wegwijzer
Jordan Botaka: “Ik vergeet nooit van waar ik kom …” Waar was God?
Hoe kiezen wij?
Sta sterk in je relaties
wegwijzer 4 Isaac Newton, de man die
de moderne wereld uitvond.
4
6 Ik vergeet nooit vanwaar ik
6 11 12 16 20 24 28
kom. (Jordan Botaka)
10
De beste sandwiches.
11
Ongeremde kinderpraat.
12
Loslaten.
15
Media -TV.
16
Transitiehuizen, begin van kleine detentiehuizen.
20
Waar was God?
24
Sta sterk in je relaties.
28
Politiek. Hoe kiezen wij?
Wegwijzer is een eigentijds driemaandelijks blad. Het weerspiegelt de diepere thema’s die de maatschappij boeien en daagt de lezer uit om zelf na te denken. Het blad is een uitgave van de evangelische kerk. De evangelische christenen vormen een groeiende groep van gelovigen voor wie het evangelie centraal staat. Met de Bijbel als basis voor alle facetten van het leven, willen ze zich zowel in de kerk als in de maatschappij inzetten voor de medemens. Meer informatie op
www.weg-wijzer.net
www.eavlaanderen.be
Editoriaal
De nieuwe Weg België heeft het dichtste wegennet van Europa. Per vierkante kilometer heeft ons land bijna vijf kilometer wegen. En ook al worden die niet echt goed onderhouden, toch hebben we vaak de indruk dat er altijd en overal wegenwerken zijn. Ook al neem je vaak de bus of de trein of rijd je naar je werk met de fiets, toch wordt haast iedereen met deze situatie geconfronteerd. Nu mag je daar ongelukkig door worden, je mag je eraan ergeren of boos worden, het helpt je niet verder. Neem nu in ons dorp. Bijna een jaar al is men in het centrum de riolering aan het vernieuwen. Bijgevolg ligt alles opengebroken. Geen mens kan nog gemakkelijk bij de winkels komen, zelfs niet te voet. Er zijn zelfs handelaars die hun zaak sluiten tot eind november, de vermoedelijke einddatum van de werken. Maar vernieuwen is nodig. Vernieuwen moet. Niet alleen de wegen, maar zo gaat het met vele dingen. Er is opfrissing nodig in vele aspecten van het leven, zowel materieel als geestelijk.
Zo zit ook deze Wegwijzer in een nieuw kleedje. Niet meer thematisch maar met verschillende terugkerende rubrieken. Beter leesbaar, met interessante artikels, voor een breed publiek. Vernieuwers zijn er altijd geweest en zullen er gelukkig ook altijd zijn. Je leest er alles over in deze nieuwe Wegwijzer. Isaac Newton deed de wiskunde en de wetenschap een nieuwe weg inslaan en Jordan Botaka, de sterspeler en kapitein van voetbalclub STVV, bewandelde ook al diverse paden. Kinderen die richting puberteit gaan slaan een nieuwe richting in. Relaties kunnen stuk gaan of versterken. Gevangenen die goed voorbereid vrijkomen kunnen beter een nieuw leven beginnen. Soms gebeuren er in een mensenleven echte drama’s, die het leven een totaal andere wending kunnen geven. Hopelijk word je bij het lezen geraakt in je hart. Misschien sla je dan ook een nieuwe weg in. Of is de weg die je tot nu toe hebt gevolgd in je leven een goede weg geweest? De keuze is aan jou. Verfris je geest, vernieuw je denken en kies voor een nieuwe Weg…
Erik D'Joos Wegwijzer 3
Wetenschap
Isaac Newton De man die de moderne wereld uitvond
il den dat Ne le e g r a ja ig et vijft an stond Dit jaar is h s op de ma n e m te rs e als e Armstrong idde. tijdperk inle te im aar ru t e h en zo s om hem d a w ig d o n gie die gps, De technolo gebruikt in s n o r o o d wordt te krijgen, ternet. fonie en in mobiele tele
Dit jaar is het vijftig jaar geleden dat Neil Armstrong als eerste mens op de maan stond en zo het ruimtetijdperk inleidde. De technologie die nodig was om hem daar te krijgen, wordt door ons gebruikt in gps, mobiele telefonie en internet. Maar de berekeningen die nodig waren om Armstrong op de maan te krijgen, werden reeds driehonderd jaar eerder gedaan. Isaac Newton, wiskundige aan de universiteit van Cambridge, schreef een studie waarin hij iets introduceerde dat nu bekendstaat als calculus. Hij deed dat in augustus 1669, in hetzelfde jaar dat hij een prestigieuze professor werd. Er is bijna geen enkele tak van de wiskunde of de wetenschap die niet door Isaac Newton is beïnvloed. Telkens wanneer een discussie wordt gehouden over wie de ‘grootste wetenschapper aller tijden’ is, komen er twee namen ter sprake: Albert Einstein, de opsteller van de relativiteitstheorie, en Isaac Newton. Maar Einstein hield zich enkel bezig met theorie. Newton was ook een praktische wetenschapper: hij werkte aan optiek, mechanica en vloeistoffen. Hij bouwde de eerste reflectietelescoop, bewees aan de hand van wiskunde dat de aarde om de zon draait, berekende de snelheid van het geluid, en ontdekte hoe je licht kunt breken met een prisma. De wereld waarin we nu leven, is ontstaan uit de berekeningen en
uitvindingen van Isaac Newton. Bovendien werd hij lid van het Britse parlement en is hij door de Britse koningin tot ridder geslagen. En toen hij Meester van de Koninklijke Munt was, ontdekte hij dat 20% van de munten toen in omloop, vals waren. Daarom ging hij undercover: hij vermomde zich en bezocht bars en tavernes om bewijsmateriaal te verzamelen. Hij was een soort Sherlock Holmes, twee eeuwen voordat de fictieve Sherlock Holmes werd bedacht. Er is echter een onderwerp waarover Newton nog meer schreef dan wiskunde. Zijn grootste belangstelling lag bij de theologie. Newton geloofde dat het begrijpen van God de sleutel vormt tot het begrijpen van de wereld. In feite was Newton niet de eerste, maar de tweede wetenschapper die door de Britse koningin werd geridderd. De eerste was Sir Francis Bacon, die wellicht even belangrijk was: hij creëerde de onderzoeksmethode die wij kennen als de Baconiaanse of wetenschappelijke methode. Net als Newton geloofde Bacon dat het kennen van God heel nuttig was voor wetenschappers. Hij schreef: “Laat niemand – in de waan dat hij nuchter of nederig is –geloven dat het mogelijk is om zich teveel te bekwamen in het boek van Gods Woord of in de boeken van Gods werken, door middel van godgeleerdheid of filosofie; laat de mensen zich veeleer
Er is bijna geen enkele tak van de wiskunde of de wetenschap die niet door Isaac Newton is beïnvloed.
inspannen om zich voortdurend verder te bekwamen in allebei.” In de voorbije vijftig jaar zijn veel mensen gaan denken dat wetenschap en God niet bij elkaar passen. Maar dit is — in de woorden van Bacon — een waanidee. Er is nooit een wetenschappelijk experiment uitgevoerd dat het bestaan of de belangrijkheid van God in twijfel heeft gebracht. De uitvinders van de wetenschap — Bacon en Newton — waren er absoluut zeker van dat kennis van de natuur en het kennen van God hand in hand moeten gaan. Martin Turner
Wegwijzer 5
Rubrieknaam Sport
Ik vergeet nooit van waar ik kom …
”Als het een jongen wordt, dan noem ik hem Jordan”, dacht vader Botaka. In die tijd was de Amerikaanse basketter Michael Jordan razend populair, dus was het zo’n gek idee nog niet. Het werd inderdaad een jongen, en zo kreeg de pasgeboren baby de naam Jordan. Een carrière als basketballer kwam er niet – al is het wel een van zijn hobby’s – maar Jordan Botaka schopte het wel tot profvoetballer. Als aanvoerder van de SintTruidense Voetbalvereniging – STVV dus – speelt hij zich elke week in de kijker. Ook reist hij regelmatig af naar Congo om er voor de nationale ploeg te spelen. Voetbal is een grote prioriteit, maar toch bepaalt het spel niet zijn hele leven. En wanneer hij begint te praten over wat hem écht motiveert, is Jordan wel voor even vertrokken … Vorig jaar maakte STVV een schitterend seizoen mee, ook al greep de ploeg op het einde net naast de prijzen. Of de verwachtingen voor dit jaar werkelijkheid worden, is nog maar de vraag. Maar succes is voor Jordan meer dan het winnen van zoveel mogelijk matchen: “Voor mij persoonlijk is succes wanneer je gelukkig bent met alles wat je doet. Het is niet per se rijk zijn, de mooiste en de duurste dingen hebben. Je vindt tegenwoordig maar weinig
mensen die eigenlijk heel blij zijn met wat ze doen, die tevreden zijn hoe hun leven loopt. Als je vreugde hebt in alles wat je doet, ben je volgens mij wel succesvol.”
