γιατί μπερδεύτηκα

φαίνεται. Νόμιζα πως αυτά που κάνεις μετράνε στη ζωή. Προφανώς λάθος θα έκανα. Ξέρεις που θα μπερδεύτηκα; Πλένεις και ξαναπλένεις τα πιάτα, αλλά όσο καλά και να τα πλύνεις, αυτά εκεί! Σου ξαναγυρίζουν βρώμικα. Ο Ν Τ Ρ Ε Σ Λ Ε Ρ τ ο υ ε π ι σ τ ρ έ φ ε ι έ ν α π ι άτ ο.

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Σου ξέφυγε ένας λεκές. ΕΜΕΤ: Μάλιστα!

Ο ΕΜΕΤ τρίβει όλο και πιο δυνατά και έπειτα σπάει το πιάτο στο πάτωμα. Ορίστε. Είναι καλά τώρα;

Α ρ χ ί ζ ε ι κ α ι σ π ά ε ι π ι ά τ α , τ ο έ ν α μ ε τ ά τ ο ά λ λ ο, κ α θ ώ ς τ α φ ώ τ α χ α μ η λ ώ ν ο υ ν. ΜΠΛΑΚΑΟΥΤ

102

ΜΟΡΙΣ ΠΑΝΙΤΣ

ΣΚΗΝΗ ΠΕΜΠΤΗ Αργότερα. Ο ΝΤΡΕΣΛΕΡ δουλεύει, σταματώντας που και που για να κ ο ιτ ά ξ ε ι π ρ ο ς τ η ν κ α τ ε ύ θ υ νσ η τ ο υ μ π άν ι ο υ. Σ ε κ ά π ο ι α σ τ ιγ μ ή ο Ε Μ Ε Τ έ ρχ ετ α ι α π ό τ ο μ π άν ι ο, ν τ υ μ έ νο ς μ ε τ α κ α νον ι κ ά τ ο υ ρ ο ύχ α . Ο Ν Τ Ρ Ε Σ ΛΕΡ δουλεύει λίγο ακόμα και σταματάει όταν παρατηρεί ότι ο ΕΜΕΤ τον κοιτάζει.

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Όντως, υπάρχουν φορές που απογοητευόμαστε εδώ κάτω. Παρόλα αυτά να ξέρεις. Τίποτα δε περνάει απαρατήρητο. [Δείχνοντας επάνω.] Στο τέλος όλοι τους παραδέχονται τη σημασία της μάχης μας.

ΕΜΕΤ: Ξέρω ότι το πιστεύεις αυτό, Ντρέσλερ. Αλλά κατέβηκε ποτέ κανείς να σου το πει;

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Αυτό είναι που δε καταλαβαίνεις. Ας πούμε, πως κάποιος έχει καλή γνώμη για σένα και νιώθει ευγνωμοσύνη. Εντάξει; Γιατί πρέπει σώνει και καλά να στο πει. Δε μπορεί κάλλιστα να το αφήσει να υπονοείται; Γιατί να στο κάνει λιανά; Το λέει κι ο κανόνας: «Τα ευκόλως εννοούμενα παραλείπονται». ΕΜΕΤ: Τους μίλησες τελικά;

Μικρή παύση.

Δεν μπορείς να απομείνεις μόνος σου εδώ. Και να τα κάνεις όλα εσύ.

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Και τι προτείνεις;

ΕΜΕΤ: Θα πάω να τους μιλήσω. Αυτό είναι… ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Όχι!!

ΕΜΕΤ: Δεν έχω κάτι να χάσω. Εγώ φεύγω έτσι κι αλλιώς.

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Θα βρουν κάποιον. Κάποια στιγμή θα τον βρουν. Άμα πας θα νομίσουν πως υπάρχουν προβλήματα εδώ κάτω.

ΕΜΕΤ: Αυτό μπορεί να πάρει βδομάδες. Ακόμη και μήνες.

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Όχι λέμε! Ποτέ στη ζωή μου δεν έφερα εγώ την αναστάτωση. Θα το κατάλαβες, δε μπορεί.

