ÌÎÍÃÎË ÓËÑÛÍ ÕÓÓËÜ ÂÀËÞÒÛÍ ÇÎÕÈÖÓÓËÀËÒÛÍ ÒÓÕÀÉ 1994 îíû 5 äóãààð ñàðûí 12-íû ºäºð Óëààíáààòàð õîò
ÍÝÃįÃÝÝÐ Á¯ËÝÃ
ÍÈÉÒËÝà ¯ÍÄÝÑËÝË
1 ä¿ãýýð ç¿éë. Õóóëèéí çîðèëò Ýíý õóóëèéí çîðèëò íü âàëþòûí çîõèöóóëàëòûí òàëààðõ òºðèéí çîõèõ áàéãóóëëàãûí á¿ðýí ýðõèéã òîäîðõîéëæ, àæ àõóéí íýãæ, áàéãóóëëàãà, èðãýä âàëþòûí ã¿éëãýý õèéõ, âàëþòûí ã¿éëãýýíä õÿíàëò òàâèõ, Ìîíãîë Óëñûí ¿íäýñíèé âàëþòûã ¿íýã¿éäëýýñ õàìãààëàõòàé õîëáîãäñîí õàðèëöààã çîõèöóóëàõàä îðøèíî. 2 äóãààð ç¿éë. Âàëþòûí çîõèöóóëàëòûí òóõàé õóóëü òîãòîîìæ 1. Âàëþòûí çîõèöóóëàëòûí òóõàé õóóëü òîãòîîìæ íü Ìîíãîë Óëñûí ¯íäñýí õóóëü, ýíý õóóëü áîëîí òýäãýýðòýé íèéö¿¿ëýí ãàðãàñàí õóóëü òîãòîîìæèéí áóñàä àêòààñ á¿ðäýíý. 2. Ìîíãîë Óëñûí îëîí óëñûí ãýðýýíä ýíý õóóëüä çààñíààñ ººð æóðàì òîãòîîñîí áîë îëîí óëñûí ãýðýýíèé çààëòûã äàãàæ ìºðäºíº. 3 äóãààð ç¿éë. Õóóëèéí íýð òîìú¸î 1. "Âàëþò" ãýæ Ìîíãîë Óëñûí ¿íäýñíèé âàëþò, ãàäààä âàëþò, óëñ õîîðîíäûí õóäàëäàà, ýäèéí çàñãèéí õàðèëöààíû òºëáºðò õýðýãëýãäýæ áóé òîîöîîíû íýãæ, ìºíãºæñºí àëò áîëîí âàëþòûí ¿íýò ç¿éëñèéã õýëíý. 2. "¯íäýñíèé âàëþò" ãýæ ýðãýëòýä áàéãàà òºëáºðèéí ÷àäâàð á¿õèé Ìîíãîë Óëñûí ìºíãºí òýìäýãò-òºãðºã, ò¿¿ãýýð èëýðõèéëýãäñýí áºãººä îëîí óëñûí òºëáºð òîîöîîíä ò¿ãýýìýë õýðýãëýãääýã ¿íýò öààñ, òºëáºðèéí õýðýãñëèéã õýëíý. 3. "Ãàäààä âàëþò" ãýæ ýðãýëòýä áàéãàà òºëáºðèéí ÷àäâàð á¿õèé íýã áóþó õýä õýäýí ãàäààä óëñûí ìºíãºí òýìäýãò, òýäãýýðýýð èëýðõèéëýãäñýí áºãººä îëîí óëñûí òºëáºð òîîöîîíä ò¿ãýýìýë õýðýãëýãääýã ¿íýò öààñ, òºëáºðèéí õýðýãñëèéã õýëíý. Ãàäààä âàëþòûã îëîí óëñûí õýìæýýíä õ¿ëýýí çºâøººðñíººð ÷ºëººòýé õºðâºäºã áà ÷ºëººòýé õºðâºäºãã¿é ãýæ àíãèëíà. 4. "̺íãºæñºí àëò" ãýæ îëîí óëñûí æèøèãò õ¿ðãýí öýâýðø¿¿ëæ, îëîí óëñûí ñàíõ¿¿ãèéí àëü íýã òºâä õàäãàëóóëæ áàéãàà, ãàäààä âàëþòààð áîðëóóëàõàä áýëýí áîëñîí àëòûã õýëíý. 5. "Âàëþòûí ¿íýò ç¿éëñ" ãýæ ìºíãºæñºí àëòòàé àäèëòãàõ ¿íýò ìåòàëë, ýðäýíèéí ÷óëóóã õýëíý. 6. "Öýâýðø¿¿ëñýí àëò" ãýæ àëòíû àãóóëãûã íü íýìýãä¿¿ëæ öýâýðø¿¿ëñýí áîëîâ÷ ãàäààä âàëþòààð øóóä áîðëóóëàõ íºõöºë õàíãàãäààã¿é àëòûã õýëíý. 7. Âàëþòûí õàðèëöààíä îðîëöîã÷ áàéíãà îðøèí ñóóã÷ /öààøèä "áàéíãà îðøèí ñóóã÷" ãýõ / ãýæ: 1/ Ìîíãîë Óëñàä áàéíãà îðøèí ñóóãàà, ìºí áàéíãà îðøèí ñóóäàã áîëîâ÷ 183 õîíîãîîñ äýýøã¿é õóãàöààãààð ãàäààäàä çîð÷èæ áàéãàà õóâü õ¿í; 2/ Ìîíãîë Óëñûí õóóëü òîãòîîìæèéí äàãóó áàéãóóëàãäñàí, Ìîíãîë Óëñàä îðøèí áàéðëàäàã õóóëèéí ýòãýýä, ò¿¿íèé ãàäààäàä áàéãàà ñàëáàð, òºëººëºã÷èéí ãàçàð; 3/ ãàäààä óëñàä ñóóãàà Ìîíãîë Óëñûí äèïëîìàò òºëººëºã÷èéí ãàçðûã òóñ òóñ õýëíý. 