PcWorld Nowoczesna Szkoła 01/2014

PC WORLD

NOWE TECHNOLOGIE W EDUK ACJI

NOWOCZESNA SZKOŁA

TABLET

DLA NAUCZYCIELA

Sprzęt mobilny w służbie edukacji

Nowoczesna sieć szkolna

Wdrażamy Wi-Fi, intranet i chmurę

Szkolna elektronika

Tablice interaktywne, wyposażenie sali językowej – przegląd rozwiązań

I S S N

2 0 8 4 - 7 7 5 0

NR 01 2014

Koniec ery szkolnych plagiatów Jak zwalczać cyberprzemoc

INFORMACJA

Każda strona niniejszego dokumentu została zabezpieczona znakiem wodnym.

W skład znaku wodnego wchodzi Twój adres e-mail oraz numer Twojego telefonu komórkowego.

Wszelkie prawa zastrzeżone. Copyright © 2012. International Data Group Poland S.A. Powielanie w jakiejkolwiek formie w celu rozpowszechniania za pośrednictwem dowolnych mediów całości lub części materiałów tekstowych i graficznych opublikowanych w PC World jest zabronione.

PC WORLD

I

OD REDAKCJI

Wiedza i bezpieczeństwo w nowoczesnej szkole yfrowy świat, w który właśnie wkracza polska edukacja, odkrywa przed uczniami i nauczycielami całkowicie nowe możliwości zdobywania i przekazywania wiedzy. Nowoczesność, coraz śmielej obecna w życiu codziennym, wymusza na szkolnictwie kompletnie nowe podejście do procesów dydaktycznych. Ale pamiętajmy – nawet najnowocześniejsze urządzenia na nic się zdadzą, bez odpowiedniego przygotowania wszystkich istotnych elementów szkolnej układanki – od uczniów i ich opiekunów, poprzez nauczycieli i pedagogów, aż po kierownictwo i organy prowadzące.

Nowoczesna edukacja wymaga posiadania nowoczesnych urządzeń – od uczniowskich i nauczycielskich tabletów, poprzez tablice interaktywne, nowoczesne wyposażenie pracowni, aż po niezawodne urządzenia utrzymujące szkolną sieć internetową.

Niestety, digitalizacja szkolnictwa niesie ze sobą także zagrożenia, które trzeba poznać, by móc im zapobiegać.

Zarówno bezpieczeństwo uczniowskich danych w elektronicznych dziennikach, jak i zapobieganie cybernetycznej przemocy w szkole i w internecie to nowe, wymagające zadania dla szkół.

Zachęcamy do zapoznania się z radami naszych specjalistów dotyczących bezpieczeństwa uczniów i nauczycieli w cyfrowym świecie nowoczesnej edukacji.

C

Piotr Kowalski, redaktor prowadzący

NOWOCZESNA

6=.2â$ Redakcja Ludwik Krakowiak Piotr Kowalski Agnieszka Fila

redaktor naczelny redaktor prowadzący korekta

Współpracownicy Agnieszka Chmielińska Piotr Grabiec Karina Kowalska-Egiazarian Krzysztof Pielesiek Artur Pęczak Robert Szyszka Edward Wawrzyniak Wydawca International Data Group Poland SA 02-092 Warszawa, ul. Żwirki i Wigury 18A tel. 22 3217800, faks 22 3217888 Piotr Wtulich

prezes zarządu

Tomasz Bitner

dyrektor pionu rozwoju biznesu szef połączonej redakcji IDG

Jerzy Michalski Dominik Błaszczykiewicz

zastępca dyrektora pionu rozwoju biznesu

Biuro reklamy i marketingu faks 22 3218051 e-mail reklama@idg.com.pl Elżbieta Kurtyka 22 3217735 Magdalena Góralczyk Traffic Coordinator 22 3217851 Dział promocji Łukasz Parkot

22 3217745

Studio Nowe Media Agata Filipczak Anna Wolska Mariusz Nowicki

dyrektor artystyczny fotoedycja skład i łamanie

Produkcja e-mail Marzena Samsel

produkcja@idg.com.pl dyrektor

Druk MDruk

ISSN: 2084-7750 Wydawca ostrzega, że zabroniona jest bezumowna sprzedaż numerów bieżących i archiwalnych PC World Nowoczesna Szkoła po cenie niższej od ceny detalicznej ustalonej przez Wydawcę. Sprzedaż po cenie innej niż wydrukowana jest nielegalna i grozi odpowiedzialnością karną. Wszelkie prawa zastrzeżone. Copyright © 2003 International Data Group Poland SA. Powielenie w jakiejkolwiek formie w celu rozpowszechnienia za pośrednictwem dowolnych mediów całości lub części materiałów tekstowych i graficznych opublikowanych w PC World jest zabronione. Wszelkie znaki towarowe są zastrzeżone i należą do ich właścicieli, użyto ich w celach informacyjnych.

WWW.PCWORLD.PL

3

SPIS TREŚCI

Partnerem wydania jest firma Mentor SPRZĘT

6 Tablice interaktywne Dzięki tablicom interaktywnym lekcje mogą być wsparte filmami, interaktywnymi pokazami czy multimedialnymi prezentacjami. O ich możliwościach decyduje technologia, w jakiej są wykonane oraz dołączone przez producentów oprogramowanie.

12 Nauczyciel z tabletem Tablety coraz mocniej są wykorzystywane w polityce i biznesie. Czy nadają się do zadań w obszarze edukacji i szkolnictwa? Prezentujemy urządzenia mobilne odpowiadające potrzebom nauczycieli.

16 2V]F]÷GQH GUXNRZDQLH Doradzamy, jakie urządzenie wielofunkcyjne kupić do szkoły, tak aby koszty eksploatacji były niskie. Sprawdzamy, czy warto korzystać z materiałów eksploatacyjnych alternatywnych producentów.

20 1RZRF]HVQD SUDFRZQLD M÷]\NRZD ZL]\WÐZNã V]NRğ\ Nowoczesna pracownia językowa powinna być wyposażona w zestaw narzędzi i urządzeń multimedialnych do odtwarzania, odsłuchiwania oraz tworzenia treści audio i wideo na odpowiednio wysokim poziomie.

Oszczędne drukowanie

16

Doradzamy, jakie urządzenie wielofunkcyjne kupić do szkoły, tak aby koszty eksploatacji były niskie. Sprawdzamy, czy warto korzystać z materiałów eksploatacyjnych alternatywnych producentów.

26 (OHNWURQLND Z VğXőELH HGXNDFML Technologie komputerowe ułatwiają prowadzenie zajęć i sprawiają, że zdobywanie wiedzy jest dużo bardziej atrakcyjne niż kiedyś.

32 1RZRF]HVQD VLHå V]NROQD Nowoczesna sieć szkolna z dostępem do internetu pozwala w pełni wykorzystać potencjał laptopów, tabletów i tablic interaktywnych, używanych przez nauczycieli i uczniów.

Nauczyciel z tabletem 12

Tablety i smartfony od kilku lat podbijają świat. W tym roku, po raz pierwszy w historii, liczba sprzedanych tabletów może przewyższać liczbę sprzedanych pecetów. Nie może więc dziwić, że urządzenia mobilne stały się bardzo popularne także w Polsce.

4

PC WORLD NOWOCZESNA SZKOŁA

SPIS TREŚCI

Koniec ery szkolnych plagiatów 52

Z plagą plagiatów próbują radzić sobie instytucje naukowe, polityczne, szkoły wyższe, redakcje, firmy oraz... szkoły. Doradzamy, w jaki sposób wykrywać, czy prace uczniów nie są plagiatami.

OPROGRAMOWANIE I INTERNET

36 Czujne oko wychowawcy Dziecko w sieci ma bezpośredni kontakt z ogromną liczbą zagrożeń i pokus. Oprogramowanie do monitorowania komputerów i blokowania dostępu do niepożądanych treści powinno być podstawowym wyposażeniem każdej pracowni internetowej w szkole.

40 Szkolna e-biblioteka Biblioteka szkolna to dzisiaj instytucja posiadająca zasoby sprzętowe, magazynowe, którymi nie udałoby się zarządzać, gdyby z pomocą nie przychodziły nowoczesne rozwiązania administracyjno-informatyczne.

Przedstawiamy przegląd najciekawszych i najbardziej przydatnych aplikacji wspomagających zarządzanie szkolnymi bibliotekami.

52 .RQLHF HU\ V]NROQ\FK SODJLDWÐZ Z plagą plagiatów próbują radzić sobie instytucje naukowe, polityczne, szkoły wyższe, redakcje, firmy oraz... szkoły. Doradzamy, w jaki sposób wykrywać, czy prace uczniów nie są plagiatami.

58 .XUV QD QRZH WHFKQRORJLH Umiejętność posługiwania się nowoczesnymi technologiami to dziś klucz do zawodowego sukcesu w edukacji.

Wskazujemy najciekawsze kursy, warsztaty i szkolenia dla nauczycieli z nowych technologii.

60 6]NRğ\ Z HXURSHMVNLHM VLHFL H7ZLQQLQJ Prezentujemy najlepsze miejsce w cyfrowej przestrzeni do realizowania projektów edukacyjnych z partnerami z całej Europy.

44 6]NRğD MHV]F]H QLH F\IURZD Digitalizacja nauczania wymaga całkowicie nowego podejścia do procesu kształcenia i zarządzania szkolnictwem. Wskazujemy najtrudniejsze wyzwania stojące przed polską szkołą w dobie cyfryzacji, w tym wady i zalety e-podręczników.

64 =DSRELHJDQLH F\EHUSU]HPRF\ Z V]NROH Wraz z popularyzacją internetu wśród nastolatków, coraz bardziej powszechne stają się sytuacje, w których dzieci i młodzież spotykają się z cybernetyczną przestępczością.

Podpowiadamy, w jaki sposób im pomóc i jakie działania zmniejszą ryzyko niebezpiecznych sytuacji w internecie.

48 %H]SLHF]HġVWZR GDQ\FK Z H G]LHQQLNDFK Coraz więcej szkół używa dzienników elektronicznych.

Czy jednak dane w nich przechowywane są bezpieczne?

Odpowiedzi na to pytanie udzielamy w poradniku dotyczącym bezpieczeństwa danych w dziennikach elektronicznych.

68 6]NROQD H VSRğHF]QRijå Warto poszukać ciekawych aktywności medialnych, takich jak blogosfera, tworzenie i publikowanie prezentacji multimedialnych, a nawet organizowanie internetowych transmisji uroczystości szkolnych. To wszystko uczniowie mogą robić pod kierunkiem nauczyciela.

WWW.PCWORLD.PL

5

SPRZĘT

Tablice interaktywne DziÄ™ki tablicom interaktywnym lekcje mogÄ… być wsparte ďŹ lmami, interaktywnymi pokazami czy multimedialnymi prezentacjami. O ich moĹźliwoĹ›ciach decyduje technologia, w jakiej sÄ… wykonane oraz doĹ‚Ä…czone przez producentĂłw oprogramowanie.

T

ablice interaktywne mogą być wykorzystywane w całym procesie edukacji – od przedszkola do uczelni wyşszej.

Co istotne, uczeń nie musi umieć posługiwać się komputerem czy myszą komputerową, aby na nich pracować. Obsługuje tablicę poprzez duşy dotykowy ekran.

W zaleĹźnoĹ›ci od technologii, w ktĂłrej wykonana jest tablica, obsĹ‚ugiwać moĹźna jÄ… palcem (technologia rezystancyjna, podczerwieni, optyczna) lub specjalnymi pisakami (technologia elektromagnetyczna). PiszÄ…c po tablicy interaktywnej nie „zostawiamyâ€? na niej ďŹ zycznych Ĺ›ladĂłw, tak jak w przypadku tablic suchoĹ›cieralnych. Ĺšlad markera wyĹ›wietlany jest cyfrowo, my tylko „wskazujemyâ€? tablicy, w ktĂłrym miejscu ma siÄ™ pojawić.

Najpopularniejsze sÄ… tablice wyposaĹźone w system pozycjonowania w podczerwieni.

W tego typu urządzeniach za pozycjonowanie dotyku odpowiedzialne są czujniki podczerwieni umieszczone w ramce tuş nad powierzchnią tablicy. Zasłaniają je ciemnoczerwone przezroczyste listwy, które chronią czujniki podczerwieni przed uszkodzeniami mechanicznymi i silnym promieniowaniem, które mogłoby je oślepić.

Palcem po tablicy Podczas dotkniÄ™cia powierzchni tablicy nastÄ™puje przeciÄ™cie wiÄ…zek podczerwieni, i na tej podstawie elektronika tablicy oblicza, w ktĂłrym miejscu nastÄ…piĹ‚ dotyk. System pozycjonowania dotyku pozwala pisać po tablicy palcem lub jakimkolwiek innym przedmiotem. WaĹźne jest, aby jego grubość byĹ‚a wiÄ™ksza od rozstawu czujnikĂłw podczerwieni (Ĺ›rednio 2–3 mm). Co istotne, uszkodzenie mechaniczne powierzchni tablicy wykonanej w technologii podczerwieni nie powoduje jej wadliwego dziaĹ‚ania. MoĹźna jÄ… nawet przedziurawić, a i tak bÄ™dzie poprawnie funkcjonować. Wynika to z tego, Ĺźe wszystkie elementy odpowiedzialne za rejestrowanie dotyku ukryte sÄ… w ramce tablicy. NiektĂłre ďŹ rmy oferujÄ… bardzo tanie modele wyposaĹźone w czujniki podczerwieni umieszczone tylko z dwĂłch stron ekranu. Tego typu urzÄ…dzenia sÄ… maĹ‚o

6

PC WORLD NOWOCZESNA SZKOĹ A

precyzyjne, a praca na nich jest niekomfortowa. Dobrej jakości tablica wykorzystująca technologię pozycjonowania w podczerwieni powinna być wyposaşona w czujniki umieszczone wokół całego ekranu. Warto teş sprawdzić, czy w razie uszkodzenia moşliwa jest wymiana niewielkiej grupy czujników, a nie całego bocznego panelu.

W tablicach oporowych (dotykowych) za pozycjonowanie dotyku odpowiedzialna jest specjalna konstrukcja powierzchni tablicy, która składa się z dwóch warstw.

Powierzchnia, po której piszemy jest elastyczna i pod wpływem nacisku ugina się, dotykając drugiej warstwy, umieszczonej tuş pod nią. Miejsce styku dwóch warstw pozwala elektronice na lokalizację połoşenia wskaźnika. Praca z tablicą jest bardzo podobna jak w przypadku tablic

optycznych. Moşna obsługiwać ją palcem czy innym wskaźnikiem. Uszkodzenie powierzchni tablicy niesie za sobą jednak duşo większe konsekwencje niş w przypadku tablic pracujących w podczerwieni, poniewaş wówczas nie moşna na niej pracować. Jednak wbrew powszechnej opinii elastyczna warstwa nie jest delikatna. Bez problemów zniesie przypadkowe uderzenie twardym przedmiotem czy ręką. Jest za to całkowicie odporna na niekorzystne warunki panujące w sali, jak np. światło padające na tablicę, które w bardzo niesprzyjających warunkach moşe oślepić czujniki podczerwieni. Odporna jest teş na działające w poblişu tablicy pola elektromagnetyczne, które z kolei mogą spowodować wadliwe działanie aktywnych tablic elektromagnetycznych.

NajwaĹźniejsze cechy oprogramowania do tablic interaktywnych t 'VOLDKB vSFnFLUPSBw QP[XBMB X Â’BUXZ TQPTĂ˜C TLJFSPXBÄ° VXBHÄş TÂ’VDIBD[Z OB JTUPUOZ FMFNFOU OB FLSBOJF t 'VOLDKB vLVSUZOZw FMJNJOVKF OJFQPUS[FCOF SP[QSPT[FOJF VXBHJ QPLB[VKFNZ UZMF JMF KFTU OJF[CÄşEOF t 1FÂ’OB QBMFUB JOUFSBLUZXOZDI QS[ZS[ÄŻEĂ˜X HFPNFUSZD[OZDI VÂ’BUXJB QSPXBE[FOJF [BKĺİ [ NBUFNBUZLJ HFPNFUSJJ J m[ZLJ t 'VOLDKB vJOUFMJHFOUOFHP EÂ’VHPQJTVw [BQFXOJB QSFDZ[KÄş QS[Z SZTPXBOJV mHVS HFPNFUSZD[OZDI D[Z XZLSFĹ”MBOJV QS[FCJFHV GVOLDKJ t .PŤMJXPŔİ vQS[FOJFTJFOJB [BXBSUPĹ”DJ FLSBOVw [B QPNPDÄŻ DIXZDFOJB EÂ’POJÄŻ QP[XBMB OQ PCOJŤZÄ° UFLTU HEZ EP UBCMJDZ QPEFKE[JF OJŤT[B PTPCB t &YQPSU OPUBUFL X KFEOZN [ LJMLV QPQVMBSOZDI GPSNBUĂ˜X +1( 1%' 115 QP[XBMB OB Â’BUXZ LPMQPSUBŤ NBUFSJBÂ’Ă˜X [ MFLDKJ t .PŤMJXPŔİ QS[ZHPUPXBOJB XÂ’BTOFK CJCMJPUFLJ PCJFLUĂ˜X HSBmD[OZDI QP[XBMB OB QÂ’ZOOF QSPXBE[FOJF LBŤEFK QSF[FOUBDKJ t 1FÂ’OB JOUFHSBDKB [ QSPHSBNBNJ QBLJFUV .4 0GmDF t .PŤMJXPŔİ OBOPT[FOJB OPUBUFL OB EPLVNFOUBDI t 'VOLDKB vOBHSZXBOJB [BXBSUPĹ”DJ QVMQJUVw QP[XBMB OB [BQJTBOJF X QPTUBDJ TFLXFODKJ XJEFP OQ XZQSPXBE[BOJB X[PSV D[Z QSPDFEVSZ LPOmHVSBDKJ PQSPHSBNPXBOJB t 8CVEPXBOB CB[B mHVS HFPNFUSZD[OZDI PSB[ QPETUBXPXZDI GVOLDKJ [BQFXOJB XZHPEÄş X QSPXBE[FOJV [BKĺİ [ HFPNFUSJJ t .PŤMJXPŔİ XZCPSV SĂ˜Ĺ¤OZDI SPE[BKĂ˜X J LPMPSĂ˜X MJOJJ QP[XBMB Â’BUXP [B[OBD[ZÄ° PEQPXJFEOJF JOGPSNBDKF OB FLSBOJF t v'MVPSFTDFODZKOF QJĂ˜SPw [B[OBD[B XBŤOF FMFNFOUZ QSF[FOUBDKJ t v-VQBw [BQFXOJB PEQPXJFEOJF QPXJÄşLT[FOJF XZCSBOFHP GSBHNFOUV FLSBOV t 1S[ZDJTL vESVLPXBOJBw QP[XBMB OB XZESVLPXBOJF EPXPMOFHP TMBKEV [ QSF[FOUBDKJ t 1S[ZDJTL vF NBJMw BVUPNBUZD[OJF XZXPÂ’VKF LMJFOUB QPD[UPXFHP BCZ QS[FTÂ’BÄ° QSF[FOUBDKÄş t 'VOLDKB vHVNLJw QP[XBMB OB VTVOJÄşDJF CÂ’ÄşEOZDI QPQSBXFL t "SDIJXJ[BDKB X GPSNBUBDI 1PXFS1PJOU 115 QMJLĂ˜X HSBmD[OZDI OQ +1( 1/( (*' 5*'' QMJLĂ˜X 1%' )5.- "7* [ SFKFTUSBDKÄŻ EĹŁXJÄşLV TUFSFP

t .PŤMJXPŔİ UXPS[FOJB OPUBUFL OB SVDIPNZN J [BUS[ZNBOZN PCSB[JF t 1F’OB LPOmHVSBDKB QBTLB OBS[ĺE[JPXFHP o NPŤMJXPŔİ TUXPS[FOJB PESĺCOFHP QSPmMV EMB LBŤEFHP VŤZULPXOJLB t 8CVEPXBOB (BMFSJB [BXJFSB [EKĺDJB BOJNBDKF HPUPXF T[BCMPOZ J TDFOBSJVT[F MFLDKJ

SPRZĘT

Większość tablic wyposaşona jest w atrapy pisaków. Pod nimi umieszczone są czujniki, które informują tablicę, który pisak został podniesiony.

Te ostatnie zastąpione zostały obecnie przez modele pasywne.

Tablice elekromagnetyczne wymagają wykorzystywania specjalnych pisaków, które dostarczane są w komplecie. System pozycjonowania dotyku w przypadku tych tablic wykorzystuje wbudowaną pod powierzchnią tablicy siatkę, połączoną z kontrolerami indukcji dla osi X i Y. Siatka ta nie emituje şadnego pola elektromagnetycznego (jest pasywna). Dopiero zblişenie pisaka elektronicznego do powierzchni tablicy wzbudza indukcję elektromagnetyczną w określonym miejscu siatki. Przypadkowe dotknięcie tablicy ręką czy innym przedmiotem nie powoduje przesunięcia wskaźnika, jak w technologii dotykowej czy pozycjonowania w podczerwieni. Dołączane do tych tablic pisaki najczęściej są bezprzewodowe, wyposaşone we własny akumulator lub ba-

terię oraz dwa klawisze emulujące przyciski myszy (górny przycisk odpowiada prawemu przyciskowi, dolny – lewemu).

Powierzchnia tablic elektromagnetycznych jest sztywna i bardzo mocna. Odporna jest na uderzenia nawet ostrymi przedmiotami.

Problem moşna mieć tylko z elektronicznymi pisakami, które duşo łatwiej ulegają uszkodzeniu, trzeba teş pamiętać o ich ładowaniu. Wybierając tego rodzaju tablicę, warto zdecydować się na model wyposaşony w specjalny uchwyt do pisaków, który pełni równieş funkcję ładowarki. Szybkość i precyzja pracy tablic elektromagnetycznych jest odczuwalnie lepsza od tablic wykorzystujących technologię podczerwieni czy dotykowych. W szkole pisanie po tablicy, praca z programami interaktywnymi nie wymaga jednak aş tak duşej dokładności. Dlatego precyzja oraz szybkość dzia-

łania tablic optycznych, dotykowych czy wykorzystujących czujniki podczerwieni jest wystarczająca. Nie polecamy jednak poprzedniej generacji tablic pracujących w technologii ultradźwiękowej, które są przestarzałe i mało precyzyjne.

Przy wyborze tablicy waşne jest odpowiednie jej dopasowanie do wielkości klasy.

W małych pomieszczeniach sprawdzą się konstrukcje o przekątnej 60 cali. Do klasy mieszczącej 20–30 osób dobrym wyborem będą modele o przekątnej 70–80 cali. Decydując się na tablice interaktywne o przekątnej 90 cali lub większe, warto rozwaşyć model panoramiczny.

Waşne dodatki O komforcie pracy z tablicą decyduje nie tylko system pozycjonowania dotyku, ale i właściwości projekcyjne. Jej powierzchnia słuşy przecieş do wyświetlania obrazu z projektora, musi więc spełniać te same warunki, co dobrej jakości ekrany projekcyjne. Waşne jest więc np. pokrycie powierzchni tablicy specjalną powłoką, która pomoşe uzyskać dobrej jakości obraz nawet przy niewielkim zaciemnieniu sali i zredukować odblask projektora. Warto teş przyjrzeć się dodatkowym moşliwościom tablicy interaktywnej. Większość modeli wykorzystujących technologię podczerwieni czy optyczną moşe być teş uşywana jak zwykła tablica suchościeralna. Dzięki temu moşna ich uşywać równieş wtedy, gdy są wyłączone i pisać po nich amastrami.

-XĹ‘ G]LÄł RGNU\M V]NRÄœĂ˛ SU]\V]ÄœRÄłFL 6]NROQD WDEOLFD QDUHV]FLH ]QDOD]Ä&#x;D JRGQHJR QDVWĂľSFĂľ LQWHUDNW\ZQ\ GRW\NRZ\ PRQLWRU ] RSURJUDPRZDQLHP ,:% ,QWHUDFWLYH :KLWH %RDUG ']LĂľNL QLHPX QDXF]\FLHOH EĂľGĂĄ PLHOL ]XSHÄ&#x;QLH QRZH PRĹ”OLZRÄśFL SURZDG]HQLD OHNFML : NDĹ”GHM FKZLOL XF]QLRZLH EĂľGĂĄ PRJOL REHMU]HĂŁ REUD]\ ] WDEOLF\ QD WHUPLQDODFK &ORXG 'LVSOD\ RUD] ]URELĂŁ Z\VRNLHM MDNRÄśFL Z\GUXNL QD RV]F]ĂľGQHM GUXNDUFH 6DPVXQJ &/; )5 | 7R W\ONR MHGQD ] ZLHOX PRĹ‘OLZRÄłFL NWĂŒUH RIHUXMĂž LQWHUDNW\ZQH WHFKQRORJLH HGXNDF\MQH 6DPVXQJ

,QWHUDFWLYH :KLWH %RDUG

'UXNDUND &/; )5

&ORXG 'LVSOD\ WHUPLQDO

2GNU\M QRZå MDNRĜã QDXF]DQLD QD| ZZZ EL]QHV VDPVXQJ SO L VNRQWDNWXM VLþ ] QDPL HGXNDFMD#VDPVXQJ FRP

SPRZĘT

Przydatne w pracy edukacyjnej jest także to, że uczeń lub nauczyciel może skomunikować z tablicą inne urządzenie mobilne. Dzięki temu rozmaite treści można przesyłać na tablicę z tabletu czy smartfonu i od razu na niej wyświetlać. Skojarzeń ze smartfonami jest tutaj jednak więcej. Projektanci wprowadzili możliwość sterowania tablicą przy pomocy intuicyjnych gestów, właśnie tak jakich używa się obsługując tablety czy smartfony.

Każda tablica interaktywna musi zostać skalibrowana z projektorem. Po przesunięciu projektora czy tablicy kalibrację trzeba powtórzyć. W niektórych tablicach proces kalibracji może zostać wywołany z przycisku znajdującego się z boku tablicy, bez konieczności podchodzenia do komputera. To wygodne rozwiązanie.

Oprogramowanie O możliwościach tablic interaktywnych w dużym stopniu decyduje dołączone do nich oprogramowanie. To też dobry wyznacznik jakości producenta tablic, gdyż producenci, którzy dbają o swój produkt, oferują bogate oprogramowanie z zestawem gotowych lekcji, bibliotek dla nauczycieli. Dbają nawet o pełne spolszczenie pliku pomocy, co przy tak dużej

W zależności od technologii, w której wykonana jest tablica, obsługiwać można ją palcem (technologia rezystancyjna, podczerwieni, optyczna) lub specjalnymi pisakami (technologia elektromagnetyczna). Pisząc po tablicy interaktywnej nie „zostawiamy” na niej fizycznych śladów, tak jak w przypadku tablic suchościeralnych. Ślad markera wyświetlany jest cyfrowo. złożoności i możliwościach oprogramowania trzeba szczególnie docenić.

Firmy oferujące jak najtańszy produkt przeważnie nie mają tak rozbudowanego zaplecza. Często sprzedają tablice interaktywne z podstawowymi aplikacjami o znikomej funkcjonalności lub z programem w wersji ograniczonej czasowo. Dlatego warto sprawdzić, czy dostarczane przez producenta oprogramowanie wyposażone jest

Qomo QWB100WS-PS 105" Cena: 5200 zł

Duża tablica interaktywna o przekątnej 105 cali, wyposażona w technologię pozycjonowania w podczerwieni z czujnikami umieszczonymi wokół ekranu. Efektywna powierzchnia, na której wyświetlany jest obraz, ma wymiary 2145 x 1159 mm.

Przy tablicy mogą jednocześnie pracować cztery osoby. Każda z nich do swojej dyspozycji ma zestaw potrzebnych narzędzi. Dodatkowo po obu stronach ekranu roboczego umieszczono duże ikonki skrótów do najczęściej wykorzystywanych funkcji. Sztywna, aluminiowa ramka, ceramiczna powłoka tablicy jest twarda i odporna na uszkodzenia mechaniczne i można pracować na niej, jak na tablicy suchościeralnej. Satynowe wykończenie sprawia, że nie powstają na niej odbicia.

Pod dolną ramką tablicy umieszczono półkę z atrapami pisaków (trzy kolory) i gąbką. Podniesienie pisaka powoduje automatyczne zmianę koloru cyfrowego atramentu.

8

PC WORLD NOWOCZESNA SZKOŁA

w zestaw narzędzi, jak np. wirtualne przybory do geometrii, inteligentne pióro, które pozwala na szybkie rysowanie figur geometrycznych, cyfrowy marker do zaznaczania obiektów, fragmentów testu, reflektor (pozwala na zasłanianie fragmentów obrazów). Niezwykle istotna jest też dobra współpraca z pakietami biurowymi, oprogramowaniem multimedialnym i bogaty zestaw dodatkowych materiałów multimedialnych, które powinny być odpowiednio pogrupowane.

Każdy program dodawany do tablic interaktywnych winien też mieć możliwość zapisywania całej lekcji na dysku komputera. Dzięki temu można je później przesłać pocztą elektroniczną, ponownie odtworzyć lub wydrukować. Oprogramowanie tablic warto systematycznie aktualizować – producenci poszerzają bowiem w nowych wersjach funkcjonalność swoich rozwiązań. Przykładowowo, ostatnio Samsung w aktualizacji oprogramowania do tablic interaktywnych MagicIWB 3.0 umożliwił budowanie konfiguracji wieloekranowych.

Warto sprawdzić, czy z dołączonego do tablicy oprogramowania uczniowie i nauczyciele mogą korzystać również w domu, bez konieczności uiszczenia dodatkowych opłat.

Edward Wawrzyniak

SPRZĘT

SPRZĘT

IPBoard 85 DP Cena: 3500 zł

Smart Board 480 Cena: 3500 zł

Przekątna tablicy to 77 cali, a powierzchnia robocza ma wymiary (1565 x 1172 mm).

Powierzchnia tablicy jest twarda i odporna na uszkodzenia, umożliwia również używanie magnesów, w celu mocowania do jej powierzchni np. kartek. Dobrze sprawdza się w wyświetlaniu obrazu z projektora, dodatkowo może pełnić też funkcję tablicy suchościeralnej. Instalacja tablicy polega na zainstalowaniu oprogramowania i połączeniu tablicy z komputerem za pomocą kabla USB. Tablica dostarczana jest wraz z programem do nauki SMART Notebook, który umożliwia nauczycielom łatwe tworzenie i prowadzenie cyfrowych lekcji.

Mają oni dostęp też do bogatej biblioteki gotowych materiałów, dydaktycznych. Co istotne, z dołączonego oprogramowania mogą korzystać uczniowie i nauczyciele zarówno w szkole, jak i w domu bez konieczności uiszczenia dodatkowych opłat.

Wystarczy je zainstalować na komputerze i możemy na nim pracować za pomocą standardowej myszy.

10

PC WORLD NOWOCZESNA SZKOŁA

Średniej wielkości tablica o przekątnej 85 cali (łącznie z ramą) i powierzchnią roboczą o wymiarach 1660 x 1190 mm.

Idealnie nadaje się do standardowych klas lekcyjnych mieszczących od 20 do 30 osób. Działa w oparciu o elektromagnetyczną technologię pozycjonowana dotyku, jest więc szybka i precyzyjna.

Powierzchnia tablicy jest odporna na uszkodzenia mechaniczne i ma specjalną powłokę redukującą odbicia. Można po niej pisać pisakami elektronicznymi, zasilanymi standardowymi bateriami AAA lub akumulatorkami. Producent dodaje też specjalne uchwyty na pisaki i wskaźnik teleskopowy, który można dokupić oddzielnie. Z prawej strony tablicy umieszczono dodatkowe przyciski do uruchamiana najczęściej wykorzystywanych funkcji i procesu kalibracji.

Tablica standardowo komunikuje się z komputerem za pomocą interfejsu USB (odpowiedni przewód jest w zestawie).

Umożliwia też jednoczesną pracę dwóch osób a dołączany uchwyt pozwala na przymocowanie jej do ściany.

SPRZĘT

Interwrite DualBoard 1279 Cena: 3800 zł

Nowoczesna tablica interaktywna wyposażona w elektromagnetyczny system pozycjonowania. Do pracy wymaga użycia specjalnych elektronicznych pisaków, które wyposażone są w dwa przyciski emulujące przyciski myszy. Nieużywane pisaki należy przechowywać w specjalnej ładowarce z boku tablicy, która ładuje wbudowane w pisaki akumulatory. Interwrite DualBoard 1279 to tablica średniej wielkości o przekątnej 79 cali a efektywny obszar roboczy ma wymiary 1600 x 1207 mm. Wyposażona jest też w 18 przycisków (umieszczone z prawej strony) z najważniejszymi funkcjami, w tym trzy przyciski programowalne przez użytkownika. Wysoka rozdzielczość oraz szybkość rejestrowania nacisku przez technologię elektromagnetyczną powodują, że tablica potrafi dokładnie oddać nawet bardzo szybki ruch.

Mentor MyBoard Lux Cena: 7800 zł

Gotowy zestaw, składający się z tablicy interaktywnej, projektora i statywu, jest bardziej opłacalny niż zakup wszystkich elementów osobno. Elementy kompletu są tak dobrane, aby praca z tablicą była jak najefektywniejsza.

W skład MyBoard Lux wchodzi bardzo dobrej jakości tablica interaktywna MyBoard o przekątnej 84 cali, jeden z najlepszych projektorów ultraszerokokątnych NEC UM330X i specjalny uchwyt ścienny do niego.

Rzeczywisty obszar roboczy tablicy, na którym wyświetlany jest obraz, ma wymiary 158,8 x 118 cm (77,9 cali).

Pozostała część tablicy jest zajęta przez dodatkowe przyciski funkcyjne, które umieszczone są z dwóch stron ekranu (można je programować). Wielkość tablicy (84 cale) jest idealna dla większości klas lekcyjnych. Dzięki funkcji 4-touch mogą przy niej pracować jednocześnie cztery osoby. Specjalna ceramiczna powłoka tablicy odporna jest na uszkodzenia mechaniczne (producent udziela na nią pięcioletniej gwarancji) i dodatkowo zoptymalizowana do pracy z projektorami. Można też po niej pisać zwykłymi pisakami do tablic suchościeralnych. Wyposażenie opcjonalne pozwala połączyć tablicę z komputerem za pomocą interfejsu Wi-Fi.

WWW.PCWORLD.PL

11

SPRZĘT

Nauczyciel z tabletem Tablety i smartfony od kilku lat podbijają świat. W tym roku, po raz pierwszy w historii, liczba sprzedanych tabletów może przewyższać liczbę sprzedanych pecetów. Nie może więc dziwić, że urządzenia mobilne stały się bardzo popularne także w Polsce.

W

wielu przypadkach urządzenia mobilne sprawdzają się także przy wykonywaniu obowiązków zawodowych. Zainteresował się więc nimi świat biznesu. Spotykamy je w oddziałach bankowych, placówkach medycznych, wśród ankieterów, w logistyce czy ubezpieczeniach. A czy są przydatne w szkolnictwie?

Tablety w szkole Wydaje się, że tablety to doskonałe narzędzie do pracy w szkole. Tu jednak zaczynają się problemy. Pierwszy z nich jest dość oczywisty i dotyczy środków finansowych z budżetu na edukację (wykorzystanie w niej nowoczesnych technologii).

Drugi to „kompetencje cyfrowe” nauczycieli, którzy sami przyznają, że często brakuje im umiejętności potrzebnych do tego, by sprawnie korzystać z najnowszych gadżetów. Trzecim problemem jest dostępność aplikacji do urządzeń mobilnych.

Funkcjonalność nawet najlepszego sprzętu słabnie, gdy nie ma go jak wykorzystać w praktyce.

Być może właśnie dlatego tablety nie cieszą się szczególną popularnością w szkołach. Można nawet powiedzieć, że są najmniej popularne spośród wszystkich urządzeń elektronicznych kupowanych do szkół.

12

PC WORLD NOWOCZESNA SZKOŁA

Nauczyciele bez TIK-ów O tym, że wymienione problemy jeszcze przez długi czas mogą hamować wykorzystanie tabletów w szkołach, wiele mówi raport przygotowany z okazji zakończenia pilotażowego programu „Cyfrowa Szkoła”. Był on realizowany od kwietnia 2012 roku do końca sierpnia 2013 roku przez Ministerstwo Edukacji Narodowej, Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji oraz Ośrodek Rozwoju Edukacji i Instytut Badań Edukacyjnych. Najważniejszym celem programu było roz wijanie kompetencji uczniów i nauczycieli w zakresie stosowania technologii informacyjno-komunikacyjnych (TIK).

O udział w programie ubiegało się 3517 jednostek, ale ostatecznie zakwalifikowały się 402 szkoły podstawowe. Na realizację programu przeznaczono zaś łączną kwotę 45 milionów 519 tysięcy złotych.

Autorzy raportu piszą, że jeśli szkoły decydowały się na zakup tabletów, to robiły to przede wszystkim z myślą o uczniach, a nie o nauczycielach. Liczby w tym przypadku mówią zresztą same za siebie.

Spośród 402 szkół podstawowych biorących udział w programie, 210 zdecydowało

się kupić dla uczniów laptopy, których w sumie nabyto 6479. Laptopy dla nauczycieli zdecydowało się kupić 256 szkół. Urządzeń tych nabyto 1732. Warto dodać, że w raporcie używa się specyficznej nomenklatury – oddzielnie wymieniane są laptopy i notebooki, choć oba rodzaje urządzeń trafiają do kategorii „przenośne komputery” wraz z... tabletami.

Notebooki dla uczniów zdecydowało się nabyć 136 szkół (w sumie 4396 maszyn), a 137 szkół kupiło notebooki dla nauczycieli (916 maszyn).

Sporadycznie kupowano również netbooki – 43 szkoły zrobiły to dla uczniów (1404 sztuki), a 6 szkół kupiło netbooki nauczycielom (w sumie 36 sztuk).

Na tym tle tablety wypadają bardzo słabo. Dla uczniów wybrało je zaledwie 27 szkół (695 urządzeń), a dla nauczycieli jedynie 12 szkół (45 urządzeń). Jedna szkoła (!) zdecydowała się natomiast nabyć notebooki z funkcją tabletu (odczepianym wyświetlaczem), ale tylko dla uczniów. Maszyn tych kupiono 58. Jak więc widać, nawet mając dostęp do środków, tablety są urządzeniami niecieszącymi się póki co popularnością w edukacji.

SPRZĘT

W ramach programu przeprowadzono sondaż wśród dyrektorów szkół. Pytano ich o problemy związane z wykorzystaniem technologii informacyjno-komunikacyjnych w procesie edukacji.

Na tym miejscu znalazły się problemy techniczne ze sprzętem i z oprogramowaniem.

Wskazało je 66,7% ankietowanych. Na drugim miejscu znalazł się natomiast brak dostatecznych kwalifikacji do obsługi sprzętu informatycznego.

Ten problem wskazała połowa ankietowanych dyrektorów. Trzecie miejsce zajął strach przed odpowiedzialnością za sprzęt wysokiej wartości (45,8%). Liczby te naprowadzają na kolejną część odpowiedzi na pytanie, dlaczego tablety nie są obecnie popularne w szkołach – to przecież urządzenia, które kojarzone są z dość wysoką ceną.

Colorovo CityTab Lite 7 2.0

Aplikacji edukacyjnych jak na lekarstwo Sporą barierą w rozpowszechnieniu tabletów wśród uczniów i nauczycieli jest brak aplikacji edukacyjnych do tych urządzeń. Bez tego ich atrakcyjność i funkcjonalność zauważalnie spada.

Już szybki rzut oka na usługę sieciową Google Play oferującą aplikacje do Androida – najpopularniejszego, mobilnego systemu operacyjnego – pokazuje, jak duży jest to problem. Choć w Google Play znajdziemy osobną kategorię edukacyjnych aplikacji mobilnych, to jej zawartość rozczarowuje.

Obserwujemy tu pewien chaos jeśli chodzi o przyporządkowanie aplikacji do kategorii.

W kategorii „Edukacja” umieszczono bowiem nawet aplikację promującą amerykańską armię. Stanu rzeczy nie polepsza również fakt, iż edukacyjnych aplikacji w języku polskim jest tu jak na lekarstwo. Gdy przejdziemy do kategorii bezpłatnych aplikacji edukacyjnych, znajdziemy: E-dziennik Librus, elektroniczne plany lekcji, układ okresowy pierwiastków, aplikację zawierającą historię w pigułce, słownik języka polskiego, aplikację przygotowującą do matury czy zbiór gotowych testów z wielu dziedzin nauki. Za darmo można nawet pobrać encyklopedię zawierającą ponad 120 tysięcy haseł oraz informator dla maturzystów, mogący pomóc im w wyborze uczelni.

Niektóre z aplikacji w ogóle nie powinny znaleźć się w tej kategorii. W ramach aplikacji edukacyjnych udostępniono np. „podręczny alkomat”.

Sytuacja jest odrobinę lepsza w drugiej popularnej usłudze sieciowej – Apple App Store – zawierającej programy do systemu mobilnego iOS. Znajdziemy tu sporo niezłych aplikacji edukacyjnych. Przebierać możemy pośród różnych lekcji j. angielskiego, portalu wiedzy PWN (zawiera

słownik i encyklopedię), aplikacji przygotowujących do matury z matematyki, a nawet atlasu ptaków czy planu lekcji przygotowanego z myślą o nauczycielach i uczniach.

Zdecydowana większość aplikacji to te, które przygotowano dla uczniów. Typowych narzędzi, mogących pomóc nauczycielowi w prowadzeniu lekcji lub wykonywaniu najważniejszych dla niego zajęć nie da się w zasadzie zdobyć.

Pozostaje korzystanie z popularnych rozwiązań,

Równie wysoko trzeba ocenić platformę epodreczniki.pl (wersja beta). To działająca zarówno na urządzeniach stacjonarnych, jak i mobilnych testowa wersja platformy zawierająca e-podręczniki do kształcenia ogólnego. Można w niej znaleźć podręczniki z podziałem na rodzaj szkoły (podstawowa, gimnazjum, ponadgimnazjalna) i przedmioty (chemia, biologia, geografia, język polski, fizyka). Epodreczniki.pl trzeba pochwalić za jakość wykonania, przejrzystość i funkcjonalność.

Największe problemy związane z wykorzystaniem technologii informacyjno-komunikacyjnych, wymieniane przez dyrektorów szkół, to kłopoty ze sprzętem i oprogramowaniem, brak dostatecznych kwalifikacji do obsługi sprzętu informatycznego oraz strach przed odpowiedzialnością za sprzęt wysokiej wartości. takich jak pakiety biurowe czy aplikacje przygotowane z myślą o przechowywaniu i szybkim przeglądaniu własnoręcznie sporządzanych notatek.

Sytuację w pewnym stopniu ratuje dostępność e-podręczników, które oferowane są nie tylko w ramach usług sieciowych, ale i w wersjach na tablety. Bogatą ofertą mogą się pochwalić Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.

Prosty sprzęt za kilkaset złotych

Udzielenie jednoznacznej odpowiedzi na pytanie o to, jaki tablet powinien dla siebie wybrać nauczyciel, nie jest proste.

Gdyby którykolwiek z mobilnych systemów operacyjnych oferował znacznie więcej aplikacji od innych, wskazanie rozwiązania byłoby łatwiejsze. Teraz o wyborze urządzenia muszą decydować takie czynniki jak dostępność środków, które możemy wydać na taki sprzęt oraz własny gust.

Aby kupić tablet, wcale nie musimy sięgać głęboko do portfela. Urządzenie tego rodzaju można nabyć już za kilkaset złotych.

Najtańsze rozwiązania uszczuplą nasz budżet o zaledwie 170–300 złotych. W tym przypadku warto się przyjrzeć urządzeniom takich marek jak Apollo, Tracer, Manta, Lark lub Kruger & Matz lub NTT. Za kilkaset złotych otrzymamy siedmiocalowy tablet z systemem operacyjnym Android.

I choć jego specyfikacja sprzętowa – rozdzielczość ekranu, czas pracy na baterii, ilość pamięci i procesor – nie będzie oczywiście dorównywała

WWW.PCWORLD.PL

13

SPRZĘT

urządzeniom droższym, to takie urządzenie może być idealnym rozwiązaniem na początek przygody z tabletami. Trzeba jednak zwrócić uwagę na detale. Najprostsze urządzenia mogą mieć ekrany opornościowe i nie obsługiwać gestów, a jedynie proste polecenia dotykowe. Najczęściej też pracują pod kontrolą starych wersji systemu operacyjnego Android, których aktualizacja może być trudna.

Po dołożeniu kilkuset złotych będziemy mogli sięgnąć po rozwiązania bardziej znanych producentów, choć najczęściej będą to nieco starsze modele tabletów. I tak, za niewiele ponad 500 złotych można kupić Samsunga Galaxy Tab 2, Lenovo Idea Tab, Acera Iconię lub Acera Memo Pad. Warto także przyjrzeć się rozwiązaniom takich marek jak GoClever czy Prestigio (ponadośmiocalowy wyświetlacz za mniej niż 600 złotych).

Urządzenia w tej cenie mają zazwyczaj więcej pamięci wewnętrznej (nawet 16 GB), wyższą rozdzielczość ekranu i nieco mocniejszą specyfikację sprzętową od swoich tańszych odpowiedników. Przy odrobinie wysiłku znajdziemy nawet tablety 8 – i 9-calowe za mniej więcej 600 złotych. Poszukując rozwiązania dla siebie, warto skorzystać z internetowej porównywarki cen.

Mając do dyspozycji 1000–1500 złotych będziemy mogli sięgnąć po sporą liczbę rozwiązań znanych producentów, a same urządzenia będą miały specyfikację sprzętową wystarczającą większości użytkowników. Wśród dostępnych tabletów znajdziemy takie urządzenia jak 10-calowy Samsung Galaxy Tab

7-calowy tablet Kruger & Matz KM0972

14

PC WORLD NOWOCZESNA SZKOŁA

Samsung Galaxy Note 10.1 2 oraz Tab 3, Samsung Galaxy Note 8.0, interesujący – bo pracujący w trzech różnych trybach i mający wytrzymałą baterię – Lenovo Yoga, Acer Iconia (nawet w wersji z 64 GB pamięci), Asus Google Nexus 7, Sony Xperia Tablet S, a nawet iPad Mini oraz klasyczny iPad drugiej generacji. Na uwagę zasługuje tu także Asus Transformer z odpinaną klawiaturą.

Jeśli ktoś chce pogodzić niezłą specyfikację sprzętową, rozmiar, jakość wyświetlacza oraz renomowaną markę z ceną, to powinien się poruszać w obszarze 1000–1500 złotych.

Powyżej takiej kwoty zaczyna się już najwyższa półka cenowa. Jeśli mamy do wydania tyle lub więcej, możemy sięgnąć po dowolne rozwiązanie.

O czym warto pamiętać przed wyborem urządzenia dla siebie? Jeśli ma to być sprzęt przeznaczony do pracy w szkole i w domu, a nie poza nimi, to nie musimy sięgać po model z obsługą sieci komórkowych. Wystarczy nam sprzęt, który będzie pracował w zasięgu sieci Wi-Fi. Warto również poważnie zastanowić się nad tym, ile chcemy wydać i do czego konkretnie będziemy wykorzystywali tablet. Jeśli nie oczekujemy po nim wydajności peceta, to można pomyśleć o tańszym rozwiązaniu. Jeśli natomiast zamierzamy wykorzystywać go do bardziej złożonej pracy, to warto spojrzeć na sprzęt z mocniejszą konfiguracją. Należy także zwrócić uwagę na rozmiar wyświetlacza. O ile tablet 7-calowy nadaje się do konsumpcji treści w domu, to chcąc pokazać coś na urządzeniu lub cieszyć się zdecydowanie większą wygodą, warto sięgnąć po sprzęt większy, 10-calowy.

Czy decydować się więc na zakup tabletu?

Naszym zdaniem tak. Urządzenie to nie tylko pozwoli podnieść zakres własnych kompetencji, ale i powinno być atrakcyjne dla młodzieży, która od najmłodszych lat spędza czas z nowoczesną elektroniką użytkową. Przy odrobinie kreatywności tablet może wnieść powiew świeżości do lekcji i zainteresować uczniów w większym stopniu niż klasyczne zajęcia bez wykorzystania nowoczesnych pomocy naukowych.

Krzysztof Pielesiek

SPRZĘT

WWW.PCWORLD.PL

15

SPRZĘT

Oszczędne drukowanie Doradzamy, jakie urządzenie wielofunkcyjne kupić do szkoły, tak aby koszty eksploatacji były niskie i sprawdzamy, czy warto korzystać z materiałów eksploatacyjnych alternatywnych producentów.

S

kuszeni z pozoru atrakcyjną ofertą podczas zakupów drukarek czy urządzeń wielofunkcyjnych, zapominamy sprawdzić to, co jest najważniejsze, czyli koszty eksploatacji. W szkole jest to bardzo istotne, bo urządzenia drukujące są bardzo intensywnie wykorzystywane. Muszą więc być nie tylko wytrzymałe, wszechstronne, ale przede wszystkim oszczędne.

Produktami spełniającymi te kryteria są laserowe urządzenia wielofunkcyjne. Zapewniają odpowiednią szybkość pracy (nawet 40 str./min), dużą wydajność tonerów (od kilku do kilkunastu tysięcy stron przy 5-proc. zaczernieniu) i przystosowane są do pracy z wysokim obciążeniem. Ich cena waha się od kilkuset do kilku tysięcy złotych.

16

PC WORLD NOWOCZESNA SZKOŁA

Te najtańsze przeznaczone są do domowych zastosowań lub dla małych firm. Do małej szkoły optymalnym wyborem będą modele ze średniego przedziału cenowego, czyli 2–3 tysięcy złotych. W większych jednostkach, gdzie drukuje się dużo więcej dokumentów, warto rozważyć zakup droższego modelu, który będzie dysponował dużym tonerem i niskim kosztem drukowania.

Najlepszym wyborem są urządzenia wyposażone w mechanizm drukujący, w którym oddzielono bęben drukarki od pojemnika z tonerem. Taka drukarka jest trudniejsza w użyciu dla niezaawansowanych, ale pozwala wymieniać bęben niezależnie od wyczerpywania się tonerów, zwykle kilka razy rzadziej. Średnia żywotność bębna to 30 000 stron, ale są

drukarki, które dysponują bębnami wystarczającymi na wydrukowanie ponad 100 000 stron. Wyróżniają się pod tym względem urządzenia Kyocery wyposażone w ceramiczny bęben, który wystarcza na wydrukowanie nawet 300 000 stron. Żywotność tego typu bębnów jest tak długa, że właściwie nie trzeba ich wymieniać.

Tanie urządzenia wielofunkcyjne umożliwiają wykorzystywanie tonerów o małej wydajności (poniżej 2000 stron). Koszt wydrukowania strony może wówczas wynieść nawet 20–30 groszy, a na to nie stać większości szkół. Lepszym wyborem są urządzenia wielofunkcyjne pozwalające na zamontowanie tonerów o dużej wydajności.

Optymalne będą urządzenia wielofunkcyjne pozwalające na zastosowanie tonerów

SPRZĘT

o wydajności powyżej 12 000 stron. Wówczas koszty drukowania mogą spaść z kilkunastu do kilku groszy za stronę. W skali roku to spora oszczędność. Minimum to możliwość zastosowania tonerów o wydajności 7000 stron.

Urządzenie wielofunkcyjne do szkoły powinno być wyposażone w przynajmniej trzy moduły: drukarkę, skaner, kopiarkę.

Modele z faksem są nawet o kilkaset złotych droższe, dlatego warto się zastanowić, czy będzie on wykorzystywany. Niezbędnym wyposażeniem jest mechanizm druku dwustronnego (dupleks) czy automatyczny podajnik dokumentów do skanera. Ten pierwszy montowany jest we wszystkich drukarkach biurowych. Podajnik dokumentów do skanera pozwala na szybkie kopiowanie wielostronicowych dokumentów.

Konieczne minimum to obsługa 25 kartek.

Karta sieciowa to też podstawowe wyposażenie. Ważna jest możliwość zamontowania dodatkowych pojemników na papier.

Jak połączyć efektywność z dobrą ceną Urządzenie wielofunkcyjne wyposażone w ekonomiczny system drukowania to podstawa, ale można dalej ograniczyć koszty i zdecydować się na zakup alternatywnych materiałów eksploatacyjnych. Oszczędności są duże, bo cena zamienników może być o kilkadziesiąt procent niższa niż oryginalnych materiałów. Doskonale obrazuje to przykład drukarki Kyocera Ecosys M2535dn, w której oryginalny toner wy-

oryginalnego tonera do nieco ponad 2 groszy podczas drukowania za poUrządzenie wielofunkcyjne do szko- mocą alternatywnych tonerów.

Na użytkowników zamienników czeka ły powinno być wyposażone jednak sporo pułapek. Nie ma żadw przynajmniej trzy moduły: dru- nej gwarancji, że zamiennik zapewni porównywalną jakość wydruku i wydajkarkę, skaner i kopiarkę. Modele ność jak oryginalny. Stosowanie zamienz faksem są nawet o kilkaset zło- ników może (choć nie musi) wiązać się ze spadkiem szybkości drukowania tych droższe, dlatego warto się i innymi niedogodnościami, bo na kartzastanowić, czy będzie on wykorzy- kach mogą zostawać resztki tonera czy stywany. Niezbędnym wyposaże- inne zabrudzenia. Te same zamienniki jednego producenta wyprodukowane niem jest mechanizm druku dwu- w różnym czasie mogą też różnić się stronnego (dupleks) i automatyczny wydajnością. Na szczęście tego typu jest coraz mniej, bo rywalipodajnik dokumentów do skanera. problemów zacja pomiędzy producentami zamienników jest bardzo duża. Zmieniła się także starczający na wydrukowanie 7000 stron technologia produkcji zamienników, które kosztuje ok. 330 zł, a zamiennik jest o prasą coraz częściej refabrykowane, a nie regewie 200 zł tańszy! Łatwo więc można polinerowane „domowymi sposobami”. czyć, że koszt wydrukowania strony spada z niecałych 5 groszy przy wykorzystaniu Edward Wawrzyniak

Sprawdź to przed kupnem urządzenia wielofunkcyjnego Szkoły nie dysponują dużymi budżetami, dlatego trzeba dokładnie sprawdzić wszystkie parametry urządzenia przez zakupem. t Pojemność docelowego tonera nie powinna być mniejsza niż 7000 stron. Optymalnym wyborem są modele z tonerami o wydajności 12000–15000 stron. t Koszt wydruku pojedynczej strony nie powinien być większy niż 5 groszy. t Urządzenie wielofunkcyjne musi być wyposażone w kartę sieciową (standard to prędkość 10/100 Mb/s), która pozwoli podłączyć je do szkolnej sieci komputerowej. t Możliwość zamontowania dodatkowych pojemników na papier. t Wyposażenie w dodatkowe systemy i funkcje oszczędzające energię. t Szybkość drukowania nie powinna być niższa niż 20 str./min.

SPRZĘT

Kyocera FS-3040MFP+ cena 4800 zł

Kyocera FS-3040MFP+ jest kombajnem oferującym funkcje drukowania, skanowania i kopiowania. Wyposażona jest w kartę sieciową i proste w obsłudze oprogramowanie, które pozwala na szybkie zarządzenie pracą drukarki. Ma ekonomiczny i bardzo szybki mechanizm drukujący Ecosys (do 40 str. na minutę), moduł druku dwustronnego i automatyczny podajnik dokumentów. Standardowy pojemnik na papier mieści 500 arkuszy, ale można go rozbudować o kolejne (maksymalnie 2100 kartek). Wydajność startowego tonera wynosi 7500 stron (dodawany do drukarki), docelowy toner (TK-350) pozwala na wydrukowanie 15 000 stron. Cena tonera to ok. 360 zł, co sprawia, że koszt wydrukowania pojedynczej strony jest bardzo niski i wynosi nieco ponad 2 grosze. To świetny wybór dla większej szkoły, gdzie drukuje się wiele dokumentów.

HP LaserJet Pro M1212NF

OKI MB491 cena 2000 zł

Nieduże urządzenie wielofunkcyjne (494 x 430 x 448 mm) wyposażone w kolorowy skaner, drukarkę LED i kopiarkę. Ma system druku dwustronnego i automatyczny podajnik dokumentów do skanera, który mieści 50 arkuszy. Potrafi drukować z prędkością 40 stron na minutę, a kopiowanie pojedynczej strony trwa niecałe 10 sekund. Z przodu urządzenia umieszczono funkcjonalny wyświetlacz i panel sterujący, przez co drukarka jest prosta w obsłudze. Standardowy pojemnik na papier mieści 250 kartek A4, ale do drukarki można dołączyć kolejne, każdy o pojemności 530 arkuszy.

Startowy toner jest nieduży i ma wydajność 3000 stron, ale docelowe tonery pozwalają na wydrukowanie nawet 12 000 stron. Średnia cena tonera o największej objętości to 500 zł, koszty drukowania nie są więc zbyt duże (ok. 4 groszy za stronę). OKI MB491 jest niezbyt droga i ma spore możliwości, tak że to dobry wybór dla niedużych szkół dysponujących małym budżetem.

18

PC WORLD NOWOCZESNA SZKOŁAWORLD

KYOCERA FS-1035MFP/DP

SPRZĘT

Brother MFC-8520DN cena 2100 zł

Brother MFC-8520DN to urządzenie wielofunkcyjne wyposażone w laserowy system druku (mono), który pracuje z szybkością 36 str./min. Pozwala na ekonomiczne drukowanie dużej ilości dokumentów. Docenić to powinny szczególnie osoby dbające o wyposażenie małych i średnich przedsiębiorstw.

Umożliwia drukowanie, kopiowanie, skanowanie i faksowanie. Co istotne, wyposażone jest też w kartę sieciową i proste w użyciu oprogramowanie, które pozwala na szybkie zarządzenie pracą urządzenia. Pozwala też na zastosowanie tonera o wydajności 8000 stron, a koszt wydrukowania pojedynczej strony to niecałe 0,06 zł. Samo drukowanie przebiega bardzo szybko, a na pierwszą stronę czeka się dosłownie kilka sekund.

Przydatną cechą jest też możliwość uruchomienia trybu cichej pracy, choć wydłuża to czas drukowania.

Brother MFC-8520DN

SPRZĘT

Nowoczesna pracownia językowa wizytówką szkoły Biurko i zeszyt to za mało, by móc nauczać języków obcych. Aby nauka była skuteczna, nowoczesna pracownia językowa powinna posiadać zestaw narzędzi i urządzeń multimedialnych do odtwarzania, odsłuchiwania oraz tworzenia treści audio i wideo na odpowiednio wysokim poziomie.

P

rofesjonalne sale językowe nie są już w Polsce egzotyką i coraz więcej placówek edukacyjnych decyduje się na zakupienie odpowiedniego sprzętu oraz specjalistycznego oprogramowania, a także przeszkolenie personelu z zakresu jego obsługi. Rynek ten stale się rozwija, dlatego postanowiliśmy przyjrzeć się najnowszym rozwiązaniom z tego segmentu oraz sprawdzić, czy przeciętna polska szkoła powinna się nimi zainteresować. Oferowane dzisiaj wyposażenie profesjonalnych sal językowych ma znacznie większe możliwości niż to proponowane jeszcze kilka lat temu.

Nauka języków obcych W Polsce dzieci już od lat uczą się języków obcych od samego początku swojej przygody z edukacją.

Zajęcia odbywają się nie tylko w szkołach podstawowych, ale nawet w przedszkolach. W dzisiejszym świecie jest to coraz bardziej istotne. Bez znajomości języków obcych trudno sobie dziś wyobrazić skuteczny start na rynku pracy w wielu zawodach i branżach.

Brak znajomości języka może stanowić poważną barierę podczas szukania pracy – a przynajmniej tej dobrze płatnej i dającej perspektywy rozwoju zawodowego.

Sale językowe dają przewagę Można rozsądnie założyć, że zarówno rodzice wysyłający dzieci do szkoły, jak i dorośli ludzie mający w planach naukę języka obcego będą zwracać coraz baczniejszą uwagę na to, czy w rozważanej przez nich placówce edukacyjnej zainstalowano odpowiednie wyposażenie. Obecność lub brak laboratorium językowego może zaważyć na decyzji rodzica o wyborze szkoły dla swojej pociechy lub sprawi, że potencjalny kursant zdecyduje się na wybranie oferty danej firmy.

Nie bez znaczenia są też wszelkiego rodzaju rankingi. Coraz częściej obecność sali językowej brana jest pod uwagę przy ocenie placówki edukacyjnej. Brak profesjonalnego laboratorium może skutkować nieuzyskaniem punktów, a w rezultacie

20

PC WORLD NOWOCZESNA SZKOŁA

Tablica multimedialna może zachęcić młodszych uczniów do nauki. doprowadzi do uzyskania przez szkołę gorszego miejsca. Coraz więcej jednostek decyduje się na wprowadzenie niestandardowego wyposażenia, przez co szkoły nauczające języków w klasyczny sposób – z wykorzystaniem wyłącznie podręczników i magnetofonów – coraz bardziej tracą na swojej konkurencyjności. Dyrekcja szkoły powinna brać to pod uwagę.

Co za dużo, to niezdrowo... dla budżetu To, że „wszyscy” wyposażają swoje placówki edukacyjne w profesjonalne, multimedialne sale językowe, nie znaczy, że w każdym przypadku będzie to faktycznie dobra inwestycja. Przy ograniczonym budżecie duże pieniądze wpompowane w salę językową mogą zostać znacznie lepiej spożytkowane

SPRZĘT

na inne cele. Wiele zależy tutaj od wielkości szkoły, liczby uczęszczających do niej uczniów i profilu edukacyjnego. Sala językowa nie jest bowiem wyłącznie jednorazowym wydatkiem. Samo przygotowanie odpowiedniej sali może być problematyczne.

Trzeba na nią przeznaczyć osobne pomieszczenie, gdzie układ ławek będzie utrudniał prowadzenie zajęć w klasycznym trybie.

Same meble muszą zostać odpowiednio przystosowane do montażu elektronicznych podzespołów i okablowania, a ich zakup u dostawcy rozwiązania może jeszcze bardziej zwiększyć koszt inwestycji.

Po pewnym czasie niezbędna będzie naprawa uszkodzonych elementów, czego nie będzie obejmowała gwarancja. Dodatkowym kosztem okazać się może też konieczność modernizacji sali, polegająca na dokupieniu dodatkowych modułów, a w perspektywie kilku lat może zaistnieć potrzeba wymiany całego wyposażenia na nowe, gdy oferowane rozwiązania staną się zbyt przestarzałe.

Koniecznością może się również okazać odpowiednie przeszkolenie personelu lub zatrudnienie nowego pracownika obytego z salami językowymi, co pochłania nie tylko środki finansowe, ale przede wszystkim czas. Z tego powodu warto, aby dyrekcja szkoły i osoby odpowiedzialne za powstanie sali językowej dowiedziały się, co składa się na profesjonalne laboratorium oraz jakie są różnice między rozwiązaniami z różnych segmentów cenowych.

Zalety posiadania sali językowej Dla szkoły, która ma środki na zakup i możliwość przeznaczenia jednego pomieszczenia na salę językową, taka inwestycja będzie dużym udogodnieniem. Zarówno nauczyciele, jak i lektorzy, a także uczniowie, docenią możliwość redukcji do minimum traconego czasu. Dzięki zastosowaniu słuchawek z mikrofonem, które odcinają ucznia od odgłosów otoczenia, nauczyciel podczas odpytywania jednego z kursantów nie rozprasza pozostałych osób obecnych na sali. Mogą oni wtedy zresztą wykonywać swoje własne ćwiczenia, co pozwala z kolei lektorowi na szybsze zrealizowanie materiału niż w klasycznym modelu nauki. Profesjonalna sala językowa nawet w najbardziej podstawowej wersji musi mieć możliwość podpięcia kilkunastu par słuchawek, gdzie każda wyposażona jest we własny mikrofon.

Wszystkie słuchawki podłączane są do konsoli nauczyciela, który sam steruje, w zależności od potrzeb, przepływem sygnału audio. Niezbędna jest możliwość przesyłania sygnału jednocześnie na kilku liniach, a do zarządzania tym potrzebne są specjalne przełączniki. Prowadzący zajęcia może wybrać, którego nagrania aktualnie będą słuchać uczniowie, a w dowolnej chwili będzie

Klasyczne komputery sprawdzą się tak samo dobrze, jak laptopy. mógł sam podłączyć do swoich słuchawek sygnał audio z mikrofonu w zestawie słuchawkowym dowolnego kursanta. Istotnym dodatkiem jest możliwość łączenia uczniów w pary, aby mogli oni wykonywać ćwiczenia polegające na prowadzeniu

sal. Odróżnia je od siebie stopień zaawansowania, który w uproszczeniu można sprowadzić do liczby zastosowanych linii i przełączników. To one wyznaczają możliwość połączeń między poszczególnymi elementami, które nauczyciel może wykorzystać.

Istotnym elementem jest oczywiście konsola – w podstawowej wersji będzie to jednostka mechaniczna, podczas gdy droższe systemy mogą Dla szkoły, która ma środki na być wyposażone np. w ekrany dotykowe. Barzakup i możliwość przeznaczedziej zaawansowane sale językowe mogą posiadać też inne dodatki. nia jednego pomieszczenia na Jednym z przykładów jest „konsola” w formie salę językową, taka inwestycja programu komputerowego. Zamiast ustawiać w sali drogi i wyspecjalizowany sprzęt, można będzie dużym udogodnieniem. wykorzystać komputer PC. Wystarczy wtedy Zarówno nauczyciele, jak i lekwgrać do niego oprogramowanie i podłączyć torzy, a także uczniowie, docenią wszystkie peryferia. Takie rozwiązanie pozwala sposób nagrywać przebieg ćwiczenia, możliwość redukcji do minimum wcoprosty umożliwi jego późniejszą analizę. Kolejnym traconego czasu. Dzięki zastourządzeniem jest tzw. tablica interaktywna, na której nauczyciel prezentuje materiały multisowaniu słuchawek z mikrofomedialne. Dodatkowe ekrany dotykowe możnem, które odcinają ucznia od na zamontować na stanowiskach uczniów, co odgłosów otoczenia, nauczyciel pozwoli im odpowiadać na pytania nauczyciela poprzez przyciśnięcie palcem, a wybrane podczas odpytywania jednego przez nich opcje będą od razu przesyłane do z kursantów nie rozprasza pozo- komputera wykładowcy.

stałych osób obecnych na sali. dialogu z drugą osobą. W dowolnym momencie lektor może zacząć słuchać grupy uczniów rozmawiających ze sobą.

Stopień zaawansowania sali językowej W ofertach wiodących firm zajmujących się montażem sali językowej znaleźć można kilka typów

Rodzaje laboratoriów Na polskim rynku można wyróżnić kilka różnych typów profesjonalnych laboratoriów językowych. Najpopularniejsze są pracownie nazywane sprzętowymi, które można podzielić na dwa podtypy: analogowe i cyfrowo-analogowe.

Te pierwsze stosowane są najdłużej i, jak wskazuje nazwa, nie wykorzystują komputerowego przetwarzania dźwięku. Oparte są one

WWW.PCWORLD.PL

21

SPRZĘT

fonetycznego. Lektor wykorzystując możliwości takiej sali może koordynować trening językowy.

Podstawowy model Mentora pozwala na pracę jednocześnie w dwóch grupach realizujących inne ćwiczenie.

Lektor może w każdej chwili zacząć słuchać wybranego ucznia bądź wysłać dowolny sygnał dźwiękowy. Sterowanie odbywa się za pomocą programu Manager, a konsola nauczyciela w formie specjalistycznej klawiatury służy do zarządzania trzema liniami przesyłania dźwięku. Znalazło się na niej 60 przełączników. W sprzedaży dostępne jest też nieco bardziej zaawansowane rozwiązanie o nazwie Mentor Plus, które posiada dodatkowe pulpity dla kursantów i regulację siły głosu.

Możliwość grupowania uczniów w pary i ustawienia czasu trwania lekcji

na zwykłym okablowaniu i konsoli wyposażonej w fizyczne przełączniki sygnału. To nieco przestarzałe rozwiązanie, ale przy nauce języka spełnia swoją funkcję. Zaletą hardware’owej pracowni analogowej jest brak zniekształceń i opóźnień w przesyłaniu dźwięku oraz... cena.

Drugi typ – pracownia analogowo-cyfrowa – jest droższy, ale tym samym bardziej zaawansowany.

nienia w prędkości przesyłania dźwięku. Z kolei rozwiązanie polegające na umieszczeniu wielu kart dźwiękowych w jednym komputerze eliminuje problem zmian szybkości przesyłania dźwięku, powoduje natomiast kłopot z rozlokowaniem zestawów słuchawkowych na sali, tak aby każdy z uczniów miał do nich wygodny dostęp. Wymaga to też komputera o wysokiej mocy obliczeniowej.

Hardware czy software?

Profesjonalna sala językowa – dlaczego warto?

Pracownie hardware’owe typu analogowo-cyfrowego łączą zalety takie jak brak strat jakości sygnału audio z obsługą konsoli nauczycieli za pomocą urządzenia komputerowego. Do wyboru są tutaj klasyczne komputery wyposażone w odpowiednie oprogramowanie, lub po prostu konsola elektroniczna zarządzająca sygnałami audio. Pracownie analogowo-cyfrowe często nazywane są cyfrowymi, jednak błędnie, gdyż tak określa się jeszcze inny typ laboratorium językowego.

W przypadku cyfrowych pracowni software’owych (w odróżnieniu od opisanych wyżej hardware’owych) wyposażone są one w podłączone do sieci komputery. Niestety, powoduje to pewne opóź-

Zajęcia z wykorzystaniem zestawów słuchawkowych pozwalają na osiągnięcie zupełnie nowej jakości w nauczaniu języka. Uczniowie mogą też przełamać strach przed wypowiadaniem ćwiczeń językowych na głos przed kolegami i koleżankami, ponieważ słyszeć ich będzie wyłącznie nauczyciel.

Prowadzenie zajęć niemalże indywidualnych w sali, gdzie znajduje się kilka lub nawet kilkanaście osób jest niemożliwe do osiągnięcia w klasycznych warunkach. Jednak – co istotne – nie eliminuje to pracy w grupach, a to, jakie ćwiczenia będą wykonywane zależy tylko od wyobraźni nauczyciela – w zależności od zaawansowania konsoli lektor może łączyć kilka osób i umożliwiać im wspólną rozmowę. Wykorzystanie innych pomocy, w postaci np. tablic interaktywnych, może być też sposobem na zachęcenie do nauki młodszych uczniów.

Mentor PC, czyli wyższa półka Znacznie ciekawiej prezentuje się Mentor PC. To jeden z nowszych typów pracowni w ofercie firmy.

Zamiast wykorzystywać specjalistyczną klawiaturę, nauczyciel ma do dyspozycji oprogramowanie komputerowe Navigator, które jest prostsze w obsłudze od klasycznej konsoli. Wśród funkcji tej pracowni znalazły się dwa kanały audio oraz możliwość wykorzystania przez lektora 8 źródeł dźwięku. Lektor może łączyć kursantów w dowolne grupy, a nie tylko w pary sąsiadujących ze sobą osób.

Najnowszym i najbardziej zaawansowanym rozwiązaniem jest sala Mentor PC Pro 32, która jest następcą udanej pracowni Mentor PC Pro 24. W porównaniu z poprzednikiem oferuje zwiększoną liczbę linii przesyłania dźwięku i przełączników. Jest ich odpowiednio 32 i 1000, podczas gdy w starszej

Oferta firmy Mentor Elektroniczny odtwarzacz jest niezbędny do dosłuchiwania plików audio

22

PC WORLD NOWOCZESNA SZKOŁA

Jedną z firm, która zajmuje się montowaniem wyposażenia sal językowych w Polsce jest Mentor. Podstawowy model w ofercie, również nazwany Mentor, jest przykładem laboratorium spełniającego wszystkie wymagania laboratorium

Słuchawki są niezbędnym elementem wyposażenia nowoczesnej pracowni.

SPRZĘT

wersji były 24 linie i 580 przełączników. Na stronie internetowej www.mentorpolska.pl można zapoznać się z pełną ofertą firmy, a także przejrzeć galerie zdjęć wykonanych przez firmę sal językowych.

Producent chwali się tam też referencjami wystawionymi m.in. przez Uniwersytet Warszawski, urzędy miejskie i urzędy gmin oraz liczne szkoły.

Pracownia Nordweco Firma Nordweco, w odróżnieniu od Mentora, nie ma w ofercie kilku typów pracowni językowych, ale pozwala dyrekcji szkoły na dość daleko idącą personalizację sali językowej. Zamawiając montaż takiej pracowni można wybrać stopień zaawansowania konsoli przeznaczonej dla nauczyciela, a później uzupełnić ją o dodatkowe elementy zwiększające możliwości.

W podstawowej wersji pracownia Nordweco ma klasyczną konsolę nauczyciela, która zawiera zintegrowany wzmacniacz stereofoniczny, ale dziś jest on już nieco przestarzałym rozwiązaniem. Bardzo ciekawie prezentuje się natomiast tzw. moduł Interactive. Dzięki niemu do sterowania laboratorium można wykorzystać program komputerowy Interactive PC. Wymaga to oczywiście podłączenia komputera do całości.

Atrakcyjne zajęcia dzięki pracowni Mentor PC Pro Rok 2014 rozpoczęliśmy premierą najnowszej wersji cyfrowego laboratorium językowego Mentor PC Pro, które daje ogromne możliwości techniczne nauczycielowi, pozwala oszczędzić czas lekcyjny oraz zwiększyć dynamikę i atrakcyjność zajęć.

Pracownia językowa Mentor PC Pro 32 to mój najnowszy, najbardziej zaawansowany funkcjonalnie i technologicznie projekt, i jak na razie bezkonkurencyjny.

Mentor PC Pro 32 w porównaniu do pojawiających się ostatnio pracowni programowych pracujących w sieci posiada szereg zalet, przede wszystkim nie powoduje przykrego dla słuchacza Zdzisław Sabat, opóźnienia transmisji dźwięku. właściciel Pracownia PC Pro 32 umożliwia dowolne tworzenie i mieszanie firmy Mentor par, trójek, czwórek, piątek uczniów, dowolne tworzenie do 16 niezależnych grup uczniowskich, w dowolnych ilościowo konfiguracjach, 8 grup lub par może jednocześnie słuchać różnych audycji w tym samym czasie.

Cyfrowa regulacja dźwięku, obsługa przez Drag & Drop (jak obsługa smartfona) to dodatkowe atuty.

Pracownia Mentor PC Pro 32 jak też jej poprzednia wersja 24 zostały pozytywnie ocenione przez klientów i aktualnie jest to najlepsza oferta na rynku.

z grup pracuje na słuchawkach, gdy druga bezpośrednio z nauczycielem.

Możliwe jest też podzielenie uczniów na pary.

W podstawowej wersji mogą ćwiczyć sami ze sobą, a z wykorzystaniem bardziej zaawansowanej konsoli również z własnym materiałem audio. Ciekawą funkcją jest symulacja rozmowy telefonicznej przez komunikator internetowy, gdzie oprogramowanie generuje szumy i trzaski.

Nordweco Interactive Zastosowanie w sali językowej Nordweco komputera i specjalistycznego oprogramowania umożliwia zapisywanie przebiegu całych zajęć oraz wręczenie nagrania dla każdego z kursantów. Dla uczniów przygotowano stanowiska, a nauczyciel ma do dyspozycji radiomagnetofon z odtwarzaczem CD. Sygnał audio można przekazać na wbudowane głośniki oraz bezpośrednio do zestawu słuchawkowego.

Pracownia pozwala na podzielenie zajęć – jedna

Najtaniej nie oznacza najlepiej W ofercie firm produkujących i instalujących na miejscu wyposażenie sal językowych znajduje się zwykle wiele różnych modeli stanowisk dla nauczyciela, różniących się zakresem możliwości. Dostępne są też bardzo różne typy słuchawek i liczne dodatkowe akcesoria. Osoba zarządzająca placówką edukacyjną musi dobrze przemyśleć, w jakim stopniu inwestycja będzie opłacalna dla szkoły lub centrum nauczania

Sala językowa, w której nauczyciel ma dostęp do komputera i wbudowanej w biurko konsoli.

języków obcych. Ceny najbardziej podstawowego i najbardziej zaawansowanego rozwiązania w ofercie tego samego producenta mogą się w końcu diametralnie różnić. Zakup należy rozważyć, mając w pamięci to, że sprzęt wykorzystywany będzie przez kilka najbliższych lat.

Dzisiejsza oszczędność i wybór tańszego rozwiązania mogą spowodować, że po jakimś czasie zajdzie konieczność wymiany całego sprzętu i oprogramowania. Z drugiej strony jednak sprzęt komputerowy podczas używania nie tylko niszczeje, zwłaszcza jeśli korzysta z niego młodzież.

Na szczęście w przypadku profesjonalnych pracowni językowych samo starzenie się sprzętu i oprogramowania nie następuje tak szybko, jak w przypadku elektroniki użytkowej na rynku konsumenckim. Producenci najczęściej udzielają pięcioletniej gwarancji, ale trzeba mieć na uwadze, że po upływie tego czasu leciwy sprzęt będzie już nie tylko zużyty i najzwyczajniej w świecie awaryjny, ale mogą wystąpić też problemy z dostępnością części zamiennych.

Na pytanie, którą wersję sali językowej wybrać dla danej placówki edukacyjnej nie ma niestety prostej odpowiedzi. Trzeba po prostu pamiętać, że nie zawsze najtańsze dziś rozwiązanie w perspektywie kilku lat okaże się faktycznie opłacalne – zwłaszcza jeśli jeszcze przed upływem gwarancji zajdzie potrzeba wymiany całości. Z drugiej strony nie zawsze możliwości najdroższego i najbardziej zaawansowanego sprzętu zostaną odpowiednio wykorzystane przez nauczycieli oraz uczniów i kursantów, a inwestycja w najnowsze i najlepsze rozwiązanie może okazać się przepalaniem środków. W takim przypadku lepiej odłożyć je na poczet przyszłej modernizacji wyposażenia sali i naprawy uszkodzonego mechanicznie sprzętu.

Piotr Grabiec

WWW.PCWORLD.PL

23

SPRZĘT

SPRZĘT

25

SPRZĘT

Elektronika w służbie edukacji Do niedawna w szkolnych salach lekcyjnych królowały czarna tablica oraz kreda. Dziś te edukacyjne atrybuty zastępowane są projektorami, ekranami i tablicami interaktywnymi. Zamiast zeszytów na ławkach pojawiają się laptopy i tablety. Technologie komputerowe ułatwiają prowadzenie zajęć i sprawiają, że zdobywanie wiedzy jest dużo bardziej atrakcyjne niż kiedyś.

N

owoczesne technologie komputerowe służą nie tylko w przemyśle czy biznesie, przeznaczone są nie tylko do pracy naukowej bądź zwykłej zabawy. Stanowią idealne narzędzia dla pedagogów. Sprawdzają się doskonale na każdym poziomie edukacji służąc jako pomoce dydaktyczne, usprawniając komunikację między nauczycielem a uczniem, ułatwiając i uatrakcyjniając przekaz wiedzy.

Urządzenia wspomagające pracę nauczyciela można podzielić na dwie grupy. W pierwszej znajdują się te, które służą bezpośrednio do kontaktu z uczniem i stanowią pomoc dydaktyczną. Są tu więc tradycyjne i przenośne komputery, tablety, ale także sprzęt mniej związany z informatyką, jak: projektory, tablice interaktywne czy wizualizery. W tle funkcjonuje natomiast tradycyjna infrastruktura sieci komputerowej, bez której prawidłowe działanie urządzeń z pierwszego planu nie byłoby możliwe. Bezproblemową pracę gwarantują wszelkiego rodzaju routery, punkty dostępowe, magazyny danych, drukarki i skanery.

Podstawą jest sieć Bazą do pracy z uczniami jest prawidłowo działająca sieć komputerowa. Stacjonarny pecet czy – coraz częściej – przenośny laptop na każdej ławce nie jest już niczym zaskakującym. Powszechne zastosowanie komputerów ułatwia komunikację między nauczycielem a uczniem, pozwala szybciej przekazywać informacje, ale także na bieżąco kontrolować pracę i postępy w nauce. Idąc z duchem czasu stacje robocze można zastępować na przykład tabletami, a starsze stanowi-

26

PC WORLD NOWOCZESNA SZKOŁA

Hitachi CP-A222WNM

ska modernizować stosując dotykowe monitory. To doskonałe rozwiązanie eliminuje plątaninę kabli, pozwala zrezygnować z niewygodnej myszy, umożliwia przemieszczanie się po sali. Nie trzeba już wychodzić na środek pomieszczenia, by udzielać odpowiedzi na pytania i jednocześnie wstawać zza biurka, by sprawdzić, co podopieczni robią na swoich stanowiskach. Bezprzewodowa transmisja gwarantuje, że nie tylko nauczyciel może sterować wyświetlaniem na tablicy. Na duży wyświetlacz łatwo przesłać obraz z dowolnego stanowiska.

Aby obniżyć koszty infrastruktury, można pokusić się o techniki wirtualizacyjne. Wystarczy wyposażyć pracownię w wydajny serwer, a stanowiska zastąpić tanimi terminalami. Dodatkowym plusem tak zwanej wirtualizacji desktopów jest uproszczenie mechanizmów

zarządzania danymi czy łatwiejsze tworzenie kopii zapasowych. Zastosowanie serwera wraz z odpowiednim oprogramowaniem to także doskonały sposób na przekazywanie rodzicom informacji o postępach w nauce dzieci. Rodzic może zalogować się, by sprawdzić oceny, nieobecności, ma na bieżąco dostęp do aktualnych danych.

Projektor zamiast tablicy Choć czarna tablica i kreda to nadal główny symbol klasy lekcyjnej, to o miejsce dla siebie walczą skutecznie różnego rodzaju rzutniki, tablice interaktywne czy wizualizery. Znaczącą część tego sprzętu stanowią także projektory. Ich główną zaletą jest możliwość uzyskania przekątnych obrazu nieosiągalnych innymi metodami.

Popularyzacja projektorów stała się możliwa dzięki spadkowi cen oraz

SPRZĘT

opracowaniu i rozpowszechnieniu nowych technologii. Wprowadzenie do produkcji modeli z krótką ogniskową i modyfikacja toru optycznego umożliwiły znaczące przybliżenie projektora do ekranu. W tej gałęzi produktów zawodzi jednak często geometria. Minusy te wyeliminowane zostały w modelach z ultrakrótką ogniskową (UST). Dzięki zastosowaniu w nich systemu luster nie zniekształcają obrazu tak bardzo jak projektory ST. Ten rodzaj konstrukcji powoduje także automatyczne wydłużenie toru optycznego wewnątrz urządzenia, pozwalając jednocześnie na dodatkowe przybliżenie go do ekranu.

Normą jest obraz o przekątnej 80 cali wyświetlany z odległości 50–60 centymetrów. Technologia UST pozwala jednak na jeszcze mniejsze odległości.

Zwykle element projekcyjny znajduje się około 35–40 centymetrów od ekranu, ale dostępne są konstrukcje, w których jest to zaledwie 25 centymetrów.

Po zamocowaniu urządzenia na suficie minimalizuje się w ten sposób sytuacje, w których prelegent i inne osoby mogłyby zostać oślepione lub powodować przypadkowe (bądź świadome) rzucanie cieni.

Uzupełniając zestaw o odpowiednie oprogramowanie łatwo stworzyć sprzęt do obsługi funkcji interaktywnych. To rozwiązanie znacznie tańsze niż zakup tablicy interaktywnej. Zamiast niej można wykorzystać dowolną powierzchnię – ekran, ścianę, stół. Sterowanie odbywa się tu za pomocą odpowiednich pisaków i wbudowanych w projektor czujników.

Zwykle nośnikiem informacji jest podczerwień, ale niektóre systemy uzupełnione są o czujnik fal radiowych. Wprawdzie precyzja sterowania nie jest tak dobra, jak w tradycyjnej tablicy interaktywnej, czasami kłopotliwa jest kalibracja i systemy podatne są na różne zakłócenia (na przykład pochodzące od pilotów różnych urządzeń), ale warte są swojej ceny.

Gdy potrzebna jest większa precyzja sterowania, zamiast prostego ekranu projekcyjnego stosuje się współpracujące z projektorem tablice. Można je obsługiwać specjalnymi pisakami bądź po prostu palcem. Na rynku są modele wykorzystujące podczerwień czy efekty pojemnościowe. Można na nich wy-

Epson EB-485Wi świetlać dowolny obraz, oddawać do niego notatki, szybko przesyłać je do całego audytorium, drukować. A gdy taka metoda prezentacji nie wystarcza, można zastosować tablice LCD, które eliminują konieczność posiadania projektora i mogą służyć również jako tradycyjny wyświetlacz.

Systemy interaktywne, w połączeniu z wizualizerem dają ogromne możliwości. To proste, wyposażone w kamerę urządzenie pozwala na prezentację dowolnego przedmiotu, w powiększeniu na dużym ekranie monitora czy pro-

jektora. Taki obraz można potem opisywać, opatrywać notatkami, uzupełniać o własne elementy, nagrywać na żywo do późniejszego wykorzystania.

Eliminuje się konieczność kopiowania i drukowania setek stron dokumentów.

Wizualizery doskonale współpracują również z mikroskopami.

Ciekawym rozwiązaniem chwali się firma Mentor. Stół multimedialny myBoard 55 to połączenie monitora wielkoformatowego LCD wyposażonego w optyczny mechanizm pozycjonowania dotyku i elektrycznie regulowanego

Mentor myBoard 55

WWW.PCWORLD.PL

27

SPRZĘT

statywu DB-AAMS-86. Monitor o przekątnej 57 cali pracuje w naturalnej rozdzielczości 10920x1080 pikseli i mogą na nim pracować jednocześnie cztery osoby. Elektryczny statyw pozwala na szybką zmianę wysokości położenia monitora, który dodatkowo może leżeć płasko lub być ustawiony pod kątem.

Hitachi CP-A222WNM Hitachi CP-A222WNM charakteryzuje się bardzo krótką ogniskową i funkcjami interaktywnymi. W połączeniu z doskonałym wykonaniem i odpowiednim wyposażeniem otrzymujemy model projektora idealny do zastosowań w placówkach edukacyjnych i szkoleniowych.

O sile tego modelu stanowi ogniskowa. Dzięki niej urządzenie może być umieszczone centymetry od ekranu. Eliminuje to powstawanie cieni w trakcie prowadzenia zajęć, sprawia, że nauczyciel ani przypadkowi uczniowie nie są oślepiani. Prawidłowe mocowanie ułatwia specjalny uchwyt.

Funkcje interaktywne tego modelu Hitachi eliminują konie czność posiadania

AVer PL50

28

PC WORLD NOWOCZESNA SZKOŁA

specjalnej tablicy. To znacząco obniża koszty. Modele UST cierpią często na przypadłości związane z prawidłowym wyświetlaniem geometrii. Zaawansowane mechanizmy korekcji pozwalają wyeliminować ewentualne kłopoty.

Epson EB-485Wi Dwa pióra, interaktywna funkcja plus wizualizer, i do dyspozycji użytkownika jest zestaw, który przyda się na każdym wykładzie czy zajęciach lekcyjnych. Do tego bardziej mobilny i tańszy niż tradycyjne tablice interaktywne. Rozbudowany zestaw gniazd sprawia, że nie powinno być problemu ze skonfigurowaniem go w każdym środowisku. Obsługę ułatwiają także dostępne elementy regulacyjne. Dzięki wysokiej jasności nie ma konieczności całkowitego zaciemnienia pomieszczenia, w którym prowadzone są zajęcia. To nieoceniony atut. Rozmaite są również sposoby mocowania projektora. Obraz można wyświetlać bowiem w pionie na ekranie, w poziomie na stole, odwracać do góry nogami czy prezentować na ekranie od tyłu.

Optoma X305ST Gdy liczy się cena, Optoma X305ST nie ma sobie równych. To bardzo popularny w jednostkach edukacyjnych model projektora. Wprawdzie nie jest to egzemplarz UST, ale tak zwana krótka ogniskowa również sprawdza się doskonale. Dzięki tradycyjnej kon-

strukcji, zastosowania Optomy są bardziej elastyczne niż modeli UST. Nie trzeba na przykład mocować urządzenia za pomocą specjalnego uchwytu.

Jasność na poziomie 3000 ANSI lumenów wystarcza do tego, by wyświetlić czytelny przekaz nawet w dość jasnej sali lekcyjnej. Uzupełniając ten model o okulary oraz odpowiednie oprogramowanie można zapewnić w trakcie zajęć obraz 3D. W przypadku urządzeń przeznaczonych do edukacji ważna jest bezproblemowa obsługa oraz niskie koszty. Wychodząc naprzeciw tym wymaganiom, producent skonstruował projektor tak, by lampa, która jest zwykle piętą achillesową tego typu urządzeń, wytrzymywała bardzo długi czas użytkowania. W przypadku modelu X305ST, w typowych warunkach może to być nawet 10 tysięcy godzin. Stąd już niedaleka droga do projektów wyposażonych w LED-owo-laserowe źródła światła.

TP-Link TL-WDR4300 Ten dwupasmowy router bezprzewodowy pozwala na transmisję danych z prędkością 750 Mbit/s. Jest to możliwe dzięki jednoczesnej pracy w paśmie 5 GHz i 2,4 GHz. Pierwsze pozwala na osiągnięcie 450 Mbit/s, drugie 300 Mbit /s. Dodatkowo urządzenie oferuje pięć gigabitow ych por tów Ethernet. Za wydajną pracę odpowiada tu sprzętowy NAT o przepustowości 800 Mbit /s. Charakterystyczne są trzy zewnętrzne anteny, które można bez problemu odłączyć i zastąpić egzemplarzami o większym zysku. Dwa zewnętrzne porty USB 2.0 pozwalają podłączyć dodatkowe nośniki danych bądź drukarki USB, przek sz tałcając w ten sposób zwykłe urządzenia w sprzęt sieciowy. Funkcja QoS pilnuje, by pasmo nie było nadużywane przez jednego użytkownika, a narzędzie Guest network pozwala stworzyć izolowaną sieć bezprzewodową z dostępem do internetu, ale z brakiem możliwości ingerencji w zasoby sieci lokalnej. Dzięki opcji WDS można też łatwo rozszerzyć obszar obejmowany przez skonfigurowaną sieć bezprzewodową. Nad bezpieczeństwem transmisji czuwa oczywiście standard WPA2.

SPRZĘT

Przesłać, przechować i wydrukować Funkcjonowanie nowoczesnego, opartego na technologii informatycznej systemu edukacji nie byłoby możliwie bez tradycyjnych elementów sieci komputerowej.

Aby wszystko działało gładko i bez problemów, niezbędna jest wydajna infrastruktura do przesyłania danych. Rozwiązania kablowe ze względu na kłopotliwą instalację i użytkowanie zastępowane są transmisją bezprzewodową. Wymaga to sprawnie działających routerów Wi-Fi i punktów dostępowych. W zamian uczniowie podczas pracy nie są przykuci do swoich ławek, mogą przemieszczać się po salach, korzystać z sieci z dowolnego miejsca, łączyć się z internetem nie tylko w czasie zajęć, ale także podczas przerw.

Efektywne używanie komputerowych pomocy naukowych wymaga niestety przekształcenia mnóstwa danych do postaci elektronicznej. Nie wystarczy już zwykła szafa do przechowywania papierowych książek czy segregatorów z konspektami zajęć czy dziennikami.

Trzeba stosować pojemne, elektroniczne magazyny danych. Rolę taką speł-

Synology DS1813+ niają urządzenia NAS. To pewnego rodzaju serwery do zabezpieczania i udostępniania plików. Wyposażone w zestawy dużych dysków gwarantują, że nie zabraknie miejsca nawet na bit informacji. Dopracowane mechanizmy zabezpieczania danych sprawiają, że nie trzeba obawiać się utraty zapisu czy braku dostępu, nawet w przypadku awarii jednego z nośników. Często oprócz podstawowej funkcji mogą spełniać także dodatkowe role, na przykład serwerów multimedialnych czy WWW.

Kompletna, elastyczna i wszechstronna infrastruktura informatyczna wymaga również sprawnej obsługi tradycyjnych dokumentów. Niezbędne są więc narzędzia do przekształcania papierowych druków na postać możliwą do zapisania na dysku, jak również do drukowania elektronicznych plików.

W takiej sytuacji doskonale sprawdzają się urządzenia wielofunkcyjne. To rozbudowane drukarki uzupełnione o mechanizm skanera. Pozwalają drukować, skanować i kserować dokumenty, potrafią także pełnić rolę faksu. Może to być sprzęt podłączany bezpośrednio do komputera za pomocą portu USB, ale o niebo lepiej sprawują się rozwiązania sieciowe. Nie wymagają bowiem pracującego przez cały czas peceta, dostępne są bez problemu dla każdego użytkownika sieci, łatwiej nimi zarządzać i je obsługiwać.

AVer PL50

TP-Link TL-WDR4300

Ten stacjonarny sprzęt wyposażony został w dwie doświetlające lampy oraz podświetlenie pulpitu. Za jakość obrazu odpowiada tu 5-megapikselowa matryca gwarantująca obraz jakości FullHD odświeżany z szybkością 30 klatek na sekundę oraz 16-krotny zoom optyczny.

Ostrość regulowana jest automatycznie bądź ręcznie. Komplet wejść i wyjść gwarantuje bezproblemową konfigurację w każdym środowisku. Są tu między innymi port HDMI, poczwórne gniazdo VGA z funkcją przełącznika i interfejs USB. Wbudowana pamięć pozwala zapisać 80 zdjęć w najwyższej rozdzielczości, a gdy zabraknie miejsca, dane można umieszczać na karcie SD czy

WWW.PCWORLD.PL

29

SPRZĘT

pamięci USB. Do wygodnej pracy nie jest nawet potrzebny komputer. Wiele operacji, takich jak na przykład obracanie obrazu, nakładanie filtrów czy nanoszenie notatek można przeprowadzić bez jego udziału. Jako element opcjonalny dostępna jest także przystawka do mikroskopu.

Synology DS1813+ Ten model Synology to jeden z przedstawicieli sieciowych serwerów plików tego producenta i reprezentant całej kategorii urządzeń. Na rynku dostępne są zarówno rozwiązania prostsze, ale jednocześnie tańsze, jak również bardziej zaawansowane i rozbudowane. DS1813+ w podstawowej wersji wyposażony został w 8 kieszeni na dyski. Po dołączeniu jednostki rozszerzającej, liczba ta może wzrosnąć do 18, ale biorąc pod uwagę, że potrafi obsługiwać dyski o pojemności do 5 TB, daje to, nawet w wariancie głównym, aż 40 TB miejsca na dane. Wartość ta

może ulec zmniejszeniu po włączeniu jednego z trybów RAID, ale i tak będzie znacząca. Synology obsługuje takie tryby pracy macierzy jak RAID 0-10 czy JBOD. Za płynną pracę odpowiedzialny jest dwurdzeniowy procesor Intel Atom 2,13 GHz oraz 2 GB pamięci RAM z możliwością jej rozszerzenia do 4 GB. Urządzenie wyposażone zostało w cztery porty USB 2.0, dwa poty USB 3.0, złącza eSATA i aż cztery gigabitowe gniazda Ethernet. Podstawowym systemem plików, w jakim pracuje jest EXT4, nośniki zewnętrzne mogą być jednak sformatowane jako EXT3, NTFS czy FAT. Dużą zaletą Synology jest prawie bezgłośna praca z szumem na poziomie 24 decybeli.

D-Link DNS-320L Ten sieciowy serwer plików to doskonały magazyn na zdjęcia, dokumenty i inne pliki związane z pracą. Jest to nieduży dwudyskowy model sprawdzający się wszędzie tam, gdzie niepotrzebne są ogromne pojemności. Specjalne

D-Link DNS-320L oprogramowanie pozwala na bezpośredni dostęp do danych urządzeniom mobilnym i smartfonom pracującym pod kontrolą iOS-a i Androida. Wbudowany serwer multimedialny potrafi przesyłać kilka różnych strumieni danych jednocześnie. Oznacza to, że w tym samym czasie na jednym stanowisku można oglądać nagranie filmowe, a na innym prowadzić odsłuch audio. Za bezpieczeństwo danych odpowiada technologia RAID 1. Za komunikację ze światem zewnętrznym odpowiedzialne są gigabitowy port LAN oraz interfejs USB 2.0

HP LaserJet M1536dnf MFP

HP LaserJet M1536dnf MFP

30

PC WORLD NOWOCZESNA SZKOŁA

Ten model drukarki HP to jedno z bardziej popularnych urządzeń. Jest to urządzenie wielofunkcyjne pozwalające drukować, skanować, kopiować i faksować. Oferuje druk laserowy, monochromatyczny, w formacie A4 z rozdzielczością 1200 x 1200 pikseli i szybkością do 25 stron na minutę. Za obsługę kolejki dokumentów odpowiedzialna jest wbudowana pamięć o wielkości 128 MB. Nie zabraknie też kartek na wydruki.

Pojemnik mieści ich aż 250. M1536dnf jest modelem sieciowym, co oznacza, że nie potrzebuje do pracy bezpośredniego połączenia z komputerem. Jeżeli jednak nie ma odpowiedniej infrastruktury, dokumenty mogą być przesyłane z poziomu peceta za pomocą portu USB. Komunikację z urządzeniem ułatwia dwuwierszowy wyświetlacz LCD. Robert Szyszka

SPRZĘT

TYLKO 29,90zł

WYSYŁKA GRATIS!

31

SPRZĘT

Nowoczesna sieć szkolna Nowoczesna sieć komputerowa składa się z okablowania strukturalnego, które z reguły szkoła już posiada, sieciowych urządzeń aktywnych, umożliwiających komunikację komputerów i serwerów w sieci, potrzebny jest też dostęp do internetu. Dobrze zaplanowana sieć bezprzewodowa (Wi-Fi) może być funkcjonalna i bezpieczna.

W

iele instytucji ma ten etap za sobą, inne są w trakcie, a pozostałe dopiero planują wdrożenie sieci Wi-Fi, która swoim zasięgiem obejmie cały budynek i tereny przyległe szkoły. Bezprzewodowy internet ma służyć nauczycielom i uczniom w trakcie zajęć lekcyjnych oraz poza nimi. Sieć Wi-Fi tworzą punkty dostępowe rozlokowane na terenie całej szkoły, kontroler WLAN, którego zadaniem jest scentralizowane zarządzanie wszystkimi elementami sieci bezprzewodowej oraz router z funkcjami UTM, zapewniający użytkownikom bezpieczny dostęp do internetu. Warto postawić na rozwiązania jednego producenta.

Forteca Fortinetu Oferta rozwiązań sieciowych firmy Fortinet obejmuje gamę urządzeń FortiGate łączących w sobie funkcje routera, bramy dostępu do internetu klasy UTM oraz kontrolera WLAN. Modele FortiWiFi 60C, FortiGate 100D, FortiGate 200B FortiGate 300C oraz punkty dostępowe z linii FortiAP przeznaczone są do ochrony różnej wielkości sieci komputerowych.

FortiGate to zaawansowana brama dostępowa do internetu z funkcjami UTM (Unified Threat Management). Urządzenie ma wbudowanych wiele mechanizmów zabezpieczeń, które obejmują zaporę sieciową nowej generacji (Next Generation Firewall), system wykrywania i zapobiegania włamaniom (IPS, Intrusion Prevention System), filtry antywirusowe i antyspamowe oraz moduł filtrowania treści.

Model FortiGate 200B, przeznaczony dla średnich i dużych szkół, umożliwia obsługę do 300 jednoczesnych użytkowników. Urządzenie zapewnia wydajność zapory sieciowej na poziomie 5 Gb/s i systemu wykrywania włamań (IPS) na poziomie 650 Mb/s. Brama Fortinet ma wbudowany kontroler WLAN,

FortiGate 200B oraz FortiGate 300C to bramy internetowe klasy korporacyjnej, zaprojektowane do ochrony większych sieci komputerowych.

Oba urządzenia wyposażono w funkcje kontrolera WLAN. który umożliwia sprawne zarządzanie szybką siecią bezprzewodową w standardzie IEEE 802.11n, której szkielet tworzy do 30 punktów dostępowych FortiAP 210B. Model FortiGate 200B-POE z funkcją Power Over Ethernet (POE) może zasilać w energię elektryczną do 8 punktów dostępowych przez kabel sieciowy.

Netgear zarządza Wi-Fi Kluczowym elementem sieci bezprzewodowej jest kontroler WLAN, który umożliwia scentralizowane zarządzanie punktami dostępowymi oraz komputerami i urządzeniami przenośnymi użytkowników (klientami).

Kontroler ma istotny wpływ na jakość działania i bezpieczeństwo sieci Wi-Fi. Netgear ProSafe 20 -AP WC7520 to wysoce wydajny kontroler sieci WLAN zaprojektowany dla średnich i dużych firm, szkół i szpitali. Pojedyncze urządzenie obsługuje do 50 punktów dostępowych. Wraz ze wzrostem potrzeb istnieje możliwość połączenia do trzech kontrolerów w stos, dzięki czemu liczba centralnie zarządzanych access pointów może wynieść nawet 150! Produkt współpracuje z punktami dostępowymi Netgear ProSafe WNDAP360, WNDAP350, WNAP320 oraz WNAP210.

Kontroler ma wbudowane funkcje dynamicznego zarządzania częstotliwością. Urządzenie kontroluje

Netgear ProSafe WC7520 to funkcjonalny, wysoce wydajny kontroler sieci WLAN. Ma wbudowane funkcje automatycznej diagnostyki wraz z usuwaniem martwych stref sieci Wi-Fi.

32

PC WORLD NOWOCZESNA SZKOŁA

siłę sygnału radiowego oraz kanał wykorzystywany przez punkty dostępowe, aby zapewnić maksymalne pokrycie budynku zasięgiem sieci Wi-Fi, wyeliminować martwe strefy oraz ograniczyć liczbę zakłóceń (interferencji). Netgear WC7520 wyposażono w funkcję wykrywania wrogich punktów dostępowych i klientów.

Informacja o nieuprawnionych punktach sieci wizualizowana jest na mapie budynku.

Netgear WC7520 potrafi zagwarantować wszystkim nauczycielom i uczniom równy dostęp do sieci bezprzewodowej. Kontroler dynamicznie zmienia obciążenie sieci przez przełączanie klientów na mniej obciążone punkty dostępowe.

Wbudowany portal dostępowy dla gości (Captive Portal) pozwala z kolei udostępnić nadzorowany internet użytkownikom z zewnątrz.

Serwer dla NAS Nowoczesna szkoła powinna posiadać jeden lub kilka serwerów NAS, które pozwalają na współdzielenie plików, tworzenie i przechowywanie kopii zapasowych danych oraz strumieniowe udostępnianie materiałów dydaktycznych, np. nagrań wideo. Na rynku można znaleźć małe, niedrogie serwery NAS przeznaczone dla pojedynczych użytkowników, klas czy zespołów roboczych oraz wysoce wydajne macierze dyskowe, umożliwiające scentralizowane składowanie dużej ilości danych.

NAS w szkole to jedno z tych rozwiązań, które służą bezpieczeństwu. Dyski w pamięci masowej konfigurowane są w formie macierzy RAID, która gwarantuje szybki dostęp do zgromadzonych na niej danych, ale i chronią przed ich utratą.

W zależności od wariantu RAID, te same dane są duplikowane na dwóch lub większej liczbie

SPRZĘT

dysków. Nośnik, który uległ awarii, można szybko wymienić na sprawny, bez przerywania pracy serwera NAS. Serwer NAS umożliwia gromadzenie materiałów dydaktycznych oraz plików wszystkich nauczycieli i uczniów w jednym miejscu. Dane te pozostają bezpieczne nawet w przypadku awarii czy kradzieży komputera przenośnego lub tabletu.

Z kolei rozbudowany system uprawnień pozwala ściśle kontrolować, kto i na jakich zasadach ma dostęp do danych. Zamiast kopiować te same pliki na każde z urządzeń w sieci z osobna, można zapisać je na współdzielonym serwerze NAS i udostępnić wszystkim uczniom w klasie.

Qnap dla grup roboczych…

Oferta Qnap liczy kilkanaście modeli biurkowych serwerów NAS (desktop) i macierzy dyskowych do montażu w szafie serwerowej (rack). Modele te różnią się od siebie liczbą obsługiwanych dysków, parametrami sprzętowymi i oczywiście... ceną.

Różne też są ich zastosowania.

Qnap TS-220 to funkcjonalny, dwudyskowy serwer plików przeznaczony dla małej grupy roboczej. Urządzenie wyposażono w procesor 1,6 GHz i 512 MB RAM. Obsługuje dyski SATA II o pojemności do 4 TB każdy, które skonfigurujesz do pracy w macierzy RAID 1 (lustrzane odbicie). Dane pozostają bezpieczne nawet w przypadku awarii jednego z nośników.

Qnap TS-220 wyposażono w dwa szybkie porty USB 3.0 do podłączenia zewnętrznego dysku i innych akcesoriów sieciowych. Kopiowanie danych z urządzeń zewnętrznych (aparaty cyfrowe, pamięci USB, dyski twarde) odbywa się za pomocą jednego przycisku.

Qnap TS-220 działa pod kontrolą systemu Qnap QTS 4.0. Ta wersja oprogramowania udostępnia szereg funkcji i usług, które pozwalają używać to urządzenie na wiele sposobów – jako serwer plików oraz wydruków dla komputerów z Windows, Linux oraz OS X, system tworzenia kopii zapasowych (backupu) oraz serwer WWW i FTP. W szkole warto go wykorzystać jako sieciowy serwer multimediów DLNA, iTunes lub Twonky Media dla komputerów, tabletów i smarfonów. Zintegrowany moduł antywirusowy zabezpiecza komputery przed działaniem wirusów i innym złośliwym oprogramowaniem.

W zakresie uwierzytelniania użytkowników, Qnap TS-220 integruje się z usługami katalogowymi Active Directory. Dodatkowo, serwer ma wbudowane funkcje kontroli dostępu na podstawie adresów IP. Istnieje również możliwość skonfigurowania szyfrowanych połączeń SSL/TLS dla serwera FTP.

... i nie tylko Qnap TS-870U-RP to już zdecydowanie mocniejsza konfiguracja zamknięta w obudowie rack o wysokości 2U do montażu w szafie serwerowej. Za rozsądną cenę otrzymasz wydajną macierz dla maksymalnie 8 dysków twardych SATA II lub SATA III o pojemności 4 TB każdy. Nośniki pamięci możesz skonfigurować w macierzy RAID 0, 1, 10, 5, 6, 5+, 6+ lub 10+ z dyskiem zapasowym. Wolumeny szyfrowane są 256-bitowym kluczem AES, aby zapobiec ich kradzieży i ujawnieniu.

Qnap TS-870U-RP sprawdzi się jako serwer plików, kompletne rozwiązanie do backupu plików z komputerów w sieci LAN oraz pamięć masowa dla wirtualizacji serwerów (obsługa protokołu iSCSI). Urządzenie jest zgodne z systemami wirtualizacji Citrix, VMware oraz Microsoft Hyper-V.

Szkoła w internecie Miejsce na serwerze jest potrzebne do uruchomienia strony internetowej szkoły, e-dziennika, portalu dla uczniów czy platformy nauczania na odległość, zaprojektowanej na bazie oprogramowania Moodle.

Z jednej strony można uruchomić własny serwer WWW i udostępnić go w internecie. To dość karkołomne wyzwanie, bowiem wymaga zakupu sprzętu oraz znalezienia osoby, która posiada wiedzę na temat zarządzania serwerem linuksowym. Może to być opiekun, szkolny pracownik, nauczyciel informatyki lub zdolny uczeń, który w ramach zajęć pozalekcyjnych zechce zająć się administracją stroną WWW, serwerem poczty i FTP. Alternatywą dla własnego serwera jest wynajem usługi hostingowej w postaci serwera wirtualnego, VPS, serwera dedykowanego lub instancji w chmurze.

W ramach hostingu współdzielonego (serwer wirtualny) otrzymasz miejsce na dynamiczną stronę WWW (PHP z MySQL), skrzynki

Dwudyskowy Qnap TS-220 to idealny serwer plików dla małych grup roboczych. poczty elektronicznej dla pracowników administracji i nauczycieli, konta FTP oraz możliwość zarejestrowania własnej domeny. Do największych dostawców usług hostingu w Polsce należą m.in. Kei.pl, home.pl, nazwa.pl, 1&1 oraz OVH.pl.

Zamawianie i konfiguracja usług serwera wirtualnego odbywa się z poziomu wygodnego panelu zarządzania. Nie wymaga to znajomości związanych z administracją serwerami Linuksa.

W przypadku trudniejszych zagadnień, np. związanych z ustawieniami rekordów domeny, można zwrócić się o pomoc do biura obsługi klienta. Przykładem może być firma Kei.pl, która udostępnia klientom panel administracyjny Webas.

Webas umożliwia wygodne zakładanie serwisów internetowych, skrzynek e-mail i kont FTP, baz danych MySQL i PostgreSQL oraz zarządzanie domenami. Dostęp do FTP może zostać skonfigurowany w trybie tylko do odczytu, dzięki czemu nauczyciele, uczniowie i ich rodzice będą mogli pobierać dokumenty i inne pliki, bez

Macierz dyskowa Qnap TS-870U-RP umożliwia montaż do 8 dysków SATA II/III. Urządzenie zainstalujesz w szafie serwerowej (rack).

WWW.PCWORLD.PL

33

SPRZĘT

możliwości wgrywania nowych materiałów na serwer.

Funkcja Autoinstalator, dostępna m.in. w home.pl, pozwala łatwo i szybko przeprowadzić instalację wybranej aplikacji webowej na serwerze wirtualnym. W ten sposób można w kilku prostych krokach uruchomić funkcjonalny, dynamiczny serwis internetowy. Wśród gotowych do użycia aplikacji są portale internetowe (CMS) WordPress i Joomla!, fora internetowe phpBB i Simple Machines Forum, galeria zdjęć Coppermine, system zarządzania wiedzą MediaWiki oraz oprogramowanie do zdalnego nauczania Moodle.

VPS i dedykowane W większych projektach internetowych, które wymagają gwarantowanych zasobów serwera oraz możliwości instalowania własnego oprogramowania stosuje się wirtualne serwery prywatne (VPS, Virtual Private Server) lub serwery dedykowane.

VPS stanowi pomost między hostingiem współdzielonym a serwerem dedykowanym.

Zasoby fizycznego komputera dzielone są na kilka mniejszych maszyn wirtualnych, z których każda działa jak niezależny serwer internetowy. Z pojedynczego serwera korzysta kilku klientów. Ma to kilka zalet i wad. VPS jest zdecydowanie tańszą usługą niż serwer dedykowany. Z drugiej strony, zasoby pojedynczej maszyny są współdzielone przez kilka, nierzadko dużych projektów internetowych. To powoduje rywalizację np. o zasoby dyskowe, wykorzystywane przez wielu klientów jednocześnie.

Serwer dedykowany to usługa internetowa, która polega na wynajęciu fizycznego urządzenia (serwera) o ściśle określonej konfiguracji sprzętowej. Zasoby serwera nie są współdzielone z innymi klientami dostawcy hostingu. Wynajem serwera dedykowanego jest wielokrotnie droższy niż VPS-a. Wysokie są koszty instalacji serwera (ok. 1000 zł) i opłaty miesięczne, a umowy często zawiera się na rok i dłużej. Jednocześnie wynajem serwera dedykowanego stanowi alternatywę dla zakupu sprzętu i inwestycji we własną infrastrukturę IT. Serwer uruchamiany jest w specjalizowanym centrum danych, które zapewnia optymalne parametry pracy komputera oraz dostęp do łączy internetowych wielu operatorów.

Chmura dla wymagających Wysoce bezpieczną i efektywną kosztowo alternatywą dla obu tych rozwiązań wydaje być

34

PC WORLD NOWOCZESNA SZKOŁA

Hurtowe dodawanie wielu skrzynek poczty e-mail w panelu administracyjnym Webas, udostępnianego klientom hostingu współdzielonego firmy Kei.pl chmura obliczeniowa, taka jak Windows Azure, Amazon EC2 lub Oktawave.

Serwery w chmurze nazywane są instancjami.

Każda instancja ma ściśle określoną moc procesora oraz przydzieloną pamięć operacyjną (RAM). Dane w chmurze przechowywane są na wydzielonej pamięci masowej. W odróżnieniu od rozwiązań współdzielonych (serwery wirtualne, VPS) w tym modelu gwarantowana jest nie tylko pojemność dysku, ale i czas dostępu do niego.

Dzięki temu nawet mocno obciążone strony WWW zawsze będą ładować się szybko.

Ok t awave dost arcza usługi chmur y obliczeniowej w modelu IaaS (Infrastructure as a Service). Model ten zakłada wynajem klientowi kompletnej infrastruktury sieciowo-serwerowej, w ramach której będzie on mógł składować dane i uruchamiać własne aplikacje. Zasoby IT w chmurze dostarczane są dynamicznie, „na żądanie” klienta oraz mogą być niemal dowolnie skalowane wraz ze wzrostem jego potrzeb na moc obliczeniową i przestrzeń dyskową.

W odróżnieniu od innych usług hostingu, w chmurze płaci się wyłącznie za wykorzystane zasoby (pay-as-you-go).

W centrum wydarzeń Specjalizowane centrum danych zapewnia serwerom odpowiednie warunki pracy, które trudno byłoby stworzyć w szkole, nawet jeśli ta posiada wydzielone w tym celu pomieszczenie (serwerownię). Mowa tu o nadmiarowych systemach zasilania i chłodzenia, a także zwielokrotnionych łączach internetowych do różnych operatorów. Dane w centrum danych są chronione przed pożarem czy zalaniem.

W warstwie kontroli dostępu stosuje się różnego rodzaju zabezpieczenia proceduralne i fizyczne,

m.in. systemy alarmowe i monitoring telewizji przemysłowej, karty magnetyczne itd.

Bezpieczne dane W myśl przepisów unijnych przechowywanie i przetwarzanie danych osobowych musi odbywać się w centrach danych zlokalizowanych na terenie Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG). Tutaj polska chmura Oktawave ma przewagę np. nad amerykańskimi dostawcami usług w chmurze. Wszystkie urządzenia składowe chmury pracują w centrum danych Thinx, w ścisłym centrum Warszawy.

Dane blokowe przechowywane w infrastrukturze Oktawave zapisywane są za pomocą autorskiej technologii tworzącej sieć danych na podstawie węzłów danych. Bezpieczeństwo tych informacji realizowane jest na wielu poziomach. Każdy węzeł przechowuje dane swoje i kopię danych z innego węzła. Nawet awaria pojedynczego węzła nie powoduje zakłóceń w dostępie do plików ani ich utraty.

W warstwie dostępu przechowywanie danych w Oktawave odbywa się na podstawie koncepcji kontenerów danych, które pozwalają precyzyjnie określać uprawnienia użytkowników do informacji zapisanych w chmurze. Kontenery mogą być udostępniane w trybie publicznych lub prywatnym, tylko dla jednoznacznie wskazanej, uwierzytelnionej grupy osób.

Sukces rządowego programu „Cyfrowa szkoła” pokazał, że szkoły chcą korzystać z multimedialnych pomocy dydaktycznych. Nowoczesna sieć szkolna z dostępem do internetu pozwoli w pełni wykorzystać potencjał laptopów, tabletów i tablic interaktywnych, używanych przez nauczycieli i uczniów w trakcie lekcji i poza nimi.

Artur Pęczak

ADVERTORIAL SPRZĘT

Chmura prywatna dostępna z każdego miejsca

Sieciowa pamięć masowa – co to takiego?

Sieciowa pamięć masowa (NAS) to system składający się z jednego lub więcej dysków twardych oraz połączenia Ethernet i systemu operacyjnego. Dzięki niemu użytkownicy mogą łączyć się z siecią, uzyskując dostęp do plików gromadzonych na dyskach twardych i możliwość dzielenia się nimi. Poza funkcją przechowywania plików, systemy NAS mają szereg dodatkowych funkcji, których zakres i różnorodność zależą od producenta.

Łatwe udostępnianie plików Nadal korzystasz z USB, gdy chcesz udostępnić jakiś plik? Już nie musisz. Dzięki „prywatnej chmurze” oferowanej przez QNAP Turbo NAS możesz dzielić się muzyką, zdjęciami i filmami z rodziną lub przyjaciółmi w sposób, który jest znacznie bardziej wygodny.

Korzystając z rozwiązań NAS, możesz łatwo i szybko stworzyć serwer FTP, który pozwala Ci na udostępnianie wielu dużych plików, a pozostałym użytkownikom na ich pobieranie za pośrednictwem linku URL generowanego przez NAS, bez konieczności logowania się do systemu.

Usługa myQNAPcloud znacznie ułatwia łączenie z systemem NAS za pomocą przeglądarek internetowych. Dzięki wsparciu DDNS długie adresy IP są zastępowane krótkimi, łatwymi do zapamiętania nazwami domen, wybieranymi samodzielnie przez użytkownika.

Darmowe aplikacje mobilne ułatwiające zdalny dostęp QNAP oferuje wiele darmowych aplikacji mobilnych, ułatwiających przeglądanie plików, ich udostępnianie i zarządzanie nimi w ramach systemu NAS. W dowolnym momencie i z każdego miejsca, dzięki funkcji Qmusic, można odtwarzać pliki muzyczne zapisane w systemie Turbo NAS. Więcej informacji: http://www.qnap. com/mobile

Wysoka jakość obrazu HD Idealnym rozwiązaniem dla tych, którzy doceniają możliwość odtwarzania filmów zgromadzonych w systemie NAS w wysokiej jakości HD jest model TS-470 Pro. Stacja HD oraz połączenie HDMI zapewniają 5,1-kanałowy dźwięk przestrzenny.

Dzięki temu samodzielne zbudowanie wysokiej jakości kina domowego jest niesamowicie proste. Więcej informacji: www.qnap.com/hdstation/

Synchronizacja plików na wielu urządzeniach Nie wystarcza Ci ograniczona pojemność rozwiązań typu Dropbox?

Teraz, na bazie NAS i funkcji QSync, możesz stworzyć bezpieczne centrum danych, które nie tylko zapewnia dużo miejsca, lecz również synchronizuje pliki między urządzeniami. Możesz przesyłać dokumenty z urządzeń mobilnych do systemu NAS, a następnie korzystać z nich na dowolnym komputerze, laptopie lub urządzeniu mobilnym, podłączonym do tej pamięci. Funkcja QSync przydaje się szczególnie studentom, osobom często podróżującym, a także mobilnym zespołom, gwarantując sprawne zarządzanie plikami. Każdy ma bowiem dostęp do najświeższych aktualizacji plików, niezależnie od tego, z jakiego urządzenia korzysta.

Systemy NAS QNAP oferuje systemy NAS oparte na 1–24 dyskach, które spełniają wymagania zarówno użytkowników domowych, jak i zaawansowanych użytkowników biznesowych.

Więcej informacji: www.qnap.com 35

OPROGRAMOWANIE I INTERNET

Czujne oko wychowawcy Pornografia, przemoc, hazard, nielegalne oprogramowanie, filmy i muzyka. Dziecko w sieci ma bezpośredni kontakt z ogromną liczbą zagrożeń i pokus, przed którymi należy je chronić. Dlatego też oprogramowanie do monitorowania komputerów i blokowania dostępu do niepożądanych treści powinno być podstawowym wyposażeniem każdej pracowni internetowej w szkole.

W

ybór oprogramowania do monitorowania aktywności komputerów w szkolnych pracowniach internetowych jest bardzo duży. Narzędzia te łączą w sobie funkcje śledzenia aktywności uczniów przed komputerem z blokowaniem i kontrolowaniem dostępu do wybranych aplikacji, stron internetowych, drukarek czy nośników wymiennych. Jak zadbać o spokojny sen dyrektora szkoły i opiekuna sali komputerowej?

Do przeglądu wybraliśmy siedem programów.

Beniamin, Sokrates, Opiekun Ucznia oraz NetSupport School umożliwiają śledzenie aktywności uczniów, blokowanie stron „tylko dla dorosłych” oraz zarządzanie komputerami w pracowni dydaktycznej. Z kolei DansGuardian działa jak filtr internetowy, który zapewnia darmową ochronę komputerów w całej sieci lokalnej. Statlook oraz Wizualny Nadzór to dwie ciekawe aplikacje, chętnie używane w firmach prywatnych, wyposażone w funkcje, które również mogą być przydatne w szkołach.

Na koniec opisujemy dwa programy kontroli rodzicielskiej – Visikid oraz Norton Family Online, działające w formie aplikacji webowej, do wykorzystania na domowych komputerach uczniów. Wszak proces edukacji i wychowania w szkole ma tylko swój początek...

Beniamin Informacje: www.beniamin.pl Beniamin to program zapewniający bezpieczny dostęp do internetu. Aplikacja znajdzie zastosowanie w domu, w szkołach i instytucjach publicznych oraz różnej wielkości firmach.

Beniamin blokuje możliwość otwierania niepożądanych stron (np. zawierających pornografię) oraz ogranicza dostęp do wybranych usług sieciowych (np. komunikatorów, list dyskusyjnych, poczty e-mail). Administrator może zablokować ściąganie plików z sieci, korzystania z serwisów społecznościowych i wideo. Program dostępny jest w wersji na pojedyncze stanowiska oraz w wersji sieciowej dla ochrony wielu komputerów. Producent oprogramowania przygotował specjalną ofertę cenową dla szkół.

36

PC WORLD NOWOCZESNA SZKOŁA

Opcje ustawień blokowania w programie Beniamin.

W 5. wersji Beniamina wprowadzono szereg nowych funkcji i udoskonaleń. Program umożliwia blokowanie stron zawierających treści związane z seksem, narkotykami i hazardem. W najnowszej wersji znajdziemy nowe kategorie blokowanych stron z przemocą, agresją i nielegalnym oprogramowaniem.

Funkcja Multiview pozwala śledzić z jednego miejsca ekrany wszystkich nadzorowanych komputerów. Nauczyciel ma możliwość zdalnego uruchomienia programu lub wyświetlenie wiadomości na monitorze ucznia.

Program dostarcza informacji na temat aktywności użytkowników, m.in. historię przeglądanych przez nich stron, dane o czasie pracy przy komputerze oraz uruchamianych programach. Wygenerowany raport pozwala szczegółowo przeanalizować, ile czasu uczeń spędził na przeglądaniu stron internetowych, a ile na pracy z wartościowymi aplikacjami, które wspomagają proces dydaktyczny.

Beniamin jest bardzo prosty w obsłudze.

Program konfiguracyjny umożliwia ustawienie parametrów filtrowania treści w internecie.

Administrator pracowni może zdefiniować listę tzw. białych stron, do których dostęp nigdy nie będzie blokowany. Beniamin 5.0 w większym stopniu został dostosowany do pracy z przeglądarkami Chrome i Opera. W programie znajdziemy opcję, która wymusza na komputerach uczniów używanie bezpiecznego trybu w wyszukiwarkach Google, Bing, serwisie YouTube oraz wyszukiwarce grafiki Google.

Sokrates Informacje: erisoftware.pl Sokrates firmy ERI Software został opracowany na potrzeby wygodnego zarządzania pracownią informatyczną. Rozwiązanie to dostarczane jest w modelu klient-serwer. Na komputerach uczniów instalowany jest program Platon, który wchodzi w skład pakietu Sokrates.

OPROGRAMOWANIE I INTERNET

Z poziomu konsoli administracyjnej nauczyciel ma możliwość zdalnego kontrolowania komputerów, na których pracują uczniowie.

Konsola Sokratesa umożliwia obserwację ekranów wszystkich komputerów bezpośrednio zza biurka nauczyciela. Wbudowany klient VNC pozwala przejąć zdalną kontrolę nad systemem ucznia, aby go zdyscyplinować lub pomóc mu w rozwiązaniu problemu.

To jednak nie wszystko. Sokrates ma wbudowanych kilka przydatnych funkcji, które pozwalają sterować komputerami na odległość.

Najważniejsze to możliwość wykonywania projekcji ekranu nauczyciela na monitorach uczniów, zdalnego wydawania poleceń oraz wyłączania komputerów w pracowni.

Sokrates zbiera informacje o aktywności uczniów w trakcie trwania zajęć i poza nimi.

Nauczyciel widzi, czy jego podopieczni nie wpisują np. wulgaryzmów. Aplikacja pozwala również na podgląd uruchomionych procesów i aplikacji. Dzięki temu nauczyciel może np. sprawdzić, czy podczas klasówki uczniowie nie próbowali oszukiwać, próbując znaleźć odpowiedzi w internecie. W każdym momencie istnieje możliwość zablokowania dostępu do programów, które nie są potrzebne w trakcie procesu edukacyjnego.

Jedną z ciekawszych funkcji Sokratesa jest możliwość kopiowania plików na wszystkie komputery jednocześnie. Nauczyciel może szybko udostępnić uczniom różnego rodzaju materiały dydaktyczne, nagrania wideo czy slajdy z prezentacją.

Lista zarejestrowanych przez program Opiekun Ucznia adresów stron, które odwiedzali uczniowie w trakcie zajęć w pracowni komputerowej. adresów stron internetowych. Jeśli adres nie zostanie zidentyfikowany w bazie, program analizuje treść strony pod kątem występowania na niej słów kluczowych. Na tej podstawie dokonywana jest ocena reputacji strony.

Baza danych oraz lista słów kluczowych są systematycznie aktualizowane. Nauczyciel ma możliwość dodania do bazy własnych adresów, które będą blokowane przez program.

Wersja jednostanowiskowa programu została wyposażona w funkcję, która pozwala na czasowe ograniczenie uczniom dostępu do internetu oraz mechanizmy blokowania pobierania plików z internetu.

Wersja sieciowa Opiekuna Ucznia, została zaprojektowana od podstaw i w zupełnie innej architekturze. Zadaniem programu jest

nie tylko filtrowanie niepożądanych treści, ale również pomoc nauczycielom w lepszym wykorzystaniu narzędzi dydaktycznych w prowadzeniu zajęć.

Konsola administratora komunikuje się ze stanowiskami komputerowymi, na których zainstalowano agentów usługi. W odróżnieniu od wersji jednostanowiskowej, zmiany w konfiguracji programu (np. zasady filtrowania treści) wprowadzane są tylko raz – właśnie z poziomu centralnej konsoli, zainstalowanej na komputerze nauczyciela. OpiekunNET wprowadza również rozszerzone opcje definiowania zasad filtrowania. Reguły filtrowania treści tworzone są za pomocą kreatora, który pozwala określić, co program ma blokować, kiedy i gdzie.

Opiekun Ucznia Informacje: www.opiekunucznia.pl Program dostępny jest w dwóch wersjach – dla pojedynczych stanowisk oraz w wersji sieciowej OpiekunNET, która umożliwia nadzorowanie wszystkich komputerów z poziomu konsoli nauczyciela.

Podstawowy zestaw funkcji oferowany przez aplikacje Opiekun Ucznia oraz OpiekunNET obejmuje blokowanie stron zawierających pornografię, propagujących przemoc, rasizm, narkotyki oraz sekty, stron z czatami oraz komunikatorów internetowych, takich jak Gadu-Gadu, Tlen i ICQ. Opiekun Ucznia rejestruje aktywność uczniów w internecie.

Dzięki temu nauczyciele wiedzą, czym interesują się ich podopieczni i w jaki sposób korzystają z sieci.

Filtrowanie stron prowadzone jest dwustopniowo.

Opiekun Ucznia wyposażono w bazę ponad 500 tysięcy, skategoryzowanych tematycznie,

NetSupport School umożliwia podgląd ekranów uczniów z komputera nauczyciela.

WWW.PCWORLD.PL

37

OPROGRAMOWANIE I INTERNET

DansGuardian

Przykładowa strona blokowania wygenerowana przez filtr DansGuardian.

NetSupport School Informacje: www.netsupportschool.com NetSupport School to pakiet narzędzi, wspomagający pracę nauczycieli i instruktorów, którzy w swoich zajęciach wykorzystują nowoczesne technologie. Aplikacja przyda się w salach dydaktycznych, gdzie używane są komputery, tablety i inne urządzenia multimedialne. Dzięki NetSupport School nauczyciel może dopilnować, aby uczniowie wykonywali określone zadania, a nie marnowali czas na korzystanie z Facebooka. Aplikacja ma wbudowane funkcje, które służą do zarządzania i monitorowania komputerami uczniów w trakcie zajęć lekcyjnych i poza nimi. Oprogramowanie dostępne jest również dla tabletów z systemem Android i iOS (Apple).

NetSupport School umożliwia zarządzanie wszystkimi urządzeniami w klasie z poziomu pojedynczego komputera nauczyciela. W dowolnej chwili może on włączyć lub wyłączyć wszystkie komputer y w pracowni, w ylogować użytkowników, włączyć wygaszacz ekranu czy zablokować klawiaturę i mysz, aby przyciągnąć uwagę uczniów. Widok w konsoli zarządzania może zostać skonfigurowany w taki sposób, aby przypominał rzeczywisty układ klasy. Aplikacja ma wbudowane funkcje, które pozwalają blokować zadania drukowania oraz kopiowanie danych na nośniki USB i płyty CD/DVD. Funkcje monitorowania w programie NetSupport School obejmują podgląd ekranów uczniów w czasie rzeczywistym, przegląd informacji o uruchomionych aplikacjach i otwartych stronach internetowych, śledzenie treści w komunikatorach i na czatach oraz

38

PC WORLD NOWOCZESNA SZKOŁA

rejestrowanie znaków wprowadzanych na klawiaturze. Ten ostatni mechanizm wykorzystasz nie tylko do szpiegowania swoich podopiecznych. Funkcja monitorowania klawiatury zapewnia nauczycielowi wgląd w prace uczniów, pozwalając kontrolować zapisywane przez nich treści i poziom aktywności każdego z nich.

NetSupport School ma wbudowany szereg funkcji i narzędzi, które wspomagają proces nauczania.

Prowadzący zajęcia może pokazać ekran komputera lub materiał wideo swoim uczniom.

Strony wyświetlane w przeglądarce internetowej nauczyciela mogą być synchronizowane z przeglądarkami na komputerach uczniów, którzy mogą śledzić nawigację w witrynie.

Wyposażona w zestaw narzędzi do rysowania wirtualna tablica interaktywna ułatwia i poprawia współpracę w klasie.

Informacje: www.dansguardian.pl DansGuardian jest filtrem rodzinnym, który blokuje dostęp do stron pornograficznych, witryn zawierających treści związane z przemocą, hazardem czy rasizmem. Oprogramowanie jest używane w szkołach i instytucjach publicznych, firmach prywatnych oraz przez dostawców usług internetowych (ISP).

DansGuardian ma zaimplementowane inteligentne mechanizmy wykrywania materiałów pornograficznych. Filtrowanie treści odbywa się na podstawie analizy adresów URL, obrazów oraz treści strony. Filtr analizuje zawartość słów na stronie, przyznając punkty za słowa o wydźwięku negatywnym (np. „seks”, „xxx”), neutralnym i pozytywnym (np. „biologia”, „rodzina”). Na tej podstawie tworzona jest ocena strony. Jeśli suma punktów przekroczy ustalony limit „grzeczności”, dostęp do witryny zostaje zablokowany. Filtrowanie treści, oparte na ocenie reputacji, daje dobre wyniki, nie blokując przy tym stron o charakterze naukowym i poradnikowym.

DansGuardiana zainstalujesz na pojedynczym komputerze, który zapewni ochronę dla wszystkich urządzeń w sieci komputerowej.

Aplikacja wymaga serwera proxy (standardowo Squid), przez który kierowany jest cały ruch sieciowy. Co ważne, oprogramowanie jest w pełni darmowe.

Statlook Informacje: www.aplusc-systems.com Statlook to kompleksowy system do zarządzania zasobami informatycznymi, prowadzenia audytów legalności oprogramowania oraz monitorowania aktywności i wydajności pracy użytkowników. Rozwiązanie to jest chętnie

Zestawienie najczęściej odwiedzanych witryn internetowych wygenerowane w programie statlook.

OPROGRAMOWANIE I INTERNET

wykorzystywane przez firmy i instytucje publiczne. Doskonale sprawdzi się również w sektorze edukacyjnym.

Moduł Pracownicy umożliwia monitorowanie pracy na komputerach bez integrowania w prywatność użytkowników. Statlook pozwala na śledzenie historii aplikacji uruchamianych przez uczniów oraz blokowanie niepożądanych programów. Aplikacja dostarcza informacje o czasie pracy przed komputerem oraz podejmowanych przez nich aktywnościach. Ma wbudowane funkcje kontroli wydruków.

Zadaniem modułu weblook jest kontrola, w jaki sposób uczniowie korzystają z internetu.

W razie potrzeby program może skutecznie blokować dostęp do niepożądanych lub niebezpiecznych stron. Weblook dostarcza szczegółowe i zbiorcze raporty na temat odwiedzanych witryn internetowych, użyciu łączy przez komunikatory oraz operacji na FTP. Moduł ten pozwala dowiedzieć się, ile czasu nasi uczniowie spędzili na poszczególnych stronach. Weblook umożliwia także blokowanie dostępu do wybranych stron WWW oraz filtrowanie określonych zawartości i treści, pojawiających się w internecie (np. materiałów audio lub wideo).

Wizualny Nadzór Informacje: www.mmstudio.pl Wizualny Nadzór 6 to profesjonalne rozwiązanie zaprojektowane do monitorowania aktywności pracowników przed komputerem. Aplikacja ta przeznaczona jest głównie dla firm. Dzięki niej, szefowie doskonale wiedzą, co ich podwładni robią w trakcie pracy. Wizualny Nadzór ma wbudowanych kilka funkcji, które mogą okazać się przydatne również w nadzorowaniu komputerów w pracowni szkolnej. Należą do nich m.in. podgląd ekranów na żywo, możliwość blokowania aplikacji i stron internetowych, narzędzia do wykonywania zrzutów pulpitu, prosty helpdesk oraz moduł do prowadzenia audytów legalności oprogramowania.

Program umożliwia analizę trendów korzystania z aplikacji oraz internetu (odwiedzone strony).

Na tej podstawie nauczyciele mogą wyciągnąć daleko idące wnioski na temat zachowań uczniów i z wyprzedzeniem reagować na pojawiające się zagrożenia. Log szczegółowej aktywności pozwala krok po kroku prześledzić, co uczeń robił na komputerze w trakcie lekcji.

Kontrola rodzicielska w domu Szkoła kształtuje osobowość dziecka. Wpływa na jego zachowania oraz przygotowuje do

Badanie trendów dla uruchamianych aplikacji w programie Wizualny Nadzór. życia w społeczeństwie. Szkoła pomaga w wychowywaniu dziecka, jednak to na rodzicach spoczywa odpowiedzialność za to co robi on poza lekcjami, w domu i na podwórku.

Dzieci i nastolatkowie są za pan brat z najnowszymi technologiami. Komputery, tablety i internet są stale obecne w życiu już kilkulatków.

Rolą rodziców jest monitorować to, w jaki sposób korzystają z aplikacji i zasobów sieci oraz blokować dostęp do niepożądanych treści oraz witryn zawierających nielegalne oprogramowanie i materiały chronione prawami autorskimi (filmy, muzyka). Bez odpowiednich narzędzi, takich jak Beniamin czy Opiekun Ucznia, są oni jednak bezradni. Do arsenału przeciwko pornografii i nielegalnym plikom warto dodać aplikacje webowe do kontroli rodzicielskiej.

Visikid Informacje: www.visikid.pl Visikid oraz Norton Family Online to dwie aplikacje kontroli rodzicielskiej dostarczane w formie usługi webowej. Obie skierowane są do rodziców, którzy chcą nauczyć swoje dzieci, jak bezpiecznie korzystać z komputera oraz z internetu. Każda z nich działa jednak w nieco odmienny sposób.

Visikid umożliwia nadzór nad dzieckiem w trakcie jego zabawy i nauki z komputerem. Agent usługi rejestruje informacje o odwiedzanych przez dziecko witrynach internetowych (co i kiedy), uruchamianych aplikacjach oraz czasie spędzonym przed monitorem. Aplikacja niczego nie blokuje ani nie zabrania. Pozyskana dzięki Visikid wiedza ma pomóc rodzicom w podjęciu odpowiednich kroków, które wyjaśnią przyczyny takiego zachowania oraz skłonią do zmiany postępowania.

Zebrane dane prezentowane są w formie czytelnych wykresów i zestawień, bezpośrednio w oknie przeglądarki internetowej. Raz na tydzień otrzymasz na swoją skrzynkę e-mail raport z podsumowaniem aktywności dziecka. W ten sposób możesz monitorować maksymalnie troje dzieci jednocześnie, a pierwsze dane dostępne są już po 5 minutach od zainstalowania Visikid.

Norton Family Online Informacje: onlinefamily.norton.com Family Online to bezpłatna usługa kontroli rodzicielskiej, znanej z oprogramowania antywirusowego, firmy Norton. Aplikacja działa podobnie jak Visikid – śledzi strony internetowe odwiedzane przez dziecko, rejestruje słowa, hasła i wyrażenia wyszukiwane przez nie w internecie oraz liczy czas, jakie spędza ono każdego dnia przed komputerem. Family Online monitoruje sieci społecznościowe oraz zabezpiecza informacje osobiste. Usługa sprawdza, w jaki sposób dziecko przedstawia się w internecie (wiek, zdjęcie profilowe itd.). Blokuje również możliwość udostępniania przez dziecko wrażliwych danych takich jak numer telefonu, miejsce zamieszkania czy adres e-mail. Mobilna aplikacja dla rodziców umożliwia śledzenie poczynań dziecka za pomocą urządzeń z systemem Android oraz iOS (iPhone, iPad).

Usługa Norton Family Online udostępniana jest również w płatnej wersji Premier. Jej funkcje rozszerzono o śledzenie filmów wyświetlanych w serwisach YouTube i Hulu, dodatkowe mechanizmy raportowania oraz możliwość przeglądania historii operacji na komputerze.

Aplikacja dla Android i iOS pokazuje, w jaki sposób nasze pociechy korzystają z aplikacji zainstalowanych na smartfonach i tabletach.

Artur Pęczak

WWW.PCWORLD.PL

39

OPROGRAMOWANIE I INTERNET

Szkolna e-biblioteka Czasy, kiedy szkolną bibliotekę kojarzyło się tylko z wypożyczaniem zawiniętych w szary papier książek bezpowrotnie minęły. Dzisiaj biblioteki pełnią rolę szkolnego – a czasami nawet miejskiego – centrum multimedialnego. Coraz częściej do biblioteki przychodzi się, żeby posurfować w sieci, wypożyczyć audiobooka, film lub na zajęcia z informatyki. Biblioteka szkolna to dzisiaj instytucja posiadająca zasoby sprzętowe, magazynowe, którymi nie udałoby się zarządzać, gdyby z pomocą nie przychodziły nowoczesne rozwiązania administracyjno-informatyczne. Przedstawiamy przegląd najciekawszych i najbardziej przydatnych aplikacji wspomagających zarządzanie szkolnymi bibliotekami.

Z

nana aplikacja Biblos przeznaczona jest dla mniejszych bibliotek miejskich, bibliotek szkolnych oraz do domowego użytku. Pomaga uporządkować zbiór książek, czasopism, płyt CD i DVD. Program został przygotowany tak, że nawet osoba niemająca doświadczenia w pracy z komputerem może poradzić sobie z jego obsługą. Za pomocą Biblosa można prowadzić pełną dokumentację pracy biblioteki rejestrując wszystkie informacje o wypożyczonych egzemplarzach oraz czytelnikach.

Pozwala wyeksportować do pliku listę czytelników zalegających z oddaniem książki.

W dalszym kroku pozwala wydrukować upomnienia dla spóźnialskiego, gdzie automatycznie pojawią się dane tej osoby, wraz z adresem i tytułami nieoddanych pozycji.

Istnieją wersje Biblosa działające w sieci, co umożliwia pracę kilku komputerów na tej samej aplikacji, przy korzystaniu z jednej bazy danych. Pozwala to też np. na zainstalowanie programu na komputerach dostępnych dla uczniów w szkolnej pracowni internetowej bądź bibliotece wraz z katalogiem książek. Dzięki temu każdy uczeń samodzielnie może sprawdzać, czy dana książka jest ak-

40

PC WORLD NOWOCZESNA SZKOŁA

tualnie dostępna, czy też nie. Możliwe jest wyszukiwanie informacji o książce różnych kluczy, np. według autora, tytułu, klucza tematycznego, słów kluczowych, numeru ISBN.

Na rynku dostępnych jest wiele rozwiązań technologicznych usprawniających pracę szkolnej biblioteki. Od najprostszych aplikacji służących katalogowaniu zbiorów, aż po rozbudowane systemy zabezpieczeń i identyfikacji czytelników.

Wyposażając bibliotekę w czytniki kodów kreskowych można wprowadzać książki do katalogów, wypożyczać je i księgować bez ręcznego wpisywania numerów i tytułów na klawiaturze. Znacznie przyspiesza to i ułatwia pracę w szkolnej bibliotece, ponieważ wystarczy jedno zeskanowanie kodu

na książce, by wyświetliła się informacja np. kto ją oddaje, kiedy wypożyczył, kiedy upłynie termin itp. Dodatkowo można korzystać z funkcji podziału grup czytelników (uczniów i nauczycieli) i dla poszczególnych grup określać różne terminy zwrotu.

Jest to szczególnie przydatna funkcja w szkołach, gdzie istnieje limitowana liczba dostępnych lektur, a w zbliżonych terminach poszczególne klasy muszą omawiać konkretne pozycje książkowe.

W celu zabezpieczenia danych aplikacja cyklicznie tworzy kopie zapasowe, dzięki czemu nawet awaria komputera nie oznacza utraty danych. Kolejną przydatną funkcją jest możliwość importowania opisów bibliograficznych ze strony WWW Biblioteki Narodowej. Twórcy programu szacują, że przyspiesza to aż czterokrotnie wprowadzanie pozycji do księgozbioru (nie trzeba tego robić ręcznie).

Istnieje kilka wersji oprogramowania, począwszy od Home (obsługującej zbiór do 10 tys. książek), poprzez wersje Standard, Pro po sieciową CS, która obsługuje nieograniczoną liczbę egzemplarzy.

OPROGRAMOWANIE I INTERNET

Biały Kruk Do obsługi mniejszych bibliotek, np. szkolnych, nadaje się program Biały Kruk.

Znajduje zastosowanie w mniejszych placówkach miejskich, uczelnianych, parafialnych itp. Jest to niewielka aplikacja o niskich wymaganiach sprzętowych – wystarczy komputer stacjonarny, nie pierwszej młodości z dowolną wersją systemu Windows. Dzięki temu, szkolna biblioteka może zagospodarować nawet sprzęt wycofany już z użytku (np. firmowego), co w warunkach oszczędności szkolnych nie jest bez znaczenia. Jednym z najbardziej wymagających elementów wyposażenia sprzętu jest natomiast... kolorowy monitor, który przydaje się w momencie generowania różnokolorowych komunikatów – np. na czerwono pojawia się ostrzeżenie o przekroczonym terminie oddania książki. Także w tym przypadku warto doposażyć stanowisko biblioteczne w skaner kodów kreskowych i zestaw etykiet.

Aplikacja potrafi automatycznie udostępniać informacje o zasobach bibliotecznych w postaci strony WWW. Dodatkowo katalog biblioteczny może być udostępniony w sieci – niezbędny do tego jest dostęp do serwera FTP. Dostępne są różne wersje programu, od Mini (do 5 tys. woluminów), poprzez Midi (15 tys.), aż po Maxi, która umożliwia skatalogowanie 50 tys. egzemplarzy.

Kobi – Komputerowa Obsługa Bibliotek i Czytelni Jest to rodzimy program, który rejestruje wszystkie informacje o pożyczanych książkach oraz o czytelnikach. Może być wdrożony jednostanowiskowo, jak też działać w sieci i jednocześnie obsługiwać kilka stanowisk komputerowych.

Ze strony producenta można pobrać wersję demonstracyjną, a jeżeli szkoła zdecyduje się na korzystanie z tego produktu, wówczas uiszcza opłatę licencyjną (na rok lub bezterminowo).

Program jest bardzo prosty w obsłudze, z przejrzystym i łatwym do opanowania interfejsem. Baza danych jest wspomagana przez serwer SQL. Dodatkowo wprowadzono słowniki wzorcowe dla haseł, co znacznie przyspiesza wyszukiwanie danych. Pracownik biblioteki ma możliwość nie tylko generowania danych statystycznych, ale także pre-

Uczeń może wyszukiwać pozycje biblioteczne online. zentowania ich w formie graficznej.

Podobnie jak większość innych programów bibliotecznych, także Kobi obsługuje czytniki kodów kreskowych oraz potrafi importować opisy bibliograficzne ze zbiorów Biblioteki Narodowej.

MOL Optivum Ten przeznaczony dla szkół i mniejszych bibliotek program w dużym stopniu ułatwia wprowadzanie nowych nabytków do bibliotecznego katalogu. Nawet jeżeli dany katalog obsługuje kilka placówek, opis nowego egzemplarza wystarczy wprowadzić raz, a automatycznie pojawi się we wszystkich katalogach. MOL Optivum także obsługuje czytniki kodów kreskowych.

Innowacją jest możliwość prezentowania katalogów bibliotecznych w internecie.

Można m.in. katalog ze szkolnej biblioteki zamieścić w formie specjalnej zakładki na szkolnej stronie WWW. W ten sposób wszyscy zainteresowani, w tym także

uczniowie, mogą sprawdzać, czy interesujący ich egzemplarz jest dostępny, także z domowych pieleszy.

Program umożliwia pobieranie gotowych opisów bibliograficznych z bazy danych Biblioteki Narodowej za pośrednictwem protokołu Z39.50; z katalogu KARO w formacie ISO 2709 oraz z innych katalogów, a także uzupełnianie pobranych opisów dodatkowymi informacjami.

Ciekawym udogodnieniem jest rozdział listy czytelników na uczniów i nauczycieli. Na tej podstawie dla każdej z kategorii czytelników można utworzyć odrębny okres wypożyczania. Na podobnej zasadzie można różnie określić możliwy okres wypożyczania dla lektur szkolnych oraz innych pozycji.

Czytelnik może zalogować się na swoje biblioteczne konto, gdzie ma podgląd nie tylko katalogu, ale także może śledzić historię swoich wypożyczeń i sprawdzać, kiedy powinien oddać książkę.

W katalogu online można sprawdzić m.in. dostępność konkretnej pozycji.

WWW.PCWORLD.PL

41

OPROGRAMOWANIE I INTERNET

MAK+ System biblioteczny MAK+ rozwijany przez Instytut Książki wcześniej znany był jako MAK, prowadzony przez Bibliotekę Narodową. Umożliwia on tworzenie i rozbudowę elektronicznego katalogu bibliotecznego, tworzenie bazy czytelników, dokładną rejestrację wypożyczeń oraz prowadzenie statystyk.

Katalog biblioteczny tworzy się na podstawie zbiorów Biblioteki Narodowej, z której pobierane są dane bibliograficzne. Lokalna (szkolna) biblioteka może dodawać własne opisy, które trafiają do wspólnego koszyka: ogólnej bazy opisów, dostępnej dla wszystkich użytkowników programu.

System jest obsługiwany przez serwer centralny, złożony z dwóch elementów: serwera aplikacji oraz serwera z bazami danych.

Co kilka minut dokonuje się backup danych i aktualizacja danych czytelników oraz innych informacji (m.in. rezerwacji, wypożyczeń).

MAK+ złożony jest z kilku modułów. Pierwszym z nich jest opisany wcześniej moduł katalogowy oparty na centralnej bazie danych.

Kolejnym jest magazyn, który umożliwia dodawanie nowych egzemplarzy, usuwanie rekordów źle wprowadzonych, zapisywanie ubytków oraz wprowadzanie zmian w opisach. Ciekawym modułem jest „czytelnia”, która pozwala na przeszukiwanie katalogów korzystających ze wspólnego systemu oraz rezerwowanie dostępnych pozycji. Moduł ten można pobrać na urządzenia mobilne ze sklepów App Store lub Google Play.

Elektroniczna identyfikacja czytelników

Aplikacje biblioteczne umożliwiają wyszukiwanie poszczególnych tytułów lub wydawnictw.

MOLIK – biblioteczny katalog dla dzieci Jest to aplikacja wspomagająca „dorosły” program biblioteczny MOL. MOLIK przeznaczony jest dla przedszkoli oraz pierwszych klas szkoły podstawowej, dla dzieci w wieku 5–10 lat. Program ten ma za zadanie skłonić młodych czytelników do zapoznania się z ofertą biblioteki. Został tak zaprojektowany, że dziecko może samodzielnie wyszukiwać z katalogu książek dziecięcych oraz zamawiać interesującą je pozycję.

42

PC WORLD NOWOCZESNA SZKOŁA

Program charakteryzuje kolorowa szata graficzna, można tam posłuchać fragmentów książek czytanych przez zawodowych lektorów lub obejrzeć krótkie animacje. Użytkownicy niepotrafiący czytać mogą wyszukiwać książki, płyty lub nagrania za pomocą dużych ikon widocznych na ekranie. Zawarte opisy nie mogły być zamieszczone w firmie pisanej, dlatego zdecydowano się na różnego rodzaju multimedia: obrazki, dźwięki i filmiki. MOLIK zawiera także narzędzia do tworzenia przez bibliotekarzy własnych opisów multimedialnych.

Jednym z nowoczesnych rozwiązań, które służą też zapewnieniu bezpieczeństwa zbiorom bibliotecznym jest dokładna i szybka identyfikacja klientów biblioteki (uczniów).

Ciekawym rozwiązaniem jest wprowadzenie magnetycznych lub czipowych kart bibliotecznych, które można wdrożyć w połączeniu np. z legitymacją ucznia. Na rynku istnieje wiele rodzajów kart do różnych zastosowań.

Są m.in. karty zbliżeniowe, magnetyczne lub elektroniczne. W warunkach szkolnych dobrym rozwiązaniem są karty hybrydowe, które posiadają przynajmniej dwa nośniki informacji. Najczęściej są to układy elektroniczne, zbliżeniowe, pasek magnetyczny lub kod kreskowy. Możliwe są różne połączenia, np. pasek magnetyczny + kod kreskowy lub elektroniczny układ stykowy + zbliżeniowy.

OPROGRAMOWANIE I INTERNET

Karty hybrydowe dobrze sprawdzają się w szkołach, ponieważ mogą jednocześnie pełnić kilka funkcji – mogą być legitymacją uczniowską lub nauczycielską, kartą biblioteczną lub stołówkową. Dzięki temu szkoła nie musi wydawać kilku rodzajów kart czy legitymacji do różnych aktywności szkolnych. Zaletą karty hybrydowej jest także to, że może ona zwiększać liczbę pełnionych funkcji w miarę, jak szkoła będzie rozbudowywać swoje systemy identyfikacji.

Tzn. początkowo karta może być legitymacją, po wprowadzeniu elektronicznej identyfikacji księgozbioru i czytelników może stać się też kartą biblioteczną itd.

Ochrona zbiorów bibliotecznych Prowadzenie biblioteki nie zawsze jest zajęciem miłym i bezstresowym. Niekiedy wiele problemów może sprawiać ochrona egzemplarzy książek czy płyt znajdujących się w zbiorach.

System ARFIDO pomaga chronić i identyfikować księgozbiór, a przy tym umożliwia w naprawdę innowacyjny sposób zmienić pracę biblioteki. System potrafi rozpoznawać egzemplarz książki i próbę jej bezprawnego wyniesienia z pomieszczenia. Przy wyjściu montowane są bramki, podobne do tych, które znajdują się w sklepach, a poszczególne egzemplarze wyposażone są w identyfikatory

Bibliotekarz ma możliwość wprowadzania i sprawdzania informacji o czytelniku. z odpowiednimi czujnikami. Etykiety doczepiane do książek mają postać niewielkiego samoprzylepnego czipu, który jednocześnie zastępuje tradycyjną nalepkę z kodem kreskowym. Czip wysyła fale radiowe, które powodują włączenie alarmu w przypadku próby bezprawnego wyniesienia książki z biblioteki.

Ponadto system ten umożliwia w pełni automatyczne korzystanie z biblioteki. Schemat wygląda tak, że po znalezieniu interesującej nas książki w elektronicznym katalogu, udajemy się do biblioteki. Następnie skanujemy nasz biblioteczny identyfikator w automacie,

MOLIK to prosty w obsłudze katalog biblioteczny dla najmłodszych.

pobieramy zamówione egzemplarze, które następnie musimy zeskanować w czytniku i możemy udać się do domu, by oddać się lekturze.

W jeszcze łatwiejszy sposób książkę można oddać – wystarczy wsunąć ją w otwór urządzenia, które może być wystawione częściowo na ulicy. Automat zeskanuje dane i dokona odpowiednich adnotacji na koncie czytelnika.

ARFIDO działa na bazie czipów firmy Philips.

Natomiast system RFID firmy Libron wykorzystuje etykiety z mikroprocesorami 3M. Poza bezpieczeństwem zbiorów etykiety te wspomagają także zwyczajne czynności biblioteczne, jak wypożyczenia, zwroty, kontrolę ustawienia zbiorów, wyszukiwanie egzemplarzy zagonionych. Etykiety 3M mają aluminiową antenę oraz pamięć 1024 bitów, dzięki czemu można na nich zapisywać podstawowe informacje. W czasie zmiany danych dotyczących egzemplarza książki nie trzeba zmieniać samej etykiety, tylko przeprogramować dane zawarte w czipie. W przypadku tego systemu możliwe jest także samodzielne zwracanie książek, bez udziału pracownika biblioteki.

Rynek oferuje szereg rozwiązań technologicznych usprawniających pracę szkolnej biblioteki. Od najprostszych aplikacji służących katalogowaniu zbiorów, aż po rozbudowane systemy zabezpieczeń i identyfikacji czytelników. Z pewnością okrojone budżety szkół nie zawsze pozwalają na wdrożenie wszystkich pożądanych rozwiązań. Wprowadzanie nowoczesnych technologii do szkolnych bibliotek powinno być zatem poprzedzone dokładną analizą potrzeb i możliwości finansowych.

Piotr Kowalski

WWW.PCWORLD.PL

43

OPROGRAMOWANIE I INTERNET

Szkoła jeszcze nie cyfrowa Cyfryzacja szkół niesie ze sobą wiele zmian w całym systemie edukacji. To nie tylko zakup lub wymiana starego sprzętu na nowy. Digitalizacja nauczania wymaga całkowicie nowego podejścia do procesu kształcenia i zarządzania szkolnictwem. Na zmiany muszą przygotować się nie tylko nauczyciele i uczniowie, ale także rodzicie, dyrektorzy szkół, samorząd terytorialny i służba zdrowia. Wskazujemy najtrudniejsze wyzwania stojące przed polską szkołą w dobie cyfryzacji, w tym wady i zalety e-podręczników.

W

polskiej szkole średnio na jedną tablicę multimedialną przypada 200 uczniów. W innych krajach Unii przeciętnie jest to 111 uczniów. Podobnie z projektorami: w Polsce na jedno takie urządzenie przypada 77 uczniów szkół gimnazjalnych, a średnia europejska to 43 osoby. Gorzej od średniej europejskiej polskie szkoły wypadają także pod względem posiadania własnej strony WWW lub „wirtualnego środowiska edukacyjnego”. W Europie pracę w takim środowisku w szkole deklaruje 61% uczniów, a w Polsce tylko 29%. Mniejsza niż w Europie jest także częstotliwość korzystania z urządzeń i narzędzi elektronicznych przez nauczycieli. Średnia dla całej Unii wynosi 29%, podczas gdy w Polsce jedynie 25% nauczycieli deklaruje pracę z narzędziami cyfrowymi. Biorąc pod uwagę wykorzystanie narzędzi cyfrowych w gimnazjach, polskie szkoły plasują się na europejskim szarym końcu.

44

PC WORLD NOWOCZESNA SZKOŁA

Znacznie częściej niż w czasie lekcji nauczyciele korzystają z internetu i komputerów przygotowując się do zajęć. Według danych z badania przeprowadzonego przez Centrum Rozwoju Edukacji Niestacjonarnej SGH (CREN) ponad połowa ankietowanych nauczycieli (prawie 54%) korzysta z internetu, przygotowując się do zajęć, ponad 26% korzysta 2–3 razy w tygodniu, a raz lub rzadziej – 19,5%.

Polscy nauczyciele narzekają na brak odpowiedniego sprzętu i ten właśnie powód wskazują jako najważniejszą barierę w pracy z nowymi technologiami. W opinii 61% pedagogów dużą barierą jest też brak tablic interaktywnych w szkołach.

Prawie połowa nauczycieli przyznaje, że brakuje im kwalifikacji do obsługi sprzętu informatycznego, a ponad 40% boi się, że go uszkodzi. Mimo że polscy nauczyciele od 6–7 lat korzystają z komputerów i internetu (tak wynika z badań ICT in Education), to jednak jedynie 27% nauczycieli ze szkół podstawowych i jedynie 16% ze

średnich przyznało, że brali udział w szkoleniach dotyczących tej tematyki.

Zmiany technologiczne i mentalne Jak widać, nauczyciele dość bojaźliwie podchodzą do nowych technologii, a przecież wprowadzanie nowoczesnych rozwiązań jest dopiero początkiem zmian w szkolnictwie. Przechodzenie z podręczników drukowanych na elektroniczne, zastępowanie zwykłych tablic tablicami multimedialnymi, korzystanie z tabletów zamiast zeszytów to nie cel sam w sobie i zmiana narzędzi pracy. Za zmianami technologicznymi muszą iść także zmiany w sposobie nauczania.

E-podręcznik nie jest tylko elektroniczną wersją podręcznika papierowego. Dostęp do internetu to nie to samo, co szukanie informacji w bibliotece. To całkowicie inne od dotychczasowego podejście do edukacji. Zamiast linearnego przekazu od mistrza do ucznia, nowe technologie będą

OPROGRAMOWANIE I INTERNET

coraz bardziej wymuszać na szkołach podejście partnerskie. Już teraz nauczyciele twierdzą, że w wielu dziedzinach związanych z obsługą komputerów czy aktywnością w internecie więcej mogliby się nauczyć od swoich podopiecznych niż odwrotnie.

W ubiegłym roku zakończył się pilotażowy program Cyfrowa Szkoła, którego zadaniem było zbadanie, jak polskie szkoły obecnie są przygotowane do cyfryzacji i jak prawdopodobnie będą radziły sobie z nią w najbliższych latach.

W ramach programu stworzono platformę do tworzenia i pobierania e-podręczników, która docelowo będzie źródłem podręczników dla wszystkich szkół. Dzięki programowi pilotażowemu z e-podręczników miało okazję skorzystać już 40% uczniów i nauczycieli z 13 tys. szkół podstawowych, 7 tys. gimnazjów i 6 tys. szkół ponadgimnazjalnych.

Twórcy polskiego programu e-podręczników założyli, że stanie się on nie tylko serwisem, z którego będzie można pobierać elektroniczne książki, ale edukacyjną platformą multimedialną bogatą w szereg materiałów niezbędnych do pracy z uczniami. Obecnie serwis działa w wersji beta i jest w nim dostępnych jedynie kilka pozycji. Docelowo ma być oparty na rozwiązaniach chmurowych z możliwością pracy offline.

Większość pozycji e-podręczników jest dostępna za pośrednictwem przeglądarki internetowej, ale poszczególne egzemplarze można pobrać np. w formacie PDF i nawet wydrukować. Jest to możliwe dzięki specyficznej konstrukcji każdego e-podręcznika. Otóż, część „treściowa”

Strona główna platformy epodreczniki.pl

nie zawiera formatowania, więc może być bezpośrednio konwertowana na PDF lub HTML. Natomiast część „zadaniowa”, edytowalna, jest przechowywania w bazach danych i na bieżąco udostępniana do pracy online.

Twórcy projektu założyli, że platforma nie powinna zbyt mocno obciążać sprzętu uczniów i nauczycieli. Dlatego zdecydowano się oprzeć ją jedynie na niezbędnych elementach JavaScirpt i CSS. Właśnie ze względu na konieczność „ulżenia” szkolnym komputerom, zrezygnowano ze stosowania technologii Flash. W całości nato-

Lista materiałów edukacyjnych dostępnych na platformie epodreczniki.pl

miast będzie oparta na standardzie HTML 5. Ponadto platforma spełnia wymagania techniczne WCAG 2.0, dzięki czemu jest znacznie bardziej przyjazna dla osób słabowidzących niż „zwyczajna” strona WWW. Oczywiście, serwis e-podręczniki z założenia musi być dostępny na jak największej liczbie urządzeń, także mobilnych. Wszystkie materiały będą więc możliwe do przeglądania na różnych systemach operacyjnych: Linux, Windows oraz OS X, a także na mobilnych (Android, iOS, Windows Phone).

E-podręcznik nie jest jedynie elektroniczną wersją książki papierowej. To całkowicie odmienny produkt, który poza treścią będzie docelowo zawierał także różnego rodzaju multimedia – od prezentacji, poprzez grafiki i fotografie, aż po pliki audio i wideo oraz gry edukacyjne.

Twórcy platformy szacują, że w całym projekcie powstanie ok. 600 filmów w technologii HD 1080p. Będą jednak dostosowane do różnej klasy sprzętu, tak by można było z nich korzystać na słabszych urządzeniach lub mniej wydajnych łączach. Docelowo planuje się zamieszczenie ok. 4000 plików audio. Mają to być np. nagrania dźwięków zwierząt czy teksty czytane przez lektora.

W planach jest także powiązanie e-podręczników z bazami uczniów, np. poprzez integrację z elektronicznymi dziennikami. Ten etap zapewne będzie trwał najdłużej, ponieważ jeszcze nie wszystkie szkoły stosują e-dzienniki.

Docelowo, w połowie 2015 r. platforma ma oferować 18 pozycji e-podręczników z różnych

WWW.PCWORLD.PL

45

OPROGRAMOWANIE I INTERNET

dziedzin nauki, we wszystkich klasach szkół podstawowych i ponadpodstawowych; ma obejmować programem edukację wczesnoszkolną, nauczanie języka polskiego, matematyki, fizyki, chemii, biologii, geografii, informatyki, historii, przyrody, wiedzy o społeczeństwie oraz edukację dla bezpieczeństwa. Już teraz nauczyciele mogą korzystać z podręcznika do matematyki, który jest dostępny od września 2013 r. dla szkoły podstawowej (klasa 4), gimnazjum (klasa 1) oraz szkoły ponadgimnazjalnej (klasa 1). Jest zatem szansa na przetestowanie tego, jak mogą się sprawdzać e-podręczniki w szkole.

E-matematyka już dostępna Dla przykładu e-podręcznik do matematyki w gimnazjum przygotowany przez specjalistów z Politechniki Łódzkiej zawiera dwa moduły lekcyjne. Znajdują się tam wybrane zagadnienia z działu „Figury w układzie współrzędnych”, m.in. położenie punktów na płaszczyźnie oraz symetria osiowa. Materiał został wzbogacony o animacje i zadania interaktywne (animowane, z udziałem lektora czytającego zadanie).

Wszystkie zadania zawarte w podręczniku zostały oznaczone literami w zależności od poziomu trudności, gdzie A oznacza zadanie z minimalnego poziomu osiągnięcia efektu kształcenia, B – zadanie z ogólnego poziomu, C – zadanie z kreatywności, a K – zadanie z osiągnięcia kompetencji. E-podręcznik do matematyki w szkole podstawowej zawiera 3 moduły lekcyjne do klas 4–6. Skupia się on na działaniach pamięciowych na liczbach naturalnych, np. mnożeniu pamięciowym liczb naturalnych oraz porównywaniu ilorazowym.

Przeprowadzone niedawno badania szkół w Małopolsce wykazały, że poziom cyfryzacji jest niezwykle zróżnicowany. Niestety, w dużej liczbie szkół wyższy poziom nasycenia urządzeniami takimi jak tablety, projektory czy tablice wielofunkcyjne wcale nie przekładał się na cyfryzację dydaktyki, a posiadany sprzęt nierzadko służył jako gadżet niż wartościowa pomoc edukacyjna.

Okazało się, że do cyfryzacji szkół bojaźliwie podchodzą zarówno nauczyciele, jak i uczniowie. Nauczyciele boją się, że nie sprostają nowym wymaganiom; niekiedy obawy dotyczyły faktu, czy cyfryzacja może zastąpić prawdziwe uczenie się (uczeń zamiast przyswajać wiedzę, łatwo i bez wysiłku znajdzie każdą informację w Google’u czy Wikipedii).

Autorzy badania wskazują, że szerszy dostęp do internetu ma dobry wpływ na wyniki w nauce. Uczniowie, którzy wcześniej nie korzystali z sieci, po rozpoczęciu przygody z internetem

46

PC WORLD NOWOCZESNA SZKOŁA

uzyskiwali o 4,5% lepsze wyniki na egzaminach gimnazjalnych i aż o 20% lepsze wyniki na egzaminach maturalnych.

Do ideału wciąż daleko Mimo że pierwsze dzienniki elektroniczne zaczęto w polskich szkołach stosować już dwa lata temu, w wielu placówkach po wprowadzeniu dziennika elektronicznego nadal oceny wpisywano do dziennika papierowego. Wskutek tego część nauczycieli nabrała przekonania, że cyfryzacja niczego nie ułatwia, przysparza natomiast więcej uciążliwości biurokratycznych, ponieważ te same dane trzeba wpisywać dwukrotnie.

Tymczasem cyfryzacja nie tylko odciąża nauczycieli ze zbędnej biurokracji, ale także wspomaga komunikację z rodzicami oraz między samymi nauczycielami. Dobrze funkcjonująca sieć intranetowa oraz sprawny e-dziennik mogą znacznie

Nauczyciele chętnie szukają w internecie materiałów o konkursach i olimpiadach przedmiotowych oraz znajdują serwisy edukacyjne z dodatkowymi zadaniami i materiałami. Ciekawostką jest fakt, że jednym z popularniejszych wśród nauczycieli programów edukacyjnych jest Geogebra, który stanowi podstawę także opracowywanych właśnie e-podręczników.

E-podręczniki a zdrowie

Przejście z papieru na technologię cyfrową w dziedzinie nauczania będzie miało także skutki dotyczące zdrowia uczniów. Jesteśmy coraz bliżej momentu, w którym zamiast kilkukilogramowych tornistrów, obciążających młode kręgosłupy i negatywnie wpływających na kondycję stawów, uczniowie będą przynosić do szkoły jedynie sprzęt elektroniczny (lub korzystać z niego na miejscu). Tę zmianę można uznać za pozytywną, ale nie wszystko jest tak do końca różowe. Upowszechnienie e-podręczników może spowodować, że Do cyfryzacji szkół bojaźliwie uczniowie znacznie więcej czasu będą spędzać wpatrując się w ekrany kompupodchodzą zarówno uczniowie, Już teraz dzieci i nastolatki spędzają jak i nauczyciele. Ci drudzy boją terów. przed komputerami po kilka godzin dziensię, że nie sprostają nowym nie (po zajęciach szkolnych). Wystarczy dodać do tego czasu ok. 8–9 godzin pracy wymaganiom; niekiedy obawy z e-podręcznikami w szkole oraz później, dotyczyły faktu, czy cyfryzaw czasie odrabiania pracy domowej, by dojść do wniosku, że może to okazać się cja może zastąpić prawdziwe szkodliwe dla narządu wzroku. uczenie się (uczeń zamiast Niektórzy naukowcy zauważają także zagrożenie w postaci negatywnego światła przyswajać wiedzę, łatwo i bez emitowanego przez ekrany kompuwysiłku znajdzie każdą informa- LED terowe na sen. W raporcie dotyczącym cję w Google’u czy Wikipedii). wpływu e-podręczników na zdrowie uczniów sporządzonym w ramach rządowego projektu Cyfrowa Szkoła stwierdzono, że usprawnić procesy kształcenia oraz współpracy „korzystanie z urządzeń elektronicznych późz rodzicami. Rodzice i nauczyciele mogą wynym wieczorem może spowodować problemy mieniać na bieżąco opinie i uwagi za pomocą ze snem”. Jest to skutkiem tego, że ekrany, jako modułów komunikacyjnych w e-dziennikach, źródło światła, powodują spadek poziomu mena stronie szkoły, profilu facebookowym czy latoniny, która odpowiada za właściwy rytm za pomocą zwyczajnych e-maili. Można sobie dobowy. także wyobrazić konsultacje online między naPojawiają się także głosy, które stwierdzają, uczycielami i uczniami dotyczącymi wspólnych że nadmierne korzystanie z technologii cyfroprojektów, wypracowań czy zadań domowych. wych powoduje spadek kreatywności młoObecnie najczęstszym rozwiązaniem jest po prodych osób, umiejętności krytycznego myślestu stosowanie wspólnej (np. klasowej) skrzynki nia i twórczego wykorzystywania informacji. pocztowej, do której dostęp mają nauczyciel Pesymiści uważają, że nieodpowiednio przyi uczniowie. Skrzynka pełni rolę dysku sieciogotowany program przechodzenia na cyfrowe wego, na który nauczyciel wysyła np. zadania podręczniki może spowodować, iż wyrośnie domowe, dodatkowe prace lub materiały; z kolei nam kolejne pokolenie, które będzie można uczniowie mogą pobierać materiały szkolne oraz nazwać „pokoleniem kopiuj-wklej”… otrzymywać informacje o zrealizowanym materiale w przypadku absencji w szkole.

Piotr Kowalski

TYLKO 29,90zł

WYSYŁKA GRATIS!

WWW.PCWORLD.PL

47

OPROGRAMOWANIE I INTERNET

Bezpieczeństwo danych w e-dziennikach Coraz więcej szkół używa dzienników elektronicznych. Rozwiązania te posiadają tyle zalet i udogodnień zarówno dla szkół, jak i rodziców, że dzisiaj do ich wprowadzania nie trzeba nikogo przekonywać. Jednakże w dobie szerzącej się przestępczości internetowej, wielu rodziców zadaje sobie pytanie – czy dane mojego dziecka przechowywane w szkolnym e-dzienniku są bezpieczne? Jakie wymagania prawne i techniczne powinny spełniać dzienniki elektroniczne, by były bezpieczne pod względem ochrony danych? Co powinna zrobić szkoła, by spełnić wymagania ustawowe dotyczące bezpieczeństwa?

Z

godnie z przepisami szkolne dzienniki mogą być prowadzone w formie elektronicznej, ale powinien zostać zapewniony odpowiedni poziom bezpieczeństwa. Dotyczy to przede wszystkim zachowania selektywności dostępu do danych, zabezpieczenia danych przed dostępem osób nieuprawnionych oraz przed zniszczeniem lub kradzieżą. Dziennik powinien umożliwiać rejestrowanie historii zmian wraz z informacją, kto te zmiany wprowadzał.

Ponadto system informatyczny służący do prowadzenia dzienników powinien umożliwiać eksport danych do formatu XML. Co ważne, jak przyznawał sam Generalny Inspektor Ochrony Danych Osobowych, zgodnie z ustawą o ochronie danych osobowych, to dyrektor szkoły jako ich administrator ma obowiązek należytego zabezpieczenia danych. Ponadto na podstawie innych rozporządzeń, dyrektor musi zadbać o stworzenie odpowiedniej dokumentacji opisującej zasady przetwarzania danych osobowych

Rozwiązanie produkcji firmy eSzkoła24.

48

PC WORLD NOWOCZESNA SZKOŁA

Widok e-dziennika po zalogowaniu przez ucznia. w szkole, ze szczególnym uwzględnieniem polityki bezpieczeństwa.

Przepisy obligują kierownictwo szkół do wprowadzania takich e-dzienników, które zapewnią dostęp do danych dziecka jedynie jego prawnym opiekunom. Nie może być możliwe przeglądanie konta danego ucznia przez osoby nieuprawnione. Ponadto e-dzienniki muszą zapewniać ochronę danych przed wykasowaniem, kradzieżą lub

utratą w inny sposób. Dodatkowo każdy system musi umożliwiać rejestrację historii zdarzeń, tzn. każda zmiana danych musi być rejestrowana wraz z informacją, kto tej zmiany dokonał.

Przegląd rozwiązań stosowanych przez firmy oferujące e-dzienniki E-dziennik (prymus.info) Firma przyznaje, że gromadzone dane są zapisywane na serwerach „u jednego z największych dostawców usług internetowych w Europie”. Dane także w obrębie samego systemu są szyfrowane certyfikatem SSL. Aby spełnić wymagania ministerialne dotyczące przetwarzania danych osobowych, zawierane są ze szkołami umowy powierzania przetwarzania danych. Na ich podstawie dane uczniów i rodziców można składować na serwerach. Umowa ma być też gwarancją dla szkoły i rodziców, że dane osobowe nie wyciekną z dziennika.

Aby jeszcze mocniej zagwarantować rodzicom poczucie bezpieczeństwa, zwrócono się do kancelarii prawnej Lex Artist, która wykonała audyt bezpieczeństwa i przyznała e-dziennikowi i stosowanym procedurom certyfikat zgodności z ustawą o ochronie danych osobowych.

OPROGRAMOWANIE I INTERNET

Dzienniki UONET+ firmy Vulcan Dziennik elektroniczny UONET+ został już wdrożony w ponad tysiącu szkół w całej Polsce. Przy jego udoskonalaniu brali udział doświadczeni pedagodzy i menedżerowie oświaty.

Od nowego roku szkolnego dziennik ten zastąpi wcześniejsze aplikacje uczniowskie firmy Vulcan (programy Sekretariat Optivum, Dziennik Lekcyjny Optivum oraz Świadectwa Optivum).

W kwestii bezpieczeństwa UONET+ charakteryzuje się nowatorskim podejściem do zarządzania serwerami. Dzięki temu, że dane będą przechowywane na kilku serwerach, zarówno komfort pracy, jak i bezpieczeństwo danych będą zagwarantowane. Ponadto dużym udogodnieniem jest fakt, że w ramach systemu będzie możliwa skuteczna komunikacja uprawnionych osób w ramach zespołu szkół, a nawet kilku szkół zlokalizowanych w tej samej gminie czy powiecie.

Ponadto w systemie wdrożono mechanizmy zabezpieczenia danych zgodnie z wymogami GIODO.

Program UONET+ firmy Vulcan: widok modułu dziennika, zakładka Uczniowie i przedmioty.

Oferta firmy Librus.pl Z e-Dziennika firmy Librus korzysta obecnie ponad 2500 szkół w Polsce. Produkt ten doczekał się niedawno wersji do urządzeń mobilnych, dzięki czemu rodzic może sprawdzać wszelkie informacje dotyczące swojego dziecka w dowolnym czasie i w każdym miejscu. Przyjrzyjmy się podstawowym technologiom zapewniającym bezpieczeństwo danych w tym e-dzienniku.

Zastosowano tu technologię KeyStroke. To zabezpieczenie, które ma na celu ochronę użytkownika przed włamaniem się na jego konto w sytuacji, gdy ktoś np. podpatrzy, jak ten wpisuje swoje hasło. Można się domyślać, że w warunkach szkolnych tego rodzaju sytuacje nie muszą należeć do rzadkości.

Aby móc zalogować się do dziennika, poza wpisaniem hasła i loginu, uczeń lub rodzic musi także wpisać ustalone wcześniej przez siebie słowo-klucz. System sprawdza nie tylko wzorzec samego słowa, ale także poprawność sposobu jego wpisywania.

Dopiero poprawne wpisanie tych trzech elementów zabezpieczających powoduje możliwość wejścia na swoje konto. Firma ocenia, że metoda ta jest mocno zbliżona do sposobów logowań za pomocą danych biometrycznych, takich jak skanowania siatkówki czy odcisku palca. Obecnie jednak

Widok e-dziennika Librus z listą obecności.

metoda KeyStroke jest możliwa do zastosowania przez dyrektorów, administratorów i nauczycieli. Po zainstalowaniu e-dziennika w szkole KeyStroke jest domyślnie wyłączona. Aby ją aktywować, należy (po zalogowaniu) przejść do sekcji konfiguracji konta, załączyć moduł KeyStroke i postępować zgodnie z instrukcjami pojawiającymi się na ekranie.

Warto zdać sobie sprawę, że w sytuacji, gdy hasło lub wzorzec jego zapisania wyleci nam z pamięci, wówczas nie będziemy mogli zalogować się na koncie. Dlatego w procesie aktywizacji KeyStroke należy podać adres e-mail, który w takim przypadku może być pomocny do jej wyłączenia.

Dodatkowo e-dziennik stosuje metodę weryfikacji CAPTCHA. Jest to znany i sprawdzony system weryfikacji użytkownika, który polega na tym, że w czasie logowania (lub po nieudanej próbie zalogowania się) należy

wpisać wygenerowany losowo ciąg znaków (liter, cyfr lub kombinacji obu). Dopiero po prawidłowym przepisaniu możliwe jest zalogowanie się. Pamiętajmy jednak, że chociaż CAPTCHA jest skuteczną i bezpieczną metodą, to na świecie już zdarzały się przypadki ataków na system.

Dziennik elektroniczny eszkola24.pl W tym przypadku postawiono na zabezpieczenia technologiczne. Połączenie między użytkownikiem a systemem jest prowadzone za pomocą certyfikatu SSL, a szyfrowanie odbywa się za pomocą protokołu SHA 256-bit. Ponadto system automatycznie wymusza generowanie przez użytkownika bezpiecznych haseł, które należy zmieniać co 30 dni. W przypadku nauczycieli, niektóre operacje muszą być dodatkowo potwierdzane kodami

WWW.PCWORLD.PL

49

OPROGRAMOWANIE I INTERNET

Niebawem tradycyjne dzienniki zostaną zastąpione przez ich elektroniczne odpowiedniki.

PIN, które należy wygenerować sobie na początku pracy w systemie. Kod PIN jest np. niezbędny, by usunąć z dziennika ocenę. Dzięki temu istnieje pewność, że negatywnych ocen nie wykasują zdolni klasowi hakerzy.

Kolejnym zabezpieczeniem są hasła jednorazowe. Przy każdej operacji, która tego wymaga, hasła są generowane za każdym razem nowe. Ich generowanie i przesyłanie odbywa się za pomocą protokołu SHA 128bit i złożone są z 44 niepowtarzalnych znaków. Aby je aktywować, niezbędny jest klucz przypisany do danego konta. Klucz ten (firmy Yubico) jest podpinany do portu USB komputera.

Jeżeli chodzi o dodatkowe zabezpieczenia, to m.in. regularnie tworzone są kopie bezpieczeństwa. Przed każdą operacją tego typu dane są szyfrowane, a następnie przesyłane bezpiecznym kanałem do serwerów backupowych.

Nie ma jednak obawy, że dane archiwalne zostaną poza zasięgiem użytkownika. Dyrektor szkoły ma możliwość ich przeglądania na serwerze usługodawcy. Ponadto, sam ma możliwość tworzenia i zapisywania kopii zapasowych (choćby codziennie) na komputerze lokalnym.

Kolejnym zabezpieczeniem jest duplikacja danych. Polega to na tym, że dane zapisane na jednym serwerze są cyklicznie kopiowane na drugi, zapasowy serwer. Jest to szczególnie istotne w przypadku ewentualnych awarii systemu – w takim momencie system przełącza się na serwer awaryjny, a użytkownik nawet nie zauważa zmiany.

50

PC WORLD NOWOCZESNA SZKOŁA

Sprawność systemu firma ocenia na 99,9%, co oznacza, że w razie zaistnienia jednej awarii w ciągu miesiąca, może ona trwać maksymalnie 12 minut.

Wirtualna wywiadówka Ten internetowy dziennik przede wszystkim chroni dane za pomocą kilkustopniowych systemów bezpieczeństwa. Jednym z nich jest generowanie podczas każdego logowania unikatowego numeru identyfikacyjnego złożonego z 32 znaków. Aby wyeliminować możliwość włamania się na konto przez niepowołane osoby, numer ten jest tworzony na podstawie danych użytkownika. Ponadto system posiada dwa rodzaje serwerów – osobny serwer internetowy oraz serwer do przechowywania baz danych.

Ponadto system umożliwia tworzenie kopii bezpieczeństwa, zarówno w trybie automatycznym, jak i ręcznym, w tym także zdalnie.

Dodatkowo archiwizuje wszelkie próby wymuszeń czy włamań do systemu, wraz z możliwością blokowania adresów IP, z których zostały dokonane. W odróżnieniu od dziennika eszkola.24.pl, nie ma tutaj możliwości wykasowania ocen ani obecności, nawet dokonanej przez nauczycieli.

Kolejny poziom zabezpieczeń, według firmy, odpowiada bezpieczeństwu bankowości internetowej. Mowa tutaj o zabezpieczeniach połączeń certyfikatem SSL, a także logowanie się do dostępu aktywnego jedynie za pomocą dostarczonego oprogramowania. System ponadto wymaga określania hasła do konta złożonego z przynajmniej 8 znaków, cyfr i liter oraz znaków specjalnych. Dodatkowo hasło wprowadza się za pomocą specjalnej klawiatury ekranowej bądź myszki, by zminimalizować możliwość przechwycenia przez keyloggery.

Wprowadzono tutaj także trzeci, najwyższy stopień bezpieczeństwa. Dostęp do danych jest wówczas możliwy jedynie za pomocą odczytów biometrycznych za pomocą specjalnych urządzeń podłączanych do portów USB (każde z nich jest przeznaczone dla poszczególnego użytkownika). Edycja ocen lub obecności może odbywać się jedynie poprzez wpisywanie tokenów wysyłanych SMS-em.

Aplikacja Elektroniczne Dzienniki Warto podkreślić, że aplikacja ta jest wdrażana indywidualnie dla każdej placówki. To oznacza, że każda szkoła, która jej używa, posiada własną kopię aplikacji ze swoimi danymi. Dzięki temu system jest instalowany na serwerze szkolnym. W przypadku, gdy szkoła wybierze inne rozwiązania, można go zainstalować na innym serwerze.

Wprowadzono dwa rodzaje dostępu do aplikacji. Dostęp bierny posiadają uczniowie i rodzice, a polega on głównie na możliwości odczytu danych. Dostęp aktywny posiadają nauczyciele, pracownicy sekretariatu, dyrekcja i administratorzy. Aktywni użytkownicy poza odczytem mogą także modyfikować dane.

Nowoczesne e-dzienniki można przeglądać na urządzeniach mobilnych.

OPROGRAMOWANIE I INTERNET

Internetowy dziennik elektroniczny (dzienniki.edu.pl) Ten dziennik jest rozwiązaniem typowo internetowym, nie wymaga żadnej instalacji. Szkoła jedynie rejestruje się na stronie WWW i w taki też sposób korzysta z e-dziennika.

Wprowadzane dane są zapisywane na serwerach, a zalogowany użytkownik ma do nich dostęp z każdego miejsca w świecie (opcja ta dotyczy tylko dyrektorów i nauczycieli).

Bezpieczeństwo dostępu do danych jest realizowane w taki sposób, iż użytkownik samodzielnie tworzy swoje hasło dostępowe. Następie jest ono szyfrowane, i w takiej postaci zapisywane na serwerze.

Szkoła chcąc korzystać z dziennika internetowego podpisuje z firmą umowę na powierzenie danych osobowych.

Aby zabezpieczyć dane przed utratą, codziennie tworzona jest kopia zapasowa. Dane są zapisywane na kilku serwerach, fizycznie zlokalizowanych w różnych miejscach. Serwery przechowują kopie każdej zmiany wraz z informacją, kto jest jej autorem i kiedy jej dokonał. Ponadto system umożliwia eksport wszystkich danych do formatu XML w ciągu 10 dni od zakończeniu roku szkolnego.

Bezpieczeństwo użytkowników jest gwarantowane m.in. bezpiecznym uwierzytelnianiem haseł. Przypisane do użytkownika hasło jest zapisane na serwerze w postaci zaszyfrowanej. Oznacza to, że nawet administratorzy systemu nie mają możliwości odczytu hasła.

Może to być uciążliwe w przypadku zgubienia lub zapomnienia hasła. W takiej sytuacji hasło należy zresetować i ustanowić nowe.

Użytkownik może też skorzystać z weryfikacji dwuetapowej za pomocą haseł jednorazowych. Przypomina to logowanie do systemów transakcyjnych niektórych banków. Nie jest możliwe wejście na swoje konto bez fizycznego dostępu do telefonu, na który otrzymujemy hasło umożliwiające zalogowanie się. W przypadku tego e-dziennika hasło jednorazowe jest wymagane, gdy użytkownik loguje się po raz pierwszy z komputera, z którego wcześniej nie korzystał (np. w czasie wyjazdu). Wszelkie zmiany danych są zapisywane, co pozwala na śledzenie, kto, kiedy i w jakich okolicznościach uzupełniał informacje w e-dzienniku.

Co ciekawe, ten rodzaj e-dziennika używa kilku baz danych jednocześnie (na kilku serwerach). Z jednej strony, stanowi to zabezpieczenie na wypadek awarii – gdy jeden z serwerów przestanie działać, jego funkcje przejmuje inny. Z drugiej strony, korzystanie z kilku baz danych umożliwia prowadzenie w tym samym czasie kilku operacji w sposób równoległy bez spowalniania systemu. System został zaprojektowany tak, by w okresie mniejszego obciążenia pracą część serwerów była wyłączana (np. w okresie weekendowym, w czasie przerw świątecznych). Natomiast w godzinach największego obciążenia są włączane dodatkowe serwery, by sprawnie obsługiwać użytkowników bez utraty komfortu pracy. Także tutaj użytkownicy logują się do systemu wykorzystując szyfrowane połączenia SSL. Jak widać, twórcy e-dzienników dostępnych na rynku poważnie podeszli do kwestii bezpieczeństwa użytkowników oraz ich danych.

Dobór e-dziennika dla swojej placówki jest oczywiście kwestią indywidualną, powinien być przedmiotem rozważań kierownictwa szkoły oraz nauczycieli w porozumieniu z rodzicami. Tym ostatnim z pewnością zależy na rozwiązaniach jak najskuteczniej chroniących dane ich dzieci.

Piotr Kowalski

WWW.PCWORLD.PL

51

OPROGRAMOWANIE I INTERNET

Koniec ery szkolnych plagiatów Z plagiatem ludzkość miała do czynienia od zawsze. Niektóre kraje do dzisiaj kopiują rozwiązania technologiczne np. w motoryzacji czy w przemyśle zbrojeniowym. Z plagą plagiatów próbują radzić sobie instytucje naukowe, polityczne, szkoły wyższe, redakcje, firmy oraz... szkoły.

D

la uczniów pokusa jest duża – łat wo nabrać nauczyciela, który niezbyt biegle posługuje się narzędziami internetowymi, że dana praca została samodzielnie przygotowana, podczas gdy tak naprawdę aktywność ucznia sprowadziła się do przysłowiowego „kopiuj-wklej”.

Kopiowanie tekstów z internetu stało się niemal plagą w polskich szkołach.

Uczniom wydaje się, że nie muszą już spędzać godzin w bibliotekach w poszukiwaniu materiałów do roz-

52

PC WORLD NOWOCZESNA SZKOŁA

prawek czy esejów, skoro wystarczy kilka minut przed ekranem komputera, by w sieci znaleźć wypracowanie lub materiały nadające się do skompilowania pracy, która w zamyśla miała być samodzielna. Nauczyciele, którzy nie znają uczniowskich trików i nie są dobrze zorientowani w internetowej rzeczywistości, łatwo mogą przeoczyć fragmenty lub całe prace, które w rzeczywistości są kopiami cudzych opracowań. Niekiedy sami nauczyciele przyznają, że uczniowie w zakresie

technik cyfrowych posiadają większą wiedzę i umiejętności niż oni sami.

Plagiat jest przestępstwem. Mówi o tym wyraźnie art. 122 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Jest to przestępstwo ścigane na wniosek pokrzywdzonego, czyli osoby, której pracę ktoś skopiował i opublikował jako swoją. Kary przewidziane w ustawie za plagiatowanie to grzywna, ograniczenie wolności, a nawet kara pozbawienia wolności do lat 3. Oczywiście, w warunkach szkolnych trudno mówić o tak drastycznych

OPROGRAMOWANIE I INTERNET

sankcjach za bezprawne przepisanie pracy z internetu, ale warto uświadomić młodym ludziom konsekwencje pozornie niewinnego kopiowania treści powszechnie dostępnych w sieci.

Plagiat i antyplagiat Na szczęście istnieją sposoby i narzędzia, które mogą wspomóc nauczycieli w wykrywaniu fałszerstw. Dostępnych jest kilka aplikacji, które służą do wykrywania plagiatów. Jedną z nich jest AntyPlagiat, która umożliwia sprawdzanie tekstów, czy w całości lub fragmencie nie został on skopiowany ze źródeł internetowych. Należy skopiować całość lub fragment tekstu do programu, i odczekać kilka minut na wyniki, które wskażą, czy i w jakim stopniu tekst skopiowano. A raczej w jakim stopniu wskazany materiał jest oryginalny. Program na czerwono wskazuje fragmenty, które stanowią plagiat oraz pokazuje odnośniki do stron WWW, na których zostały wcześniej opublikowane.

AntyPlagiat w wersji demo pozwala na sprawdzenie ograniczonej ilości materiału (ok. 100 wierszy). Aby móc w pełni korzystać z możliwości aplikacji, należy opłacić licencję na pełną wersję, która umożliwia sprawdzanie dowolnej ilości tekstów. Czas potrzebny do sprawdzenia dłuższych tekstów może wydłużyć się nawet do kilkunastu minut, co jest i tak niezłym wynikiem, w porównaniu do aplikacji skanujących w czasie wielu (niekiedy nawet kilkudziesięciu) godzin.

Ponadto korzystając z programu AntyPlagiat ma się pewność, że wrzucony do niego tekst nie jest automatycznie kopiowany do zasobów producenta. Innymi słowy – producent nie sprawdza, jakie teksty były wrzucane do programu.

Kolejnym rozwiązaniem jest aplikacja Plagiat.pl. Jej autorzy skupili się na współpracy z uczelniami wyższymi, projektując aplikację pod kątem sprawdzania oryginalności prac naukowych (w tym także magisterskich). Z serwisem współpracuje szerokie grono polskich uczelni wyższych, m.in. Szkoła Główna Handlowa, Uniwersytet Warszawski, Warszawski Uniwersytet Medyczny, Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego, Collegium Civitas, Wyższa Szkoła Psychologii Społecznej, Uczelnia

Łazarskiego i wiele innych. Plagiat.pl skanuje sprawdzany tekst i porównuje go z własną bazą danych oraz zasobami sieciowymi. Twórcy programu przyznają, że baza danych zawiera materiały wprowadzone już wcześniej do systemu.

Przede wszystkim chodzi o napisane prace naukowe i dyplomowe, powsta-

Kopiowanie tekstów z internetu stało się plagą.

Uczniom wydaje się, że nie muszą już spędzać godzin w bibliotekach w poszukiwaniu materiałów do rozprawek czy esejów, skoro wystarczy kilka minut przed ekranem komputera, by w sieci znaleźć gotowe wypracowanie. jące na współpracujących z serwisem uczelniach. Dzięki temu prawdopodobieństwo plagiatu w przypadku wykrycia podobieństw z istniejącym w bazie tekstem jest znacznie wyższe niż jedynie przy porównywaniu z zasobami internetowymi.

Warto zauważyć, że programy do wykrywania plagiatów tak naprawdę nie są w stanie zweryfikować ze stuprocentową pewnością, że dany tekst lub jego fragment nie jest oryginalnym dziełem twórcy. Wskazują jedynie, jaka część sprawdzanego materiału jest identyczna z innymi materiałami już gdzieś opublikowanymi. Pokazują też, w jakim stopniu dany materiał nosi ślady oryginalnego tekstu. Programy tego typu podkreślają także fragmenty, identyczne z tymi, które już znajdują się w bazach danych bądź w internecie wraz z odnośnikami do materiałów lub stron źródłowych. Aby skorzystać z serwisu plagiat.pl, trzeba dokonać rejestracji nowego konta.

Kolejnym polskim serwisem antyplagiatowym jest Plagiatnever (www. plagiatnever.pl). Tutaj skupiono się na dostarczeniu oferty instytucjom edukacyjnym, z którymi współpraca opiera się na wykupieniu abonamentu. W tym przypadku partner (np. szkoła) przekazuje serwisowi materiał do sprawdzenia, nie robi tego samodzielnie nauczyciel.

Również polskim pomysłem jest program SeoPlagiat (www.seoplagiat.pl) dostępny w dwóch wersjach – darmowej oraz komercyjnej. Wersja darmowa ma właściwie tę samą funkcjonalność, co wersja płatna (kosztująca 50 zł). Jedyna różnica polega na tym, że w tej pierwszej mogą

Porównanie oryginalnego tekstu z tekstem skopiowanym w programie antyplagiatowym.

WWW.PCWORLD.PL

53

OPROGRAMOWANIE I INTERNET

programy, mimo iż wyszukują pewną część zasobów internetow ych, to głównie skupiają się na własnych bazach danych, np. zasobach prac magisterskich. Nekst będzie w stanie rozpoznać plagiat nawet wówczas, gdy przezorny kopist a w ymie sza szyk w zdaniu czy w inny sposób poprzestawia wyrażenia. Mało tego – wykryje także, czy w skopiowanych tekstach dokonano wymiany poszczególnych wyrażeń na synonimy. Wszystko dzięki temu, że system będzie bazował na rozumieniu zdań, a nie jedynie pojedynczych słów.

Rozwiązania proste i bezpłatne

Program antyplagiatowy podkreśla tekst, który został skopiowany z innego źródła.

nam nieco uprzykrzać życie reklamy oraz nie może być ona używana w celach komercyjnych (w firmach). Dodatkowo w wersji premium użytkownik otrzymuje wsparcie techniczne. Co ważne, SeoPlagiat sprawdza także, czy treści na naszej stronie WWW nie zostały splagiatowane. Może to być ważne w przypadku gdy szkoła lub dana klasa prowadzi własną, oryginalną stronę internetową, gazetkę szkolną lub bloga, której zawartość powinna być przecież chroniona. Ponadto program pozwala na sprawdzenie tekstów w języku angielskim i niemieckim.

Subtelności języka polskiego w jednej wyszukiwarce Prawdopodobnie jeszcze łatwiej będzie można znaleźć tekst, który jest plagiatem, kiedy ruszy wreszcie polska wyszukiwarka Nekst. Jest to projekt, nad którym pracują naukowcy z Instytutu Podstaw Informatyki PAN. Szacują oni, że w polskim internecie jest obecnie ok. miliarda dokumentów w języku Kochanowskiego i Reja. Do połowy tego roku Nekst ma zgromadzić połowę z tych materiałów, przede wszystkim artykułów, plików PDF, dokumentów tekstowych. Na razie w systemie zgromadzono

54

PC WORLD NOWOCZESNA SZKOŁA

ok. 16% docelowej liczby materiałów, czyli ok. 160 mln dokumentów.

W porównaniu do wyszukiwarek zagranicznych, które skupiają się na słowach kluczowych, Nekst będzie

Walka z plagiatami prac szkolnych z pewnością nie jest wdzięcznym zajęciem.

Nawet jeżeli program antyplagiatowy wykaże, że jakaś część sprawdzanego tekstu jest identyczna z jakimś tekstem, który już gdzieś został opublikowany, nie oznacza to automatycznie, że mamy do czynienia z plagiatem. w st anie w yszukiwać tek st y pod kątem cał ych w yrażeń złożonych z wielu wyrazów. Wszystko to sprawi, że polski wynalazek może znacznie ułatwić wykrywanie plagiatów. Będzie tak dlatego, że obecnie działające

Zanim Nekst zacznie w pełni służyć także polskim nauczycielom, będą oni zdani na dostępne na rynku rozwiązania. Poza opisanymi już programami dostępnymi w uboższych wersjach bezpłatnych oraz wzbogaconych wersjach płatnych, wykrywanie plagiatów możliwe jest z zastosowaniem jeszcze prostszych narzędzi.

Jednym z nich jest www.plagiarismchecker.com – serwis, który umożliwia wklejenie fragmentu tekstu do okna wyszukiwania i sprawdzenia go w zasobach sieciowych wyszukiwarek Google oraz Yahoo!. Korzystanie z niego nie wymaga też rejestracji i logowania. Strona udostępnia także prostą instrukcję obsługi dla nauczycieli i autorów tekstów. Ma też dwie bardzo ciekawe i wartościowe opcje.

Pierwszą z nich jest tworzenie alertów Google. Aby to zrobić, należy w oknie wyszukiwania wpisać tekst, który chcemy sprawdzać, a następnie kliknąć przycisk Create Google alert. Zostaniemy przekierowani na stronę z alertami google, gdzie wystarczy już tylko podać adres poczty e-mail. Później system będzie nas informował za pomocą wiadomości e-mail, jeżeli tylko wpisany tekst zostanie opublikowany gdzieś w czeluściach internetu.

Druga z opcji to sprawdzanie, czy treści, które publikujemy w szkolnym serwisie internetowym są używane bez naszej wiedzy i zgody w innych publikacjach.

Wystarczy wpisać cały adres strony lub

OPROGRAMOWANIE I INTERNET

bloga, by sprawdzić, czy jakiś fragment naszych materiałów nie został przez kogoś bezprawnie wykorzystany. Ciekawostką jest fakt, że serwis ten został założony przez Darena Homa – nauczyciela ze szkoły średniej w miejscowości San Bruno w Kalifornii w 2005 r. Hom przyznał, że sam musiał borykać się z nieuczciwymi praktykami studentów w kwestii samodzielnego pisania prac.

Postanowił „coś” z tym zrobić i przygotował serwis antyplagiatowy w prosty sposób zaprzęgający do pracy mechanizmy technologiczne wyszukiwarek internetowych.

Na podobnej zasadzie działają inne darmowe serwisy, które sprawdzają autentyczność tekstów. Należy do nich np. www.articlechecker.com, który również wykorzystuje sieciowe wyszukiwarki. Z kolei strona www. plagiarisma.net poza wspomnianymi wyszukiwarkami bada też zasoby portalu Babylon. Funkcjonalność tego ostatniego serwisu znacznie poszerza opcja sprawdzania gotowych plików tekstowych. Nie trzeba już kopiować i wklejać do okna poszczególnych fragmentów, ale można załadować do serwisu cały plik, np. Word. Serwis obsługuje pliki z rozszerzeniami

Serwis plagiarisma.net wykorzystuje silniki przeglądarek Yahoo, Google i Babylon. .pdf, .doc, .docx, .rtf, .odt, .txt oraz HTML. Mimo że jest darmowy, to jednak limituje liczbę wyszukiwań w ciągu doby. Aby móc w pełni korzystać z jego możliwości, należy się zarejestrować, co można zrobić także za pomocą swojego konta na Facebooku, Google+, LinkedInie, Twitterze i wielu innych serwisach społecznościowych.

Posiadając konto w serwisie zyskujemy możliwość otrzymywania wyników sprawdzeń tekstów bezpośrednio na

Program antyplagiatowy wyszukuje tekst oryginalny i podaje jego źródło.

skrzynkę pocztową lub eksportowania wyników do pliku PDF (np. w celach dowodowych po wydrukowaniu).

Ciekawą opcją jest możliwość wygenerowania skróconego kodu HTML do wstawienia na szkolną stronę internetową (to w przypadku, gdy chcemy promować rozwiązania służące wykrywaniu plagiatów).

Bardzo ciekawą opcją dostępną dla zalogowanych uż y tkowników jest sprawdzanie podobieństw. Posiadając dwa teksty lub fragmenty materiałów możemy wkleić je do dwóch różnych okienek, a następnie sprawdzić stopień zgodności obu dokumentów.

Również bezpłatnie możemy sprawdzać teksty w serwisie www.smallseaotools. com, opartym na algorytmie Google.

Jeżeli wprowadzony tekst lub jego fragment został już gdzieś opublikowany, wówczas serwis podświetli go na czerwono. Dużą zaletą tego właśnie serwisu jest prostota użytkowania – wprowadzamy tekst, klikamy Search i gotowe.

Oczywiście, trzeba mieć na względzie, że nawet jeżeli program antyplagiatowy wykaże, że jakaś część sprawdzanego tekstu jest identyczna z jakimś tekstem, który już gdzieś został opublikowany, nie oznacza to automatycznie, że mamy do czynienia z plagiatem. Walka z plagiatami prac szkolnych z pewnością nie jest wdzięcznym zajęciem. Jest wyzwaniem, przed jakim stoi nauczyciel XXI wieku.

Piotr Kowalski

WWW.PCWORLD.PL

55

OPROGRAMOWANIE I INTERNET

Kurs na nowe technologie Jak założyć szkolny blog? Jak ożywić fotocast i prowadzić szkolne radio? Czy zasoby YouTube i multimedialne prezentacje mogą zamienić zwykłą lekcję w fascynującą wycieczkę po wirtualnym świecie? Odpowiedzi na te i wiele innych pytań nauczyciele mogą znaleźć na kursach, warsztatach i szkoleniach, oferowanych przez rynek.

U

miejętność posługiwania się nowoczesnymi technologiami to dziś klucz do zawodowego sukcesu.

Podstawa programowa kształcenia ogólnego zawiera zapis, że szkoła ma za zadanie stwarzać uczniom warunki do nabywania umiejętności poszukiwania, porządkowania i wykorzystywania informacji z różnych źródeł oraz posługiwania się technologią informacyjną. Dyrektorzy szkół wyposażają zarządzane przez siebie placówki w nowoczesny sprzęt, taki jak: tablice multimedialne, cyfrowe rzutniki, tablety, laptopy. To, w jakim zakresie pomoce te zostaną wykorzystane w pracy z uczniami, zależy jednak przede wszystkim od nauczycieli. Spoczywa więc na nich spora odpowiedzialność za przygotowanie uczniów do życia w społeczeństwie informacyjnym.

Czy dzisiejsi pedagodzy potrafią rzeczywiście wykorzystywać nowoczesne narzędzia edukacyjne w pracy? W jakim stopniu posługują się nimi, w celu urozmaicenia swoich lekcji, zaintrygowania uczniów, absorbowania ich uwagi? Opublikowano

56

PC WORLD NOWOCZESNA SZKOŁA

już wyniki najnowszych badań na temat barier „cyfryzacji” szkoły, zrealizowanych na zlecenie Stowarzyszenia „Miasta w Internecie” w ramach projektu Laboratorium Dydaktyki Cyfrowej dla szkół województwa małopolskiego, prowadzonych przez zespół kierowany przez socjologa dr. Łukasza Srokowskiego. Jak wynika z raportu, nowoczesność w szkole napotyka na rozmaite przeszkody. Ich przyczyną nie są wcale braki w wyposażeniu szkół w sprzęt multimedialny, a podejście samych nauczycieli – brak umiejętności i obawy przed ośmieszeniem się w oczach uczniów znacznie lepiej obeznanych w świecie nowinek technologicznych.

Największą barierą są obawy nauczycieli, nikt ich nie przygotował do radzenia sobie z nowymi metodami nauczania.

W efekcie albo nie korzystają z narzędzi cyfrowych, albo spychają je do roli drugoplanowych pomocy dydaktycznych. A komputery i internet oferują edukacji naprawdę ogromne możliwości. W polskiej szkole niestety słabo wykorzystane, mimo dużych

nakładów na cyfryzację szkół – mówi dr Srokowski.

Raport z badań ukazuje także absurdy, do których niekiedy dochodzi w szkołach.

Uczeń wywołany do odpowiedzi zamiast kredą po tablicy tradycyjnej, pisze palcem po tablicy interaktywnej. A nauczyciel, zamiast ze swoich notatek, czyta uczniom przez czterdzieści pięć minut z prezentacji w PowerPoincie, dzieci następnie przepisują ją do zeszytów.

Zdarzają się oczywiście wyjątki. Bywają pedagodzy, którzy kreatywnie i odważnie wykorzystują nowe technologie w codziennej pracy z uczniami. Wielu z nich skazanych jest jednak na zdobywanie wiedzy metodą prób i błędów. Warsztatów z nowych technologii wciąż jeszcze nie zalicza się do standardów szkolenia nauczycieli.

Pomocnym rozwiązaniem dla tych, którzy chcieliby twórczo wykorzystywać nowoczesne rozwiązania na swoich lekcjach, mogą okazać się szkolenia dostępne na rynku komercyjnym, które dostarczają wiedzy na temat różnorodnych rozwiązań cyfrowych

OPROGRAMOWANIE I INTERNET

wspomagających proces edukacji. Warto także zainteresować się szkoleniami dofinansowanymi przez Europejskie Fundusze Społeczne, wszelkiego rodzaju blogami czy portalami internetowymi, które dostarczyć mogą cennych wskazówek.

Jak wybrać kurs idealnie dopasowany do swoich potrzeb, który nie nadwyrężyłby zbytnio naszego budżetu? Oto kilka propozycji.

Podstawy pracy w szkole: tablice interaktywne Według psychologów najlepsze efekty uczenia się przynosi angażowanie wszystkich zmysłów. Dlatego właśnie tablice interaktywne doskonale wspomagają proces przyswajania wiedzy, umożliwiając wizualizację przedmiotu. Jako nowoczesna i doskonała pomoc dydaktyczna dają szansę na połączenie zwykłego wykładu z prezentacją materiałów multimedialnych, jakimi dysponujemy. Dynamiczny rozwój technologii i stosunkowo niskie ceny tych urządzeń sprawiły, że coraz więcej szkół zdecydowało się na ich zakup. Wielu nauczycieli nie wie jednak, jak w pełni wykorzystać ich potencjał na lekcji. Na rynku komercyjnym dostępne są szkolenia, które uświadamiają, do czego naprawdę służy tablica interaktywna.

Pokazują, w jaki sposób kreatywnie używać jej podczas zajęć. I jak za jej udziałem zamienić zwykłą lekcję w świetną zabawę edukacyjną.

Dostępne są warsztaty z tablic interaktywnych przeznaczone dla nauczycieli wszystkich przedmiotów ze szkół podstawowych, gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych oraz szkół policealnych. Ich program przeważnie jest do siebie zbliżony. Zwykle przewidują szkolenie od podstaw, co może okazać się bardzo korzystne zwłaszcza dla nauczycieli, którzy uważają się za laików w tej dziedzinie. Zwykle takie warsztaty zawierają wprowadzenie: czym jest tablica interaktywna i do czego służy. Uświadamiają, jakie są rodzaje tego typu urządzeń na rynku. Uczą, jak włączyć urządzenie, zainstalować oprogramowanie, przygotować tablicę do pracy (kalibracja), jak zsynchronizować urządzenia (tablicę, rzutnik, komputer). Następnie przewidują przegląd funkcji i zasobów wewnętrznych urządzenia. Niezwykle istotnym punktem w programie warsztatów jest nauka tworzenia prezentacji, czyli praca z tablicą w trybie prezentacyjnym oraz tworzenie

indywidualnych scenariuszy lekcji z wykorzystaniem funkcjonalności tablicy interaktywnej.

Korzyści, jakie według założenia tego typu warsztatów wynosi ich uczestnik to: oĺnabycie umiejętności wykorzystywania różnych tablic interaktywnych w procesie lekcyjnym, oĺpoznanie narzędzi i metod tworzenia interaktywnych zasobów edukacyjnych,

dająca się na możliwość pracy z każdym uczniem, zwłaszcza w liczebnych klasach.

Czas trwania kursu: od 3 do 8 godzin lekcyjnych.

Cena: od 100 zł do 1500 zł od osoby.

Dla całej rady pedagogicznej: od 499 zł do 2500 zł.

Szkolenia e-learningowe: od 80 zł do 500 zł.

Szkolenia z mobilnych technologii

Tablety to nie tylko modne, elektroniczne gadżety, lecz także doskonała pomoc dydaktyczna. Tablety dzięki swoim licznym funkcjom, pozwalają wzbogacić i usprawTo, w jakim zakresie nowoczesne nić przebieg lekcji. Przykładowo pojemność tabletu umożliwia upakowanie w nim pomoce dydaktyczne zostaną wszystkich książek, słowników, leksykowykorzystane w pracy z ucznia- nów i encyklopedii. Bez problemu otwiera mi, zależy przede wszystkim od formaty plików z elektronicznymi wersjami książek. I choć tablety powoli wypieranauczycieli. Spoczy wa więc na ją ze szkół wysłużone podręczniki, nieraz nich spora odpowiedzialność za nastręczają nauczycielom wielu problemów natury technicznej. Jak w pełni wyprzygotowanie uczniów do życia korzystać potencjał tych urządzeń? Warw społeczeństwie informacyjnym. to zainteresować się warsztatami, które pokazują ich przydatność we wspieraniu procesu edukacyjnego. Program tego rodzaju oĺposzerzenie wiadomości na temat wykokursów przewiduje zwykle przegląd dostęprzystania urządzeń prezentacyjnych w zanych aplikacji, które za pomocą tabletu można jęciach dydaktycznych, twórczo wykorzystywać na lekcjach każdego oĺwzrost umiejętności w zakresie planowaprzedmiotu. Tego typu warsztaty uświadamiają nia pracy dydaktycznej z wykorzystaniem także, jak olbrzymi potencjał tkwi w małym tablicy i zasobów interaktywnych. gadżecie, jakim jest tablet. Może być instruoĺszereg ułatwień dla prowadzącego zajęcia mentem muzycznym, studiem filmowym, to oszczędność czasu lekcyjnego przekła-

Polska strona projektu Khan Academy.

WWW.PCWORLD.PL

57

OPROGRAMOWANIE I INTERNET

narzędziem prezentacyjnym i rozbudowanym notatnikiem jednocześnie. Uczestnicy dowiadują się także, w jaki sposób budować quizy i testy w internecie na urządzenia mobilne.

Czas trwania kursu: od 3 do 8 godzin lekcyjnych.

Cena: od 100 zł do 1500 zł od osoby.

Dla całej rady pedagogicznej: od 499 zł do 2500 zł.

Szkolenia e-learningowe: od 80 zł do 500 zł.

Szkolenie z platformy PREZI i WebQest Informacji na temat platformy PREZI mogą dostarczyć nam szkolenia poświęcone tablicom interaktywnym lub tabletom. Właśnie te urządzenia potrafią zaprezentować potencjał PREZI w pełnej okazałości – podczas innowacyjnych prezentacji. Jeśli natomiast zależy nam na uzyskaniu szczegółowych informacji na temat tego narzędzia, możemy zainteresować się kursami poświęconymi tylko temu zagadnieniu. Dlaczego warto? Platformę PREZI wyróżnia nieliniowe budowanie ścieżki prezentacji składającej się z treści tekstowych, elementów graficznych czy też filmów wideo.

Dzięki wprowadzonej dynamice przybliżania i oddalania obiektów oraz płynnego przechodzenia z jednego wątku w drugi tego typu prezentacje okazują się znacznie bardziej interesujące dla odbiorcy niż te, stworzone w PowerPoincie. Na rynku dostępne są przede wszystkim szkolenia w formie e-learningu. Ich program zawiera zwykle omówienie i przećwiczenie następujących zagadnień: rejestrację w systemie PREZI, podstawowe funkcje narzędzia, tworzenie prostych, jak i zaawansowanych ścieżek prezentacji, załączanie grafiki, filmów i podkładów muzycznych do prezentacji, zasady tworzenia efektywnych prezentacji, współpracę narzędzia z innymi aplikacjami, udostępnianie prezentacji w formie klasycznej oraz online.

Czas trwania kursu: od 10 do 40 godzin.

Cena: od 80 do 400 zł.

Jako wartą uwagi, nowatorską metodę wykorzystującą technologię informacyjną w pracy z uczniami warto wskazać WebQest. Jej cel można określić jako przedstawienie nowego sposobu pracy składającego się z elementów uczenia się zespołowego, opartego na idei konstruktywizmu, czyli budowania własnej wiedzy za pomocą internetu. Model poszukiwania wiedzy na bazie internetu – nazwany WebQuest – w 1995 roku opracowali dwaj nauczyciele z San Diego State University w USA: Bernie Dodge i Tom March, i od tego czasu stosuje go

58

PC WORLD NOWOCZESNA SZKOŁA

wiele szkół nie tylko w Stanach Zjednoczonych, lecz także w krajach Europy. Zasadniczy cel edukacyjny WebQuestu to nauczenie poszukiwania informacji (w różnych źródłach, najczęściej w internecie) oraz ich selekcjonowania, opracowywania, oceniania ich przydatności.

Questy; jak je tworzyć; jak wykorzystywać tę metodę w pracy z uczniami; jak założyć stronę – miniwitrynę do opublikowania treści WebQuestu.

Czas trwania kursu: od 3 do 40 godzin.

Cena: od 80 zł do 500 zł.

Niezbędnik nauczyciela Oferta szkoleń przewiduje także warsztaty, które dostarczają wiedzy na temat nowych technologii „w pigułce”. Koncentrują się zwykle na prezentowaniu nieograniczonych możliwości, jakie oferuje internet. Wskazują, jak przemawiać do ucznia w zrozumiałym dla niego języku, i w ten sposób osiągać lepsze efekty edukacyjne. Nauczyciel, który może poszczycić się własną stroną internetową, prowadzi autorskiego bloga lub komunikuje się z uczniami za pomocą Facebooka, z pewnością zyskuje ich aprobatę.

Szkolenia typu „niezbędnik nauczyciela” pokazują, w jaki sposób wykorzystać własnego bloga czy serwisy społecznościowe do celów dydaktycznych. Program tego rodzaju warsztatów koncentruje się zwykle właśnie wokół potencjału internetu. Uczestnicy dowiadują się, jak założyć bloga, stronę WWW, jak korzystać z Facebooka, by osiągnąć zamierzony efekt. Takie szkolenia dostępne są przede wszystkim w formie e-learningu.

Czas trwania kursu: od 10 do 50 godzin.

Cena: od 80 zł do 500 zł.

Są nauczyciele, którzy kreatywnie i odważnie wykorzystują nowe technologie w codziennej pracy z uczniami. Wielu z nich skazanych jest jednak na zdobywanie wiedzy metodą prób i błędów.

Warsztatów z nowych technologii wciąż jeszcze nie zalicza się do standardów szkolenia nauczycieli.

Metoda ta aktywizuje ucznia, zachęca do samodzielnej pracy. Pokazuje, że wirtualna sieć może służyć nie tylko jako rozrywka, lecz także jako narzędzie edukacyjne. WebQuest może być wykorzystywany w procesie nauczania dowolnego przedmiotu na każdym etapie. Na rynku dostępne są szkolenia z tej metody, warto się nimi zainteresować. Dostępne są przeważnie w formie e-learningowej.

Zwykle program takich szkoleń przewiduje następujące zagadnienia: co to są Web-

Strona główna projektu WebQuest.

OPROGRAMOWANIE I INTERNET

Nauczyciel przyszĹ‚oĹ›ci szkoli siÄ™ w chmurze Przy odrobinie szczęścia nauczyciele mogÄ… natraďŹ Ä‡ na bezpĹ‚atne warsztaty e-learningowe dostÄ™pne w internecie. Ciekawym rozwiÄ…zaniem okazujÄ… siÄ™ takĹźe róşnego rodzaju portale internetowe czy blogi poĹ›wiÄ™cone zagadnieniom cyfryzacji. ZawierajÄ… cenne wskazĂłwki, pokazujÄ…, jak krok po kroku korzystać z nowych technologii.

Przede wszystkim jednak warto zainteresować siÄ™ projektami doďŹ nansowanymi przez Europejskie Fundusze SpoĹ‚eczne. Jako przykĹ‚ad moĹźna wymienić: „Nauczyciel przyszĹ‚oĹ›ci – edycja 2â€?. Projekt ten Centrum Doskonalenia Nauczycieli realizuje od 1 sierpnia 2013 do 30 czerwca 2015.

Jest kontynuacją projektu realizowanego w latach 2012 i pierwszej połowie roku 2013. Podczas licznych zajęć stacjonarnie prowadzonych w formie szkoleń dedykowanych, szkoleń dla rad pedagogicznych, szkoleń w trybie e-learning dostrzeşono potrzebę szczególnego wsparcia nauczycieli w zakresie wykorzystania z nowych technologii w dydaktyce.

Celem projektu jest dostarczenie i rozszerzenie umiejętności wykorzystania nowych technologii w dydaktyce przez 700 nauczycieli w czasie od 1.08.2013 do 30.06.2015.

Projekt skĹ‚ada siÄ™ z trzech etapĂłw: etap I – analiza potrzeb szkoleniowych nauczycieli na podstawie badaĹ„ focusowych na grupie 200 losowo wybranych nauczycieli, etap II – realizacja szkoleĹ„ w roku szkolnym 2013/2014, etap III – realizacja szkoleĹ„ w roku szkolnym 2014/2015, Kursy w ramach projektu doďŹ nansowane sÄ… w 50%. PozostaĹ‚Ä… kwotÄ™ wpĹ‚aca uczestnik projektu w postaci wkĹ‚adu wĹ‚asnego w projekt.

Szkolenia w ramach projektu eTwinning Społeczność szkół w Europie – eTwinning oferuje bardzo ciekawe szkolenia dotyczące nowych technologii w pracy nauczyciela.

Uczestnictwo w tych e-learningowych zajęciach jest bezpłatne. Jedynym warunkiem, jaki trzeba spełnić, jest zarejestrowanie się w tym programie.

Jako szkolenie godne uwagi, warto wskazać to, zatytułowane „Tydzień z Chmurą�.

Serwis internetowy OgĂłlnopolskiego Centrum Szkolenia Nauczycieli.

Moşna w nim znaleźć informacje o m.in. szkoleniach e-learningowych.

Cel kursu to zapoznanie uczestników z formami pracy w wirtualnej przestrzeni, jaką oferuje Google Drive (Google Dysk, zwany teş potocznie „chmurą� lub „pracą w chmurze�).

Na kursie uczestnicy poznają wszystkie funkcje chmury: począwszy od rozpoznania środowiska, poprzez przechowywanie plików na serwerze, aş do tworzenia i udostępniania dokumentów, prezentacji, arkuszy kalkulacyjnych, ankiet, rysunków i formularzy.

W kaşdym z omawianych aspektów nacisk połoşono na opcje współtworzenia plików i edytowania ich przez zespół osób, uczniów czy partnerów w projekcie.

Kurs trwa 7 dni i składa się z modułów podzielonych ze względu na omawianą funkcję Dysku Google. Kaşdego dnia, na podstawie przeczytanych instrukcji i przykładów, uczestnicy będą mieli do wykonania zadania „w chmurze�. Zyskają moşliwość współpracy z innymi uczestnikami kursu tak, jak to się dzieje w środowisku projektowym.

W ramach projektu eTwinning moşna wziąć udział takşe w innych ciekawych kursach – np. Tydzień z PREZI, Tydzień z PowerPoint, Tydzień z WordPress, Tydzień z Glogsterem, Tydzień z Audacity.

Inspiracje dostępne online Niestety kursy z nowych technologii w Polsce wciąş nie są standardem doskonalenia nauczycieli. Pedagogów skazuje się zatem na poszukiwania inspiracji we własnym zakresie.

Poradnik Dydaktyka Epoki Smartfona pokazuje, jak moşna w szkołach twórczo wykorzystać narzędzia cyfrowe. Zawiera między innymi listę 7 innowacyjnych metod dydaktycznych (więcej informacji na stronie www.mwi.pl).

Inny przykĹ‚ad to Khan Academy – bezpĹ‚atna edukacja Ĺ›wiatowej klasy dla kaĹźdego, w dowolnym miejscu. Khan Academy jest organizacjÄ… non-proďŹ t. Jako cel stawia sobie uatrakcyjnienie procesu edukacji poprzez zapewnienie swobodnego dostÄ™pu do niezwykĹ‚ych narzÄ™dzi. Wszystkie zasoby witryny sÄ… bezpĹ‚atne – dostÄ™pne dla kaĹźdego.

Biblioteka Khan Academy obejmuje ponad 4200 ďŹ lmĂłw z obszarĂłw matematyki, biologii, chemii i ďŹ zyki.

Agnieszka ChmieliĹ„ska Kursy w ramach projektu „Nauczyciel przyszĹ‚oĹ›ciâ€? t 803% o OBS[ÄşE[JF QSBDZ OBVD[ZDJFMBĹ­ NPEVÂ’Z Ĺ­DFOBĹ­ [Â’ o PTĂ˜CĹ­ t ;BTUPTPXBOJF BQMJLBDKJ &YDFM X QSBDZ OBVD[ZDJFMBĹ­ NPEVÂ’Ă˜X Ĺ­DFOBĹ­ [Â’ o PTĂ˜C t 1PETUBXZ QSF[FOUBDKJ NVMUJNFEJBMOZDI X 1PXFS1PJOU NPEVÂ’Ă˜X Ĺ­DFOBĹ­ [Â’ o PTĂ˜C t 5XPS[FOJF JOOPXBDZKOZDI QSF[FOUBDKJ X 13&;*Ĺ­ NPEVÂ’Ă˜X Ĺ­DFOBĹ­ [Â’ o PTĂ˜C t /JF[CÄşEOJL OBVD[ZDJFMB Ĺ­ NPEVÂ’Ă˜X Ĺ­DFOBĹ­ [Â’ o PTĂ˜C 8T[ZTULJF LVSTZ SFBMJ[PXBOF TÄŻ OBĹ­QMBUGPSNJF F MFBSOJOHPXFK 0,"1*

WWW.PCWORLD.PL

59

OPROGRAMOWANIE I INTERNET

Szkoły w europejskiej sieci eTwinning Wspólne nagranie filmu uczniów z polskiej i francuskiej szkoły? Nauka języków obcych „na żywo” przez internet?

Międzynarodowe publikacje opracowane przez uczniów i nauczycieli natychmiast dostępne w sieci? Nic prostszego – wystarczy skorzystać z możliwości, jakie uczniom, nauczycielom i kierownictwu szkół daje europejska platforma edukacyjna eTwinning. To najlepsze miejsce w cyfrowej przestrzeni do realizowania projektów edukacyjnych z partnerami z całej Europy.

Sieć pozwala nauczycielom tworzyć ciekawe prezentacje multimedialne.

I

dea wspólnej elektronicznej sieci szkolnej jest realizowana z powodzeniem w Unii Europejskiej od 2005 r. za pomocą platformy eTwinning. Głównym miejscem spotkań nauczycieli, dyrektorów i uczniów w sieci jest europejski portal etwinning.net, który stanowi platformę wspólnej pracy, realizowania rozmaitego rodzaju projektów multimedialnych i edukacyjnych. Począwszy od tego roku, eTwinning jest częścią unijnego programu Erasmus+ (na lata 2014–2020).

Portal jest dostępny w 25 wersjach językowych. Do tej pory w serwisie zarejestrowało się już ponad 230 tys. osób, zrealizowa-

60

PC WORLD NOWOCZESNA SZKOŁA

no niemal 5,5 tys. projektów edukacyjnych w całej Europie.

Platforma oferuje dostęp do wielu narzędzi sieciowych, dzięki którym możliwa jest żywa współpraca szkół z całej Europy (nie tylko z Unii Europejskiej). Nauczyciele mogą znaleźć partnerów do realizacji własnych, autorskich programów nauczania lub przyłączyć się do inicjowanych przez inne placówki. Partnerzy prowadzący wspólne projekty dzielą się pomysłami, wymieniają przykłady optymalnych rozwiązań edukacyjnych i wspólnie dokonują oceny postępów w nauce swoich grup.

Mapa myśli z Mindomo Wiele projektów w eTwinning działa na zasadzie pobudzania kreatywności wśród uczniów, poszukiwania niebanalnych rozwiązań i uczenia się efektywnej pracy grupowej.

Jedną z pomocnych metod w tym procesie jest zachęcanie grupy do tworzenia mapy myśli, w czym szczególnie pomocne może być korzystanie z rumuńskiego serwisu Mindomo.

Dzięki zgrabnej aplikacji, którą można w łatwy sposób zainstalować do używanej przeglądarki, grupa (lub nauczyciel) może zapisywać i w każdej chwili wracać do wspólnie wymyślonych pomysłów i rozwiązań. Tego

OPROGRAMOWANIE I INTERNET

rodzaju burze mózgów w Mindomo można następnie pokazać w formie odpowiedniej grafiki, w której poszczególne pomysły łączą się tworząc grupową mapę myśli.

Żywa nauka języka Dzięki eTwinning skuteczniej i szybciej można prowadzić zajęcia z nauki języków obcych. Nie chodzi tylko o angielski. Za pomocą internetowych serwisów MYLO lub Voki można efektywniej i w ciekawszy sposób angażować uczniów w doskonalenie umiejętności językowych. Wiadomo że jedną z barier w nauce języka jest niemożność przełamania lęku przed mówieniem w danym języku.

W ramach eTwinning, wykorzystując np. proste ćwiczenia w serwisie MYLO, można ten lęk przełamywać. Uczniowie za każde dobrze wykonane ćwiczenie otrzymują punkty i nagrody, dzięki którym możliwa jest rywalizacja zarówno na poziomie danej klasy, jak i uczniów z grup w tym samym projekcie, ale z innych miast czy krajów. Tworzony jest też ranking szkół, co dodatkowo motywuje do wytężonej nauki.

Z kolei aplikacja Voki, dzięki temu, że pozwala uczniom zachować anonimowość, zwiększając ich pewność siebie w wykonywaniu zadań językowych, szybciej i łatwiej doprowadza do przełamywania barier językowych. Poza tym Voki umożliwia wysyłanie komunikatów w określonym języku za pośrednictwem e-maila, poprzez Twittera czy Facebooka, a także publikowanie ich na swoim blogu.

Nawet najmłodsi uczniowie mogą uczestniczyć w wideokonferencjach.

Uczniowie i nauczyciele pracują online W projekcie eTwinning można realizować rozmaitego rodzaju projekty edukacyjne.

Ograniczeniem może być tylko kreatywność i zasoby czasowe pomysłodawców. Mogą to być projekty trwające tygodniami lub miesiącami, ale też można skupić się na zrealizowaniu konkretnego zadania jednego dnia. Co ważne, realizowane projekty mogą dotyczyć różnych dziedzin nauki, edukacji, rozmaitych obszarów działalności kulturalnej. Możemy zatem uczestniczyć w projekcie tworzenia strony internetowej albo filmu animowanego.

Projekty mogą też być poświęcone rozwiązywaniu skomplikowanych zadań matematycz-

nych lub nauce języka obcego przez internet.

Prace w projektach sieci eTwinning angażują uczniów i nauczycieli do wykorzystywania technologii IT już na poziomie wczesnej szkoły podstawowej lub nawet przedszkola. Narzędzia internetowe, korzystanie z internetowych kanałów wideo, praca z kamerą wideo lub aparatem cyfrowym, posługiwanie się oprogramowaniem do tworzenia grafiki – te wszystkie umiejętności nabywają uczniowie zaangażowani w konkretne projekty.

Nauczyciele chcący rozpocząć swoją przygodę w programie i zainspirować do niego swoich uczniów mogą korzystać z wielu szkoleń dotyczących rozpoczęcia lub realizacji konkretnego zadania edukacyjnego.

Społeczność w edukacji Wykorzystując w swoim projekcie eTwinning serwisy Voki czy MYLO należy mieć dostęp do pracowni informatycznej, w której można używać komputerów z mikrofonami.

Europejska społeczność szkolna powstała zanim jeszcze modne stały się portale społecznościowe. A przecież eTwinning jest taką właśnie społecznościową platformą, przeznaczoną dla placówek oświatowych i ich pracowników.

Powstała sieć szkół, które współpracują ze sobą korzystając z mniej lub bardziej wyrafinowanych narzędzi internetowych i informatycznych. Dzięki temu polskie szkoły uczestniczące aktywnie w pracach w sieci eTwinning zaczęły promować wykorzystanie przez uczniów (oraz nauczycieli) technologii informatycznych, zanim zaczęto nawet myśleć o wprowadzaniu laptopów do szkół.

Strona główna etwinning.net.

WWW.PCWORLD.PL

61

OPROGRAMOWANIE I INTERNET

Sieć daje możliwości nawiązywania kontaktów przez nauczycieli w całej Europie.

Co ważne, dostępne są zarówno kursy stacjonarne (najczęściej w Warszawie, ale także w wielu miastach wojewódzkich) oraz kursy internetowe, które wspomagają ich w dalszym rozwijaniu swoich umiejętności pracy w sieci. Na kursach internetowych nauczyciele uczą się m.in. w jaki sposób tworzyć atrakcyjne prezentacje multimedialne z wykorzystaniem fotografii i plików multimedialnych, jak dokonywać edycji zdjęć i filmów, jak tworzyć animacje i gify. Osobnym obszarem szkoleniowym są kwestie związane z tworzeniem całych audycji multimedialnych, nagrywaniem i zamieszczaniem podcastów (np. do nauki języków obcych).

Obszar wspomagający pracę nauczycieli jest bardzo rozbudowany, obejmuje wiele aspektów związanych także z doskonaleniem sieciowych umiejętności komunikacyjnych. Są dostępne szkolenia z zakresu efektywnego korzystania z serwisów społecznościowych oraz doskonalące umiejętności tworzenia galerii multimedialnych czy organizowania wideokonferencji. Dodatkowo możliwe są też kursy, na których pracownicy szkół dowiedzą się, w jaki sposób wybrać narzędzia hostingowe, CMS czy aplikacje do edycji języka HTML.

Praktyka czyni mistrza Nauczyciel musi zarejestrować się w systemie – przypomina to mniej więcej utworzenie profilu na Facebooku. Po zarejestrowaniu otrzymuje dostęp do osobistego profilu, w którym

62

PC WORLD NOWOCZESNA SZKOŁA

poza autoprezentacją może wyszukiwać partnerów z podobnymi zainteresowaniami edukacyjnymi. Może korzystać z TwinSpace – wirtualnego pokoju nauczycielskiego, gdzie partnerzy dzielą się doświadczeniami dotyczącymi realizowanego projektu, starają się motywować do dalszej pracy, także wpływać na zachowania uczniów, publikować wpisy na blogu i wymieniać się doświadczeniami z partnerami z całej Europy. TwinSpace to serce platformy, gdzie nauczyciel otrzymuje

dostęp do skrzynki e-mail wolnej od spamu, ponieważ poczta elektroniczna działą w tym przypadku jedynie w ramach platformy eTwinning. Nauczyciel może z tego poziomu zarządzać pracą osób zaangażowanych w projekt za pomocą narzędzia „mój zespół”. Ponadto ma do dyspozycji wiele przydatnych funkcji, jak kalendarz, tablica czy dostęp do forum.

Narzędzia w TwinSpace umożliwiają także tworzenie i zapisywanie niezbędnych do pracy plików oraz prostych stron internetowych.

Drugi obszar dostępny po zalogowaniu dotyczy rozwoju zawodowego nauczyciela. Są tam dostępne informacje o szkoleniach i kursach online, a także możliwość uczestniczenia w grupach zadaniowych, gdzie nauczyciele związani wspólną tematyką dzielą się doświadczeniami i wiedzą w swoich dziedzinach. Aby zgłosić chęć uczestniczenia w programach eTwinning, nie wystarczy założenie profilu i jego aktualizacja. Po zalogowaniu się i sprawdzeniu swoich danych w profilu, należy wejść w odpowiednią zakładkę i zgłosić chęć uczestniczenia w projektach. Tam też można szukać partnerów do własnych pomysłów i projektów.

Używając wyszukiwarki można przeszukiwać całą bazę danych za pomocą słów kluczowych. Wyniki wyszukiwania można segregować według kategorii wiekowych, według kraju pochodzenia, języka, przedmiotu.

Trzeba pamiętać, że przystąpienie do programu eTwinning wymaga zgody dyrekcji szkoły.

Oczywiście nie jest ona wymagana do samej

W zakładce Przydatne oprogramowanie można znaleźć polecane i sprawdzone przez innych nauczycieli programy wspomagające naukę przedmiotów szkolnych.

Matematyka Winplot – prezentacja wykresów i funkcji Poly – prezentacja graficzna wielościanów, przydatny w nauce geometrii Tess – geometria Sketchpad – nauka modelowania matematycznego Programy graficzne Drawing for children – edycja grafiki za pomocą gotowych stempli TuxPain – umożliwia rysowanie za pomocą dźwięków Coloring Book – klasyczne kolorowanki, możliwość wykonywania własnych rysunków Photo Story 3 – edycja fotografii z możliwością dodania podkładu dźwiękowego Nauka języków Getit.pl – słownik polsko-angielski i angielsko-polski Translate.pl – słownik i elektroniczny tłumacz Chemia ChemBalance Wizard obliczanie współczynników reakcji chemicznych, w tym reakcji redoks Chemix – możliwość tworzenia testów z chemii ChemBalance – bilansowanie równań chemicznych ChemKal – obliczenia chemiczne

OPROGRAMOWANIE I INTERNET

rejestracji nauczyciela na platformie, jednak zgłoszenie chęci do realizowania projektu wymaga już zaangażowania władz danej placówki.

Jednym z ciekawszych projektów przeprowadzanych w ramach eTwinning był „Fly me to the moon” zrealizowany w gimnazjum w Czeladzi, przy współpracy ze szkołami z Francji, Turcji, Słowenii i Grecji. Uczniowie klas II i III gimnazjum poszerzali swoją wiedzę z zakresu astronomii i fizyki. Uczniowie z Francji zorganizowali wideokonferencję z astronomem pracującym w obserwatorium.

W kolejnych etapach projektu prowadzono obserwacje księżyca zarówno bezpośrednio, jak i za pomocą narzędzi internetowych (np.

NASA MicroObservatory). Całość udokumentowano fotografiami, grafikami oraz filmem przedstawiającym mechanizmy powstawania kraterów na księżycu. Dodatkową korzyścią było praktyczne zastosowania języka angielskiego w kontaktach między uczniami (ale także i nauczycielami) ze szkół z różnych krajów.

Kolejną zaletą platformy eTwinning, którą szczególnie docenią bardziej zapracowane osoby, jest dostęp do gotowej bazy projektów. Gotowe projekty są podzielone na kategorie (np. wiedza ogólna, ekonomia, fizyka itd.) i dostępne od ręki. Mogą służyć za inspirację do wykreowania na ich bazie własnego, samodzielnego projektu lub po prostu można z nich skorzystać niejako „z marszu”. Co ważne, gotowe projekty zawierają dane dotyczące m.in. kategorii wiekowych uczniów, dla których są przeznaczone (np. przedszkole 3–6 lat, szkoła podstawowa itd.), ale także zawierają listę niezbędnych narzędzi do ich wykonania.

Np. nauczyciel musi wiedzieć, że wspólny koncert transmitowany online będzie wymagał znajomości obsługi odpowiednich narzędzi w serwisie YouTube; z kolei w projekcie, którego celem jest wyszukiwanie obiektów zabytkowych w najbliższej okolicy konieczna będzie znajomość opcji oferowanych przez Google Earth.

Wiele projektów opiera się na tworzeniu prostych filmów lub animacji. Jedną z aplikacji promowanych w eTwinningu jest MonkejJam, czyli program, który umożliwia przerabianie ilustracji choćby ze skanera lub nawet nagranych kamerą internetową i tworzenie z nich prostych animacji. Powstałe w ten sposób filmiki mogą być prezentowane jako pliki w formacie avi.

Narzędzia dostępne w eTwinning pozwalają uczniom na tworzenie filmów animowanych.

Sami nauczyciele przyznają, że na podstawie prowadzonych w swoich szkołach projektów cele edukacyjne udaje im się realizować szybciej i sprawniej niż w tradycyjny sposób. Dwa główne filary sukcesu to coraz lepsze posługiwanie się językiem obcym oraz nauczenie się praktycznego obsługiwania urządzeń takich jak komputer, skaner, aparat fotograficzny, kamera czy smartfon. Dodatkową korzyścią

Ważne z polskiej perspektywy jest także to, że w podstawie programowej znajduje się osobny przedmiot nauczania „informatyka”, a w połowie krajów Europy „informatyka” jest traktowana jako część nauczania innych przedmiotów.

Dzięki takiemu podejściu uczniowie nabywają niejako od razu kompetencje informatyczne, uczą się korzystać z komputerów i narzędzi sieciowych w praktyce. Uczestniczenie w eTwinningu jest najbardziej zbliżone do takiego podejścia – pracując nad realizacją projektu, jego uczestnicy w praktyczny sposób korzystają z nowoczesnych narzędzi informatycznych.

Platforma eTwinning oferuje dostęp do wielu narzędzi sieciowych, dzięki którym możliApetyt rośnie w miarę jedzenia Dużym problemem w polskich realiach wa jest żywa współpraca szkół jest fakt, że nie wszystkie placówki poz całej Europy (nie tylko z Unii siadają odpowiednie zasoby sprzętowe, Europejskiej). Nauczyciele mogą niezbędne do realizacji wielu projektów.

Pracownia wyposażona w komputery znaleźć partnerów do realizacji z dostępem do sieci internetowej to minimum, bez którego nie da się właściwie własnych, autorskich prograrozpocząć przygody z eTwinningiem. Ale mów nauczania lub przyłączyć by w pełni móc uczestniczyć w platformie, potrzeba wielu innych urządzeń, na które się do inicjowanych przez inne nie wszystkie szkoły mogą sobie pozwoplacówki. lić – przydatne są kamery i aparaty, prodla nauczycieli jest zwiększenie swoich szans na uzyskiwanie kolejnych stopni awansu zawodowego, chociażby poprzez fakt uczestnictwa w wielu szkoleniach (stacjonarnych oraz internetowych). Praca w środowisku nowych technologii, w międzynarodowym otoczeniu z wykorzystywaniem języka obcego, skuteczne motywowanie uczniów do nauki i poszerzania swoich zainteresowań oraz nauka tworzenia projektów znacznie wzbogacają wachlarz zawodowych umiejętności nauczyciela.

jektory multimedialne wraz z ekranami. Bardzo przydatne są ciekawe (aczkolwiek często odpłatne) programy do tworzenia grafiki, prezentacji multimedialnych lub prac audio-wideo. Wciąż nie wszystkie szkoły mogą pozwolić sobie na zakup tablicy multimedialnej, która z wykorzystaniem tzw. tablic sieciowych (np. GroupBoard) dawałaby możliwość pracy na tym samym materiale nie tylko na poziomie klasy, ale także z uwzględnieniem klasy partnerskiej na drugim końcu Europy.

Piotr Kowalski

WWW.PCWORLD.PL

63

OPROGRAMOWANIE I INTERNET

Zapobieganie cyberprzemocy w szkole Wraz z popularyzacją internetu wśród nastolatków coraz powszechniejsze stają się sytuacje, w których dzieci i młodzież spotykają się z cybernetyczną przestępczością. Czy szkoła jest przygotowana na to niepokojące zjawisko? Co powinni zrobić nauczyciele i rodzice, gdy dziecko padnie ofiarą cyberprzestępcy? Podpowiadamy, w jaki sposób mu pomóc i jakie działania zmniejszą ryzyko niebezpiecznych sytuacji w internecie.

F

irma Gemius opublikowała w 2007 r. badania przeprowadzone na dzieciach w wieku 12–17 lat, z których wynikało, że 47% z nich doświadczyło wulgarnego zachowania w sieci, 21% poniżania, ośmieszania i upokarzania.

Niepokojące było także to, że 60% dzieci przyznało, iż ktoś nagrywał je lub filmował wbrew ich woli. Tego rodzaju akty przemocy doświadczone w internecie powodowały najczęściej zdenerwowanie, strach i poczucie wstydu.

Niestety, jedynie 6–12% poszkodowa-

64

PC WORLD NOWOCZESNA SZKOŁA

nych dzieci zgłaszało takie przypadki rodzicom lub nauczycielom, znacznie częściej informując o tym rówieśników.

Czym jest cyberprzemoc?

Specjaliści definiują ją jako przemoc z użyciem technologii – najczęściej informatycznych i komunikacyjnych.

Z cyberprzemocą mamy do czynienia przede wszystkim w internecie, ale coraz częstszym narzędziem jest telefon lub smartfon. Warto dodać, że zarówno sprawcami, jak i ofiarami cyberprzemocy

mogą być osoby małoletnie lub dorośli.

Niekiedy cyberprzemoc nazywana jest z angielskiego – cyberbullying.

Zjawisko może przybierać różne formy i może mieć różny charakter. Najczęściej mamy do czynienia z nękaniem, straszeniem, szantażowaniem, a także z różnego rodzaju wykorzystywaniem wizerunku ofiary, np. w formie plików zdjęciowych lub wideo, niekiedy spreparowanych za pomocą programów graficznych, w celu choćby ośmieszenia czy zdyskredytowania danej osoby.

OPROGRAMOWANIE I INTERNET

Do tego rodzaju zdarzeń przeważnie dochodzi w sieci, ponieważ sprawcy mają poczucie daleko idącej anonimowości.

Mogą to być więc wulgarne lub obraźliwe komentarze na forach lub pod wpisami w blogach, ale także w serwisach społecznościowych. Do przypadków nękania często dochodzi za pośrednictwem poczty elektronicznej. Wszelkiego rodzaju czaty i komunikatory internetowe także należą do jednych z ulubionych narzędzi cyberprzestępców.

Media elektroniczne dają wiele możliwości osobom, których celem jest nękanie czy ośmieszanie innych. Przy czym warto dodać, że celem mogą być zarówno inni uczniowie, koledzy z klasy czy szkoły, jak i nauczyciele, wychowawcy, dyrekcja czy inni pracownicy. Ośmieszający film lub zdjęcie może zrobić zawrotną i szybką karierę w sieci, a przy tym być w praktyce niemożliwe do usunięcia. Akty cyberprzemocy mogą niekiedy doprowadzić do tragedii. Media nieraz informowały o przypadkach prób samobójczych, których bezpośrednim powodem było nękanie lub ośmieszanie w internecie. Problemem jest także fakt, że niekiedy tego rodzaju zdarzenia bywają bagatelizowane przez najbliższe otoczenie ucznia – rodziców lub wychowawców, co w pewnym sensie tłumaczy fakt, że najczęściej informują oni o tym znajomych i rówieśników.

Mimo, że cyberprzemoc sprawia wrażenie nieobecnej w codziennym życiu społeczności szkolnej, jest poważnym problemem, wymagającym interwencji i zaangażowania nauczycieli i kierownictwa szkoły. Badania wykazują, że skala tego rodzaju przestępczości dotyczy od 20 do nawet 50% uczniów polskich szkół. Wspomniane badania Gemius wykazały, że ponad połowa internautów w wieku 12–17 lat miało w internecie do czynienia z wyzywaniem, poniżaniem, ośmieszaniem i upokarzaniem. Coraz więcej uczniów przyznaje, że dochodzi także do prób szantażowania i zastraszania. Ok. 57% badanych nastolatków stwierdziło, że było nagrywanych lub fotografowanych wbrew ich woli, przy czym w aż 39% takich wypadków zdarzenia te powtarzały się. Najczęściej za takimi zachowaniami stoją koledzy bądź, rówieśnicy z tej samej szkoły lub spoza niej. Co prawda, jak przyznają badani

Komisja Europejska uruchomiła w 1999 r. program Safer Internet, którego zadaniem jest promocja bezpiecznego korzystania z internetu i nowych technologii wśród dzieci i młodzieży. (ok. 80% przypadków) zdarzenia te mają charakter dowcipu, jednak prawie połowa z ofiar czuje się przez to pokrzywdzona i towarzyszą temu negatywne emocje.

Ośmieszający film lub zdjęcie może zrobić zawrotną i szybką karierę w sieci, a przy tym być w praktyce niemożliwe do usunięcia. Akty cyberprzemocy mogą niekiedy doprowadzić do tragedii. Media nieraz informowały o przypadkach prób samobójczych, których bezpośrednim powodem było nękanie lub ośmieszanie w internecie.

Filmy nagrywane za pomocą telefonów komórkowych najczęściej mają charakter złośliwego żartu, ośmieszenia. Osoby nagrywane przyznają, że zwykle (ponad połowa badanych) nikogo nie informują o zaistnieniu takich sytuacji.

Niemal jedna trzecia badanych nastolatków stwierdziła, że w internecie ktoś pod

nich się podszywał. Także i tu najczęściej sprawcami byli rówieśnicy, natomiast w ok. 20% przypadków podszywania się dokonywała nieznajoma osoba. Według badania, podszywanie się pod czyjąś tożsamość znacznie bardziej irytowało uczniów niż nagrywanie i publikowanie ich wizerunku w sieci.

Z kolei badania przeprowadzone w 2013 r. przez NASK i nk.pl na grupie tysiąca nastolatków w wieku 13–16 lat pokazały, że ponad połowa z nich używa urządzeń wyposażonych w kamerę wideo oraz prowadzi rozmowy wideo przez internet. Ponadto 16% przyznało, że w czasie wideoczatów zetknęło się z treściami pornograficznymi, a 8% zauważyło osoby pełnoletnie prezentujące treści seksualne.

Taka sama liczba respondentów przyznała, że zna osoby z najbliższego otoczenia, które prezentują podobne treści w czasie wideoczatów.

To samo badanie wykazało, że 16% nastolatków prowadziło wideorozmowy z osobami poznanymi wyłącznie w sieci.

Co niepokojące to fakt, że 2% badanych przyznało się do rozbierania w czasie takiej konwersacji, a taki sam odsetek, że otrzymywało za to wynagrodzenie. Ponad połowa spotkała się „w realu” z osobą poznaną na wideoczacie.

WWW.PCWORLD.PL

65

OPROGRAMOWANIE I INTERNET

nastolatek każdego miesiąca wymienia za pomocą telefonu/smartfona ponad 3300 wiadomości tekstowych.

Jednym z najnowszych trendów w nielegalnym wykorzystywaniu smartfonów jest tzw. happy slapping. Określenie to oznacza nagrywanie za pomocą urządzeń mobilnych ataków na rówieśników, zarówno kolegów ze szkoły, jak i nieznajome osoby. Następnie filmy są publikowane w sieci, gdzie rywalizują pod względem przyciągniętego audytorium. Niekiedy sprawcy rywalizują między sobą, kto posiada filmy z najbardziej brutalnymi scenami.

Poza przemocą, nastolatki bardzo często wymieniają się bądź publikują filmy o charakterze erotycznym. Zjawisko zwane sextingiem oznacza fotografowanie najczęściej samego siebie i wysyłania takiego zdjęcia do sympatii. Często jednak wizerunek taki może wymknąć się spod kontroli dwóch osób i zostać udostępniony szerszej publiczności, najczęściej bez

Eksperci sądzą, że do sextingu zachęcają usługi takie jak Snapchat – komunikator internetowy, w którym wiadomości po krótkim czasie ulegają autodestrukcji.

Telefon narzędziem w rękach cyberprzestępcy Średni wiek, w jakim dzieci w Europie zaczynają używać telefonów wynosi obecnie nieco ponad 7 lat. W Wielkiej Brytanii przeprowadzono badania, z których wynika, że 21% nastolatków nie widzi nic złego w używaniu smartfona (czytaj: nagrywaniu siebie lub kogoś) w łazience lub toalecie. Niewiele mniej deklaruje, że użyłoby urządzenia także w czasie spożywania posiłków, nawet z obcymi osobami.

Obecnie smartfon jest dla nastolatków niemal podstawowym narzędziem do kontaktów z rodziną i znajomymi, dzielenia się plikami, nagrywania filmów i robienia zdjęć. Służy także do odtwarzania muzyki i filmów oraz gier. W krajach Europy Zachodniej nastoletnia dziewczyna wysyła dziennie ok. 100 SMS-ów, chłopiec ok. 30. Przeciętny europejski

66

PC WORLD NOWOCZESNA SZKOŁA

Co może zrobić szkoła?

Zgodnie z polskim prawem osoba mająca wiedzę o zaistniałym przestępstwie ma obowiązek dokonania odpowiedniego zgłoszenia na policji. Na podstawie przepisów kodeksu postępowania karnego, instytucje państwowe lub samorządowe (do tych kategorii zalicza się szkoły), mają obowiązek zawiadomienia prokuratora lub policję, jeżeli dowiedziały się o popełnieniu przestępstwa. Niektóre kategorie cyberprzemocy ścigane są z urzędu.

W polskim prawie istnieje obowiązek zawiadomienia o przestępstwie. Każdy, dowiedziawszy się o popełnieniu przestępstwa ściganego z urzędu, ma społeczny obowiązek zawiadomić o tym prokuratora lub policję. Instytucje państwowe i samorządowe, które w związku ze swą działalnością dowiedziały się o popełnieniu przestępstwa ściganego z urzędu, są obowiązane niezwłocznie zawiadomić o tym prokuratora lub policję (art. 304 § 1 i 2 k.p.k.). W przypadku cyberprzemocy przestępstwami ściganymi z urzędu są: włamania, groźby: karalna i bezprawna. Jeżeli posiada się Warto wprowadzić szkolenia dla wiedzę o tych przestępstwach, należy uczniów, nauczycieli oraz rodzi- zawiadomić policję lub prokuraturę.

Także w sytuacji szkolnej każdy przyców, podczas których zostanie padek cybeprzestępstwa lub jego podejrzenia powinien zostać przekazany przekazana wiedza dotycząca policji. Dodatkowo szkoła powinna zasad bezpiecznego korzystania przedsięwziąć odpowiednie działania, które będą miały na celu ochronę z sieci internetowej oraz urząofiary i przeciwdziałanie podobnym dzeń mobilnych. Jednym z dzia- zdarzeniom w przyszłości.

Warto wprowadzić szkolenia dla łań, które można podjąć na ponauczycieli oraz rodziców, ziomie całej szkoły, jest ustalenie uczniów, podczas których zostanie przekazana zasad korzystania np. z telefonów wiedza dotycząca zasad bezpiecznego korzystania z sieci internetowej komórkowych lub smartfonów. oraz urządzeń mobilnych. Jednym zgody zainteresowanej osoby. Znacznie z działań, które można podjąć na poziobardziej niebezpiecznym odłamem tego mie całej szkoły, jest ustalenie zasad kozjawiska jest nagrywanie lub fotografowarzystania np. z telefonów komórkowych nie intymnych scen lub zachowań innych lub smartfonów. Wiele szkół wprowadza osób bez ich zgody. całkowity zakaz używania tych urządzeń na terenie całej placówki. Jednakże Często zdarza się, że uczniowie bez z uwagi na coraz powszechniejsze użycie zgody i wiedzy nauczyciela używają urządzeń mobilnych w szkole, całkowite telefonu w czasie zajęć, np. nagrywając ich wyeliminowanie może nie być skuprowadzącego zajęcia. Niekiedy może teczne – jeżeli zakaz dotyczy telefonów, temu towarzyszyć robienie sobie żartów uczeń może używać smartfona; jeżeli z nauczyciela, po czym udostępnianie zakażemy używania smartfonów, nie bętakich ośmieszających filmików w interdzie problemów z używaniem tabletów necie.

OPROGRAMOWANIE I INTERNET

itd. Warto więc opracować klarowne zasady korzystania z urządzeń mobilnych w szkole, w tym katalog zachowań akceptowanych, listę zachowań niepożądanych oraz czytelny system sankcji za nieprzestrzeganie zasad. Szkoła powinna bezwzględnie reagować na przypadki łamania opracowanych zasad, a szczególnie w sytuacjach, gdy doprowadziło to do cyberprzestępstwa.

Ponadto szkoła powinna zadbać o to, by zarówno nauczyciele, jak i uczniowie znali zasady bezpiecznego korzystania z komputerów, internetu oraz potrafili odpowiednio reagować w każdej sytuacji.

Jednym z głównych czynników odróżniających przemoc elektroniczną od „zwyczajnej” jest to, że jej sprawcy są przekonani co do swojej anonimowości. Jednak praktyka pokazuje, że identyfikacja sprawców nie jest wcale aż tak trudna, mimo że wielu z nich posługuje się fałszywymi lub skradzionymi tożsamościami. Bardzo często jednak mamy do czynienia z sytuacją, gdy ofiara i sprawca znają się także poza rzeczywistością wirtualną; najczęściej sprawcą jest kolega z klasy czy szkoły. Jeżeli ustalenie sprawcy tą drogą nie jest możliwe, wówczas nauczyciel powinien skontaktować się z dostawcą usług internetowych.

Jest to istotne, gdyż na podstawie przepisów ustawy o świadczeniu usług drogą elektroniczną, dostawca internetu ma obowiązek usunięcia z sieci materiałów krzywdzących bądź niezgodnych z prawem.

Nauczyciel, co prawda, nie jest w stanie zastąpić policji w procesie ścigania przestępcy, ale może podjąć pewne kroki, dzięki którym identyfikacja sprawcy będzie szybsza. Po pierwsze, warto zapytać innych uczniów, czy zetknęli się z podobną sytuacją lub czy zdarzyło im się zajrzeć na strony zawierającej nielegalne treści. Jakiekolwiek ustalanie tożsamości agresora poprzez kontakt z dostawcą usług internetowych lub telefonicznych (np. identyfikacja numeru) jest możliwy jedynie na wniosek policji.

Jeżeli nauczyciel posiada informacje, że jeden z jego uczniów jest nękany przez cyberprzestępcę, należy zadbać o to, by z jednej strony nie utrzymywał z nim kontaktów – nie odpowiadał na e-maile, SMS-y. Z drugiej jednak strony nie powinien też kasować materiałów, mogących mieć znaczenie dowodowe. Warto też,

Problematyką cyberprzemocy i bezpieczeństwa dzieci w internecie zajmuje się też Fundacja Dzieci Niczyje w ramach projektu „Dziecko w Sieci”. o ile to możliwe, by zmienił swój adres e-mail, zablokował agresora w komunikatorach elektronicznych oraz dokonał zmiany numeru telefonu.

Warto też, by nauczyciel wiedział, jak się zachować w sytuacji, gdy sam pada ofiarą nękania telefonicznego. Co może zrobić w sytuacji, gdy np. sam jest nagrywany w czasie lekcji lub po ich zakończeniu?

Czasami takie nagrania lub zdjęcia trafiają później do internetu, wbrew wiedzy lub woli osoby zainteresowanej; bywa, że są

publikowane w serwisach lub na forach, gdzie są obiektem nieprzychylnych i złośliwych komentarzy ze strony anonimowych użytkowników. Trzeba pamiętać, że zgodnie z polskim prawem każdy ma prawo autorskie do swojego wizerunku i bez jego wiedzy i zgody nie może on być publikowany w ogólnodostępnych mediach. Telefoniczny cybermobbing czy też stalking jest ścigany na podstawie przepisów prawa karnego.

Karina Kowalska-Egiazarian

Cyberprzemoc – jak reagować Wiadomości SMS/MMS – nie kasuj jej, pozostaw jako dowód. Nie kasuj wiadomości głosowych z poczty.

Komunikatory internetowe - jeżeli nie potrafisz znaleźć opcji zapisywania rozmów, postaraj się skopiować ją, wkleić do programu tekstowego (np. Word) i zapisać na dysku komputera. Możesz go później wydrukować lub skopiować. Aby zachować wartość dowodową, można dokonać zapisu pulpitu za pomocą przycisku print screen, a następnie wklejenia go do programu Word. Zachowasz wówczas „zdjęcie” komunikatora wraz z zapisem konwersacji oraz datą i godziną zdarzenia. Jeżeli nie potrafisz tego zrobić, możesz zrobić zdjęcie monitorowi za pomocą telefonu komórkowego lub aparatu fotograficznego. Podobne kroki można powziąć w przypadku czatów internetowych lub wiadomości dostarczanych w serwisach społecznościowych.

Poczta elektroniczna – najłatwiej wiadomość wydrukować lub przesłać do opiekuna pracowni internetowej. Trzeba pamiętać, by wiadomości e-mail nie kasować po dokonaniu wydruku – może się okazać, że potrzebne będzie kolejne jej sprawdzenie, w celu dokonania lokalizacji komputera, z którego została wysłana.

WWW.PCWORLD.PL

67

OPROGRAMOWANIE I INTERNET

Szkolna e-społeczność Nowoczesne nauczanie to nie tylko sprzęt komputerowy, interaktywne tablice i elektroniczne podręczniki. Aby uaktywniać w uczniach zdolności radzenia sobie z nowoczesnymi technologiami, popychać ich w kierunku samodzielności i kreatywności, warto poszukać kilku ciekawych aktywności medialnych, takich jak blogosfera, tworzenie i publikowanie prezentacji multimedialnych, a nawet organizowanie internetowych transmisji uroczystości szkolnych.

P

odstawa programowa nauczania w polskiej szkole zakłada m.in. naukę funkcjonowania we współczesnym świecie oraz rozwój kompetencji komunikacyjnych na różnych poziomach. Zarówno czytanie ze zrozumieniem po polsku i angielsku, jak i przetwarzanie tekstów stanowią istotny element edukacji. Uczniowie powinni także umieć sprawnie posługiwać się nowoczesnymi technologiami informacyjno-komunikacyjnymi, co przygotuje ich do życia w społeczeństwie informacyjnym. Ale szkoła powinna także dać im wiedzę i umiejętności dotyczące wyszukiwania i korzystania z informacji, ich analizowania i dalszego przetwarzania. Dlatego warto animować aktywność uczniów w rozmaitych obszarach nowoczesnych środków przekazu. Jednym z nich jest blogosfera.

Blog to rodzaj dziennika internetowego, mającego wygląd zbliżony do strony WWW. Prowadzenie bloga wspomaga naukę korzystania z nowoczesnych środków komunikowania i kreatywnego przetwarzania informacji. Założenie bloga jest tak proste jak założenie skrzynki pocztowej. Stosując tę analogię dalej – prowadzenie bloga, dodawanie i edytowanie postów jest równie łatwe jak pisanie i odbieranie e-maili. Popularne serwisy blogerskie zazwyczaj są darmowe, przynajmniej w wersji „basic”. Gratis otrzymujemy najczęściej platformę wraz z edytorem tekstów, możliwością dodawa-

Edytor tekstów w serwisie blogowym Blogger.com jest przejrzysty i czytelny.

nia multimediów oraz kolekcję podstawowych szat graficznych. Spośród dwóch największych platform blogowych – Blogger oraz Wordpress – ta druga oferuje m.in. opcję dodatkowych, bardziej rozbudowanych szablonów odpłatnie. W warunkach szkolnych w zupełności wystarczy oferta gratisowa.

Ciekawą alternatywą jest anglojęzyczny kidblog (kidblog.org). Jest to serwis blogowy przeznaczony dla młodszych uczniów poniżej 12 roku życia.

W odróżnieniu od typowego bloga, w kidblogu to nauczyciel zakłada bloga klasowego i przyznaje uczniom kody do logowania. Jest to więc rodzaj bloga zespołowego, gdzie każdy uczeń może publikować swoje wpisy. Dodatkowo dostęp mogą

posiadać także rodzice; logować się mogą za pomocą swoich kodów lub kodów swoich dzieci.

Warto zaznaczyć, że panel logowania oraz pisania i publikowania materiałów zostały zaprojektowane tak, aby mogły poradzić sobie z nim dzieci już z pierwszych klas szkół podstawowych.

Blog powinien być prowadzony w sposób ciągły.

Najlepiej, by wpisy pojawiały się w regularnych odstępach czasowych, np. raz w tygodniu. Aktywizując grupę uczniów w kierunku utworzenia i prowadzenia szkolnej blogosfery mamy szansę na stworzenie prawdziwie żyjącego organizmu medialnego działającego w placówce, opisującego życie szkoły, pełnego komentarzy i pomysłów wychodzących ze strony uczniów. Odpowiednio moderowana szkolna blogosfera może stanowić wartościowy obszar aktywności uczniów, którzy dzięki prowadzeniu blogów znajdą ważny kanał formułowania i przekazywania swoich myśli i poglądów. Można też zamiast bloga autorskiego, stworzyć blog tematyczny, zajmujący się jakąś dziedziną wiedzy (np. literaturą, astronomią, chemią), gdzie publikować będzie większa grupa uczniów i nauczyciel zajmujący się danym przedmiotem.

Pierwsze kroki w dziennikarstwie

Platforma Wordpress.com oferuje całą gamę darmowych szablonów idealnie nadających się na szkolny blog.

68

PC WORLD NOWOCZESNA SZKOŁA

Szkoła często jest miejscem, gdzie rodzą się talenty dziennikarskie. Także i tutaj technologia przychodzi z pomocą nauczycielom prowadzącym zajęcia dziennikarskie i marzącym o takiej karierze uczniom.

Jednym z miejsc w sieci, gdzie można szlifować talent jest MAM, czyli Młodzieżowa Akcja

OPROGRAMOWANIE I INTERNET

Multimedialna (mammedia.pl). To portal, który pozwala nie tylko założyć i prowadzić prawdziwą szkolną redakcję, ale łączy w sobie funkcjonalność kilku mediów. Uczniowie mogą tam stworzyć gazetę w wersji papierowej lub elektronicznej. Mają dostęp do wielu makiet i grafik znacznie ułatwiających pracę szkolnego dziennikarza. Dzięki temu szkolna redakcja jest w stanie stworzyć e-gazetę, którą można publikować w szkolnej sieci intranetowej w formacie PDF. Można ją oczywiście także wydrukować, ale gazeta w formie elektronicznej daje więcej możliwości. Gazeta elektroniczna, znaczniej bardziej zbliżona do formatu strony internetowej, umożliwia m.in. dodawanie plików multimedialnych – do każdego materiału można dopasować dźwięk, materiał wideo lub odnośniki do stron źródłowych.

Dodatkowo, zarówno opiekun redakcji (nauczyciel), jak i szkolni dziennikarze znajdą na stronach mammedia.pl przydatne materiały poradnikowe – o tym, jak pisać, jak redagować, w jaki sposób przygotować gazetkę od strony graficznej oraz wiele innych porad przygotowanych przez praktyków dziennikarstwa.

Aby móc tworzyć gazetę, która tutaj nazywana jest qmamem, należy założyć konto w serwisie.

Kiedy już mamy konto, można zakładać redakcję podając dane kontaktowe szkoły. Każda redakcja ma możliwość rekrutacji nowych dziennikarzy, redaktorów, grafików. Zarządzanie pracą wszystkich członków redakcji odbywa się z poziomu pulpitu redakcyjnego. Opracowując nowy numer gazetki w menu Moja redakcja mamy możliwość edycji wyglądu naszego qmama, makiety, wyboru czcionki i całej szaty graficznej. Później, gdy już edytujemy gazetę, wystarczy wkleić lub napisać tekst w odpowiednim miejscu w edytorze danego numeru. Do każdego tekstu można dodawać grafiki i zdjęcia, które mogą się znaleźć także na pierwszej stronie naszej gazetki.

Po wrzuceniu tekstu do makiety może się oczywiście okazać, że jest go za dużo lub za mało.

W każdej chwili redaktor ma możliwość edycji artykułu – dodawania lub odcinania kawałków tekstu. Edytor umożliwia wiele rodzajów poprawy wyglądu każdego materiału w makiecie.

Np. jeżeli brakuje nam kilku linijek tekstu, można wyróżnić jakiś jego fragment poprzez wybór większej czcionki lub inny rodzaj kroju. Da się też zmieniać kolor czcionki lub jej tło.

Podobną platformą dla redaktorów jest portal JuniorMedia (www.juniormedia.pl), który udostępnia szkołom i innym placówkom oświatowym narzędzia do tworzenia gazet. Tutaj mamy możliwość pracy na szablonach najbardziej zbliżonych do prawdziwych dzienników regionalnych, przez

co szkolna gazetka może zyskać naprawdę profesjonalny wygląd. Redakcję tworzy nauczyciel wraz z grupą uczniów, spośród których każdy powinien mieć przypisaną konkretną funkcję, tzn. redaktora naczelnego, jego zastępcę, redaktora sportowego, redaktora wiadomości szkolnych, fotografa, osobę odpowiadającą za szatę graficzną itp.

Tworzenie gazet w mammedia.pl i juniormedia jest bezpłatne. W tym drugim przypadku trzeba mieć

Szkoła powinna przekazywać uczniom wiedzę i umiejętności dotyczące wyszukiwania i korzystania z informacji, ich analizowania i dalszego przetwarzania. Dlatego warto animować aktywność uczniów w rozmaitych obszarach nowoczesnych środków przekazu. na uwadze, że konto redakcyjne może aktywować dyrekcja szkoły. Przy rejestracji konta trzeba podać adres e-mail do dyrekcji, następnie dyrektor otrzymuje na swoją skrzynkę link aktywacyjny, w celu zatwierdzenia danych i aktywacji redakcyjnego konta. Co ważne, nie ma ograniczeń dotyczących liczby redakcji w danej szkole, dzięki czemu w jednej placówce mogą działać dwie lub więcej konkurujących ze sobą bądź uzupełniających się gazetek. Ponadto redaktorzy mają możliwość prze-

glądania gazetek ze szkół z całego kraju, dzięki czemu mogą czerpać inspiracje z innych redakcji, uczyć się i podglądać pracę innych.

Filmy i transmisje na żywo Coraz więcej nastolatków nagrywa filmy choćby za pomocą telefonów komórkowych. Warto zastanowić się, czy zabawa lub hobby nie przerodzi się z czasem w pasję prowadzącą do sukcesów w zawodzie filmowca, reżysera, scenarzysty czy kamerzysty. Także w szkole możliwe jest nagrywanie, opracowywanie i publikowanie krótszych lub dłuższych prac multimedialnych.

Jednym z prostszych i dobrych dla osób stawiających pierwsze kroki w pracy z filmem jest program Windows Movie Maker.

Umożliwia on edycję nagranych za pomocą różnych urządzeń filmów, ich montaż, dodawanie ścieżki dźwiękowej czy napisów.

Możliwe są także zabawy kolorami czy prostymi efektami świetlnymi. Program zawiera opcje przycinania poszczególnych ujęć oraz przyspieszanie ruchu.

Do pracy w szkole przydatny może być także edytor YouTube. Aby móc na nim pracować, niezbędne jest założenie konta YouTube lub przyłączenie do niego konta Google. Jest to aplikacja równie intuicyjna jak Movie Maker, a co ważne – umożliwia także edytowanie wcześniej zgranych filmów, opracowanych za pomocą innych narzędzi. Także tutaj mamy możliwość dodawania ścieżek dźwiękowych, przycinania i montowania poszczególnych ujęć.

Gotowe filmy można publikować w serwisach takich jak You Tube, Vimeo czy School Tube (www. schooltube.com). Ten ostatni jest przeznaczony

Serwis kidblog.org jest intuicyjnym narzędziem dla pracy z młodszymi uczniami.

WWW.PCWORLD.PL

69

OPROGRAMOWANIE I INTERNET

specjalnie na potrzeby szkół. W School Tube publikowane są często prace uczniów z pierwszych klas szkół podstawowych. Portal charakteryzuje prosty interfejs i nie wymaga on rozbudowanej wiedzy o multimediach czy przetwarzaniu filmów.

Z kolei serwis Vimeo jest przeznaczony dla bardziej wtajemniczonych twórców wideo. Oferuje możliwość wgrywania materiałów i dzielenie ich ze znajomymi, ale także ma w swoich zasobach pewne dodatkowe opcje, dostępne w zależności od rodzaju posiadanego konta. Bezpłatne konto podstawowe zawiera oczywiście najmniej opcji edytowania i tworzenia filmów, ale nawet dla starszych uczniów ten poziom będzie wystarczający.

Na Vimeo, w zakładce Video School znajdziemy bowiem dużą ilość przydatnych materiałów poradnikowych, które pomogą młodym filmowcom oraz pedagogom w nauce przygotowywania naprawdę wysokiej jakości materiałów. Znajdziemy tam porady dotyczące doboru i ustawień kamer, właściwego trzymania kamery i pracy nad ujęciami, odpowiedniego oświetlenia, dodawania ścieżek dźwiękowych itp. Dodatkowo znajdują się tam także materiały doradzające, jakiego rodzaju aplikacje wybrać do naszych prac w zależności od pożądanych efektów (np. do animacji, swlo motion, przycinania itd.). Wszystkie poradniki są dostępne w formie wideo oraz opisowej.

Posiadając konto You Tube, szkolna ekipa filmowa ma możliwość tworzenia transmisji online, relacjonując na żywo np. jakąś uroczystość szkolną lub zawody sportowe. Oczywiście wymaga to znacznie większego zaangażowania i pracy, a także dobrego łącza internetowego. Nie bez znaczenia jest także to, czy będziemy transmitować wydarzenie za pomocą jednej kamery, czy uda nam się zorganizować transmisję z kilku kamer.

Planując transmisję online trzeba pamiętać, że konto You Tube musi posiadać tzw. dobrą opinię, tzn. nie mieć ostrzeżeń, nie naruszać praw autorskich innych osób, stosować się do regulaminu itp.

Kiedy już spełniamy te warunki, transmitowanie szkolnych wydarzeń jest niezwykle proste. Wystar-

W serwisie YouTube poza zwykłym zamieszczaniem filmów z imprez szkolnych można prowadzić transmisje online z wykorzystaniem kilku kamer wideo. czy w menedżerze wydarzeń kliknąć opcję Wydarzenia na żywo. Przejdziemy wówczas do opcji, wśród których znajdzie się m.in. krótki film z prezentacją wizualizującą sposoby transmisji online.

W czasie tworzenia nowego wydarzenia na żywo wypełniamy podstawowe informacje – tytuł wydarzenia, opis i tagowanie. Na tym etapie określamy także czas rozpoczęcia (datę i godzinę). Po jego określeniu na naszym profilu pojawi się zegar odliczający czas pozostały do rozpoczęcia transmisji.

Dokonując transmisji po raz pierwszy warto zaznaczyć transmisję jako „prywatną” lub „niepubliczną” – widoczną tylko dla wybranych odbiorców. Po pozytywnym przetestowaniu wszystkich opcji możemy już kolejne transmisje odznaczać jako „publiczne”, tzn. widoczne w wynikach wyszukiwarek oraz na szkolnym kanale YouTube. Umożliwi to promowanie wydarzenia w mediach społecznościowych. Dodatkowo istnieje możliwość nagrania wydarzenia (ok. 4 godzin transmisji).

Windows Movie Maker to łatwe w obsłudze narzędzie do tworzenia oraz publikowania klipów i filmów.

70

PC WORLD NOWOCZESNA SZKOŁA

Natomiast aby mieć większą kontrolę nad tym, co transmitujemy, YouTube umożliwia opóźnienie transmisji o 30 lub 60 sekund, czyli o tyle widzowie zobaczą później to, co dzieje się w rzeczywistości.

Jeszcze wyższy poziom pracy ze szkolnymi mediami to tworzenie transmisji na żywo z użyciem kilku kamer. To rozwiązanie dobrze sprawdza się np. gdy chcemy przekazywać obraz ze szkolnego boiska, na którym odbywają się zawody sportowe. Należy wówczas, podczas tworzenia „zwykłej” transmisji wejść do ustawień przetwarzania i kliknąć opcję Dodaj kamerę. YouTube umożliwia dodawanie maksymalnie 6 kamer, co w warunkach szkolnych jest liczbą wystarczającą. Reżyser transmisji może wybrać jedno ujęcie jako ujęcie z kamery głównej. W każdej chwili realizator transmisji ma możliwość sprawdzania, jak pracują poszczególne kamery w pokoju reżyserskim, dostępnym w panelu YouTube’a. Trzeba jedynie mieć na uwadze, że system traktuje obraz z każdej kamery jako osobne wydarzenie, dlatego aby móc w pełni korzystać z możliwości takich transmisji, potrzebna jest naprawdę duża przepustowość łącza internetowego.

Możliwości jakie daje technologia pozwalają na to, by uczniowie rozwijali swoje pasje w szkole.

Rozwijając ich kreatywność i zdolności za pomocą powszechnie już dostępnych narzędzi i rozwiązań internetowych nauczyciel może sprawić, że nauka w szkole nie tylko nie będzie nudna, ale będzie sprawiała wiele radości, przyczyniając się do realizowania pasji i zainteresowań uczniów.

Piotr Kowalski

TYLKO 29,90zł

WYSYŁKA GRATIS!