A kura stroszy pióra

Izabella Kleban’ ska

Pomysl/y na zaje,cia artystyczne inspirowane piosenkami

A kura stroszy pióra.

Pomysły na zajęcia artystyczne inspirowane piosenkami Autor:

Izabella Klebańska

Zapisy nutowe piosenek:

Marek Shak

Redakcja merytoryczna:

Karolina Gawlik

Korekta:

Ilona Turowska

Projekt okładki:

Małgorzata Flis

Pozostałe projekty graficzne:

Justyna Mordas

ISBN 978-83-65915-12-2 Kraków 2018 Copyright © by CEBP 24.12 Sp. z o.o.

Publikacja, którą nabyłeś, jest dziełem twórców i wydawcy.

Prosimy, abyś przestrzegał praw, które im przysługują.

Zawartość publikacji możesz udostępnić nieodpłatnie osobom bliskim lub osobiście Ci znanym, ale nie publikuj w internecie treści tu zawartych, ani ich fragmentów, a kopiując jej część rób to tylko na użytek osobisty.

Jeśli cytujesz fragmenty z publikacji nie zmieniaj ich i zaznacz, czyje to dzieło.

Wydawca:

CEBP 24.12 Sp. z o.o.

30-437 Kraków, ul. Kwiatowa 3 www.blizejprzedszkola.pl

Pomysły na zajęcia artystyczne: A kura stroszy pióra Balonik

6 8

Mucha

10

Ośmiornica

14

Słoń w składzie porcelany Spacer po linie

Marynarz na okręcie Pszczółka Licho

Jak się pozbyć złości Lustro

Przejażdżka dorożką Zapisy nutowe piosenek:

12 16 18

20 22

24 26 28

A kura stroszy pióra

32

Mucha

34

Balonik

Słoń w składzie porcelany Ośmiornica

Spacer po linie

Marynarz na okręcie Pszczółka Licho

Jak się pozbyć złości Lustro

Przejażdżka dorożką

33 35 36 37

38 39

40 41

42 43

Założeniem przyświecającym napisaniu tej książki było stworzenie oryginalnej, autorskiej wizji szeroko pojętej edukacji muzycznej dla dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym. Publikacja ta, zawierająca zestaw zabaw inspirowanych piosenkami z płyty A kura stroszy pióra w całości stworzonej i wykonanej przez artystów krakowskiej „Piwnicy pod Baranami”, doskonale wpisuje się w potrzeby dzieci i ich nauczycieli. Korzystając z zaproponowanych w niej aktywności można między innymi wcielić się w Słonia w składzie porcelany, zatańczyć boogie z Ośmiornicą lub poznać sposób na to, Jak się pozbyć złości. Oprócz stylów muzycznych takich jak polka czy walczyk, na płycie znalazło się tango, boogie, blues, a nawet szanty. Twórcą melodii do większości utworów, których wersje instrumentalne znajdują się na dołączonej do książki płycie CD, jest Tomasz Kmiecik, pianista i kompozytor krakowskiej „Piwnicy pod Baranami”.

Autorka prezentuje zbiór zabaw do wykorzystania zarówno podczas zajęć dydaktycznych, jak i w czasie poranka czy popołudnia w przedszkolu. Podpowiada, jak w ciekawy sposób wszechstronnie rozwijać u dzieci zainteresowanie muzyką, wychodząc od punktu, jakim jest wysłuchanie interesującej i niebanalnej piosenki. Później mają miejsce sytuacje zabawowe – edukujące, służące rozwijaniu umiejętności muzycznych, plastycznych, ruchowych, społecznych, a nawet pomagające rozwiązywać problemy natury psychologicznej.

Pośród propozycji zaprezentowanych w książce, czytelnik odnajdzie tańce i pląsy (wraz z opisaną choreografią), zabawy plastyczne, matematyczne, ruchowe, pantomimiczne, kołowe, masażyki, dydaktyczne oraz zabawy z rymowankami.

Każda z nich skorelowana jest z daną piosenką. Tematyka zabaw jest zróżnicowana, a forma dostosowana do wieku dzieci. Pozwala to na wyzwalanie w przedszkolakach i młodszych uczniach kreatywności, sprawiając przy tym mnóstwo radości uczestnikom zajęć.

Dzieci stają w kole i słuchając piosenki A kura stroszy pióra śpiewanej przez nauczyciela, starają się naśladować zachowania zwierząt opisane w tekście. Dzieci młodsze mogą naśladować ruchy wykonywane przez nauczyciela, natomiast starsze mogą same próbować interpretować (za pomocą ruchu) treść piosenki.

6

• Wariant I: Dzieci siadają w kole, na środek wychodzi ochotnik, który naśladuje zachowanie dowolnego zwierzęcia wymienionego w tekście piosenki. Wszyscy odgadują, w jakie zwierzę się wcielił. Następnie osoba stojąca w środku wybiera kolejne dziecko i zamienia się z nim miejscem, a zabawa toczy się dalej. Wskazówka: Gdy dzieci opanują tekst piosenki, mogą udzielać odpowiedzi, śpiewając właściwy wers.

• Wariant II: Nauczyciel przypisuje każdemu zwierzęciu jakiś instrument perkusyjny – dla ułatwienia może wywiesić na tablicy ilustracje ze zwierzętami oraz rysunki przypisanych do nich instrumentów (z czasem może podpowiedź tę usunąć). Zabawa przebiega jak wyżej, z tym że zamiast śpiewania grupa dzieci posiadających właściwy instrument gra na nim, odgadując tym samym, w jakie zwierzę wcieliło się dziecko znajdujące się wewnątrz koła. Co jakiś czas może nastąpić wymiana instrumentów.

• Wariant I: Dzieci mają za zadanie wybrać jedno ze zwierząt występujących w piosence. Następnie każde dziecko otrzymuje kartkę i ołówek i ma za zadanie narysować jeden wybrany przez siebie element, będący „wizytówką” danego zwierzęcia (np. końska grzywa, kocie wąsy, kaczy dziób itd.). Później dzieci w parach wymieniają się rysunkami – kolejny „rysownik” ma za zadanie dokończyć obraz. Po skończeniu pracy nauczyciel sprawdza, czy dziecko, które miało dokończyć obrazek, trafnie odczytało intencje pierwszego uczestnika.

• Wariant II: Dzieci dzielimy na zespoły cztero-, pięcioosobowe. Zabawa przebiega jak wyżej, ale rysunek trafia nie do dwójki dzieci, tylko do zespołu.

Każde kolejne dziecko w zespole dorysowuje jeden dodatkowy element zwierzęcia, które w jego mniemaniu zaczął rysować pierwszy uczestnik zabawy.

• Wariant III: Każde z dzieci otrzymuje kartkę i ołówek. Zabawa odbywa się w turach. W każdej z nich nauczyciel wybiera troje dzieci – jedno z nich podaje nazwę zwierzęcia, które wystąpiło w piosence, drugie wybiera część ciała, którą trzeba będzie narysować, a trzecie z nich podaje liczbę z zakresu od 1 do 10.

Tym sposobem powstaje portret niezwykłego mieszkańca zagrody (np. zwierzę, które ma trzy kacze dzioby, cztery świńskie ryjki i dwa końskie ogony).

• Wariant I: Dzieci siedzą w kole. Wspólnie z nauczycielem zastanawiają się, gdzie mieszkają poszczególne zwierzęta występujące w piosence (np. świnka – w chlewiku). Nauczyciel wybiera jedną osobę, która wcieli się w postać gospodarza. Dzieci wstają i poruszają się swobodnie po sali w rytmie dowolnej wesołej muzyki. Kiedy muzyka zostaje przerwana, padają komendy: Koniki, koniki, do stajni; Kurki, kurki, na grzędę; Krówki, krówki, do obórki; Świnki, świnki, do chlewika; Kaczki, kaczki, do zagrody; Kotki, kotki, do domu. Dzieci zbierają się wokół „gospodarza”, wydając przy tym dźwięki charakterystyczne dla danego zwierzęcia. „Gospodarz” sprawdza, czy wszystkie „zwierzątka” bezpiecznie dotarły do „domku”. Wybrany zostaje kolejny „gospodarz” i zabawa powtarza się od początku.

• Wariant II: Nauczyciel przyporządkowuje każdemu z dzieci rolę danego zwierzęcia (np. poprzez rozdanie kolorowych szarf i ustalenie, co dany kolor oznacza) i zabawa toczy się jak powyżej („gospodarz” weryfikuje, czy żadne ze zwierząt nie pomyliło domku, zgłaszając się na wezwanie).

Na dużym kartonie dzieci budują z plasteliny zagrodę, w której zamieszkają zwierzęta występujące w piosence. Zaczynają od tworzenia krajobrazu (pagórki – mogą powstać na konstrukcji wykonanej uprzednio z gazet przez nauczyciela i oblepionej przez dzieci plasteliną; drogi, łąka, staw itp.). Następnie ustalają, gdzie znajduje się dom gospodarza, stajnia, obora, chlewik, kurnik i lepią te zabudowania z plasteliny (alternatywnie mogą je także wykonać z różnych tekturowych opakowań z dolepionymi plastelinowymi elementami). Na koniec

ustawiają na makiecie ulepione przez siebie zwierzęta.

Wskazówka: Zabawa ta powinna przebiegać wieloetapowo (przez kilka dni lub o różnych porach dnia – tak aby dzieci mogły pracować w swoim tempie).

Nauczyciel przydziela dzieciom role zwierząt występujących w piosence A kura stroszy pióra. Każdemu z nich przypisany jest konkretny odgłos, składający się z określonej liczby sylab, oraz rytm: • gęś – gę-gę-gę-gę /cztery ósemki (ti-ti-ti-ti)/; • kura – ko-ko-ko-ko /cztery ósemki (ti-ti-ti-ti)/; • kogut – ku-ku-ry-ku /cztery ćwierćnuty (ta-ta-ta-ta)/; • kaczka – kwa-kwa /dwie ćwierćnuty (ta-ta)/; • koza – me-e-me-e /dwie półnuty (ta-a-ta-a)/; • kot – miau-miau /dwie półnuty (ta-a-ta-a)/; • krowa – mu-u-u-u /cała nuta (ta-a-a-a)/; • świnka – chrum-chrum-kwik /trzy ćwierćnuty, pauza ćwierćnutowa (ta-ta-ta-sza)/; • koń – i-ha-ha /dwie ósemki, ćwierćnuta (ti-ti-ta)/.

• Wariant I: Nauczyciel prezentuje dzieciom sposób realizowania danej grupy rytmicznej – najłatwiej zrobić to, wystukując rytm ćwierćnut dłońmi o uda lub tupiąc i wypowiadając jednocześnie rytmicznie odgłosy zwierząt – i tak na jedno uderzenie będą przypadały dwa słowa „ko” lub „gę”, jedno „chrum”, również jedno „kwa”; słowa „miau” oraz „mee” trwają dwa stuknięcia, a „muuuu” – cztery. Zwierzęta, którym przypisana jest ta sama wartość rytmiczna, mogą występować jednocześnie, np. gęsi i kury razem, świnki i kaczki itd. Każdy „gatunek” może też odzywać się kolejno – wtedy nauczyciel (lub ochotnik) może zostać dyrygentem, który będzie wybierał „śpiewające” w danej chwili grupy. W obu przypadkach ważne jest utrzymanie jednolitego tempa.

• Wariant II: Te same rytmy (z melorecytacją lub bez niej) dzieci mogą również wykonać na instrumentach perkusyjnych: gęś – kastaniety, kura – klawesy, kogut – kołatki, świnka – marakasy, koń – dzwonki, kaczka – bębenek, koza – tamburyn, kot – trójkąt, krowa – talerze. W tej wersji zabawy istotne jest, aby tylko niektóre grupy zwierząt grały jednocześnie – tak, by pozostałe dzieci mogły wybijać rytm o uda (nadawać tempo).

7

Dzieci oglądają różne widokówki. Określają, co jest po jednej, a co po drugiej ich stronie. Następnie na kartonie w dowolnym rozmiarze rysują wszystko to, co „zobaczyły” w czasie lotu z balonikiem. Na odwrocie odwzorowują wszystkie szczegóły, jakie są na pocztówce.

W miejsce adresata wpisują np. mama. Treścią może być rysunek – serce, kwiatki itd.

Dzieci otrzymują baloniki. Ich zadaniem jest takie ozdobienie balonów, by przekształcić je w podobizny chińskich dostojników – dorysowują więc skośne oczy, doklejają warkocz lub brodę z bibuły i kapelusz z kartonu. Kiedy prace są skończone, dzieci uczą się chińskiego ukłonu: łączą wyprostowane dłonie i wolno pochylają tułów do przodu. Następnie biorą baloniki w dłonie i w takt muzyki poruszają się swobodnie po dywanie.

Kiedy muzyka ucichnie, każdy szuka pary. Partnerzy odkładają na bok swoje baloniki, a następnie kłaniają się sobie wzajemnie. Każde dziecko powinno zapamiętać, komu się ukłoniło, ponieważ za każdym razem musi to być inna osoba.

8

Nauczyciel rozkłada na podłodze nadmuchane kolorowe balony. Dzieci chodzą pomiędzy nimi i śpiewają piosenkę. Szukają balonika w kolorze, o którym mowa w tekście. Gdy odnajdą właściwy, podnoszą go i ilustrują ruchem opisane w piosence sytuacje: kiwają się jak chiński dostojnik, skaczą jak pchełki i „szybują po niebie”. Na słowa „bo wymknął się z mojej dłoni”: upuszczają balonik na podłogę i zabawa zaczyna się od początku – od poszukiwania kolejnego koloru.

Nauczyciel dzieli dzieci na dwie równe grupy. Jeśli liczba dzieci jest nieparzysta, jedno z nich zostaje sędzią. Każdy z uczestników wyścigu otrzymuje balonik w kolorze przypisanym zespołowi, do którego należy. Nauczyciel wyznacza miejsce startu i mety. Drużyny ustawiają się w „pociąg” na linii startu. Osoba startująca jako pierwsza przygotowuje się, wkładając balonik między kolana (młodsze dzieci mogą umieszczać balonik pod brodą i przytrzymywać go, pochylając głowę do klatki piersiowej). Na sygnał rozpoczęcia wyścigu uczestnicy zaczynają skakać dbając o to, by nie zgubić balonika. Gdy zawodnik dotrze do mety, podnosi balonik w górę – w tym czasie zadanie rozpoczyna kolejna osoba z drużyny. Wyścig kończy się, gdy wszyscy uczestnicy znajdą się na mecie. Wygrywa drużyna, która pierwsza ukończy konkurencję.

Dzielimy grupę na pięcioosobowe zespoły. W każdej piątce dzieci ustawiają się w szeregu i chwytają za ręce, a dziecko stojące na początku trzyma w ręku balonik za jego „ogonek”. Dzieci poruszają się po dywanie w rytm skocznej muzyki (może to być również rytm „ósemka z kropką, szesnastka” wygrywany na bębenku). Gdy muzyka ucichnie (lub rytm zmieni się na tremolo – dużo szesnastek), dzieci zatrzymują się i osoba trzymająca balon biegnie na koniec szeregu. Gdy się tam znajdzie, wszyscy unoszą ręce do góry i nad głowami podają sobie balonik. Kiedy dotrze on do osoby stojącej na początku szeregu, zabawa powtarza się od nowa. Czas trwania drugiej części zabawy powinien być określony i dość krótki (np. dwa takty na 4/4).

• Wariant I: Dzieci siadają w kole. Nauczyciel wybiera balon w danym kolorze i rzucając go do wybranego dziecka, mówi: Żółty jak... Dziecko chwytające balon musi dokończyć wypowiedź, podając nazwę rzeczy, która występuje w tym kolorze. Następnie odrzuca balonik do nauczyciela. Po kilku turach nauczyciel wybiera balonik w innym kolorze i zabawa toczy się dalej.

• Wariant II: Zabawa również odbywa się w kole. Dzieci turlają niewielką piłkę do wybranej osoby, zadając pytanie o przedmiot występujący w danym kolorze, np. Co jest zielone? (lub Co jest białe jak śnieg?). Osoba chwytająca piłkę powinna odpowiedzieć pełnym zdaniem (np. Moje buty są zielone). Po udzieleniu odpowiedzi dziecko nie zwraca piłki nauczycielowi, ale kieruje ją do kolegi lub koleżanki, zadając pytanie o inny kolor. Tempo zabawy powinno być dynamiczne, a odpowiedzi nie powinny się powtarzać.

Każde dziecko otrzymuje kartkę, ołówek oraz okrągły lub owalny szablon i odrysowuje kształt balonika. Następnie nauczyciel rozdaje uczestnikom spodki z niewielką ilością farb w kolorach żółtym, czerwonym, niebieskim, czarnym i białym oraz pędzle i pojemniki z wodą. Wyjaśnia dzieciom, że ich zadaniem będzie pomalowanie balonika tak, by stworzyć nowy kolor. Pokazuje, jak po zmieszaniu farby niebieskiej z żółtą powstaje kolor zielony oraz jak zmienia się odcień po dodaniu bieli lub czerni. Dzieci mogą łączyć ze sobą barwy zarówno na palecie, jak i na baloniku. W wariancie trudniejszym dziecko określa, w jakim kolorze ma być jego balonik i w rogu kartonu przykleja kwadracik papieru w wy-

branym przez siebie kolorze, a następnie, mieszając farby, próbuje stworzyć odpowiadającą mu barwę. Po zakończeniu pracy do każdego balonika można dokleić kawałek sznurka lub tasiemki.

• Wariant I: Dzieci dobierają się w pary i siadają na dywanie w siadzie skrzyżnym, twarzami do siebie. Pomiędzy wyprostowanymi dłońmi (ręce ugięte w łokciach) trzymają razem balonik. Powoli podnoszą ręce, aż do ich całkowitego wyprostowania. W wersji trudniejszej, wykonując to ćwiczenie, dzieci muszą jednocześnie wstać (wówczas zabawa może rozpoczynać się od pozycji siadu klęcznego).

• Wariant II: W każdej z par dzieci siedzą na podłodze tyłem do siebie, opierając się plecami o partnera.

Obie nogi są ugięte – prawa jak w siadzie skrzyżnym, lewa wysunięta do przodu, oparta na stopie. Prawe dłonie oparte są na podłodze. Lewymi rękami dzieci przytrzymują balonik nad głowami. Powoli wstają z podłogi pilnując, by nie upuścić balonika.

• Wariant III: W każdej z par dzieci leżą na plecach, stykając się głowami, ręce ułożone są wzdłuż tułowia.

Jedno z nich podnosi stopami leżący na podłodze balonik i unosząc wyprostowane nogi na wysokość głowy, przekazuje go partnerowi. Drugie z dzieci ostrożnie odbiera balon stopami i, cały czas go trzymając, kładzie wyprostowane nogi na podłodze.

W każdym wariancie zabawa rozpoczyna się, gdy nauczyciel powie: Uwaga, uwaga. Balonik w górę. Trzy, dwa, jeden. Start!

Nauczyciel dzieli uczestników na dwie grupy. Dzieci siadają jedno za drugim w dwóch równoległych rzędach.

Zabawa polega na „wędrówce” balonika na czas. Wygrywa ta drużyna, która pierwsza wykona zadanie.

• Wariant I: Dzieci podają sobie balon nad głowami.

Balonik wędruje najpierw od pierwszej osoby w rzędzie ( jest podawany do tyłu), a gdy dotrze na koniec – wraca ( jest podawany do przodu). Ważne, by nie upuścić balonika oraz żeby nie ściskać go zbyt mocno.

• Wariant II: W każdym rzędzie balonik wędruje z prawej strony, a wraca z lewej. Przekazując sobie balonik, dzieci wykonują skręty tułowia we właściwym kierunku. Przedmiot podawany jest oburącz od pierwszej do ostatniej osoby i z powrotem.

• Wariant III: Balonik wędruje wężykiem – pierwsze dziecko podaje go sąsiadowi, wykonując skręt w prawo, drugie dziecko przekazuje go dalej z lewej strony. I tak na przemian.

9