ΟΙ ΛΑΝΤΖΕΡΗΔΕΣ

103

ΕΜΕΤ: Γιατί όχι;

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Τι «γιατί όχι»; ΕΜΕΤ: Γιατί όχι.

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Γιατί, έχω μια δουλειά και την σέβομαι! Τι δεν καταλαβαίνεις επί τέλους;! Παύση.

ΕΜΕΤ: Φυσικά, όντως. Δουλειά σου είναι.

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Οπότε άστα όπως έχουν. Όλα. Άφησέ τα. Μη ανακατεύεσαι. Παύση.

Πώς πήγε η συνέντευξη; Σε πήραν;

ΕΜΕΤ: Υπήρχε και μια ερώτηση με κουτάλια και πιρούνια. ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Κουτάλια και πιρούνια;!

ΕΜΕΤ: Ένα μαθηματικό πρόβλημα, με κουτάλια και πιρούνια. ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Ενδιαφέρον αυτό! ΕΜΕΤ: Ναι, άκου να δεις.

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Ελπίζω να σου βγουν όλα σε καλό. ΕΜΕΤ: Ευχαριστώ Ντρέσλερ.

Μικρή παύση.

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Δεν είχα ποτέ ένα γιο, όπως ξέρεις. ΕΜΕΤ: Εε… δε με θεωρείς και…; ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Τι;

ΕΜΕΤ: Τίποτα… Τι έλεγες;

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Μιλούσα για το αρχίδι μου. ΕΜΕΤ: Α!

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Πάει τόσος καιρός και μου λείπει ακόμα!

104

ΜΟΡΙΣ ΠΑΝΙΤΣ

ΕΜΕΤ: Συγνώμη. Έχω σχέση εγώ μ’ αυτό;

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Για την προσαρμογή, λέω, της ζωής σου, όταν έχεις χάσει κάτι που είχες. Μικρή παύση. Τι έλεγα;

ΕΜΕΤ: Για κάτι που έχεις χάσει.

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Α, ναι. Αν υπήρχε δέσιμο μ’ αυτό που έχασες… δεν μπορείς να το

ξεχάσεις.

ΕΜΕΤ: Σωστά.

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Δηλαδή μπορεί να σου λείψει αυτό το μέρος, ε; ΕΜΕΤ: Α. Ναι, ναι.

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Προχώρα παρακάτω όμως. Δε χρειάζεται να είναι όλοι λαντζέρηδες. ΕΜΕΤ: Πάντως όσο ήμουν εδώ, τον έκανα τον λαντζέρη. ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Εν πάσει περιπτώσει.

ΕΜΕΤ: Τι εννοείς «εν πάσει περιπτώσει»;

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Εντάξει. Δε γινόταν και να ταυτιστείς. Ήσουν πάντα με το ένα πόδι έξω από δω.

ΕΜΕΤ: Όχι, ήμουν κι εγώ λαντζέρης, αλλά ναι, δε με τράβηξε τόσο που να…/ ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Είδες;

ΕΜΕΤ: Δεν θα με πήγαινε κάπου…

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Οι άνθρωποι συνεχώς προχωράνε. Γιατί; Τα πάντα συνεχώς προχωράνε. Έτσι απλά, προχωράνε, όλα. Και χωρίς σταματημό. Αναρωτήθηκες ποτέ; ΕΜΕΤ: Νομίζω.

Μικρή παύση.

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Μάλιστα. Έλα να σου δείξω κάτι. Τον βλέπεις τον ιστό αράχνης; ΕΜΕΤ: Ποιον ιστό;

ΟΙ ΛΑΝΤΖΕΡΗΔΕΣ

105

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Ακριβώς. Το ξέρεις πως εδώ και ένα μήνα, όταν κλειδώνουμε και φεύ-

γουμε, μια αράχνη φτιάχνει ένα τεράστιο ιστό από εδώ μέχρι εκεί; Έναν όμορφο, τέλειο ιστό. Και κάθε πρωί, όταν έρχομαι στη δουλειά, περνάω από μέσα του και διαλύεται. Αλλά αυτή κάθε βράδυ, ξαναγυρνάει και υφαίνει έναν καινούριο. Πρέπει να κάθεται όλη μέρα και να σχεδιάζει αυτό τον ιστό. Και μετά πρέπει να κάθεται όλο το βράδυ και να φτιάχνει αυτό το πράγμα. Τι είναι η αράχνη, ηλίθια ή έξυπνη;

ΕΜΕΤ: Είναι μια αράχνη.

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Να της το πεις αυτό. [Πάει να φύγει προς τη θέση του.] Με συγχωρείς. ΕΜΕΤ: Μα πώς;… Τι να της πω;

Ο Ν Τ Ρ Ε Σ Λ Ε Ρ π ά ε ι π ί σ ω σ τ η ν ε φ η μ ε ρ ί δ α τ ο υ. Σ τ α μ α τ ά ε ι γ ι α μ ι α σ τ ιγ μή. Παίρνει μια βαθιά ανάσα. Συνεχίζει να διαβάζει. Ο ΕΜΕΤ πάει να φύγει. Κοντοστέκεται.

ΕΜΕΤ: Δε νοιώθω άσχημα που φεύγω. Καθόλου. ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Ωραία.

ΕΜΕΤ: Ε, βέβαια ωραία. Πολύ ωραία. Αντίο, Ντρέσλερ.

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Ένα σκυλί έπεσε από δώδεκα ορόφους και επέζησε.

ΕΜΕΤ: Δεν είναι που δεν ταυτίστηκα μ’ αυτό το μέρος. Είναι που δεν ταυτίζομαι με κανένα μέρος.

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Ενδιαφέρον αυτό. ΕΜΕΤ: Αλήθεια το λες; ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Ε;

ΕΜΕΤ: Πιστεύεις πως ο κόσμος έχει διαλυθεί; Οι ιδέες, τα οράματα… Πάνε όλα; Υπάρχουν μόνο φιλοδοξίες και ψυχρά συμφέροντα;

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Για τι πράγμα μιλάς;

ΕΜΕΤ: Δεν ξέρω. Εσύ για τι πράγμα μιλάς;

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Τα νούμερα του Μος είναι εδώ!

106

ΜΟΡΙΣ ΠΑΝΙΤΣ

ΕΜΕΤ: Ποια; Αυτά τα έξι που πάντα έπαιζε; ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Κέρδισαν. ΕΜΕΤ: Και τα έξι;!

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Κάνα δύο. Μικρή παύση.

Βλέπεις; Πρέπει να έχεις πίστη!

ΕΜΕΤ: [Δεν το πιστεύει.] Πίστη.

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Ναι, και κάποια υπομονή.

Μικρή παύση. Ο ΕΜΕΤ φεύγει ανεβαίνοντας τις σκάλες, η πόρτα κλείνει. Ο ΝΤΡΕΣΛΕΡ κοιτάει για μια στιγμή προς τα πάνω και γυρνάει π ί σ ω σ τ η ν ε φ η μ ε ρ ί δ α τ ο υ. Τα φ ώ τ α π ε ρ ι ο ρ ί ζ ο ν τ α ι σ τ ο ν Ν Τ Ρ Ε Σ Λ Ε Ρ, γ ύ ρ ω ο χ ώ ρ ο ς σ κ ο τ ε ι ν ι ά ζ ε ι . Ένας ιστός σχηματίζεται. ΜΠΛΑΚΑΟΥΤ

ΟΙ ΛΑΝΤΖΕΡΗΔΕΣ

107

ΣΚΗΝΗ ΠΕΜΠΤΗ Ο Ν Τ Ρ Ε Σ Λ Ε Ρ κ άθ ετ α ι μ ε τ η ν ε φ η μ ε ρ ί δ α τ ο υ, ονε ι ρ ο π ολ ών τ α ς κ α ι μ α -

