Agnieszka Borowiecka Gabriela Gąsienica
GWIAZDKOWE PRZEDSZKOLE
bajka edukacyjna dla dzieci, które boją się zostać w przedszkolu z innym opiekunem
Gwiazdkowe przedszkole
bajka edukacyjna dla dzieci, które boją się zostać w przedszkolu z innym opiekunem Autorka bajki:
Agnieszka Borowiecka Autorka konspektu zajęć:
Gabriela Gąsienica Korekta:
Marta Stasińska Rysunki i projekt okładki:
Dorota Prończuk Czytają:
Agnieszka Pudło i Maja Grześkowiak Producent wydawniczy:
Wojciech Wolak ISBN 978-83-64631-91-7 Publikacja, którą nabyłeś jest dziełem twórców i wydawcy. Prosimy, abyś przestrzegał praw, które im przysługują. Zawartość publikacji możesz udostępnić nieodpłatnie osobom bliskim lub osobiście Ci znanym, ale nie publikuj w internecie treści tu zawartych, ani ich fragmentów, a kopiując jej część rób to tylko na użytek osobisty. Jeśli cytujesz fragmenty z publikacji nie zmieniaj ich, i koniecznie zaznacz czyje to dzieło.
Copyright © by CEBP 24.12 Sp. z o.o. Kraków 2018 Wykorzystywanie do wykonań i nadań publicznych poza placówkami edukacyjnymi bez zezwolenia zabronione, z zastrzeżeniem wyjątków przewidzianych w prawie autorskim.
Wydawca: CEBP 24.12 Sp. z o.o. ul. Kwiatowa 3 30-437 Kraków
www.blizejprzedszkola.pl
Od Wydawcy Drogi Czytelniku! Jeśli nie Ty, to zapewne Twoi rodzice pamiętają z czasów swojego dzieciństwa magiczną chwilę, gdy zimowym wieczorem wyciągało się z szafy diaskop (zwany projektorem czy też rzutnikiem) – gasło światło, a dzięki niezmierzonym przestrzeniom dziecięcej wyobraźni pokój zamieniał się w kino, gdzie dzieci samodzielnie zmieniały kolorowe obrazki na ścianie opowiadając do nich bajkowe historie... Ideą towarzyszącą nam podczas planowania tej publikacji było wskrzeszenie tych cudownych chwil z dzieciństwa, ale w bardziej uwspółcześnionej formie – postaraliśmy się, aby obrazki zamieszczone w książce ożyły jak za dotknięciem czarodziejskiej różdżki Harrego Pottera. Tym samym na płycie dołączonej do książki znajdziesz film w formacie MP4 – są to obrazki z książki „ożywione” animacją i dopełnione udźwiękowioną wersją bajki. Obok filmu na płycie tej zamieściliśmy także audiobook bajki w formacie CD-a– przeznaczony do słuchania za pomocą stacjonarnych i samochodowych odtwarzaczy CD. Dzięki takiej konfiguracji, publikację można wykorzystywać na różne sposoby: do czytania dzieciom książki przed snem lub w ramach wspólnej zabawy w ciągu dnia; wykorzystując film jako animowaną ilustrację treści podczas czytania bajki przez nauczyciela dzieciom w przedszkolu (przy użyciu rzutnika multimedialnego albo odtwarzacza DVD z telewizorem) lub rodzica w domu (za pośrednictwem komputera); jako bajkę audio do słuchania podczas zajęć wyciszających w przedszkolu czy podczas dłużącej się podróży samochodem; do samodzielnego oglądania filmu (lub słuchania audiobooku) przez dzieci gdy nie możemy im towarzyszyć lub gdy mają ochotę samodzielnie wrócić do bajki. Życzymy przyjemnej lektury
3
Od Autorek Uczucia i emocje odgrywają niezmiernie istotną rolę w życiu każdego człowieka. Jest to jednak obszar trudny do zaplanowania, kierowania, kontrolowania czy zrozumienia. Niełatwy to temat dla nas, dorosłych, a jeszcze trudniejszy do pojęcia dla dzieci. Ważne jest zaakcentowanie, iż emocje są potrzebne – wszelkie emocje! I te pozytywne, które potrafią być kołem napędowym każdego działania, i te negatywne, które pojawiają się w skomplikowanych sytuacjach. W życiu małego człowieka powtarzalność i rutyna pełnią bardzo ważną rolę – dają poczucie bezpieczeństwa. Stałość wydarzeń pozwala dziecku odnaleźć się w świecie, uporządkować otaczającą rzeczywistość, a co za tym idzie – przewidywać zdarzenia. W przedszkolnym funkcjonowaniu takim fundamentem jest rytm dnia i nierzadko... nauczyciel. Zmiana (nawet najmniejsza) destabilizuje funkcjonowanie dziecka, zaburza jego poczucie bezpieczeństwa, budzi niepokój i lęk. Warto pokazać maluchom, że nowe wcale nie znaczy złe. Ba! Może nawet nieść ze sobą mnóstwo pozytywów – przecież zmiana to rozwój. W tym zadaniu może pomóc bajka Gwiazdkowe przedszkole i jej bohaterka Błyskotka, dzięki której przedszkolaki zobaczą, w jaki sposób niespodziewana zmiana wpływa na los małej gwiazdki. To na jej przykładzie można przygotować maluchy na przeżywanie trudnych emocji oraz wyposażyć je w wiedzę na temat tego, w jaki sposób poradzić sobie w takiej sytuacji. W książce oprócz bajki zamieszczono propozycje zabaw, które nawiązując do jej treści i tematyki, pozwalają oswoić ten trudny temat. Zabawy te mogą być okazją do rozmowy na temat emocji, jakie budzą w dzieciach zmiany, a także możliwości, jakie ze sobą niosą.
5
Pani Nocka wolnym kroczkiem zaczęła przechadzać się po Ziemi, a gęsty mrok spowił lasy, góry, dolinki i miasteczka, jakby nagle ktoś schował cały świat pod kocem. Znak to, że nadeszła pora, by kłaść się spać. Wszystkie zwierzątka i ptaszki w swoich norkach i dziuplach mościły się wśród listków, a małe dzieci wtulały główki w mięciutkie poduszeczki. Kiedy wreszcie głośne ziewania i ciche pochrapywania popłynęły zgranym chórem hen, hen wysoko w górę, na niebie trwało już niezłe zamieszanie. Bowiem każdego wieczora, wraz z zachodem Słońca, na wielkim nieboskłonie robił się straszny ruch. Komety przelatywały migiem w sobie tylko znanym kierunku, zostawiając za sobą jedynie ogonek gwiezdnego pyłu, planety sunęły po swoich orbitach, a wszystkie duże i jasne gwiazdy spieszyły się do pracy. O wyznaczonej porze musiały rozbłysnąć świetlistym blaskiem i poukładać się w przeróżne konstelacje, by wskazywać drogę wędrowcom i żeglarzom. Było to niezwykle odpowiedzialne zadanie, więc żadna nie mogła się spóźnić. Bo cóż to byłaby za afera, gdyby jakiś astronom dopatrzył się przez swą lunetę, że którejś z gwiazd brakuje na nocnym niebie! Kiedy więc duże gwiazdy zajęte były poważnymi sprawami, małe gwiazdeczki spędzały czas w gwiazdkowym przedszkolu.
7
Pod czujnym okiem Pana Księżyca uczyły się słodkich kołysanek, rysowały świetliste szlaczki na niebie, grały w klasy oraz w berka, a czasem nawet urządzały konkurs, która rozbłyśnie mocniejszym blaskiem. Choć po prawdzie były tak maleńkie, że z Ziemi, nawet za pomocą najlepszego teleskopu, trudno byłoby dostrzec ich blade światełka. Wszystkie gwiazdeczki szczerze kochały gwiazdkowe przedszkole, a zwłaszcza swojego opiekuna, który nieraz swym tubalnym głosem śmiał się tak głośno, że słychać go było w caluśkiej sferze niebieskiej. I tylko od czasu do czasu, gdy co poniektóre gwiazdki zaczynały rozrabiać, próbował przybierać srogą minę i grożąc palcem, mówił: – Proszę o spokój wszystkie małe łobuziaki! – A gwiazdeczki, słysząc te słowa, dokazywały jeszcze bardziej, bo każda przecież chciała być małym łobuziakiem Pana Księżyca. To z kolei wywoływało następną salwę gromkiego śmiechu i takie figle-migle trwały od samego wieczora aż do rana.
9
ZABAWY I ZADANIA DO BAJKI 1. Tak jak zwykle czy inaczej? – rozmowa kierowana, inspirowana bajką. Dzieci cenią sobie harmonię, rytm i powtarzalność w codziennym życiu. To właśnie powtarzalność daje im możliwość przewidywania tego, co kolejno w ciągu dnia się wydarzy i pozwala poczuć się bezpiecznie. Zatem nie dziwi fakt, że wszelkie zmiany i odstępstwa od codziennego rytmu zaburzają poczucie bezpieczeństwa i budzą w dzieciach lęk. Jednak warto pokazać im, że zmiany są potrzebne i niosą coś nowego, często atrakcyjniejszego i lepszego niż to, co znane. Nauczyciel nawiązując do bajki zadaje pytania: • Jaka zmiana czekała gwiazdkę w przedszkolu? • Kto zastąpił Pana Księżyca? • Jak zareagowała na zmianę Błyskotka? Co czuła? • Co zrobiła Pani Chmurka? • Jak gwiazdka spędziła dzień w przedszkolu? • Jakie Błyskotka miała zdanie o Pani Chmurce po spędzonym wspólnie dniu? • Czy ktoś z was spędził w przedszkolu chociaż jeden dzień z inną panią? • Co wtedy czuliście? • Co wam się podobało?
2. Pani Chmurka – zabawa twórcza. Dzieci otrzymują niebieską kartkę z naklejonym na środku kłębuszkiem waty. Ich zadaniem jest zamienienie Pani Chmurki w coś innego (np. baranek, domek ślimaka, broda Mikołaja). Przedszkolaki przyklejają elementy wycięte z papieru samoprzylepnego i dorysowują pisakami brakujące części. Następnie prezentują swoje prace.
3. Gwiazdki małe, gwiazdki duże – zabawa matematyczna. Uczestnicy zabawy siedzą na dywanie, każdy ma przed sobą dywanik. Na dywaniku są rozsypane gwiazdki różnej wielkości. Dzieci wskazują i podnoszą największą, a potem najmniejszą gwiazdkę. Nauczyciel prosi, aby ułożyły na swoich dywanikach gwiazdki od najmniejszej do największej, a następnie sprawdza poprawność wykonania zadania. Wspólnie z przedszkolakami nazywa gwiazdki, używając określeń: najmniejsza, średnia, największa. Później dzieci mieszają gwiazdki i układają je od największej do najmniejszej. 18
4. Teraz będzie zmiana – zabawa kołowa z rymowanką. Dzieci stojąc w kręgu, recytują rymowankę. Jedna osoba jest w środku. Po słowach: Ja tak robię – ty tak zrób pokazuje jakiś gest, a koleżanki i koledzy go naśladują. Następnie wszyscy recytują kolejny fragment rymowanki, a dziecko ze środka zamienia się miejscem z koleżanką lub kolegą. Ja tu stoję – tupu tup. Ja tak robię – ty tak zrób. Hopsa, hopsa dana, teraz będzie zmiana!
5. Co się zmienia? – zabawa w formie burzy mózgów. Zadaniem dzieci jest określenie, jakie zmiany można zaobserwować w otaczającym świecie, np. przejście dnia w noc, zmiana pór roku, zmiany pogody, nowi koledzy w przedszkolu (raz kogoś nie ma, bo jest chory, innym razem są wszyscy). Prowadzący wspólnie z przedszkolakami zastanawia się, co dobrego niosą ze sobą takie zmiany (np. zmiany pór roku pozwalają na różne aktywności – raz można jeździć na sankach, innym razem pływać w morzu).
6. Gwiazdkowe przedszkole – zabawa paluszkowa. Nauczyciel recytuje rymowankę, demonstrując czynności, które dzieci powtarzają za pomocą swoich paluszków: W przedszkolu gwiazdki się spotkały. dzieci podnoszą ręce do góry i poruszają nimi, jakby wkręcały żarówki Najpierw się przywitały, łączą ze sobą kolejno palce obu dłoni (kciuk do kciuka itd.) ukłonić się chciały, zginają palce obydwu dłoni głośno klaskały, klaszczą na spacer się wybrały „spacerują” paluszkami po brzuchu i ciebie łaskotały! łaskoczą osobę siedzącą obok 19
7. Zmiana – zabawa ruchowa • Wersja I: Dzieci poruszają się swobodnie po całej sali. Na hasło: zmiana zmieniają dowolnie sposób poruszania się (np. z marszu na czworakowanie). • Wersja II: Uczestnicy maszerują po dywanie, zmieniają sposób poruszania się według poleceń nauczyciela, np. • skaczemy, • idziemy tyłem, • idziemy pochyleni, • pełzniemy.
8. Jak Pani Chmurka – kalambury, zabawa integracyjna. Prowadzący mówi na ucho ochotnikowi, co ma przedstawić (lub przekazuje kartonik z ilustracją zwierzęcia, przedmiotu), a pozostałym uczestnikom określa kategorię (np. zwierzęta, pojazdy). Dzieci rozwiązują kalambury.
9. Nocne niebo – zabawa manualna. Przedszkolaki formują z folii aluminiowej rogalik i kulki – mniejsze i większe. Na granatowym lub czarnym arkuszu przyklejają klejem typu „Magic” najpierw rogalik – księżyc, a następnie kulki – gwiazdki. Aby ozdobić nocne niebo, mogą posmarować klejem puste miejsca na arkuszu i posypać je srebrnym brokatem.
Autorką zabaw i zadań do bajki jest Gabriela Gąsienica. 20