IZB Tijding 4, 2018

tijding.

Ledenblad van de IZB, jaargang 80, nr. 4

Missionair-diaconaal werk in Capelle aan den IJssel Miq (12): ‘Kan ik hier gedoopt worden?’

Wiebe van Horssen, missionair coördinator Dordrecht Aldert van der Spek, ondernemer en christen

Podcast COLUMN

In 1905 verscheen bij uitgeverij Callenbach in Nijkerk ‘Een gids ter verbanning van vreemde woorden uit de Hollandsche taal'. Het boekje, ruim 60 pagina’s, biedt voor allerlei woorden uit andere talen een Nederlands equivalent. Zo zou een automobile een ‘tuf-tuf’ moeten worden genoemd en de term juridisch vervangen moeten worden door ‘rechtsgeleerd’.

In onze tijd van downloaden en upgraden, scrollen en skypen kunnen we er meewarig om glimlachen. Hoewel niet elke vooruitgang een zegen is. Neem nu het woord podcast. Volgens een lezer van de Volkskrant het ‘lelijkste, vieste en walgelijkste woord van de laatste tien jaar’. Ik moet zeggen dat ik niet zo snel een woord paraat had, dat dit naar de kroon zou steken.

Ontmoeting met Wiebe van Horssen, missionair coördinator in Dordrecht

‘De Geest is vangen in ee ‘Volkskoffiehuis’ prijkt met grote letters op de gevel van het missionaire

De term podcast is een samentrekking van iPod (de mp3speler van Apple) en het Engelse werkwoord broadcast (uitzenden). Een prachtige nieuwe techniek, met een draak van een naam. Toen de Volkskrant haar lezers om bruikbare Nederlandse alternatieven vroeg, werd er van alles geopperd: van ‘radiopot’ tot ‘oorboek’, maar geen enkele suggestie kon de jury bekoren.

De term die nog het meest in de buurt kwam was ‘webzending’.

centrum aan de Grotekerksbuurt in de

Daar veerde ik bij op. Het leek me onbedoeld een uitstekende samenvatting van onze ‘podcast’ voor ondernemers en leidinggevenden, en van de dagelijkse bijbel-podcast ‘Eerst dit’, die we samen met de EO hebben ontwikkeld. Missionaire toerusting, om het geloof te leren verbinden met het dagelijks leven. Dat mag je met recht webzending noemen.

van Wiebe van Horssen; hij coördineert

Ds. Sjaak van den Berg Algemeen directeur

2

historische binnenstad van Dordrecht.

‘Laat dat maar staan; het is wel gepast’, zeiden de vrijwilligers van de Dordtse evangelisatie, toen ze het prachtige pand vlak achter deDom in gebruik namen als vintage-winkel en inloophuis-met-kapel.

Sinds 1 september is dit het werkterrein het missionaire werk van de tientallen kerken en geloofsgemeenschappen in de stad.

s niet te en methode’

Boeken, serviesgoed, kleding, kaarten, snuisterijen, de sfeervolle scharrelzaak biedt voor elk wat wils. Rechts achterin bevindt zich ‘DE WEG NAAR BOVEN’, de trap naar de fraai getimmerde kapel. ‘Een droomlocatie’ beaamt Wiebe, als we aan één van de tafeltjes met een bak koffie nader kennismaken. ‘De ruimte biedt allerlei mogelijkheden, bijvoorbeeld voor het aanwaaigesprek dat wordt georganiseerd (Bord op de stoep: ‘Koffie of thee met een dominee’) of voor een Alphacursus in de weken na ‘The Passion’, die komend voorjaar in Dordt wordt gehouden. We denken er over om een kunstzinnige boom te plaatsen waar mensen hun droom voor de stad aan kunnen hangen of een bus waar ze gebedsintenties in kunnen deponeren.

Avonturier Wiebe heeft een uitgesproken avontuurlijke, ondernemende inslag; had-ie als tiener al. Op 16-jarige leeftijd volgde hij in de zomer een taalcursus op een bijbelschool in Engeland. ‘Reizen, je grenzen verleggen, nieuwe dingen ontdekken, daar leer je van; dat heb ik van huis uit meegekregen. In dat opzicht was ik avontuurlijker dan veel van mijn leeftijdgenoten op het dorp.’ Met World Servants ging hij naar Bolivia, met Open Doors naar China. De afgelopen acht jaar werkte hij op het platteland van Mozambique. ‘Veel zendingswerkers zijn óók avonturiers. Daar is niks mis mee. Je karakter kan op die manier dienstbaar zijn aan het werk in Gods Koninkrijk.’

Als hij zijn levensloop de revue laat passeren, zegt hij zo nu en dan: ‘Dat ervoer ik als een knipoog van Boven’. Daar leeft-ie van (wie niet trouwens?).

Wiebe: ‘Mijn vrouw en ik konden geen kinderen krijgen.

We waren na alle medische onderzoeken op het punt beland dat we die realiteit hadden te accepteren. Het viel samen met onze oriëntatiereis naar Mozambique, ter voorbereiding op onze uitzending. We namen het besluit om te gaan, kort daarna bleek Gerdine zwanger.

Een verhoring van veel gebeden. Een knipoog van God. We zouden gaan, mét ons kind.’

