Nr. 2 | September 2020
MAGAZINE OVER ACTUELE ONTWIKKELINGEN IN HET CENTRUM VAN HARDENBERG
Meer weten over alles wat er in het centrum gebeurt? Ga naar: www.centrumontwikkelinghardenberg.nl
4-5
ONDERNEMERS CENTRUM HARDENBERG
6-7
VECHTHORST DE MARSCH, STADSMUUR
8-9
V
OVERZICHTSKAART
12-13
14-15
DE SPINDE
HAVEN
16-17
OPENBARE RUIMTE
19
Wethouder Martijn Breukelman
SLOTGRAVEN
10-11
18
Een rondje door ons mooie centrum
DE MARSCHHOEK
HOF VAN HARDENBERG
anuit het gemeentehuis maak ik regelmatig een wandeling langs de mooie projecten die we in dit magazine belichten. Hoewel corona ons allemaal hard geraakt heeft, is het gelukt om de projecten in het centrum zo goed mogelijk en volgens planning door te laten gaan. Dat is mooi, want juist nu moeten we blijven investeren in een krachtig centrum.
Ik start mijn wandeling op het Spindeplein. Het is gelukt om voor een aantal ondernemers aan De Spinde een nieuwe plek te vinden. Omwonenden hebben met ons meegedacht en er ligt nu een mooi plan. Ik wandel verder en steek het Israël Emanuelplein over. Daar valt me op hoe schots en scheef de bestrating erin ligt. Het lijkt me geen pretje als je er met een rollator moet lopen. En echt mooi is het er ook niet. Zeker geen visitekaartje voor de meest toegankelijke gemeente van Nederland. Reden te meer om met dit plein aan de slag te gaan. Via het LOC wandel ik richting de Vecht. De flats die er nog staan ontkomen niet aan de sloopkogel. Daarvoor in de plaats komen nieuwe woningen en appartementengebouwen in een groene omgeving. Ik vervolg m’n rondje langs Mooivechte I en II die als trotse bakens aan de rand van de stad staan. Daarnaast start later dit jaar de bouw van de gebouwen de Vechthorst. De verkoop van de appartementen is gestart. Daar is veel vraag naar. Want veel mensen willen graag in het centrum van Hardenberg wonen.
Met alle voorzieningen in de buurt, én vlakbij de mooie natuur in het Vechtpark. Met de nieuw gebouwde woningen in de Marschhoek spelen we in op de vraag naar betaalbare eengezinswoningen in het centrum. Mijn wandeling gaat verder over het Badhuisplein. Ook dit plein is niet meer van deze tijd. Daarom maken we hier plannen voor hoe dat anders kan, met meer kwaliteit. In de haven is het best druk met bootjes die gebruik maken van de tijdelijke aanlegplaatsen. Ik kan een boottochtje over de Vecht van harte aanbevelen. Er ligt nu een schets voor een meer definitieve inrichting van de haven zodat we vaarrecreanten gastvrij kunnen ontvangen. Via de Lage Doelen wandel ik langs de Kastanjehof terug naar het gemeentehuis. Dit gebied verdient het om meer betrokken te worden bij de binnenstad. Hoe we dat kunnen doen, daar denken we nog over na. Terug bij het gemeentehuis is het nieuwe appartementengebouw in gebied Slotgraven een blikvanger. Maar er staat meer te gebeuren in dat gebied. Daarover, en al die andere projecten praten we u bij in deze nieuwe Hallo Hardenberg! Zie het als een wandeling door ons mooie centrum. Een centrum dat eigenlijk nooit af is. Martijn Breukelman wethouder centrumontwikkeling
Hallo! Hardenberg September 2020
3
Badhuisplein: van parkeerplaats tot aantrekkelijk plein
“Verkeersveiligheid en toegankelijkheid zijn de belangrijkste thema’s” Wies ten Have
In 2021 is ook het Badhuisplein in Hardenberg aan de beurt om omgetoverd te worden tot aantrekkelijk plein. “Er valt hier echt een slag te slaan als het gaat om de uitstraling en inrichting van het plein“, legt Wies ten Have van BügelHajema uit.
ting van het Badhuisplein. “Vanwege de coronamaatregelen hebben we de mensen schriftelijk om een reactie gevraagd op een aantal uitgangspunten en onze eerste ideeën”, vertelt Wies ten Have. “Eén van de uitgangspunten is om te behouden wat nu goed werkt. Dat betekent dat je er nog steeds moet kunnen parkeren en er moet plek zijn voor de vrachtwagens als de weekmarkt is. Daarnaast willen we dat het plein qua uitstraling en inrichting meer een eenheid wordt met de rest van het centrum.”
Er is al veel veranderd in het centrum van Hardenberg. Maar er zijn nog verschillende gebieden waar verbeteringen mogelijk zijn. Adviseur leefomgeving Wies ten Have van BügelHajema nam deze gebieden samen met de gemeente Hardenberg onder de loep. “We hebben goed gekeken naar de kwaliteit en functie van ieder gebied. Het Badhuisplein kwam naar voren als een grijs en donker parkeergebied, los van de rest van het centrum. Terwijl het plein wel een heel belangrijke functie heeft in het centrum. De entree van het theater ligt aan het plein. En nu langs de Vecht wordt gebouwd, wordt het Badhuisplein nog belangrijker als verbinding tussen het woongebied langs de Vecht en het centrum.”
Een belangrijk aandachtspunt is verder het vinden van een goede oplossing voor de verschillende verkeersstromen op het plein. “Voetgangers, fietsers en auto’s komen elkaar rond het Badhuisplein op meerdere plekken tegen. Dat levert onveilige situaties op. Daar moeten we echt iets mee. We denken bijvoorbeeld aan een bocht in de fietsstraat zodat fietsers op een natuurlijke manier worden afgeremd. En we kunnen ingrepen doen waarmee automobilisten gestimuleerd worden om achter het theater langs te rijden. Want we zien nog te vaak dat auto’s ondanks het verbod rechtdoor rijden, voor het theater langs.
Het plan voor een nieuwe inrichting van het Badhuisplein wordt samen met omwonenden, gebruikers en ondernemers van het plein gemaakt. Voor de zomervakantie is aan hen gevraagd wat zij belangrijk vinden voor de inrich-
De verkeerssituatie op het Badhuisplein kwam ook naar voren in de reacties op de uitgangspunten. “De zorgen hierover zien we eigenlijk in alle reacties terug. Verkeersveiligheid en toegankelijkheid zijn de belangrijkste thema’s. We lezen
Schop in de grond in 2021 De reacties op de uitgangspunten worden nu bestudeerd. Daarna volgt een gesprek met ondernemers, gebruikers en omwonenden van het plein. Op basis daarvan wordt een ontwerp voor het plein gemaakt. Dat ontwerp wordt eind dit jaar breder gepresenteerd. Nadat het ontwerp definitief is vastgesteld, volgt een technische uitwerking. Ook worden dan keuzes gemaakt voor de materialen zoals stenen en straatmeubilair. Als er een uitvoerbaar plan ligt, wordt er via een aanbesteding een aannemer gezocht die het Badhuisplein opnieuw gaat inrichten. De schop kan dan in de loop van 2021 in de grond.
ook terug dat mensen het fijn vinden dat we iets gaan doen aan het plein. Men zou bijvoorbeeld ook graag wat bankjes zien zodat het plein meer een verblijfsfunctie krijgt. We gaan op basis van deze reacties heel graag met de mensen in gesprek om het daar over te hebben.”
Hallo! Hardenberg September 2020 | Badhuisplein
4
“Het heeft ook veel creativiteit losgemaakt” Eric Meertens
Ondernemers centrum pakken draad op na coronacrisis Toen halverwege maart strenge maatregelen werden genomen om de uitbraak van het coronavirus in te dammen, werden ook de ondernemers in het centrum van Hardenberg hard geraakt. Met veel doorzettingsvermogen en creativiteit maakten de ondernemers er het beste van. Eric Meertens is eigenaar van Lunchroom De Koffiepot en bestuurslid van Stichting Centrummanagement Stad Hardenberg. “De gevolgen van de coronacrisis waren echt enorm. Sommige ondernemers noteerden in maart en april een omzetverlies van 70 à 80 procent. Met name winkels die niet-dagelijkse producten verkopen, zoals de kleding- en schoenenwinkels, hadden het erg lastig. En natuurlijk de horeca die de deuren moest sluiten. Daartegenover staat dat sommige speciaalzaken juist heel goed draaiden. Ik weet bijvoorbeeld dat de vers-speciaalzaken heel goede omzetten hebben gedraaid. Mensen konden niet uit eten, dus wilden ze blijkbaar de beleving thuis creëren
met een speciaal kaasje, een nootje of een verse vis. En ook de supermarkten hadden het heel druk.” Wakker liggen Ook mentaal hakten de gevolgen van de crisis er goed in. “Veel ondernemers maken zich zorgen over het voortbestaan van hun bedrijf en liggen daar wakker van. Er wordt wel gezegd dat vooral de bedrijven die het toch al minder goed deden nu in de problemen komen. Daar ben ik het niet mee eens. Ik ken ondernemers met een goedlopend bedrijf, die uit eigen middelen net fors geïnvesteerd hadden. Wanneer daar dan zo’n onverwachte situatie overheen komt, heb je ineens geen financiële buffer meer achter de hand om dit plotselinge omzetverlies op te kunnen vangen.” Ondanks de flinke tegenslag, toonden veel ondernemers al gauw veerkracht. “In de kleding- en schoenenbranche hebben ze zich bijvoorbeeld meer gericht op de online verkoop. Meerdere winkels zijn een webshop begonnen. Ik weet bijvoorbeeld van een sportkledingzaak dat dat goed uitgepakt heeft.”
5
Nieuwe winkels in centrum Hardenberg Er zit beweging in het centrum van Hardenberg! In de afgelopen periode heeft een aantal nieuwe winkels de deuren geopend. Ook zijn winkels verhuisd naar een nieuwe locatie in het centrum. Zo opende Cosmé Lifestyle onlangs de deuren, met een mix van mode, accessoires, beautyproducten en woondecoratie. Voor producten uit de eigen regio kan het winkelend publiek terecht bij het Streekhuus aan de Voorstraat. Brocante, vintage én nieuwe woonaccessoires zijn te vinden aan de Voorstraat bij Tic en Tac. Aan de Lage Doelen is Decomagazijn te vinden. Deze winkel richt zich op woondecoratie. Later dit jaar wordt het winkelaanbod voor damesmode uitgebreid met Blush Mode die een vestiging aan de Markt opent Sommige winkels zijn (binnenkort) te vinden op een nieuwe locatie. Zoals Action die onlangs een moderne nieuwe winkel opende aan de Gedempte Haven. In het oude pand van Action vestigt zich Die Grenze. Hans Anders verruilt de Fortuinstraat voor de Voorstraat. SNS Bank en Ter Stal zijn binnenkort te vinden aan de Markt.
Drive-thru Veel horecaondernemers schakelden over op het bezorgen en afhalen van eten. “Het idee van de Rheezerbelten en De Troubadour vond ik bijvoorbeeld heel leuk. Daar verkochten ze pannenkoeken en warme maaltijden in een drive-thru. Bezoekers konden gewoon in de auto blijven zitten.” Met De Koffiepot ging Meertens zelf op dagen als Moederdag en Hemelvaartsdag maaltijdboxen met speciale menu’s verkopen. “Die konden mensen meenemen op de fiets. Daar hebben we er veel van verkocht. Al met al heeft het dus ook veel creativiteit losgemaakt.” Om winkelen in het centrum van Hardenberg ook in coronatijd leuk, aantrekkelijk én veilig te houden, nam het centrummanagement in overleg met de gemeente diverse maatregelen. Zo worden bezoekers met name bij entreepunten als parkeerplaatsen gevraagd om anderhalve meter afstand te bewaren en om op straat zoveel mogelijk rechts te lopen. “Maar wel op een vriendelijke toon.”
Horecaondernemers kregen de vrijheid om hun terrassen ruimer op te zetten. Het was een maatregel waar Meertens zich persoonlijk hard voor maakte. “Op die manier maken we mogelijk dat bezoekers afstand kunnen bewaren en tegelijk geef je ondernemers de kans om toch voldoende omzet te draaien. Ik vond het mooi om te zien dat de gemeente daar aan mee wilde werken en het snel heeft opgepakt.” Uitje voor vakantieganger Dat het een vreemde zomer in Hardenberg zou worden stond al vroeg vast. Toch kijkt Meertens vanuit het centrummanagement tevreden terug. “Er waren – helaas, maar begrijpelijk – geen activiteiten, maar de vakantieganger wil er blijkbaar toch even uit. Dan bedenk je al snel om ergens te gaan shoppen, wat te eten of een kop koffie te drinken. Ik hoor van ondernemers dat ze toch wel redelijk positief zijn over de zomerse weken. Alles is met inachtneming van de richtlijnen vrij soepel verlopen.”
“Ondernemers hadden vooral ruimte nodig” Wethouder Alwin te Rietstap
De gemeente Hardenberg trof dit voorjaar al snel maatregelen om ondernemers te ondersteunen. “Natuurlijk was er een noodpakket vanuit de rijksoverheid. We hebben zelf ook gekeken wat we konden doen”, vertelt wethouder Alwin te Rietstap. “We hebben bijvoorbeeld de mogelijkheid geboden om belastingen later te betalen en de ondernemers in de binnenstad korting gegeven op de ‘BIZ-belasting’.” De gemeente wilde ondernemers helpen om het ondernemen met de coronamaatregelen mogelijk te maken. “We hebben al snel besloten dat we ons niet strak aan bestaande grenzen zouden houden, maar vooral moesten kijken wat de betreffende ondernemer nodig heeft om te ondernemen. Daar wilden we zo flexibel mogelijk mee omgaan.” Als gevolg van de verplichte anderhalve meter afstand, hadden ondernemers vooral behoefte aan ruimte. Horecaondernemers kregen daarom de kans om hun terrassen ruimer op te zetten. “Dat moest in goed overleg met de buren gaan en de routes voor de hulpdiensten moesten vrij blijven. Verder wilden we voor iedereen een gelijk speelveld creëren. Voor ons stonden de maatregelen van het RIVM voorop. Daar bovenop hebben we geen aanvullende eisen gesteld. Het is aan de ondernemer zelf om daar verantwoordelijk mee om te gaan. Volgens mij is dat relatief goed gegaan.” In verschillende samenstellingen overlegde de gemeente wekelijks met ondernemers in bijvoorbeeld de horeca- en toerismebranche. “Dan merk je natuurlijk wel dat er zorgen zijn. Veel ondernemers waren zoekende, om toch nog omzet te kunnen behalen. Tegelijk is het mooi om te zien dat het ondernemerschap groot is. Mensen proberen er toch iets van te maken.”
Hallo! Hardenberg September 2020 | Ondernemers in het centrum van Hardenberg
6
SEPTEMBER 2020
De skyline van Hardenberg krijgt er met de woontorens Vechthorst I en II weer een blikvanger bij. De achttien appartementen in de eerste woontoren zijn momenteel te koop. “Er is brede belangstelling voor wonen aan de Vecht”, aldus Edwin van Roodselaar van ontwikkelaar DLH. De tekeningen voor Vechthorst I tonen een fraai, roodbruin pand met veel glas, uitspringende balkons en bijzonder metselwerk. “Architectenbureau De Zwarte Hond heeft voor ons een prachtig ontwerp gemaakt”, vertelt Van Roodselaar. “De uitstraling van dit gebouw is duidelijk anders dan van de torens die wij eerder realiseerden. Dat versterkt het afwisselende karakter van de skyline van de Vecht.” De plannen voor het tweede complex zijn nog in ontwikkeling, maar qua uiterlijk zal Vechthorst II niet veel afwijken van het eerste gebouw. Panoramisch uitzicht De toren telt negen bouwlagen met achttien appartementen. Veertien hebben een ruime opzet, drie zijn er compact en daarnaast is er een maisonnette. Elk appartement heeft aan drie kanten uitzicht. Wat betreft de indeling valt er heel wat te kiezen. Met het centrum van Hardenberg in het zuiden en de Vecht aan de noordkant, kunnen de kopers kiezen of ze hun woning willen richten op de stad of het water. Ook een woonkamer over de volle breedte van de woning is mogelijk.
‘VECHTHORST’ sept 2020 > 2022
EIND 2020 Start bouw
2022 Oplevering
22 20
SEP
20 20
Wonen in Vechthorst met uitzicht over stad en rivier
Start verkoop appartementen
Projectplanning
10% Ook hebben kopers de optie om een tweede balkon of loggia te laten bouwen. “De bewoners hebben straks een bijna panoramisch uitzicht over het rivierlandschap en de stad.” Belangstelling voor wonen aan de Vecht De verkoop is in september van start gegaan. De verdere planning is afhankelijk van dat proces. Wanneer 80 procent van de appartementen verkocht is, gaat de schop de grond in. “Van jong tot oud is er brede belangstelling voor wonen aan de Vecht. Dat weten we vanuit onze vorige projecten. Er zijn genoeg jongeren die comfortabel willen wonen, maar geen behoefte hebben aan een tuin. Daarnaast zijn er veel ouderen die niet meer de sores van een grondgebonden woning willen, maar wel in de buurt van de voorzieningen van het centrum willen wonen. De doelgroep is dus vrij breed. We hopen natuurlijk dat de verkoop snel verloopt en dat we eind dit jaar of begin volgend jaar kunnen beginnen met bouwen.” De verkoop van de appartementen verloopt via Vrieling Makelaardij. Meer weten? Kijk op www.vechthorsthardenberg.nl
“Een bijna panoramisch uitzicht over het rivierenlandschap en de stad” Edwin van Roodselaar
Hallo! Hardenberg September 2020 | De Vechthorst
Appartementencomplex De Marsch wordt dit jaar opgeleverd
Op de oude plek van het gebouw van de Kanovereniging Hardenberg is appartementencomplex De Marsch verrezen. Het complex met 19 appartementen wordt nog voor het eind van 2020 opgeleverd. Het appartementencomplex heeft twee delen. Aan de ene kant is ruimte voor vier appartementen boven elkaar. Aan de andere kant zes. De kopers van de appartementen en
toekomstige bewoners zijn gezamenlijk opdrachtgever van de bouw. Zij hebben zich verenigd in een Collectief Particulier Opdrachtgeverschap (CPO). Het CPO-bestuur regelt allerlei zaken zoals de afstemming met de aannemer. De toekomstige bewoners overleggen en beslissen gezamenlijk over de afwerking, verlichting en de gezamenlijke ruimtes. Aannemer Janssen de Jong startte vorig jaar met de voorbereidingen van de bouw. De eerste steen werd op 4 maart gelegd door architect Henk Hamhuis.
7
Hij stond samen met Bert Dorresteijn en Arend Jan Veurink aan de basis van dit bouwproject. Voor de zomer werd het hoogste punt bereikt. Momenteel wordt het complex afgebouwd. Dat gebeurt vooral in het appartementencomplex. Denk aan het aanbrengen van stucwerk en het installatiewerk. De oplevering is gepland voor het eind van 2020. De eerste bewoners kunnen dan rond de jaarwisseling naar hun nieuwe appartement verhuizen.
Stadsmuur in ere hersteld De stadsmuur bij het Wilhelminaplein is dit voorjaar gerestaureerd. De stadsmuur is in 1230 gebouwd en in 1962 gerestaureerd. De muur dient als keerwand voor het hoger gelegen Wilhelminaplein. Een aantal jaar geleden is een deel van buitenkant van de muur ingestort. Nadat eerder al het Wilhelminaplein een nieuwe inrichting kreeg, is begin dit jaar ook de stadsmuur hersteld.
De muur, die is gemaakt van ijzeroer, is eerst afgebroken om de binnenkant goed te kunnen herstellen. Dit is nodig om ervoor te zorgen dat water de mortel tussen de stenen niet kan wegspoelen. De stenen zijn genummerd, zodat ze na de opbouw op dezelfde plek zijn komen te liggen. Hierdoor is de muur niet veranderd, maar kan het wel weer een aantal eeuwen dienen als laatste stukje stadsmuur van Hardenberg.
Hallo! Hardenberg  September 2020 | De Marsch, stadsmuur
8
“Het groene karakter van de wijk krijgt vorm.” Bastiaan Piksen
Slotgraven: groen wonen in het centrum van Hardenberg De eerste bewoners van het gebied Slotgraven zijn in aantocht. En zijn nog meer op komst. Toch maken woningzoekenden nog altijd kans op een plek in deze bijzondere woonbuurt. “Tien van de twintig geplande parkwoningen zijn dit jaar in de verkoop gegaan”, vertelt Bastiaan Piksen van Ter Steege Bouw Vastgoed Hardenberg.
Het gebied Slotgraven ligt in de driehoek tussen de Witte de Withstraat, de Bruchterweg en de Karel Doormanlaan. Ook het perceel van het onlangs gesloopte waterschapsgebouw hoort erbij. De ontwikkelaars van Ter Steege kwamen met een plan voor een appartementencomplex met negentien appartementen, twintig luxe ‘parkwoningen’, vier twee-onder-één-kap woningen en zes rijwoningen. Het is de eerste volledig gasloze wijk van Hardenberg. Met veel ruimte voor bijvoorbeeld bomen, planten, vogels, bijen en vlinders.
De bouw van het appartementencomplex De Slotwachter in de hoek van de Witte de Withstraat en de Bruchterweg ging in oktober vorig jaar van start. In mei werd het hoogste punt bereikt. “We verwachten dat De Slotwachter eind dit jaar klaar is en dat we de kopers blij kunnen maken met het overhandigen van de sleutel. Er is op dit moment (augustus, red.) alleen nog een penthouse beschikbaar. Alle appartementen zijn verkocht.” Rondom het gebouw krijgt binnenkort ook het groene karakter van de wijk al enigszins vorm. “Daar gaan we de openbare ruimte al een beetje aankleden en leggen we de eerste paden van het park aan.” Parkwoningen in de verkoop In het gebied komen twintig parkwoningen. Tien daarvan zijn dit jaar in de
Projectplanning
FEBRUARI 2018
9
‘SLOTGRAVEN’
Gemeenteraad stelt bestemmingsplan vast
OKTOBER 2018
MEDIO 2019
Start verkoop apartementen
Bouw en woonrijp maken en start verkoop parkwoningen
SEPTEMBER 2019 Start bouw appartementencomplex De Slotwachter
APRIL 2020 Start verkoop rijwoningen en tweekappers
DECEMBER 2020 Oplevering De Slotwachter
JANUARI 2021 Start bouw rijwoningen en tweekappers
SEPTEMBER 2021
021 P2
FEB 20 1
8
SE
oplevering rijwoningen en tweekappers
50% ‘Mooie mix van jong en oud’ De Slotwachter…
verkoop gegaan. De twintig woningen staan getekend in vier blokken van vijf. Met ‘de ruimte van een herenhuis en het gemak van een penthouse’, verzekeren kopers zich van een bijzondere plek in het groen. Geparkeerde auto’s staan onder een leefdek, waardoor een tweede entree zich op de eerste verdieping bevindt. De woningen hebben allemaal een privéterras, dat naadloos overloopt in de rest van het park. De toekomstige bewoners zitten dus in een tuin die ze zelf niet hoeven te onderhouden. “Voor deze woningen zijn we nog op zoek naar kopers. Het is een ‘woonproduct’ dat in Hardenberg nog niet bekend is en we merken dat mensen het nog een beetje spannend vinden.”
Grote kavels Aan de andere kant van de Karel Doormanlaan is het voormalige gebouw van het waterschap inmiddels tegen de vlakte gegaan. Daar komen nog eens tien woningen: een rij van zes woningen en vier twee-onder-één-kap woningen. De verkoop daarvan ging in april van start. Halverwege augustus hadden acht van de tien huizen een toekomstige eigenaar. Opvallend aan met name de ‘tweekappers’ is de omvang van het perceel. “Het zijn kavels van 500 vierkante meter. Flinke joekels dus. Zo groot vind je ze niet meer zo dichtbij het centrum van een stad.” De huizen kunnen er binnen afzienbare tijd al staan. “Zoals het er nu naar uitziet kunnen we rond de jaarwisseling starten met de bouw en ronden we na de zomer van 2021 af.”
Albert Jan Veldhuizen (62) en zijn vrouw behoren tot de laatsten die een plekje in de Slotwachter wisten te bemachtigen. De twee wonen nu in Emmen en zijn maar wat blij met hun aanstaande verhuizing naar Hardenberg. “We waren op zoek naar een appartement dat betaalbaar is, dichtbij het centrum en de voorzieningen ligt en binnen afzienbare tijd beschikbaar zou zijn. We hoorden van dit project en zijn vervolgens een paar keer in Hardenberg wezen kijken. ‘Hier kunnen we prima vertoeven’, zei ik tegen mijn vrouw.” Behalve de parkachtige omgeving, spreekt ook de locatie het stel erg aan. “Hier stap je je appartement uit en binnen een paar honderd meter heb je alle voorzieningen bij de hand.” Ook is Veldhuizen blij dat hij in zijn buurt straks mensen van verschillende leeftijden tegenkomt. “Natuurlijk zijn we zelf ook al een beetje grijs. Maar met name in de laagbouw in de wijk Slotgraven mag je verwachten dat er ook jongere mensen komen te wonen. Die mix van jong en oud vinden we mooi.”
Hallo! Hardenberg September 2020 | Slotgraven
10
12. APPARTEMENTENCOMPLEX DE MARSCH
11. DE MARSCHHOEK
• 19 appartementen • Oplevering: 2020
• 32 eengezinswoningen • Oplevering: 2020
14. VERKENNING MOGELIJKHEDEN HAVEN
13. BADHUISPLEIN
• Verkenning naar financiële en technische haalbaarheid van het (deels) in ere herstellen van de Gedempte Haven door de huidige parkeergarage gedeeltelijk om te vormen tot haven
• Verbeteren openbare ruimte • Ontwerp in voorbereiding • Aanleg: 2021
10
12
9
11
13
14 15. EXTRA LIGPLAATSEN IN BESTAANDE HAVEN • Extra ligplaatsen, inclusief ligplaatsen voor grotere boten, extra ligplaatsen langs de kade • Aanleg: 2020
20
15
16 16. HOEK HAVENWEG/KROMME STEEG
19
• Circa 24 appartementen • Studiegebied
18 17. PARKEERTERREIN NAAST DE TROUBADOUR • Appartementen en/of horeca/hotel • Studiegebied
17 21
1 3
18. WILHELMINAPLEIN • Nieuwe inrichting en herstel stadsmuur • Gereed in 2019
2 21. KASTANJEHOF EN OMGEVING • Toekomstige invulling voormalig schoolgebouw en omliggend gebied • Studiegebied
3. CENT
• Verbe • Verste Vecht • Studie
1. DE SPINDE • Sloop winkelpanden • Nieuwbouw 3 appartementengebouwen met circa 60 appartementen, 700 m2 maatschappelijke/commerciële functies • Verbeteren openbare ruimte, extra toegang parkeergarage • Start bouw: 2021
2. SLOTGRAVEN • 19 appartementen in gebouw De Slotwachter, 20 parkwoningen en 4 twee-onder-een-kapwoningen en 6 rijwoningen • Bouw gestart in 2019 • Oplevering: 2022
11
8
10. VECHTHORST
9. MOOI VECHTE
• Circa 40 appartementen verdeeld over twee appartementencomplexen • Start bouw: 2020
• 26 appartementen verdeeld over twee appartementencomplexen • Oplevering: 2019
8. VECHTZONE
7
6
• 122 huurappartementen en -woningen, 35 koopwoningen en –appartementen • Natuurinclusief • Bouw: 2021-2024
20. MARKTPLEIN • Meer sfeer en beleving • Verkenning
4
TRUMROUTE ZUID/VECHTKADE
eteren openbare ruimte erken relatie t en centrum egebied
7. MULO-LOCATIE • 20 tot 22 appartementen • Studiegebied
4. ADMIRAAL HELFRICHSTRAAT EN ISRAËL EMANUELPLEIN • Verbeteren openbare ruimte • Verbeteren toegankelijkheid • Meer groen en ruimte voor waterberging • Start: 2021
19. VOORSTRAAT 18
5. HOF VAN HARDENBERG
6. OOSTEINDE
• Horeca en appartementen • Oplevering 2021
• 15 woningen in een hofje • Oplevering 2020
• 35 huurappartementen • Opgeleverd: 2019
5
B L AU W: V E R K E N N I N G GROEN: OPENBARE RUIMTE ORANJE: BOUWPROJECT
12
JULI 2017 Vaststelling detailhandelsstructuurvisie door gemeenteraad
MEI 2018 Intentieovereenkomst HMO en gemeente Hardenberg
2020 Planuitwerking en bestemmingsplanprocedure
Projectplanning
‘DE SPINDE’
OKTOBER 2019 Overeenstemming met pandeigenaren, presentatie conceptplan
2021 Start bouw
21 20
JUL 20 1 7
25% Make-over voor De Spinde Vanaf volgend jaar gaat De Spinde ingrijpend veranderen. Achter de schermen is in de afgelopen maanden hard gewerkt aan de plannen voor het gebied. “Het wordt een plek waar wonen, werken en voorzieningen hand in hand gaan”, vertelt Bertie Hendriks van Herstructureringsmaatschappij Overijssel. De Spinde bestaat nu nog uit het oude Rabobankgebouw en een aantal leegstaande winkels, maar voor detailhandel is straks geen plaats meer. De gemeente streeft ernaar om winkels zoveel mogelijk in een compact en krachtig ‘kernwinkelgebied’ te plaatsen. Aanloopgebieden als De Spinde worden plekken waar ruimte is voor wonen, werken en voorzieningen. Hier
verschijnen vanaf 2021 dan ook drie nieuwe gebouwen met meerdere bouwlagen. Die bieden plek aan ongeveer 60 appartementen. Op de begane grond komt zo’n 700 vierkante meter ruimte voor commerciële of maatschappelijke partijen. Ook komt er aan het plein een nieuwe ingang voor de parkeergarage onder het gemeentehuis. De gemeente Hardenberg werkt bij het plan voor De Spinde nauw samen met Herstructureringsmaatschappij Overijssel (HMO). Deze organisatie is volgens Bertie Hendriks een ‘aanjager van gebiedsontwikkelingen zonder winstoogmerk’. De HMO werkt in opdracht van de provincie Overijssel die ook honderd procent eigenaar is. Sedumdaken “In oktober 2019 hebben we de plannen tijdens een inloopavond besproken met de omgeving. Daar kwamen ongeveer 130 mensen op af. We hebben diverse
opmerkingen gehoord waarmee we aan de slag zijn gegaan.” Zo waren er buurtbewoners die moeite hadden met de hoogte van de gebouwen. Met die mensen werd in een kleiner groepje verder gesproken. Op basis daarvan is een aantal aanpassingen gedaan. “We hebben de hoogte en de ligging iets veranderd. Van een gebouw is een bouwlaag afgehaald. En we hebben gebouwen wat naar achteren verplaatst. Daardoor creëren we andere zichtlijnen en lijken de panden minder hoog. Daarnaast hebben we reacties gekregen van bewoners van de Mulderijflat. Zij vroegen zich af wat er met hun uitzicht gaat gebeuren. Ze kijken op die plek nu uit op zwarte daken. Wij denken dat het straks aantrekkelijker wordt. We zijn bijvoorbeeld van plan om sedumdaken aan te leggen, waardoor het mooi groen wordt.”
13
“Met woonruimte en een deel dienstverlening komt er veel terug” Martijn Breukelman
“We gaan er een heel mooi gebied van maken” Bertie Hendriks
Een tweede inloopavond over het aangepaste ontwerp ging vanwege de coronamaatregelen niet door. “Daarom hebben we de plannen nog een keer schriftelijk en digitaal voorgelegd. Daar hebben we weinig reacties meer op gekregen.” Tot tevredenheid van Hendriks werd deze zomer bekend dat de provincie Overijssel 650.000 euro bijdraagt aan de herontwikkeling van het gebied. Samen met de gemeente Hardenberg diende de HMO een aanvraag in voor een subsidie vanuit een fonds voor gebiedsontwikkelingen in binnensteden. “Nu is De Spinde nog heel erg ‘versteend’, dus dat geld willen we met name gebruiken voor het groener maken van het openbaar gebied. Het is steeds vaker warm en er valt steeds vaker veel regen in korte tijd. Dus we willen maatregelen nemen voor ‘klimaatadaptatie’. Daarmee zorgen we ervoor dat het minder heet wordt en verminderen we de wateroverlast bij felle regenbuien.”
Wethouder Martijn Breukelman is enthousiast over de plannen voor De Spinde. “We strepen de detailhandel in dit gebied weg en verplaatsen die naar het centrum. Met woonruimte en een deel dienstverlening komt daar veel voor terug. Dat is een mooie ontwikkeling, waarmee we een sterke bijdrage leveren aan een compacter, groener, klimaatbestendiger en kwalitatief sterker centrum.”
Nadat omwonenden en andere betrokkenen al in het voortraject de kans kregen om mee te praten over de plannen, gaan binnenkort de officiële procedures van start. “Het bestemmingsplan moet gewijzigd worden. Dat duurt ongeveer een jaar. De gemeenteraad gaat het behandelen en ook inwoners kunnen een zienswijze indienen, dus dat heeft gewoon tijd nodig. Het is onze ambitie om eind volgend jaar te beginnen met de sloop.” Met het oog op de ontwikkelingen kocht de gemeente in 2018 het oude pand van de Rabobank. Daar wordt nu nog tijdelijk gebruik van gemaakt door een aantal maatschappelijke organisaties, maar zij vertrekken in maart 2021. De samenwerking met HMO bevalt de wethouder ondertussen uitstekend. “We kunnen heel snel met hen schakelen. Ze kunnen werken met de snelheid van een bedrijf, maar tegelijk hebben ze een maatschappelijk doel voor ogen zoals een overheid dat heeft. Dat maakt hen uniek.”
Hallo! Hardenberg September 2020 | De Spinde
14
Haven groeit mee met beleving van de Vecht Steeds meer inwoners en toeristen genieten van boottochtjes over de Vecht. Om die mensen goede voorzieningen te bieden, wordt de haven in Hardenberg vernieuwd. Als het een beetje meezit kunnen de watersporters volgend jaar al aanleggen aan de nieuwe steigers. “Het trekt nu echt aan, mooi om te zien”, vertelt Bart Visser, adviseur water bij de gemeente Hardenberg. Al jarenlang wordt in het Vechtdal gewerkt aan betere bevaarbaarheid van de Vecht. Met de opening van de nieuwe sluizen bij Junne en Mariënberg, is de rivier voor kleinere bootjes zoals sloepen, platbodems en kano’s nu van Ommen tot aan de Duitse grens bevaarbaar. “We zien een duidelijke toename van het aantal vaarrecreanten”, vertelt Visser. “Ook veel inwoners hebben een bootje aangeschaft. We hebben hier natuurlijk wel een haventje, maar dat is niet meer up-to-date. Er is niet genoeg ruimte en het is er niet diep genoeg. Daarom zijn we op zoek gegaan naar mogelijkheden om het aantal aanlegplaatsen uit te breiden en meer voorzieningen te bieden.” Zes geschikte locaties Omwonenden, plaatselijk belangen, Watersportvereniging Hardenberg, roeiclubs, natuurverenigingen, ondernemers en Waterschap Vechtstromen konden meedenken om samen de best mogelijke oplossing te verzinnen. “We zijn blanco begonnen en op zoek gegaan naar geschikte locaties.” Zes
plekken werden langs de meetlat gelegd en beoordeeld op zaken als nabijheid van het centrum, afstand tot omwonenden, parkeermogelijkheden, kosten en effecten op de natuur. Tijdens die zoektocht bleek dat iedere partij specifieke wensen heeft. “Voor de watersportvereniging was het aantal en de uitvoering van de aanlegplaatsen belangrijk. Ze moeten breed en diep genoeg zijn. De natuurverenigingen benadrukten dat we goed moesten kijken naar kwetsbare natuur. Broedende vogels willen we bijvoorbeeld met rust laten. En voor veel ondernemers is de aanloop naar het centrum belangrijk, zodat zij bezoekers van de haven makkelijk kunnen ontvangen. Ook over de toegankelijkheid voor mensen met een handicap hebben we samen nagedacht.” Uitbreiden en optimaliseren van de huidige haven Na verschillende ontwerpsessies met de belanghebbenden, werden vorig jaar drie scenario’s gepresenteerd tijdens
“We hebben gekozen voor het scenario waarin we de huidige haven uitbreiden en optimaliseren.” Bart Visser
een inloopbijeenkomst. De belanghebbenden hadden een grote voorkeur voor het plan om de Gedempte Haven in ere te herstellen en dit gebied een facelift te geven. Ook de aanleg van een haven tussen de Voorstraat en de Europaweg was een optie. “Op basis van de reacties van alle betrokkenen hebben we gekozen voor het scenario waarin we de huidige haven uitbreiden en optimaliseren. Dat kan uiteindelijk als opmaat dienen voor het plan om de Gedempte Haven in ere te herstellen.” Het plan is inmiddels verder uitgewerkt. De tekening toont meerdere steigers, met aanlegplaatsen voor bootjes van uiteenlopende omvang. Er is voldoende manoeuvreerruimte. Ook wordt er een ‘stroomscherm’ geplaatst dat moet voorkomen dat de binnenbocht van de Vecht verzandt. De steigers worden zo uitgevoerd dat de haven ’s avonds afgesloten kan worden voor ongenode gasten.
15
Haven openen bij start vaarseizoen 2021 Het ontwerp wordt nog gepresenteerd aan de omgeving. “Afhankelijk van de reacties hopen we dit najaar een definitieve beslissing te kunnen nemen. Ondertussen zijn we al op zoek naar een aannemer. Als alles goed verloopt kunnen we aan het eind van het jaar starten met de baggerwerkzaamheden. In dat geval kunnen we de haven bij de start van het vaarseizoen 2021 al openen.” Visser ziet kansen voor ondernemers in Hardenberg. “Er zijn al diverse ondernemers die inspelen op de nieuwe situatie met mooie plannen voor waterrecreatie. Op het water beleef je onze prachtige omgeving toch net weer wat anders dan op de fiets. Eigenlijk verbaasden we ons er altijd over dat er zo weinig gebruik gemaakt werd van de Vecht. De opening van de twee sluizen is natuurlijk belangrijk geweest. Het is mooi om te zien dat de nieuwe mogelijkheden worden benut en dat mensen kunnen genieten van onze mooie omgeving.”
Passantensteiger
Havenmeester / Faciliteiten Binnensteiger Verhuur Buitensteiger Kano’s
Hoofdsteiger Multi-functionele steiger
Rondvaartsteiger
Het ontwerp van de nieuwe haven Hallo! Hardenberg September 2020 | Haven
BADHUISPLEIN
MARSLAAN
16
WEV HOV
Vecht HAVEN WE G
KLEPPERPLEIN
APLEIN WILHELMIN Höftekerk
H O G E DOELEN
Kastanjehof
“Het moet verkeersveiliger, groener, mooier en fijner worden” WEG Remko Schlepers EUROPA
MIDD
ENPAD
DE MU LDE RIJ
S A L L A N DSESTRA
G BRUCHTERWE
L A GE DOELEN
Vecht
VE
G BRU CH T
AT STRA
FORTUIN STRAAT
VOO R
O
AT VOOR S TRA
VOORSTRAAT
H SC BO DE OU r adou
Gemeentehuis
EUROPAWEG
BRUG EUROPA
opnieuw ingericht. “Dat zijn allemaal zaken die meespelen bij de keuzes die we gaan maken.”
Hardenberg
Een van de vraagstukken is de Kastanjehof. Deze voormalige school is in het bezit van de gemeente. Het is nog niet duidelijk wat hier uiteindelijk mee gaat gebeuren. Ook is het parkeerterrein naast de Troubadour gemarkeerd als studiegebied. Ook de hoek van de Havenweg en Kromme Steeg is een studiegebied. Hier is ruimte voor appartementen. Verder wordt de haven binnenkort
G WE TER CH
gaan. Voordat we dat doen, willen we eerst duidelijk voor ogen hebben welke kant we op willen met dit gebied als geheel. Want we zoeken naar een oplossing voor meerdere vraagstukken.”
BRU
De Centrumroute Zuid, noemt Schlepers het gebied vanaf De Spinde, via de Lage Doelen en Oude Bosch, langs de Troubadour tot aan de haven. Oud straatmeubilair, asfalt en auto’s domineren hier het straatbeeld. “De kwaliteit van de openbare ruimte is gedateerd. Daar willen we iets aan doen. Daarnaast zijn we van mening dat we veel meer met de Vecht kunnen doen, die zo mooi langs het centrum van de stad stroomt. De potentie van de rivier wordt nog onvoldoende gebruikt. Verder hebben we een opgave wat betreft het klimaat. Dus er zijn verschillende aanleidingen om hier aan de slag te
MARKTS TRAA T
b Trou
DE OPGANG
K Verkeersveiliger, groener, DE BRIN mooier, fijner. Dat is volgens Remko Schlepers de gewenste richting voor de zuidwestelijke kant van het centrum. Maar DE OPGANG voordat de aanpak van de openbare ruimte kan beginnen, wil de projectleider van de gemeente Hardenberg eerst een samenhangende visie opstellen. “We hebben behoefte aan een soort kapstok.”
EN HAV PTE EM GED
HEEMSERMARSWEG
Eén en één moet drie zijn voor de zuidwestzijde van het centrum
MARKT
EG ENW HAV
URGSTR . Warmte enWhoosbuien ILLEBRANDT VAN OLDENB Wel is volgens Schlepers duidelijk welke ambities de gemeente Hardenberg heeft voor de Centrumroute Zuid. “Het moet er verkeersveiliger, groener, mooier en fijner worden. We nemen sowieso maatregelen om de gevolgen van klimaatverandering op te vangen. We krijgen in de toekomst vaker te maken met extreme warmte, maar ook met felle hoosbuien. Een groene inrichting zorgt voor verkoeling, maar verbetert ook de waterafvoer. Het asfalt is toe aan een onderhoudsbeurt, maar moet dat nog wel asfalt zijn? Daarin moeten we keuzes maken. En die zijn weer afhankelijk van de visie die je hebt op een bepaald gebied. We willen graag dat in dit gebied één en één drie wordt.”
De opknapbeurt voor de zuidwestelijke kant van het centrum vindt op z’n vroegst in 2022 plaats. “Ik denk dat we volgend jaar de visie voor het gebied kunnen afronden, want we hebben eerst behoefte aan een soort kapstok. Het is nog afhankelijk van een aantal ontwikkelingen, maar het jaar daarna kunnen we hopelijk beginnen met de uitvoering.” Hallo! Hardenberg September 2020 | Centrumroute Zuid
KA
OO LD RE
RM
A
MA
S PO R MARSLAAN
VAN VELINCKVENPLEIN
17 PARKWEG
PARKWEG
NIJ
SPORTLAAN
E N STEDE
BURGEMEE STER BRAM ERSTRAAT
MULOPAD
A AT
DE
NS VA
AN
N LAA MAN
ORM L DO KARE
AAN ANL
N
Helfrichstraat R HA M.
Z. T MS
T AA TR PS M RO
BEA TR
IXS TR A
T SSTRA A DWAR ONS I T STA
RAAT PEYKST VAN S
A LA
EL KARAdmiraal
EL AR NK
Uitgangspunten voor nieuwe inrichting ‘rode loper’ naar centrum
NS ST RA AT
J. J.C.
LA A MAN D O OR
AT RA ST YK PE
OO R EL D KAR LA AN RM O DO
De openbare ruimte aan de Israël Emanuelplein opgesteld. “Die POTHOFWEGwillen we vervolgens uitgangspunten Admiraal Helfrichstraat en T RA A T S het Israël Emanuelplein krijgtDE RUYTER bespreken met belanghebbenden zoals centrummanagement, omliggende M.A. volgend jaar een flinke opknapbedrijven en aanwonenden”, aldus beurt. “Het moet veel meer Ter Brugge. één geheel worden en beter ‘leesbaar’ zijn”, vertelt projectParkeerplaatsen leider Gert-Jan ter Brugge van Een belangrijke element in de uitgangspunten is de betere ‘leesbaarheid’ van de gemeente Hardenberg. het gebied. “Daarmee bedoelen we Het gebied moet de maatstaf dat door de inrichting duidelijk is wat worden voor de rest van het de bedoeling is van die plek. Mensen centrum. De beide straten vormen de zuidelijke entree van het centrum. In de ideale situatie worden bezoekers vanaf hier als door een onzichtbare hand over een rode loper richting de winkels of horecagelegenheden geleid. Dat is nu echter bepaald niet het geval. Een ratjetoe aan stoepen, vrachtwagens die aan het laden en lossen zijn en voetgangers, fietsers en auto’s die zich door elkaar bewegen maken het er allemaal niet overzichtelijker op. Dat moet anders. Daarom wil de gemeente Hardenberg de openbare ruimte opnieuw inrichten. Hiervoor worden eerst een aantal uitgangspunten voor de nieuwe inrichting van het Admiraal Helfrichstraat en het
A
AT
.J. J. C
NS DW AR
AT
STA T IO
TRA WITTE DE WITHS
SSTR
AAT
ST AT IO
RA
LIAN
E
IRE NE ST
S JU
NIJ
NS
EG ER W BERG S M G RA
INS E
TR ANDSES SALL
AST RAA T
IJN HOF VAN PEP
PR
AA T
TE
ADM. HELFRICHSTRAAT
AAT
ISRAËL EMANUELPLEIN
NIJENSTEDE
IO AT ST
NS ST R
D
MULOPAD
OOSTEINDE
INDE OOSTE
AN
KRUSERBRINK
MARSLAA N
en later wordt ook de Centrumroute Zuid aangepakt. “De herinrichting van dit gebied moet de maatstaf worden voor de aanpak van de andere delen. Ook daar willen we de openbare ruimte mooier, groener, toegankelijker en beter leesbaar maken.”
moeten in één oogopslag weten of ze bijvoorbeeld in een verblijfsgebied of op een toegangsweg zijn. Dat kan bijvoorbeeld door middel van de bestrating. Die is nu overal verschillend. Dat maakt het onduidelijk. Het moet veel meer één geheel worden.” Ook hebben we aandacht voor waterberging. “Daarmee moeten we aan de slag vanuit het gemeentelijk rioleringsplan. We gaan regenwater zoveel mogelijk ondergronds opslaan.”
Ter Brugge verwacht dat de uitvoering in het tweede kwartaal van 2021 van start kan gaan. Maar niet alleen deze twee straten, ook andere delen van het centrum van Hardenberg worden de komende jaren opgeknapt. Zo starten dan ook de werkzaamheden aan De Spinde
Israël Emanuelplein
Hallo! Hardenberg September 2020 | Openbare ruimte
18
De Marschhoek wordt afgerond met inrichting openbare ruimte Wonen in De Marschhoek betekent het beste van twee werelden: de natuur en de Vecht aan de ene kant en het gezellige centrum van Hardenberg aan de andere kant. De Marschhoek is het gebied aan de noordkant van de Jan Hendrik Prengerlaan.
De eerste 17 eengezinswoningen zijn vorig jaar gebouwd en opgeleverd. In januari werd de eerste paal geslagen voor het tweede deel van de woningen. In dit tweede deel van De Marschhoek zijn nog eens 15 woningen gebouwd. Deze woningen zijn onlangs ook opgeleverd. Nu de woningen zijn opgeleverd, en ook appartementencomplex De Marsch later dit jaar wordt opgeleverd, pakt de gemeente de openbare ruimte in dit gebied aan.
De bouwwegen aan de Kruserbrink en de Vechtvoorde krijgen in de komende periode een definitieve bestrating. Ook worden dan de eerste parkeerplaatsen aangelegd. Nadat appartementencomplex De Marsch is opgeleverd, worden ook de algemene parkeerplaatsen in dit gebied aangelegd. Daarna worden de J.H. Prengerlaan tussen de Voermanstraat en de Kruserbrink aangepakt. Deze straat wordt ingericht als fietsstraat. In het najaar wordt de bestrating rond appartementencomplex De Marsch aangelegd.
Hallo! Hardenberg  September 2020 | De Marschhoek
19
Eduard Plate
Jan en Diny van der Kamp
Eerste sleutel Hof van Hardenberg overhandigd Vlak voor de zomervakantie kregen Jan en Diny van der Kamp de eerste sleutel van Hof van Hardenberg uit handen van wethouder Martijn Breukelman. Het Hof van Hardenberg omvat vijftien levensloopbestendige koopwoningen. Naast wonen staan noaberschap, zelfredzaamheid en zelfstandigheid centraal. Wethouder Martijn Breukelman: “Als gemeente Hardenberg vinden we het belangrijk om ook in het centrum van de stad te zorgen voor woonruimte die geschikt is voor senioren. Daarnaast omarmen we graag initiatieven uit de samenleving die de banden tussen onze inwoners versterken. In Hof van Hardenberg komt dit op een mooie manier samen. Ik ben dan ook blij dat we als één van de eerste gemeenten in Nederland een Knarrenhof hebben. Daarmee bieden we onze inwoners de mogelijkheid om zo lang mogelijk op een goede manier zelfstandig te kunnen blijven wonen.” Jan en Diny van der Kamp zijn blij met hun nieuwe woning: “Hof van Hardenberg is een prachtig project
geworden. Het oog voor elkaar hebben en kleinschalig wonen met een groep gelijkgestemden is ons op het lijf geschreven. Wij kijken ernaar uit om hier onze intrek te nemen. Ons Hof van Hardenberg zit geweldig mooi in elkaar, complimenten voor alle betrokkenen.” Hof van Hardenberg Knarrenhof Hof van Hardenberg is een initiatief van Stichting Knarrenhof Nederland. De opzet van het plan bestaat uit 15 levensloopbestendige woningen in een hof met ruimte voor privacy en ontmoeting in de gemeenschappelijke binnentuin en het gezamenlijke HofHuys. Sociale samenhang en zelfstandig blijven wonen staan centraal in èn om de woningen. Alle woningen hebben alles op de begane grond en zijn volledig voorbereid op het geven van zorg. De woningen zijn vanzelfsprekend energiezuinig, met zonnepanelen en een warmtepomp. Trebbe bouwde als mede-ontwikkelaar Hof van Hardenberg. De bouw startte in maart dit jaar. De laatste woningen zijn eind augustus opgeleverd.
Starten of vestigen in Hardenberg? In Hardenberg is op diverse plekken nog ruimte voor het starten van een eigen winkel of ander bedrijf. Een overzicht van de beschikbare panden is te vinden op www.startjewinkelinhardenberg.nl Neem voor meer informatie direct contact op met centrummanager Eduard Plate e.plate@stadhardenberg.nl of 06 53846720 Hij kan alles vertellen over ondernemen en de mogelijkheden voor een winkel of formule in onze dynamische stad.
Nr. 2 | September 2020
Colofon Tekst Erwin Dijk en Gemeente Hardenberg Fotografie en beelden Fotografie JZ, DLH, Buro MA.AN, Royal Haskoning, DHV, Gemeente Hardenberg Overzichtskaart TotalID Ontwerp en opmaak Jan Ontwerpt Uitgever Gemeente Hardenberg Oplage 10.000 stuks Foto omslag Lunchroom De Koffiepot Sharon Meertens en Arno Kuiper
Hallo! Hardenberg September 2020 | Hof van Hardenberg
www.centrumontwikkelinghardenberg.nl