wegwijzer
k a
n i r
g e w
a m p o
e ji z w
Onze eindbestemming?
3
Batul zocht God en vond Jezus
4
Wegwijzer 6
is een eigentijds driemaandelijks blad. Het weerspiegelt de diepere thema’s die de maatschappij boeien en daagt de lezer uit om zelf na te denken. Het blad is een uitgave van de evangelische kerk. De evangelische christenen vormen een groeiende groep van gelovigen voor wie het evangelie centraal staat. Met de Bijbel als basis voor alle facetten van het leven, willen ze zich zowel in de kerk als in de maatschappij inzetten voor de medemens.
9
Meer informatie op
Colofon...
g e w
Evangelische Volwassenen Werking vzw afd. Wegwijzer Coördinatie:
Yvan Thomas, Stationstraat, 34 8900 Ieper.
Mail:
info@weg-wijzer.net
Bestel:
bestel@weg-wijzer.net
Web:
www.weg-wijzer.net
Redactie:
Erik D'Joos, Johan Leroy, Yvan Thomas, Martin Turner, Ann Van der Flaas, Don Zeeman.
Correctie: Eindcorrectie:
Peter Vermeersch Marijke Verbrigghe
Vormgeving:
Jehtron Wervik
n i r
Vlucht naar de werkelijkheid
p6
Wat voor zin ?
17
18 24
Tussen hemel en aarde
Kunst om te vergeten
p9
27
© Overname van artikelen is mogelijk, mits voorafgaande toestemming van de uitgever.
2
a m p o
Voedsel zonder liefde is niets
10 12
k a
p4
Ik ben verzekerd
e ji z w
www.weg-wijzer.net www.eavlaanderen.be
Bestemming Brussel en later
WEGWIJZER - ONZE EINDBESTEMMING
p 18
EDITORIAAL
Titel Erik D'Joos
HetIbus necti sinus. Illende ligent, od quas ma dolupta dit lantior ercipsa de nonsequ iducil mi, senditiasit quas eat.
p 10
n i r
e ji z w p 12
g e w
Faceste occaeri orest, ommoluptasi quam veliqua sitentiis volorum at et rerferum quat dolorest, te eaquos ut optatecto ma volore opta quatque dolor rernatem volor rerum voluptis pedis sentiaecto estem ento volore ea con conet doloreh enihit aliquaecest de delecte non re etur?
p 24
Illescimus, optas aut audam ipiciis sus volupta turerum, omnist alit as ea quas es reiciissusam ut que perum ut ad eserepro molentur sundam solor sentem et dictae non ra et quibus, simet im idis dolupitiassi velis erum susaperum harcipsa pratiatum eosti rere nihilic temque doluptam doluptatibea ipisquam, commodi doloraesti officium resequo ssimodi aspiduciis aceprec tumque nobis aut es earitemporro mostrum et voloreiur ra nulparum reic te volupta volorei cimintem que vellaborro vellant. Nonestrum sinvene es aciae niment perspedici cus, con
k a
re, ilit dolor rem essimin ciatisit ut dia cum adipsum idus exerum ipienis utem. Et atet eritium et quia sint alis re simolupti aborempelis et aut a quis aliqui corent lis perio occaepe ruptaspel et dolumquae dolecte quam et ut odit offic temquam, sequaspidion et etur? Quide quat excestiis ex et laccupt atquias re maionseque estet aut optae provid et as aut est, sitem faccatium autem rem veriber spidestrum et quis eos aliquasit ullest rerum ne nem qui cullorem quis et haris ad mo te cuptio con estrupt inciunto officatquae. Nam, aut quodi re omniatusam quibero consediti qui dolores truptate dolume elibusda volutem iumquiat.
a m p o
Ucietur am es et omniend iaspedit dest, sitaerat et volorro beri vendebis aut untoreris dolorem eatur santemolor acessi rent, sit harumenda quat de nim estibus assit volupis es eature volorerum ipient pra con conseceatem. Quia abo. Lorpor aut voluptur, totatem que nonet adipiciassi untur? Qui ullaboris aliam incturesto moluptur as moditiberunt aut vent es est, simporit omnis incte quia et repudae maior restem ra
ONZE EINDBESTEMMING - WEGWIJZER 3
Jelle Rijkeboer, medewerker Gave Veste vzw Christelijk werk onder vluchtelingen
k a
Hoe een Afghaanse vrouw christen werd… Batul zocht God, en vond Jezus. Toen ze elf jaar oud was, stelde ze zich dé grote vraag van het leven: ‘wat is het doel van het leven?’ Na een zoektocht van ruim 15 jaar vond ze het antwoord: Jezus. Voor Batul is Hij echt de Weg, de Waarheid en het Leven.
De in Afghanistan geboren Batul groeide op in een streng islamitisch gezin in Iran. Zowel haar vader als haar broer zijn imams en zijn zeer trots op het feit dat ze Sayyids zijn: directe afstammelingen van Mohammed. Batul daarentegen leefde niet voor trots maar voor de zoektocht naar de waarheid. Op de sjiitische religieuze school waar Batul haar tienerjaren doorbracht, vond ze geen antwoord op haar vraag naar het doel van het leven. Ze heeft altijd beseft dat er een God bestaat, maar ze wist niet wie God was en hoe je tot Hem kon komen. Haar geloofsleven werd beheerst door angst voor God. ‘’Je bent een slaaf van god, je kan hem niet vertrouwen’’, zegt ze over de god van haar familie.
g e w
e ji z w
Toen Batul bijna drie jaar geleden naar België kwam, was ze moe van de lange zoektocht naar God. ‘’Ik wou zo graag mijn God leren kennen. Ik heb vaak gevraagd: ‘Waarom God, antwoordt u
4
niet?! Want ik zoek u! Ik wil u graag!’’ Op een dag kwam Batul een vrijwilliger tegen van het Rode Kruis: Janke Bos. Met een voor haar kenmerkende liefdevolle lach zei ze in een ontmoeting met Batul: ‘’Jezus houdt van jou!’’ Deze opmerking heeft veel in beweging gezet.
n i r
Slaaf van God
a m p o
Toen Batul bijna drie jaar geleden naar België kwam, was ze moe van de lange zoektocht naar God. ‘’Ik wou zo graag mijn God leren kennen. Ik heb vaak gevraagd: ‘Waarom God, antwoordt U niet?! Want ik zoek U! Ik wil U graag!’’ Op een dag kwam Batul een vrijwilliger tegen van het Rode Kruis: Janke Bos. Met een voor haar kenmerkende liefdevolle lach zei ze in een ontmoeting met Batul: ‘’Jezus houdt van jou!’’ Deze eenvoudige boodschap heeft veel in beweging gezet.
Een bijzondere droom
Na deze ontmoeting wilde Batul meer weten van Jezus. ‘’Wie is die Jezus?! Waarom houdt Hij van mij?’’ Batul is in contact gekomen met een Farsibijbelstudiegroep en is meer te weten gekomen over Jezus. Na een jaar werd Batul uitgenodigd voor een feestdienst in een Iraanse kerk. De nacht ervoor kreeg ze een bijzondere droom. In het eerste deel van haar droom stond ze te spreken over Jezus voor een grote groep moslims. Deze groep reageerde afwijzend en zelfs boos op haar boodschap. In het tweede deel van de droom zag Batul zichzelf omringd door tientallen vrouwen in fijne witte kleren. Uit die
WEGWIJZER - ONZE EINDBESTEMMING
Mijn relatie met God veranderde toen ik christen werd. Het werd een relatie van liefde. Niet van moeten, maar van willen. Nu is mijn hart vol van liefde voor andere mensen omdat ik Jezus binnen liet in mijn hart. Onafhankelijk van hun nationaliteit of religie.
k a
a m p o
Batul - schilderij, geïnspireerd door: ‘’Wake up, sleeper, rise from the dead, and Christ will shine on you.” ( Efeziërs 5:14; NIV)
menigte kwam een Man op haar aflopen die een kroon op haar hoofd zette. ‘’Ik dacht eerst dat dit betekende dat we een kind zouden krijgen. In mijn cultuur is een kroon daar een symbool van. Later besefte ik dat dit betekende dat ik een kind van God zou worden.’’
in het asielcentrum in België een opmerking maakte over vrouwenrechten, werd ze opnieuw met de dood bedreigd. ‘’Toen we problemen hadden in het opvangcentrum, bad ik de hele nacht voor hen. Ik bad: ‘God, ze weten niet wat ze doen’, dat heb ik van Jezus geleerd.’’
Tijdens de feestdienst in de Iraanse kerk in Brussel liep Batul naar het podium. Onderweg zei ze in haar hoofd: ‘’Jezus, ik wil U vertrouwen’’. Batul vertelt met overtuiging over dat moment: ‘’Ik geloof echt dat Jezus voor mij heeft gekozen’’. Bij het podium aangekomen sprak ze het vertrouwen in Jezus hardop uit. ‘’Op dat moment werd ik opnieuw geboren. Er viel een last van mij af! Ik was vrij!’’ Met een grote lach zegt Batul: ‘’Ik was zo blij!’’ Batul zocht God en heeft uiteindelijk Jezus gevonden!