Missio Dei Door zijn opleiding en ervaring beschikt Wiebe over managementvaardigheden en theologische bagage.

In Mozambique werkte hij samen met meer dan dertig kerkgenootschappen en honderden vrijwilligers. ‘Met respect voor de kerkelijke diversiteit en veelkleurigheid mochten wij de lokale kerkelijke gemeenten mobiliseren, motiveren en toerusten om invulling te geven aan de ‘Missio Dei’, zowel met praktisch-diaconale initiatieven - dagelijks brood - als puur-missionaire activiteiten brood des levens. We deden veel aan kleuter- en basisonderwijs, vakopleidingen; maar ook toerusting en theologische vorming.’ Na acht jaar pionieren groeiden

3

de initiatieven toe naar meer zelfstandigheid; ze konden worden overgedragen aan de lokale bevolking. ‘Ons werk zat er op. Ook met het oog op de ontwikkeling van onze drie kinderen bereidden we ons voor op terugkeer.

Via internet had ik daar de vacature uit Dordrecht onder ogen gekregen en gesolliciteerd. Maar op de dag van vertrek verkeerde ik nog in onzekerheid. Het kostte me moeite om het werk los te laten en om op pad te gaan, zonder te weten hoe de toekomst er uit zou zien. Op de terugreis maakten we een tussenstop in Johannesburg.

Daar kreeg ik een positieve reactie op mijn sollicitatie.

Dat was weer zo’n knipoog.’

Ondanks alle grote verschillen zijn er ook opvallende parallellen tussen het werk in Mozambique en de nieuwe baan in Dordrecht. ‘Veel kerken, zeer divers, maar met een gedeeld missionair verlangen om van betekenis te zijn voor de samenleving. ‘Missie Dordt’ heeft op dat punt een goede reputatie, met allerlei initiatieven op het gebied van evangelisatie en diaconaat (zie de site www.dordtse-evangelisatie.nl).

Profielen Wiebe: ‘In de afgelopen maanden heb ik ontdekt dat in kerken en gemeenten veel smeult. Je hoeft het bij wijze van spreken alleen maar aan te blazen. Ik was aangenaam verrast door wat er al gebeurt. Bij gemeenten met een traditionele kerkdienst verwachtte ik dat ze erg naar binnen gericht zouden zijn, bij andere geloofsgemeenschappen met een eigentijdse liturgie ging ik zomaar uit van een stevige missionaire presentie. Maar die ideeën bleken lang niet altijd te kloppen.

Als ik iets heb geleerd in deze eerste periode, is het wel dat de Geest niet in één methode of werkwijze is te vangen.

Die verscheidenheid is geen zwakte, maar een kracht.

Een hoog-liturgische dienst in de Dom spreekt heel andere mensen aan dan een laagdrempelige samenkomst in een buitenwijk.

4

Maar elk van hen trekt mensen van buiten. Bij beiden komen mensen tot geloof, worden kerktoetreders gedoopt. Of neem de missionaire presentie rond ‘The Passion’: de ene gemeente heeft ideeën over ‘Heilige herrie’, met thema’s uit het evangelie in moderne muziek, een andere gemeente kiest juist voor ‘Heilige stilte’. Die werkwijze staat mij voor ogen: we ontwikkelen ‘profielen’ waar gemeenten bij kunnen aanhaken, met behoud van hun eigen identiteit.

De differentiatie doet ook recht aan de diversiteit van de doelgroepen. De yuppen in Stadspolder verschillen van de ‘dorpsbewoners’ van Dubbeldam, of van de inwoners van achterstandswijk Krispijn of de gemengde bevolking van de binnenstad.

Wind Het gebed om het werk van de Heilige Geest vindt Wiebe cruciaal, ‘ook om alert te zijn waar wind van de Geest waait. Liever dan zelf van alles te initiëren, wil ik dáárbij aansluiten. Daar kun je verheven over praten, maar het voltrekt zich in het concrete alledaagse werk van adviseren en coördineren. Net deze week heb ik overlegd met drie kerken die gezamenlijk missionair jeugdwerk willen opzetten. Dat probeer ik dan maximaal te faciliteren. Wél met inachtneming van mijn rol: ik neem de klus niet over, het blijft hún werk. En ik hoop en bid dat ons werk aansluit bij de beweging van de grote Missionaire Coördinator.’

Voorportalen Voorlopig heeft hij een aanstelling voor een jaar, met de mogelijkheid van verlenging. ‘Bij missionair werk denken velen nog in termen van ‘Kom maar naar ons’, terwijl ik hoop de omgekeerde beweging in gang te krijgen. Trek er op uit, bijvoorbeeld naar scholen. Creëer ‘voorportalen’ van de kerk, waar je het gewone leven met anderen deelt.

En dus ook je geloof. Zoals Paulus ergens schrijft: “We wilden niet alleen evangelie met jullie delen, maar ook ons leven”.’

Wiebe van Horssen ‘Al sinds ik in mijn tienerjaren tot geloof kwam, heb ik een drive gehad om het in mijn dagelijks leven handen en voeten te geven. ‘Passie voor het evangelie en een hart voor mensen’, is een rode draad in mijn werk geweest, zegt Wiebe van Horssen (34), die zijn jeugd doorbracht in Alblasserdam. Hij voltooide een opleiding Management, Economie en Recht en HBO-theologie. Via de Verburg Charity Foundation uit Stolwijk, waar hij een afstudeerproject afrondde, raakte hij nauw betrokken bij ontwikkelingswerk.

Na zijn studie was hij 5 jaar projectcoördinator bij de stichting, daarna werd hij door de stichting Kimon uitgezonden naar Mozambique, waar hij de afgelopen 8 jaar heeft gewerkt; hij deed management- en adviestaken, was actief in missionair kinder- en jongerenwerk en in theologisch onderwijs.

5

‘Ze zagen hoe Miq door God gevonden was en hoe hij gedoopt werd. Het was een prachtig moment.

Ontroerend, feestelijk.’

Kan ik hier gedoopt worden?

6

Het is nu zo’n twee jaar geleden dat hij op een zondagmorgen in zijn eentje de kerk kwam binnenlopen. Hij was nog net geen 12. Miq heette hij. Via de website had hij contact gezocht en gevraagd hoe je lid kon worden van een kerk en of je gewoon op zondag naar binnen mocht lopen. Van huis uit was hij niet met geloof opgevoed, al was zijn moeder wel religieus. Zijn vader kende hij niet.

Een bijzondere tiener, vroegwijs. Via het internet had hij zich georiënteerd op geloof en op kerken. De Pelgrimvaderskerk was dicht bij zijn huis.

Zo kwam hij op die morgen de kerk binnen. Bij de deur kreeg hij een liedboek en een liturgie in handen gedrukt. Na de dienst maakten een paar gemeenteleden een praatje met hem. De zondag erop was hij er weer. En zo bleef hij heel wat zondagen naar de kerk komen. Iedere keer als het hem lukte om zijn moeder zo ver te krijgen dat het mocht. Want zijn moeder vond het maar niets en liet hem sowieso niet graag alleen op pad gaan. Na een tijdje vroeg hij: ‘Kan ik hier gedoopt worden?’

Ondertussen was hij niet onopgemerkt gebleven en had voor wat consternatie gezorgd bij de tieners. In een aantal gezinnen kwam hij ter sprake.

‘Dus die jongen met die donkere krullen, die telkens alleen naar de kerk komt, die mag niet van z’n moeder naar de kerk? En die komt omdat hij zelf naar de kerk wil?’

Voor veel tieners was dat de wereld op z’n kop.

De twee gemeenteleden die zich over hem ontfermd hadden, lieten hem na een paar zondagen met mij kennismaken na een dienst. Toen kon hij zijn vraag over de doop ook aan mij stellen. ‘Natuurlijk kun je je bij ons laten dopen, maar doe eerst maar eens een tijdje mee.’ Bovendien moesten we ook eerst een keer met zijn moeder praten en vragen wat zij er van vond als hij gedoopt zou worden.

Catechese Zo is het ook gegaan. Miq was er heel vaak in de morgendiensten.

Hij mocht van z’n moeder ook mee met het tienerweekend en met het gemeenteweekend. Zijn moeder is een keer na een dienst gekomen om Miq op te halen en toen hebben we een poosje staan praten. Als Miq graag gedoopt wilde worden, dan mocht dat wel van haar. Zo besloten we om een jaar doopcatechese te houden. Op dinsdagmiddagen kwam Miq na schooltijd naar de kerk en verdiepten wij ons samen in het christelijk geloof. We gingen beetje bij beetje de Apostolische Geloofsbelijdenis langs. Verder hadden we het over bidden, over de Bijbel. Over doop en belijdenis doen, over Avondmaal.

Dat laatste had Miq inmiddels heel wat keren meegemaakt in de kerk. De tafel, brood en wijn. Hij vroeg zich af of hij ook

mee mocht doen met de Avondmaalsviering als hij gedoopt was.

Belijdenis Dat was een mooie vraag voor de kerkenraad. Als Miq gedoopt zou gaan worden op z’n veertiende, dan zou hij de vraag krijgen of hij in God gelooft, de Vader, de Zoon en de Geest.

En of hij Jezus wil volgen, of hij mee wil doen in de gemeente.

Als hij ‘ja’ zou gaan zeggen, dan deed hij belijdenis. Doop op belijdenis. Zouden we dat ook belijdenis-doen noemen in formele zin en Miq ook uitnodigen om Avondmaal te vieren?

We zijn immers gewend dat mensen die avondmaal vieren belijdenis hebben gedaan.

Nu kwam het goed uit dat we al eerder over dit soort vragen hadden gesproken. In onze nieuw gestichte gemeenschap in Spangen (Geloven in Spangen), waren er ook tieners die gedoopt wilden worden en daarvoor ook een belijdenis uitspraken.

Toen hadden we samen met Nico van Splunter, de voorganger in Spangen, na een bezinning uitgesproken dat het goed zou zijn als tieners vanaf een jaar of veertien, vijftien, gedoopt zouden worden na het doen van belijdenis en dat ze daarna ook deel zouden mogen nemen aan het Avondmaal. In de kerkenraad besloten we dat we het bij Miq ook zo zouden doen.

Feestelijk Afgelopen september was het zo ver. In een feestelijke dienst werd Miq gedoopt. In dezelfde dienst namen zo’n tien kinderen afscheid van de nevendienst. Zij stonden bij het doopvont en kregen ieder persoonlijk een hand op hun hoofd en een zegen mee. Zo werden ze welkom geheten op het vervolgtraject, op weg naar belijdenis doen en ‘hardop ja-zeggen’. Zij hoorden daarna hoe Miq vertelde waarom hij gedoopt wilde worden en hoe hij op zoek was gegaan naar God. Ze zagen hoe Miq door God gevonden was en hoe hij gedoopt werd. Het was een prachtig moment.

Ontroerend, feestelijk.

Het mooiste van alles was misschien nog wel dat het ons allemaal was overkomen en geschonken. We hadden Miq niet bereikt met één of andere actie. We hadden hem niet zelf uitgenodigd en ‘binnengehaald’. Hij was door God op ons pad geplaatst.

Natuurlijk, het ging niet buiten ons om. We hadden een website, er waren gemeenteleden die zich over hem hadden ontfermd en er was ruimte om met hem een bijzondere weg te gaan. Maar het was vooral een Godswonder.

Ds. Arjan Markus Pelgrimvaderskerk, Rotterdam-Delfshaven

7

‘M’n gezin, werk en geloof hebben me gevormd tot wie ik ben’ “Hoe ging dat, 25 jaar geleden? Mijn vrouw Linda was actief in de kerk, ik in mijn bedrijf. Rond de doop van onze kinderen is het geloof veel meer voor me gaan leven. In die tijd is mijn relatie met Christus opgebloeid. Ik werd ambtsdrager, eerst diaken, daarna ouderling.

‘Laat eens met een tekening zien wie je bent’ vroegen ze laatst aan het begin van een cursusdag van de branchevereniging van loon- en grondwerkers, waar ik bestuurslid van ben. Op de flipover tekende ik vijf poppetjes, een pand en een kruis.

‘M’n gezin, m’n werk en m’n geloof in Jezus Christus; die drie hebben me gevormd tot wie ik ben. Het gaat er maar om dat die drie met elkaar in balans zijn.’ Door die paar zinnen had ik de rest van de dag heel andere gesprekken dan gewoonlijk tijdens die branche-bijeenkomsten. Het is mijn ervaring dat je maar het beste meteen open kaart kan spelen, en zeggen wat je beweegt. Laatst spraken we bij een ondernemersevent over de vraag wat er zo kenmerkend is aan christen-zijn en leidinggegeven. Ik vind het dan wat mager als je niet verder komt dan: ‘Ik ben goed voor mijn personeel’. Waarom zou je niet veel explicieter het gesprek aangaan over het geloof?

Kruip niet weg in je rol als ondernemer maar neem je plaats in die God je heeft gegeven en wees tot zegen.

Alles wat ik heb, heb ik van God ontvangen. Zo kijk ik ook naar mijn bedrijf en naar dit pand. Toen wij zeven jaar geleden dit bedrijfspand lieten bouwen hadden Linda en ik het op ons hart om een deel als het ware aan Hem terug te geven, aan Hem te wijden. We zeggen zo vaak: ‘Neem mijn leven, mijn hart, mijn tijd, en ‘laat het Heer, toegewijd zijn aan Uw eer’.

We wilden dat ook concreet maken door 150 vierkante meter een aparte bestemming te geven. Met hulp van Rotterdamse straatjongeren die participeren in een project van Youth for Christ hebben we het ingericht als een Hollands café.

Veel steigerhout, leuke zitjes, een sfeervolle plek. Toen het klaar was, kregen we allerlei aanvragen; variërend van een klaverjasavondje tot een bruiloft. Maar dat wilden we nu net niet.

We wisten dat het een ‘plek voor God’ zou zijn, maar hadden geen concrete ideeën.

8

Ik kan je zeggen: dat is best lastig voor een ondernemer. Je wilt aanpakken. We baden ervoor en wachtten wat er op ons pad zou komen. We zijn nu 7 jaar verder en het heeft onderdak geboden aan heel veel activiteiten: Alpha, Youth-Alpha, catechisatiegroepen van Follow Me, een paar keer per jaar is er een mannenontbijt met deelnemers uit 5 verschillende kerken, en ga zo maar door. ‘De Verdieping’ is uitgegroeid tot een begrip in de regio. Het is geen kerkruimte, maar ‘neutraal’ terrein, dat maakt de drempel laag.

‘Kruip niet weg in je rol als ondernemer maar neem je plaats in die God je heeft gegeven en wees tot zegen.’

Over kerkruimte gesproken: ‘De kerk in het dorp was toe aan een opknapbeurt, een nieuw plafond, nieuwe vloer, etc. In de kerkenraad bespraken we de consequenties. Zes weken lang zouden we elders moeten kerken. Uitwijken naar het kerkgebouw van de vrijgemaakten was geen optie; te klein. Toen hebben we gezegd: kom dan maar hier, in de loods, tussen de machines. ‘Kathedraal’ van der Spek. Elke zondag zetten we 550 stoelen neer, piano erbij. Het is een kostbare herinnering.

Er was een doop- en een avondmaalsdienst. Bij het avondmaal zaten de ouderen aan tafel, de andere gemeenteleden stonden eromheen. Dat benadrukte de onderlinge verbondenheid.

Mijn vader, 87 jaar, die als boer jaren op deze grond heeft gewerkt, zat naast me tijdens het avondmaal. Tijdens een moment van stilte, zei hij plotseling hardop: ‘Dat ik dit nog mag meemaken!’ Het was ontroerend.

Linda en ik vonden het iedere zondag wel spannend. Als de stroom maar niet uitvalt, als alles maar goed gaat... Je voelt je als gastvrouw en gastheer verantwoordelijk. Tot we ons realiseerden dat God hier eigenlijk de grote Gastheer is. Hij was er al lang voor wij er waren.”

Aldert van der Spek Directeur van Van der Spek loonen grondwerken in Bergschenhoek, maakt deel uit van het ondernemersnetwerk van de IZB.

‘Perspectief Jeugdwerk’ zet zich in voor de wijk

Met de ogen van Christus naar de mensen kijken Al jaren is de Ontmoetingskerk in Capelle aan den IJssel verbonden aan de IZB. Er lopen veel lijntjes van de kerk naar de wijkbewoners. Binnenkort start een project gericht op de vorming van een missionaire pioniersplek.

9

Achter de klapdeuren klinken de opgewonden stemmen van wachtende kinderen. Binnen, in de grote zaal van het wijkcentrum, geeft Johan van der Klooster de vrijwilligers de laatste instructies voor de Kinderhuiskamer. ‘…. In de pauze krijgen ze bananen en mandarijnen. Daarna gaan we sjoelen.’

Zijn uitleg bij het ingewikkelde knutselwerkje met ijzerdraad en klittenband is dan al achter de rug.

De kinderen heten hier Ajoub, Gyan, Demir, Londen, Fair, Quidaira, Je’leya, Rismaily – tientallen naamkaartjes liggen uitgestald, want je weet nooit wie er komen. Vrijwilligster Clara vraagt zich bezorgd af waar haar kleinzoon naar toe is gedribbeld, hij legt een puzzeltje in een bijzaaltje. We doen nog een bakje koffie. Marjolein, een vijftiger, vertelt dat ze via haar psycholoog dit vrijwilligerswerk is ingerold. ‘Geen kleinkinderen, kinderen groot; ik heb tijd zat. En buiten dat: het is dichtbij. Als ik gas geef, vijf minuutjes met de scooter.’ Haar tongval verraadt dat Rotterdam hier niet ver vandaan ligt.

Ook aan tafel: een gezellige prater; petje op, twee opvallende oorringen en een geheel eigen gevoel voor humor (‘Ze zeggen dat ik Dik ben, maar ik ben Henk’). Hij werkt bij de sociale werkplaats, maar neemt eens in de maand een middagje vrij om erbij te zijn. ‘Zo leuk jôh, met die kinderen.’ Zijn vrouw komt straks ook.

Klokslag twee uur zwaaien de deuren open en stroomt de gang leeg. Dertig kinderen grissen hun naambordje uit de lange rijen op tafel en nemen luidruchtig hun plekken aan tafel in. Zonder toelichting vinden ze geroutineerd hun weg.

Nieuwe gasten melden zich bij Johan (‘Ik ben Catharina, niet met een K’).

‘Ik vind het een uitdaging om die kinderen niet te laten vallen, maar om ook steeds het goede in hen te blijven zien en te benoemen’

Missionaire drive Ruim zes jaar geleden is deze woensdagmiddag-activiteit in de wijk Capelle-Schollevaar opgezet, ‘gek genoeg op het moment dat het welzijnswerk door de gemeente werd wegbezuinigd’, vertelt Johan. ‘We hadden de eerste keer gerekend op zo’n 15 kinderen, maar er kwamen er 48....’

Deze Kinderhuiskamer is één van de activiteiten van ‘Perspectief Jeugdwerk’. Onder deze naam helpen Johan en zijn vrouw Annelies de kerk en de wijk bij jeugdwerk. Ze zijn lid van de Ontmoetingskerk, waarin de Christelijke Gereformeerde Kerk van Rotterdam-Oost en de Hervormde wijkgemeente Schollevaar samen huizen. De beide gemeenten hebben al jaren een relatie met de IZB. ‘De Ontmoetingskerk heeft van meet af aan een missionaire drive gekend; door het karakter van onze samenwerking zijn we sowieso een open gemeente.’

10

Kenmerkend voor Capelle is ook dat er korte lijntjes lopen met de burgerlijke gemeente. Ruim 10 jaar geleden werd op initiatief van o.a. ds. René van Loon, gangmaker van ‘Kerk voor de buurt’, de ‘wijkwinkel’ begonnen. Een inloophuis waar wijkbewoners terechtkunnen met hulpvragen, bijvoorbeeld over belastingformulieren of schuldhulpverlening. Johan: ‘Naast de diaconale hulp aan volwassenen wilden wij ook graag iets voor kinderen en jongeren in de wijk.’ Perspectief Jeugdwerk biedt missionaire en sociaal-maatschappelijke activiteiten, zoals huiswerkbegeleiding of de knutselclub van vanmiddag. ‘Het draait hier om aandacht en geborgenheid.

Vanuit een christelijke visie doen we dit als dienst aan de wijkbewoners. Het is een bijdrage aan de sociale cohesie, gewoon ‘goed doen’. Ik probeer met de ogen van Christus naar de mensen te kijken. We doen hier niet aan evangelisatie

of PR voor de kerk. Maar in de persoonlijke contacten hoef je niet te verbergen vanuit welke motivatie je dit werk doet. Ik merk onder ouders best veel openheid om over het geloof te spreken. Er is ook verlegenheid, omdat ze niet goed weten hoe ze kinderen christelijke waarden kunnen meegeven in de opvoeding.’

Meegroeien Naast de Kinderhuiskamer is er ‘De Schatgravers’, de woensdagavondclub in de kerk. ‘Sommige kinderen zie ik eerst hier, dan ’s avonds in de kerk.’ Op zaterdagmorgen is er kinderclub in Schollevaar-Oost en een tienermeidenclub ‘Girlz Only’. Verder is er jaarlijks een vakantiebijbelclub en zijn er maandelijks sportactiviteiten. ‘Het sportwerk is een mooi middel om een relatie met kinderen uit de wijk op te bouwen en hen iets te laten zien van de liefde van God.’ Iedere zomervakantie organiseert de Ontmoetingskerk een sportweek. Johan: ‘Het mooie vind ik dat je met kinderen en jongeren meegroeit. Ik volg hun ontwikkeling en zie hoe ze na een aantal jaren zelf ‘meester’ worden bij een activiteit.’

Door alle activiteiten functioneert Johan voor veel kinderen als vertrouwenspersoon. ‘Gezien mijn karakter en aanleg voel ik me het meest thuis in één-op-één contacten. In elke groep bevinden zich wel een paar brutale of ongezeglijke kinderen.

Als je je daar dan wat meer in verdiept, stuit je op probleemgezinnen, met een zwak-sociale structuur. Ik vind het een uitdaging om die kinderen niet te laten vallen, maar om ook steeds het goede in hen te blijven zien en te benoemen.’

‘Meester, er zit allemaal lijm aan m’n handen.’ Daar kon je op wachten. Het wijkcentrum is een walhalla voor liefhebbers van speelgoed. Treintjes, bouw- en blokkendozen, kralen, kleurpotloden, viltstiften en papier – alles wordt letterlijk uit de kast gehaald, deze middag.

Naar een nieuwe kerkplek ‘We verlangen naar een plek in Schollevaar waar we samen het geloof in Jezus Christus (uit)delen.

Een plek waar Jezus hoop geeft in gebrokenheid.’

Zinnen uit het beleidsplan voor een nieuwe pioniersplek in Capelle-Schollevaar. Binnen afzienbare tijd zal in samenwerking met de IZB een vacature worden geplaatst voor een nieuwe missionaire werker. Tot de zomer van 2018 werkte Gert van den Bos in de wijk; hij verhuisde naar ‘Assen zoekt’.

De nieuwe opzet betekent een accentverschuiving.

Er zijn in de afgelopen jaren veel missionair-diaconale contacten gelegd met buurtbewoners. Het nieuwe project zal dankbaar gebruik maken van dat netwerk en inzetten op de vorming van een pioniersplek/kerkplek, gericht op wijkbewoners die niet worden bereikt met de huidige vorm van kerkzijn. Daarbij ligt de primaire focus op gezinnen met kinderen (ongeveer een derde van de 3000 huishoudens).

Johan van der Klooster was nauw betrokken bij de plannen, maar hij besloot te blijven bij zijn stiel: kinderen jeugdwerk. ‘Ik hoop dat de nieuwe missionaire werker, de twee predikanten en mijn vrouw en ik een goed team zullen vormen. Van andere missionaire werkers en predikanten hoor je weleens dat ze hun post eenzaam vinden. Wat dat betreft bevinden we ons hier in een luxe positie, waarin je elkaar kunt aanvullen en opvangen.’

‘Eigenlijk heb ik een drukke dag’, zegt een van de kinderen, die bezig is om de laatste baan van een pagina-vullende regenboog te kleuren. ‘Eerst naar school, dan naar de knutselclub, dan naar turnen.’ De viltstift piept onder haar knuistje. Ze komt hier bijna elke week. ‘Soms ook met mijn zus. Die is uit haar hoogslaper gevallen.’ In de linkerbovenhoek van de tekening schrijft ze ‘Voor’. Dan vraagt ze: ‘Weet u hoe je Yvette schrijft? Zo heet m’n moeder.’

11

Podcast ‘Eerst Dit’: relevante woorden voor de werkdag

5 jaar ‘De Brug’, Huizen

Ds. Jan-Maarten Goedhart (IZB-Focus), dr. Kees van Ekris (Zeist, Areopagus), ds Hanneke Ouwerkerk (Schoonhoven, Areopagus) ds. Dirk de Bree (Utrecht) en Minella van Bergeijk (hoofdredacteur EVA) leveren bijdragen aan de dagelijkse bijbelpodcast ‘Eerst dit’, een gezamenlijk initiatief van de EO en de IZB.

‘De Brug’, de missionaire pioniersgemeente in Huizen vierde in november het eerste lustrum. Evangelist Jan Verkerk constateerde in een terugblik dat niet alleen ánderen door het werk zijn geraakt; ook hijzelf is erdoor veranderd. ‘De ervaringen trekken sporen in mijn leven. En niet te vergeten de verhalen die mensen delen en hebben gedeeld. Hartverscheurend en diep ontroerend. God is goed!

Wie zich (gratis) aanmeldt krijgt elke werkdag ’s morgens vroeg een 7-minuten durende podcast in de Whatsapp, met een bijbelgedeelte en enkele gedachten daarbij, gericht op het dagelijks leven. De primaire doelgroep bestaat uit mensen in de leeftijd van 25-40 jaar, die willen groeien in geloof en het volgen van Jezus.

‘Veel mensen in de doelgroep hebben een drukke baan, gezin, activiteiten in de kerk, de sportclub, de sociale contacten, een cursus, en ga zo maar door. De tijd om geconcentreerd een Bijbelgedeelte te lezen en te overdenken schiet er al snel bij in’, zegt Daan Molenaar, conceptontwikkelaar van de EO. ‘‘Eerst Dit’ geeft mensen uit de doelgroep een gedachte waar je tijdens je werkdag wat aan hebt’, zegt ds. Sjaak van den Berg, directeur van de IZB. ‘Het is een bijbellezing en een prikkelende overdenking, die je helpt bij een missionaire levensstijl.

Origineel, concreet, to the point; houdbaar in tijden van vreugde en van verdriet.’

Er is veel animo voor de Whatsapp-bijbelpodcast.

Kort na de bekendmaking van het initiatief waren er al meer dan duizend aanmeldingen. ‘Eerst dit’ gaat maandag 3 december van start. Aanmelden kan nu al via www.eerstdit.nl.

12

Eén van die verhalen: ‘Een poosje geleden kwam een man aangelopen. Hij was al een poos op zoek naar een kerkplek. Volgens hem voldeed niks. Een laatste poging, De Brug. Hij vond een stoel, en is tot op heden niet meer weggegaan. Tijdens de laatste viering van het Heilig Avondmaal kwam hij naar voren zijn handen in een kommetje gevormd om het brood te ontvangen.

Ontroerend. Nadat we gezamenlijk gegeten en gedronken hadden, pakten we elkaars hand en in een aaneengesloten slinger baden we hardop het Onze Vader.

De Brug is geen succes. Het is een zegen dat deze plek er is waar mensen onderdak vinden.’

‘Focus’ naar Frankrijk De werkwijze van IZB-Focus voor missionaire toerusting in gemeenten vindt niet alleen breed weerklank in Nederland. Ook in Frankijk is er belangstelling voor de aanpak. In 2019 gaat een pilot van start, met vier kleine gemeenten in Zuid-Frankrijk.

‘De vragen waar we mee te maken hebben, zijn in hoge mate vergelijkbaar’, zeggen Jan-Maarten Goedhart en Martijn van den Boogaart na een oriëntatiebezoek.

De twee leden van het IZB-Focusteam bezochten samen met Tim Verduijn, regiocoördinator Frankrijk van de GZB, gemeenten in Montpellier, Ganges, Le Vigan en St. Hippolyte du Fort.

Kleine geloofsgemeenschappen, zoals de meesten van het kerkverband (UNEPREF) dat 3000 leden telt, verdeeld over 50 gemeenten. Ze ontmoetten er geëngageerde predikanten en kerkenraadsleden.

‘Het vele werk moet over weinig schouders worden verdeeld.

De gemeenschappen omvatten enkele tientallen leden. Ze zijn kwetsbaar en realiseren zich dat het met één generatie over kan zijn. Maar op de een of andere manier zijn ze vertrouwd met dat besef. ‘Is het hier ooit anders geweest?’. Het lijden en de strijd om het voortbestaan zit in het DNA van het Franse protestantisme.

We maakten kennis met missionair bevlogen mensen die met hun gemeenten een ultra-kleine minderheid vormen in een soms grimmig-seculiere omgeving. Door de cultuur van laïcité, de extreme nadruk op ‘neutraliteit’ in de publieke ruimte ten aanzien van geloofsovertuigingen, kun je in de Franse context niet eenvoudig bijvoorbeeld via school een christelijk programma aanbieden. Terwijl de kerk naast de school staat. We spraken een ambtenaar die in haar functie niets mocht laten blijken van het geloof, anders zou ze daar meteen op worden afgerekend.’

Ondanks die verschillen met de Nederlandse cultuur, zijn de vragen waar gemeenten voor staan vergelijkbaar. ‘We merkten veel herkenning toen we vertelden over onze nieuwe manier van kijken naar de gemeente, waarbij de ‘gathered church’ gericht is op toerusting van

13

de ‘scattered church’ om doordeweeks geloof en dagelijks leven te verbinden. Het accent van missionair werk verplaatst zich van losse evangelisatie-activiteiten, naar een missionaire levensstijl. ‘Het klinkt zo eenvoudig, maar het verandert alles’, zei een ouderling.’

Samen met de vier genoemde Zuid-Franse gemeenten - één in de grote stad, drie op het platteland - bereiden we nu een pilotproject voor. ‘We hebben bewust voor deze route gekozen: eerst een proef op lokaal niveau, daarna richten we ons tot de synode.’ De Franse gemeenten hebben veel belangstelling voor de ‘leergemeenschap’, waarin ervaringen worden uitgewisseld. ‘Het zou mooi zijn als gemeenten elkaar over en weer tot steun kunnen zijn, ook over de landsgrenzen heen. Daarbij hopen we zelf minstens zoveel te leren.’

14

De predikanten van de gemeenten brengen in het voorjaar van 2019 een werkbezoek aan Nederlandse gemeenten die een IZB-Focusproject hebben doorlopen. In de periode tot de start van het seizoen 2019-2020 wordt gewerkt aan de vertaling van materiaal. ‘Dat wordt een slankere versie, toegespitst op de Franse context.’ De GZB is bezig met de wervingsprocedure voor een predikant die namens de GZB en IZB het missionaire toerustingswerk van Focus in Frankrijk gaat coördineren.

‘Het is mooi om te zien hoe we op deze manier de samenwerking met de GZB verder kunnen verdiepen en verbreden. Dat is voor beide organisaties een belangrijke prioriteit voor de komende jaren.’

GAST COLUMN

‘Pap, ik heb een vriendin!’

De eerste keer dat ik haar tegenkwam was bij het voetbaltoernooi op de camping. We belandden in hetzelfde team. Ze was nogal luidruchtig voor haar (basisschool)leeftijd. Maar vooral ook heel fanatiek en super enthousiast. Ze ontpopte zich als een ware spelverdeler. Haar fanatieke high fives na elk doelpunt vond ik charmant.

Ze kon op een negatieve manier aandacht trekken, van leeftijdsgenootjes maar ook van medeteamleden van Dabar. Ze zat regelmatig in de irritatiezone van haar leeftijdsgenoten.

Er was een sfeer om haar heen. Juist daardoor moesten we er op letten dat we haar zouden geven wat ze ook verdiende: oprechte liefde en aandacht!

Op een wonderlijke manier klikte het tussen ons. Al moest ik soms ook wel tot tien tellen...

Ze kwam vaak naar me toe. Blijkbaar voelde het vertrouwd, denk ik.

De avond vóór het afscheid was ze in tranen. Ik zocht haar op om haar nog een knuffel te geven.

Bij de caravan raakte ik aan de praat met haar vader, een oude gescheiden man, die het kind in z’n eentje opvoedt. Hij vertelde iets over de situatie: zijn ex, de moeder, had het kind al verscheidene keren willen ontvoeren. Toen het een keer was gelukt, werd het kind gevonden achter de wasmachine, met een deken over haar hoofd. ‘Nou jôh, dan neem ik de hond, jij het kind’ – had ze in de discussies rond de scheiding geroepen...

Het was het verhaal van een jong leven vol afwijzing.

Maar in de Dabarweek was ze op een dag bij de caravan gekomen en had geroepen: ‘Pap, ik heb een vriendin!’

Op haar verzoek maakte ik nog een selfie van ons tweetjes. ‘Ik laat ‘m aan de andere mensen van het team zien’, zei ik.

Diezelfde avond heb ik haar uitgezwaaid. Ze schreeuwde nog door het open raampje van de wegrijdende auto. ‘Laat je de foto zien?’

Ik vond het moeilijk om haar los te laten.

Dabar is je geloof, hoop en liefde delen, in Gods naam. We hebben voor haar gebeden dat het zaadje dat in haar hart is gepland, zal ontkiemen, en tot groei en bloei zal komen...

Merel

COLOFON

80e jaargang nr. 4 – december 2018 Tijding is een gratis kwartaal-uitgave van de IZB – vereniging voor zending in Nederland en wordt toegezonden aan de leden. IZB-lidmaatschap: aanmelden bij de IZB. De contributie is € 10,- per jaar. Opzegging lidmaatschap voor 1 november.

De IZB is een missionaire organisatie binnen de Protestantse Kerk in Nederland en stimuleert, adviseert en ondersteunt gemeenten en gemeenteleden in het evangelisatiewerk door middel van toerusting, materialen en missionaire werkers.

Bestuur Ds. M.C. Batenburg, voorzitter A.P. van der Kooy, penningmeester dr. J. van den Born ds. M. van Dam mw. drs. Z.A. Jansen-Smit dr. H. de Leede ds. A. van Lingen ds. J. van Walsum, secretaris a.i.

Directie Dr. J.A. van den Berg IZB Breestraat 59-61 3811 BH Amersfoort Tel.: (033) 461 19 49 E-mail: info@izb.nl Internet: www.izb.nl IBAN: NL26 RABO 0302 2061 91 BIC: RABONL2U Uw steun Steun de zending in Nederland door uw gebed, door uw IZB-lidmaatschap of door een gift.

U kunt de IZB ook op laten nemen in uw testament. Graag willen we u helpen om dat te regelen. U kunt hiervoor vrijblijvend een afspraak maken via tel. (033) 461 19 49 of info@izb.nl.

Redactie Afd. Communicatie IZB Foto’s Martijn van den Boogaart: 13 en 14.

Koos van Noppen: 1, 2, 3, 4, 5, 7 ,8, 9, 10 en 11.

Elise Vos: 15.

Jan Willem Wildeman: 6.

Overname artikelen Overname van artikelen is toegestaan met bronvermelding.

15

Een goed begin van elke werkdag De dagelijkse Bijbelpodcast, gratis in je Whatsapp.

Een gezamenlijk initiatief van de EO en de IZB. Vanaf maandag 3 december. www.eerstdit.nl