8. Âàëþòûí õàðèëöààíä îðîëöîã÷, ò¿ð îðøèí ñóóã÷ /öààøèä "ò¿ð îðøèí ñóóã÷" ãýõ/ ãýæ: 1/ Ìîíãîë Óëñûí ãàäíà áàéíãà îðøèí ñóóäàã, ìºí Ìîíãîë Óëñàä 183 õ¿ðòýë õîíîãèéí õóãàöààãààð áàéãàà õóâü õ¿í; 2/ ãàäààä óëñûí õóóëü òîãòîîìæèéí äàãóó áàéãóóëàãäñàí, Ìîíãîë Óëñàä îðøèí áàéðëàäàãã¿é õóóëèéí ýòãýýä, ò¿¿íèé Ìîíãîë Óëñ äàõü ñàëáàð, òºëººëºã÷èéí ãàçàð; 3/ Ìîíãîë Óëñàä áàéãàà ãàäààä óëñûí äèïëîìàò òºëººëºã÷èéí ãàçàð áîëîí îëîí óëñûí áàéãóóëëàãà, òýäãýýðèéí ñàëáàð, òºëººëºã÷èéí ãàçðûã òóñ òóñ õýëíý. 4 ä¿ãýýð ç¿éë. Ìîíãîë Óëñûí âàëþòûí ãàäààä íººö 1. Ìîíãîë Óëñûí âàëþòûí ãàäààä íººö íü òºðèéí ýðõ á¿õèé áàéãóóëëàãûí áîëîí àðèëæààíû áàíêíû ýçýìøèëä áàéãàà: 1/ ãàäààä îðíû áàíê, ñàíõ¿¿ãèéí áàéãóóëëàãàä õàäãàëæ áàéãàà ìºíãºæñºí àëò; 2/ ÷ºëººòýé õºðâºäºã ãàäààä âàëþò; 3/ ãàäààäàä ÷ºëººòýé òºëºãäºõ áîëîí ãàäààäûí ¿íýò öààñíû çàõ äýýð áîðëîãäîõ á¿õ òºðëèéí ¿íýò öààñ; 4/ ýíý õýñãèéí 1, 2-ò çààñíààñ áóñàä îëîí óëñûí õýìæýýíä âàëþòûí íººöºä òîîöîãääîã ¿íýò ç¿éëèéí àêòèâààñ á¿ðäýíý. 2. Òºðèéí ºì÷èä áàéãàà ýíý ç¿éëèéí 1 äýõ õýñýãò çààñàí ç¿éë íü òºðèéí ýðõ á¿õèé áàéãóóëëàãûí ýçýìøèëä áàéãàà âàëþòûí ãàäààä íººöºä õàìààðíà.
Íèéòëýãäñýí:"Òºðèéí ìýäýýëýë" ñýòã¿¿ë, 1994 îí, Äóãààð 6, Õóóäàñ 432-441 äýõü òàë
1
ÌÎÍÃÎË ÓËÑÛÍ ÕÓÓËÜ 3. Ìîíãîë Óëñûí áîëîí òºðèéí ýðõ á¿õèé áàéãóóëëàãûí ýçýìøèëä áàéãàà âàëþòûí ãàäààä öýâýð íººöèéã âàëþòûí ãàäààä íººö òóñ á¿ðèéí íèéò ä¿íãýýñ ãàäààäààñ àâñàí õîëáîãäîõ áîãèíî õóãàöààò çýýë, õàäãàëàìæèéã õàñàæ òîäîðõîéëíî. 5 äóãààð ç¿éë. Ìîíãîë Óëñûí âàëþòûí çàõ, õàíø 1. Ýðõ á¿õèé áàíê, áèðæ, áðîêåðèéí êîìïàíèàñ ýðýëò, íèéë¿¿ëýëòèéí ¿íäñýí äýýð õèéæ áàéãàà âàëþòûí õóäàëäàà àðèëæààíû ¿éë àæèëëàãààã Ìîíãîë Óëñûí âàëþòûí çàõ ãýíý. 2. Ìîíãîëáàíê òºãðºãèéí ãàäààä âàëþòòàé õàðüöàõ õàíøèéã âàëþòûí çàõ äýýð àðèëæààíû áàíêóóäûí õóäàëäñàí, õóäàëäàæ àâñàí ãàäààä âàëþòûí õàíøèä ¿íäýñëýí òóñ óëñûí ãàäààä õóäàëäààíä çîíõèëîí õýðýãëýæ áàéãàà òîãòâîðòîé õàíø á¿õèé ÷ºëººòýé õºðâºäºã àëü íýã ãàäààä âàëþòûí òóõàéí ¿åèéí õàíøòàé æèøèí òîãòîîæ íèéòýä çàðëàíà. 3. Òºãðºãèéí ãàäààä âàëþòòàé õàðüöàõ õàíøèéã óðüä ºäðèéí õàíøààñ 5 áóþó ò¿¿íýýñ äýýø õóâèéí õýëáýëçýëòýéãýýð ºñãºõ áóþó áóóðóóëàõ òîõèîëäîëä Ìîíãîë Óëñûí Åðºíõèé ñàéäòàé çºâøèëöºíº. Ǻâøºëöººíä õ¿ðýýã¿é íü Ìîíãîëáàíêíû Åðºíõèéëºã÷ øèéäâýð ãàðãàõàä ñààä áîëîõã¿é. 4. Àðèëæààíû áàíê íü âàëþòûí çàõûí ýðýëò, õýðýãöýýíä ¿íäýñëýí âàëþò õóäàëäàõ, õóäàëäàí àâàõ ººðèéí õàíøèéã òîãòîîíî. 5. Òºñºâ, ãààëèéí òîîöîîíä Ìîíãîëáàíêíààñ òîãòîîñîí õàíøèéã õýðýãëýíý.
