1
รวยแล้ วไม่ โกงจริงหรือ? ระพี สาคริก
่ ผานมามี ่ ่ งเรื อง “คนรวยแล้ วไม่ โกง” เพราะเชื อวา่ ชวงที ประชาชนกลาวถึ ่ ่ ่ “ชี วิตผ่ าน มี เงิ นมากพอแล้วคงไมโลภโมโทสั น หรื ออี กนัยหนึ งอาจกลาววา ่ งจากเวลาผานพ้ ่ นมาพอสมควร คนกเริ็ มสงสัยวา่ มาถึงจดที ุ !พอแล้ ว” แตหลั ความเชื อที มีอยู่ในอดี ตนั+ นเป็ นจริ งหรื อไม่ เพราะสิ งที ปรากฏมันสวนทางกบั ความจริ ง ่ ผูเ้ ขียนไมมี่ เจตนาจะวาใคร โดยที ถือวา่ ใครมีนิสัยเป็ นอย่ างไรมันก็เป็ น ่ กลาวกนวาทํ ่ ั ่ าดี ไม่ ดีกไ็ ด้ แก่ ตัวเอง แตการนํ ่ ธรรมชาติของผ้ ูน*ัน อยางที าเรื องนี+ ่ ั มาเขียน เนื องจากประสบการณ์ชีวิตรวมกบความจริ งที อยู่ในใจมาโดยตลอด มันสอนให้มองเห็นเงื อนปมซึ งแฝงอยูใ่ นรากฐานจิตใจตนเอง ดังนั+ นจึงมีเจตนา ที จะชี+ ให้คนเห็นเหตุผลเพื อใช้เป็ นเครื องประดับความรู้มากกวา่ ่ ่ ั ่ เนื องจากตัวเองมีรากฐานความคิดที อิสระ ไมคอยจะยึ ดติดอยูก่ บอะไรตอ ่ มิ อะไรจากภายนอก ดังนั+ นประสบการณ์ที ผ่านพ้นมาแล้วจึ งชวยให้ มีโอกาส มองเห็นความจริ งได้ว่า คนไทยส่ วนใหญ่ ถูกอิทธิพลเงินและวัตถครอบงํ าภมิู ุ ั ปแบบซึ งปรากฏเห็นได้จากภายนอกมากกวาจะมอง ่ ปัญญา ทําให้ยดึ ติดอยูก่ บรู ทะลุไปเห็นที!มาที!ไปของสิ! งนั*น ่ ่ งมักมองความรวยความจนไปยึดติดอยู่กบเงิ ั นและ ดังนั+ นคนสวนใหญจึ ่ ่ รู ปวัตถุ แทนที จะมองเห็นที มาที ไปของชี วิตบุคคลในอดี ต วากวาจะมาถึ งตรง ่ ่ +าไว้เสมอวา่ ทุกสิ งทุกอยางคว ่ นั+ นควรมีเงื อนปมตางๆแฝงอยู ด่ ว้ ย ดังที เคยกลาวยํ มองเห็นสองด้าน ด้านหนึ งคือเงื อนไขที อยูใ่ นรากฐานจิตใจตนเอง ซึ งคนลืมตัว ่ ปรากฏจากการกระทํา ่ + นเชิ ง สวนอี ่ กด้านหนึ งได้แกผลที มักมองข้ามไปอยางสิ ของคน ซึ งปรากฏเห็นได้จากภายนอก ดังนั+ นหากเข้าใจถึงความจริ งได้ว่าความ ่ ่ รวยความจนไมมี่ ใ นโลก ยกเว้น ไว้แ ตวาจะเอาสถานภาพของตั ว เองไป
2 ิ ่ เปรี ยบเทียบกับผูอ้ ื นทําให้เกดความรู ้สึกริ ษยาเพราะเขามีมากกวาเรา หรื อหยิ ง ่ ยโสดูถูกผูอ้ ื นเพราะเรามีมากกวาคนอื น หากเป็ นคนรักศักดิ8 ศรี ของตัวเอง แม้จะ ่ วกไมนํ ็ ่ าตนไปเปรี ยบเทียบกบเขา ั อยางที ่ สัจธรรม มองเห็นใครมีเงิ นมากกวาตั สอนไว้ว่าจงหยิ!