Slawomir Iwanski

–1–

–1–

Mecenas wystawy

–2–

–3–

Ryszard Czubaczyński – KILKA MYŚLI ADMIRATORA

Byliśmy zawsze mocni w sztuce plakatu. Pamiętam, że mówiło się zawsze o niej jako o symbolu najwyższej jakości artystycznej. Tomaszewski, Świerzy, Lenica, Trepkowski, Cieślewicz i wielu innych – to uznani i doceniani na całym świecie Mistrzowie. Łódzcy artyści nie pozostawali w tyle, np. Baliński, Łabęcki, Piechura to także wybitni twórcy, choć jak wszystko, co łódzkie nie byli tak lansowani przez media i krytyków.

Sławomir Iwański należy moim zdaniem w tej dziedzinie do twórców najwyższego lotu. Dowodem na to jest obecna wystawa, na której możemy dostrzec niezwykłość, a jednocześnie wyrazistość przekazu. Imponuje nie tylko mistrzostwem techniki, ale także inteligentną kwintesencją, skrótem myślowym, przetworzonym w graficzny obraz.

Nie tak dawno przekazano mi plakat wystawy upamiętniającej twórczość nieżyjącego już artysty multimedialnego Wojciecha Bruszewskiego. Rozwijając ten plakat – odgadłem od razu – „to na pewno dzieło Iwańskiego”!

Odgadłem nie jako znawca, bo do tego nie pretenduję, lecz dostrzegłem w tym świetnym plakacie styl AUTORA... jakby jego znak firmowy. Jestem przekonany, że to „firma” na najwyższym poziomie. Dlatego z poczuciem wyróżnienia i zaszczytu przyjąłem od Artysty propozycję napisania kilku słów wstępu. A że są to wyłącznie słowa podziwu – to nie laurka, a po prostu prawda!

Zobaczcie Państwo sami.

–4–

Ryszard Czubaczyński – a few words of amirer

We were always strong in the art of poster. I remember it was always said to be a symbol of the highest artistic value. Tomaszewski, Świerzy, Lenica, Trepkowski, Cieślewicz and many others – are the Masters recognized and appreciated in the whole world.The artists of Łódź did not stay behind, for example Baliński, Łabęcki, Piechura are also distinguished artists, although like anything that was born in Łódź, they were not advertised that much by media and critics.

Sławomir Iwański belongs, in my opinion, to the top notch artists in this field. He proves it with this exhibition where we can see both extraordinariness and clarity of message. He impresses us not only with mastering the technique but also with the intelligent essence, the mental shortcut processed into a graphic picture.

Not a long time ago I was given a poster for an exhibition commemorating work of a multimedia artist Wojciech Bruszewski who passed away. Unrolling this poster – I guessed at once – “this must be the work of Iwański”!

I guessed not because I feel an expert in it, as I have no aspiration of this kind, but I noticed in this great poster the AUTHOR’s style… as if his trade mark. I’m sure it is a „brand name” of the highest level. That’s why, with an honor, I accepted the Artists’ suggestion of writing a few words of introduction. And because these are solely the words of admiration – it is not a congratulatory card, it is truth!

See it for yourself.

–5–

–6–

Sławomir Iwański – Grafika 1980 / 61,5 x 99 cm / offset

Anna Grabowska – Konwent – typograficzna interpretacja świata

Od czasów własnej edukacji Sławomir Iwański pozostaje związany z Łodzią i jest jej prawdziwym orędownikiem. Większość prezentowanych na wystawie plakatów łączy się więc tematycznie z miastem, w którym ich autor mieszka i pracuje od lat. Właśnie takie osobowości budują siłę miasta i rozwijają twórczo jego tradycję. Realizacje Iwańskiego to najczęściej

Sławomir Iwański – a graphic artist, designer, poster artist, pedagogue – since the times of his education connected with Łódź and being its true advocate. Therefore, most of the posters presented at the exhibition are linked thematically with the city where the author has lived and worked for years.

Such personalities build the city’s strength and devel-

plakaty wystawowe, czyli w znacznej mierze podporządkowane tematowi. Ich siła kryje się w umiejętnym komponowaniu liter na płaszczyźnie. Patrząc na nie czasami trudno uwierzyć, że tak wiele można „opowiedzieć” za pomocą samej typografii, w której kształt, dobór czcionki oraz jej rozmieszczenie są ważnym zadaniem konstrukcyjnym. Do najciekawszych prac należą plakaty autorskie, jego osobiste hommage złożone poszczególnym twórcom, a także wypowiedzi będące rodzajem własnego, plastycznego komentarza do współczesnego świata i aktualnych wydarzeń. Równie silnym, znaczeniowym elementem w jego realizacjach jest płaszczyzna barwna i wykorzystanie pełnego, nasyconego koloru. Połączenie dwóch plastycznych komponentów, czyli klasycznej i funkcjonalistycznej szkoły typografii z umiejętnością budowania kompozycji owocuje w przypadku wielu prac Iwańskiego znakomitymi rezultatami.

op creatively its tradition. Iwański’s works are most often exhibition posters, which means they are usually subordinated to a topic. Their strength is hidden in a skillful composition of letters on a plane.

When you look at them it is sometimes hard to believe that one can “tell” so much using only typography in which shape, choice of type and its arrangement on a plane are an important construction task.

Among his most interesting works are author’s posters, his personal hommage paid to single artists as well as his statements which are a kind of his own, artistic comment on contemporary world and present events. Another, equally strong, signifying element in his works is a color plane and using a full, saturated color. Combining two artistic components: the classical and functionalism school of typography with the ability of building composition brings excellent results in many of Iwański’s works.

–7–

6 Sieradzki Plener Plastyczny Portret wojwództwa sieradzkiego – portret Działoszyna i okolic 1982 / 48,5 x 68 cm / offset

Plakaty z lat osiemdziesiątych, to nieliczna grupa projektów, których w żaden sposób nie należy kojarzyć z najlepszymi pracami artysty, powstającymi od 15 lat.

Tworząc je, Iwański operował całkowicie odmiennymi środkami, a typografia i liternictwo nie stanowiły wówczas kompozycyjnej dominanty. W plakatach informujących o sieradzkich plenerach plastycznych stosował raczej oszczędne środki artystyczne, skupiając się na połączeniu fotografii i znaków graficznych. Elementy plastyczne w postaci pędzla, czy też liścia służącego za paletę z naniesionymi nań kolorowymi plamami wyciśniętej farby nie były oryginalne, ani pod względem wyboru motywu, ani od strony formalnej. W tym samym czasie powstawały również plakaty reklamowe dla firmy Tricot Ltd., zamawiane przez Państwową Agencję Reklamową w Łodzi. W tych pracach istotę kompozycji stanowił odręczny rysunek postaci – modelki prezentującej tkaninę. Po raz pierwszy wtedy pojawiają się także elementy wskazujące na późniejsze zainteresowanie autora typografią. Liternictwo na plakacie jest dynamicznie wkomponowane w ilustrację, co dodatkowo podkreśla i wzmacnia ekspresję kompozycji.

Posters of the 80’s are a small group of projects which by no means should be associated with the best works of the artist appearing for the last 15 years. Creating them, Iwański used entirely different means, typography and lettering were not a compositional dominant then. In posters informing of Sieradz artistic plein-airs he used rather meager means of artistic expression, concentrating on linking photography and graphic signs.

Fine arts elements such as paint brushes or a leaf serving as a palette with colorful stains of paint squeezed onto it were not original, neither with regard to a motif nor a formal side. At the same time commercial posters for Tricot Ltd. company were being created, ordered by the National Advertising Agency in Łódź. In these works the essence of composition was a free-hand drawing of a character – a model presenting fabric. Elements indicating the author’s interest in typography appear then for the first time. Lettering on a poster is dynamically set in an illustration, which gives an additional emphasis and makes expression of a composition stronger.

–8–

–9–

Tricot ltd – Yor partner in the safety knitwear business! 1991 / 68,5 x 98 cm / offset – 10 –

– 11 –

Jesienne Konfrontacje Plastyczne Sieradz ‘82 replika plakatu z 1982 roku / 48,5 x 68,5 cm / offset

– 12 –

Foriegen Trade Enterprise Tricot 1987 / 34,5 x 99 cm / offset

– 13 –

Hamlet, William Shakespeare 1994 / 100 x 70 cm / sitodruk

– 14 –

Plakaty teatralne projektowane przez Sławomira Iwańskiego to jedne z najbardziej minimalistycznych form, jakie powstały do sztuk Wiliama Szekspira1. Wybrane przez grafika tematy stanowią interpretację najczęściej wystawianych sztuk dramaturga ze Stratfordu.

1 Wszystkie plakaty Sławomira Iwańskiego do sztuk Szekspira Przyjrzyjmy się trzem, (Hamlet, Król Lir, Makbet, Otello, Ryszard III) to plakaty autorskie, które powstały z jego własnej inicjatywy w latach 1994-1997. Proces tworzenia plakatów autorskich do w których Iwański mierzy sztuk, bądź filmów nie był wówczas rozpowszechniony, ale stopniowo, ze względu na mniejszą ilość zamówień ze strony instytucji teatralnych i filmowych, posię z tematyką obecną częjawia się coraz więcej tego rodzaju druków. Podobne przykłady to plakaty autorsto w plakacie teatralnym skie Tadeusza Piechury (Macbeth, W. Shakespeare, 1993; Hamlet, przegląd twórczości, dramaty, Teatr 77 w Łodzi, 2005), czy plakaty Tomasza Bogusławskiego, tworzone i jednocześnie rozpoczydla wymyślonego przez autora Teatru Rekwizytornia. na nowy etap własnych poszukiwań artystycznych. Szekspirowskie dramaty – Makbet, Król Lir i Otello – zostały przez niego ukazane na nowo, wyłącznie w oparciu o kompozycję typograficzną.

King Lear, William Shakespeare 1994 / 100 x 70 cm / sitodruk

– 15 –

Romeo and Juliet, William Shakespeare 1994 / 100 x 70 cm / sitodruk

– 16 –

Theatrical posters designed by Sławomir Iwański are ones of the most minimalistic forms which were created for William Shakespeare’s1 plays. Topics chosen by the graphic artist are interpretations of 1 All posters of Sławomir Iwański for Shakespeare’s plays (Hamlet, King Lear, Macbeth, Othello, Richard III) are posters which were created of his initiative the most often performed in the years 1994-1997. The process of creation of author’s posters for plays or films was not popular then but gradually, because of smaller order numer from plays of the playwright film and theatre institutions more and more prints of this type started to appear. examples are author’s posters of Tadeusz Piechura (Macbeth, W. Shakefrom Stratford. Let us have Similar speare, 1993; Hamlet, artistic retrospective, dramas, Theatre 77 in Łódź, 2005), or posters

by Tomasz Bogusławski made for Rekwizytornia Theatre created by the author. a look at three of them in which Iwański challenges a subject-matter often present in a theatrical poster and at the same time starts a new stage of his own artistic quest. Shakespearean dramas – Macbeth, King Lear and Othello – were presented by him anew, based solely on typographic composition.

– 17 –

Richard III, William Shakespeare 1994 / 100 x 70 cm / sitodruk – 18 –

– 19 –

– 20 –

Jak wam się podoba? Las, William Shakespeare 2005 / 68,5 x 98 cm / offset

Każdy z tematów opowiadany jest za pomocą czcionek, rozłożonych na płaszczyźnie czarnego tła, minimalizm formy podkreśla ukryty dramat bohaterów.

Tytułowy Makbet pojawia się najczęściej na plakatach jako czytelna postać króla, bądź metonimicznie jako koronowana głowa. Jego tyrański, żądny władzy charakter przyjmuje różnorodne graficzne oblicza. Jan Lenica w plakacie z 1960 roku pokazał zakłamanie Makbeta w formie dwóch twarzy. Z kolei Wiktor Sadowski w malarski sposób ujął jego ogromną potrzebę władzy w plakacie z 1985 roku do opery Verdiego Makbeth, ukazując koronę zrośniętą z królewską głową, w której opuszczone powieki stają się znakiem dramatycznego końca jego losu. W plakacie Sławomira Iwańskiego krwawe dzieje walecznego żołnierza, marzącego o władzy i bezwzględnie ją zdobywającego, zaznaczone są wyłącznie poprzez wprowadzenie jednej czerwonej odręcznej litery, która burzy porządek prostej, delikatnej i eleganckiej, pisanej ze składu czcionki tytułowego wyrazu. Obłęd i dramat tytułowego króla Lira ujawnia się natomiast w nierównomiernym położeniu czterech czcionek imienia.

Each of the topics is told by the means of types, spread on a plane of black background, theminimalism of form emphasizes characters’ tragedy. Title Macbeth appears on posters most often as a legible king character or metonymically as a crowned head.