Maar veel vreugde heb je toch niet na een verloren match? “Ik heb altijd een doel voor ogen, dus na een nederlaag ben je teleurgesteld omdat je die wedstrijd verloren hebt, maar dat betekent niet het einde van je ambitie. Verliezen hoort erbij, vandaar dat ik het eigenlijk gemakkelijk heb om me over een nederlaag heen te zetten. Ik zie het als een deel van het proces, als deel van wat ik wil behalen. Ik denk niet dat je succesvol kunt worden zonder tegenslagen of nederlagen. Voordat je gelukkig bent met hetgeen wat je doet, ga je vaak eerst door momenten die je minder leuk vindt. Ik geef zeker niet op en ik vergeet vooral niet van waar ik kom. Ik blijf het gevoel houden: OK, ik heb verloren, maar ik ben nog altijd gezegend”.
“Als kind moest ik mee naar de kerk. Je hoort daar dat God bestaat en die dingen, maar je komt op een punt in je leven waarop je zelf beslissingen moet nemen en zelf gaat bepalen waar je echt in gelooft en waarin niet”.
De lange weg naar zekerheid ... “Ik zal nooit vergeten van waar ik kom”: het is een uitspraak die Jordan verschillende keren herhaalt tijdens het gesprek. Dan gaat het niet alleen over het feit dat hij in Congo geboren werd, maar ook over de weg die hij sindsdien heeft afgelegd. In zijn prille kinderWegwijzer 7
jaren ging Jordan’s geboortestreek door een woelige en gewelddadige periode. Het gezin zag zich gedwongen het land te verlaten. Als politieke vluchtelingen belandden ze in een asielcentrum in Nederland, waar het bang afwachten was of ze zouden mogen blijven. Hoewel hij te jong was om alle mogelijke consequenties te overzien, was hij zich wel bewust van de onzekerheden: “Ik was jong, ik maakte me nergens druk om, ik kon altijd spelen. Maar dan word je ietsjes ouder en van de ene op de andere dag zie je je vriend niet meer. Dan vraag je waar die is gebleven en dan hoor je dat die is teruggestuurd omdat die geen papieren krijgt. Dat is het leven in een asielzoekerscentrum: je weet nooit of je mag blijven, of je een legale burger van het land gaat worden, of dat je terug moet”.
overtuigd gelovige te zien. Het begint al met zijn polsbandje waarop staat: BIG – Ballers In God. Dat verwijst naar een groep voetballers die regelmatig contact met elkaar hebben, gebaseerd op hun gezamenlijk geloof in God. Zijn geloof komt ook voortdurend ter sprake tijdens het interview; het werd hem ook om zo te zeggen met de paplepel ingegoten. Toch is geloven voor Jordan geen automatisme: “Als kind moest ik mee naar de kerk. Je hoort daar dat God bestaat en die dingen, maar je komt op een punt in je leven waarop je zelf beslissingen moet nemen en zelf gaat bepalen waar je echt in gelooft en waarin niet. Dat moment kwam ook in mijn leven en ik heb veel zaken meegemaakt waarvan ik heilig overtuigd ben dat als ik Jezus Christus niet kende, ik nooit zover zou zijn gekomen”.
Dat vormt je leven wel?
Dat het geloof in Christus van jongs af aan een doorslaggevende rol in Jordan’s leven heeft gespeeld, wordt duidelijk uit de vele anekdotes die hij kan vertellen. Zelfs zijn verlangen om voetballer te worden heeft iets religieus: op een donker voetbalveld, ergens op een winteravond lang geleden, zag hij het licht: “Ik was een jaar of negen en mijn broer voetbalde ook. Ik wachtte tot hij klaar was met zijn training en dan zouden we samen naar huis gaan. Op een van de velden brandde ergens nog een lamp en daar ben ik met de bal gaan spelen, wat truukjes gaan doen en zo. En op
“Zeker, heel jong ga je al beseffen: we leven op één wereld, maar eigenlijk zijn het verschillende werelden. De een is rijk, de ander is arm. De een wordt iedere dag veilig naar school gebracht en komt weer thuis, de ander zit al op jonge leeftijd te werken om brood op tafel te krijgen”.
Keuzes Wie de profvoetballer Botaka ontmoet, maakt ook direct kennis met hem als mens. En wie Jordan als mens leert kennen, krijgt hem tegelijk als
8 Wegwijzer
een gegeven moment stopte ik, ging ik op mijn knieën en begon te bidden. Ik zei: God, ik wil een voetballer worden, ik wil dat U mij een profvoetballer maakt. Nou, volgens mij is dat gebed wel verhoord geworden ...”
Horror Dramatische gebeurtenissen kende Jordan niet alleen in zijn kinderjaren. Zeven jaar geleden, voordat zijn profcarrière goed en wel was begonnen, verloor hij zijn vader, en nog geen maand voor dit interview beleefde hij – in zijn eigen woorden – een ‘horrorweek’. Binnen vier dagen overleden een familielid en een ploeggenoot; de eerste door geweldpleging, de tweede door een noodlottig ongeval waarbij nog anderen omkwamen. Dat greep hem diep aan, maar deed zijn geloof niet wankelen. Jordan verwijst daarbij spontaan naar het boek Job - niet bepaald de gemakkelijkste tekst uit de Bijbel - dat over de zin van het lijden handelt. Job was een succesvolle en steenrijke man van duizenden jaren geleden, die op korte tijd alles kwijt raakte. Zijn vrienden en zelfs zijn eigen vrouw gaven hem de raad om het geloof overboord te gooien, maar daar wilde Job niet van weten. Jordan herkent zich daar in: “Hij zei, en dat zal mij altijd bijblijven, zal ik alleen maar het goede aannemen van wat God mij geeft en het slechte niet? En weet je, dat is iets dat altijd in mijn gedachten zit: ik neem alles aan wat er mij overkomt, omdat
ik weet dat God geen situatie in mijn leven laat komen, die ik niet aan zou kunnen”.
Maar blijf je na zulke gebeurtenissen niet met een heleboel vragen zitten? “Ja, er zijn inderdaad heel veel vragen naar boven gekomen en tot op de dag van vandaag begrijp ik het niet. Het is niet omdat ik ga bidden en Bijbellezen dat ineens alle vragen beantwoord worden. Maar het geeft me wel rust en dat is, denk ik, het belangrijkste; dat ik rust vind, dat ik het kan accepteren en dat ik verder kan leven”.
Ook als je het niet kunt verklaren? “Ik kan heel veel dingen niet verklaren, we zijn niet gemaakt om alles te weten of alles te begrijpen. Zo zie ik het. Juist omdat we alles willen begrijpen en alles willen weten, zijn we vaak onrustig”.
Veldwerk Begin vorig seizoen werd Botaka aanvoerder van het team, wat de nodige verantwoordelijkheden met zich meebrengt. Bob, die instaat voor de jeugdwerk van Sint-Truiden, maar de prestaties van de A-kern van ‘de Kanaries’ ook van dichtbij volgt, vindt dat geen verrassing: “Hij heeft een groot verantwoordelijkheidsbewustzijn en hij voelt zich aangesproken als er voor de groep iets geregeld moet worden”. Physical trainer Bart sluit zich daarbij
aan: “Hij is heel vaak bezig met de anderen en ik denk dat er weinig kapiteins zijn die hun rol op die manier invullen. Ik vraag me af waar hij de energie blijft halen, uiteindelijk moet hij zelf ook presteren”. Bob: “Hij voelt zich aangesproken als er iets voor de groep geregeld moet worden en ik denk dat hij wel een beetje geïnspireerd wordt door zijn geloof om verantwoordelijkheid op te nemen”.
Is hij dan toch niet een beetje fanatiek? Bart: “Als voetballer wel, want als topsporter moet je fanatiek zijn. Maar als gelovige niet. Dan moet je ook in de eerste plaats respect hebben voor de overtuiging van anderen. Daar begint het mee. Iemand die heel fanatiek of extreem is in zijn geloof, die heeft niet veel respect voor de ander”. Jordan beaamt: “Iedereen heeft zijn eigen kijk op het leven, dus ik heb de mijne. Maar dat wil niet zeggen dat de manier waarop de andere jongens naar het leven kijken, fout is. Zij respecteren mijn overtuiging en ik respecteer die van hen. Ik ben niet de baas van het team, maar ik denk niet dat ik voor niks aanvoerder ben”. Een leiderstype, die zijn verantwoordelijkheden opneemt, een voorbeeld voor anderen, een goede speler die nooit zenuwachtig is, ja zelfs steeds de rust zelf lijkt te zijn. Is er dan niets verkeerds over Jordan Botaka te zeggen? Bart weet toch wel een puntje: “Ondanks dat hij als
“Ik kan heel veel dingen niet verklaren, we zijn niet gemaakt om alles te weten of alles te begrijpen. Zo zie ik het. Juist omdat we alles willen begrijpen en alles willen weten, zijn we vaak onrustig”.
kapitein verbaal sterk en charismatisch overkomt, is hij af en toe net op tijd op de training”. Bedoel je eigenlijk: net te laat? “Inderdaad, soms net te laat, daar zal hij als kapitein nog aan moeten werken”.
