MagUZA 86 - Oktober 2011

zorgmagazine van het Uza – oktober 2011 – #86

Afgiftekantoor Antwerpen X, Maguza 86, Tijdschrift – kwartaalblad, okt – nov – dec 2011, v.u. Johnny Van der Straeten, Universitair Ziekenhuis Antwerpen, Wilrijkstraat 10, 2650 Edegem

dossier Moederen kindcentruM

Maagverkleining Voor blijvend gewichtsverlies

Marijke stopt!

Dagboek van een rookstop

oncorevalidatie Nieuwe start na kanker

Moeder en kind centraal!

sssst, hier groeien kinderen WWW.MAGUZA.BE

advertentie

VOETCENTRUM E R K E N D O R T H O P E D I S T• B A N D A G I S T RIZIV 16/10596/19/131 • RIZIV 6-42896-20-241

TRENDY COMFORTSCHOENEN • VAN MAAT 20 TOT 50 VOETANALYSE • VOETVERZORGING • STEUNZOLEN THERAPIESCHOENEN • WERKSCHOENEN Chr. Pallemansstraat 2 2950 KAPELLEN Tel.: 03/664 84 25

Antwerpsestraat 158 2640 MORTSEL Tel.: 03/844 64 29

Oude Koornmarkt 52 2000 ANTWERPEN Tel.: 03/294 60 03

De Vrijheid 208 HOOGSTRATEN Tel.: 03/314 27 87

ma 10 -17u di - vrij 9-18u za 9 - 17u

di - vrij 9.30 - 18u za 9.30 -17u

ma - za 10-18u

di - vrij 9.30-12.30u 13.30 tot 18u za 9.30 tot 17u

10%

KORTING bij aankoop

werkschoenen

vooraf

hyPe en hoogMoed i

n tijden van verlamming en onzekerheid is het gemakkelijker achteruit te kijken dan vooruit. Om Niels Bohr, Nobelprijswinnaar natuurkunde en vader van de nucleaire geneeskunde, te citeren: ‘Voorspellen is moeilijk, vooral als het om de toekomst gaat.’ Daarom kijk ik 25 jaar terug, naar 1986, het jaar waarin ik aan de Universiteit Antwerpen begon te werken.

Toen vonden politici ook al dat de kosten van de gezondheidszorg te snel stegen door de toenemende vraag. Ronald Reagan stelde voor om ze niet sneller te laten stijgen dan de index, om zo tot een nieuw budgettair evenwicht te komen. De Engelsen hadden schrik van de plannen van Amerikaanse commerciële ziekenhuizen om ook in Engeland for profit zorginstellingen te openen. En in Michigan was er een enorme economische crisis in de autosector. De staat wou daarom investeren in kenniseconomie en diensten, ook in de gezondheidssector. Flanders’ Care avant la lettre. Niets nieuws onder de zon?

Wat opvalt, is het optimisme over de toekomst van de geneeskunde en de beloften van het wetenschappelijk onderzoek. Genetica werd gezien als een middel om waarschijnlijkheid te vervangen door zekerheid.

In de toekomst zou men niet alleen meer kunnen voorspellen dat een roker een grotere kans had op longemfyseem en kanker, een ‘genetische bloedtest’ zou zelfs heel precies kunnen zeggen welke roker eraan zou doodgaan en welke niet. Ook voor tientallen andere ziekten zou het binnen een paar jaar perfect te voorspellen zijn wie genen had waardoor die ziekten zouden uitbreken en wie dankzij ‘sterkere’ genen gespaard zou blijven. In ethische discussies vroeg men zich zelfs af hoe men kon verhinderen dat werkgevers bijvoorbeeld alleen werknemers zouden aannemen die genetische weerstand hadden tegen giftige stoffen, om geen veiligheidsmaatregelen meer te hoeven nemen. Niet alleen de genetische diagnostiek zou de toekomst snel veranderen, de nieuwe sector van de biotechnologie zou ook alle ziekten genezen. Genentech, het eerste biotechbedrijf op de beurs, beloofde revolutionaire doorbraken met sterkere medicijnen die het genetische materiaal van cellen veranderden.

Alle voorspellingen bleken te optimistisch. Hype en hoogmoed? Eerder te veel enthousiasme bij een doorbraak in de wetenschap. De grote droom heeft bescheiden resultaten opgeleverd. Maar elke doorbraak mondt uit in een continu proces van verbetering en uiteindelijk een betere toekomst.

de grote droom heeft bescheiden resultaten opgeleverd.

Johnny Van der Straeten Gedelegeerd bestuurder

maguza 003

advertentie

Niks vergeten?

. n e l l u p je s kt. r n o e o d v e j d e n Zorg go ze sneller da st e i l r e v Je

Regelmatig worden kleine spullen zoals brillen, hoorapparaten, gsm’s en gebitten vergeten. Wij trachten er zo goed mogelijk voor te zorgen.

U ook?

Tip: Breng geen waardevolle spullen mee.

in dit nuMMer

Medisch

013

van muis tot mens

010

Via een maagoperatie met gastric bypass kunnen mensen met overgewicht blijvend gewicht verliezen. Wat houdt zo’n operatie precies in? En wie komt ervoor in aanmerking?

013

Onderzoek van muis tot mens: hoe werkt dat?

014

Kankerbehandelingen kunnen de vruchtbaarheid van jonge kankerpatiënten schaden. Gelukkig zijn er manieren om dat te voorkomen.

gezond

030

030

034

017

Marijke stopt met roken! Dagboek van een rookstop …

Marijke stopt!

Zorg

034

Revalidatie: nieuwe start voor (ex-)kankerpatiënten

036

Assistenten in het UZA: wie zijn ze en wat is hun rol?

038

Geïnformeerde toestemming: als patiënt beslist u mee over uw behandeling

oncorevalidatie

We bouwen een centrum waar moeders en kinderen echt centraal staan.

dossier moederen kindcentrum

Van in de moederschoot tot de adolescentenleeftijd krijgt het jonge leven hoogkwalitatieve zorg aangereikt.

017

DOSSIER MOEDER- EN KINDCENTRUM en verder

041

de onthaalmedewerkster

015

U zegt? Sinussen

037

Onvergetelijk: ‘Ze had een uitje verdiend’

041

Witjas: de onthaalmedewerkster

043

Annemies column maguza 005

doorgelicht

006

Parende bacteriën?

Bacteriën, zoals de e-coli op de foto die bij ons allen in de darm aanwezig is, kunnen genetisch materiaal uitwisselen. ‘Conjugeren’ heet dat in wetenschappelijke termen. Dat is precies wat de bacteriën op de foto aan het doen zijn. Ze maken verbindingen (‘sekspilus’ genoemd) waarlangs ze ook resistentie tegen antibiotica kunnen doorgeven. Hoe meer antibiotica we slikken, hoe frequenter de bacteriën in onze darm paren en hoe resistenter ze dus worden. Dat betekent dat de antibiotica niet meer in staat zijn deze potentieel levensbedreigende bacteriën uit te schakelen. Dat is vooral voor de zwakste groepen, zoals ouderen en kleine kinderen, gevaarlijk.

Op 18 november wordt opnieuw de Europese Antibioticadag (Antibiotic Awareness Day) ­ gehouden, om iedereen op te roepen antibiotica alleen te gebruiken als ze echt nodig zijn. Zo wil men voorkomen dat steeds meer bacteriën resistent worden. Het initiatief voor die campagnedag komt van prof. dr. Herman Goossens, hoofd klinische biologie in het UZA. ‘Hoewel er al heel wat bereikt is, blijft antibioticaresistentie door te veel antibioticagebruik een reëel probleem. In België hebben we ook het probleem van de ziekenhuisbacteriën al vrij goed onder controle, maar we moeten waakzaam blijven en bewust blijven omgaan met antibiotica.’ maguza 007

kort

thorax- en vaatheelkunde

europees erkend De dienst thorax- en vaatheelkunde is sinds kort erkend als Europees centrum voor thoraxchirurgie, een primeur in Europa. ‘Je kunt het beschouwen als een kwaliteitsnorm waaraan het UZA voldoet,’ zegt diensthoofd prof. dr.

Paul Van Schil. De erkenning komt van de Europese vereniging van thoraxchirurgen (European Society of Thoracic Surgeons). Voor de patiënten die in het UZA een operatie in de borstkas ondergaan, verandert er in de praktijk niets, al is het natuurlijk een bevestiging van de expertise die de thoraxchirurgen en de andere medewerkers van de dienst in huis hebben. In het UZA worden jaarlijks zo’n 400 thoraxoperaties uitgevoerd, waaronder 250 zware ingrepen.

help kinderen

Met een zeldzaMe ziekte In België lijden ongeveer 800 kinderen aan een zeldzame, moeilijk behandelbare stofwisselingsziekte.

Soms bieden een levenslang dieet, een orgaantransplantatie of specifieke geneesmiddelen een oplossing, maar soms ook niet. Via wetenschappelijk onderzoek wil het UZA nieuwe methodes ontwikkelen om stofwisselingsziekten te behandelen. Ook u kunt helpen: via het UZA-mecenaatsfonds kunnen zowel bedrijven als particulieren bijdragen aan een hoopvolle toekomst voor die patiëntjes. Doe vandaag nog een storting op rekeningnummer 001-0893155-55 van het UZA met vermelding ‘zeldzame ziekten’. Giften zijn fiscaal aftrekbaar. info www.uza.be > over UZA > Organisatie > Beleid > Mecenaatfonds

008

Heeft actimel een positief effect op de werking van het griepvaccin?

Het Centrum voor de Evaluatie van Vaccinaties onderzoekt of voedingssupplementen zoals probiotica kunnen helpen het griepvaccin beter te doen werken bij ouderen. Al het recentste nieuws op www.maguza.be

groepstherapie Ernstige en chronische ziekten kunnen het leven drastisch veranderen. Ze brengen heel wat lichamelijk, maar ook psychisch lijden mee, zoals depressieve en angstige gevoelens. Aan die patiënten biedt het UZA groepstherapie aan. Via informatie en groepsgesprekken krijgt de patiënt meer inzicht in

Voorproefje van

het Moeder- en kindcentrum Zoals u verder in deze MagUZA kunt lezen, is de bouw gestart van ons moeder- en kindcentrum dat in 2014 de deuren opent. Wilt u er alles over weten, bezoek dan de tentoonstelling in de bezoekersgang op verdieping -1. U ontdekt er hoe de nieuwe ziekenhuisvleugel eruit zal zien en u kunt zelfs een kijkje nemen in een volledig ingerichte modelkamer! Kinderen kunnen deelnemen aan een wedstrijd en ontvangen een leuk aandenken. Het laatste nieuws over de bouw van het centrum vind je binnenkort op www.moederenkinduza.be.

Nieuwe ingang, zelfde adres

Sinds augustus komt u het UZA binnen via de toegang aan de Drie Eikenstraat, waar ook een nieuwe rotonde is aangelegd. De komende weken worden de parking en de omgeving van de UZA-hoofdingang nog verder afgewerkt. Wat echter niet verandert, is het adres. Dat blijft Wilrijkstraat 10, 2650 Edegem. In uw gps voert u echter het best Drie Eikenstraat, Edegem in.

Info Meer weten over de bereikbaarheid van het UZA? Surf naar www.uza.be/UZA/ bereikbaarheid

voor patiĂŤnten zijn klachten, wat de weg opent naar een beter psychisch welzijn. De sessies lopen van oktober 2011 tot februari 2012.

Info en inschrijven via de dienst psychiatrie, T 03 821 34 19 of maud.de.venter@uza.be

1800 parkeerplaatsen zullen er binnenkort op de UZA-parking zijn. Dat zijn er 550 meer dan voor de werken. Het UZA is de laatste jaren blijven groeien, en dus groeit de parkeercapaciteit mee.

Leverscan vervangt biopsie

Wie ooit een leverbiopsie heeft laten nemen, weet dat die procedure pijnlijk kan zijn.

Sinds kort heeft het UZA een nieuw echografietoestel in gebruik dat een leverbiopsie in een aantal gevallen overbodig maakt. Leverschade wordt meestal veroorzaakt door ontstekingen die leiden tot de vorming van littekenweefsel en mogelijk ook tot levercirrose. Tot voor kort was een leverbiopsie nodig om tot een correcte diagnose te komen. Het nieuwe toestel, Supersonic Shear Wave Elastografie, kan dat soms overbodig maken, al kan een biopsie nog altijd nodig blijken om de oorzaak van sommige leverziekten op te sporen. Elke dag worden een tiental onderzoeken met het nieuwe toestel uitgevoerd.

maguza 009

medisch

Maagverklei

voor blijvend gewichtsverlies Steeds meer personen met ­overgewicht ondergaan een maag­operatie met gastric bypass om hun gewichts­ probleem blijvend aan te pakken. Na die ingreep kun je minder voedsel innemen en verlies je heel wat overbodige kilo’s. Maar wat houdt zo’n operatie precies in? En wie komt ervoor in aanmerking?

Prof. dr. Guy Hubens 010

Dr. Thierry Tondu, plastisch chirurg

G

ewicht verliezen, voor heel wat mensen is het iets wat hun leven beheerst. Alles draait rond eten, diëten en de ontgoochelingen die ermee gepaard gaan. Tot op heden is een maagverkleining de enige manier om blijvend gewicht te verliezen. Prof. dr.

Guy Hubens helpt in het UZA jaarlijks 150 tot 200 patiënten met een gastric bypass. ‘Niet te verwarren met een maagring’, benadrukt hij.

van de dunne darm passeert, komt het sneller aan in het laatste stuk van de dunne darm. En daar is het ons om te doen. Op die plaats zitten namelijk cellen die bepaalde hormonen – incretines – in gang zetten wanneer ze in contact komen met voedsel. Het zijn die hormonen die je suikerspiegel regelen en ervoor zorgen dat je gewicht verliest.

De patiënt vermagert dus niet enkel door de kleinere voedselhoeveelheden.’

Bypass versus maagring ‘Tien jaar geleden verkleinde men de maag vaak door middel van een maagband of -ring, maar van die techniek komen de specialisten nu bijna helemaal terug. Op lange termijn worden de resultaten bij de meeste patiënten minder goed. Bij een gastric bypass verdelen we de maag met chirurgische nietjes in twee compartimenten. De dunne darm, die onderaan de maag vertrekt, wordt doorgesneden en verbonden met het kleine maagcompartiment bovenaan’, legt Hubens uit. Je voedsel belandt enkel in dat kleine maagcompartiment, waardoor je sneller het gevoel krijgt dat je verzadigd bent. Maar dat is nog niet alles. ‘Doordat het voedsel niet in het grote maagcompartiment en het begin

Wie komt in aanmerking?

Bij een eerste consultatie wordt nagekeken of de patiënt in aanmerking komt voor een zogenaamde bariatrische ingreep. Volgens de Belgische wetgeving kan dat enkel als het overgewicht veroorzaakt wordt door een teveel aan eten, en niet door een hormonale aandoening of een genetische afwijking.

Het BMI moet hoger zijn dan 40, of hoger dan 35 in combinatie met diabetes type 2, een hoge bloeddruk of slaapapneu. Ook iemand die ooit een operatie tegen zwaarlijvigheid onderging die nu niet meer werkt, kan in aanmerking komen. De minimumleeftijd is 18 jaar. Alleen in heel speciale omstandigheden wordt daarvan afgeweken.

Voldoe je aan al die voorwaarden, dan

ning: ga je op consultatie bij de diëtiste, die je eetpatroon onder de loep neemt.

Hubens: ‘De manier waarop mensen zwaar geworden zijn, kan namelijk erg verschillen. Je hebt emo-eters, stresseters … de ene persoon snoept de hele dag door kleine beetjes, een andere slechts drie keer per dag, maar dan telkens enorme bergen.’ Op de afdeling metabole ziekten wordt nog eens nagekeken of de zwaarlijvigheid écht niet het gevolg is van een hormonale storing. Men onderzoekt of het overgewicht al schade heeft aangebracht aan het lichaam, of de patiënt risico loopt op suikerziekte en of er problemen zijn met de lever en nieren. Pas nadien volgt de eigenlijke operatie.

Gewichtsverlies en andere voordelen ‘Hoeveel kilo een patiënt verliest, is heel persoonsgebonden’, zegt Hubens, ‘maar we kunnen stellen dat patiënten door de operatie 60 tot 75 procent van hun overgewicht kwijtraken. Weeg je 130 kg bij 1m60, dan heb je ongeveer 70 kg overgewicht. Door de operatie verlies je daar 60 tot 75 procent van, zo’n 45 kg. Of iemand nu uiteindelijk 85 of 92 kg weegt, is voor mij als dokter niet

‘Ik voel me veel fitter en slaap beter’ Monique Welvis (52) uit Ekeren liet drie jaar geleden een gastric bypass uitvoeren, net zoals haar man en haar dochter. Alledrie zijn ze tevreden met het resultaat.

‘Toen mijn dochter enkele jaren geleden trouwde, woog ik 120 kilogram. Ik vond nauwelijks mooie kleren voor het trouwfeest. Na een jaar dubben ben ik langsgegaan bij dokter Hubens, die ontdekte dat ik een te hoge bloeddruk had en kans op suikerziekte. Een operatie was dus aangewezen.

Mijn gewicht zakte tot 78 kilo. Momenteel schommel ik rond de 85 kg en dat vind ik prima. Ik voel me veel fitter dan vroeger en slaap ook beter. Eigenlijk eet ik nog hetzelfde, alleen kleinere porties. De operatie is heel goed verlopen en ik heb nadien geen complicaties gehad. Het enige nadeel is het overbodige vel. Ik zou dat kunnen laten corrigeren met plastische chirurgie, maar voorlopig heb ik nog net te veel schrik voor die operatie. Nochtans hebben zowel mijn man als doch­ ter met succes plastische chirurgie gehad na hun maagoperatie. Mijn dochter is na haar buikwandcorrecties zelfs zonder probleem zwanger geweest.’

maguza 011

medisch

gastric bypass Slokdarm

Middenrif

« Bij een gastric bypass wordt de maag met chirurgische nietjes in Klein maagcompartiment

twee compartimenten verdeeld. Het kleine maagcompartiment bovenaan wordt rechtstreeks verbonden met de dunne darm.

Nietjes

Overgeslagen (‘bypassed’) compartiment van de maag

Voedselstroom

Overgeslagen gedeelte van de dunne darm Dunne darm

zo belangrijk. Wel belangrijk is dat die patiënt van een zieke naar een gezonde situatie is geëvolueerd. Een bariatrische ingreep heeft immers ook een gunstig effect op ziektes die samenhangen met zwaarlijvigheid, zoals diabetes, hoge bloeddruk en slaapapneu. 90 procent van de patiënten met suikerziekte zal zijn medicatie snel kunnen afbouwen na de operatie. Allemaal door die incretines in de darmwand.’