His tyrannical, power-hungry character adopts various graphic faces. Jan Lenica on his poster from 1960 showed hypocrisy of Macbeth in a form of two faces. Wiktor Sadowski on the other hand, approached his enormous need of power in a paintinglike way on a poster from 1985 prepared for the opera by Verdi entitled Macbeth, showing a crown grown together with a king’s head whose shut eyelids become a sign of a dramatic end of his lot. In Sławomir Iwański’s poster a bloody history of a brave soldier dreaming of power and acquiring it ruthlessly is marked only by introducing one red free-hand drawn letter which destroys the order of straight, delicate and elegant title word, written from type composition. Whereas madness and tragedy of title Kin Lear reveal themselves in irregular positioning of four types of his name.

– 21 –

» Każdy z tematów opowiadany jest za pomocą czcionek, rozłożonych na płaszczyźnie czarnego tła, minimalizm formy podkreśla ukryty dramat bohaterów. «

Tymczasem na większości zarówno polskich, jak i zagranicznych plakatów sztuka Król Lir przedstawiana jest za pomocą symbolicznie ukazanej postaci króla lub jego głowy, często zaślepionej, bądź omotanej.

Ostatni z tej grupy plakatów, zaprojektowany do dramatu Otello domyka tryptyk realizacji szekspirowskich Iwańskiego. Tytułowy bohater, dowódca weneckiej armii, czarnoskóry Maur, daje się ponieść podszeptom swego sługi Jagona i przestaje wierzyć w wierność żony. Wpada w obłęd, który kończy się dla niego i Desdemony tragicznie. Na plakacie łódzkiego grafika owa chorobliwa zazdrość i chęć zemsty tytułowego bohatera pokazana jest wyłącznie w postaci rozwibrowanych „oczu”, które wydobywa z granicznych, okrągłych czcionek liter „O” w słowie „OthellO”.

At the same time in most both Polish and foreign posters the play King Lear is shown with the use of symbolically presented character of a king or his head, often blinded or wrapped up. The last of this group of posters, designed for Othello drama closes the triptych of Shakespearean accomplishments of Iwański. Title character, a leader of Venetian army, a dark-skinned Moor listens to insinuation of his servant Jagon and stops believing in his wife’s fidelity. He goes mad which ends tragically for him and for Desdemona. On a poster of the Łódź graphic artist this obsessive jealousy and need of revenge of the main character are shown only through an image of vibrating “eyes”, which the artist obtains from round border types of a letter “O” in the word “OthellO”.

– 22 –

Ingmar Bergman, Z życia marionetek 2008 / 68,5 x 98 cm / offset

– 23 –

Othello, William Shakespeare 1994 / 100 x 70 cm / sitodruk – 24 –

– 25 –

Niezwykle ciekawą grupę prac, jedną z najlepszych w dorobku Sławomira Iwańskiego stanowią plakaty autorskie, jego osobiste hommage złożone wybranym twórcom. Pierwsze plakaty z tego cyklu powstały w połowie lat 90., wyznaczając ważny kierunek w twórczości plakatowej grafika od lat związanego z łódzkim środowiskiem artystycznym.

Remarkably interesting group of works, one of the best in Sławomir Iwański’s output, are the author’s posters, his personal homage paid to chosen artists.

First posters of this cycle were created in the mid 90’s, marking an important direction in the poster work of the graphic artist connected for years with Łódź artistic circle.

– 26 –

Hommage á Katarzyna Kobro 1994 / 70 x 100 cm / sitodruk

– 27 –

Urodzony w Sieradzu, przyjechał na studia do Łodzi i rozpoczął edukację w Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych na Wydziale Grafiki i Malarstwa.

Studiował w latach siedemdziesiątych, kiedy powstawała Katedra Projektowania Graficznego w ramach Wydziału Grafiki. Pracujący na uczelni pedagodzy, tj.

Stefan Krygier, Bogusław Balicki, Stanisław Łabęcki, Jerzy Treliński nie odcinali się od lokalnej, bardzo dobrej tradycji projektowania graficznego, co nie pozostało bez wpływu na prace studentów, chociaż w przypadku Sławka Iwańskiego można mówić o dość późnym odwołaniu się do źródeł. Prawdopodobnie potrzebny był mu wyjazd za granicę, aby po powrocie spojrzeć świeżym okiem na rodzimą tradycję i połączyć doświadczenia wyniesione ze szkoły z pracą w środowisku paryskiej agencji reklamowej Carré Noir, w której odbył staż w roku 1988 i 1991. Agencja, działająca od 1972 roku umożliwiała w ramach swojej działalności realizowanie indywidualnych projektów, a jednym z ważnych elementów jej rozwoju było maksymalne otwarcie się. Sławomir Iwański swój staż w Paryżu wspomina następująco:

Born in Sieradz, he came to study in Łódź and began his education at the State Higher School of the Visual Arts at Graphic Arts and Painting Department. He studies in the 70’s when the Faculty of Graphic Design was created under Graphic Arts Departament.

Pedagogues working at the academy: Stefan Krygier, Bogusław Balicki, Stanisław Łabęcki, Je­r zy Treliński did not separate from a local, very good tradition of graphic design which was not without an influence on the works of students, although in case of Sławek Iwański we can say he started referring to the sour­ ces quite late. What he probably needed was going abroad in order to come back with a fresh look at the native tradition and being able to link his school experiences with his work in the society of Parisian advertising agency Carré Noir in which he had his practice in 1988 and 1991. The agency existing since 1972 made it possible in course of its activities to realize individual projects and one of the important elements of its development was a maximum opening. This is what Sławomir Iwański says about his practice in Paris:

~

~

Trafiłem do grupy projektantów-grafików, którymi kierował Albert Boton – wybitny artysta, jeden ze współczesnych wielkich projektantów krojów literniczych, posiadający podobną pozycję jak: Frutiger, Lubalin, Mendoza czy Zapf. Albert Boton był twórcą krojów pism: Qvadra, Elan, Boton, Carré Noir. Pod kierunkiem Alberta Boton’a studiowałem morfologie krojów pism oraz zasady ich projektowania. Warto przypomnieć, że w 1988 roku formy liternicze i inne elementy graficzne kreśliło się ręcznie, przy pomocy całej gamy krzywików albo „z ręki”. Wspaniałe graficzne programy dopiero marzyły się programistom.

W 1991 roku odbyłem drugi staż w agencji CARRÉ NOIR w Paryżu, tym razem pracowałem pod kierunkiem Michela Disle’a, a następnie pod kierunkiem Rogera Saingt’a. Zajmowałem się projektowaniem znaków graficznych, symboli heraldycznych, identyfikacją graficzną oraz projektowaniem opakowań.

I was sent to a group of graphic designers managed by Albert Boton – an excellent artist, one of the great contemporary designers of typefaces having similar position to: Frutiger, Lubalin, Mendoza or Zapf.Albert Boton was a creator of typefaces: Qvadra, Elan, Boton, Carré Noir. Under the supervision of Albert Boton I studied morphology of typefaces and rules of designing them. It is worth to remember that in 1988 the forms of lettering and other graphic elements were drawn by hand, with help of the whole range of drawing curves or “off hand”. Programmers could only dream of amazing graphic programs then.

In 1990 I had another practice at CARRÉ NOIR agency in Paris, this time working under guidance of Michel Disle and then of Roger Saingt. I was engaged in designing graphic signs, heraldic symbols, graphic identity and in packaging design.

~

~ – 28 –

Bauhaus 1919–1923. Funkcjonalizm?

1999 / 70 x 100 cm / sitodruk

– 29 –

» Abstrakcyjne formy czcionek i ich podstawowa kolorystyka (czerwony, niebieski, żółty) «

Jeden z pierwszych ważnych plakatów, w których Iwański odwołał się do lokalnej tradycji projektowania typograficznego powstał z okazji setnej rocznicy urodzin Władysława Strzemińskiego w 1993 roku. Uroczystościom towarzyszyła duża retrospektywna wystawa artysty w Muzeum Sztuki w Łodzi. W plakacie do tej ekspozycji Iwański po raz pierwszy zastosował czarne, gładkie tło, na płaszczyźnie którego rozmieścił równomiernie czcionki alfabetu zaprojektowanego przez Strzemińskiego w 1932 roku 2 . Abstrakcyjne formy czcionek i ich podstawowa kolorystyka (czerwony, niebieski, żółty) rozłożone na plakacie budują jego tytuł: STRZEMIŃSKI. 2

One of the first important posters in which Iwański refers to the local tradition of typographic design was created on the occasion of one hundred birthday anniversary of Władysław Strzemiński in 1993. Its celebration was accompanied by a huge retrospective exhibition of the artist in the Museum of Art in Łódź. In a poster for this exhibition for the first time Iwański used black, plain background on which he arranged regularly the types of an alphabet designed

by Strzemiński in 1932. 2 Abstract forms of the types and their basic coloring (red, blue, yellow) arranged on a poster built its title: STRZEMIŃSKI. 2

Andrzej Turowski, Konstruktywistyczna typografia

Andrzej Turowski, Konstruktywistyczna typografia

Władysław Strzemińskiego (Władysław Strzemiński’s Constructivism Ty-

Władysław Strzemińskiego, „Projekt” 1971 nr 4, s. 24.

pography), „Projekt” („Project”) 1971 no. 4, p. 24.

Dodatkowe teksty wprowadzone są w prawym dolnym rogu jako informacja dopełniająca: „Władysław Strzemiński 1893-1952, 100th Anniversary of Birthday”. Ta zasada kompozycyjna będzie często obecna w kolejnych pracach grafika. Piękno alfabetu, zaprojektowanego przez łódzkiego mistrza, zostało wydobyte w czystej postaci, a czcionka stała się głównym bohaterem plakatu. Jednocześnie Sławomir Iwański osadził tę pracę we współczesności, nie odwołując się w swoim projekcie do formy druku z lat 30., lecz poprzez czystość koloru i perfekcyjność techniki sitodrukowej wskazując na jej „tu i teraz”.

Additional texts are introduced in bottom right-hand corner as complementary information: “Władysław Strzemiński 1893-1952, 100th Anniversary of Birthday”. This composition rule will be often present in the works of the graphic artist. Beauty of the alphabet designed by the Łódź master, was extracted in its pure form, the type became the main character of the poster. At the same time Sławomir Iwański placed this work in the world contemporary to him, not referring in his project to the form of the 30’s but, due to pure colors and perfect screen printing technique, pointing at its “here and now”.

– 30 –

1993–1993 Władysław Strzemiński - 100 Anniversary of Brithday 1993 / 70 x 100 cm / sitodruk

– 31 –

De Stijl Meble 1997 / 68,5 x 98,5 cm / ink print

– 32 –

Marinetti 1909–1999 / I manifesti del futurismo / 1999 / 68,5 x 98 cm / ink print

– 33 –

Hommage á Wasyl Kandynski 1996 / 70 x 100 cm / sitodruk

– 34 –

Dwa kolejne plakaty poświęcone są wybitnym postaciom ze świata przedwojennej sztuki modernistycznej, Katarzynie Kobro i Wasylemu Kandyńskiemu. W każdej z tych realizacji za pomocą czcionek autor w udany sposób przekazuje ideę myślenia o sztuce, reprezentowaną przez przywołanych twórców. Geometryczne, abstrakcyjne rzeźby Kobro zostały zamienione na czcionki, linie, kształty i przeniesione w ten sposób do dwuwymiarowej płaszczyzny plakatu. Teoretyczna praca Kandyńskiego Punkt i linia a płaszczyzna obecna w grupie lektur na Wydziale Grafiki i Malarstwa łódzkiej ASP omawia podstawowe elementy składowe obrazu i ich wpływ na kompozycję. W swoim hommage poświęconym temu znakomitemu malarzowi i teoretykowi sztuki, grafik buduje z czcionek kompozycję plakatu zgodnie z jego zaleceniami. Płaska powierzchnia ożywa poprzez linie, z których budowane są czcionki nazwiska KANDYNSKI. Czcionki alfabetu Strzemińskiego wykorzystał autor również w innym projekcie: Hommage á Antoni Starczewski. Plakat jest hołdem złożonym zmarłemu w 2000 roku łódzkiemu artyście 3 .