Vragen en antwoorden Met zijn 26 levensjaren heeft Jordan in principe nog een hele toekomst voor zich, zowel met zijn job als voetballer als voor wat er daarna komt. Dat hij op die leeftijd al heel wat bagage aan levenservaring heeft, is een groot voordeel. Niet dat hij alle
Wegwijzer 9
Gloednieuwe podcast
Gloednieuwe podcast Melk & Gloednieuwe podcast Melk & Honing Honing Melk & Honing
antwoorden heeft, zal hij ook grif toegeven. “Kijk er zullen altijd vragen achterblijven, we zullen altijd vragen waarom? Waarom heeft God bepaalde dingen toegelaten in mijn leven? Dat weet Hij alleen en ik vertrouw op Zijn oordeel. Hoe onbegrijpelijk dat ook voor velen is, dat is mijn realiteit net zoals dat voor Job in de Bijbel een realiteit was. Geloven heeft mij
heel wat opgeleverd en mij gewoon sterker gemaakt, als man, als mens, om door te zetten, om te blijven geloven”. En zo is en blijft Jordan een gelukkig mens die weet van waar hij komt, maar evengoed uitkijkt naar waar hij naar toe gaat …
Beluister een uitgebreide versie van dit interview in de serie ‘Melk & Honing’ op www.twr.be
Luister via
Boeiende nderekken Boeie sgesp geloof nde sgesp Boeie geloof keukenntafel de rekke aan keukenntafel sgesp de rekke aan geloof aan de keukentafel
Luister via www.twr.be iTunes www.twr.be Luister via (zoek op twr.be) Apple (zoek op twr.be) iTunesPodcast-app (zoek op twr.be) www.twr.be Download de TWR.BE appop twr.be) Apple (zoek iTunesPodcast-app (zoek op twr.be) Download de TWR.BE appop twr.be) Apple Podcast-app (zoek Download de TWR.BE app
Ciara Goosens – Don Zeeman
Koken
De beste sandwiches! Het kostte me veel probeersels, maar nu heb ik het recept gevonden voor de beste sandwiches. Het goede nieuws, ik wil het resultaat van mijn zoektocht met jullie delen!
Ingrediënten: - 500 gram witte bloem (of je kan ook half-half doen, 250 gram witte en 250 gram volkoren) - 225 ml melk (liefst volle) - 42 gram gist (verse, uit de koeling, dat zijn blokjes van 42 gram) - 2 eitjes - 50 gram suiker - 10 gram zout - 80 gram boter
Stap 1: Los de gist op in de melk. Stap 2: Meng de bloem, de suiker, het zout, de boter, 1 ei in een kom. Stap 3: Voeg er de melk bij en zorgt dat je een mooie deegbol verkrijgt (eventueel dus wat bloem bijvoegen). Stap 4: Laat dit geheel 35 minuten rijzen. Stap 5: Even goed doorkneden en dan verdelen in hoopjes van ongeveer 50 gram. Stap 6: Mooi bolletjes maken (van de hoopjes), of vlechtjes, of konijntjes, of egeltjes, of slakjes, …
laat de kinderen maar vrij boetseren. Stap 7: Die creaties moeten nog ongeveer 60 minuten rijzen, leg de figuurtjes niet te dicht bij elkaar, want dan rijzen ze tegen elkaar en krijg je en grote sandwichzee. Stap 8: Bak op 230°C ongeveer 10 minuutjes. Blijf in de buurt, want het gaat snel. Je kan ze voor het bakken nog even bestrijken met het geklopte eitje, dan krijgen ze een mooie glans, maar dit is geen must.
Opdrachtje bij de foto’s: Zoek de kameleon! 10 Wegwijzer
Ann Van der Flaas
Dagboek
Ongeremde kinderpraat
Het is zover! De nieuwe buren komen aan! Onze kinderen lopen wild enthousiast naar de oprit. Ze zwaaien en lachen… en dan komt de eerste vraag van onze oudste zoon: “Zijn jullie wel christenen?”, gauw gevolgd door vragen van de tweede zoon: “Gaan jullie wel naar een kerk? Geloven jullie wel in God?”… Zo, dat was meteen duidelijk waar wij voor staan, zij het op een niet subtiele en voorzichtige manier. Maar hé, zo zijn kinderen, niet? Ondertussen zijn we enkele maanden verder en talloze gesprekken later, de buren vloeken niet meer, eerst niet in de tuin in het bijzijn van hun buurjongens, later ook niet meer in hun huis. De buurvrouw blijft bij hoog en bij laag beweren dat we ze niet zullen bekeren. Dat zullen we ook niet, zeker niet, dat kunnen we zelfs niet. Maar intussen staat het buurmeisje regelmatig op een woensdagnamiddag te springen en te dansen met onze jongens en mee te kwelen met ‘One way, Jesus, You’re the only one that I could live for…’ Ze vroeg zelfs onlangs of zij eens mocht bidden voor het eten, want het gebeurt wel dat het blijven spelen uitloopt in
blijven eten. Natuurlijk mocht ze bidden. Haar volgende vraag was hoe dat precies moest. Onze oudste zei al gauw: “Zeg mij maar gewoon na, dat is goed genoeg om te beginnen…” en zo gebeurde. Gaat het altijd zo goed? Nee, natuurlijk niet! Onze kinderen spraken ook al hun zwemleerkracht aan, die met haar achternaam ‘De Keyzer’ noemde en zij zei – al spelend- dat ze de machtigste was, waarop onze kinderen spontaan zeiden: ‘Natuurlijk niet, dat is wel God hé!’. De zwemleerkracht was duidelijk nog niet zo ver dat ze hiervan de ernst kon inzien en onze kinderen werden voor het eerst keihard geconfronteerd met mensen die het niet meteen hebben voor Jezus en er liever niet over willen spreken. Ook dit
hoort bij ‘geloven’? Niet? Zou het niet geweldig zijn als wij als volwassenen met even veel enthousiasme en zonder schroom zouden kunnen vertellen over God? Over Jezus? Over dat bidden normaal is? Zou het niet geweldig zijn als wij mensen tegemoet springen met een grote glimlach en hen vertellen dat geloven in de God wel goed voor hen is? Natuurlijk, er zullen mensen op onze wegen komen die er niet open voor staan en er zullen mensen zijn die wel willen luisteren, maar in beide gevallen kunnen we ’s avonds wel besluiten: ‘Waar het hart van vol is, loopt de mond van over!’… Ann Van der Flaas, jongensmama van Eli 9 jaar, Micha 7 jaar, Abel 5 jaar en Juda 2,5 jaar
Wegwijzer 11
Opvoeding
Loslaten
Ik ben onlangs een weekendje met mijn oudste dochter naar Parijs geweest. Over een tijdje wordt ze 12, best een mijlpaal! Meer en meer moeten we haar gaan loslaten… Het was een heerlijk avontuur met veel gegiechel en mooie gesprekken, maar we hebben ook enkele angsten moeten overwinnen: ’s avonds laat de metro nemen in een grootstad is niet echt mijn ‘comfort zone’! En toen bleek dat ons appartement een probleem had met de waterleiding, kreeg ik, geloof ik, een kleine hartaanval… Eind goed al goed: de 3 dagen vlogen voorbij en we hebben genoten met volle teugen.
Ondertussen was mijn man thuis met onze andere 3 kinderen. Voor hem is dat ook niet echt zijn ‘comfort zone’. Mijn man en ik zijn namelijk echte teamplayers! We zijn gewend om samen te werken en de last te verdelen. Ik kook, hij vult de afwasmachine. Hij helpt met het rekenhuiswerk, ik zorg dat ze op de juiste dag hun zwemgerief mee hebben. Ik zorg voor schone kleren en intussen helpt hij de kinderen in bad. Een paar dagen alleen met 3 kinderen is dus niet onoverkomelijk, maar best wel een uitdaging. Wat was ik dus gelukkig (en trots op mijn man) toen ik elke dag hoorde wat een leuke tijd ze thuis hadden! Ze speelden samen spelletjes, gingen naar het zwembad en trokken zelfs naar een pretpark! Als kers op de taart was het huis ook nog schoon toen ik thuiskwam. Wat een heerlijk gevoel om met vertrouwen mijn kinderen in de handen van een liefdevolle vader te kunnen achterlaten. Loslaten… Het is voor mij als moeder niet zo makkelijk. Zowel als het gaat over mijn grote dochter die meer en meer naar zelfstandigheid groeit, als wanneer het over het loslaten van de zorg over mijn andere kinderen. Als ik kon, zou ik alle controle voor mijzelf houden. Ik zou zo graag bepalen wie de vrienden zijn van onze vier schatten, zo graag beslissen over welke
interesses ze ontwikkelen, ja zelfs wat ze eten en welke kleding ze dragen. Als het mogelijk was, zou ik alle beslissingen over hun leven naar mij toe trekken. Nee, zelfs mijn man zou ik niet vertrouwen om de ‘juiste’ dingen te kiezen. Ik heb die kinderen 9 maanden gedragen, dus IK en IK alleen weet toch wat het best is voor hen? Gelukkig ontdekte ik een paar jaar geleden dat dat soort controle totaal niet haalbaar is… en ook totaal niet wenselijk.
Loslaten… Het is voor mij als moeder niet zo makkelijk. Als ik kon, zou ik alle controle voor mijzelf houden.