σ ο υλ ών τ α ς έ ν α κ α ρ ότ ο. Γ υ ρ ί ζ ε ι τ η σ ε λ ί δ α . [ Ε ν α λ λ α κ τ ι κ ά α σ χολ ε ίτ α ι μ ε τ α κ α ρ ότ α τ ο υ, π χ τ α π οτ ί ζ ε ι . ] Έ ν α ς νε α ρ ό ς μ π α ίνε ι α π ό τ ο μ π άν ι ο φ ο -

ρώντας τη βρώμικη άσπρη στολή, που δεν κάθεται καθόλου καλά πάνω

τ ο υ. Ε ίν α ι ο Μ Π Α Ρ Ο ΟΥ Ζ . Κο ιτ ά ζ ε ι τ α π ι άτ α ε νώ ο Ν Τ Ρ Ε Σ Λ Ε Ρ κ ο ιτ ά ζ ε ι ε κ ε ί ν ο ν. Ο Ν Τ Ρ Ε Σ Λ Ε Ρ σ η κ ώ ν ε τ α ι , π λ η σ ι ά ζ ε ι τ ο ν ν ε α ρ ό κ α ι β ά ζ ε ι τ ο χ έ ρ ι τ ο υ σ τ ον ώ μ ο τ ο υ.

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Τέλεια εφαρμογή.

ΜΠΑΡΟΟΥΖ: Δε νομίζετε πως τα μανίκια είναι λίγο… ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Όχι. Τι;

ΜΠΑΡΟΟΥΖ: …κοντά;

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Είναι, ε; Δε θα χρειάζεται να τα ανεβάζεις. ΜΠΑΡΟΟΥΖ: Μήπως έχετε καμιά άλλη…;

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Όχι. Λοιπόν. Έλα να σου δείξω κάτι. Τον βλέπεις τον νεροχύτη. Εδώ θα περνάς τον περισσότερο χρόνο σου.

ΜΠΑΡΟΟΥΖ: Μάλιστα.

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Ελπίζω να ’σαι έτοιμος για αυτό. ΜΠΑΡΟΟΥΖ: Έτοιμος είμαι.

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Γνωρίζεις τι είναι αυτό;

ΜΠΑΡΟΟΥΖ: Κάποιου είδους ασανσέρ;

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Όχι κάποιου είδους ασανσέρ, αλλά ένα ειδικό ασανσέρ. Αυτό είναι το ασανσέρ που μας κατεβάζει τα άπλυτα, και είναι το ίδιο ασανσέρ που ανεβά-

ζει τα καθαρά. Το τι συμβαίνει στο ανάμεσα βασίζεται αποκλειστικά σε μας. Το ’πιασες;

108

ΜΟΡΙΣ ΠΑΝΙΤΣ

ΜΠΑΡΟΟΥΖ: Ναι. Το έπιασα. ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Σίγουρα; ΜΠΑΡΟΟΥΖ: Ναι.

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Θέλω να φανταστείς για μια στιγμή αυτό το εστιατόριο χωρίς καθόλου

καθαρά πιάτα. Είναι τρομακτική σκέψη. Χάος. Το πιάνεις; Μπορεί να ’σαι νέος κι η ιδέα της αναρχίας να είναι ακόμα γοητευτική για σένα. Αλλά αυτό πάντα αλλάζει. Θα έρθει η στιγμή που δε θα καθαρίζεις τα πιάτα επειδή πρέπει αλλά επειδή θέλεις. Κατανοητό;

ΜΠΑΡΟΟΥΖ: Έτσι νομίζω.

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Και πώς σε λένε, λοιπόν;

ΜΠΑΡΟΟΥΖ: Μπάροουζ. Αλλά μπορείτε να με φωνάζετε Έντι.