Mogelijke complicaties Is de hele operatie zonder gevaar?

‘Helaas niet. Hoewel het heel weinig voorkomt, kan er een lek ontstaan op de plek waar de dunne darm aan de kleine maag wordt vastgezet. Meestal kunnen we dat oplossen met antibiotica, maar in het slechtste geval moeten we opnieuw opereren. Je kunt ook last krijgen van het zogenaamde dumpingsyndroom, waarbij je misselijk wordt na het eten van bepaalde voedingsproducten. De meeste patiënten vinden dat niet zo’n probleem, want het belet hen

info 012

om slechte dingen te eten. Maar als je slecht reageert op alle soorten voedsel, dan wordt het wel heel vervelend.’

Een belangrijke succesfactor is de opvolging van de patiënten na de operatie. ‘Idealiter komen ze tot drie jaar na de ingreep om de drie maanden op consultatie, waar we onderzoeken of ze bijvoorbeeld geen tekort hebben aan bepaalde vitamines.’

Overtollige huid: plastische chirurgie Wie snel vermagert, krijgt vaak te maken met overtollige huid op buik, billen, borsten en armen. Fitnessen en zwemmen kunnen helpen, maar toch niet volledig voorkomen dat het gewicht sneller krimpt dan het vel. ‘Mijn collega dr. Filip Thiessen en ik voeren esthetische correcties uit bij patiënten die een maagverkleining hebben ondergaan’, vertelt dr. Thierry Tondu, plastisch chirurg in het UZA. ‘Bij iemand die heel fel vermagerd is, klopt de proportie tussen taille en benen vaak niet

Dienst abdominale, kinder- en reconstructieve heelkunde, T 03 821 33 30

meer. Hoewel de benen smaller geworden zijn, blijft er vaak nog heel wat overtollige huid over rond de buik en onderrug. Daar voeren we doorgaans een buikwandcorrectie uit, heel vaak in combinatie met een liposuctie, om weer een mooie taille te creëren.’

Ook borstcorrecties worden na een maagverkleining vaak uitgevoerd. ‘Dan liften we de borst, plaatsen we de tepel hogerop op de proportioneel juiste plaats. Meestal planten we ook een prothese in wegens volumeverlies in

9 op 10 patiënten met suikerziekte zal zijn medicatie snel kunnen afbouwen. de borsten. Ook bovenarmen en dijlifts komen aan bod. Geen enkele correctie kan echter zonder littekens worden uitgevoerd.’

Plastische ingrepen gebeuren meestal pas vanaf een jaar na de operatie, wanneer het gewicht stabiel is. Rokende patiënten moeten er een rookstop van minstens vier maanden voor inlassen. ‘Nicotine veroorzaakt doorbloedingsproblemen wat vaak resulteert in slechtere wondheling en minder mooie littekenvorming. Ook is de kans op wondinfectie hoger bij rokers.’

medisch

UZA-onderzoekers helpen geneesmiddelen te ontwikkelen en testen technieken om ziekten op te sporen. Het UZA heeft de laatste jaren zwaar geïnvesteerd in beeldvorming, voor mensen en voor kleine proefdieren, om nieuwe technieken nog sneller bij mensen te kunnen inzetten. Van muis tot mens, maar hoe werkt dat?

In een kleine PET-scanner kunnen proefdieren dezelfde onderzoeken ondergaan als de patiënten in het ziekenhuis.

Van muis

tot mens H

eel wat onderzoekers van het UZA en de UA zijn bezig met zogenaamd translationeel onderzoek. Dat betekent dat ze basisonderzoek omzetten naar nieuwe behandelingen voor patiënten. Een goed voorbeeld is het onderzoek naar de ziekte van ­Alzheimer, zegt prof. dr. Sigrid Stroobants, diensthoofd nucleaire geneeskunde.

• Oorzaak vinden. Internationale onder­ zoekers ontdekken via proefdieronderzoek en autopsieën een van de oorzaken van de ziekte van Alzheimer: een bepaald eiwit blijkt ­ neer te slaan en ‘plaques’ te vormen in de hersenen, waardoor hersen­ cellen afsterven.

• Medicijn ontwikkelen. Er wordt een medicijn ontwikkeld om die eiwitplaques op te lossen.

• Eiwit zichtbaar maken. Er is nu nood aan een manier om die eiwitten

info

zichtbaar te maken nog voor ze schade aanrichten zodat tijdig met het nieuwe medicijn kan worden begonnen. ‘Hersenen kun je niet zomaar onderzoeken’, zegt Stroobants. ‘En op gewone scans zijn de eiwitten niet zichtbaar.’

Onderzoekers zoeken daarom naar stoffen die zich binden aan de eiwitten. In een volgende fase gaat men het eiwit licht radioactief maken in de hoop zo tot een PET-tracer te komen.

Dat is een lichtradioactieve stof die wordt ingespoten en waarna beelden met een PET camera worden gemaakt om bepaalde processen in het lichaam zichtbaar te maken. Ook in het Molecular Imaging Centre (MICA) van de UA werken onderzoekers aan nieuwe PET tracers die het alzheimereiwit doen oplichten op een scan bij muizen.

• Ook bij mensen. De volgende stap is de PET-tracer ook bij mensen

te gebruiken. ‘De PET-tracers zijn zo weinig toxisch dat je ze vrij snel veilig bij mensen kunt gebruiken’, zegt Sigrid Stroobants. ‘In het begin combineren we dat met autopsie-onderzoek. We vragen patiënten om hun hersenen na de dood af te staan, zodat we kunnen nagaan of het PET-onderzoek overeenkomt met wat we in de hersenen zien.’

• Behandeling opvolgen. Patiënten die het eiwit in hun hersenen blijken te hebben, worden behandeld met het medicijn dat de eiwitten afbreekt. Door middel van de PET-tracer wordt geregeld nagegaan in hoeverre het eiwit echt wordt afgebroken.

‘Natuurlijk loopt dergelijk onderzoek niet zo rechtlijnig’, zegt Stroobants.

‘Er wordt voortdurend teruggekoppeld tussen het onderzoek bij mensen en het labo-onderzoek. Zo hopen we behandelingen zo goed mogelijk te sturen. Sommige therapieën, bijvoorbeeld tegen kanker, zijn heel effectief, maar alleen bij een bepaald type tumor.

Dan heb je ook manieren – onder meer PET-tracers – nodig om te voorspellen bij welke patiënten de therapie zal aanslaan. Ook dergelijk onderzoek gebeurt in het UZA.’

www.biomedicalimaging.be maguza 013

medisch

Kankerpatiënten die chemotherapie of radiotherapie ondergaan, kunnen daardoor hun vruchtbaarheid verliezen.

Wat kun je vooraf doen om dat te vermijden? We vragen het aan de specialisten ter zake.

Kankerdiagnose:

vruchtbaarheid in

De laatste optie Wat als een patiënt geen materiaal heeft laten invriezen, en nadien toch nog kinderen wil? ‘Bij mannelijke patiënten is de kans op nageslacht daarom niet verkeken. Zelfs als de spermaproductie is aangetast, vinden we soms nog bruikbare zaadcellen.

Dan kan de patiënt opteren voor ICSI, waarbij een zaadcel rechtstreeks in de eicel wordt geïnjecteerd. Is er niets bruikbaars te vinden in het ejaculaat, dan kunnen we soms nog zaadcellen rechtstreeks uit de teelballen halen’, zegt dr. Benny Verheyden.

Ook bij vrouwen die voor kanker zijn behandeld, is het afwachten wat de therapie met haar vruchtbaarheid heeft gedaan. Een minderheid kan na chemotherapie toch nog gewoon zwanger worden. ‘We kunnen nooit helemaal uitsluiten dat de zware medicatie de eicellen genetisch heeft beschadigd. Maar studies tonen aan dat dat risico aanvaardbaar is’, aldus prof. dr. Luc Delbeke.

014

J

ongens of mannen die worden behandeld voor kanker, kunnen door verschillende oorzaken onvruchtbaar worden. Niet alleen door chemotherapie of bestraling, maar bijvoorbeeld ook doordat bij een operatie cruciale zenuwen beschadigd raken. ‘Het is dus erg belangrijk om patiënten op dat risico te wijzen en hen te informeren over de mogelijkheid om zaadcellen te laten invriezen’, zegt dr. Benny Verheyden, androloog in het UZA. ‘Zelfs bij kinderen kunnen we overwegen stamcellen uit het weefsel van de teelballen te halen en in te vriezen, al wordt dat nog maar heel zelden gedaan.’

Artsen snijden het onderwerp niet altijd graag aan. De patiënt is op het moment van de diagnose immers al zo overdonderd dat eventuele latere vruchtbaarheidsproblemen meestal de laatste van zijn zorgen zijn. Verheyden: ‘Helaas hoor ik achteraf nog te vaak van patiënten dat de vraag hen niet eens is gesteld. Dat is heel spijtig.’

Als patiënten beslissen om sperma­

info

stalen te laten invriezen, kunnen die gemakkelijk tien of zelfs twintig jaar worden bewaard. Toch is het na ontdooiing afwachten hoe de kwaliteit van de zaadcellen is. ‘De donatie gebeurt onder tijdsdruk en door een patiënt die ziek is, waardoor de kwaliteit soms minder is. En ook het invriezen en ontdooien doen geen goed aan de zaadcellen. Maar zelfs als de kwaliteit van het ontdooide staal tegenvalt, is er veel mogelijk met behulp van in-vitrofertilisatie (ivf) of ICSI (zie kaderstuk). We zetten hoe dan ook sneller de stap naar vruchtbaarheidstechnieken, omdat we zuinig moeten omspringen met het beschikbare ingevroren materiaal’, zegt Verheyden.

Eierstokweefsel invriezen Voor vrouwelijke patiënten ligt de zaak veel moeilijker. Als ze chemotherapie of radiotherapie in de buikzone ondergaan, is de kans groot dat hun eierstokken definitief beschadigd raken. ‘Als de vrouw nog een kinderwens heeft, kun je in theorie eicellen of embryo’s van

Centrum voor Reproductieve Geneeskunde, T 03 821 36 84

U ZEGT?

Wat

zijn sinussen?

Sinussen zijn bijholtes van de neus. Het zijn met lucht gevulde, in het bot gelegen openingen die

via nauwe kanalen in verbinding staan met de neusholte. De sinusholte is bekleed met een flin-

terdun slijmvlies. We hebben vier paar sinus-

sen

Sinus sen: boven en onder de oogkassen bevinden zich respectievelijk de voorhoofdssinussen en de

kaakbeensinussen, tussen de ogen heb je de zeefbeensinussen en net onder de hersenen situeren

zich de wigbeensinussen. Over hun rol verschillen

wetenschappers van mening. Afhankelijk van de theorie zouden ze bedoeld zijn om onze botmassa lichter te maken, als uitbreiding van de opper-

gevaar

vlakte van het neusslijmvlies of om het timbre van onze stem te bepalen.

Wat

is sinusitis?

Bij sinusitis zijn de sinussen ontstoken. Acute

sinusitis wordt veroorzaakt door een verkoudheid, waarbij er zich slijmen ophopen in de sinusholtes

het koppel invriezen na een ivf-procedure, maar meestal is er niet genoeg tijd om dat te doen’, zegt prof. dr. Luc Delbeke, hoofd van het Centrum voor Reproductieve Geneeskunde. ‘Een betere optie is om een stukje eierstokweefsel af te nemen en in te vriezen.

Dat kan vrij eenvoudig via een kijkoperatie. Als de patiënte geneest en na enkele jaren groen licht krijgt van de oncoloog, kunnen we het eierstokweefsel opnieuw inplanten. Dan bestaat er een behoorlijke kans dat de vrouw opnieuw een cyclus krijgt.’

In de praktijk leidt die behandeling echter uiterst zelden tot een zwangerschap. Dat komt onder meer doordat het ontdooide eierstokweefsel sterk aan kwaliteit heeft ingeboet. Wereldwijd zijn er maar enkele tientallen baby’s geboren na een dergelijke procedure. ‘Toch is het wezenlijk dat een vrouw op zijn minst geïnformeerd wordt over die mogelijkheid. Als ze dan na de kankerbehandeling onvruchtbaar blijkt, is er tenminste nog die ene optie’, aldus Delbeke.

en de verbindingskanalen. Typische symptomen zijn gekleurde slijmen en hoofdpijn. De ontsteking

wordt veroorzaakt door een virus, soms gevolgd door een bacteriële bijbesmetting. Acute sinusitis

kan weken aanslepen. Meestal volstaat een behandeling met ontzwellende medicatie, in de vorm

van neusdruppels of een neusspoelmiddel. Als de klachten heel ernstig zijn of langer dan een maand duren, gaat u het best naar de huisarts.

Vanaf wanneer

spreek je van

­chronische sinusitis?

Als de klachten langer dan drie maanden aanhouden,

heeft u chronische sinusitis. Meestal zijn de klachten dan milder: lichte hoofdpijn, een verstopte neus, min-

der goed kunnen ruiken … Bij de chronische vorm is

er niet noodzakelijk een virus of bacterie in het spel: de ontsteking kan ook het gevolg zijn van onder meer

een allergie, poliepen of een anatomische afwijking,

bijvoorbeeld een onregelmatig gevormd neustussenschot. Afhankelijk van de oorzaak bestaat de behandeling uit medicatie of een operatie. Sinusingrepen

gebeuren vandaag endoscopisch. De chirurg opereert via het neusgat met behulp van een smal instrument waarop een minuscule camera is gemonteerd. Daar-

door is de ingreep minder pijnlijk dan vroeger en verloopt de genezing vlotter …

info

Dienst neus-, keel- en oorziekten, T 03 821 42 44 maguza 015

advertentie

vacat

vacat jobkrant van UZA verschijnt driewekelijks a.u.b.

Medewerker schoonmaak

Administratief medewerker ICT - 50%

Vanaf oktober 2009 neemt het UZA de schoonmaak in eigen beheer. Hiervoor gaat men over tot de aanwerving van een grote groep medewerkers schoonmaak.

Je verleent administratieve ondersteuning aan de ICT afdeling op het vlak van bestellingen en leveringen (logistiek), opleidingen aan de eindgebruiker, postverwerking, communicatie en personeelsadministratie.

vacat

UZA Topbedrijf

Omdat je voor meerdere diensten werkt, is vergaderen, overleggen en samenwerken met artsen en collega’s vereist. Hiervoor zoeken we iemand met zin voor initiatief, tact, assertiviteit en de nodige teamspirit.

“Teamspirit doet wonderen” lees verder >

Vacatures

Medewerker debiteuren voor administra tief of tec - 75% (tijdelijk)

jobkrant van

Alle vacatures op een rij voor

voor

Ambitie

sitair Ziekenhuis

Niet op de openbare weg gooien a.u.b.

Maar wat het ook is, één ding staat vast: aan de aantrekkingskracht In het UZA van het UZA valt niet te weerstaan. Tijd dus om te ontdekken wat zijn de arbe idsvoorwaarde van de priv joù aantrekt in het UZA! n van het pari éziekenhuiz 004.indd 1 tair comité en het uitg medisch pers angspunt voo 08530_vacatUZA Surf naar www.uzatrektaan.be voor meer details over onze oneel. r het nietvacatures lees er de verhalen van onze medewerkers.

Vacofatu res voo r Daarnaast zijn er vergoedingen paramedici Zo wordt er voor onregelm voor 100% toegeken prestaties op zon- en feest atige prestaties. dagen een toes d, voor zond pathologisc agprestaties nachtprestatie lag van he anatom een toeslag s een toeslag ie van 26%, voor Je onthaalt van 35% toeslag van en en lab regis voor 10% treer avon . t bezoekers. tori dprestaties umde Geef deze jobkrant dan door of laat hem ofora haar naar website tech dienstverlenin Ook een wachtvergoedi een nicusurfen:Je voert aanvragen s ng en g resul (indi (50 hoor taten en %) t) in. Je verzorgt wacht bij de en een opro www.uzatrektaan.be de analyses epvergoe Andere finan ding in funct ciële zijn ie van de werk voorzien. voordelen die planning en zijn o.a. de het UZA een optimale eind aan ejaar de med premie en de dienstverlening. ewerkers toek voordelen zoals geschenkench uitvoeren van Het ent een leven aanvullenen eque d onderzoek bedrijfscultuur, opleiding Samen één team i.v.m. kwalitatiev verbeteringen training de andere edeelnemende ziekenhuizen achter zich laat.

V.U.: Hildegard Hermans, Universitair Ziekenhuis Antwerpen, Wilrijkstraat 10, 2650 Edegem

m

10, 2650 Edege

Antwerpen,

Wilrijkstraat

. Extralegale sverzekering, inkomen en een verzekerin een hospitalis UZAg gewaarborgd atieverzekerin g zijn standaar d.

Topbedrijf

Naast kansen voor verdere vorming en gunstige loon- en arbeidsvoorwaarden geven we ook aandacht aan extra service zoals kinderopvang. Ook niet onbelangrijk is de open, joviale en vriendschappelijke sfeer onder collega’s. Teamspirit doet hier wonderen!

‘Wat me mete en opviel, wa s dat de collega-ve rpleegkundig en graa UZA g de puntjesEvi, verpleegkundige: op de ‘i’ zette TOPBEDRIJF n.’

‘Mijn blik verruimen.

Werken 2010 en studeren combineren’

Elk jaar zijn er opnieuw heel wat UZAmedewerkers die met steun van het ziekenhuis en de collega’s met succes een studie afronden. Evi, verpleegkundige op intensieve zorg, is één van hen: ‘Het zal mijn blik als verpleegkundige alleen maar verruimen’..

‘Mijn blik verruimen. Werken en studeren combineren’

van de analy ses behoort ook tot je takenpakk et.

Je staat in voor de ontvangst en registratie van monsters. Je bent verantwoo rdelijk voor de regis tratie en het behandelen van klachten.

Evi, verpleegkundige:

Alle vacatures op een rij voor

Ze combineerde de opleiding met de master verpleeg- en vroedkunde.

‘Vooral uit eigen interesse. Het zal mijn blik als verpleegkundige alleen maar verruimen. Ik volg de opleiding voltijds wat betekent dat ik twee dagen per week in de les zit. Ik ben dan ook bewust minder gaan werken. Zo’n opleiding vraagt veel investering. Maar gelukkig zit je hier in een omgeving met een schat aan informatie. Je hoeft nooit ver te zoeken.’

Evi geniet van de opleidingskansen.

‘Nadat ik mijn bachelor verpleegkunde had behaald, ben ik onmiddellijk een banaba spoed en intensieve zorgen gaan volgen.