Charakterystyczne dla niego prace to płaskorzeźby

Two next posters are dedicated to distinguished figures from the world of pre-war modernism art, Katarzyna Kobro and Wasyl Kandyński. In each of these works, by the means of types, the author successfully delivers an idea of the way of thinking of art represented by the mentioned artists. Geometrical, abstract sculptures of Kobro were changed into types, lines, shapes and in this way transferred to two-dimensional plane of a poster. Theoretical work of Kandyński Point and Line versus Plane present on a reading list of Graphic Arts and Painting Departament of the Łódź Academy of Fine Arts discusses basic components of a picture and their influence on composition. In his hommage devoted to a distinguished painter and art theorist, the graphic artist builds a poster composition using types according to his advice, making a flat plane of a poster alive due to lines which build the types forming the artist’s surname KANDYNSKI. The author used the types of Strzemiński’s alphabet also in another project Hommage á Antoni Starczewski. The poster is a homage paid to the Łódź artist 3 died in 2000. The works

stołowe, kompozycje tworzone z ceramicznych odlewów naturalnych elementów (np. bułek, owoców i warzyw), przedmiotów z życia codziennego, które artysta umieszcza na stołach w uporządkowanych, szeregowych i symetrycznych układach.

characteristic of him are table bas-reliefs, compositions made from ceramic molds of natural elements (e.g. rolls, fruit and vegetables), everyday life objects placed by the ar­tist on tables in the ordered serial and symmetrical configurations.

3

3

Antoni Starczewski studiował w latach 1946-1951

Antoni Starczewski studied between 1946-1951

w Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych w Łodzi w okre-

at the State Higher School of the Visual Arts in Łódź at the time

sie działalności pedagogicznej Strzemińskiego na tej uczelni,

where Strzemiński was a pedagogue there and his unism concep-

a jego koncepcja unizmu miała ogromny wpływ na kształtowanie

tion had enormous influence on shaping Starczewski’s artistic

się osobowości artystycznej Starczewskiego.

personality.

Sławomir Iwański transponuje te przestrzenne akumulacje na plakat poświęcony artyście. Przy użyciu „konstruktywistycznej” czcionki Strzemińskiego multiplikuje na czarnej płaszczyźnie imię i nazwisko autora, rozkładając poszczególne litery równomiernie i w sposób uporządkowany. Czcionki układają się w ciągi abstrakcyjnych znaków budujących harmonię drukowanego obrazu, który przywołuje na myśl sposób pracy Starczewskiego.

Sławomir Iwański transposes these spacial accumulations to a poster devoted to the artist. Using „constructivist” type of Strzemiński he multiplicates a name and a surname of the author on a black plane, arranging single letters regularly and in an ordered way. Types create sequences of abstract signs building harmony of a printed picture which brings to our mind Strzemiński’s method of work.

– 35 –

Hommage á Andy Warhol 1998 / 69 x 98 cm / sitodruk

– 36 –

– 37 –

Hommage á Gabriel Garcia Marquez 2000 / 68,5 x 98,5 cm / ink print

– 38 –

Moda w dwudziestoleciu międzywojennym 2001 / 68,5 x 98 cm / offset

– 39 –

– 40 –

Hommage á John Lennon 1998 / 70 x 100 cm / sitodruk

» Umiejętność wyboru właściwej czcionki, jej zakomponowanie na płaszczyźnie i powiązanie z obrazem motywu okularów, charakteryzujących przywoływaną postać, zostało w tym przypadku doprowadzone do perfekcji. «

Kolejne plakaty autora z cyklu hommage poświęcone są różnym postaciom ze świata sztuki, nie tylko wizualnej. To przemyślane, dialogiczne kompozycje, w których spotykają się dwa światy – bardzo osobisty, graficzny Sławka Iwańskiego ze światem osoby przez niego „opisywanej”.

Jednym z najwybitniejszych plakatów z tej serii jest minimalistyczny portretowy hommage złożony Johnowi Lennonowi, którego rysy twarzy nieobecne na plakacie zostały zastąpione jednym z najbardziej rozpoznawalnych, ikonicznych znaków mu towarzyszących – okularami zwanymi popularnie „lenonkami”. Umiejętność wyboru właściwej czcionki, jej zakomponowanie na płaszczyźnie i powiązanie z obrazem motywu okularów, charakteryzujących przywoływaną postać, zostało w tym przypadku doprowadzone do perfekcji. Plakat ten, powstały w 1998 roku, doczekał się kontynuacji dopiero w tym roku w projekcie najnowszego hommage, poświęconego kolejnemu członkowi legendarnego zespołu, Georgowi Harrisonowi. Graficzny dialog z pierwszym plakatem został nawiązany poprzez wykorzystanie tej samej czcionki oraz czarnego tła, a charakterystyka postaci wyodrębniona w wielobarwnej formie litery „S”, utworzonej z barwnych fragmentów zaczerpniętych z ornamentyki indyjskiej.

Next posters of the author belonging to homage cycle are devoted to the figures of the world of art, not only visual art. These are well-considered, dialogue compositions in which two worlds meet – a very personal, graphic world of Sławek Iwański and a world of a person “described” by him.

One of the most outstanding posters from this series is a minimalist portrait homage paid to John Lennon whose face features, which are not present on the poster, were replaced with one of the most recognizable, iconic signs accompanying him – glasses popularly known as “Lennon’s Windsor glasses”. The ability of choosing the right type, its composition on a plane and connection with the motif of glasses characteristic of the evoked person was in this case led to perfection. This poster, created in 1998, waited for continuation until this year, which is in the newest homage project devoted to another member of a legendary band, George Harrison. Graphic dialogue with the first poster started due to the usage of the same type and black background, whereas characterization of the person was obtained by a multi-color “S” letter, made of colorful fragments originating in Indian ornamentation.

– 41 –

Ważne miejsce w plakacie Sławomira Iwańskiego zajmuje także medium fotograficzne, obecne właściwie od samego początku i będące obok typografii drugim ważnym składnikiem jego prac. Jednym z najciekawszych z początkowego okresu przykładów wykorzystania fotografii jest czarno-biały plakat autorski do jego wystawy litografii w galerii BWA w Sieradzu w 1980 roku z fotograficznym wizerunkiem samego siebie. Kompozycja przedstawiająca odzianą w czerń postać (portret artysty), przełamaną białą linią, to w rzeczywistości fotomontaż składający się z dwóch fotografii. Podzielona sylwetka artysty prezentowana jest w tej samej, pozbawionej jakiejkolwiek dekoracyjności przestrzeni, a jedyna dysharmonia pojawiająca się na plakacie, wnosząca element niepokoju i zagadki to, uzyskane przez odmienne oświetlenie, rozdwojenie postaci. Połowa jej to dobrze doświetlona i pokazana w wyrazistych konturach sylwetka, druga część to nieostra postać, rzucająca niewyraźny cień na ścianę i pozbawiona wizerunku twarzy przez celowe niedoświetlenie. Liternictwo w tym przypadku pełni funkcję wyłącznie informacyjną, a umieszczony w lewym dolnym rogu tekst wskazuje na dobre wyczucie litery.

Realizacja nasuwa skojarzenia z pracami graficznymi i kompozycjami symetrycznymi Romana Cieślewicza z lat 70., ale to czysto formalne porównanie nie powinno zagłuszyć jednego, podstawowego przesłania – „procesu”, przemiany, rozwoju oraz pewnej niewiadomej z nim związanej. W latach 80. Sławomir Iwański wykorzystał fotografię również w plakatach re-

An important place on Sławomir Iwański’s poster is taken also by a photographic medium actually present in his work from the very beginning and being, apart from typography the second important element of his works. One of the most interesting posters of the initial period of using photography is a black and white poster prepared for the exhibition of his lithographies in BWA gallery in Sieradz in 1980 containing a photographic image of the author. The composition presenting a person dressed in black (the artist’s portrait) cut by a white line is in fact a photo-montage consisting of two photos. The artist’s silhouette divided in two is presented in the same space, deprived of any decoration, and the only disharmony noticeable on the poster, disharmony introducing an element of anxiety and mystery, is a split personality obtained thanks to different lighting. Half of the person is well lit, shown in clear contour silhouette, whereas the other half of the person is out of focus, casting a shadow on a wall and deprived of face image due to intentional bad lighting. In this case the lettering plays a solely informative role and the text placed in bottom left-hand corner shows a good feeling of a letter. The realization brings to mind graphic works and symmetrical compositions of Roman Cieślewicz from the 70’s, however this purely formal comparison should not drown out one elementary message – the “process”, transformation, development and some unknown connected with it. In the 80’s Sławomir Iwański used photography also

klamowych dla firmy Tricot Ltd. oraz w późniejszych pracach dla firmy Wólczanka SA. Także w innych plakatach, anonsujących sieradzkie plenery plastyczne stosował raczej oszczędne środki, które skupiały się na połączeniu fotografii i znaków graficznych. Przez długi czas nie korzystał jednak z fotograficznej materii, aż do roku 2005, kiedy powstał plakat do 23. Festiwalu Szkół Teatralnych w Łodzi. Całą jego płaszczyznę wypełnia czarno-biała, perfekcyjnie gładka dziewczęca twarz pokazana w dużym zbliżeniu, a elementy graficzne ograniczone są w tym przypadku do minimum. Tytuł plakatu wpisany w pionową czarną linię, dzielącą symetrycznie kobiecy wizerunek budzi skojarzenia z przywołanym wcześniej plakatem do wystawy indywidualnej grafika. Pozostałe teksty są również ciekawie wprowadzone w płaszczyznę plakatu za pomocą drobnych, delikatnych czcionek „spływających” z oczu.

in advertising posters made for the company Tricot Ltd. and in his later works for Wólczanka SA. Also in other posters, advertising Sieradz plein-airs he used rather frugal means which focused on combination of photography and graphic signs.However, for a long time he did not use photographic matter at all, until 2005 when he created a poster for 23rd Festival of Theatre Schools in Łódź. Its whole plane is filled with black and white, perfectly smooth face of a girl shown in a big close-up while graphic elements are limited to minimum in this case. The poster’s title written in a vertical black line, dividing symmetrically the image of a woman, brings the associations with the poster prepared for the individual exhibition of the graphic artist which was mentioned earlier.

The remaining texts are also introduced in an interesting way into a poster’s plane, with the use of little, delicate types “flowing” from the eyes.

– 42 –

Hommage á George Harrison 2011 / 68,5 x 98,5 cm / offset

– 43 –

23 Festiwal Szkół Teatralnych 2005 / 68,5 x 98 cm / offset

– 44 –

Graficzny zabieg nałożenia dwóch okrągłych plam czerni i bieli na źrenice oczu i ich delikatnym przesunięciu w górę i w dół zaburzył wyraźnie symetrię kompozycji. Plakat poprzez proste zabiegi i graficzną czystość ma dużą siłę wizualnego działania i został słusznie wyróżniony pierwszą nagrodą na 10. Międzynarodowym Biennale Plakatu Teatralnego w Rzeszowie. W kolejnych pracach dla corocznie odbywających się festiwali szkół teatralnych w Łodzi, Iwański pozostaje przy fotograficznym medium i każdorazowo wykorzystuje motyw twarzy i oka w bardzo różnych konfiguracjach. Tworzy tym samym ciekawy cykl prac, jednak żaden z tych plakatów nie ma już tej samej siły działania.

The graphic operation of applying two round stains of black and white on the pupils of the eyes and moving them slightly up and down clearly disturbed the composition’s symmetry. Through these simple operations and graphic clarity the poster has a big strength of visual impact and became rightly a prizewinner of 10th International Biennial of Theater Poster in Rzeszów. In his next works for annual festivals of theatre schools in Łodź, Iwański remains connected with a photographic medium and each time he uses a motif of a face and an eye in very different configurations. Acting this way he creates an interesting cycle of works, however none of these posters have the same strong impact.

– 45 –

24 Festiwal Szkół Teatralnych 2006 / 68,5 x 98 cm / offset

– 46 –

26 Festiwal Szkół Teatralnych 2007 / 68,5 x 98 cm / offset

– 47 –

Macbeth, William Shakespeare 1994 / 100 x 70 cm / sitodruk – 48 –

– 49 –

25 Festiwal Szkół Teatralnych 2007 / 68,5 x 98 cm / offset

– 50 –

28 Festiwal Szkół Teatralnych 2007 / 68,5 x 98 cm / offset

– 51 –

W kolejnych realizacjach od roku 2005 grafik, zapewne zachęcony tak dobrym przyjęciem plakatu na jednym z konkursów, włącza w swoje prace detale fotograficzne, jednakże z bardzo różnym skutkiem.

Porównać można chociażby dwa plakaty teatralne, w których zastosowanie tych samych elementów (fotografii i typografii) przyniosło bardzo różne efekty. Pierwszy z nich – do sztuki Szekspira Jak wam się podoba? – anonsujący przedstawienie dyplomowe studentów Wydziału Aktorskiego Państwowej Wyższej Szkoły Filmowej Telewizyjnej i Teatralnej w Łodzi, niestety nie dołącza do znanych nam wcześniej nowatorskich plakatów o tematyce szekspirowskiej.