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Δε θα σε φωνάζω τίποτα, φίλε. Δεν έχεις όνομα εδώ κάτω μέχρι να

το κερδίσεις με την αξία σου. Το πιάνεις; Δε χαρίζονται έτσι αυτά. Θα είσαι ο «Νέος». Είχαμε κάποτε ένα τύπο εδώ, δούλευε σχεδόν ενάμιση χρόνο -ούτε μία φορά δεν τον είχα φωνάξει με το όνομά του. Ούτε μία. Έμεινε ο «Νέος» ως το τέλος. Οπότε, πώς σου φαίνονται όλα αυτά;

ΜΠΑΡΟΟΥΖ: Σκληρή δουλειά.

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Ακριβώς, όπως το λες. Πιάσε αυτό το πιάτο. ΜΠΑΡΟΟΥΖ: Αυτό;

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Ναι. Πιάσ’ το. Κοίτα το. ΜΠΑΡΟΟΥΖ: Οκέυ.

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Κοίτα το καλά. Τι βλέπεις; ΜΠΑΡΟΟΥΖ: Λίγδα.

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Κοίτα πέρα από τη λίγδα. ΜΠΑΡΟΟΥΖ: Δεν…

ΟΙ ΛΑΝΤΖΕΡΗΔΕΣ

109

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Άστο, μην κουράζεσαι. Θα σου πω εγώ. Το Καθήκον. Αυτό βλέπω

εγώ. Όλοι έχουμε το καθήκον μας στη ζωή. Κι αν δεν έχουμε ακόμα, καλό θα ήταν να αποκτήσουμε. Έτσι δεν είναι;

ΜΠΑΡΟΟΥΖ: Μάλλον.

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Όχι μάλλον. Τι ενδιαφέροντα έχεις; Πάνω-κάτω. ΜΠΑΡΟΟΥΖ: Είμαι ντράμερ.

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Α, χα. Με τι παίζεις; ΜΠΑΡΟΟΥΖ: Με ντραμς;

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Εννοώ με ορχήστρα ή κάτι άλλο; ΜΠΑΡΟΟΥΖ: Ψάχνω για μπάντα. ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Α, τέλος πάντων… Π ρ οχω ρ ο ύ ν π ι ο κ άτ ω.

Αυτό είναι ο ψεκαστήρας ζεστού νερού υπό πίεση. Ξέρεις τι κάνει;

ΜΠΑΡΟΟΥΖ: Ψεκάζει;

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Μην το λες έτσι απλά. Δεν ψεκάζει μόνο. Αυτό είναι ό,τι πιο προηγμένο στη δουλειά μας! Να δες εδώ. Ξεραμένη μαρέγκα! Αλίμονό μας αν σου

ξεφύγει ποτέ καμιά τέτοια. Το ζεστό νερό, χωρίς την πίεση, απλά την ξαναζωντανεύει! Ώπα, για δες αυτό. Άθικτο. Άκουγε κάποιους άλλους φαίνεται αυτός και θα απορροφήθηκε.

ΜΠΑΡΟΟΥΖ: Να το ξαναστείλουμε πάνω;

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Ήταν η μοίρα του να μη το αγγίξουν. Μη τα βάζεις με την τύχη και τη μοίρα.

Η π ό ρ τ α α ν ο ί γ ε ι α π ό τ ο μ α , α π ό τ η κ ο υ ζ ί ν α ε π ά ν ω α κ ο ύ μ ε τ ο ν Ε Μ Ε Τ.

ΕΜΕΤ: Είμαι εντάξει. Οκέυ. Ξέρω το μέρος εδώ πέρα.

110

ΜΟΡΙΣ ΠΑΝΙΤΣ

Ο ΕΜΕΤ εμφανίζεται από την κορυφή της σκάλας, ντυμένος με ένα κουστούμι. Έχει πιει. Ντρέσλερ! Ντρέσλερ!

Κατεβαίνει σταματώντας στο τέλος της σκάλας. Τι κάνεις, ρε Ντρέσλερ; Πώς είσαι;

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: [Με απορία γιατί δεν τον αναγνώρισε.] Καλά, ευχαριστώ. ΕΜΕΤ: [Πλησιάζοντας.] Ντρέσλερ! Εγώ είμαι! Ο Έμετ! ΝΤΕΡΣΛΕΡ: Έλα;! ΕΜΕΤ: Ναι! Εγώ!

