Enkele interessante gegevens rond zuurstof toxiciteit op een rij gezet

EUBS-congres 2019 (deel 2) Zuurstoftoxiciteit bij 'tec diving'

In een vorige bijdrage hebben we enkele interessante gegevens over decompressieziekte op een rijtje gezet. Nu kunnen we hetzelfde doen met zuurstoftoxiciteit. Voor recreatieve duikers en ook sport duikers niet direct een bezorgdheid, echter des te meer voor wie met een rebreather duikt of aan andere vormen van technisch dui ken doet.

Sinds de eerste gevechtsduikers met 100 % O 2 het water ingingen, heeft men getracht om werkbare limieten vast te leggen zonder zeer grote veiligheidsmarges te moeten hanteren. Tot hiertoe is dit echter nooit gelukt en het is verhelderend om op een rijtje te zetten hoe dat komt. We weten zeker dat de ongewenste effecten 'dosis' en 'tijd' gerelateerd zijn, we weten ook dat een partiële druk van 0,5 ppO 2 vrijwel onbeperkt getolereerd kan worden en we weten waarom geen enkel model voldoening geeft. Verder is het grotendeels koffiedik kijken. Dit geldt niet enkel als we diersoorten (ratten en mensen bijv.) onderling vergelijken, maar ook mensen met elkaar en zelfs dezelfde persoon op verschillende momenten. Er zijn hiervoor drie belangrijke redenen: 1. Hyperbare zuurstof heeft ongewenste effecten via verschillende wegen: vrije radicalen kunnen een rol spelen, maar ook celbeschadiging, de aantasting van vetmoleculen en de immuunresponsen hierop. 2. In het organisme spelen ook verschillende factoren mee: genetische opmaak, hormonale toestand, voorkomen van stikstofoxiden, anti-oxidantia. Het feit dat de reacties van het organisme in een nat milieu zeer verschillend zijn van die in een droge caisson, en dat de effecten op relatief lagere partiële drukken verschillen van die van hoge partiële zuurstofdrukken. 3. Bijkomende complexiteit is dat we de effecten niet goed kunnen meten: de 'cut off' waarde van de UTPD-methode ('Unit of Toxic Pulmonary Dose' = 1 minuut zuivere zuurstof aan 1 bar) vraagt een blootstellingsstop wanneer de vitale capaciteit, gemeten door een longfunctieproef, met 2 % afneemt. Als je dan weet dat de interindividuele variabiliteit 15 % en bij eenzelfde individu tot 5% op verschillende tijdstippen bedraagt, kan je inschatten wat de waarde van de methode is.

Een diffusiemeting die rechtstreeks de toestand van de ruimte tussen alveolen en capillairen zou meten is technisch niet evident ten velde, en ook onvoldoende nauwkeurig. Er wordt nu gekeken naar het meten van 'Volatile Organic Compounds' (VOC's) in de uitademlucht. Ook verschillende NELOS-duikers hebben hier reeds hun medewerking aan verleend zoals in een vroegere bijdrage vermeld. Hier is echter nog veel onderzoek nodig. (Nvdr: zie Hippo 256 van nov./dec. 2015 – Vroegtijdig opsporen van oxidatieve longschade bij duikers).

Wat we kunnen onthouden, is dat het met zuurstof een beetje is zoals met het andere geslacht: "Can't live without It, can't live with (too much of) It". 

Voorzitter:Maria del Pilar Ruiz Lopez Rue G. Stocq 18 – 1050 Ixelles Tel. 02 649 57 95 – gsm 0477 74 38 17 pilarlifras@gmail.com Medevoorzitter:Ronny Margodt Steenovenstraat 24 – 8490 Varsenare Gsm 0473 96 13 50 –voorzitter@nelos.be Bestuursleden: Marc Lycops Av. de la Liberté 158 Bte 7 – 1080 Molenbeek-Saint-Jean Gsm 0473 81 68 62 – marc@lycops.eu Catherine Bes Rue de la Plaine 10 – 1390 Archennes Gsm 0476 24 92 89 – catherine.bes@skynet.be Jean-Pierre Vlieracker Rue Georges Rodenbach – 1420 Braine-l'Alleud Gsm 0476 31 91 78 – jpvlieracker@hotmail.com Dirk Saman Groeningenlei 106 – 2550 Kontich Gsm 0475 26 79 20 – dirk.saman@nelos.be

Ivo Hubert Stijn Streuvelslaan 24 – 2630 Aartselaar Gsm 0475 49 87 24 – ivo.hubert@nelos.be

Sven Vandekerckhove Acaciastraat 76 – 9890 Asper Gsm 0476 34 00 64 – duikonderricht@nelos.be BEFOS-secretariaat: Margaux Montrieux Jules Broerenstraat 38 – 1070 Anderlecht Tel. 015 29 04 86 – secretariaat@nelos.be

LIFRAS Ligue Francophone de Recherches et d'Activités Subaquatiques asbl r s Ligue Francophone de Recherches et d'Activités Subaquatiques

Présidente: Maria del Pilar Ruiz Lopez Rue G.Stocq 18 – 1050 Ixelles Tel. 02 649 57 95 – gsm 0477 74 38 17 pilarlifras@gmail.com Vice-Président: Marc Hiernaux Avenue des Paveurs 10 – 1410 Waterloo Gsm 0475 46 09 65 – marc.hiernaux@skynet.be

Secrétaire Général: Roland Thiebault Hoogstraat 31 – 1980 Zemst Gsm 0475 92 00 03 – roland.thiebault@proximus.be Administrateurs: Didier Arts rue Baudet, 7 – 7090 Petit-Roeulx-lez-Braine Gsm 0495 50 86 02 – easy.engine@skynet.be

Catherine Bes Rue de la Plaine 10 – 1390 Archennes Gsm 0476 24 92 89 – catherine.bes@skynet.be Sylviane Godin Rue Bruyère St Jean 95 – 1410 Waterloo Gsm 0475 87 99 95 – sylviane.godin@gmail.com

Robert Henry Av. Docteur Terwagne 46 – 1310 La Hulpe Gsm 0475 76 77 85 – henry.robert@skynet.be Marc Lycops Avenue de la Liberté 158 boite 7 – 1080 Bruxelles Gsm 0473 81 68 62 – marc@lycops.eu

Frédéric Willem Des Charmes 28 – 5100 Jambes (Namur) Gsm 0475 64 59 74 –willem.frederic@skynet.be

Secretariaat: Katia Van De Veegaete – katia@lifras.be Muriel Van Blommen – muriel@lifras.be Boekhouding: comptabilite@lifras.be Jules Broerenstraat 38 – 1070 Brussel Tel. 02 521 70 21 – fax 02 522 30 72

T-shirt kind € 10,00

Fleece € 45,00

Longsleeve € 17,00

Polo € 20,00

Alle artikelen kunnen besteld worden via het NELOS-secretariaat. De bestellingen

worden opgestuurd vanuit het NELOS-secretariaat of worden afgehaald bij de regioverantwoordelijken. Meer informatie: boetiek@nelos.be. Bij het opsturen

worden verzendingskosten aangerekend.

NELOS-boetiek

Algemeen verantwoordelijke

Rik Olievier Gsm 0475 64 31 71 boetiek@nelos.be Rekening boetiek: BE45 4016 5136 2189

NELOS-boetiek Duikerhuis

Brusselsesteenweg 313-315 2800 Mechelen Tel. 015 29 04 86 secretariaat@nelos.be

Regionale verantwoordelijken

Antwerpen: Frederik Rausenberger Brandheide 2 2880 Bornem Gsm 0468 57 58 75 boetiek.ant@nelos.be

Vlaams-Brabant: Tiny Heremans Janseniusstraat 8 3000 Leuven Tel. 016 22 56 98 boetiek.vbr@nelos.be Limburg: Stefan Paas Slakweidestraat 20 3630 Maasmechelen Gsm 0475 76 10 11 boetiek.lim@nelos.be

Oost-Vlaanderen: Mark Bulte Hendrik Consciencelaan 6 9950 Waarschoot Tel. 09 377 37 97 boetiek.ovl@nelos.be

West-Vlaanderen: Kurt Lommens Jules Deconinckstraat 16 8560 Wevelgem Gsm 0475 78 11 32 boetiek.wvl@nelos.be

NELOS-structuur?

