MagUZA 99 - januari 2015 by Jansen & Janssen

maguza januari 2015

Afgiftekantoor Antwerpen X, Maguza 99, Tijdschrift – kwartaalblad, januari – februari – maart 2015, v.u. Johnny Van der Straeten, Universitair Ziekenhuis Antwerpen, Wilrijkstraat 10, 2650 Edegem

Zorgmagazine van het UZA

www.maguza.be – UZAnieuws UniversitairZiekenhuisAntwerpen

Op de spoedafdeling

Topzorg tegen de klok FASE 1STUDIES Onderzoek naar nieuwe kankerbehandelingen MIGRAINE Medicijnen en misverstanden GEZOCHT! Sperma- en eiceldonoren

dossier

SPOEDGEVALLEN

NIEUW slechts 60 Watt

GRATIS VOETSAUNA* * Bij aankoop van een Health Mate® infraroodsauna ontvangt u onze gloednieuwe voetsauna met Himalaya zoutstenen. Deze actie is geldig tot 31.01.15 of tot uitputting voorraad. Niet cumuleerbaar met andere acties.

( )

De Health Mate® voetsauna is apart verkrijgbaar voor

299,- incl. btw.

www.cobretti.be

TH ER A PEUTISCH E I N FR A ROO DSAU N A’S M E T LE V EN SL A NG E G A R A NTI E

Nooit meer koude voeten! Ideaal voor op de studeerkamer, op kantoor, bij de televisie, enz. Een lange vermoeiende dag achter de rug? Hebt u het koud of last van wintervoeten? Dan is de Health Mate® voetsauna het ideale middel om u te ontspannen en lekker op te warmen! Onze therapeutische infrarood voetsauna verwarmt veilig en efficiënt uw spieren en de gewrichten in uw voeten en ondersteunt zo een gezonde bloedsomloop. Zo geniet u van kop tot teen van een zalig warm gevoel. De Himalaya zoutstenen op de bodem warmen geleidelijk op en brengen

uw levensatmosfeer terug in evenwicht. De opwarming van zoutkristallen reduceert het te hoge aandeel van positief geladen ionen. Dat geeft de lucht dat typisch verkwikkend gevoel dat u ervaart bij het inademen van zeelucht. Zo zorgt uw infrarood voetsauna gelijktijdig voor een vitaliserend én relaxed gevoel. Geschikt voor jong én oud! Surf naar www.healthmate.be voor meer informatie. Of bel 03 295 50 25 voor een gratis brochure.

IN DIT NUMMER

dossier

MOEDER EN KIND

MIGRAINE

EDUCATIE

SPOEDGEVALLEN

MEDISCH 19

De spoeddienst behandelt dag en nacht patiënten: verkeersslachtoffers, patiënten met hartklachten, snijwonden, buikpijn … Topzorg tegen de klok!

Oncologisch en hematologisch dagcentrum vernieuwd: de patiënt op nummer 1

Moeder- en kindcentrum: de nieuwste UZA-spruit

Fase 1-studies: toponderzoek naar nieuwe kankerbehandelingen

GEZOND

ZORG

Zes (on)waarheden over migraine

Patiënteneducatie: alles goed begrepen?

Koortsblaasjes de baas?

Dringend gezocht: sperma- en eiceldonoren

Medicatie thuis en in het ziekenhuis

‘Sommige zwaar Alle artikels zijn te vinden op

gewonde patiënten

maguza.be

moeten we binnen EN VERDER

het half uur op de operatietafel

Uitgedokterd: Ziekenhuizen werken samen

U zegt: Medische fout?

Schrijf je vandaag nog in op onze elektronische nieuwsbrief.

Witjas van dienst: Kristien Wouters, statisticus

Ga naar www.maguza.be/ abonnement

hebben.’ Harald Horions, MUGverpleegkundige op de spoedafdeling

VOORAF

Zes ziekenhuizen, waaronder het UZA, vormen samen het Iridium Kankernetwerk.

Kennis en kwaliteit  Expertise bundelen en delen

e uitbreiding van het Iridium Kankernetwerk met het UZA als zesde ziekenhuis werd officieel goedgekeurd door de overheid. Deze schaalvergroting en nauwe samenwerking tussen de oncologische centra in Antwerpen en het Waasland betekent een belangrijke meerwaarde voor de patiënt. Kanker is in België voor bepaalde leeftijdsgroepen de belangrijkste doodsoorzaak geworden. Bovendien wordt verwacht dat het aantal kankerdiagnoses door de veroudering van de bevolking in de toekomst nog zal stijgen. Met de toetreding tot het Iridium Kankernetwerk engageert het UZA zich om, samen met de huidige leden van het netwerk, de patiënt op een gepersonaliseerde manier en multidisciplinair op te volgen. Het voordeel voor de patiënt is dat hij een behandelplan voorgesteld krijgt dat het resultaat is van overleg tussen de beste experten van de zes ziekenhuizen. Via deze bundeling van kennis is het mogelijk om iedere patiënt plaatselijk een hoogkwalitatieve oncologische behandeling aan te bieden. Ook voor zeldzame kankers is er steeds een ruime ervaring en medische expertise binnen het netwerk. De toetreding van het UZA, samen met de inbreng van de faculteit geneeskunde van de Universiteit Antwerpen, zorgt voor een versterking van het klinisch wetenschappelijk onderzoek: translationeel onderzoek (voor het eerst uittesten van nieuwe medicatie op patiënten) geeft meer mogelijkheden op genezing. Kennis wordt gedeeld tussen wetenschappers en gespecialiseerde artsen om onze patiënten de best mogelijke overlevingskansen te kunnen garanderen.

Johnny Van der Straeten Gedelegeerd bestuurder 4

DOORGELICHT

Zwanger met hulp In België worden 3 kinderen op 100 geboren na een vruchtbaarheidsbehandeling. Het Centrum voor Repro ductieve Geneeskunde (CRG) van het UZA is een van de topcentra van het land. Zo biedt het CRG naast de standaardbehandelingen zoals IVF en ICSI ook ‘assisted hatching’ aan. Dan wordt een kleine opening in de schaal van het embryo gemaakt zodat het embryo vlotter uit de schaal breekt en innestelt. Ook in de analyse van spermacellen is het centrum een voorloper. Als enige labo in België voert het een test uit die de DNA-beschadiging in de zaadcellen accuraat meet, wat een beter idee geeft van de slaagkansen van een vruchtbaarheidsbehandeling. Op de foto een proefbuisje met daarin een eicel.

5 5

KORT

LEESTIP Van prof. dr. Gaëtane Stassijns

Beter dagen-nachtritme

op intensieve zorg De dienst intensieve zorg kan met de steun van de Belfius Foundation zeven patiënten kamers uitrusten met led-strips om het dag-en-nachtritme van de patiënten te ondersteunen. Door de onderbroken nachten en het lawaai op intensieve zorg, raakt het dag-en-nachtritme van de patiënten

ZELDZAME ZIEKTENDAG 27 FEB.

Aandacht voor weesziekten

Rare Disease Day of Zeldzame Ziektendag valt niet toevallig op 29 februari, de zeldzaamste dag op de kalender. In de praktijk zullen de activiteiten in het UZA dit jaar plaatsvinden op vrijdag 27 februari. Een zeldzame ziekte of een weesziekte is een ziekte die bij minder dan 1 op 2000 mensen voorkomt. Sommige zijn nog veel zeldzamer dan dat. Een tijdige diagnose, een correcte behandeling, terugbetaling van medicatie: het is bij een zeldzame ziekte veel minder evident dan bij een alledaagse ziekte. In het UZA werken verschillende diensten en disciplines dan ook samen om de patiënten zo goed mogelijk te helpen. Patiënten met zeldzame stofwisselingsziekten hebben zich verenigd in de vzw Boks (Belgische Organisatie voor Kinderen en volwassenen met een Stofwisselingsziekte). Op de Zeldzame Ziektendag zal de vzw aanwezig zijn in de inkomhal om informatie te geven. www.boks.be cema.uza.be www.uza.be/behandeling/ neuromusculaire-ziekten 6

Rust voor je rug Kinesitherapeut Pascal Mannekens schreef een boek over rug- en slaaphygiëne, dat haarfijn uitlegt hoe de omstandigheden waarin u slaapt een invloed hebben op uw rug. Het juiste bed en een goede slaap houding kunnen rugklachten voorkomen of verminderen. Omgekeerd kan een bed van slechte kwaliteit voor heel wat problemen zorgen. Ongeveer een derde van ons leven brengen we immers slapend door. Het boek bevat heel wat praktische tips om het juiste bed en de juiste matras voor uzelf uit te kiezen en uw slaaphouding en slaapomstandigheden te verbeteren. Prof. dr. Gaëtane Stassijns van de dienst fysische geneeskunde van het UZA keek de medische kant van het boek na. Rust voor je rug, Pascal Mannekens, 240 pagina’s, uitgeverij Lannoo, ISBN 9789401417686

‘Bij een b eroerte is snel h andelen cruciaal om hersen beschadiging te beperken.’

verstoord. Dat kan leiden tot de typische verwardheid, ook wel delirium genoemd. Vier op tien patiënten op intensieve zorg heeft er last van. De dienst intensieve zorg sleepte via de wedstrijd ‘Colour your hospital’ van Belfius Foundation een budget van 10.000 euro in de wacht. De led-strips die boven de bedden worden geïnstalleerd, zorgen voor lichtschakeringen en lichtintensiteit die anders zijn overdag dan ’s nachts. Als ze een positief effect blijken te hebben, zullen nog meer bedden op intensieve zorg ermee worden uitgerust.

Neurologe dr. Laetitie Yperzeele riep op Wereldberoertedag op om meteen de hulpdiensten te bellen bij symptomen van een beroerte, zoals plotse verlamming van een been of arm, een scheefhangende mond, verminderd gezichtsveld of dubbelzicht, niet meer kunnen spreken, geen taal begrijpen, coördinatieproblemen of dronkemansgang. Het UZA volgen? facebook.com/ UniversitairZiekenhuisAntwerpen twitter.com/UZAnieuws

UZA-medewerkers tegen ebola

Hoewel de ebolacrisis zich duizenden kilometers van ons vandaan afspeelt, is ook hier alles in gereedheid gebracht om eventuele slachtoffers goed op te vangen. Het UZA is een van de drie ziekenhuizen in België die klaar zijn om patiënten die (mogelijk) ebola hebben, op te nemen. In oktober werd dr. Erika Vlieghe, diensthoofd tropische geneeskunde in het UZA, aangesteld tot ebolacoördinator voor ons land. Zij adviseert de minister van Volksgezondheid, stuurt het ebolacoördinatieteam aan en coördineert ook een correcte informatiestroom naar professionals en publiek. Ze kreeg de opdracht omdat ze veel expertise en ook klinische ervaring heeft. Ze deed zelf onderzoek naar ebola in Oeganda en Cambodja. Ze is ook verbonden aan het Instituut voor Tropische Geneeskunde. Tim Das, hoofdverpleegkundige op de spoedafdeling, ging in november in opdracht van het internationale Rode Kruis een maand lang naar Sierra Leone in West-Afrika, waar al duizenden mensen besmet zijn met ebola. Hij nam er de coördinatie van een behandelingscentrum op zich. En inzo-verpleegkundige Karen De Smedt ging als verpleegkundige werken in een centrum in Guinee. Respect! Steun de strijd tegen ebola via het internationale Rode Kruis, Artsen zonder Grenzen, het consortium 1212 of nog een andere hulporganisatie.

Welkom

in Drie Eiken! In maart opent Drie Eiken de deuren. Op zondag 15 maart – niet toevallig de Dag Van de Zorg – is iedereen welkom op de opendeurdag. Wil u na een operatie of na een ziekenhuisopname terug op krachten komen in een hotelaccommodatie en de nodige zorgondersteuning krijgen, dan kunt u in Drie Eiken terecht. Gasten die er verblijven, hebben nog lichte zorgen nodig en kunnen 24 uur per dag rekenen op verpleegkundige ondersteuning. Drie Eiken ligt naast het UZA en beschikt over 68 comfortabele een- en tweepersoonskamers, een gezellig restaurant en kine- en wellnessfaciliteiten, afgestemd op de persoonlijke wensen en behoeften van de gasten. Drie Eiken, Drie Eikenstraat 655, Edegem (naast het UZA) www.drie-eiken.com OPENDEURDAG zondag 15 maart, van 10 tot 17 uur

MEDISCH

Prof. dr. Marc Peeters, diensthoofd oncologie

Prof. dr. Zwi Berneman, diensthoofd hematologie

Sisca Kohl De nieuwe gespreksruimte van de psychologen

Bij de vernieuwing van het oncologisch en hematologisch dagcentrum was de patiënt de centrale focus. Naast topzorg door een multidisciplinair team, krijgt die patiënt ook meer ondersteuning, en een paar leuke extra’s.

De patiënt op nummer 1 Oncologisch en hematologisch dagcentrum vernieuwd

I Patiënten die chemo krijgen, komen wekelijks of tweewekelijks naar het dagcentrum. 8

n het oncologisch en hematologisch dagcentrum gaan maandelijks bijna 1800 patiënten op raad pleging en komen er zo’n 670 langs voor hun behandeling. Het gaat om patiënten met kanker of met bloedziekten. ‘Patiënten komen op raadpleging om hun diagnose te vernemen, de resultaten van onderzoeken te bespreken en om hun behandelingsplan te over lopen,’ zegt prof. dr. Marc Peeters, diensthoofd oncologie. ‘Voorts vinden in het dagcentrum de ambulante behandelingen plaats: vaak chemotherapie, maar ook behandelingen met doelgerichte medicijnen bij specifieke types kanker, bloedtransfusies of puncties in de buik om vocht te laten afvloeien.’ Prof. dr. Zwi Berneman, diensthoofd hematologie: ‘Speci fiek voor de hematologische patiënten kunnen er ook botbiopsieën

worden genomen en worden er ook raadplegingen en behandelingen voor niet-kwaadaardige bloedziekten uitgevoerd.’ Het vernieuwde dagcentrum is een stuk groter dan vroeger en kan dus meer patiënten ontvangen. Zo is er een behandelzaal bij gekomen met vier zetels en zijn er vier eenpersoonskamers ingericht. Patiënten die voor een behandeling komen, volgen nu ook een andere parcours dan patiënten die op raadpleging komen. Peeters: ‘Patiënten in behandeling moeten vaak wekelijks of tweewekelijks naar het dagcentrum komen. Zij kunnen zich nu rechtstreeks aanmelden bij het dagziekenhuis en worden dan meteen naar hun kamer of ligzetel gebracht. We willen de wachttijd tussen het aanmelden en de behandeling zo kort mogelijk houden.’ Van een wachtrij aan het loket is alvast geen

sprake meer, dankzij een nieuw ticketingsysteem: patiënten nemen een ticket en kunnen gaan zitten tot ze op een van de schermen zien dat het hun beurt is.

Steun van een trajectbegeleider ‘De patiënt en zijn familie stonden absoluut centraal in de vernieuwing,’ zegt Peeters. ‘We willen de zorg rond de patiënt organiseren. De eerste stap was alle ambulante behandelingen die in het zieken huis aan kankerpatiënten worden gegeven, en dus ook alle mede werkers, samen te brengen. Daardoor komen nu ook patiënten met een gynaecologische kanker, zoals borstkanker, en patiënten met longkanker naar het dagcentrum.’ Patiënten die door de dienst oncologie verzorgd worden, krijgen nu ook ondersteuning van een vaste verpleegkundig traject-

Ook in het dagcentrum zijn nu eenpersoons kamers ingericht.

begeleider. ‘Acht verpleegkundigen nemen die rol op zich, telkens voor één tumorcluster. Zij zijn het centrale aanspreekpunt van de patiënt, ook als die thuis problemen ondervindt. De verpleegkundig trajectbegeleiders hebben eigen consultatieruimtes gekregen waar zij de patiënten kunnen zien, vaak voor of nadat ze bij de arts zijn langs geweest.’ Niet alleen de verpleegkundig trajectbegeleiders, maar ook de diëtisten en de psychologen beschikken nu over specifieke ruimtes waar ze comfortabel gesprekken kunnen hebben met patiënten en hun naasten.

Welkome extraatjes Om het de patiënten aangenamer te maken is achterin het dagcentrum een lounge ingericht. Die heeft niks weg van een typische wachtzaal, maar is een huiselijke ruimte, met tafeltjes en zetels, koffie en fris-

drank, en in de zomer een terras. Patiënten kunnen er tussen de behandelingen door even bijkomen of een rustig gesprek hebben. En omdat kankerpatiënten vaak ook last hebben van nevenwerkingen die hun zelfbeeld kunnen aantasten, kunnen ze in het dagcentrum bij een schoonheidsspecialiste terecht, die een echte verwenruimte ter beschikking heeft. ‘De lounge en de schoonheidsspecialiste kunnen we alleen aanbieden dankzij de financiële hulp van de Stichting Mimi,’ zegt Peeters. ‘Strikt noodzakelijk zijn ze niet, maar voor de patiënten zijn ze toch een welkom extraatje. En voor ons passen ze perfect in het geïntegreerde pakket dat we de patiënt proberen aan te bieden.’ Ook de gespreksruimte van de psychologen werd overigens aangekleed met de steun van de Stichting Mimi, die als missie heeft

‘Een bekend gezicht’

➝

Sisca Kohl is een van de verpleegkundig traject begeleiders. Ze begeleidt vooral patiënten met longkanker. ‘De patiënten kunnen altijd bij ons terecht. We zijn aanwezig bij de raadpleging bij de arts en bij slecht nieuws vangen we de patiënt op. Eens de behandeling is gestart, komen de patiënten wekelijks bij ons op raadpleging. We prikken bloed, nemen hun parameters, maar we luisteren ook naar hun ervaringen of klachten. Het is belangrijk dat ze zich gesteund voelen. Het is een ernstige ziekte en in dat grote ziekenhuis doet het deugd om een bekend gezicht te zien.’ ‘Het vernieuwde dagcentrum is voor ons zeker een verbetering. Er zijn nu vaste ruimtes voor de verschillende medewerkers. Maar het belangrijkste is dat het voor de patiënten aangenamer is. Zo vind ik de elektronische infoborden zeker interes sant. De teams van de verschillende tumorclusters worden er voorgesteld. En over de lounge hebben we al veel positiefs gehoord: het is er aangenamer wachten en de patiënten kunnen eens buiten bij mooi weer. Maar eigenlijk klagen onze patiënten hoe dan ook maar zelden.’ 9

MEDISCH

« Een schoonheidsspecialiste biedt gelaats- en andere verzorgingen aan in een echte verwenruimte. ‹ In de lounge kunne patiënten even bijkomen of een rustig gesprek hebben.

➝

de levenskwaliteit van patiënten met kanker te verbeteren (www. mimi-foundation.org).

Hoge normen

De chemo-producten worden in de kamers tijdelijk opgeborgen in speciale kasten.

Leidraad bij de vernieuwing van het dagcentrum waren de normen van JCI (Joint Commission International), het kwaliteitslabel dat het UZA wil behalen. Die normen zijn vooral gericht op patiënt veiligheid en kwaliteit. Peeters: ‘Zo hebben we nu speciale kasten in de behandelruimtes waarin we de producten voor de chemotherapie tijdelijk kunnen stockeren. Zo komt niemand er onnodig mee in contact. De chemo-producten

komen nu ook via de buizenpost rechtstreeks uit de apotheek naar hier. Nog een voorbeeld is de verpleegkundige werkruimte, die op vele vlakken is gemoderniseerd, met onder meer een digitaal overzicht van de aanwezige patiënten en hun status. Papier wordt tot een minimum beperkt: de voorschriften en de patiëntendossiers zijn geïnformatiseerd. Voorts zijn er tal van kwaliteitscontroles ingebouwd. Het zijn allemaal stappen die ervoor zorgen dat processen vlotter, veiliger en kwaliteitsvoller verlopen.’ Berneman: ‘Het stamceltransplantatieprogramma van de dienst

‘Als ik aankom, ligt alles klaar’ Paul (70) werd vijf jaar geleden in het UZA behandeld tegen darmkanker. Afgelopen zomer stelden de artsen vast dat de kanker terug was. ‘Sinds augustus krijg ik opnieuw chemotherapie, om de twee weken.’ Voor een patiënt een volgende dosis chemo krijgt, moeten eerst zijn bloedwaarden goed genoeg zijn. Bij Paul komt daarvoor een externe firma thuis bloed afnemen, in het kader van een

INFO 10

proefproject van het UZA. ‘Op maandag nemen ze bloed, op dinsdag krijg ik een sms van het UZA, en dan weet ik of de chemo op woensdag kan doorgaan of niet. Een heel goed systeem, want het bloedonderzoek in het ziekenhuis valt daardoor weg. Als ik aankom ligt alles al klaar voor mijn behandeling en kort na de middag ben ik meestal al weg, terwijl het anders vaak vijf of zes uur was.’

‘In het nieuwe dagcentrum moet ik nog wat mijn weg zoeken. Zelf lig ik het liefst in een bed, omdat ik me vaak wel slap voel worden. Meestal is er een bed vrij, en zo niet is een zetel ook geen ramp. De grootste troef is volgens mij het personeel: zeer bedreven, correct en vriendelijk. Het zijn schatten van mensen, met heel veel gevoel. Je voelt je hier zeker geen nummer.’

Dienst oncologie 03 821 32 50, www.uza.be/oncologie, www.uza.be/hematologie

hematologie moet bovendien aan de strenge criteria voldoen van JACIE (Joint Accreditation Committee-ISCT (International Society for Cellular Therapy) & EBMT (European Society for Blood and Marrow Transplantation). Sinds 2012 hebben wij een accreditatie van deze Europese organisatie. Ook daarmee hebben we rekening gehouden behouden bij de vernieuwing. En zoals in het verleden is er een speciale wachtruimte ingericht voor hematologische transplantatiepatiënten.’ En natuurlijk houdt het nu niet op, besluit Peeters: ‘We blijven nieuwe stappen zetten op de ingeslagen weg.’ 

In het oncologisch en hematologisch dagcentrum staan patiënten met kanker er niet alleen voor. Een heel team staat voor hen klaar.

Oncologisch en hematologisch dagcentrum diëtisten

psychologen

1774

Raadplegingen per maand vrijwilligers

670

Behandelingen per maand maatschappelijk werkers patiënt wetenschappelijk onderzoek multi disciplinair team schoonheidsspecialiste verpleegkundig trajectbegeleiders en verpleegkundigen

artsen

Medisch Oncologisch Centrum Antwerpen (MOCA)

MEDISCH

Volg route 11 Ook voor het Moederen kindcentrum neemt u de hoofdingang van het UZA. Route 11 brengt u waar u moet zijn!

Moeder- en kindcentrum

In april opent het Moederen kindcentrum van het UZA de

De nieuwste

deuren. We brengen er alle zorg voor moeders en kinderen samen. Dat voelt als een geboorte!

Eerste verdieping: verpleegeenheid pediatrie In het Moeder- en kindcentrum willen we het verblijf van onze jongste patiënten zo aangenaam mogelijk maken. Er is een klaslokaal, maar ook een speelruimte en in hun kamer beschikken de kinderen over een digitale TV en vlotte internet toegang. Een ouder kan er comfortabel overnachten bij het kind.

Tweede verdieping: raadpleging pediatrie Hier houden de kinderartsen hun raadplegingen. Bij mooi weer kunnen de kinderen er spelen op het dakterras.

Opening In de loop van april 2015 verhuizen de afdelingen naar het nieuwe gebouw. Eind mei 2015 zal de officiële inhuldiging plaatsvinden.

Derde verdieping: neonatologie

UZA-spruit

Baby’s die intensieve zorgen nodig hebben, zoals prematuren, verblijven niet in een zaal, maar in kleinere kamers rond een centrale desk. Zo hebben ze minder stress door de vele alarmen en monitors, en genieten ouders van meer privacy.. Een ouder kan in bepaalde omstandigheden ook bij de baby blijven over nachten. Er zijn ook speciaal uitgeruste kamers voor meerlingen.

Vierde verdieping: materniteit De gloednieuwe arbeids- en verloskamers beschikken onder meer over een bevallings bad. Ook keizersnedes kunnen nu op de afde ling zelf plaatsvinden. De kersverse mama’s kunnen bekomen in kamers met modern comfort en veel privacy. Zo kunnen ze op een schermpje naast de kamerdeur aangeven dat ze even niet gestoord willen worden.

Energieneutraal gebouw

Brug Een indrukwekkende overbrugging uit staal verbindt het Moeder- en kindcentrum met het operatiekwartier, de dienst inten sieve zorg en een aantal medisch-techni sche diensten, zoals de radiologie. Soms moet het immers snel gaan.

• 15 cm isolatie op de gevels • een dubbele glazen gevel op de zuidkant, waarbij de buitenste gevel bestaat uit glazen zonwering die met de stand van de zon meebeweegt • zonneschermen op de oostgevel • een beoveld in de grond, dat in de zomer warmte opslaat om in de winter water te verwarmen en in de winter koude opslaat om in de zomer mee te koelen (via warmtepompen) • luchtgroepen op lage tem

peratuur voor de luchtver versing in het gebouw • klimaatplafonds om de ruimtes te kunnen koelen en verwarmen met lage temperaturen • optimaal gebruik van daglicht • automatische sturing van verwarming, licht en zonwering • toiletten gespoeld met regenwater en spoelwater van de dialyse • led-verlichting om energie te besparen • groendaken 13

UITGEDOKTERD

Samenwerking tussen ziekenhuizen

Gebundelde zorg Ziekenhuizen verenigen zich almaar vaker tot grote ziekenhuisnetwerken, om zo efﬁciënter en aanvullend te kunnen werken. Met welke ziekenhuizen werkt het UZA samen en wat is de meerwaarde daarvan?

Het UZA werkt met een aantal ziekenhuizen nauw samen. Hoe zijn die samenwerkings verbanden ontstaan? Johnny Van der Straeten, gedele geerd bestuurder van het UZA: ‘In 2005 hebben we een raamakkoord gesloten met AZ Klina, AZ Monica, de GasthuisZusters Antwerpen (GZA), Revarte en ZiekenhuisNet werk Antwerpen (ZNA). In de jaren daarna zijn we die overeenkomst concreet beginnen invullen. Vooral met AZ Monica is er een intense samenwerking gegroeid. Vanaf 2015 maakt ook AZ Heilige Familie deel uit van de groepering. De andere universitaire ziekenhuizen vormen eveneens dergelijke netwerken, een trend die kort na 2000 is ingezet.’

Vanwaar de nood aan dergelijke akkoorden? ‘Als derdelijnsziekenhuis streven we ernaar een netwerk te vormen met algemene ziekenhuizen uit de regio. Dat laat toe om trapsgewijs te werken: voor de meest complexe therapieën worden patiënten naar een hooggespecialiseerde dienst verwezen, terwijl basisbehandelin gen dichter bij huis kunnen. Dat is comfortabeler voor de patiënt en zijn familie. Daarnaast worden kennis en technieken van diagnose en behan deling ook naar de andere zieken huizen overgebracht. Overal wordt gewerkt volgens dezelfde kwaliteits standaarden en behandelingsproto collen. Zo krijgen alle patiënten een even goede behandeling, gebaseerd

Johnny Van der Straeten, gedelegeerd bestuurder van het UZA

Xxx

is betere zorg op de laatste wetenschappelijke inzichten. Voor een stuk werken we ook aanvullend: het ene centrum is al meer gespecialiseerd in een ziekte of behandeling dan het andere. Dat geldt des te meer voor de behan deling van zeldzame aandoeningen. Kortom: door expertise te bundelen kom je tot een betere zorgkwaliteit.’

Wordt die evolutie ook gesti muleerd vanuit de overheid? ‘Zeker. In zijn beleidsnota moedigt Jo Vandeurzen, Vlaams minister van Volksgezondheid, regionale samenwerkingsverbanden tussen ziekenhuizen aan, waarbij die onder ling afspreken wie wat doet. Voor zeldzame en complexe aandoenin gen moeten expertisecentra worden

opgericht. De gedachte achter dat beleid is dat je tot een betere zorg komt als experten de krachten bundelen en multidisciplinaire teams vormen. Uiteraard heeft het ook met kostenbeheersing te maken. Het heeft geen zin dat nabijgelegen cen tra dezelfde dure medische appara tuur hebben als die niet volledig kan worden benut.’

In welke domeinen werkt het UZA vooral samen? ‘Vooral voor oncologie, orthopedie, cardiologie en interventiecardiologie – behandelingen met een katheter, bijvoorbeeld om een stent te plaat sen – is er verregaande samen werking met de eerder genoemde ziekenhuizen. De betrokken diensten

vormen in feite één geheel en wisse len artsen uit. Voor de behandeling van kanker maken we sinds kort ook deel uit van het Iridiumnetwerk, een samenwerkingsverband tussen zes ziekenhuizen uit de brede regio. We werken samen op het vlak van oncologie, radiotherapie en chemotherapie. Dat houdt concreet in dat een patiënt die in het UZA wordt geopereerd of chemotherapie krijgt, zijn radiotherapie net zo goed in een meer nabijgelegen ziekenhuis kan krijgen. Ook hematologie is mee opgenomen in dat netwerk. Voor de behandeling van zeldzame kankers zijn afspraken gemaakt. De patiën ten kunnen daarvoor telkens bij één gespecialiseerd team in een van de ziekenhuizen terecht. Zo hebben ze de garantie dat ze worden behan

➝ 15

UITGEDOKTERD

Als experten de krachten bundelen, krijgt de patiënt betere zorg

➝

deld door een team dat voldoende ervaring heeft met dat soort tumor.’

En de behandeling van hart en vaatziekten? Hoe is die georganiseerd? ‘Ook daarvoor is een netwerk opgericht, met als deelnemende ziekenhuizen het UZA, AZ Sint Dimpna in Geel, AZ Monica, AZ Klina en GZA. We ondersteunen de aan gesloten ziekenhuizen om een eigen hartfalenkliniek op te richten en onze specialisten in hartrevalidatie zijn bij hen consulent. Voor interventiecar diologie kunnen de ziekenhuizen bij ons terecht of we ondersteunen hen bij hun eigen interventieprogramma. Op het vlak van kindercardiologie werken we dan weer samen met het UZ Gent: hartoperaties en interven tiecardiologie gebeuren daar.’

Zijn er nog belangrijke links met andere ziekenhuizen? ‘Ja, andere UZAdiensten die nauw samenwerken met andere ziekenhuizen zijn pediatrie, mond, kaak en aangezichtschirurgie en verschillende andere heelkun dige diensten. Er zijn echter ook samenwerkingsakkoorden voor 16

meer specifieke domeinen. Voor de volwassenenpsychiatrie bestaat er bijvoorbeeld een associatieover eenkomst met het Psychiatrisch Ziekenhuis SintNorbertus in Duffel, waar de hospitalisatie is gevestigd. Voor kinder en jeugdpsychiatrie hebben we een akkoord gesloten met de ZNAziekenhuizen. Ook voor zeldzame stofwisselingsziekten bij kinderen is er een samenwerkings akkoord met ZNA.’

Is er ook samenwerking op het vlak van opleiding en onderzoek? ‘Ja, voor de volwassenenpsychiatrie gebeuren opleiding en wetenschap pelijk onderzoek bijvoorbeeld integraal in het PZ Duffel. En recent is er nog een overeenkomst gesloten met AZ Monica om artsenspecialisten geza menlijk op te leiden. Zeker voor onder zoek sta je als ziekenhuisnetwerk veel sterker dan als individueel ziekenhuis. Patiëntenstudies worden immers alleen maar toegewezen aan centra die snel een groot aantal patiënten bij een kunnen krijgen. Ook daarom is het voor patiënten interessant om binnen een netwerk te worden behandeld: via die studies hebben ze gemakkelijker toegang tot de nieuwste therapieën.’

Alle netwerken ten spijt is de zorg in België nog altijd sterk verspreid, zeker in ver gelijking met andere landen. ‘Ja, veel andere Europese landen organiseren hun zorg helemaal anders. Een voorbeeld is Dene marken. Dat is qua medische zorg ingedeeld in vijf regio’s, met telkens één centrumziekenhuis voor hooggespecialiseerde zorg en daarrond regionale ziekenhuizen. De financiering wordt verdeeld over het volledige netwerk. In België is een dergelijk model moeilijk reali seerbaar. Ons ziekenhuislandschap is historisch gegroeid, met vaak in één gebied grote regionale zieken huizen. Bovendien worden in ons financieringssysteem niet kwaliteit en samenwerking, maar de afzon derlijke prestaties – onderzoeken, behandelingen ... – financieel beloond. Een mogelijk alternatief zou zijn dat er een totale som wordt voorzien voor de behandeling van een bepaalde aandoening bij een patiënt, waarin alle kosten van huisarts tot en met ziekenhuis en revalidatiecentrum zijn inbegrepen. De federale regering wil de zorg financiering alleszins geleidelijk, maar grondig hervormen.’ 

MEDISCH

Prof. dr. Christian Rolfo

Sinds twee jaar gebeuren in het UZA fase 1-studies onder leiding van prof. dr. Christian Rolfo. Die studies, bieden de patiënten toegang tot de nieuwste kankerbehandelingen. Fase 1-studies vragen gespecialiseerde studiecoördinatoren en specifieke infrastructuur

Toponderzoek naar nieuwe kankerbehandelingen

V Slechts enkele gespecialiseerde zieken huizen kunnen fase 1studies uitvoeren.

oor een nieuw geneesmiddel op de markt komt, wordt het via klinische studies getest op veiligheid en effectiviteit. De klinische studies verlopen in vier stappen die samen gemiddeld tien jaar in beslag nemen. De fasen 2 tot 4 kunnen door de meeste ziekenhuizen worden uitgevoerd, fase 1-studies daarentegen vragen een specifieke kennis en infrastructuur. Zo heb je

Meer therapeutische mogelijkheden

experimentele kankergenees middelen’, zegt prof. dr. Rolfo van de Phase 1 – Early Clinical Trials Unit. Die studies bieden verschillende voordelen. ‘Deelname in het ontwikkelingsproces van nieuwe kankergeneesmiddelen draagt bij tot de uitstraling van het ziekenhuis. En vooral: het biedt meer therapeutische mogelijkheden voor de patiënten.’

‘In het UZA lopen gemiddeld een vijftiental fase 1-studies rond

Versnelde procedure

gespecialiseerde studiecoördina toren nodig die strikte controles uitvoeren, weten hoe je de verkregen data verwerkt en goed op de hoogte zijn van de protocols van de klinische studies. Het UZA behoort tot de paar ziekenhuizen in België die die expertise in huis hebben.

Onderzoek in 4 fasen Fase 1-studie: 15 tot 30 gezonde vrijwilligers of patiënten met een specifieke aandoening nemen het nieuwe geneesmiddel in. Het belangrijkste doel: informatie krijgen over veiligheid, toxiciteit, nevenwerkingen ...

Fase 2-studie: het geneesmiddel wordt uitgetest op een grotere groep (tot 100) patiënten om de wer king en veiligheid verder te onderzoeken.

Fase 3-studie: 100 tot 1000 patiënten krijgen het geneesmiddel om de neveneffecten op langere termijn na te gaan. De voordelen van het geneesmiddel wor den in kaart gebracht door vergelijking met de standaardbehandeling.

Fase 4-studie: het geneesmiddel, intussen goedgekeurd door de European Medicines Agency, wordt verder opgevolgd om onder meer zeldzame bijwerkingen op te sporen.

Bij de fase 1-studies werken prof. dr. Rolfo en zijn team met bio merkers: parameters die informatie verschaffen over de tumor. Door die biomerkers te screenen bij patiënten is het mogelijk hun een therapie op maat aan te bieden. Wanneer zo’n gepersonaliseerde therapie ook bij fase 1-studies wordt toegepast, kan van bij het begin de werkzaamheid van het geneesmiddel gemeten worden, waardoor de testperiode een stuk korter wordt.  17

ADVERTENTIE

HOUDT U IN BEWEGING MEDISCHE DRUKKOUSEN

COMFORT SCHOENEN VOOR STEUNZOLEN (MANNEN EN VROUWEN)

BRACES

ORTHOPEDISCH COMFORT

HOMETRAINERS

VOOR ZWARE EN MOEILIJKE VOETEN

ROLLATORS

SCOOTERS

En nog veel meer… Kom zeker eens kijken!

VOLG ONS VIA WWW.SCHAEPS.BE

Schaeps • Turnhoutsebaan 92-94 • 2100 Deurne Tel. 03 326 11 30 • info@schaeps.be • www.schaeps.be Maandag t.e.m. vrijdag 9u - 18u, zaterdag 9u - 13u Tram 10, bus 33, 410, 411 en 412 • GRATIS PARKING

ORTHOPEDIE • BANDAGISTERIE • SCHOENEN • INVALIDENWAGENS • HOMECARE • REVALIDATIE

maguza januari 2015

Zorgmagazine van het UZA

www.maguza.be â&#x20AC;&#x201C; UZAnieuws UniversitairZiekenhuisAntwerpen

Zorg tegen de klok Op de dienst spoedgevallen komen dag en nacht patiĂŤnten toe die dringend hulp nodig hebben. Dat vraagt om een optimale organisatie en gespecialiseerd personeel. De vernieuwde spoedafdeling van het UZA biedt topzorg tegen de klok.

DOSSIER SPOEDGEVALLEN

SPOED 

WAT? Behalve de ‘gewone’ spoed afdeling omvat de dienst spoed gevallen ook een nachthospitaal en een eenheid voor hyperbare zuurstoftherapie, beter bekend als caisson.

WIE? De spoeddienst telt vijf vaste geneesheren-speci alisten, zes specialisten in opleiding, 45 verpleegkundi gen, zes ambulanciers, twee vaste poetskrachten en tien secretariaatsmedewerkers.

Spoed in beweging

WAAROM? De dienst spoedgevallen is, zoals de naam zegt, bedoeld voor spoedeisende hulp. Dat hoeven daarom geen levensbedreigende problemen zijn: ook de verzor ging van snijwonden en breuken behoort bijvoorbeeld tot de taak van de spoeddienst.

De dienst spoedgevallen onderging een hele transformatie, met onder meer een vernieuwde ontvangstruimte, een nieuw systeem om patiënten in te delen naar dringendheid en een volledig verbouwde

WELKE WAGENS? De dienst beschikt over een MUG-voertuig en 2 zieken wagens. Met de MUG worden jaarlijks een 1.200-tal inter venties uitgevoerd. Elk jaar worden ook zo’n 800 zwaar zieke patiënten uit andere ziekenhuizen opgehaald.

hyperbare kamer.

iemand gaat naar de spoedafdeling voor zijn plezier en iedereen vindt zijn eigen probleem belangrijk. Ook op de spoed is wachten soms onvermijdelijk. En het kan gebeuren dat die ene meneer die zich na u aanmeldde, eerder dan uzelf aan de beurt komt. ‘Op de spoed helpen we nu eenmaal de patiënten met de meest dringende problemen eerst’, zegt diensthoofd prof. dr. Koen Monsieurs. ‘Tot voor kort beoordeelden onze verpleegkundigen vooral op basis van ervaring wie het eerst hulp nodig had, maar sinds kort hebben we daarvoor een formeel systeem. Dat was ook nodig met het oog op de JCI-accreditatie (Joint Commission International) die het ziekenhuis

Prof. dr. Koen Monsieurs, diensthoofd

Tim Das, hoofdverpleegkundige

patiënt ook meer privacy geven: zo hoeft hij niet aan de balie uit te leggen waarvoor hij komt.’

Eerst pijnstilling

wil behalen, een internationaal label dat vooral aandacht besteedt aan patiëntveiligheid en zorg kwaliteit. Ook los daarvan waren wij echter al langer vragende partij voor zo’n systeem.’ Kort samengevat krijgt elke patiënt voortaan een kleur toegekend naargelang de dringendheid van zijn probleem (zie kaderstuk). De ‘rode’ patiënten zijn degenen met de meest acute problemen die ogenblikkelijk hulp nodig hebben. Aan de andere kant van het spectrum heb je de ‘blauwe’ patiënten, van wie de aandoening geen dringende behandeling vraagt en die dus afhankelijk van de drukte wat langer geduld moeten hebben. ‘Nog terwijl de patiënt wordt ingeschreven, gaat een verpleegkundige na hoe dringend zijn probleem is’, legt Monsieurs uit. ‘Dat gebeurt in een van onze twee triageruimtes, vlakbij de receptie. Eén is bestemd voor patiënten die op eigen kracht naar de spoed zijn gekomen, de andere voor degenen die met de ziekenwagen zijn gebracht. Met die aparte ruimtes kunnen we de

De patiëntentriage gebeurt op basis van het Manchester-triagesysteem, een internationaal toegepaste methode. De verpleegkundige meet onder meer lichaams temperatuur en bloeddruk en informeert of en in welke mate de patiënt pijn heeft. Vervolgens doorloopt de verpleegkundige systematisch korte reeksen met vragen op de computer. Ademt de patiënt normaal? Heeft hij of zij koorts? Is er sprake van bloedverlies? ... Op basis daarvan krijgt de patiënt automatisch een kleurcode toegekend. Monsieurs: ‘De triage verloopt dus volledig objectief, zoals het hoort op een spoedafdeling. Hoe dringender het probleem, hoe sneller de patiënt aan de beurt komt.’ Afhankelijk van de kleurcode wordt een bepaalde tijd vooropgesteld waarbinnen de patiënt in principe moet worden geholpen. De dienst engageert zich om die maximale wachttijd niet te overschrijden. Indien nodig krijgt de patiënt wel al meteen pijnstilling. Bij de triage wordt meteen ook het valrisico van een patiënt ingeschat, ook op basis van een standaard vragenlijst. ‘Bij een verhoogd valrisico krijgt de patiënt een blauwe armband om en nemen we de nodige

voorzorgsmaatregelen. Als die patiënt bijvoorbeeld in een bed moet, zetten we de hekken omhoog. Dat klinkt allemaal vanzelfsprekend, maar door het valrisico actief in te schatten, verminder je het aantal valincidenten’, vervolgt Monsieurs.

Hoe dringender het probleem, hoe sneller de patiënt aan de beurt is

Nog drie wachtenden voor u Ook voor de spoedmedewerkers is het nieuwe systeem een hele voor-

➝

Hoe dringend is het spoedgeval? Als u zich aanmeldt op de spoed, krijgt u een kleurcode, afhankelijk van hoe dringend uw probleem is: Rood: acuut – geen wachttijd bijvoorbeeld reanimatie, hevige bloeding Oranje: zeer urgent – maximale wachttijd 10 minuten bijvoorbeeld hartinfarct, ondraaglijke buikpijn Geel: urgent – maximale wachttijd 1 uur bijvoorbeeld matige buikpijn Groen: standaard – maximale wachttijd 2 uur bijvoorbeeld lichte nekpijn die recent is ontstaan Blauw: niet urgent – maximale wachttijd 4 uur bijvoorbeeld insectenbeet die alleen plaatselijk ontstoken is

DOSSIER SPOEDGEVALLEN

De ontvangstruimte werd helemaal vernieuwd, net als de hyperbare kamer, waar patiënten worden behandeld na CO-vergiftiging of duikongevallen.

➝

Een slimme inrichting levert tijdswinst op

uitgang. Op een nieuw overzichtsscherm zien ze in een oogopslag welke patiënten aanwezig zijn en wie het eerst moet worden behandeld. Zeker op drukke momenten kunnen ze de werkprocessen zo beter sturen. Nieuw is ook dat patiënten voortaan beter kunnen inschatten hoe lang ze zullen moeten wachten. Ze krijgen immers te horen tot welke kleurcategorie ze behoren en wat bijgevolg de maximale wachttijd is. Op de schermen in de wachtkamer staat aangegeven hoeveel patiënten er per kleur zijn aangemeld. Daaruit kan iedereen min of meer afleiden hoe lang het nog zal duren, wat het wachten meteen een stuk draaglijker maakt. Ook de receptie en de aanpalende wachtkamer werden overigens verbouwd. De wachtkamer is comfortabeler ingericht en de receptie werd met een tweede inschrijvingsloket uitgerust, wat de wachtrij op piekmomenten korter maakt.

INFO 22

Kleine ingreep, groot effect Monsieurs: ‘Verder starten we ook met het zogenaamde fast track-systeem. Dat houdt in dat we patiënten met relatief kleine problemen op kortere tijd kunnen behandelen. We spreken dan over de patiënten die geen bed of aparte ruimte nodig hebben, maar gewoon kunnen wachten in de wachtzaal. Die mensen hebben bijvoorbeeld een verstuikte enkel, een relatief kleine wonde, een gebroken been of lichte buikpijn. Ze krijgen uiteraard geen voorrang op patiënten met dringender problemen, maar kunnen in vergelijking met vroeger sneller naar huis.’ Concreet werden een aantal eenvoudige maar doeltreffende aanpassingen doorgevoerd. Zo krijgen de artsen en verpleegkundigen die zich om die patiënten bekommeren een aparte werkplek die onmiddellijk aansluit op de binnenwachtzaal. Deuren werden verplaatst om de verplaatsingstijden zo kort mogelijk te houden. Monsieurs: ‘Dat zijn kleine ingrepen, maar

Dienst spoedgevallen, T 03 821 38 06

op een groot aantal patiënten levert het een behoorlijke tijdswinst op.’ Ten slotte werd ook de hyperbare kamer helemaal onder handen genomen. Een hyperbare kamer of caisson is een soort grote tank waarin patiënten onder verhoogde omgevingsdruk zuurstof inademen. De therapie wordt ingezet voor de behandeling van uiteenlopende aandoeningen, gaande van CO-vergiftiging tot duikongevallen. Op de tank na, die nog in goede staat was, werd alles vervangen: van de bedieningskamer tot de verlichting. Bovendien kunnen patiënten voortaan televisie kijken en naar muziek luisteren. We konden de nodige apparatuur financieren dankzij een prijs van meer dan 7.000 euro van de Belfius Foundation, een private stichting voor solidariteitsmecenaat in België’, zegt hoofdverpleegkundige Tim Das. Ook dat is een hele verbetering voor de patiënt: de duur van een behandelingssessie kan immers oplopen tot acht uur. 

MUGverpleegkundige Harald Horions

De specialisten staan al klaar als de patiënt wordt binnengebracht op basis van informatie vanuit de MUG.

Snelheid cruciaal bij zware trauma’s Na een ernstig ongeval is de eerste opvang in het ziekenhuis cruciaal: de patiënt moet binnen het half uur naar de operatietafel of de scanner. Dankzij de nieuwe aanpak op de spoed lukt dat ook.

it onderzoek blijkt dat het eerste uur na een ernstig ongeval sterk bepalend is voor de verdere afloop. ‘We spreken dan over kritieke patienten die op meerdere plaatsen gekwetst zijn, bijvoorbeeld na een verkeersongeval’, zegt MUGverpleegkundige Harald Horions, verantwoordelijk voor de opvang van dergelijke meervoudige trauma’s. Idealiter gaat er maximaal een half uur voorbij tussen de aankomst van de ziekenwagen en het moment dat de patiënt naar de operatiezaal of scanner kan. In die tijdspanne gebeuren op de spoed de eerste levensnoodzakelijke

onderzoeken en behandelingen. Rond die eerste cruciale opvang zijn nieuwe afspraken gemaakt. ‘Zo roepen we de nodige specialisten – zoals de thorax- of abdominaal chirurg – al op voor de patiënt hier is, op basis van informatie vanuit de MUG. Die artsen staan dan al klaar als de patiënt wordt binnengebracht. Heel soms blijkt dat een arts uiteindelijk voor niets gekomen is, maar zo winnen we wel kostbare tijd.’

Eerste zaken eerst Verder krijgen alle betrokken artsen en verpleegkundigen eenzelfde traumatraining, the team approach to trauma, naar model

van de European Trauma Course (ETC). Daarin wordt onder meer de algemene werkwijze bij een meervoudig trauma opgefrist. Horions: ‘Om de toestand van de patiënt stabiel te krijgen, respecteer je bijvoorbeeld een strikte volgorde. Zo proberen we allereerst hevig bloedverlies, obstructie van de luchtweg of een hartstilstand uit te sluiten. Belangrijk is ook dat één zorgverlener de leiding neemt.’ Ook worden er tijdens de training workshops gegeven rond weinig gebruikte, maar soms levensreddende technieken. Horions: ‘Een voorbeeld is EZ-IO: dat is het plaatsen van een toegangsweg voor medicatie via het beenmerg, met behulp van een botboor. Die techniek passen we toe als we geen infuus kunnen prikken, bijvoorbeeld bij overmatig bloedverlies.’ De nieuwe aanpak werpt alvast zijn vruchten af. ‘We slagen er nu altijd in om zo’n patiënt na 20 of 25 minuten naar de dienst radiologie of het operatiekwartier over te brengen: een hele vooruitgang’, besluit Horions. 

Spoed experimenteert met Google Glass Met een beetje geluk kunnen UZAspoedmedewerkers in de toekomst gebruik maken van Google Glass. Het gaat om een bril die op basis van eenvoudige gesproken commando’s foto’s en geluid opneemt en meteen door stuurt naar het ziekenhuis. De technologie, ontwikkeld door de Cronos Groep, is ideaal voor MUGinterventies: de arts of verpleegkundige op het terrein kan snel medi sche informatie doorspelen aan het spoedteam in het ziekenhuis, zonder zijn of haar bezigheden te onderbreken. De dienst spoedgevallen van het UZA werkt mee aan het project en hoopt de slimme bril op termijn ook effectief in gebruik te kunnen nemen.

DOSSIER SPOEDGEVALLEN

Met je kind naar spoed Voor kinderen is een bezoek aan de spoed afdeling best beangstigend. Kinderarts dr. Marjolein Mattheij leidt de opvang van de kleinsten sinds kort in goede banen. We legden haar acht bezorgde vragen voor.

Komen kinderen sneller aan de beurt dan een 1volwassen patiënt? Mattheij: ‘In principe niet. Op de spoed komen mensen met de meest dringende problemen eerst aan de beurt, of ze nu jong zijn of oud. De triage gebeurt door een verpleegkundige, op basis van een internationaal aanvaard systeem. Wel zijn er plannen voor een aparte wachtkamer voor kinderen, op hun maat ingericht. Zo kunnen ze spelen en zijn ze sneller op hun gemak. En ook de ouders hebben dan minder stress. Dat maakt het ook voor ons gemakkelijker. Per patiënt is er overigens een vaste verpleegkundige, zodat ouders en kind één aanspreekpunt hebben.’

ik altijd bij mijn kind blijven op de spoed? 2 Kan Mattheij: ‘Bij volwassen patiënten mag maar één begeleider mee,

Kinderarts dr. Marjolein Mattheij Een dapperheidsdisploma verzacht de pijn.

iets voor de kinderarts is. In de praktijk is dat meestal een kinderarts of urgentie-arts in opleiding, die onder mijn supervisie staat. Bij grensgevallen, bijvoorbeeld buikpijn die op een blindedarmontsteking kan wijzen, kijkt de chirurg of chirurg in opleiding met ons mee.’

Worden de spoed verpleegkundigen 4specifiek opgeleid om met kinderen om te gaan?

maar voor kinderen maken we een uitzondering. Beide ouders mogen mee binnen zodat het kind zich geruster voelt. In principe mogen ouders altijd bij hun kind blijven, tenzij in specifieke gevallen. Zo kunnen we bij sommige radiologische onderzoeken geen b egeleider toelaten wegens de straling. Als het kind wordt opgenomen op de kinderafdeling, mag één ouder blijven inslapen. Op intensieve zorg kunnen ouders helaas niet blijven slapen, omdat die afdeling om een striktere organisatie vraagt.’

Wordt mijn kind hoe dan ook gezien door een kinderarts? Mattheij: ‘Dat hangt van het probleem af. Een wonde wordt bijvoorbeeld door een spoedarts of een chirurg in opleiding verzorgd, terwijl een klacht als benauwdheid

Mattheij: ‘Ja, ze krijgen onder meer een opleiding over procedures die specifiek zijn bij kinderen, zoals de plaatsing van een blaassonde. Alle spoedverpleegkundigen konden ook deelnemen aan een EPLS- training (European Pediatric Life Support) over de herkenning en behandeling van zieke kinderen. Verder leid ik spoedmedewerkers al doende op om kinderen zo goed mogelijk op te vangen.

Niet alle kinderen kunnen goed uitleggen wat er 5precies scheelt. Hoe gaat de arts daarmee om?

Mattheij: ‘Als de leeftijd het toelaat, spreken we in eerste instantie altijd het kind zelf aan. Natuurlijk willen we ook het verhaal van de ouders horen, maar het is belangrijk dat ook het kind zelf kan vertellen welke klachten het heeft. Soms horen de ouders dan ook iets nieuws. Als je aan het

kind rustig uitlegt wat er precies gaat gebeuren, zal het ook minder angstig zijn.’

Wat is het pijnbeleid bij kinderen?

Mattheij: ‘Aan oudere kinderen wordt tijdens de triage gevraagd om hun pijn een score te geven. Bij jongere kinderen kijkt de verpleegkundige naar factoren zoals de gelaatsuitdrukking en de houding om tot een pijnscore te komen. Indien nodig krijgt het kind al

Ouders die heel ongerust zijn, dragen dat over op hun kind.

t ijdens de triage pijnstilling. De pijn van een prik verzachten we door vooraf een pijnstillende zalf of een verdovende pleister aan te brengen, tenzij de bloedname echt onmiddellijk moet gebeuren. Voor de hechting van een wonde kunnen we plaatselijk een pijnstiller geven. Bij ingrijpender procedures als een ruggenprik of als het kind heel angstig is, geven we soms een mengsel van zuurstof en lachgas om het kind te kalmeren.’

ben bang dat ik van slag raak 7als Ikhelemaal mijn kind bijvoorbeeld

een pijnlijk onderzoek moet ondergaan. Is het dan niet be ter dat mijn partner m eegaat? Mattheij: ‘Als kinderarts bekommer ik mij altijd om het kind én de ouders. Zijn zij heel ongerust, dan dragen ze dat inderdaad over op hun kind. Soms moet ik hen even apart nemen om dat uit te leggen, en dan herpakken ze zich meestal snel. Als ouders een bepaalde procedure, bijvoorbeeld de plaatsing van een maagsonde, liever niet zien, is het beter dat ze eventjes op de gang wachten. Voor het overige zal het kind zich echter beter voelen als beide ouders aanwezig zijn.’

als mijn kind niet wil meewerken aan 8het Wat onderzoek? Mattheij: ‘Een kind onderzoeken vraagt tijd en geduld. Ik doe altijd de belangrijkste onderzoeken eerst. Kleine truukjes maken soms het verschil, zoals een klein kind onderzoeken terwijl het op de schoot van mama of papa zit. Een iets ouder kind kalmeert meestal als je rustig uitlegt wat er te gebeuren staat. Ook het vooruitzicht van een cadeautje na een prik of vervelend onderzoek – we noemen het prikcadeautjes – doet wonderen. Als het kind flink is geweest, krijgt het na afloop een dapperheidsdiploma.’  25

DOSSIER SPOEDGEVALLEN

Abdrassoul (46) keerde terug van vakantie met nierstenen als ongewenst souvenir. Toen hij ondanks twee slaappillen ’s nachts wakker werd met ondraaglijke pijn, trok hij hals over kop naar de spoed.

‘Die pijn was niet normaal’

e pijn is nog niet helemaal weg, dus de poes mag voor een keer geen kopjes komen geven op zijn schoot. Het ergste is echter voorbij, hoopt Abdrassoul. De ellende begon op vakantie in Marokko: zweten, braken, koorts en erge buikpijn. Een scan in het ziekenhuis in Casablanca bracht nierstenen aan het licht. ‘Met medicatie ging de pijn voorbij, maar keer op keer stak die weer de kop op’, vertelt Abdrassoul. ‘Omdat mijn vakantie ten einde liep, liet ik mijn broers in België alvast een afspraak met de dokter maken. Die zondagavond, terug thuis, nam ik twee slaappillen om de nacht door te raken. Tevergeefs: om 4 uur was de pijn zo hevig dat

ik naar een naburige spoeddienst ben gegaan.’ Abdrassoul kreeg een injectie om te kalmeren en een nieuwe scan.

Een nieuwe scan toon de wel nierstenen. De volgende morgen al ben ik geopereerd

echter in alle hevigheid terug en trok hij naar zijn huisarts. ‘Die zag dat zo veel pijn niet normaal was en nam contact op met een uroloog van het UZA. Ik mocht mij meteen aanmelden via de spoed. Mijn zus heeft me gebracht. Op de spoed aangekomen werd ik snel geholpen. Ik kreeg pijnstilling en ben een nacht opgenomen. Toen ‘s morgens mijn urinewaarden normaal bleken, mocht ik naar huis. Er werd mij echter op het hart gedrukt niet te aarzelen als ik weer pijn kreeg: ik was altijd welkom.’

Gemiste diagnose Vreemd genoeg waren er geen steentjes meer te zien. Tegen de avond, weer thuis, keerde de pijn

Nog diezelfde dag hetzelfde scenario: weer vreselijke pijn, weer een snelle rit naar de spoed. ‘Ook nu werd ik heel snel opgevangen.

Iemand zette me in een rolstoel en een arts stelde me gerust: ze zouden me snel helpen. Even heb ik nog op mijn tanden moeten bijten, toen kreeg ik pijnstilling en werden de nodige onderzoeken gepland. Er werd een nieuwe scan gemaakt waarop deze keer wel nierstenen te zien waren. In het vorige ziekenhuis hadden ze de diagnose gemist. De volgende morgen al ben ik geopereerd en is er een stent geplaatst in mijn urineweg. Daarna was de grootste ellende voorbij.’ Abdrassoul had het liever allemaal niet meegemaakt, maar is blij dat hij in het UZA zo snel werd geholpen. ‘De artsen, de verpleegkundigen, het onthaalpersoneel: iedereen was vriendelijk en correct. Ik heb niets dan lof voor het hele team.’ 

Niet op de openb are weg gooien

a.u.b.

vacat Vacatures voor administratief of technisch talent Medewerker schoonmaak

Administratief medewerker ICT - 50%

Vanaf oktober 2009 neemt het UZA de schoonmaak in eigen beheer. Hiervoor gaat men over tot de aanwerving van een grote groep medewerkers schoonmaak.

Je verleent administratieve ondersteuning aan de ICT afdeling op het vlak van bestellingen en leveringen (logistiek), opleidingen aan de eindgebruiker, postverwerking, communicatie en personeelsadministratie.

Omdat je voor meerdere diensten werkt, is vergaderen, overleggen en samenwerken met artsen en collega’s vereist. Hiervoor zoeken we iemand met zin voor initiatief, tact, assertiviteit en de nodige teamspirit.

Vacatures

Medewerker debiteuren v administra - 75% (tijdelijk)

Geïnteresseerd in Geïnteresseerd in een job bij het UZA? een job bij het UZA?

2650 Edegem

10, 2650 Edege

Wilrijkstraat

Antwerpen,

UZA Topbedrijf

verschijnt driewekelijks

jobkrant van UZA

meer details over onze vacatures.

Heet van de naald

onze vacature

kenar van n je amen

004 r details over

lees verder >

we je heel wat mogelijkheden om deeltijds te werken zodat je een goede balans vindt tussen je werk en je privéleven. Daarnaast kun je rekenen op een aantal extralegale voordelen zoals een levensverzekering, een verzekering gewaarborgd inkomen en een hospi talisatieverzekering. Een gunstige vakantieregeling maken het plaatje compleet.

.be voor mee

UZA TOPBEDRIJF 2010

Zorg voor medewerkers alleen patiënten kunnen rekenen op échte zorgkwaliteit. Ook onze medewerkers krijgen een kwaliteitsvolle behandeling. Zo bieden vacatures. meer details over onze Niet

Surf naar www .uzatrektaan

Eén voltijdse betrekking van staflid 10/10

t rt ook t

Eén voltijdse betrekking van staflid 10/10, waarvoor in aanmerking de of arts; verloskun

de genees-, heel- en

CaRdIOChIRuR GIE Eén voltijdse betrekking van

editie dec 2009

004

verschijnt maandelijks

Vacature in d e kijker

verpleegkundig

jobkrant van UZA

ONCOLOGIE

ordelijk olging

mogelijkheden meer voor zijn, hier met de meest geavanceerde methoden verder behandelen. Heel wat van de patiënten die in het UZA terechtkomen, hebben dan ook een complex ziektebeeld en komen op verwijzing van andere ziekenhuizen. Dat is een uitdaging, maar het maakt het ook voor de 2.800 enthousiaste medewerkers boeiend werken.

hnisch talent

Alle vacatures op een rij voor

Vooraan in de medische zorgverlening

Surf naar www.uzatrektaan.be voor

tratief of Tec

ici / Verpleegkundigen / Artsen / Paramed Administratief of Technisch talent

2 08530_vacatUZA004.indd 1

edici / Adminis

acat

details over onz

rab, et op.

een rij voor

Artsen / Param

talent universitair ziekenhuis verstrekken we derdelijnszorg. In mensentaal betekent dit dat we medische problemen, waar elders geen dici / Administratief of Technisch Als

aan: d 10/10, waar te worden worden genomen. ervaring in één of meerderestafli aspecten aktKlinische komt overgema , een voor in aanmerkin docto r in de genees-, dat aangetekend of persoonlijk dient g ersoneel Verdere informatie kan je bekomen bij prof. dr. M. Peeters van de intensieve het bezitten van deheel- en verloskun erkendirecteur p devenals Hermans, specialist t.a.v. mevr. H. geneeskunde de of arts, in één van de Ziekenhuis Antwerpen bijzondere Universita specialismen (diensthoofd oncologie) - tel. 03 821 43ir66. bekwaming intensieve geneeskunde strekken uiteraard kunnen leide - zoals cardiologi n tot de bijzonder e - die e bekwaming Wilrijkstraat 10, 2650 EDEGEM tot aanbeveling. Datum indiensttreding geneeskunde. volgens beschikbaarheid inten sieve Kandidaten die hun opleiding van de kandidaat. specialismen in één van deze beëin het digde van n inUZA sdirectie 2011 kunnen even bij de personeel worden genomen. Klinis eens in aanmerkin Sollicitatieformulieren kan je aanvragen g ervar ing in één of meer Verdere informatie kanvan je de bekomen bij prof. che dr. P. Jorens be. intensieve dere aspecten geneesku via tel. 03 821 51 92 of sigrid.lenaerts@uza. (diensthoofd intensieve zorg) 03 821 36 77.nde, evenals het bezitten bijzo nder-e tel. bekw va a

001

are weg gooie n a.u.b.

Ziekenhuis Antwerpen, Wilrijkstraat 10,

rker?

Niet op de openb

V.U.: Hildegard Hermans, Universitair

Ken jij een toekomstige UZA-medewe

het pelijk editie sept 2009 aliteit. ansen siaste

Edegem

sitair Ziekenhuis

“Teamspirit doet wonderen”

hem of haar naar de website surfen:

Alle vacature s op

staflid 10/10 Eén voltijdse betre kking van stafli d 10/10, waarvoor komt: een docto in aanmerking r in de genees-, heel- en verloskun specialist in de de of arts, erken algemene heelk d unde met bekw cardiochirurgie aamheid in de (minimum 150 ingrepen zelfst dient deel te neme andig uitge voerd). U n aan een georg aniseerd wach tsysteem. Verdere infor matie kan je bekomen bij (diensthoofd prof. dr. I. Rodr cardiochirurg igus ie) - tel. 03 821 33 95.

Op het oge Surf voor ee kracht wat

lees verder >

www.uzatrektaan.be

Geef deze jobkrant dan door of laat

Vacature in de kijker: Ambitie gaan op de Verple als topbedrijf inspireert om verder te egkund De erkenning ige: het UZA een ambitieuze ingeslagen weg. Op alle niveaus wil multid iscipli zodat zijn,nai r ambitieuze medewerkers voldoende inspiratie organisatie pijn er zich thuis te voelen. cenomtru vinden m (75% of 80% )

Het UZA heeft de afgelopen decennia een sterke reputatie opge Patiënten kunnen bij ons terecht voor échte zorgkwaliteit, e bouwd. vacatu res. ondersteund door onderzoek en opleiding. Maar ook met onze medewerkers gaan we zorgzaam om, want ook in de toekomst willen wij een aantrekkelijke werkgever blijven.

in doctor vaneen ONCOLOGIE komt, doctor in de genees-, heel- en verloskunde arts, 1. in het bezit te zijn van het diploma atuofres oefenen;Vac te specialismen uit de voo de van de geneeskun Eén voltijdse betrekking2.van arts 10/10 specialist in één - zoals cardiologie - dier artsen om in Belgiëerkend recht te genieten hettoegevoegd Eén voltijdse betrekking van toegevoegd arts 10/10, waarvoor ein geschikthe kunnen tot de bijzondere intensieve INTEbekwaming bezitten. id teleiden NSIEVE ZOR lichamelijk vereiste de 3. G aanmerking komt, een arts. De kandidaat/kandidate zal participeren geneeskunde. Kandidaten die hun opleiding in één van deze Eén volt ijdse betr formulier, ekki aanmerking sollicitatie bestemde van staflid 10/1 op het daartoe in de poliklinische en klinische activiteit en deelnemen aan de wacht. specialismen beëindigden in 2011 kunnen eveneens inng Eén uitsluitend voltij dse betre 0 Kandidaatstelling gebeurt kking van

Vacatur parame

straat 10, 2650

ici /

keer op rij Het UZA mag zich voor de vijfde “Topbedrijf om voor te werken” noemen. de Corporate Research Het UZA krijgt dit label na onderzoek van die bedrijven en organiorganisatie e Federation (CRF), een onafhankelijk aarden, Opleiding & saties kritisch doorlicht. Op de criteria Arbeidsvoorw UZA de maxiden behaalt het Omstandighe en Werksfeer en Training ook een mooie score op Interne mumscore. Daarnaast behaalt het UZA Promotiekansen en Bedrijfscultuur.

onze s.

vacatures.

Antwerpen, Wilrijk

voor meer deta

Hermans, Unive rsitair Ziekenhuis

ils over onze

oor talent

aar ook in

NAL.indd

uitdaagt rekta an.be

V.U.: Hildegard

lle vacatures op een rij voor

Niet op de openbare weg gooien a.u.b.

rbeidsals vriend-

V.U.: Hildegard Hermans, Universitair Ziekenhuis Antwerpen, Wilrijkstraat 10, 2650 Edegem

Surf naar www.uzatrektaan.be voor meer details over onze vacatures.

e vacatures. deze vacatUZA waren er geen paramedisch Op het ogenblik van verschijning van naar www.uzatrektaan.be. Surf voor een laatste stand van zaken tUZA003_FI

ndelijks

e jobkrant 12 graag maande lijks in je inbox ontvan gen? Surfrijf naar www.uzatrektaan.be voor meer details over onze vacatures. Sch je dan in via www.uzatrekta Verpleegkun an.be en digen / klik op VacatU ZA.

Ken jij

s voor / Paramedici / Vacature nderen! erpleegkundigen / Artsen dici dministratiefparame of Technisch talent

031

arch n en organiOpleiding & de maxiop Interne

08339_vaca

Samen één team en gunstige loon- en arbeidsNaast kansen voor verdere vorming aan extra service zoals voorwaarden geven we ook aandacht is de open, joviale en vriendkinderopvang. Ook niet onbelangrijk doet hier wonderen! schappelijke sfeer onder collega’s. Teamspirit

jobkrant van uZa

verschijnt maa

algemene voorwaarden: volgende INTENSIEVE ZORG voor alle vacatures voor artsen gelden

Vacatures voor artsen de kandidaten dienen:

n- en ar

uit de wijde omgeving.

/ Artsen / Paramedici / Administratief of Technisch talent editie maart 20 wil je dez

vacature in de kijker: kwaliteitsfunctionaris

Surf naar www.uzatrektaan.be voor

meer details over onze vacatures.

Gunstige loo

op de uze de inspiratie

Verpleegkundigen / Artsen / Parame

30/11/09 10:04

Alle vacatures op een rij voor

acatures voor aramedici

editie februari 2012

n.be voor me ÉCHTE ZORGkwALITEIT er

Evi, verpleegkundige:

Schrijf je dan in via www.uzatrektaan.be en klik op VacatUZA.

p het ogenblik van verschijning van deze vacatUZA waren er geen paramedische vacatures. urf voor een laatste stand van zaken naar www.uzatrektaan.be.

editie januari 2012

Wil je deze jobkrant graag maandelijks in je inbox ontvangen?

030

w.uzatrektaa

‘Mijn blik verruimen. Werken en studeren combineren’

029

Ontdek wat jou aantrekt in het UZA

UZA- Topbedrijf

Vacature Biotechnicus intensieve zorgen/ operatiekwartier

verschijnt maandelijks

Surf naar ww

van de analy ses beho ort ook tot e takenpakk et. Je staat in voor e ontvangst en registratie van onsters. Je bent verantwoordelij or de registratie k en het beha ndelen n klachten.

verschijnt maandelijks

Alle vac

Vacature in de kijker Preventieadviseur arbeidsveiligheid

Hilde Stevens, verpleegkundi ge conventie mu cov in de kijker: iscidose

Surf naar www.uzatrektaan.be voor meer details over onze vacatures. t van uZa

jobkran

Evi geniet van de opleidingskansen. ‘Nadat ik mijn bachelor verpleegkunde had behaald, ben ik onmiddellijk een banaba spoed en intensieve zorgen gaan volgen. Ik kreeg de kans hier deeltijds te werken zodat ik de twee perfect kon combineren.’ Uiteindelijk zwaaide Evi af als één van de eerste mentorcoaches van het UZA.

vertelt.

“Persoonlijke en flexibele benadering”

jobkrant van UZA

Schrijf je dan in via ken jij een toeVerpleegkundigen komstige uZa www.uzatrektaan.be en medewe rker? klik op VacatUZA. Geef deze jobk rant hem of haar naa dan door of laat r de website surf www.uzatrekta en: an.be

www.uzatrektaan.be

continuïteit van het ordt ingeschakeld in het team dat de als “allround” sche laboratorium verzekert. Je werkt klinische chemie ratoriumtechnoloog binnen de specialisaties e, analytische en ematologie. Je staat in voor preanalytisch analytische werkzaamheden.

‘Wat me m de collegagraa UZA g de p

TOPBEDR 2010

UZATopbedrijf

vacat

Nadia Zakaria, wetenschappelijk medewerker oogheelkunde

wil je deze jobkrant graag maandelijks in je inbox ontvangen?

Elk jaar zijn er opnieuw heel wat UZAmedewerkers die met steun van het ziekenhuis en de collega’s met succes een studie afronden. Evi, verpleegkundige op intensieve zorg, is één van hen: ‘Het zal mijn blik als verpleegkundige alleen maar verruimen’..

Guy Hubens, ken jij een toekomstige UZAadjunct diensthoofd medewerker? enof laat ale, kinderGeefabdomin deze jobkrant dan door hemplastisch of haar naar de website e surfen: e heelkund

Ze combineerde de opleiding met de master verpleeg- en vroedkunde. ‘Vooral uit eigen interesse. Het zal mijn blik als verpleegkundige alleen maar verruimen. Ik volg de opleiding voltijds wat betekent dat ik twee dagen per week in de les zit. Ik ben dan ook bewust minder gaan werken. Zo’n opleiding vraagt veel investering. Maar gelukkig zit je hier in een omgeving met een schat aan informatie. Je hoeft nooit ver te zoeken.’

nische biologie disch laboratoriumtechnoloog kernlabo

“de studenten houden me scherp”

Stage

Ken jij een toekomstige UZA-medewerker?

Niet op de openbare weg gooien a.u.b.

taal weefselbank istratieve opvolging van de muskuloskele bestellingen in e instaat voor het opnemen van bestellingen, voorraad allogrefes en ngst neemt en allogrefes aflevert, de administratie en uiksgoederen opvolgt, facturatie voorbereidt, de algemene opvolging er activiteiten bijhoudt en instaat voor g, opstellen van teksten, et secretariaat: telefoon, briefwisselin s en presentaties.

kennis / ervaring / zorg

dec 20

van de Je hoofdtaak bestaat uit het herschrijven in opdracht teksten voor de patiëntenbrochures het UZA. van de diverse medische diensten in tekst Je kneedt hun teksten tot een begrijpbare werk, voor de patiënt. Naast het redactionele grafische ak r schoonma Teamleide Surf naar www.uzatrektaan.be voor meer details over onze geef je input aan de interne en externe Je werkt nauw takenstelt devan of leesploeg er deaan, verhalen onze medewerkers. ontwerpers over layout en fotografie. de schoonmaak Je stuurtvacatures te eindproduct mooi die bij waar een tot om met hen samen en personeelsplanning op en stuurt , de kwaliteit van bewaakt en komen dat als einddoel heeft: een transparante nodig. Je controleert ie naar de aan je rapporteert en op verslagen duidelijke en eenvormige communicat stelt werk, het productie werkt samen patiënten. Daarnaast coördineer je de leidinggevende. Je geeft opleiding en van deze drukwerken met diverse drukkers. met drie collega-teamleiders. Heet van d Geef deze opvolging jobkrant dan door of laat hem of haar naar de website surfen: Elke 3 maanden sta je mee in voor de gazine: Medewerker opname en onthaal www.uzatrektaan.be van het driemaandelijkse patiëntenma n, Je staat in voor het onthaal van patiënten, Maguza. Je bedenkt nieuwe onderwerpe woordelijk verant e fotografi Of er nu iem familieleden en bezoekers. Je bent woont de redactie bij, coördineert de and arts ievan patiënten en de opvolging inschrijving bedrijfscultuur, opleiding en, één team verpleegkun voor deSamen en verzorgt in overleg met de communicat dige of ve formaliteiten. training administratie eerstekansen de andere deelnemende van deNaast boekho verantwoordelijke de eindredactie. voor verdere uder is, iede reen l ziekenhuizen zich laat. van heeft hetachter vorming en gunstige loon- en Je staat in voor de projectcoördinatie vak ooit moe de en ten jaarverslag het arbeidsvoorwaarden geven we leren. Dagelijk eenmalige publicaties zoals s tref je verslag. elijk wetenschapp het Ambitie ook aandacht aan extra service op de UZA-wer jaarrekening en Als universitair ziekenhuis kvloer zoals kinderopvang. Ook niet Demee erkenning als topbedrijf rdere stag investeert het UZA niet alleen iaires aan onbelangrijk is de open, joviale inspireert ons om verder te die één doe l voor ogen gk in innovatie en onderzoek, en vriendschappelijke sfeer Verplee gaan ingeslagen weg. hebop bende : hun maar ook in medewerkers. onder collega’s. Teamspirit doet omstige Op alleep niveau’s toek van ons bero tr onder de Adminis Als je in het UZA aan de slag hier wonderen! kniewe personeelsbeleid willen krijgen. arbeidsveiligheid naleeft (Codex, Arab, gaat,de kom je terecht in een eenop. ambitieuze organisatie zijn, UZA bestaande wetgeving betreffende voet de Je zorgt er voor dat hettopbedrijf op eid ende arbeidsveiligh betreff daten je nieuwe uitdaagt regelgevingUZA: zodat ambitieuze medewerkers ‘Topbedrijf om voor te Vlarem, AREI, ...). Je volgt de bestaande om je talenten verder te voor preventie. dienst bij ons voldoende inspiratie werken’ Je rapporteert aan het hoofd van de interne vinden om zich thuis te voelen ontwikkelen. Niet voor niets is Het UZA sleepte dit jaar voor en aangetrokken te worden tot het UZA de aantrekkingspool de vierde keer op rij het label o het UZA. voor talent uit de wijde “Topbedrijf om voor te werken” in H de wacht. Het UZA krijgt dat label omgeving. m na onderzoek van de Corporate In Research Federation (CRF), een onafhankelijke organisatie die zo aantrekt in het bedrijven eenmedewerker organisatiesskritisch Wat is het toch dat getalenteerd cultuur van doorlicht. Opmerkelijk is datwetenschappelijk die eigen UZA? Misschien is het wel aandacht voor zorgkwaliteit. UZA met en maximumscores methoden In onderzoek, innovatievehet en de persoonlijke groeikansen arbeidsvoorwaarden, opleidingen van Ze zullen ook de extra op kennis /vinden, net als de warme sfeer onder enthousiaste wel interessant me ervarin g / zorg collega’s. kracht kings aan de aantrek Maar wat het ook is, één ding staat vast: Daar om te ontdekken wat het UZA valt niet te weerstaan. Tijd dus van Zo w 1 07989_vacatUZA01.indd 2 joù aantrekt in het UZA! 100% Geef deze meer details over onze nachjo t Surf naar www.uzatrektaan.be voor rs. www.uza onze medewerke toesla vacatures of lees er de verhalen van dienst Andere zijn o.a voorde inkome onderzoek, maar ook in het UZA niet alleen in innovatie en Als universitair ziekenhuis investeert topbedrijf dat je uitdaagt de slag gaat, kom je terecht in een talent medewerkers. Als je in het UZA aan voor spool n. Niet voor niets is het UZA de aantrekking om je talenten verder te ontwikkele

of kijk op onze jobsite www.uzatrektaan.be.

“Het Eurekamoment”

004

Wat is het toch dat getalenteerde medewerkers zo aantrekt in het

de uitvoering Je bent verantwoord Ze zullen ookelijk de voor extra opleidingen en de persoonlijke groeikansen Je werkt ziekenhuis. maak in het van de schoon wel interessant vinden, net als de warme sfeer onder enthousiaste vastgelegde procedures en respecteert volgens collega’s. schriften nauwgezet. Je wordt ook de hygiënevoor Maar wat hetwerkzaamhe ook is, één ding het aan de aantrekkingskracht zoals vast: den, staat andere ingezet voor van het UZA valt niet te weerstaan. Tijd dus om te ontdekken wat van sanitaire benodigdheden. aanvullen joù aantrekt in het UZA!

uit de displays in het ziekenhuis

kennis / ervaring / zorg

Je zorgt er voor dat wetgeving betre het U ffende a (Codex,jobkran Arab, Vlare t v

m, ARE bestaand maande verschijnt Ontdek wat jou aantrekt e en nieu we reg arbeidsveiligh eid op de v het hoofd van in het UZA de Interne

editie UZA? Misschien is het wel die eigen cultuur van wetenschappelijk ker schoonmaak Medewer onderzoek, innovatieve methoden en aandacht voor zorgkwaliteit.

Communicatiemedewerker/ redactie (60 of 70%)

vacat

Ontdek wat jou aantrekt in het UZA op www.uzatrektaan.be

Vacatures voor administratief of technisch talent

vac

preventieadvi seur

Hermans, Univer

04/09/09 10:49 V.U.: Hildegard Hermans, Universitair Ziekenhuis Antwerpen, Wilrijkstraat 10, 2650 Edegem

Neem ons vacaturekrantje mee

Neem ons vacaturekrantje mee uit de displays in het ziekenhuis of kijk op onze jobsite www.uzatrektaan.be

Je werkt op de debiteurendewerk administratie. Jeme beheert de er s Medisch secretaris bent verantwo dossiers inzakeJe verzekerings(-esse) voor het centraal o van de scho aspecten, mutualiteit, opvolging onmaa medisch secretariaat volgfacturen, van niet-betaalde ens vastg...eleg d Als medisch secretaris (-esse) sta de hygi Je staat één keer per week in voor ënevoors chr je in voor het typen, verbeteren de kassa in deinge inkomhal. staat zet voorJeande re en verwerken van medische aanvullentevan patiënten telefonisch woord sanita verslagen van verschillende mbt facturatie. Je zorgt voor de tea mle specialismen. Om dit centraal te ide geautomatiseerde verzending r scho kunnen beheren, is opvolging van facturen.Je stuurt de schoonm en rapportering in verschillende en personee lsplannin computerprogramma’s belangrijk. nodig. Je cont roleert e het werk, stelt verslage leidinggevend Surf naar www.uzatrektaan.be e. Je gee met drie colle voor meer details over onze vacatures.ga-teamle

V.U.: Hildegard

Niet op de openbare weg gooien a.u.b.

Je bent verantwoordelijk voor de uitvoering van de schoonmaak in het ziekenhuis. Je werkt volgens vastgelegde procedures en respecteert de hygiënevoorschriften nauwgezet. Je wordt ingezet voor aanvullende werkzaamheden, zoals het aanvullen van sanitaire benodigdheden.

GEZOND

(on)

Wie aan migraine lijdt, weet dat het een regelrechte gesel kan zijn. Aan misverstanden over migraine ook geen gebrek. We toetsen zes uitspraken op hun waarheidsgehalte.

igraine is na spanningshoofdpijn de meest voorkomende vorm van hoofdpijn: een op vijf Belgen heeft er last van. Patiënten krijgen aanvallen van bonkende, kloppende hoofdpijn aan één kant van hun hoofd, die uren tot dagen kunnen aanhouden. Velen hebben ook last van misselijkheid en overgevoeligheid voor licht, geluid of geuren. ‘15 à 20 % van de patiënten lijdt aan zogenaamde migraine met een aura’, zegt prof. dr. Patrick Cras, diensthoofd neurologie. ‘Dat zijn heel specifieke symptomen die de eigenlijke migraine voorafgaan. Mogelijke klachten zijn een vervormd zicht, tintelingen en zelfs spraakproblemen en verlammings-

INFO 28

Dienst neurologie, T 03 821 34 23

waarheden over migraine verschijnselen. Een aura duurt gewoonlijk minder dan een uur.’ Ook maatschappelijk is migraine een enorm probleem. Volgens Europees onderzoek zou geen enkele aandoening de samenleving zo veel kosten, door werkverlet en verminderde productiviteit. We leggen prof. Cras zes uitspraken over migraine voor.

migraine zich in het zenuwstelsel van de hersenen situeert, zijn er tal van factoren die een aanval kunnen uitlokken: stress, weersverandering, inspanning, onregelmatige slaaptijden, bepaalde medicijnen, te weinig eten of drinken, menstruatie ... Ook voeding kan de boosdoener zijn. Zo krijgen nogal wat patiënten klachten na

pijnstillers hel pen niet tegen migraine. 1Gewone

Niet (altijd) waar. Welke medicatie nodig is, hangt af van patiënt tot patiënt. Soms volstaan paracetamol (bijvoorbeeld Dafalgan) of ibuprofen (bijvoorbeeld Nurofen). Alleen als die medicijnen niet werken, kunt u overschakelen op triptanen. Dat zijn sterkere geneesmiddelen die specifiek tegen migraine zijn ontwikkeld en alleen mogen worden voorgeschreven door een neuroloog. Het best slikt u bij een beginnende aanval meteen een hoge dosis medicatie: zo niet krijgt u de migraine nog moeilijk onder controle.

Alleen medicatie brengt soelaas.

Niet waar. Veel patiënten ondervinden aanzienlijke verbetering door hun levensstijl aan te passen. Want hoewel de oorzaak van

Je levensstijl aanpassen kan een enorm verschil maken

het drinken van rode wijn of het eten van bepaalde Franse kazen of zoetigheden. Het loont om te proberen die uitlokkende factoren te vermijden.

Geneesmiddelen kunnen een aanval 3ook voorkomen. Waar. Als de aanvallen zich meer dan één keer per maand voordoen of heel heftig of langdurig zijn, kan een onderhoudsbehandeling een

goede optie zijn. Daarmee daalt meestal het aantal aanvallen. Als de migraine vooral optreedt rond de menstruatie, kunt u eventueel telkens een paar dagen vooraf met een medicatiekuur beginnen. Bij sommigen werken ook antidepressiva of medicatie tegen epilepsie goed. Relatief nieuwe, lokale behandelingen zijn botox-inspuitingen in de hoofdhuid en transcutane zenuwstimulatie, waarbij een zenuw boven de oogkas wordt gestimuleerd via een elektrode op het voorhoofd.

Medicatie kan migraine zelden 4helemaal verhelpen. Waar. Medicatie doet de klachten zelden helemaal verdwijnen. Als het aantal aanvallen met de helft vermindert en ze minder heftig zijn, is dat al een succes. Heel wat patiënten zijn echter al blij met een behoorlijke verbetering. Goed om weten is ook dat migraine soms spontaan overgaat. Zo raken nogal wat vrouwen van het probleem verlost na de menopauze. De migraine kan ook evolueren door veranderingen in je leven. Het gebeurt dat patiënten hun medicatie kunnen afbouwen of stoppen doordat er minder stress is in hun leven, bijvoorbeeld na verandering van job of relatie.

Overdreven medicatie gebruik kan net tot meer 5hoofdpijn leiden. Waar. Paradoxaal genoeg kun je inderdaad bijkomende hoofdpijn krijgen door de medicatie. Dat gebeurt vooral als patiënten verslaafd raken aan zware geneesmiddelen, wat bij hardnekkige migraine helaas wel eens voorkomt. Ze hebben dan voortdurend ‘gewone’ hoofdpijn, maar durven niet met hun medicatie stoppen uit angst voor erger. Meestal is er dan een ziekenhuisopname nodig, waarbij alle medicatie wordt stopgezet en de patiënt met tijdelijke ondersteuning van andere geneesmiddelen moet ontwennen.

Wie aan migraine lijdt, kan maar beter 6niet sporten. Niet waar. Bij sommige patiënten lokt inspanning een aanval uit, maar dat geldt zeker niet voor iedereen. Sommigen hebben net baat bij sport omdat ze daardoor de stress van zich kunnen afschudden. Ideaal zijn duursporten als lopen of zwemmen of meer ontspannen activiteiten als yoga of tai-chi. Begint u als migrainepatiënt aan een nieuwe sport, gooi u er dan niet meteen helemaal in, maar begin met blokken van vijf minuten. Als dat goed gaat, kunt u de duur geleidelijk opdrijven. 

GEZOND

Koortsblaren de baas? Wie er soms last van heeft, weet hoe vervelend

zenuwknopen aanwezig. Bij een opstoot wordt het virus geactiveerd en krijgt u opnieuw een koortsblaasje. Uitlokkende factoren zijn vaak vermoeidheid, ziekte, koorts, stress, maar ook zonlicht of menstruatie.

• Voor er een blaasje zichtbaar is, voelt u al een branderig, prikkend gevoel. • Na een of twee dagen ziet u een rode vlek verschijnen met gegroepeerde kleine blaasjes. Die blaasjes jeuken, branden en prikken. Als gevolg van bijbesmetting door bacteriën ontstaan vaak puistjes. • Vervolgens drogen de blaasjes uit en ontstaan er korstjes. • Een opstoot duurt meestal een à twee weken en geneest zonder litteken.

Hoe herkennen?

Besmettelijk?

en pijnlijk koortsblaren kunnen zijn. Hoe ontstaan ze en wat kun je eraan doen?

oortsblaren worden in het medisch jargon herpes simplex labialis genoemd. De blaasjes in het gelaat worden veroorzaakt door het herpes simplex virus (meestal type 1). Wanneer de geslachtsdelen aangetast zijn, spreken we over herpes genitalis, dat meestal veroorzaakt wordt door herpes simplex virus type 2. Na de eerste infectie blijft het virus levenslang slapend in de

• Koortsblaren verschijnen

meestal op en rond de lippen, maar ze kunnen ook in de mond, op het gelaat, de geslachtsorganen en elders op het lichaam voorkomen.

Koortsblaasjes zijn erg besmettelijk. Vanaf de eerste symptomen van een opstoot totdat de blaasjes zijn opgedroogd, kunt u anderen besmetten. Het virus wordt overgedragen

door direct contact en via speeksel. Kussen stelt u maar beter uit, net als orale seks. U kunt de blaasjes het best ontsmetten, bijvoorbeeld

Al vanaf de eer ste symptomen is een koortsblaar erg besmettelijk

met isobetadine of chloorhexidine, om bijbesmetting door bacteriën te vermijden. Probeer de kleine blaasjes niet uit te duwen. U kunt beter ook geen glazen, bestek, was-

handjes, handdoeken of lipsticks met anderen delen.

Complicaties? Herpes simplex kan in uitzonder lijke gevallen leiden tot een uitgebreide infectie van de huid. Bij patiënten met atopisch eczeem kan er een opstoot ontstaan van het eczeem, dat dan eczema herpe ticum genoemd wordt. Een andere, zeer zeldzame complicatie is een aantasting van de ogen door herpes simplex. Wanneer er klachten zijn zoals lichtschuwheid (fotofobie), pijn of letsels vlakbij de ogen dient u een oogarts op te zoeken.

hebben, moeten ze al in de vroege fase van de opstoot opgestart worden. Wanneer mensen zeer frequent opstoten van koortsblaren hebben, schrijven artsen soms een onderhoudsbehandeling met antivirale medicijnen voor, gedurende een jaar of langer. Wanneer de patiënt een tijdje geen opstoten meer vertoont, wordt de dosis langzaam afgebouwd.

Verlichten?

Baby’s (zeker pasgeborenen) en mensen met een verminderde weerstand, zoals kanker- en transplantpatiënten, kunnen erg ziek worden door het herpes simplex virus. Vermijd dus dicht contact als u een opstoot hebt.

• De meeste zalfjes en huis-, tuinen keukenmiddeltjes helpen niet. Sommige – zoals aanstippen met ontsmettingsalcohol of ijsblokjes – doen zelfs meer kwaad dan goed. • Crèmes met zinksulfaat of zink oxide helpen een beetje omdat ze de blaasjes wat sneller doen opdrogen. • Antivirale crèmes met aciclovir hebben nauwelijks effect. De duur van de opstoot wordt één dag verkort, als de crème gebruikt wordt van bij de eerste symptomen.

Genezen?

Een opstoot voorkomen?

Bij heel uitgebreide vormen van herpes simplex, bij zeer frequente opstoten, bij complicaties en bij patiënten met een onderdrukt immuunsysteem kunnen antivirale medicijnen, zoals aciclovir of valaciclovir, worden t oegediend. Ze kunnen het virus echter niet definitief vernietigen. De medicijnen kunnen in pilvorm of via een infuus worden toegediend gedurende één week. Daardoor verkort de duur van een opstoot en worden de pijn en branderigheid verlicht. Om een goed effect te

Probeer te ontdekken welke factoren bij u een opstoot uitlokken. Krijgt u koortsblaren bij de eerste zonneschijn in het voorjaar, gebruik dan preventief een lipstick met hoge UV-filter (SPF 30 of meer). Probeer voldoende nachtrust te nemen als vermoeidheid bij u de trigger is.

Opletten bij baby’s en mensen met een verminderde weerstand

Naar de huisarts of dermatoloog? In de overgrote meerderheid van de gevallen hoeft u met een koortsblaasje niet naar de dokter. 

uw advertentie hier?

INFO Media Surplus Daknamdorp 25, Lokeren T 09/349 69 64 – 0475/52 27 15 info@media-surplus.be www.media-surplus.be

ZORG

Patiënteneducatie

Alles goed

Het succes van een behandeling staat of valt vaak met patiënteneducatie. Een kwestie van goede uitleg, een gezonde dosis mensenkennis en duidelijke communicatie tussen de zorgverleners onderling.

atiënteneducatie betekent grof geschetst dat je patiënten leert om hun behandeling goed op te volgen: van correct medicatie innemen of een dieet volgen tot een wonde verzorgen of insuline spuiten. Nieuw is dat uiteraard niet, maar patiënteneducatie wordt wel steeds belangrijker. Niet onlogisch: ziekenhuisopnames worden almaar korter en heel wat ziekten, zoals kanker en hartkwalen, zijn beter behandelbaar. Daardoor moeten patiënten steeds vaker en langer hun eigen zorg opnemen, buiten de veilige om kadering van een ziekenhuis. ‘De patiënt moet die verantwoordelijk-

Verpleegkundige Vera Kovacic begeleidt patiënten die buik dialyse krijgen. ‘Ze moeten het thuis helemaal zelf kunnen.’

begrepen? heid echter aankunnen’, zegt Nancy Van Genechten van patiëntenzorg. ‘In dat verband hoor je soms de term empowerment: dat betekent de patiënt de nodige vaardigheden, kennis en ziekte-inzicht aanreiken zodat hij ten volle de verantwoordelijkheid voor zijn behandeling kan opnemen.’

Ziekenhuisopnames worden korter en dus krijgt de patiënt meer verantwoordelijkheid

In het UZA wordt patiënteneducatie op diverse manieren ingevuld. Van Genechten: ‘Steeds vaker wordt een verpleegkundige of zorgverlener ingeschakeld die patiënten met een specifieke ziekte begeleidt: denk maar aan de diabeteseducatoren, de traject begeleiders op de dienst oncologie, de ventilatiedeskundige voor beademingspatiënten, de verpleegkundigen van de hart

falenkliniek …’ Ook verpleegkundige Vera Kovacic is al 27 jaar bezig met patiënteneducatie: zij begeleidt patiënten die buikdialyse krijgen, een vorm van nierdialyse waarbij het bloed wordt gefilterd via het buikvlies. ‘In eerste instantie help ik patiënten een overwogen keuze te maken tussen buikdialyse en ‘gewone’ hemodialyse, onder meer aan de hand van beeldmateriaal. Wie voor buikdialyse kiest, krijgt vervolgens een opleiding van vier dagen. Op de laatste dag ga ik of een van mijn collega’s op huisbezoek om hen op weg te zetten. Patiënten moeten het helemaal zelf kunnen, liefst zonder de hulp van familie.’

we in de toekomst ook meer met informatieve filmpjes op de website werken. Die bestaan nu al voor algemene thema’s zoals een ziekenhuisopname en de factuur.’ Ook een dagboek kan handig zijn. ‘Op de dienst intensieve neonatale zorg bekijken we of de verpleegkundige een dagboek zou kunnen bijhouden om de ouders beter te informeren over de toestand van hun kind. Omgekeerd kan een patiëntendagboek een goed uitgangspunt zijn voor patiënteneducatie’, aldus Van Genechten.

De kleur van Hoegaarden Patiënteneducatie is meer dan gewoon een brochure afgeven, beklemtoont Van Genechten. ‘Je moet de juiste aanpak vinden. Hoe bied je de informatie aan? Is een patiënt wel in staat om je uitleg te begrijpen? Is er een taalbarrière? Is er familie de je mee kunt

inschakelen?’ Ook Vera Kovacic weet dat de ene patiënt de andere niet is. ‘Mijn oudste patiënt was een 80-plusser. Natuurlijk gaat het leren dan wat trager: de training heeft twee weken geduurd, maar ook die patiënt was er uiteindelijk mee weg. Ik probeer alles bevattelijk uit te leggen. Als ik over “troebele spoelvloeistof ” spreek, zie ik sommigen fronsen. Maar “een zak met de kleur van Hoegaarden”, dat begrijpt iedereen.’ Ook de ziekte leren aanvaarden of er anders mee leren omgaan, maakt vaak deel uit van de educatie. Vera Kovacic ziet patiënten wel eens door een dip gaan. ‘Ik druk hen dan op het hart dat ze weliswaar een zware behandeling moeten ondergaan, maar dat ze er wel normaal mee kunnen leven. Vaak helpt het ook als ze met andere buikdialysepatiënten kunnen praten. Daarom o rganiseren we regelmatig een uitstap onder patiënten.’ 

Folders ondersteunen het gesprek met de zorgverlener.

Dagboek Geschreven informatie, van brochures tot info op de UZA- website, zijn een onmisbare hulp. ‘De diensten vragen vandaag vaker naar brochures’, zegt UZAcommunicatiemedewerker Kris Thieren. ‘Als patiënten steeds dezelfde vragen hebben over een behandeling of onderzoek, is een brochure nuttig. Alle informatie is ook beschikbaar op de website, maar we merken dat nog veel patiënten graag iets op papier h ebben. Wellicht zullen 33

ZORG

zkt

UZA

n e a m r e p s n e r o n o d l e c i e

Leven geven Zwanger worden gaat niet bij iedereen vanzelf. Gelukkig kan het fertiliteitscentrum vandaag veel koppels helpen dankzij donorzaadcellen en eicellen. Alleen: de wachtlijst is erg lang, want er is een schrijnend tekort aan donoren. Dr. Koen Clasen geeft een stand van zaken. Hoe groot is de nood aan eicel en zaadcel donoren precies?

De wet garandeert absolute anonimiteit

Dr. Koenraad Clasen: ‘Heel groot. Momenteel beschikken we over ongeveer 20 % van de eicellen die we nodig hebben, en over 50 % van de zaadcellen. De vraag is de laatste jaren alleen maar toegenomen. Meer en meer vrouwen proberen op latere leeftijd zwanger te worden. We helpen ook steeds meer lesbische koppels en alleenstaande vrouwen. Het aanbod daarentegen blijft gelijk.’

Hoe komt het dat het aanbod zo laag is? Clasen: ‘Aan de ene kant is de wet vrij streng. Niet iedereen komt in aanmerking voor donatie. Aan de andere kant schrikt de procedure veel mensen af, vooral dan bij eiceldonatie. Vrouwen die eicellen willen afstaan, moeten een deel van het ivf-traject afleggen. Dat betekent dat ze hormooninjecties krijgen en dat ze een kleine ingreep moeten ondergaan om de eicellen te “oogsten”. Daar staat helaas geen royale vergoeding tegenover, alleen een compensatie voor de onkosten. De wet laat ons bovendien niet toe om actief kandidaten te ronselen. We steunen daarom elk initiatief dat eicel- en zaadceldonatie onder de aandacht brengt, zoals de website levensdonoren.be.’

Gebeurt donatie altijd anoniem? Clasen: ‘De wet garandeert absolute anonimiteit, maar bij eiceldonatie mag daarvan afgeweken worden. Soms gebeurt het dat een koppel zelf iemand kent die eicellen wil afstaan. In het UZA evalueert de bevoegde arts elke aanvraag samen met een team van artsen, verpleegkundigen en psychologen.’

U ZEGT

Donor worden? Neem contact op met het fertiliteitscentrum van het UZA T 03 821 36 84 www.uza.be/fertiliteit www.levensdonoren.be

Medische fout? 

Wat kunt u doen als u vindt dat er een medische fout (een ‘medisch ongeval’) is gebeurd?

Wat is een medisch ongeval? Een medisch ongeval is een onbedoelde gebeur tenis die een patiënt schade berokkent, als gevolg van een medische handeling, hospitalisatie of medisch onderzoek.

Er gaan stemmen op om de anonimiteit op te geven. Een goede zaak? Clasen: ‘Ik begrijp dat donorkinderen hun biologische ouders willen kennen. Toch gaat onze voorkeur uit naar anoniem doneren. In de landen waar de anonimiteit is opgeheven, is het aantal kandidaat-donoren spectaculair gedaald. Wat we wel kunnen doen, is medische gegevens vrijgeven bij problemen van erfelijke aard.’

Hoe gaat een donatie precies in zijn werk? Clasen: ‘Kandidaat-donoren melden zich in het fertiliteitscentrum, waar ze uitgebreide info krijgen over de procedure. Daarna voorzien we wat bedenktijd. Vooral bij vrouwen is dat belangrijk, want bij eiceldonatie komt heel wat kijken. In totaal vinden bij vrouwen vijf onderzoeken plaats, gevolgd door de punctie, waarbij enkele rijpe eicellen worden weggenomen. Die ingreep kan onder plaatselijke of onder algemene verdoving gebeuren, maar de vrouw voelt achteraf vaak wel wat pijn. Het hele proces duurt tussen de drie en de zes maanden. Bij mannen gaat het sneller. Zij leveren een zaadstaal dat wordt geëvalueerd, ingevroren en

ontdooid. Gaat dat allemaal goed, dan worden ze doorverwezen naar een androloog voor verder onderzoek. Wanneer de kandidaat-donoren de uitgebreide tests met succes hebben doorstaan, kunnen ze een eerste staal leveren.’

Wie mag doneren? Clasen: ‘De ideale kandidaten zijn jong en in goede gezondheid. Bij mannen ligt de leeftijdsgrens op 40 jaar, bij vrouwen op 36 jaar. Vrouwen bij wie de kinderwens vervuld is, genieten de voorkeur. Eiceldonatie kan namelijk verminderde vruchtbaarheid veroorzaken als gevolg van een bloeding, een infectie of littekenweefsel.’

Waarom dan toch doneren? Clasen: ‘Door eicellen of zaadcellen af te staan stel je een fantastisch goede daad. Koppels die graag kinderen willen maar zich geconfronteerd zien met een biologisch probleem, lijden daar echt onder. Door donor te worden, geef je die mensen de kans om ouders te worden. Je kunt hun hele kijk op het leven op een positieve manier veranderen.’ 

Hoe klaagt u een medisch ongeval aan? • Het is belangrijk dat u eerst het gesprek aangaat met de betrokken medewerker. • Als dat niet tot een bevredigend resultaat leidt, kunt u contact opnemen met de ombudsdienst om als bemiddelaar op te treden. • Bij medische ongevallen kan het UZA beslissen om aangifte te doen bij zijn aansprakelijkheids verzekering. Alle beroepsbeoefenaars die in het UZA werken, zijn via die polis verzekerd. Op dat moment stopt de bemiddeling door de ombuds dienst. De verzekeringsmaatschappij wint dan het advies in van haar medisch expert, neemt een standpunt in over de aansprakelijkheid en deelt dat mee aan de patiënt. Er wordt zoveel mogelijk naar een minnelijke schikking gestreefd. • Ook gerechtelijke stappen of indiening bij het Fonds voor medische ongevallen (www.fmo.fgov.be) zijn mogelijk.

Wie kan een medisch ongeval aanklagen? Een medische klacht kan worden ingediend door de patiënt zelf, zijn vertegenwoordiger of de nabestaanden.

Info Ombudsdienst T 03 821 31 60, ombudsdienst@uza.be, www.uza.be/ombudsdienst

Landelijke Thuiszorg helpt met een waaier van diensten Bij Landelijke Thuiszorg vinden wij zorgen voor jou de normaalste zaak van de wereld. Je bent jong of oud, samen of alleen? We komen bij je thuis op die momenten waar extra hulp meer dan welkom is : een geboorte, ziekte, handicap, ouderdom of moeilijke omstandigheden. Onze medewerkers zijn deskundig opgeleid en helpen je met plezier én op jouw maat.

Kristien Wouters US STATISTIC

Als statisticus helpt Kristien Wouters onderzoekers in het UZA

❙ ❙ ❙ ❙ ❙ ❙ ❙

gezinszorg kraamzorg poetshulp groen- en klusjesdienst woningaanpassing gastopvang dagopvang

bel GRATIS 0800 112 05 thuiszorg@ons.be www.landelijkethuiszorg.be

om de cijfermatige puntjes op de i te zetten. ‘Dat ik zo mee kan bijdragen tot een betere zorg, is voor mij absoluut een drijfveer.’

Op raadpleging ‘Meeting met een voedingsdeskundige rond haar studie over obesitas. Ze analyseert de resultaten zelf, maar toetst regelmatig alles met mij af. Iedereen die in het UZA met onderzoek bezig is – artsen, biochemici, labomedewerkers, verpleegkundigen ... – kan bij mij terecht voor ondersteuning. Het best zien we elkaar al bij het ontwerp van de studie. Dan ga ik na of het opzet statistisch goed in elkaar zit. Zijn er genoeg proefpersonen? Zijn de onderzoeksgroepen vergelijkbaar? In de loop van de studie evalueren we en aan het eind help ik bij de

resultatenanalyse. Soms doe ik die analyse helemaal zelf, soms geef ik alleen advies. Ik bekommer me ook vaak om de visuele kant: een mooie grafiek spreekt boekdelen.’ ‘Een doctoraatsstudent komt langs voor advies. Zeker die groep probeer ik op weg te helpen om zelf analyses te doen of een cursus statistiek te volgen. Dan hebben ze die basis meteen mee. Meer ervaren artsen doen ook een beroep op mij, maar dan eerder voor complexe studies. Met de jaren is het aantal aanvragen sterk toegenomen.’

WITJAS VAN DIENST

bij de statisticus ‘Vergadering met artsen en doctoraatsstudenten van de dienst tandheelkunde. We bekijken de laatste resultaten van hun studie rond slaapapneu. Alle gegevens zijn binnen en de analyses afgerond. Het rapport moet deze maand klaar zijn. Dat ik vanuit mijn vak kan bijdragen tot een betere zorg, is voor mij absoluut een drijfveer. Al tijdens mijn studies wiskunde besefte ik dat ik een job met een maatschappelijke impact wilde. Vandaar mijn keuze voor een master-na-master en een doctoraat in de biostatistiek: dat is een goede basis voor wetenschappelijk onderzoek in de geneeskunde.’

‘Lunch met de wetenschappelijk projectcoördinator, die haar bureau naast mij heeft. Zij houdt zich onder meer bezig met projectaanvragen, waardoor we regelmatig samenwerken rond een studie. Tijdens het eten bespreken we een geplande studie-aanvraag.’ ‘De rest van de dag ben ik zoet met de resultatenanalyse van een cardiologische studie, een flinke kluif. Vergaderingen plan ik meestal aaneensluitend, zodat ik telkens een dag of een halve dag kan

doorwerken aan analyses. In het UZA ben ik de enige statisticus, maar ik kan een beroep doen op een netwerk van collega-statistici binnen de Universiteit Antwerpen en daarbuiten.’ ‘Een neus-keel-oorarts mailt mij een ruwe versie van zijn wetenschappelijk artikel. Dat gebeurt wel vaker. Soms vul ik zelf het gedeelte statistiek aan, soms kijk ik het alleen grondig na. Ook artsen die een voorstel voor een studie indienen bij het ethisch comité, vragen vaak eerst mijn advies.’

‘Een enthousiast mailtje van een doctoraatsstudente: haar artikel is aanvaard voor publicatie. Ik krijg af en toe kleine attenties van onderzoekers als dank voor mijn bijdrage aan hun studie. Natuurlijk hoeft dat niet – ik doe gewoon mijn werk – maar ik ben blij met de appreciatie.’ ‘Tijd om naar huis te gaan. De afwisseling in deze job vind ik ideaal: een goede mix tussen statistische analyses en interactie met de zorgverleners.’  37

Maak het verschil voor patiënten met BORSTKANKER Doe mee aan de tombola* en steun de inrichting van de UZA-borstkankerlounge

De Amerikaanse Vrouwenclub van Antwerpen (www.awcantwerp.org) wil met een grote tombola de inrichting van een BORSTKANKERLOUNGE in het UZA realiseren. Hier krijgen patiënten en bezoekers ruimte voor ontspanning, een rustig gesprek of het aanpassen van bijvoorbeeld borstprotheses in een warme, huiselijke sfeer.

Super prijzen te winnen!

Een greep uit de prijzen: REIZEN • een week in Portugal (waarde: 1900 euro), • Jet-air vliegtuigreis met verblijf in Spanje (www.jetair.be), • drie nachten in een vakantiehuis aan zee, ... VOUCHERS TER WAARDE VAN 150 EURO EN MEER voor fietsen, interieur, schoonheidsverzorging, parfumerie, ... RESTAURANTVOUCHERS VAN 100 EURO

MEER INFO over de PRIJZEN: op www.awcantwerp.org TICKETS kosten 25 euro. Te bestellen via www.awcantwerp.org of via e-mail: philanthropy@awcantwerp.org * De loting gebeurt op 12 februari 2015.

UZA PRAKTISCH

ONVERGETELIJK

Nuttige telefoonnummers • algemeen nummer UZA: T 03 821 30 00 • onthaal en opname: T 03 821 31 01 • patiëntenbegeleiding: T 03 821 37 00 (maatschappelijk werk, vrijwilligers, intercultureel bemiddelaar, transfercoördinator, levens beschouwelijke begeleiding, tolken en tolken Vlaamse gebarentaal) • ombudsdienst: T 03 821 31 60 • inlichtingen facturen: T 03 821 31 28 • mobiele medische urgentiegroep: T 03 821 38 06 • school in het UZA: T 03 821 58 86 Gastenkamers Ter Weyde Wilt u in de buurt van het ziekenhuis overnachten, dan kunt u terecht in onthaaltehuis Ter Weyde. Vrijwilligers bieden er een eenvoudig maar warm onthaal aan een billijke prijs. Ter Weyde bevindt zich op 200 meter van het UZA (Edegemsesteenweg 240, 2610 Wilrijk). Voor meer info: T 03 440 48 18. Winkelgalerij In de inkomhal vindt u: • de cafetaria, in de week open van 8.30 tot 20 uur; in het weekend en op feestdagen van 12 tot 20 uur • een broodjeszaak, in de week open van 9 tot 14.30 uur • een winkel Moment’to Shop Delhaize met een ruim aanbod verse voeding, drank, lectuur, geschenkartikelen … Open op weekdagen van 8.30 tot 20 uur. In het weekend van 12 tot 18 uur. • een bloemen- en pralinewinkel ‘Gift Shop’, open van maandag tot en met vrijdag van 11.00 tot 19.30 uur. In het weekend en op feestdagen gesloten. • een bankautomaat Restaurant Het restaurant vindt u op -1 op het einde van de bezoekersgang. Het is elke werkdag open van 12 tot 14 uur. Meer info: www.uza.be

Abonnement Wenst u een gratis abonnement op Maguza, wilt u een adreswijziging doorgeven of wilt u het magazine niet langer ontvangen? Bel 03 821 32 96 of stuur uw naam en adres naar UZA, afdeling communicatie, Wilrijk straat 10, 2650 Edegem, of surf naar www.maguza.be/abonnement. U kunt hier ook inschrijven op de gratis digitale nieuwsbrief van Maguza.

Colofon

Maguza · driemaandelijks tijdschrift van het Universitair Ziekenhuis Antwerpen · jaargang 27, januari 2015 · Redactieadres: UZA, afdeling Communicatie, Wilrijkstraat 10, 2650 Edegem, communicatie@uza.be · Verantwoordelijke uitgever: Johnny Van der Straeten · Hoofdredacteur: Ann Segers · Eindredacteur: Kris Thieren · Redactieraad: Bettina Blaumeiser, Patrick Cras, Annick Deckers, Anneleen De Vos, Jonas De Wolf, Marc Peeters, Ann Segers, Bharati Shivalkar, Elke Smits, Kris Thieren, Paul Van Aken, Miranda Van De Wiele · Redactie & realisatie: Jansen & Janssen Creative Content, www.jaja.be · Fotografie: Frank Bahnmuller, Jan Locus, Eric de Mildt, Shutterstock · Illustratie p. 14-16: Frederik Van den Stock, p. 41: Gudrun Makelberge · Kruiswoordraadsel: Freddy Roegiest · Reclameregie: Media Surplus, www.media-surplus.be · De inhoud van de advertenties valt niet onder de redactionele verantwoordelijkheid van het UZA. Maguza wordt gedrukt op FSC-papier, afkomstig van duurzaam beheerde bossen.

Verborgen talent Dr. Kim Van Hoorenbeeck, assistentkinderarts bij het obesitasteam, zag een ex-patiëntje in een tv-show opduiken. ‘Heel bijzonder om te zien hoe ze was uitgegroeid tot een sterke, getalenteerde vrouw.’

‘Ze was 15 jaar toen ze bij ons kwam aankloppen met een aanzienlijk overgewicht. De meeste patiëntjes beginnen met heel veel motivatie aan de behandeling, maar zij was van bij het begin vaak heel boos op mij. Zo boos dat ze wegliep uit de consultatie. Ze gaf mij de indruk heel ongelukkig te zijn. Wat we zeiden, interesseerde haar allemaal niet. Tot ik haar op een dag vroeg of ze eigenlijk wel wist wat ze wilde met haar leven? Of ze een beeld had van haar toekomst? Waarop ze heel erg kwaad werd. Omdat het zo moeizaam liep, kreeg ze al kort na haar achttiende verjaardag het advies om een gastric bypass te ondergaan. Dat is uiteindelijk het keerpunt geworden. Achteraf heeft haar mama mij nog laten weten dat we indertijd waarschijnlijk gelijk hadden, dat ze ongelukkig was en geen idee had wat ze wilde in haar leven. Ze bedankte ons ook voor de brede omkadering, met onder meer de doorverwijzing voor psychologische ondersteuning.

Televoting De volgende keer dat ik mijn vroegere patiënte terug zag, was op televisie. Ze bleek mee te doen aan een talentenshow. Het was heel bijzonder om te zien hoe iemand die vroeger zo in zichzelf gekeerd was nu met zoveel présence en karakter op dat podium stond. Eens het overgewicht van de baan is, verandert er vaak heel veel in het leven van onze patiëntjes. En in dit geval heb ik haar natuurlijk gesteund in de televoting!’ 39

januari februari maart

UZA AGENDA

2015

gratis deel name

ACTIVITEITEN VOOR KANKERPATIËNTEN Oncorevalidatieprogramma Het oncorevalidatieprogramma helpt u om uw fysieke en mentale kracht te herwinnen tijdens of na een kankerbehandeling. In het voorjaar van 2015 start een nieuwe reeks. Datum do. 8 januari 2015 Uur 15:00 - 16:30 Locatie UZA Alfazaal, route 4

INFOAVONDEN VOOR KANKERPATIËNTEN Het Multidisciplinair Oncologisch Centrum Antwerpen (MOCA) organiseert een aantal keer per jaar een informatieavond over verschillende thema’s. U bent van harte welkom. Info en inschrijven tel. 03 821 52 34 en www.uza.be/kankeractiviteiten

Info en inschrijven bij uw oncoloog, via tel. 03 821 35 89 (training) of 03 821 50 73 (welzijn), en via www.uza.be/oncorevalidatie

Verwendag voor kankerpatiënten Op 16 februari verwennen de Stichting tegen Kanker en het UZA kankerpatiënten met handmassages, aromatherapie, gelaatsverzorging en nekmassages. Familie en vrienden krijgen een hapje en een drankje. Van harte welkom! Datum ma. 16 februari 2015 Uur de hele dag Locatie oncologische verpleegafdelingen en dagziekenhuis (route 105) Info en inschrijven bij uw hoofd verpleegkundige, via tel. 03 821 42 79 en www.uza.be/verwendag

Look Good, Feel Better Workshop schoonheidsverzorging van Kom op tegen Kanker om de nevenwerkingen van een kankerbehandeling te maskeren en het gelaat te verzorgen. Data woe. 21 januari 2015 en woe. 18 maart 2015 Uur 12:00 – 16:00 (met broodjeslunch) Locatie UZA VIP-restaurant

Info en inschrijven tel. 03 821 44 58 en www.uza.be/kankeractiviteiten 40

ANDERE ACTIVITEITEN

Stoppen met roken Datum ma. 2 februari 2015 Uur 19:00 Locatie UZA Auditorium Kinsbergen

PRENATALE INFOAVONDEN Infosessie en rondleiding voor aanstaande ouders als voorbereiding op een bevalling in het UZA.

Data Sessie januari: 12 en 19 januari 2015 Sessie maart: 2 en 9 maart 2015 Uur 19:30 – 20:30 Locatie UZA Auditorium Kinsbergen, route 12

Info en inschrijven tel. 03 821 33 50 en www.uza.be/activiteit/ prenatale-infoavonden-januari-2015

(route 12)

Spreker Michel Wouters Blaaskanker

Datum do. 26 maart 2015 Uur 19:00 Locatie UZA Auditorium Kinsbergen (route 12)

Vermoeidheid bij kankerpatiënten

Data di. 27 januari 2015 en do. 2 april 2015

Uur 14:00 – 16:00 Locatie UZA Blauwe zaal (route 12)

INFOAVOND OVER HYPOSPADIAS Kom meer te weten over de behandeling van hypospadias, een aangeboren afwijking bij mannen waarbij de plasbuis uitmondt aan de onderkant van de eikel, halverwege de penis of in de balzak. Datum vr. 19 januari 2015 Uur 19:00 – 21:00 Locatie UZA Gemeenschapszaal (route 12)

Info en inschrijven tel. 03 821 35 11 en www.uza.be/hypospadias-4

ZELDZAMEZIEKTEDAG Infostand over zeldzame ziekten (bij minder dan 1 op 2000 mensen) door Boks vzw, de Belgische Organisatie voor Kinderen en volwassenen met een Stofwisselingsziekte. Datum vr. 27 februari 2015 Uur hele dag Locatie UZA inkomhal Info www.uza.be/zeldzame-ziektendag

ZORG

Medicatie: thuis en in het ziekenhuis Bij een opname in het ziekenhuis of bij

• hoeveel je ervan neemt (bv. een

het naar huis gaan, is extra aandacht voor

halve tablet per keer) en hoe vaak per dag • eventuele allergieën

medicatie op zijn plaats. Bij dergelijke overgangen is de kans op medicatiefouten immers groter. Enkele tips!

Bij opname Als u opgenomen wordt in het ziekenhuis, is het voor artsen erg belangrijk om precies te weten welke medicatie u gewoonlijk neemt. Een medicatieschema is dan een grote hulp. ‘In een ideale wereld heeft elke patiënt zo’n schema op zak’, zegt UZA-apotheker John Leys. ‘De patiënt kan het zelf opstellen of met behulp

van zijn huisapotheker of huisarts.’ Hou uw schema altijd up-todate en vermeld ook welke vrij verkrijgbare medicatie (neusspray, pijnstiller … ) en voedingssupplementen u eventueel neemt.

Wat moet een medicatie schema vermelden? • naam van de geneesmiddelen • de dosis

In het ziekenhuis Tijdens uw opname krijgt u niet altijd dezelfde medicatie als thuis. Dat kan verwarrend zijn. ‘In de ziekenhuisapotheek kunnen we onmogelijk alle medicatie van alle merken in voorraad hebben. We werken met een formularium, een gamma geneesmiddelen dat we hebben gekozen samen met de artsen. Daarom vervangen we soms het vaste geneesmiddel van de patiënt door een ander met dezelfde werkzame stof, of door een geneesmiddel dat dezelfde werking heeft. De cholesterolverlager Pravasine bijvoorbeeld zit niet in ons formularium, maar wel een generisch middel, met een

andere naam maar met dezelfde werkzame stof.’ Medicatie wordt in het ziekenhuis soms ook in een andere vorm gegeven, bijvoorbeeld via een infuus, omdat het medicijn dan sneller werkt. De arts kan ook beslissen om met een medicijn te stoppen.

Bij ontslag ‘Niet alleen bij de opname, maar ook als de patiënt ontslagen wordt uit het ziekenhuis, is er een groter risico dat er iets misgaat op het vlak van medicatie,’ zegt John Leys. ‘Meestal krijgt de patiënt uit het ziekenhuis immers nog voor enkele dagen medicatie mee, die niet altijd dezelfde naam heeft als de thuismedicatie. Soms worden er geneesmiddelen gestopt, vaak worden er nieuwe geneesmiddelen opgestart, soms tijdelijk, soms blijvend. Voor de patiënt is dat een hele boterham om te verwerken.’ Op de meeste diensten in het UZA krijgt u dan ook een medicatieschema mee naar huis. In het kader van de JCI-accreditatie die het UZA wil behalen, wordt het ontslagbeleid intussen nog verder gestroomlijnd. John Leys: ‘Voor de patiënt moet het bij zijn ontslag duidelijk zijn wat er veranderd is aan zijn medicatie. Als dat niet zo is, mag hij zeker de arts of verpleegkundige aanspreken. Eens thuis kan hij bij zijn eigen apotheker of huisarts terecht voor advies.’  41

KRUISWOORDRAADSEL

Puzzel & win! 1

8. gesloten – brokje sneeuw – a dato – ontvangstbewijs 9. hectoliter – vrouwtjesvarken – sermoen – in orde 10. proteïne – internet traffic report – nomen nescio – actinium 11. deel van een hengel – verbinding tss de trilhaarcellen in het slakkenhuis (oor) en de hersenen 12. vulkaan op Sicilië – muzieknoot – insect 13. kostuum – grote houtboor – muzieknoot – Peruaanse munt 14. Islamitische Staat – mansnaam – reeds – samarium – Universitair Ziekenhuis 15. vinylplaat – glaciale periode – klooster 16. klierblaasje – een ontwenningskuur ondergaan

1 2

4 5

7 8

Verticaal

10 11

1. 2.

12 13

5. 6. 7. 8. 9.

10 1

10.

Horizontaal 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7.

vitamine A1 – medicijn om patiënten te laten urineren troep – afzet van waren – éénkleurig mondzweertje – vorstenzetel – flink laatstleden – Oudnoorse goden – gezinslid – steen (Lat.) omlaag – halt ! – ambachtsman – decibel het opgeven van slijm – handvat Griekse letter – kleinhartig – keutel

11. 12. 13. 14. 15. 16.

Doe mee en win!

2 3 4 5

Heb je het letterwoord ontdekt? Mail het dan voor 20 februari 2015 met je naam en adres naar maguza@uza.be of stuur een briefkaart naar Maguza, 3 UZA – Afdeling communicatie, Wilrijkstraat 10, 2650 Edegem en maak kans op één van de vijf cadeaubonnen van Oxfam t.w.v. 15 euro. 42

6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16

behandeling van ziekten door baden onwillekeurige reactie op een prikkel – bakvloeistof – kachelschuif loot – selderij – deel van een maand – homecomputer thé dansant – oorlogsgod – zoutachtig – uitroep van schrik een beetje – katachtig roofdier – Waalse stad overblijfsel – lutetium – loon leer van de tanden – kleur mansnaam – rijstbrandewijn – warme drank bruto nationaal product – voltooid – voor (Lat.) – evenredig deel onmeetbaar getal – droogoven – slede – wegens – body moed – tussenschot tss borst- en buikholte – Denemarken (op auto’s) studio – enzovoort – verbrandingsresten wiel – zwaardwalvis – getij – Schotse naam damesschoen – Spaanse uitroep – specerij – Belgisch Kampioenschap binnen – kunsttaal – hoorndrager – bejaard mens soort hernia – goede lichamelijke en geestelijke gezondheid

C V S F E L L E N9 D N O C A D U T S P O O L I E C O L7 A R R E K N U I V P U B N E R O A O R A V L L N E U S O R D E E G O N M M I E3 R S E E D E S U E M O T I

9 10 11 12 13 14 15 16

L A T U I G T L A1 B O A A P A L I E F L E T E S T E T O B A D2 E K A P J S P A S E D Y B I S S E E F L

L E N T I O R E E R A N T K O S L S G E X H5 A M E E A O P R K T E O E L E D R U I8 L E T E S R I A6 I M H E E A D R R E G10 I E G M O O

E R G O G R A A F

T A M4 P O N

Oplossing maguza 98 ADEMHALING F. Van Den Hoeck (Wilrijk), Godelieve Smekens (Hoboken), Rita Jacobs (Schelle), Griet Klein (Antwerpen), Albert Geerts (Edegem)

COLUMN KATTY ALLAERT

Katty Allaert werkt al 20 jaar als journalist op de vrt-nieuwsdienst. Voor Het Journaal maakt ze reportages over gezondheid. Ze schreef mee aan een boek over allergieën en werkt nu aan een boek over rugpijn. Ze is geboeid door alle mooie dingen in het leven.



Overgewicht

et was niet de eerste keer dat ik een reportage maakte over obesitas. Over mensen met een BMI van meer dan 30, die dus 100 kilo wegen, 120 of 140. De oplossing lijkt voor de hand te liggen. Gezond eten en veel bewegen. Advies dat staat als een huis. Wie dat niet kan, is zwak en heeft geen wilskracht om een gezond gewicht te behouden. Dat is – kort door de bocht – wat velen erover denken, ook ik. Tot ik enkele obese mensen ontmoette en de moeite nam om naar hen te luisteren. Ik kreeg verhalen te horen van volwassenen die als kind al dik waren. En daarmee gepest werden. Hoeveel troost ze dan vonden in eten: wafels, chocoladesaus, pudding, slagroom … Nauwelijks 20 jaar oud ging de weegschaal vanzelf over de 100. Dan volgt het eerste dieet, maanden van ijzeren discipline: rauwkost, gekookte vis, groentesoep en voeding afwegen. De discipline wordt beloond met een nieuw gewicht van 20 of 30 kilo minder. Bravo, wat zie je er goed uit! Voor die nieuwe ik worden kleren gekocht in een maatje kleiner. Maar ook in nieuwe kleren heeft een mens al eens zin in lekkere dingen. De zakken chips komen weer op tafel, de friet

jes, de cola, de wafel met slagroom. Eten wordt troost, beloning, feest, vriend en vijand … En stilaan komt de grootste maat weer uit de kast, tot die weer knelt en er nieuwe kleren nodig zijn. Geen XL meer, maar XXL of XXXL. Tot ze de moed bijeenharken om opnieuw op dieet te gaan, nog harder werken om nog meer kilo’s te verliezen. Voor mij zitten twee mannen die jaren van streng diëten achter de rug hebben om daarna nog meer bij te komen. Tot de weegschaal 135 aangeeft en ze diabetes hebben, slechte knieën, en een veel te hoge bloeddruk. Vreemd genoeg lijken ze daar wel mee te kun nen leven. Erger is het psychisch lijden onder de terreur van hun gewicht en de levenslange strijd ertegen, die ze telkens verliezen. Om nog maar te zwijgen over hun zelfbeeld en de minachting van anderen. Door naar hen te luisteren begrijp ik waarom zoveel mensen kiezen voor een operatie die hun maag verkleint. Want daarmee stopt de strijd tegen hun kilo’s. Eten kàn niet meer, tenzij in kinderporties. Zwaarlijvigheid is zoveel complexer dan gezond eten en wilskracht laten vermoeden. En obese mensen zijn geen slappelingen, zoveel is mij nu wel duidelijk.

TRAPLIFTEN, HUISLIFTEN & PLATEAULIFTEN VRIJBLIJVENDE OFFERTE / BEZOEK E SERVIC 7/7 24/24 -

BEL GRATIS : 0800 20 950

Mannebeekstraat 3 | B-8790 Waregem | info@comfortlift.be

BEZOEK ONZE WEBSITE : WWW.COMFORTLIFT.BE

Wij verhogen uw comfort !

GEHOLPEN

‘Komt u morgen maar, zeiden ze’ Een steentje in de alvleesklier bezorgde Zeelander Jan van Berkel (67) regelmatig helse buikpijn. Maanden wachten op een operatie zag hij dan ook niet zitten. ‘In het UZA ging het gelukkig snel.’

et steentje heeft hij nog en toont hij trots aan bezoekers. Al had het er wat hem betreft wat sneller uit gemogen. ‘Ik had voor het eerst last tijdens een vakan tie in Oostenrijk: vreselijke pijn in mijn buik, schouders en rug. Maar het ging vanzelf over. Zes maanden later, weer op vakantie in Parijs, was die pijn er weer en moest ik overgeven na het eten. Een opgetrommelde arts schreef me pijnstillers voor en weer liet ik het verder zo. Weer thuis volgden er echter nog aanvallen en op de duur belandde ik een paar keer in het ziekenhuis. Bijna twee jaar na de eerste klachten kreeg ik eindelijk de diagnose: een steentje in de alvleesklier. Ik moest worden geopereerd. In het academisch ziekenhuis in Nederland kreeg ik echter pas een afspraak voor drie maanden later – terwijl ik intussen morfinepleisters nodig had. Op aanraden van de Nederlandse Alvleeskliervereniging heb ik toen met het UZA gebeld. ‘Komt u morgen maar’, zeiden ze me daar. Ik was zo van slag dat ik vroeg of het geen week later kon. Want ik wist dat het een zware operatie zou worden.’

Ook dat nog: diabetes ‘Mijn chirurg, dr. Geert Roeyen, bleek gelukkig een empathisch man die meer dan een uur de tijd voor mij nam. Rond Pasen werd ik geope

Oproep 44

reerd. Ik zie me nog huilen op de operatietafel, zo bang was ik. Het was dan ook een zware ingreep: het steentje, een stuk van mijn pancreas én mijn galblaas werden verwijderd. En amper een paar uur later liep het mis: door een gesprongen bloedvat moest ik in allerijl opnieuw worden geopereerd. Toen moest ook mijn milt eruit. Meer dan drie weken bleef ik in het UZA. Als ik rond liep, voelde ik me vaak beroerd en begon ik te zweten. Hypo’s, bleek later: door de pancreas operatie had ik diabetes ontwikkeld. En zo werd ik ook patiënt van endocrinoloog prof. De Block. Terug thuis ben ik gecrasht. Het leek wel alsof ik toen pas besefte wat me was over komen. Langzaam ben ik fysiek en mentaal weer overeind gekrabbeld. Voor mijn diabetes ben ik nog jaren behandeld, tot prof. De Block tot mijn ongeloof zei dat het niet meer nodig

was. Mijn pancreas had zich blijkbaar goed hersteld. Insuline of tabletten hoeven sindsdien niet meer, al blijft het nodig om op mijn voeding te letten en regelmatig op controle te gaan. Ik ben ontzettend blij dat ik destijds naar het UZA ben gegaan. Sinds mijn operatie heb ik geen dag pijn meer gehad en ben ik – hout vast houden – niet meer ziek geweest.’ 

Hebt u ook iets bijzonders meegemaakt in het UZA? Laat het ons weten via maguza@uza.be