จุติ

“ THE ADVENT OF KILESA ”

DEFILEMENTS 10

DEFILEMENTS

10

2

การจุตเิ เห่ง กิเลส 10 ประการ กิเลส 10 ประการที่จะถูกเลาผานในมุมมองความผิดพลาดของวัย first jobber ที่เปนวัย พึ่งเริ่มจะทำงาน เเละ เริ่มมีเงิน ซึ่งจะทำใหโดนกิเลสตางๆรุมเราจนอาจนำพาไปสูหนทางที่ ผิด จนทำใหเกิดผลกระทบตอชีวิตของตน ทั้งปญหาใน ชีวิต หรือ ความทุกข ที่อาจจะทำ ลายอนาคตของผูค  นทีม ่ ก ี เิ ลส ตางๆนี้ จึงอยากจะนำเรือ ่ งราวของกิเลสทัง ้ 10 ประการมา นำเสนอใหคนรูจ  ก ั มากขึน ้ เเละสามารถจัดการ หรือ ปองกัน ใหผอ ู า น หางไกลจากกิเลสทัง ้ 10 ประการ หรือ สามารถดับกิเลสเหลานี้ใหสูญสิ้นไปได

3

กิเลส

มีความหมายครอบคลุมทัง ้ หมดของสิง ่ ทัง ้ รูปธรรมและนามธรรมทีท ่ าํ ใหจต ิ ใจเศราหมองหรือขุนมัวไมบริสุทธิ์ ทุกชนิด และมิใชครอบคลุมแตเพียงสิ่งที่ ทํา ใหจิตเศราหมองในอดีตและปจจุบันเทานั้น แตครอบคลุมถึงสิ่งที่จักสง ผลหรือยังให เกิดขึ้นตอไปในภายหนาหรืออนาคตอีกดวย ดังเชน เมื่อมี ความยาก ขณะที่กําลังติดเพลินเสพสมอยูนั้นก็แลดูเปนสุขสนุกสนานอยู ซึ่งแฝงความเรารอนเผาลน แตไมสังเกตุเห็นเทานั้น และยอมยังใหภายภาค หนาเกิดอาการอาการครํา่ ครวญ ถวิลหา,คิดถึงในอาการตางๆกันไป ซึง ่ ยัง ใหเกิดกิเลสหรือจิตขุนมัวหรือเศราหมองเปนที่สุดโดยกิเลส มีทั้งหมด 10 ประการ ทีเ่ ปนสิง ่ ทีท ่ าํ ใหเราไมสามารถตองวนเวียนอยูใ นวังวนเเหงความทุกข เเละสรางปญหาใหเราอยางมากมาย

5

ิ ฉา 7.ถ ิ จ จ ิ ก 6.ว น ี ะ

10 .

สะ

ิ ก ิ

3.โ

9.อหร

มหะ 4.มา น ะ

ะ จ จ ั ธ ุ ท อ 8.

5.

ิ ิ ทฐ

6

1.โลภ ะ ป ะ 2 ป ั ต .โท น โ อ

จุติ

โลภะ โลภะ คือ ความโลภ ความอยากไดความอยากไดของคนอืน ่ มาเปน ของตนอยากใหตนมีเหมือนคนอืน ่ หรือมีมากกวาผูอ  น ื่ ความอยาก มีหลายรูปแบบ ซึง ่ จะกอใหเกิดความชัว ่ ทัง ้ ปวง เชน อิจฉา ความอยาก อยางชัว ่ ชา ,ความอยากรุนแรง,ความอยากไดถง ึ ขัน ้ เพงเล็ง ความ อยากจะเกิดมากขึน ้ ซึง ่ จะกอใหเกิดความชัว ่ ในตัวเอง

เปรียบสังคมในปจจุบันกับกิเลส โลภะ ทําให คนในวัยพึ่งเริ่มทํางาน เกิดการ ใชเงินที่ เกินตัว จนอาจตองหยิบยืมเงิน หรือลักขโมย เพือ ่ ใหตนไดในสิง ่ ท่ต ี วั เองตองการเพือ ่ มาสนอง ความ ตองการ ของตนไปตามกระเเส สังคม ท่ีบอกวา