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Σωστά. Δε σε κατάλαβα στην αρχή.

ΕΜΕΤ: Συγνώμη για το ντύσιμο. Έχω μια επαγγελματική συνάντηση. Αλλά για κοίτα πως μου κάθεται το παντελόνι! Ως τον αστράγαλο!

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Ναι, δίκιο έχεις. Μια χαρά είναι. Φαίνεσαι πολύ… ΕΜΕΤ: Το ξέρω.

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: …πετυχημένος.

ΕΜΕΤ: Είδες; Άλλαξαν τα πράγματα, Ντρέσλερ. Άρδην! Καμία σχέση! Από τότε που ανέβηκα αυτές τις σκάλες δεν έχω σταματήσει να ανεβαίνω.

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Οπότε πήρες το πλουσιοκόριτσο;

ΕΜΕΤ: Ναι αλλά… Μη το λες κι έτσι. Είναι πλούσια, αλλά μη το λες έτσι. Όλα πήγανε καλά, ναι. Αυτό είναι. Όλα πήγανε καλά.

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Ναι;

ΕΜΕΤ: Άλλαξε γνώμη.

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Συγχαρητήρια.

ΕΜΕΤ: Ναι. Πληρώ τις πώς τις λένε για σύζυγος. Αυτό ήταν. Κι άρχισε η εξέλιξη. Ποιος είναι αυτός; Ο καινούριος; Γεια σου «Νέε».

ΟΙ ΛΑΝΤΖΕΡΗΔΕΣ

111

ΜΠΑΡΟΟΥΖ: Γεια σας κύριε.

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Πρέπει να μας συγχωρέσεις τώρα, αλλά υπάρχει φόρτος εργασίας. Μικρή παύση.

ΕΜΕΤ: Βέβαια. Φυσικά, να μη σας διακόπτω.

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Είναι ο κανόνας τέτοιος. Να μην ερχόμαστε σε επαφή με τους πελάτες. Δεν πρέπει κανένας να μπαίνει στα παρασκήνια. Αν δεις τον κρυφό μηχανισμό του όλου πράγματος, η μαγεία σ’ αυτό που προσφέρει το εστιατόριό μας καταστρέφεται.

ΕΜΕΤ: Απλά ένιωσα την ανάγκη… ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Ναι;

ΕΜΕΤ: …να ερχόμουν και, ναι… ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Ναι.

ΕΜΕΤ: Δηλαδή… ναι, να σας έλεγα τι υπέροχη δουλειά γίνεται εδώ κάτω. Πραγ-

ματικά. Εξαιρετική. Οι πορσελάνες που λάμπουν, τα ασημένια που αστρά-

φτουν. Όλα είναι στρωμένα στην εντέλεια. Οι άνθρωποι απολαμβάνουν το δεί-

πνο τους χωρίς να έχουν ιδέα τι κάνετε. Αλλά εσείς εδώ, στο καθήκον. Αόρατη Υπευθυνότητα.

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Ναι εδώ.

ΕΜΕΤ: Πάντως ήθελα να στο πω… Πως κάποιος εκεί πάνω σε εκτιμά. ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Δε χρειαζόταν.

ΕΜΕΤ: Αλήθεια! Και να το ξέρεις. Η πίστη σου δε πάει στο βρόντο. Παύση αμηχανίας.

Προσπαθώντας να ελαφρύνει την κατάσταση.

Πρόσεχε μην ακουμπάνε τα πιάτα μεταξύ τους, «Νέε».

ΜΠΑΡΟΟΥΖ: Όχι, κύριε.

112

ΜΟΡΙΣ ΠΑΝΙΤΣ

ΕΜΕΤ: Ένα δάχτυλο μεταξύ τους, έτσι δεν είναι;

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Πώς και διαλέξατε αυτό το εστιατόριο; Ενδιαφέρον.