ÕΨÐÄÓÃÀÀÐ Á¯ËÝÃ
ÂÀËÞÒÛÍ ÇÎÕÈÖÓÓËÀËÒÛÍ ÒÀËÀÀÐ ÒªÐÈÉÍ ÁÀÉÃÓÓËËÀÃÓÓÄÛÍ ÝÄËÝÕ Á¯ÐÝÍ ÝÐÕ
6 äóãààð ç¿éë. Óëñûí Èõ Õóðëûí á¿ðýí ýðõ Óëñûí Èõ Õóðàë âàëþòûí çîõèöóóëàëòûí òàëààð äàðààõü á¿ðýí ýðõèéã õýðýãæ¿¿ëíý: 1/ âàëþòûí òàëààðõ òºðèéí áîäëîãûã òîäîðõîéëîõ; 2/ ãàäààäààñ àâàõ Çàñãèéí ãàçðûí çýýë, Ìîíãîë Óëñûí ãàäààä òºëáºðèéí òýíöëèéí òºñëèéã õÿíàí øèéäâýðëýõ; 3/ òºðèéí ºì÷èä áàéâàë çîõèõ âàëþòûí ãàäààä öýâýð íººöèéí äîîä õýìæýýã òîãòîîõ; 4/ óëñûí íººöºä áàéãàà öýâýðø¿¿ëñýí àëòûã âàëþòûí ã¿éëãýýíä îðóóëàõ òóõàé øèéäâýð ãàðãàõ; 5/ õóóëü òîãòîîìæèä çààñàí áóñàä á¿ðýí ýðõ. 7 äóãààð ç¿éë. Çàñãèéí ãàçðûí á¿ðýí ýðõ Çàñãèéí ãàçàð âàëþòûí çîõèöóóëàëòûí òàëààð äàðààõü á¿ðýí ýðõèéã õýðýãæ¿¿ëíý: 1/ ãàäààä âàëþòûí ýõ ¿¿ñâýðèéã íýìýãä¿¿ëýõ, òºëáºðèéí òýíöëèéã ñàéæðóóëàõ àðãà õýìæýý àâàõ; 2/ Ìîíãîë Óëñûí ãàäààä òºëáºðèéí òýíöýë çîõèîæ, áèåëýëòýä íü õÿíàëò òàâèõ; 3/ ãàäààäààñ àâàõ Çàñãèéí ãàçðûí çýýë, ò¿¿íèé òºëáºðòýé õîëáîãäñîí ñàíàë áîëîâñðóóëàõ, õýðýãæ¿¿ëýõ; 4/ õóóëü òîãòîîìæèä çààñàí áóñàä á¿ðýí ýðõ. 8 äóãààð ç¿éë. Ìîíãîëáàíêíû á¿ðýí ýðõ Ìîíãîëáàíê íü âàëþòûí çîõèöóóëàëòûí òàëààð äàðààõü á¿ðýí ýðõèéã õýðýãæ¿¿ëíý: 1/ óëñûí õýìæýýíä âàëþòûí ã¿éëãýýã çîõèöóóëæ, õýðýãæ¿¿ëýõ; 2/ óëñûí âàëþòûí ãàäààä íººöèéã íýìýãä¿¿ëýõ àðãà õýìæýý àâàõ; 3/ Ìîíãîë Óëñûí áîëîí ãàäààäûí âàëþòûí çàõ äýýð ýðõ õýìæýýíèéõýý äîòîð âàëþòûí ã¿éëãýý, ãàäààä òºëáºð, òîîöîî ýðõëýõ; 4/ òºðèéí ºì÷èä áàéâàë çîõèõ âàëþòûí ãàäààä öýâýð íººöèéí äîîä õýìæýý òîãòîîõ òóõàé ñàíàë áîëîâñðóóëæ øèéäâýðë¿¿ëýõ, ò¿¿íèéã õàäãàëàõ, îíîâ÷òîé, ¿ð àøèãòàé áàéðøóóëàõ; 5/ Çàñãèéí ãàçðûí âàëþòûí ã¿éëãýý, ãàäààä òºëáºð, òîîöîîã ã¿éöýòãýõ; 6/ áàéíãà îðøèí ñóóã÷èä ãàäààä òºëáºð, òîîöîî õèéõ áîëîí ãàäààä áýëýí âàëþòààð ã¿éëãýý ýðõëýõýä õÿíàëò òàâèõ; /Ýíý çààëòûã 2001 îíû 11 ä¿ãýýð ñàðûí 30-íû ºäðèéí õóóëèà𠺺ð÷ëºí íàéðóóëñàí./ 7/ âàëþòûí ã¿éëãýýíèé òàéëàí, ìýäýý ãàðãàõ æóðìûã òîãòîîõ; 8/ âàëþòûí ã¿éëãýýíèé íýãäñýí òàéëàí, ìýäýýã Óëñûí Èõ Õóðàëä óëèðàë á¿ð îðóóëæ áàéõ; 9/ õóóëü òîãòîîìæèä çààñàí áóñàä á¿ðýí ýðõ.