ซึง ่ กิเลสโลภะอาจสงผลกระบทตอชีวต ิ โดยอาจ ทําใหจิตใจของเรา อยูไ ม สุข เพราะเกิดความ ตองการทีไ่ มรจ  ู บจนอาจรายเเรงจนอาจทําใหเราเลือก ทําในสิง ่ ทีผ ่ ด ิ เชน ปลน ฆาผูอ  น ื่ เพียงเพือ ่ ใหไดในสิง ่ ทีต ่ นเองตองการ จน อาจถึงขัน ้ ติดคุก หรือหมด อนาคต

DEFILEMENTS 10

ชีวต ิ ทีเ่ หมือนจะไปได้ดใี นหน้าทีก ่ ารงานเเต่กลับ ต้องทําตัวเหมือนโจรเพียงเพราะความอยาก ทีไ่ ม่มส ี ้ินสุด จนนํามาเเต่ความทุกข์

จุติ

โทสะ โทสะ แปลวา ความโกรธ ความขัดเคือง ความไมพอใจ (ความคิดประทุษราย) การอยากฆา การอยากทําลายผูอื่น ความคิดประทุษรายเปนราก เหงาใหเกิดกิเลสไดหลายอยาง เชน ความหงุดหงิด, ความโกรธ, ความผูกโกรธ พยาบาท ความคิดปองราย ถาปลอยใหมีโทสะมาก ผูน้ันจะเปนคนชั่ว คนพาล และเปนภัยตอสังคม

เปรียบสังคมในปจจุบน ั กับ กิเลส โทสะ ทําให คนในวัยทีเ่ ริม ่ ทํางาน อาจเกิดความ อยากได ในสิง ่ ของตางๆ เเต กลับไมไดตามทีใ่ จ เราตอง การ ก็จะมีอาการโมโห หรือ โทสะอยากทําราย อะไรก็ตามทีท ่ าํ ใหตว ั เองไมไดของทีต ่ อ  งการ หรือ เมือ ่ สิง ่ ทีต ่ ว ั เองหวงเเหน เชนรถยน ของ ตัวเองถูกเฉี่ยวชนเพียงเล็กนอย อาจทําให ตัวเองเกิดโทสะ จนอยากทํารายผูคนที่ทํา ใหของตนเสียหาย จนถึงฆาผูอ  น ื่ ได จากโทสะ ทีค ่ นมักเรียกกันวา

ซึ่ง กิเลสโทสะ อาจสงผลกระทบตอ ชีวิตของผูมีกิเลสโดย ทําให ตนเกิด ความโมโห รายจากการที่สิ่งของที่ตนเปนเจาของเสียหาย หรือ มีอะไรที่มากระทบกับจิตใจของตนเองจนอาจหลงตามโทสะที่ เกิดขึ้นจนทํา ผิด เชนทะเลาะวิวาท ทํารายผูอื่น จนเสียชีวิต จน ตัวเองตองติดคุกหมดอนาคต

9

DEFILEMENTS 10

เพียงสิ่งต่างๆเกิดขึน ้ เเล้วไม่ได้ดง ้ั ใจนึก ไม่ถก ู ใจก็พาทําให้เกิดอารมณ์ทรี่ น ุ เเรง เหมือนดัง ่ ร้อมจะเผาไหม้ ้ ไฟทีพ ทุกสิ่งๆให้วอ ้ ดว้าย

จุติ

ความหลุมหลง จนไม่ใช้ส่ิ งต่างๆ พิ จารณาตามความเป็นจริงทีเ่ หมือน หลงอยู่ในภวังค์เหมือนเห็นหุ่นเป็นคน เเต่กลับนึกว่ามันดูหน้าหลงไหล