งในศั กดิ1ศรี ของตัวเองหรื อ อี กนัยหนึ งจงภมิู ใจในตัวเอง สิ ง ่ ั ่ ้ จกั พอ แตคนเดี ่ : ยวนี+ แม้กระทัง ในระบบ ดังกลาวตรงกบความหมายของคํ าวารู ่ ่ นกนั เทากบสร้ ่ ั างนิ สัย การจัดการศึกษากมี็ บรรยากาศที หลอหลอมให้ คนแขงขั ั ให้นาํ ตนเองไปเปรี ยบเทียบกบคนอื น คนยุคนี+ จึงมักอิจฉาตาร้อนเห็นใครดีกวา่ ่ แทนที จะสงเสริ ่ มกนกลั ั บคิดทําลายกนั นอกจากนั+ นยังมีการสะสมทรัพย์ ไมได้ ่ นสุ ข และมีความรุ นแรงยิง ขึ+ น สมบัติเอาไว้ทบั ถมผูอ้ ื น จึงทําให้สงั คมอยูไ่ มเป็ ่ ท้ ี มี หรื ออีกนัยหนึ งอาจสรุ ปได้ว่า ยิ!งรวยยิ!งโลภหนักมากยิ!งขึน* สวนผู ่ ็ ่ ว เองให้อ ยู่ เ หนื อ ผูอ้ ื น ทรั พ ย์สิ น เงิ น ทองน้อ ยกวากพยายามหาวิ ธี ที จ ะเบงตั ั ่ ่ แก้ ปัญหาคอรัปชั!น แตแท้ ่ จริ งแล้วตัวผูม้ ีเงินมาก ประสาอะไรกบการกลาววาจะ ่ ดฉ้อ นัน แหละยิ งสะท้อนพฤติกรรมการปฏิบตั ิให้ชนรุ่ นหลังหรื อผูท้ ี ดอ้ ยกวาคิ ่ ่ เพราะรู้เทาไมถึ ่ ่ งการณ์ ราษฎ์บงั หลวงหนักมากยิง ขึ+ นกวาเกา หากจะเชื อวา่รวยแล้ วร้ ู จักพอหรื อยิ!งรวยยิ!งโลภ ควรมองย้อนกลับไปสู่ ่ จะยึดติดอยูก่ บความรวยความ ั อดีตของผูน้ + นั วา่ รวยขึน* มาเพราะเหตใด ุ มากกวาที ่ + นที จะ จน ผูม้ ีภูมิปัญญาซึ งหยัง รากลงลึกซึ+ งคือความจริ งซึ งอยูใ่ นใจตนเองเทานั ่ ่ ดเจน หากใครจะวาจิ ่ ตใจคนอานได้ ่ อานความจริ งเรื องนี+ ได้อยางชั ยากคงไม่ ั คคลผูอ้ ่านจะมีภูมิปัญญาลึกซึ+ งแคไหน ่ หาก เสมอไป ทั+ งนี+ และทั+ งนั+ นขึ+ นอยูก่ บบุ ่ ่ ่ ่ ถึงความจริ ง ลึ กซึ+ งกวายอมอานพฤติ ก รรมของผูท้ ี มีร ากฐานจิ ตใจตื+ น กวาได้ เสมอ ่ ่ ถูกผูอ้ ื น แม้จะอานความจริ ่ แตบุ่ คคลผูม้ ีภูมิปัญญาลึกซึ+ ง ยอมไมดู งจากใจ ่ หากวามี ่ นอ้ ยกวา่ ยอมมี ่ ความเมตตาสงสารมากกวาที ่ จะคิด ของผูท้ ี ดอ้ ยกวาตน ตําหนิ หรื อดูถูก
3 ่ อนมนุ ษย์มาตลอดชี วิต ่ นอกจากนั+ นบุคคลผูม้ ีคุณธรรมยอมให้ จิตใจแกเพื ิ โดยไมคิ่ ดอยากรํ ารวยหรื อสะสมทรัพย์สมบัติอะไรไว้มากมายเกนความพอดี ที จ ่ ยบงาย ่ ใช้ชีวิตอยูอ่ ยางเรี ่ ว เองไปเปรี ย บเที ย บกบผู ั อ้ ื น ยอม ่ ดํา รงชี วิ ต อยู่ อ ยางมี ่ การที ไ มเอาตั ่ สัจธรรมได้ ความสุ ข อีกทั+ งไมคิ่ ดที จะมีทรัพย์สินเงิ นทองมากมายนัก อยางที ่ วา่ “จงพอใจในสิ! งที!ตนมีอยู่” กลาวไว้ ่ ่ ฒนา การ บางคนอาจโต้แย้งวา่ ถ้าพอใจในสิ งที ตนมี อยู่สังคมยอมไมพั ่ ่ + นนาจะยั ่ งเป็ นผูท้ ี โลภมาก เพราะการพัฒนาสังคมหาใชเ่อาความโลภ กลาวเชนนั ่ โ อกาสพัฒ นาตัวเองอยาง ่ เข้า ไปผลักดันไม่ เนื องจากสิ ง ที อยู่ภายนอกยอมมี ่ งโดยที รู้ความจริ งวาการพั ่ อิสระอยูแ่ ล้ว ซึ งสังคมยุคนี+ ปรารถนาเป็ นอยางยิ ฒนา ็ งทุกราย โดยมีเวลาเป็ นเครื องพิสูจน์ ที เอาความโลภเข้าไปใส่ ในที สุดกพั ่ ที สุ ดภายในขอบเขตของตัวเอง เชนที ่ เพราะฉะนั+ นทุกคนควรทําอยางดี ่ ั ่ “จงเป็ นผู้รู้ เขาร้ ูเรา” สวนผลการพั ่ ่ การเปลี ยนแปลงไปตาม กลากนวา ฒนายอมมี ่ ที สุดจึ งไมต้่ องเกรงวาทุ ่ กสิ งทุกอยางจะไม ่ ่ เหตุผล เพราะฉะนั+ นการทําอยางดี ่ หากมี รากฐานเป็ นความจริ งยอมมี ่ โอกาสที จะพัฒนา พัฒนา เพราะสิ งตางๆ ่ งใน ตนเองให้เติบโตขึ+ นมาได้บนพื+ นฐานจิตใจที อิสระซึ งเป็ นที ตอ้ งการอยางยิ การจัดการศึกษาของสังคมปัจจุบนั ่ ว่า ถ้ าผู้ใหญ่ ไปมุ่งพัฒนาที!เด็กบนพืน* ฐานความทกข์ ผูเ้ ขียนเคยกลาวไว้ ุ และความโลภชีวติ อนาคตของเด็กย่ อมไม่ เสี ยหาย ทั+ งนี+ และทั+ งนั+ นเปรี ยบเสมือน ่ ่ ่ ผูใ้ หญยกความสํ าคัญของจิตใจเด็กไว้เหนื อตนเองอยูเ่ สมอ หาใชเอาแตความคิ ด ่ ่ร่ วมกนกบเด็ ั ั กควรมี ใจเย็นและอยู่อยาง ่ ตนเป็ นที ต+ งั ไม่ ดังนั+ น การที ผูใ้ หญอยู พิจารณาเหตุผลมากกวา่ ่ ว่า เด็กจะเสี ยคนก็เพราะผ้ ูใหญ่ ใช้ อารมณ์ ความ จึงมีความจริ งที กลาวไว้ โลภ โกรธ หลง ซึ งเรื องนี+ น่ าจะเป็ นทฤษฎีธรรมชาติ แทนที จะต้องไปศึกษาหา ่ นเป็ น ความรู้เรื องการจัดการศึกษาจากเมืองนอก แล้วนํากลับเข้ามาอวดตัววาฉั
4 ่ ผูร้ ู้และมีปริ ญญาสูงๆ สวนคนในสั งคมกมั็ กนิ ยมคนประเภทนี+ เสี ยด้วย เลยทําให้ ยิง พัฒนาสังคมกยิ็ ง ทรุ ดหนักชีวิตเด็กเลยป่ นปี+ มากขึ+ น และสังคมของผูใ้ หญยุ่ คนี+ มักโทษเด็ก จึงนิ ยมใช้อาํ นาจปราบปรามมากกวา่ ่ ว่า ผู้ใหญ่ ที!มีความร้ ู ความสามารถในการบริ หาร และ ผูเ้ ขียนเคยกลาวไว้ จัด การบคคลากรควรเป็ นผ้ ู ใ หญ่ ที! ส ามารถเปลี!ย นสภาพจิต ใจคนซึ! ง เคยทํ า ุ เสี ยหายให้ กลับเป็ นคนดีมีความคิดที!สร้ างสรรค์ ได้ แทนการเอาผิดและลงโทษ ่ ิ เพราะสิ งนี+ เป็ นเรื องงายเกนไปเหมาะสํ าหรับผูท้ ี ขาดภูมิปัญญา ตามมาด้วยนิสัย ่ ่ นที จะคดโกงผูอ้ ื นอยูเ่ สมอ มักง่ าย ซึ งคนประเภทนี+ ยอมหลี กเลี ยงไมพ้ ่่ ่ ดที จะคดโกงทุกรู ปแบบ อยางที ่ กลาว ่ ไมวาจะบริ หารงานเรื องใดยอมคิ ั ่ สังคมเผลอไมได้ ่ คนประเภทนี+ จะแทรกเข้าไปเอามาเป็ นของตัวโกงได้ กนวา ทุกรู ปแบบ ่ + จะหวังให้รู้จกั พอคงเป็ นไปได คนที ร ํารวยเงินทองขึ+ นมาบนนิ สยั อยางนี ่ ก ลาวกน ่ ั ว่ า สั น ดานคนเป็ นสิ! ง แก้ ไ ขได้ ย ากจนกว่ า จะถกสั ยาก อยางที ู ง คม ็ ให้เห็นกนั ลงโทษหนัก บางคนอาจรุ นแรงถึงขั+ นสังเวยด้วยชี วิตตนเอง กพอมี ่ กลาวกนวา ่ ั ่ กรรมย่ อมสนองด้ วยกรรมซึ งเกดจากการกระทํ ิ แล้ว อยางที าของ ่ ่ แตผู่ ท้ ี สังคมรังเกยจ ี หรื อถูกคนใน ตัวเอง สิ งนี+ ส ิ งนี+ หาใชจะบอกอนาคตไมได้ ่ ่ ่ทุกขณะยอมเป็ ่ ่ มีผูก้ ลาววา ่ ่ ปากคนศั กดิ1สิทธิ1 ถูก สังคมดาวาอยู นไปได้อยางที ่ กหักกระดู กไปนานๆ มักกเป็ ็ นไปตามนั+ น ใชวาคํ ่ ่ ากลาวนี ่ + จะเป็ นเรื อ ง แชงชั ็ ่ แตมี่ เหตุและผลเชื อมโยงถึงเงื อนปมตางๆ ่ ซึ งอยูใ่ นสังคม ดัง ลมๆแล้งๆกหาไม ่ ่ นเรื องลึ กซึ+ งกคงจะรู ็ ่ นเรื องที คิดได้ไมยาก ่ ได้กลาวมาแล้ ว ถ้าจะวาเป็ ้ สึกวาเป็ ่ ใจให้แกผู่ อ้ ื นมาโดยตลอด นอกจากนั+ นบุคคลผูม้ ีเมตตาธรรมจากใจจริ ง ยอมมี ่ ่ ทรัพย์สินเงิ นทองไปบริ จาค และเมื อตนประสบกบภั ั ยพิบตั ิ ดังนั+ นจึงไมคอยมี ่ ่ ดรับบริ จาคจากใครมากไปกวาความรั ่ ยอมไมคิ บผิดชอบในตัวเอง ซึ งควรจะ รู้สึกอดทนมากกวา่
5 ่ การบริ จาคชวยเหลื อภัยพิ บตั ิ ของเพื อนมนุ ษย์ส่ วนใหญมั่ กแฝงมาด้วย ่ การเอาหน้าหรื อตามกระแสสังคม มากกวาความจริ งใจ หากผูท้ ี จริ งใจคิดบริ จาค ่ เหตุผลบางคนถึงกบไมประสงค์ ั ่ ยอมมี ที จะออกนาม ในแวดวงการเมื องซึ งไปลอกเลี ยนแบบมาจากฝรั ง เพราะเราขาดการ เรี ยนรู้ที มาที ไปของเขามากกวา่ จึงไปฉกฉวยปลายเหตุจากเขามาโดยปราศจาก ่ น ทั+ งนี+ และทั+ งนั+ นเพราะเราเอาตัวเองไปเปรี ยบเทียบกบั เขา และคิดวา่ การรู้เทาทั ่ แทนที จะหยิ งในตัวเองวาเรามี ่ ่ เขาดี กวาเรา พ+ืนฐานที มาเป็ นของเราเอง นาจะ ่ ็ อของเรา เมื อใดนําความเจริ ญพื+ นฐานในด้าน รู้ สึกภูมิใจและคิดวาของเรากคื ั ่ วัตถุหรื อรู ปแบบไปเปรี ยบเที ยบกบเขาดั งที ได้ยินเสมอๆวา่ ถ้าไมตามโลกให้ ็ เ้ ขาไมได้ ่ ดังนั+ น การจะวางตัวเป็ นกลางหรื อเดินสายกลางกคงยาก ็ ทันกจะสู ่ ิ หากเอาตัว เองไปเป็ นทาสฝ่ ายนั+ น ฝ่ ายนี+ ท าํ ให้ เ กดผลเสี ย หายแกชาติ ่ บ้านเมืองจนกระทัง มุ่งไปสู่ ภาวะลมสลายในที สุด ดัง นั+ น ผูเ้ ขี ย นจึ ง เคยนํา เอาเรื อ งนี+ ม าพิ จ ารณาและเขี ย นไว้ภ ายใต้หั ว ข้อความจนความรวยไม่ มีในโลกแห่ งความจริง ซึ งในเนื+ อหาสาระข้อเขียนเรื อง ่ ดเจนแล้ว นี+ ได้ช+ ีแจงเหตุผลไว้อยางชั ผ้ ูที!มีความเป็ นคนโดยสมบรณ์ ู ครบถ้ วน ควรหยิ!งในศั กดิ1ศรี ของตัวเอง มากกว่ า แต่ คนในสั งคมไทยยคนี ุ ม* ักร้ ูสึกว่ า การได้ อามิสและเครื!องประดับต่ างๆ ซึ!งตนมีโอกาสใช้ เป็ นเครื!องมือสร้ างภาพ หรือมีอาํ นาจข่ มผ้ ูอนื! ได้ มากเท่ าใดก็ยิ!ง ภมิู ใจมากเท่ านั*น นอกจากนั+ นยังมีการแสดงความภูมิใจในสิ งที ไมถู่ กต้อง เชน่ เลี+ ยงฉลอง ่ แสดงความยินดีในการได้ตาํ แหนงลาภยศสรรเสริ ญ ซึ งคนประเภทนี+ อ่านได้ท+ งั ่ า นที มายิน ดี ก็ สองด้าน ด้านหนึ งผูท้ ี ได้รั บอามิ สกยิ็ น ดี ที คนมาชื น ชม สวนด้ ั นหลังให้คนซึ งตนคิดวาควรสนั ่ ั เทา่กบดั บสนุ น ต้องพบกบสภาวะล้ มครื นและ ิ เกดความเสี ยหายในอนาคตเร็ วขึ+ น
6 ่ ว่า คนดี ยอมไมคิ ่ ่ ดรํ ารวย นอกจากนั+ นการณ์จะรวยเองโด มีผเู้ คยกลาวไว้ ็ ่ ่ ทรัพย์สมบัติอะไรมากมาย นอกจากผูท้ ี ร ํารวยมาด้วยก ไมคิ่ ดรํ ารวย กไมนาจะมี คิดเอารัดเอาเปรี ยบผูอ้ ื นมากกวา่ สิ งนี+ ควรยอมรับวา่ ผูท้ ี ดาํ เนิ นชีวิตบนทางสายกลางมากกวา่ ควรจะเป็ นศิ ่ ่ ชนรุ่ นหลัง เพราะทําให้ชนรุ่ นหลังรู้สึก ริ มงคลแกชี่ วิตตนเอง อีกทั+ งถายทอดสู ศรัทธา ความศรัทธาเป็ นพื+ นฐานสําคัญที จะสื อความดี ความงามให้เชื อมโยงไป ่ ้เหตุรู้ผล นอกจากนั+ นตัวผูป้ ฏิบตั ิเองเอง ยอมมี ่ ความเจริ ญ ถึงชนรุ่ นหลังได้อยางรู ด้วยสติปัญญาที สูงยิ งขึ+ น อีกทั+ งยังมีรากฐานจิตใจที สามารถหยัง รู้ความจริ งได้ ลึกซึ+ งยิง ขึ+ นด้วย ดังนั*น การเชื!อว่ าคนรวยแล้ วไม่ โกงจึงไม่ น่าจะเป็ นความจริง เพราะไม่ ว่ าจะเป็ นคนรวยหรือไม่ ถ้ ามีสันดานโกงย่ อมโกงทั*งนั*น ทําไมจึงเอาความรวย ความจนมาผกติ ู ดกับคนโกงไม่ โกง ถ้ ายังเป็ นคนเห็นแก่ ตัวย่ อมมีรากฐานจิตใจ ขาดอิสระภาพจึงเอาสองอย่ างมาผกติ ู ดกัน นอกจากนั*นถ้ าเป็ นคนโกงย่ อมมีกล อบายในการหลอกคนได้ เก่ ง ยิง! คนไทยส่ วนใหญ่ ถูกหลอกง่ าย เพราะถกเงิ ุ ู นและ ความทันสมัยของวัตถทํุ าลาย ย่ อมมองเห็นภาวะล่ มสลายของสั งคมรออย่ ู เบือ* งหน้ า 7 กุมภาพันธ์ 2548