Íèéòëýãäñýí:"Òºðèéí ìýäýýëýë" ñýòã¿¿ë, 1994 îí, Äóãààð 6, Õóóäàñ 432-441 äýõü òàë
2
ÌÎÍÃÎË ÓËÑÛÍ ÕÓÓËÜ
ÃÓÐÀÂÄÓÃÀÀÐ Á¯ËÝÃ
ÂÀËÞÒÛÍ Ã¯ÉËÃÝÝ ÕÈÉÕ
9 ä¿ãýýð ç¿éë. Âàëþòûí ã¿éëãýý 1. Âàëþò õóäàëäàõ, õóäàëäàí àâàõ, õàäãàëàõ, çýýëäýõ, øèëæ¿¿ëýõ, áàéðøóóëàõ, áàðüöààëàõ, óëñûí õèëýýð îðóóëàõ, ãàðãàõòàé õîëáîîòîé ¿éë àæèëëàãààã âàëþòûí ã¿éëãýý ãýíý. 2. Áàíê íü ãàäààä âàëþòûí ã¿éëãýýã ò¿¿íòýé òýíöýõ õýìæýýíèé ¿íäýñíèé âàëþòûí ã¿éëãýýòýé íýãýí çýðýã ã¿éöýòãýíý. 3. Ìîíãîë Óëñûí ¿íäýñíèé âàëþò, ÷ºëººòýé õºðâºäºãã¿é ãàäààä âàëþòûã Ìîíãîë Óëñûí õèëýýð îðóóëàõ, ãàðãàõ, âàëþòûí ã¿éëãýýíä àøèãëàõ æóðìûã Ìîíãîëáàíêíû Åðºíõèéëºã÷, Ñàíãèéí ñàéä õàìòðàí áàòàëíà. 10 äóãààð ç¿éë. Ìîíãîëáàíêíû ýðõëýõ âàëþòûí ã¿éëãýý 1. Ìîíãîëáàíê íü Ìîíãîë Óëñûí âàëþòûí ãàäààä íººöèéã íýìýãä¿¿ëýõ, çîõèöóóëàõ çîðèëãîîð òóñ óëñûí áîëîí ãàäààä îðíû áàíê, áóñàä àæ àõóéí íýãæ, áàéãóóëëàãà, èðãýäýýñ âàëþò, öýâýðø¿¿ëñýí àëò õóäàëäàí àâ÷ áîëíî. 2. Ìîíãîëáàíê íü òºãðºãèéí õàíøèéã òîãâîðòîé áàéëãàõ çîðèëãîî𠺺ðèéí ýçýìøèëä áàéãàà âàëþòûí ãàäààä íººöººñ ãàäààä âàëþòûã õóäàëäàíà. 11 ä¿ãýýð ç¿éë. Àðèëæààíû áàíêíû ýðõëýõ âàëþòûí ã¿éëãýý, ýðõ, ¿¿ðýã 1. Àðèëæààíû áàíê íü Ìîíãîëáàíêíààñ îëãîñîí çºâøººðëèéí õ¿ðýýíä âàëþòûí ã¿éëãýýíèé äàðààõü ¿éë àæèëëàãààã ýðõýëæ áîëíî: 1/ ãàäààä âàëþòûí áýëýí áóñ òºëáºð, òîîöîîíû ¿éë àæèëëàãàà ýðõëýõ; 2/ ãàäààä âàëþòûã áýëíýýð õóäàëäàõ, õóäàëäàí àâàõ; 3/ áàéíãà áîëîí ò¿ð îðøèí ñóóã÷äûí íýð äýýð ãàäààä âàëþòûí äàíñ íýýæ, ã¿éëãýý õèéõ; 4/ ãàäààä âàëþòààð çýýë îëãîõ, áàòàëãàà ãàðãàõ çýðýã àêòèâ, ïàññèâûí á¿õ òºðëèéí àæèë, ã¿éëãýý ýðõëýõ. 2. Âàëþòûí ã¿éëãýý ýðõýëæ áàéãàà àðèëæààíû áàíê äàðààõü ¿¿ðýãòýé áàéíà: 1/ âàëþòûí ã¿éëãýýíèé òàëààðõ òàéëàí, ìýäýýã òîãòîîñîí æóðìûí äàãóó ãàðãàõ, ìýäýýëæ áàéõ; 2/ òºãðºãèéí õàíøèä íºëºº ¿ç¿¿ëýõ¿éö ã¿éëãýýã Ìîíãîëáàíêíû çºâøººð뺺ð ã¿éöýòãýõ; 3/ õàðèëöàã÷èéíõàà ãàäààä âàëþòûí äàíñíû íóóöûã õàäãàëæ, íàéäâàðòàé áàéäëûã õàíãàõ; 4/ ãàäààä âàëþòûí ã¿éëãýýã õàðèëöàã÷èéí àíõíû øààðäëàãààð õèéõ, õºðºíãèéíõ íü ¿ëäýãäýëä õ¿¿ òºëºõ. 