Het is ten eerste ontzettend zwaar om te dragen als ouder: het spreekwoord zegt niet voor niets ‘it takes a village to raise a child’. Ik heb zo veel bewondering voor alleenstaande ouders! Zorg dragen voor 1 of meerdere kinderen is al uitputtend als je het doet mét een partner en een netwerk rond je heen om je te helpen. Wat een opluchting kan het zijn om iemand om raad te vragen of om even de zorg uit handen te geven. Maar bovenal hoor ik van mijn alleenstaande vriendinnen de verzuchting dat het zo moeilijk is om in je eentje in te staan voor alle beslissingen die moeten worden genomen in verband met je kind. Het is gewoon té veel controle voor 1 persoon om te dragen… Ten tweede is een kind geen leeg vat dat wij als ouder maar te vullen hebben met wat wij Wegwijzer 13
Maak je geen zorgen over jezelf en over wat je zult eten, noch over je lichaam en over wat je zult aantrekken. Want het leven is meer dan voedsel en het lichaam meer dan kleding.
goed vinden. Elk kind wordt geboren met een eigenheid waar wij geen controle over hebben. Als jouw kind geboren wordt met een voorliefde voor wild spelen en veel beweging, zal je dat nooit volledig kunnen ombuigen naar een rustig persoontje. Als jouw kind geboren wordt met een aanleg voor muziek maar juist helemaal niet voor sport, zal je nooit een topvoetballer van hem kunnen maken. Het is goed om dat te beseffen: we kunnen een kind wel helpen vormen en hen nieuwe dingen leren kennen, maar het is wijs om altijd goed te blijven kijken naar het kind en zijn eigenheid te erkennen. We mogen onze kinderen vertrouwen dat ze hun weg zullen vinden. Met vallen en opstaan natuurlijk, maar dat hoort erbij! Ten derde is eigenlijk alle controle die we als mensen hebben maar schijn… Hoe goed wij ook ons best doen, er zijn zo veel dingen die onze kinderen kunnen overkomen die wij niet voor hen uitgekozen hebben. Daar ben ik vaak bezorgd om… Jezus zei tegen zijn leerlingen: ‘Om deze reden zeg ik tegen jullie: maak je geen zorgen over jezelf en over wat je zult eten, noch over je lichaam en over wat je zult aantrekken. Want het leven is meer dan voedsel en het lichaam meer dan kleding. Kijk naar de raven: ze zaaien niet en
14 Wegwijzer
oogsten niet, ze hebben geen voorraadkamer en geen schuur, het is God die ze voedt. Hoeveel meer zijn jullie niet waard dan de vogels! Wie van jullie kan door zich zorgen te maken één el aan zijn levensduur toevoegen? Als jullie dus zelfs het geringste al niet kunnen, waarom maken jullie je dan zorgen over de rest?1 Ik durf de controle overgeven aan God. Ik vertrouw erop dat Hij goed voor mijn kinderen zal zorgen. Misschien niet op de manier die ik zelf zou kiezen, maar wel op een manier die goed voor hen is op lange termijn. God is de enige die echt controle heeft. Hij heeft ons en onze kinderen gemaakt, is met ons op weg, en verlangt ernaar ons ooit bij Hem te hebben voor eeuwig! Reninca D’Joos
1 Bijbel, boek Lucas hfdstk. 12 vers 22-26) (Zie ook Bijbel, boek Matt. hfdstk. 6 vers 25-34)
Media - TV
racisme, verliefdheid op een gehuwde vrouw, sociale onrust en andere kwesties min of meer subtiel aan bod.
Grantchester NPO2, de Nederlandse TV zender, is al sinds jaar en dag sterk in het aanbieden van Britse en Scandinavische TV series, onder de noemer KRO Detectves, doorgaans op zaterdagavond. Vooral de Britten hebben sinds enige tijd nostalgische series in de aanbieding, die zich afspelen in de naoorlogse jaren 40, 50, 60. Een nieuwe trend, vooral voor oudere kijkers? In ieder geval zijn ze heel populair bij een breed publiek. Misschien iets voor de meerwaarde(n)zoeker, want precies de serie ‘Grantchester’ heeft wel wat. In de eerste plaats duurt elke aflevering niet zo heel lang, en zijn de intriges niet zo heel erg ingewikkeld. Je hoeft je niet voortdurend af te vragen waarover het verhaal alweer gaat, zoals dat wel eens het geval is bij Endeavour of George Gently. Bovendien zijn de acteurs van de bovenste plank. Britten kunnen als geen ander karakters neerzetten en zelfs de meest onwaarschijnlijke intriges
een zekere geloofwaardigheid verlenen. In elke aflevering vindt een verdacht overlijden plaats, wat steeds uitdraait op moord, en keurig wordt opgelost binnen de voorziene tijd door een norse politieman en zijn klassieke ‘sidekick’. Tot hiertoe niets revolutionairs, eerder een beproefde formule. Maar net bij die assistent begint het interessant te worden. Het gaat namelijk om een de plaatselijke Anglicaanse dominee. ‘Toevallig’ wordt deze telkens bij het onderzoek betrokken, maar dat is slechts één aspect van zijn bestaansrecht. De dominee is uiteraard een ‘gelovige’, wat implicaties heeft op zijn doen en denken. Niet alleen hij maar ook zijn (homofiele) hulppastor en zijn ouderwets christelijke huishoudster worstelen met hun eigen verzoekingen en fundamentele vragen die al dan niet te maken hebben met de veranderende tijden waarin zij leven. Zo komen thema’s als homofilie,
De zieleroerselen en handelingen van de hoofdfiguren worden namelijk voortdurend getoetst aan hun morele waarden, en in dit geval is dat de Bijbel. Zelfs voor de agnostische politie inspecteur is dat het geval, vanwege zijn vele contacten met de dominee(s). In tegenstelling tot wat je in 2019 zou denken wordt de bijbelse moraal nu eens niet als verwerpelijk en lachwekkend geschetst. In die confrontatie tussen persoonlijke problemen, zonden en twijfels vinden de karakters geen eenduidige antwoorden, maar vaak wel troost en de moed om door te gaan in het geloof. Orthodoxe, rechtlijnige christenen zullen misschien de vaagheid van dat geloof betreuren, maar velen zullen zich herkennen in de geloofsstrijd waarmee de dominees, de huishoudster en de politieman te maken hebben. In het vierde seizoen werd Sydney, de rokende, drinkende, twijfelende hoofdfiguur vervangen door de iets ‘sterkere’ Will, maar dat kan natuurlijk nog verder evolueren. Hoe dan ook, wie houdt van een fijn stukje TV met nog enige positieve waarde(n) moet Grantchester een keertje proberen. Jacques Rommel
Wegwijzer 15
Maatschappij
Transitiehuizen, een begin van kleine detentiehuizen? Groot nieuws
019 8 april 2 een najaar in it d f a n a geleid en v en ze be ven , verblijv d n r o te e w z ’ e g e angenis bben uit buren g ‘lightgev bijna he Directe ie f . d a n tr te In s o . r n n u g te verg Mechele en die h etineerd et centrum van menlevin a d s e g e de d n ie in in h genaam “ Vijft keer twee zo hapshuis geslaagde terug n c or a s o v n v e e te o gem 0 eur t eers een e 0 p h .0 o 0 is s 0 n t, 9 a k op er ar al om hun chelen lo regering maakt ans. rden da e k o M n w e e in n t e r c e en n straf. federale het proje Gevang septemb en. De e van hu erland. at vanaf m d d d o e in k t e N c t d je e n in o h efpr in ons la or die aanpak is tegen Het pro n die er chapshu vo e s n iz d r e u e h te s m ie o e tg transit lt de m en soor titie haa t naar e ts a la p vrij. Jus e g tijd over langere
Veiligheidscriteria De bewaking is er veel minder streng dan in een klassieke gevangenis en gedetineerden hebben er een grotere vrijheid. Al gelden er wel strakke regels en riskeren ze terug in de cel te vliegen als ze zich daar niet aan houden. Niet elke gedetineerde komt ervoor in aanmerking. Ze moeten aan bepaalde veiligheidscriteria voldoen. “Hoe we alles organiseren, wordt de komende maanden nog voorbereid”, zegt minister van Justitie Koen Geens (CD&V). Gedetineerden worden er alleszins voorbereid om zelfstandig te wonen, werken en te functioneren binnen de maatschappij.
Gevangenis light Voor de uitbating werkt de overheid samen met G4S Care en de stichting Exodus Nederland, die al heel wat ervaring heeft op dit vlak.”
VZW UIT-stap Sedert meer dan 10 jaar ben ik, naast mijn gewone job als orthoagogisch directeur in een vzw voor mensen met een beperking, vrijwillige aalmoezenier in een gevangenis. Ik merk dat heel wat gedetineerden die de gevangenis verlaten, uiteindelijk terugkeren. Het is door onderzoek
aannemelijk dat ongeveer 70% van de gedetineerden na hun vrijlating hervallen in hun oude leven, opnieuw in de criminaliteit verzeilen en dus terug opgesloten worden in de gevangenis. De Belgische overheid houdt het op 50% maar sluit herval na 5 jaar uit, terwijl dit helemaal niet het geval is. De grootste reden van recidive is dat gedetineerden niet voorbereid worden op de terugkeer naar de maatschappij. Het ontbreekt hen vaak aan:
Detentiehuizen: gedetineerden worden er alleszins voorbereid om zelfstandig te wonen, werken en te functioneren binnen de maatschappij.