Batul is erg betrokken bij de lokale kerk in Boom en is hen erg dankbaar voor de steun. Ook doet ze mee met AGLOW-activiteiten en deelt ze het evangelie met andere Afghaanse
n i r
g e w
e ji z w
Hart voor vrouwenrechten
In zowel België als Iran heeft Batul zich altijd ingezet voor vrouwenrechten. Batul was coördinator bij de door haar man opgerichte NGO ‘Tarrahan Academy’ die onder meer vrouwen onderwijst en vaardigheden leert om zelfstandiger te worden. Uiteindelijk zijn ze vanwege diverse bedreigingen moeten vluchten. Toen Batul tijdens een filmavond
Mijn relatie met God veranderde toen ik christen werd. Het werd een relatie van liefde. vrouwen. Daardoor zijn al meerdere mensen tot geloof gekomen. Samen met haar man Reza is ze een zegen voor dit land. Reza heeft een website gemaakt in het Farsi, Pasjtoe en Engels om Afghanen te bereiken met het evangelie. Het begon met een eenvoudige boodschap: ‘’Jezus houdt van jou.’’
ONZE EINDBESTEMMING - WEGWIJZER
5
k a
a m p o BESTEMMING nLATER BRUSSEL EN i r e ji z w g e w Yvan Thomas
Uit: God in Frankrijk - CURSIEFJES UIT HET LEVEN GEGREPEN Illustraties: Kristof Colle
Het meest zenuwlopende traject dat ik geregeld met onze vroegere Wartburg, was dit naar Brussel. Voordat ik het Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap bereikte moest ik telkens een viertal tunnels doorkruisen. Vooral de eerste tunnel ter hoogte van de Basiliek van Koekelberg was adembenemend. Mijn Wartburg maakte het alleen maar adembenemender, vooral toen mijn autootje het meer en meer liet afweten. In deze tunnel is zo goed als geen pechstrook voorzien en een file kon voor mij fataal aflopen.
6
De Belgische radio zou dan iets omroepen als: “Het verkeer richting Brussel centrum ter hoogte van de tunnel Basiliek van Koekelberg is onmogelijk gemaakt door een Wartburg. De auto’s schuiven in lange rijen aan.” Gelukkig is het nooit zover gekomen. Geen enkel mens wil opgehouden worden op een plaats waar geen weg terug is en waar duisternis en zuurstofgebrek de plak voeren. In zo’n tunnel moet je mee met de lange stroom van auto’s. Je mag er gewoon niet aan denken autopech te krijgen. Als Wartburgbestuurder was ik hoogstwaarschijnlijk de enige die
WEGWIJZER - ONZE EINDBESTEMMING
Beweren dat dit zorgen voor later zijn, is net hetzelfde als met je ogen dicht in de lange tunnels onder Brussel rijden.
k a
met een bezweet voorhoofd, mijn temperatuurmeter geen seconde uit het oog verloor. Wanneer ik zo gespannen de Leopold-Itunnel - want zo heette die tunnel onder de Koekelbergbaseliek - doorkruiste, moest ik vaak denken aan de levensweg die de meeste mensen volgen. Er is geen weg terug.
Op deze aarde leefde er een man die van zichzelf beweerde dat Hij de Opstanding en het Leven is. We zouden Hem als een oplichter en kwakzalver kunnen bestempelen, ware het niet dat Hij de daad bij het woord voegde. Tweeduizend jaar geleden was er een leeg graf dat drie dagen eerder potdicht werd afgesloten en waarin het lichaam van Jezus Christus lag. De joden zochten nooit tegenargumenten in de zin van een verkeerd graf dat door zijn discipelen bezocht werd. Het graf was leeg en de oversten der joden motiveerden het verdwenen lichaam van Christus als een diefstal van Jezus’ leerlingen.
n i r
Ik maak me echter het meest zorgen over de eindbestemming van vele mensen. Ze zijn verschrikkelijk gerust over de weg die ze afleggen; alles gaat toch prima! Maar van hun eindbestemming weten ze niets af. Dat is pas je reinste onzin. Vooreerst is ieder mens – of hij dit nu leuk vindt of niet - op weg naar de dood en is er geen weg terug. Welke mening je hier ook over hebt of op welke manier je ook denkt de confrontatie met de dood uit te stellen, de confrontatie komt er. En dan?
g e w
e ji z w
Beweren dat dit zorgen voor later zijn, is net hetzelfde als met je ogen dicht in de lange tunnels onder Brussel rijden. Indien je zeker wist dat binnen 20 jaar je huis zou afbranden, zou je een zware brandverzekering afsluiten en alle mogelijke middelen benutten om een brand te voorkomen. Wij worden 100% zeker geconfronteerd met de dood. Wordt het niet de hoogste tijd om onze voorzorgen te nemen? Of blijf je liever in een angstaanjagende ademnood?
a m p o
Zouden deze discipelen plots zoveel moed gegrepen hebben om een legerwacht van de Romeinen neer te slaan, het lichaam van Christus op een andere plaats te bergen en dan tegen eigen weten in, een opgestane Christus te verkondigen? Zouden dan niet alle christenen de zieligste mensen op de hele wereld zijn, bewerende dat Christus waarlijk is opgestaan? Zouden de apostelen en de discipelen niet de grootste ezels aller tijden zijn toen ze zelfs bereid waren omwille van deze “vermeende” opstanding, martelingen te ondergaan en zelfs hun leven te laten? Ik ben voor mezelf overtuigd dat ze beter wisten. Zij waren het niet die een duister pad bewandelden, zonder het einde ervan te kennen. Zij die hun schouders ophalen en het feitenmateriaal van de opstanding niet willen onderzoeken, zijn degenen die zich op gevaarlijke wegen begeven.
ONZE EINDBESTEMMING - WEGWIJZER
7
k a
Ciara Goossens – Don Zeeman
n i r
g e w
a m p o
e ji z w
Ar Er is o tikel is sam en ok een luister werking m et versie op ww TWR. w.twr .be.
8
WEGWIJZER - ONZE EINDBESTEMMING
In deze wereld zijn meer dan 60 miljoen mensen op de vlucht. Het verbaast Evert van Dalen niet echt. De gepensioneerde jurist uit het Oost-Vlaamse Sinaai hoort dagelijks verhalen van vluchtelingen die alle reden hebben om hun land te verlaten. Soms als gevolg van oorlogen of andere conflicten, soms door honger en armoede. Zelfs de invloed van de recente klimaatsveranderingen maken het leven in bepaalde regio’s op aarde heel moeilijk. In dergelijke situaties beslissen mensen op zoek te gaan naar plaatsen met betere perspectieven.
k a
n i r
e ji z w
Vanuit zijn studie aan de Vrije Universiteit in Brussel, hield Evert niet alleen een uitgebreide kennis van het recht over, ook zijn rechtvaardigheidsgevoel werd krachtig ontwikkeld. Voeg daar zijn sterke geloofsovertuiging bij en het is niet vreemd dat hij en zijn vrouw An besloten om iets concreets voor de hulpbehoevende medemens te gaan doen. Of om het in termen van de Bijbel te zeggen: zijn naaste lief te hebben ...
g e w
Evert is op verschillende vlakken actief. Hij onderhoudt (via de gesprekken in het kader van de interlevensbeschouwelijke dialoog) op hoog niveau contacten met de bevoegde diensten en ministeries, maar hij steekt ook graag ‘op het veld’ de handen uit de mouwen. Dat gaat van het begeleiden van mensen zonder papieren tot het ophalen van goederen
a m p o
voor de voedselbedeling. Hij doet dat in het kader van het werk van De Toevlucht in Lokeren. Maar het echtpaar besloot ook om een huis te kopen en dat ter beschikking te stellen van vluchtelingen die dringend onderdak nodig hebben. Daarmee gaat hij verder dan de meeste mensen ooit zouden willen gaan. “Ik wil niet fanatiek overkomen, maar ik was in contact gekomen met vluchtelingen die geen onderdak hadden. Ik vond die aankoop van het huis een betere bestemming dan het geld op de bank te zetten. We hebben dat toch pas over een aantal jaar nodig en intussen kan iemand anders daar plezier van hebben ...”
Hoop versus angst
Hoewel Evert zich realiseert dat er in Vlaanderen, maar ook in heel Europa, een sterke tendens is om vreemdelingen buiten te houden en
ONZE EINDBESTEMMING - WEGWIJZER
9
76 procent van onze bevolking van mening is dat we wel iets meer voor de vluchtelingen kunnen doen. de grenzen te sluiten, ziet hij ook tekenen van hoop: “Bij veel mensen is er angst dat het probleem ons gaat overwoekeren, maar onderzoek leert gelukkig ook dat 76 procent van onze bevolking van mening is dat we wel iets meer voor de vluchtelingen kunnen doen. Ik vind dat de maatschappij vaak te angstig om zich heen kijkt. Ik geloof niet in toeval, ik geloof dat de vluchtelingen naar hier zijn gekomen om de mensen op een ander denkspoor te zetten, zodat men meer vertrouwen krijgt in solidariteit, in liefde."