3. Àðèëæààíû áàíê íü ãàäààä âàëþòûí àæèë, ¿éë÷èëãýýíäýý íîãäóóëàõ øèìòãýëèéã ººðºº òîãòîîíî. 12 äóãààð ç¿éë. Àæ àõóéí íýãæ, áàéãóóëëàãà, èðãýäèéí ãàäààä âàëþòûí ã¿éëãýý 1. Ýíý õóóëèéí 3 äóãààð ç¿éëèéí 7 äàõü õýñãèéí 2, 3 ìºí ç¿éëèéí 8 äàõü õýñýãò çààñàí áàéíãà áóþó ò¿ð îðøèí ñóóã÷èä íü ãàäààä âàëþòûã õóäàëäàõ, õóäàëäàí àâàõ áîëîí çýýëäýõ, øèëæ¿¿ëýõ àæèëëàãààã çºâõºí Ìîíãîëáàíê, ò¿¿íýýñ ýðõ îëãîñîí àðèëæààíû áàíêààð äàìæóóëàí ã¿éöýòãýíý. 2. Ýíý õóóëèéí 3 äóãààð ç¿éëèéí 7 äàõü õýñãèéí 2, 3-ò çààñàí áàéíãà îðøèí ñóóã÷ íü îðëîãîî ãàäààä âàëþòààð áýëíýýð áóþó áýëýí áóñ òºëáºðèéí õýðýãñëýýð àâñàí áîë Ìîíãîëáàíêíààñ ýðõ îëãîñîí àðèëæààíû áàíêèíä óã îðëîãûã àâñàí ºäðººñ õîéø 60 õîíîãèéí äîòîð õóäàëäàõ áóþó õàäãàëóóëíà. 3. Ãàäààä áýëýí âàëþòààð àæèë, ¿éë÷èëãýý ýðõýëæ áóé ýíý õóóëèéí 3 äóãààð ç¿éëèéí 7 äàõü õýñãèéí 2-ò çààñàí áàéíãà îðøèí ñóóã÷ íü ºäºð òóòìûí ã¿éëãýý õèéõýä øààðäàãäàõààñ áóñàä ãàäààä âàëþòûã Ìîíãîëáàíêíààñ òîãòîîñîí æóðìûí äàãóó çîõèõ õóãàöààíä áàíêèíä õóäàëäàõ áóþó õàäãàëóóëíà. 4. Ìîíãîë Óëñûí èðãýä áîëîí ýíý õóóëèéí 3 äóãààð ç¿éëèéí 7 äàõü õýñãèéí 2, 3-ò çààñàí áàéíãà îðøèí ñóóã÷ íü ãàäààäàä õºðºí㺠áàéðøóóëàõ, çýýë, òóñëàìæ îëãîõäîî Ñàíãèéí ÿàìàíä á¿ðòã¿¿ëíý. 5. Áàéíãà áîëîí ò¿ð îðøèí ñóóã÷ íü àðèëæààíû áàíêíààñ ãàäààä âàëþò õóäàëäàí àâàõ, çýýëäýõ, áàíêèíä õóäàëäàõ, çýýëä¿¿ëýõ ãýðýý, çýýëèéí áàòàëãààã áè÷ãýýð ¿éëäýíý. 13 äóãààð ç¿éë. Âàëþòûã Ìîíãîë Óëñûí õèëýýð îðóóëàõ, ãàðãàõ 1. Ìîíãîë Óëñûí áîëîí ãàäààäûí èðãýí, õàðüÿàëàëã¿é õ¿í âàëþòûã ãààëèéí áàéãóóëëàãàä áè÷ãýýð ìýä¿¿ëñýí òîî, õýìæýýãýýð òóñ óëñûí õèëýýð îðóóëæ áîëíî. 2. Ìîíãîë Óëñàä áàéíãà áîëîí ò¿ð îðøèí ñóóã÷ ãàäààäûí èðãýí, õàðüÿàëàëã¿é õ¿í âàëþòûã äîð äóðäñàí æóðìààð òóñ óëñûí õèëýýð ãàðãàæ áîëíî: 1/ ãàäààä òºëáºð, òîîöîîíû ýðõ á¿õèé àðèëæààíû áàíêíààñ õóäàëäàí àâñàí, ÷ºëººòýé õºðâºäºã ãàäààä âàëþòûã òóõàéí áàíêíû íîòîëãîî áè÷ãýýð; 2/ ãàäààäààñ îðóóëæ èðñýí áîë ò¿¿íèéãýý íîòëîõ ãààëèéí ìýä¿¿ëãýýð;
Íèéòëýãäñýí:"Òºðèéí ìýäýýëýë" ñýòã¿¿ë, 1994 îí, Äóãààð 6, Õóóäàñ 432-441 äýõü òàë
3
ÌÎÍÃÎË ÓËÑÛÍ ÕÓÓËÜ 3/ ºâ çàëãàìæëàí àâñàí áîëîí áóñäààñ áýëýãëýñýí áîë ò¿¿íèéãýý òóñ óëñûí íîòàðèàòûí áàéãóóëëàãûí íîòîëãîî áè÷ãýýð; 4/ Ìîíãîë Óëñûí õóóëü òîãòîîìæèä çààñíààð. 3. Ìîíãîë Óëñûí èðãýí ÷ºëººòýé õºðâºäºã ãàäààä âàëþòûã õóóëèàð õÿçãààð òîãòîîãîîã¿é áîë ãààëüä ìýä¿¿ëñýí òîî, õýìæýýãýýð òóñ óëñûí õèëýýð ãàäààäàä ãàðãàæ áîëíî. 14 ä¿ãýýð ç¿éë. Ãàäààä âàëþòûí çýýë, òºëáºð, òîîöîî 1. Ãàäààä îðîí áîëîí îëîí óëñûí áàíê, ñàíõ¿¿ãèéí áàéãóóëëàãààñ Çàñãèéí ãàçðûí øóãàìààð àâñàí ãàäààä çýýë, òóñëàìæèéí íýãäñýí á¿ðòãýëèéã Ñàíãèéí ÿàì õºòºëíº. 2. Çàñãèéí ãàçðûí øóãàìààð àâàõ ãàäààä çýýëèéí áàòàëãààã Çàñãèéí ãàçðûí çºâøººðñíººð Ñàíãèéí ñàéä ãàðãàíà. Ñàíãèéí ñàéäûí áàòàëãààã¿é àâñàí çýýëèéí òºëáºðèéã Çàñãèéí ãàçàð õàðèóöàõã¿é. 3. Ãàäààä îðîí áîëîí îëîí óëñûí áàíê, ñàíõ¿¿ãèéí áàéãóóëëàãààñ àâñàí çýýë, òóñëàìæèéí õºðºíãèéã Çàñãèéí ãàçàð íü Ìîíãîëáàíê áîëîí ò¿¿íýýñ ãàäààä òºëáºð, òîîöîîíû ýðõ îëãîñîí àðèëæààíû áàíê, áóñàä àæ àõóéí íýãæ, áàéãóóëëàãàä ãýðýýãýýð õóäàëäàõ áóþó çýýëä¿¿ëæ áîëíî. 4. Ýíý ç¿éëèéí 3 äàõü õýñýãò çààñàí çýýëèéí ãýðýýíä õ¿¿, òºëºõ õóãàöàà, çîðèóëàëò, õ¿ëýýõ õàðèóöëàãà çýðãèéã òàëóóä õàðèëöàí òîõèðîëöîæ òóñãàíà. 5. Çàñãèéí ãàçðûí ãàäààäààñ àâñàí çýýëèéã àøèãëàã÷ áàíê, áóñàä àæ àõóéí íýãæ, áàéãóóëëàãà íü óã çýýëèéã ýðã¿¿ëæ òºëºõ õºðºíãèéí ýõ ¿¿ñâýðèéã òóõàé á¿ð á¿ðä¿¿ëæ òºñºâò òºëíº. 6. Àæ àõóéí íýãæ, áàéãóóëëàãà, èðãýí ººðñäèéí ãàäààäààñ àâñàí âàëþòûí çýýëèéã Ìîíãîë áàíêèíä á¿ðòã¿¿ëíý. /Ýíý õýñãèéã 2001 îíû 11 ä¿ãýýð ñàðûí 30-íû ºäðèéí õóóëèà𠺺ð÷ëºí íàéðóóëñàí./ 7.Òºñâèéí ñàíõ¿¿æèëòýýð õèéõ ãàäààä òºëáºðèéã çºâõºí òóõàéí ñàíõ¿¿ãèéí áàéãóóëëàãûí çºâøººð뺺ð ã¿éöýòãýíý. 8. Ñàíãèéí ÿàì íü Çàñãèéí ãàçðûí âàëþòûí ã¿éëãýý, ãàäààä òºëáºð òîîöîîã áàíêààð äàìæóóëàí õèéíý. 9. Áàéíãà áîëîí ò¿ð îðøèí ñóóã÷ íü Ìîíãîëáàíêíààñ ãàäààä òºëáºð, òîîöîîíû ýðõ îëãîñîí àðèëæààíû áàíê áîëîí òóñ óëñûí íóòàã äýâñãýðò áàéãàà ãàäààäûí áàíêíû ñàëáàðò ãàäààä âàëþòûí äàíñòàé áàéæ áîëíî.
ĪЪÂįÃÝÝÐ Á¯ËÝÃ
ÂÀËÞÒÛÍ Ã¯ÉËÃÝÝÍÄ ÒÀÂÈÕ ÕßÍÀËÒ
15 äóãààð ç¿éë. Õÿíàëò òàâèõ áàéãóóëëàãà Ìîíãîë Óëñ äàõü àæ àõóéí íýãæ, áàéãóóëëàãûí âàëþòûí ã¿éëãýýíä Çàñãèéí ãàçàð, Ìîíãîëáàíê ººðñäèéí á¿ðýí ýðõèéí äàãóó õÿíàëò òàâèíà. 16 äóãààð ç¿éë. Âàëþòûí õÿíàëòûí óëñûí áàéöààã÷ 1.Âàëþòûí õÿíàëòûã Óëñûí åðºíõèé áàéöààã÷, Óëñûí àõëàõ áàéöààã÷, óëñûí áàéöààã÷èä õýðýãæ¿¿ëíý. 2. Âàëþòûí õÿíàëòûí Óëñûí åðºíõèé áàéöààã÷ íü Ìîíãîëáàíêíû åðºíõèéëºã÷, Óëñûí àõëàõ áàéöààã÷ íü âàëþòûí àñóóäëûã ýðõýëñýí Ìîíãîëáàíêíû äýä åðºíõèéëºã÷ áàéíà. 3. Âàëþòûí õÿíàëòûí óëñûí áàéöààã÷èéã Óëñûí åðºíõèé áàéöààã÷ òîìèëíî. 17 äóãààð ç¿éë. Âàëþòûí õÿíàëòûí áàéãóóëëàãûí ¿¿ðýã, óëñûí áàéöààã÷èéí á¿ðýí ýðõ 1. Ìîíãîëáàíê íü äàðààõü ¿íäñýí ¿¿ðýãòýé áàéíà: 1/ âàëþòûí çîõèöóóëàëòûí òóõàé õóóëü òîãòîîìæèéí áèåëýëòèéã èðãýä, àæ àõóéí íýãæ, áàéãóóëëàãàä ºì÷èéí òºðºë, õýëáýð, õàðüÿàëàë õàðãàëçàõã¿éãýýð õÿíàí øàëãàõ; 2/ âàëþòûí ã¿éëãýýòýé õîëáîîòîé áàðèìò, ñýëòèéã øàëãàõ; 3/ âàëþòûí ã¿éëãýý, ãàäààä òºëáºð, òîîöîîíû àæèëëàãààíû òàëààðõ á¿ðòãýë, òàéëàí, ìýäýýíèé ¿íýí çºâèéã øàëãàõ; 4/ ýðõ á¿õèé áàéãóóëëàãààñ õóóëü òîãòîîìæèä íèéö¿¿ëýí ãàðãàñàí ýðõèéí àêòûã âàëþòûí ã¿éëãýýíä ìºðäºæ áàéãààã øàëãàõ. 2. Çàñãèéí ãàçàð Ìîíãîë Óëñûí îëîí óëñûí ãýðýý, õóóëüä çààñàí ¿íäýñëýëýý𠺺ðèéí ýçýìøèëä áàéãàà âàëþòûí àøèãëàëò, çàðöóóëàëòàä õÿíàëò òàâèõ áºãººä èéíõ¿¿ õÿíàëòàà Ñàíãèéí ÿàìààð äàìæóóëàí õýðýãæ¿¿ëíý. 3. Óëñûí áàéöààã÷ íü âàëþòûí õÿíàëòûí ¿¿ðãýý áèåë¿¿ëýõäýý äàðààõü á¿ðýí ýðõèéã õýðýãæ¿¿ëíý: 1/ âàëþòûí ã¿éëãýý, ãàäààä òºëáºð, òîîöîîíä õîëáîãäîõ áàðèìò ñýëòèéã ¿çýõ, õîëáîãäîõ àëáàí òóøààëòàí, èðãýíýýñ ìýäýý, òîäîðõîéëîëò, òàéëáàð, øààðäëàãàòàé áàðèìòûí õóóëáàðûã ãàðãóóëàí àâàõ;
Íèéòëýãäñýí:"Òºðèéí ìýäýýëýë" ñýòã¿¿ë, 1994 îí, Äóãààð 6, Õóóäàñ 432-441 äýõü òàë
4
ÌÎÍÃÎË ÓËÑÛÍ ÕÓÓËÜ 2/ âàëþòûí ã¿éëãýý, òºëáºð, òîîöîîã õÿíàõ, øàëãàëòûí ä¿íãýýð àêò òîãòîîæ, ã¿éöýòãýëèéã õàíãàõ. Óëñûí áàéöààã÷èéí àêò íü âàëþòûí õÿíàëòûí Óëñûí åðºíõèé áóþó Óëñûí àõëàõ áàéöààã÷èéí áàòàëñíààð õ¿÷èí òºãºëäºð áîëíî. Òàâüñàí àêòàä õîëáîãäîõ àëáàí òóøààëòàí, èðãýíýýð ãàðûí ¿ñýã çóðóóëíà. Òýäãýýðýýñ óóë àêòûã õ¿ëýýí çºâøººðºõã¿é áîë òàéëáàð ãàðãóóëíà; 3/ èëýðñýí çºð÷ëèéã àðèëãàõ òàëààð õóãàöààòàé ¿¿ðýã ºãºõ, øààðäëàãà òàâèõ; 4/ òàâüñàí øààðäëàãûã áèåë¿¿ëýýã¿é, õóóëü òîãòîîìæ çºð÷ñºí ýòãýýäýä ýíý õóóëü áîëîí áóñàä õóóëüä çààñàí çàõèðãààíû õàðèóöëàãà õ¿ëýýëãýõ; 5/ õóóëèéí çààëòûã çºð÷ñºí áîë ãàäààä òºëáºð, òîîöîî õèéõ, âàëþòûí ã¿éëãýý ýðõëýõ çºâøººðëèéã öóöëàõ òàëààð âàëþòûí õÿíàëòûí Óëñûí åðºíõèé áàéöààã÷èä ñàíàë òàâèõ; 6/ âàëþòûí çîõèöóóëàëòûí òóõàé õóóëü òîãòîîìæ çºð÷ñºí íü ãýìò õýðãèéí øèíæòýé áàéâàë õîëáîãäîõ áàðèìò, ñýëòèéã õýðýã á¿ðòãýõ, ìºðäºí áàéöààõ áàéãóóëëàãàä øèëæ¿¿ëýõ. 4. Âàëþòûí õÿíàëòûí Óëñûí áàéöààã÷ íü âàëþòûí ¿éë àæèëëàãààíä òàâèõ õÿíàëòûí ÿâöàä îëæ ìýäñýí èðãýä, áàéãóóëëàãà, áàíê, áóñàä àæ àõóéí íýãæèéí âàëþòûí õºðºíãº, õóäàëäààíû íóóöûã õàäãàëàõ ¿¿ðýãòýé. 5. Âàëþòûí õÿíàëòûí áàéãóóëëàãûí àëáàí òóøààëòàí íü ¿¿ðãýý çîõèõ ¸ñîîð áèåë¿¿ëýýã¿é òîõèîëäîëä ò¿¿íä õóóëü òîãòîîìæèä çààñàí õàðèóöëàãà õ¿ëýýëãýíý. 6. Àæ àõóéí íýãæ, áàéãóóëëàãà, èðãýäèéí âàëþòûí ã¿éëãýýíèé òàëààðõ ìàðãààíûã ø¿¿õýýð øèéäâýðëýíý. 18 äóãààð ç¿éë. Õóóëü òîãòîîìæ çºð÷èã÷äºä õ¿ëýýëãýõ õàðèóöëàãà 1. Âàëþòûí çîõèöóóëàëòûí òóõàé õóóëü òîãòîîìæ çºð÷ñºí íü ýð¿¿ãèéí õàðèóöëàãà õ¿ëýýëãýõýýðã¿é áîë äîð äóðäñàí çàõèðãààíû øèéòãýëèéã íîãäóóëíà: 1/ ýíý õóóëèéí 12 äóãààð ç¿éëèéí 4 äýõ õýñãèéí çààëòûã çºð÷ñºí èðãýíèéã 5000-50000, áàéãóóëëàãà, àæ àõóéí íýãæèéã 50000-250000 òºãðºãººð, ìºí ç¿éëèéí 2 äàõü õýñãèéí çààëòûã çºð÷ñºí áàéãóóëëàãà, àæ àõóéí íýãæèéã 50000-100000 òºãðºãººð òîðãîõ; 2/ ýíý õóóëèéí 11 ä¿ãýýð ç¿éëèéí 2 äàõü õýñãèéí 2, 3, 4 äýõ çààëòûã çºð÷ñºí áîë 50000-100000 òºãðºãººð òîðãîõ; 3/ ýíý õóóëèéí 14 ä¿ãýýð ç¿éëèéí 6 äàõü õýñãèéí çààëòûã çºð÷ñºí èðãýíèéã 50000 õ¿ðòýë, àæ àõóéí íýãæ áàéãóóëëàãûã 100000 õ¿ðòýë òºãðºãººð òîðãîõ. 4/ýíý õóóëèéí 12 äóãààð ç¿éëèéí 1 äýõ õýñãèéí çààëòûã çºð÷ñºí èðãýíèéã 20000-50000, àæ àõóéí íýãæ, áàéãóóëëàãûã 50000-100000 òºãðºãººð òîðãîõ; 5/Ìîíãîëáàíêíû çºâøººðºëã¿éãýýð áóþó îëãîãäñîí çºâøººðëèéí õ¿ðýýíýýñ ãàäóóð ýíý õóóëèéí 11 ä¿ãýýð ç¿éëèéí 1 äýõ õýñýãò çààñàí ¿éë àæèëëàãàà ÿâóóëñàí áîë õóóëü áóñààð îëñîí îðëîãûã õóðààæ, 50000-250000 òºãðºãººð òîðãîõ. 2. Âàëþòûí çîõèöóóëàëòûí òóõàé õóóëü òîãòîîìæ çºð÷ñºíººñ áóñäàä ó÷ðóóëñàí õîõèðëûã ãýì áóðóóòàé ýòãýýäýýð õóóëü òîãòîîìæèéí äàãóó íºõºí òºë¿¿ëíý. 19 ä¿ãýýð ç¿éë. Õóóëü õ¿÷èí òºãºëäºð áîëîõ Ýíý õóóëèéã 1994 îíû 6 äóãààð ñàðûí 1-íèé ºäðººñ ýõëýí äàãàæ ìºðäºíº. ÌÎÍÃÎË ÓËÑÛÍ ÈÕ ÕÓÐËÛÍ ÄÀÐÃÀ
Í.ÁÀÃÀÁÀÍÄÈ
/Ýíý õóóëèíä 2001 îíû 11 ä¿ãýýð ñàðûí 30-íû ºäðèéí õóóëèàð îðóóëñàí ººð÷ëºëòèéã òóñãàâ./
Íèéòëýãäñýí:"Òºðèéí ìýäýýëýë" ñýòã¿¿ë, 1994 îí, Äóãààð 6, Õóóäàñ 432-441 äýõü òàë
5