• Een woonst (geen dak boven het hoofd) • Familie of (betrouwbare) vrienden • Werk of zinvolle dagbesteding • Financiële weerbaarheid (schulden, onvoldoende administratieve vaardigheden) • Een duidelijk levensdoel… Enkel straffen d.m.v. een afzonderingsperiode in de gevangenis heeft weinig zin. We stellen vast dat heel wat gedetineerden hun nakende vrijlating angstig tegemoet zien uit schrik om te hervallen. Vele gedetineerden vragen, smeken zelfs, om een betere voorbereiding op het maatschappelijke leven. Door zogenaamde ‘detentieschade’ is hun zelfbeeld en eigenwaarde aangetast en twijfelen ze of ze zullen standhouden in de - vaak veranderde Wegwijzer 17
Vele gedetineerden vragen, smeken zelfs, om een betere voorbereiding op het maatschappelijke leven.
- maatschappij. Noch de (ex-) gedetineerde zelf, noch de maatschappij, is ermee gebaat dat hij weer in hetzelfde gedrag hervalt. Er zijn drie dingen die je als medewerker in een gevangenis op zo’n moment kunt doen: ofwel zit je bij de pakken neer, ofwel geef je louter kritiek die uiteindelijk strandt, ofwel schiet je in actie en probeer je constructief voorstellen te doen. Samen met een aantal mensen schoten we in actie en richtten in 2015 de vzw UITstap op met als bedoeling een soort kleine detentiehuizen op te richten in de laatste fase van hun detentie als voorbereiding op de vrijlating in de maatschappij. Dit soort detentiehuizen werden later door het Ministerie van Justitie ‘transitiehuizen’ genoemd. We werden hierbij geïnspireerd door de Exodushuizen in Nederland die na meer dan 35 jaren werking al bewezen
18 Wegwijzer
hadden dat de recidive in hun geval gezakt was van 47% naar minder dan 18%. Universitair onderzoek bevestigt dit. We trekken naar het kabinet van Federale Overheidsdienst Justitie met ons voorstel en komen via hen in contact met vzw De Huizen. Er ontstaat een onderlinge samenwerking omdat we vanuit beide verenigingen streven naar een aanpassing van het detentiebeleid. Net als De Huizen zijn we voorstander van kleinschalige detentiehuizen, met een lokale meerwaarde en met een gedifferentieerde strafmaat, op maat van de gedetineerde. Transitiehuizen zijn dus een eerste versie van de beoogde volwaardige detentiehuizen zoals vzw De Huizen die promoot. Vzw UIT-stap heeft zich dan ook kandidaat gesteld voor het proefproject van een transitiehuis.
De vier pijlers waarop we onze werking steunen zijn.: Zin (motivatie, doel), Wonen, Actie (dagbesteding) en Netwerk (sociale relaties). Samengevat als ‘ZWAN’.
1. ZIN Motivationele inspiratie / geloofsbeleving / levensdoel Zonder ‘zin’ geen verandering! Niet zomaar staat zingeving vooraan. Wie of wat dient als inspiratie? De mate van motivatie om aan de eigen situatie te werken, bepaalt de inzet. Met de christelijke inspiratie als basis, wordt een meerwaarde geboden in het zoeken naar (hogere) doelen.
2. WONEN Kwaliteitsvolle huisvesting tijdens en na het verblijf Naast een basisrecht, is huisvesting en kwaliteit van wonen een noodzakelijke factor in het verkrijgen of terugwinnen van stabiliteit. De thuisloze gedetineerde een ‘thuis’ bieden, betekent ook het crisisgehalte doen dalen en zo zuurstof bieden om met andere levensdomeinen aan de slag te kunnen gaan.
3. ACTIE Dagbesteding / Werken Rust roest! ‘Als iemand niet wil werken, zal hij ook niet eten.’ (2 Tessalonicenzen
3:10). Wie in het centrum verblijft, wordt verwacht zich in te zetten. Zowel door bij te dragen aan het huishoudelijk werk, alsook door een zinvolle dagbesteding te beoefenen. We beogen een tamelijk vlugge opstart van vrijwilligerswerk, vaak in afwachting van betaald werk.
4. NETWERK Psychosociaal / Relaties Steunfiguren tijdens het herstelproces zijn onontbeerlijk, daarom wordt beroep gedaan op een netwerk van familie, vrienden, vrijwilligers, professionelen in huis en bij partnerorganisaties. Zeker de directe omgeving zal hierin een grote rol spelen.
De boot gemist?
gewoon op dat moment nog geen gebouw hebben. Dit is alvast een spijtige vaststelling dat de ‘rijke’ vzw’s een serieus voetje voor hebben. Maar onze hoop blijft dat deze twee pilootprojecten na een jaar een goede evaluatie krijgen en er meer transitiehuizen mogen bijkomen, maar vooral dat deze transitiehuizen een eerste stap zijn voor het oprichten van kleine gevangenissen in België naar het voorbeeld van Noorwegen, zodat gedetineerden reeds van bij het begin van hun straf voorbereid worden op de maatschappij. De meeste criminologen zijn het erover eens: het huidig Belgisch systeem werkt niet meer en is niet aangepast aan de re-integratie van exgedetineerden. Yvan Thomas
Uiteindelijk zijn we met 15 kandidaten voor zowel de Vlaamse, als de Waalse Gemeenschap waarbij gesteld wordt dat er dus één kandidaat gekozen voor Vlaanderen en één voor Wallonië als pilootproject. Zoals je kunt lezen valt Mechelen in de prijzen wat Vlaanderen betreft. Onze kandidatuur wordt niet weerhouden omdat we
Wegwijzer 19
Het evangelie
Waar was God?
Toen we in Frankrijk onze vakantie genoten, vernam een kampeerder via vrienden van ons dat ik vrijwillige gevangenisaalmoezenier was. Mark1 zocht me op bij de rivier aan de camping. Door de aanhoudende droogte kon je eigenlijk niet meer spreken van een rivier. En ook de vissen kon je gerust reduceren tot ‘visjes’. Terwijl ik probeerde enkele van de visjes op het droge te krijgen, wat me amper lukte, duurde het niet lang vooraleer de man een gesprek op gang bracht.
1 Niet zijn echte naam
“Hoe haal je het in je hoofd om in je vrije tijd gevangenen te gaan bezoeken”, flapte hij eruit. “Ze verdienen dat toch helemaal niet. Hoe kun je hen dan nog aandacht geven.”
geschiedenis plots heel dichtbij.
Deze uitlating had ik niet zien aankomen. Ik was wat uit mijn lood geslagen. “Maar ze zitten toch in de gevangenis”, opperde ik. “En een gevangenis vormt per slot van rekening in de eerste plaats een vrijheidsberoving, die volgens mij één van de ergste straffen is”, ging ik verder. Ik legde hem uit dat er eigenlijk heel weinig nazorg is voor gedetineerden en dat er bijgevolg wel zo’n 70% terug keert. En dat kan toch niet de bedoeling zijn van een gevangenisstraf: weer in hetzelfde gedragspatroon van vroeger vervallen. Het is toch de bedoeling dat ze er ‘beter’ uit komen.”
“Het is vooreerst heel duidelijk dat God dit niet wilt. De oorzaak is de mens, niet God”, reageerde ik. Trouwens, ik ben overtuigd dat God heel vaak tussenkomt in een mensenleven, zonder dat we het merken. Ikzelf ben overtuigd dat ik al enkele keren ‘veel geluk’ gehad heb. En ik geloof dat dit voor ieder mens zo is.”
Het duurde niet lang vooraleer hij zijn verbittering uit de doeken deed. Zijn zus, een weduwe met een drietal kinderen, was zo’n 20 jaar terug op 40-jarige leeftijd op een gruwelijke wijze vermoord door haar ex-vriend omdat zij de relatie met hem had verbroken. Toen ik de naam van het slachtoffer vroeg, bleek het te gaan om een vriendin van mijn vrouw. We hadden zijn zus nog twee weken voor de moord gesproken op een feest in haar geboortedorp. Dit bracht deze afschuwelijke
En meteen kwam zijn tweede vraag: “Als er een God is, waarom heeft Hij toen niet ingegrepen?”