Raadpleeg de brochure NELOS-structuur, voor meer info over wie wat doet binnen NELOS, zoals bijv. de Ereraad, de ombudsman, de verantwoordelijken voor de commissies, ...

Je kan deze brochure downloaden via onze website: www.nelos.be/ documentencentrum.

Maart 2020

01 Algemene Vergadering NELOS Locatie: CC 't Heilaar, Heilaarstraat 35, 2340 Beerse – 14.00 - 18.00 u 04 Herexamen AI/Initiator – M1 + M3 Locatie: Duikershuis NELOS – 19.00 - 22.00 u Inschrijven: secretariaat@nelos.be 08 Herexamen 1*I Locatie: Gemeentelijk Sportcentrum, Kleistraat 204, Aartselaar 14 Herexamen 3*I – Theorie Locatie: Duikershuis NELOS – 08.00 - 13.00 u 14 College der 3*I (+ workshop) Locatie: Duikershuis NELOS 14 2e handsbeurs onderwaterfoto & videomateriaal tijdens het Hugycup-festival Locatie: Cultureel Centrum De Fabriek, Fabrieksstraat 19, 9520 St. Lievens-Houtem – 09.30 - 13.30 u 16 AV Commissie Redactieteam Hippocampus Locatie: Duikershuis NELOS – 19.00 - 22.30 u 16 Herexamen Nitrox-Instructeur Locatie: Duikershuis NELOS – 20.00 - 23.00 u Inschrijven: secretariaat@nelos.be 29 Academische Zitting Locatie: Cultuurcenter De Waai, Werft 28, 2440 Geel – 14.00 - 17.00 u 31 Bijscholing Aanspreekpunt Integriteit GC Oosterhof, Dr. Vanderhoeydonckstraat 56, 3560 Lummen – 20.00 u April 2020

10 Examen 3*I Indienen Verhandelingen Sturen naar: secretariaat@nelos.be 20 Bijscholing DHV Locatie: Mantis Divers Floriant Sportstraat (achter zwembad), 9820 Merelbeke – 20.00 u 22 Bijscholing Aanspreekpunt Integriteit Locatie: Duikershuis NELOS – 20.00 u 23 Bijscholing Aanspreekpunt Integriteit Clubhuis DNBO, Polderstraat / Vicognedijk, 8450 Bredene – 20.00 u 26 Examen 2*I – Theorie Locatie: Duikershuis NELOS – 09.00 - 13.00 u Inschrijven: secretariaat@nelos.be 28 Bijscholing DHV Locatie: Duikershuis NELOS – 20.00 u Mei 2020

05 Bijscholing Aanspreekpunt Integriteit Gentse Dolfijnen Robert Rinskopflaan 9050 Gentbrugge – 20.00 u 07 Examen 2*I – Theorie – Herkansing Locatie: Duikershuis NELOS – 19.00 - 22.00 u Inschrijven: secretariaat@nelos.be 12-13 Examen 3*I – Verhandeling (afhankelijk van aantal inschrijvingen) Locatie: Duikershuis NELOS – 19.00 - 23.00 u 16 Duiker-Hulpverlener Examensessie 1 Locatie: nog te bepalen – 08.30 - 17.00 u Inschrijven: secretariaat@nelos.be 16-23 Technische Stage Locatie: Malta Info en inschrijven: SDT@nelos.be 19 Kick-off Zeestage 2*Instructeur Locatie: Duikershuis NELOS – 20.00 - 22.00 u Inschrijven: secretariaat@nelos.be 22 Limiet inschrijving Zeestage 2*I en 3*I Inschrijven: secretariaat@nelos.be 23 Bijscholing DHV Locatie: Clubhuis Brugse Clubs Doornstraat 112, St Andries (Brugge) – 14.00 u Juni 2020

02 Bijscholing DHV GC Oosterhof, Dr. Vanderhoeydonckstraat 56 3560 Lummen – 20.00 u 06-07 Scubapro testweekend Locatie: Put van Ekeren – 09.00 - 17.00 u 16 Duiker-Hulpverlener Train the Trainer Locatie: Duikershuis NELOS – 20.00 - 23.00 u Inschrijven: secretariaat@nelos.be 20 Antwerp Wet Wheels DiveDay 2020 Locatie: Put van Ekeren – 10.00 - 16.00 u Juli 2020

05 Reddingstechnieken voor k2*I en k3*I Locatie: Plate Taille (Barrage de l'Eau d'Heure) – 09.00 - 17.15 u September 2020

01 Examen 1*I – Limiet inschrijvingen Inschrijven: secretariaat@nelos.be 06 College der 3*I (+ workshop) Locatie: Duikershuis NELOS – 09.00 - 13.00 u 06 Zeestage 2*I en 3*I – pre-Boulouris Locatie: Duikershuis NELOS – 14.30 - 17.30 u Oktober 2020

04-08 Zeestage 2*I en 3*I Locatie: Hotel Cap Boulouris, 2430 Route de la Corniche, 83700 Saint-Raphaël, Frankrijk 17 Duiker-Hulpverlener Examensessie 2 Locatie: nog te bepalen – 08.30 - 17.00 u Inschrijven: secretariaat@nelos.be 25 Examen AI/Initiator – M1 + M3 Locatie: nog te bepalen – 09.00 - 13.00 u Inschrijven: secretariaat@nelos.be November 2020

05 Ronde Tafel regio AVOS Locatie: nog te bepalen – 20.00 - 22.00 u 08 Examen 1*I – Theorie Locatie: School Regina Caeli, Rozenlaan 45, 1700 Dilbeek – 09.00 - 12.30 u 08 Zeestage 2*I en 3*I – Post-Boulouris Locatie: School Regina Caeli, Rozenlaan 45, 1700 Dilbeek – 13.00 - 15.00 u 09 Limiet inschrijving examen 3*I Inschrijven: secretariaat@nelos.be 09 Herexamen AI/Initiator – M1 + M3 Inschrijven: secretariaat@nelos.be 12 Ronde Tafel regio OVOS Locatie: nog te bepalen – 20.00 - 22.00 u 14 Specialisatieopleiding Jeugdduiken Theorie deel 1 Locatie: Duikershuis NELOS – 09.00 - 17.00 u Inschrijven: secretariaat@nelos.be 19 Examen 1*I – Theorie – Herkansing Locatie: Duikershuis NELOS – 19.00 - 22.00 u Inschrijven: secretariaat@nelos.be 19 Ronde Tafel regio LIMOS + BRAVOS Locatie: nog te bepalen – 20.00 - 22.00 u 21 Specialisatieopleiding Jeugdduiken Theorie deel 2 Locatie: Duikershuis NELOS – 09.30 - 17.00 u Inschrijven: secretariaat@nelos.be 22 Examen 1*I – Fysieke Fitheid & vergadering afspraken voor Module 4 Locatie: Zwembad Strop, Stropstraat 31, 9000 Gent - 13.00 - 18.00 u 26 Ronde Tafel regio WEVOS Locatie: nog te bepalen – 20.00 - 22.00 u December 2020

12-13 Lowland Photo Festival Info: www.landschapvzw.com 13 Proclamatie OBK-festival Locatie: Press & Communication Center van Kinepolis Antwerpen Info: www.nelos.be/OBK

Op www.nelos.be/sdt vind je meer info over de opleiding extended range, trimix, CCR, ...

Controleer even of het evenement inderdaad plaatsvindt. Weet je van interessante evenementen of organiseer je zelf een activiteit die in onze Lopende Agenda kan opgenomen worden? Bezorg ze dan aan: Ivo Madder – redactie@nelos.be.

Verantw. der brevetten: René Van Leeuwen Gsm 0475 65 53 55 – rene.vanleeuwen@nelos.be Ereraad: Wim Van Doeselaer Gsm 0479 82 48 84 – voorzitter.ereraad@nelos.be Subcommissie Jeugdduiken: Franklin Forrez Gsm 0492 25 12 33 voorzitter.jeugdduiken@nelos.be Brevettencomité: John Maes Gsm 0495 66 56 19 voorzitter.brevettencomite@nelos.be Sectie duiktechnieken: Glenn Tessens Gsm 0485 57 52 13 – voorzitter.sdt@nelos.be Sectie EDIT: Lutgart Stals Gsm 0473 2 86 64 – voorzitter.edit@nelos.be Veiligheidscomité: Eric Vonk Gsm 0475 44 55 29 voorzitter.veiligheidscomite@nelos.be Raad van Bestuur Voorzitter & Public Relations: Ronny Margodt Gsm 0473 96 13 50 – voorzitter@nelos.be Vice-voorzitter: Herwig Van Cotthem Gsm 0495 55 85 19 – ondervoorzitter@nelos.be Penningmeester: Dirk Saman Gsm 0475 26 79 20 – penningmeester@nelos.be Boetiekverantwoordelijke: Rik Olievier Gsm 0475 64 31 71 – boetiek@nelos.be Bestuurslid: Ivo Hubert Gsm 0475 49 87 24 – ivo.hubert@nelos.be Bestuurslid: Sven Vandekerckhove Gsm 0476 34 00 64 – sven.vandekerckhove@nelos.be Bestuurslid: Franklin Forrez Gsm 0492 25 12 33 – franklin.forrez@nelos.be www.facebook.com/NederlandstaligeLigaVoorOnderwateronderzoekEnSport

Geneeskundige Commissie Voorzitter, dopingpreventieverantwoordelijke en contactpersoon Medisch Verantwoord Sporten: Catherine De Maeyer voorzitter.duikgeneeskunde@nelos.be Mental Coaching: Elfrie van Poppelen Gsm 0497 44 60 03 – mental.coaching@nelos.be Audiovisuele Commissie Voorzitter: Marc Vermeiren Gsm 0472 27 96 67 – voorzitter.audiovisueel@nelos.be Voorzitter Sectie Onderwaterfotografie: Marc Vermeiren – owf@nelos.be Voorzitter Sectie Onderwatervideografie: Jo De Smedt Gsm 0478 25 09 21 – owv@nelos.be Commissie Biologie Voorzitter: Tiny Heremans Tel. 016 22 56 98 – voorzitter.biologie@nelos.be Commissie Redactie Hippocampus Hoofdredacteur: Ivo Madder Gsm 0475 73 32 01 voorzitter.redactieteam@nelos.be Commissie Duikers met een Handicap Voorzitter (ad interim): Jan Decrock Gsm 0483 66 79 01 – voorzitter.cdmh@nelos.be Commissie Innovatief Sporten Voorzitter: Mario Verhaeghe Gsm 0475 63 16 97 voorzitter.innovatiefsporten@nelos.be Juridische Commissie Voorzitter: René Van Leeuwen Gsm 0475 65 53 55 – rene.vanleeuwen@nelos.be Sportcommissie Voorzitter: Herwig Van Cotthem Gsm 0495 55 85 19 voorzitter.sportcommissie@nelos.be Commissie Solidariteitsfonds Leden: Guy Bosmans, Ronny De Meersman, Ronny Margodt Secretariaat & Ombudsman Duikershuis – Margaux Montrieux Brusselsesteenweg 313-315 – 2800 Mechelen Tel. 015 29 04 86 – secretariaat@nelos.be www.nelos.be/secretariaat Ombudsman & Aanspreekpunt integriteit (API): Eric Sels Gsm 0475 36 88 23 – ombudsman@nelos.be Ongevalsaangiften-administratie Arena Nv: Tel. 02 512 03 04, www.arena-nv.be arena@arena-nv.be. Contactpersoon Inge Ghijsels. Dodelijk ongeval: binnen de 2 dagen ongevalsaangifte (maak een kopie voor jezelf) naar het NELOS-secretariaat verzenden. Zo snel mogelijk erna een verslag over de omstandigheden van het ongeval, vergezeld van een medisch attest over de doodsoorzaak. Arena NV mag ook op de hoogte gebracht worden. Andere ongevallen: binnen de 15 dagen ongevalsaangifte naar het NELOS-secretariaat verzenden, vergezeld van de geneeskundige getuigschriften (maak een kopie voor jezelf). Attesten moeten door de dokter worden afgeleverd binnen de 3 dagen na het ongeval! Hulpdiensten UNIVERSITAIR ZIEKENHUIS ANTWERPEN Tel. 03 821 30 55 (24/24 uur) HYPERBAAR CENTRUM Militair Hospitaal Neder-over-Heembeek (afrit 6 op de ring rond Brussel), Tel. 0800 12382 ALGEMEEN ALARMNUMMER Tel. 112 Medisch Centrum Hyperbare Zuurstoftherapie 's-Gravenpolderseweg 114, Goes, Nederland Tel. 0031 113 23 42 90 (24/24 uur)

Deadlines artikels Hippocampus Editie januari/februari: vóór 5 december Editie maart/april: vóór 5 februari Editie mei/juni: vóór 5 april Editie september/oktober vóór 15 juni Editie november/december: vóór 5 oktober Commissies

Commissie Duikonderricht Voorzitter: Sven Vandekerckhove Gsm 0476 34 00 64 voorzitter.duikonderricht@nelos.be

Erevoorzitters INFORMATIEBLAD VAN NELOS vzw

Hoofdredacteur: Ivo Madder De Bisthovenlei 46 – 2100 Deurne (Antwerpen) Tel. 03 290 54 06 – Gsm 0475 73 32 01 redactie@nelos.be Verantwoordelijke uitgever: Ronny Margodt Steenovenstraat 24 – 8490 Varsenare Gsm 0473 96 13 50 – voorzitter@nelos.be Redactieteam: Luc Beets, Natalie Decrock, Chrisje Demuynck, Jan Dieu, Ivo Madder, Bart Morent, Katrijn Ools, Patrick Swinnen, Marijke Van Cauwenberghe, Jozef Van den Berghe, Wim Van Doeselaer, Patrick Van Hoeserlande, Stef Van Uffel, Roland Wantens Ambassadeur: Ivo Hubert Vormgeving en publiciteit: Katrijn Ools Brusselsesteenweg 313-315 – 2800 Mechelen Tel. 015 29 04 86 publiciteit@nelos.be Drukkerij: Moderna Printing Schoebroekstraat 50 – 3583 Paal-Beringen www.moderna.be

Hippocampus verschijnt 5 maal per jaar: februari, april, juni, september en december. Oplage: meer dan 10.000 exemplaren. ISSN-nummer: 1782-8414.

Gedrukt op:

Advertentietarieven

Zie 'Media Pack' op: www.nelos.be/mediapack

Hippocampus kan je downloaden in pdf-formaat via de NELOS-website, meer bepaald via: www.nelos.be/Hippo-archief Of je kan door de recentere uitgaven bladeren via: http://issuu.com/ivomadder

De redactie en de uitgever zijn niet verantwoordelijk voor de inhoud van de geplaatste advertenties. Ongevraagd toegestuurde redactionele teksten en/of foto's worden niet teruggestuurd. De artikels ter publicatie in de Hippocampus moeten binnen zijn bij de redactie minstens 45 dagen vóór de maand van verschijning.

Overeenkomstig de Europese privacywetgeving (GDPR – General Data Protection Regulation – of ook genoemd Algemene Verordening Gegevensbescherming – AVG), welke op 25 mei 2018 volledig van kracht werd in iedere lidstaat van de EU, melden wij dat uw persoonsgegevens worden bijgehouden in een bestand. Wij verbinden ons ertoe deze gegevens enkel te gebruiken voor de verzending van ons tijdschrift en de administratie van de liga overeenkomstig het doel van onze organisatie. U heeft inzage- en correctierecht. Niets van deze uitgave mag overgenomen worden zonder schriftelijke toestemming van de verantwoordelijke uitgever.

Lid van:

Adresveranderingen enkel via het secretariaat van je duikclub waar je als 1e lid ingeschreven bent.

LATEN WE SAMEN ONTDEKKEN.

SUUNTO D5

De nieuwe Suunto D5 is zo duidelijk en gebruiksvriendelijk dat u onbezorgd de onderwaterwereld kunt verkennen en van de duik kunt genieten. Speel met stijl door de polsband met uw outfit te matchen. Na het duiken verbindt u de Suunto D5 draadloos met de Suunto-app om uw avonturen opnieuw te beleven en met vrienden te delen.