V3 2136064 lichtspoor 3 2013

51ste jaargang | 2013 nummer 3

Kerst: God wordt mens H

et is een gevaarlijke onderneming: jonge merels die moeten leren vliegen. Hun eerste vlucht kan zomaar eindigen in de tuin, waar ze een gemakkelijke prooi zijn voor katten. Ik las eens een verhaal over een jongen die gestrande mereltjes wilde helpen. Hij plaatste een ladder tegen het huis, raapte de uitgeputte mereltjes op en droeg ze voorzichtig terug naar het veilige nest. Maar zodra hij met zijn hoofd boven het nest verscheen, schrokken de andere vogeltjes zó, dat ze uit elkaar stoven en over de rand van het nest tuimelden, waar de katten hen opwachtten. Verdrietig zei hij tegen zijn moeder: ‘Wat een domme vogels zijn dat!’ Zijn moeder zei: ‘Jij begrijpt toch wel dat voor zulke vogeltjes jouw hoofd boven het nest zo groot moet zijn geweest als een reuzenhoofd?’ ‘Wat had ik dan moeten doen om de vogels te helpen?’ ‘ Jij had jezelf aan de merels moeten aanpassen.

Eigenlijk zou je in een merel moeten veranderen – als dat kon… Dan waren de vogeltjes niet zo van je geschrokken en waren ze nog in leven’.

‘Maar, ik kan mezelf toch niet in een merel ver­ anderen…?’

Bestemming Dit kleine verhaal is een illustratie van wat er ge­ beurt met Kerst. Dan gedenken we immers het wonder dat de levende God Zich in Zijn Zoon ­Jezus aan ons heeft aangepast en méns geworden is. Een geheimenis waar we nooit over uit­ gedacht raken.

Wat bewoog die jongen om die vo­ geltjes op te rapen en weer terug te leggen in het veilige nest?

Hij wilde ze redden, zodat ze zouden kunnen uit­ groeien tot volwassen vogels, door de lucht zouden scheren, mooi zouden fluiten en jonge merels zou­ den krijgen. Kortom: Hij wilde ze redden zodat ze hun bestemming als vogel zouden bereiken.

Wat heeft onze Schepper bewogen om mens te worden, in de geboorte van Jezus Christus? Hier raken we aan het diepe verlangen van God dat wij weer die mens zullen worden zoals Hij ons oor­ spronkelijk bedoeld had. Die bestemming zijn we namelijk in het paradijs kwijtgeraakt. In Lukas 15 vertelt Jezus over een boerenzoon die volstrekt aan lager wal is geraakt. Van zijn oorspronkelijke bestemming als hereboer is weinig over. Als we ons aan hem spiegelen, kunnen we ontdekken hoever wij van onze oorspronkelijke bestemming in het Vaderhuis verwijderd zijn geraakt.

De kern van het Kerstfeest is dat de levende God Zich aanpast aan onze menselijke situatie. Om langs die weg ons weer tot onze échte bestemming te brengen. Dat wil zeggen ons Thuis te brengen in Zijn Vaderhuis. Het Kerstgebeuren maakt duidelijk hoe hartstochtelijk God ons lief heeft en hoezeer Hij naar ons en onze Thuiskomst bij Hem verlangt.

Zodat ook wij weer die mens zullen zijn zoals Hij ons voor ogen had. Wanneer je iets van die harts­ tochtelijke liefde ontdekt dan wil je niets liever dan je daaraan overgeven en je door Jezus Christus láten redden en Thuisbrengen bij de Vader!

Om zo je ware bestemming als mens te bereiken.

Ds. H.G. de Graaff

Verder lezen?

Filippenzen 2:7: ‘...en aan de mensen gelijk geworden is.’

2

Ik zal hem niet gauw vergeten. Die lange benige, dooraderde hand. Veel kracht zat er niet meer in. Maar iedere keer als ons gesprek op het geloof kwam, ging hij weer omhoog van de rieten stoelleuning naar zijn hart. ‘Hier moet ik het voelen, dominee… Anders… Nee, dan kan ik niet geloven, dat het goed met me komt.’

‘Als ik het hier niet voel…’

Z

’n leven lang was hij binnen­ schipper geweest. Het was zijn lust en zijn leven. De afwis­ seling van bedrijvigheid in de havens en rust als het schip gela­ den met zand, grind of wat dan ook, weer op weg was naar een nieuwe bestemming. Waar was hij allemaal niet geweest. Heel Nederland door, maar ook België en Noord-Frankrijk en de Rijn op, Duitsland in, tot aan Bazel toe.

En dat je dan ook altijd weer naar je thuishaven terugkeerde. In ie­ der geval met Kerst en de jaarwis­ seling. Dan lag je met heel wat bekenden aan de kade. Je maakte de Kerstdiensten mee in de kerk en vooral niet te vergeten de Kerstfeestviering voor de kinde­ ren. Schipperskinderen kregen al­ tijd wat extra aandacht. Gouden momenten waren het, als je na afloop met je gezin in de roef van het schip bij elkaar was. De kin­ deren opgetogen om het mooie boek, dat ze gekregen hadden en vooral ook om het lekkers.

Met glans in zijn ogen kon hij er over vertellen. Toch vulden die­ zelfde ogen zich soms ook met tranen. Zeker als hij vertelde over

die rampzalige dag. Z’n jonge vrouw viel in een sluis overboord en verdronk. Met een klein kindje bleef hij achter. Als hij daarover sprak las je in zijn ogen nog altijd iets van het verdriet en de wan­ hoop van toen.

Later is hij hertrouwd en zijn er weer kinderen geboren. Al die jaren door is het Woord van God zijn vaste baken gebleven.

Nu was hij allang aan wal. Naar de kerk komen kon hij niet meer, z’n krachten namen zienderogen af. Zo bezocht ik hem van tijd tot tijd. Als we er dan samen over spraken, hoe de HERE God hem door alles heen gedragen had en nabij was geweest, was er toch altijd die aarzeling: ‘Ja maar, dat is maar voor dit leven… Hoe weet ik nu zeker, dat ik behouden aan kom bij God, in de eeuwige thuishaven? Dan moet ik het toch

voelen, dan moet ik het toch hier voelen. In mijn hart?!’

Toen is hij ziek geworden. Zijn levensschip was aan het eind van de reis gekomen. In een van de laatste gesprekken getuigde hij zomaar van z’n behouden aan­ komst.

Maar broeder, dat ‘voelen’ dan?

- Ach dominee, de Heere Jezus heeft toch gezegd: ‘Komt allen tot Mij, die vermoeid en belast zijt en Ik zal u rust geven.’

In die rust is hij na een kort ziek­ bed ingegaan. Die rust van dat vertrouwen had ik hem eerder gegund. Als die magere benige hand maar minder op z’n hart dan op de belofte van God had gerust.

Ds. J. Westland

3

Kwaliteitsfoto’s. Maar ze tonen een werkelijkheid waar je liever van wègkijkt: de rauwe realiteit van prostitutie, de treurige uitzichtloosheid van uitgeprocedeerde asielzoekers of het dagelijks leven van de cliënten van de voedselbank.

S

inds een paar jaar werkt Sjaak Boot, fotograaf en Rotterdammer, aan een ­project over de wereld van prostitutie, die nauw verweven is met drugs- en mensenhandel. ‘Aangrijpend, als je die meisjes en vrouwen in de goot ziet liggen. Maar kijk je met andere ogen, dan zeg je: ook dit zijn schepselen van God, mensen naar wie Zijn liefde uitgaat.’

‘Toch is dit óók de wereld waarin Jezus werd geboren’.

Sjaak Boot, de ‘huisfotograaf’ van Lichtspoor.

4

‘Kijken met andere ogen’ doet Sjaak sinds hij jaren geleden tot geloof kwam. Hij had altijd al iets gehad met mensen aan de onderkant van de samenleving. Zes jaar werkte hij als begeleider in een Rotterdamse gevangenis. ‘Ik zag hoe gedetineerden na het uitzitten van hun straf op straat werden gezet, soms met niet veel meer dan een blauwe vuilniszak met kleren en wat persoonlijke bezittingen. Dan moesten ze het maar zien te rooien. Dat greep me aan. In die periode ben ik tot geloof gekomen en wilde ik me graag inzetten voor mensen in de knel.’

Hij werkte bij stichting Ontmoeting voor de opvang van dak- en thuislozen. Totdat hij besloot van zijn hobby zijn werk te maken; hij ging

naar de fotoacademie. Maar zijn passie voor zwakken in de samenleving is onverminderd.

Met zijn camera trekt hij naar plaatsen van diepe ellende. ‘Een wereld verloren in schuld’, om het met een Kerstlied aan te duiden.

Sjaak: ‘Het werk is niet zonder gevaar; ik ben weleens bedreigd. Maar ik ben zeer gemotiveerd om de misstanden voor het voetlicht te brengen. Voor het grote publiek is het een ‘ver-van-mijn-bed-show’. Ik breng het met mijn foto’s dichterbij.

We hebben eens op een zaterdagavond met een aantal vrijwilligers soep en brood uit­ gedeeld op de tippelzone. De andere ochtend zat ik in de kerk, in de dienst waarin twee geadopteerde kinderen werden gedoopt. Er zat maar een paar uur tussen die twee ­ervaringen, maar de twee werelden leken wel lichtjaren van elkaar verwijderd. De liefde van Jezus is de brug tussen beide.‘

5

Openhuis ‘Ik snap het niet,’ moppert Janny, terwijl ze de boodschappen uit de tas haalt, ‘ik maak toch een lijstje, Dirk? Wat moet ik met drie blikjes ragout?

En twee zakken chips, ben je vergeten wat de dokter zei over zout en vet?‘ Dirk mompelt wat over iets in huis hebben met de feestdagen. Maar daar wordt Janny alleen maar bozer van. ‘Wij hoeven niets in huis te halen, we krijgen alles op tijd en warm thuisbezorgd en we eten toch al meer dan goed voor ons is! ’ Dirk klemt zijn lippen op elkaar. Nu niet over Sjoerd en Tineke beginnen, want die komen niet meer met Kerst, sinds ze zelf opa en oma zijn van een kleindochter. En met het gezin van Monica is het contact een stuk minder geworden, na de scheiding.

Dirk houdt zijn zucht klein. Twee kinderen, een schoondochter en een ex-schoonzoon, vijf kleinkinderen, waarvan er drie een relatie hebben, hun achterkleinkind Rosie, als je het opnoemt klinkt het als een rijk bezit. Maar als hij geen actie onderneemt, zitten ze met de kerstdagen maar stilletjes samen en als Janny zo kortaf blijft doen, dan is de gezelligheid ver te zoeken. Het wordt nog spannend, want er zit onderin de tas een doosje met kerstverlichting.

‘Nergens voor nodig! We hebben net alles weggegooid en nou ga jij weer opnieuw beginnen! En wat bleef je lang weg!’

Hij gaat voor het raam staan en kijkt omhoog naar de grauwe lucht. Het waait hard vandaag.

Hij houdt wel van een frisse bries, maar toen hij bij de visboer stond waaide er een briefje van twintig euro uit zijn portemonnee. Hij stond niet op te letten, natuurlijk. Maar de kleine donkere man, die altijd op het plein loopt schoon te maken en op te ruimen, ving het biljet met een verrassende sprong. Iedereen moest lachen, de visboer, de klanten, de man en hijzelf. En toen waren ze in gesprek geraakt, wel een half uur lang. Javed Kyran heet hij, hij heeft sinds vier maanden een huis in het arbeiderswijkje achter 6

de supermarkt. Hij is blij en zijn vrouw Zireen ook, ze hebben drie jongens, die gaan intussen naar de basisschool, had hij begrepen. Eigenlijk was het zomaar een heel bijzonder gesprek geworden en toen hij daarna Javed een visje aanbood, had die verlegen gezegd dat Zireen een erg lekker Iraans gerecht kon maken van gebakken makreel.

‘Waar is de haring?’ vraagt Janny. Ja, die is hij dus vergeten. Hij draait zich om en kijkt Janny aan, ze kijkt een beetje bezorgd nu. ‘Je bent een beetje raar bezig, Dirk!’ Het klinkt nog wel pinnig, maar haar ogen maken dat weer goed.

‘Hoe kun je nu zo lang wegblijven als je alleen maar naar de supermarkt geweest bent? Waar zit je hoofd?’

‘Daar zal je van op kijken, kom eens even zitten, Janny.’ Het is omdat zijn stem zo mild klinkt, ze ademt op en doet een stap in zijn richting.

Nu is het eerste kerstdag, bijna vijf uur, het schemert al. Dirk staat opnieuw voor het

raam, het is best spannend. De afspraak is wel gemaakt, maar Janny heeft al gezegd dat ze eerst nog moet zien of ze wel komen. Dat maakt ze nu weer goed met het klaarzetten van de mooie kopjes op het dienblad. Zo is Janny, een beetje lichtgeraakt en haar wenkbrauwen schieten gauw omhoog, maar als het er op aan komt dan is ze goud.

De telefoon gaat, Janny neemt op. Natuurlijk luistert Dirk mee, bang als hij is dat de familie Kyran zal afbellen. Maar het is Monica, met de vraag of ze thuis zijn. ‘Ja hoor, ‘zegt Janny, ‘dat is goed kind, altijd welkom allemaal.’Dan komen de jongens ook mee, denkt Dirk verrast. Dat zullen die Kyran kinderen misschien wel leuk vinden. Kijk, daar komt de familie net om de hoek, de vrouw draagt een pan, ach heden, als Janny daar maar tegen kan, die houdt niet van vreemd en anders. Ze blijven even wachten voor een auto die de parkeerplaats oprijdt. Welja, dat is de oude Saab van Sjoerd, de hele familie stapt uit. De kleine Rosie wordt met maxicosy en al de

auto uit getild.

Dirk krijgt het er warm van, hij denkt aan de blikjes ragout en de chips en wat er in de pan van Zireen zal zitten. Het zal een rare combinatie worden, maar dat is niet erg. Hij pakt de familiebijbel en slaat die open bij Lucas 2, legt hem vast op tafel.

Hij draait zich om naar Janny, die op een stoel geklommen is, ze zoekt iets boven in de keukenkastjes. Er valt van alles naar beneden, een plastic bakje, een pakje thee.

‘Wat zoek je?’

‘Ik moet nog een paar van die afbakstokbroden hebben,’ puft Janny. ‘Heb je die nodig dan?’vraagt hij dom. Ze kijkt om, haar mondhoek wipt. ‘Het zou me niet verbazen als we het huis vol kregen, heb ik zomaar een idee van.’

‘Kon je wel eens gelijk in hebben!’ wil hij zeggen, maar zijn stem wil niet.

Joke Verweerd 7

Het Kind en het kruis

De herders Omdat eenvoudigen verstaan wat door geen ingewikkeld zoeken noch lezen in geleerde boeken begrepen wordt of nagegaan, zijn herders toen in uwe stal geknield en hebben U aanbeden;

Toen Matteo Ricci in de 16e eeuw als zendeling naar China ging, nam hij allerlei religieuze kunstvoorwerpen mee, om daarmee het evangelie te illustreren voor mensen die dat nog nooit eerder hadden gehoord. De Chinezen bleken bereid portretten van Maria met haar kind te aanvaarden, maar toen hij afbeeldingen van het kruis liet zien en probeerde uit te leggen dat het kind van Bethlehem volwassen was geworden om geëxecuteerd te worden, reageerden ze met afkeer en verbijstering. Ze hadden veel liever Maria en ze stonden erop haar te dienen, in plaats van de Gekruisigde.

dit is tweeduizend jaar geleden en nog weet elk het overal.

Geen mens heeft ooit hun naam gemeld; de rest van hun onschuldig leven is door geen wetenschap beschreven, wordt slechts aan kinderen verteld.

Doen wij niet vaak hetzelfde?

We vieren Kerst als een aardige, huiselijke feestdag, van alle schande ontdaan.

En bovendien vermijden we alles wat ons eraan kan herinneren dat het verhaal dat in Bethlehem begon ten slotte uitliep op Golgotha… (uit: Jezus zoals ik Hem niet kende, Philip Yancey)

Lichtspoor (voorheen ‘Licht in de avond’) verschijnt zes maal per jaar en is een uitgave van de IZB, vereniging voor zending in Nederland.

(uit: ‘Verzamelde gedichten’, Anton van Duinkerken)

Redactie: ds. J.H. Gijsbertsen (voorzitter) G. van de Beek (secretariaat) ds. H.G. de Graaff ds. J. Westland K. van Noppen

Redactie-adres: Joh. van Oldenbarneveltlaan 10 3818 HB Amersfoort Telefoon 033-4611949 E-mail: info@izb.nl