Zeehondenopvang Ecomare (Texel

Foto: Patrick Swinnen.

Zeehondenopvang Ecomare in Texel

In 2014 haalde 'Happie' de krantenkoppen. Deze jonge grijze zeehond was de speelkameraad van tal van duikers in de Oosterschelde. Ondertussen zijn er hoe langer hoe meer waarnemingen van zeehonden, zowel in de Oosterschelde als aan de kusten van de Noordzee. De populaties van zowel de gewone zeehond (Phoca vitulina) als van de grijze zeehond (Halichoerus grypus) groeien steeds aan.

De grijze zeehond is groter dan de gewone zeehond, maar vergelijken is moeilijk omdat je de twee soorten natuurlijk zelden mooi naast elkaar ziet liggen. Om ze te onderscheiden, kijk je best naar de kop. De gewone zeehond heeft een ronde kop, met een knik tussen het voorhoofd en de neusrug. Bij de grijze zeehond gaat de neus in een rechte lijn over in het voorhoofd, waardoor ze een lange neus lijken te hebben. Hierdoor kregen ze ook de bijnaam 'kegelrob'. In de Noordzee komen deze twee soorten zeehonden het meest voor, al kunnen we af en toe een kleinere ringelrob (Pusa hispida) of een zadelrob (Pagophilus groenlandicus) spotten. In 1986 strandden er ook een aantal klapmutsen (Cystophora cristata) op de kusten van Frankrijk, België en Nederland.

de zeehond, een ramp voor de vissers

Foto: Vilve Roosioks - Pixabay. Op

Grijze zeehond (Halichoerus grypus).

Gewone zeehond (Phoca vitulina).

Foto: Ecomare.

het ein- de van de zestiende eeuw kloegen de vissers over tegenvallende vangsten. De zeehond werd beschuldigd van broodroof en vanaf 1591 werden er in Zeeland premies uitgeloofd voor het doden van de dieren. Dat systeem werd in 1942 stopgezet, maar de jacht op jonge dieren voor hun waardevolle vacht ging door. Hierdoor waren de zeehonden in de Waddenzee en in de, toen nog niet afgesloten, zeearmen in Zeeland in 1960 nagenoeg verdwenen. Uiteindelijk werd de jacht op zeehonden in 1962 verboden in België en Nederland en steeg het aantal waarnemingen langs onze kusten. In Canada worden er jaarlijks echter nog zo'n 50.000 dieren doodgeknuppeld. Door het importverbod op zeehonderproducten in de EU en in enkele andere landen kan Canada de pelsen op steeds minder markten kwijt. De pelsjagers zijn er spijtig genoeg ingeslaagd een nieuwe afzetmarkt te vinden in China, dat op dit moment de grootste bontproducent en -afnemer ter wereld is geworden.

Slachtoffers van de zeehondenjacht.

Foto: Linda Budts.

opvangcentra zien het licht

Door het groeiende aantal zeehonden kwamen er hoe langer hoe meer meldingen van zieke of gekwetste dieren en van achtergelaten pups. SEA LIFE Blankenberge opende hiervoor in 1999 een zeehondenopvang. De oudste opvang in de Benelux is die op het eiland Texel, het grootste Waddeneiland. Reeds in 1952 begon Gerrit Jan de Haan daar samen met zijn vrouw Annie in het 'Texels Museum' met het verzorgen van 'huilers', jonge zeehonden die een klagend geluid voortbrengen als ze hun moeder zijn kwijtgeraakt. Het museum groeide uit tot Ecomare, een natuurmuseum en zeeaquarium met een opvang van zeehonden en andere dieren.

Jaarlijks worden er en honderdtal zieke, verzwakte of gewonde zeehonden door Ecomare opgevangen. Pups worden er tweemaal per jaar opvangen. In de zomer zijn het de pups van de gewone zeehond en in de winter de pups van de grijze zeehond. In 2020 werden er ook 410 andere dieren verzorgd, waarvan 352 vogels van in totaal 61 verschillende soorten.

Een blik in de kelders van Ecomare.

Foto: Patrick Swinnen.

actuele problemen

Spijts het verbod op de zeehondenjacht in de Wadden- en Noordzee worden de zeehonden nog steeds bedreigd. De bezoedeling van het zeewater, de visvangst en het toerisme betekenen een gevaar voor de dieren. Het toerisme verstoort het dagelijks zeehondenleven vooral in de zomer, wanneer de jongen van de gewone zeehond worden geboren. Moeder en jong worden uit elkaar gejaagd en jongen krijgen niet genoeg melk meer. Aan onze Belgische kust waakt het NorthSealTeam daarom over de rust van de zeehonden (www. northsealteam.be).

Een vis die in een fuik gevangen zit, is een aantrekkelijke buit voor een zeehond. Hij zwemt de fuik in om de vis te vangen, maar eenmaal binnen kan de zeehond er niet meer uit en verdrinkt hij. In Nederland moeten sinds 1994 alle fuiken in de getijdenwateren uitgerust zijn met een keerwant, waardoor zeehonden er niet meer in kunnen. Een keerwant is een grootmazig net in de ingang van de fuik waar paling en andere vis wel doorheen kan, maar een zeehond niet. Toch verdrinken er nog altijd zeehonden in fuiken die niet zijn uitgerust met het verplichte keerwant.

Daarnaast hebben veel zeehonden last van longwormen. Hoewel zeehonden altijd wel wat van deze parasieten in hun longen hebben, zijn het er soms zoveel dat ze er moeilijk door kunnen ademen. Zeehonden met een zware longworminfectie hebben vaak veel bloed rond hun snoet en niezen de wormen zelfs uit. De oorzaak van het longwormenprobleem is nog onbekend.

zeehonden in het ziekenhuisbed

Ecomare voert een terughoudend opvangbeleid. Dat houdt in dat er eerst gekeken wordt of hulp écht nodig is. Zeehondenmoeders laten hun pups vaak langere tijd alleen, maar komen toch terug. Dieren wordt enkel gevangen als een pup bijvoorbeeld op een te druk strand ligt en er dus weinig kans is dat de moeder zich nog laat zien of als de zeehond zichtbaar ziek, verzwakt of gewond is. In een eerste fase gaan de dieren in quarantaine, in een speciaal gebouw met vloerverwarming. Nadien kunnen ze in een klein bassin terug aan het water wennen, vooraleer in een groepsbassin verder aan te

sterken. Gemiddeld verblijven de opgevangen dieren een tweetal maanden in de ziekenboeg, vooraleer ze terug in zee kunnen uitgezet worden. Vrijgelaten dieren worden

De quarantaine afdeling van Ecomare.

Foto: Patrick Swinnen.

Jan-van-Gent met een vishaak in de krop.

Foto: Ecomare.

Eén van de groepsbassins van Ecomare.

Foto: Patrick Swinnen.

Foto's (3): Patrick Swinnen.

Gastenlijst bassin.

De tags om de zeehonden na vrijlating te herkennen .

In Ecomare leven ook gewone zeehonden en grijze zeehonden die niet meer terug kunnen naar zee. De meeste zijn erg oud, ze zijn blind of missen tanden en kiezen. Er zijn ook een paar jongere dieren die zich door omstandigheden niet in de natuur kunnen handhaven. Bij Ecomare worden ze hun leven lang verzorgd.

PATRICK SWINNEN

Wijting wordt ontdooid vooraleer in de voederbak terecht te komen.

voorzien van een tag om nadien herkenbaar te blijven. Van een onderhuidse chip werd afgezien door het gebrek aan respons bij het vinden van een dode zeehond. Een tag valt beter op.

Een zeehond gevonden op het strand?

Niet elke zeehond op het strand hoeft gered te worden! Soms liggen ze gewoon lekker uit te rusten. Jaag een zeehond daarom nooit terug de zee in! 1] Houd afstand van de zeehond en zorg dat anderen dat ook doen. 2] Houd honden uit de buurt. 3] Bij pups: kijk of je ergens de moeder ziet. 4] Bij twijfel: in België bel je het Northsealteam 0491 74 32 78; in Nederland: Aseal +31 88 27 47 780 of het noodnummer 144; op Texel: Ecomare +31 222-317741; en geef zo exact mogelijk aan waar het dier ligt.

Foto: Samantha De Smet.

Advertentie

Duikshop

de7zeeën

Bekende duikmerken Eigen hersteldienst Vulstation tot 300 bar

Openingsuren: wo. – do. & vr. 16.30 – 19.00 u za. 10.00 – 12.00 u & 13.00 – 16.00 u

Antwerpsestraat 258 – 2850 Boom 03 888 43 34 – zevenzeeen@telenet.be