DEFILEMENTS 10

โมหะ โมหะ แปลวา เกิดจากความคิดเห็นทีผ ่ ด ิ จากการไมใช ปญญาพิจารณา ใหประจักษในเรือ ่ งนัน ้ ๆใหถอ  งแทถถ ี่ ว  นกอนเมือ ่ เกิดขึน ้ แลวก็เปนเหตุให ไมรบ ู ญ ุ ไมรบ ู าป ไมเชือ ่ บุญไมเชือ ่ บาปชักนําใหไปทําความชัว ่ ความไมดี ตางๆ เชน ประมาท ทะเลาะวิวาท แกงแยงชิงดี อวดดี เกียจคราน บากาม อกตัญู เชือ ่ งาย หูเบา เปรียบกับสังคมในปจจุบน ั กับ กิเลสโมหะ ทํา ใหคนในวัยทีเ่ ริม ่ ทํางาน เมือ ่ เริม ่ มีเงิน อาจนํามัน ไปใชในทางทีผ ่ ด ิ โดย ไม พิจารณา วาสิง ่ นัน ้ เปน สิง ่ ทีถ ่ ก ู หรือผิด นํา เงินไปซือ ้ ในสิง ่ ทีส ่ นองตอ รูป รส กลิง ่ เสียง ของตนเอง โดยคิดวาสิง ่ นัน ้ ดี โดยไมพจ ิ ารณา วาสิง ่ นัน ้ ผิดไหม เชนการ มีกก ิ๊ โดยหลงคิดวาการ มีความรักทีส ่ นองตอ ตัวเองนัน ้ ดีโดยไมพจ ิ ารณาวาสิง ่ นัน ้ ถูกตอง หรือปาวเหมือนกับคนที่

ซึง ่ กิเลสโมหะ อาจสงผลกระทบตอชีวต ิ ของผูม  ก ี เิ ลสนีโ้ ดยใหตนเกิด หลงทําในสิง ่ ทีผ ่ ด ิ จากการไมใชปญ  ญาในการพิจารณาในเรือ ่ งทีก ่ ระทํา อยู เชนการมีกก ิ๊ จนอาจทําใหเกิดการหึงหวง ทะเลาะกันจนถึงฆากันใน ที่ สุด หรือ การฟงคนอืน ่ โดยไมพจ ิ ารณา จนอาจนําไปทะเลาะกับผูอ  น ื่ จน มีเรือ ่ งมีราว มากมายตามมา

12

มานะ

จุติ

มานะ หมายถึง ความทระนงตนถือตัว ความเยอหยิง ่ ถือตัว ความสําคัญ ตนวาเปนนัน ่ เปนนีค ่ วามชอบเปรียบ เทียบสิง ่ ตางๆวาดีกวาหรือดอยกวา

เปรียบกับสังคมในปจจุบน ั กับ กิเลสมานะ ทํา ใหคนทีเ่ ริม ่ ทํางาน เกิดการเปรียบเทียบกับคน อื่นรูสึกสิ่งที่ตนทํานั้นดี กวาหรือเเยกวาเขา จนทําใหเปนทุกขหรือเปรียบเทียบวัตถุทต ี่ นมี กับคนอืน ่ สิง ่ นัน ้ สิง ่ นีม ้ ค ี า มากกวา

ซึง ่ กิเลสมานะ อาจสงผลกระทบตอ ชีวต ิ ของผูม  ก ี เิ ลสนีโ้ ดย ทําใหตน เกิ ด ความวิ ต กกั ง วลว า สิ่ ง ที่ ต นทํ า นั้ น ดี ห รื อ เเย กว า คนอื่ น ไหม หรื อ สิ่ ง ที่ ต นมี นั้ น ดี ก ว า หรื อ เเย ก ว า เขาหรื อ ป า วอาจทํ า ให เ กิ ด ความเครียด อาจทําใหตว ั เองปวย หรือ ทะเลาะกับผูอ  น ื่ จน นําปญหา ตางๆตามมา

13

DEFILEMENTS 10

ค่อยเเต่จะเปรียบเทียบสิ่งต่างๆเหมือน ตราชั่งค่อยเเต่จะวัดว่าอะไรดีกว่าอะไรจน สร้างเเต่ ความทุกข์ให้ตนเองไม่รู้จบ

จุติ

ยึดตัวเองเป็นใหญ่ ไม่ยอมรับฟังความคิดเห็น ของใคร คิดว่าตนนั้นถูก ไม่มีอะไรทีต ่ นนั้นผิด จนมองไม่เห็นความผิดทีเ่ เท้จริง

DEFILEMENTS 10

ทิฐิ ทิฐิ แปลวา การเห็นทีผ ่ ด ิ เห็นทุกอยางไมตรงตอความเปนจริงถา ความเห็นของแตละบุคคลคลาดเคลือ ่ นไปผิดไป ไมตรงกับความเปน จริงทุกอยางก็จะผิดไปดวย โดยทีส ่ ง ิ่ ทีผ ่ ด ิ ก็จะเห็นวาถูก, สิง ่ ทีถ ่ ก ู ก็ จะเห็นวาผิด นีแ่ หละคือความเห็นผิดซึง ่ เปนอันตรายอยางยิง ่ เปน เหตุใหกระทําความชัว ่ ประการตางๆมากมาย โดยไมรบ ั ฟงความคิด เห็นของผูอ  น ิื่ ยึดเอาความคิดเห็นของตัวเองเปนที่ตั้ง

เปรียบกับสังคมในปจจุบน ั กับ กิเลสทิฐท ิ าํ ใหคน ในวัยทีเ่ ริม ่ ทํางาน อาจไมสามารถเขากับเพือ ่ รวม งานได หรือทํางานกับผูอ  น ื่ ไดไมดห ี นัก มองวา ความคิดของตนนัน ้ ดีกวาตนอืน ่ ๆ หรือเรียกวา

ซึง ่ กิเลสทิฐิ อาจสงผลกระทบตอ ชีวต ิ ของผู มีกเิ ลสนีโ้ ดย ทํา ใหตนเกิด คิดวาความคิดของตนถูกอยูฝ  า ยเดียวทําใหจะมีเเตปญ  หาในการทํางาน อาจ ทําใหงานเสียหาย จนถูกไลออกจาก บริษท ั

16

จุติ

วิจก ิ จ ิ ฉา วิจิกิจฉา ความลังเล, ความไมแนใจ, ความสงสัยความเคลือบ แคลงในความดี ทั้ ง หลาย, ความลั ง เลเป น เหตุ ไ ม แ น ใ จในความ ประพฤติ ข องตน วิ จิ กิ จ ฉา คื อ ความสงสั ย ในหลั ก ธรรมของ พระพุทธเจาตางๆ

เปรียบกับสังคมในปจจุบน ั กับกิเลสวิจก ิ จ ิ ฉา ทําใหคนทีเ่ ริม ่ ทํางาน สงสัย ใน หลักธรรมวา คําสอนของพระพุทธเจาวามีจริงไหม สงสัย ในพระสงควาดีจริงไหม หรือชาติที่เเลว กับ อนาคตมีจริงไหม เหมือนกับ

ซึ่ ง กิ เ ลส วิ จิ กิ จ ฉา ส ง ผลกระทบต อ ชี วิ ต ของผู  มี กิ เ ลสนี้ โดย ทํ า ให ต นเกิ ด ป ด กั น หนทางที่ จ ะหลุ ด จาก กิ เ ลสหรื อ เกิ ด ความคิ ด ในเเง ล บ ไปแบบไม มี เ หตุ ผ ล จนอาจะนํ า ไปสู  ก ารกระทํ า ที่ ผิ ด พลาดสิ่ ง ต า งๆ

19

DEFILEMENTS 10

สงสัยใน ความดีท้ง ั หลายจนตนไม่สามารถจะ ทําความดีท้ง ั หลายนั้นไม่เกิดเเก่ตน จนสร้าง เเต่ทุกข์ให้ตนเอง

จุติ

ถีนะ ถีนะ ความหดหู หมายถึง อาการทีจ ่ ต ิ เกิดความหอเหีย ่ ว ทอแทหมด หวัง และเศราซึม งวงเหงา หาวนอนเปนเหตุใหเกิดความหมดอาลัย ความเกียจคราน ไมกระตือรือรน ปลอยปละละเลยไปตามยถากรรม

เปรียบกับสังคมในปจจุบน ั กิเลสถีนะ ทําใหคน ทีเ่ ริม ่ ทํางาน เมือ ่ เริม ่ ทํางานก็จะรูส  ก ึ ไมอยาก ทํางาน หรือ หมดกําลัง ใจในการทําสิง ่ ตางๆ รูสึกทอเเทกับงานที่ทําอยู เหมือนที่คนมัก เรียกกันวา

ซึ่ง กิเลส อาจถีนะสงผลกระทบตอชีวิตของ ผูม  ก ี เิ ลสนีโ้ ดย ทําใหตนเกิดการทํางานทีไ่ มเสร็จ จนอาจถูกไลออกหรือเจออุปสักเพียงเล็กนอย ก็อาจยอมเเพ จนผิดหวังจนอาจทําใหผม ู ก ี เิ ลส เครียด จนอาจฆาตัวตาย

20

DEFILEMENTS 10

ไม่อยากจะทําอะไร เอาเเต่น้ง ั ท้อเเท้ เพียงเเค่เมฆหมอกเข้ามาบดบัง เเสงสว่างในชีวิตจนไม่อาจไปนํา พาชีวิตไปเจอสิ่งดีๆได้

จุติ

อุทธัจจะ อุทธัจจะ หมายถึงความฟุงซานแหงจิต ความไมสงบแหงจิต ความ วุนวาย ใจ ความพลานแหงจิตจะสังเกตุไดจากการมีความคิดมาก เกินไป, สงสัยมากเกินไป, จินตนาการมากเกินไปเปนลักษณะหนึ่ง ของอุทธัจจะ เปรียบกับสังคมในปจจุบน ั กับกิเลสอุทธัจจะ ทําใหคนที่เริ่มทํางาน เจอปญหาในงานก็จะ คิดไปตางๆ คิด มากมาย หรือ การหางจาก คูของตน เอง เมื่อเริ่มทํางาน อาจทําใหคิด มากจนเกินความสงสัยที่มากจนเกินไป ซึ่ง เหมือนกับ

ซึง ่ กิเลส อาจอุทธัจจะสงผลกระทบตอ ชีวต ิ ของผูม  ก ี เิ ลสนีโ้ ดย เจอ ปญหาเพียงเล็กนอยอาจคิดมากจน เกิดกวาสิ่งที่เกิดขึ้นจนงานไม ไปไหนหรือ เมือ ่ ตองหางกับคูค  รองเพราะตองไปทํางาน อาจเกิดความ สงสัยกลัววาคูของตนจะไปมีคนอื่น จนตัวเองตองเปนทุกข หรือ นอยใจไปเองจนฆาตัวตาย

22

DEFILEMENTS 10

ความคิดทีฟ ่ ุง ้ ไปดั้งเศษฝุ่นในจิตใจจนบดบัง จนสร้างความทุกข์โดยการคิดของ ตนอยู่ฝ่ายเดียว

23

จุติ

อหิรก ิ ะ อหิรก ิ ะ หมายถึง การกระทําทีไ่ มละอายตอการประพฤติทจ ุ ริตอันเปน สิ่งที่นาละอาย การกระทําที่ไมละอายตอการประกอบ ความชั่วทั้ง หลายอันใดนีเ้ รียกวา อหิรก ิ ะ เปรียบกับสังคมในปจจุบัน กับ กิเลสอหิริกะ ทําใหคนทีเ่ ริม ่ ทํางาน หลงทํา สิง ่ ทีผ ่ ด ิ อยาง ไมละอาย การไมสจ ุ ริตตอหนาทีก ่ ารงานของ ตน เชน เปนพนักงานธนาคารเเตกลับขโมย เงิน ของ ลูกคาทีไ่ วใจโดยไมละอายตอการกระ ทําตนทีผ ่ ด ิ ตอศิลธรรม ซึง ้ เหมือน กับ

ซึ่ง กิเลส อหิริกะ สงผลกระทบตอ ชีวิตของผูมีกิเลสนี้ ทําใหอาจ ื ในสังคม เเละ ี่ น ี ย โดนสังคมประณามการกระทําของตน จนอาจไมมท อาจจะติดคุกได จากสิ่งที่ตนกระทําโดยไมละอายตอการกระทํานั้น

24

DEFILEMENTS 10

การไม่ละอายต่อการกระทําเหมือนกับว่าใบ หน้าหนาจนสิ่งทีต ่ นกระทํามิอาจเข้าไปถึง จิตใจของตนได้

จุติ

การไม่กลัวต่อบาปนั้นเหมือนการทําชีวิตที่ เเสนประเสริฐ มีค่า เป็นเพียงของเล่น ที่ พังก็สามารถจะหาใหม่ได้ จนไม่กลัว ต่อผลทีต ่ ามมาก

DEFILEMENTS 10

อโนตัปปะ อโนตตัปปะ หมายถึง การกระทําทีไ่ มเกรงกลัวตอการประพฤติทจ ุ ริต อันเปนสิ่งที่นาเกรงกลัว การกระทําที่ไมเกรงกลัวตอการประกอบ ความชัว ่ ทัง ้ หลาย อันใดนีเ้ รียกวา อโนตตัปปะ

เปรียบกับสังคมในปจจุบน ั กับ กิเลสอโนตตัปปะ ทําใหคนที่เริ่มทํางาน หลงทําสิ่งที่ผิด อยาง ไมเกรงกลัวเชน ผิดหวังจากความรักหรือ งาน เเลว ฆาตัวตาย โดยไมกลัวบาปที่จะ ตามมา หรือเเมเเตการกระทําไดๆก็ตาม ที่ ไมกลัวตอบาป ซึง ่ เหมือนกับวา

ซึ่ง กิเลส อโนตตัปปะ สงผลกระทบตอ ชีวิตของผูมีกิเลสนี้ โดย ทํา ใหอาจโดนจับติดคุกจาก สรางความเดือดรอนใหกั บ คนอื่ น หรื อ จากการกระทํ า ของตนเอง

27

จุติ

ผลเเห่งการจุติ ผลของการจุตินั้นเปนสิ่งกระตุนใหเราหลงทําในสิ่งที่ผิดจนตัวเราอาจยับยังไมได จนเปน เหตุให กิเลสตางๆสงผลตามที่กลาวมาในเเตละขอวา สิ่งเหลานั้นสงผลเสียอยางไร ตอ บุคคลทีม ่ ก ี เิ ลส อาจรายเเรงมากนอยขึน ้ อยูก  บ ั ตัวบุคคลนัน ้ ๆ ซึง ่ หากเราอยากยับยัง ้ กิเลส นัน ้ ในทางพระพุทธศาสนามีหลักคําสอนที่ ทีส ่ ามารถยับยัง ้ หรือ ดับกิเลส ทัง ้ 10 ประการ นีล ้ งได โดยหลักคําสอนนัน ้ ถูกเรียกวา “ ไตรสิกขา ” ซึง ้ เปนหลักทีพ ่ ง ึ่ ปฏิบต ั ใิ นการดําเนิน ชีวิต อยางสมบูรณของพระพุทธศาสนา เพื่อดับกิเลส เเละ พบกับความสุขในชีวิต เพื่อให เรา สามารถ “ ดับสูญ ” กิเลสที่ “ จุติ ”อยูในตัวเรานี้ลงได

28

DEFILEMENTS 1O

29

การ “ จุ ต ิ ” ของ กิ เ ลส 10 ประการ ที ่ ส ร า งความทุ ก ข ใ ห ก ั บ ชี ว ิ ต