Kompozycyjnie przepełniony nadmiarem zbyt mocnych czcionek i mało wyrazistej fotografii w tle stanowi przykład projektowania „przegadanego”. Zupełnie inaczej patrzymy natomiast na plakat do komedii współczesnego dramaturga rosyjskiego Nikołaja Kolady. Tytułowa Gąska pojawia się na plakacie dwukrotnie, poprzez dziwnie wykadrowaną fotografię kobiecego aktu, będącego jednocześnie kompozycyjnym tłem oraz w formie plastycznej i „krągłej” tytułowej czcionki. Oba elementy zapowiadają treść przedstawienia, w którym ważną rolę odgrywa kobieta, wprowadzająca zamęt w dwa ustatkowane małżeństwa. Czcionka i fotografia dopełniają się wzajemnie, harmonizują ze sobą, nie ma mowy w tym przypadku o bezcelowości użytych środków.

In his next realizations, since 2005 the graphic artist, undoubtedly encouraged by a good reception of his poster at one of the competitions, includes photographic elements in his works, but with a very different effect. It is enough to compare two theatrical posters in which the application of the same elements (photography and typography) brought very different effects. Unfortunately, the first of them – made for Shakespeare’s play entitled As You Like It – advertising a graduation performance of the Acting Department students of the Polish National Film, Television and Theater School does not join the group of already known to us innovative posters connected thematically with Shakespeare. Its composition overfilled with the excess of too strong types and shyly expressive photography in the background, constitutes an example of a “talked through“ designing. In an utterly different way we look at a poster to a comedy of Nikołaj Kolada, a contemporary Russian playwright. A titular Goose appears on the poster twice, through a strangely framed photography of female nude being at the same time a background of a composition and in a form of an artistic and “round” titular type. The two elements foreshadow the content of a performance in which one of the main roles is played by a woman bringing confusion in two settled down marriages. Type and photography complement each other, harmonize with each other, purposeless usage of means is out of the question here.

– 52 –

Gąska, Nikołaj Kolada 2006 / 68,5 x 98 cm / offset

– 53 –

Sławomir Iwański – Plakat BWA Rzeszów 2009 / 68,5 x 98,5 cm / ink print

– 54 –

Transtkanina. W kręgu tkaniny PWSSP i ASP w Łodzi 2007 / 68,5 x 98,5 cm / offset

– 55 –

Największa ilość prac w twórczości Sławomira Iwańskiego to plakaty czysto typograficzne. Litera, która w warsztacie graficznym stanowi ważny element kształtujący kompozycję, ma dla niego znaczenie również ilustracyjne. W plakatach wystawowych, zarówno dla indywidualnych twórców, jak i do prezentacji tematycznych w muzeach i galeriach, elementem wyjściowym jest pomysł na zastosowanie odpowiedniej czcionki w taki sposób, aby odegrała ona potrójną rolę: informacyjną, ilustracyjną oraz kompozycyjną. To trudne zadanie, ale właśnie w przypadku wielu jego plakatów ten aspekt kompleksowego traktowania czcionki jest bardzo widoczny i często przynosi bardzo dobre efekty w postaci gotowych projektów.

The greatest amount of works among realizations of Sławomir Iwański are clearly typographical posters. A letter which is an important element among graphic tools an element shaping composition, has an illustrative meaning to him as well. The basic element in his exhibition posters, both of individual artists and of thematic presentations in museums and galleries, is the idea of using right type in such a way that it can play a triple role: informative, illustrative and compositional. It is a difficult task but in case of many of his posters this aspect of treating type in a complex way is very visible and often brings very good effects in the form of completed projects.

Przyjrzyjmy się trzem plakatom do wystaw indywidualnych artystów, których kompozycja została zbudowana z wypełniających płaszczyznę czcionek. Dwa z nich to plakaty do wystaw wielkich grafików – plakacistów: Holgera Matthiesa oraz Romana Cieślewicza.

Wystawa niemieckiego grafika, która miała miejsce w galerii ASP w Łodzi, została zaanonsowana w przewrotny sposób, gdyż fotografia, będąca głównym komponentem prac Matthiesa, jest całkowicie nieobecna w plakacie do jego wystawy. Centrum kompozycji wy-

Let us have a look at three posters for the exhibitions of individual artists whose composition was built on types filling the plane. Two of them are the posters for the exhibitions of great poster graphic artists Holger Matthies and Roman Cieślewicz. The exhibition of German graphic artist which took place in the Academy of Fine Arts in Łódź was advertised in a tricky way, as photography which is a main component of Matthies’s works is entirely absent in a poster for his exhibition. The center of the composition is filled with

pełniają równej wielkości duże białe i czarne czcionki imienia i nazwiska, których porządek zaburza wyłącznie kierunek ich czytania. Silny kontrast pomiędzy trzema zastosowanymi kolorami – biel i czerń czcionek oraz czerwień tła – podkreśla czystość graficzną kompozycji. W plakacie do wystawy retrospektywnej Cieślewicza w Muzeum Narodowym w Poznaniu w 2006 roku zastosował czcionkę Glaser Stencil Fett, która obecna jest w wielu pracach graficznych Cieślewicza – podobnie jak poprzednio wypełnia ona całą kompozycję. Teksty dodatkowe zostały wprowadzone mniejszą czcionką w formie zblokowanej i umieszczone w przestrzeni czarnego tła. Plakat wraz z towarzyszącymi mu drukami (zaproszenie, katalog, baner), stanowi doskonały przykład dobrej identyfikacji wizualnej wystawy, równocześnie bowiem pełni funkcję informacyjną i staje się mocnym, rozpoznawalnym znakiem graficznym artystycznego wydarzenia.

big black and white name and surname types of the same size, the order of which is disturbed only by the direction of reading them. A strong contrast among the three colors used – white and black of the types and red of a background – underlines graphic purity of the composition. In a poster to retrospective exhibition of Cieślewicz in the National Museum in Poznań in 2006 he used a type Glaser Stencil Fett which is present in many graphic works of Cieślewicz – similarly as before it fills the whole composition. Complementary texts were introduced with the usage of a smaller type in a jammed form, placed on a plane of black background. The poster, together with other prints accompanying it (invitation, catalogue, banner) constitute an excellent example of a good corporate identity of the exhibition and at the same time it functions both as information and a strong, recognizable graphic sign of an artistic event.

– 56 –

Holger Matthies – Plakat 2006 / 68,5 x 98,5 cm / sitodruk

– 57 –

Roman Cieślewicz, 1930–1996 2006 / 68,5 x 98 cm / offset

– 58 –

Ryszrad Hunger – Malarstwo 2006 / 68,5 x 98,5 cm / sitodruk

– 59 –

» Plakat jako forma informacyjna przeznaczona do szybkiego odbioru, może pozostać w pamięci dłużej tylko wtedy, gdy poprzez graficzną formę zostanie zadzierzgnięta więź z tematem wystawy. « Trzeci z wyróżniających się plakatów w grupie prac typograficznych, anonsujący wystawę malarza Ryszarda Hungera, skomponowany jest za pomocą znaków literniczych autorstwa Sławomira Iwańskiego. Tym razem na białym tle poszczególne litery wyłonione zostały z abstrakcyjnych płócien malarza oraz złożone podobnie jak jego obrazy z kwadratowych kolorowych plam, które tutaj na białym tle papieru formują sześć liter nazwiska HUNGER. Umiejętność polegająca na zawarciu w plakacie anonsującym wystawę indywidualną charakterystycznego dla artysty znaku, koloru, kreski, bądź stylu jest moim zdaniem wynikiem szacunku, jakim Sławomir Iwański obdarza danego twórcę przy jednoczesnej, bardzo ważnej w pracy grafika użytkowego, chęci wyodrębnienia własnej interpretacji za pomocą środków graficznych. Praca analizująca temat, interpretacyjna, w przypadku grafika może przynieść bardzo różne efekty. Istota komunikacji graficznej osadzona jest bowiem w funkcji, czyli czytelności i odbiorze plakatu przez widza.

Plakat jako forma informacyjna przeznaczona do szybkiego odbioru, może pozostać w pamięci dłużej tylko wtedy, gdy poprzez graficzną formę zostanie zadzierzgnięta więź z tematem wystawy. Wówczas odbiorca zapamięta ją, tak jak czytelnik zachowuje słowa dobrej recenzji. Inny, bardzo dobry przykład plakatu, w którym temat ekspozycji transponowany jest za pomocą kompozycji typograficznej to Karol Hiller 1891-1939. Nowe widzenie. Projekt przygotowany na potrzeby wystawy w Muzeum Sztuki w Łodzi w 2002 roku. Innowacyjna technika heliografii, łącząca w sobie cechy fotografii, grafiki i malarstwa, którą wynalazł i stosował w swoich pracach Hiller została w plakacie zaznaczona przez rozmyty pas czerwieni, którego nieostre krawędzie wtapiają się w czarne tło plakatu. Pionowy zapis nazwiska bohatera wystawy zostaje wydobyty z optycznie pulsującej czerwieni.

The third of the outstanding posters in a group of typographic works, advertising an exhibition of a painter Ryszard Hunger is composed with the usage of lettering signs created by Sławomir Iwański which form the artist’s surname. This time on a white background, individual letters were selected from the abstract canvas of the artist, and composed similarly to his paintings, from colorful square stains which here on a white background of paper form six letters of the surname HUNGER. The ability of including a characteristic sign, color, line or style of an artist in a poster advertising his or her individual exhibition, is in my opinion a result of respect Sławomir Iwański has for the artist, while at the same time, which is very important in the work of the artist dealing with applied graphic, working on his own interpretation involving graphic means.

Work which analyses a topic, interpretational, in case of an graphic artist may have very different effects.

The essence of graphic communication is rooted in the function which means legibility and reception of a poster by a spectator. A poster as an informational form meant for quick reception may remain in our memory only if, due to its form, a bond with a topic is made tighter. Then a receiver remembers it, in the same way a reader remembers words of a good review. Another very good example of a poster in which a topic of exposition is transposed by the use of typographic composition is Karol Hiller 1891-1939. New Vision. The project was prepared for an exhibition in the Museum of Art in Łódź in 2002. Innovative technique of heliography linking in itself features of photography, graphic arts and painting, invented and used in the works by Hiller was marked in a poster through a fuzzy stripe of red whose edges being out of focus, merge into black background of a poster. Vertically written surname of the protagonist of the exhibition is extracted from the red of the background pulsating optically.

– 60 –

Karol Hiller 1891–1939. Nowe widzenie.

2003 / 68,5 x 98 cm / offset

– 61 –

Meta Emocje 2007 / 68,5 x 98,5 cm / ink print

– 62 –

Ciekawe przełożenie tematu na formę ma miejsce również w plakacie z 2007 roku do wystawy fotografii Meta emocje. Prostą, czarno-białą kompozycję, budowaną na bazie czterech liter słowa „meta”, widz odbiera poprzez zasugerowany wizjer aparatu, a zaburzenie ostrości widzenia kojarzone jest bezpośrednio z tworzywem fotografii. Ostatecznie to oko artysty decyduje jaką formę przybierze obraz na fotograficznej kliszy. W tym samym roku powstał także plakat do zbiorowej wystawy plakatu szwajcarskiego, która miała miejsce w Galerii Kobro łódzkiej ASP. Przywołana symbolika szwajcarskiego krzyża, obecna w ikonografii typowej dla wszelkich obrazów reklamowych i gadżetowych, w pracy Iwańskiego pozbawiona została banalności wyrazu. Czerwone tło równomiernie wypełnia nazwiskami plakacistów prezentowanych na wystawie prosta, blokowa czcionka w szarym kolorze. W środku kompozycji w formie równoramiennego krzyża został nałożony filtr rozjaśniający szare czcionki do bieli i poprzez to wydobyty symbol kraju. Dodatkowe informacje o wystawie, pojawiające się w prawym dolnym rogu plakatu, nie zakłócają całości kompozycji.

Interesting transposition of a topic to a form takes place in a poster of 2007 prepared to a photography exhibition Meta emotions. A spectator experiences simple black and white composition, built on the basis of a four-letter word “meta” through a suggested viewfinder of a camera and the disturbance of focus of vision is associated directly with a photographic material. Finally it is the eye of the artist which decides what form a picture on a photographic film will take. In the same year a poster to a joint exhibition taking place in Kobro Gallery at the Academy of Fine Arts in Łódź was created. The cited symbolism of the Swiss cross present in iconography typical for advertising and gadget pictures is deprived of banality of expression in Iwański’s work. Red background is filled regularly with surnames of poster artists presented at the exhibition, simple block type in grey color. In the center of the composition there is a filter in the form of isosceles cross, lightening grey types till they become white and revealing the symbol of a country. Additional information about exhibition, placed in a bottom right-hand corner do not interfere with the whole composition.