Ik kreeg de kans hier deeltijds te werken zodat ik de twee perfect kon combineren.’ Uiteindelijk zwaaide Evi af als één van de eerste mentorcoaches van het UZA.

Ken jij een toekomstige UZA-medewerker?

Op het ogenblik van verschijning van deze vacatUZA waren er geen paramedische vacatures.

Surf voor een laatste stand van zaken naar www.uzatrektaan.be.

Vacature in de kijker Preventieadviseur arbeidsveiligheid

003

Alle vacatu res op een rij

004

Stage

Ken jij een toekomstige UZA-medewerker?

UZATopbedrijf

UZA: ‘Topbedrijf om voor te werken’

Hermans, Univer

V.U.: Hildegard

De erkenning als topbedrijf inspireert ons om verder te gaan op de ingeslagen weg.

Op alle niveau’s van ons personeelsbeleid willen we een ambitieuze organisatie zijn, zodat ambitieuze medewerkers bij ons voldoende inspiratie vinden om zich thuis te voelen en aangetrokken te worden tot het UZA.

Vacatures voor paramedici

en

30/11/09 10:04

svoorwaard

n- en arbeid

Communicatiemede Je bent verantwoordelijk voor de uitvoering (60 of 70%) Je werkt van de schoonmaak in het ziekenhuis. van de respecteert Je hoofdtaak bestaat uit het herschrijven volgens vastgelegde procedures en in opdracht Je wordt ook teksten voor de patiëntenbrochures de hygiënevoorschriften nauwgezet. het UZA. zoals het van de diverse medische diensten in ingezet voor andere werkzaamheden, tekst Je kneedt hun teksten tot een begrijpbare aanvullen van sanitaire benodigdheden. werk, voor de patiënt. Naast het redactionele grafische Teamleider schoonmaak geef je input aan de interne en externe Je werkt nauw stelt de takenontwerpers over layout en fotografie.

Je stuurt de schoonmaakploeg aan, te die bij waar met hen samen om tot een mooi eindproduct en personeelsplanning op en stuurt , kwaliteit van komen dat als einddoel heeft: een transparante nodig. Je controleert en bewaakt de ie naar de aan je duidelijke en eenvormige communicat het werk, stelt verslagen op en rapporteert productie werkt samen patiënten. Daarnaast coördineer je de leidinggevende. Je geeft opleiding en van deze drukwerken met diverse drukkers. met drie collega-teamleiders.

Heet van de naald opvolging Elke 3 maanden sta je mee in voor de gazine: Medewerker opname en onthaal van het driemaandelijkse patiëntenma Vacatu n, voor het onthaal van patiënten, res in staat Je voo Maguza. Je bedenkt nieuwe onderwerpe r fotografie job bezoekers. Je bent verantwoordelijk krant en administra familieleden woont de redactie bij, coördineert de van UZ en de opvolging tief of techn ieA versc van patiënten inschrijving hijnt demaa voor en verzorgt in overleg met de communicat ndelijks isch talent . van de eerste administratieve formaliteiten verantwoordelijke de eindredactie. medewerker lees verder > schoon staat in voor de projectcoördinatie van Je ma ak Je bent vera en de ntwoordelijk eenmalige publicaties zoals het jaarverslag voor de uitvo van de scho editie nov 200 verslag. ering onmaak in het jaarrekening en het wetenschappelijk 9 ziekenhuis. Je volgens vastg werkt elegde proc edures en resp de hygiënev ecteert oorschriften nauwgeze inge / Paramedici / zet t.

Artsen / Je voor en word andere werk gkundig t ook Verplee zaamhede Binnen de aanvullen Infra n, zoals van struc sanit het tuurg aire benodigd roep leid je ICTinfrastructuurp heden.

Administratief of Technisch talent rojecten ten teamleider beho de verschillen schoonmaak eid naleeft (Codex, Arab, de diensten binn eve van bestaande wetgeving betreffende arbeidsveiligh Je rapportee Je zorgt UZA Je stuurt de hetUZA dathet op. er vooren . de rt aan de ICT-m schoonmaakp betreffende arbeidsveiligheid op de voet meer details over onze vacatures. loeg aan, stelt Je leidt ICT-infrasVlarem, Surf naar www.uzatrektaan.be voor de bestaande en nieuwe regelgeving ervolgt en personee Infrastruc ...). Je AREI,anag tuur. de takenlsplanning tructuurp dienst voor preventie. rojec op interne de van en veran hoofd nodig. Je cont het stuu en aan twoordelijk Je bent rt die bij waar rapporteert ten roleert en bew voor het opst realis ellen aakt het werk, stelt tisch en de uitvo e kwaliteit impleme eren verslagen op van de bijhorend ntatietrajecten en het opm van en rapporteert van leidinggevend aken e documentatie aan je e. Je geeft ople van infrastruc . Het signalisere met drie colle iding en werk tuurbehoeften ga-teamleiders t samen jobkrant van UZA en verbetertrajec n de organisatie . behoort ook preventieadvi verschijnt driewekelijks tot je takenpakk ten in seu et. r arb eid sveiligheid Je zorgt er voor dat medewerker UZA Comedy wetgeving betre het UZA de bestaande afvalbehee Clinic ffend e r arbe s zo aantrekt in het Je idsve (Codex, Arab staat in voor iligheid nale , Vlarem, AREI Wat is het toch dat getalenteerde medewerker het ophalen eft elijk , van ...). in bestaande en het sept 2009 Je cultuur van wetenschappeditie afval volg zieke en vuil linne t de nhuis. Je zorg UZA? Misschien is het wel die eigen nieuwe rege n t voor het corre lgeving betre van het afval arbeidsveiligh aandacht voor zorgkwaliteit. ct sorte ffende (pap onderzoek, innovatieve methoden en eid op de voet afval, vuilzakke ier, risicohoudend medisch ren op. het hoofd van de persoonlijke groeikansen Vacaturesn,voor Ze zullen ook de extra opleidingen en de Interne Dien Je rapporteert aan ...). Het proper containerpark sfeer onder enthousiaste houden van st voor Preventie en het reinigen het talent wel interessant vinden, net als de warme . administratief ofentechnisch de afvalbakken ontsmett lees en beho collega’s. verd ort tot er > je takenpakket. van bereid om wee UZA Topbedrijf staat vast: aan de aantrekkingskracht Je bent kendwerk te is, één ding Maar wat het ook Omdat je voor meerdere diensten verrichten Administratief beur Medewerker trolsysteem). (in een Tijd dus om te ontdekken wat weerstaan. te is UZA valt niet van- het werkt, vergaderen, overleggen schoonmaak medewerker ICT 50% joù aantrekt in het UZA! surfen: en samen werken met artsen en website de naar haar of hem Vanaf oktober 2009 neemt het Je verleent administratieve Geef deze jobkrant dan door of laat details over onze voor meer ktaan.be collega’s vereist. Hiervoor zoeken www.uzatre Surf UZA de schoonmaak in eigen ondersteuning aan de ICTnaar Ver pleeg www.uzatrektaan.be medewerkers. weeriemand zinvan vooronze initiatief, de verhalen kun Surf naa of lees dig enmet/ Art r wwHiervoor beheer. gaat men afdeling op het vlak vacatures van w.uzat assertiviteit en desen nodige rektaan.be bestellingen / Paramedici Administratact, voor meerover de aanwerving van en leveringen lees verder > tief of Techn / dettot teamspirit. ails overmedewerkers onze vacatu (logistiek), opleidingen isch talent een grote groep res. schoonmaak. aan de eindgebruiker, Medewerker debiteuren postverwerking, communicatie Je bent verantwoordelijk - 75% (tijdelijk) en onderzoek, maar ook in en personeelsadministratie. alleen in innovatie Surf niet UZA voor de uitvoering van de het naar www.uzat Je werkt op de debiteurenuitdaagt Als universitair ziekenhuis investeert jerekta an.be voor in een topbedrijf dat kom je terecht schoonmaak in het ziekenhuis. meer details UZA aan de slag gaat,administratie.

Je beheert de je in hetsecretaris Medisch over onze vaca medewerkers. Als de aantrekkingspool voor talent UZA Je werkt volgens vastgelegde is het tures. n. Niet voor niets dossiers inzake verzekeringsontwikkele verder tevoor talenten (-esse) het centraal om je de procedures en respecteert aspecten, mutualiteit, opvolging de wijde omgeving. medisch secretariaat hygiënevoorschriftenuit nauwgezet. van niet-betaalde facturen, ...

Je wordt ingezet voor Als medisch secretaris (-esse) sta Je staat één keer per week in voor aanvullende werkzaamheden, je in voor het typen, verbeteren de kassa in de inkomhal. Je staat zoals het aanvullen van sanitaire en verwerken van medische patiënten telefonisch te woord Of er nu iem benodigdheden.

Samen één team verslagen van verschillende and arts, mbt facturatie. Je zorgt voor de verpleegkun Joyce Wouters, en gunstige loon- en arbeidsspecialismen. Om dit centraal te voor verdere vormingverzending dige of Naast kansen geautomatiseerde tweedejaars verpleeg stage in boekho ook aandacht aan extra service zoals kunnen beheren, is opvolging we kund het ude geven UZA ige, r voorwaarden van facturen. is, . doet iedereen “In het begin was voor het eerst vriendhet eerst werk heeft het ik zenu en rapportering in verschillende g. Ook niet onbelangrijk is de open, joviale en voor wach vak s en kinderopvan met ooit Vacature tig” echte patiënten bekent ze. “Voo moeten Verpleegkundigen / Artsen / Paramedici / school, vond leren. Dag computerprogramma’s belangrijk. sfeer onder collega’s. Teamspirit doet hier wonderen! , en niet r ik schappelijke heel met elijk span popp s tref nend en zoals op dici je collega-verple ”. Wat me mete op de UZA-wer egkundigen en opviel, was Administratiefparame of Technisch talent kvloer graag de punt je een kleine dat de e vacatures. op rij meerdere jes op de “i” fout, zoals deze vacatUZA waren er geen paramedisch UZA mag zich voor de vijfde keer Surf naar www.uzatrektaan.be Het stag zette iaire n. daar Op het ogenblik van verschijning van Maa s aan meteen op gew het beletlichtje niet aand k die één doe om voor te werken” noemen. naar www.uzatrektaan.be. oen, dan word ezen. Dat is wel l voor ogen mijn fouten Surf voor een laatste stand van zaken je voor meer“Topbedrijf details over onzeonderzoek vacatures. goed, want ik leren.” hebben: hun van de Corporate Research wil graa Surf naar www.uzatrektaan.be voor meer details over onze vacatures.

UZA krijgt dit label na “Op g Het toek uit de oms afde tige ling die bedrijven en organizelf heeft elke beroep ond coac Federation (CRF), een onafhankelijke organisatie stag er h. iaire de Hij/z knie een ij neem aarden, Opleiding & hierv t je mee op rond oor opgeleide krijgen. kan je op het saties kritisch doorlicht. Op de criteria Arbeidsvoorw UZA de maxie, volgt je van eind den behaalt het nabij en “Ik hoop na mijn e ook beter evalueren.”

Training en Werksfeer en Omstandighe opleiding aan ook een mooie score op Interne pediatrie.” “Sam mumscore. Daarnaast behaalt het UZA de slag te kunn en met enke en gaan op le andere stagi Hogeschool, Promotiekansen en Bedrijfscultuur. aires van ga ik de Kare l de Grote clinic. Studente op donderdag 26 nove mber n verpleging optredens van kunnen die avon naar UZa comedy Ambitie verschillende d gratis geni Wat is het toch dat getalenteerde medewerkers zo aantrekt inom hetverder te gaan op de stan Hyfte, the Luna eten van inspireert als topbedrijf tics, ...) en kunn d-up comedians (o.a. Joos erkenning De die UZA? Misschien is het wel eigen cultuur van wetenschappelijk mak t en Van na en afloo met Op alle niveaus wil het UZA een ambitieuze de p een informee medewerkers onderzoek, innovatieveingeslagen methodenweg. en aandacht voor zorgkwaliteit. inspiratie l praatje Info en insch van het UZA zodat ambitieuze medewerkers voldoende .” rijvingen UZA organisatie zijn, Ze zullen ook de extra opleidingen en de persoonlijke groeikansen Comedy Clini c: www.uzat thuis te voelen. er zichsfeer omwarme rektaan.be wel interessant vinden, vinden net als de onder enthousiaste collega’s.

Niet op de openbare weg gooien a.u.b.

Ontdek wat jou aantrekt in het UZA

Gunstige loo

n- en arbeid

svoorwaard

Ontdek wat jou aantrekt in het UZA

Ziekenhuis Antwerpen, Wilrijkstraat 10,

004

26 novemb er

Als universitair ziekenhuis investeert het UZA niet alleen in innovatie en onderzoek, maar ook in medewerkers.

Als je in het UZA aan de slag gaat, kom je terecht in een topbedrijf dat je uitdaagt om je talenten verder te ontwikkelen. Niet voor niets is het UZA de aantrekkingspool voor talent uit de wijde omgeving.

Ontdek wat jou aantrekt in het UZA op www.uzatrektaan.be

of kijk op onze jobsite www.uzatrektaan.be.

Het UZA sleepte dit jaar voor de vierde keer op rij het label “Topbedrijf om voor te werken” in de wacht. Het UZA krijgt dat label na onderzoek van de Corporate Research Federation (CRF), een onafhankelijke organisatie die bedrijven en organisaties kritisch doorlicht. Opmerkelijk is dat het UZA met maximumscores op arbeidsvoorwaarden,

Ontdek wat jou aantrekt in het UZA

uit de displays in het ziekenhuis

V.U.: Hildegard Hermans, Universitair

vacat

Gunstige loo

04/09/09 10:49 V.U.: Hildegard Hermans, Universitair Ziekenhuis Antwerpen, Wilrijkstraat 10, 2650 Edegem

Neem ons vacaturekrantje mee

003

Vacature in de kijker Projectleid er ICT

07989_vacatUZA01.indd 1

Geïnteresseerd in een job bij het UZA? Niet op de openbare weg gooien a.u.b.

editie sept 2009

UZA verschijnt maa hnisch talen ndelijks t Je werkt op de debiteurendewerk administratie. Jeme beheert de er schoon Medisch secretaris maak bent verantwo dossiers inzakeJe verzekerings(-esse) voor het centraal ordelijk voor van de scho de uitvoering editie nov 200 aspecten, mutualiteit, opvolging onmaak in het medisch secretariaat 9 ziekenhuis. Je volgfacturen, van niet-betaalde ens vastg...eleg werkt de Als medisch secretaris (-esse) sta de hygi Je staat één keer per week in voor procedures en respecteert ënevoors chriften nauw je in voor het typen, verbeteren gezet. Je word de kassa in deinge inkomhal. staat zet voorJeande t ook re werkzaam Binn en verwerken van medische aanv en hede de Infrastructuurg patiënten telefonisch woord ullentevan n, zoals het sanitaire beno roep leid je ICTinfrastructuurp verslagen van verschillende digdheden. mbt facturatie. Je zorgt voor de rojecten ten tea verzending beho de verschillen specialismen. Om dit centraal te ider schoon geautomatiseerdemle de diensten binn eve van maak Je rapportee en het UZA. kunnen beheren, is opvolging van facturen.Je stuurt de schoonm rt aan aakploeg aan, Je leidt ICT-infras de ICT-manager Infrastruc en rapportering in verschillende en personee stelt de take lsplanning op Verpleegkundigen truct uurprojecten n/twoo Artsen / Paramedici / tuur. en stuurt die veran computerprogramma’s belangrijk. nodig. Je cont en bent rdelijk voor het bij waar roleert en bew opst realis ellen en uitvo aakt de kwal het werk, stelt tische impleme of Technisch talent eren van iteit van verslagen op Administratief ntati etraj ecte van de bijhorend en rapporteert leidinggevend n Surf naar www.uzatrektaan.be e documentatie en het opmaken aan je e. Je geeft ople van infrastruc . met drie colle iding en werk Het signalisere tuurbehoeften t samen en verbetertrajec n de organisatie voor meer details over onze vacatures.ga-teamleiders. beho Surfort naar in meer details over onze vacatures. ookwww.uzatrektaan.be preventieadvi tot je takenpakk tenvoor seur arbeid et. sveiligheid Je zorgt er voor dat medewerker UZA Comedy wetgeving betre het UZA de bestaande afvalbehee Clinic ffende arbe r Je staat in voor (Codex,jobkran UZA iligheid nale Arab, Vlarem,t vanidsve het eft opha AREI, ...). Je volg len van afval in het ziekenhui bestaand maandelijks en vuil linne verschijnt t de e en nieu s. Je zorgt voor we regelgev van het afval het correct sorte n arbeidsveiligh ing betreffend (papier, risico eid op de voet e ren houd afval voor s op. het hoofd van end medisch , vuilzakken, Vacature de Interne Dien Je rapporteert aan ...). Het proper containerpark houden van st voor Preventie en het reinigen het administratief of technisch talent Wat is het toch dat getalenteerde medewerkers zo aantrekt in het . de afvalbakk en behoort tot en ontsmetten van lees verder > editie dec 2009 UZA? Misschien is het wel die eigen cultuur van wetenschappelijk je takenpakket. bereid om wee ker schoonmaak Medewer Je bent kendwerk te onderzoek, innovatieve methoden en aandacht voor zorgkwaliteit.

Communicatiemedewerker/ redactie verrichten (in beurtrolsystee uitvoering de voor elijk een verantwoord m). bent Je Ze zullen ook de extra opleidingen en de persoonlijke groeikansen (60 of 70%) Je werkt ziekenhuis. maak in het schoon de van wel interessant vinden, net als de warme sfeer onder enthousiaste van de Je hoofdtaak bestaat uit het herschrijven vastgelegde procedures en respecteert volgens collega’s. in opdracht teksten voor de patiëntenbrochures schriften nauwgezet. Je wordt ook Verpleegkun de hygiënevoor Maar wat hetwerkzaamhe ook is, één ding het UZA. Surf naar ww het aan de aantrekkingskracht zoals vast: den, staat digen / Artsen van de diverse medische diensten in andere ingezet voor w.uzatrektaa tekst van het UZA valt niet te weerstaan. Tijd dus om te ontdekken wat / Paramedici Administratie n.be voor meer det Je kneedt hun teksten tot een begrijpbare van sanitaire benodigdheden. aanvullen / f of Technisc joù aantrekt in het UZA! werk, ails over onz voor de patiënt. Naast het redactionele h talent e vacatures. sche grafi ak externe en schoonma r interne de aan Teamleide Surf naar www.uzatrektaan.be voor meer details over onze geef je input Vacatures voor Je werkt nauw takende stelt aan, ploeg vacatures of lees er de verhalen van onze medewerkers. ontwerpers over layout en fotografie. schoonmaak Je stuurt de te paramedici planning op en stuurt die bij waar met hen samen om tot een mooi eindproduct personeels en Surf naar www , kwaliteit van .uzatrektaan.b komen dat als einddoel heeft: een transparante nodig. Je controleert en bewaakt de e voor meer ie naar de aan je details over Op het ogenblik van verschijning van deze vacatUZA waren er geen paramedische vacatures. duidelijke en eenvormige communicat onze vacatures het werk, stelt verslagen op en rapporteert . productie werkt samen Surf voor een laatste stand van zaken naar www.uzatrektaan.be. patiënten. Daarnaast coördineer je de leidinggevende. Je geeft opleiding en van deze drukwerken met diverse drukkers. met drie collega-teamleiders. van de naald Heet Geef deze opvolging jobkrant dan door of laat hem of haar naar de website surfen: Elke 3 maanden sta je mee in voor de l en onthaa opname ker gazine: Medewer www.uzatrektaan.be van het driemaandelijkse patiëntenma patiënten, van n, onthaal Je staat in voor het Maguza. Je bedenkt nieuwe onderwerpe woordelijk fotografie Evi geniet van de opleidingskansen.

Of er nu iem familieleden en bezoekers. Je bent verant woont de redactie bij, coördineert de and arts ie‘Nadat ik mijn bachelor verpleegvan patiënten en de opvolging inschrijving bedrijfscultuur, opleiding en, één team verpleegkun voor deSamen Joyce Wouters, en verzorgt in overleg met de communicat dige of tweedejaars kunde had behaald, ben ik ve formaliteiten. training administratie eerstekansen de andere deelnemende van deNaast verpleegkund stage in het boekho verantwoordelijke de eindredactie. voor verdere uder is, UZA. “In het ige, doet voor onmiddellijk een banaba spoed iede reen leeshet > begi ziekenhuizen achter zich laat. het van verder inatie n eerst was hee eerst projectcoörd vorming en gunstige loonen de ik ft het vak ooit zenuwachtig” werken met Je staat in voor en intensieve zorgen gaan volgen. echte patiënten bekent ze. “Voo moeten en de scho jaarverslag het zoals ol, arbeidsvoorwaarden geven we lere publicaties vond Ik kreeg de kans hier deeltijds te , r en n. eenmalige Elk jaar zijn er opnieuw heel wat UZAniet Dagelijks tref ik heel spannend met popp en zoals op je elijk verslag. collega-verple ”. Wat me mete Ambitie werken zodat ik de twee perfect ook aandacht aan extra service op de UZA-wer jaarrekening en het wetenschapp egku medewerkers die met steun van het en opviel, was ndigen graa Als universitair ziekenhuis kvloer je een kleine dat de g de puntjes kon combineren.’ Uiteindelijk zoals kinderopvang. Ook niet mee fout, De erkenning als topbedrijf op rder ziekenhuis en de collega’s met succes een zoals de “i” zetten. e stagiaires het beletlich investeert het UZA niet alleen daar meteen zwaaide Evi af als één van de eerste Maak aan onbelangrijk is de open, joviale tje niet aand op inspireert om verder te die één ons gew / ici oen, studie afronden.

Evi, verpleegkundige ezen doel voor oge Paramed dan word je ./Dat in innovatie en onderzoek, mentorcoaches van het UZA. mijn foute / Artsen is wel goed, enn leren en vriendschappelijke sfeer n gkundig Verplee gaan de ingeslagen weg. wan hebop . ” t ik ben wil op intensieve zorg, is één van hen: : graa hun “Op de afdeling g uit maar ook in medewerkers.

Ze combineerde de opleiding met onder collega’s. Teamspirit doet omstige Op alleep niveau’s toek van ons talent zelf heefh bero Technisc of t tratief ‘Het zal mijn blik als verpleegkundige elke ond Adminis coac de master verpleeg- en vroedkunde. stagiaire een er de Als je in het UZA aan de slag h. Hij/zij neem hier wonderen! kniewe personeelsbeleid willen hiervoor opge t je mee opalleen krijgen.

Arab, ‘Vooral uit eigen interesse. Het zal (Codex, maar verruimen’ . . leide kan naleeft eid rond je op het eind arbeidsveiligh gaat,de kom je terecht in een een ambitieuze organisatie zijn, e ook beter evalu e, volgt je van nabij en UZA bestaande wetgeving betreffende mijn blik als verpleegkundige de voet op.

Je zorgt er voor dat hettopbedrijf op eid “Ik vacatures. onze hoop arbeidsveiligh over ende eren details betreff na mijn ople daten je nieuwe uitdaagt .” regelgevingUZA: ‘Topbedrijf om voor te taan.be voor meer zodat ambitieuze medewerkers www.uzatrek idingSurf alleen maar verruimen. Ik volg de aannaar Vlarem, AREI, ...). Je volgt de bestaande pediatrie.” “Sam de slag te preventie. voor om je talenten verder te kunnen gaan dienst bij ons voldoende inspiratie werken’ en met enke opleiding voltijds wat betekent dat op le andere stagi Je rapporteert aan het hoofd van de interne Hogeschool, aires van de Kare ga ik op dond vinden om zich thuis te voelen ontwikkelen. Niet voor niets is Het UZA sleepte dit jaar voor ik twee dagen per week in de les erdag 26 nove l de Grote clinic. Studente mbe en aangetrokken te worden tot zit.

Ik ben dan ook bewust minder n r het UZA de aantrekkingspool verp naar de vierde keer op rij het label leging kunnen UZa comedy optredens van die avond grati gaan werken. Zo’n opleiding vraagt het UZA. verschillende voor talent uit de wijde “Topbedrijf om voor te werken” in s genieten van stan Hyfte, the Luna veel investering. Maar gelukkig zit je tics, ...) en kunn d-up comedians (o.a. Joos de wacht. Het UZA krijgt dat label omgeving. maken met de t Van en na afloop hier in een omgeving met een schat een informee medewerkers na onderzoek van de Corporate l praatje Info en insch van het UZA aan informatie. Je hoeft nooit ver te .” rijvingen UZA Research Federation (CRF), een Comedy Clini zoeken.’ c: www.uzat onafhankelijke organisatie die rektaan.be zo aantrekt in het bedrijven eenmedewerker organisatiesskritisch Wat is het toch dat getalenteerd cultuur van doorlicht.

Opmerkelijk is datwetenschappelijk die eigen UZA? Misschien is het wel . zorgkwaliteit Ontdek wat jou aantrekt in aandacht voor UZA met en maximumscores methoden In het UZA onderzoek, innovatievehet zijn de arbe het UZA op www.uzatrektaan.be en de persoonlijke groeikansen arbeidsvoorwaarden, idsvoorwaarde opleidingen van de priv Ze zullen ook de extra op n van het pari éziekenhuiz sfeer onder enthousiaste tair comité en het uitg wel interessant vinden, net als de warme medisch pers angspunt voo oneel. r het nietcollega’s.

Vac kracht kings atu trek aan de aan res voor vast: staat Maar wat het ook is, één ding Daarnaast zijn om te ontdekken wat er vergoedingen paramedici het UZA valt niet te weerstaan. Tijd dus van Zo wordt er voor onregelm 1 10:49 07989_vacatUZA01.indd 2 04/09/09 10:52 voor atige s op hemen joù aantrekt in het UZA! taties.surfen: 100% toegeken prestatie website naar depres haardage offeest of laatzondoorzond dan d, voor onze jobkrant over path n deze een Geef details meer olo voor toes agpr gische ana nachtprestatie lag Surf naar www.uzatrektaan.be tomie s een betoeslag van estaties een toeslag van 26% van trektaan. www.uza onze medewerkers.

Je onthaalt en toeslag , voor 35% en voor van 10%. laboratorium vacatures of lees er de verhalen van registreert bezo avondprestati Je voert aanv ekers. tech dienstverlenin Ook een wachtvergoedi es een nicu van de analy ragen en resul s ng (indien wach g hoort) en een (50%) ses behoort taten in. Je verzorgt ook tot t bij de oproepvergoe je takenpakk de analyses Andere finan et. Je staat in ding zijn voor in functie van de ciële voor zien. de ontvangst werkplanning zijn o.a. de eind voordelen die het UZA en registratie en een optimale aan ejaarpremie van monsters. Je dienstverlening. en de geschenk de medewerkers toekent voordelen zoals bent verantwoo uitvo Het eren van aanv encheque. Extra rdelijk een levensverz voor de regis ullend onde tratie en het inkomen en legale maar ook in ekering, een i.v.m. rzoek onderzoek, en kwali beha innovatie in een tatiev van klachten. verzekering ndelen hospitalisatiev e verbetering het UZA niet alleen gewaarborgd en erzekering zijn Als universitair ziekenhuis investeert je uitdaagt dat topbedrijf een in terecht je stan daard. de slag gaat, kom medewerkers. Als je in het UZA aan spool voor talent aantrekking de UZA het is niets n. Niet voor om je talenten verder te ontwikkele uit de wijde omgeving.

Je bent verantwoordelijk voor de uitvoering van de schoonmaak in het ziekenhuis.

Je werkt volgens vastgelegde procedures en respecteert de hygiënevoorschriften nauwgezet.

Je wordt ingezet voor aanvullende werkzaamheden, zoals het aanvullen van sanitaire benodigdheden.

2650 Edegem

001

Niet op de openb are weg gooien

Vacatures voor administratief of technisch talent

en

rker?

Ken jij een toekomstige UZA-medewe

Alle vacatures op een rij voor NAL.indd

1

UZA- Topbedrijf

V.U.: Hildegard

Alle vacatu res op een rij voor

03/11/09 13:40

Hermans, Univer sitair

e vacatures. deze vacatUZA waren er geen paramedisch Op het ogenblik van verschijning van naar www.uzatrektaan.be.

Surf voor een laatste stand van zaken

In België lijden 800 kinderen aan een zeldzame stofwisselingsziekte.

Meestal is de ziekte aangeboren en moeilijk behandelbaar. Een levenslang dieet, een orgaantransplantatie of specifieke geneesmiddelen kunnen voor sommigen helpen, voor anderen niet. Het UZA wil via wetenschappelijk onderzoek nieuwe en betere methodes ontwikkelen om stofwisselingsziekten te behandelen. Via het UZA-mecenaatsfonds kan ook u bijdragen aan een hoopvolle toekomst voor deze patiëntjes.

Ziekenhuis Antwe

rpen, Wilrijks

V.U.: Hildegard Hermans, Universitair

traat 10, 2650 Edege

003

“Teamspirit doet wonderen”

keer op rij Het UZA mag zich voor de vijfde “Topbedrijf om voor te werken” noemen. de Corporate Research Het UZA krijgt dit label na onderzoek van die bedrijven en organiFederation (CRF), een onafhankelijke organisatie aarden, Opleiding & saties kritisch doorlicht. Op de criteria Arbeidsvoorw UZA de maxiden behaalt het Training en Werksfeer en Omstandighe ook een mooie score op Interne mumscore. Daarnaast behaalt het UZA Promotiekansen en Bedrijfscultuur.

Ken jij een toekomstige UZA-medewe

001

rker?

Ambitie om verder te gaan op de De erkenning als topbedrijf inspireert het UZA een ambitieuze ingeslagen weg. Op alle niveaus wil s voldoende inspiratie organisatie zijn, zodat ambitieuze medewerker vinden om er zich thuis te voelen.

Vergroot de hoop voor elk kind met een zeldzame ziekte

Vacatures voor paramedici

26 novemb er

tUZA003_FI

Ontdek wat jou aantrekt in het UZA

08339_vaca

Samen één team en gunstige loon- en arbeidsNaast kansen voor verdere vorming aan extra service zoals voorwaarden geven we ook aandacht is de open, joviale en vriendkinderopvang. Ook niet onbelangrijk doet hier wonderen!

Teamspirit collega’s. onder sfeer schappelijke

Stage

UZA- Topbedrijf

‘Wat me mete en opviel, wa s dat de collega-ve rpleegkundig en graag de pu ntjes op de ‘i’ zetten.’

advertentie

m

10:09 30/11/09 10:04

Ziekenhuis Antwerpen, Wilrijkstraat 10,

Vacature in de kijker Projectleid er ICT re in de kijker Vacatu Preventieadviseur arbeidsveiligheid

Zowel bedrijven als particulieren kunnen giften of legaten overmaken aan het fonds. Doe dit vandaag nog door een storting op rekeningnummer 001-0893155-55 van het UZA met vermelding ‘zeldzame ziekten’. Giften zijn fiscaal aftrekbaar.

003

vacat

2 08530_vacatUZA004.indd 1

2650 Edegem

Alle vacatures op een rij voor

004

UZA TOPBEDRIJF 2010

vacat

Niet op de openb

are weg gooien

UZA-mecenaatsfonds voorzitter: dr. Jan Proesmans Wilrijkstraat 10, B-2650 Edegem - Tel 03 821 30 00 - Fax 03 829 05 20 www.uza.be > over UZA > Organisatie > Beleid > Mecenaatfonds a.u.b.

werker/ redactie

Medewerker schoonmaak

Vacatures voor administratief of technisch talent

editie dec 2009

004

verschijnt maandelijks

Steun het UZA-mecenaatsfonds

jobkrant van UZA Niet op de openbare weg gooien a.u.b.

vacat

rubriek

Dossier Moederen kindcentrum

vruchtbaar Dit najaar begint het UZA met de bouw van een gloednieuw moeder- en kindcentrum.

Vijf verdiepingen volledig aangepast aan de noden van aanstaande en pas bevallen moeders, baby’s, kinderen en jongeren. Van

samen werken

in de moederschoot tot de adolescentenleeftijd krijgt het jonge leven hoogkwalitatieve zorg aangereikt. De diensten die in het centrum onderdak zullen vinden, verrichten natuurlijk vandaag al baanbrekend werk. Maak kennis met de toekomst!

maguza

zorgmagazine van het UZA – oktober 2011 – #86 maguza 017

dossier Moeder- en kindcentruM rubriek

Moeder en

i

n het nieuwe centrum staan moeder en kind centraal. wat betekent dat concreet?

Johnny Van der Straeten: ‘We organiseren

de

zorg

consequent

rond de patiënt, en niet omgekeerd.

Neem nu dat er een vermoeden is van een genetische afwijking bij een

ongeboren kindje. De moeder zal in het centrum zelf bij een geneticus

terechtkunnen, om in overleg met

de gynaecoloog prenataal onderzoek te doen. Ze kan vervolgens in

de polikliniek, de hospitalisatieafdelingen en de daghospitalisatie samen

in het centrum. Artsen gaan heel gemakkelijk van de ene dienst naar

de andere en ook de patiënten moeten zich bijvoorbeeld voor onder-

zoeken veel minder verplaatsen. Via passerellen is er ook een directe weg

naar de operatiezalen en de afdeling intensieve zorg in het hoofdgebouw.’

Daarna gaat het kindje mee naar de

het is ook de bedoeling dat ouders en kinderen zoveel mogelijk samen kunnen blijven?

die daar vlakbij ligt. De maanden en

len in het nieuwe centrum ook op

het centrum bevallen, indien nodig op de maternal intensive care (MIC).

materniteit, of naar de neonatologie,

Van der Straeten: ‘Ja, ouders zul-

jaren nadien wordt het kind verder

neonatologie bij hun kindje kunnen

opgevolgd door de kinderartsen, in hetzelfde centrum.’

018

José Ramet: ‘Bovendien brengen we

blijven slapen. Op de pediatrie is

dat al gebruikelijk, maar op neona-

kind centraal Tegen 2014 opent het UZA een nieuwe vleugel van vijf verdiepingen, die volledig in het teken staat van moeders en kinderen, tot en met de speeltuin op het dak. De diensten gynaecologie, materniteit, neonatologie en pediatrie worden er samengebracht.

tale bestaat dat momenteel nog niet

obesitas ︙ De uitrusting ervan zal

der, aansluitend bij de verschillende

en pasgeborene is ook belangrijk op

de patiëntjes. Diezelfde subspeciali-

trie en neonatologie. Zo komen we tot

in België. Dat contact tussen ouders een intensieve afdeling.’

Ramet: ‘Ook het contact tussen de

patiëntjes en hun klasgenoten willen we zo goed mogelijk ondersteunen, via webcams en het internet.’

afgestemd zijn op de aandoening van saties komen terug in de polikliniek.

De kindercardiologen, de kinderendocrinologen, de kindernefrologen ︙

zitten gegroepeerd en hebben in hun consultatieruimtes

de

technische

voorzieningen die ze nodig hebben,

de pediatrie lijkt intussen steeds verder te evolueren naar subspecialisatie?

zoals een echotoestel, zodat ouders

ziekenhuis als het UZA heeft als taak

bieden. In de kindergeneeskunde

tegelijk is de samenwerking tussen de verschillende disciplines toch ook van groot belang?

cialismen.

gen, kinderartsen en andere speci-

en kind zich niet moeten verplaatsen

Van der Straeten: ‘Een universitair

om voor heel de provincie Antwerpen heel gespecialiseerde zorg te

voor zo’n onderzoek.’

vertaalt zich dat in tal van subspe-

Ramet: ‘Inderdaad. De gynaecolo-

ook zeldzame ziekten bij kinderen

alisten vinden elkaar in het centrum

Daardoor

kunnen

we

behandelen, zoals metabole ziekten, kanker ︙ We worden binnenkort erkend als een van de vier liaison-

centra voor zeldzame ziekten bij kinderen in België.’

Ramet: ‘Die differentiatie zal ook

duidelijk te merken zijn in het moe-

der- en kindcentrum. Er komen aparte kamers voor kinderen met neurologische problemen, diabetes,

en gaan nog intenser samenwerken, maar ook de verschillende sub-

specialisaties binnen de pediatrie bepalen hun aanpak samen. Bij een ongeboren

kind

met

hartproble-

men is niet alleen de gynaecoloog

betrokken, maar ook de pediater en de kindercardioloog.’

Van der Straeten: ‘Ook onze verpleegkundigen specialiseren zich steeds ver-

medische disciplines binnen de pediageïntegreerde multidisciplinaire teams, met voorts ook gespecialiseerde psy-

chologen, logopedisten, diabeteseducatoren enzovoort.’

Johnny Van der Straeten, gedelegeerd

Met het moeder- en kindcentrum biedt het uZa hooggespecialiseerde zorg van voor de geboorte tot de volwassenheid?

bestuurder

Van der Straeten: ‘Inderdaad. Veel van die kinderen die zware zorg

vereisen, worden later chronische patiënten die heel hun leven in een continuïteit moeten worden opge-

volgd. Wij willen hen die zorg bieden. We zorgen er ook voor dat de overgang van de kindergeneeskunde naar

het

Prof. dr. José Ramet, diensthoofd pediatrie

volwassenenziekenhuis

geleidelijk en in overleg gebeurt.’

Ramet: ‘Het moeder- en kindcen-

trum zal zijn zoals het kind zelf:

flexibel, toekomstgericht en met veel

groeimogelijkheden. We willen onze patiënten topklinische zorg bieden,

optimaal comfort en alle kansen op ontplooiing in hun verdere leven.’

maguza 019

dossier Moeder- en kindcentruM

in bange

Vrouwen wiens zwangerschap niet goed verloopt, kunnen terecht in de maternal intensive care (MIC) van het UZA. Soms loopt er iets fout door problemen bij de moeder, soms blijkt de ongeboren baby niet helemaal gezond. Ingrijpen is dan onvermijdelijk, als het moet in de baarmoeder zelf.

Prof. dr. Yves Jacquemyn 020

a

ls gespecialiseerd centrum krijgt het UZA veel zwangere vrouwen doorverwezen vanuit andere ziekenhuizen. ‘De meesten volgen we tijdens hun zwangerschap, waarna ze soms alsnog in hun eigen ziekenhuis bevallen.

Anderen komen hier pas na de bevalling omdat zijzelf of hun baby risico lopen.’, zegt prof. dr. Yves Jacquemyn, diensthoofd gynaecologie in het UZA. Nogal wat vrouwen belanden in het UZA vanwege een dreigende vroeggeboorte. Die kondigt zich meestal aan via vroegtijdige weeën. ‘Met weeënremmers kunnen we de zwangerschap vaak nog rekken’, zegt Jacquemyn.

‘Zelfs met een paar dagen win je al veel, omdat je de baby dan via de moeder medicatie kan toedienen die de rijping van de longen en de hersenen

verwachting bevordert. Sinds kort dienen we ook magnesium toe, omdat dat de kans op hersenproblemen beperkt.’

Toch is het niet altijd verstandig om de bevalling kunstmatig uit te stellen.

Jacquemyn: ‘In bepaalde gevallen heeft de natuur een goede reden om het kind vroeger ter wereld te laten komen, bijvoorbeeld omdat de moederkoek niet meer goed werkt. Dan moet je afwegen wat het minst nadelig is voor de baby: een vroeggeboorte of een verblijf in een omgeving met weinig zuurstof en voeding.’

Kleine baby, grote problemen Een ander probleem is een te zwakke baarmoederhals, die tot vroegtijdige ontsluiting leidt. Soms volstaat dan medicatie, in andere gevallen wordt een cerclage uitgevoerd: er wordt dan een bandje aangebracht dat de baarmoederhals gesloten houdt. De moeder moet dan bevallen met een keizersnede, maar kan haar zwangerschap verder uitdragen. Het UZA was het eerste Belgische ziekenhuis waar die ingreep ook laparoscopisch, via een kijkbuisje in de buik, werd uitgevoerd. Dat gebeurt als de ingreep niet langs vaginale weg mogelijk is door vroegere operaties.

Een ander relatief frequent probleem is preëclampsie of zwangerschapsvergiftiging, waarbij de zwangere vrouw een hoge bloeddruk ontwikkelt. ‘Zwangerschapsvergiftiging is een levensbedreigend probleem: het is een van de belangrijkste oorzaken van overlijden tijdens de zwangerschap in West-Europa.

Meestal proberen we de zwangerschap

nog te rekken. Dat vraagt om heel intensieve bewaking en behandeling met medicatie die rechtstreeks in de bloed-

Soms heeft de natuur een goede reden om een kind vroeger ter wereld te laten komen. baan wordt gegeven. Maar vaak zit er niets anders op dan de bevalling vroegtijdig op gang te brengen.’

Ook als de baby een groeiachterstand heeft, gaat er een alarmbelletje rinkelen. Er kan dan sprake zijn van een chromosomale afwijking, maar de oorzaak kan ook bij de moeder liggen. Verstopping of aantasting van de bloedvaten door diabetes kan ertoe leiden dat de moederkoek niet naar behoren functioneert. Ook dat probleem vraagt om een behandeling met medicijnen. ‘Daarvoor zijn we de mosterd gaan halen bij de cardiologen. We geven dan medicatie die de bloedvaten openzet, dezelfde als die aan patiënten met doorbloedingsproblemen van het hart wordt gegeven.’

Foetus als patiënt Minder vaak is niet de moeder maar de ongeboren baby de eigenlijke patiënt.

‘Om te beginnen kunnen we heel wat onderzoeken doen om de toestand van

Vruchtwater bijtanken Als moeders al voor 24 weken zwangerschap vruchtwater ver­ liezen, kon daar tot voor kort weinig aan worden gedaan. Naast het gevaar op een vroegtijdige bevalling, is er dan een groot risico dat de longen en ledematen van het kindje zich slecht ontwik­ kelen. ‘Sinds kort kunnen we die laatste problemen gedeeltelijk opvangen. Met een fijn naaldje injecteren we een of twee keer per week fysiologisch water in de baarmoeder. Dankzij die techniek, amnioinfusie genoemd, ontwikkelt de foetus zich beter’, zegt prof. dr. Yves Jacquemyn. Later in de zwangerschap is vruchtwater­ verlies minder problematisch omdat de longen van de foetus dan al ontwikkeld zijn. Omdat bij vroegtijdig breken van de vliezen ook altijd infectiegevaar dreigt, krijgt de aanstaande moeder ook anti­ biotica en worden zij en de baby nauwgezet gevolgd. maguza 021

dossier Moeder- en kindcentruM

de baby in te schatten’, legt Jacquemyn. uit ‘Er zijn de bekende tripletest, echografie, vruchtwaterpunctie en vlokkentest. Daarnaast kun je bijvoorbeeld ook via een bloedonderzoek bij de moeder de bloedgroep van de baby bepalen.

Dat is onder meer nodig als de moeder een negatieve resusfactor heeft.’

Naast de standaard echografie maakt het UZA ook gebruik van 3D-echografie. Daarmee krijg je een waarheidsgetrouwer beeld van de baby. ‘Die techniek schakelen we bijvoorbeeld in als het kindje een gelaatsafwijking heeft’, stipt Jacquemyn aan. ‘Niet

alleen worden de ouders zo beter voorbereid, dankzij die techniek kunnen we ook al voor de geboorte een behandeling uitstippelen. Soms ligt de dag van de operatie al vast lang voor de geboorte.’ Een enkele keer wordt ook een MRI genomen, een techniek die gebruik maakt van magnetische resonantie. Dat gebeurt meestal om een beter beeld van de hersenen te krijgen. behandelen in de buik Een stap verder is de baby behandelen terwijl hij nog in de buik zit. Zo is er wekelijks een raadpleging prenatale kin-

de vrouw achter de Patiënt temidden van alle technisch vernuft is er altijd oog voor de vrouw achter de patiënt én voor haar familie. ‘Machines bewaken, men­ sen begeleiden’, beklemtoont prof. dr. jacquemyn. vrouwen die wegens een hoogrisicozwangerschap in het uza worden opge­ nomen, krijgen een aantal vaste vroedvrouwen toegewezen. ze kunnen terecht bij een psychologe (zie p.28), een maatschap­ pelijk werker, een sociaal verpleegkundige en een intercultureel bemiddelaar.

‘We proberen de patiënt ook voor te bereiden op wat komen gaat’, vervolgt jacquemyn. ‘indien nodig komt een kinderarts, kindercar­ dioloog of andere specialist uitleggen wat de aandoening van hun kindje precies inhoudt. verwachten we een vroeggeboorte, dan nemen we de ouders vooraf mee naar de afdeling intensieve neo­ natale zorg. zo zijn ze naderhand minder overdonderd en kunnen ze zich concentreren op hun baby.’

info 022

Dienst gynaecologie, T 03 821 39 05

dercardiologie. De kindercardioloog kan bijvoorbeeld medicatie voorschrijven als het kindje aan hartritmestoornissen lijdt. ‘Het gebeurt ook dat een kindje aan dezelfde aandoening blijkt te lijden als de moeder, bijvoorbeeld een stofwisselingsziekte. In dat geval kan het nodig zijn al meteen met medicatie te starten, om het kind de beste ontwikkeling te garanderen.’ Meer klassieke problemen zijn een toxoplasmose- of CMV-infectie bij de moeder. Als het kind de infectie heeft overgenomen, wordt het via de moeder met medicatie behandeld.

Heel uitzonderlijk is het nodig om in de baarmoeder in te grijpen. Als bijvoorbeeld blijkt dat de afvoer van de urineblaas bij de baby verstopt is, wordt een klein slangetje – een zogenaamde shunt – tot in de blaas gebracht waarlangs de urine weg kan.

Zonder die ingreep raken de nieren van het kind beschadigd. Ook als er te veel vocht naast de longen zit, wordt een shunt aangebracht om dat te verwijderen. Ten slotte is ingrijpen ook nodig als de moeder vroeg in de zwangerschap met vruchtwaterverlies kampt (zie kaderstuk ‘Vruchtwater bijtanken’).

‘Bij dat soort ingrepen maken we in de vliezen en de baarmoeder een opening van zo’n twee tot drie millimeter’, preciseert prof. dr. Jacquemyn. ‘De kans dat het fout loopt, bedraagt maximaal 1 procent. In die zin houdt zo’n ingreep nauwelijks meer risico’s in dan een vruchtwaterpunctie.’

An en Kevins dochtertje Felien woog amper 750 gram toen ze de veilige baarmoeder moest omruilen voor een omgeving met monitors en alarmtonen.

‘Via ontwikkelingsgerichte zorg proberen we storende prikkels tot een minimum te beperken’, klinkt het op de afdeling intensieve neonatologie.

Sssst,

hier groeien hersenen D

e wereld van An Geboers en Kevin Deporte stond helemaal op zijn kop, die dinsdag 28 juni. Bij An, toen 26 weken zwanger, werd in het ziekenhuis in Geel zwangerschapsvergiftiging vastgesteld. Nog diezelfde avond kwam Felien ter wereld via een spoedkeizersnede in het UZA. Zo snel als het kon, werd de jonge moeder met haar bed tot bij haar dochtertje gereden. An, zelf verpleegkundige op een afdeling pediatrie, merkte al gauw dat de dienst intensieve neonatale zorg een eigen aanpak heeft.

Zo worden de couveuses bij de kleinsten met een doek afgedekt en wordt geluid zoveel mogelijk vermeden.

‘Bij baby’s die te vroeg geboren worden, zijn de hersenen nog in volle ontwikkeling. Als ze in die kwetsbare

periode voortdurend in aanraking komen met storend geluid, te sterk licht of pijn, kan dat de ontwikkeling van de hersenfuncties negatief beïnvloeden’, legt neonatologe dr. Sabrina Laroche uit.

Op korte termijn kunnen dergelijke prikkels tot stress leiden. ‘Als ik Felien op schoot had en Kevin en ik iets luider praatten, werd ze meteen heel onrustig’, herinnert An zich. Over de langetermijneffecten van te veel ongewenste prikkels in de prille levensfase is er geen wetenschappelijk uitsluitsel.

‘Al tonen sommige studies aan dat het de motorische en verstandelijke ontwikkeling benadeelt’, vervolgt Laroche.

‘Je hebt echter geen studie nodig om te weten dat die fragiele kleintjes gebaat

zijn met een zo natuurlijk mogelijke omgeving. De behandeling en apparatuur zijn levensnoodzakelijk, maar we kunnen wel het ongemak tot een minimum beperken’, vult hoofdverpleegkundige Ronald Vermeulen aan.

Neonatologe dr. Sabrina Laroche

Hoofdverpleegkundige Ronald ­Vermeulen maguza 023

Dossier Moeder- en kindcentrum

Posters op de dienst herinneren iedereen aan de principes van ontwikkelingsgerichte zorg.

‘Nu even niet’ Acht jaar geleden richtte de dienst een werkgroep rond ontwikkelingsgerichte zorg op, met verpleegkundigen, een arts, een kinesitherapeut en een psychologe. Bedoeling is de baby’s te benaderen volgens de principes van NIDCAP, voluit Newborn Individualized Development and Assessment Program. Drijvende kracht achter het project is opleidingsverpleegkundige Lucrèce Sohier.

Vermeulen: ‘Belangrijke werkpunten van de afgelopen jaren zijn overtollig geluid en licht vermijden, het kindje zo comfortabel mogelijk in de couveuse leggen en de inbreng van de ouders bevorderen. We houden ook in de mate van het mogelijke rekening met het slaap- en waakritme van het kind en proberen stress en pijn zoveel mogelijk te voorkomen. We hebben aandacht voor de individuele noden en ontwikkelingsfase van elke baby. Respect voor het kind staat centraal.’ De verpleegkundigen spelen een centrale rol. Ze zijn als het ware de advocaat van hun kindjes. ‘Het viel me op dat een verpleegkundige soms tegen een arts zei: nu even niet, ze slaapt. Dat werd zonder probleem aanvaard’, vertelt An.

schuilt soms in heel kleine dingen. Het kopje van de stethoscoop op een aangename temperatuur houden bijvoorbeeld. Recent deed ook een nieuwe, multifunctionele couveuse zijn intrede.

Die is tegelijk bed en behandelingstafel, zodat het kleintje altijd op zijn vertrouwde plekje kan blijven.

De ouders worden actief bij de zorg betrokken. Dat komt de band met hun kind ten goede, ook op langere termijn. An: ‘In het begin ben je onwennig met zo’n piepklein kindje, maar de verpleegkundigen leerden ons hoe we met Felien konden omgaan. Zo kalmeerde ze als je haar hoofdje en voetjes tegelijk omsloot. Ze deden ons ook inzien dat de kleine dingen die we voor

Schaar op de couveuse Een grote uitdaging was het creëren van een stille afdeling. ‘Een gewoon gesprek, het geluid van een schaar die op de couveuse wordt gelegd: voor zo’n kleintje is dat al te veel’, haalt Vermeulen aan. Ontwikkelingsgerichte zorg

info 024

Dienst intensieve neonatale zorg, T 03 821 58 02

haar deden – haar tegen ons houden, zacht tegen haar praten – heel belangrijk waren voor haar. Daardoor ging ik me minder machteloos voelen.’ Om de ouders beter te kunnen ondersteunen, werd de GA-verpleegkundige of Globale Aandachtsverpleegkundige geïntroduceerd, die telkens één patiëntje en zijn ouders begeleidt doorheen het hele traject van de behandeling.

Na zes weken met af en toe heel bange momenten maakt de kleine Felien het goed. ‘Ik ben blij dat we hier al die tijd zo goed zijn opgevangen.

Want al ben ik zelf verpleegkundige, als je eigen kindje daar ligt met al die slangetjes en monitors, is dat een heel ander verhaal’, zegt An.

Nieuwe technieken, betere kansen De dienst intensieve neonatologie introduceert geregeld nieuwe technieken en therapieën om de allerkleinsten optimale kansen te geven. Zo werd een twee­ tal jaar geleden gestart met een nieuwe behandeling van zuurstoftekort bij de geboorte. ‘Als het kindje duidelijk gevolgen draagt van het zuurstoftekort, ver­ lagen we zijn lichaamstemperatuur drie dagen naar 33,5° Celsius. Dat verkleint beduidend het risico op verdere hersenschade’, legt dr. Sabrina Laroche uit. Tot nog toe zijn een 15-tal kinderen in het UZA zo behandeld. ‘Met de overgrote meerderheid van die kindjes gaat het nu prima.’

Een andere nieuwigheid is de verhoogde aandacht voor de werking van de bloedsomloop en het hart vlak na de geboorte. ‘Het hart- en bloedvatensysteem ondergaat dan grote aanpassingen’, zegt neonatoloog dr. David Van Laere, die zich in Australië in de materie specialiseerde. ‘Bij een premature baby verloopt dat niet altijd optimaal. Met een speciale echografie van het hart kunnen we eventuele problemen vroeg opsporen. Het is een jonge evolutie binnen de neonatologie, die op termijn wellicht tot een betere overleving en levenskwaliteit zal leiden.’

Vandaag is Mona een vrolijke peuter.

Op het eerste gezicht laat niets nog vermoeden dat haar leven bij haar geboorte aan een zijden draadje hing.

Twee weken lang leefden haar ouders tussen angst en vrees op de afdeling intensieve neonatale zorg.

Voor ons is het een

wonder M

artine en haar man hadden al een zoontje van drie toen ze in april vorig jaar een dochtertje verwachtten. ‘Het was een probleemloze zwangerschap’, herinnert Martine zich.

Dat sloeg echter abrupt om toen de harttonen van het kindje tijdens de arbeid wegvielen. Mona moest met spoed ter wereld gebracht worden.

‘Toen ik wakker werd uit de narcose ben ik snel naar neonatale gebracht’, vertelt Martine. ‘Na de geboorte hadden ze Mona moeten reanimeren en vertoonde ze weinig hersenactiviteit. Ik herinner mij dat ze heel wild met haar armpjes en beentjes sloeg. De dokters besloten haar te verdoven en te koelen in de hoop de hersenschade te beperken. Dat gebeurt aan de hand van een pakje waar een vloeistof met een temperatuur van 33° C doorheen loopt. Op dat moment besef je niet echt wat er gebeurt, maar de artsen gaven ons weinig hoop.’

Voorbereid op het ergste ‘Drie dagen lang werd ze gekoeld. Pas daarna mocht ik haar voor het eerst vasthouden. Tegelijk bereidden de art-

sen ons voor op het ergste. Ze wilden met ons praten over welke levenskwaliteit we aanvaardbaar vonden voor ons kind. Het enige wat je op dat moment zelf wilt, is je kind mee naar huis nemen, met of zonder handicap.’

‘Het keerpunt kwam er na bijna twee weken. Dr. Laroche bekeek de scans en vond dat de schade toch nog mee-

Op de afdeling intensieve neonatale zorg vonden we rust. viel. We konden het bijna niet geloven.

Het koelen zal wellicht een gunstig effect gehad hebben, en voor de rest was het een wonder. Drie weken na haar geboorte kregen we Mona mee naar huis, met de waarschuwing dat ze mentale en motorische achterstand zou hebben. Maar dat maakte voor ons niet meer uit.’

Vraagtekens voor de toekomst ‘We zijn heel goed opgevangen op de afdeling intensieve neonatale zorg. We vonden daar rust, ook al is er voortdurend beweging en gepiep van monitoren. We zaten er van ’s morgens tot ’s avonds. Je bouwt echt een band op met de vaste verpleegkundigen en je voelt je begrepen. Na een week ben ik zelf naar huis gegaan, vooral voor ons zoontje, maar het eerste werk ’s morgens en het laatste ’s avonds was bellen naar neonatale. Die geluidjes op de achtergrond stelden ons gerust.’

‘Eens thuis werd Mona heel nauw opgevolgd. Ze ontwikkelt zich supergoed, maar toch blijven er vraagtekens voor de toekomst. Zo heeft ze nog altijd kinesitherapie nodig. Haar eerste verjaardag was wel een mijlpaal voor ons. We hadden een jaar constant met schrik geleefd en wilden echt een nieuwe start maken.

Maar dat koelpakje bewaar ik. Omdat ze het drie dagen lang heeft aangehad in een heel onzekere periode. En de mensen van de afdeling zullen voor ons altijd een belangrijke betekenis hebben.’ maguza 025

, Spelen mag ichtig. maar voorz

Altijd een puit adrenalines op zak.

Weinig diensten hebben zo’n diverse patiëntenpopulatie als de dienst kindergeneeskunde: van heel kleine baby’s met luchtweginfecties en kleuters met darmproblemen tot kinderen en jongeren met diabetes of obesitas. Het leven zoals het is op de pediatrie.

3 keer francesco (5) heeft hemofilie

t

oen Francesco Zimmermann begon te kruipen, stond hij vol blauwe plekken. De diagnose: een ernstige vorm van hemofilie. Vandaag is hij vijf en komt hij drie keer per week naar het UZA voor een levensnoodzakelijke prik.

Samen met zijn zusje dolt Francesco door de consultatieruimte, druk in de weer met het vliegtuigje dat hij van de verpleegkundige kreeg. In het gespecialiseerde centrum voor stollingsstoornissen van het UZA is hij kind aan huis.

Mama Roberta Vanroy: ‘Francesco’s bloed stolt te weinig, wat gevaarlijk is als hij valt of zich verwondt. Als hij tijdens het spelen een flinke smak maakt, moeten we naar het ziekenhuis. Een tijd hebben we Francesco beenbeschermers en een helmpje laten dragen op de speelplaats, maar daarmee werd hij

info 026

Dienst pediatrie, T 03 821 32 51

te veel aangestaard. Nu vragen we hem gewoon om voorzichtig te zijn. Gelukkig werk ik zelf op zijn school. Als hij valt, ben ik meteen bij hem.

Francesco is in behandeling bij dr.

Philip Maes. Elke week krijgt hij drie inspuitingen met medicatie die de stolling bevordert. Zelf prikken durf ik nog niet omdat zijn aders heel fijn zijn. Er is een paar keer geprobeerd om een Port-a-Cath (implanteerbaar poortje dat directe toegang geeft tot een diepe ader) aan te leggen, maar dat leidde telkens tot ernstige ontstekingen.

Al dat prikken is niet fijn, maar gelukkig is verpleegkundige Ann heel vindingrijk. De ene keer haalt ze een toverhandschoen boven, de andere keer leidt ze Francesco af met een boekje van Cars. Ook dr. Maes is heel goed met kinderen. Als hij zegt dat Francesco een tijdje niet op de trampoline mag, luistert hij.’

Maxim (9) heeft diverse allergieën

e

en boterham met choco kan voor Maxim Simons genoeg zijn om een zware allergische reactie te krijgen.

Het lijstje met te mijden zaken werd met de jaren almaar langer.

Maxim is allergisch voor huisstofmijt, noten, honden, sesamzaadjes, boom- en graspollen, kiwi’s en latex.

Mama Wendy Matthyssen: ‘Chocolade mag hij niet eten, de meeste koekjes evenmin. Als Maxim ook maar iets van noten binnenkrijgt, dan zou hij in het ergste geval bewusteloos kunnen raken en problemen hebben om te ademen.

Daarom hebben we altijd een adrenalinespuit bij ons. Gelukkig hebben we die nog niet nodig gehad. Als hij naar een verjaardagsfeestje gaat, leg ik duidelijk uit wat hij wel en niet mag eten.

Als baby had Maxim veel last van

rank, d s i r f r Vroege itwater. nu spu

kindergeneeskunde eczeem. We kregen dat maar niet onder controle. Prof. Hagendorens stelde vast dat hij allergisch is, toen alleen nog voor huisstofmijt. Van zijn eczeem is hij intussen af, maar hij heeft nu wel astma, waarvoor hij dagelijks moet puffen. En hij neemt ook bijna doorlopend medicatie tegen allergie. Dankzij die behandeling ondervindt hij relatief weinig problemen.

Maxim heeft het soms moeilijk met zijn medicatie en het feit dat hij niet alles mag eten. Prof. Hagendorens neemt dan uitgebreid de tijd om met hem te praten. Dat elk kindje wel iets heeft en dat hij zijn puf echt nodig heeft om alles te kunnen doen. En dat ze zich er persoonlijk mee zal komen bemoeien als hij op school nog eens wordt geplaagd omdat hij geen chocolade mag eten (lacht).’

elise (16) is in behandeling voor obesitas

e

lise Van Rompaey glundert. Liefst 17 kilo ging eraf sinds ze eind vorig jaar hulp zocht bij het obesitasteam van de dienst pediatrie. ‘Eindelijk kan ik weer kleren kopen die ik mooi vind’, lacht ze.

Eigenlijk hadden ze thuis niet eens een weegschaal. Mama Anita Keldermans vond wel dat haar dochter te zwaar werd, maar Elise lachte dat weg. Tot een brief van het CLB hen met de neus op de feiten drukte: 103 kg. Zelfs bij een lengte van 1,76 meter was dat veel te veel.

Elise: ‘De CLB-arts drong erop aan dat we hulp zochten en zo zijn we bij dr. Kim Van Hoorenbeeck beland. Een hele lieve dokter.’ Anita: ‘Tijdens de kerstvakantie werd Elise kort opgenomen voor allerlei onderzoeken. We gingen naar huis met een voorschrift voor medicatie. Die houdt de pieken in haar suikerspiegel

onder controle en vermindert zo ook het hongergevoel. Zonder medicatie zou het niet lukken, zei dr. Van Hoorenbeeck.’

Elise: ‘Vanaf toen gingen we ook elke maand naar UZA-diëtiste An De Meyer.

De eerste sessies namen we systematisch mijn eetgewoontes onder de loep.

Mijn probleem was dat ik te grote porties at en soms wel anderhalve liter frisdrank per dag dronk. Nu drink ik vooral spuitwater en één flesje light frisdrank per dag. Ik ga ook twee keer per week fitnessen. Dr. Van Hoorenbeeck is heel enthousiast over mijn vorderingen. Ze zou een rondedansje in de consultatieruimte maken als ik veel ben afgevallen.’

Anita: ‘Elise weegt zich nu elke week.

In goed zeven maanden tijd is ze al 17 kilo kwijt. Haar BMI is gezakt van 33 naar 27. Ik ben er gerust in dat Elise niet meer in haar oude gewoontes zal vervallen. En mocht dat ooit gebeuren, dan zoeken we veel sneller hulp.’

maguza 027

Dossier Moeder- en kindcentrum

Psychologe Sanne Kuylen begeleidt jonge kindjes met speltechnieken.

Psychologische begeleiding: even stilstaan

Een zwangerschap met complicaties of een kindje dat veel te vroeg wordt geboren: het is een bittere pil om te slikken. Ook de ziekte van een kind is moeilijk te verwerken, voor ouders én kind. Psychologische begeleiding kan op dat moment een grote houvast bieden.

A

ls een zwangere vrouw met complicaties in het ziekenhuis wordt opgenomen, is dat vaak erg onverwacht. Weg onbezorgde zwangerschap, weg roze wolk. Tussen de onderzoeken door krijgt ze in die bewogen periode ook een bezoekje van psychologe Hannelore Maddens. ‘Soms blijft het bij één gesprek, soms vloeit er een langere begeleiding uit. Als zwangere vrouwen hier lang liggen, kan dat emotioneel zwaar zijn. Ze kampen met schuldgevoelens of kunnen de onzekerheid moeilijk aan.’

info 028

Ook op de dienst intensieve neonatale zorg begeleidt Hannelore de ouders van patiëntjes. Hannelore: ‘Ouders van een veel te vroeg geboren kind voelen zich vaak machteloos en hebben het gevoel dat ze weinig voor hun kind kunnen doen. Ik kan hen helpen om een band met hun kind te vormen. Bij anderen draait het vooral om de verwerking van gevoelens en ervaringen.’

Ook ouders die met hun kindje worden gevolgd in het slaapcentrum voor zuigelingen kunnen bij Hannelore terecht voor psychologische ondersteuning.

Spelenderwijs Op de diensten pediatrie en pediatrische intensieve zorg werkt Hannelore samen met collega Sanne Kuylen. ‘Of er begeleiding nodig is, hangt van allerlei factoren af’, legt Sanne uit. ‘Hoe ingrijpend is de ziekte? Hoe gaat het kind of de ouder ermee om? Wat zijn de kwetsbaarheden of juist beschermende factoren in het gezin? Frequente zie-

kenhuisbezoeken of opnames hebben uiteraard een grote impact op het gezin.

Soms ook wordt een medisch probleem versterkt of in stand gehouden door psychologische factoren.’ De psychologe begeleidt zowel de ouders als het kind. Bij jonge kindjes gebeurt dat vaak via speltechnieken. ‘Bij kinderen met kanker worden ook altijd de broers en zussen en indien mogelijk de klas van het kind erbij betrokken’, stipt Sanne aan. De psychologische begeleiding van kinderen met diabetes of nierproblemen gebeurt door Marian De Wulf.

Elke begeleiding is anders. Afhankelijk van de situatie kan de klemtoon bijvoorbeeld liggen op de verwerking van een trauma, omgaan met angst, de zoektocht naar een identiteit of rouwen verliesverwerking. ‘We nodigen de patiënt en zijn familie uit om stil te staan bij wat de ziekte met hen als persoon doet. Dat is niet altijd gemakkelijk, maar het loont de moeite’, besluiten de psychologen.

Hannelore Maddens, T 03 821 58 02, Sanne Kuylen, T 03 821 38 10, Marian De Wulf, T 03 821 38 10

advertentie

de

Speelvogel kinderopvang

gratis professionele kinderopvang tot 12 jaar alle werkdagen open van 8.00 tot 17.30 uur

meer info aan het onthaal

geZond

Marijke 1 Zaterdag 1 januari 201 Dit jaar stop ik met roken. Ik rook al sinds m’n elfde en zit aan een pakje per dag.

Waarom ik wil stoppen? Uit Rookstopbegeleidster Karine: ‘Stopangst om ziek te worden pe n lukt het best als de roker het én om verlost te zijn van echt zelf wil. Druk van de omgeving, die vreselijke geur in huis. bijvoorbeeld van de partner, familie Vorig jaar lukte het bijna. of de arts, werkt niet okt, altijd. Al kan Zes weken niet gero een acuut gezondhe idsprobleem een puur op wilskracht. Tot roker wel over de str eep trekken.’ iemand me in een moeiet sigar een de perio lijke aanbood. Prompt was ik weer vertrokken.

Dinsdag 10 mei Ik hoor van een collega dat haar man gestopt is met behulp van het medicijn Champix. Dat wil ik ook proberen. Ik schrijf mij in voor het rookstopprogramma.

Karine: ‘Het Rookstopbegeleidster van de dienst rookstopprogramma een intakegelongziekten start met controle bij de sprek en een medische de eigenlijke longarts. Daarna volgen i waarvan er Maandag 27 jun , ken rek begeleidingsgesp met rek gesp e eerst . ald Mijn n terugbeta maximaal acht worde el Mich ider egele stopb ken rook ma afspraak Wie wil, kan ook een lt hoe rhaa achte Hij ters.

Wou k.’ pre iesges voor een eenmalig adv groot mijn verslaving is en of

info

030

Dienst pneumologie, T 03 821 51 90

ik voldoende gemotiveerd ben. Ik blijk zwaar verslaafd, maar ook erg gemotiveerd.

Hij legt me uit hoe de medicatie werkt. Diezelfde dag start ik ermee.

Karine: ‘De Rookstopbegeleidster voor extra zen kie meeste patiënten n die de ele dd mi t me g nin ondersteu eren. Al nd mi ver drang om te roken probegen mi Som st. mu is dat geen om gen mo of ren het liever zonder eurst de on n gee en en medische red .’ ken nende middelen gebrui

‘dit was de laatste’ Dinsdag 5 juli wordt mijn stopdag.

Tweede gesprek met Michel. Vrijdag ik het kwaad heb, Als n. roke r mee Vanaf dan mag ik niet mag ik bellen.

Woensdag 6 juli en. Ik doe al mijn Ik besluit al een dag vroeger te stopp te sigaret. Door de laats mijn st asbakken weg en rook bewu voordien. Een last zoals r mee niet al medicatie smaakt het t het lukken! valt van mijn schouders. Deze keer moe Donderdag 7 juli dag aan sigaretten.

De eerste rookvrije dag. Ik denk de hele er een opsteken. ik wil stap, Als ik na mijn werk in de auto f. ff Pff ook.

Thuis aan de computer Vrijdag 8 juli euro opzij. Als ik over Elke dag dat ik niet rook, zet ik zes beloon ik mezelf met zes maanden nog niet gerookt heb, een citytrip.

) is vastbesloten: na bijna Verpleegkundige Marijke Andries (50 definitief uit haar leven. veertig jaar roken, bant ze de sigaret kstopprogramma.

Vol goede moed stapt ze in het UZA-roo commentaar van U leest hier haar dagboekverslag, met ts. rookstopbegeleidster Karine Colebran

stoPt

Met roken!

Maandag 11 juli ijnselen heb ik niet, Ik hou vol. Fysieke ontwenningsversch te doorbreken. Mijn s onte gewo maar het is moeilijk om je bussen luchtverfrisHele . echt ik mis sigaretje na het eten altijd sigarettenrook. ser ten spijt ruik ik in mijn huis nog mijn oren.

Volgens mijn vrienden zit het tussen

Donderdag 11 augustus er een paar dagen Al vijf weken niet gerookt! Soms gaan keer gaat het Deze . denk n roke aan ik dat er voorbij zond echt lukken! liet Marijke acht weken na haar stopdag opnieuw niet d altij nog ze dat ons weten ! ijke Mar , ciat fi Pro okt. had gero

applaus van de collega’s Woensdag 13 juli dat ik nog altijd niet Toen ik vandaag tegen mijn collega’s zei us. Die steun is veel had gerookt, kreeg ik een groot appla n, beginnen nu ook waard. Mijn twee collega’s die nog roke te twijfelen.

Woensdag 20 juli overlopen op welke Mijn derde gesprek met Michel. We sessies leer ik de momenten ik het moeilijk heb. Via onze aving begrijpen. Dat mechanismen achter mijn rookversl at het zo goed gaat, Omd helpt om mij ertegen te verzetten. gesprek. op terug niet hoef ik de komende weken Donderdag 28 juli De drang wordt minder groot.

Zo heb ik in de auto geen trek meer in een sigaret. Als de zin toch opsteekt, is dat gevoel na vijf minuten voorbij.

Rookstopbegeleidster Karine: ‘De kans op succes hangt af van de motivatie van de patiënt. Is hij echt overtuigd, dan is er een behoorlijke kans op slagen. Ook als de patiënt bijvoorbeeld minder gaat roken of niet mee r rookt in het bijzijn van zijn kinderen, is er een zekere wins t geboekt. Eens iemand zes maanden is gestopt, is de kans op herval vrij klein. Maar het blijft altijd oppassen. Eén sigaret is bijna altijd genoeg om volledig te hervallen. De patiënt zegt beter tegen zichzelf: ik heb die sigaret niet nodig, want ik ben gesto pt.’

karine maguza 031

www.amcogroup.be

advertentie

DE BESTE K WALITEIT INFR AROODC ABINES - VAN 1 TOT 5 PERSONEN

Een klassieke sauna kan deugd doen, maar is lang niet zo efficiënt als een infraroodcabine van Health Mate®.

De temperatuur in een Health Mate® infraroodcabine is comfortabel en het effect is groter omdat de infraroodstralen direct op je lichaam inwerken. Je verliest niet alleen gifstoffen maar je verbrandt ook calorieën. Je lichaam komt tot rust, je spieren ontspannen en al na één beurt voel je je herboren.

Geen wonder dat ook topsporters er graag gebruik van maken.

Een Health Mate® infraroodsessie kan bijzonder heilzaam zijn bij tal van ongemakken.

Verbetert je algemene conditie Verzacht spier- en gewrichtspijnen Verlicht nek- en rugklachten Vermindert hoofdpijn en verjaagt stress

D

Wens je meer info? Surf naar www.healthmate.be of bel je dichtstbijzijnde dealer voor een gratis brochure.

Een stralende

gezondheid dankzij

Welkom in de

een infraroodcab

ine met toptechnolog

wereld van Health

ie

Mate ®

Verdrijft afvalstoffen uit je lichaam Verlicht astma en bronchitis Verbrandt calorieën

32

Vermindert cellulitis Verbetert de bloeddoorstroming Verhelpt huidproblemen Verbetert je algemene weerstand Vergroot je immuniteit

Raadpleeg steeds je huisarts als je om medische redenen een infraroodcabine wilt gebruiken.

Worldleader in the Infrared Sauna Industry since 1979

ANTWERPEN: Arak Wellness NIJLEN 03 295 50 25 | Schrauwen BRASSCHAAT 03 645 24 79 | Van den Berg HOOGSTRATEN 03 315 75 31 | Sanik GEEL 014 58 86 70 | AquaVision BEERSE 014 35 91 71 | Fonne Smeulders KALMTHOUT 03 62 01 620 | Wida MELSELE 03 336 54 94 | LIMBURG: ‘t Hoveniertje WELLEN 012 74 53 60 | Schrauwen GENK 089 30 86 20 | Varey LOMMEL 011 54 43 69 | Sleurs & Vangompel BOCHOLT 089 46 56 00 | Facq DIEST 013 35 52 20 | WEST-VLAANDEREN: Spa-Wellness ZWEVEGEM 0477 59 58 13 | Ovalco OOSTKAMP 050 82 75 86 | Esento KNOKKE 050 62 83 42 | Delaere IZEGEM 051 30 11 82 | ’t Rozenrijk GISTEL 059 27 61 84 | Florisan VEURNE 058 31 53 15 | Vanderhaeghe IEPER 057 21 37 23 | Vermeersch KORTEMARK 051 57 52 08 | Lamo Ruiselede 051 68 75 13 | OOST-VLAANDEREN: Aquatropic MALDEGEM 050 71 93 92 | Aquazure NINOVE 054 50 01 69 | Het Buitenhuis DENDERMONDE 052 25 61 16 | Wellness Decor KRUISHOUTEM 09 383 70 83 | Esento BRAKEL 055 42 76 08 | Esento GENT 055 42 76 08 | Vepa ZELZATE 09 345 56 25 | Wellness King HAMME 052 85 99 57 | VLAAMS-BRABANT: Van Poucke LENNIK 02 582 35 03 | L’air et l’eau BEGIJNENDIJK 016 41 42 66 | Ventimec LEUVEN 016 23 39 74 | Pool+ HAACHT 016 85 09 55 | Supersanit WAVRE 010 68 70 60 | Edel WAUTHIER-BRAINE 02 361 33 95 | Bienfait Wellness LA HULPE 02 652 46 60

UMME EN

R

“ Herbron jezelf met Health Mate ! ” ®

Heilzaam relaxen bij je thuis met een Health Mate® infraroodcabine Een Health Mate® infraroodsessie kan bijzonder heilzaam zijn bij tal van ongemakken: Verbetert je algemene conditie Verzacht spier- en gewrichtspijnen Verlicht nek- en rugklachten Vermindert hoofdpijn en verjaagt stress Verdrijft afvalstoffen uit je lichaam Verlicht astma en bronchitis Verbrandt calorieën Vermindert cellulitis Een klassieke sauna kan deugd doen, maar is lang niet zo efficiënt als een infraroodcabine van Health Mate®.

De temperatuur in een Health Mate® infraroodcabine is comfortabel en het effect is groter omdat de infraroodstralen direct op je lichaam

inwerken. Je verliest niet alleen gifstoffen maar je verbrandt ook calorieën. Je lichaam komt tot rust, je spieren ontspannen en al na één beurt voel je je herboren.

Geen wonder dat ook topsporters er graag gebruik van maken.

Verbetert de bloeddoorstroming Verhelpt diverse huidproblemen Verbetert je algemene weerstand Vergroot je immuniteit Opgelet: raadpleeg steeds je (huis)arts als je een infraroodcabine om medische redenen wilt gebruiken.

“Zeg nooit gewoon ‘sauna’ tegen een Health Mate®!”

Dat een regelmatige infraroodbeurt heilzaam is, wist je al. Maar dat er een hemelsbreed verschil is tussen merken en types, wist je misschien niet. Daarom, àls je voor een infraroodcabine gaat, kies dan voor de enige, echte Health Mate®.

• Uniek aan een Health Mate® is het gepatenteerd M-type incoloy stralingselement, met een veilige golflengte van precies 7.080 Nm. Een bereik dat veel hoger ligt dan dat van andere stralingselementen.

• De Health Mate® cabines zijn gemaakt van Western red Cedar.

Een mooi, geurig hout met een natuurlijk oliegehalte waardoor het perfect weerstaat aan zweet.

Bovendien weerkaatst dit hout de infraroodstraling. Het blijft ook vormvast bij grote vocht- en temperatuurverschillen.

• Health Mate® heeft meer dan 30 jaar ervaring en biedt levenslange garantie (behalve op de radio/cdspeler).

• De nieuwste cabines hebben extra stralingselementen ter hoogte van de lage rug én vloerverwarming, voor nog meer comfort.

Meer info? Surf naar www.healthmate.be of bel ons voor een brochure: 03 295 50 25

• Health Mate® is het enige merk dat in haar gamma een cabine met zitbanken op twee niveaus heeft en een cabine voor mindervaliden.

• Elke cabine heeft standaard een Blaupunkt radio/cd-speler en een sterrenhemel voor kleurentherapie.

• Health Mate® is het enige merk dat het FSC-certificaat kan voorleggen.

Worldleader in the Infrared Sauna Industry since 1979

Zorg

Jeanne Janssens: » ‘In een kleine groep is de drempel veel lager’

Kankerpatiënten hebben het vaak moeilijk om na hun behandeling de draad van hun leven weer op te pikken.

Het Multidisciplinair Oncologisch Centrum Antwerpen (MOCA) en de dienst fysische geneeskunde zetten een revalidatieprogramma op poten dat patiënten helpt hun fysieke en mentale kracht te herwinnen.

revalidatie

nieuwe start voor

j

eannine Janssens en Monique Vermeulen zijn beiden 54 en werden allebei behandeld voor borstkanker. Monique voelde zich na afloop van haar radiotherapie in december op zijn zachtst gezegd niet fit. Ze leed aan spier- en gewrichtspijnen en had nog weinig kracht. Ook Jeannine, voor wie de behandeling al drie jaar achter de rug is, raakte er maar niet bovenop.

‘Een trap opgaan voelde als een marathon’, bekent ze. Beiden kregen van hun oncologe het advies om het revalidatieprogramma voor kankerpatiënten te volgen.

Vermoeidheid is een veelvoorkomend probleem bij kankerpatiënten.

Niet alleen de ziekte zelf maar ook de intensieve behandeling hakt er vaak zwaar in. ‘Soms zie je een vicieuze cirkel ontstaan’, zegt prof. dr. Gaëtane Stassijns, waarnemend diensthoofd fysische geneeskunde. ‘Door de behandeling en hun ziekte moeten patiënten noodgedwongen hun werk en activiteiten stopzetten. Zo raken ze uit condi-

info 034

tie, waardoor ze natuurlijk nog minder activiteiten aankunnen. Sommigen gaan zich depressief voelen. Met ons programma proberen we die negatieve spiraal te doorbreken.’

Mag ik eens iets vragen?

Het programma bestaat uit fysische revalidatie enerzijds en tien sessies rond psychosociale thema’s als stress en onzekerheid, voeding en beweging en zelfbeeld anderzijds. Patiënten hoeven niet noodzakelijk alle tien sessies mee te pikken. Ze kunnen ook enkel voor de lichaamstraining of voor de mentale ondersteuning kiezen. Jeannine volgde de hele reeks psychosociale sessies en had er veel aan. ‘Er bestaan ook voordrachten voor grote groepen, maar dan kun je moeilijk vragen stellen over je persoonlijke situatie. Nu was de groep klein en zo is de drempel veel lager.’

De fysieke training gebeurt onder leiding van kinesitherapeut Bart Segers.

Eerst zijn er een drietal individuele ses-

Dienst fysische geneeskunde, T 03 821 35 89, MOCA, T 03 821 53 28

sies, om na te gaan hoe het gesteld is met de conditie, lenigheid en kracht van de patiënt. Daarna oefenen de patiënten twee keer per week in groep, soms met extra individuele begeleiding.

‘Patiënten doen aan conditie- en krachttraining, leren relaxatieoefeningen en werken aan hun lenigheid. Alles wordt geleidelijk opgebouwd. Het is geen wedstrijd: patiënten wedijveren niet met elkaar, maar proberen hun eigen grenzen te verleggen’, licht Stassijns toe.

Monique was na de eerste sessies telkens afgepeigerd. ‘Gaandeweg voelde ik echter vooruitgang. Het doet goed om je eens flink in het zweet te werken.

Na afloop voel je je veel beter.’ Jeannine houdt haar resultaten minutieus bij. ‘In het begin kon ik hooguit een kwartiertje fietsen, nu zit ik al aan 30 minuten’, zegt ze trots. ‘we zijn allemaal lotgenoten’ In totaal duurt het programma drie tot vier maanden. Bedoeling is dat mensen nadien thuis op eigen houtje verder

(eX)-kankerPatiënten »

Monique Vermeulen (rechts op de foto): ‘Het doet goed om je eens flink in het zweet te werken.’

oefenen of sporten. ‘Onderzoek toont aan dat oncologische revalidatie het uithoudingsvermogen verbetert, de vermoeidheid doet afnemen en mensen weer zelfstandiger doet functioneren. Patiënten krijgen ook een groter gevoel van zelfwaarde en voelen zich opgewekter’, aldus Stassijns.

Dat de revalidatie in een ziekenhuis gebeurt, is voor veel mensen een geruststelling. Als ze met vragen of problemen zitten, kunnen ze terecht bij een arts of andere medewerker. Het multidisciplinaire team bestaat uit chirurgen, oncologen, verpleegkundigen, diëtisten, psychologen, ergotherapeuten en sociaal verpleegkundigen. ‘Toen ik tijdens de revalidatie een keer pijn had in mijn lies, kwam er meteen een arts bij. Het is fijn dat je meteen wordt geholpen’, vindt Monique.

Ook het groepsgebeuren geeft een belangrijke meerwaarde aan het programma. ‘We zijn allemaal lotgenoten en ondervinden vaak dezelfde ongemakken. Daardoor kunnen we elkaar

ook tips geven’, zegt Jeannine.

Stassijns ervaart dat patiënten vaak letterlijk en figuurlijk sterker uit het revalidatieprogramma komen. ‘Niet alleen blijkt uit de controletests dat mensen fysiek veel vooruitgang hebben geboekt, ze zitten ook beter in

hun vel.’ Monique merkt vooral dat ze bij een inspanning minder snel moe is. Ook Jeannine is blij dat ze de stap naar revalidatie heeft gezet. ‘De Jeannine van vroeger komt niet meer terug, maar ik voel dat dit me vooruit helpt’, besluit ze.

iets voor u?

Het oncologische revalidatieprogramma richt zich zowel tot ex­patiënten als tot patiënten bij wie de behandeling nog bezig is. prof. dr. gaëtane stassijns: ‘voor die laatste groep is het uiteraard niet altijd haalbaar om deel te nemen. Maar als ze zich goed genoeg voelen en de arts geeft zijn fiat, kan het zeker. We willen niemand uitsluiten, ook al omdat een behandeling soms lang kan duren. almaar vaker is kanker een chronische ziekte. die patiënten kun­ nen niet meer genezen, maar wel nog lang en goed met hun ziekte leven.’ patiënten worden naar de revalidatie doorverwezen door hun oncoloog. vervolgens gaan ze op controle bij de revalidatiearts. die bekijkt of het pro­ gramma geschikt is voor de patiënt. de revalidatie gebeurt in groepjes van acht tot tien patiënten.

maguza 035

Zorg

In het UZA werken gemiddeld zo’n 155 artsenspecialisten in opleiding (ASO’s), beter gekend Dr. Emeline Van Craenenbroeck

als assistenten. Mag een assistent alles doen wat een erkend specialist doet?

En wat als u liever een ‘gewone’ arts aan uw bed hebt?

vandaag assistent,

Dr. Kevin Meuris

Morgen sPe

d

r. Kevin Meuris, dr. Emeline Van Craenenbroeck en dr. Sanne Vellinga zijn alledrie arts-specialist in opleiding, respectievelijk binnen de specialiteit algemene heelkunde, cardiologie en nierziekten. Dat wil zeggen dat ze hun diploma geneeskunde op zak hebben en zich verder specialiseren. Meuris ondervindt dat patiënten niet altijd weten wat een assistent precies is. ‘Komt de dokter ook nog langs?, vragen ze soms.’ Vellinga vindt dat er daarrond best wat meer duidelijkheid mag zijn. ‘Wij zijn wel degelijk arts en worden als dusdanig betaald. Al werkend doen we bijkomende ervaring op.’ al doende leren Artsen die willen specialiseren, kunnen niet zomaar aan de opleiding van hun keuze beginnen. ‘Via een strenge selectieprocedure, door een college van stagemeesters uit het UZA en andere ziekenhuizen, wordt bepaald wie tot welke specialisatie wordt toegelaten’, zegt prof. dr. Wouter Vaneerdeweg, coördinerend stagemeester voor alge036

mene heelkunde. Het leeuwendeel van de specialisatie-opleiding speelt zich af op de werkvloer, in de ziekenhuizen. Zo leren specialisten in spe het vak. Door te kijken, en uiteraard ook door te doen.

Dat wil niet zeggen dat een ASO meteen alles mag doen. ‘Elke ASO staat onder toezicht van een stagemeester.

Assistenten nemen maar zaken over in de mate dat ze een zeker leertraject hebben afgelegd’, zegt prof. dr. MarieMadeleine Couttenye, voorzitter van de raad van interne geneeskunde. Ook in de chirurgie worden assistenten uiteraard niet zomaar in het water gegooid.

‘Eerst assisteer je, later mag je al eens een stukje van een operatie zelf doen en pas daarna mag je een eenvoudige ingreep zelfstandig uitvoeren, weliswaar altijd in het bijzijn van de specialist’, legt Meuris uit. ‘Voor mijn eerste

Wij zijn artsen die al werkend ervaring opdoen.

ingreep, de verwijdering van een galblaas, was ik best zenuwachtig. Je leert echter maar door te doen.’ up-to-date blijven De eindverantwoordelijkheid van een behandeling ligt altijd bij een erkend specialist. Soms controleert die vooral achter de schermen het werk van de assistent. ‘Het is mogelijk dat een patiënt tijdens een consultatie alleen een assistent te zien krijgt. Maar achteraf overlopen we de bevindingen samen en stuur ik waar nodig bij’, legt Couttenye uit. ‘De hoofdzaak is dat je als assistent altijd op iemand kunt terugvallen als je twijfelt of hulp nodig hebt’, vindt Vellinga.

Als opleidingsziekenhuis heeft het UZA meer assistenten op de loonlijst staan dan een gemiddeld ziekenhuis. Vaneerdeweg en Couttenye beschouwen dat als een troef. ‘De inbreng van pas afgestudeerde artsen dwingt ons up-to-date te blijven.

Ik kan het niet maken dat een assistent heeft gelezen over een nieuwe therapie waar ik nog niet van heb gehoord’, zegt Couttenye. ‘Assistenten worden trouwens

onvergetelijk

UZA-medewerkers over een patiënt of moment om nooit te vergeten.

Als hartchirurg heeft

prof. dr. Inez Rodrigus

meestal maar kort con-

tact met haar patiënten.

Dr. Sanne Vellinga

En ze gaat er normaal

gezien al zeker niet mee op restaurant …

Ze had een uitje verdiend ‘De patiënte, een Marokkaanse vrouw van in

cialist

de vijftig, werd opgenomen met ernstig hart-

falen. De oorzaak hebben we nooit gevonden, maar haar hart deed het niet meer.

Na veel wikken en wegen werd ze op een kunsthart aangesloten en op de wachtlijst gezet voor een harttransplantatie. Normaal

gezien gaan patiënten dan met een mobiel

gestimuleerd om wetenschappelijk actief te zijn’, stipt Van Craenenbroeck aan.

‘We worden aangemoedigd om nieuwe onderzoeksthema’s aan te brengen en uit te werken. In die zin sturen we mee de medische vooruitgang.’

kunsthart naar huis, maar bij haar was dat

technisch niet mogelijk. Ze bleef dus in het

ziekenhuis, weg van haar man en haar vijf kinderen. Eerst voelde ze zich hier niet op

haar gemak, maar na verloop van tijd en

met de steun van haar gezin zag je haar beter en beter worden. Veel kon ze natuur-

blij geholpen te zijn In het UZA zijn assistenten altijd te herkennen aan de afkorting ASO op hun badge. Heel soms geeft een patiënt te kennen dat hij liever een erkend specialist wil. ‘Het is niet altijd praktisch haalbaar om op dat verzoek in te gaan. Als je echter aan de patiënt uitlegt dat de erkende specialist zijn dossier mee opvolgt, is hij meestal gerustgesteld,’ zegt Vellinga.

Het gebeurt vaker dat een patiënt net een band krijgt met een assistent. ‘Als je als assistent een patiënt op de spoed hebt opgevangen, vraagt die nadien soms expliciet of jij hem kunt blijven behandelen. Negatieve ervaringen heb ik eigenlijk nog nooit gehad. Mensen met een acuut hartprobleem zijn vooral blij dat ze snel en goed worden worden geholpen’, zegt Van Craenenbroeck.

lijk niet doen, behalve elke dag revalidatieoefeningen en wat tv kijken. In het weekend dook ze soms de keuken in om voor ons te

koken. Koekjes, en soep om op te warmen tijdens onze wachtdiensten.

Na een jaar vonden we dat ze een uitje had

verdiend. Samen met enkele UZA-medewer-

kers en haar familie zijn we met haar op res-

taurant geweest, gesponsord door het bedrijf

dat de kunstharten levert. Ze had geen idee wat haar te wachten stond toen we haar in

de ambulance zetten. Aan het restaurant zag ze dan haar familie – natuurlijk een heel

emotioneel moment. Enkele weken later was

er dan eindelijk een geschikt donorhart voor haar, en nu stelt ze het heel goed. Als chi-

rurg zie je veel mensen passeren, maar het

zijn de cardiologen die de patiënten opvolgen. In dit geval was dat helemaal anders, en dat beklijft.’

maguza 037

Zorg

geÏnforMeerde

!

de

Als patiënt beslist u mee over uw behandeling. U hebt het recht om uw ‘geïnformeerde toestemming’ te geven voor onderzoeken en behandelingen. Wat houdt dat precies in? En waar komt die geïnformeerde toestemming vandaan?

i

n de tijd van ‘meneer doktoor’ was de relatie tussen patiënt en arts erg paternalistisch: de arts wist wat het beste was en de patiënt liet grote beslissingen dan ook over aan zijn arts.

De relatie tussen arts en patiënt is echter veranderd. De patiënt staat meer en meer op zijn autonomie en beslist mee. informatie als basis In 2002 werden de rechten van de patiënt in een wet gegoten. Een van die rechten houdt in dat de patiënt vrij moet toestemmen in elke tussenkomst van een arts, en bovendien op basis van voldoende informatie. Die toestemming gebeurt veelal mondeling, soms

info 038

Over de patiëntenrechten vindt u op www.uza.be

toesteMMing

Patiënt beslist

i schriftelijk bij zwaardere ingrepen of klinische studies.

‘De geïnformeerde toestemming is natuurlijk een heel fragiel iets’, zegt prof. dr. Patrick Cras. ‘Want de arts heeft nog altijd veel meer kennis dan de patiënt. Heel wat patiënten zeggen nog altijd doet u maar. In mijn ogen ligt voor sommige beslissingen het zwaartepunt bij de patiënt, terwijl hij over andere dingen gewoon niet kan meebeslissen, bijvoorbeeld als hij acuut in levensgevaar is.’

Dat u als patiënt goed geïnformeerd moet worden, staat buiten kijf, hoewel dat niet altijd zo eenvoudig is. ‘De arts kan niet bij elke kleine stap in de behandeling expliciet de hele uitleg geven over alle mogelijke complicaties, de verwachte resultaten, de alternatieven, de financiële implicaties enzovoort.’ Van de informatie die de arts geeft, pikken patiënten vaak ook maar een deel op. Als je te horen krijgt dat je kanker hebt, onthoud je maar een frac-

tie van hetgeen de arts daarna vertelt.

‘Het is een belangrijke taak van de arts vandaag om de patiënt zo ver te brengen dat hij echt mee kan beslissen, door hem in te lichten, alternatieven te bespreken enzovoort. Eenvoudig is dat niet altijd, en sommige mensen willen daar ook niet mee belast worden. Zelfs een internationaal vermaarde maagdarmspecialist die slokdarmkanker kreeg, gaf toe opgelucht te zijn toen zijn arts hem vertelde wat te doen.’ verantwoordelijkheid blijft Overigens ontslaat de geïnformeerde toestemming de arts niet van zijn verantwoordelijkheden. ‘Het is niet omdat de patiënt zich akkoord verklaart met een ingreep dat alle gevolgen voor de patiënt zijn. De geïnformeerde toestemming maakt een arts niet minder verantwoordelijk of aansprakelijk. Het zegt niet meer of niet minder dan dat de patiënt geïnformeerd is geweest over de ingreep en met de ingreep instemt.’

e onder ‘uw rechten en plichten’ of op www.maguza.be maguza 039

advertentie

advertentie

ThyssenKrupp Monolift Comfort voor nu en later

actua – actie universiteit antwerPen vZw

Trapliften

voorheen fonds l. craeybeckX, f. detiÈge, f. grootjans vZw

Platformliften

ontwerPPrograMMa “oP afsPraak” geneeskunde & geZondheid

2011 – Ie cyclus – UZA / UA – ActUA / OCMW Edegem Van 14u00 / 14u15 t/m 16u00/16u30 met pauze omstreeks 15u00 (auditorium Kinsbergen UZA en in het Dienstencentrum ‘Den Appel’ OCMW Edegem, Oude Godstraat, 2650 Edegem)

Huisliften

Ma 21 november 2011 (UZA) Prof. Dr. Didier Ebo, UZA, afdeling Immunologie, allergologie en reumatologie Een palet aan vervelende kwaaltjes Allergie – overgevoeligheid – overprikkelbaarheid Ma 5 december 2011 (Dienstencentrum Den Appel) Prof. Dr. Christiaan Vrints, UZA, diensthoofd cardiologie Zoals het hartje thuis tikt, tikt het….

Cardiologie – hartaandoeningen Ma 19 december 2011 (UZA) Prof. Dr. Peter Michielsen, UZA, Adjunct diensthoofd Gastroenterologie – hepatologie afdeling maag/darm/leveraandoeningen Op uw gezondheid, een glaasje meer moet kunnen, maar…

Behandeling van ziekten van slokdarm, maag, galblaas en galwegen, dunne en dikke darm, voeding voor meer info: www.ua.ac.be/actua

© www.marcscheepers.be

Ma 7 november 2011 (Dienstencentrum Den Appel) Prof. Dr. Johan Verbraeken, medisch coördinator UZA-slaapcentrum Als schaapjes tellen niet meer helpt,… en je dromenland niet binnenmag!

Slaapproblemen bij ouderen

Meer info?

BEL 0800 94 365 GRATIS www.thyssenkruppmonolift.be Wij adviseren u de ideale oplossing, geheel vrijblijvend!

witjas

Ook met tien wachtenden aan de balie moet de onthaalmedewerkster haar glimlach zien te bewaren. ‘Iedereen heeft het recht om goed te worden geholpen.’

wij zijn het visitekaartje h

oe vind ik de weg naar de

namiddagdrukte

raadpleging? Moet ik betalen

‘Per week staat elke onthaalmede-

bus naar Antwerpen? Patiënten en

aan de balie, want we hebben nog

voor de parking? Waar neem ik de bezoekers met vragen vinden snel

de weg naar de grote balie in de inkomhal, die tussen 7 en 20 uur doorlopend bemand – of moeten we

zeggen bevrouwd – is. Ook patiënten

die binnenkomen voor een opname, melden zich eerst aan de balie. Een

van de 18 onthaalmedewerksters is

Linda Lathouwers, die al 15 jaar op de opnamedienst werkt.

werker maar een of twee dagen

andere taken’, legt Linda uit. ‘Er

zitten telkens twee collega’s aan de

Linda Latho uwers, onthaalmed ewerkster

tijd om iedereen zo goed mogelijk te helpen. Daar hebben de mensen recht op. Tenslotte zijn we als

onthaalmedewerker ook het visitekaartje van het ziekenhuis.’

Een enkele keer wordt een patiënt

inschrijvingsloketten waar de eigen-

kwaad omdat er iets niet naar zijn zin

lega’s schrijven patiënten in voor de

de patiënt bekoelen. Leuk is zoiets

lijke opname gebeurt, andere colconsultatie en nog iemand anders neemt de bedplanning op zich.’

Om 7 uur zit er niet zelden al een

hele rij patiënten te wachten. Vooral tussen 13 en 16 uur kan het echter druk worden. De consultaties zijn

is. Linda: ‘Ik blijf dan rustig en laat niet, maar ik probeer het te begrijpen. Sommige mensen zijn al zenuwachtig voor ze hier binnenstappen

en dan is er soms niet veel nodig om hun potje te doen overkoken.’

Een job aan het onthaal moet je lig-

dan nog volop aan de gang, pati-

gen, vindt ze. ‘Je staat de hele dag

geplande opname of om een nieuwe

al die jaren nog altijd doodgraag.

enten melden zich aan voor een opname te regelen en de eerste bezoekers druppelen binnen.

‘Gelukkig is er bijna de hele week

ook een vrijwilliger op post die mensen opvangt en hen indien nodig naar

de afdeling of de raadpleging bege-

leidt. Dat is een hele hulp’, zegt Linda.

als het potje overkookt Linda probeert altijd het hoofd koel te houden. ‘Met de jaren ben ik daar beter in geworden. Zelfs als er tien

man staat te wachten, neem ik mijn

in de kijker. Zelf doe ik het werk na Onlangs feliciteerde een dame me

omdat ik temidden van alle drukte rustig en vriendelijk bleef. Zo’n

compliment doet geweldig veel plezier. En er zijn ook de mensen die je

bijblijven. Eén patiënt komt hier al van toen hij nog een peuter was en

ik nog aan het inschrijvingsloket op de eerste verdieping werkte. Toen maakte ik er af en toe een praatje

mee. Die jongen is nu al een eind

in de twintig, maar steekt nog altijd vrolijk zijn hand op.’

maguza 041

puzzel

puzzel & win!

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

1 2

10

3

5

4

1

5 6

8

7

7

3

8

2

9

12

10 11

11

12 13

9

14

4

15 16

6 1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

Horizontaal 1 geslachtsverkeer – doktersinstrument 2 keerkringslanden – ontkenning – melaatsheid 3 epiloog – hoofd van een moskee – deciliter 4 internationaal – Spaanse uitroep – Engels bier – lastdier 5 uitroep van pijn – bevroren water – lof – Spaanse edelvrouw 6 zwemvogel – geneesmiddelen tegen infectieziektes 7 sport van een ladder – selenium – titanium – bedorven 8 dinsdag – naaldboom – vrouw van Jakob – lichte overjas 9 ik (Lat.) – wang – gedorste halmen – middeleeuwen 10 klomp vlees of vet – intercity – gebalk – koraalbank 11 deelbaar door twee – mannelijke steriliteit 1

1 2 3

Doe mee en win!

Heb je het letterwoord ontdekt? Mail het dan samen met je naam en adres voor 10 november naar maguza@ uza.be of stuur een briefkaart naar Maugza, UZA - afdeling communicatie, Wilrijkstraat 10, 2650 Edegem en maak kans op 1 van de 5 ‘Lekker weg’-cadeaubonnen van Hema.

042

4 5 6 7 8

C O N T A G I E

9 10 11 12 13 14 15 16

J E T L A G

2

3

4

5

6

H O L E S A S E T A B A R R A R I I D C E R I A T6 R K O U I K R U C O N3 T R A O A D O B U R I S T I T A T E T E E5 N O E G N E U R O

7

T O B B E R S A C R A A L S

8

12 13 14 15 16

Nederland (op auto’s) – aspect – bovenbeen – stoomschip plug – droogoven – buidel – milliliter zware bijl – oneffen – nikkel – Japanse gordel landbouwwerktuig – geluksattribuut gewrichtsaandoening – medicijn voor suikerziekte

Verticaal 1 lijnen op borsten en buik t.g.v. zwangerschap – ­geestelijke ­aftakeling 2 daar – onbeduidend – pudding – gram 3 achterwerk – nummer – in orde – ridderknaap 4 mineraalwater – pronkzuchtig – Wereldnatuurfonds – biljartstok 5 liefdegod – donkere kamer – hoogste kaart 6 gauw – fitnessoefeningen – bazige vrouw 7 Europeaan – boksterm – ondergrondse 8 een zekere – gravure – op het kantje – éénkleurig 9 overdreven – watergeest – compagnon – varken 10 welzijn – loofboom – brandgang – naschrift 11 innerlijke beschouwing – vlamsijsje 12 groente – wijfjesschaap – boord – inleiding 13 bindmiddel voor bouwwerken – muzieknoot – keukenkruid – onmeetbaar getal 14 doodmoe – voormalige naam van Congo – Romanum ­Imperium – salaris 15 regelmaat – douanebeambte – spokenroep 16 de pijn verzachtend – lumbago

9 10 11 12 13 14 15 16

E R O L R V A A R A K AM L L E I E N N E G1 O T O P K A A E L L U I O Z S T E S R AMO N L I E2 V E P A

F I T L R E E P T AM S N8 E R O N S E R U L U I T I E A K E R S S M E I L I T I4 S O E G E L E L P O E7 R I S B G E B A H T I E N T

oplossing maguza 85 Er is een foutje geslopen in de vorige oplossing: zowel GENIETEN als G ­ VNIETEN ­keurden we goed. Patrick Bastaerts (Brussel), Rudi Lauwers (Mortsel), Herman Valgaeren (Mol), Ria Vanderstraeten (Destelbergen) en Helga Dooms (Herenthout) krijgen hun bioscoop­ tickets in de bus!

column

info

tot uw dienst Nuttige Telefoonnummers » algemeen nummer UZA: T 03 821 30 00 » onthaal en opname: T 03 821 31 01 » patiëntenbegeleiding: T 03 821 37 00 (maatschappelijk werk, ­ vrijwilligers, intercultureel bemiddelaar, transfer­coördinator, ­levenbeschouwelijke begeleiding, tolken en tolken Vlaamse gebarentaal) » ombudsdienst: T 03 821 31 60 » inlichtingen facturen: T 03 821 31 28 » mobiele medische urgentiegroep: T 03 821 38 06 » school in het UZA: T 03 821 58 86 Kinderopvang De Speelvogel In de kinderopvang zijn kinderen van patiënten en bezoekers van harte welkom. U vindt De Speelvogel in de rechtervleugel op het gelijkvloers. Pijlen vanop de parking wijzen de weg. Meer info: T 03 821 38 87 Gastenkamers Ter Weyde Wilt u in de buurt van het ziekenhuis overnachten, dan kunt u terecht in onthaaltehuis Ter Weyde. Vrijwilligers bieden er een eenvoudig maar warm onthaal aan een billijke prijs. Ter Weyde bevindt zich op 200 meter van het UZA (Edegemsesteenweg 240, 2610 Wilrijk). Voor meer info: T 03 440 48 18.

Winkelgalerij In de inkomhal vindt u: » de cafetaria, in de week open van 8.30 tot 20 uur en in het weekend van 12 tot 20 uur » een broodjeszaak, in de week open van 9.30 tot 14.30 uur » enkele shops (bloemen, ­geschenken, voeding, lectuur enz.) in de week open van 8 tot 20 uur, zaterdag van 10 tot 19 uur, zondag van 13.30 tot 19 uur » een bankautomaat Restaurant Het restaurant vindt u op -1 op het einde van de bezoekersgang. Het is elke dag open van 12 tot 14 uur.

Echte vrienden

M

arco! Hij bestond dus nog en had mij terug-

gevonden. Mailde hij een dikke maand gele-

den. Marco is een ex uit een vorig leven – echt héél

lang geleden en ik was hem vergeten in die mate dat hij, als hij het had geweten, heel geaffronteerd zou zijn geweest.

Maar hij bestond dus nog en hoe: ineens op irri-

tante wijze, want in de mail stond dat hij mij gezien had op Facebook en dat kan niet, want ik zit daar

niet op. Ik zweer bij echte vrienden. Dat mailde ik terug. Om van hem af te zijn.

Helaas. Je hoeft niet op Facebook te zitten, om er

in op te duiken. Marco had mij ontdekt op de profielpagina van een vriendin, bij wie ik onlangs op

een feestje was geweest. Daar waren foto’s gemaakt.

Ik stond ook op die foto’s. De vriendin had de foto’s op Facebook gezet. Dus stond ik ook op Facebook.

Tegen mijn wil en buiten mijn weten. Niet tof.

Maar het kan verkeren: sinds een week ben ik

zelf op Netlog gesukkeld. Mijn eigen jongste van 14 zit met al z’n vrienden van school op Netlog, om

‘s avonds thuis te kunnen kletsen over wat ze op school vergeten zijn te zeggen. Hij had me een ‘uit-

nodiging’ gestuurd, of ik zijn ‘vriend’ wou worden.

En zeg je neen als je kind zoiets vraagt? Neen.

Achteraf bleek dat hij het niet echt meende, de

uitnodiging was per ongeluk bij mij terechtgekomen. Maar toen was het kwaad al geschied, want

om iemands vriend te worden moet je jezelf eerst

aanmelden, en voor je het weet zit je dan zelf met een profiel dat zoon heeft

vervolledigd

met een mooie foto

uit zijn privécollectie: een vakantiefoto waar ik opsta met

een grote zonnebril en blote benen.

Nu

melden

zich

Zeg je neen als je kind zoiets vraagt?

colofon

‘vrienden’. Zoals dat

Maguza – driemaandelijks tijdschrift van het Universitair Ziekenhuis Antwerpen – jaargang 23, oktober 2011 – Redactieadres: UZA, afdeling Communicatie, Wilrijkstraat 10, 2650 Edegem, communicatie@ uza.be – Verantwoordelijke uitgever: Johnny Van der Straeten – Hoofdredacteur: Ann Segers – Redactiesecretariaat: Françoise Lippevelt – Redactieraad: Patrick Cras, Annick Deckers, Glen De Cock, Anneleen De Vos, Marc Peeters, Geert Roeyen, Ann Segers, Elke Smits, Kris Thieren, Paul Van Aken, Miranda Van De Wiele – Redactie & realisatie: Jansen & Janssen Uitgeverij, www.jaja.be – Fotografie: Eric De Mildt, Jan Locus, Stefaan Van Hul – Illustratie p. 18: Debora Lauwers – Kruiswoordraadsel: Freddy Roegiest – Reclameregie: Little Joe, www.littlejoe.be – De inhoud van de advertenties valt niet onder de redactionele verantwoordelijkheid van het UZA

Het is een raar gezicht: ik sta daar nuchter en wel

www.maguza.be

Annemie Peeters is radiojour­naliste en columnist, maar ook mama, ­partner, ­dochter, vriendin. Met twee voeten stevig in het leven heeft ze het in haar column over gezondheid, ziekte, lief en leed.

heet. Mondjesmaat, want zelf onderneem ik niks. als Annemie en mijn vrienden heten ‘chatzke’ en

‘gekko123’ en ‘crazylover’ en zo. Ze mailen dingen

als: ‘jij ziet er wel leuk uit’. Alsof ik op een datingsite gesukkeld ben. Maar ik héb al een lief. Dus

stuur ik nooit iets terug. Tot overmaat van ramp heeft Marco mij gisteren nog eens herontdekt. Op Netlog. Dus heb ik hem wéér aan mijn been.

Wat vinden mensen toch zo leuk aan virtuele vrien-

den die maar blijven plakken? Terwijl de echte zo

veel toffer zijn. Ze komen wel eens op bezoek, maar weten ook wanneer het tijd is om naar huis te gaan.

Annemie maguza 043

geholPen? rubriek

ik kan weer op de kleinkinderen passen Twintig jaar al lijdt Gerda Timmermans (65) aan de ziekte van Parkinson. Omdat geen enkel ander medicijn nog hielp,

Gerda: ‘Ik stond er sceptisch tegen-

over, vooral omdat we al zo veel hadden geprobeerd. Ik kon echter

krijgt ze nu via een pompje continu medicatie toegediend.

zo niet verder. Op 18 mei van dit

‘Voor het eerst in jaren ga ik er zelfs op vooruit’, klinkt het.

katheter in de dunne darm en een

jaar is de ingreep gebeurd. Via een extern pompje krijg ik nu voortdu-

rend Duodopa toegediend. De dosis

g

erda doet haar verhaal samen met zoon hans. kleindochter luna doet intussen haar middagdutje.

net zolang tot ik thuiskwam en haar

Gerda: ‘Ik herinner me nog hoe het

laatste tijd nog nauwelijks buiten.’

begon. Opeens lukte het niet meer

medicatie kon geven. Je kunt je

voorstellen dat zoiets nefast is voor je sociale contacten. Mama kwam de

om een cheque uit te schrijven. Een

weer zelf naar de winkel

arts voor ik wist wat er aan de hand

huis hoorden we over Duodopa. We

half jaar lang trok ik van arts naar

Hans: ’In een Nederlands zieken-

was. Niemand dacht aan parkinson

zijn toen in het UZA bij dr. Pickut

omdat ik nog zo jong was. Eens de diagnose gesteld, kreeg ik medicatie die de symptomen onderdrukte.

Mijn werk als schooldirectrice heb ik

beland, die daar ervaring mee heeft.’

info

kan ik aanpassen naargelang mijn behoefte. Het is nog wat zoeken,

maar na anderhalve maand heb ik al een geweldige vooruitgang geboekt.’

Hans: ‘De hoogtes en laagtes zijn sterk afgevlakt en de blokkades zijn verleden tijd. Mama kan nu weer zelf

naar de winkel. Ze kan opnieuw een sociaal leven beginnen opbouwen.’

Gerda: ‘Ik heb mijn onafhankelijkheid terug. En het leukste is dat ik weer op de kleinkinderen kan passen.’

Dienst neurologie, T 03 821 34 23

nog jaren voortgezet. Tot ik in 2000 moest stoppen: het beven was zo erg geworden dat ik zelfs geen handtekening meer kon zetten.’

Hans: ‘Mama heeft verschillende

soorten

medicatie

gehad. Als het ene middel

niet meer werkte, werd er

op iets anders overgescha-

keld. Maar op de duur ston-

den we met onze rug tegen

de muur. De medicatie hielp

nog nauwelijks en mama kon

zich nog amper behelpen. Ze had enorme hoogtes en laagtes:

het ene moment had ze veel last van

ongecontroleerde

spiertrek-

kingen, het andere moment blok-

keerde ze letterlijk. Dat zie je vaker bij parkinsonpatiënten: ze verstijven opeens en kunnen niet meer bewe-

gen. Als mama op zo’n moment

alleen thuis was, zat ze noodge-

dwongen uren in diezelfde houding, 044 oProeP!

Hebt u ook iets bijzonders meegemaakt in het UZA? Laat het ons weten via maguza@uza.be