Op 19 en 20 mei vond in Luik de Belgian Homeless Cup plaats, het nationale voetbaltoernooi met meer dan dertig daklozenteams uit alle hoeken van ons land. We trokken naar Luik in het kielzog van de Gentse ploeg. “Als er iemand een probleem heeft, hoe groot of klein ook, kan je altijd bij de coaches terecht” vertelt trainer Pierre aan zijn ploeg in het station in Luik. “Maar vooral: amuseer jullie!”. De spelers leggen de handen opeen en slaan de kreet ‘Go Buffalo!’ uit. Vervolgens loopt de groep in volle teugen naar het voetbalterrein naast het station. Daar zijn al verschillende teams uit heel België en een uit Nederland aanwezig. Enkelen zijn al begonnen met matches te spelen. Naast de speelvelden staan ligstoelen met parasols en een DJ in een caravan, een tafelvoetbalspel en een gratis kapsalon. Een omroeper kondigt de te spelen matches aan via een luidspreker, iedereen is vrolijk en goedgezind.
Verbroedering
De Gantoise Plantrekkers bereiden zich voor op hun eerste match. Tijdens het vooroverleg met de groep benadrukken trainers Pierre en Dirk dat de spelers vooral zorg moeten dragen voor elkaar. “Jullie hebben het hele seizoen gewerkt aan een positieve samenwerking, dat is het credo.” De groep is goed op elkaar afgestemd en de ondelinge dynamiek is tastbaar. Onze Gentse keeper houdt zijn cool en er wordt goed samengespeeld. Er wordt bij beide ploegen vaak gewisseld, want de zon schijnt al straf en dat vergt behoorlijk wat energie van de spelers. Na een uitschuiver op het beton in de tweede helft helpen de spelers elkaar op sportieve wijze omhoog en schudden ze de hand: fairplay. De eindstand is 4-9. De verbroedering op het veld jegens anderen en elkaar is werkelijk prachtig om te zien!
Plantrekkers
Bij de Gantoise Plantrekkers werkt men met daklozen, thuislozen, andere vormen van begeleid wonen, vluchtelingen en personen met een drugs- of alcoholverslaving. Het project creëert een veilige omgeving waar ieder zich kan ontwikkelen en groeien. Trainer Dirk is vanaf het begin betrokken bij dit sociaal sportief project. Dirk vertelt met passie zijn verhaal. Tien jaar geleden kwamen OCMW Gent, CAW en straathoekwerk Gent voor een eerst
editie 1 | Oktober 2019
Hier is-ie dan, de eerste editie van onze krant. Geschreven door en voor straatwijze mensen. Mensen die op straat hebben geleefd of daar nog steeds overleven, samen met mensen van Straathoekwerk, Enchanté en Sonderland. Met Straatwijs willen we de vele aspecten van het straatleven in woord en beeld te brengen. We willen met onze krant niet enkel artikels en verhalen overleveren , maar ook informatie geven en een platform bieden voor creativiteit en diepere inhoud. Deze krant geeft de mens op straat een gezicht. Om de drie maanden wordt er een nieuwe krant verdeeld. Op de website www. straatwijsgent.be kan je terecht voor langere artikels, actuele updates en foto’s. Hopelijk haal jij er evenveel uit als wij erin gestoken hebben. Veel leesplezier, Het redactieteam “Voetbal is het middel dat voor verbinding zorgt”
samen en werd de Gentse ploeg in het leven geroepen. Oorspronkelijk heette de ploeg ‘Ghent Homeless Blue’, maar de naam werd veranderd naar ‘Gantoise Plantrekkers’ omdat de eerste naam de lading niet meer dekte. “Het is een veel bredere doelgroep. Het zijn allemaal stuk voor stuk plantrekkers die niet noodzakelijk alleen dakloos zijn”, vertelt Dirk.
Iedereen coach
“Het gaat over zoveel meer dan voetbal alleen. Iedereen hoort erbij en niemand wordt uitgesloten. Bij dit toernooi is er ook geen eindklassement. Iedereen is een winnaar. Onze mensen hebben al genoeg verloren,” vertelt Dirk. Ook naast het veld kunnen de spelers met hun problemen terecht bij de coaches, “maar eigenlijk is iedereen bij ons coach op zijn of haar eigen manier”, zegt Dirk. “Er is geen hiërarchie, we spelen allemaal ons eigen rol en voetbal is het middel dat voor verbinding zorgt. “In de klassieke voetbalwereld moet de kracht van het individu de ploeg versterken, terwijl bij de Gantoise Plantrekkers de kracht van de ploeg het individu versterkt”. Dirk vertelt dat de spelers heus allemaal geen doetjes zijn, maar dat de vooringenomenheid van het grote publiek onjuist is. “Wie zijn wij om rechter te spelen? Onze mensen hebben nood aan duidelijkheid en structuur. Die bal doet iets met de mensen.” Go Buffallo!
Zakman of het toneel ten minste Afgelopen Gentse Feesten ging Zakman in première, het toneelstuk van theatergezelschap Vernieuwd Gents Volkstoneel. Het stuk over de meest bekende dakloze van Gent lokte heel wat controverse uit. Een van onze redacteurs ging kijken.
Hij ligt nog te slapen. Omringd door duizenden zakken in zijn buskot heeft hij geen idee wat er hem te wachten staat. Totdat hij wakker wordt geschopt door Didier en Helga. Ze dragen jaren 80’ trainingspakken en spreken plat Gents. ‘Oei, Didier dat is nu toch zinloos geweld’, zegt Helga. Waarop Didier antwoordt: ‘Ja, dan stelen we toch gewoon zijn geld, dan is het niet meer zinloos.’ De zaal ligt in een deuk. Ik vond dat helemaal niet grappig. Het stuk was duidelijk geschreven door iemand die zelf nooit dakloos is geweest. Met de gekende theatrale overdrijvingen. Het zijn net die overdrijvingen die mij kwetsen. Zo zette men bijvoorbeeld een plakkaat met daarop “Niet
Dierenrubriek — dakloos samen met je hond, je beste kameraad Dakloos zijn op zich is al niet evident, en daar ook nog met je hond erbij is geen sinecure. Iedereen kan zich dat enigszins wel voorstellen, maar wie het nooit heeft meegemaakt weet niet hoe het is. Guido is 53 jaar en woont samen met zijn hond Oscar op straat. Toen Oscar in zijn leven kwam had Guido al een bewogen periode achter de rug. Na een lange tijd in detentie kreeg Guido zijn leven terug op de rails en zag de toekomst er rooskleurig uit. Hij kreeg een sociale woning toegewezen en kon dankzij zijn ziekteuitkering de vaste lasten dragen. Hoewel Guido volledig arbeidsongeschikt werd verklaard, engageerde hij zich als vrijwilliger voor verschillende organisaties. Na een relatiebreuk besloot Guido om in Spanje zijn geluk te beproeven. Daar kon hij aanvankelijk samen met Oscar een leven opbouwen, tot de Spaanse staat hem voor een dilemma stelde. Guido moest Oscar laten inslapen of terugkeren naar België, want ze beschouwden de hond als een gevaarlijk ras. Die keuze was voor Guido snel gemaakt: hij keerde samen met Oscar terug naar België.
Door zijn vertrek naar Spanje kon Guido zijn sociale woning in België niet aanhouden. Bij zijn terugkeer in 2018 stond hij dus voor het eerst in zijn leven op straat. Guido en Oscar konden wel af en toe bij vrienden terecht, maar dat was uiteindelijk geen oplossing voor hun situatie. Guido besloot om Oscar in het asiel te plaatsen voor het welzijn van de hond. Na vier maanden werd het gemis en verdriet voor beiden echter te veel, dus belandden ze samen terug op straat. “Ik voel me elke dag schuldig tegenover Oscar”, vertelt Guido. Samen op straat ronddolen zonder rustpunt is rauw en hard. Gelukkig heeft hij intussen een nachtopvang gevonden waar hij samen met Badja op een kamer kan verblijven. “Dat is onze redding geweest”, vertelt Nicolai. In opvanghuis Nieuwland mogen Guido en Oscar de hele maand overnachten voor 20 euro per week. Hij krijgt een eigen kamer, waardoor zijn privacy en rust gewaarborgd zijn. Hij kan daardoor ook beter voor Oscar zorgen, maar toch is de situatie niet optimaal. Oscar heeft medicatie nodig door het vele buitenlopen in de regen, want in Nieuwland kunnen ze enkel tussen negen uur ’s avonds en negen uur ’s ochtends terecht. Door zijn leven op straat voelt Guido zich buiten de maatschappij gesteld. Zo is hij voor de eerste keer in zijn leven niet kunnen gaan stemmen, omdat zijn stembrief te laat in zijn handen is gekomen. Hij kan namelijk zijn post
voederen” boven het buskot van zakman. Daarvan zie ik de humor niet in. We zijn toch geen beesten?! Gelukkig was er geen pauze want anders was ik naar huis gegaan. Nadat er goed gelachen werd met de onkunde van de gemeentelijke overheid rond de daklozenproblematiek, besefte ik dat het stuk toch nog een andere richting zou opgaan. Ik had er zelfs leute mee. De scene rond de verplichte verhuis van zakman was echt to the point. Op het einde snapte ik de boodschap van het stuk. Meer nog, ik was erg blij dat dit bericht eindelijk de wereld werd ingestuurd. Iets wat ik zelf, uit frustratie, al langer wou doen. Ik heb ook genoeg van buitenstaanders die altijd denken dat ze het beter weten en ons bemoederen. Dat was exact waar het stuk over ging. De boodschap was: “Laat ze doen. Ze trekken hun plan, wel!” We kunnen zelf wel beslissen wanneer we hulp of raad nodig hebben. Er zijn genoeg organisaties die ons daarmee kunnen helpen. Het advies van Jan en alleman is zeker geen meerwaarde voor ons.
bij het OCMW ophalen, maar daar elke dag geraken is niet vanzelfsprekend. Ook kleren wassen is voor hem een hele organisatie: begin maar rond te lopen met je zakken was de ganse dag. Onlangs kreeg Guido goed nieuws. Samen met zijn wooncoach heeft hij zich aangemeld bij een sociale huisvestingsmaatschappij en via snelrecht kreeg hij een toezegging voor een sociale woning. Guido en Oscar hebben dus terug hun regelmaat, structuur en eigenwaarde in het vooruitzicht. Respect voor de kracht die elke dag doorgaan van hen vergt en voor de sterke band tussen deze twee kameraden.
W b w
T m er W d op ik ik op W
El Co ha ve he m uit de he op tie wo de
n. h e
e d et n. e e
p it d. u s s er e
e g n. n
g n : s
n d n n s e e e
Waardig begraven worden
Wat was er dan mis met de stadsbegrafenissen?
Els: “Men vond de stadsbegrafenissen niet menselijk. De overledene kreeg een minderwaardige kist. “Hij wordt begraven in een bak” zeiden de nabestaanden. Er was geen uitToen ik een wandeling maakte vaart en de crematie of begraving gebeurden met mijn hondje zag ik dat ’s morgens vroeg, waardoor de nabestaanden er op het infobord van de er niet bij aanwezig konden zijn. De naam van Westerbegraafplaats een uitnode overledene werd tijdens de begraving of diging hing voor een herdenking crematie ook niet genoemd en op de laatste op de 1° zondag van juni. Omdat rustplaats plaatste men enkel een klein bordje met een nummer. Mensen liepen gewoon over ik hier meer info over wilde had het graf omdat ze niet doorhadden dat daar ik een gesprek met Els De Smet, iemand begraven lag. Ook met de levensoprichtster van Contactpunt overtuiging van de overledene werd geen rekening gehouden. Zo kreeg elke ”bak” een Waardige Uitvaart. kruis. Het stadsbestuur luisterde wel naar de aanklacht, maar was niet van plan veranderinWie wordt er op die herdengen bij de stadsbegrafenissen aan te brengen. king herdacht? Daarom ben ik 8 jaar geleden op eigen houtje Els: “De mensen die begraven worden door het begonnen met het Contactpunt Waardige Contactpunt Waardige Uitvaart. Voor juni 2019 Uitvaart om hier verder rond te werken.” had ik 75 namen op een witte steen geschreven. Die stenen gebruik ik tijdens de jaarlijkse Wat heb je al kunnen verandeherdenking. In het afgelopen jaar heb ik dus 75 ren? mensen een uitvaart gegeven. Wij verzorgen de Els: “Ik verzorg de eerste opvang en rouwbeuitvaart voor mensen waarvan de nabestaan- geleiding van de nabestaanden, familie en/ den, familie of vrienden het financieel te moeilijk of vrienden en de uitvaart van de overledene. hebben om de uitvaart zelf te betalen. Ik ben Zo heb ik mij ervoor ingezet dat er rouwkaartop eigen houtje begonnen met deze organisa- jes zijn, dat de overledene wordt opgebaard in tie, omdat Gentse organisaties waar armen het een kwaliteitsvolle kist en dat er een herdenwoord nemen de stadsbegrafenissen aanklaag- kingsteken met naam op de laatste rustplaats den bij het stadsbestuur.” komt. Ik vind het ook belangrijk dat er rekening gehouden wordt met de levensovertuiging van de overledene. Zo vind ik het niet kunnen dat iemand die gelooft in de Islam gecremeerd wordt, want in de Islam gelooft men dat d e ziel van de overledene verloren gaat bij crematie. Nog een voorbeeld is dat er bij niet-gelovigen
geen kruis op de kist aanwezig is.”
Waar vindt de uitvaart, de begraving of de crematie plaats?
Els: “De uitvaart vindt meestal plaats in het ziekenhuis, hoofdzakelijk in het Jan Palfijn. De begraving vindt meestal plaats op de Westerbegraafplaats. De crematie en uitstrooiing vinden plaats in het crematorium van Lochristi. Als men hier graag een wijziging in wil, is dit bespreekbaar. De enige voorwaarde is dat het een begraafplaats is in het Gentse.”
Ben jij een vriend of familielid verloren maar kan je de uitvaartkosten niet betalen? Contactpunt Waardige uitvaart is bereikbaar via 0479/43.32.27 of waardige. uitvaart@cawoostvlaanderen.be Wil je Contactpunt Waardige Uitvaart financieel steunen? Dat kan via een overschrijving met vermelding ‘Gift Contactpunt “Waardige Uitvaart”’ op het rekeningnummer BE25 0689 0002 0082.
Oproep! Enchanté Sleepout Breng met ons de nacht door en breng dakloosheid onder de aandacht!
Te veel mensen brengen noodgedwongen de nacht door in zeer precaire omstandigheden. Sommigen doen dat zelf onder de blote hemel, ook in de koude wintermaanden. Op 20 december rollen we onze slaapzak uit op het SintPietersplein. Met deze actie vragen we aandacht voor deze problematiek en zamelen we geld in voor de werking van Enchanté. Heb jij zin om mee te slapen? Wil je je eigen Sleep Out organiseren? Wil je mee je schouders zetten onder dit initiatief als organisatie, vrijwilliger of ervaringsdeskundige? Mail info@enchantevzw of bel 0472890855. Meer informatie op enchantevzw.be
Koken met voedselpaketten Opgelegde groenten à la Stefaan De uitdaging aan het eten dat je krijgt in de voedselbedeling, is de houdbaarheid. Sommige voedselbedelingen zijn 1 keer per week, anderen 1 keer om de 2 weken. Dat betekent dat je een week of twee weken moet rondkomen met het eten dat je op die ene dag krijgt. Wat ik doe met de overschotten en restjes na het groentensnijden is inleggen. Voedsel bewaren op grootmoeders wijze, zeg maar. Dat is heel simpel:
Vreemdeling in de nacht
Door de uitgestorven straten; slenterend Is dit wat je van het leven had verwacht. Hier en daar een vroege vogel Op weg naar zijn werk, zijn bestemming. Als een vreemdeling in de nacht Geen eindhalte, zonder remming, De regen begint heel zacht. Voelt dit als vrijheid of beklemming. Jou planning is dag per dag Als in een b-film, jou scenario met bittere lach De ochtendauw maakt je kleren nat Dus stap je dapper door, dan heb je dat ook gehad. Alleen met je gedachten in de nacht, Waar niemand op je wacht, Daar op de hoek is de bakker, Die is net als jij allang wakker.
Basisrecept: ½ l azijn — ½ l water — ¼ kg suiker — 2 gesteriliseerde grote bokalen — met deksel (10 minuten laten koken en met de open kant op een propere handdoek zetten, niet afdrogen) Opleggen lukt met alles, maar dit is mijn lievelingsrecept: Rauwe witloofharten — rauwe bloemkoolen broccolirestjes — 1 kleine aardappel — een paar rozijntjes — peperbolletjes — gedroogde chilipeper — gedroogde lente-ui — een beetje gedroogd citroengras. Snij het witloofhart, de bloemkool- en broccolirestjes en de aardappel in gelijke kleine stukjes en meng met de rozijntjes. Breng ondertussen de mengeling van water, azijn en suiker aan de kook. Doe de kruiden in een bokaal en prop hem vol met de groentjes. Goed aanduwen, de bokaal moet echt vol zijn. Overgiet met het vochtige warme mengsel, zo vol mogelijk. Draai het deksel op de bokaal, spoel en droog hem af en bewaar op een donkere plek. De opgelegde groenten zijn eetbaar na vijf dagen, maar nog veel beter na een maand. Als je een mixer of passe-vite hebt kan je er ook een soort groentenpickles mee maken om op brood te smeren of te gebruiken als dipsaus.
Hij ziet je door de ramen kijken, Zal hij je zien, of beter ontwijken. Je doet geen vlieg kwaad, Geeft zelfs aan een ieder goede raad. Plots gaat er een deur open, Hij weet toch dat je niets gaat kopen, Roept hij jou of is dit een hogere macht, Kom maar hier vreemdeling van de nacht. Hij geeft je een glimlach, eclairs en chocobollen, En voor heel even hoef je niet verder te hollen… Zalig…
Straatwijs #1 tekst—Naam, Naam, Naam coördinatie—Naam, Naam illustraties—Stefan, Jade vormgeving—Jade www.straatwijsgent.be
www.straatwijsgent.be
“ m v
O B n m u tr va
“A of ve st De de gr na
Be zij de ee ee sp ee