“Maar in het geval van je zus: veronderstel dat er niets met haar gebeurd was, zou je dan geloven in God?” “Want”, voegde ik toe, “als er erge dingen gebeuren dan hebben we nogal eens de neiging om God als oorzaak aan te duiden, maar als alles goed gaat, is er zelfs helemaal geen sprake meer van God.” Hij moest toegeven dat dit inderdaad zo was. Hij geloofde niet en gaf toe dat het nu wel een rare kronkel was om God de schuld te geven van het leed in de wereld. Ik stelde Mark de vraag: “Op welke manier moest God ingegrepen hebben, bv door de dader neer te bliksemen?” Dat vond hij nu precies wel een mogelijkheid. “Op zo’n dag zou er dan wel veel gebliksemd
Trouwens, ik ben overtuigd dat God heel vaak tussenkomt in een mensenleven, zonder dat we het merken.
worden. En dan zou God zich inderdaad ook manifesteren als een machtig God in wie je dan wel moest geloven, tenminste toch met je verstand want je kon niet anders.” Ik gaf Mark een voorbeeld: “Als ik je huis zou binnenkomen met een geweer en ik gebied je: “Ofwel geloof je in God, ofwel maai ik je neer”, dan zou je keuze vlug gemaakt zijn. Maar het zou slechts een keuze met je hoofd zijn, niet met je hart. En dat is nu precies niet wat God wil. Hij wil een relatie met ons uit vrije wil: Hem liefhebben met
Wegwijzer 21
ons hele hart, ziel en verstand.” Vandaar dat het vaak lijkt of Hij zich verborgen houdt.” Zo had hij er nog niet over nagedacht. Hij wilde er later graag eens op terug komen. ’s Morgens vroeg waren Mark en zijn vrouw vertrokken. Zijn vraag hield me bezig. De bijbel noemt lijden (zoals de moord op de zus van Mark en de verwerking later door de achtergebleven familie), rechtstreeks of onrechtstreeks, een gevolg van de verkeerde houding van de mensen tegenover God1. God heeft de wereld zo gemaakt, dat er slechts vrede en harmonie kan heersen als deze schepping in een levende en voortdurende relatie tot Hem, de Schepper, staat. De mens heeft echter voor een leven gekozen onafhankelijk van God. Hij heeft Gods manier om de wereld te besturen naast zich neergelegd. De handleiding die God aan de mens gaf, de Bijbel, is niet langer DE handleiding voor de mens. Als we bij het besturen van een nieuwe auto de richtlijnen in het bijhorend boekje aan 1 De bijbel noemt de houding waarbij de mens los van God wil leven zonde. Dit houdt niet in eerste instantie moord, echtbreuk en diefstal in, maar wel: ongehoorzaamheid aan God (Bijbel, boek Hebreeën 2 hfdstk. 2), opstandigheid tegenover God (Bijbel, boek Lucas hfdstk. 19 vs 14).
onze laars vegen, kunnen we nare gevolgen krijgen. Als we Gods richtlijnen voor het leven verwaarlozen, ontstaat er wat de Bijbel ‘zonde’ noemt en bijgevolg lijden. Als iemand de vuist omhoog steekt en God de schuld geeft van het lijden op aarde, stelt hij de situatie volkomen verkeerd voor. Een kind dat, ondanks de voortdurende liefde en tederheid van zijn ouders, van huis wegloopt, moet zijn ouders toch niet de schuld geven als het honger krijgt, vuil en ziek wordt.2 God kan in één handomdraai al het lijden oplossen, maar dan zouden de gevolgen voor ons, mensen, desastreus zijn. Wat is de oorzaak van lijden en dood? De zonde. Wie brengt de zonde voort? De mens. Zolang er op deze wereld mensen zijn die in opstand leven met God, blijft lijden bestaan. Indien God alle mensen die niet in relatie met Hem leven vernietigt, kan Hij het lijden in één klap ongedaan maken. God wil echter niet dat de mensen in zo’n oordeel komen, maar Hij wil dat ze tot Hem komen. Vandaar Zijn geduld met de mensheid. Maar straks is de maat vol.3 Tot zolang blijft het lijdens2 Cfr. Bijbel, boek Lucas hfdstk. 15: vs 18‑21 – het verhaal van de verloren zoon 3 Bijbel, boek 2 Petrus hfdstk. 3 vs 9
22 Wegwijzer
probleem bestaan. Toch weet God dit probleem in positieve richting om te buigen.
Door het lijden trekt God de aandacht. Is het niet zo dat God door de eeuwen heen, in vele gevallen, pas dàn de aandacht kreeg, wanneer de mens met lijden te maken had? Veelal was God dan wel de ‘zondebok’, maar Hij kreeg toch aandacht. Als het de mens goed gaat, denkt hij allesbehalve aan God. Pas als het minder goed gaat, spuwt de mens zijn gal uit tegen God of wordt Hij plots overvloedig geconsulteerd. Vele mensen zijn in lijdenssituaties beginnen nadenken over God. Zo hoorde ik het verhaal van een vrouw die haar man verloor. Vanaf dat moment maakte ze zich zorgen over de bestemming van haar leven en na een zoektocht kwam ze in relatie met God. Ofwel verhardt de mens zich, ofwel begint hij zich pas dan vragen te stellen met betrekking tot God.
God openbaart zijn kracht in het lijden van de mens. Iemand die zich tot God keert, heeft op deze aarde nog evengoed met lijden te maken, maar toch is zijn lijden ànders, want God helpt hem de lasten te dragen (zie Bijbel, boek Matteüs 11: 28‑30). Mensen als Paulus bv. hebben
onnoemelijk veel geleden. Hoewel hij in de diepste gevangeniskelders zat, met zijn voeten in het blok, zijn rug opengereten door zweepslagen, de ratten en bewakers als enig gezelschap, kon hij blijde liederen zingen (lees zelf maar eens het Bijbelboek Filippenzen). Wat was zijn geheim? God was met hem en gaf hem de nodige kracht om het lijden te dragen: “Ik vermag alle dingen in Hem die mij kracht geeft”. Op die manier konden zelfs de overheden, de soldaten en de gevangenisbewaker getuige zijn van de kracht die God in mensen kan uitoefenen. Hetgeen Mark meemaakte deed me denken aan een geschiedenis die ik gelezen had ten tijde van de Apartheid in Zuid-Afrika (een apartheid die nog altijd niet volledig is opgelost). Kort na de afschaffing van de apartheid werd een commissie opgericht die alle misdaden onder de apartheid zou berechten. Deze commissie had toen heel eigenaardige regels: “Volgens de regels van de commissie kon een onderdrukker niet worden vervolgd als hij zijn beschuldigers onder ogen kwam en zijn misdaad volledig bekende. Sommigen in ZuidAfrika protesteerden tegen het onrecht dat criminelen vrijuit konden gaan, maar Mandela hield vol dat het land genezing nodig had, meer nog dan gerechtigheid. Ik heb het
verhaal van zo’n zitting van het RTC verteld: Een politieman, Van de Broek, deed verslag van een gebeurtenis waarbij hij en een andere agent een jongen van achttien jaar neerschoten en zijn lichaam verbrandden door het rond te draaien op een vuur als een stuk vlees op een barbecue, om het bewijs te verbranden. Acht jaar later keerde Van de Broek terug naar hetzelfde huis en greep de vader van de jongen. De vrouw werd gedwongen toe te kijken, terwijl de politiemensen haar man vastbonden op een houtstapel, hem overgoten met benzine en hem verbrandden. Het werd stil in de rechtszaal toen de oudere vrouw die eerst haar zoon en daarna haar man had verloren, de gelegenheid kreeg te reageren. ‘Wat wilt u van meneer Van de Broek?’ vroeg de rechter. Ze wilde dat Van de Broek naar de plaats ging waar ze het lichaam van haar man hadden verbrand en het stof opveegde, zodat ze hem een passende begrafenis kon geven. Met gebogen hoofd knikte de politieman instemmend. Daarna had ze nog een verzoek: ‘Meneer Van de Broek nam mijn hele gezin van mij af en ik heb nog steeds veel liefde te geven. Ik zou willen dat hij twee keer per maand een dag bij mij doorbracht,
zodat ik een moeder voor hem kan zijn. Ik zou meneer Van de Broek willen zeggen dat hij vergeving van God heeft ontvangen, en dat ik hem ook vergeef. Ik zou hem willen omhelzen zodat hij weet dat mijn vergeving gemeend is’. Mensen in de rechtszaal begonnen spontaan ‘Amazing Grace’ te zingen toen de oudere vrouw naar de getuigenbank ging, maar Van de Broek kon het gezang niet horen. Hij was flauwgevallen, fysiek overmand door genade. Die dag werd er geen recht gedaan in Zuid Afrika, noch in het hele land toen de RTC wreedheden blootlegde voor het grote publiek. Er gebeurde iets wat uitging boven gerechtigheid, de eerste stap op weg naar verzoening.”4 God gaat nog een heel stuk verder. Hij zond zijn eigen Zoon Jezus Christus om in onze plaats het oordeel over onze opstand tegen Hem te ondergaan, te sterven en uit de dood op te staan. Op die manier kan de relatie met Hem hersteld worden en kunnen we verzoend worden met onze Schepper. En dat geschenk kunnen we enkel aannemen. Yvan Thomas
4 Waar is God goed voor? Philip Yancey, blz. 269/270
Wegwijzer 23
Relatie
Sta sterk in je relaties
Ken je het gevoel, dat je geen invloed ziet op jouw omgeving terwijl je wel het gevoel hebt dat anderen jou beïnvloeden, zij jouw beslissingen bepalen en dat er van jouw wensen weinig terecht komt? Heb je het gevoel dat wat je je ook voorneemt, dat elke ontmoeting of vergadering erop uitdraait dat jij verkeerd of niet begrepen wordt en je soms tot keuzes wordt gedwongen die haaks op jouw waarden staan? Sterker nog dat datgene waar jij voor staat genegeerd wordt. - Je gaat naar een boetiek om een broek te kopen, maar na een uur ga je met een hele outfit naar buiten waarmee de verkoopsters jou zo graag zagen staan maar waar je zelf op dit moment geen behoefte aan had. - Je neemt je voor om de volgende keer duidelijker naar je ouders te communiceren wanneer ze wel of geen beroep op je kunnen doen en dat ze ook eens oog moeten hebben voor jouw behoefte aan privéleven. Maar wanneer je moeder belt en zegt dat jij haar de volgende week naar het ziekenhuis
moet rijden, verzinken al je goede voornemens in de grond. - Tijdens de werkvergadering probeer je jouw visie op de reorganisatie uit te leggen, maar het is net of niemand luistert en na een derde poging stop je ermee. Als je achteraf zegt dat je toch niet zo gelukkig bent met de genomen beslissingen, zegt je collega verbaasd: ‘Je was het er toch volledig mee eens?
