Bożena Forma, Anna Przepióra
poznajemy część III
ZAWODY
Poznajemy zawody – część III Autorki: Bożena Forma, Anna Przepióra
Redaktor prowadzący: Wojciech Wolak
Korekta: Marta Stasińska
Rysunki i projekt okładki: Dorota Prończuk
Copyright © by CEBP 24.12 sp. z o.o., 2016 r. Wszystkie prawa zastrzeżone Wydanie I, Kraków 2016 ISBN 978-83-64631-37-5
Wydawca: CEBP 24.12 Sp. z o.o. ul. Kwiatowa 3 30-437 Kraków tel. 12 631 04 10 www.blizejprzedszkola.pl
Książkę tę dedykujemy naszym wnukom Franiowi, Beniowi i Maciejowi
Słowem wstępu
Seria „Poznajemy zawody” jest zbiorem informacji, pomocy dydaktycznych, propozycji zabaw oraz kart pracy przeznaczonych dla dzieci w wieku przedszkolnym oraz uczniów młodszych klas szkół podstawowych. Zależało nam na ułatwieniu nauczycielowi przeprowadzenia zajęć, których celem jest uświadomienie dzieciom, czym jest praca, jakie płyną z niej korzyści i jakie ma znaczenie w życiu człowieka. Przedstawione materiały mogą być wykorzystywane kompleksowo podczas realizacji tematyki związanej z zawodami. Traktowane wybiórczo będą stanowiły element uzupełniający zajęć. Dzięki materiałom zgromadzonym w publikacji dzieci poznają przedstawicieli różnych zawodów. Dowiadują się, jak ważna jest ich praca oraz jaką rolę pełnią w społeczeństwie. Kolorowe ilustracje pozwalają na dokładne poznanie elementów ich stroju. Koncepcja pracy z wykorzystaniem proponowanych materiałów oparta jest na zasadzie prowadzenia działań z zastosowaniem różnych form aktywności dziecka. Materiały przybliżające każdy z zawodów podzielone są na trzy części: Część pierwsza to opis zawodu, zbiór zabaw, zagadek i wierszy oraz quiz tematyczny. Opis zawodu zawiera informacje na temat warunków pracy, stosowanych narzędzi, maszyn, urządzeń, przedmiotów, zakresu obowiązków oraz wykonywanych czynności. Zabawy, zagadki, quizy oraz krzyżówki ułatwią uporządkowanie zdobytej wiedzy. Część druga to zbiór kart pracy przeznaczonych do powielenia za pomocą kserokopiarki i rozdania każdemu dziecku. Dzięki tym kartom pracy i analizie zawartych w nich treści dzieci poszerzają wiedzę na temat otaczającego świata, wzbogacają zasób słownictwa, doskonalą umiejętność zadawania krótkich, pełnych treści pytań, wyrabiają umiejętność poprawnego wysławiania się oraz posługiwania się nowo poznanymi słowami. Ćwiczą sprawność manualną, utrwalają wiedzę matematyczną. Część trzecia to kolorowe pomoce dydaktyczne służące do przeprowadzenia zajęć (znajdują się na końcu książki). Karty zawierają wizerunek przedstawiciela danego zawodu oraz historyjki obrazkowe. Wykorzystanie tych ostatnich pozwala na zrozumienie znaczenia pojęć „przyczyna” i „skutek”. Dzieci dostrzegają zmiany w przedstawionych sytuacjach oraz zależności pomiędzy kolejnymi ilustracjami. Przedstawione propozycje działań z przedszkolakami w ramach omawianego tematu stanowią dodatkowe podpowiedzi metodyczne, dzięki którym w interesujący sposób można przybliżyć dzieciom wiedzę związaną z danym zawodem. Mają one stanowić inspirację do działania. Pamiętajmy, że bezpośredni kontakt ze środowiskiem lokalnym oraz obserwacja ludzi wykonujących różne zawody to najlepszy sposób na rozbudzenie zainteresowania, a jednocześnie okazja do zdobywania nowych doświadczeń. Z życzeniami przyjemnej pracy Autorki 5
Aktor
Aktor na ogół ma silną osobowość. Musi mieć talent i przez cały czas doskonalić warsztat pracy. Wykorzystując swój głos, mimikę, ciało, potrafi wcielić się w postać granego bohatera. Podczas egzaminów do szkoły teatralnej kandydat musi zaprezentować przygotowane przez siebie utwory wierszem, prozą oraz kilka piosenek. Aktor jest artystą występującym w filmie, teatrze, na estradzie. Istnieje grupa aktorów kończących Wydział Sztuki Lalkarskiej. Absolwenci tego kierunku pracują jako aktorzy lalkarze, zostają dyrektorami teatrów lalek, reżyserami, pracują w telewizji i radiu. Na planie filmowym oprócz aktora pracuje cały sztab ludzi: producent – jego zadaniem jest zebranie pieniędzy na produkcję filmu i podpisanie kontraktów na dystrybucję filmu w kinach, telewizji; kierownik produkcji – organizuje pracę przy filmie na wszystkich etapach produkcji; reżyser – jest odpowiedzialny za powstanie filmu, dobiera aktorów i przydziela im role, może także dokonywać zmian w scenariuszu; kostiumolog – dobiera aktorom stroje; charakteryzator – robi aktorom makijaż, zmienia ich twarze, fryzury stosownie do roli; operator kamery – nagrywa film; dźwiękowiec – nagrywa dialogi i dobiera muzykę, odpowiada również za dźwiękowe efekty specjalne wykorzystywane w filmie; montażysta– osoba dopowiadająca za kolejność scen w filmie, łączy także obrazy z dźwiękiem; oświetleniowiec – osoba odpowiedzialna za prawidłowe oświetlenie planu. Ludzie wykonujący opisane wyżej zawody współpracują także z aktorami pracującymi w teatrze.
Propozycje działań z dziećmi Zaproszenie aktora do przedszkola (lub spotkanie z aktorem w teatrze, domu kultury, bibliotece). Rozmowa na temat pracy aktora, prezentowanie przez dzieci wybranych tekstów (wiersze, opowiadania) – zabawa w aktorów. Zapoznanie z miejscami i warunkami pracy aktorów (teatr, praca w studiu, w terenie – kręcenie filmu). Wykonanie prac plastycznych, np. na temat: „Różne role aktora”. Samodzielne dobieranie elementów garderoby i rekwizytów podczas działań. Tworzenie albumów, gazetek na temat: „Historia teatru”, „Historia kina”, „Znani bohaterowie bajek”. Samodzielne wymyślanie opowiadań – tworzenie książeczek grupowych i indywidualnych. Zapoznanie dzieci z różnymi formami teatralnymi: teatr cieni, pantomima, teatr kukiełek, pacynek, marionetek. Udział dzieci w przedstawieniach (różne formy teatralne). Założenie kącika „Garderoba aktora”, umieszczenie w nim wieszaków na ubrania, nakryć głowy, rękawiczek, szalików.
Propozycje zabaw
POZNAJEMY RÓŻNE TEATRZYKI – zabawy teatralne Pomoce: szablony postaci z bajek do teatrzyków załączone do książki, nożyczki, klej, taśma klejąca, patyczki lub szpatułki, kredki, kolorowy papier, bibuła, paski kartonu, koszyczek z ilustracjami przedstawiającymi cztery znane bajki. Przebieg zabawy: Etap I: Nauczyciel zaprasza dzieci do wspólnej zabawy. Dzieli je na cztery zespoły, w każdym wybiera lidera. Prezentuje koszyczek z ilustracjami związanymi z czterema znanymi przedszkolakom bajkami. Zaprasza do siebie liderów, którzy kolejno losują po jednej ilustracji i odgadują tytuł wylosowanej bajki. Każda grupa zgodnie z wylosowanym obrazkiem otrzymuje elementy karty pracy do wykonania przedstawienia teatralnego. Ma stworzyć bohaterów 9
czterech bajek. Efekt swojej pracy zaprezentuje pozostałym grupom. Każdy zespół siada do oddzielnego stolika i przygotowuje: stolik I – teatrzyk paluszkowy – sylwety do bajki „Calineczka”; stolik II – teatrzyk pacynkowy – sylwety do bajki „Czerwony Kapturek”; stolik III – teatrzyk kukiełkowy – sylwety do bajki „Kopciuszek”; stolik IV – pantomima – sylwety do bajki „Trzy świnki”. Przedszkolaki wycinają bohaterów swoich bajek, kolorują, ozdabiają w dowolny sposób dostępnymi materiałami (kolorowy papier, bibuła, tekstylia). Doklejają – w zależności od rodzaju formy teatralnej – paski, patyczki.
Etap II: W kolejnych dniach tygodnia każda grupa ma możliwość zaprezentowania swojej bajki. Jeżeli dzieci sobie nie radzą, pomaga im nauczyciel, pełniąc rolę narratora. Kieruje grą małych aktorów. Po zakończeniu pokazów kukiełki powinny znajdować się w dostępnym miejscu w sali, aby wszystkie przedszkolaki mogły z nich korzystać i w dowolnym czasie organizować sobie zabawy w teatr. DZIWNE MINY – zabawa twórcza Pomoce: karta pracy przedstawiająca elementy masek teatralnych (jedna na czworo dzieci), nożyczki, drewniane szpatułki, taśma klejąca, kredki. Przebieg zabawy: Dzieci dobierają się w czteroosobowe zespoły. Każda grupa otrzymuje kartę pracy zawierającą elementy czterech kompletów masek na oczy i na usta. Każdy komplet po zestawieniu w całość przedstawia inny wyraz twarzy (smutny, wesoły, zły, przerażony). Przedszkolaki kolorują swoje elementy karty pracy (oczy i usta), a następnie je wycinają. Do boków szablonów doklejają szpatułki, aby można było nimi manipulować. Po zakończeniu pracy dzieci siadają na dywanie w tych samych zespołach. Kolejno prezentują się w swoich maskach. Pozostali uczestnicy określają minę masek. Po prezentacji wymieniają się jednym elementem swojego kompletu masek, np. tylko maską na oczy. Po kolei pokazują, jakie emocje wyrażają teraz ich maski, np. wesołe oczy i smutne usta. Następnie odsłaniając twarz, mogą spróbować zaprezentować daną minę. AKTOR – zabawa kołowa Pomoce: koszyczek z kwadratowymi kartonikami zawierającymi wizerunki postaci bajkowych, filmowych, zwierzęta (zdjęcia wycięte z czasopism), koperta. Przebieg zabawy: Przedszkolaki siedzą w kole na dywanie. Pomiędzy dziećmi znajduje się krzesełko z koszyczkiem pełnym kartoników. Nauczyciel wybiera „aktora”, który chodzi po kole. 10
AKTOR – krzyżówka 1
1 2 3 4 5
1. Po spektaklu za piękne odtwarzanie roli otrzymuje je aktor od widzów. 2. Osoba dobierająca aktorowi strój odpowiedni do roli. 3. Możesz obejrzeć go w kinie lub w telewizji. 4. Kręci się nią filmy. 5. Odtwarza role w filmie i na scenie teatru.
żuk
żaba
kret
motyl
Calineczka
Teatrzyk paluszkowy „Calineczka”. Pokoloruj postaci, wytnij paski, zaznaczone miejsca pokryj klejem. Dopasuj do palców i sklej w pierścionek. Doklej główki bajkowych bohaterów,
mysz
Pacynki: „Czerwony Kapturek”. Pokoloruj postaci, wytnij je, z pomocą nauczyciela zrób otwory na palce.
Połącz kreski linią. Wytnij maski i wybraną ozdób według uznania.