O������ �� I���������
St i cht i ngVaki nf or mat i eSi er gewassen-Lei den
De gevelmuren zijn door Jaap Sterk gecementeerd en kregen een lichtantraciete verflaag. De kozijnen zijn wit geverfd, en de bruine raamdorpels zijn vervangen door grijze.
D
Renovatie van tuin én gevel Bij het renoveren van een stadstuin adviseerde tuinontwerper Jaap Sterk om ook de gevel van het woonhuis aan te pakken. Door zowel de bakstenen, de kozijnen en ook de nieuwe tuinschutting in wit- en grijstinten te verven, ontstond één geheel. Tuin en huis sluiten nu naadloos op elkaar aan.
Tekst Emiel van den Berg | Beeld Mathijs Hanenkamp (portretfoto: Patricia Rehe)
��
TuinenLandschap | 5 | 2013
Jaap Sterk www.jaapsterk.nl
e min of meer vierkante tuin van 100 m² ligt bij een Arnhems huis uit de jaren 70. Toen Jaap Sterk van het gelijknamige bureau in Beek Ubbergen werd gevraagd om een nieuw ontwerp te maken, trof hij een gedateerde tuin aan met een vijver, een verharding van rode gebakken klinkers afgewisseld met hardhouten vlonders en als beplanting veel hoge grassen. Achterin stond nog een kleine schuur. De eigenaren hadden de tuin begin jaren 90 laten aanleggen maar waren toe aan iets nieuws. Hun smaak was door de jaren heen behoorlijk veranderd. „In de tuin was dat zichtbaar aan de fraaie meubels van Royal Botanica en de parasol van Tuuci’’, begint Sterk. Ideeën voor hun nieuwe tuin deden de eigenaren op in De Tuinen van Appeltern. Daar bekeken ze de architectentuinen. Ook Sterk heeft daar een voorbeeldtuin en werd vorig jaar januari benaderd. Belangrijkste steekwoorden op het verlanglijstje waren: strak maar niet kil, behoud van ruimtegevoel, relatie met de achtergevel, privacy, diverse zitgelegenheden waaronder een overdekt terras en een kleine zwemvijver met een strakke rand. Als eerste maakte Sterk het grondplan met de diverse zitplaatsen. Doel van de tuinarchitect was te voorkomen dat er een te grote steenmassa zou ontstaan. Hij koos daarom voor grijze vierkantemetertegels van Schellevis (een wens van de opdrachtgever) onderbroken door zandkleurig dolomietsplit. Het betegelde terras bij het huis meet 4 x 3 m² en het terras onder de overkapping is 6 x 3,5 m². De overkapping zelf is 5 x 3 m². Er werd gekozen voor een bouwkundige constructie met een moderne, witte uitstraling. Sterk: „We besloten toen om ook de gevels en kozijnen van het huis, plus de plankenschutting van Zweeds rabat, een verflaag te geven.’’ De kozijnen werden wit en de bruine raamdorpels werden vervangen door grijze. De schuttingen en de inmiddels gecementeerde
muren werden lichtantraciet. Al die werkzaamheden voerde het bedrijf in eigen beheer uit. De noordoostzijde van de tuin vormt het grote leefdeel met ruimte voor slechts enkele planten. Tegen de gevel groeien een paar klimhortensia’s en op de hoek van de vijver staat een vijgenboom met daaronder Lamium maculatum ’Roseum’ en een enkele Carex morrowii ’Variegata’.
Hondenvijver Iets uit het midden van de tuin ligt de langwerpige zwemvijver van 7,4 m lang en 1,4 m breed. Die is vooral bedoeld voor de honden om er in te kunnen afkoelen. De eigenaren zelf stappen er slechts af en toe in. De fundering bestaat uit beton, de wanden zijn met betonblokken opgemetseld en op maat gemaakte EPDM-folie maakt het geheel waterdicht. Aan het uiteinde bevindt zich het moerasfilter en helemaal achterin de tuin staat de pompinstallatie in een houten kast, die door beplanting is omgeven. Door de plaatsing van de vijver ontstond aan de zuidkant van de tuin een forse L-vormige plantstrook. Deze is geheel gevuld met wederom Lamium als bodembedekker, af en toe dezelfde Carex als solitair en voor de hoogte en privacy een aantal forse Trachycarpus fortunei. „Een wens van de klant.’’ Met de Trachycarpus was Sterk bekend. „In mijn eigen tuin staan ze ook en ik geef ze nooit winterbescherming. Meest kwetsbaar zijn de wortels maar door het dek van Lamium zijn die hier beschermd.’’ Ook over de vijgen is hij tevreden. Het soms invriezen vindt hij geen probleem omdat de planten zich goed herstellen. Bij de Lamium maakt hij nog een kanttekening over de woekerende eigenschap van deze plant. „Ik gebruik hem vaak in bostuinen waar hij vrijuit kan groeien. Hier is de plant aan alle kanten opgesloten, dus vormt dat woekeren geen probleem.’’
TuinenLandschap | 5 | 2013
��
St i cht i ngVaki nf or mat i eSi er gewassen-Lei den
��
De planten in het moerasfilter komen uit de oude tuin, er groeien onder andere Typha, Scirpus en Iris. Ook de Taxus-haag op de erfgrens rechts en de Phyllostachys achterin de tuin zijn blijven staan. De kleine bananenplant heeft de klant zelf geplant. „Ik vind hem niet storend. Er mogen er gerust nog een paar bijkomen.”
De vijverrand ligt 30 cm hoger dan de aansluitende tuin. „Behalve dat de rand bruikbaar is als zitplaats is de vijver nu ook veel meer beeldbepalend. Het is een bouwkundig element geworden.’’ De zijkant van de vijverrand is gecementeerd en daarna geverfd, net zoals de muren van en bij het woonhuis.
De bakstenen muren zijn nu lichtantraciet. Hetzelfde antraciet kwam op de houten schuttingen, maar omdat bij het hout een andere verf werd gebruikt, is de uiteindelijke kleur van de muren lichter uitgevallen dan die van de houten schutting.
TuinenLandschap | 5 | 2013
Luxe overkapping De door de hoveniers van Jaap Sterk zelf geconstrueerde overkapping staat aan de noordoostzijde van de tuin, een plek waar de tuineigenaren van de avondzon kunnen genieten. De overkapping leunt aan de voorzijde op twee gegalvaniseerde palen van kokerprofiel, 80 x 80 mm. Ze zijn vastgezet in beton dat 80 cm diep de grond in gaat. Rechtsachter tegen de schutting is ook de zinken waterafvoer zichtbaar die is aangesloten op de hemelwaterafvoer. De schutting dient als achterwand, maar moest onder de overkapping tot 3 m hoogte worden opgebouwd, iets
waarvoor vooraf de goedkeuring van de buren nodig was. De planken zijn bevestigd aan meerdere palen van azobéhout, die eveneens in beton werden vastgezet. De dakconstructie is opgebouwd uit een balkenlaag waarop underlaymentplaten liggen die werden bedekt met dakbedekking. Aan de onderzijde van de balken kwamen platen van multiplex. Ook de boeiboorden zijn van dat materiaal. Al het multiplex werd voorzien van een witte verflaag. Tussen de twee dakplaten bevestigden de hoveniers verlichting in de vorm van vier spotjes. Deze zijn vanuit het huis te dimmen.
>
Bij de aanleg van de tuin viel de keuze op grote exemplaren van Trachycarpus om meteen voldoende privacy te creëren. Voor de gewenste variatie zijn planten met verschillende hoogtes gekozen. Van de eronder groeiende Lamium kwamen er negen planten per m2 zodat de ondergrond binnen één groeiseizoen helemaal bedekt was.
U���������
N
TuinenLandschap | 5 | 2013
��