IZB Tijding oktober 2016

tijding.

Ledenblad van de IZB, jaargang 78, nr. 3

Ds. Klaas van Meijeren 'Spreek niet teveel vanuit een luxe positie' Trinity Zet 'geloven in Spangen' in de schijnwerpers 'Dabar was hier' Impressie vanuit een nieuwe locatie: Wognum

Spiegel COLUMN

De vraag sloeg bij mij in als een bom.

Het interieur van het zaaltje waar we zaten was weinig opwindend, de discussie des te meer. We bespraken de visie voor de IZB met een stuk of twintig betrokkenen. Wetenschappers, opinion leaders, predikanten, missionair werkers, een gemêleerde groep die er niet voor terugdeinsde om ons stevig van repliek te dienen.

Vergezichten van missionaire organisaties gaan altijd hand in hand met cultuuranalyses, snapshots van de context waarin we werken. Tijdens de bijeenkomst kwamen alle woorden uit de letterbak die verwant zijn aan secularisatie. Terwijl we na zaten te denken over het beeld dat ons was geschetst, zei één van de aanwezigen: ‘En waar staat de IZB op dat plaatje?’

Splijtende vraag.

Opeens werkte de foto als een spiegel: Hoe kun je een houtskoolschets geven van de geseculariseerde samenleving, en denken jezelf buiten beschouwing te kunnen laten? Je maakt er deel van uit! De secularisatie gaat dwars door jezelf heen, door je gezin, je familie, je gemeente.

Dat besef brengt ons missionaire werk op de juiste toonhoogte. Het wekt ook de verwondering op de weg van de navolging van Christus.

Wat onderscheidt ons? Dat moet wel genade zijn.

Jurjen de Groot, operationeel directeur

2

PERSONALIA Marieke Verkaik is sinds 1 september werkzaam als ‘spin in het web’ op het secretariaat van de IZB. Ze doet werkzaamheden voor de afdelingen Areopagus, Communicatie, Financiën en Bedrijfsvoering, Relatiebeheer en Dabar. Ze heeft ruime ervaring in verschillende administratieve functies en werkte de afgelopen tien jaar als managementassistent bij ‘De Wittenberg’ in Zeist.

Op zondag 18 september is ds. Pieter Versloot bevestigd als predikant (0,6 fte) van de wijkgemeente Martinikerk in Groningen en missionair predikant (0,4 fte) van de IZB. De vacature ontstond vorig jaar, toen ds. Sjaak van den Berg, werd benoemd tot directeur van de IZB. Pieter Versloot heeft veel missionaire ervaring. Negen jaar werkte hij voor de GZB in Centraal-Azië). Van 2009-2013 was hij projectleider bij de Protestantse Pioniersplekken van de afdeling Missionair Werk en Kerkgroei van de Protestantse Kerk in Nederland. In de afgelopen drie jaar werkte hij als pastor, coördinator en coach bij christelijke zorginstelling ‘De Sleutelbloem’ in Noorden.

‘SPREEK

niet teveel vanuit een luxe positie’

Ds. K. (Klaas) van Meijeren (Ede) is met ingang van 1 oktober in dienst getreden van de IZB, waar hij betrokken zal zijn bij IZB-Focus, de nieuwe opzet van de missionaire toerusting van kerkenraden en gemeenten. Tot eind van dit jaar één dag in de week; in de loop van 2017 wordt het dienstverband uitgebreid naar fulltime.

3

Klaas is geboren in Wageningen, een stad waar de kerk altijd van bescheiden omvang is geweest. ‘Van huis uit weet ik wat het is om als kerkelijke gemeenschap tot een minderheid te behoren. Die ervaring stempelt je.

Toen ik predikant werd in Veluwse plaatsen met volle kerken, dacht ik altijd: beseffen we hier wel voldoende wat we hebben?

We zitten hier nu wel, maar 20, 30 kilometer verderop is het zó anders. Spreek niet teveel vanuit de luxe-positie.’

IZB-Focustrajecten Zaterdag 1 oktober vond de gezamenlijke startdag plaats van IZB-Focustrajecten, voor de tien deelnemende gemeenten: Alblasserdam (2 wijkgemeenten), Hilversum, Houten, Leiden, Maarssen, Nijkerk (3 wijkgemeenten) en Ooltgensplaat. Via structurele toerusting en begeleiding trekken we in de komende twee jaar intensief op met de kerkenraden, missionaire commissies en leden van deze gemeenten, met het oog op het missionaire werk. Beter gezegd: een ‘missionair leven’. Hoe kunnen we in onze huidige samenleving zo dag aan dag met Christus leven, dat dit niet onopgemerkt blijft? Hoe kunnen we geloof en dagelijks leven meer met elkaar verbinden? Hoe kunnen gemeenten open en toegankelijke plekken zijn waar steeds opnieuw mensen Christus leren kennen?

4

Na het gymnasium koos Klaas voor theologie in Utrecht. ‘In de loop van mijn middelbare-schoolperiode was het verlangen gegroeid om “iets in de kerk te doen”. Juist in die tijd kwam in de Landbouwstad evangelisatiewerk van de grond, en kwam er een IZB-er werken. Ik was er actief bij betrokken en het heeft mij mede gevormd. Als ik er nu op terugkijk was de studietijd een sprong in het diepe. Kennismaking met andere visies, anders dan in de geloofsgemeenschap waarin ik ben groot geworden. Ik moest me daar echt mee leren verhouden en ik heb dat pas later kunnen integreren in mijn staan in de kerk.’

In 1983 werd hij als kandidaat bevestigd in Ooltgensplaat. Na vier jaar volgde een ‘binnenlandelijke emigratie’ naar Wierden.

‘Een volkskerk. Ik bemerkte daar, vooral bij de opgroeiende generatie, een golf van innerlijke secularisatie, die zich later vertaalde in afnemend kerkbezoek en vermindering van draagkracht. De Twentse volksaard is nogal gericht op het collectief. Je doet iets sámen of je doet het niet. Als de betrokkenheid bij de kerk omslaat, dan kan het opeens hard gaan.’

Symbolisch In zijn ambtelijke loopbaan is Klaas meer dan eens rauw geconfronteerd met de secularisatie. ‘In Wierden is de Taborkerk - naast onze toenmalige pastorie – intussen afgestoten. In Zwolle, waar ik 1993 naar toe ging, is in de voormalige Bethlehemkerk nu een sushi-bar gevestigd, terwijl preekstoel en orgel nog hun oude plaats innemen. Indertijd heb ik hier de laatste dienst geleid. Die herinnering staat op mijn netvlies gebrand. Eén van de dopelingen droeg het doopvont de kerk uit. De ouderling van dienst sloot de Bijbel. Dat was behoorlijk emotioneel. Als je gelooft en belijdt dat de opening van het Woord licht verspreidt, dan gaat het licht uit, de deur dicht. Het kerkgebouw – uit de sfeer van de Moderne Devotie, Thomas à Kempis: Navolging van Christus – heeft een fraai bewerkt plafond. Op één van de sluitzegels staat het Lam Gods, met de kruisbanier tussen zijn poten. Daar hebben wij toen moed uit geput, wij leven met een opgeheven hoofd!

Sindsdien heeft de Protestantse Gemeente Zwolle nog meer kerkgebouwen moeten onttrekken aan de eredienst. ‘Er komt geen wijkgemeente meer samen in de binnenstad. Dat is natuurlijk ook van symbolische betekenis.’

Het was een behoorlijke overgang naar Barneveld, downtown-Bible-belt. ‘Persoonlijk heeft het mij teruggeworpen op basale vragen: Waarvoor werk ik in de kerk? Wat is de roeping die ik mag vervullen? De training Klinische Pastorale Vorming – met een groep collega’s uit de breedte van de kerk – heeft me een stap verder geholpen. Ik denk dat ik sindsdien als predikant meer mezelf ben. Ik sta ook ruimer in de kerk. Niet dat ik theologisch zoveel ben opgeschoven, maar ik heb meer oog voor wat de kern is en de vormen eromheen. Vanuit die intentie heb ik de volkskerk daar van harte gediend.’

Buitenland Ook de buitenlandse reizen die Klaas als bestuurslid van de Gereformeerde Zendingsbond maakte, hebben daar aan

‘Het gevoel van urgentie neemt toe: de secularisatie kruipt ons onder de huid’

bijgedragen. ‘Twee herinneringen komen spontaan naar boven. De gemeente in Barranquilla, aan de kust van Colombia, in de onveilige tijd van geweld door de FARC. De geloofsmoed en de standvastigheid raakten me toen diep. En ik denk aan een kerkleidersconferentie nabij Eldoret, Kenia. Je ervaart een sterke verbondenheid in Christus, die grenzen en culturen overschrijdt. Je voelt je op zo’n moment opgenomen in de wereldkerk. Soms leer je daardoor je eigen situatie weer meer waarderen, soms plaatsen ze je voor kritische vragen: wat is de kern, wat is cultuurbepaalde context in tijd en plaats? Theologisch gezien heeft de Zuid-Afrikaanse missioloog David J. Bosch, met zijn boek Transforming Mission, hier belangrijke notities gemaakt.’

In de afgelopen jaren is Klaas het pad van professionele begeleiding ingeslagen. Inmiddels is hij geregistreerd (pastoraal) supervisor en coach en begeleidt hij op verzoek predikanten, individueel en in groepsverband. In de nieuwe functie bij IZB-Focus komen diverse lijnen uit zijn biografie samen, constateert Klaas. ‘Ik vind het mooi om met de ervaringen van 33 jaar predikantschap in heel verschillende gemeenten nu vanuit een landelijke organisatie de kerk te dienen. ’ Spannend IZB-Focus is nog in ontwikkeling. Op 1 oktober is een pilotproject van start gegaan, met tien deelnemende gemeenten. Een proef voor de gemeenten, maar evenzeer voor de IZB zelf.

Klaas: ‘Dat is een spannend proces. Tegelijk ben ik ervan overtuigd dat de gekozen aanpak met een structurele

ondersteuning van kerkenraad en gemeenten, vruchtbaar kan zijn onder de zegen van God. Ik merk zelf dat het gevoel van urgentie toeneemt: de secularisatie kruipt ons onder de huid. De luxe-positie is voorgoed voorbij. Hoe verbinden wij ons leven, ook ons gewone daagse leven nog met God? Ik besef dat ik als missionair toeruster een andere rol vervul dan als gemeentepredikant. De IZB kan een voortrekkersrol vervullen in de missionaire bezinning. Maar de gemeente geeft het missionaire werk niet uit handen; het zal gedragen moeten worden door gemeenteleden zelf.

Open Spannend is ook de vraag hoe de insteek van IZB-Focus, de toerusting tot een missionaire levensstijl van gemeenteleden, uit de verf komt. Voor mij begint het bij een levende verbondenheid met Jezus Christus. Hij zet de gemeente en haar leden op het spoor van de navolging, maar het ligt ook open hoe dat gestalte krijgt. Ik volg met aandacht het theologisch gesprek over de kerk als ‘gemeenschap van leerlingen’ (Sake Stoppels) en de kerk als ‘kring om Jezus heen’ (Henk de Roest). Het aantrekkelijke van de inzet van de IZB vind ik, dat niet een blauwdruk wordt geschetst of een vastomlijnd programma dat ruikt naar activisme over de gemeente wordt ‘uitgerold’. Welke stappen er in het proces worden gezet, kan per gemeente verschillen. Want we nemen elke gemeente, met haar context en traditie, serieus; we sluiten aan bij datgene waar de gemeente mee bezig is. Geduld is een belangrijk woord. Tegelijk is het tijd! Tijd om op te staan en mee te gaan.’

Koos van Noppen

5

SPIEGEL COLUMN

'Ik vind dit een leuke kerk'.

'Ik ga niet meer naar de kerk omdat het goed voor me is, maar omdat ik het leuk vind.'

'Leuke preek!'

Toen ik voor het eerst zulke opmerkingen hoorde – doorgaans van jonge mensen of nieuwe christenen –, twijfelde ik of ik met zulke opmerkingen wel blij moest zijn. Waren het niet uitspraken die getuigden van een ontstellende oppervlakkigheid? Moest ik me als predikant niet schuldig voelen dat ik blijkbaar zulke 'ondiepe' gemeenteleden kweekte?

Het is natuurlijk niet moeilijk om kritisch te doen op zulke uitspraken. Je kunt het zien als uitingen van de 'allesmoet-leuk-zijn-generatie'. Of van opmerkingen van mensen die (nog) niet veel snappen van serieuze zaken en de diepe dingen van het leven.

Toch zie ik het inmiddels anders. Ik zie het als een eigentijdse variant van het ouderwetse 'met vreugde opgaan naar het huis des Heeren'. En die jonge mensen die een kerk zoeken in een voor hen nieuwe stad of mensen die tot geloof gekomen zijn – die hebben toch groot gelijk dat ze zich aansluiten bij een kerk waar ze blij van worden? Waar ze met plezier aan kunnen deelnemen?

Het lijkt me enorme winst als gelovigen blij en enthousiast mee doen in hun kerk.

Misschien moeten we het in de kerk regelmatig aan elkaar vragen. Vinden we het nog een beetje leuk hier in de kerk?

Is het antwoord 'ja'? Mooi!

Is het antwoord 'nee'? Dan heb je als kerk een zeer serieus probleem!

Niels de Jong missionair predikant Noorderlicht Rotterdam www.noorderlichtrotterdam.nl www.uitonverwachtehoek.nl

6

Trinity zet 'geloven in Spangen' in de schijnwerpers

‘Als je gelooft in de Here Jezus komt er vrede in je hart. Vrede voor jou en iedereen en voor de wereld om je heen.’ De populaire band Trinity had al een repertoire akoestische nummers achter de rug toen Simone Pansa, gemeentelid van Geloven in Spangen, voor de volle zaal haar indrukwekkende solo zong.

A capella, slechts begeleid door haar ritmische handgeklap.

‘Spangen is een van de meest multiculturele woonwijken van Nederland. De wereldmuziek van Trinity is ook multicultureel. Bovendien staan de muzikanten achter het werk van de IZB. Vandaar dat we op het idee kwamen beiden aan elkaar te koppelen, zegt Nico van Splunter, missionair werker en voorganger van de jonge geloofsgemeenschap Geloven in Spangen. Dat Trinity en Spangen iets met elkaar hebben, kon geen bezoeker ontgaan. Gemeenteleden heetten de concertgangers persoonlijk welkom. In de informele ontmoeting mengden ze zich onder het publiek, om ervaringen in de jonge gemeente te delen.

Om de lens even scherp te stellen: Spangen is een multiculturele stadswijk, met ruim 10.000 inwoners. 83% is van allochtone komaf, er leven ca.

80 nationaliteiten naast elkaar; een derde spreekt weinig

Nederlands. Er zijn veel eenoudergezinnen en de bevolking is relatief jong.

54% van de inwoners heeft geen startkwalificatie; twee derde van de inwoners moet zien rond te komen van een laag inkomen.

Vanuit het missionaire werk van de IZB en de Pelgrimvaderskerk is er een gemeente ontstaan. Eerst op huiskamerniveau, daarna in een schoolgebouw in de wijk en tegenwoordig is ’t Kasteeltje, de ruimte van een lokale disco het vaste onderkomen.

‘Een herkenbare plek voor de doelgroep – ook al plakt de vloer er soms nog van de Bacardi van de vorige avond. En als de wc-bril scheef zit, geef je er gewoon een trap tegen. Dat doe je tenslotte thuis ook.’

Wekelijks komt de gemeenschap bijeen. Het woord gemeenschap moet hier letterlijk worden genomen: wie er niet is, meldt zich af. Niet omdat dat moet, maar omdat de ruim 40 bezoekers zich zo betrokken weten. Net voor de zomer werd de eerste diaken bevestigd en vond de eerste doopdienst plaats.

‘Ik blijf me verbazen’, zei Nico tijdens een korte toespraak tijdens het Trinity-concert. ‘Ik verbaas me erover dat een gemeenschap van 40 mensen zo’n impact kan hebben op de wijk, dat de vertegenwoordigers van de gemeente Rotterdam me bellen om te praten over onze aanpak, onze ideeën. Ik blijf me vooral verbazen over God, die aan het werk is in Spangen.’

Facebook deed goede zaken tijdens de concertavond. Thuisblijvers hebben geen minuut hoeven missen van de muziek en de ontmoetingen na afloop. Michaël Boon, relatiebeheerder van de IZB, die achter de schermen veel werk heeft verzet, genoot met volle teugen. ‘De multiculturele muziekstijl van Trinity sluit perfect aan bij de diversiteit van Spangen. De avond bood (letterlijk) een podium aan de prachtige manier waarop de IZB en de Pelgrimvaderskerk missionair pionieren in een stadswijk waar het

Facebook deed goede zaken tijdens de concertavond.

Thuisblijvers hebben geen minuut hoeven missen van de muziek en de ontmoetingen na afloop.

laatste kerkgebouw al een paar decennia geleden is gesloopt.

We zoeken naar manieren om mensen dichter bij Jezus te brengen en te inspireren met verhalen van missionair werk.

Deze avond is daar een goed voorbeeld van.’

Tijdens de eerstvolgende zondagse viering bij Geloven in Spangen werd ruimschoots teruggeblikt op de feestelijke avond. Maar er was ook alweer iets om naar uit te kijken: in oktober is de tweede doopdienst: drie volwassenen, vijf kinderen.

7

Betrokken en radicaal Jelte Velzen aan het einde van een zoektocht

Sinds 1 oktober werkt Jelte Velzen (38) uit Zoetermeer één dag per maand voor de IZB. Na vele jaren werkzaam te zijn geweest in het bedrijfsleven, heeft hij net CrossPoints opgericht.

Een managementadviesbureau met veel aandacht voor leiderschapsontwikkeling, met een bijzondere focus op christelijke organisaties.

‘Richtinggeven, ontwikkelen, stimuleren, coachen – in de loop van mijn leven heb ik ontdekt dat dáár mijn talenten liggen.

Als jeugdtrainer bij het korfbal had ik dat al. Een wedstrijd winnen is leuk. Maar een team in de rust zo op scherp zetten, zodat de spelers in de tweede helft een achterstand wisten om te zetten in een zege, daar kon ik echt van genieten. Zoals nu van het coachen van medewerkers, het begeleiden van een team en het meelopen met een klant op de belangrijke kruispunten voor de organisatie. Managen is fantastisch; maar de menselijke kant heeft me altijd heeft meest getrokken.

Van jongs af aan heb ik een bepaalde gedrevenheid gehad.

Van huis uit werd dat ook wel gestimuleerd: altijd je best doen, woekeren met je gaven. Na de middelbare school begon ik aan een leer-/werktraject in de accountancy, maar eenmaal in die wereld, wist ik dat de inhoud van dat vak niets voor mij was. Ik ben een mensen-mens, de studie (organisatie) psychologie aan de VU, die ik daarna volgde, was me op het lijf geschreven. Gecombineerd met een postdoctorale bedrijfskunde-opleiding, legde dat een uitstekende basis voor een loopbaan als adviseur en leidinggevende bij PwC, KMPG,

8

Ongeveer een jaar voor mijn belijdenis was er een moment dat ik om zo te zeggen ‘het geloof van mijn ouders overnam’.

ING en in het bijzonder ook Rabobank. Ik werkte voor de Rabobank, eerst in het internationale circuit, later als leidinggevende bij de grootste lokale vestiging in Rotterdam.

Gevoelig ‘Wat doet dat met een gevoelige jongen, zoals jij?’ Die persoonlijke vraag, tijdens een leiderschapstraject, raakte me tot in m’n ziel. Ik zie dat moment als een kantelpunt in mijn leven. Veel meer dan een rationele, zakelijke manager met toevallig wat extra gevoel in zijn lijf heb ik mezelf sindsdien beter leren kennen en accepteren als een (sfeer)gevoelige jongen met daarnaast veel rationele vaardigheden. Misschien een nuance, maar gevoelsmatig een fundamenteel verschil.

Van huis uit heb ik het geloof meegekregen. Ongeveer een jaar voor mijn belijdenis was er een moment dat ik om zo te zeggen ‘het geloof van mijn ouders overnam’. Dat is het diepe besef dat God ook mijn genadige Vader is, een vorm van weten die gevoel en rationaliteit overstijgt. In die jaren was ds. Paul Visser onze predikant. Ik ben altijd geboeid geweest door de manier waarop hij betrokkenheid en radicaliteit wist te verbinden. Zonder de pastorale werkelijkheid uit het oog te verliezen, was hij wars van geestelijke kwakzalverij, maar bepaalde hij ons steeds bij de radicaliteit van het evangelie.

Radicale liefde als eenheid en niet als tegenstelling.

Dat is ook wat ik proef bij de hernieuwde kennismaking met de IZB. Ik maakte een afspraak met Jurjen de Groot, die ik al ken sinds hij als missionair pionier werkzaam was bij Perron 61 in Zoetermeer. Hij vertelde me over zijn werk. De focus op Jezus Christus, waarin de helderheid en de radicaliteit van het evangelie samengaan, sprak me zeer aan. Tegelijk is er aandacht voor de context waarin we vandaag in Nederland leven. Die omgeving bepaalt hoe je je uit, niet wat je uit. Aan dat werk wil ik graag een bijdrage leveren, door mijn professionele vaardigheid en mijn ‘passie voor missie’ in te zetten.

toeval geloof… In de gesprekken met Jurjen en anderen kreeg ik steeds scherper voor ogen wat ik zou moeten doen.

Verbinden Eind deze maand beëindig ik mijn werk bij PWC en begin een managementadviesbureau dat moet gaan uitlopen in een leiderschapscentrum, dat zich onder andere richt op christelijke organisaties. Jonge medewerkers die bij grote organisaties binnenkomen, krijgen coachings- en ontwikkeltrajecten aangeboden. Kleine goede-doelen organisaties hebben daarvoor te weinig volume, ze missen mogelijk ook de expertise voor management-development. Met mijn kennis en ervaring wil ik voor deze specifieke doelgroep opleidingstrajecten gaan opzetten. Daarnaast blijf ik ook actief in het commerciële circuit. De winst van de commerciële onderneming stort ik in CrossPoints Foundation, waarmee ik goede initiatieven wil ondersteunen en natuurlijk het leiderschapscentrum wil opbouwen.

‘Verbinden’ is een sleutelwoord in mijn nieuwe werk. Het geeft me rust, dat ik na een ingewikkelde zoektocht deze nieuwe functie heb gevonden, waarin ik mijn passie en talenten kwijt kan.’

De afgelopen driekwart jaar heeft in het teken gestaan van een zoektocht hoe ik mijn talenten in de komende jaren zou gaan inzetten. In een commerciële leidinggevende functie, parttime in een stichting, of helemáál in een non-profitorganisatie. Het was een onrustige periode in mijn leven. Een paar keer dacht ik een juiste keuze te kunnen maken, maar telkens ketste het op het laatste moment af. En aangezien ik niet in

9

'Dabar

was hier.

Het is nu nóg te merken.'

Tijdens een spelletje ‘Kaarten op tafel’ op de camping komt de vraag voorbij: ‘Wat zou voor jou een wonder zijn?’ Zegt een jongen: ‘Als mijn vader niét dronken thuiskomt.’

Yvonne heeft al heel wat jaartjes Dabar ervaring, maar Wognum was in veel opzichten toch weer nieuw. ‘Je ontmoet kinderen in schrijnende situaties. Ik herinner me twee kinderen die noodgedwongen bij hun oma op de camping wonen. Op een dag zei ik gekscherend tegen een jochie: ‘Heb je vandaag je kapotte schoenen maar ’s aangetrokken?’

Zegt-ie: ‘Mijn moeder heeft geen geld voor nieuwe.’

10

‘De Molenwurf’ in Wognum stond dit jaar voor het eerst op de lijst van Dabar-campings. Een betrekkelijk kleine camping in Noord-Holland. Zo’n 100 plaatsen, waarvan een derde permanent bewoond. Nauwelijks trekkersplekken. ‘Door het honkvaste publiek heb je al snel het gevoel van een gemeenschap. In de wandelgangen was ik voor sommigen de “pastoor”,’ zegt campingpastor Martin Stoffer. Achter de permanente bewoning gaan allerlei problemen schuil. Veel onder de oppervlakte, maar het alcoholprobleem van de jongemannen met wie we veel optrokken was een publiek geheim. ‘Voor vakantiegangers klinkt de kop van NoordHolland idyllisch, maar op deze camping is genoeg verborgen armoe.’

Op initiatief van campingbeheerder Jans Mulder, die een jaar geleden in dienst trad, kwam Dabar in Wognum terecht. ‘De eigenaar had kort daarvoor besloten om het karakter van ‘De Molenwurf’ om te vormen tot een christelijke familiecamping.

In het begin was er best weerstand tegen, maar we hebben het plan toch kunnen uitvoeren. Persoonlijk ben ik niet praktiserend christelijk, maar ik kende Dabar van vroeger, van de campings waar mijn vrouw en ik weleens stonden. Dus toen het besluit gevallen was, heb ik contact gezocht met Dabar. Toevallig kwam ook de oma van Kelly de Hoop, landelijk coördinator van Dabar, een keer hier langs om te informeren naar overnachtingsmogelijkheden voor een caravanclub. Zo is het balletje gaan rollen. En toen het eenmaal rolde, ging het heel snel.’

Het is verrassend om te zien hoeveel impact die twee weken Dabar hebben gehad, vertelt Jans. ‘Ik ken verschillende campingbewoners die heel erg veranderd zijn, door het contact met het team. Het is nu al meer dan twee maanden geleden dat ze hier waren, maar tot op de dag van vandaag,

merk ik de doorwerking. Een van de bewoners, die een tijd verslaafd is geweest aan van alles, was altijd behoorlijk mensenschuw. Maar sinds Dabar treedt hij veel meer in contact met anderen, hij helpt ons bij renovatiewerkzaamheden. Dat is echt een wereld van verschil. Dabar was voor hem niet een steuntje, maar een forse duw in de rug. In de goeie richting.’

Investering Dabar is een investering in mensenlevens. Voor jongeren die in korte tijd veel missionaire ervaringen opdoen. En voor campingbewoners die door de soms onverwachte ontmoetingen hun leven over een andere boeg gooien.

Het gesprek over het volgende Dabarseizoen in Wognum is geopend.

‘Als het aan mij ligt, komen ze dan vier weken’, zegt Jans.

11

praatje te gebruiken om het ideaal van een ongebreidelde vrijheid te propageren: lekker doen waar je zelf zin in hebt! In het tweede verhaaltje nam ik gas terug: er zijn ook regels waar je je aan hebt te houden, anders wordt het chaos. In het derde praatje knoopte ik aan bij de Bijbel. God weet het beste dat de mens het verschil tussen goed en kwaad nog steeds niet snapt. Hij heeft zijn wet gegeven om de zaak in het gareel te houden. Maar Hij werkt aan het ideaal van ‘een volledige vrijheid, zonder enige regel.’ Ik heb niet staan preken, maar subtiel iets aan hen meegegeven. “Als je er meer over wilt weten, schiet je me maar aan”. Tijdens de maaltijd heb ik uit de Bijbel gelezen, gebeden (‘Ja, jongens, zo bekijk ik dat…’), daar was voldoende openheid voor.’

Later kwam ik met één van deze mannen in een diepgaander gesprek, waarin ik het principe van de verzoening aan hem kon uitleggen. Ik merkte dat het aankwam. Zo’n ontmoeting geeft heel veel energie om verder te gaan.’

Yvonne: ‘We kregen contact met een man, die alles van zijn christelijke opvoeding al jaren geleden achter zich had gelaten. In de loop van de eerste week voerde hij gesprekken met de campingpastor en met ons. Hij had een laag zelfbeeld en vertelde in bedekte termen dat hij soms zelfmoordneigingen had. Op een avond in de tweede week kwam hij bij ons gastenverblijf en overhandigde hij ons een brief waarin hij over zichzelf – in de derde persoon – had geschreven. Hoe hij door de contacten weer perspectief in het leven had hervonden. Vanuit zijn jeugd kende hij het bekende beeld van voetstappen in het zand. ‘Het was alsof God me een tijdlang heeft gedragen. Het was een indringend getuigenis, waar we met zijn toestemming toen in de avondsluiting stukken uit hebben voorgelezen.

Dat was een avond die ik niet gauw zal vergeten.’

Mannenontbijt ‘Echte vrijheid is een utopie’ – stond op de poster bij de toiletten van familiecamping ‘De Molenwurf’ in Wognum. Het was het thema van een mannenontbijt, een ideetje van campingpastor Martin Stoffer. Eerst een stevige wandeling, daarna met z’n allen aan tafel. ‘De eigenaar van de camping vond het een goed idee, hij was ook meteen bereid de kosten voor z’n rekening te nemen. Beheerder Jans Mulder ontwierp snel een paar posters, zodat je je op een gegeven moment kon afvragen wiens activiteit het nu eigenlijk was….’, blikt Stoffer terug. ‘Zeven uur vertrokken we, er waren zowaar wel meer dan tien mannen. Tijdens drie haltes onderweg hield ik een praatje. Om ze goed wakker te schudden, besloot ik het eerste

12

Spannende relatie ‘De preek voor de eerste campingdienst had ik thuis al voorbereid. De tweede zou ik op de camping maken’, vertelt campingpastor Martin Stoffer. ‘Ik kon maar moeilijk inhoud geven aan het thema “een spannende relatie”, wat ik thuis al wel had bedacht en wat al aan de prikborden hing aangekondigd. Ik liep er wat over te tobben, want de tijd begon te dringen. Tijdens een wandeling in het dorp kwam ik op een bankje terecht naast een man te zittenen in een flits dacht ik: waarom knoop ik niet een praatje aan, om ’s te zien hoe zo’n thema landt? ‘Een spannende relatie’, zei hij. ‘Die heb ik net achter de rug.’ Hij vertelde over de pijn en de eenzaamheid die hij doormaakte, nadat hij een tijd een geheime verhouding had gehad, die uiteindelijk ook stuk was gelopen. Na het gesprek besloot ik te preken over het evangelieverhaal over de overspelige vrouw. De man in kwestie was gekomen, benieuwd als hij was wat ik van zijn verhaal ging vertellen. Met zijn goedkeuring uiteraard.

Vanuit het evangelie werd duidelijk hoe pijnlijk de gevolgen zijn van onze liberale ideeën over vrijheid; voor deze man heel herkenbaar. Maar ook hoe teer Jezus daarmee omging. En hoe Hij altijd de kans geeft op een nieuw begin.

Wonderlijke regie van God.’

Als niemand

meer in God gelooft

Het seculiere experiment van Hans Boutellier

‘Als niemand meer in God gelooft, dan wordt het een zooitje, jongen.’ Hans Boutellier hoorde zijn vader dit zeggen en dat bleef hangen. Het mondde uit in het schrijven van Het seculiere experiment. In dit boek onderzoekt Boutellier of zijn vader gelijk heeft gehad.

De vraagstelling van het boek is voor kerken van wezenlijk belang. Het antwoord werpt licht op de vraag of en op welke manier het evangelie en de aanwezigheid van de kerk goed nieuws zijn voor de Nederlandse samenleving. De auteur is een aangename gesprekspartner die bovendien veel wetenschappelijke kennis en vaardigheid meebrengt. Boutellier - Rooms-katholiek opgevoed, maar in de loop van zijn leven God kwijt geraakt - argumenteert in zijn boek zorgvuldig en legt zijn eigen kaarten eerlijk op tafel.

Boutellier onderzoekt of een leven zonder God inderdaad tot een zooitje leidt. Hij neemt vijf verschillende deelterreinen onder de loep: criminaliteit (zijn we misdadiger geworden?); veiligheid (wat heeft secularisatie gedaan met ons gevoel van

'Boutellier onderzoekt of een leven zonder God inderdaad tot een zooitje leidt'

(on)veiligheid?); seksualiteit; diversiteit van de samenleving; en de rol van (sociale) wetenschappen.

Volgens Boutellier valt het erg mee.

Nederland is sinds het wegvallen van de geijkte structuren en het verdampen van breed gedeeld geloof in God een uiterst vitale netwerksamenleving geworden. We praten veel met elkaar en zijn in staan om pragmatische oplossingen te vinden voor problemen die zich voordoen.

Argwaan Er zijn veel kanttekeningen bij deze uitkomst te plaatsen, dat doet Boutellier zelf ook. Maar voordat we daarop inzoomen is het goed om de hoofdconclusie goed tot ons door te laten dringen. Onwillekeurig hebben we als christenen vaak de houding van Abraham bij koning Abime-

13

Hans Boutellier constateert dat ‘het seculiere experiment een angstige samenleving heeft opgeleverd, met alle consequenties van dien’.

lech. We denken: ‘De vreze Gods is niet in deze plaats,’ en daarom moeten we met behulp van kunst en vliegwerk zien te overleven. Vanuit deze grondhouding bezien we onze omgeving dan met een dosis argwaan en het eind van het liedje is dat we niet eerlijk durven uit te komen voor wie we zijn. Bij Abraham leidde dat al tot niets, en de uitkomsten van deze studie geven ook geen enkele grond voor zo’n houding.

Na-ijleffect Dat er nauwelijks openbaar geloof is in God leidt niet tot een chaotische, onveilige cultuur. Nederland is nog altijd een van de meest aangename landen om in te leven. Het feit dat christenen in Nederland in een minderheidspositie zijn beland, betekent allerminst dat we als burgers daardoor minder goed met elkaar omgaan. Wellicht moet je zeggen dat de samenleving deels profiteert van een na-ijleffect van christelijke normen en waarden. In zijn boek wijst Boutellier in die richting. Hij spreekt over christelijk-seculiere waarden die moeten worden omarmd, in ieder geval tegen de opkomst van extremistisch moslimgedachtengoed. Het is natuurlijk de vraag hoelang die invloed blijft. Het is te mager als we op deze waarden inzetten wanneer we onze medelanders proberen te vertellen waarom christen-zijn zo heilzaam is. Onze eerste opgave naar aanleiding van de hoofdconclusie van het boek is dat we God danken voor de vrede die we kennen en erkennen dat het niet dankzij ons is. En laten we bidden om vrede voor het land waar we wonen. Zoals Abraham ook deed op zijn betere momenten. Dan zijn we vooral een zegen voor Nederland.

Schaduwkanten Het is dan weliswaar geen zooitje geworden, toch zijn er wel schaduwkanten te noemen die het afscheid van God met zich hebben meegebracht. Hans Boutellier constateert dat ‘het seculiere experiment een angstige samenleving heeft opgeleverd, met alle consequenties van dien’. Die angst is niet veroorzaakt door een toegenomen onveiligheid, maar door een verlies aan innerlijke zekerheid, die Boutellier verbindt met Luthers ‘securitas’. Het verlies aan zekerheid die Luther in Gods genade vond, leidt tot een diepe innerlijke angst. Om dit gevoel te lijf te gaan is het seculiere Nederland volgens Boutellier het pad ingeslagen van een verregaande surveillance. Alles wordt bewaakt en gecontroleerd, met dank aan de technologische ontwikkelingen. Het is opmerkelijk hoezeer

14

Nederlanders, die toch zo gehecht zijn aan hun vrijheid, bereid zijn om van die verworvenheid in te leveren in ruil voor een veiligheidsgevoel. Wat betekent dit voor christenen in Nederland? Het zou prachtig zijn wanneer we iets van Paulus hadden, die op het schip in de storm en in tegenwoordigheid van allen God dankt voor het brood en eet en anderen aanspoort hetzelfde te doen. Die houding hangt natuurlijk nauw samen met de vraag met hoeveel vertrouwen we zelf leven.

Het boek beschrijft nog meer schaduwen van het seculiere experiment, zoals het enorm hoge percentage vrouwen dat in aanraking komt met seksueel geweld als keerzijde van de vrijheid op dat terrein. En naast de vijf terreinen die Boutellier beschrijft, zijn er nog wel andere te vinden die laten zien dat zonder God leven geen onverdeeld feest is.

Ik denk daarbij aan de enorme psychische druk die mensen ervaren. Dat biedt allerlei ingangen om in gesprek te gaan over falen, schuldgevoel en de liefde van God. Leeg In het slotgedeelte komt Boutellier nog met een persoonlijke noot (of misschien moeten we zeggen: nood). Hij vindt het seculiere betoog leeg. Hij schaart zichzelf in een rij van would-be believers, mensen die zouden willen geloven, omdat het seculiere denken wel erg mager is. Hij gebruikt ook religieuze taal om de nieuwe cultuur te beschrijven, wanneer hij spreekt over een ‘emergente God’, een God die af en toe opstijgt uit het rumoer van onze samenleving wanneer er iets goeds ontstaat. Een onbekende God, die zich in flitsen aan Nederland voordoet. Aan ons de taak om te vertellen wie Hij is.

Hans Boutellier studeerde sociale psychologie en is directeur van het Verwey-Jonkerinstituut. Daarnaast bekleedt hij de bijzondere leerstoel Veiligheid & Burgerschap aan de VU. Dr. Sjaak van den Berg, algemeen directeur IZB

Naar aanleiding van Hans Boutellier, Het seculiere experiment. Hoe we van God los gingen leven, Boom: Amsterdam 2015 (20162), 239 pp., ISBN 9789089536211

GAST COLUMN

COLOFON

Twintig jaar Alpha in Nederland. Echt zo’n moment om de balans op te maken. We kijken terug en zijn dankbaar voor de zegeningen. In ons geval bestaan die zegeningen onder meer uit een kwart miljoen mensen die in de afgelopen twintig jaar een Alpha volgden. Ik realiseer me dat dat 250.000 individuen zijn met ieder een eigen verhaal. Een aantal van die verhalen hoorde ik rechtstreeks, andere zijn aan ons doorverteld. Wat is God groot!

Arnoud Drop Directeur Alpha Nederland

Het Grote Gedurfde Dappere Doel Zo’n twintig jarig jubileum is ook hét moment om vooruit te kijken. Op een leiderschapsbijeenkomst ben ik geprikkeld door de managementgoeroe en –auteur Jim Collins met zijn BHAG (Big Hairy Audacious Goal). Vrij vertaald: het ‘Grote Gedurfde Dappere Doel’. Daarbij kun je denken aan een kwantitatief of kwalitatief doel dat je met je organisatie stelt voor over 10-30 jaar; realistisch, uitdagend én vooral niet te bereiken door meer van hetzelfde te doen. Zo’n gedurfd en dapper doel geeft je een mindset die creatief maakt en is veel concreter dan een visie, die soms wat in de lucht kan blijven hangen. Het helpt je aan een focus in de wirwar van de vele goede dingen en het maakt het makkelijker om prioriteiten te stellen. Zo’n BHAG leek ons ook wel wat voor Alpha Nederland. Waar willen wij staan over twintig jaar? Onze eerder geformuleerde visie is: bijdragen aan de evangelisatie van Nederland en de transformatie van de samenleving. Wat wordt, met die visie in onze gedachten, ons Grote Gedurfde Dappere Doel? En - belangrijker dan onze eigen ideeën hierover - merken we iets van een richting van God rondom dit thema? Hier hebben we ons als team over gebogen. We gingen ervoor bidden met een hart dat erop gericht was om naar God te luisteren. Toen moest ik denken aan Ezechiël 47.

Zou het kunnen dat het water nu tot onze enkels staat en dat we door mogen waden naar diepere gedeelten? Een beloftevolle profetie! Zo kwamen we op een gedurfd en dapper doel voor Alpha Nederland uit: “In 2036 hebben 1.000.000 mensen in Nederland het evangelie van Jezus Christus gehoord via Alpha.” Het getal is daarbij geen in beton gegoten doel, maar vooral een aanjager voor creativiteit en focus. Dat kan in een organisatie, maar natuurlijk ook in de kerk. Stel je voor dat jij een BHAG zou maken voor je gemeente; hoe zou die klinken?

Ik daag je uit om er even over na te denken. En deel je hem dan met je Bijbelkring of kerkenraad? Ik geef toe, het vraagt wat lef, maar daarom is het ook een BHAG!

Zou het kunnen dat het water nu tot onze enkels staat en dat we door mogen waden naar diepere gedeelten?

78e jaargang nr. 3 – september 2016 Tijding is een gratis kwartaal-uitgave van de IZB – vereniging voor zending in Nederland en wordt toegezonden aan de leden. IZB-lidmaatschap: aanmelden bij de IZB. De contributie is e 10,- per jaar. Opzegging lidmaatschap voor 1 november.

De IZB is een missionaire organisatie binnen de Protestantse Kerk in Nederland en stimuleert, adviseert en ondersteunt gemeenten en gemeenteleden in het evangelisatiewerk door middel van toerusting, materialen en missionaire werkers.

Bestuur Ds. M.C. Batenburg, voorzitter ds. R.F. de Wit, secretaris A.P. van der Kooy, penningmeester dr. J. van den Born ds. M. van Dam mw. drs. Z.A. Jansen-Smit dr. H. de Leede ds. A. van Lingen mw. J.E. van Velzen-Vermaas ds. J. van Walsum Directie Dr. J.A. van den Berg Ing. G.J. de Groot IZB Breestraat 59-61 3811 BH Amersfoort tel.: 033-4611949 e-mail: info@izb.nl internet: www.izb.nl IBAN: NL26 RABO 0302 2061 91 BIC: RABONL2U Uw steun Steun de zending in Nederland door uw gebed, door uw IZB-lidmaatschap of door een gift.

U kunt de IZB ook op laten nemen in uw testament. Graag willen we u helpen om dat te regelen. U kunt hiervoor vrijblijvend een afspraak maken via tel. 033-4611949 of info@izb.nl Redactie Niels de Jong Koos van Noppen Foto’s Foto pag. 2 (Versloot): Dineke van der Wouden.

Foto’s pag. 10-12: Albert Stam Overige foto’s: IZB Overname artikelen Overname van artikelen is toegestaan met bronvermelding.

15

Kinderpagina , l a a m e l l a o l l Ha Jezus volgen Je kent vast het spannende verhaal van Paulus en Silas, die in de gevangenis zaten. Of het verhaal van Petrus, die preekte op het Pinksterfeest. Het zijn zomaar een paar namen uit de hele rij die je hieronder ziet staan. Heel verschillende mensen, maar één ding verbindt hen. Ze zijn allemaal volgelingen van Jezus Christus.

Alle namen staan kris-kras verstopt in het vierkant. Als je ze allemaal hebt gevonden en doorgestreept, vormen de overgebleven letters een zin, die je kunt invullen op de streepjes. Stuur de oplossing in, wie weet win jij deze keer een prijs!

ANDREAS

F

S

N

I

T

K

B

E

S

S

N

V

J

O

S

I

U

O

L

I

G

E

Ü

E

L

I

A

N

A

U

L

K

M

G

M

V

E

N

A

N

K

J

M

E

R

JAKOBUS

I

R

I

Z

O

H

N

U

S

O

V

O

A

B

T

JOHANNES

P

A

S

N

T

A

N

A

B

Z

H

A

B

A

E

JUDAS

P

M

R

T

H

E

S

U

T

T

H

A

E

R

P

JUDAS ISKARIOT

U

Z

A

O

E

E

S

A

W

E

R

P

Y

T

N

MARKUS

S

M

J

V

U

Q

I

Q

E

N

M W

D

O

O

J

U

D

A

S

I

S

K

A

R

I

O

T

L

M

V

F

V

A

D

R

R

B

S

S

D

H

F

O

I

SILAS

M

A

T

T

H

I

A

S

A

U

A

N

B

M

S

SIMON

S

U

T

I

T

S

Q

D

A

J

L

L

A

E

A

SIMON PETRUS

D

X

A

G

Y

F

U

A

U

A

B

U

I

Ü

M

THOMAS

L

C

Z

N

H

J

X

O

T

S

M

Q

A

S

K

TIMOTHEUS

K

R

K

K

X

B

Z

W

D

X

G

V

G

P

R

BARNABAS BARTOLOMEÜS FILIPPUS

MATTHEÜS MATTHIAS PAULUS

TITUS

16

Hierbij de prijswinnaars van de puzzel uit de vorige Tijding: Maartje Heikoop uit Nieuwland, Marith Mostert uit Leerdam, Joas Lagerweij uit Barneveld, Miendert Kortus uit Zwartebroek, Rianne Terlouw uit Hardinxveld-Giessendam en Jack Kranenburg uit Spierdijk.

Van harte gefeliciteerd!