De voedselbedeling in Lokeren zorgt soms voor bijna 700 mensen. Dat is een enorm aantal. Wellicht zitten daar ook mensen tussen die naast hun leefloon nog andere inkomsten hebben. Maar de meesten komen echt niet rond en kunnen niet zonder deze ondersteuning. Toch is het niet alleen het voedsel dat telt: “Je moet evengoed een oor hebben voor de situaties waar ze in zitten en hen lief hebben. Dat is soms nog belangrijker dan het eten zelf. Het is zo’n beetje zoals de apostel Paulus in zijn brief aan de kerk van Korinthe schreef: als je de liefde niet hebt, stelt het niets voor. Dus: voedsel zonder liefde is niets. Je kunt voedsel uitdelen aan de armen, maar als je dat zonder hart doet, als je geen liefde hebt, dan heeft het eigenlijk geen waarde."
n i r
Je zegt dat je geloof een belangrijke rol speelt. Zijn de inspanningen die je doet een soort ‘christelijke plicht’?
“Ik vind niet dat je die dingen uit plicht moet doen. Ik moet zeggen: ik ben enorm blij dat ik dit kan doen. Het is niet zomaar een opgave – het is een verlangen geweest om dat te doen zoals dat in Bijbel staat. Uiteindelijk begin je anders te leven en denk je: laat God maar op mijn weg brengen wat op mijn weg komt ...”
e ji z w
Zegt de Bijbel dan iets over hulpverlening? Gaat het daar niet eerder over geloofskwesties?
g e w
“Als je alle stukken in de Bijbel die over het helpen van de medemens eruit zou knippen, dan zou je behoorlijk wat gaten krijgen. De Bijbel schrijft over het helpen van weduwen, wezen en vreemdelingen. Er wordt veel belang gehecht aan ‘dienen van elkaar’. Kijk maar naar Jezus: Hij is naar de aarde gekomen als een kind in armoede. Dat toont aan dat Hij wil dat we de armen helpen. Hij zegt in het evangelie van Mattheüs dat je Hem niet echt kent als je niet omziet naar de hongerigen, de dorstigen, de gevangenen...”
10
k a
Met handen en oren
a m p o
Geraak je nooit uitgeblust door al dat werk? Evert: “Ja, als je dit soort dingen doet, heb je ook teleurstellingen en spanningen. Ik ben ook geen wonderboy, hè! Maar mijn vrouw en ik hebben er samen voor gekozen om dit te doen. De wetenschap dat de mensen die we geholpen hebben, niet meer in de hel moeten zitten waaruit ze weggevlucht zijn, geeft toch een enorme voldoening." Het verhaal van Evert van Dalen is te beluisteren in de serie ‘Melk & Honing’ van Trans World Radio. Klik daarvoor op de volgende link:
WEGWIJZER - ONZE EINDBESTEMMING
Ontdek op TWR.BE onze podcasts:
k a
Melk & Honing Geloofsgesprekken aan de keukentafel
g e w
n i r
e ji z w
Luister via www.twr.be iTunes (zoek op twr.be) Apple Podcast-app (zoek op twr.be)
a m p o
Door de Bijbel Een eigentijds Bijbelstudieprogramma
Ik ben
verzekerd.
Adri van den Berk
k a
Over een maand begint de vakantieperiode – ik noem het maar even ‘de korte exodus naar binnen- of buitenland’. Of naar het vakantieoord ‘Rondhausen’, lekker rond het eigen huis blijven dus. Volgens een grote reisorganisatie zijn hun vakanties ‘de mooiste tijd van het jaar!’. Hun slogan is ‘Creating Memories’.
g e w
Vrijwel de meeste vakantiegangers sluiten een reisverzekering af, je weet nooit wat er kan gebeuren… Daarover gesproken, de eerste sporen van verzekeringssystemen worden gevonden in het oude Egypte en Babylonië (bijvoorbeeld uitvaartverzekeringen). Ook de Grieken en Romeinen kenden dergelijke stelsels. De echte bloei van de sector kwam pas in de 16e en 17e eeuw. En zo kregen we brandverzekeringen, levensverzekeringen, ziektekostenverzekering, pensioenverzekeringen, en uiteindelijk ook autoverzekeringen.
n i r
e ji z w
a m p o
Vandaag de dag kan iemand zich tot in het oneindige laten verzekeren. Waarom iemand dat doen? Om beschermd te zijn tegen de vele onzekerheden van het leven. De mens heeft immers behoefte aan zekerheid, bescherming en solidariteit. Maar waar leg je de grens? In mijn polis staat dat ik zelfs verzekerd ben als er een vliegtuig op mijn dak valt. Hopelijk ben ik dan niet thuis. En ik ga ook eens uitzoeken of ik verzekerd ben tegen aardbevingen, want hier in Hasselt woon ik niet zo heel ver van de breuklijn in Roermond …
Vandaag kan iemand zich tot in het oneindige laten verzekeren. Reden? De mens heeft immers behoefte aan zekerheid, bescherming en solidariteit.
k a
Er is één verzekering die nog veel ouder is. Niet verplicht, maar wel belangrijk en volstrekt noodzakelijk. Een eeuwigheidsverzekering! Ik heb die 41 jaar geleden afgesloten, omdat ik de onzekerheid over de eeuwigheid wilde wegnemen. De polis ervan is de Bijbel en wees gerust, ik heb alle kleine lettertjes van dit contract gelezen. Vanaf dat moment werd ik een soort verzekeringsagent door ook anderen over deze polis te spreken...
de straf op zich, een straf die een logisch gevolg was van onze afwijzing van God en het overtreden van zijn geboden, terwijl Hij zelf onschuldig was. Niet om onze geblutste wagen te repareren, maar om voor een spiksplinternieuwe auto te zorgen. We horen het niet graag, maar iedere mens is ‘in fout’ en moet eerlijk een ‘schadeformulier’ in vullen. We kunnen verzekerd zijn van een heerlijke, eeuwige toekomst met Hem! Dus niet ‘creating memories’, maar ‘creating future’.
n i r
e ji z w
De vraag is: wat vindt er plaats aan de overzijde van de dood? Je leest er veel over in de Bijbel. Opvallend is dat in de evangeliën Jezus het woordje ‘hel’ meer dan 20 keer gebruikt. Eigenlijk onvoorstelbaar dat de vriendelijkste, meest liefdevolle en enige volmaakte Mens daar regelmatig over sprak! Waarom? Hij wilde niet dat iemand daar terecht zou komen. Waarschuwen is soms nodig. Onze zoon schoot vroeger met een waterpistooltje in het stopcontact en dan riep ik luid: niet doen! Niet om hem bang te maken, maar om hem op het gevaar te wijzen.
g e w
De premie voor deze verzekering werd 2000 jaar geleden betaald, en de prijs was hoog. Jezus, Gods Zoon, nam aan het kruis
a m p o
De Bijbel is juridisch het volstrekt betrouwbare bewijsstuk van deze overeenkomst, een ‘hemelse omniumverzekering’. Als de tegenpartij ons wil aanklagen, treedt de rechtsbijstand in werking. Jezus pleit bij Zijn Vader als een ‘advocaat voor gelovigen’. Al was er maar één verloren persoon in deze wereld en al zou die de ergste zondaar zijn, dan nog zou Jezus alle lijden willen ondergaan. Hij zou die ene mens willen redden van de realiteit van de eeuwige verlorenheid. Over liefde gesproken …
ONZE EINDBESTEMMING - WEGWIJZER
13
VLUCHT NAAR
k a
n i r
g e w 14
e ji z w
WEGWIJZER - ONZE EINDBESTEMMING
a m p o
DE WERKELIJKHEID Don Zeeman
k a
a m p o
Vluchten kan niet meer ...
‘Ze moeten niet denken dat het hier zoveel beter is’.