– 63 –

Plakat szwajcarski 2007 / 70 x 100 cm / sitodruk

– 64 –

Studenci Jocza 2011 / 68,5 x 98,5 cm / ink print

– 65 –

New York, September 11 2001 2001 / 100 x 70 cm / sitodruk – 66 –

– 67 –

Zoografika. 8 Gnieźnieńskie Spotkania z Plakatem 2009 / 68,5 x 98,5 cm / offset

– 68 –

» ...autora plakatu do wystawy, który wykreował zwierzęcego, abstrakcyjnego stwora z różnorodnych, tęczowo-kolorowych czcionek, budujących tytuł Zoografika. «

Motyw zwierzęcy obecny często w bardzo różnorodnych i ciekawych formach w projektowaniu graficznym, był tematem ekspozycji Zoografika, przygotowywanej ze zbiorów Galerii Plakatu i Designu Muzeum Narodowego w Poznaniu. Został on również podjęty przez Sławomira Iwańskiego, autora plakatu do wystawy, który wykreował zwierzęcego, abstrakcyjnego stwora z różnorodnych, tęczowo-kolorowych czcionek, budujących tytuł ZOOGRAFIKA. Warto zwrócić uwagę na plakaty do wystaw indywidualnych artysty. Śledzenie plakatów tworzonych przez projektantów do ich własnych wystaw to bardzo ciekawy proces poznawczy, który wiele mówi o osobowości i charakterze twórcy. To graficzna odmiana malarskiego autoportretu, w którym grafik charakteryzuje siebie, ale też ma wpływ na to, w jaki sposób chce się pokazać i co chce lub nie chce o sobie powiedzieć.

Sławek Iwański „opowiadając” o sobie zawsze sięga po czcionki (wyjątek stanowił tylko pierwszy plakat do jego wystawy z 1980 roku), a obserwując plakaty powstające na przestrzeni ostatnich dziesięciu lat, dostrzec można zintensyfikowanie obecności czcionek w polu kompozycji. Porównując plakat z 2002 roku do wystawy w łódzkiej ASP, na którym czarna płaszczyzna tła dominuje nad wprowadzonymi w prostokątnych białych polach literami nazwiska, z jego ostatnimi plakatami, obserwujemy zdecydowane zagęszczenie płaszczyzny. Jego ulubione czarne tło wypełniają blisko siebie kładzione duże czcionki, niekoniecznie jego autorstwa.

A motif of an animal often present in various and interesting forms in graphic design was a topic of exposition Zoographic, prepared from a collection of Poster and Design Gallery in the National Museum in Poznań. It was also used by Sławomir Iwański, the author of a poster to the exhibition who created an animal-like abstract creature from various, rainbowcolored types building a title ZOOGRAPHIC. It is also worth to pay attention to posters for individual exhibitions of the artist. Observing posters created by designers for their own exhibitions is an interesting cognitive process telling much about personality and character of an artist. It is a graphic variety of a self-portrait painting in which a graphic artist characterizes himself but also has an influence on the way in which he wants to present himself and on what he wants or does not want to say about himself. “Telling” about himself, Sławek Iwański always reaches for types (only the first poster for his exhibition of 1980 was the exception) and observing posters created for the last ten years, we may notice intensification of the types presence in the field of composition. Comparing a poster of 2002 prepared for the exhibition of Łódź Academy of Fine Arts on which a black plane of a background dominates over the letters of his surname which are introduced in white rectangular fields with his last posters, we observe visible condensation of a plane. His favorite black background is filled with types placed close to one another, not necessarily created by him.

– 69 –

Plakat japoński 2007 / 70 x 100 cm / sitodruk

– 70 –

Antoni Starczewski – Tkanina 2007 / 70 x 100 cm / sitodruk

– 71 –

Typo & Konstrukcja 3 2006 / 68,5 x 98,5 cm / offset

– 72 –

Ryszard Hunger – Malarstwo 2010 / 68,5 x 98,5 cm / ink print

– 73 –

Dorota Sak – Malarstwo 2008 / 68,5 x 98,5 cm / ink print

– 74 –

Włodzimierz Stelmaszczyk – Malarstwo. Sfumato 2005 / 68,5 x 98,5 cm / ink print

– 75 –

Krzysztof Rynkiewicz – Dziennik pisany niecodziennie 2007 / 68,5 x 98,5 cm / ink print

– 76 –

Andrzej Szadkowski – Art Systemy 2008 / 68,5 x 98,5 cm / ink print

– 77 –

Andrzej Marian Bartczak – Obraz i pismo 2010 / 68,5 x 98,5 cm / sitodruk

– 78 –

Zbigniew Dudek – Deja vu 2007 / 68,5 x 98,5 cm / sitodtuk

– 79 –

Fotografowie jutra 2008 / 68,5 x 98 cm / offset

– 80 –

Postmodernizm 2011 / 70 x 100 cm / ink print

– 81 –

Alfons Kunen – Retrospektywa 2008 / 68,5 x 98,5 cm / sitodruk

W dwóch plakatach do wystaw w galerii Blok oraz w BWA Rzeszowie zastosował znaki liternicze autorstwa syna, Krzysztofa Iwańskiego, a w ostatnim plakacie do ekspozycji prezentowanej w Warszawie z 2010 roku autorsko zmodyfikowaną czcionkę Bodoni regular.

Gęstość kompozycyjną płaszczyzny wzmacnia dodatkowo wprowadzenie czystych barw czcionek oraz próby uzyskania głębi poprzez kilkuwarstwowe nałożenie fontów zachodzących na siebie. Typografia w tych plakatach jest celem samym w sobie, a litera kształtując prostokąt plakatowego obrazu staje się składową formą, służącą do budowania jego dynamiki.

In two posters for the exhibition in Blok gallery and in BWA gallery in Rzeszów he used lettering signs designed by his son, Krzysztof Iwański and in his last poster for an exposition presented in Warsaw in 2010 type Bodoni regular modified by the artist himself. Compositional density of a plane is additionally strengthened by introducing clean color of types and attempts of obtaining depth through multilayer application of fonts overlapping one other. Typography in these posters is a purpose in itself and a letter shaping a rectangle of a poster picture becomes a constituent form meant to form its dynamics.

Próbując opisać plakatowe dokonania Sławomira Iwańskiego, nie można oddzielać ich od jego działalności pedagogicznej, która rozwija się intensyw-

Trying to describe poster achievements of Sławomir Iwański one cannot separate them from his pedagogical work which developed intensively since 1978 when he started working at his mother academy as an assistant. Not every artist is able to combine his own work with active participation in his pedagogical work. In Sławek’s case the desire to work with young people is very strong and very often it plays

nie od 1978 roku, kiedy rozpoczął pracę w macierzystej uczelni jako asystent. Nie każdy artysta potrafi łączyć własną pracę z aktywnym uczestnictwem w działalności pedagogicznej. W przypadku Sławka chęć pracy z młodymi ludźmi jest ogromna i często ona właśnie pełni pierwszoplanową rolę. Świadczy o tym chociażby ilość plakatów tworzonych na potrzeby uczelni do wystaw tam prezentowanych, ale też bardzo aktywna działalność promująca studentów, pomagająca im w stracie oraz starania o poszerzenie horyzontów Pracowni Projektowania Graficznego łódzkiej ASP poprzez animowanie wystaw w Galerii Kobro, poświęconych światowemu plakatowi. To z jego inicjatywy na łódzkiej uczelni prezentowane są zbiory plakatu z bogatej kolekcji Muzeum Narodowego w Poznaniu, którego pracownicy przygotowują i opracowują merytorycznie ekspozycje, w tym przypadku pełniące rolę edukacyjną.

a leading role. It is confirmed by the number of posters created for the needs of the academy, for the exhibitions which are presented there as well as his very active work promoting students, helping them to begin, and his willingness and efforts to broaden the horizons of Graphic Design Workshop of the Łódź Academy of Fine Arts by animating exhibitions devoted to world poster in Kobro Gallery. It was out of his initiative that we can see at the Łódź academy posters from a rich collection of the National Museum in Poznań whose workers prepare and develop meritorically the exhibitions which in this case assume an educational role.

– 82 –

– 83 –

Andrzej Grenda – Rysunek 2005 / 68,5 x 98,5 cm / sitodruk

– 84 –

Od 2008 roku Sławomir Iwański pełni funkcję kierownika Katedry Projektowania Graficznego, która swój początek miała w roku 1971, kiedy wydzielono ją w ramach istniejącego Wydziału Grafiki w Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych w Łodzi, i której przewodził wówczas Stefan Krygier. Jego następcy, profesorowie Bogusław Balicki, Stanisław Łabęcki i Jerzy Treliński, wierni byli w swojej pracy tradycji łódzkiej uczelni artystycznej, której źródła tkwią w awangardowych dokonaniach lat międzywojennych. To właśnie tutaj z inicjatywy Władysława Strzemińskiego i Katarzyny Kobro, powstał zalążek nowej kolekcji awangardowej sztuki. Przez wiele lat,

Since 2008 Sławomir Iwański performs a function of a head of Department of Graphic Design created in 1971 when it was shaped from Graphic Design Faculty existing at the State Higher School of Visual Arts (PWSSP) in Łódź, and which was led by Stefan Krygier then. His successors, professors Bogusław Balicki, Stanisław Łabęcki i Jerzy Treliński were faithful in their works to the tradition of Łódź academy of art, the roots of which are in the achievements of the interwar avant-garde. It is here where, based on the initiative of Władysław Strzemiński and Katarzyna Kobro, a cradle of a new avant-garde art collection was created. For many years as the only one in Poland,

jako jedyne w Polsce, Muzeum Sztuki w Łodzi prezentowało najwybitniejsze osiągnięcia sztuki światowej.

Stało się też miejscem, w którym awangarda sztuki polskiej dwudziestolecia międzywojennego znalazła właściwe zrozumienie. Działalność grupy „a.r.” sprawiła, że Łódź przez wiele lat była ważnym ośrodkiem nowej sztuki znanym w Europie i znajdującym korelacje z awangardowymi ruchami (konstruktywizm, suprematyzm, neoplastycyzm, Bauhaus), powstającymi w różnych środowiskach na terenie kontynentu 4 .

the Museum of Art in Łódź presented the most distinguished achievements of world art. It also became a place in which the avant-garde of Polish art of interwar period found proper understanding. Work of the “a.r.” group made Łódź an important center of new art known in Europe and finding correlations with avantgarde movements (constructivism, suprematism, neoplasticism, Bauhaus), being born in different environments on the whole continent 4 .

4

4

Andrzej Jocz writes about tradition of Łódź academy,

Akademia Sztuk Pięknych im. Władysława Strzemińskiego w Łodzi – jej tradycje,

O tradycji łódzkiej uczelni pisze Andrzej Jocz,

Akademia Sztuk Pięknych im. Władysława Strzemińskiego w Łodzi – jej

specyfika i teraźniejszość (The Władysław Strzemiński Academy of Fine Arts – its

tradycje, specyfika i teraźniejszość, w katalogu wystawy Wzajem-

Tradition, Peculiartity and the Present), in an exhibition catalogue Wzajemne

ne oddziaływania, Akademia Sztuk Pięknych im. Władysława

oddziaływania (Mutual influences), The Władysław Strzemiński Academy of

Strzemińskiego, Łódź 2009, s. 39-41.

Fine Arts, Łódź 2009, p. 39-41.

Drugą uczelnią, w której od 1997 roku prowadzi zajęcia ze studentami w Pracowni Projektowania Grafiki Przestrzennej i Plakatu, jest Państwowa Wyższa Szkoła Filmowa Telewizyjna i Teatralna w Łodzi.

The second academy in which he teaches students since 1997 in the Poster and Dimensional Graphic Studio, is The Polish National Film, Television and Theater School in Łódź.

– 85 –

Lena Kowalewicz – Malarstwo 2007 / 68,5 x 98,5 cm / ink print

– 86 –

Mikołaj Dawidziuk – Malarstwo 2006 / 68,5 x 98,5 cm / ink print

– 87 –

– 88 –

Wojciech Bruszewski. Fenomeny percepcji 2010 / 68,5 x 98 cm / offset

Równolegle do działalności edukacyjnej wykonuje od lat pracę projektanta graficznego i posiada w swoim artystycznym dorobku oprócz plakatów wiele cieka-

Parallel with his educational work is his activity as a graphic designer and he has in his artistic output, apart from his posters, many interesting re-

wych realizacji z zakresu identyfikacji wizualnej, projekty logotypów, opakowań oraz liczne opracowania graficzne książek i katalogów. Charakterystyczną cechą jego projektów wydawniczych jest przede wszystkim lekkość kompozycyjna i harmonijny rozkład ilustracji, które szczególnie istotne są przy pozycjach wielostronicowych. Umiejętny dobór czcionki oraz szukanie równowagi pomiędzy tekstem i obrazem na poszczególnych rozkładówkach na pewno bliższe jest funkcjonalistycznemu podejściu do projektowania niż próbie zaznaczenia w nim własnej osobowości. Sławomir Iwański to zapewne bardziej artysta plakatu niż książki, jednak warto zwrócić uwagę, że obie dziedziny wymagają od grafika zarówno dyscypliny związanej z przynależną im funkcją, jak i chęci podążania własną drogą. Spotkanie na wystawie z jego pracami pozwala doświadczyć, na ile owo balansowanie i łączenie tych dwóch światów mu się udaje.

alizations from the field of corporate identity, logotype and packaging designs and multiple graphic designs of books and catalogues. The characteristic feature of his publishing projects is first of all compositional lightness and harmonious arrangement of illustrations which are crucial in case of multipage positions. Skillful choice of type and looking for balance between text and picture on particular centerfold is for sure closer to functionalism attitude towards design than a trial of accentuating his own personality. Sławomir Iwański is certainly more the artist of a poster than of a book, however it is worth to notice that both spheres require from a graphic artist both discipline connected with their function and willingness to go one’s own way. Meeting with his works on the exhibition enables us to experience to what extent this balancing and combining of the two worlds is successful.

– 89 –

Zdzisław Olejniczak – Grafika 2009 / 70x 100 cm / sitodruk

– 90 –

Hommage á Jerzy Treliński 2007 / 68,5 x 98 cm / sitodruk

– 91 –

Łódzki Salon Wiosenny 2000 2000 / 68,5 x 98,5 cm / offset

– 92 –

Plakat rosyjski 2010 / 70 x 100 cm / sitodruk

– 93 –

3 Międzynarodowy Konkurs Rysunku 2007 / 68,5 x 98,5 cm / ink print

– 94 –

G3 Zbigniew Purczyński / Zdzisław Olejniczak / Witold Kaliński 2010 / 68,5 x 98 cm / sitodruk

– 95 –

Jazz w Filharmonii unplugged 1997 / 68,5 x 98,5 cm / ink print – 96 –

– 97 –

Mariusz Knorowski Niemalże codziennie mam przed oczami wzornik kaligraficzny wykonany własnoręcznie przez Franciszka Starowieyskiego. Z pozoru zwyczajny alfabet uporządkowany w dwóch rzędach i dodatkowo kilka ligatur wykonanych jednym zamaszystym duktem. Traktuję go jak relikwię i świadectwo wspomnień wspólnych rozmów, które prowadziliśmy o sztuce jako takiej i jej szczególnych przejawach. Było to gdzieś w końcu l. 80., przed występem artysty na Biennale w Wenecji, gdy przygotowywał swoją pracę Pielgrzymi u św. Półkonia. Z kaligrafią tegoż autora zetknąłem się znacznie wcześniej – chyba w połowie l. 70., kiedy w magazynie „Sztuka” zamieszczono pierwsze jego szkice (tzw. wprawki) opatrzone osobistym komentarzem i wykładem na temat tej umiejętności w obu aspektach: teorii i praktyki.

To właśnie wtedy odkryłem dla siebie literę i jej samoistną wartość jako formy, która podlega kreacji, tak jak inne znaki graficzne, stając się jednocześnie sygnaturą twórcy. W miejsce wyuczonego rzemiosła, czy kunsztu, zjawiła się filozofia pisma. Ale nie była to jedynie fascynacja zaspokajająca li tylko estetyczną potrzebę. Była to raczej pierwsza faza procesu uważnego patrzenia i podążającego za nim myślenia, który z biegiem czasu przybierał postać wizualnej delektacji, czymś co znawcy i wtajemniczeni nazywają architekturą litery. Miał on w sobie posmak doświadczenia odkrywania nieznanego świata, który jawi się naszym oczom na wiele sposobów. Z upływem czasu wiedziałem już, że rządzi się on ścisłymi prawami. Uwzględnia fizjologiczne zasady percepcji. Nieobca jest mu wysublimowana estetyka. Podlega swoistej ewolucji i w jakimś sensie „zasadom doboru naturalnego”,

Almost every day I can see in my mind’s eye a calligraphic specimen made by Franciszek Starowieyski with his own hands. Seemingly an ordinary alphabet arranged in two rows plus additionally a few ligatures made with one vigorous duct. I treat it as a relic and testimony of memories of our conversations which we had on both art as such and its particular manifestations. It was at the end of the 80’s, before the artist’s appearance at Biennale in Venice, while he was working on his “Pilgrims at the Holy Half-Horse”. I had my first contact with calligraphy of this author much earlier – I think it was in the mid 70’s when his first sketches (so-called exercises) accompanied by his own comment and a lecture on this ability covering its two aspects: theory and practice, appeared in “Art” magazine.

It was then when I discovered for myself a letter and its independent value as a form which undergoes creation, similarly to other graphic signs, becoming at the same time a signature of the artist. Philosophy of writing appeared in place of studied artistry. But it was not only fascination satisfying solely an aesthetic need. It was rather the first phase of the process of attentive looking at things and reflection following this process which with the passage of time assumed a shape of a visual delightment with something the connoisseurs and the initiated ones call the architecture of a letter. It had a taste of experience of discovering an unknown world which appears to our eyes in multiple ways. In the course of time I knew that it is governed by strict rules. It takes into consideration perception rules. Sublime aesthetics is not strange to it. It is subordinated to a peculiar evolution and in

– 98 –

60–68 Od odwilży do marca. Malarstwo studentów PWSSP w Łodzi z lat 1960–1968 2002 / 68,5 x 98,5 cm / ink print

– 99 –

Interior obrazu 2009 / 68,5 x 98,5 cm / offset

– 100 –

w końcu staje się przedmiotem rywalizacji o uzyskanie prymatu. Wszystkie części składowe tego zjawiska tworzą jednak całościowy obraz, dostępny nieomalże dla każdego za sprawą nie tylko zmysłu wzroku.

Jest to fenomen wewnętrznie spójny, o niekwestionowanej urodzie i bezwzględnej logice, która podlega wymiernym kryteriom oceny. Niewiele osób poza kręgiem wtajemniczonych poddaje literę kontemplacji. Korzystamy szczodrze z rezultatów pracy typografów – owych cudotwórców, którzy projektują czcionki.

Rzadko zdajemy sobie sprawę, jak wysublimowane są ich poszukiwania, analizy i studia. Jak wielki jest to obszar wiedzy, która stanowi integralną część historii kultury i bynajmniej nie zaczyna się od wynalazku Gutenberga.

some sense to “natural selection rules”, finally it becomes an object of rivalry for obtaining primacy. However, all the components of this phenomenon constitute a total picture available almost to everyone not only due to sense of vision. It is the phenomenon coherent internally, of unquestionable beauty and strict logic which is subject to measurable criteria of evaluation.Not many people, outside of the initiated circle, subject a letter to contemplation. We generously benefit from the results of typographers’ work – those magicians who design types. Very rarely do we realize how sublime their quests, analyses and studies are. How huge is this territory of knowledge which is an integral part of history of culture and by no means starts from Gutenberg’s invention.

» To właśnie wtedy odkryłem dla siebie literę i jej samoistną wartość jako formy, która podlega kreacji, tak jak inne znaki graficzne, stając się jednocześnie sygnaturą twórcy. « Można z dużym prawdopodobieństwem udowodnić tezę, że historia pisma jest niemalże tożsama z historią ludzkości – lub vice versa – i właśnie w niej bezpośrednio znajduje odzwierciedlenie. Niektórzy stoją na stanowisku, że proces kształtowania pisma ma wymiar całkowicie autonomiczny, a powstająca jakość osiąga wartość ponadczasową – i trudno się z nimi nie zgodzić.

Już starożytność, i to nie tylko ta klasyczna, wytworzyła swoistą kulturę litery, która przechowała się do naszych czasów, zapisana w majestatycznych inskrypcjach i skromnych napisach. Niezależnie od genezy i regionu, ich wspólną cechą było zawsze przestrzeganie reguł, które gwarantowały czytelność,

A thesis stating that history of writing is almost identical with history of mankind – or vice versa – and that it finds reflection in it directly can be proven with high probability. Some take a position that the process of script formation is totally autonomous and that a value created as a result of it is of timeless quality – and it is difficult not to agree with them.

It was no later than in ancient times, and not only during classical period, that culture of a letter was created, the culture which was preserved until our times, written in both majestic inscriptions and modest captions. Irrespective of their genesis and region, their common feature was always obeying the rules which guaranteed legibility, for the time being assuring them

– 101 –

doraźnie zapewniającą im rolę świadectwa, wtórnie niosły przekaz treści intencjonalnie skierowany ku wieczności. Nie miejsce tu oczywiście na skrócony kurs typografii, jej meandry i genealogiczny wywód, gdyż ze względu na rozległość tematu jest to niemożliwe lub wprost niewykonalne. Poprzestańmy na metaforycznym stwierdzeniu, że jest to rodzaj kosmosu o wciąż otwartych granicach, jakaś nieskończoność, której nie jesteśmy w stanie objąć umysłem, a może nawet wyprzedzić wyobraźnią. Nie neguje to jednak faktu, że on istnieje i ciągle się rozprzestrzenia, stanowiąc wykwit ludzkiego geniuszu. Wyróżniamy w nim różne „gwiazdozbiory”, „szkoły”, „dynastie”. Potrafimy je systematyzować i kategoryzować na podobieństwo przyrodoznawstwa.

Zachwyca nas piękno pojedynczego elementu, który wyróżnia się spośród innych, podobnych, czy pokrewnych, tak jak na mapie nieba potrafimy wyodrębnić wzrokiem pojedyncze gwiazdy, na podstawie ich wzajemnej konfiguracji. Takie relacje, układy, same w sobie konstytuują jakąś konstelację, którą nasz umysł śledzi na nieboskłonie, posługując się miarą. Od czasów pitagorejczyków stanowiło to dowód na istnienie matematycznego modelu otaczającej nas rzeczywistości, którym rządzą reguły wykreślane jakąś miarą.

a role of a testimony, secondarily carrying the message of content aimed intentionally towards future.It is not a place, of course, for a shortened course of typography, its meanders and genealogical deduction as, because of the immensity of the topic, it is an impossible or even unfeasible task. Let’s stop at a metaphorical statement that it is a kind of universe of continually open borders, some kind of endlessness which we are not able to comprehend and maybe even outstrip using our imagination. However, this does not deny the fact thatit exists and spreads all the time, constituting eruption of human greatness. We can distinguish in it different „constellations”, “schools”, “dynasties”. We can systematize them and categorize them similarly to natural science. We are charmed by beauty of a single element which is distinguished from other similar or related ones, like we can distinguish with our eyes single stars on the sky map based on their mutual configuration. Such relations, arrangements constitute some constellations by themselves, constellations which our mind can follow on the firmament by using measure. Since the times of Pythagoreans it was a proof of existence of a mathematical model of surrounding us reality, governed by rules drawn by some measure.

– 102 –

Małe Formy Grafiki 1996 / 70 x 100 cm / sitodruk

– 103 –

Międzynarodowy Festiwal Pianistów Jazzowych Intrnational Jazz Piano Festival Kalisz 2004 2004 / 68,5 x 98,5 cm / offset

– 104 –

Plasyka i film – Artyści wykładowcy Łódzkiej Szkoły Filmowej 2006 / 68,5 x 98,5 cm / sitodruk

– 105 –

Liberte Egalite Pologne 01.05.2004 2004 / 98,5 x 68,5 cm / ink print – 106 –

– 107 –

Alchemia. Dagmara Horab / Adriana Lisowska / Artur Malewski 2008 / 68,5 x 98,5 cm / ink print

– 108 –

M-5 razem i osobno 2009 / 68,5 x 98 cm / offset

– 109 –

Sławomir Iwański zwrócił moją uwagę już dawno, i rzekłbym, że natychmiast przekonał mnie swoją wiarygodnością, determinacją swoich poszukiwań, a nawet desperacją. Właściwie stał się zauważalny od momentu pojawienia się na scenie graficznej, gdy powstał jego pierwszy z serii plakatów autorskich, które stanowiły trybut dla twórców łódzkiej awangardy. Był to czytelny sygnał objawienia się osobowości o wyraźnie oznakowanym wektorze drogi twórczej, o precyzyjnie zdefiniowanym punkcie wyjścia, którym był modernizm, tradycja konstruktywistyczna i idea druku funkcjonalnego. Nie był to debiut, ale właściwie ujawnienie się – i to od razu w dojrzałej postaci – reprezentanta nurtu alternatywnego wobec tzw. mainstreamu.

W odróżnieniu od kalejdoskopu produkcji graficznej tamtych czasów, zorientowanego na pikturalizm, jego prace stanowiły deklarację postawy skupionej i powściągliwej, redukującej środki wyrazu, penetrującej zapoznane sfery artystycznej ekspresji. To daje impuls do dygresji na temat odręcznej typografii, w pełni auto­nomicznej, o ekstremalnej inwencji, która stanowi integralną część kompozycji plastycznej (casus Henryka Tomaszewskiego). Twórczość tego artysty osobiście definiuję jako przejaw dezynwoltury i właściwie jednostkowego przypadku usankcjonowanego niepowtarzalnością jego osobowości.

Sławomir Iwański jako jeden z nielicznych na polskiej scenie graficznej (obok Tadeusza Piechury i Władysława Pluty) otworzył przed widzem zapoznany tezaurus, w którym zgromadzone są same precjoza.

I okazało się, że zawiera on niewyobrażalne wprost bogactwo, które nie jest ostentacyjne, ale wprost przeciwnie: eksponuje piękno elementarne, szlachetne w swojej prostocie, bezpretensjonalne w swoim wyrazie.

Sławomir Iwański attracted my attention a long time ago and, I would say, he convinced me immediately with his credibility, determination of his search and even desperation. Actually, he got noticed since the moment of his appearance on a graphic stage when the first of the series of his author posters was created, the posters which were a tribute for the artists representing the Lodz avant-garde. It was a readable signal of manifestation of personality having a clearly marked vector of artistic path, a precisely defined starting point which was modernism, constructivism tradition and idea of functional print. It was not a debut but actually revealing oneself – straightaway in a mature form – a representative of an alternative stream, in opposition to so-called mainstream. In contrast to a kaleidoscope of graphic production of this time orientated to pictorialism, his works constituted a declaration of concentrated and restrained attitude, reducing means of expression, penetrating acquainted spheres of artistic expression. Obviously, here opens the ground for digression devoted to a topic of handmade typography, fully autonomous, of extreme inventiveness which is an integral part of artistic composition (casus of Henryk Tomaszewski), but personally I define it as a manifestation of offhandedness and actually a single case sanctioned by uniqueness of this person.

As one of a few people on Polish graphic scene (next to Tadeusz Piechura and Władysław Pluta) Sławomir Iwański opened in front of a spectator the acquainted thesaurus full of jewels. And it appeared that it contained unbelievable wealth which is not ostentatious, but quite on the contrary: exposes modest elementary beauty, noble in its simplicity, unpretentious in its expression.

– 110 –

» ...pierwszy z serii plakatów autorskich, które stanowiły trybut dla twórców łódzkiej awangardy... « W odróżnieniu od surrealistycznej konwencji świata przedstawionego o romantycznych konotacjach, które cechowały zawsze plakat polski i złożyły się na nadużywaną formułę „szkoły”, dzieła artysty jawiły się jako prowokacyjna wprost formalna opozycja. Wizualnie, czy też optycznie bezosobowa forma, paradoksalnie zdradzała ciekawą osobowość.

Iwański preferuje skrajanie purystyczny typ wyobraźni – ale podkreślmy: nadal jest to wyobraźnia i to nieprzeciętna – której wyrazem są odmienne emocje. Są one nie mniej autentyczne niż te, które wzbudza żywiołowa ekspresja i spontaniczny gest. Są zupełnie inaczej artykułowane, albo – jak byśmy powiedzieli – poddane dyscyplinie rozumu, czyli świadomie powstrzymane, ujarzmione w punkcie krytycznym. Być może nawet nie jest to zbiór przeplatających się emocji, które nakładają się na siebie, interferują, znoszą się wzajemnie, rywalizują o prawo pierwszeństwa, co często znajduje ilustrację w akcie twórczym. Jest to właściwie jedna monumentalna emocja, wypreparowana z jakiejś sumy części składowych, stanowiąca dominantę obrazu i jako znak wizualny wyczerpująca w całości jego formę i zarazem treść. Z pozoru zadanie takie wydaje się niewykonalne, a zamiar wewnętrznie sprzeczny. Oręże takie, jak litera, czyni to jednak możliwe pod warunkiem, że zobaczymy

Contrary to surrealist convention of a presented world containing romantic connotations which were always characteristic of Polish poster and which contributed to an overused formula of “school”, the works of the artist disclosed provocative formal opposition. An impersonal form, visually or optically, revealed paradoxically an interesting personality.

Iwański prefers radically different type of imagination – but let us emphasize it: it is still imagination and it is outstanding – the expression of which are different emotions. They are not less authentic than these aroused by an impulsive expression and spontaneous gesture. They are articulated in a completely different way or – as we would say – subject to discipline of reason, which means consciously suppressed, tamed at a critical point when all has been said and things have been made perfectly clear. Maybe it is not even a set of interweaving emotions which overlap, interfere with each other, neutralize each other, compete for the right of priority, which often finds illustration in an act of creation. It is actually one monumental emotion, prepared from some sum of constituent elements which is a dominant of the picture and as a visual sign uses up all its form and content. Seemingly such a task appears to be unfeasible and an intention internally at conflict. However, when we have arms so powerful as a letter at our disposal, it becomes possi-

– 111 –

Wzajemne Oddziaływania / Wechsel Wirkungen 2009 / 68,5 x 98,5 cm / offset

– 112 –

Coexistence 2009 / 61,5 x 99 cm / ink print

– 113 –

w literze jej potencjalną wartość – dla uproszczenia: nie tylko ciało, ale i duszę. Nikt chyba jeszcze nie zastanawiał się poważniej nad duchem litery.

Częściej zdarza się mówić o bezdusznej literze, np. prawa. Tak pojęta „litera” ma ilustrować nieprzystawalność abstrakcyjnych konceptów do tzw. sytuacji. życiowych. Staje się ekwiwalentem suchych uogólnień i uproszczeń wobec złożonych przypadków indywidualnych.

Jednostka sensu, którą posługuje się artysta (litera, kompozycja typograficzna, grafemy), chociaż z pozoru jest konwencjonalnym znakiem, staje się w jego pracach sugestywną reprezentacją. W niektórych przypadkach nawet czymś więcej – personifikacją osoby, której dedykuje swoje dzieło. Całość stanowi wartość homogeniczną i tożsamą z postawą przybliżanej postaci (mam tu na myśli serię Hommage...).

Podobnie dzieje się z repertuarem szekspirowskim, gdzie mamy do czynienia z rodzajem symbolicznych konterfektów, stanowiących rodzaj studium na podobieństwo psychologicznych wizerunków. Prace dedykowane pionierom modernizmu są ponadto sui generis syntezą dzieła i jego protagonisty. Zostały skonstruowane według miary postaci, którym są poświęcone, jako substytut, czy ekstrakt ich artystycznych idei, w których uobecnia się także ich indywidualny styl ­– cokolwiek to dziś jeszcze znaczy.

A jednocześnie ów „portret” jest osadzony w klimacie ich epoki. Nie w każdym przypadku taki transfer w czas miniony bywa możliwy. Wówczas artysta komponuje typograficzny emblemat. Precyzyjnie wykreśla kierunek, głównie wertykalny, rzadziej horyzontalny, zachowuje ascetyczne tło, najczęściej głęboką czerń, która daje efekt nieskończonej głębi, skonfrontowanej ze skrajnie płaszczyznowym motywem elementu znaczącego. W końcu waży relacje harmoniczne całości – najchętniej posługuje się triadą kolorów podstawowych skontrastowanych z czernią i bielą – aby nieomylnie wydobywać ostateczny akord, który staje się substytutem obrazowanej całości. I nic więcej już nie potrzeba, wszystko zostało powiedziane, informacja jest kompletna, przekaz może być wyemitowany.

Równie interesujące są dzieła wykorzystujące fotografię, która subtelnie współbrzmi z układami liternictwa. Artysta zachowuje delikatny balans, który równoważy jej realistyczną dosłowność i poprzez jej uwikłanie w typograficzną strukturę, pozbawia ją dominacji, wtedy kiedy wypełnia całą płaszczyznę plakatu, bądź gdy stanowi jedynie cytat.

ble, under condition that we can see in a letter its potential value – to put it simpler: not a body but a soul.

Probably no one has ever thought seriously of a spirit of a letter. It is more common to speak about a spiritless letter, e.g. of law, which can be a synonym of indifference. The “letter” understood in this way serves to illustrate incompatibility of abstract concepts with so-called life situations. It becomes an equivalent of dry generalizations and simplifications towards complex individual cases.

A unit of sense used by the artist (a letter, typographic composition, graphems), although seemingly conventional signs, they become in his works a suggestive representation. In some cases even something more – personification of a person to whom he dedicates his work. The whole of it constitutes value homogeneous and identical with the attitude of a person approached (I’m thinking here of the series “Hommage á…”). Something similar happens with the repertoire of Shakespeare where we have to deal with a kind of symbolic portraits created to the likeness of psychological pictures constituting a study.

Moreover, works dedicated to the pioneers of modernism are sui generis a synthesis of a work of art and its protagonist, constructed according to their measure, as a substitute or extract of their artistic idea in which also their individual style, whatever it means today, is present.

And at the same time the ”portrait” is placed in the climate of their epoch. Not in each case such a transfer to the past time is possible. Then the artist composes a typographic emblem. He draws the direction precisely, mainly vertical, more rarely horizontal, preserves an ascetic background, most often deep black which gives an effect of infinite depth confronted with extremely plane motif of a telling element. Finally, he weighs harmonic relations of the whole – using most willingly a triad of basic colors contrasted with black and white – and infallibly brings out a final chord which becomes a substitute of a portrayed whole. And nothing else is needed, everything has been said, information is complete, a message can be emitted.

Equally interesting are the works using photography which harmonizes subtly with arrangement of lettering. The artist keeps a delicate balance which equalizes its realistic literalness and through its entanglement in a typographic structure, deprives itself of domination both when it fills the whole plane of a poster and when it is only a quote.

– 114 –

Yola Kudela – Fotografia 2008 / 68,5 x 98,5 cm / ink print

– 115 –

United Professors 2004 / 68,5 x 98,5 cm / ink print

– 116 –

Magdalena Moskwa – Malarstwo 2008 / 68,5 x 98,5 cm / ink print

– 117 –

3 / Trzy /Tri 2010 / 68,5 x 98,5 cm / offset

– 118 –

Na granicy Akademii 2010 / 68,5 x 98,5 cm / ink print

– 119 –

My, spadkobiercy?

2011 / 70 x 100 cm / ink print

– 120 –

Wspomniałem na wstępie o Franciszku Starowieyskim i jego egzaltowanej, barokowej manierze, która doskonale się splata z finezyjną kaligrafią. Prześwieca przez nią osobowość artysty. W przypadku Iwańskiego, którego świat rozpościera się na antypodach tamtej twórczości, dzieje się podobnie. Skrajnie przeciwstawna poetyka, rygoryzm wypowiedzi, powściągliwość i ekonomia środków wyrazu w miejsce rozwichrzonego nadmiaru ekspresji – a jednak w istocie aktu twórczego daje sięuchwycić jakieś podobieństwo á rebours. W przypadku Starowieyskiego był to świadomy eskapizm, ucieczka od współczesności i osobliwie rozumiana reinkarnacja.

Sławomir Iwański uczestniczy we współczesnej cywilizacji z wszystkimi tego konsekwencjami. Posługuje się nowoczesnym instrumentaium, ma do dyspozycji media o niewyobrażalnych możliwościach kreacyjnych, ale wydaje się znużony ich ekspansywnością, wszechobecnością i redundancją informacji, które mnożą się nieustannie. Jego dzieło jest więc odmienną formą eskapizmu. Ucieka z chaotycznej, ludycznej ikonosfery w świat, w którym panuje purystyczny ład, subordynacja znaków, niezmienna harmonia proporcji. A to, co ich łączy – to umiłowanie grafizmu i kult litery tout court, tego nieśmiertelnego kodu artystycznej wypowiedzi, który potrafi „przekuwać” literę w czyste złoto.

At the beginning I mentioned Franciszek Starowieyski and his exalted baroque manner which interweaves perfectly with finessed calligraphy.

The artist’s personality shines through it. In case of Iwański whose world spreads over antipodes of that, creative activity it is similar. Extremely opposed poetics, rigor of statement, restraint and economy of means of expression in place of straggly excess of expression – however in the essence of an act of creation one can grasp some similarity a rebour. In case of Starowieyski it was a conscious escapism, an escape from the present and peculiarly understood reincarnation.

Sławomir Iwański participates in contemporary civilization with all the consequences. He uses a modern instrumentarium, he has media of unbelievable creative possibilities at his disposal but he seems to be fatigued with their expansiveness, ubiquity and redundancy of information which multiplies constantly. His work of art is thus different form of escapism. He escapes from chaotic, ludic iconosphere into the world in which puristic order, subordination of signs and permanent harmony of proportions rule. And what links them – is affection to graphism and a cult of a letter tout court, this immortal code of artistic statement which can “reforge” a letter into pure gold.

– 121 –

Sławomir Iwański / iwanski@toya.net.pl Urodzony w 1947 w Sieradzu. Studiował (1971 – 1976) w Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych w Łodzi, na Wydziale Grafiki i Malarstwa. W 1976 zdobył dyplom z wyróżnieniem w Pracowni Grafiki Przestrzennej prof. Stanisława Łabęckiego i Pracowni Litografii prof. Romana Artymowskiego. Od 1978 pracuje w macierzystej Uczelni, początkowo jako asystent w Pracowni Podstaw Projektowania Graficznego, prowadzonej przez prof. Jerzego Trelińskiego.

W 1991 zaczął prowadzić Pracownię Projektowania Opakowań, która obecnie nosi nazwę Pracowni Projektowania Grafiki Przestrzennej i Plakatu. Przez dwie kadencje (1990 – 1993; 1993 – 1996) pełnił funkcję prorektora PWSSP w Łodzi.

W 1997 uzyskał tytuł naukowy profesora w zakresie sztuk plastycznych. Został również kierownikiem (w 2008) Katedry Projektowania Graficznego na Wydziale Grafiki i Malarstwa Akademii Sztuk Pięknych im. Wł. Strzemińskiego w Łodzi. Od 1997 jest zatrudniony także w Państwowej Wyższej Szkole Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej im. L. Schillera w Łodzi, w której prowadzi Pracownię Plastyki Obrazu Filmowego. Równolegle z działalnością edukacyjną zajmuje się od wielu lat projektowaniem graficznym . Posiada w swoim artystycznym dorobku, oprócz plakatów, wiele ciekawych realizacji z zakresu identyfikacji wizualnej, projekty logotypów, opakowań oraz liczne opracowania graficzne książek i katalogów. Dwukrotnie odbył (1988, 1991) staże zagraniczne w agencji projektowania graficznego Carré Noir w Paryżu.

Projektował między innymi dla: Muzeum Narodowego Poznaniu, Muzeum Sztuki w Łodzi, Muzeum Początków Państwa Polskiego w Gnieźnie, Miejskiej Galerii Sztuki w Łodzi, Muzeum w Sieradzu, Wydawnictwa Łódzkiego, Galerii KOBRO ASP w Łodzi, Galerii OPUS w Łodzi, Galerii BLOK w Łodzi, PWSFTviT w Łodzi, oraz dla wielu firm z branży odzieżowej i spożywczej.

Od ukończenia studiów przygotował kilkanaście wystaw indywidualnych oraz brał udział w kilkudziesięciu znaczących wystawach ogólnopolskich i międzynarodowych, poświęconych sztuce projektowania graficznego. Za swe prace był wielokrotnie nagradzany.

Kup plakat na buyplakat.com

– 122 –

Najważniejsze nagrody 1981 I nagroda na Ogólnopolskim Konkursie Plastycznym Postawy’81 w Krakowie 1995 wyróżnienie na 14. Biennale Plakatu Polskiego w Katowicach, za plakat Hommage à Katarzyna Kobro 1996 wyróżnienie na 14. Ogólnopolskim Otwartym Konkursie na Grafiki w Łodzi za grafikę Pozdrowienia od Vasyla K. 1997 srebrny medal na 15. Biennale Plakatu Polskiego w Katowicach, za plakat Hommage à Wassyli Kandynski 2005 I nagroda na 10. Międzynarodowym Biennale Plakatu Teatralnego w Rzeszowie, za plakat 23 Festiwal Szkół Teatralnych 2005 III nagroda na 19. Biennale Plakatu Polskiego w Katowicach, za plakat 23 Festiwal Szkół Teatralnych 2007 nagroda na 20. Biennale Plakatu Polskiego w Katowicach, za plakat Ryszard Hunger mlarstwo Prace w zbiorach: Biblioteka Narodowa w Warszawie Muzeum Plakatu w Wilanowie Muzeum Narodowe w Poznaniu The Museu of Art Toyama, Japonia Muzeum Śląskie w Katowicach Muzeum Okręgowe w Sieradzu Biuro Wystaw Artystycznych w Sieradzu Inernational Trademark Center, Belgia Państwowa Galeria Sztuki w Łodzi Museum für Kunst und Gewebe Hamburg, Niemcy Galeria OPUS w Łodzi Galeria Piotra Dąbrowskiego The Art of Poster w Warszawie Muzeum Miasta Łodzi

foto: Piotr Piantoni – 123 –

Ważniejsze wystawy exhibitions

1978

– Ogólnopolska Wystawa Grafiki, Łódź

– Ogólnopolska Wystawa Młodej Grafiki, Poznań

1979

– IX Międzynarodowe Biennale Exlibrisu Współczesnego, Malbork

– Wystawa Malarstwa i Grafiki, Galeria‘78, Łódź

– Tydzień Plastyki Łódzkiej, Łódź

1980

– Wystawa Grafiki Łódzkiej, Landau, Niemcy

– Wystawa Miniatur Graficznych, Galeria Klaus Rödel, Dania

– Wystawa Pedagogów PWSSP, Galeria BWA, Łódź

1981

– Ogólnopolska Wystawa Grafiki, Galeria BWA, Łódź

– Ogólnopolski Konkurs Plastyczny „POSTAWY '81”, Kraków

1982

– Wystawa 10 artystów z Polski, Galerie Cour des Antiquaires, Paryż, Francja

– Wystawa 5 artystów z Polski, Galerie Atelier '74, Paryż, Francja

1984

– Międzynarodowa Wystawa Exlibrisu, Waimar, Niemcy

– Międzynarodowe Biennale Plakatu, Warszawa

1985

– Międzynarodowe Biennale Grafiki Użytkowej, Brno, Czechy

– „Arts of Today”, Budapeszt, Węgry

1987

– Biennale Plakatu Polskiego, Katowice

1988

– Międzynarodowe Biennale Grafiki, Kraków

– Międzynarodowe Biennale Plakatu, Warszawa

– Międzynarodowy Kongres Reklamy, Wilno, Litwa

1989

– Wystawa Plakatu Polskiego, Hawana, Kuba

– Wystawa Plakatu Polskiego, Meksyk

1990

– Kontraste aus Lodz, Stadtmuseum, Groß Gerau, Niemcy

1991

– Ecole de Lodz, Chateau de Condamine, Grenoble, Francja

– Inernational Trademark Center, Zandhoven, Belgia

– 124 –

1992

– VI Wiosenny Salon Plakatu Polskiego, Muzeum Plakatu w Wilanowie, Warszawa

– Współczesny Exlibris Europejski, Wałbrzych

1994

– 14. Międzynarodowe Biennale Plakatu w Warszawie

– The 4th International Poster Triennal in Toyama, Japonia

– 14. Ogólnopolski Otwarty Konkurs na Grafikę, Łódź

– POSTER '94 Trnava Poster Triennal, Trnava, Słowacja

– VII Wiosenny Salon Plakatu Polskiego, Muzeum Plakatu w Wilanowie, Warszawa

1995

– 14. Biennale Plakatu Polskiego, Katowice

– Wystawa Pedagogów „50 lat PWSSP w Łodzi – w Kręgu Sztuk Projektowych”, Łódź

– Exhibition Polish Poster, Dansk Plakatmuseum, Ärhus, Dania

1996

– TYPO KONSTRUKCJA, Wystawa Plakatu ze zbiorów Muzeum Narodowego w Poznaniu, Łódź

– 15. Międzynarodowe Biennale Plakatu w Warszawie

– 3. Intrnational Theatre Poster, Osnabrück, Niemcy

-14. Ogólnopolski Konkurs Otwarty na Grafikę, Łódź

1997

– The 5th International Poster Triennal in Toyama, Japonia

– POSTER '97 Trnawa Poster Triennial, Słowacja

– 15. Biennale Plakatu Polskiego, Katowice

– VIII Wiosenny Salon Plakatu Polskiego, Muzeum Plakatu w Wilanowie, Warszawa

1998

– 16. Międzynarodowe Biennale Plakatu w Warszawie

– International Biennal of the Poster in Mexico, Franz Mayer Museum in Mexico City, Meksyk

1999

– Wystawa Plakatu Polskiego 1945-1997, Falun Dalarnas Museum, Szwecja

– Wystawa Plakatu Polskiego, Sofia, Bułgaria

– Kontraste aus Lodz, Stadtmuseum, Groß Gerau, Niemcy

– 16. Biennale Plakatu Polskiego, Katowice

2000

– TYPO KONSTRUKCJA 2, Wystawa Plakatu ze zbiorów Muzeum Narodowego w Poznaniu (S. Iwański, B. Monguzzi, N. Ott + B. Stein, W. Pluta), Państwowa Galeria Sztuki w Łodzi

– 17. Międzynarodowe Biennale Plakatu w Warszawie

– The 6th International Poster Triennal in Toyama, Japonia

– 125 –

2001

– 17. Biennale Plakatu Polskiego, Katowice

– Thrid International Triennal Of Stage Poster Sofia 2001, Bułgaria

2002

– 18. Międzynarodowe Biennale Plakatu w Warszawie

– Wystawa, Plakaty Miejskiej Galerii Sztuki w Łodzi, Galeria Bałucka, Łódź

2003

– 18. Biennale Plakatu Polskiego,Katowice

– Wystawa pokonkursowa na plakat promujący przystąpienie Polski do Unii Europejskiej, Kraków

2004

– 19. Międzynarodowe Biennale Plakatu w Warszawie

– Golden Bee 6 – Międzynarodowa Wystawa Plakatu, Central Artsis Hall, Moskwa, Rosja

2005

– 5. Festiwal Plakatu w Krakowie, Pałac Sztuki, Kraków

– Salon Plakatu Polskiego, Muzeum Plakatu w Wilanowie, Warszawa

– 19. Biennale Plakatu Polskiego w Katowicach

– 10. Międzynarodowe Biennale Plakatu Teatralnego w Rzeszowie

2006

– 20. Międzynarodowe Biennale Plakatu w Warszawie

– Wystawa Plastyka i Film – Artyści wykładowcy Łódzkiej Szkoły Filmowej, Muzeum Kinematografii w Łodzi

– Wystawa Laureatów 19. Biennale Plakatu Polskiego w Katowicach, Galeria Uniwersytecka w Cieszynie

– Professor Sławomir Iwański Plakate, Ass. Piotr Karczewski Plakate, Studenten Verpackungsdesign,

– Galerie Kunen Dülmen, Niemcy

2007

– 20. Biennale Plakatu Polskiego w Katowicach

– Indywidualna wystawa plakatu Galeria Opus-Film

– Indywidualna wystawa plakatu Galeria Blok

– Salon Plakatu Polskiego Muzeum Plakatu w Wilanowie

– 11. Międzynarodowe Biennale Plakatu Teatralnego w Rzeszowie

– China International Biennial Poster Chin

– Laureaci 20 – tego Biennale Plakatu Polskiego w Katowicach

2008

– 21. Międzynarodowe Biennale Plakatu Muzeum Plakatu w Wilanowie, Warszawa

– Indywidualna wystawa plakatu Galeria Na schodach ASP Kraków

– Tradycje konstruktywistyczne w Plakacie Polskim Muzeum Plakatu w Wilanowie, Warszawa

– Zamknięty konkurs na plakat COEXISTENCE i wystawa pokonkursowa, Instytut Sztuki Mediów, Warszawa 2009

– Indywidualna wystawa plakatu Galeria BWA w Rzeszowie

– Indywidualna wystawa plakatu Galeria Rogatka w Radomiu

– Wystawa Pedagogów Katedry Projektowania Graficznego ASP w Łodzi, Galeria Allmendinger w Łodzi

– 21. Biennale Plakatu Polskiego w Katowicach

– Wystawa Pedagogów Katedry Projektowania Graficznego ASP w Łodzi, Galeria Nova Sin, Ostrava Czechy

– Plakate aus Łódź, Galeria Fachhochschule Dortmund, Niemcy

– Wystawa Pedagogów ASP w Łodzi pt. Wzajemne oddziaływania, Galeria Flottmann – Hallen, Herne Niemcy

2010

– Triennale Internationale de l’affiche politique, a Mons, Belgia

– 21. Międzynarodowe Biennale Plakatu Muzeum Plakatu w Wilanowie, Warszawa

– Golden Bee Moscow, Rosja

– Indywidualna wystawa plaktu, kawiarnia RELAKS, Warszawa

– 126 –

dyrektor: Ryszard Czubaczyński kurator wystawy: Katarzyna Kuropatwa redakcja katalogu: Katarzyna Kuropatwa projekt graficzny katalogu: Krzysztof Iwański / www.ivvanski.com projekt graficzny plakatu i zaproszenia: Filip Iwański współpraca i DTP: Mirosław Łukasiewicz fotografia na stronie 122/123: Piotr Piantoni tłumaczenie na język angielski: Justyna Rucińska druk: Drukarnia WoWo wydawca: Muzeum Miasta Łodzi 91-065 Łódź, ul. Ogrodowa 15 www.muzeum-lodz.pl muzeum@muzeum-lodz.pl Łódź 2011 Sławomir Iwański iwanski@toya.net.pl

Mecenas wystawy:

ISBN 978-83-87434-62-5

Patron prasowy: