kącik eksperta 2 W świetle prawa. Ty pytasz, my odpowiadamy Dariusz Skrzyński
w numerze 6.237/2021
materiały na wrzesień
bliżej dziecka 5 Pomysłowa paka na Dzień Przedszkolaka Natalia Łasocha 8 Matematyczny Kącik Pani Zuzi. Pomiar ciężaru Zuzanna Jastrzębska-Krajewska 10 Kącik zabaw integracyjnych Dorota Kluska 12 Samo zdrowie Ewa Stadtmüller 14 W naszym kochanym przedszkolu Anna Bomba 16 Natasza lubi jabłuszka Hanna M. Górna 18 Niechciani mieszkańcy Agnieszka Borowiecka 20 Welcome, Welcome Everyone! It Is Time to Have Some Fun! Katarzyna Niemiec 23 Muzyczny Kącik Pana Miłosza Miłosz Konarski 78 Z torby nauczycielki. Zabawy z kolorami Ewa Bartczak-Sroka, Sandra Ciechowicz
bliżej nauczyciela 24 Etyka w zawodzie nauczyciela Anna Jankowska 27 Czy potrafisz wypoczywać? 6 reguł dobrego i zdrowego wypoczynku Agnieszka Wentrych
Przewodnik BLIŻEJ PRZEDSZKOLA – materiały na wrzesień
WYDAWCA: CEBP 24.12 Sp. z o.o. ul. Kwiatowa 3, 30-437 Kraków redakcja@blizejprzedszkola.pl 12 631 04 10
ZESPÓŁ REDAKCYJNY:
Robert Halik – redaktor naczelny (r.halik@blizejprzedszkola.pl) Marta Stasińska – zastępca redaktora naczelnego (m.stasinska@blizejprzedszkola.pl) Monika Majewska – redaktor merytoryczny (m.majewska@blizejprzedszkola.pl) Natalia Łasocha – redaktor merytoryczny (n.lasocha@blizejprzedszkola.pl) Karolina Gawlik – redaktor merytoryczny (k.gawlik@blizejprzedszkola.pl)
STALI AUTORZY: prof. Edyta Gruszczyk-Kolczyńska, Ewa Zielińska, Anna Jankowska
WSPÓŁPRACA: prof. Bogusław Śliwerski , Dariusz Skrzyński, Barbara Szeląg, Ewa Stadtmüller, Edyta Kaczanowska, Katarzyna Niemiec, Wanda Papugowa, Joanna Wołoch, Marta Jelonek, Dominika Góra, Katarzyna Wójcik-Bożętka, Magdalena Ledwoń, Dagmara Czyż
ZESPÓŁ DORADCZY: Maria Broda-Bajak, Agnieszka Czeglik, Ewa Lelo, Bożena Michalska, Małgorzata Wajda
38 W piekarni
OKŁADKA: Fot. prywatne/rys. Izabela Pawińska (na zdjęciu Zuzia i Bartek Sosin) ZDJĘCIA: depositphotos.com, adobe.stock.com GRAFIKA I SKŁAD: Tomasz Gil MARKETING I REKLAMA, PATRONATY MEDIALNE: Sandra Hotloś (s.hotlos@blizejprzedszkola.pl)
42 Warzywne cudaki
BIURO OBSŁUGI KLIENTA:
46 Zdrowe warzywa i owoce
Gabriela Gąsienica (g.gasienica@blizejprzedszkola.pl) tel. 12 631 04 10 wew. 102 Natalia Kapera (klienci abonamentowi) (n.kapera@blizejprzedszkola.pl) tel. 12 631 04 10 wew. 109
Na wsi jesienią – propozycje aktywności dla dzieci młodszych Marta Jelonek
31 Na warzywnym straganie 34 Na wsi jesienią
To my, przedszkolaki! – propozycje aktywności dla dzieci starszych Katarzyna Wójcik-Bożętka
50 Nasze przedszkole 54 Jak dobrze się znamy? 58 Tak wiele potrafimy
ISSN: 1642-8668 INDEKS: 248428 DRUK: drukarnia Bimart NAKŁAD: 12 000
62 Kodeks przedszkolaka
PRENUMERATA STANDARDOWA:
68 Jesteśmy coraz starsi
12 miesięcy: 365 zł*, 6 miesięcy: 192 zł*
projekt ekologiczny EKOKULTURALNE PRZEDSZKOLE 74 Pora na działanie, podejmij ekowyzwanie! 76 Cementowa osłonka na doniczkę
PRENUMERATA PLUS: 12 miesięcy: 725 zł*, 6 miesięcy: 372 zł*
PRENUMERATA ABONAMENTOWA: standardowa: 32 zł* za miesiąc PLUS: 62 zł* za miesiąc *Kwoty brutto
kącik logopedyczny 82 Kącik logopedyczny. Zabawy na powitanie Ewelina Protasewicz
● Pod patronatem – str. 30 ● Książka miesiąca – str. 84
prenumerata@blizejprzedszkola.pl 12 631 04 10 wew. 109 www.blizejprzedszkola.pl/prenumerata Przedruk materiałów zamieszczonych w miesięczniku w jakiekolwiek formie oraz ich publikacja w internecie bez wcześniejszej zgody Wydawcy są zabronione.
Redakcja zastrzega sobie prawo do zmian i skrótów w nadesłanych materiałach oraz do nadawania tytułów. Redakcja nie ponosi odpowiedzialności za treść ogłoszeń i reklam. Wydawca ma prawo odmówić publikacji reklamy bez podania przyczyny.
kącik eksperta ▪ Natomiast logopedia nie jest uwzględniona w podstawie programowej. Te zajęcia obowiązkowo prowadzi się dla dzieci ze zdiagnozowaną potrzebą udziału. Zajęcia logopedyczne powinny być dostosowane do potrzeb i mogą być prowadzone także podczas lub w związku z realizacją podstawy programowej.
Pensum łączone w przedszkolu Czy nauczycielowi przedszkola pracującemu w grupie integracyjnej bez względu na wiek dzieci można ustalić pensum dydaktyczne w wysokości 22 godzin? Anna z Torunia
Pensum nauczyciela prowadzącego zajęcia w grupie obejmującej dzieci sześcioletnie i młodsze określa organ prowadzący, z tym że pensum to nie może być większe niż 25 godzin tygodniowo. Można więc dla tego nauczyciela ustalić pensum 22 godziny. Jeśli w przedszkolu jest nauczyciel posiadający kwalifikacje z zakresu pedagogiki specjalnej, zatrudniony dodatkowo w celu współorganizowania kształcenia integracyjnego oraz współorganizowania kształcenia dzieci niepełnosprawnych, niedostosowanych społecznie oraz zagrożonych niedostosowaniem społecznym (tzw. nauczyciel wspomagający), to jego pensum wynosi 20 godzin tygodniowo. Jeżeli to jeden nauczyciel będzie realizował godziny z pensum 20 godzin i w grupie mieszanej z pensum ustalonym przez organ (np. 25 godzin), to należy ustalić dla niego pensum łączone na zasadach art. 42 ust. 5c Karty Nauczyciela.
Kiedy powinien zakończyć się urlop wychowawczy w przedszkolu? Czy urlop wychowawczy w przedszkolu kończy się z końcem sierpnia, tak jak w szkole? Czy jednak ze względu na nieferyjny charakter placówki w innych terminach? Kinga z Olsztyna
Nie wszystkie terminy zakończenia urlopu wychowawczego dotyczące szkół stosuje się w przedszkolu. Jednak ten wskazujący, że termin zakończenia urlopu wychowawczego powinien przypadać na dzień poprzedzający rozpoczęcie roku szkolnego – dotyczy również przedszkoli. W takim przypadku termin udzielonego urlopu ulega odpowiedniemu skróceniu, a na wniosek nauczyciela – odpowiedniemu przedłużeniu (art. 67a ust. 3 Karty Nauczyciela). Jeżeli jednak urlop wychowawczy trwa do 1 miesiąca, urlop
kończy się po upływie okresu jego udzielenia (art. 67a ust. 4 Karty Nauczyciela). Natomiast termin zakończenia urlopu wychowawczego w zależności od tego, czy nauczyciel wykorzystał urlop wypoczynkowy w czasie ferii szkolnych nie dotyczy nauczycieli przedszkoli.
Kwarantanna dzieci – zapis w dzienniku zajęć Dzieci przebywają na kwarantannie. Na co dzień uczęszczają do przedszkola specjalnego, w którym zajęcia odbywają się w trybie stacjonarnym. Czy należy im wpisać nieobecność? Magdalena z Łodzi
Tak, dzieciom nieobecnym na zajęciach z powodu kwarantanny zaznacza się nieobecność. Przepisy dotyczące prowadzenia dokumentacji przebiegu nauczania w czasie epidemii nie zawierają odrębnych regulacji dotyczących przedszkoli specjalnych. Oznacza to, że dokumentację tę należy prowadzić zgodnie z regulacjami zawartymi w rozporządzeniu MEN z 25 sierpnia 2017 r. w sprawie sposobu prowadzenia przez publiczne przedszkola, szkoły i placówki dokumentacji przebiegu nauczania, działalności wychowawczej i opiekuńczej oraz rodzajów tej dokumentacji – w przypadku przedszkoli publicznych lub na zasadach określonych w przepisach wewnętrznych – w przypadku przedszkoli niepublicznych. W dziennikach zajęć przedszkola odnotowuje się obecność na zajęciach w danym dniu. Dziecko objęte kwarantanną nie może uczestniczyć w zajęciach prowadzonych w trybie stacjonarnym, w związku z tym należy zaznaczyć, że nie było obecne.
Podejrzenie naruszenia nietykalności cielesnej dziecka przez nauczyciela Rodzic dziecka z przedszkola zgłosił podejrzenie naruszenia nietykalności cielesnej jego dziecka przez nauczyciela. Z jakimi krokami dyrektora musi się liczyć nauczyciel? Ewa z Jeleniej Góry
Po zgłoszeniu podejrzenia naruszenia nietykalności cielesnej dziecka przez nauczyciela przedszkola dyrektor zapewne przeprowadzi postępowanie wyjaśniające. Odpowiedzialność za bezpieczeństwo dzieci powierzonych opiece przedszkola wymaga, by natychmiast reagował on BLIŻEJ PRZEDSZKOLA 6.237/2021
5
■ bliżej dziecka
Ewa Stadtmüller
teatrzyk sylwet
Samo zdrowie Sylwety do teatrzyku znajdziesz w PRENUMERACIE PLUS lub do pobrania na www.blizejprzedszkola.pl prenumerata
! PLUS
Sylwety: Narrator (Sowa), Zdrowie (jedna sylweta schorowanego serca, druga sylweta ze zdrowym sercem i koszykiem), Rozum (sylweta mózgu); sylwety warzyw: Cebula, Marchewka, Pietruszka, Pomidor, Burak
Narrator
Scenografia i rekwizyty: drzewo (np. gałązka przyklejona do pieńka); budynek z napisem APTEKA (np. oklejone szarym papierem pudełko po ryżu); stragan z zestawu zabawek lub z kartonu
Zdrowie porusza się w kierunku apteki, lecz po drodze spotyka Rozum.
Narrator (sylweta Sowy) siedzi na gałązce drzewa lub w dziupli, a pod drzewem stoi Zdrowie (nieco blade serce).
Narrator
Rzekło Zdrowie:
Zdrowie
Podupadam… Źle się czuję. Trudna rada, będą mi potrzebne leki. Zaraz biegnę do apteki.
14
BLIŻEJ PRZEDSZKOLA 6.237/2021
I czym prędzej poleciało. Na szczęście… Rozum spotkało.
Rozum
Gdzie tak pędzisz, drogie Zdrowie?
Zdrowie
Nie uwierzysz, gdy ci powiem. Nie rób takiej dziwnej miny. Biegnę kupić WITAMINY. Nie wiem tylko A czy B? Może C? A może D?
■ bliżej dziecka
Agnieszka Borowiecka
Niechciani mieszkancy ,
Stary Dąb cichymi westchnieniami swoich rozłożystych konarów kolejny dzień z rzędu witał pierwsze oznaki jesieni. W westchnieniach tych dało się wyczuć zachwyt nad pięknem tej pory roku i podziw dla naturalnego porządku świata i przyrody, którego dąb był częścią. Lato skończyło się na dobre – słońce zachodziło coraz wcześniej, a pierwsze przebarwione liście zaczęły opadać na ziemię. Przez polanę, na której rósł dąb, raz po raz przebiegały wiewiórki, niosąc w pyszczkach orzechy. Biegały to tu, to tam, starając się ukryć ich jak najwięcej w opuszczonych dziuplach lub zakopując je pod drzewami. Zapasy musiały im wystarczyć na całą zimę. Nad koronami drzew od rana do wieczora sunęły ptaki odlatujące do ciepłych krajów – jaskółki, kukułki, żurawie i wiele innych. Na ten widok Stary Dąb znów się zadumał, ale wnet z tej zadumy wyrwały go kroki biegnącego niedźwiedzia. Niepoprawny łakomczuch, któremu ciągle burczało w brzuchu, uciekał właśnie przed rojem pszczół, którym chwilę wcześniej próbował wykraść miód. Lada moment i on zacznie szykować legowisko na zimę, podobnie jak bobry kręcące się przy żeremiach, zbudowanych na pobliskiej rzeczce, które od paru dni zbierały gałązki, aby jeszcze bardziej ocieplić swoje przytulne schronienia. W Starym Dębie mieszkała od jakiegoś czasu Sowa Mądra Głowa, którą zwierzęta prosiły o radę, jeśli akurat zaszła taka potrzeba. Tego słonecznego jesiennego popołudnia na Polanie
20
BLIŻEJ PRZEDSZKOLA 6.237/2021
Pod Dębem wydarzyło się coś, co wymagało mądrej rady. – Sowo Mądra Głowo! – Wiewiórka Spryciulka głośnym szeptem obudziła koleżankę. – Mmm – mruknęła Sowa. – Co się dzieje? – zapytała, błądząc oczyma dookoła. – Katastrofa – odparła Spryciulka. – Do opuszczonej nory w korzeniach Starego Dębu niespodziewanie wprowadziła się rodzina Jeży. Nikt ich nie zna i Lis Witalis na dzień dobry zaatakował pana Jeża, a ten w samoobronie pokłuł mu zadek. – Wiewiórka wymachiwała z przejęcia brązową kitą. – Hmm… To naprawdę poważna sprawa. – Mądra Głowa podrapała się za uchem. – Chodźmy zatem – dodała. Na polanie istotnie panowało już niemałe zamieszanie. Wszyscy mówili jednocześnie, a najgłośniej pan Zając Skoczny, który wykrzykiwał, że i bez Jeży pod dębem zawsze było tłoczno i zaczynało brakować miejsca do zabawy dla jego dzieci. Pani Zającowa starała się go przekrzyczeć, mówiąc, że miejsca dla każdego wystarczy i że przybysze są pod drzewem mile widziani. Słychać też było panią Lisową Rudawę, która przepraszała pana Jeża za zachowanie męża. Pan Lis Witalis, masując sobie obolały zadek, wykrzykiwał od czasu do czasu, żeby Jeże wracały tam, skąd przyszły. Kilka innych zwierząt kiwało w jego stronę głowami na znak, że się z nim zgadzają. Schowane w swoich norkach, wszystkiemu przysłuchiwały się lekko przestraszone Zajączki i syn pana Jeża zwinięty w kulkę, z której wystawał tylko nosek.
▪ bliżej dziecka Everybody Look at Me – zabawa kołowa. Dzieci stoją w kole. Nauczyciel wybiera jedną osobę, która staje w środku. Jej zadaniem jest pokazanie jakiegoś ruchu, który reszta uczestników ma powtórzyć. Tym razem, by nadać rytm zabawie, można użyć śpiewanej rymowanki. Stand in a circle. One person stands inside and shows a move. The others have to imitate the move. Use the rhyme to help you. Dzieci śpiewają rymowankę z imieniem osoby, która znajduje się w środku koła. Tomek, show us what to do, What to do, What to do. Tomek, show us what to do, We will do it too! Dziecko znajdujące się w kole (Tomek) odpowiada i wykonuje wybrany ruch (początkowo osobie w środku pomaga dorosły). Everybody, look at me. Look at me, Look at me. Everybody, look at me! Do the same – one, two, three! Następnie nauczyciel lub osoba będąca wcześniej w środku wybiera swojego następcę i zabawa rozpoczyna się od nowa. Wskazówka: Rymowankę można zaśpiewać na popularną melodię „London Bridge”. „Ten Fingers” – zabawa paluszkowa. Dzieci siedzą w kole. Nauczyciel prezentuje rymowankę paluszkową, ilustrując jej treść ruchami palców. Zachęca przedszkolaki do wspólnego mówienia i pokazywania. Za każdym razem ruchy wykonują te same palce prawej i lewej ręki, pozostałe są zaciśnięte. Listen to the rhyme and try to illustrate it with your fingers. Ten Fingers (Katarzyna Niemiec) These two – say hello, dzieci machają kciukami These two – are ready to go. wykonują ruchy palców wskazujących po podłodze These two – swing left and right, machają w lewo i prawo palcami środkowymi These two – jump to the side. wykonują ruch, jakby skok w bok palcami serdecznymi These two – want to fly, unoszą całe dłonie, poruszając małymi palcami w górę i w dół All ten – wave bye-bye. machają otwartymi dłońmi
24
BLIŻEJ PRZEDSZKOLA 6.237/2021
Wskazówka: Tak zbudowane rymowanki są idealne do mówienia na zmianę, czyli dzieci zaczynają wers, nauczyciel go kończy, po czym następuje zmiana. Potem można w taki sam sposób mówić rymowankę przy podziale grupy na dwa zespoły. Colourful Monsters – zabawa językowa. Nauczyciel rozkłada na dywanie ilustracje stworków (pomoc do pobrania na www.blizejprzedszkola.pl) w różnych kolorach i nazywa je: This monster is blue / It’s a blue monster. Następnie przypina na tablicy kolorowe domki w tych samych kolorach (wycięte z papieru kolorowego). Może również użyć kolorowych pudełek. Zadaniem dzieci jest dopasować stworka do domku w tym samym kolorze. Prowadzący prowadzi dialog: A: What colour is this monster? B: It’s blue. A: Yes, find a blue house for him. / Yes, which house is blue? Wskazówka: W najmłodszych grupach warto wybrać na początek mniej kolorów i przygotować się na to, że dzieci mogą nic nie odpowiedzieć, a jedynie wykonać działanie. W takim wypadku zadaniem nauczyciela jest dokładne opisywanie tego, co robi dziecko. Im mniej mówią przedszkolaki, tym więcej powinien mówić dorosły. W starszych grupach kartoniki można wykorzystać do zabawy w utrwalanie części ciała. Uczestnicy są podzieleni na mniejsze zespoły, prowadzący opisuje wygląd stworka, a drużyna, która pierwsza poda nazwę koloru, otrzymuje obrazek. Run and Stop – zabawa ruchowa do muzyki. Nauczyciel informuje dzieci, że będą teraz „pieskami”, które biegają po sali. Muszą pamiętać, by zatrzymać się za każdym razem, gdy usłyszą słowo „STOP”. Do zabawy prowadzący wykorzystuje instrumentalną wersję piosenki „Dance and Stop”, tym razem śpiewając w refrenie: Run, run, run and… stop! (…) Podczas kolejnych zwrotek dorosły wydaje polecenia, co pieski mają w danej chwili robić. You are little dogs, who are going for a walk. Run around the room. Remember to stop every time when you hear the word „STOP”.• You are very thirsty, drink some water from the bowl. (pierwsza zwrotka) • You smell a bone, dig a hole. It should be somewhere near. (druga zwrotka) • You are tired. Lie down and try to sleep. (trzecia zwrotka) • Good job, dogs. Open your eyes and sit up. Wskazówka: Wersję instrumentalną piosenki można wykorzystać do wielu podobnych zabaw: Swim and Stop, jako rybki w ocenie; Fly and Stop, jako ptaszki itd.
Katarzyna Niemiec – nauczyciel i szkoleniowiec. Absolwentka pedagogiki przedszkolnej na Akademii Pedagogicznej w Krakowie i filologii angielskiej na Uniwersytecie Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie. Wieloletni nauczyciel języka angielskiego. Jej zainteresowania skupiają się wokół nauczania i przyswajania języka obcego przez małe dziecko. Prywatnie mama trzech łobuzów.
bliżej nauczyciela ▪ 20% warunkują geny i wpływ środowiska1. To działa również w drugą stronę, mianowicie niewłaściwa dieta i brak ruchu są głównymi przyczynami współczesnych chorób cywilizacyjnych, między innymi otyłości, cukrzycy, chorób układu sercowo-naczyniowego. Stres, zanieczyszczenie środowiska, toksyczne substancje dodawane do żywności zwiększają zaś odsetek osób dotkniętych chorobami nowotworowymi. W filozofii Hildegardy istota życia człowieka ujmowana jest jednocześnie w czterech płaszczyznach: ciała, duszy, stworzenia i kosmosu. Przekładając to na język dzisiejszy, można mówić o ciele, psychice, systemie wartości i środowisku człowieka. Aby możliwe było zachowanie zdrowia i prawidłowy rozwój, konieczne jest uzdrowienie na wszystkich czterech płaszczyznach. Okazuje się, że dzisiejsza wysokorozwinięta medycyna często nie jest w stanie uleczyć złego trybu życia, niewłaściwego sposobu odżywiania się czy załamania systemu wartości.
6 złotych zasad zdrowego wypoczynku: 1. Pamiętaj o właściwym doborze żywności i napojów. 2. Dbaj o właściwy rytm snu i aktywności fizycznej. 3. Zwracaj uwagę na odpowiednią równowagę pomiędzy aktywnością i odpoczynkiem. 4. Oczyść ciało z toksyn i substancji trujących – na przykład poprzez odpowiednią dietę lub zabiegi na ciało.
przyrodę. Możemy to czynić między innymi poprzez odpowiednią dietę i regularną aktywność fizyczną. Zatem w trosce o zdrowy wypoczynek podczas urlopu pamiętaj, by zadbać o swoje ciało, umysł, emocje, ducha oraz o dobre otoczenie. Zadbaj o ciało poprzez uważność na to, czym będziesz się karmić (w rozumieniu dosłownym) podczas urlopu. Może to czas, w którym warto choćby na kilka dni zmienić dietę na zdrowszą? Okres wakacji szczególnie temu sprzyja, bo mamy wtedy swobodny dostęp do świeżych warzyw i owoców, które są podstawą zdrowej diety. Dbaj zatem o regularne, niezbyt obfite, pełnowartościowe i niskoprzetworzone posiłki, bogate w zdrowe tłuszcze roślinne, witaminy i minerały. Zadbaj o swój umysł – odpocznij od pracy intelektualnej, ale pozostań aktywny/-a umysłowo, poświęcając się swojej pasji, a jeśli jej nie masz, to może warto podczas tego urlopu takowej poszukać? Zadbaj o emocje – odizoluj się od wszelkiej maści tzw. wampirów emocjonalnych. Bądź dla siebie łagodny/-a i zrezygnuj z ocen – przyglądaj się swojemu wnętrzu, swoim emocjom z zaciekawieniem i czułością. Gdy czujesz, że zalewają Cię przykre emocje, zastanów się, co one mówią o Tobie, o Twoich potrzebach, co Ci komunikują? Zadbaj o ducha – sięgnij do medytacji, modlitwy, treningu uważności. Zadbaj o to, by znaleźć się w otoczeniu, które pomaga Ci się odprężyć, a jeśli to niemożliwe, postaraj się choćby o godzinę ciszy, wyciszenia, bycia sam na sam ze sobą w ciągu dnia oraz o aktywność, która pomoże Ci odpocząć.
5. Wykorzystaj swe duchowe i psychiczne siły, by wspomóc regenerację i zabezpieczyć zdrowie (kontakt z naturą, modlitwa, medytacja, lektura, muzyka, sztuka). 6. Gdy tego potrzebujesz, jeśli to możliwe, stosuj w pierwszej kolejności środki lecznicze pochodzenia naturalnego. Troska o zdrowe ciało w odniesieniu do filozofii Hildegardy oznacza dbanie o właściwą dietę, regularny sen i aktywność ruchową. Leczniczą formą aktywności ruchowej są taniec i muzyka (dzisiejsza muzykoterapia oraz choreoterapia). Hildegarda stosowała taniec, ruch i muzykę jako środek leczący, który pozwala człowiekowi na odzyskanie zewnętrznej i wewnętrznej harmonii. Poprzez to sprzyja leczeniu depresji, bólu, migren, skurczy, kolek i bezsenności. Poznając aktywność swojego ciała w ruchu, ucząc się świadomego i efektywnego oddechu, zwiększamy zdolności odpornościowe naszego organizmu, co pozwala zachować zdrowie zarówno fizyczne, jak i psychiczne. W filozofii Hildegardy odnajdujemy wzajemne przenikanie się w człowieku ciała (soma), emocji i duszy (psyche). Odnajdujemy człowieka jako element współtworzący przyrodę, naturę, podlegający jej prawom, włączony w jej cykle i przemiany. Dlatego tak ważne jest równoczesne dbanie o ciało i psychikę, o relacje międzyludzkie, jakie tworzymy, oraz o otaczającą nas
1
Agnieszka Wentrych – psycholog, terapeuta EEG-Biofeedback, ukończyła szkolenie z zakresu psychoterapii systemowo-psychodynamicznej. Na co dzień pracuje w poradni psychologiczno-pedagogicznej z dziećmi, młodzieżą i ich rodzicami. Pomaga dzieciom z trudnościami w koncentracji uwagi oraz z problemami w nauce, prowadząc treningi metodą EEG-Biofeedback. Interesuje się zagadnieniami z zakresu psychosomatyki, profilaktyki i promocji zdrowia, rozwoju i wychowania małego dziecka oraz rozwoju osobistego.
Bibliografia Strehlow W., Program zdrowia św. Hildegardy z Bingen. Dawne lekarstwa na współczesne choroby, Wydawnictwo Esprit, Kraków 2010. Strehlow W., Święta Hildegarda z Bingen. Medycyna na każdy dzień, Wydawnictwo Esprit, Kraków 2009.
Strehlow W., Program zdrowia św. Hildegardy z Bingen. Dawne lekarstwa na współczesne choroby, Wydawnictwo Esprit, Kraków 2010, s. 10.
BLIŻEJ PRZEDSZKOLA 6.237/2021
31
NA WSI JESIENIĄ
Propozycje aktywności dla dzieci młodszych na wrzesień
Wersje wokalna i instrumentalna piosenki „Na wsi jesienią ” na płycie
Dary jesieni – zabawa ruchowa przy muzyce 1 Pomoce: opaski z emblematami warzyw z zabawy „Jarzynowy rock’n’roll” Dzieci zakładają opaski i siadają w kole. Nauczyciel odtwarza piosenkę „Na wsi jesienią”. Maluchy włączają się do śpiewu podczas refrenu. Po refrenie prowadzący zatrzymuje nagranie. Wywołuje maksymalnie trzy nazwy warzyw, a osoby, które mają na opaskach wskazane warzywo, wstają, obiegają koło i siadają na swoich miejscach.
lub do pobrania na www.blizejprzedszkola.pl
Pomoce z zabawy „Jarzynowy rock’n’roll” dostępne w PRENUMERACIE PLUS lub do pobrania na www.blizejprzedszkola.pl
prenumerata
! PLUS
„Pomocnicy rolnika” – zabawa z wykorzystaniem ilustracji 1 Pomoce: plastikowe obręcze; zdjęcia z napisami do czytania globalnego Przedszkolaki spacerują w kręgu po trasie ułożonej z plastikowych obręczy w rytmie rymowanki „Pomocnicy rolnika”, którą mówi nauczyciel. Po pierwszym powtórzeniu dziecko wskazane przez prowadzącego wchodzi do środka koła i losuje jedno zdjęcie, po czym stara się przeczytać/nazwać to, co się na nim znajduje, i z pomocą nauczyciela dzieli nazwę na sylaby. Pozostałe maluchy pomagają mu, klaszcząc tyle razy, ile sylab jest w wyrazie. Zabawę należy powtarzać, aż do odsłonięcia wszystkich zdjęć. Pomocnicy rolnika (Marta Jelonek) Rolnik jesienią ma wiele pracy. Sam nie dam rady… Gdzie pomocnicy? Chociaż czasem hałasują, to ważną pracę wykonują. Kombajn, siewnik, traktor, pług, zaraz wszystko pójdzie w ruch!
Pomoce do zabawy „Pomocnicy rolnika” dostępne w PRENUMERACIE PLUS lub do pobrania na www.blizejprzedszkola.pl
38
BLIŻEJ PRZEDSZKOLA 6.237/2021
prenumerata
! PLUS
NA WSI JESIENIĄ
Propozycje aktywności dla dzieci młodszych na wrzesień
Taniec warzyw – zabawa muzyczno-ruchowa 1 Pomoce: emblematy z warzywami, np. na opaskach z zabawy „Jarzynowy rock’n’roll”; tamburyno Nauczyciel odtwarza wersję instrumentalną utworu „Jarzynowy rock’n’roll” (sł. Marta Jelonek, muz. Gabriela Gąsior). Maluchy poruszają się swobodnie w rytmie muzyki, a na sygnał nauczyciela, np. potrząśnięcie tamburynem i hasło, tańczą tylko wywołane „warzywa”, a pozostałe na chwilę zastygają bez ruchu. Po chwili tańczą wszystkie „warzywa”. Na kolejny sygnał prowadzący wywołuje inne „warzywo”. „Złap warzywo!” – zabawa zręcznościowa 1 Pomoce: warzywa w dużej obręczy; dwa puste kosze
Pomoce z zabawy „Jarzynowy rock’n’roll” dostępne w PRENUMERACIE PLUS lub do pobrania na www.blizejprzedszkola.pl
prenumerata
!
PLUS
Wersje wokalna i instrumentalna piosenki „Jarzynowy rock’n’roll” na płycie
Maluchy zostają podzielone na dwa zespoły i siadają po dwóch stronach dywanu. Każdy zespół ma swój kosz. Na środek dywanu wychodzą kolejno reprezentanci każdej drużyny i siadają naprzeciwko siebie. Pomiędzy nimi znajduje się duża obręcz z warzywami. Nauczyciel czyta rymowankę „Złap warzywo!”. Następnie podaje hasło – dwie cechy jednego z warzyw, np. Jest długa i zielona (cukinia); Jest czerwony i okrągły (burak). Dziecko, które dotknie właściwego warzywa jako pierwsze, wkłada je do kosza swojej drużyny. Zabawa trwa do momentu, aż wszystkie warzywa zostaną umieszczone w koszach. Zespoły liczą warzywa w swoich koszach i oceniają, w którym jest ich więcej, a w którym mniej. Złap warzywo! (Marta Jelonek) Kto lubi warzywa, ten zawsze wygrywa! Co to za warzywko? Czy złapiesz je szybko? Zdrowe smakołyki – zabawa sensoryczna 1 Pomoce: dla każdego zespołu: tace z surowymi owocami i warzywami pokrojonymi lub poszatkowanymi (marchew, papryka, pietruszka, seler, kapusta, cebula, cukinia), pojemniki z kilkoma rodzajami suszonych przypraw (np. kminek, koperek, oregano, czosnek) oraz dowolnym syropem owocowym; dla każdego uczestnika zabawy: miseczka, łyżka, fartuszek Dzieci siedzą przy stolikach w kilkuosobowych zespołach. Rozpoznają owoce, warzywa i przyprawy za pomocą zmysłów. Nazywają te produkty. Nakładają do miseczki owoce lub warzywa w dowolnych proporcjach. Przyprawiają do smaku ulubionymi ziołami, sokiem. Degustują gotowe sałatki.
lub do pobrania na www.blizejprzedszkola.pl
Jesienna przygoda – zestaw ćwiczeń gimnastycznych z wykorzystaniem elementów metody Rudolfa Labana 1 Pomoce: woreczki gimnastyczne; bębenek; kołatka; stojak; cztery małe obręcze w kolorach woreczków Marsz – zabawa organizacyjna Dzieci maszerują jedno za drugim przy dźwiękach bębenka. Wyjmują z kosza po jednym woreczku gimnastycznym. Na hasło nauczyciela ustawiają się w rozsypce. Witamy się – wyczucie własnego ciała Nauczyciel wymienia nazwy poszczególnych części ciała, zaczynając od głowy. Dzieci dotykają je woreczkiem – trzymanym w prawej dłoni dotykają lewej strony ciała. Następnie przekładają woreczek do lewej ręki.
50
BLIŻEJ PRZEDSZKOLA 6.237/2021
TO MY, PRZEDSZKOLAKI!
Propozycje aktywności dla dzieci starszych na wrzesień
Wersje wokalna i instrumentalna piosenki „To my, przedszkolaki! ” na płycie
zasłonić całe ciało. Na hasło: już przedszkolaki wstają, rozglądają się i próbują odgadnąć, kto schował się pod kocem. Podają imię tej osoby. Zabawę należy powtórzyć kilkakrotnie. „Każdy z nas jest wyjątkowy” – zabawa logorytmiczna Dzieci stoją w kole. Prowadzący rytmicznie mówi wierszyk i wykonuje dowolne ruchy, a przedszkolaki go naśladują. Recytuje rymowankę kilka razy, zmieniając tempo i układ ruchów. Starszaki próbują włączyć się w recytację i zapamiętać treść. Każdy z nas jest wyjątkowy (Katarzyna Wójcik-Bożętka)
lub do pobrania na www.blizejprzedszkola.pl
Każdy z nas jest wyjątkowy, mocne strony ma. Jeden pięknie koloruje, drugi w piłkę gra. Każdy z nas jest pomysłowy, sto talentów ma. Może wszystko popróbować taki ktoś jak ty i ja! Pasje i zainteresowania – zabawa inspirowana fotografiami 1 Pomoce: zdjęcia Nauczyciel rozpoczyna zabawę, zadając pytania: Co to jest pasja? Co to jest talent? Kto ma lub może mieć talent? W jaki sposób można odkryć w sobie talent w jakiejś dziedzinie? Dorosły stara się tak poprowadzić rozmowę, aby uświadomić starszakom, że każdy może odkryć w sobie jakiś talent (czasem musi się zebrać na odwagę i mieć dużo chęci oraz zapału). Następnie prowadzący rozkłada na dywanie zdjęcia różnych rekwizytów, akcesoriów lub przedmiotów potrzebnych do rozwijania hobby, pasji i zainteresowań. Nazywa je wspólnie z dziećmi. Ochotnicy opowiadają o tym, jak spędzają czas poza przedszkolem, co najbardziej lubią robić i co sprawia im najwięcej radości. Mogą wspomagać się kartonikami. Na koniec przedszkolaki wybierają te czynności (umiejętności, dyscypliny), które nie są im jeszcze znane, ale bardzo je interesują. Dorosły podkreśla, że marzenia i plany to pierwszy krok w podejmowaniu nowych wyzwań.
prenumerata
! PLUS
Pomoce do zabawy „Pasje i zainteresowania” dostępne w PRENUMERACIE PLUS lub do pobrania na www.blizejprzedszkola.pl
Znam twoje imię – zabawa rozwijająca refleks 1 Pomoce: chusta animacyjna Przedszkolaki podzielone na dwie drużyny siadają na podłodze po dwóch stronach chusty animacyjnej rozpostartej jak kurtyna, którą trzymają dwie dorosłe osoby (lub prowadzący i ochotnik). Na sygnał nauczyciela zawodnicy z każdej drużyny podchodzą do chusty (po swojej stronie). Chusta opada, a dzieci mają powiedzieć imię koleżanki lub kolegi. Punkt zdobywa ta drużyna, której zawodnik zrobi to szybciej, czyli jako pierwszy wypowie imię osoby z naprzeciwka. Zabawę należy powtórzyć tyle razy, aby każdy mógł wziąć w niej udział.
62
BLIŻEJ PRZEDSZKOLA 6.237/2021
■ bliżej dziecka
PLATFORMA EDUKACYJNA bliżejprzedszkolna baza filmów z różnych obszarów edukacji przedszkolnej
W nowym roku (przed)szkolnym zaplanowaliśmy: • • • • • • • • • •
74
kącik integracyjny – zabawy ruchowe do piosenek duetu Dorota Kluska, Andrzej Zagajewski tańce przedszkolaków – Michał Symonowicz propozycje na zabawki zero waste – Dagmara Czyż kącik gimnastyczny z Panem Miłoszem – Miłosz Konarski Nutki Ludki – propozycje zabaw muzycznych i tanecznych, Ludmiła Fabiszewska opowiadania logopedyczne – Irmina Żarska, Czyta: Arletta Szewczyk Hity na trzy chwyty – lekcja nauki gry na ukulele – Michał Danecki PLATFORMA zumba dla przedszkolaków z Anią i Piotrem – Anna i Piotr Pokój EDUKACYJNA kącik matematyczny Pani Zuzi – Zuzanna Jastrzębska-Krajewska propozycje zabaw w języku angielskim – Katarzyna Niemiec
wspiera i inspiruje!
BLIŻEJ PRZEDSZKOLA 6.237/2021 www.blizejprzedszkola.pl/platforma-edukacyjna
BLIŻEJ PRZEDSZKOLA 6.237/2021
74
■ bliżej dziecka
ZAINSPIRUJ SIĘ!
Cementowa osłonka na doniczkę Materiały i narzędzia: plastikowe podłużne opakowanie (np. po lodach, jeśli osłonka ma być mała lub po farbie, jeśli chcemy otrzymać dużą osłonkę); stara foliowa reklamówka lub folia; cegła; nieużywany już kawałek sztywnego materiału, np. stary ręcznik (powinien być na tyle duży, aby po nałożeniu na odwrócone do góry dnem opakowanie przykrywał je w całości); cement (do kupienia w marketach lub składach budowalnych); woda (najlepiej w konewce); pojemnik do mieszania; kielnia (lub inny przedmiot do mieszania); rękawice; folia do zabezpieczenia podłoża
Wykonanie:
1.
Pojemnik wkładamy do starej foliowej reklamówki i odwrócony do góry dnem stawiamy, np. na cegle, tak aby nie dotykał podłoża. (Dzięki folii łatwiej będzie potem usunąć pojemnik z cementowej osłonki).
2. 78
BLIŻEJ PRZEDSZKOLA 6.237/2021
Cement wsypujemy do pojemnika i stopniowo dodajemy wody. Całość mieszamy do uzyskania odpowiedniej, jednolitej konsystencji (coś w rodzaju kisielu) – nie może być za rzadka, ani zbyt gęsta.