Invloed hebben begon al toen je als baby de zorg van je moeder opeiste of bij verdriet troost in haar armen zocht.
- Hoewel je al jaren je man probeert te laten zien hoe belangrijk jullie vrije weekends zijn, heeft hij stelselmatig de weekends met allerlei activiteiten ingepland. Hoe komt dat toch? Waarom luistert je man niet naar je en worden jouw behoeften niet ernstig genomen?
Het is belangrijk dat je invloed hebt Invloed hebben begon al toen je als baby de zorg van je moeder opeiste of bij verdriet troost in haar armen zocht. Later kreeg je invloed door gezien te worden op school: was het niet vanwege je prestaties dan maar vanwege wangedrag. Invloed kreeg je ook door Wegwijzer 25
Geloof is de kracht die je helpt om het beste uit anderen te halen en mensen de juiste weg op te leiden.
erkenning. Het compliment van de schooljuffrouw of de waardering van je vader als je een karweitje voor hem had gedaan. Richtte de invloed in de lagere schoolleeftijd zich op de erkenning van volwassenen, in de middelbare schoolleeftijd ging het om die van leeftijdgenoten: indruk maken, desnoods door bluf, sterke verhalen of riskant gedrag. Later in je volwassen leven verwierf je invloed door diploma’s, charme, overtuigingskracht of hard werken. In welke leeftijdsfase dan ook, invloed had je nodig om je geliefd of van waarde te voelen. Als je echter in je jeugd al moeite had om deze vorm van aandacht te verwerven, gaat het je later ook parten spelen.
Iedereen verdient invloed Je waarde ligt echter niet in wat je gepresteerd hebt of hoe je jezelf weet te presenteren. Nee,
je waarde ligt in je geboorte: Toen betrad een uniek wezen met unieke talenten en een even unieke bestemming de planeet aarde. De waarde is je meegegeven door je Schepper. Als je dan niet tot je recht komt, je betekenis niet gaat ervaren, word je tekortgedaan. Daarom is het de taak van ouders en leerkrachten om kinderen zo vroeg mogelijk al te bevestigen en hen uit te nodigen om zichzelf te worden maar vooral dat ze in alles, wat ze ook goed of fout doen, toch graag gezien zijn.
Sterke invloed uitoefenen, hoe doe je dat? zend één boodschap uit Hoewel je het vaak zelf niet in de gaten hebt, zend je ongemerkt verschillende boodschappen tegelijk uit. Je wilt bijvoorbeeld graag een diploma behalen maar je klaagt dat de studie zo zwaar is. Je wil wel graag die film zien, maar als de anderen iets anders wil zien, protesteer je niet. Je wilt naar dat bijzondere concert, maar je camoufleert je wens met bescheidenheid. Je wilt graag promotie maar je zet door faalangst niet alles op alles om dit te verkrijgen. Het zijn die dubbele signalen die het je omgeving vaak moeilijk maken. De meeste mensen reageren nu eenmaal sterk op getoonde verlangens. Niet altijd omdat ze dit de ander graag gunnen, maar omdat het duidelijk is.
26 Wegwijzer
Waar richt je je focus op Focussen is eigenlijk dat je het geheel even loslaat en je je fixeert op een detail. Meestal lukt je dat goed. Als je op je werk bent, concentreer je je op je taak en vergeet even de problemen die je die morgen met de auto had. Maar bij het nemen van beslissingen proberen we soms zoveel factoren in het oog te houden dat we besluiteloos worden. Je wilt bijvoorbeeld bij de keuze voor een job rekening houden met wat je aankunt, de wensen van je partner, familie, kerk en de wil van God. Maar je probeert ook nog alle gevolgen die het lukken of mislukken van deze baan met zich meebrengen in te schatten. En hoewel deze afwegingen niet slecht zijn, zul je toch een bepaalde rangorde in je prioriteiten moeten aanbrengen. Als je elke factor hetzelfde gewicht toekent kom je nooit tot een beslissing. Focussen is vooral je verbeelding gebruiken en je richten op wat er nog niet is, maar je wel verlangt en daardoor mogelijk lijkt.
Neem initiatief Als het leven niet meezit of het je dag niet is, heb je het recht om te klagen. En als je een goede vriend(in) hebt die je dan begrijpt is dat een geweldige troost, maar dat brengt daarom nog geen verandering. Beperk daarom de tijd dat je je gekwetst of beledigd voelt en neem daarna initiatief. Zoals een speler na het herstel van een
blessure zo snel mogelijk weer het veld op wil.
welke wijze jij anderen wilt laten groeien in hun kracht.
Wat zijn je motieven
Helpt het geloof je daarbij?
Uit pijn en teleurstelling kun je natuurlijk ook op een verkeerde manier invloed willen hebben. Je kunt macht inzetten om anderen onder controle te krijgen of je medemensen manipuleren zodat jij je zin krijgt. Dat is echter een manier van invloed die uiteindelijk jezelf ruïneert en je niet dichter bij je bestemming brengt. Gezonde invloed heeft te maken met de unieke boodschap van hoop die jij de mensheid te bieden hebt. Juist om iets voor anderen te kunnen betekenen dien je invloed te kennen. Daarom, ontdek wat je missie is, je verlangen en op
Al in het begin van de bijbel wordt er van de mensen gezegd dat zij gemaakt zijn om te heersen. Vandaag zouden we zeggen: om invloed te hebben. Paulus zegt zelfs dat we mogen heersen als koningen. Het idee dat christenen altijd bescheiden, nederige mensen moeten zijn die zichzelf voortdurend moeten verloochenen heeft geen bijbelse grond. Natuurlijk is er lijden en zijn er weerstanden, maar dat mag je nooit ontmoedigen. Natuurlijk moet je ook oog hebben voor de belangen van anderen maar het mag nooit ten koste gaan van je
eigen levenstaak1. In de Bijbel worden mensen als Mozes, Jozua en Gideon uitgedaagd om taken op zich te nemen waar ze eerst voor terugschrokken omdat ze het gevoel hadden dat deze boven hun macht gingen. Deze twijfel en onzekerheid wordt echter nergens geroemd. Integendeel, Jezus verwijt zijn discipelen hun ongeloof. Geloof is de kracht die je helpt om het beste uit anderen te halen en mensen de juiste weg op te leiden. Juist door krachtige invloed uit te oefenen scheppen we helderheid waardoor anderen licht ontvangen in hun duistere situatie. Gerrit Houtman
Genk: Gent: Kortrijk: Genk:Genk: Kortrijk: Kortrijk:345 Vennestraat Grotesteenweg-Noord 15 Meenses 3600 Genk Vennestraat 345 345 Zwijnaarde 8500 Kor Grotesteenweg-Noord Grotesteenweg-Noord 15 15 9052Vennestraat Meensestraat Meensestraat 79 79 089 30 58 86 09 220 17 02 3600 3600 GenkGenk 9052 9052 Zwijnaarde Zwijnaarde 8500 8500 Kortrijk Kortrijk genk@hetgoedeboek.be gent@hetgoedeboek.be 089 30 089 5830 8658 86 09 220 0917 220 0217 02 056 35 056 7835 9978 99 kortrijk (Esméralda Vermeesch + (William en Lyssa Bode) genk@hetgoedeboek.be genk@hetgoedeboek.be gent@hetgoedeboek.be gent@hetgoedeboek.be (J kortrijk@hetgoedeboek.be kortrijk@hetgoedeboek.be Chris Desmet team) (Esméralda (Esméralda Vermeesch Vermeesch + + (William (William en Lyssa en+ Lyssa Bode)Bode) (Jona(Jona & Sara & Govaert) Sara Govaert) Chris Chris Desmet Desmet + team) + team)
Gent:Gent:
webshop: Leuven: Genk: Kortrijk: webshop: webshop: Leuven: Leuven: Vennestraat 345 Tervuursesteenweg 192 hetgoedeboek.be Grotesteenweg-Noord 15 Meensestraat 79 3600 3001 Heverlee Tervuursesteenweg 192 Genk 192 9052 Zwijnaarde Tervuursesteenweg 8500 Kortrijk hetgoedeboek.be hetgoedeboek.be 089 30 58 86 09 220 17 02 016 25 93 83 3001 3001 Heverlee Heverlee 056 35 78 99 genk@hetgoedeboek.be gent@hetgoedeboek.be 016 25 016 93 25 8393 83 leuven@hetgoedeboek.be kortrijk@hetgoedeboek.be (Esméralda Vermeesch + (William en Lyssa Bode) (Marcel Casier & team) (Jona & Sara Govaert) leuven@hetgoedeboek.be leuven@hetgoedeboek.be Chris Desmet +(Marcel team)(Marcel Casier Casier & team) & team)
Gent:
Leuven:
webshop:
Tervuursesteenweg 192 hetgoedeboek.be 3001 Heverlee 016 25 93 83 leuven@hetgoedeboek.be (Marcel Casier & team) 1 Bijbel, boek Filipenzen 2:3,4
Wegwijzer 27
Politiek
Hoe kiezen wij?
Buitenkant van het Europees Parlement in Straatsburg
Wij zijn trots op de democratie. 95% van de Vlamingen vindt het een goed idee.1 Toch is minder dan 2/3 tevreden over de ontwikkelingen in onze democratie en denkt slechts 4 op de 10 dat onze regering goed functioneert. Minder dan 1/3 van de Vlamingen heeft vertrouwen in politieke partijen. Dit patroon zien we in feite in de hele EU, hoewel de cijfers variëren per land. Kort gezegd: we houden van het idee van democratie, maar over politici zijn we minder tevreden. Nu moet ik zeggen dat ik twintig jaar lang actief ben geweest in media en politiek in Groot-Brittannië. (Anti-Brexit, als je dat vraagt.) Ik kreeg elke dag te maken met mensen die vonden dat democratie op zich fantastisch is, maar wordt verpest door politici. Een vraag die vaak aan mij werd gesteld - en nu soms nog, hoewel ik nu in Vlaanderen woon - is: ‘hoe moeten we stemmen?’ De vraag is niet zozeer ‘op wie moet ik stemmen?’ maar ‘op welke manier moet ik kiezen op wie ik stem?’ Ik ben ooit eens uitgenodigd om daarover uitleg te geven in een radioprogramma van de BBC, voor een verkiezing waarin mijn partij geen kandidaat had voorgedragen. De vraag was: 1 Atlas of European Values, cijfers voor 2008.
‘als we niet op jullie kunnen stemmen, op wie moeten we dan stemmen?’ Het antwoord zocht ik niet op in een partijmanifest of op een website waar politieke partijen met elkaar worden vergeleken. Het antwoord op de vraag hoe je moet stemmen is niet nieuw. Het is oud: ik kijk in het boek Spreuken in de Hebreeuwse Bijbel.
Goede heersers maken het volk gelukkig, maar slechte heersers maken het volk ongelukkig.
Nu zegt u misschien: “In die tijd was er nog geen democratie; hoe kan iets dat 2500 jaar geleden is geschreven vandaag nog relevant zijn?” Toegegeven, er was toen geen democratie, maar er waren wel politici. Systemen veranderen, maar de aard van de mens verandert niet. Laten we beginnen met deze spreuk: “Goede heersers maken het volk gelukkig, maar slechte heersers maken het volk ongelukkig.”2 Dat klinkt heel simpel, maar in feite is dit het tegengestelde van de manier waarop de meeste mensen in een verkiezingsperiode kiezen tussen de verschillende partijen. In de voorbije vijftig jaar hebben politieke partijen in de hele Westerse wereld gezegd: “stem op ons, wij gaan meer voor jullie doen”. Maar in deze spreuk worden we geadviseerd om te kiezen op basis van karakter, niet van 2 Bijbel, boek Spreuken 29 vs 2 Wegwijzer 29
Uiteindelijk moet iedereen verantwoording afleggen voor wat hij heeft gezegd en gedaan, maar ook voor datgene waartoe hij anderen heeft aangezet.
beloftes. Ik kan bevestigen dat dit goed advies is. Ik heb allerlei beloftes horen maken. Maar als goede mensen worden verkozen, doen ze goede dingen. Wanneer slechte mensen worden verkozen, doen ze slechte dingen, zelfs als ze hun beloftes nakomen. Wat denkt u hiervan: “Spotters doen een stad ontvlammen, maar wijzen wenden de toorn af.”3 Ik heb veel politici gezien die de spot dreven met andere politici, en ik heb ruziemakers gezien die de mensen aanspoorden om zich op te winden over inflatie, immigratie, belastingen
en criminaliteit. Politici weten dat boze mensen gemakkelijk kunnen worden gemanipuleerd. Maar in het boek Spreuken staat: “wijzen wenden de toorn af”. Als we kijken naar grote leiders in het verleden, dan waren dat vaak vredestichters. Iedereen kan volkswoede aanwakkeren. Vrede stichten is moeilijker. Hier is nog een spreuk: “Hebt u iemand gezien die overhaast is met zijn woorden? Voor een dwaas is er meer hoop dan voor hem.”4 Ik heb dit heel vaak waargenomen. Veel politieke carrières zijn gestrand doordat iemand een vraag beantwoordde zonder hem te begrijpen, of doordat iemand
3 Bijbel, boek Spreuken 29 vs 8
4 Bijbel, boek Spreuken 29 s 20
30 Wegwijzer
niet de feiten opzocht maar zomaar iets zei. Journalisten zijn goed in het aan de praat krijgen van politici, en veel politici zijn bereid om allerlei dingen te zeggen zodat ze toch maar op tv, radio of in de krant komen. “Een man die onrecht doet, is een gruwel voor rechtvaardigen, maar wie oprecht van weg is, is een gruwel voor een goddeloze.”5 Dit lijkt een vreemde uitspraak. Waarom zou je een gruwel hebben aan iemand die oprecht is? Is dit een vergissing? Nee, deze spreuk toont heel veel inzicht. Niet alle politici zijn corrupt – bij lange na niet – maar sommige wel. Wanneer iemand het gezegde ‘het doel heiligt de middelen’ als uitgangspunt neemt en vindt dat zijn politieke succes alle middelen ‘heiligt’, dan gaat die persoon zich omringen met mensen die hem in die denkwijze steunen. Een andere spreuk is: “Als een heerser luistert naar leugens, worden ook zijn dienaren onbetrouwbaar.” Ik wil niet wijzen naar één bepaalde plaats in de huidige wereld, maar als partijen en politici hun eigen nepnieuws gaan geloven, verliezen ze snel hun greep op de werkelijkheid. Er zijn regeringen en zelfs hele landen ten val gekomen doordat leiders zich hadden omringd met mensen die hen 5 Bijbel, boek Spreuken 29 vs 27
vertelden wat zij wilden horen. Nog twee spreuken: “Als er slechte leiders zijn, komt er steeds meer misdaad. Maar die leiders zullen gestraft worden, en dan zijn goede mensen blij.” En “Velen zoeken de gunst van een heerser, maar alleen bij de HEER vindt een mens zijn recht.” Eén van de basislessen in de politiek is: ‘bijna alle politieke carrières hebben een verdrietige afloop’. In de loop van de geschiedenis zijn allerlei slechte mensen hoog opgeklommen. Sommigen bleven aan de macht totdat ze ten val kwamen, zoals Ceausescu in Roemenië. Anderen verloren langzamerhand hun macht en werden vergeten. Uiteindelijk moet iedereen verantwoording afleggen voor wat hij heeft gezegd en gedaan, maar ook voor datgene waartoe hij anderen heeft aangezet. Alle spreuken die ik heb geciteerd komen uit het bijbelboek Spreuken. Nu zou je kunnen zeggen dat dit soort wijsheid in allerlei oude boeken te vinden is. Daar ben ik het tot op zekere hoogte mee eens. De Kunst van het Oorlogvoeren door Sun Tzu wordt nu nog gelezen door schrijvers van zakelijke strategieën. Een bekende uitspraak van Sun Tzu is: “De beste strategie voor succes is niet het winnen van duizend oorlogen, maar het winnen zonder strijd.” Daar zou je
een mooie motivatieposter van kunnen maken. Maar het boek Spreuken in de Bijbel gaat veel dieper dan Clauswicz, Machiavelli, Sun Tzu, of Arrianus’ boek de Tocht van Alexander. De Bijbel legt het hart van het menselijk probleem bloot. Een groot deel van de leer van Sun Tzu is nu hopeloos uit de tijd. Maar als ik me afvraag op wie ik moet stemmen of hoe ik een beslissing moet nemen, ga ik nog altijd naar het bijbelboek Spreuken - en naar de rest van de Bijbel. Het is werkelijk een uniek boek. Martin Turner was een van de medeoprichters van ‘Christians in Politics’ in Groot-Brittannië. Hij woont nu in Zaventem en werkt voor Operatie Mobilisatie vzw.
Colofon... Evangelische Volwassenen Werking vzw afd. Wegwijzer Coördinatie: Yvan Thomas, Stationstraat, 34 8900 Ieper. Mail:
info@weg-wijzer.net
Bestel: bestel@weg-wijzer.net Web: www.weg-wijzer.net Redactie:
Erik D'Joos, Johan Leroy, Yvan Thomas, Martin Turner, Ann Van der Flaas, Don Zeeman.
Correctie: Peter Vermeersch Eindcorrectie: Marijke Verbrigghe Vormgeving: Jehtron Wervik © Overname van artikelen is mogelijk, mits voorafgaande toestemming van de uitgever.
Wegwijzer 31
De woorden zijn als een medicijn voor de ziel. Het heeft de kracht om je leven te veranderen, omdat er leven in het Woord is! Vriendelijk aangeboden door:
V.U.: Vianova - BEZ - Evangelische Volwassenen Werking vzw - Romboutsstraat 7 - 1932 Zaventem
De Bijbel is geen gewoon boek.