Het is een van de argumenten in het vaak verhitte debat over de vraag of we de vluchtelingen zomaar moeten toelaten in ons land. In de dikwijls niet zo genuanceerde discussie vliegen meningen en stellingen over en weer. De kloof tussen de voorstanders van migratie – die de vluchtelingenstroom als een zegen beschouwen – en de tegenstanders die vrezen dat onze cultuur op het spel staat, is diep. Feit is dat de vluchtelingen er zijn, en dat er een antwoord op hun aanwezigheid gevonden moet worden. Dat geldt zowel op politiek als op praktisch vlak. Wat de
n i r
g e w
e ji z w
Wim beseft dat een gedwongen vlucht iets is dat iedereen kan overkomen en dat je dan wel wat hulp kunt gebruiken. reden voor de vlucht ook geweest mag zijn, niemand verlaat huis en haard voor zijn plezier. Als het leven voor een volwassen asielzoeker die in het Westen belandt al zwaar is, dan geldt dat nog meer voor de minderjarigen die zonder begeleiding in ons land aankomen. Een vijftal jaar geleden
ONZE EINDBESTEMMING - WEGWIJZER
15
besloot Wim Engels, gepensioneerd verpleegkundige uit het landelijke Houtave – halfweg tussen Brugge en Oostende - om voogd te worden van enkele niet-begeleide minderjarigen. Inmiddels is hij een aantal successen en teleurstellingen rijker, maar het enthousiasme is niet verminderd. Hij beseft dat een gedwongen vlucht iets is dat iedereen kan overkomen en dat je dan wel wat hulp kunt gebruiken.
k a
n i r
e ji z w
“Hier in het dorp zul je niet veel vluchtelingen tegenkomen, maar er was een tijd dat er
Het is onvoorstelbaar, maar soms zijn vluchtelingen heel jong – en alleen – wanneer ze het land binnenkomen.
g e w
zoveel in ons land aankwamen, dat we de stroom echt niet aankonden. Er was gewoon niet genoeg opvangruimte, en zeker niet voor minderjarigen – die hebben immers recht op een specifieke opvang. Toen dat in het nieuws kwam, dacht ik: kan ik op een of andere manier iets voor die jongeren betekenen? Op dat moment was er een schrijnend tekort aan voogden voor minderjarigen. Er zaten er op een gegeven moment zo’n 1500 jonge
16
a m p o
vluchtelingen te wachten en ik besloot me op te geven. Zo is de bal aan het rollen gegaan”
Beter leven Het is onvoorstelbaar, maar soms zijn vluchtelingen heel jong – en alleen – als ze het land binnenkomen. Er zijn tieners van 16 of 17 jaar, maar Wim maakte ook mee dat ze maar 11, of zelfs maar 7 jaar oud waren. Wie nog geen 18 is, heeft heel wat wettelijke beperkingen. Dat geldt voor jongeren van hier, maar net zo goed voor wie uit het buitenland komt. Als een vluchteling zonder ouders arriveert en nog geen 18 is, dan moet er iemand als voogd aangesteld worden. Zolang dat niet gebeurd is, kan de asielprocedure niet starten en kan er ook nog geen echte opvang voorzien worden. Het is dus een kwestie van voldoende vrijwilligers vinden. Wim is een van hen en op die manier leerde hij de wereld van de vluchtelingen kennen. Hij hoorde veel verhalen, en ook al zijn ze niet allemaal helemaal waar, het algemene beeld is duidelijk: achter iedere asielzoeker
WEGWIJZER - ONZE EINDBESTEMMING
k a
n i r
zit een hele historie. Voogd zijn betekent een aantal administratieve formaliteiten vervullen, maar vaak ook luisteren naar trieste belevenissen uit een woelig verleden. Wim: “Er zijn veel redenen waarom mensen vluchten. De meest voor de hand liggende reden is oorlog, zoals we die in Syrië gekend hebben. Als we het hebben over Afghanistan, dan gaat het over jongeren die door de Taliban werden opgeëist om mee te vechten en daarom op de vlucht sloegen – hun leven staat op het spel. Maar er zijn ook mensen die gewoon op zoek zijn naar een beter leven. Ik had laatst een Algerijnse jongen, een transmigrant die was opgepakt in de haven van Zeebrugge. Ik vroeg hem waarom hij perse naar Engeland wilde; daar zou zijn toekomst onzeker zijn, terwijl er in België toch ook opvang en opleiding aangeboden werd. Hij zei: ik hoef niet naar Engeland, ik wil gewoon een beter leven. Dat was zijn enige motivatie om te vluchten”.
g e w
e ji z w
Iedereen op de vlucht? Hoewel Wim als voogd niet direct over
a m p o
godsdienstige zaken mag spreken, als zijn christelijke overtuiging wel een belangrijke motivatie om zijn taak te doen. Maar ook het besef dat vluchten iets is dat iedereen kan overkomen, speelt een belangrijke rol. “Dat is een van de dingen die ik mezelf voorhoud: niet te verwijzend of te verwijtend op te treden naar vluchtelingen, want denk maar eens terug aan de Eerste Wereldoorlog, waarin 1 op de 6 Vlamingen op de vlucht was, hetzij naar Engeland, hetzij naar Frankrijk, of gewoon in eigen land. Ik denk ook aan de Verenigde Staten van Amerika,
"Ik heb een groot vertrouwen in God, dat Hij in alle situaties van het leven dichtbij ons wil zijn."
die voor een groot deel ook ontstaan zijn dankzij economische vluchtelingen: mensen die uit Ierland vertrokken na mislukte aardappeloogsten. Dus er zijn altijd mensen op de vlucht geweest en dat zal jammer genoeg ook zo blijven. Er zijn overal haarden van onrust en onveiligheid, waardoor mensen geen kant meer uit kunnen. Vluchten is van alle tijden geweest en we moeten er niet van schrikken. Wel moeten we leren om er op een
ONZE EINDBESTEMMING - WEGWIJZER
17
k a
bodybuilders die de leegte proberen te vullen met een extreme zorg voor het eigen lichaam”.
Is het leven dan zo moeilijk?
a m p o
“Het leven is op zich niet zo gemakkelijk, dat is zo. Voor mij is het eigenlijk niet zo moeilijk, want ik heb een groot vertrouwen in God, dat Hij in alle situaties van het leven dichtbij ons wil zijn en soms ons wil helpen de situaties te veranderen. Of ons wil leren er op de juiste manier mee om te gaan”.
Is dat een lange zoektocht geweest?
n i r
Als mensen op zoek gaan naar iets beters in hun leven, is dat niet verkeerd. Als het al een vlucht is, dan is het niet uit, maar naar de werkelijkheid.
e ji z w
goede manier mee om te gaan”.
g e w
We spreken meestal over vluchten als het verlaten van de eigen woonplaats en soms het eigen land, maar een vlucht kan ook figuurlijk zijn. Er zijn genoeg redenen te bedenken waarom mensen weg willen uit de werkelijkheid. Hoeveel mensen vluchten er niet zonder hun huis te verlaten? Wim: “Er zijn mensen die vluchten in genotsmiddelen, in drank en in drugs. Er zijn er die vluchten door niet meer in de openbaarheid te verschijnen. Sommigen vluchten in armoede, anderen in extreme rijkdom, of in arbeid. Mensen willen een leegte opvullen, en dan komt het beeld me voor de ogen van die
18
“Dat is niet zo’n moeilijke zoektocht geweest, ik heb de beslissing om te geloven al genomen toen ik 15 jaar was. Toen ben ik in contact gekomen met mensen die het geloof op een heel andere manier beleefden. Dat sprak mij zo aan dat ik zei: ik wil dat ook hebben, ik wil ook blij zijn vanuit mijn geloof in Jezus Christus. Ik was christelijk opgevoed, maar toen werd alles werkelijkheid. Niet langer een verhaaltje van de kerk, maar een manier van leven”. Dikwijls wordt geloof als een vlucht uit de werkelijkheid bestempeld: mensen kunnen de realiteit van het leven niet goed aan en zoeken het dan maar in een religie. Wim is het daar mee niet eens: als mensen op zoek naar iets beters in hun leven, is dat niet verkeerd. En wat hem betreft: als het al een vlucht is, dan is het niet uit, maar naar de werkelijkheid. Als mensen op de juiste plaats zoeken, kunnen ze ook echt iets beters vinden. Dat is gebaseerd op geloof, maar iedere overtuiging vertrekt nu eenmaal vanuit een aantal uitgangspunten. Wim: “Voor mij is dit nu een realiteit, het is een zekerheid, gebaseerd op wat Christus voor mij gedaan heeft. Mensen kunnen
WEGWIJZER - ONZE EINDBESTEMMING
Transmigranten in het Brusselse Maximiliaanpark
zeggen dat dit een realiteit is die ik zelf gecreëerd heb, maar datzelfde geldt voor hen. Het is niet omdat je zegt dat God er niet is, Hij er ook niet is. Als je gelooft dat er geen God is, dan maak je ook je eigen realiteit”.
Fundament
n i r
p o
doen omdat Hij de Zoon van God is. Ik geloof in een God die hemel en aarde gemaakt heeft en dat is een fundament dat zekerheid geeft. Ik weet: ik hoef niet te vluchten, want ik heb mijn thuis al gevonden. Dan bedoel ik niet het huis waar ik in woon, maar het besef dat ik hoe dan ook veilig ben in Gods armen. En dat is niet een veiligheid zoals veel mensen die voorstellen, maar een veiligheid die daar ver bovenuit stijgt”.
e ji z w g k e a w ma
Bij vluchtelingen is vaak het fundament van het leven weggeslagen. De situatie waaruit ze vertrokken zijn, was vaak een grote miserie en de toestand op de plaats waar ze uiteindelijk belanden, is niet altijd zoveel beter of gemakkelijker. Dikwijls zijn ze slachtoffer geworden van mensenhandelaars en daardoor zijn ze het vertrouwen in mensen kwijt. Dan is het enorm belangrijk om terug een fundament te vinden – een mens heeft nu eenmaal een stevige basis nodig. “Ik Ik denk dat het ontzettend bevrijdend is om een fundament te hebben, om een zekerheid te hebben, om van iets te weten dat het waarheid is. Of dat nu in de fysica of in het geloof is. Je weet dat er een wet van de zwaartekracht is, dan weet je ook dat als je iets omhoog gooit, dat ook wel terug zal komen. Als we daar geen zekerheid over zouden hebben, dan zou het loeven erg onvoorspelbaar worden”.
Maar bij de zwaartekracht is dat gemakkelijk, want die merk je voortdurend. Met God is dat toch niet zo?
“Ik bedoel alleen maar: als we de fundamenten niet hebben, dan wordt het leven wel heel onzeker. Voor mij is een van de fundamenten dat Jezus voor mij gestorven is. Hij heeft het voor mij volbracht en Hij kon dat
ONZE EINDBESTEMMING - WEGWIJZER
19
Wat voor We waren op vakantie in Le Rosier, een dorpje in de streek ‘Gorges de Tarn’ in het zuiden van… jawel… Frankrijk! Op een zekere zondagnamiddag, voelde ik me plots onwel worden. Een pijn in mijn rechterzijde, die doorstraalde naar mijn rug, kwam opzetten.
e ji z w
Ik kreeg steeds meer het vermoeden dat er iets verkeerd was met mijn nieren. Het was de laatste dag van de vakantie en voor ons eigen comfort, hadden we reeds de voortent van de caravan afgebroken. We hadden enkel nog een klein tentje staan en ik probeerde daarin wat te slapen. Maar de pijn werd zo hevig dat ik onmogelijk nog stil kon liggen. Omdat je nu eenmaal
20
k a
a m p o
op een camping niet zomaar je pijn kunt uitschreeuwen, probeerde ik op allerlei manieren mijn pijn te verbijten. Ik kroop langs de caravan, in de wagen, uit de wagen, in het tentje, uit het tentje, … Ondertussen maakte ik een kreunend geluid af ten toe gecombineerd met braakbuien. Een helse pijn.
n i r
Een beetje rusten zat er niet in, de pijn werd heviger en heviger. Ik dacht eerst dat het iets met mijn maag te maken had, maar na het braken werd de pijn heviger. Door de weekendregeling moest de dokter van Millou komen, een stadje dat zo’n 20 km van onze camping lag. In deze streek doe je met de wagen geen 100 km per uur gezien de bergen. Zodat deze afstand toch wel de moeite was. Daarbij kwam nog dat de assistente van de dokter mijn vrouw verkeerd begrepen had en dus niet besefte dat het om een dringende oproep ging.
g e w
?
zin
Yvan Thomas Uit: God in Frankrijk CURSIEFJES UIT HET LEVEN GEGREPEN Illustraties: Kristof Colle
Na vele rondjes rond de wagen te hebben gelopen, veel gekreun en ongeveer een emmer vol gebraakt te hebben, kwam na 3 uren hevig ‘afzien’, de dokter op zijn motor bij ons aan. Ze kon me nog niet meteen
Ik had al vaak gehoord over de enorme pijn, maar zo’n pijn had ik mij niet voorgesteld. onderzoeken. Ik kon onmogelijk stilzitten van de pijn en vroeg af en toe permissie om enkele rondjes rond de caravan te huppelen Ze vond het schijnbaar niet opportuun om mee te huppelen, alhoewel dit voor onze omgeving een niet onaardig schouwspel zou geweest zijn.
WEGWIJZER - ONZE EINDBESTEMMING
k a
n i r
Toen ik er uiteindelijk in slaagde even te blijven zitten en de pijn te verbijten, was haar diagnose vlug gemaakt: de pijnaanval kwam door een steentje in de nieren. Ik had al vaak gehoord over de enorme pijn die daardoor wordt teweeggebracht, maar zo’n pijn had ik mij niet voorgesteld. De kinderen wisten niet goed hoe ze moesten reageren. Langs de ene kant vonden ze mijn gedrag heel lachwekkend, maar langs de andere kant hadden ze diep medelijden met me.
g e w
e ji z w
Een prik met een sterk pijnstillend middel bracht de verlichting. Het is niet te begrijpen dat een onnozel steentje, zo’n pijn kan veroorzaken. De dag erop zouden we vertrekken naar huis maar de dokter vroeg zich af of een opname in het ziekenhuis niet aangewezen was. De
a m p o
vakantie op zo’n manier verlengen … ik mocht er niet aan denken. Trouwens ons vakantiebudget was erdoor. En Marianne zou dan voor de hele huishouding met vier kinderen moeten instaan. We probeerden de dokter met alle mogelijke middelen te overtuigen dat een vertrek naar huis de beste oplossing was. Had ze dan geen extra zware pijnstillers? We zouden de volgende dag afwachten. ’s Nachts kon ik, vanwege de pijn, de slaap niet vatten. Ook de slaap van mijn vrouw moest eraan geloven. Uiteindelijk haalden we de morgen en ik bleef aandringen om te vertrekken naar België. Aangezien mijn vrouw grote schrik had om met de caravan door de Tarnestreek te rijden, zou ik dit deel
ONZE EINDBESTEMMING - WEGWIJZER
21
De wonden, veroorzaakt door de kruisiging, scheurden verder open. De pijn die hiermee gepaard ging, is niet te vergelijken met een niercrisis.
voor mijn rekening nemen. We vertrokken. Door de slechte toestand van de wegen en de schokken die ik daardoor kreeg, hield ik het niet lang vol. Na een klein uurtje moesten we al halt houden, zodat ik mijn indianenpasjes kon te berde brengen en indien mogelijk, kon plassen. Ik had hiervoor een doorzichtige plastieken fles mee. Geen sinecure om al huppelend in zo’n fles te mikken. Op die manier wilde ik controleren of ‘het steentje’ af kwam. De kinderen waren zo onder de indruk dat ze de hele weg naar huis, muisstil waren. Dit is ook maar die ene keer gelukt.
k a
n i r
e ji z w
Na een paar uur slaagde ik er niet meer in om te rijden en moest Marianne het stuur overnemen. Met veel tussenpauzes kwamen we na vele uren thuis aan. De pijn is de morgen erop langzaam weggeëbd. Een doktersbezoek wees uit dat het steentje weg was, maar dat het wel een wond in mijn nier gemaakt had (het was er dus wel degelijk).
g e w
Je hebt soms te maken met lijden waar je ook meestal niet voor kiest, zoals het afzien als gevolg van een niersteen. Je zou wel gek moeten zijn om voor een dergelijk lijden te kiezen. Er zijn vormen van lijden waar je wel voor kunt kiezen. Neem bijvoorbeeld een hongerstaking. Op een bepaald moment kiezen een persoon of een groep van
22
a m p o
personen om als protestactie niet langer voedsel te gebruiken. Ze hebben dan een heel duidelijk doel voor ogen dat ze perse willen bereiken. Sommigen gaan zelfs zo ver dat ze het bereiken van dit doel belangrijker vinden dan het eventueel in leven blijven. Er zijn al enkele mensen die op deze manier de dood vonden.
Vooral de eerste dagen van een hongerstaking schijnen het moeilijkst te zijn. Als mens zijn we zo gewoon om op regelmatige tijdstippen onze boterhammetjes naar binnen te werken, dat we vlug een knagend gevoel in onze maag krijgen wanneer we dit niet doen. Na enkele dagen is dit hongergevoel zo goed als weg en is dit niet zo moeilijk meer voor het lichaam om te dragen. Eerst wordt door het gebrek aan voedsel alle overbodige vetcellen verwijderd (daar zou ik vooral deugd van hebben). Ook alle overbodige cellen, zoals eventuele ziektekiemen, worden na een tijdje ‘opgebrand’ door het lichaam. In die zin kan het vasten soms zinvol zijn om ziektes te bestrijden. In een nog later stadium wordt een hongerstaking echter kritiek omdat dan ook de vitale functies en cellen worden aangetast. Op een bepaald moment is die aftakeling zelfs onomkeerbaar en sterft de persoon uiteindelijk. Soms dient men zo’n persoon op die kritieke ogenblikken gedwongen voedsel toe. Maar als de hongerstaker toch dit voedsel blijft weigeren, wordt het zijn dood. Als een hongerstaker zo ver gaat, moet zijn doel wel
WEGWIJZER - ONZE EINDBESTEMMING
heel verheven en noodzakelijk voor hem zijn. Anders doe je dat toch niet? Hij vindt het belangrijker om te sterven voor dit nobel doel dan verder te leven, zonder enige hoop op dit doel. Het is dus wel een bijzondere manier om te kiezen voor het lijden, een lijden dat eventueel eindigt in de dood.
k a
n i r
e ji z w
Voor ik christen werd, had ik eigenlijk heel wat vragen omtrent de kruisdood van Christus. Hij koos bewust voor deze vorm van lijden. Aan de kruisdood gaat de ergste vorm van lijden vooraf. De kruisdood was een doodstraf die vooral onder de Romeinen in zwang was. Met deze doodstraf wilden ze het onderhorige volk afschrikken tegen ongehoorzaamheid aan de overheid. De veroordeelde moest eerst een afstand afleggen (die soms kilometers lang kon zijn) met de kruisbalk. Hij droeg zelf het folterinstrument dat hem straks ter dood zou brengen. Deze kruisigingen werden aangekondigd in de stad, zodat meestal de publieke belangstelling groot was. Daarbij kwamen dan nog de eventuele beschimpingen, zo die persoon heel wat tegenstanders had. Uiteindelijk werd dan de veroordeelde (zonder vaak enige vorm van verdovingsmiddel) aan het kruis genageld en rechtop geplaatst. De nagels in de handen en de voeten waren op dat moment het enig draagpunt van het lichaam. De wonden
g e w
a m p o
scheurden daardoor verder open, zodat de pijn die hiermee gepaard ging, zelfs niet te vergelijken is met een niercrisis. Uiteindelijk geraakten alle beenderen van de veroordeelde ontwricht en kon hij zijn gewicht niet langer ophouden. Op dat ogenblik kwam hij om door verstikking. Bleef het sterven toch te lang uit volgens de beulen, dan werden de benen van de veroordeelde gebroken, zodat hij sneller stikte of werd het hart van de veroordeelde met een speer doorboord. De kruisdood was een afschuwelijke manier van sterven. De meeste mensen die met kruisiging te maken hadden, kwamen daar terecht door hun misdaden. Het was een veroordeling waar iedereen de grootste schrik voor had, zelfs de grootste misdadiger. Eigenaardig genoeg was Jezus Christus geen misdadiger. Toch had Hij zijn discipelen tot driemaal toe verwittigd dat Hij een dergelijke dood zou sterven. Zelfs bij zijn gevangenneming, toen Petrus Hem wilde verdedigen, zei Hij: “De beker die de Vader Mij gegeven heeft, zou ik die niet drinken?”(1) En tegen de schare die door de hogepriesters en oudsten gezonden was, riep Hij: “Of meent gij, dat ik mijn Vader niet kan aanroepen en Hij Mij terstond meer dan twaalf legioenen engelen terzijde zal stellen?”(2) Toch deed Hij het niet. Hij maakte een bewuste keuze om te lijden. Waarvoor? Wat was de zin?
ONZE EINDBESTEMMING - WEGWIJZER
23
k a
Jezus Christus was de enige op aarde die ooit kon zeggen; “Wie van jullie overtuigt mij van zonde?”(3) Dit zei hij tegen zijn vijandige omgeving, die nauwlettend toezag om ook maar één enkele foutje of mistap te vinden bij Hem. Maar bij deze vraag, werd elke mond gestopt. Ze konden geen enkele klacht vinden. Als ik dit zou doen, zouden meteen de mensen in mijn nabije omgeving, zoals mijn vrouw en mijn kinderen, recht veren en uitroepen: “Zwijg nu toch, vaderlief.”
‘Hij kon zich aan het kruis laten slaan en de schande negeren omdat Hij wist welke blijdschap Hem te wachten stond’(4).
n i r
e ji z w
Hij was de enige die de kloof met de Hemelse Vader kon overbruggen. Hij was, de enige die de vloek die op alle mensen rustte, op zich kon nemen.
g e w
Jezus was, wat we in onze termen zouden noemen, onfeilbaar. Hoe is het dan mogelijk dat Hij, een onfeilbare persoon, koos om te lijden voor feilbare mensen? Dan zal zijn doel toch wel heel duidelijk moeten geweest zijn. Ik ben ervan overtuigd dat het alles te maken heeft met hetgeen in de Hebreeënbrief staat:
24
a m p o
Welke vreugde zag Jezus dan? Hij zag dat Hij de enige was die de kloof met de Hemelse Vader kon overbruggen. Hij was, de enige die de vloek die op alle mensen rustte, op zich kon nemen, omdat Hijzelf zonder smet was: “Christus heeft ons vrijgekocht van de vloek der wet door voor ons een vloek te worden”(5). Wij kunnen nooit uit onszelf voldoen aan de normen van de volmaakte, heilige God. Hij moet zonde straffen net zoals bijvoorbeeld een verkeersovertreding moet bestraft worden. Alleen was God bereid om zelf de oplossing te bieden. Hij zou zelf, in zijn Zoon, onze straf dragen. De vraag blijft wat jouw antwoord op een dergelijke aanbieding is? Ik geloof dat we onmogelijk onverschillig kunnen blijven voor dit bewust lijden van Christus, niet? 1. Johannes 18:11 2. Matteüs 26-33 3. Johannes 8:46 4. Hebreeën 12:2 (Het boek) 5. Galaten 3:13
WEGWIJZER - ONZE EINDBESTEMMING
5
waarheden
die je moet weten over
.1.
k a
.2.
De mens heeft geen persoonlijke relatie met God. Nochtans verlangt God naar een intieme en vertrouwelijke band met jou. Want je bent geschapen om te leven in relatie met je liefhebbende Schepper. Hij wil je leven zinvol maken en vullen met Zijn liefde.
.3.
e ji z w
De scheiding tussen God en jou, die is onoverkomelijk. De vele pogingen om de relatie met God te herstellen, lopen telkens op niets uit. Welke inspanningen je ook levert, je slaagt er niet in om zelf terug contact te maken met God.
.5.
Geef je leven over aan Jezus Christus. Als je beseft dat er een barrière is tussen God en jou die je niet op eigen houtje kunt overbruggen, weet dan dat Jezus Christus de brug is naar God. Hij heeft de weg vrijgemaakt en je moet dit enkel in geloof beamen. Als je dat doet, schenkt Hij je een volledig nieuw en eeuwig leven. Hij komt in je wonen en je krijgt contact met Hem. Je kunt Hem iedere dag beter leren kennen, onder andere door het lezen van de Bijbel.
a m p o
De afstand tussen de mens en zijn Maker is er doordat de mens Hem de rug heeft toegekeerd.
God schiep je met een vrije wil. Daarbij kreeg de mens de keuze: leven in gehoorzaamheid aan zijn Schepper, met alle positieve gevolgen vandien. Ofwel toegeven aan het kwaad, met alle negatieve gevolgen vandien. De meeste mensen kiezen voor het tweede omdat dit schijnbaar de meeste vrijheid biedt.
n i r
We kunnen niet uit eigen kracht bij God komen.
g e w
God
.4. Jezus Christus is de brug tussen de mens en God.
We maken allemaal fouten en hebben moeite om ons aan Zijn geboden te houden. Jezus heeft de straf voor onze misstappen op Zich genomen toen Hij stierf aan het kruis. Als gevolg daarvan kan Hij iedereen die dit erkent, vergeven. Op die manier staat er niets meer tussen jou en God in.
wegwijzer
Tussen hemel en aarde Don Zeeman
Glenn verliet op tijd de fatale vlucht Een vliegtuig is een van de veiligste vervoersmiddelen, maar als er iets misgaat, gaat het serieus mis. Iedereen die een vlucht boekt, kent het risico, maar vrijwel niemand houdt er rekening mee dat elke vlucht de laatste kan zijn. Op 10 maart 2019, in de vroege morgen, stapte Glenn Vantieghem in Addis Abeba (Ethiopië) over op een andere vlucht om zijn bestemming te bereiken. De Boeing 737 MAX die hij net verlaten had, vloog verder naar Nairobi. Althans, dat was de bedoeling. Zes minuten na het opstijgen raakte het toestel in de problemen en stortte neer. Geen enkele inzittende overleefde de crash. Was het ongeval iets eerder gebeurd, dan had Glenn die morgen de dood gevonden… Dan was hij niet veilig op aarde terug gekomen, maar was hij onverwacht in de hemel belandt.
n i r
e ji z w
Wat gaat er door je heen als je zo dicht langs het levenseinde passeert? Glenn: “Mijn eerste reactie was allicht één van verrassing. Dit zijn gewoon dingen die je niet verwacht. Het voelt zo dichtbij. Een beetje alsof je nét een ongeluk met de wagen kon vermijden.
g e w
Na de initiële verwondering kwamen diepere reacties en meer nadenken zoals: we kregen genade van God dat het vliegtuig niet op de vorige vlucht neerstortte (de vlucht waar wij op zaten). Als God niet toeliet dat we stierven die dag, dan moet Hij nog werk voor ons op aarde hebben. Laten we zorgen dat ons leven telt voor Hem. Zijn we wel klaar om te sterven? Het kan elk moment immers gebeuren”. Je woont al een hele tijd in Afrika, waarom is dat? Wat doe je daar eigenlijk? “We wonen in DR Congo omdat we er onze levensroeping uitleven: omzien naar
26
k a
a m p o
kinderen in nood”. Reis je regelmatig met het vliegtuig? “Ik reis veel binnen veel binnen Afrika omdat ik als onderdeel van de organisatie Christ’s Hope International, help met de coördinatie van ons werk in de 6 andere Afrikaanse landen waar we actief zijn. Buiten Afrika is dat wat minder, maar minstens 1x per jaar komen we naar België”. Was je met een speciaal doel naar Ethiopië gegaan? “We kwamen terug van een werkbezoek aan Zuid-Afrika, Namibië en Eswatini (vroeger bekend als Swaziland) om er onze centra te bezoeken waar in totaal zo’n 400 uiterst kwetsbare kinderen hoop voor hun leven aangeboden krijgen. Gezien we met Ethiopian Airlines vlogen, passeerden we via Addis Ababa om naar Kinshasa terug te gaan”.
WEGWIJZER - ONZE EINDBESTEMMING
p o
e tional nterna r de armste i n e e oo e is inzet v t gaat ’s Hop Christ tie die zich De aandach ren die a . s nde ka organi n Afri der naar ki kaanse a v n e n kinder in het bijzo Op het Afri en j n. i j end b i r z a t da een s duiz k esme j b i l e V g I Het is met H t sterven da rist’s Hope op alle h en s contin aan AIDS. C van Christu die p en n o mense f dat de ho n de kinder loten. e a es i a t g initia wil bieden worden uit t de j n i e p en ui vlakk maatschap te help reken. n e e h d om te b door stig ing is n armoede l e o afkom d e n e j i e t z De b k r e van zi vrouw Esthe werken al cirkel en j i z vanuit en n rtrijk Glenn gio rond Ko s teamleider re al uit de lende jaren l i . h o c g s ver Con asis in hun b
n i r
e ji z w g k e a w ma
Had je onderweg op een of andere manier al gevoeld dat er iets mis was met het vliegtuig? “Helemaal niet. Vliegtuigcrashes zijn zo zelden en op 90% van de vliegtuigreizen verloopt alles echt heel goed”.
Hoe ga je eigenlijk om met het feit dat het heel plotseling gedaan kan zijn met het leven (een ongeluk is immers snel gebeurd)? “Als Christenen geloven we dat we na ons leven op aarde bij God zullen zijn. Daarom zijn we helemaal niet bang van de dood of is de dood niets iets stresserend. Want hoewel je natuurlijk bij je geliefden op aarde wil zijn, zie je als Christen eigenlijk uit naar dat moment dat je bij God mag zijn en het leven op aarde, met al zijn bekommernissen over is. Het is niet dat je wilt sterven, maar je bent er ook helemaal niet bang van. Sterven maakt deel uit van ieders leven, dat is gewoon een realiteit. Hét verschil is of je met God leeft of niet,
want dat bepaald wat er met je gebeurt als je sterft. Met God leven en begrijpen wat de Bijbel over sterven onderwijst, is een must voor ieder mens”. Durf je nog altijd te vliegen, of heb je nu toch een zekere schrik? “Sinds die reis zat ik al op verschillende andere vluchten. Uiteraard zindert het nog steeds een beetje na, vooral omdat ik nog steeds met dezelfde maatschappij vlieg en via dezelfde plaatsen reis. Bij een turbulentie neem je al eens sneller de leuning van je zetel vast of flitst net iets sneller de idee door je hoofd van die crash. Dat zal met tijd weer wegebben. Vorige week nog, zat ik op hetzelfde traject waar het vliegtuig neerstortte: AddisNairobi. Maar ik mag me vasthouden aan de zekerheid dat mijn leven altijd in Gods hand is”.
ONZE EINDBESTEMMING - WEGWIJZER
27
Kunst om te vergeten Don Zeeman
Het West-Vlaamse polderlandschap strekt zich rimpelloos uit achter de duinen die de zee van het achterland scheiden. Het vlakke land wordt achteloos doorkruist door toeristen die zich naar het strand haasten.
k a
De landelijke streek wordt door passanten vergeten, boeren en wind hebben er vrij spel. Maar weinig voorbijgangers zullen Zuienkerke kennen, en de deelgemeente Houtave nog minder. Een kerk, een café, een dorpsschooltje. In dat laatste komen al lang geen leerlingen meer. De oude lokalen zijn nu het werkterrein van Jenny Verplanke, een kunstenares die hier haar atelier heeft. Ze woont hier samen met haar man Wim, een ‘verpleger op rust’ (zie ook het artikel ‘Vlucht werkelijkheid’). Ze leven naar de werkelijkheid’). van de kunst, maar verstaan ook de kunst om het leven van anderen te verrijken. En daarvoor reizen ze de wereld rond.
n i r
a m p o
Kun g e w
e ji z w
Een schilderij van Jenny groeit laag na laag. Ze gebruikt veel meer dan verf om het doek te vullen: “Ik gebruik stukken stof, soms ook ijzer, maar vooral veel materiaal dat ik probeer mee te nemen op de reizen die ik maak. Er zitten zoveel dingetjes in zo’n schilderij. Terwijl ik aan het schilderen ben, schrijf of teken ik er ook in; Soms wordt dat dan weer een beetje overschilderd en zie je achteraf pas wat de betekenis is.
28
Het is materiekunst en mijn schilderijen worden ‘lyrisch-abstract’ genoemd”. Veel minder lyrisch wordt de kunstenares over de toestand in de wereld. Tegenover de abstracte kunst staat de concrete maatschappij. Voor die realiteit wil Jenny haar ogen zeker niet sluiten. Zo’n 20 jaar geleden ging ze van start met ‘Art for All’, een verzameling van creatieve mensen die met hun kunst een bijdrage aan een
WEGWIJZER - ONZE EINDBESTEMMING
betere wereld geven. Samen reizen ze naar de brandhaarden van de wereld om er de helende werking van kunst te brengen. Geen zweverige idealen, maar een werk met een doel en een resultaat. En zo bracht Jenny tijd door met ex-kindsoldaten, straatkinderen en slachtoffers van misbruik. Kan kunst dan toch de wereld redden? Jenny: “Dat nu niet, maar we kunnen toch wel iets betekenen voor sommige mensen. Toen we hiermee begonnen, hadden we problemen gezien met kinderen overal in de wereld. We keken terug naar onze eigen kindertijd en vroegen ons af: wat heeft ons in die tijd geraakt? Voor mij was creativiteit belangrijk. We stelden ons de vraag: wat kunnen wij, als kunstenaars, doen voor de kinderen die in aanraking met kunst komen?”
k a
a m p o
Samen reist Jenny met 'Art for All" naar de brandhaarden van de wereld om er de helende werking van kunst te brengen.
n i r
nst e ji z w
Reizen om te helen
In plaats van lang te discussiëren over mogelijke initiatieven, besloot de groep al snel op reis te gaan en de handen uit de mouwen te steken. De eerste reis ging naar Roemenië en daar werd enthousiast geschilderd, geknutseld en gespeeld. Al snel was duidelijk dat dit iets deed met de kinderen. De groep van Art for All bezocht daarna Thailand, werd uitgenodigd in Oeganda. “Daar werkten we met kindsoldaten en dat was voor mij een echte eye-opener. Daar zag ik echt zo’n grote verandering bij de kinderen, wat kunst kon doen met hen. Die kinderen waren ooit door de rebellen opgepakt en ze hadden vreselijke dingen onder dwang moeten doen. Later werden ze bevrijd, sommigen na 15 jaar, anderen na 20 jaar. Hun hele kindertijd was eigenlijk verloren. Ze hadden van alles en nog wat meegemaakt, maar niet de leuke dingen die we normaal meemaken”.
g e w
Het werk met kindsoldaten – of mensen met andere trauma’s – is lang niet zo eenvoudig als het klinkt. Jenny herinnert zich nog goed hoe moeilijk het eerst was om contact te leggen: “In het begin hadden we eigenlijk geen contact met hen. Er was een muur, die hadden ze rond zichzelf gebouwd en we konden er eigenlijk niet in. Langzamerhand, door spelletjes te doen, raakten we in de harten van die vrouwen, die al op hun 13de of 14de jaar gevangen genomen waren. En zij raakten in ons hart, want het was heel heftig. Ze gingen tekeningen en schilderijen maken, hingen die op aan de wand en dan stonden ze verbaasd te kijken naar hun eigen werk. Als je dan die gezichten zag, dat maakte me enorm gelukkig”.
Genezing
In veel conflicten zijn de basisbehoeften om het lichaam van verwondingen te
ONZE EINDBESTEMMING - WEGWIJZER
29
genezen wel aanwezig, maar de blessures van de ziel krijgen weinig aandacht. Het verhaal is overal ter wereld zo’n beetje hetzelfde: in Ruanda, waar een genocide plaatsvond, in de townships van Zuid-Afrika, in de melaatsenkampen op Papoea-Nieuw-Guinea. De toestand is onvoorstelbaar, maar tegelijk ook herkenbaar. Jenny: “We zijn in Griekenland geweest, in de vluchtelingenkampen. Dan ontmoet je die vluchtelingen en dan denk ik gelijk aan ons eigen gezin. Het zijn uiteindelijk maar gewone mensen, net als wij, en dan denk ik altijd: moest dat mij overkomen, dan zou ik ook blij zijn als er andere mensen op mijn pad kwamen om me te helpen en ook om me gewoon plezier te geven”.
k a
Boot
Kunst doet niet alleen vergeten, maar roept soms ook herinneringen op. Naast schilderijen maakt Jenny ook beelden en andere kunstvoorwerpen. De laatste tijd heeft ze verschillende bootjes gemaakt en dat vormt soms de aanleiding tot een verrassend gesprek: “Er kwam een bootvluchtelinge bij ons binnen en ze liep regelrecht naar de boot en ze zei: ‘Hier zat ik”. En ik vroeg: ‘hoe lang heb je daar gezeten, op die boot?’. ‘Twee dagen en drie nachten’. En ik zei: ‘wat heb je dan gegeten?’ ‘Niets’. ‘En wat heb je gedronken?’. ‘Niets’. ‘En wanneer ging je dan naar de wc?’ ‘Niet … once you sit, you sit’. Dus eenmaal dat je zit, blijf je zitten, anders is je plaatsje vergaan, kan je overboord vallen”.
n i r
Je hoeft niet naar de andere kant van de wereld te reizen om een medemens door middel van kunst te helpen. Jenny is net terug van een tentoonstelling in een kerk in Nederland, die over vluchtelingen ging. In het kader daarvan gaf ze op verzoek van de dominee ook een workshop voor daklozen. Hoewel het niet zeker was dat die er wel op af zouden komen, of dat ze lang zouden blijven, maar het werd een mooie namiddag. Een van de daklozen kwam met een grote sportzak binnen en Jenny, in de veronderstelling dat de man zijn eigen creatieve materiaal had meegenomen, merkte spontaan op; “Je bent nogal wat van plan”. Het antwoord was ontnuchterend: “Dit is mijn hele hebben en houden” houden”. Een flater, maar toch was het ijs gebroken. “Na afloop zei hij tegen mij: ik heb dit al zo lang willen doen. Zo vergeet ik alles wat er in mijn verleden gebeurd is”. Het is hetzelfde genezende effect als bij de kindsoldaten of de vluchtelingen: de creatieve inspanningen helpen om trauma’s toch al een beetje te verwerken en schokkende gebeurtenissen te vergeten.
g e w 30
e ji z w
a m p o
Jenny maakt ook verschillende bootjes. Telkenmale met een diepgeworteld verhaal.
Jenny maakt die boten niet toevallig. “Er zitten daar hele verhalen in. Ik heb hier een boot, die ver van volmaakt is. Zou je die ooit te water laten, dan zou die zinken. Er zitten overal gaten in en dat is symbolisch: het leven is niet perfect, je maakt van alles en nog wat mee. Dan moet je proberen er het beste van te maken en je leven eigenlijk in handen van God leggen. Aan die boot moeten heel wat reparaties gebeuren. In je leven moet je sommige dingen weer oplappen. Zo maak ik mijn kunst dus zo’n beetje”.
WEGWIJZER - ONZE EINDBESTEMMING
Motivatie
Het woord ‘God’ is gevallen en Jenny maakt er geen geheim van de geloof een belangrijke inspiratiebron is. “Voor de duidelijkheid: het is geen christelijke kunst, maar de maker is een christen. Ik doe het vanuit mijn geloof in God, dat is mijn motivatie. Er zijn bij Art for All ook mensen die niet gelovig zijn en ik vind het heel knap als je dit zonder God kunt doen. Ikzelf val dikwijls terug op mijn geloof. Als ik de vreselijke dingen rondom mij zie, dan kan ik voor die kinderen bidden, in mijn binnenste dan, heel zachtjes. Ja, het geeft mij kracht voor de dingen die ik meemaak, die ik dan nog moet verwerken, later in mijn atelier, als ik terug thuis ben. In mijn schilderijen komt niet alleen het verdriet naar boven. Ik geef ook gelijk een stuk hoop in zo’n schilderij. Het is soms net alsof God mij dan een antwoord geeft, of een troost geeft, van: kom maar, het is goed”.
Het werk van Jenny is nog niet af. Dat kan gelden voor een individueel schilderij, maar ook voor haar oeuvre. “Een werk is af als je denkt dat het klaar is. De volgende dag moet het nog goed zijn. Als dat niet zo is, dan ga ik er nog aan veranderen. Het blijft nog wel even in mijn atelier staan. Soms moet er nog iets weg, dat kan ook. Dat is soms heel hard, omdat je net een mooi stukje geschilderd hebt en je haalt het dan weer weg. Maar er komt iets mooiers tevoorschijn”.
k a
In een melaatsendorp kregen we reacties: ‘niemand kijkt naar ons, maar jullie gaven ons elke dag een knuffel
n i r
e ji z w
Hoop is heel belangrijk ook al heb je er geen hele hoop van. Jenny toont een ander beeld: “Hier heb je een beeld van een vrouw die een boot vasthoudt in haar handen. Het is een klein bootje. Sommigen hebben maar een klein stukje van: ik wil hier weg, ik neem de boot en ga weg. De boot is niet perfect, zijzelf is ook niet perfect. Moest ze perfect zijn, dan was ze ook niet meer mooi. Perfecte mensen zijn voor mij niet mooi. Een lichaam is niet perfect, maar God heeft ons gemaakt zoals we zijn. Moesten je oren gelijk staan, en de neus en de mond precies zoals het hoort, dan ben je het zelf niet meer. Onvolmaaktheid geeft karakter, een typisch gezicht, een typische manier van lichaamsbouw”.
g e w
a m p o
Ook de missie van Jenny en Art for All is nog niet af. De mooie ervaringen nodigen uit om verder te gaan: “In een melaatsendorp kregen we reacties van een paar vrouwen: ‘niemand kijkt naar ons, maar jullie gaven ons elke dag een knuffel en deden leuke dingen met ons’. Er waren vrouwen die nog maar twee vingers hadden, en toch nog wilden schilderen. Als je in zo’n kamp komt dan moet je wel eventjes de knop omdraaien. Dan denk je; we zijn hier nu, en Heer, geef mij liefde voor die mensen, geef me een warm hart voor hen. En dat gebeurde ook. Dat is gewoon fantastisch. Ik zou gelijk weer op het vliegtuig springen en naar die oude vrouwtjes gaan!”. Herinneringen om nooit te vergeten ...
ONZE EINDBESTEMMING - WEGWIJZER
31
Genk: Gent: Kortrijk: Genk:Genk: Kortrijk: Kortrijk:345 Vennestraat Grotesteenweg-Noord 15 Meense 3600 Genk Vennestraat 345 345 Zwijnaarde 8500 Ko Grotesteenweg-Noord Grotesteenweg-Noord 15 15 9052Vennestraat Meensestraat Meensestraat 79 79 089 30 58 86 09 220 17 02 3600 3600 GenkGenk 9052 9052 Zwijnaarde Zwijnaarde 8500 8500 Kortrijk Kortrijk genk@hetgoedeboek.be gent@hetgoedeboek.be 089 30 089 5830 8658 86 09 220 0917 220 0217 02 056 35 056 7835 9978 99 kortrijk (Esméralda Vermeesch + (William en Lyssa Bode) genk@hetgoedeboek.be genk@hetgoedeboek.be gent@hetgoedeboek.be gent@hetgoedeboek.be ( kortrijk@hetgoedeboek.be kortrijk@hetgoedeboek.be Chris Desmet + team) (Esméralda (Esméralda Vermeesch Vermeesch + + (William (William en Lyssa en Lyssa Bode)Bode) (Jona(Jona & Sara & Govaert) Sara Govaert) Chris Chris Desmet Desmet + team) + team)
Gent:Gent:
webshop: Leuven: Genk: Kortrijk: webshop: webshop: Leuven: Leuven: Vennestraat 345 Tervuursesteenweg 192 hetgoedeboek.be Grotesteenweg-Noord 15 Meensestraat 79 3600 3001 Heverlee Tervuursesteenweg 192 Genk 192 9052 Zwijnaarde Tervuursesteenweg 8500 Kortrijk hetgoedeboek.be hetgoedeboek.be 089 30 58 86 016 25 93 83 09 2203001 17 02 3001 Heverlee Heverlee 056 35 78 99 genk@hetgoedeboek.be gent@hetgoedeboek.be 016 25 016 93 25 8393 83 leuven@hetgoedeboek.be kortrijk@hetgoedeboek.be (Esméralda Vermeesch + (William en Lyssa Bode) Casier & team) (Jona & Sara Govaert) (Marcel leuven@hetgoedeboek.be leuven@hetgoedeboek.be Chris Desmet +(Marcel team)(Marcel Casier Casier & team) & team)
Gent:
webshop:
Leuven: Tervuursesteenweg 192 3001 Heverlee 016 25 93 83 leuven@hetgoedeboek.be (Marcel Casier & team)
hetgoedeboek.be
Abonnement op Wegwijzer
✃
Wil je een abonnement nemen op Wegwijzer? Of wens je iemand een abonnement te schenken? Vul de bon in, stuur ‘m op, en jij of je kennis ontvangt per post viermaal per jaar Wegwijzer. Je betaalt slechts € 9 voor een heel jaar. Ja, ik neem een abonnement op Wegwijzer Naam:
.......................................................................................................................
Adres:
.........................................................................................................................................
Stuur deze bon naar Evangelische Volwassenen Werking vzw - Wegwijzer, Lambermontlaan 158, 1030 Brussel.
Vriendelijk aangeboden door: