wegwijzer
De Bijbel onbegrijpelijk ?
Veelzeggende gebaren …
Blaise Pascal
Hoe de bijbel interpreteren?
wegwijzer
4 8
12
Blaise Pascal
6
Ongeremde kinderpraat
8
Lam van God
10 Hoe de bijbel interpreteren?
20 Traag
k a a m p o in 22 Veelzeggende gebaren … 28 Tunesië
20
24
4
14 Willem Côme
11
16
31 Mediatheek 19 Tiramusu
6 Colofon
28
Wegwijzer
is een eigentijds driemaandelijks blad. Het weerspiegelt de diepere thema’s die de maatschappij boeien en daagt de lezer uit om zelf na te denken. Het blad is een uitgave van de evangelische kerk. De evangelische christenen vormen een groeiende groep van gelovigen voor wie het evangelie centraal staat. Met de Bijbel als basis voor alle facetten van het leven, willen ze zich zowel in de kerk als in de maatschappij inzetten voor de medemens. Meer informatie op
www.weg-wijzer.net
www.eavlaanderen.be
Editoriaal
k a a m p o in D
Be
Dam dolore ni alicae ni officit ibusand animusape es natis sam facerunt verist ulpa simus incid magnihitibus ex eaque pratio et ium volupta epratecerit am facea quam, volo bla qui aut laut volupta es ex excerem. Sollorehent et accus sunt, simolorae pera volorpor atemos sitae ni dicidus reprem. Iquatem quoditia derionsequo omnis dolupta ereperiorae veruptatque sinvenis ut quia pa quae volorempe dolupta tassit, to beariscimet aut labo. Uresti con reici ut verum rerunt lam facearc hiliqua eremos sum netumquam, omniatibusam ra doluptasit ipsunt et moditiis nonsequo int venis as enis que voluptatur magnis ipis am quid untion nim corpor magnate mperita spient.
as experum int am, invenih iciendi tem sequo omnis cor res reptae solorporum dolupta consequat.
Solupta volestiis aut pla vel int latem ius dolorpo restiat iuntiae. Itaerspero il id ut qui reprepe eum ius solut aut estem quiaspellam arum enis esto incium estia dolorest, isqui te vita sunt hitiis si ad earchil il moluptatur susant.
Tio est rerrovit mossitium accum etust, veleste mquam, te poresti quo velicimus et ero quia quid magnihi llanit, vellandi utem volorero velicia nonsequam hitiation cum, sitas nate idest quate il imiligenis anda cus, te volupta menducia quidempe voles derion et illorum ellacep remquas mostrum audi imus voluptas ad que nihitatibus pra apit ut quae cus mo magnis essit et maxima il exercipsanto doluptate consequi omnis modi dit, officius mi, ut evellen dignam quam quo volesto to vere eum doloruptam, sumqui culpa nectur aut voles ius duscit pe es sum es simoluptatur sequaestis dolum re cuscit diora atent eos evelibus.
k a a m p o in Menti dellabo ribusciti occuptas endae plab iumquia et hicipita cone inus am iunde sa sequam, se de nectem volo idunt pre, officae voluptaturem consed qui aut vel magnatur? Et aut laccate saepedi orepedi tasperi rem deni qui simi, nusant eumqui am fugitatus ma quiamus ma doluptatem quis et ut pos ulpa quamus
Andae nonsequ aspelibeatur reperum voluptatia corum laccus et que commoluptam fugia dus dolorro vitat.
Erik D'Joos
Wegwijzer 3
Wetenschap
Blaise Pascal Een wiskundig genie dat bewees dat ‘niets’ bestaat en die ‘Iets’ vond dat de Grote Leegte kan vullen.
k a a m p o in Mechanische rekenmachine
k a a m p o in
Hij leende zijn naam aan een SI-eenheid (druk), een programmeertaal, een natuurkundige wet, een wiskundemethode en een statistische redenering. Maar Blaise Pascal staat vooral bekend om twee dingen: de ontdekking van het vacuüm en zijn argument dat er een geestelijk vacuüm in het hart van de mens zit.
Blaise Pascal werd in Frankrijk geboren in 1623. Als kind was hij al geniaal en hij werkte aan een rekenmachine toen hij nog een tiener was. In drie jaar tijd werkte hij aan vijftig verschillende prototypes. Later bouwde hij 20 volledige machines. Zo werd hij één van de twee uitvinders van de mechanische calculator. Tegenwoordig maakt niemand meer gebruik van mechanische rekenmachines. Maar de door Pascal ontwikkelde principes worden nog steeds in computerprogramma’s gebruikt.
en waarschijnlijkheidsleer wel voldoende zijn geweest. Maar Pascal werd wellicht nog het beroemdst om zijn kennis over druk. De wetenschap die Aristoteles had nagelaten, leerde dat een vacuüm in de echte wereld niet kan bestaan. Want er kan niet iets zijn dat tegelijkertijd niets is. Pascal geloofde dat absolute leegte wel degelijk mogelijk is. In die tijd werd Aristoteles echter nog altijd beschouwd als een wetenschappelijke autoriteit. Er was één experiment dat iets opleverde dat verdacht veel op een vacuüm leek. Maar de wetenschappers van toen waren ervan overtuigd dat dit werd veroorzaakt door het verschijnen (en verdwijnen) van een onbekende stof. Daar kon heel lang over worden doorgefilosofeerd. Maar Pascal stelde een experiment op waarbij een prototype barometer een berg werd opgedragen om metingen mee te verrichten. Omdat hij zelf te ziek was, haalde hij zijn schoonbroer over om het experiment voor hem uit te voeren. Het experiment slaagde. Later demonstreerde Pascal zelf het vacuüm door met een barometer een Parijse kerktoren te beklimmen.
Blaise Pascal staat vooral bekend om twee dingen: de ontdekking van het vacuüm en zijn argument dat er een geestelijk vacuüm in het hart van de mens zit.
k a a m p o in Pascal schreef over meetkunde en zijn werk aan de waarschijnlijkheidsleer vormde de basis voor de moderne economische en sociale wetenschappen. Voor de meeste mensen zouden belangrijke ontdekkingen op de gebieden van rekenkunde, meetkunde
Wegwijzer 5
“In het hart van ieder mens zit een leegte die alleen door God kan worden gevuld.”
Naast zijn bijdragen aan de wiskunde, rekenkunde en fysica, staat Blaise Pascal ook algemeen bekend om zijn geschriften. Hij werd een toegewijd Christen in 1654, na een eerdere religieuze ervaring in 1646. Hij was aanhanger van het ‘Jansenisme’, een verrassend moderne leer die op het raakvlak van katholicisme en protestantisme ligt.
Pascal toonde als eerste aan dat er een luchtledigheid kan bestaan in de fysieke wereld. Hij was ervan overtuigd dat in het mensenleven een ander soort leegte bestaat. Tot aan zijn dood hield hij vol dat het verlangen naar menselijk geluk, de leegte die we tevergeefs proberen op te vullen met allerlei geneugten, alleen kan worden gevuld door de Schepper.
k a a m p o in
Zijn tegenstanders waren niet overtuigd. Zij hielden hardnekkig vol dat Aristoteles gelijk moest hebben. Daarom formuleerde Pascal een principe dat nu nog algemeen in de wetenschap wordt toegepast: één tegenvoorbeeld (mits herhaalbaar) is voldoende om een theorie te ontkrachten.
Zijn boek ‘Pensées’, geschreven na zijn bekering, werd een internationale bestseller. Hij bleef schrijven tot vlak voor zijn overlijden. Zijn laatste prestatie was de oprichting van de eerste lijndienst ter wereld. Een vaste route voor koetsen met veel zitplaatsen in Parijs. Eén van Pascals uitspraken die overal ter wereld wordt aangehaald, wordt meestal als volgt vertaald: “In het hart van ieder mens zit een leegte die alleen door God kan worden gevuld.” Een preciezere vertaling zou zijn: “de oneindige leegheid kan enkel worden gevuld door iets oneindigs en onveranderlijks, namelijk God.”
6 Wegwijzer
Colofon...
Evangelische Volwassenen Werking vzw afd. Wegwijzer Coördinatie: Yvan Thomas, Stationstraat, 34 8900 Ieper. Mail:
info@weg-wijzer.net
Bestel: bestel@weg-wijzer.net Web: www.weg-wijzer.net Redactie:
Erik D'Joos, Johan Leroy, Yvan Thomas, Martin Turner, Ann Van der Flaas, Don Zeeman.
Correctie: Peter Vermeersch Eindcorrectie: Marijke Verbrigghe
Vormgeving: Jehtron Wervik
© Overname van artikelen is mogelijk, mits voorafgaande toestemming van de uitgever.
Reacties kunnen via mail ons toegstuurd worden naar info@weg-wijzer.net
Dagboek
Ongeremde kinderpraat
Fluohesje: check! Helm: check! Fietsslot: Check! Rugzak met drinkfles, fruit, muziekboeken en gsm-nummer van mama (want je weet maar nooit!): Check! Daar gaat hij dan, onze oudste zoon, alleen. Hij fietst naar de muziekschool; twee dorpen en 5 eindeloze kilometers verder. Dit langs een baan waar de onwaarschijnlijke snelheid van 70km/u toegestaan is en die grotendeels door donkere bossen loopt. Oké, oké, oké… ik dramatiseer. We hebben de weg sinds het begin van het schooljaar samen geoefend. En er is bijna de hele weg een goed onderhouden fietspad. En er is een diepe gracht die het fietspad van die snelheidsbaan scheidt. Toch ben ik blij als hij 2 uur later bezweet de oprit opdraait op zijn fiets.
Sinds hij naar de kleuterschool gaat, is het enige wat hij doet, iets wat hij zélf doet. Je kan het je al voorstellen: ochtendspits ten huize De Laet. Er valt een volle mok met melk (natuurlijk, lege mokken vallen niet bij ons), eentje heeft een ongelukje gehad ’s nachts en de turnpantoffels blijken spoorloos.
Loslaten noemt dat dan, en vertrouwen: vertrouwen in jezelf als ouder - we deden alle voorbereidingen die mogelijk waren - en vertrouwen in je zoon. Hij is 9 jaar en kan echt wel fietsen en het verkeer inschatten. Maar het meest geruststellende: vertrouwen in God. Hij heeft de uiteindelijke regie van ons leven in Zijn handen, dus ook van die gevaarlijke, angstige tocht naar de muziekschool.
Maar hé, Juda gaat zélf zijn sokken aandoen, tegen een tergend traag tempo. Idem voor de schoenen. Idem voor de jas. Hij zal ook zélf zijn boekentas inladen, zélf zijn boekentas op de rug dragen tot aan de auto, de volle 10 meter! Oja, nog iets dat ze op school leren ‘Ik moet handjes wassen… met zeep!’. Ook na elke druppel pipi die onze nog niet helemaal zindelijke kleuter doet.
Ondertussen vecht de kleinste ook om losgelaten te worden.
Het contrast kan niet groter zijn met de avondspits aan de
schoolpoort. Onze o zo zelfbewuste en zelfstandige kleuter steekt zijn boekentasje naar mij uit met de vraag: ‘Mama boekentasje dragen?’, gevolgd door uitgestoken armpjes naar omhoog ‘Mama mij ook dragen?’… Oef, hij is mama nog niet ontgroeid.
k a a m p o in
Soms kunnen we na een dag zo moegestreden zijn van alles zélf te willen doen. Op onze manier, want wij weten natuurlijk wat de beste manier is. Teleurstellend als dan uiteindelijk blijkt dat we op die dag toch niet alles onder controle gehad hebben. We hadden nog zo’n goed schema opgesteld, alles tot in de puntjes voorbereid, niks kon er misgaan. En toch… wat heerlijk om dan even naar de Vader te gaan en te vragen: ‘Papa’, wil je mij ook helpen?’… Ann Van der Flaas, jongensmama
Wegwijzer 7
Kunst
Het Lam van God het schilderij van Jan van Eyck
k a a m p o in
Context en geschiedenis
Ik neem u mee naar het Brugge van 600 jaar geleden. In deze tijd was het een welvarende stad met een bloeiende economie. Het is in de geschiedenis een terugkerend fenomeen: als er welvaart is, investeren mensen in kunst. Dit gebeurde rond 1400 ook in Brugge. Deze stad was daarom een goede plek voor kunstenaars om er te wonen en werken, zoals de schilder Jan van Eyck. In de wereld van de schilderkunst vond er op dat moment een grote verandering plaats door het gebruik van olieverf. Jan van Eyck is één van de eerste schilders geweest die hiermee
schilderde. Door het gebruik van olieverf openden er zich plots heel wat perspectieven voor de schilders.
Met Jan van Eyck begon de periode van de ‘Vlaamse Primitieven’. Er is niets primitiefs aan deze schilderijen maar ze worden zo genoemd omdat zij probeerden om mensen, planten en huisinrichtingen zo realistisch mogelijk weer te geven door gebruik van olieverf. Jan van Eyck was hier een ware meester in en had een enorm goed oog voor details. Als je nu oog in oog komt te staan met één van zijn schilderijen is het bijna niet te geloven dat de meeste van deze werken al 600
jaar oud zijn. Voor mij is hij de beste schilder ooit die deze wereld heeft voortgebracht. In dit artikel wil ik inzoomen op één van de werken van Jan van Eyck: het wereldberoemde ‘Lam van God’. Dit werk hangt in de St Baafskathedraal in Gent. De vorm van dit schilderij wordt een triptiek of retabel genoemd. Een triptiek bestaat uit verschillende kleine schilderijen. In het midden is een uitbeelding, met aan weerszijde twee zijluiken, die samen het middelste schilderij kunnen toesluiten. Bij het ‘Lam van God’ zie je als het gesloten is, twaalf kleinere schilderijen. Op twee van deze schilderijen zijn de schenkers van het ‘Lam van
k a a m p o in
TIP: Jan van Eyck-jaar in Gent in 2020 God’ uitgebeeld. Als het triptiek geopend wordt zijn er eveneens twaalf schilderijen te zien. Op de bovenste rij schilderijen zijn o.a. Adam en Eva, musicerende engelen, Maria, Johannes de Doper en God de Vader (of Jezus als Koning) uitgebeeld. Op de onderste rij schilderijen is het Lam van God uitgebeeld met daarom heen groepen mensen die voor het Lam buigen, zoals de profeten, de koningen uit het Oude Testament, de Apostelen, heiligen en mensen uit de tijd van Jan van Eyck.
Het triptiek heeft vele avonturen overleeft zoals de beeldenstorm in 1566, een brand, oorlogen en verhuizingen. In de afgelopen eeuwen zijn delen van elkaar verwijderd geweest. Maar in het begin van de twintigste eeuw werden ze opnieuw bij elkaar gebracht. Een stuk uit het triptiek is in 1934 gestolen en tot nu toe niet teruggevonden. De rest van de 11 onderdelen zijn tot in de 21e eeuw bewaard gebleven. En dit is uniek voor een triptiek van zo’n grote omvang. Dat al deze stukken bewaard zijn gebleven gedurende 600 jaar vertelt ook iets over de unieke kwaliteit die in de loop van de eeuwen door mensen is gezien en erkend.
leeft, maar tegelijk is geslacht. In Openbaringen wordt beschreven dat mensen van over de wereld en alle andere schepselen neerbuigen neer voor dit Lam van God en ze geven Hem alle lof en eer die Hij toekomt. Op het triptiek staat Het Lam van God op een altaarstuk, waar in de katholieke traditie de priester de heilige communie uitvoert. Het bloed van het Lam loopt in de wijnbeker, waar mensen tijdens het avondmaal/communie uit drinken. Daarom gedenken mensen ook dat Jezus zijn bloed heeft gegeven om te betalen voor de zonde van de mensheid. Verder is er op het triptiek, voor het Lam van God, een fontein te zien. Deze verwijst naar de fontein van het leven, die genoemd wordt in Openbaringen 22.
Ik geloof
dat God dit schilderij
gespaard heeft om mensen te laten zien dat
de echte hoop
te vinden is in Jezus alleen.
voor de zonde, maar die ook is opgestaan. Dit schilderij heeft de tijd overleefd en doorstaan en vertelt de boodschap waar het in het leven echt om gaat: wij wachten op een toekomst waar Jezus Koning zal zijn en alle schepselen voor Hem zullen neerbuigen. In dit schilderij is een boodschap van de echte hoop verborgen.
k a a m p o in Bijbelse context
Het Lam van God is het centrale punt in het triptiek. Het is een visioen uit Openbaringen 5 waar een beschrijving wordt gegeven van een Lam, dat
Wat heeft dit schilderij ons te zeggen?
In de vele katholieke kerken in België zijn uitbeeldingen te vinden waar Jezus aan het kruis hangt. In de afgelopen eeuwen lag hier de nadruk op. Maar wij weten dat Jezus gestorven is maar ook opgestaan. Het Lam van God beeldt Jezus uit, staande als geslacht maar ook levend. De thematiek en de wijze waarop dit Lam is uitgebeeld op dit schilderij is uniek. Ik ken geen ander schilderij dat dit thema op deze wijze uitbeeldt. Het is trouwens een heel belangrijk thema want het gaat over Jezus, die stierf
Ik geloof dat God dit schilderij gespaard heeft om mensen in België of waar ook ter wereld te laten zien waar het leven in de toekomst echt om gaat en dat de echte hoop te vinden is in Jezus alleen. Martin Turner
Wegwijzer 9
Bijbel
Hoe moet je de Bijbel interpreteren?
k a a m p o in De moeder van één van de kinderen lag in het ziekenhuis, De godsdienstonderwijzer stelde voor dat ieder kind de beterschapskaart zou tekenen en er een Bijbeltekst zou bijzetten. Een jongen sloeg zijn Bijbel open en koos Mattheüs 5 vers 26: “Ik zeg u: gij zult daar voorzeker niet uitkomen voordat gij de laatste penning betaald hebt”. Uit Readers Digest
k a a m p o in
Heel vaak krijg ik opmerkingen te horen in de zin van: “De Bijbel kun je toch niet letterlijk nemen? Trouwens, er zijn zoveel interpretaties van de Bijbel; wie zegt dat de jouwe de juiste is?” Hoe moet je de Bijbel nu feitelijk interpreteren?
We moeten er allereerst op wijzen dat de uitspraak “Alles in de Bijbel moet letterlijk genomen worden” niet opgaat. Want er wordt heel wat beeldspraak in de Bijbel gebruikt. Maar tevens wil ik hierbij opmerken dat je je er evenmin van af kunt maken met de uitspraak “Alles in de Bijbel is beeldspraak”. In dat geval kom je voor heel wat moeilijkheden te staan. Johannes vermeldt in zijn evangelie (1) dat de wonderen van Jezus tot doel hadden Hem te openbaren als de Zoon van God. Als dit geen echte wonderen waren, dan zou ieder mens wel kunnen beweren dat hij God is (2).
- ofwel overduidelijk uit de context. Als Jezus zegt dat Hij ‘de wijnstok’ is, dan weten we dat dit niet letterlijk bedoeld kan zijn. Als Hij van zichzelf zegt dat Hij ‘de Deur tot de schaapskooi’ is, dan kan het allesbehalve om een letterlijke deur gaan. Het is duidelijk beeldspraak.
- ofwel uitgelegd. Toen Jezus vertelde dat Hij ‘het Brood des levens’ was (4), begrepen de joden Hem niet en dachten dat Hij werkelijk brood was dat ze konden opeten. Jezus maakte echter duidelijk dat het om beeldspraak ging, om brood dat hun geestelijke honger kon stillen.
De stelling:
’Alles in de Bijbel moet letterlijk genomen worden’ gaat niet altijd op, net als de stelling: ‘Alles in de Bijbel is beeldspraak’.
- ofwel duidelijk door vergelijking met andere passages (5).
k a a m p o in Paulus zette zich af tegen enkele dwaalleraars. Die begonnen te verkondigen dat Jezus niet letterlijk uit de dood opgestaan was, maar wel geestelijk (3). Was Paulus dan gek geworden of sprak hij de waarheid? Wanneer het in de Bijbel gaat om beeldspraak, dan wordt die: - ofwel aangekondigd. Denk aan de gelijkenis van de zaaier (Bijbelboek Mattheüs, 13 verzen 3,53).
Prof. Guy Vleugel, die vaak met dergelijke vragen wordt geconfronteerd, vertelde het volgende: “Men werpt wel eens op dat de Bijbel geschreven is voor oosterlingen. Die zijn wel veel meer vertrouwd met beeldspraak dan de zakelijke westerling. Zij voelen instinctief aan wat bedoeld wordt. De Bijbelschrijvers, ook oosterlingen, schrijven in onvertaalde beeldspraak. Zo vormen de zogezegde gebeurtenissen, die ze verhalen, slechts de verpakking van een hogere of diepere waarheid. De Bijbel is waar, maar niet echt gebeurd. Toch kan dit niet opgaan. Tal van passages tonen aan dat dit bezwaar on-
Wegwijzer 11
De Bijbel voorziet zelf van richtlijnen hoe we de Bijbel moeten lezen en interpreteren.
gegrond is. De oosterlingen, die naar Jezus luisterden, gaven blijk van allesbehalve een instinctieve ‘feeling’ voor beeldspraak.” Het komt hier op neer: ze begrepen er geen snars van, zo goed waren ze vertrouwd met die beeldspraak (bv. Bijbelboek Mattheüs, 13 verzen 10-17).
Hoe moet je de Bijbel interpreteren?
Tenzij uit de context duidelijk blijkt dat het om beeldspraak gaat of dat er wordt vermeld dat het een gelijkenis, parabel, ... is.
k a a m p o in Iedereen komt tegenwoordig met zijn eigen interpretatie aandraven en iedereen beweert dat hij op de goeie manier aan interpretatie doet. Dit probleem ware al voor de helft opgelost, indien de Bijbel zelf richtlijnen zou geven hoe we de Bijbel moeten lezen en interpreteren. Wel, die richtlijnen zijn er...
In het Bijbelboek 2 Petrus (hfdstk. 1 verzen 19-21) staat dat we geen eigenmachtige uitlegging mogen geven aan de Bijbel. Wat houdt dit concreet in wat het Bijbellezen betreft?
1. Je mag nooit je eigen interpretatie geven.
Zoals reeds vroeger aangehaald, moet je de Bijbel zo letterlijk mogelijk nemen. 12 Wegwijzer
Een voorbeeld: In het Bijbelboek Zacharia 11 verzen 12-13 staat dat de Heer voor 30 zilverstukken zou verraden worden. Deze tekst is vanzelfsprekend letterlijk te nemen. Want er is geen enkele reden om hem niet letterlijk te nemen.
2. Je mag geen Bijbelvers of -gedeelte uit zijn context halen. De Bijbel kan een gevaarlijk boek zijn als we de verzen uit hun verband lezen. Want je kunt dan de Bijbel alles laten zeggen, zoals in het inleidend citaat. Daarom is het heel belangrijk om hem op de goede manier te lezen, d.i. in zijn context. Bijvoorbeeld: in het Bijbelboek Johannes 14 vs 28 zegt Jezus dat de Vader meer is dan Hijzelf. De Jehovah’s
k a a m p o in
Getuigen zeggen: “Zie je wel, Jezus is God niet, want God is meer dan Jezus”. Maar hogerop (Bijbelboek Johannes, 14 verzen 7-10) zegt Jezus dat Hij en de Vader gelijk zijn. Welke conclusie moet je dan trekken? Als je de uitspraak van de Jehovah’s Getuigen beaamt, verwaarloos je hogerop genoemde tekst en omgekeerd. De verklaring is heel eenvoudig. In Zijn menselijke gedaante was Jezus Christus veel beperkter dan de Vader; in die zin is de Vader meer (6).
Bijvoorbeeld: in het Bijbelboek Johannes, 1 vers 1 staat: “In den beginne was het Woord en het Woord was bij God en het Woord was God”. Wat is de betekenis van ‘het Woord’? Wat verder in vers 14 staat dat dit Woord vlees geworden is. Wie is er vlees geworden? Jezus Christus, m.a.w.: het Woord = Jezus. Nu kun je de vraag stellen: “Waarom is het allemaal zo ingewikkeld gemaakt; waarom staat er niet direct ‘Christus’?” Heel eenvoudig, omdat de schrijver er een bedoeling mee had. In het Bijbelboek Hebreeën, 1 verzen 1-4 lezen we dat God, na eerst door de profeten gesproken te hebben, nu voor het laatst door Zijn Zoon gesproken heeft. Jezus is het laatste Woord van God tot de mensheid. Als de mens dan nog niet wil luisteren en Zijn Weg om tot God te komen niet erkent, dan heeft God niks meer tot die persoon te zeggen. Daarom is de naam ‘Het Woord’ hier heel gepast.
symbolisch te maken. Het is telkens weer duidelijk dat heel wat mensen niet in de spiegel willen kijken wat hun innerlijke betreft. Het liefst zouden zij hun innerlijke verborgen houden, maar wat voor zin heeft dit?
Yvan Thomas
k a a m p o in
3. De Bijbel verklaart zichzelf.
De Bijbel legt zichzelf uit. Als iets onduidelijk is, kunnen we de oplossing vinden door andere gedeelten er op na te slaan. Met andere woorden: we moeten de Schrift met de Schrift vergelijken. Zoek dus over een bepaald onderwerp alle teksten op. Leg die naast elkaar en je weet wat de Schrift leert over dit onderwerp.
In de Bijbel worden de fundamentele dingen wél zo duidelijk voorgesteld dat er geen twijfel kan bestaan. Heel vaak blijkt dat mensen precies de radicale inhoud wat willen afzwakken, door hem
1 Bijbelboek Johannes hfdstk. 20 verzen 30-31 2 Zie de vraag “Je gelooft toch niet in wonderen?” bij “Maar de bijbel is toch in strijd met de wetenschap?” 3 Bijbelboek 2 Timoteüs 2: 17 verzen 18; Bijbelboek 1 Corinthiërs 15: 12 verzen 20 4 Johannes 6: 22 verzen 59 5 Straks volgt hiervan een voorbeeld. 6 Bekijk in dit opzicht het Bijbelboek Filippenzen hfdstk. 2 verzen 9-11. Jezus heeft zichzelf ‘ontledigd’ door een mensengedaante aan te nemen.
Wegwijzer 13
Levensverhaal
Willem CĂ´me Het levensverhaal
k a a m p o in
k a a m p o in
Roruptatque poreresto quatur? Qui corestibus maio voluptatia et quam iumquo ex esto dolore dolori reperum quos abore, coratem ut aut quatia doluptior aut voluptat.
Imagnis si doles maionseque sita inctatet quod untum qui officae rciaspe riatia inullautae nes ex endus mil ipsapietur? Qui bla sincti omniscitat ducit volupta tiostior rectur aut es porro qui corro ipiscium hillaut aut et recto de volorem quaeri is autempo remodig nitibusam, omnihit et aligenis dipsae nobit, est, offici nis magnien derionem asim ut rescietus. Nam lam ea dem am inciunti bla pore sit ut prerro ea erovide mporehe nitatur? Hil milis eatem doluptam harum cum nimagnitas ut dendis etur aperum necea volenisi odit, qui nonsed es core quid earibus aut ut aut ut aut ut perum fugit optam, cum voluptas poria plab id molutenti non plam elloreperat fugia sum fugitis aut acerchi cipsam volumquis illuptaquam sitatem peliquia volesci ligniatur sim fuga. Us quis aut que num ut eati optae ped untibuscius digenit offic tem im rem ilitasin et volent eum re quis suntum in ne et ad molutas simolest dolo eumque vid quuntis sequi ut rem rempore peliquatem fugiandit quunt asped quuntias a nihitia nimet lab ipitiam es sint officidunt, non pe as accum, corporehendi arionsero ium-
quia con nam aceptinus ipsanit quis nis exerferae
Ihit explit litibus cienihi liquaec estiorro ex eati rehenim porporrumqui resequi aliqui cus ulpa velestem aut amusda nis conest, utet rere labore, officat iatur, eos am comnimus dempore omnis remporem delis re que laborendias mod molora net peditium enda pere, assimporecus modis unt odi ullabo. Nemporecto quatemp eliquisquis ea natur, sum nis iducius, inimin exersped molupta speleculla volupta qui corest quam ipsant ariorit magnatius vel et ma experis iminulparum iniam que lic tem acculpa pror re porum am quiaect inulpa qui nos aut es magnimi nctatur, cusciis aut earum estium quiatem et quaecepel int verci nimet eos peri comnihitaquo incitii siminum sequi volent evellor sit officia con eos reris mo blabore reni ullit estio quam venda cum et is volore voluptatatis debis ut mi, simusciis enturep raeceatur rest, volupta eraturio. Ut magnis di temporeria conem. Cepratur? Udandem porupta veliam, sum atur autet faceatam desto dolenitionet as moloreictia aut maximi, iunti repudipidem fugiatur alibus sam la alissitiist quas et plab id quodi omniendam, nullorrovit, sa doluptae pore, inullit veliquam vendus, quam rente volore sum, nulparum et optat ped minctiis pernatur re sequidus eariatem repudae consent, omnis etur alique ius ut re repedior aboriam et amet mo inveliquosae etustis
Ik geloof
dat God dit schilderij
gespaard heeft om mensen te laten zien dat
de echte hoop
te vinden is in Jezus alleen.
k a a m p o in
Wegwijzer 15
Sed minimiliqui con et vid est, cor mil molest, corehen estrum laborum quos aut disque con con perum quam consequos dolesto tempos modi velibus ea aliquametur arum arume quae non proriam qui represt ibeatibus nulparum quibusa epratem pelitis adi quostruptas et volorepudam, quis ad molorio expe doloren imoless itiatis dolorem volupta tusciamus. Pernatiorro inveren ditist, sitatio reperum nobiscid mint. Tet rendit experibus et, quam enditia aut eum eatium volore imagnatem et rercid modis dic testrum repe sereptat essequa tiuntorerrum neturerio. Onsequo quodis aut que nonet estiur moluptat odigene pliquisquid quiate arum es sunt.
k a a m p o in Omni illique pa dolorep eritia plabore stiundebit omnieni hiliquibus nonsequi rereperibus, quid que nest licaborrorio te aut idi quis eate la dolumquas eos esto beriaes audicipsus aut officid untur?
Hendae pro comnim fugit alicipid molecep tatibus sum facerorecum num rest fugit porestio optur? Sin ratis moluptatus nimint inis acit molor aligenis magnit, untotaq uodignamene volut lacessum si beratemquiam ut ut eius doluta a comni doluptio omni tempers piciusam evelibus doluptum ut quo estet omnisciis utendelitia dolorem nestoribus, sapit, quae sitius explamus ma vellore rchilit, quos
16 Wegwijzer
k a a m p o in
Sed minimiliqui con et vid est, cor mil molest, corehen estrum laborum quos aut disque con con perum quam consequos dolesto tempos modi velibus ea aliquametur arum arume quae non proriam qui represt ibeatibus nulparum quibusa epratem pelitis adi quostruptas et volorepudam, quis ad molorio expe doloren imoless itiatis dolorem volupta tusciamus.
Pernatiorro inveren ditist, sitatio reperum nobiscid mint. Tet rendit experibus et, quam enditia aut eum eatium volore imagnatem et rercid modis dic testrum repe sereptat essequa tiuntorerrum neturerio. Onsequo quodis aut que nonet estiur moluptat odigene pliquisquid quiate arum es sunt.
ullecepratis evendip iscillab iur sinulla borepra velessitae es mosam re as dolest, sint laborpore conem quas quibus non remporeria conecto tendae. Erferenitis estia serion cor as re volorem quam aut rerum nat.
Odi officipictem lam que voloriaturi diatin rem. Ut parumquas apero molut est estrumqui que doloreh enimill aciisqui dit, sus, cus iur? Axim utem etur suntorr ovidese ne etur aute voluptat dolesed qui voleserumqui dolor susaperrum qui te dolupta sperspic temodit, quae sequid molupti dic te sequam quatem la aut odis es mo vitae quist, te cumqui is et parum aut estotasita vendent.
voluptamet pro exerferibero idelitibero con natatiunt.
Solores tibus. Ullabo. Et porene sit eumquam aut abores de sedio cone sin eniscium et quamusdae presti doluptaquid moluptatur maximus expe posanda volupie nditat labo. Et ex eos mi, offic tem doluptas por mini alibus dit quam eum enditio riorem esti aut aut la qui nempore nam ut duntem rehendi dolenis voluptusam, tent quas maiossit essum es voluptat.
Nam, qui iumquae omniendis et isciditas rae volorem pelescimolut repeliatia aut eate eos dolendi velitium et facessint aut aut fugiatus, conse doluptiis pratur, test, sitam aut dolut volum quas ad quo qui optatur?
k a a m p o in
Omni illique pa dolorep eritia plabore stiundebit omnieni hiliquibus nonsequi rereperibus, quid que nest licaborrorio te aut idi quis eate la dolumquas eos esto beriaes audicipsus aut officid untur?
Hendae pro comnim fugit alicipid molecep tatibus sum facerorecum num rest fugit porestio optur? Sin ratis moluptatus nimint inis acit molor aligenis magnit, untotaq uodignamene volut lacessum si beratemquiam ut ut eius doluta a comni doluptio omni tempers piciusam evelibus doluptum ut quo estet omnisciis utendelitia dolorem nestoribus, sapit, quae sitius explamus ma vellore rchilit, quos
Ugita qui temolorro consequo is con non essit amus.
Venis ea ducilla sequati consequi conseque doluptat preptaquo cuptas dolorrume labore, sam ea voluptatur molorib eatatus si ommo culpa nem eatatio. Ita ilitiis dolorporent, tet oditio quiam, tem autem im aliquibus, quunt, sum dolorep erumquis voluptatur? Um que nim sint inus, isitat lant
Wegwijzer 17
ullecepratis evendip iscillab iur sinulla borepra velessitae es mosam re as dolest, sint laborpore conem quas quibus non remporeria conecto tendae. Erferenitis estia serion cor as re volorem quam aut rerum nat. Odi officipictem lam que voloriaturi diatin rem. Ut parumquas apero molut est estrumqui que doloreh enimill aciisqui dit, sus, cus iur? Axim utem etur suntorr ovidese ne etur aute voluptat dolesed qui voleserumqui dolor susaperrum qui te dolupta sperspic temodit, quae sequid molupti dic te sequam quatem la aut odis es mo vitae quist, te cumqui is et parum aut estotasita vendent.
voluptamet pro exerferibero idelitibero con natatiunt. Solores tibus. Ullabo. Et porene sit eumquam aut abores de sedio cone sin eniscium et quamusdae presti doluptaquid moluptatur maximus expe posanda volupie nditat labo. Et ex eos mi, offic tem doluptas por mini alibus dit quam eum enditio riorem esti aut aut la qui nempore nam ut duntem rehendi dolenis voluptusam, tent quas maiossit essum es voluptat. m. Ut parumquas apero molut est estrumqui que doloreh enimill aciisqui dit, sus, cus iur?
rib eatatus si ommo culpa nem eatatio. Ita ilitiis dolorporent, tet oditio quiam, tem autem im aliquibus, quunt, sum dolorep erumquis voluptatur? Um que nim sint inus, isitat lant voluptamet pro exerferibero idelitibero con natatiunt. Solores tibus. Ullabo. Et porene sit eumquam aut abores de sedio cone sin eniscium et quamusdae presti doluptaquid moluptatur maximus expe posanda volupie nditat labo. Et ex eos mi, offic tem doluptas por mini alibus dit quam eum enditio riorem esti aut aut la qui nempore nam ut duntem rehendi dolenis voluptusam, tent quas maiossit essum es voluptat.
k a a m p o in
Nam, qui iumquae omniendis et isciditas rae volorem pelescimolut repeliatia aut eate eos dolendi velitium et facessint aut aut fugiatus, conse doluptiis pratur, test, sitam aut dolut volum quas ad quo qui optatur? Ugita qui temolorro consequo is con non essit amus.
Venis ea ducilla sequati consequi conseque doluptat preptaquo cuptas dolorrume labore, sam ea voluptatur molorib eatatus si ommo culpa nem eatatio. Ita ilitiis dolorporent, tet oditio quiam, tem autem im aliquibus, quunt, sum dolorep erumquis voluptatur? Um que nim sint inus, isitat lant
Axim utem etur suntorr ovidese ne etur aute voluptat dolesed qui voleserumqui dolor susaperrum qui te dolupta sperspic temodit, quae sequid molupti dic te sequam quatem la aut odis es mo vitae quist, te cumqui is et parum aut estotasita vendent.
Nam, qui iumquae omniendis et isciditas rae volorem pelescimolut repeliatia aut eate eos dolendi velitium et facessint aut aut fugiatus, conse doluptiis pratur, test, sitam aut dolut volum quas ad quo qui optatur? Ugita qui temolorro consequo is con non essit amus.
Venis ea ducilla sequati consequi conseque doluptat preptaquo cuptas dolorrume labore, sam ea voluptatur molo-
18 Wegwijzer
Koken
k a a m p o in
De speculaas-tiramisu Afgelopen week was het weer zover, ik kreeg de vraag om nog eens 100 tiramisu’tjes te maken voor de eetdag van de school van onze kinderen… want “Jij maakt die elk jaar en de mensen rekenen erop dat’t dezelfde is”… Succesrecept dus!
k a a m p o in
Ingrediënten:
- 750 gram mascarpone - 75 gram suiker (probeer gerust met minder!) - 6 eieren - een soepbord sterke koffie (ik maak die met oploskoffie) - amaretto - een halve kilo speculaasjes - eventueel cacaopoeder voor de afwerking
Stap 1: Meng de mascarpone met de eidooiers (die je vooraf gescheiden hebt van het eiwit), de suiker en een stevige scheut amaretto. Stap 2: Klop het eiwit stijf en voeg dat voorzichtig bij het bovenstaande mengsel. Stap 3: Sop de speculaasjes in de koffie en leg ze naast elkaar in een schotel. Stap 4: Overdek de speculaasjes met een laagje van het mascarpone-mengsel. Herhaal vervolgens stap 3 en 4 nog twee keren, normaal is
je mengsel dan op. Als je een smallere schotel hebt, heb je misschien meer laagjes. Houd je meer van de vulling dan van speculaas, dan maak je de laagjes vulling dikker.
Afwerken kan je nog met cacaopoeder of fijngestampte speculaasjes (ideaal werkje voor de kinderen of kleinkinderen). Laat je tiramisu daarna nog enkele uren opstijven in de koelkast. De dag op voorhand maken geeft het beste resultaat! Ann Van der Flaas
(de naam betekent letterlijk “trek mij omhoog”, wat zoveel wil zeggen als “beur mij op” of “maak mij blij”, en of het jullie blij zal maken!) Wegwijzer 19
Opvoeding
Traag
k a a m p o in Winter is een seizoen waarin er niets lijkt te gebeuren behalve dat alles kapotgaat.
k a a m p o in
Hebben jullie dat ook, dat de tijd in de winter zo traag lijkt te gaan? Eens de feestdagen voorbij zijn lijkt het wel alsof de klok ermee ophoudt. Gedaan ermee, in winterslaap! Ik ben geen fan van de winter, dat geef ik eerlijk toe. Het binnen zitten in een klein huis met ons zeskoppig gezin kan best benauwend zijn. Er wordt vaker ruzie gemaakt. En meer rommel, wat mij wel eens tot waanzin drijft. Ik wil eigenlijk het liefst in winterslaap gaan. Maar dat kan nu eenmaal niet als mama… In de herfst en het begin van de winter vinden we het nog allemaal best gezellig: met een dekentje en een warme chocomelk samen in de zetel een film kijken, of samen speculaasjes bakken, heerlijk! Maar nu januari is aangebroken… En het einde van de winter is nog niet echt in zicht!
wat heb ik toen gehoopt dat de dagen wat sneller zouden gaan zodat we die fase vlug voorbij waren! Op dit moment is de puberteit net geland in ons gezin. Vele moeders hebben me al gewaarschuwd dat ik ook deze periode regelmatig met verlangen zal uitkijken naar het einde van zoveel hormoongeweld in huis! En ook bij moeilijkere zaken kun je vaak niet wegrennen: een periode van ziekte of rouw in je leven, een kind dat moeilijkheden heeft op school, financiële problemen op je pad,… De dagen kunnen dan wel eindeloos lijken, terwijl jij net verlangt naar een knop om de tijd dubbel zo snel te laten vooruitgaan.
De natuur heeft zo’n trage periodes nodig. Winter is een seizoen waarin er niets lijkt te gebeuren behalve dat alles kapotgaat. Doodgaat zelfs. En toch… Elke keer komt na de winter weer dat nieuwe seizoen. Een lente waarin alles weer nieuw en fris wordt. Overal waar je kijkt lijkt het leven te bruisen. Mijn kinderen slapen nu allemaal heerlijk door, meestal zelfs in hun eigen bed (hoera!). Iedereen gaat op tijd naar het toilet, en iedereen veegt zelfs zijn eigen billen af (hoera!). Hoe het zal gaan met de puberteit, dat zullen we nog moeten zien. Maar ik weet wel zeker dat ook die fase zal voorbijgaan. Een nieuw seizoen zal aanbreken, en dan zal ik
Hij zal je beschermen met Zijn vleugels, onder Zijn wieken vind je een toevlucht, Zijn trouw is een veilig schild. Psalm 91: 4
waarschijnlijk zuchten: ‘Oef! We zijn er doorheen geraakt!’.
k a a m p o in Voor sommige dingen in het leven is er geen “quick fix” voorhanden. Net zoals je onder de seizoenen niet kan overslaan en gewoon moet wachten tot het volgende seizoen aanbreekt, zijn er dingen in ons leven en dat van onze kinderen waar we niet van kunnen wegvluchten. Toen ik nog meerdere keren per nacht wakker moest worden om een baby’tje te voeden, heb ik die fase wel eens weg gewenst. Of toen die peuter maar ongelukjes blééf hebben tijdens de zindelijkheidstraining, oh
Het is nog wel even wachten op de lente en de zomer. Misschien wacht jij ook in jouw leven op een nieuw seizoen. Weet dan dat er een God is die ons hoop geeft voor de toekomst! Hij wil graag voor jou zorgen zolang het winter is. En Hij wil je ook graag leiden tot in een nieuw seizoen!
Wegwijzer 21
Maatschappij
Veelzeggende gebaren ‌ in gesprek met Janneke Verduijn
k a a m p o in
Ar Er is o tikel is sam en ok een luister werking m et versie op ww TWR. w.twr .be.
k a a m p o in
Kinderen dromen over later. Soms heel origineel, vaak ook erg stereotiep. Wat wil je later worden? Jongens worden politieagent of brandweerman, meisjes verpleegster of kapster. Janneke Verduijn zag het van jongs af aan anders: zij wilde iets voor dove mensen gaan doen. Idealen verdwijnen vaak, maar niet bij haar: ze realiseerde haar dromen. In Janneke’s gezin verblijven nu twee dove pleegkinderen, ze gaf les aan dove kinderen, en ze heeft zich gespecialiseerd in een taal, die niemand hoort, maar toch veel zegt: de Vlaamse Gebarentaal.
Voor veel mensen is het even schrikken als ze een dove ontmoeten. Niet weten wat je moet doen, een confrontatie met het onbekende. Kan je iets vragen aan een kind dat niet hoort wat je zegt? Hoe moet een man of vrouw iets aan je uitleggen die de vraag misschien niet eens begrepen heeft? Doven weten het uit ervaring. Als iemand hun de weg vraagt, klinkt het vaak “O, laat maar, ik zoek wel iemand anders”. Terwijl de meeste doven over voldoende communicatiemogelijkheden beschikken. ‘Reageer gewoon’, is het beste advies. Maar omgaan met iemand die in onze ogen een ‘handicap’ heeft, blijkt vaak moeilijker dan gedacht.
Janneke zag het van jongs af aan anders: zij wilde iets voor dove mensen gaan doen ...
iemand die horend is zich wel goed voorstellen wat het betekent om doof te zijn? Janneke: “Ik ga veel om met dove mensen, dus ik kan het me wel een beetje inbeelden. Eigenlijk is het moeilijk om over doven als groep te spreken, want er is veel diversiteit. Sommige mensen horen helemaal niets, anderen hebben lang niet altijd stilte. En of het steeds een beperking is? Veel hangt voor een dove ook af van zijn omgeving. Als je als enige horende op een feestje komt met doven die in gebarentaal communiceren, dan ben jij eigenlijk degene met een beperking. Maar waar dove volwassenen vaak tegenaan lopen is op het vlak van sollicitaties, omdat werkgevers dikwijls weigerachtig zijn om een dove werknemer aan te nemen. Ze zien vooral zaken als ‘die kan de telefoon niet
k a a m p o in Is doof zijn een beperking, of zou je het ook een verrijking kunnen noemen? En kan
Wegwijzer 23
Communicatie hoeft geen probleem te zijn. De taal is zeker niet minderwaardig en bezit zelfs een zekere schoonheid.
opnemen’. Daardoor krijgen dove mensen het gevoel dat ze niet eens een kans krijgen om zichzelf te bewijzen. Veel mensen zien alleen wat doven niet kunnen, maar zelf zien ze zich niet als mensen met een beperking”. Communicatie hoeft geen probleem te zijn. Vroeger werd gebarentaal als minderwaardig gezien en mochten dove kinderen die niet leren. Sommige noemden het een ‘apentaal’, maar onderzoeken in binnen- en buitenland hebben aangetoond dat gebarentalen volwaardige talen zijn, met eigen grammaticale regels: “Het is gewoon echt een prachtige taal. Je kunt zelfs heel poëtisch zijn met gebarentaal. Toch is er nog een hele weg af te leggen, zeker in Vlaanderen, om te laten zien wat de schoonheid van gebarentaal is. Misschien heeft dat ook wel iets te maken met onze maatschappij, we zijn druk en alles moet zo efficiënt mogelijk zijn. Daardoor is er in het algemeen minder aandacht voor schoonheid en kunst.”
vraag je stelt. En je gebruikt ook je schouders als je bijvoorbeeld optie a links gebaart en optie b rechts. Je gebruikt de ruimte vaak als intonatie”. Janneke is vaak actief als tolk. Regelmatig zie je haar bij kerkelijke activiteiten, wat wellicht veel te maken heeft met het feit dat ze in een gelovig gezin opgroeide. Haar ouders waren – en zijn – actief betrokken bij de kerk en zelf heeft ze dat engagement overgenomen. Dat roept de vraag op of er ook gebaren zijn voor abstracte begrippen. Hoe maak je bijvoorbeeld duidelijk wat geloven is, wat Kerstmis is, of - nog moeilijker - wat de adventsperiode inhoudt? “Ik vroeg me bij het tolken inderdaad ook af: welk gebaar past er nu bij advent? Eerst probeerde ik een adventskrans uit te beelden, zo met een ronde beweging. Maar ik heb ook eens opgezocht hoe ze dit in andere gebarentalen doen, en daar legt men meer nadruk op de betekenis, namelijk ‘komst’. Nu gebruik ik een gebaar met twee vingers die naar je toe komen. Dat betekent deels dat Jezus naar de aarde gekomen is, maar het is nu ook een uitkijken naar Jezus die terugkomt. In advent zitten die twee betekenissen.”
k a a m p o in Is gebarentaal gewoon een kwestie van spreken met je handen?
“Ja, eigenlijk wel, maar je hebt meer nodig dan je handen. Je gezicht, je mimiek, je mondbeeld: dat is allemaal officieel deel van de taal. Ook met je wenkbrauwen kun je veel zeggen, bijvoorbeeld wat voor
24 Wegwijzer
Wat bedoel je met die twee ‘komsten’?
“Enerzijds geloven christenen dat Jezus van God naar de
k a a m p o in aarde is gekomen, dat Hij als baby’tje geboren is, dat Hij is opgegroeid tot volwassene en dat Hij de mensen heeft verteld over wie God echt is. Mensen waren ver verwijderd van God, er was een afstand omdat ze heel verkeerde dingen deden. Jezus is in de plaats van de mensen gestorven om hun straf te dragen. Dat is wat we op Goede Vrijdag en Pasen herdenken. Hij is dan daarna weer uit de dood opgestaan en heeft terug contact gehad met Zijn discipelen. Hij zei: ‘Het is tijd om terug te gaan naar mijn Vader, maar ik zal een trooster schenken die heel dicht bij je is, dat is de Heilige Geest’. En Hij beloofde ook: ‘Ik kom terug. Nu is er nog een wereld waarin er lijden en verdriet is, maar Ik beloof dat Ik terug zal komen en dat er een nieuwe hemel en een nieuwe aarde zal zijn’. Dat is iets waar we nu naar toe proberen te leven
met advent; later wordt het allemaal prachtig, later zal er geen verdriet meer zijn, dan zal er geen oorlog meer zijn. Het is allemaal schrijnend wat we zien in het nieuws, maar dan geeft dit mij wel hoop om te weten: later, als Jezus terugkomt, gaan we echt in harmonie samenleven met de schepping, met elkaar als mensen en dan gaat het prachtig zijn.”
dat terwijl er veel nood is aan houvast, aan hoop. Dus ja, ik vind het belangrijk om die hoop, blijdschap, vrede en mijn geloof te delen. Zo kan die nieuwe wereld en het herstel nu al doorbreken.”
k a a m p o in Vind je dat belangrijk om daar nu mee bezig te zijn? “We zitten allemaal met de existentiële vragen van het leven: waarom leef ik eigenlijk, wat is mijn doel hier? Ik heb ook wel het gevoel dat die vragen een beetje opzij worden geduwd, dat het een taboe is. Tegenwoordig kun je zogezegd over alles praten, maar toch heb ik het gevoel dat er over die belangrijke dingen niet zoveel gesproken wordt – en
Pleegzorg
Omgaan met dove kinderen vraagt heel wat van de ouders. De meeste dove kinderen – zo’n 95 procent – hebben ouders die wel kunnen horen, en die moeten zich dan ook de gebarentaal eigen maken. Dat komt dan naast alle andere dingen, want de ouders hebben ook hun job, hun gewone leven, hun andere kinderen. Als er zich dan bijvoorbeeld gezondheidsproblemen bij de ouders voordoen, en ze zelf geen groot sociaal netwerk hebben, kan het best wel moeilijk worden. Er is maar één dovenschool per Vlaamse
Wegwijzer 25
God is een God van relatie. Soms hebben we een heel ander beeld van Hem gecreëerd.
k a a m p o in provincie, dus veel kinderen komen van ver met de bus naar school. Anderen blijven voor korte of lange tijd op internaat – dat heeft doorgaans te maken met de thuissituatie. Niet de meest optimale keuze, want kinderen, of ze nu horen of niet, hebben veel baat bij een goed functionerend gezin. Daarom besloten ook Janneke en haar man Benno twee meisjes van een tijdelijk thuis te voorzien – en dat het twee dove kinderen zijn, is eigenlijk niet onlogisch. “Mijn man en ik hadden al vaker gedacht aan de mogelijkheid van adoptie, zelfs voordat we zelf kinderen hadden. Uiteindelijk zijn er zoveel kinderen die geen warme thuis hebben. We ontdekten dat er veel kinderen voor adoptie worden afgestaan terwijl ze nog 1 of 2 ouders hebben. In verschillende landen worden ze vaak om financiële redenen af-
26 Wegwijzer
gestaan, dus leek het ons beter om in die gevallen financieel te ondersteunen. Maar we dachten wel verder over pleegzorg. Niet altijd eenvoudig en we merken wel dat onze pleegkinderen drie ‘thuissituaties’ hebben, met elk hun eigen stijl: het internaat, bij hun ouders thuis en bij ons. Het is een werk van lange adem, we zijn nu 4,5 jaar bezig, maar we zien echt wel een groei bij de meisjes, dat ze zich beter in hun vel voelen.”
Relaties
Communicatie en relatie zijn twee belangrijke begrippen voor Janneke. Dat geldt in haar werk, in haar gezin, maar net zo goed in haar geloof. Wat dat laatste betreft gaat het dan niet alleen om een overtuiging, maar ook om een ervaring. “Mijn geloof is sterk gegroeid en uitgebreid. Het is niet
k a a m p o in ik, omdat Hij onze relatie met God herstelt. Er is eigenlijk een soort vloek gekomen op alles wat oorspronkelijk goed was, op relaties van mensen, op seksualiteit, op het klimaat. Er zijn veel dingen verpest en er was er maar Eén die dat kon goedmaken. En daarom is Jezus naar de aarde gekomen. Zijn doel was dat wij voor altijd bij God kunnen zijn”.
Hoop brengen in de wereld van vandaag is een nobele taak. Dat zijn al veelzeggende gebaren ...
Is dat dan je boodschap voor de medemens?
alleen een kwestie van dingen bedenken in je hoofd, maar het moet ook iets zijn van je hart, dat is persoonlijk en in de kerk waar ik naartoe ga, wordt daar veel aandacht aan besteed. De God die vroeger sprak, spreekt vandaag nog steeds. God is een God van relatie maar soms hebben we een heel ander beeld van Hem. Dan is het een God van regels en best een enge God, maar als je goed kijkt wat de rode draad is in heel de geschiedenis van God met Zijn volk, dan gaat het erover dat Hij een Vader wil zijn.”
“Die boodschap zal misschien wat meer gelinkt zijn aan het huidige leven, omdat mensen niet altijd bezig zijn met het leven na de dood. Mijn boodschap zou eerder gaan over de hoop, voor de toekomst, maar ook voor nu. Zijn koningschap zal pas helemaal echt zijn als Hij terugkomt, maar er is nu ook al hoop voor relaties, voor mensen die gekwetst zijn van binnen, er is nu al genezing mogelijk. God laat ons nu al zien wie we zijn, dat we bij Hem mogen zijn, en hoe groot het is dat Hij koning is.”
k a a m p o in
De geschiedenis toont nochtans aan dat er heel wat misloopt in de maatschappij en dat er veel miserie is in de wereld. Gaat Christus dat oplossen?
Hoop brengen in de wereld van vandaag is een nobele taak. Dat kan op veel manieren. Pleegkinderen opnemen in je gezin, voor doven tolken, zodat ze meer gaan verstaan, het zijn al veelzeggende gebaren ...
Don Zeeman - Ciara Goossens
Gloednieuwe podcast
Gloednieuwe podcast Melk & Honing Gloednieuwe podcast
Melk Melk & & Honing Honing
Beluister een uitgebreide versie van dit interview in de serie ‘Melk & Honing’ op www.twr.be
Boeiende nderekken Boeie sgesp geloof ende Boei sgesp l geloof keukenntafe de rekke aan prekken fsges geloo aan de keukentafel
Luister via
aan de keukentafel
Luister via www.twr.be
www.twr.be iTunes (zoek op twr.be)
Luister via Podcast-app iTunes (zoek op twr.be) Apple (zoek op twr.be)
“Christus lost dat op, dat geloof
Apple Podcast-app (zoek Download de TWR.BE appop twr.be) www.twr.be
Download de TWR.BE app iTunes (zoek op twr.be)
Apple Podcast-app (zoek op twr.be)
Download de TWR.BE app Wegwijzer 27
Reizen
TunesiĂŤ Zon, zee, zand en zoveel meer Het is eind oktober. Ik trek de gordijnen open en het licht stroomt binnen. Een briesje streelt mijn gezicht. De zon schildert een schitterend tableau op de blauwe zee. Een glorieuze najaarsdag in TunesiĂŤ. Het ontbijt is overheerlijk, het tafelgezelschap hartverwarmend en de verfrissende duik achteraf verkwikkend. Dit is vakantie!
k a a m p o in
k a a m p o in
In de late ochtend trekken we het binnenland in. We zoeven over stoffige wegen langs ranke palmen en ontelbare olijfbomen naar een ingeslapen dorpje. Abderrazak wacht ons op en verwelkomt ons met vier kussen. Hij popelt om zijn nieuwe bolide te showen: een paard dat langs de kant van de weg staat te grazen. De kar die erachter gespannen is, zal ons straks naar de soua brengen: de akkers en olijfgaarden buiten het dorp. Abderrazak leidt ons via een smal straatje naar een blauwe poort. Die biedt toegang tot het huis van Habiba, de zus van onze gids. Frisgroene planten in terracottapotten kleuren het steegje. We duwen de deur open en glippen binnen. De woonst van Habiba lijkt op de Romeinse villa die we eerder bezochten in El Jem: via een vestibulum bereiken we een zonovergoten binnenplaats. De koffietafel staat al gedekt. Het is een feestdis van zoete gebakjes, geserveerd onder de bloemenpracht van de bougainvillea. Op straat deed niets vermoeden dat de sobere muren en gesloten deuren zo’n paradijs van kleur en licht verbergen.
koffie die geurt naar kardemon en rozenwater. Er worden receptjes uitgewisseld. In de keuken bewonderen we de enorme vaten waarin olijfolie jarenlang bewaard wordt. Met een kopje aan een touwtje putten ze er rijkelijke hoeveelheden vloeibaar goud uit. De kruiken raken nooit op, dankzij de olijfgaarden van de familie.
Het is zondag en het pastorale landschap nodigt uit tot een moment van bezinning.
Abderrazak troont ons mee naar buiten en helpt ons de platte paardenkar op. We hobbelen het dorp uit, de olijfgaarden in. De mannen die aardappels poten tussen de olijfbomen zijn net aan de koffie. We leren dat de aardappels in februari gerooid worden en dat er een tweede oogst zal zijn in juni. Tussendoor hebben ze de handen vol met de olijven. Letterlijk, want in Tunesië worden alle olijven nog met de hand geoogst.
k a a m p o in Habiba en haar dochters groeten ons hartelijk. Ze nodigen ons uit om aan te schuiven. En ze vullen onze borden met lekkernijen die in geen enkel hotel geserveerd worden. De zussen schenken
We vleien ons neer in het gras onder een olijfboom. Het is zondag en het pastorale landschap nodigt uit tot een moment van bezinning. We reizen terug in de tijd naar een nacht in een ander land aan de Middellandse Zee: het evangelie van Johannes verhaalt ons de ontmoeting van Nicodemus met Jezus. Deze religieuze leider verlangde ernaar God en zijn koninkrijk van vrede en rechtvaardigheid te ervaren. Jezus zegt aan Nicodemus: “Niemand
Wegwijzer 29
kan het koninkrijk van God binnengaan, tenzij hij geboren wordt uit water en geest. Wat geboren is uit een mens is menselijk en wat geboren is uit de Geest is geestelijk. Wees niet verbaasd dat ik zei dat jullie allemaal opnieuw geboren moeten worden.” (Bijbelboek Johannes hfdstk. 3 vers 5-7) Lang geleden hoorden ook inwoners van het huidige Tunesië over dit wonder. Hun regio behoorde toen tot de Romeinse provincie Africa. Vandaag lezen we een brief geschreven door Cyprianus, een jurist in Carthago. Rond zijn veertigste ontmoet hij Jezus en voor hem begint zijn leven dan pas echt.
“Maar zodra de vuiligheid van mijn vroegere leven was afgewassen met behulp van het levenbrengende water, zodra mijn hart gereinigd en zuiver was geworden, stroomde daarin het licht van boven. Vanuit de hemel nam ik de geest in mij op en in een tweede geboorte werd ik weer een nieuw mens. Toen gebeurde er meteen van allerlei wonderlijks. Mijn twijfel werd zekerheid, wat dicht zat opende zich, wat duister was lichtte op, wat eerst lastig leek werd doenlijk. En de ogen werden mij geopend: zoals ik eerst lichamelijk was geboren en in verslaving aan mijn fouten leefde, was ik aards geweest, maar zoals ik nu door de Heilige Geest was bezield, hoorde ik al bij God.”1
vastberadenheid van Cyprianus echoot in de overtuiging van Samira. Als kind vroeg ze zich af waarom God onbereikbaar was en zich nooit aan de mensen had laten zien. Als agnostische studente verwonderde ze zich over de rust en blijdschap van een studievriendin, ondanks allerlei tegenslagen. Na enig aandringen onthulde de studente haar geheim: God heeft zich tweeduizend jaar geleden aan de mensen getoond door Jezus. Hij geeft kracht om door te gaan en Hij zou ook Samira een nieuw leven geven.
k a a m p o in
In 246 na Christus schrijft hij aan zijn vriend Donatus: “Toen ik nog in het donker lag, in de duistere nacht, toen ik op de woelige zee van de wereld ronddobberde, wankelend, weifelend en met onzekere tred, onbekend met waarheid en licht, toen leek het mij moeilijk en onhaalbaar wat de goddelijke genade mij in het vooruitzicht stelde: een mens zou herboren kunnen worden en voor een nieuw leven bezield worden dankzij een bad met heilbrengend water. Wat hij vroeger was zou hij kunnen afleggen, en terwijl zijn lichaam bleef bestaan, zou hij in ziel en geest een nieuw mens worden. Hoe was zoiets mogelijk, vroeg ik mij af, zo’n grote ommekeer?”
In de vreugde van de nieuwe Cyprianus herkennen we de schitterende ogen van Latifa. Deze jonge vrouw vertelde ons hoe ze herboren werd toen ze via een tante Jezus leerde kennen: Hij gaf haar hoop en zelfvertrouwen. Ze is nu een fantastische vriendin voor veel dorpsgenoten vanwege haar niet aflatende inzet voor anderen. De passie van Cyprianus herinnert ons aan de tranen van Ayoub, de universiteitsdocent die ons rondleidde in Carthago. Hij vertelde hoe zijn leven kleur en zin kreeg in een warme, christelijke gemeenschap. Dit na een donkere en deprimerende jeugd als moslimfundamentalist. De
30 Wegwijzer
Het is een vertrouwd beeld van Tunesië: de perfecte postkaart met zon, zee en zand. Maar dit vakantieparadijs biedt zoveel meer. Wij wonen er intussen al zeven jaar en laten je graag kennismaken met verborgen schatten van toen en nu. Onze reizen zijn een heerlijke mix van ontmoeting, ontdekking en ontspanning. Ontdek het op
www.hope-givers.org/reis
en kom mee!
Zjerre & Lona
1
Vereenvoudigde vertaling op basis van Hunink, Vincent (2006). Cyprianus: Bidden in een boze wereld (Uitgeverij Damon).
Media - Boeken
k a a m p o in De Bijbel
Vele jaren geleden las ik een avonturenroman van Alistair McLean. Die speelde zich grotendeels af in een transcontinentale trein in de VS.
Die treinen hadden een remwagon (een ‘caboose’). Die was bemand door een oude man die om de zoveel uren, of soms maar dagen, even aan de remhendel trok. Toen de hoofdfiguur hem vroeg hoe hij zijn eenzame dagen vulde, antwoordde de man: “Ik lees veel.” “Maar hier zijn toch geen boeken?” “Jawel, aan deze heb ik genoeg voor nog wel honderd jaar!”, en hij haalde een beduimeld Bijbeltje boven.
er toch maar in te lezen, van voor af aan. Ik schaam me een beetje om het te bekennen, maar we hebben toen wat gelachen. De schepping van de vrouw uit de rib van Adam, te gek voor woorden toch? En de Bijbel ging in de kast. Niet veel later kwamen we in aanraking met het evangelie, en werden we uitgedaagd om hier dieper op in te gaan. “Begin maar eens met het Johannes-evangelie te lezen!” raadde de predikant ons aan. En wonder boven wonder, de woorden kwamen tot leven, raakten ons hart. Mijn vrouw is eerder een gevoelspersoon en was er snel van overtuigd dat dit de leegte in haar hart kon vullen. Zelf ben ik nogal rationeel, sceptisch zelfs. En een jaar lang was ik bezig met argumenten voor en vooral tegen geloof en de Bijbel. Maar de Bijbel liet me niet los. Ik wou het eigenlijk niet, maar ik werd er toe gedrongen om er steeds weer iets in te lezen. Uiteindelijk gaven we allebei gevolg aan de uitnodiging van Jezus (Bijbelboek Johannes 1 vers 12) om in Hem te geloven en Hem te volgen. De rest is geschiedenis. Reeds
meer dan veertig jaar is de Bijbel onze trouwe metgezel. We lezen er (bijna) dagelijks in, onderzoeken, gaan naar bijbelkringen. Meerdere keren heb ik de Bijbel van kaft tot kaft uitgelezen. En raar maar waar, hij gaat nooit vervelen. Integendeel, hij verrast ons telkens meer. De boodschap is eenvoudig genoeg voor een eerste lezing, maar dusdanig gelaagd dat je steeds nieuwe facetten van Gods handelen ontdekt. Soms is de Bijbel zalf voor je ziel. Andere keren confronterend en hier en daar zelfs schokkend. Soms heb je genoeg aan een enkele regel of vers om de dag mee door te komen, andere keren worstel je om tot een dieper begrip te komen, en af en toe blijf je voor een raadsel staan. Maar nooit heb je het gevoel dat wat je las niet de moeite waard was. De eerste pagina’s die ooit een beetje lachwekkend leken, ben ik gaan koesteren omdat ze zo waardevol en belangrijk zijn in Gods plan.
k a a m p o in
Op mijn eerste school waar ik korte tijd les gaf, kreeg ik van een lieve oude dame geheel onverwacht een nieuwjaarsgeschenk, een Bijbel. Compact, met een rode kunstleren kaft. Ik wist absoluut niet waaraan ik dat verdiend had of wat ik er mee aan moest vangen. Maar ik was geraakt door haar vriendelijke gebaar en begon
Toen die lieve dame me een Bijbel gaf als nieuwjaarsgeschenk, heeft ze toen geweten dat dit boek onze hele kijk op het leven zou veranderen? Stel dat ik de rest van mijn leven zou moeten doorbrengen in de remwagon van een transcontinentale trein en ik slechts één boek mocht meenemen. De keuze zou snel gemaakt zijn: de Bijbel. Stof genoeg voor wel honderd jaar leesvoer. Dat geeft voldoening op spiritueel, op emotioneel en op intellectueel vlak. Jacques Rommel
Wegwijzer 31
“Ik ken de gedachten die Ik over u koester. Het zijn gedachten van vrede en niet van kwaad, namelijk om u toekomst en hoop te geven�, zegt God.
V.U.: Vianova - BEZ - Evangelische Volwassenen Werking vzw - Romboutsstraat 7 - 1932 Zaventem
Jeremia 29:11
Vriendelijk aangeboden door:
