Tijding maart 2015 lr by IZB, passie voor missie

tijding Ledenblad van de IZB, jaargang 77, nr. 1

‘Het Badhuis’, pioniersplek IZB en PKN

• Dr. Sjaak van den Berg directeur • 2015 jubileum: 80 jaar IZB • Quick Scan impuls voor missionair beleid

TOER GOEDE DOEL

? E E M J I J DOE 6 JUNI 2015

‘Gods liefde uitdelen aan kinderen op de camping die thuis een tekort aan liefde ervaren.’

Dabarist 2014

Toer voor het goede doel MELD JE NU AAN!

s en MTB’ers 30 tot 250 km / Voor “gewone” fietsers, wielrenner

Toertocht • West-Oost

EDOEL.NL

GOED WWW.TOERVOORHET

•

land 300 km / Langs diverse Dabarcampings in Neder

Wandeltocht •

lrug 25 km / Over de toppen van de Sallandse Heuve

Doe mee voor Dabar! Doe ook mee en ga Op zaterdag 6 juni 2015 wordt de vierde editie van de IZB- Toer voor het Goede Doel georganiseerd. voor Dabar. de uitdaging aan. Kies voor één van de ﬁetsroutes of de wandeltocht en laat je sponsoren Door jouw inspanning kunnen ook deze zomer 450 jongeren aan de slag met campings in heel Nederland.

het recreatie- en evangelisatiewerk op

www.toervoorhetgoededoel.nl

Tijding • maart 2015

Nader kennismaken met nieuwe directeur dr. Sjaak van den Berg Onverwacht snel heeft de IZB een nieuwe directeur kunnen benoemen: dr. Sjaak van den Berg, die de afgelopen jaren naast zijn werk als predikant van wijkgemeente Martinikerk (Groningen) ook missionair predikant van de IZB was. Vanaf 1 juni heeft hij samen met operationeel directeur Jurjen de Groot de dagelijkse leiding van de organisatie.

‘De sollicitatieprocedure verliep buitengewoon voor spoedig’, zegt bestuursvoorzitter ds. Johan Tekelenburg. ‘amper twee maanden na het vertrek van de vorige directeur kunnen we zijn opvolger al benoemen. Al beseffen we heel goed dat het voor de gemeenteleden in de Martinikerk even slikken zal zijn. De IZB blijft overigens via de ‘missionaire oefenplaats’ nauw betrokken bij deze gemeente.’ Voor lezers van Tijding is Sjaak een goede bekende. In de afgelopen jaren schreef hij een vaste column op de voorlaatste pagina, waarin hij de lezers vaak een inkijkje gaf in zijn werk als missionair predikant in de studenten stad Groningen. Ook voor de medewerkers van het IZB-kantoor is hij een vertrouwde figuur, want als lid van de ‘visiegroep discipelschap’ en de ‘intervisiegroep

missionaire predikanten’ kwam hij regelmatig in Amersfoort over de vloer. Het wordt dus nader kennismaken. Sjaak groeide op in Wilnis als de op één na oudste in een gezin met acht kinderen. Preken van ds. Joz. de Koeijer en ds D. Breure stimuleerden hem om ook theologie te gaan studeren. Op de middelbare school, de ‘Driestar’ in Gouda, leerde Sjaak zijn latere vrouw Annemieke kennen. Ze trouwden in 1997 en kregen vier kinderen, Marijke (16), Lisette (15), Daan (11) en Thijmen (8). Groningen Sjaak begon zijn kerkelijke loopbaan als pastoraal medewerker van de Hervormde gemeente Dorkwerd, en diende vervolgens als predikant de gemeente Stedum, Lellens, Wittewierum en Ten Post, die hij in de periode

maart 2015 • Tijding

2002-2009 door een fusieproces leidde. Daarnaast richtte hij zich op zijn promotiestudie over Augustinus en de manicheëers, die hij in 2009 cum laude afrondde. ‘Het stotteren heeft de eerste jaren van mijn predikantschap getekend’, vertelde hij een paar jaar geleden openhartig in Tijding. ‘Je wordt teruggeworpen op de overtuiging: God heeft me geroe pen, dus als ik Hem volg, is het goed. Ik heb sterk ervaren te leven van Gods genade. Hij heeft me er doorheen geholpen,

Al kost het moeite om de Groningse ‘missionaire oefenplaats’ vroegtijdig los te laten, de inhoudelijke bezin ning op discipelschap zal hij in zijn nieuwe functie voortzetten. ‘Het is mijn verlangen om te leven als een discipel van Jezus Christus en eraan bij te dragen dat mensen die Jezus niet kennen, Hem leren kennen.’ In de afgelopen jaren was Sjaak nauw betrokken bij de interne gesprekken over de beleidsfocus ‘discipelschap’. Hij beschouwt het ‘leer ling-zijn van Jezus Christus als dé opdracht

me vastgehouden.’

voor de kerk van vandaag. ‘De roeping om in alle aspecten van ons leven Jezus na te volgen is een krachtig

Sinds 2009 is hij predikant van de Protestantse wijkge

medicijn tegen het gefragmentariseerde leven’, schreef hij vorig jaar in Tijding.

meente Martinikerk in Groningen en parttime in dienst van de IZB als missionair predikant. Naast de samenwer king met IZB-collega Jan Waanders voor (de nieuwbouw van) Het Pand, stippelde Sjaak met de kerkenraad beleid uit om de wijkgemeente om te vormen tot een ‘inspiratie plek en oefenplaats’. Gemeenteleden ontvangen er vorming en toerusting voor discipelschap; zoekers en belangstellenden vinden er een gastvrij onthaal. Speciale aandacht kregen de studenten en andere jongvolwasse nen, in pastoraat, cursussen en onderling contact. Het resultaat is een scala aan activiteiten voor allerlei doel groepen: lezingen, midweekse kleinschalige bijeenkom sten, gesprekskringen en cursussen. Nog maar kortgeleden startten de zondagmiddag-themalunches. Discipelschap Bepaald onderscheidend was de keuze voor vespers, op zondag en doordeweek: waar veel van zijn collega’s inzetten op laagdrempelige diensten, met een toeganke lijke, begrijpelijke, liefst zo informeel mogelijke liturgie, koos Sjaak juist een hoogliturgische route. ‘Je creëert hiermee een ‘voorhof’ voor mensen die hechten aan de ruimte om de woorden van het evangelie eerst eens te overwegen’, zei hij in Christelijk Weekblad.

‘Leerling-zijn van Jezus Christus is dé opdracht voor de kerk van vandaag’ Plantenkas In een lezing vergeleek hij christenen in Nederland eens met planten die zijn opgegroeid in een kas. Sinds de ruiten zijn ingegooid, moeten ze ‘winterhard’ worden. Als gevolg daarvan is de groei beperkt en minder weelderig, want het kost al veel energie om de winter door te komen. ‘Dicht bij Christus blijven, de werkelijkheid zien vanuit het perspec tief dat Hij leeft, is belangrijk om als gelovige staande te blijven in het krachtenveld waarin we leven, zowel binnen als buiten de kerk. Het is ook een vitaal besef voor het delen van het evangelie.’ In een eerste gesprek rond zijn benoeming gaf Sjaak aan dat hij ook in de toekomst tijd vrij maakt om te studeren en te publiceren. Sowieso wil hij het plan uitvoeren om samen met bijzonder hoogleraar Herman Paul te publice ren over de betekenis van Augustinus’ denken voor onze huidige geseculariseerde tijd. ‘De inzichten van de kerkvader kunnen ons wapenen in de cultuur waarin we leven.’

Ds. Marco Batenburg, beoogd bestuursvoorzitter De agenda van de IZB-ledenvergadering, donderdag 23 april a.s., om 16.30 uur in ‘De Schakel’ in Nijkerk, vermeldt onder andere de bestuursverkiezing. Onze secretaris ds. R.F. (Roelof) de Wit uit Ermelo is aftredend; we zijn blij dat hij zich herkiesbaar stelt. Wordt hij herkozen, dan gaat hij de vierde en laatste termijn van drie jaar in. Zelf ben ik na 12 jaar bestuurslidmaatschap aftredend en niet herkiesbaar. In mijn vacature stelt het bestuur voor ds. M.C. (Marco) Batenburg uit Gouda. Vorig jaar deelden we al mee dat ds. Batenburg bereid was mij op te volgen. Hij was toen 10 jaar bestuurslid. Omdat hij anders nu nog maar 1 jaar voorzitter zou mogen zijn is hij vorig jaar als bestuurslid teruggetreden. Om goed betrokken te blijven was hij het afgelopen jaar wel adviseur van het bestuur. Als bestuur hopen we van harte dat hij voorzitter zal worden en zijn we heel dankbaar dat hij zich hiervoor kandidaat heeft willen stellen. Leden hebben het recht ten aanzien van de twee genoemde personen namen van andere kandidaten bij het bestuur in te dienen. Dat kan tot drie weken voor de algemene vergadering. Indien dit gebeurt, bepaalt het bestuur, na te hebben nagegaan of betrokkenen zich verkiesbaar stellen, een dubbeltal ter verkiezing.

Jurjen de Groot operationeel directeur IZB Jurjen de Groot is in november jl. benoemd tot ope rationeel directeur. Samen met de net benoemde Sjaak van den Berg is hij verantwoordelijk voor de dagelijkse leiding van de missionaire organisatie. Hun onderlinge taakverdeling komt er op neer dat Sjaak in hoofdzaak verantwoordelijk is voor de externe zaken en de programma’s Missionaire Oefenplaatsen en Missionaire Publiciteit (ECHO, Lichtspoor, zoekerssites). Jurjen geeft leiding aan Missionaire Vorming (o.a. Areopagus en Dabar) en is verantwoordelijk voor de communicatie, financiën, bedrijfsvoering en personeels zaken. Jurjen kwam in 2013 weer in dienst bij de IZB, want al eerder, in 2000, was hij pionier bij het missionaire project Perron 61 in Zoetermeer. Tussen beide banen in werkte hij voor de Gereformeerde Zendingsbond in Kenia. Hij studeerde aan de Agrarische Pedagogische Hogeschool in Den Bosch en volgde de opleiding Godsdienst Pastoraal Werk aan de Christelijke Hoge school Ede. Jurjen woont met zijn vrouw en vier kinderen in Amersfoort.

maart 2015 • Tijding

Afscheid ds. Louis Wüllschleger Vrijdag 9 januari namen we afscheid van onze directeur, ds. Louis Wüllschleger. Het afscheid voelde onwerkelijk. In diverse interviews gaf hij aan dat hij heeft ervaren dat God zijn taak bij de IZB van hem afnam. Wij hebben dat gemerkt en respecteren dat uiteraard. Wij zijn hem en bovenal de Here, onze God, zeer dankbaar voor wat ds. Wüllschleger bijna 5 jaar als directeur voor de IZB heeft mogen betekenen. Die dank is uitgesproken bij zijn afscheid en aan God geuit in de vesper op die dag. We wensen Louis en Nel alle goeds toe. Onze genadige Here zal hen verder achter Christus aan leiden. Elders in dit nummer kunt u lezen dat het bestuur onverwacht snel een opvolger kon benoemen, in de persoon van dr. Sjaak van den Berg.

Dr. De Leede Dr. H. (Bert) de Leede is als bestuurslid tijdelijk op non-actief gesteld. Dit omdat hij per 1 januari op basis van een 0-urencontract bij de IZB in dienst is getreden. Hij werkt voor de conferentie over Discipelschap, die 16 april gehouden wordt. Zolang hij in dienst van de IZB is, zal hij uiteraard geen bestuurslid zijn. Omdat het bestuur statutair minimaal uit zeven personen moet bestaan en we nu met negen personen zijn hoeven we niet een ander bestuurs lid in zijn plek te benoemen.

Afscheid Dit is mijn laatste bericht in Tijding als bestuursvoorzitter. Ik ben heel dankbaar dat ik bij de IZB betrokken heb mogen zijn; eerst als evangelist (1991-1996), daarna als bestuurslid. In 2004 werd ik bij duovoorzitterschap voorzitter binnenshuis. Per 1 januari 2009 gingen we naar één voorzitter. Elf jaar heb ik de vergaderingen mogen leiden. Ik heb het graag gedaan. Zending is Gods werk. Het is prachtig in die beweging te mogen staan, al gaat het niet zonder aanvechting. Gode zij dank heeft God vaak laten merken dat het Zijn werk is. Aan Hem de dank en eer! Ik hoop u te ontmoeten op de ledenvergadering. Van harte welkom. Ds. M.J. (Johan) Tekelenburg, voorzitter.

Tijding • maart 2015

Zwijndrecht 4e pioniersplek van IZB en Missionair Werk & Kerkgroei (PKN)

Peter Huijser

Het Badhuis, huiskamer voor de wijk ‘Al die kleine raampjes op een rij, die waren vroeger van de douche ruimtes. Hier voor de heren, daar voor de dames.’ Kan niet missen, we zijn in het Badhuis in Zwijndrecht. Tot 1979 kwamen buurtbewoners hier voor een wekelijkse douchebeurt. Nu is het een van de pioniersplekken van de IZB en de Protestantse Kerk in Nederland.

De straat oogt als een nieuwbouwwijk. Het Badhuis valt eigenlijk een beetje uit de toon. Een gevel uit het begin van de vorige eeuw, een pleintje voor de deur. Het is een rustige woensdagochtend. ‘Tante thee’ - een oude vrouw uit de buurt - komt misschien nog even langs, verder is dit een goed moment om bij te praten’, zegt Peter Huijser, coördinator van het Badhuis. Het ligbad, daar in de hoek, herinnert nog aan de oor spronkelijke bestemming van het pand, vertelt hij tijdens het koffiezetten. ‘Oudere buurtbewoners kunnen nog vertellen hoe het er aan toe ging. Als ze hier dan kwamen roken ze de parfums van de chique dame die een ligbad nam. Alleen wie goed in de slappe was zat, kon zich dat

veroorloven, anders was je aangewezen op de douches. Wie weinig te makken hadden, gingen met twee tegelijk.’ Peter, die een paar dagen per week werkt als docent, kan er met smaak over vertellen, omdat hij goed contact heeft met de oorspronkelijke bewoners. ‘Het is een typische volksbuurt, altijd geweest. Hoewel ik hier niet vandaan kom, voel ik me er prima bij thuis.’ Buurthuis Het Badhuis kreeg een tweede leven als buurthuis. Toen dat een aantal jaren geleden moest sluiten vanwege bezuinigingen, maakte Peter, namens de wijkgemeente van de Oude Kerk in Zwijndrecht een afspraak met de

maart 2015 • Tijding

wethouder. ‘We waren in ons

vrijwilligersteam ook dat predicaat krijgt. Dat verlaagt de

kerkgebouw begonnen met koffie-ochtenden, om contact

drempel. En we hopen zo ook te waarborgen dat we het pand van de gemeente mogen blijven gebruiken.’

te leggen met de bewoners. Het buurthuis zou daarvoor een veel geschiktere locatie zijn.’ De kerkenraad en het gemeente bestuur kwamen snel tot zaken en vanaf maart 2013 konden wijkbewoners er terecht voor een bak koffie, een praatje, voor huiswerkbegeleiding een

Bij het ‘gebedshoekje’, naast de biljarttafel hangt een kaart met het bekende gedicht over ‘Voetstappen in het zand’. Peter: ‘We gaven het gedicht aan een oudere vrouw uit de buurt. Ze was ernstig ziek, leed aan kanker. We hebben voor haar gebeden en met haar meegeleefd,

kinderclub, een open maaltijd of een computercursus

samen met de bezoekers van de buurtmaaltijd. Ze was niet vertrouwd met de kerk, maar tijdens de uitvaart

voor ouderen. Peter: ‘Een leidraad voor ons werk is de tekst uit de Filippenzenbrief, waarin het gaat over de

vertelde de begrafenisondernemer namens de familie dat ze aan het einde van haar leven veel met God en het

‘gezindheid van Christus’. Vanuit die houding willen we

geloof is bezig geweest. Dat heeft veel indruk gemaakt op buurtbewoners. Eén van hen zette het gedicht op

aanwezig zijn, de wijk dienen en Gods liefde zichtbaar maken.’ Samenwerking Vanuit die houding staat Het Badhuis ook open voor samenwerking met allerlei partijen die zich inzetten voor de buurt: de stichting Welzijn Ouderen, de thuiszorg organisatie (die er spreekuur houdt), Schuldhulpmaatje, etc. ‘We zien graag dat onze buurthuiskamer een maat schappelijke functie heeft. Binnenkort is er overleg met de wethouder die sociale wijkteams wil opzetten. We zouden het mooi vinden ons bestaande

Facebook.’ Geloofsgemeenschap Sinds februari 2015 is Het Badhuis officieel pioniersplek van de IZB en de Protestantse Kerk in Nederland. In de komende jaren wil Peter werken aan de vorming van een geloofsgemeenschap, die op zondagochtend bijeenkomt. ‘Een kerk in de huiskamer, interactiever dan een gemiddelde kerkdienst. Een plek waar we met buurtbewoners bijeen zijn rond de Bijbel en van hart tot hart met elkaar spreken over het geloof.’

Van ’t Chocoladehuys naar Het Badhuis ‘Het is zo geleid.’ Met enige frequentie valt de uitdrukking in het verhaal van Peter. Samen met zijn vrouw Mariette runde hij eerst ’t Chocoladehuys, een winkel, met tearoom. Totdat ze geconfronteerd werden met de ene na de andere tegenslag. ‘Mariette tobde met haar gezondheid en er ontstond hommeles over het winkelpand. Een tijdlang hebben we gedubd of we een doorstart zouden maken in een ander pand. In de periode waarin we dat biddend overwogen, hoorden we een preek die voor ons glashelder maakte dat we het roer moesten omgooien. Ik pakte mijn oude vak weer op, als docent op een middelbare school. We wilden wel graag iets blijven betekenen voor een groep vaste klanten. Juist toen we het plan hadden om contact op te nemen met de toenmalige evangelisatie-ouderling belde hij zelf. In een later gesprek kwamen we op Het Badhuis. Een jaar later kwamen de plannen in een stroom

Tijding • maart 2015

versnelling. Je bedenkt het zelf niet.’ Het leven van Peter kende wel meer onverwachte bochten. Hij groeide op in de Gereformeerde Gemeente, liet het geloof van zijn ouderlijk huis achter zich en trouwde Mariette; ze was van huis uit Roomskatholiek. Peter: ‘Door de gesprekken over de school keuze van onze dochter hernieuwde de belangstelling voor het geloof, al moet gezegd dat Mariette daarin veel meer de gangmaker was dan ik. Toen ze tot geloof kwam, dacht ik nog: ‘Ho, ho, zo gemakkelijk gaat dat niet’. We gingen samen naar belijdeniscatechisatie en gaandeweg groeide ook bij mij de overtuiging dat Jezus mijn Heiland is en dat ik zelf niets aan mijn verlossing hoef bij te dragen.’ Zijn levenservaring heeft voor het werk in Het Badhuis betekenis. ‘Ik weet wat het is om aan de kerk voorbij te leven. Ik begrijp de reserves van de buurtbewoners.’

Feedback

COLUMN

oe wij kerk zijn, zou dat het nu zijn? Waar wij ons druk over maken in de kerk, zijn dat ook de zaken waar het echt over zou moeten gaan? Ik kan me vergissen, maar ik hoor van kerken waar de gemeente-avonden over

veranderingen in de liturgie gaat, over de verbouwing van het kerkgebouw of over de financiële zorgen het best bezocht zijn. Bidstonden en avonden over het bereiken van medemensen die verloren dreigen te gaan, trekken veel minder mensen. Nu pleit ik niet voor meer gemeente-avonden; die vorm heeft zijn langste tijd gehad, denk ik. Maar ik bedoel alleen aan te geven dat het iets zegt over wat wij belangrijk vinden in de kerk. Hebben we als kerk de aandacht voor de juiste dingen? Dat is een lastige vraag. Niemand van ons heeft een jaarlijks functioneringsgesprek met God, waaruit duidelijk wordt of het goed gaat of juist niet. Geen kerk krijgt jaarlijks een brief van Boven met feedback en mogelijke verbeterpunten. Kunnen we het daarom niet weten? Dat zou te makkelijk zijn. God geeft ons namelijk wel degelijk feedback. De Bijbel bevat meer dan genoeg feedback over ons kerk-zijn. Bekijk het leven van jezelf en je gemeente maar even door de bril van Handelingen en je hebt genoeg huiswerk. Ook de Heilige Geest geeft feedback, op allerlei manieren. Een belangrijke manier, die ik recent heb ontdekt - nadat ik door GZB uitverkoren was om naar Malawi af te reizen is dat de Geest door christenen uit andere culturen tot ons spreekt. In Afrika zag ik bijvoorbeeld een vrijmoedigheid die me doet denken aan het optreden van de eerste christenen in Handelingen. En in de vervolgde kerk zien we een volharding en opofferingsgezindheid, die we ook kunnen opvatten als ‘feedback van Boven’. En in de snelgroeiende kerk in Azië horen we van gebed en evangelisatie met een vurigheid en enthousiasme die ons veel te zeggen hebben. Spreekt de Geest ook via ons - de Westerse kerk - naar kerken in andere culturen? Vast! Dat heeft Hij ook eeuwen gedaan. Maar nu is het naar mijn bescheiden mening de tijd dat wij meer moeten luisteren naar kerken en christenen buiten het Westen. De meeste mensen houden niet van feedback. Nederlandse christenen misschien wel helemaal niet. Maar vaak is het echter tot je eigen schade als je opbouwende kritiek negeert. Van feedback vanuit de wereldkerk geldt dat al helemaal. Ds. Niels de Jong

Niels de Jong is missionair predikant te Rotterdam-Centrum www.noorderlichtrotterdam.nl

maart 2015 • Tijding

Rode draad uit 25 onderzoeken geeft veel te denken

Quick scan zet loep op sterke en zwakke kanten De kerkenraad van het dorp Vijfduizendhuizen wil het missionaire werk een krachtige impuls geven. Een kleine groep getrouwen zet zich in voor enkele jaarlijkse evangelisatie-acties, de meeste gemeenteleden zijn daar niet bij betrokken, en de paragraaf ‘missionair werk’ in het beleidsplan zou dringend moeten worden afgestoft. De gemeente roept de assistentie in van de IZB. We stellen voor om een ‘Quick Scan’ te organiseren.

Dat is een kortlopend onderzoek, waarbij

In de toelichting hierop brengen gemeenteleden vaak naar voren dat ze het heel lastig vinden om met

we een een representatieve groep gemeenteleden betrekken: ouderen, jongeren, kerkenraadsleden, oud gedienden, nieuwkomers). Om te voorkomen dat iedereen louter in algemeenheden spreekt, zoomen we in op vier belangrijke ‘succes

niet-christenen in gesprek te gaan over het geloof. Dat vraagt nadere toerusting. Welke drempels ervaar je? Welke aanknopingspunten zijn er? Verschillende cursussen van de IZB kunnen hier een goede dienst bewijzen, zoals de cursussen

factoren’ voor missionair werk. Vier G’s: gemeenteleden, gemeenschap, het gezicht van de gemeente en het geloof. Over elk van die thema’s kunnen de deelnemers zich tijdens de eerste avond uitspreken, aan de hand van vragen en stellingen. De tweede avond bespreken we de resultaten en formuleren we aanbevelingen.

Henri Wijnne

In de afgelopen jaren zijn de missionaire adviseurs van de afdeling Vorming en toerusting in allerlei gemeenten in de weer geweest met de Quick Scan, als startpunt voor de ontwikkeling van missionaire beleid. De cijfers en percentages bieden geen blauwdruk, maar wel een richtingwijzer. Hoe zien mensen hun gemeente? Waar verlangen ze naar? Wat zijn sterke punten van de gemeente? Waar liggen verbeterpunten? We hebben de uitslagen uit 25 gemeenten op een rij gezet. Zijn er, ondanks de grote verschillen in context (gemeenten in steden en dorpen, regionale gemeenten, etc.) opvallende trends in de antwoorden? Laten we elk van de 4 G’s eens nalopen. Gemeenteleden De stelling ‘gemeenteleden praten over het geloof met niet-christenen’ scoort meestal laag. De reden hiervoor is niet dat gemeenteleden geen niet-gelovigen of andersge lovigen tegenkomen in hun netwerk. Gemeenteleden ontmoeten vrijwel dagelijks niet-gelovigen in hun netwerk, maar spreken niet of nauwelijks met hen over het geloof. Je zou kunnen zeggen: de vijver zit vol vis, maar het ontbreekt aan vissers.

Tijding • maart 2015

Gunnend geloven, Woorden vinden en de cursus Discipelschap. De vraag over of de gemeenteleden nietchristenen in hun netwerk hebben hoort bij de

top-3 van vragen met de hoogste scores. Toch geldt dat niet in elke gemeente. Want uitgerekend deze stelling laat ook de grootste spreiding zien. Er zijn ook gemeente(lede)n die aangeven zelden of nooit contact te hebben met ‘buitenstaanders’. In hoeverre staan ze open voor de ontmoeting met anderen, andersdenkenden? Gemeenschap Vrijwel alle gemeenten scoren hoog als het gaat om de onderlinge betrokkenheid van gemeenteleden. De vraag rijst of deze ‘kracht’ van de gemeente te benutten bij het missionaire werk? Zien we ook om naar mensen aan de rand of buiten de gemeenschap? Sluit de gemeente nieuwkomers in, of juist uit? Veel gemeenteleden noemen hun gemeente ‘open’ en ‘uitnodigend’. Nieuwkomers die afkomstig zijn uit andere gemeenten bevestigen dat beeld. Toch zijn er ook altijd mensen die aangeven dat het hen maar moeilijk lukt om in te burgeren. Soms duurt het proces heel lang. Een getuigenis van een nieuwkomer kan veel leerpunten opleveren, ook als het gaat over missionair-gemeentezijn. Voelde hij/zij zich meteen welkom? Weerspiegelt de gemeenschap iets van de open armen van Jezus? Gezicht van de gemeente

Is de communicatie van de gemeente gericht op christenen én niet-christenen? Hier lopen de scores weer erg uiteen. Sommigen kijken vooral naar de brede verspreiding van het kerkblad en het grote bereik van de website en zijn geneigd hier positief te antwoorden. Anderen kijken meer naar de inhoud: ‘Er wordt nauwelijks voor niet-christenen van buiten de gemeenschap geschreven’. Ronduit slecht scoort de stelling ‘Het beleid is afgestemd op niet-christenen’. Blijkbaar wordt er nauwelijks beleid gemaakt voor die doelgroep. Dat is natuurlijk te verklaren, want juist vanwege verlegenheid rondom het missionaire beleid wordt de Quick Scan aangevraagd. Zijn we te druk met onszelf? Met overleven? Of ook met de redding van anderen? Geloof In de categorie vragen over Geloof, de ‘binnenkant’ zijn er geen opmerkelijk hoge of lage scores. Of we moeten dit een laag cijfer noemen, als een gemeente op de schaal van 1-10 een 5,8 scoort, als het gaat om ‘Gebed om missionair gemeente-zijn en voorbede doen voor zoekers’. Missio nair gemeente-zijn begint met gebed en een drang ook de ‘verlegenheid’ voor

Arjan Vaders

Gods troon te benoemen. Predikant en kerkenraad zouden het voorbeeld moeten geven en de gemeente moeten helpen in het groeien en ontwikkelen van missionair gemeente zijn. De hoogste score in deze categorie vragen is typerend; die betreft namelijk de stelling dat mensen vrijblijvend welkom zijn, in de hoop dat ze Christus leren kennen. Dat is misschien al de grootste winst, dat we weten en vertrouwen dat het veranderen van mensen Gods werk is en blijft. Missionair-zijn begint bij beschikbaarheid om ingezet te worden op Gods tijd en wijze, om zoekers de weg te mogen wijzen naar Jezus Christus. Na het onderzoek De Quick Scan leidt vaak tot vervolgstappen. Het is goed als gemeenten in biddende afhankelijk heid beleid ontwikkelen om hun drie sterkste punten te benutten en te werken aan de zwakste drie. De IZB is graag bereid om daarbij te adviseren en te assisteren. Maak gerust een afspraak voor meer informatie over een Quick Scan in uw gemeente, via info@izb.nl Henri Wijnne Arjan Vaders

maart 2015 • Tijding

IZB-conferentie: ‘Discipelschap een theologische peiling’

MISSIO NAIRE LEVENS STIJL Discipelschap in het dagelijks leven

Wat is de betekenis van de eredienst voor een christelijke levensstijl? Hoe werkt discipelschap door in de spiritualiteit en de levende praktijk van de gemeente? En wat vergt de keuze voor discipelschap van de voorganger?

denking van discipelschap. Welke implicaties heeft

Twee brochures over discipelschap

het thema voor de ecclesiologie, de missiologie en de pneumatologie? Sprekers: Brian Brock (Aber

Christiaan Cevaal, missionair adviseur van de IZB, schreef

deen), Stephen Cherry (Durham, auteur van Barefoot Disciple) en Edward van ‘t Slot (PThU, Groningen).

twee brochures over discipelschap: ‘Een missionaire levensstijl’ en ‘Wat moet ik doen, als discipel?’ Een

Locatie: Doorn, St Maartenskerk en Koningshof. Tijd: 10.00 tot 17.30 uur. Doelgroep: predikanten, theologen, missionaire werkers, studenten theologie.

passage daaruit: ‘Ik ben pas op latere leeftijd bewust tot geloof gekomen, en heb altijd het verlangen gehad om de liefde van God die ik ontdekte, te delen met andere mensen. Maar ik vond het wel lastig om mee te draaien in het georganiseerde missionair werk in mijn gemeente. Het had voor mij altijd iets onnatuurlijks. Wanneer ik bijvoorbeeld meedeed met evangelisatie-acties op straat,

Met een studieconferentie, 16 april a.s., wil de IZB een bijdrage leveren aan de theologische door

Studiepunten PE: 0,5. Voertaal: Nederlands en Engels (er is een mogelijkheid tot simultane vertaling). Kosten: € 35 (€ 45, incl. boek). Aanmelden: m.vanginkel@izb.nl. Meer informatie: www.izb.nl

voelde dat heel ongemakkelijk. In Utrecht kwam ik een visie op missionair werk tegen die voor mij enorm bevrijdend was. Daar kwam ik in aanraking met het gedachtengoed, dat missionair-zijn niet iets is van

Nieuw boek Wim Dekker Donderdagavond 23 april, om 19.30, uur gaat dr. Wim Dekker in ‘De Schakel’ (Nijkerk) in gesprek met Elsbeth Gruteke (EO) over zijn nieuwe boek ‘Tegendraads en bij de tijd; verder denken in het spoor van Bonhoeffer’. De toegang is gratis. Aanmelden: info@izb.nl. Geïnspireerd door de bekende theoloog Dietrich Bonhoeffer (1906-1945) denkt Wim Dekker na over thema’s als gemeente-zijn, navolging, doop, cultuur en de verhouding tussen kerk en wereld. Hij daagt ons uit om antwoord te geven op de vraag waar het ten diepste om gaat in het christelijk geloof. Wat is folklore en wat is de harde kern die in onze tijd opnieuw ontdekt moet worden?

Tijding • maart 2015

meedoen aan losse acties, maar dat het gestalte krijgt via het dagelijks leven van iedere gelovige.’ De brochures, elk 12 pag. A4, zijn zeer geschikt om in de gemeente het gesprek over discipelschap te stimuleren. Mail voor een gratis proefexemplaar: info@izb.nl. Bij meerdere exemplaren worden kosten in rekening gebracht: 10 ex. € 3; 50 ex. € 15; 100 ex. € 25.

Vrijwilliger gezocht Een organisatie die 80 jaar bestaat beschikt over heel wat archiefmateriaal. De IZB zoekt een vrijwilliger die ons een handje wil helpen om het archief op orde te brengen. Werktijden in overleg. De werkzaamheden vinden plaats in het kantoor, Van Oldenbarneveltlaan 10 in Amersfoort (dichtbij het station). Geïnteresseerden kunnen contact opnemen met Marlies van Ginkel, directiesecretariaat, m.vanginkel@izb.nl of via tel. 033-4611949.

Motieven voor missionair werk Het diepste motief voor missionair werk is het feit dat God de wereld lief heeft. Alle andere redenen die we in de Bijbel tegenkomen om het evangelie met anderen te delen, staan in relatie tot dit diepste motief. We laten een aantal motieven de revue passeren.

2015 is een jubileumjaar van de IZB. In de loop van het jaar staan we stil bij de geschiedenis van onze organisatie. In elk nummer van ‘Tijding’ doen we dit jaar een greep in het archief. In deze aflevering een bewerking van een artikel uit 1985, uit een brochure die verscheen onder redactie van ds. C. Snoei, ds. J. Vroegindewey en dr. L. Westland.

maart 2015 • Tijding

Bewogenheid Als we de brieven van Paulus lezen, merken we dat

Barmhartigheid De barmhartigheid vloeit voort uit Gods barmhartigheid;

degenen die tot het geloof in Jezus Christus gekomen zijn, bewogen zijn over degenen die Hem nog niet

zij heeft deze tot voorbeeld. Deze barmhartigheid is geen neerbuigendheid waardoor mensen kunnen worden

kennen. De ander is nog in de nood waaruit zij door Gods genade in Christus verlost zijn. Telkens is er immers in de

gekleineerd; zij hangt samen met gerechtigheid. Barmhartigheid is méér dan bewogenheid. Zij uit zich in

brieven sprake van ‘voorheen’ en ‘thans’. Vroeger waren

daden, in goedheid. God is rijk in barmhartigheid en wij

degenen aan wie Paulus schrijft dood in zonden en misdaden, maar God, Die rijk is in barmhartigheid heeft

worden opgeroepen die te onderhouden (Mat. 9: 13). Gods barmhartigheid treedt aan het licht in redding en

hen mede levend gemaakt met Christus (Ef. 2:1 en 4,5). Zodoende zijn de leden van de gemeente van Christus

bescherming van Zijn volk. Hij is de Vader der barmhartig heden en de God van alle vertroosting (2 Cor. 1 :3); in dat

bewogen over hen, die verloren dreigen te gaan. Voor

spoor gaat ook zijn gemeente. Zij staat in de dienst der

deze bewogenheid om mensen te redden, behoeft de gemeente zich niet te schamen. Integendeel. Ons al

barmhartigheid.

dan niet bewogen zijn, vormt vaak een indicatie

Gerechtigheid

inzake ons eigen geloof.

Nauw verwant aan de barmhartigheid is de gerechtigheid.

Haast

De HERE verwacht van zijn volk dat het recht zal doen. Wandelen met Hem en recht doen horen bij elkaar (Mi.

Wie het Nieuwe Testament leest, kan niet ontkomen aan de gedachte dat er haast is bij de verkondiging van het Evangelie. De talenten moeten worden gebruikt. We moeten de tijd benutten. We dienen te werken zolang het dag is. Luiheid en traagheid staan in de Schriften telkens onder kritiek. Het gaat om mensen, om hun behoud! Dat mogen we niet op zijn beloop laten. Toekomstverwachting In het Nieuwe Testament treffen we ook een sterke toekomstverwachting aan. Mensen hunkeren naar de volheid, die komen zal bij de wederkomst van Christus. Mensen bidden daarom en zien er naar uit. We bidden er toch ook om in het Onze Vader: Uw Koninkrijk kome (in ons hart, in de gemeente, in de wereld). Dit verlangen hangt samen met het wezen van ons geloof. Het gaat aan op de voleinding. Eerst dient het evangelie over de gehele wereld verkondigd te worden en dan zal het einde komen. Gehoorzaamheid Christus zegt dat wij zijn getuigen zullen zijn. Dat vraagt Hij van ons. Tevens belooft Hij, dat Hij er ook voor zorgen zal dat dit getuigenis inderdaad gegeven wordt: Gij zult de gave van de Heilige Geest ontvangen. We zijn met zending bezig, omdat Christus dat van ons vraagt. Het is niet wel mogelijk dat allen die de Naam van Christus belijden, niet bij het werk van de zending zijn betrokken. Christus zei: ‘Gelijk de Vader Mij zond, zend Ik ook u’ (Joh. 20:21). Eigen deelhebben aan het heil Paulus is bezig met de verkondiging van het evangelie mede om er zelf deel aan te krijgen. Hij gaat daarbij tot het uiterste (1 Cor. 9:27). Hij wordt allen alles om mensen te behouden. Wie uitdeelt, wordt zelf gezegend; dat is een gulden stelregel in het werk van de zending.

Tijding • maart 2015

6:8; Hos. 12:7). In dit opzicht spreekt ook de HeideIbergse Catechismus geen onduidelijke taal (zondag 44). Hoe goed is de wet des HEREN voor het hele leven; binnen de perken daarvan is het leven goed. Tot het bevorderen van deze gerechtigheid weet de gemeente zich geroepen. Liefde Omdat God Zelf liefde is, vraagt Hij van ons liefde (1 Joh. 4). De liefde tot God en de naaste is de hele Schrift door aan de orde. Liefde is niet alleen een gebod, het wordt in het Nieuwe Testament een ‘zijnswijze’. ‘Blijft in deze Mijn liefde’ (Joh. 15:9). Het blijven in deze liefde leidt tot vrucht dragen, ook in ons omgaan met onze medemensen. De liefde dringt ons. De eer van God Het belangrijkste motief is de eer van God. Daarop dient ons leven gericht te zijn. Naarmate de lofprijzing van God ontbreekt, is ons leven meer geseculariseerd. De lofprijzing van God over de grote daden, die Hij verricht heeft en nog verricht, komen we in de Schrift vaak tegen. De gemeente leeft aan op de dag waarop deze lofprijzing volkomen zal zijn. Dat is de dag waarop de schare die niemand tellen kan zijn lof zal zingen. Ook met het oog daarop weten we ons gezonden. Al deze motieven hangen samen met het grote motief dat we eerst noemden: de liefde van God tot deze wereld (Joh. 3:16). Het grote motief waaiert uit in tal van motieven. Als gevolg hiervan is de gemeente om tal van redenen op tal van manieren betrokken bij Gods werk in de wereld. Ons bezig-zijn in zending wordt niet bepaald door onszelf. Omdat de zending van God is, omdat Hij zendt, doen wij aan zending. Daarom is zending een hoopvol gebeuren. Hij gaat voorop en als-medearbeiders mogen wij volgen. Het al dan niet aanwezig zijn van deze motieven vormt de graadmeter voor het missionaire bewustzijn van de gemeente.

Colofon 77e jaargang nr. 1 – maart 2015

COLUMN

Een bijzonder seizoen Begin vorig jaar had ik met een bestuurslid van een studenten vereniging een intens gesprek over geloofstwijfel onder christelijke studenten. Ze maakte zich grote zorgen over de verzurende kracht van die twijfel. Ik ken de statistieken van de kerk: een op de drie hogeropgeleiden haakt in de studententijd af. Of, beter gezegd: blijkt allang innerlijk te zijn afgehaakt. Nu zie ik het voor mijn ogen gebeuren. Het komt nog dichter bij. Aangrijpend. We wisten geen oplossing, maar spraken af dat we zouden bidden. We zouden ook nadenken over de mogelijkheid van een kring of een gespreksavond rondom geloofstwijfel. Ik preekte een keer over dat

Ds. Sjaak van den Berg, missionair predikant wijkgemeente Martinikerk in Groningen www.javandenberg.nl

onderwerp. Er kwam een spreker die goed was in apologetiek. Maar wij en veel anderen hebben vooral gebeden. Aan het begin van het nieuwe catecheseseizoen, acht maanden later, zit er een grote groep rond de tafel. Veel studenten, onder wie relatief veel ouderejaars. Tijdens een kennismakingsrondje stel ik onder andere de vraag waarom ze aan tafel zitten. Dat levert verschillende reacties op. Een student zegt: ‘Acht maanden geleden zei het me allemaal nog niets, maar nu zit ik hier. Ik heb het idee dat het misschien toch wel iets voor me is.’ Een paar anderen sluiten zich bij zijn verhaal aan, ieder met een eigen accent. Het flitst meteen door me heen: ‘Acht maanden geleden, toen begonnen wij te bidden.’ Door het seizoen heen gebeurt er van alles. Sommige avonden zijn mooi, bijvoorbeeld als iemand een Aha-erlebnis krijgt: ‘Als dit waar is, kan het echt voor mij!’ Andere verlopen gelijkmatiger, met kabbelende discussies, soms ook langs elkaar of over elkaars hoofden heen. Maar nu het einde van het seizoen in zicht komt, willen ze allemaal openbare belijdenis van het geloof afleggen.

“Secularisatie hoeft niet het laatste woord te hebben”

Een bijzonder seizoen, dit laatste in Groningen. Het laat me nog sterker dan voorheen de kracht zien van het gebed, en van de genade van God. Secularisatie hoeft niet het laatste woord te hebben. God verandert mensen, ook nu.

Tijding is een gratis kwartaaluitgave van de IZB – vereniging voor zending in Nederland en wordt toegezonden aan de leden. IZB-lidmaatschap: aanmelden bij de IZB. De contributie is e 10,- per jaar. Opzegging lidmaatschap voor 1 november. De IZB is een missionaire organisatie binnen de Protestantse Kerk in Nederland en stimuleert, adviseert en ondersteunt gemeenten en gemeenteleden in het evangelisatiewerk door middel van toerusting, materialen en missionaire werkers. Bestuur ds. M.J. Tekelenburg, voorzitter ds. R.F. de Wit, secretaris A.P. van der Kooy, penningmeester dr. J. van den Born ds. M. van Dam mw. drs. Z.A. Jansen-Smit dr. H. de Leede ds. A. van Lingen mw. J.E. van Velzen-Vermaas ds. J. van Walsum Directie Dr. J.A. van den Berg (benoemd per 1 juni 2015) IZB Johan van Oldenbarneveltlaan 10 3818 HB Amersfoort tel.: 033-4611949 e-mail: info@izb.nl internet: www.izb.nl IBAN: NL26 RABO 0302 2061 91 BIC: RABONL2U Uw steun Steun de zending in Nederland door uw gebed, door uw IZBlidmaatschap of door een gift. U kunt de IZB ook op laten nemen in uw testament. Graag willen we u helpen om dat te regelen. U kunt hiervoor vrijblijvend een afspraak maken via tel. 033-4611949 of info@izb.nl Redactie Sjaak van den Berg Koos van Noppen Foto’s Sjaak Boot: pag. 1, 6, 9 Dineke van der Wouden: pag. 3, 4, 15. Koos van Noppen: pag. 5, 7, 8, 10, 11 Peter Huijser: 8 Overname artikelen Overname van artikelen is toegestaan met bronvermelding.

maart 2015 • Tijding

10, 20, 30, 40, 50, 60, 70, 80… Hoe oud is je opa of oma? Misschien is je opa of oma wel tachtig jaar! Dat kun je haast niet voorstellen toch? Als jij bijvoorbeeld 10 jaar bent dan komen er daar nog eens 70 jaren bij en dat is wel heel erg veel jaren vind je niet? Vraag je opa of oma eens hoe het toen was om op school te gaan of wat voor er spelletjes er werden gedaan toen ze zelf zo oud waren als jij nu bent. Het is leuk om daarover te horen. Misschien heeft je oma of opa nog wel wat oude foto’s om te bekijken.

het Engelse woord voor ik

paardachtig dier met witte en zwarte strepen grote slang in een tropisch gebied, een soort sjaal de meeste dominee’s dragen het op de preekstoel

van God te horen. Telkens weer werd de blijde boodschap verteld van God, die zoveel van de mensen houdt, dat Hij Zijn Zoon naar onze aarde heeft gestuurd.

iemand die alles wil weten; een nieuwsgierig ...

bruine zoete frisdrank

de beste vriend van de mens

Om zoveel mogelijk mensen over God te vertellen werd 80 jaar geleden de IZB opgericht. De IZB wil graag dat zoveel mogelijk mensen in Jezus gaan geloven. In deze Tijding kun je hier meer over lezen.

de naam van een boek

de zoon van abraham

een dier met een hele lange nek

de vriend van David

de eerste mens

Noach maakte een…

Eeuwen geleden waren er al kerken. Mensen kwamen bij elkaar om het woord

De puzzel gaat er ook over. De eerste letters van het in te vullen woord vormen onder elkaar het antwoord. De oplossing mag je opsturen naar IZB, Johan van Oldenbarneveltlaan 10, 3818 HB Amersfoort of mail naar j.anker@izb.nl en je

de vrouw van Jacob

maakt kans op een prijs! Vermeld daarom je naam en adres.

Succes!

De oplossing van de vorige puzzel is:

Afscheid van de directeur van de IZB.

De extra winnaars zijn Mattanja Bac uit Waddinxveen, Stef van Dijk uit

Drie inzenders die een prijs gewonnen hebben, zijn: Steveo den Hartog uit Nieuwerkerk aan den IJssel, Danielle van der Vlist uit Putten en Hadássa van Vliet uit Lekkerkerk. Gefeliciteerd!

t zijn En di aars... nn de wi

Veenendaal en Hester Bos uit Berkenwoude. Van harte gefeliciteerd! Jullie krijgen een prijs thuisgestuurd. Veel succes met de nieuwe puzzel!