ΕΜΕΤ: Ο πεθερός μου. Έχει καλέσει τα στελέχη της εταιρίας του. ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Ναι, ε; Και γνωρίζοντας πως δούλευες εδώ πέρα;! ΕΜΕΤ: Όχι, αλλά ειρωνεία, ε;.

Ο ΕΜΕΤ πάει προς το τραπέζι και κάθεται. Μικρή παύση.

Αλλά γενικά είμαι καλά. Η ζωή μου μπήκε σε μια ρότα κι όλα πια είναι πιο συ-

γκροτημένα. Μπήκα στο χορό των επενδύσεων. Έχουν μεγάλη περιουσία -η οικογένεια- κι έτσι βρήκα το στοιχείο μου. Ο πεθερός μου έχει εντυπωσιαστεί μαζί

μου, νομίζω. Δύσκολο να τον ψυχολογήσεις. Ποτέ δε χαμογελάει αλλά είναι… Εντάξει. Τέλος πάντων. Μου τη σπάει λίγο… Ε, αρκετά.

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Μήπως να πήγαινες πάνω να τους βρεις;

ΕΜΕΤ: Δίκιο έχεις. Τι κάνω εδώ κάτω; Δεν ανήκω εδώ. Ούτε πάνω ανήκω βέβαια, αλλά σίγουρα εδώ δεν ανήκω.

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Πήγαινε στην παρέα σου.

ΕΜΕΤ: Πάω. Με συγχωρείτε, πάω, με περιμένουν. Μικρή παύση. Πάει να φύγει. Σταματάει. Ντρέσλερ…

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Ναι;

ΕΜΕΤ: Ποιος είμαι; ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Τι;

ΕΜΕΤ: Ήμουν ενάμιση χρόνο εδώ! Ποιος είμαι;! Έχω όνομα! ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Μήπως έχεις πιει λίγο παραπάνω;

ΕΜΕΤ: Οκέυ, Ντρέσλερ. Με συγχωρείτε κύριοι. Συγνώμη που σας διέκοψα από τη δουλειά σας. Να σας πω μόνο ότι φεύγω. Τώρα. Αλλάζω σελίδα! Και θα τα ξε-

ΟΙ ΛΑΝΤΖΕΡΗΔΕΣ

113

χάσω όλα αυτά! Ο καθένας πρέπει να ξεχάσει, πως κάτω από κάθε πέτρα υπάρχουν σκατοδουλειές και ατέλειωτη λίγδα. Και…

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Φύγε από δω.

ΕΜΕΤ: …υπάρχει και παρακάτω… δε θυμάμαι τα υπόλοιπα. Αλλά ρε Ντρέσλερ τι έγινε εκείνη η ιερή στιγμή μεταξύ μας; Που θα με κοιτούσες υποτίθεται και θα μου έλεγες «γεια σου, Έμετ»; Τι έγινε; Μου βγήκε ο κώλος εδώ κάτω!

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Και μετά τα παράτησες. ΕΜΕΤ: Άντε και γαμήσου. Μακριά παύση. Συγνώμη. Παύση.

Άντε και γαμήσου. Οκέυ. Καληνύχτα. Πάει να φύγει. Ανεβαίνοντας. Πώς σε λένε;

ΜΠΑΡΟΟΥΖ: Μπάροουζ, κύριε.

ΕΜΕΤ: Ωραία. Εγώ είμαι ο Έμετ. Ο Έμετ. Που δε δέχθηκε ποτέ τη μοίρα του.

Ο Ε Μ Ε Τ π α ρ α π α τ ά ε ι κ α ι β γ α ίνε ι έ ξ ω.

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Ένας ξένος. Χάραξε μόνος του την πορεία του στο κόσμο. Τέλος πάντων… Το βλέπεις αυτό το βουνό από πιάτα εδώ πέρα;

ΜΠΑΡΟΟΥΖ: Ναι.

ΝΤΡΕΣΛΕΡ: Αυτό είναι μεγαλύτερο και από τους δυο μας. Μικρή παύση. Επιστρέφουν στη δουλειά τους.

Τα φ ώ τ α π ε ρ ι ο ρ ί ζ ο ν τ α ι σ τ ο π ό σ τ ο τ ο υ Ν Τ Ρ Ε Σ Λ Ε Ρ. Σ ε λ ί γ ο π λ έ ν ε ι μ ε μ α ν ί α μ ε τ ο ή χ ο μ ο υ σ ι κ ή ς κ α ι s o u n d - d e s i g n ή χ ω ν π λ υ σ ί μ α τ ο ς π ι ά τ ω ν.

Κ α θώ ς τ α φ ώτ α χ α μ η λ ώνο υ ν, ο ι ή χο ι τ ο υ ε σ τ ι α τ ο ρ ί ο υ α π ό π άνω – π ι άτ α , π ε λ ά τε ς – γ ί ν ε τ α ι ό λ ο κ α ι π ι ο δ υ ν α τ ή . [Εικόνα από πάνω.] ΜΠΛΑΚΑΟΥΤ

ΟΙ ΛΑΝΤΖΕΡΗΔΕΣ

115

ΤΕΛΟΣ

116

ΜΟΡΙΣ ΠΑΝΙΤΣ

ΟΙ ΛΑΝΤΖΕΡΗΔΕΣ

117

ΔΥΝΑΜΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟΥ / ΘΕΑΤΡΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ 2019-2020 μηχανικοί σκηνής /φροντιστές

ΙΟΡΔΑΝΗΣ ΓΚΕΛΗ ΘΑΝΑΣΗΣ ΚΑΠΟΥΡΑΝΗΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΧΡΗΣΤΙΑΣ χ ε ι ρ ι σ τ έ ς φ ωτ ι σ μ ο ύ

ΣΠΥΡΟΣ ΓΟΥΒΕΛΗΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΣΤΑΜΑΤΗΣ χειριστές ήχου/εικόνας

ΚΩΣΤΗΣ ΚΑΡΑΝΔΙΝΟΣ ΒΑΣΙΛΗΣ ΧΡΗΣΤΑΚΕΑΣ υ π ο δ ο χ ή κ ο ι νο ύ / τ α μ ε ί ο / γρ α φ ε ί ο

ΗΡΩ ΑΠΟΣΤΟΛΟΠΟΥΛΟΥ ΓΕΩΡΓΙΑ ΒΑΡΒΕΡΗ ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΚΟΥΔΑ ΑΦΡΟΔΙΤΗ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΥ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΡΙΖΟΠΟΥΛΟΣ ΕΙΡΗΝΗ ΤΟΜΑΡΑ κ υλ ι κ ε ί ο

ΛΑΖΑΡΟΣ ΑΝΤΩΝΙΑΔΗΣ ΠΟΛΥΚΑΡΠΟΣ ΜΟΣΧΟΣ

ΒΑΣΙΚΟΊ ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΈΣ ΔΙΕΎΘΥΝΣΗΣ ΘΕΆΤΡΟΥ γ ε ν ι κ ή δ ι ε ύ θ υ νσ η

ΓΙΩΡΓΟΣ ΛΥΚΙΑΡΔΟΠΟΥΛΟΣ ΓΙΩΡΓΟΣ ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ υ π ε ύ θ υ ν η π ρ ο γρ α μ μ α τ ι σ μ ο ύ, ο ι κ ο νο μ ι κ ή ς δ ι α χ ε ί ρ ι σ η ς & π ρ ο σ ω π ι κ ο ύ

ΜΑΡΙΑ ΑΝΑΜΑΤΕΡΟΥ η λ ε κ τ ρ ο λ ό γο ς θ ε άτ ρ ο υ

ΑΝΤΩΝΩΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ τ ε χ ν ι κ ή δ ι ε ύ θ υ νσ η

ΓΙΩΡΓΟΣ ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ

ΟΙ ΛΑΝΤΖΕΡΗΔΕΣ

119

120

ΜΟΡΙΣ ΠΑΝΙΤΣ